37o-B.qxp:Livadi 25.qxd
10/5/10
8:51 AM
Page 1
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ Πλήθος εκδηλώσεων, μεγάλη η συμμετοχή του κόσμου Ο φετινός Αύγουστος τα είχε όλα. Υπέροχο καιρό για Λιβάδι, όμορφες ζεστές βραδιές στον πλάτανο, πάρα πολύ κόσμο, κυρίως νεολαία, και το σημαντικότερο, πάρα πολλές εκδηλώσεις. Εκδηλώσεις όχι μόνο καθιερωμένες, αλλά και πολλές καινούργιες και πρωτότυπες. Πρωταγωνιστής όλης αυτής της πολιτιστικής δραστηριότητας ήταν ο Εξωραϊστικός Σύλλογος, που, ανανεωμένος και πλαισιωμένος, τόσο από πλευράς διοίκησης, όσο και από πλευράς συλλογικής συμμετοχής, έκανε αυτή τη διαφορά. Σ’ αυτό συνέβαλε, κυρίως, το αγκάλιασμα και η αποδοχή όλων των εκδηλώσεων από όλους. Το πνεύμα της συλλογικότητας και της συνεργασίας πλανιόταν παντού. Ο Δήμος από κοντά και αρωγός, οι συμμετέχοντες πολλοί, οι ντόπιοι και οι φίλοι του Λιβαδίου με έντονη παρουσία. Μικροί μεγάλοι, λοιπόν, παίξανε, θυμήθηκαν, τραγούδησαν, νοστάλγησαν, χόρεψαν, όλοι μια μεγάλη και όμορφη παρέα. Πάντα τέτοια! Περισσότερα στις σελίδες 6,7και 8
ΤΡΙΤΟΣ... και τελευταίος Σε λίγο καιρό λήγει η θητεία του τρίτου και τελευταίου Δημάρχου Λιβαδίου. Η ιστορία κύκλους κάνει… Από Δήμος Λιβαδίου, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, για πολλές δεκαετίες, κοινότητα Λιβαδίου, για δώδεκα μόλις χρόνια, ξανά Δήμος Λιβαδίου, και τώρα … για άγνωστο χρονικό διάστημα, Δημοτικό Διαμέρισμα Λιβαδίου. Είναι αλήθεια ότι με τον «Καποδίστρια», πιστέψαμε και αισθανθήκαμε ότι ήταν ευκαιρία, και πραγματικά ήταν, να αντιστραφεί η φθίνουσα πορεία του τόπου μας. Δυστυχώς, αυτό δεν έγινε. Χάθηκε, αυτά τα δώδεκα χρόνια, η ευκαιρία να μπούνε οι βάσεις για την υγιή ανάπτυξη τού Λιβαδίου. Δεν πιστέψαμε στους εαυτούς μας και στις δυνατότητές μας. Ας διεκδικήσουμε τη θέση που μας αξίζει, έστω και τώρα, σ’ αυτό το νέο μόρφωμα που έγινε ερήμην μας.
ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ 2010
Τρείς είναι μέχρι τώρα οι υποψήφιοι δήμαρχοι για τον καλλικρατικό δήμο Ελασσόνας. Ο νυν δήμαρχος Πασχόπουλος Γιώργος με τον συνδυασμό «ΔΗΜΟΣ ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ - ΟΛΥΜΠΟΥ ΠΟΛΙΤΕΙΑ», ο πρώην δήμαρχος Καραγιάννης Χρήστος με τον συνδυασμό «ΔΗΜΟΣ ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ» και ο Αβρανάς Δημήτριος με τον συνδυασμό «ΛΑΪΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ».
ΔΥΟ ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΛΙΒΑΔΙ από τον κ. Κώστα Προκόβα
Το Σάββατο, 14 Αυγούστου, στο Ζάννειο Μορφωτικό Κέντρο, σε μια κατάμεστη αίθουσα, παρουσιάστηκαν από τη συνεργάτιδα μας, Γλυκερία Γκρέκου και τον καθηγητή πανεπιστημίου, Νίκο Βαρμάζη δύο νέα βιβλία του συνεργάτη μας, φίλου και πολυγραφότατου Κώστα Προκόβα με θέμα φυσικά το αγαπημένο του Λιβάδι. Η δουλειά του κ. Προκόβα έρχεται να καλύψει, με τον καλύτερο τρόπο, το μεγάλο κενό της βιβλιογραφίας για το χωριό μας. Πολλές και σημαντικές οι πληροφορίες, που αποδίδονται με επιστημονικό αλλά συνάμα και λογοτεχνικό τρόπο. Μια πολύτιμη παρακαταθήκη στις νεότερες γενιές από τον κ. Προκόβα. Μπράβο και στο Σύλλογο της Θεσσαλονίκης που ανέλαβε για μια ακόμη φορά την έκδοση και τη διανομή των βιβλίων. Αναμένουμε με πολλή χαρά το επόμενο πόνημά του αγαπητού μας συμπατριώτη.
Στις Στις 88 Ιανουαρίου Ιανουαρίου 2011 2011 ηη νέα νέα αιµοδοσία αιµοδοσία για για την την τράπ τράπεζα εζα αίµατος του Ε.Σ.Λ. Ε.Σ.Λ. αίµατος του
Γιατί μπαμπά…;
? Γιατί ρε μπαμπά... η συνέχεια στη σελίδα 11
Ο θρίαμβος του κομματισμού Πριν καλά-καλά εκλεγούν οι πρώτοι «Καλλικρατικοί» δήμαρχοι, αποδείχτηκε πόσο καταστρεπτικές για τις ανεξάρτητες από κόμματα κινήσεις πολιτών υπήρξαν οι χωρίς μέτρο συνενώσεις των πρώην Καποδιστριακών δήμων. Στο δικό μας δήμο ειδικότερα, οι συνενώσεις αυτές υπερέβησαν κάθε όριο που έθεταν οι γεωγραφικές και κοινωνικές διαφοροποιήσεις. Οι χωρίς κανένα σύνδεσμο ανεξάρτητοι αλλά ενεργοί κι ανήσυχοι πολίτες της επαρχίας μας (με την οποία πλέον ταυτίστηκε ο νέος Δήμος) εκμηδενίστηκαν, αφού, όπως θα το περίμενε κάθε λογικός, η «ζώσα» επικοινωνία μεταξύ των πολιτών του Λιβαδίου και του Βλαχογιαννιού, του Λουτρού και της Καρυάς είναι εντελώς αδύνατη. Εκείνοι που θριάμβευσαν ήταν οι «κομματικοί». Με συνδετικό κρίκο την κομματική τους ταυτότητα επικράτησαν προεκλογικά, μάδησαν και καταβρόχθισαν εύκολα μια ανεξάρτητη κίνηση πολιτών εν τη γενέσει της, και θα επικρατήσουν βέβαια και στις εκλογές, καταβροχθίζοντας επίσης και τα άκυρα και τα λευκά ψηφοδέλτια καθώς και την αποχή. Μένει να δούμε τώρα πώς αυτοί, οι προσδεμένοι στα κόμματα της εξουσίας, θα χειριστούν τα υποτιθέμενα πλεονεκτήματα του «Καλλικράτη» κι αν καταφέρουν να σταματήσουν την κατρακύλα στην οποία οι ίδιοι οδήγησαν τις τοπικές κοινωνίες. Το πιο εφιαλτικό σενάριο είναι εκείνο σύμφωνα με το οποίο τα ανώτερα φαυλοκρατικά κέντρα εξουσίας θα μετακυλήσουν όλες τις ευθύνες για τη διάλυση κρίσιμων τομέων, όπως της παιδείας και της Η συνέχεια στη σελίδα 3
37o-B.qxp:Livadi 25.qxd
10/5/10
8:51 AM
Page 2
μεγάλα & σχόλια και νέα
Μικρά
Δική τους ευθύνη Προβλήματα δημιουργούν ορισμένοι εκ των καβαλάρηδων, οι οποίοι μετά το πέρας των εκδηλώσεών, συνεχίζουν να πηγαινοέρχονται με τα άλογά τους ανάμεσα στο πλήθος κυρίως στην πλατεία και γύρω από αυτή. Έχοντας καταναλώσει και αρκετή ποσότητα οινοπνεύματος, καταλήγουν να γίνονται πολύ επικίνδυνοι. Η ασφάλεια και η σοβαρότητα θα πρέπει από τους ίδιους τους καβαλάρηδες να διαφυλάττεται. Ναι μεν, αλλά… Έντονο προβληματισμό σε μεγάλη μερίδα συμπολιτών μας δημιούργησε η κατασκευή των δύο υποσταθμών στην πλατεία μακεδονομάχων και στον αύλειο χώρο του παιδικού σταθμού. Τόσο για αισθητικούς λόγους όσο και για την επικινδυνότητα αυτών, αφού τοποθετήθηκαν και οι δύο σε σημεία όπου παίζουν παιδιά. Ελπίζουμε η ΔΕΗ να μην αυθαιρετεί για χάρη συντόμευσης εργασιών. Προς άγραν ψήφων Πρώτος υποψήφιος περιφερειάρχης, ανοίγοντας τον προεκλογικό αγώνα, στο χωριό μας ήταν ο Βαγγέλης Μπούτας. Ο υποψήφιος της Λαϊκής Συσπείρωσης στην περιφέρεια Θεσσαλίας συνοδευόμενος από τον υποφήφιο δήμαρχο Ελασσόνας, Δημήτρη Αβρανά, επισκέφτηκε το Λιβάδι στις 1 – 8 2010 και πραγματοποίησε ομιλία σε κεντρικό καφενείο της πλατείας μας. Έργα με πολιτιστική ευαισθησία Αλλάχθηκαν τα παράθυρα της αίθουσας πολλαπλών χρήσεων του Ζαννείου Μορφωτικού Κέντρου. Ο δήμος αποφάσισε να πετάξει την παμπάλαια και προβληματική σιδερένια τζαμαρία και στην θέση της να τοποθετήσει μια ολοκαίνουρια σύγχρονη αλουμινοκατασκευή με ηλεκτρικά παντζούρια για δημιουργία απόλυτου σκοταδιού. Μια απαίτηση των φίλων του ερασιτεχνικού θεάτρου στο Λιβάδι τελικά υλοποιείται. Εφημερίδα «Λιβάδι»
2
Ιδιοκτήτης: ]Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου Τηλ./Fax: 24930 41281 Δ/νση: Λιβάδι Ελασσόνας Τ.Κ. 40002 ]Εκδότης: Καψάλης Νικόλαος (Αθανάσιος) (ο εκάστοτε πρόεδρος του Ε.Σ.Λ.) Συντακτική Eπιτροπή: Κιτσούλης Δημήτρης, Καπέτης Βαγγέλης, Μπάμπας Λάζαρος. ]Φωτογραφία: Κώστας Ψαλλίδας Σελιδοποίηση: Γραφικές Τέχνες «ΔΕΟΝ» Θεόδωρος Ψαλλίδας, Ερμού 15 Κατερίνη Τηλ.:23510 77296 ]Φιλολογική Επιμέλεια: Κιτσούλης Δημήτρης, Koντοφάκα Πόπη, Κρατσιώτης Κώστας Συνεργάτες: Mητώνας Αθ. Γιώργος, Μπάμπας Λάζαρος, Γκρέκου Γλύκα, Ψαλλίδας Θεόδωρος, Καψάλη Μαρία, Γαλάνη Αυγή, Kαπέτη Bούλα, Δαμαλή Μαρία, Καψάλης Θάνος, Καψάλης Νίκος, Μητώνας Χαρ. Γεώργιος, Σαλαβέρης Kώστας, Ψαλλίδας Κώστας, Nτάμπου Kατερίνα, Κοντοφάκα Πόπη, Σαλαβέρης Λάζαρος, Kομπολής Mήτσος, Καπέτης Ευριπίδης, Γαζέτη Άννα, Γαλάνη Μαρία, Καπέτη Ευγενία, Γαλάνη Ντίνα, Γαζέτης Γιάννης, Aντωνίου Γιάννης, Φαρδής Γιώργος, Παμπέρης Δήμος, Γκρίζου Ελένη. Κατασκευή-Ενημέρωση ιστοσελίδας: Ζήσκος Βασίλης Εκτύπωση: Τυπογρ. ΔΩΔΩΝΗ Γρ. Λαμπράκη 195, Θεσ/νίκη Ετήσιες Συνδρομές: Εσωτερικού 20 €, ]Εξωτερικού 30 € Ηλεκτρονική Δ/νση: www.exsylogos.gr e-mail: exsylogos@exsylogos.gr
Οι … άψογοι Χωρίς χρέος θα μεταβεί στο διευρυμένο δήμο Ελασσόνας ο δήμος Λιβαδίου, αφού ως δείχνουν τα στοιχεία, είναι ένας από τους έξη δήμους του νομού Λαρίσης με μηδενικό χρέος. Με μηδενικά χρέη είναι οι δήμοι Ενιππέα, Κάτω Ολύμπου, Λιβαδίου, Μακρυχωρίου, Ναρθακίου, Φαρσάλων και οι κοινότητες Αμπελακίων και Τσαριτσάνης. Δασεργάτες υλοτόμοι
Ακόμη και τις μέρες του δεκαπενταύγουστου δασεργάτες και υλοτόμοι επί το έργον την ώρα μάλιστα που συγχωριανοί και φίλοι απολάμβαναν τον πλάτανο και τον κόσμο στην πλατεία του χωριού. Επαναλαμβανόμενες διακοπές Πολύωρη διακοπή ρεύματος υπήρξε ξανά στο Λιβάδι στις 28-8-2010, που δημιούργησε μεγάλα προβλήματα στη λειτουργία των καταστημάτων και ήταν και η αιτία να διακοπεί η προγραμματισμένη μουσική εκδήλωση του ΕΣΛ στο προαύλιο του Ζαννείου. Προετοιμάζοντας το καϊρούκι Μια εικόνα χίλιες λέξεις! Μια εικόνα βγαλμένη από τον παλιό καιρό στην
αυλή, όλοι στη σειρά για το καϊρούκι ...άρε χρόνια! Μια πανέμορφη διαδικασία που ξαναήρθε στο φως με αφορμή τις γυναίκες του χορευτικού. Μπράβο σε όλους! Εργασίες στον Ξενώνα Έγιναν εργασίες επιδιόρθωσης της
Χρήσιμα Τηλέφωνα Δημαρχείο: 24933 50400, Κ.Ε.Π.:2493041917 A/T Λιβαδίου: 2493041111, Ιατρείο: 2493041205,
Για ανανεώσεις και συνδρομές επικοινωνήστε με τους παρακάτω ανταποκριτές της εφημερίδας
Λιβάδι: Καραΐσκος Βαγγέλης, «Φούρνος πλατείας», τηλ.:6977941165 ή 41914 Καψάλης Νίκος, τηλ. : 6972424090 Μεταξιώτης Αντ. «Αρχοντικό» τηλ.: 6979946005 Ψαλλίδας Κώστας, τηλ.: 6973859199 Κατερίνη: Γαζέτης Γιάννης, τηλ.: 6974708344 Καπέτης Βαγγέλης, τηλ.: 6972303903 Καρανίκας Τάκης, τηλ.: 6977306830 Κοντοφάκας Αθανάσιος, τηλ.: 6944593547 Καψάλης Θάνος, τηλ: 6976264150 Μαρώσης Γιώργος, τηλ.: 6972333938 Ντάμπου Κατερίνα, τηλ.: 6976719462 Σαλαβέρης Λάζαρος, τηλ.: 6973320387 Λάρισα: Γαλάνη Αυγή, τηλ.: 6978748402 Τζέβος Κώστας, τηλ.: 6979960782 Σαλαβέρης Κώστας, τηλ.: 6974629258 Θεσ/νίκη : Γαζέτη Άννα, τηλ.: 6973966340 Μπάμπας Λάζαρος, τηλ.: 6974595197 Παμπέρης Βαγγέλης, τηλ.: 6977957800
σκεπής του ξενώνα του Προφ. Ηλία και θεωρήθηκε σκόπιμο τα παλιά κεραμίδια να πεταχτούν απλώς κάτω και έξω από τον αύλειο χώρο του ξωκλησιού, με αποτέλεσμα να στέκουν εκεί, θυμίζοντας μας ότι ο χώρος είναι για μπάζωμα. Μούδιασμα… Τελικά στο μνημόσυνο του Γεωργάκη Ολυμπίου και κατά τη διάρκεια της κατάθεσης των στεφάνων τα χειροκροτήματα τα εισέπραξαν αυτοί που πραγματικά τα άξιζαν] οι μαθητές των σχολείων. Οι επίσημοι το μόνο που εισέπραξαν ήταν σιγή. Άξιο μίμησης, απ’ όλες τις απόψεις το πανηγύρι του Σωτήρος στη Δολίχη. Η συμμετοχή του κόσμου γενική, η επιλογή της ορχήστρας εύστοχη, η οργάνωση άρτια, το φαί λιτό, αλλά νόστιμο, το κέφι απεριόριστο, αλλά χωρίς παρατράγουδα. Μπράβο σας! Να μας ζήσουν! Η οικογένεια των συνεργατών της εφημερίδας μεγαλώνει. Οι συνεργάτες μας, Μητώνας Γιώργος με τη Δαμαλή Μαρία απέκτησαν κοριτσάκι και ο Παμπέρης Βαγγέλης με τη Γαλάνη Μαρία αγοράκι. Έχει και συνέχεια! Ανασκαφές στο Καστρί Συνεχίστηκαν και φέτος οι ανασκαφές στο Καστρί και παρόλη τη μικρή διάρκειά τους, τα ευρήματα ήταν σημαντικά. Ενδιαφέρον άρθρο για τον «Καλλικράτη» O αγαπητός μας συνεργάτης, κ. Συνεφάκης απέστειλε στην εφημερίδα ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο σχετικά με τον Καλλικράτη. Δυστυχώς, λόγω της εξαιρετικά μεγάλης έκτασής του δεν μπορούμε να το δημοσιεύσουμε. Όσοι επιθυμούν και ενδιαφέρονται να το διαβάσουν, μπορούν να το βρουν στην ιστοσελίδα του Συλλόγου: www. exsylogos.gr ή να επικοινωνήσουν μαζί μας για να τους το στείλουμε. Αξίζει τον κόπο!
ΠΩΛΕΙΤΑΙ Οικία στο κέντρο του χωριού δήπλα στο δηµαρχείο. Πληροφορείες κ. Παπαδηµητρίου Τηλ:6932643011 Φαρμακείο: 2493041120, Δημ. Ξενώνας: 2493041377, Γ.Π.Σ.: 2493041237, ΕΛΤΑ: 24930410 Λύκειο: 2493041394, Γυμνάσιο: 2493041049, Δημ. Σχολείο: 2493041172.
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Για οποιαδήποτε οικονομική συνδιαλλαγή με την εφημερίδα: συνδρομές, ανανεώσεις, διαφημίσεις, ανακοινώσεις, αλλαγές διευθύνσεων ή παράπονα απευθυνθείτε στην οικονομική επιτροπή και στα τηλέφωνα των: Μαρώση Γιώργο 6972333938 Σαλαβέρη Λάζαρο 6973320387 Ντάμπου Κατερίνα 6976719462 Κοντοφάκα Αθανάσιο 6944593547 e-mail: gmarosis@yahoo.gr sarakhnos@gmail.com Θα βοηθούσε πολύ αν όλοι οι συνδρομητές με κάποιο τρόπο μας ενημέρωναν για τον αριθμό του κινητού τους και το email, εάν υπάρχει, ώστε με ένα απλό μήνυμα από την μεριά μας να επιβεβαιώναμε τις όποιες τυχόν αλλαγές.
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ - ΑΝΑΝΕΩΣΕΙΣ ΑΓΓΛΙΑ: ΚΟΚΚΙΝΟΠΛΙΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΑΘΗΝΑ:ΣΤΑΘΑΚΗ ΑΚΤΙΝΑ, ΓΚΑΤΖΟΥΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΠΑΜΠΕΡΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΚΟΚΚΙΝΟΠΛΙΤΗ ΚΛΕΟΝΙΚΗ, ΚΑΡΑΝΙΚΑ ΣΟΥΛΑ, ΚΟΥΡΤΕΛΗ ΑΝΝΑ, ΜΟΥΤΑΦΤΣΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ, , ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΛΗ ΚΛΕΟΝΙΚΗ, ΠΑΜΠΕΡΗ ΑΝΝΑ, ΦΑΡΜΑΚΙΩΤΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ, ΠΑΝΑΓΟΥΛΑΚΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ, KOΡΟΜΗΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ -ΑΜΦΙΛΟΧΙΑ: ΚΑΡΑΪΣΚΟΥ ΑΝΝΑ-ΑΜΦΙΣΑ: ΤΣΑΝΟΥΣΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ-ΑΜΕΡΙΚΗ: ΒΑΝΤΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ, CONSTANTIN EVA-ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ: ΒΕΡΓΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ-ΒΕΡΟΙΑ: ΔΑΝΤΣΟΥΛΗΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ-ΒΟΛΟΣ: ΒΕΡΓΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΒΡΥΞΕΛΕΣ: ΓΕΩΡΓΟΥΛΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΕΛΑΣΣΟΝΑ:ΛΙΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΜΕΖΙΛΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ, ΦΑΡΜΑΚΙΩΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΠΙΤΕΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ - ΘΕΣ/ΝΙΚΗ: ΘΕΟΔΩΡΗ ΜΑΡΙΑ, ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΜΟΥΣΕΝΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΜΠΕΤΣΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΜΑΝΤΖΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΤΣΑΝΟΥΣΑ ΛΙΤΣΑ του ΕΛ., ΒΛΥΣΝΑΚΗΣ ΠΕΤΡΟΣ, ΜΑΓΙΑΚΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΚΑΡΑΣΟΥΛΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ΚΥΛΩΝΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ, ΔΕΡΒΕΝΗ ΛΙΤΣΑ, ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΑΔΟΥ ΠΟΠΗ, ΓΙΑΓΚΟΥ ΒΟΥΛΑ, ΜΠΑΤΖΑΚΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΦΑΚΑΛΗΣ ΤΑΣΟΣ, ΜΑΡΑΒΕΑ ΑΣΠΑΣΙΑ, ΑΣΤΕΡΙΑΔΟΥ ΕΛΕΝΗ, ΧΑΡΙΣΗ ΙΩΑΝΝΑ, ΚΑΨΑΛΗ ΕΛΕΝΗ, ΝΤΟΥΦΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΛΗ ΕΛΕΝΗ, ΜΠΑΜΠΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΣΥΝΕΦΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΠΑΠΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΓΚΡΙΖΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΓΚΡΙΖΟΥ ΕΛΕΝΗ, ΚΑΡΑΤΖΗΚΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΜΑΝΤΖΙΟΥ ΕΛΕΝΗ, ΓΚΡΙΖΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, ΜΑΝΤΖΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΚΑΡΑΣΟΥΛΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΤΖΗΜΑΓΙΩΡΓΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, ΦΑΚΑΛΗΣ ΘΩΜΑΣ, ΚΑΠΕΤΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ, ΒΑΣΚΑΛΗ ΜΕΡΟΠΗ, ΒΑΝΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, ΦΟΥΡΚΙΩΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΖΗΣΚΟΥ ΤΖΕΝΗ, ΚΥΛΩΝΗΣ ΦΩΝΤΑΣ, ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΚΑΨΑΛΗ ΦΙΛΙΩ, ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΧΑΛΚΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΤΣΑΝΟΥΣΑΣ ΜΑΝΘΟΣ ΚΑΝΑΔΑΣ: ΣΑΛΑΒΑΤΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ, ΦΑΚΑΛΗΣ ΗΛΙΑΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗ: ΦΤΕΡΓΙΩΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΔΕΡΜΕΝΤΖΟΓΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ, ΣΑΜΑΡΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΒΟΥΒΑΡΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, ΧΑΤΖΗΑΔΑΜΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ, ΖΗΣΚΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΦΟΥΡΔΟΥΝΗΣ ΖΗΣΗΣ, ΜΟΣΧΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, ΧΡΥΣΙΚΟΥ-ΖΙΩΓΑ ΜΑΡΙΑ, ΠΑΠΑΛΕΞΙΟΥ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗΣ ΘΑΝΑΣΗΣ, ΠΑΜΠΕΡΗΣ ΔΗΜΟΣ, ΤΕΓΟΥΛΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ, ΚΑΡΑΤΖΗΚΑ ΣΟΦΙΑ, ΠΑΣΧΟΥΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΜΑΝΑΚΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ, ΚΥΛΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, ΣΑΜΑΡΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΑ: ΡΑΠΤΗΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΚΡΗΤΗ: ΔΑΜΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΤΣΑΝΟΥΣΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, ΠΟΥΛΙΝΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΑΡΙΣΑ: ΤΣΑΝΟΥΣΑ ΜΑΡΙΑ, ΔΑΛΕΡΑΣ ΦΩΤΗΣ, ΔΑΜΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΚΑΣΙΔΗΣ Α.Ε., ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ, ΓΑΛΑΝΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΣΑΛΑΒΕΡΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΚΑΠΕΤΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ, ΜΠΑΖΟΥΚΗΣ ΦΩΤΗΣ, ΜΕΝΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΚΛΕΑΝΘΗΣ ΛΙΒΑΔΙ: ΚΑΡΑΪΣΚΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ του ΔΗΜ., ΣΟΥΡΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του ΔΗΜ., ΓΚΟΥΝΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ του ΓΕΩ., ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ του ΝΙΚ., ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ του ΝΙΚ., ΚΟΚΚΙΝΟΠΛΙΤΗ ΠΟΠΗ, ΜΠΟΛΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ του ΙΩΑΝ., ΝΤΑΜΠΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ του ΒΑΣ., ΣΑΛΑΒΕΡΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ του ΚΩΝ., ΓΚΑΤΖΟΥΝΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ του ΑΝΤ., ΤΣΑΧΑΛΙΝΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ του ΙΩΑΝ., ΤΖΕΒΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ του ΘΩΜΑ ΚΑΒΑΛΑ: ΔΑΜΚΑΟΥΤΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΓΙΟΥΛΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΡΔΙΤΣΑ: ΤΣΙΡΚΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ:ΚΑΡΑΪΣΚΟΥ ΜΑΡΙΑ ΚΙΛΚΙΣ: ΠΑΡΔΑΛΗ ΦΑΝΗ ΝΕΑ ΡΑΙΔΕΣΤΟΣ:ΚΑΚΑΜΑΚΑ-ΚΑΡΡΑ ΛΙΤΣΑ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ: ΜΠΑΛΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΡΟΔΟΛΙΒΟΣ ΣΕΡΡΩΝ: ΓΚΡΙΖΟΥ ΜΑΡΙΑ-ΧΡΙΣΤΙΝΑ
37o-B.qxp:Livadi 25.qxd
10/5/10
8:51 AM
Page 3
συνέχεια από την 1η σελίδα πορεία που θα οδηγήσει σε κατάρυγείας, στα πειθήνια ρευση και την ίδια αυτή, Ο θρίαμβος όργανά τους των οργακατ’ επίφαση πλέον, νισμών τοπικής αυτοδι- του κομματισμού δημοκρατική κοινωνία οίκησης (με τη λεγόμενη μας, όλοι όσοι συνεργήμεταφορά αρμοδιοτήτων), ενοχο- σουν θα είναι υπεύθυνοι σε βαθμό ποιώντας στο τέλος τα κατώτερα προδοσίας.. κοινωνικά στρώματα, τον ίδιο το Πολίτης λαό. Σε μια τέτοια καταστροφική
e-mail:akapsalis57@gmail.com
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΑ
Ευχαριστούμε: • Τον Μεζίλη Λευτέρη για τη δωρεά ενός ζεύγους τσαρουχιών, την Τζημάλα Ολυμπία για την μεγάλη της προσφορά, τον Μπάμπη Μητώνα για την προσφορἀ των 100 ευρω και για τους χυμους που πρόσφερε στα παιδια του θεατρικού, το καφέ-Έκσταση για την προσφορά του, τους καλαμποκάδες Γαλάνη Σάκη, Φακαλή Μπάμπη, Καψάλη Κώστα για την προσφορά ρόκας στις εκδηλώσεις του συλλόγου, τον Δήμο Λιβαδίου και τον Δήμο Ελασσόνας για την προσφορά τους σε όλες τις εκδηλώσεις, την «Κασίδης Α.Ε.» για την προσφορά των σουβλακιών της παραλίμνιας εκδήλωσης. • Τον κ. Θεόδωρο Φράγκο για την αποστολή τετραδίων UNICEF και βιβλίων στους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Λιβαδίου. • Τον κ. Τάσο Μπέλλη για την προσφορά γεννήτριας το βράδυ της εκδήλωσης του ΕΣΛ στο προαύλιο του Ζαννείου.
παίζω σωστά, καταπιάστηκα με το «μήλο μου κόκκινο». Σαν τελείωσα και μ’ αυτό, θέλησα να δώσω εξετάσεις. Σε ποιόν; Στη γυναίκα μου. -Κάτσε, της λέω, να εκτιμήσεις τις επιδόσεις μου. Κάθεται λοιπόν απέναντί μου. Είχα φροντίσει να κλείσω την τηλεόραση του Μήτσου Κομπολή και τον απορροφητήρα της κουζίνας, απόλυτη ησυχία, σκέτη μυσταγωγία. Αυτοσυγκεντρώνομαι, παίζω Τι κάνει ένας άνθρωπος όταν τη μουσική κλίμακα, ντο, ρε, μι συνταξιοδοτείται; Φυσικά το πρώτο κ.λπ., να σιγουρευτώ πως η φλογέπου κάνει είναι να το ρίξει στο διά- ρα μου είναι σωστή και δεν έπαθε βασμα. Αυτό έκανα κι εγώ. Πάλι κάτι, βάζω τα δυνατά μου κι αρχίζω Παπαρηγόπουλος, ξανά Ελληνική να παίζω το «μήλο μου κόκκινο». Μυθολογία, οι μεγάλοι στρατηλάτες Έπαιζα, έπαιζα και παρακολουθούΑλέξανδρος και Ναπολέων, που μας σα και τη γυναίκα μου. συνήθισαν να τους θεωρούμε και Το πρόσωπό της ανέκφραστο και «εκπολιτιστές» κ.λπ. αμήχανο. Σαν τελείωσα της λέω: Δε γέμιζαν όμως και πάλι οι ώρες -Να μου πεις, πρώτα-πρώτα, ποιο μου και βάλθηκα να βρω κι άλλες τραγούδι έπαιξα.
ΛΙΒΑΔΙ ΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ Η ΦΛΟΓΕΡΑ
Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου
Ευχαριστούμε και δημοσίως τον Ιατρό κ. Βλυσνάκη Δημήτριο για την παραχώρηση χειρουργικών εργαλείων και ενός ξηρού κλιβάνου, που θα βοηθήσουν στην αρτιότερη εξυπηρέτηση των κατοίκων του Λιβαδίου. Το προσωπικό του Πολυδύναμου Ιατρείου Λιβαδίου
ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ - ΔΩΡΕΕΣ Αντωνίου Αντώνης 20€, Γκρίζος Αθανάσιος 20€, Γιάγκου Ελένη 10€, Χαρίσης Δημήτριος 10€, Τσίρκος Στέφανος (Καρδίτσα) 30€, Βάντης Λάζαρος Αμερική 70€, Δαμαλής Ιωάννης (Ηράκλειο) 20€, Κυλώνης Φώντας 60€, Ζήσκος Βασίλης 30€, Αντωνίου Αναστάσιος 40€, Καραΐσκου Μαρία 10€.
ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΟ Την αγαπημένη μας κόρη και αδερφή, Δερβένη Άννα, που πήρε το πτυχίο της σχολής Καλών Τεχνών του τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Α.Π.Θ., συγχαίρουμε και της ευχόμαστε καλή σταδιοδρομία. οι γονείς: Βασίλειος και Ευφραξία Δερβένη
η αδερφή: Χρυσούλα Δερβένη
NEA AΠΟ ΤΟ ΛΗΞΙΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΓΑΜΟΙ Ντάμπου Μαρία - Σαρτζετάκης Ευάγγελος ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ Γιάγκος Δημήτριος - Παπαδούλη Βάια, αγόρι Μπαζούκης Κων/νος - Πεζή Ελένη, αγόρι Τσανούσας Γιώργος - Γκολφάκη Φωτεινή, κορίτσι Γιάγκος Ηλίας - Μπατζογιάννη Βασιλική, αγόρι Τσακνάκης Αντώνης - Γκόγκου Βασιλική, αγόρι ΘΑΝΑΤΟΙ Γκρέκου Θεοδώρα χα Ελευθερίου, ετών 71 Μεταξιώτη Ξανθή χα Λαζάρου, ετών 90 Βασκαλή Άννα του Δημητρίου, ετών 88 Θεοδωρή Ρωξάνη συζ. Αντωνίου, ετών 82 Πεζή Μαρία χα Αντωνίου, ετών 84 Μόσχης Θεμιστοκλής του Κων/νου, ετών 75 Καμαγιάννης Φώτιος του Νικολάου, ετών 87
ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ
• Ο κ. Σαμαράς Αθανάσιος και η κα. Καραβίδα Ελένη εις μνήμη του δασκάλου Δημητρίου Κομπολή προσφέρουν στην εφημερίδα το ποσό των 20 €. • Η κα. Χαρίση Ξανθή εις μνήμην του θείου της Ευστράτιου Μουταφτσή προσφέρει στην εφημερίδα το ποσό των 50€. • Η κα. Ακτίνα Προκόβα-Σταθάκη στη μνήμη της αδελφής της Σταυρούλας Πολυχρονοπούλου (το γένος Προκόβα) προσφέρει στην εφημερίδα το ποσό των 50€. • Στην Κατερίνη, στις 13 Ιουλίου, πέθανε σε ηλικία 99 ετών ο μπαρμπα Σάκης Φτεργιώτης. Διετέλεσε την δεκαετία του ᾽60 πρόεδρος στο σωματείο υλοτόμων Λιβαδίου και βραβέυτηκε από το Δασαρχείο Κατερίνης για την άψογη συμπεριφορά του και συνεργασία του με την υπηρεσία. Στη μνήμη του ο υιός του, Γιάννης, προσφέρει στην εφημερίδα το ποσό των 50€.
διεξόδους. Μπήκα σε συλλόγους γονέων, σε πολιτιστικούς συλλόγους, στο σκακιστικό όμιλο, σε επιτροπές του Δήμου κ.α. Πάλι όμως μου έμενε ελεύθερος χρόνος. Μού ’ρθε τότε μια φαεινή ιδέα. Σε κάποιο συρτάρι του γραφείου μου υπήρχε μια φλογέρα. Όμορφη, καινούργια, αχρησιμοποίητη. Να το, είπα. Θα μάθω να παίζω φλογέρα! -Να γραφτείς στη μουσική σχολή, μου λέει η γυναίκα μου. Δίπλα μας είναι. -Δε χρειάζεται. Φλογέρα είναι. Δε είναι ούτε πιάνο, ούτε βιολί, της λέω. Εύκολο μουσικό όργανο, θα μάθω να παίζω μόνος μου. Κάθε μέρα, λοιπόν, τα πρωινά, κι ώσπου να ’ρθει η ώρα για το τάβλι στο καφενείο, έπαιζα φλογέρα. Άρχισα να παίζω την «καραγκούνα». Όταν νόμισα πως έμαθα να την
-Τι να σου πω, μου απαντάει. Μου φάνηκε σαν τη «καραγκούνα», σαν τον Εθνικό Ύμνο, τι να σου πω. Καλύτερα να με σκότωνε. Παίρνω τη φλογέρα και την ξαναβάζω στο συρτάρι του γραφείου. Δεν την ξανάπιασα στα χέρια μου.
ΥΓ συντ. επιτρ.: Ευχάριστη έκπληξη, δύο ακόμη κείμενα του αξέχαστου συνεργάτη μας Μήτσου Κομπολή που έφτασαν στα χέρια μας. «Η φλογέρα» που δημοσιεύουμε σήμερα έμεινε στη άκρη, επειδή, προφανώς, δεν ταίριαζε με τον τίτλο της στήλης: «Λιβαδιώτικες ιστορίες μιας άλλης εποχής». Το δεύτερο κείμενο, δεν μας το είχε στείλει, για άγνωστους λόγους, ήταν μια εισαγωγή για όλα τα κείμενα που έγραψε. Ωστόσο εμείς, ανατρέποντας τη σειρά, θα το δημοσιεύσουμε την επόμενη φορά ως επίλογο.
Κώστα Προκόβα
ΛΕΞΙΚΟ
της Κουτσοβλαχικής του Λιβαδίου Ολύμπου κεντρική διάθεση: Σύλλογος Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης διατίθεται και από τον Ε.Σ.Λ.
3
37o-B.qxp:Livadi 25.qxd
10/5/10
8:51 AM
Page 4
Ιστορίες για αγρίους ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ -ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΕΣ (ΜΕΡΟΣ 2ο) Προλήψεις ή δεισιδαιμονίες λέγονται αυτά που είτε σε προειδοποιούν να μην κάνεις κάτι (π.χ. δεν δανείζουμε καντάρι, παλάντζα κ.ά. την νύχτα) είτε σου λένε τι θα πάθεις ή τι θα συμβεί αν κάνεις κάτι (π.χ. αν βάλεις παραπάνω κουτάλι στο τραπέζι τότε θα έρθουνε απρόσκλητοι φίλοι). Κάποιες προλήψεις έχουν μια λογική πίσω τους: η λεχώνα δεν πρέπει να βγει έξω από το σπίτι της, διότι οι πρώτες 40 ημέρες ήταν και είναι καθοριστικές για την ανάπτυξη του νεογέννητου. Έτσι λοιπόν σε μια εποχή που η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ήταν ανύπαρκτη και η παιδική θνησιμότητα πολύ υψηλή, με μια τέτοια "πρόληψη" εξασφάλιζαν ότι η λεχώνα δεν θα έκανε εργασίες τις οποίες δεν της το επέτρεπε η σωματική της κατάσταση. Έτσι έμενε κοντά στο βρέφος. Για παρόμοιο λόγο αποφεύγουν τα ζευγάρια να κάνουν σεξ την σαρακοστή. Αν μείνει έγκυος μια γυναίκα από Μάρτιο έως Απρίλιο, τότε θα τεκνοποιήσει στην καρδιά του χειμώνα και οι πιθανότητες να επιζήσει το βρέφος θα περιοριστούν. Λένε πως αν μυρίσει σε μια έγκυο κάποιο φαγητό πρέπει να το φάει γρήγορα, γιατί διαφορετικά θα της πέσει το μωρό! Εικάζεται πως η πιο πάνω πρόληψη προέρχεται από την εποχή της κατοχής ή από αντίστοιχες περιόδους, όπου οι άνθρωποι δεν είχαν να φάνε και έψαχναν με κάθε τρόπο να εξασφαλίσουν το παραμικρό. Έτσι οι έγκυες σκαρφίστηκαν αυτή την πρόληψη για να βρίσκουν τροφή. Λογική έχουν επίσης και προλήψεις που δεν εξηγούνται αλλά σε προειδοποιούν για αυτονόητες συνέπειες τής πράξης σου. Για παράδειγμα, δεν περνάμε κάτω από σκάλες, πολύ κοντά ή πίσω από γαϊδούρια και μουλάρια, επειδή από τη σκάλα μπορεί να πέσει κάτι και να μας τραυματίσει, ενώ το γαϊδούρι μπορεί να τρομάξει και να μας κλωτσήσει. Τέλος υπάρχουν προλήψεις που πιθανόν να θέλουν να μας κρατήσουν σε άγνοια και να μην διευρύνουμε τους ορίζοντες μας σε οποιοδήποτε θέμα, έτσι απλά για να μπορούν κάποιοι να μας χειραγωγούν. Ένα παράδειγμα τέτοιας πρόληψης είναι το γνωστό δεν έπρεπε να κοιτάζω τον ουρανό και να μετράω τα αστέρια γιατί θα βγάλω στα χέρια σπυριά (μπουστρουβίτσια). Με την συγκεκριμένη πρόληψη, δυστυχώς όταν είσαι μικρό παιδί και ακούς κάτι τέτοιο, μαθαίνεις ενδόμυχα να φοβάσαι το σύμπαν που σε περιβάλλει και φοβάσαι να το παρατηρείς και να ψάξεις περισσότερα πράγματα για αυτό. Την δε «λύση» σού τη δίνει η εκκλησία…. Αρκετά όμως με την θεωρία και τις όποιες αναλύσεις, ας δούμε μερικές ακόμη προλήψεις - δεισιδαιμονίες.
4
Γενικές : • Δεν τσουγκρίζουμε τα ποτήρια με νερό. • Δεν κάνουμε πρόποση με
καφέ, διότι ο καφές σερβίρεται και στις κηδείες. • Δαγκώνουμε την γλώσσα όταν λέμε κάτι κακό για να φαρμακωθούμε μόνοι μας από το δηλητήριο. • Δεν πρέπει να ακουμπάω τα χέρια μου στο πρόσωπο μου, ( ούτε για να στηρίζω το κεφάλι μου) γιατί θα πεθάνουν οι γονείς μου! • Όταν φταρνίζεται κάποιος, τότε λέει την αλήθεια αυτός που μιλάει. • Οι κυνηγοί που χτυπάνε λαγό δεν τον ζυγίζουν, γιατί αν τον ζυγίσουν δεν θα ξαναχτυπήσουν θήραμα. • Δεν τινάζουμε την νύχτα έξω το τραπεζομάντιλο. • Για να μη ματιάσουμε κάποιον τον φτύνουμε τρεις φορές... • Όταν έχεις λόξυγκα λένε πως κάποιος μιλάει για σένα. • Δεν βάζουμε το καρβέλι ψωμί ανάποδα πάνω στο τραπέζι. • Δε σφυρίζουμε νύχτα. (Μάλλον για να μη μας ακούσουν οι δαίμονες.) • Η γαλάζια χάντρα διώχνει το κακό μάτι. • Δεν πρέπει να κοιμάται κανείς κάτω από τη σκιά συκιάς, γιατί πιστεύουν ότι κάνει «βαρύ ύπνο». Αντιθέτως πιστεύεται ότι ο ελαφρότερος ύπνος είναι στη σκιά του πλατάνου. • Αν αφήσεις την τελευταία σου μπουκιά στο τραπέζι, αφήνεις όλη τη δύναμή σου. • Ο λόξυγκας σταματά αν ερωτηθείς απότομα από άλλον «γιατί το έκανες αυτό;» Αυτόματα σταματά. Γάμος • Αδέλφια που γεννήθηκαν τον ίδιο μήνα (μονομιάρτς) δεν μπαίνουν στην εκκλησία. Την ημέρα που παντρεύεται ο ένας δεν μπαίνει ο άλλος. • Η νύφη φεύγοντας από το πατρικό της σπάει ένα πιάτο και με πρόσωπο προς το σπίτι της πετάει πίσω της λεφτά • Η πεθερά μόλις φτάσει η νύφη στο σπίτι την κερνάει γλυκό και τη βάζει να πατήσει πάνω σε σίδερο. • Όταν ο πατέρα της νύφης την παραδίδει έξω από την πόρτα της εκκλησίας στο γαμπρό, βάζουν όλοι οι στενοί συγγενείς το «κανίσκι» στο κεφάλι και χορεύουν για λίγο. (ανσάρ κου κάιαρλου) • Ξεκινώντας να πάνε προξενήτες, δεν έπρεπε να γυρίσουν προς τα πίσω για κανένα λόγο. • Η κοπέλα που θα πιάσει το προζύμι «ποτρόψωμο» θα πρέπει να έχει στη ζωή και τους δύο γονείς της. Το καλύτερο όμως από όσα άκουσα νομίζω το άφησα για το τέλος. • Το μήνα Μάη, λένε πως δεν γίνονται γάμοι γιατί …τότε ζευγαρώνουν τα γαϊδούρια. Γ.Αθ. Μητώνας
Η αιμοδοσία της 20ης Αυγούστου 2010 Με εξαιρετική επιτυχία και μεγάλη συμμετοχή εθελοντών αιμοδοτών πραγματοποιήθηκε η αιμοδοσία για την τράπεζα αίματος του ΕΣΛ. Αίμα έδωσαν οι: Αντωνίου Αντώνιος, Τσαχαλίνας Διονύσιος, Μητώνας Χαράλαμπος, Βαρβαρέζου Μαρία, Ντάμπου-Δαμαλή Μαργαρίτα, Μπατζάκη-Δερβένη Αθανασία, Γκρίζου Αικατερίνη, Παλαθιώτη Ευτυχία, Πατέρα Μαρία, Μόκας Νικόλαος, Μπατζάκη Γλυκερία, Μόσχη Θεανώ, Μήττος Δημήτρης, Σαλαβέρη Καλλιόπη, Γεράσης Αθανάσιος, Καρανίκα Φανή, Σούρδης Γεώργιος, Γκατζούνη Θεοδώρα, Φουρκιώτη Σταυρούλα, Χρυσικού Ζωή, Καραΐσκος Ευάγγελος, Μόκα Φανή, Μάντζιου Ξανθή, Σούρδη Αικατερίνη, Καρανίκα Ασπασία, Μόσχα Ελευθερία, Γκρίζου Φανή, Αρναούτογλου Στέλλα, Κρατσιώτη Μαργαρίτα, Κοντοφάκας Αθανάσιος, Τζημαγιώργη Θεοδώρα, Ματζαγιάννη Άννα-Ελένη, Δαμαλής Αθανάσιος, Καψάλη Μαρία, Τσανούσα Καλλιόπη, Σαλαβάτη Ασπασία, Γκατζούνη Πολυξένη, Τεγούλη Πολυξένη, Μάντζιου Μαρία, Γαζέτης Στέφανος, Γκατζούνης Γεώργιος, Κοντοφάκα Καλλιόπη, Κοκκινοπλίτη Καλλιόπη, Μάνος Δημήτριος, Φτεργιώτη Μαρία, Ψαλλίδας Κων/νος, Δαμαλή Κατερίνα, Γιάγκου Αθανασία, Παμπέρη Άνν
Ψηφιακές οι «ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ» της Ομάδας Νέων Το 1979 στο Λιβάδι Ολύμπου δημιουργήθηκε η Ομάδα Νέων Λιβαδίου αποτελούμενη κύρια από φοιτητές και εργαζομένους. Στις δραστηριότητες της περιλαμβάνονταν το θέατρο, η χορωδία και η λειτουργία του εντευκτηρίου του Εξωραϊστικού Συλλόγου Λιβαδίου, αλλά και η έκδοση του περιοδικού «Αναζητήσεις» το 1983. Το Φλεβάρη του 1983 εκδόθηκε το 1ο τεύχος του περιοδικού «Αναζητήσεις» στου οποίου την έκδοση συμμετείχαν 28 μέλη της Ομάδας Νέων και αποτελούνταν από 18 σελίδες με διαστάσεις 28X20,5εκ.. Στη συνέχεια, τον Απρίλη του 1983, εκδόθηκε το 2ο και τελευταίο τεύχος αποτελούμενο από 34 σελίδες και στου οποίου την έκδοση συμμετείχαν 34 μέλη της ομάδας Νέων Λιβαδίου. Στα περιεχόμενα του περιοδικού καταγράφονται ειδήσεις και σχόλια από το Λιβάδι, τοπική ιστορία και λαογραφία, ενώ παράλληλα δημοσιεύονται άρθρα κοινωνικού προβληματισμού σε προοδευτική κατεύθυνση με πολιτικά θέματα και ιστορίας. Τα ψηφιακά πλέον τεύχη είναι στην διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου. Θεσσαλονίκη, Μάρτιος 2010 Επιμέλεια & ψηφιοποίηση Βασίλης Φ. Πλάτανος
• 60% αύξηση των καυσόξυλων, με την τιμή να εκτοξεύεται από τις 300 στις 480 δρχ. το χωρικό. • Δωρεά 100.000 δρχ. του Λευτέρη Κυλώνη για να καλυφθεί μέρος των δαπανών για τη διαμόρφωση του Κιόσκι. • Μέτρια η σιτοπαραγωγή αλλά και η παραγωγή πατάτας στο Λιβάδι, το 1980, λόγω ξηρασίας.
37o-B.qxp:Livadi 25.qxd
10/5/10
8:52 AM
Page 5
ΔΥΟ ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΛΙΒΑΔΙ Ελλήνων, συναντά τους αγωνιστές Λιβαδιώτες του Μακεδονικού αγώνα, της Εθνικής Αντίστασης, συναντά τους αδικοχαμένους του εμφυλίου, συναντά τους μεγάλους δασκάλους που σφράγισαν με το έργο τους και την προσωπικότητά τους την πνευματική ιστορία Ο φετινός Αύγουστος, εκτός από τις πολλές εκδηλώσεις, σηματοδοτήθηκε και από ένα πολύ σημαντικό πνευματικό γεγονός για τον τόπο μας· Την έκδοση δύο βιβλίων με αποκλειστικό ενδιαφέρον για το Λιβάδι. Αναφερόμαστε σε δύο νέα συγγραφικά πονήματα του γνωστού - και αγαπητού σε όλους συμπατριώτη μας, κ. Κώστα Προκόβα, οι τίτλοι των οποίων είναι: «Οι καιροί, ο τόπος και οι άνθρωποι, Οδοιπορικό στο Λιβάδι Ολύμπου» και «τότε που παίζαμε… Λαϊκά Παραδοσιακά παιχνίδια του Λιβαδίου Ολύμπου». Την έκδοσή τους, όπως και των προηγούμενων βιβλίων του για το Λιβάδι ( Τα παιδιά της Μνημοσύνης, Λεξικό της κουτσοβλαχικής) ανέλαβε ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης. Το πρώτο βιβλίο, «Οι καιροί, ο τόπος και οι άνθρωποι», αποτελείται από μια συλλογή κειμένων που αφορούν στην ιστορία, στην παιδεία, στην παράδοση, στο Λαϊκό πολιτισμό, σε πρόσωπα και σε μνήμες της πολυαγαπημένης τού συγγραφέα γενέτειρας, το Λιβάδι. Τι να πρωτοεπισημάνει κανείς…Ο Γεωργάκης Ολύμπιος, ο δικός μας ήρωας, ο ήρωας όλων των
δόντια ζωντανό. Ιστορικά γεγονότα, ευρήματα της αρχαιολογικής σκαπάνης, αφηγήσεις περιηγητών, παραδόσεις, ήθη και έθιμα, μαρτυρίες, προσωπικές μνήμες, όλα μαζί, περιδιαβαίνουν τις σελίδες του βιβλίου, περιδιαβαίνοντας μαζί και τον αναγνώστη σε ένα ταξίδι μνήμης και ως εκ τούτου Αυτογνωσίας. Το δεύτερο βιβλίο, «τότε που παίζαμε… Λαϊκά Παραδοσιακά παιχνίδια του Λιβαδίου Ολύμπου», όπως μαρτυρεί και ο τίτλος του, καταγράφει και περιγράφει πολλά από τα παραδοσιακά παι-
του Λιβαδίου και όχι μόνο, συναντά τους μεγάλους Λιβαδιώτες Έλληνες, τους ευπατρίδες, που δεν ξέχασαν ποτέ το μικρό χωριό τους, το Λιβάδι, συναντά σπουδαίους Λιβαδιώτες επιστήμονες, συναντά ανθρώπους που πρόσφεραν στο χωριό με κάθε τρόπο, συναντά όμως και τους απλούς Λιβαδιώτες που χνίδια, που παίζονταν στο χωριό. Είναι έζησαν και ανάσαιναν σ’ αυτό τον μια καταγραφή όπως διασώθηκε από τόπο, κρατώντας τον με νύχια και με τις μνήμες του συγγραφέα και κάποιων
συμπατριωτών του. Παιχνίδια όπως τα «πού είναι και πού δεν είναι, τσιλίγκα, γκίλαντο, σέγκια, κλέφτες και χωροφύλακες, μπίτσικο, ένα λεπτό κρεμμύδι, φίτσιος κ.ά.» ζωντανεύουν στα μάτια του αναγνώστη μέσα από τη γλαφυρή πένα του συγγραφέα. Ένας κόσμος ξεχασμένος για τους παλαιότερους, ένας κόσμος καινούριος για τους νεότερους. Ένας κόσμος μαγικός, όπως είναι ο κόσμος της παιδικής ηλικίας, ένας κόσμος αγνότητας και τρυφερότητας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα δύο τελευταία κεφάλαια του βιβλίου, στα οποία ο συγγραφέας, κάνοντας μια εμπεριστατωμένη αναδρομή στο παρελθόν, μας ανοίγει την «αυλαία» των θεατρικών δρώμενων στο Λιβάδι - όχι μόνο του κλασικού θεάτρου, αλλά και του θεάτρου Σκιών, του γνωστού μας Καραγκιόζη. Όλοι όσοι κατάγονται από έναν τόπο έχουν κάτι κοινό μέσα τους· το παρελθόν, την ιστορία αυτού του τόπου. Είμαστε το παρελθόν μας. Είμαστε η συνέχεια. Αυτό δίνει νόημα στη ζωή μας. Αυτή είναι και η μεγάλη προσφορά τέτοιων έργων όπως τα βιβλία του Κώστα Προκόβα. Μας κρατάνε Ζωντανούς. Είναι ωραίο να είμαστε περήφανοι που είμαστε Λιβαδιώτες· Πιο ωραίο είναι, όμως, να ξέρουμε και για ποιους λόγους πρέπει να είμαστε περήφανοι. Και γι’ αυτό, αγαπητέ μας δάσκαλε, Κώστα Προκόβα, σ’ ευχαριστούμε! Δημήτρης Κιτσούλης Φιλόλογος
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΟΛΙΧΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2010 Πανηγύρι Δολίχης 5 & 6 Αυγούστου 2010
Ολοκληρώθηκε το πανηγύρι της Δολίχης με εκατοντάδες επισκέπτες την κάθε βραδιά. Την Πέμπτη 5 Αυγούστου τελέσθηκε ο Μέγας Εσπερινός στο Βυζαντινό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος με αρτοκλασία και περιφορά της εικόνας γύρω από την πλατεία. Ακολούθησε μεγάλο λαϊκοδημοτικό γλέντι με την ορχήστρα του Κ. Δεδούση που διήρκησε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής.
Την Παρασκευή 6 Αυγούστου τελέσθηκε η πανηγυρική Θεία Λειτουργία στον Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου ιερουργούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ελασσόνας Κ.Κ. Βασίλειο. Το βράδυ, όπως είχε προγραμματιστεί, εμφανίστηκαν τα χορευτικά συγκροτήματα του Σαρανταπόρου, του Εξωραϊστικού Συλλόγου Λιβαδίου και της Δολίχης, η εμφάνιση των οποίων ήταν εξαιρετική. Όπως εξαιρετική ήταν και η ορχήστρα του Κ. Δεδούση που συνόδεψε τα χορευτικά συγκροτήματα και συνέχισε το γλέντι για δεύτερη βραδιά μέχρι το πρωί του Σαββάτου.
ρωση. Ο Σ.Σ. Ελασσόνας προμήθευσε με σκακιέρες και ρολόγια του τουρνουά, έχοντας, παράλληλα, και τη διαιτησία.
Ο σκακιστής, που πέτυχε τις περισσότερες νίκες, ήταν ο κ. Δημήτριος Λιάκος (Σ.Σ. Λάρισας), στον οποίο απονεμήθηκε, αναμνηστικά, μετάλλιο από τον Σ.Σ. Ελασσόνας. Στην κατηγορία κάτω των 10 ετών, νικητής ήταν ο Γιάννης Ζγουλέτας. Σε όλα τα παιδιά, που συμμετείχαν, απονεμήθηκαν μετάλλια από τον Σ.Σ. Ελασσόνας.
Ευβιότου” από το τμήμα εκπαίδευσης του Ε.Κ.Α.Β. Λάρισας. Μετά τους καθιερωμένους χαιρετισμούς από τον Πρόεδρο κ. Τσακνάκη Βαγγέλη και την κ. Ασπασία Φράγκου ακολούθησε η παρουσίαση του κ. Γρ. Αγρόδημου στα εξής θέματα: Aντιμετώπιση αιμορραγίας, αντιμετώπιση καταγμάτων, αντιμετώπιση εγκαυμάτων και κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, χειρισμούς σχετικά με την πνιγμονή από ξένο σώμα. Η πρακτική εξάσκηση, τέλος, πραγματοποιήθηκε στην κεντρική πλατεία, με τη χρήση προπλασμάτων, στη Βασική Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση, στη χρήση του Αυτόματου Απινιδωτή και στη Θέση Ασφαλείας.
Eκδρομή στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
Ημέρα πρώτων βοηθειών στη Δολίχη
Το πανηγύρι διοργανώνεται από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Δολίχης “Η Τριπολίτιδα”, υπό την αιγίδα του Δήμου Λιβαδίου. Βασιζόμενο στον εθελοντισμό και το μεράκι των μελών του Συλλόγου, το πανηγύρι στέφθηκε και φέτος με μεγάλη επιτυχία.
Την Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου 2010, ώρα 6:30 μ.μ., στο Πολιτιστικό Κέντρο και στην κεντρική πλατεία Δολίχης εκπαιδεύτηκαν στις πρώτες βοήθειες δεκάδες μέλη του Πολιτιστικού Συλλό-
1ο Τουρνουά Σκάκι στη Δολίχη
Με τη συμμετοχή 47, συνολικά, παικτών (32 ηλικίας άνω των 10 ετών και 15 παιδιά ηλικίας κάτω των 10 ετών) ολοκληρώθηκε το 1ο Τουρνουά Σκάκι που διεξήχθη στο Πολιτιστικό Κέντρο της Δολίχης, το Σάββατο 4 Σεπτεμβρίου 2010 και ώρα 5:00 μ.μ. Το Τουρνουά αποτελούταν από πέντε γύρους, στους οποίους οι συμμετέχοντες έπαιξαν σκάκι, έπειτα από κλή-
γου Δολίχης “Η Τριπολίτιδα”, του Αθλητικού Ομίλου “Ο Δολιχιακός” και του Συλλόγου Γυναικών Δολίχης “Φίλα
Την Δευτέρα 13 Σεπτεμβρίου 2010, τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Δολίχης επισκέφθηκαν το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, η ξενάγηση στο οποίο ξεκίνησε στις 6:45 μ.μ. και διήρκησε μέχρι στις 8:00 μ.μ. Η επίσκεψη στο Μουσείο συνδυάστηκε με την 75η ΔΕΘ, η οποία άνοιξε στις 5:00 μ.μ., καθώς και με την παρουσίαση του βιβλίου “Περραιβία” του Θ. Λιόλιου, στις 8:15 μ.μ., στην αίθουσα του Αρχαιολογικού Μουσείου “Μανόλης Ανδρόνικος”.
5
37o-B.qxp:Livadi 25.qxd
10/5/10
8:52 AM
Page 6
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
Πλήθος εκδηλώσεων, μεγάλη η συμμετοχή του κόσμου
Μουσική βραδιά στην αυλή του Ζαννείου
Μουσική βραδιά στην αυλή του Ζαννείου Στις 31 Ιουλίου 2010 πραγματοποιήθηκε μουσική βραδιά με τη Φιλαρμονική μπάντα Ελασσόνας και την ορχήστρα ποικίλης μουσικής. Εμφανίστηκε και το μικρό χορευτικό του Συλλόγου το οποίο έκλεψε την παράσταση. Η οργάνωση ήταν άρτια και η συμμετοχή του κόσμου ήταν πάρα πολύ μεγάλη. Δυστυχώς, λόγω διακοπής ρεύματος, η εκδήλωση δεν ολοκληρώθηκε. Η παρουσίαση των χορευτικών τμημάτων έγινε με τη χρήση μιας μόνο δανεικής ηλεκτρο-
του Συλλόγου στην ερασιτεχνική δημιουργία, έγινε το Σάββατο 8 Αυγούστου συναυλία από ερασιτέχνες λιβαδιώτες. Αν και το σχήμα δημιουργήθηκε λίγες μέρες πριν, με ελάχιστες πρόβες, το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό. Η επιλογή του ρεπερτορίου δεν άφησε κανέναν παραπονεμένο. Όσο για την εκτέλεση, το σχήμα, τόσο μουσικά όσο και φωνητικά ήταν μια μεγάλη έκπληξη. Δόθηκε η ευκαιρία να ξετυλίξουν το ταλέντο τους αρκετοί και μάλιστα νέοι συμπατριώτες μας. Οι συντελεστές «πεντάστρατοι» ήταν: Μαρώσης Γιώργος, Μαρώσης
Οι καλαμποκάδες στο πεντάστρατο
Μουσική εκδήλωση στους Αγίους Αναργύρους Το βράδυ της Δευτέρας 9 Αυγούστου, νότες και ρομαντικά τραγούδια μιας άλλης εποχής ξανακούστηκαν στο χροστάσι. Μια παρέα παλιών φίλων με την παρότρυνση του Συλλόγου, θύμισαν στους παλιότερους και μάθανε στους νεότερους έναν διαφορετικό τρόπο διασκέδασης. Η βραδιά ήτανε υπέροχη και η γεύση όσων παρακολούθησαν την παρέα γλυκιά. Ο μικρός χώρος της πλατείας, η εκκλησία, η βρύση, τα στενά σοκάκια, οι φιγούρες των ανθρώπων, δημιούρ-
λιβαδιώτες και συγκεκριμένα ο Δήμος Λιβαδίου, προσκάλεσαν για μια ακόμη φορά, την Πέμπτη 11 – 8 – 10 την μπάντα με τα χάλκινα Βελβεντού. Ο κόσμος διασκέδασε αρκετά και την παράσταση έκλεψε η νεολαία του Συλλόγου.
Εκδηλώσεις 15αύγουστου στο παλιό γήπεδο Όπως κάθε χρονιά, οι γέροντες του χωριού με το χορό τους και τη λεβεντιά τους άνοιξαν τις απογευματινές εκδηλώσεις. Θεωρείται πλέον αναπόστατο κομμάτι της συγκεκριμένης
Από τη μουσική εκδήλωση στο «πεντάστρατο»
Μουσική εκδήλωση στους Αγίους Αναργύρους
Τα χάλκινα του Βελβεντού
Δεκαπενταύγουστος στον πλάτανο
Χορός γερόντων στο κιόσκι
Το μεγάλο χορευτικό του ΕΣΛ
γεννήτριας και τα σουβλάκια ψήθηκαν υπό το χαμηλό φως κεριών. Το λαϊκό κομμάτι της μουσικής βραδιάς παρουσιάστηκε την επόμενη μέρα στον ίδιο χώρο. Συναυλία στο Πεντάστρατο Στη συμβολή των πέντε δρόμων, στην είσοδο του χωριού από Ελασσόνα, και στα πλαίσια του αφιερώματος
6
Eμφάνιση του χορευτικού στη Δολίχη
Σάκης, Κάψάλης Δημήτριος, Κουλακιώτης Νίκος, Ράπτης Χαρίλαος, Καπέτη Ευγενία, Γκούμα Στέλλα, Ντάμπου Κατερίνα, Παπαργυρόπουλος Κώστας. Πρωτοτυπία, επίσης, αποτέλεσε το ψήσιμο καλαμποκιών από μέλη του Συλλόγου, τα οποία προσφέρθηκαν στο Σύλλογο από λιβαδιώτες καλαμποκάδες και ήταν πεντανόστιμα.
γησαν ένα ζωντανό σκηνικό, που έδεσε με την εκδήλωση. Την παρέα των «λαλάδων» αποτέλεσαν οι: Λευτέρης Μεζίλης, Θάνος Μπλάντζας, Λάζαρος Μπλάντζας, Τάσος Βάντης, Ναπολέων Λέκκας και Κώστας Μένος.
ημέρας. Αμέσως μετά εμφανίστηκαν τα χορευτικά τμήματα των Συλλόγων Κατερίνης, Θεσσαλονίκης, της Δολίχης και του Εξ. Συλλόγου, οι χορευτές των οποίων επιβραβεύτηκαν συμβολικά από το Δήμο μας με το βιβλίο του συνδημότη μας Δολιχιώτη, Θωμά Λιόλιου: « Η … Εντυπωσιακή ήταν η Χάλκινα Βελβεντού παρουσία του πολυάριθμου χορευτιΤηρώντας μια παλιά παράδοση, οι κού τμήματος ενήλικων γυναικών του
37o-B.qxp:Livadi 25.qxd
10/5/10
8:52 AM
Page 7
Χορευτικό κοριτσιών του ΕΣΛ
Το μικρό χορευτικό του ΕΣΛ των αγοριών
Χορευτικό του ΕΣΛ των αγοριών
Το χορευτικό της Δολίχης
Τα αγόρια και τα κορίτσια του Λυκείου
Στιγμιότυπο από την παραλίμνια εκδήλωση
Συλλόγου μας. Έκθεση ερασιτεχνικής δημιουργίας Ευκαιρία να εκθέσουν τις ερασιτεχνικές δημιουργίες τους δόθηκε στους συμπατριώτες μας το φετινό καλοκαίρι. Συγκεκριμένα, με πρωτοβουλία του Εξ. Συλλόγου, διοργανώθηκε στο Πολιτιστικό Κέντρο έκθεση ζωγραφικής, γλυπτικής και κοσμηματοποιίας. Ξάφνιασε ευχάριστα το καλλιτεχνικό επίπεδο των δημιουργών. Η μεγάλη προσέλευση και το ενδιαφέρον του κόσμου επιβράβευσαν την προσπάθεια και επιβάλλουν τη συνέχισή της. Οι δημιουργοί ήταν: Γαλάνη Σούλα, Τζημάλα Ολυμπία, Τζημαγιώργη Λόλα, Πατσίκα Λίτσα, Φακαλή Πόπη, Μόσχη Ελευθερία, Μόσχης Αντώνης, Σαλαβέρη Λάζαρο, Γιάγκος Θωμάς, Καψάλης Θάνος.
και βιντεοσκοπήθηκαν από τηλεοπτικό συνεργείο της κρατικής τηλεόρασης. Η παρέλαση των καβαλάρηδων εντυπωσίασε και ικανοποίησε όλους τους επισκέπτες και η συνέχεια δόθηκε στην πλατεία μας το μεσημέρι. Εκεί η γεμάτη με κόσμο πλατεία υποδέχθηκε τα ιδρωμένα άλογα και απόλαυσε τις φιγούρες τους.
Μουλαροδρομίες 2010 Παιδικά παιχνίδια Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, Το απόγευμα της Δευτέρας, 16 η γνωστή πλέον εκδήλωση του δήμου Αυγούστου, έγινε αναπαράσταση Λιβαδίου, μουλαροδρομίες, πραγμαπαλιών παιδικών παιχνιδιών. Συντονι- τοποιήθηκε στις 22 – 8 – 2010, ημέρα
Μουλαροδρομίες 2010, επίδειξη υλοτόμων στο Χαϊδάρι
στής της εκδήλωσης ορίστηκε ο Κοντοφάκας Σούλης, με τη βοήθεια των: Βαρβαρέζου Ξενοφώντα, Γκρίζου Αντωνία, Ντάμπου Κατερίνα, Κοντοφάκα Πόπη, Γαζέτη Άννα, Πατέρα Σοφία, Γκρίζου Βασ. Ελένη, Ντάμπου Έφη, Θοδωρή Σωτήρη, Ράπτη Χαρίλαο και Μαρώση Γιώργο.
τους περίμεναν τα ζεστά φαγητά, τραχανάς, πατάτες, πίτες καθώς και το λιβαδιώτικο τσίπουρο. Η βροχή - ομίχλη, που αρχικά ήτανε πολύ ασθενής, δυστυχώς στη συνέχεια δυνάμωσε χωρίς φυσικά να
Έκθεση ερασιτεχνικής Δημιουργίας στο Πολιτιστικό Κέντρο
Κυριακή. Η συγκέντρωση των ζώων, αλόγων και μουλαριών, έγινε στο παλιό γήπεδο και η διαδρομή που ακολουθήθηκε ήταν η καθιερωμένη Λιβάδι – Προφ. Ηλίας - Χαϊντάρι. Παρά τον μουντό ομιχλώδη καιρό, οι λιβαδιώτες καβαλάρηδες δεν πτοήθηκαν και ανέβηκαν στο βουνό. Εκεί
Παραλίμνια μουσική εκδήλωση Το βράδυ της Παρασκευής 20 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε στο φράγμα Μαρούλι παραλίμνια μουσική εκδήλωση. Η εκδήλωση, αν και έγινε για πρώτη φορά, σημείωσε μεγάλη επιτυχία, τόσο ως προς την οργάνωση και τη συμμετοχή του κόσμου, όσο και ως προς την ποιότητα των μουσικών σχημάτων. Ήταν κατά γενική ομολογία μια υπέροχη βραδιά - σε αυτό συνέβαλε και το αυγουστιάτικο φεγγάρι- που έδειξε οτι σίγουρα θα υπάρξει και συνέχεια. Συμμετείχαν τα μου-
Κατάθεση στεφάνων στον αδριάντα του Γ. Ολυμπίου
χαλάσει την εκδήλωση. Δύο - τρείς φωτιές δυνατές βοήθησαν τους παραβρισκόμενους να ζεσταθούν και να στεγνώσουν. Η αναπαράσταση των δασεργατικών εργασιών, υλοτομία, τεμαχισμός ξύλων, φόρτωση μουλαριών, πραγματοποιήθηκαν κανονικά
σικά σχήματα: «λαλάδες», «πεντάστρατοι» με τη συμμετοχή των Ζαχαρούδη Γιώργου, Μόκα Κώστα, Αντωνίου Κώστα, Βαρβαρέζου Στέφανου, «Λιβαδιώτικα κλαρίνα» και από την Ελασσόνα οι: Τσαβές Δημήτριος και Μπίσμπας Λάζαρος.
7
37o-B.qxp:Livadi 25.qxd
10/5/10
8:52 AM
Page 8
Αναβίωση Παραδοσιακών Παιχνιδιών
Ευχάριστη έκπληξη του καλοκαιριού ήταν η εκδήλωση αναβίωσης των παλιών παιχνιδιών του Εξωραϊστικού Συλλόγου. Ομάδες παιδιών καθοδηγούμενες από δασκάλους παρουσίασαν πολλά από τα παλιά και ξεχασμένα πια παιχνίδια. Το Κιόσκι γέμισε παιδικές φωνές. Φωνές που κάποτε γέμιζαν την κάθε γειτονιά. Που γέμιζαν και τις ψυχές μας. Λένε πως όταν κάτι γίνεται φολκλόρ έχει ήδη πεθάνει. Φαίνεται να είναι σωστό.
Όμως σίγουρα οι φωνές αυτών των παιδιών με τα παιχνίδια τους ξαναζωντάνεψαν τα παιδικά μας χρόνια. Ο καθένας μας σκέφτηκε πως κάποτε έπαιξε ανέμελα." Έπαιξα... Έπαιξα... "Και κάπου στο βάθος της ψυχής του... "Λυτρώθηκα." Τα παιδιά σήκωσαν πολλή σκόνη. Και μαζί με τη σκόνη σήκωσαν για λίγο από πάνω μας και το συσσωρευμένο βάρος που ο καθένας μας καθημερινά κουβαλάει. Μας θύμισαν την
ταυτότητά μας. Την ατομική μας ταυτότητα αυτή τη φορά. Αυτή που σίγουρα βρίσκεται κάπου στα παιδικά μας βιώματα. Εκεί που ο καθένας βρίσκει τις περισσότερες απαντήσεις στο ολοένα και αμυδρότερο ερώτημα "Ποιος είμαι;". Ναι. Όλα αυτά τα παιχνίδια έχουν εκλείψει. Έχουν αντικατασταθεί από άλλα πιο φανταχτερά στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και άλλες παιχνιδομηχανές. Τα παιδιά που συμ-
μετείχαν, όμως, θα θυμούνται αυτά τα παιχνίδια πιο έντονα από κάθε άλλο γιατί για να παίξουν κοιτάχτηκαν στα μάτια. Αγγίχτηκαν. Πώς να αγγίξεις τον συμπαίκτη σου στο ηλεκτρονικό παιχνίδι; Τι να κοιτάξεις στα μάτια;... Χρειαζόμαστε τέτοιες εκδηλώσεις. Για να θυμόμαστε από ποια παιδικά χρόνια ερχόμαστε. Μπορεί να έχουν φύγει ανεπιστρεπτί. Όπως και πολλά άλλα. Είμαστε όμως και ό, τι έχουμε χάσει.
Δ.Π.
Παιδική Θεατρική Παράσταση του Ε.Σ.Λ. «Ο μικρός πρίγκηπας»
8
Το «παιδικό θέατρο» του Εξωραϊστικού Συλλόγου παρουσίασε φέτος το «Μικρό Πρίγκιπα» του Αντουάν Ντε Σαιντ Εξυπερύ. Οι μικροί μαθητές μάς ξάφνιασαν θετικά κι αυτό το καλοκαίρι. Με πρόβες που διαρκούν περίπου 4 εβδομάδες, αρκετές ώρες δουλειάς και προετοιμασίας, τελικά ξεπερνούν όλοι τους εαυτούς τους και πετυχαίνουν το ακατόρθωτο. Παρουσιάστηκε γι’ ακόμη μια φορά μια εξαιρετική θεατρική παράσταση αλλά και πίσω απ’ αυτό και πόσα δεν έχουν γίνει. Γνωριμίες,
ται σε ανθρώπους και σε καταστάσεις που είναι δίπλα μας, έστω κι αν εμείς νομίζουμε ότι πρέπει να γυρίσουμε ολόκληρο τον κόσμο για να το συνειδητοποιήσουμε. Η ποίηση, η ομιλία των φυτών και των ζώων, η αθώα περιέργεια, ο εξωτισμός, η περιπέτεια στην έρημο είναι που κάνουν τόσο μαγικό αυτό το έργο. Όλα αυτά πλαισιωμένα με υπέροχα τραγούδια και χαρούμενες παιδικές φωνές. Αξίζουν συγχαρητήρια σε όλα τα παιδιά που συμμετείχαν στην παρά-
νούσα Άννα, Μόκα Γεωργία Παιδί: Τσανούσα Ελένη, Πατέρας: Μπόλης Βαγγέλης, Μητέρα: Φακαλή Ρεβέκκα, Ασυρματιστής: Δαμκαούτης Αχιλλέας, Κινέζα επιστήμονας: Μπόζα Βασιλική, Λουλούδι: Γκρίζου Αντωνία, Επιχειρηματίας: Μεταξιώτης Γιώργος, Ματαιόδοξος: Σαλαβέρη Ιωάννα, Βασιλιάς: Φτεργιώτης Αντώνης, Μεθυσμένος: Ζώτσικας Γιώργος, Φανοκόρος: Τζημαγιώργη Σοφία, Γεωγράφος: Ευσταθίου Όλγα, Αγκάθι: Σούρδη Χριστίνα, Φίδι: Ντάμπου Δήμητρα, Σταθμάρχης: Κοντοφάκας
κα Φανή, Κάκκα Πελαγία, Καψάλη Φανή, Μητώνα Ευτυχία, Μπαζούκη Άννα, Μπαζούκη Θεοδώρα, Μπουτζέτη Άννα, Μπουτζέτη Ελένη, Ντάμπου Μαρία, Παμπέρη Κασσιανή, Πένγκα Μαρία, Φακαλή Αγγελική, Φαρμακιώτη Φανή, Τσανούσα Ελένη, Τσαχαλίνα Ολυμπία, Χαλκιά Ειρήνη, Χαρίση Ευαγγελία, Παιδάκια με χάρτες: Καψάλης Δημήτρης, Καψάλης Φίλιππος, Κοντοφάκας Αντώνης, Μπάμπας Γιώργος, Μπέλης Δημήτρης, Μπόλης Βασίλης, Νταβέλης Γιώργος, Μπόζας Παναγιώτης,
φιλίες, παιχνίδια και όλα αυτά που τα σημερινά παιδιά τείνουν να τα βλέπουν μόνο στην οθόνη της τηλεόρασης. Το έργο μάς μιλάει για τη ματαιοδοξία, για την πλεονεξία του πλούτου, για τη μετάλλαξη του ανθρώπινου είδους σε ρομπότ που ακολουθούν εντολές. Μας μιλάει ακόμη για τον τρόπο σωτηρίας από όλα αυτά που είναι η εμπιστοσύνη στην ανθρώπινη φύση, η φιλία, η αγάπη. Μιλάει για την αναζήτηση του νοήματος της ζωής που τις περισσότερες φορές μάς αποκαλύπτε-
σταση, σε όσους βοήθησαν για να μπορούμε εμείς να παρακολουθούμε κάθε καλοκαίρι τέτοιες προσπάθειες. Ένα δυνατό χειροκρότημα για τους συντονιστές της προσπάθειας, το Μητώνα Γιώργο και τη Δαμαλή Μαρία και ένα μεγάλο μπράβο για τον Εξωραϊστικό Σύλλογο που στηρίζει τα όνειρα των μικρών παιδιών για έναν καλύτερο κόσμο. Οι ήρωες του έργου μας: Μικρός πρίγκιπας Α’: Φτεργιώτης Διονύσης - Μικρός πρίγκιπας Β’: Σαλαβέρη Σταματία Αφηγητές: Τσα-
Δημήτρης, Αλεπού: Μπατζοτάσιου Ελένη, Ακροατήριο:Γαζέτη Μακρίνα, Γαζέτης Αντώνης, Ζυγογιώργου Θεοδώρου, Κεμερίδη Αργυρώ, Τσανούσας Ξενοφών, Χαρίση Φανή, Χαρίση Ελένη, Χαρίση Δήμητρα, Μπάμπα Θεανώ, Αντίλαλος: Γκουντή Καλλιόπη, Γκουντέλου Βασιλική, Γκόγκου Πόπη, Δαμαλή Θεανώ, Δαμαλή Μαριλένα, Ευσταθίου Θάλια, Καρατζήκα Κατερίνα, Καπέτη Ειρήνη, Καπέτη Θεανώ, Konstantin Κλεοπάτρα, Konstantin Δήμητρα, Μπαζούκη Φαίδρα, Τριαντάφυλλα: Γαζέτη Χρύσα, Γκουτζαμάνη Φανή, Καρανί-
Τα σκηνικά – κατασκευές έγιναν από τον Σαλαβέρη Λάζαρο, Παμπέρη Βαγγέλη, Μπόζα Αντώνη, Ντάμπο Βαγγέλη Ντάμπου Κατερίνα, Κοντοφάκα Πόπη, Καπέτη Βούλα. Τον ήχο και τα φώτα φρόντισε ο Κοντοφάκας Σούλης και ο Παμπέρης Δήμος. Υποβολείς: η Καψάλη Άρτεμις και ο Μαρώσης Αστέρης. Αφίσα Σαλαβέρης Λάζαρος. Τα κουστούμια και οι κατασκευές έγιναν από τους ΓΟΝΕΙΣ μας. Την επιμέλεια του έργου είχαν ο Γιώργος Μητώνας και η Μαρία Δαμαλή. E.Γ.
37o-B.qxp:Livadi 25.qxd
10/5/10
8:52 AM
Page 9
(Αύγουστος-Σεπτέμβριος 2010) γράφει ο Λάζαρος Mπάμπας
πάµε γήπεδο... Αθλητικά δρώμενα και νέα από το Λιβάδι... γράφει ο Λάζαρος Mπάμπας
Χορός ΑΟΛ Την Κυριακή 8-8-2010 στο προαύλιο του Ζαννείου έγινε ο χορός της ποδοσφαιρικής ομάδας του χωριού μας. Η πρώτη εκδήλωση της νέας διοίκησης του ΑΟΛ ήταν απόλυτα επιτυχής. Ο κόσμος γέμισε τα πολλά ομολογουμένως καθίσματα και διασκέδασε με την λαϊκοδημοτική ορχήστρα του Λιβαδίου. Τα μέλη και οι φίλοι της ομάδας έστησαν ψησταριές και ψυγεία και φρόντισαν τους επισκέπτες, προσφέροντάς τους καλοψημένα εύγευστα κρέατα καθώς και άφθονη ποικιλία ποτών. Στη διάρκεια της εκδήλωσης πουλήθηκαν και τα λαχεία της λαχειοφόρου της ομάδας. ΠΑ.ΛΕ.ΦΙ.Π Λιβαδίου Και φέτος, την Τρίτη 17-82010, οι Φίλοι του Παναθηναϊκού στο Λιβάδι συγκεντρώθηκαν σε κεντρικό μαγαζί κάτω από τον πλάτανο και γιορτάσανε, έχοντας ως καλεσμένο, τιμώμενο πρόσωπο, τον παλαίμαχο ποδοσφαιριστή του Παναθηναϊκού Λουκανίδη Τάκη. Μαζί του παραβρέθηκε στην εκδήλωση και ο κυνηγός ταλέντων κύριος Γιακουμής. Κλήρωση ΑΟΛ Στις 5-9-2010 στην πλατεία κληρώθηκε ο τυχερός αριθμός. Εκεί σε μια σύντομη τελετή οι διοικούντες της ομάδας, παρουσία αρκετού κόσμου, έκαναν την κλήρωση. Το τυχερό νούμερο, το 1009, τράβηξε από την κληρωτίδα ο γιός του πρώην προέδρου του ΑΟΛ Γεράσης Γ. Δημήτριος. Ο τυχερός νικητής, Μπάμπας Λάζαρος, παρέλαβε από τον πρόεδρο της ομάδας αυτοπροσώπως το δώρο (μηχανάκι), μιας και έτυχε να βρίσκεται παρόν στην κλήρωση. Προετοιμασία ΑΟΛ Κατά την διάρκεια του μήνα Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε η προετοιμασία της νεοσύστατης ποδοσφαιρικής ομάδας του χωριού μας. Με την καθοδήγηση του γυμναστή Γκατζούνη Π. Γιώργου οι νέοι σε ηλικία και εμπειρία παίκτες ακολούθησαν πρόγραμμα προπονήσεων με τρέξιμο στο βουνό, ασκήσεις και προπόνηση στο γήπεδο και τέλος φιλικά παιχνίδια με γειτονικές ομάδες. Δυστυχώς, το γήπεδό μας ακόμη δεν είναι έτοιμο, οπότε ως έδρα θα χρησιμοποιηθεί το γήπεδο της Δολίχης για τα πρώτα παιχνίδια.
Οριακά πεσμένη τιμή Τέλη Σεπτεμβρίου και η τιμή πώλησης του αιγοπρόβειου γάλακτος ακόμη δεν έχει καθοριστεί. Οι κτηνοτρόφοι μας σε μια συνάντησή τους, στις 27-07-2010 στην αίθουσα του Ζαννείου, συζητήσανε τα θέματα της πώλησης του γάλακτος και μετά από επαφές με γνωστό έμπορο της περιοχής μας δεν κατέληξαν σε συγκεκριμένες τιμές. Μια γραμμή παραγωγής, Αγρίδια - Τσούκα, τελικά συμφώνησε με έναν δεύτερο έμπορο του γειτονικού δήμου Σαρανταπόρου με τιμή ελαφρώς χαμηλότερη από την περσινή. Το πρόβειο γάλα έκλεισε στο ένα 1 € ανά κιλό, όταν η προηγούμενη τιμή του ήτανε 1,1 €. Όπως όλα δείχνουν φέτος, η τιμή θα είναι χαμηλότερη και, επίσης, λόγω έλλειψης ρευστότητας, οι προβλεπόμενες προκαταβολές θα είναι επιταγές εξάμηνες στην καλύτερη των περιπτώσεων. Καυσόξυλα - Απεργία φορτηγατζήδων Την πρώτη μέρα πληρωμής για καυσόξυλα, ένας μικρός πανικός επικράτησε σε αίθουσα του δημαρχείου. Λόγω της οικονομικής κρίσης και της αναμενόμενης αύξησης της τιμής του πετρελαίου, πολλοί συγχωριανοί μας θέλησαν να πληρώσουν αιτήσεις για καυσόξυλα, δημιουργώντας το αδιαχώρητο στην αίθουσα. Τελικά με την παρέμβαση των ψυχραιμότερων ολοκληρώθηκε η διαδικασία χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Αρχές Σεπτέμβρη ξεκίνησε η παράδοση καυσόξυλων και τα φορτηγά και οι κορδέλες έπιασαν δουλειά. Όμως η πανελλαδική απεργία των οδηγών φορτηγών δημοσίας χρήσεως, για το άνοιγμα του επαγγέλματός τους, διέκοψε τη διαδικασία, αφού και οι Λιβαδιώτες οδηγοί συμμετείχαν στην απεργία. Κάποιοι με μικρότερα φορτηγά που θέλησαν να μην πάρουν μέρος στην απεργία βρήκαν απέναντι τούς υπόλοιπους, οι οποίοι τους εμποδίσανε να συνεχίσουν τον απεργοσπαστικό ρόλο τους. Η μεταφορά πλέον των ξύλων γινότανε μόνο με ιδιόκτητα αυτοκίνητα και με αρκετή δυσκολία, μιας και με ένα αγροτικό αυτοκίνητο έπρεπε να κάνει κάποιος τέσσερα δρομολόγια για να μπορέσει να φορτώσει τους 4-4,5 τόνους ξύλα (10 χωρικά). Νέος υπουργός, άλλαξε ο Μανωλιός … Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων άλλαξε ηγεσία στον ανασχηματισμό της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ στα μέσα Σεπτέμβρη, και νέος υπουργός αναλαμβάνει ο κ. Κώστας Σκανδαλίδης, με Υφυπουργούς την κα. Μιλένα Αποστολάκη και τον κ. Γιάννη Κουτσούκο, αντικαθιστώντας τους Μπατζελή Κατερίνα και Καρχιμάκη Μιχάλη. Δυστυχώς για τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους, όσες αλλαγές και να προκύψουν στο συγκεκριμένο υπουργείο, η αγροτική πολιτική είναι καθορισμένη, καθώς έχει αφανίσει τους μικρομεσαίους γεωργοκτηνοτρόφους, γονατίζοντας την ελληνική ύπαιθρο. Το νέο φρούτο που «πλασάρουν» τώρα στους παραγωγούς οι μυαλωμένοι των υπουργείων ως εναλλακτικό τρόπο γεωργίας είναι αυτό της «καλλιέργειας» φωτοβολταϊκών στοιχείων. Η πολυδιαφημιζόμενη πράσινη ανάπτυξη, δηλαδή, η οποία δρομολογεί την εγκατάλειψη γνωστών ξεπερασμένων καλλιεργειών σιτηρών και τη στροφή στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση φωτο-
βολταϊκών. Ας θυμηθούμε, όμως, τι συνέβη λίγο παλιότερα με τις εναλλακτικές καλλιέργειες, όπως τα αμύγδαλα, τα βατόμουρα και τα σμέουρα, τις στρουθοκαμήλους, τα ρόδια, όπου φορείς έστρεφαν και καθοδηγούσαν τον αγροτόκοσμο. Οι δήθεν αυτές κερδοφόρες ενασχολήσεις οδήγησαν τελικά σε παντελώς καταστροφικά αποτελέσματα. Ο Βοσκός Άνοιξε και λειτουργεί σε καθημερινή βάση με την επωνυμία «Ο βοσκός» το πρώτο πρατήριο του νέου κτηνοτροφικού συλλόγου Λιβαδίου. Με δικά του γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως φέτα, κατσικίσιο τυρί, ξινοτύρι, γιαούρτι, γρα-
βιέρα, μυζήθρα, βούτηρο αλλά και τραχανά, μπήκε στην αγορά του χωριού μας και, όπως μας αναφέρουν τα μέλη του, έως τώρα πάει καλά. Το μαγαζί εγκαινιάστηκε στις 12-9-2010 με μια όμορφη και αξιόλογη τελετή στην οποία παραβρέθηκαν και γεύτηκαν τα νοστιμότατα εδέσματα πλήθος κόσμου καθώς και η έπαρχος Μαμάρα Μαρία, ο δήμαρχος Ελασσόνας Πασχόπουλος Γιώργος, ο δήμαρχος Λιβαδίου Γαλάνης Γιώργος και του συμβούλιο του Δήμου Λιβαδίου. Εκεί με μια σύντομη ομιλία ο πρόεδρος του συλλόγου, Αντωνίου Τάσος, ανέφερε τους στόχους και τη διαδρομή που έχουν επιλέξει να ακολουθήσουν για το νέο αυτό εγχείρημα. Τα γαλακτοκομικά προϊόντά τους τυροκομούνται σε ένα γειτονικό τυροκομείο των Σερβίων, μιας και το δικό τους δεν είναι ακόμη έτοιμο. Στόχος τους αποτελεί και η εμπορία στο νέο πρατήριο ντόπιων προϊόντων, όπως ξηρών καρπών, μελιού, κρασιού και τσίπουρου. Οι δύο θέσεις εργασίας που προέκυψαν, συμβάλλουν στη μείωση της γυναικείας ανεργίας στο χωρίο μας απασχολώντας δυο νέες κυρίες. Μετά το Σοφρά, τη γυναικεία συλλογική επιχείρηση του χωριού μας, έρχεται και ο Βοσκός μια δεύτερη συλλογική επιχείρηση να ανοίξει έναν νέο δρόμο στα επαγγελματικά δρώμενα του χωριού μας. Ας υπάρξουν και επόμενοι Γιορτή Φέτας στην Ελασσόνα Στην Ελασσόνα στις 25,26, 27 - 9 -2010 πραγματοποιήθηκε η 5η γιορτή φέτας, στην οποία ο Δήμος Λιβαδίου, ο γυναικείος συνεταιρισμός «Ο Σοφράς» και ο νέος κτηνοτροφικός σύλλογος Λιβαδίου «Ο Βοσκός», έλαβαν μέρος με δικό τους περίπτερο. Εκθέτοντας τα ντόπια λιβαδιώτικα παραδοσιακά προϊόντα, οι φορείς μας δέχθηκαν πολλούς επισκέπτες και ακούσανε τα δικά τους σχόλια. Η έκθεση κατά γενική ομολογία είχε τρομερή επιτυχία, μεγάλη επισκεψιμότητα και άρτια οργάνωση, αν λάβουμε υπόψη ότι όλα τα ξενοδοχεία του Λιβαδίου ήτανε γεμάτα από επισκέπτες και συμμετέχοντες στην γιορτή.
DOUFAS COFFE STATION Ντούφας Αθανάσιος Τηλ. 2310 312712 Κηφισίας 33 Θεσσαλονίκη
9
37o-B.qxp:Livadi 25.qxd
10/5/10
8:52 AM
Page 10
Kόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη δωσ’ της κλώτσο να γυρίσει παραμύθι να αρχινήσει Γράφει η Γλυκερία Γκρέκου
Μέρες του 1905 στο Λιβάδι. (συνέχεια, δ΄ μέρος)
Το δριμύ ψύχος είχε υποχωρήσει, τα χιόνια, όμως, δεν έλεγαν να ξεκολλήσουν από τις πλαγιές του Ολύμπου, κι επιτέλους το κρυσταλλιασμένο λασπόχιονο έγινε μισοστεγνωμένη λάσπη στους δρόμους του χωριού. Οι μπιστιριές σκούρυναν και τα κλαδιά ζωντάνεψαν, κρατώντας με τρυφερότητα καταπράσινα μπουμπούκια στις άκρες τους. Το τζάκι και τα μαγκάνια, όμως, είχαν ακόμη καιρό για να σβήσουν. Έτσι ήταν η Άνοιξη εκεί ψηλά. Αρχές Απρίλη διάβηκε την ξύλινη εξώπορτα, στο πλευρό της μάνας της, το κορίτσι που θα βοηθούσε στο σπίτι. Το βλέμμα της μικρής δεν έλεγε να υψωθεί πόντο από τα πόδια της. Οι μάλλινες κάλτσες δεν έφταναν να γεμίσουν τα πολύ μεγαλύτερα απ’ τα πόδια της, παπούτσια. Η μάνα έδειχνε πιο θαρραλέα. Περιεργαζόταν σπιθαμή προς σπιθαμή την αυλή του σπιτιού. «Να, έχει και πηγάδι,» μονολόγησε, «Δεν θα βγαίνεις με τις στάμνες μακριά». «Περάστε μέσα», ακούστηκε σαν διαταγή η φωνή του τσιφλικά. Πέρασαν τη σάλα, εκείνος προπορευόταν, τράβηξε στην άκρη τον μπερντέ, μπήκε πρώτος στον μεγάλο οντά. Οι γυναίκες ακολούθησαν. Η φωτιά στο τζάκι κόντευε να σβήσει. Έβαλε δυο κούτσουρα, «κάθισε να συμφωνήσουμε» είπε στη μάνα. Όσο εκείνοι μιλούσαν η μικρή ανέβαζε δειλά, δειλά τα μάτια της. Πρώτη φορά έβλεπε τέτοιο σπίτι. Κρεβάτια με στρωσίδια περίεργα, όχι σαν τα μάλλινα με ρόμβους κιλίμια που κάθε σπίτι στο χωριό έστρωνε στα κρεβάτια και τα πατώματα. «Το κορίτσι θα μείνει μέσα, εσύ θα έρχεσαι όποτε σε χρειάζεται για να βοηθάς στο μαγείρεμα και το καθάρισμα. «Ξέρω, ξέρω» είπε η μάνα «και με τη μεγάλη έτσι έκανα, ήταν κι αυτή δούλα στου Ζουζάκη, τώρα παντρεύτηκε, αλλά πάλι πηγαίνει και βοηθάει τα Σάββατα». «Δεν είναι δούλα, θα βοηθάει στο σπίτι και θα πληρώνεται, αυτή θα είναι η δουλειά της», ακούστηκε η φωνή της κόρης του Παναγή. «Το ίδιο είναι, τι Γιάννης τι Γιαννάκης» της απάντησε εκείνος ενοχλημένος. Η μάνα οσμίστηκε μπαρούτι, τράβηξε τη μαντίλα της, τάχα είχε χαλαρώσει, και την ξαναφόρεσε κάνοντας ένα σφιχτό κόμπο στο
πλάι. Φαινόταν γυναίκα σκληρή, το πρόσωπό της χωράφι οργωμένο, παρότι ήταν δεν ήταν σαράντα χρονών. Μοναχά σαν μιλούσε για το στερνοπαίδι της, τον μονάκριβό της, θαρρείς τα αυλάκια στένευαν στο πρόσωπό της. Μόνο αυτός δεν θα υπηρετούσε άλλους. Ό, τι λεφτά μάζευε τα έκανε ζωντανά, ονειρευόταν ένα μεγάλο κοπάδι γιδοπρόβατα για κείνον. Οι θυγατέρες κουτσά στραβά θα βολεύονταν, και τούτη εδώ, ας δούλευε λίγα χρόνια να μαζέψει λίγους παράδες και μετά εύκολα θα την πάντρευε. Όμορφη και έξυπνη ήταν, τα προξενιά δεν θα αργούσαν να χτυπήσουν την πόρτα. Η σκέψη της σαν την ακρίδα πεταγόταν από τη μια άκρη στην άλλη. «Πώς σε λένε εσένα; Πόσο χρονώ είσαι;» η μοναδική αντρική φωνή του σπιτιού σταμάτησε τις σκέψεις όλων. «Κατίνα», σιωπή! Η μάνα κάτι της είπε στα βλάχικα χτυπώντας με τον αγκώνα την κόρη. «Δεκατέσσερα», ξαναμίλησε η μικρή. «Από σήμερα αυτό θα είναι το σπίτι σου, κι αυτή θα είναι το αφεντικό σου» της είπε ο Παναγής. «Τα λεφτά θα τα δίνω κάθε μήνα στη μάνα σου, έξοδα δεν θα έχεις, θα τρως και θα κοιμάσαι εδώ, α, και όταν λείπω στην Λάρισα θα κοιμάσαι κι εσύ εδώ, μην μένουν μοναχά τα κορίτσια» είπε με μια ανάσα σαν να βιαζόταν να κλείσει το θέμα. Η μάνα έγνεψε ναι, κάτι πήγε να πει, αλλά ο άντρας της έδωσε να καταλάβει πως η κουβέντα τελείωνε εδώ. «Αυτό θα είναι το δωμάτιό σου» είπε η θυγατέρα και τράβηξε τον μπερντέ στο πλάι. Η μικρή θαμπώθηκε! Ένα δωμάτιο δικό της! Με μαγκάλι, κρεβάτι με στρωσίδια που ούτε στ’ όνειρό της δεν είχε δει, σε μια γωνιά ένας νιπτήρας, αργότερα θα μάθαινε πως το ’λέγαν λαβομάνο. Στον τοίχο σ’ ένα ξύλινο ράφι λίγα βιβλία σκονισμένα. Η Κατίνα δεν είχε δει ποτέ της βιβλίο ούτε εφημερίδα από κοντά, εκτός από κείνο που κρατούσε ο παπάς στην εκκλησία, το Βαγγέλιο κι ένα άλλο μικρό που ξεφύλλιζε ο ψάλτης. Το πρώτο βράδυ στο καινούργιο της σπιτικό κατάκοπη από τις δουλειές, αφού καληνύχτισε τα αφεντι-
Αφιτέ πινακατόουλου... Δεκαετία του πενήντα - οι εποχές δύσκολες και οι καιροί χαλεποί - στην παραδοσιακή οικογένεια του Λιβαδίου, και όχι μόνο, όλοι με τον τρόπο τους συνεισφέρουν όσο και όπως μπορούν. Απαραίτητο είδος για την οικογένεια το ψωμί και μάλιστα σε καρβέλια. Υπήρχαν μάλιστα οικογένειες που ζύμωναν και δυο φορές την εβδομάδα από έξι καρβέλια τη φορά. ´Ετσι και στην οικογένεια της ιστορίας μας η μάνα ζύμωσε και, αφού άφησε το ψωμί να φουσκώσει (σι σι ιβίν´), άναψε τον ξυλόφουρνο να ζεσταθεί, για να ψήσει το ψωμί. Φωνάζει, λοιπόν, την κόρη και της λέει: -Ντούτι λιά πινακατόουλου σι
φριτζέμου π´νια. (Πήγαινε πάρε την πινακοτή να ψήσουμε το ψωμί). - Αγκ᾽τάνου᾽ σι νου σ᾽ κάντ᾽, βα τι βάτιμου. (Πρόσεχε να μη σου πέσει, θα σε σκοτώσω). Πάει στο υπόγειο η κόρη, ξεσκεπάζει την πινακοτή, τη βάζει στον ώμο και κατευθύνεται στην κουζίνα όπου συνήθως ήταν ο ξυλόφουρνος. Σκοντάφτει, όμως, και πέφτει. Η μάνα φωνάζει όλο αγωνία: - Άμο, νίκα; (Άντε, ακόμα;). Και η κόρη αποκρίνεται: - Νου στρ´γκ, σ]έλα κουγία κ´τσέ αφιτέ πινακατόουλου. (Μη φωνάζεις κι έλα γρήγορα εδώ, γιατί «γέννησε» η πινακοτή...)
κά, μπήκε με λαχτάρα στο δωματιάκι της. Έκανε κρύο, τα κάρβουνα είχαν σβήσει από ώρα. Πλησίασε στο ράφι, πήρε ένα βιβλίο με καφέ χοντρό εξώφυλλο. Καθάρισε τη σκόνη με το μάλλινο μανίκι της. Το άνοιξε, έψαξε για εικόνες. Τίποτα. Μόνο κάτι σημάδια μαύρα. Δεν γνώριζε την καλή και την ανάποδη. Το έφερε κοντά στα ρουθούνια της, το μύρισε. Τα χέρια της έτρεμαν, μέσα στο άγουρο μυαλό της γινόταν μια έκρηξη. Τα μηνίγγια της χτυπούσαν δυνατά.
Κάθε φορά που έλεγε στη μάνα της «Θέλω να πάω σχολείο» έτρωγε μια ανάστροφη. Εκείνο το βράδυ κοιμήθηκε με το βιβλίο αγκαλιά. Η μυρουδιά του χαρτιού την είχε αναστατώσει. Στο όνειρό της έλεγε με πείσμα στη μάνα της: «Θέλω να πάω σχολείο, εγώ θα μάθω γράμματα!». Έφαγε μια ξεγυρισμένη, που ξύπνησε και έπιασε το μάγουλό της, τόσο ζωντανό ήταν... «Όνειρο ήταν…» σκέφτηκε. Η επανάσταση όμως είχε ξεκινήσει.
μαγειρεύει η Βούλα
Αν και η περίοδος της νηστείας των Χριστουγέννων αργεί ακόμη, θα σας παρου- σκορδαλιά σιάσουμε κάπως πρόωρα μια νηστίσιμη συνταγή. Πρόκειται για τη σκορδαλιά που παλιά γινόταν με ζυμωτό ψωμί και καρύδια τα οποία στουμπίζαμε στο χαβάνι. Σ’ αυτή τη σκορδαλιά αναφερόταν και ο Γιώργος Μητώνας σε προηγούμενό του άρθρο και του την αφιερώνουμε. Συνήθως συνοδευόταν με μπακαλιάρο τηγανιτό. Σήμερα μπορούμε να το έχουμε στο τραπέζι μας σαν σαλάτα, παίρνοντας ίσως τη θέση του τζατζικιού. Υλικά: • 2 κούπες καρύδια στο μπλέντερ . • 2 φέτες ψωμί βουτηγμένες στο νερό. • 2 κουταλιές σούπας ξύδι. • 3 σκελίδες σκόρδο.
Μια αναδρομή στην πολιτιστική ιστορία του τόπου μας σε μια πολυτελή έγχρωμη έκδοση 200 σελίδων. Προμηθευτείτε το Λεύκωμα του Εξωραϊστικού Συλλόγου
10
Από τη Λαϊκή μας παράδοση
Λιβάδι: Από το φωτογραφείο του Κώστα Ψαλλίδα Άλλες πόλεις: Από τους Συλλόγους Λιβαδιωτών Τιμή: 20 Ευρώ
• Λίγο αλάτι και λίγο λάδι. Εκτέλεση: Αλέθουμε τα καρύδια στο μπλέντερ και τα βάζουμε σε ένα μπολ. Στη συνέχεια βάζουμε στο μπλέντερ το ψωμί το οποίο το έχουμε στραγγίσει, το σκόρδο, το ξύδι, το λάδι, το αλάτι και τα αλέθουμε όλα μαζί. Όταν γίνει ένας πολτός το ρίχνουμε στο μπολ με τα καρύδια και όλα μαζί τα ανακατεύουμε, έτσι ώστε να πάρουν τη μορφή αλοιφής. Εάν η σκορδαλιά είναι λίγο σφικτή, μπορούμε να προσθέσουμε λίγο νεράκι. Επίσης, μπορούμε να αυξήσουμε ή να ελαττώσουμε κάποια από τα υλικά, ανάλογα με το πώς μας αρέσει η γεύση… Καλή σας όρεξη.
«Ταλιατόρου» με καρύδια.
37o-B.qxp:Livadi 25.qxd
10/5/10
8:52 AM
Page 11
Η µ ουσική, δίνει ψυχή στον κόσµ ο, φτερά στο µ υαλό, πτήση στη φαντασία και ζωή σε όλα Πλάτωνας
γράφουν οι: Σούλης Kοντοφάκας και Θόδωρος Ψαλλίδας
Μάνος Αχαλινοτόπουλος ΜΑΡΙΑ - ΝΕΦΕΛΗ Σταλάζει η αυγή τη δροσιά της στο γυμνό κορμί σ’ ερημικούς αιγιαλούς μελαγχολεί καλοκαίρι ξάστερο μοναχικό. Ίχνη βροχής στην αμμουδιά πολύχρωμα τα πετράδια της -ένα ένα τα μετράΒαριά η φαρέτρα του Υάκινθου το δανεικό βέλος οδηγεί στην αιώνια φαντασίωση στην αφρόλουστη οπτασία του. Στου Ποσειδώνα την γαλάζια απεραντοσύνη λιγοστή ελπίδα η σκέψη αναζητά. Ματαιότητα. Με την πρώτη ηλιαχτίδα ερωτομελαγχολεί. Ροός
12 χρόνια δρόμος από τον ΥΑΚΙΝΘΟ στο ΖΩΠΥΡΕΙΝ Όπως ο Υάκινθος, στο γνωστό μύθο, από άνθρωπος έγινε λουλούδι, για να ζει πάντα με κάποια μορφή, έτσι και η μουσική γλώσσα αυτού του τόπου από κοινό βίωμα, ζωντανό στη λαλιά του καθενός, μεταμορφώνεται σιγά σιγά σ' ένα λουλούδι, σαν μια πηγή που αναβλύζει μουσική, που ίσως να μην θέλουν πια όλοι να το καλλιεργήσουν, αλλά όλοι ποθούν να το μυρίσουν, να γευτούν το άρωμά του. Και αυτό γιατί όλοι ξέρουν ότι το λουλούδι αυτό κρύβει κάτι δικό τους, κάτι δικό μας, κάτι απ’ το άρωμα του τόπου μας. Η παράδοση δεν πέθανε. Ζει! Ζει και η γλώσσα της έστω και παραλλαγμένη, ζουν και τα κλαρίνα και οι τραγουδιστές, οι άξιοι οργανοπαίχτες, και τα μελίσματα και τα φτιασίδια τους. Μ’ αυτή τη γλώσσα και αυτόν τον τρόπο γράφει μουσική ο Μάνος Αχαλινοτόπουλος, έτσι απλά, όπως ένας μαντιναδόρος Κρητικός φτιάχνει στιχάκια στη δικιά του γλώσσα και όχι στα Πορτογαλικά. Δεν υπερασπιζόμαστε προφανώς καμία εθνοκεντρική Ελληνικότητα. Δεν είμαστε φανατικοί του κλαρίνου και της παραδοσιακής μουσικής. Μερικά ακούσματα, όμως, λειτουργούν ως ξυπνητήρι αισθήσεων και παραισθήσεων. Μουσικές γνώριμες, χρώματα και αρώματα οικεία, που δεν ενοχλούν και δεν μοιάζουν με ό, τι η γενιά μας ονόμασε απαξιωτικά «κλαρίνα», κι όχι άδικα. Απλώς τούτα εδώ είναι σαν τη λαλιά της μάνας. Αυτός είναι ο τρόπος και ο δρόμος να μελετήσουμε και να αναζητήσουμε την παράδοσή μας, μέσα από αυτόν τον απόκρημνο ήχο φτιαγμένο στις μέρες μας από τα πιο απλά υλικά, το χώμα και το νερό αυτού του τόπου. Στην ουσία πέρα από όρια και σύνορα, μιας και η λαλιά αυτή είναι σαν μια μουσική, ακούγεται με
πολύχρωμες παραλλαγές από την Τυνησία μέχρι τις Ινδίες, και από την Ρουμανία μέχρι την Αίγυπτο. Δεν θα μπούμε στην διαδικασία αν είναι folklore, δεν θα βγάλουμε το ζύγι να δούμε αν είναι καλό ή λιγότερο καλό, δεν θα αναλωθούμε στο αν είναι ethnic, ούτε αν το έντεχνο ύφος τους είναι φτιαχτό ή αυθόρμητο ή αν προέρχεται από την Ανατολή ή δεν ξέρω από που αλλού. Και ούτε αν το παίξιμο του Μάνου θυμίζει τον τάδε ή τον δείνα… Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι η παράδοση μαθαίνεται από παιδάκι, κάνοντας τα πρώτα βήματα δίπλα στον παππού ή στους παππούδες. Μαθαίνεται, όμως, και στα σαράντα όταν γίνεσαι παιδάκι, σαν ανατριχιάζεις στο άκουσμα του καινούριου με μια γλώσσα που δεν είναι γριά, ανέραστη και σε αφασία, με το σηκωμένο δασκαλίστικο δάχτυλο, αλλά είναι και παραμένει κορίτσι χαρμόλυπο, γεμάτο χυμούς, ολοζώντανο και αγαπητικό, που χορεύει ξυπόλυτο στο χώμα με μια διάθεση να αμαρτάνει και πάλι να μετανοεί, να ερωτεύεται, να εύχεται για να ζει και να ανασαίνει, μιας και καμία συγκεκριμένη οργανοχρησία, καμία τυπική ενορχήστρωση ή συγκεκριμένη μουσική μορφολογία δεν εξασφαλίζει την ουσία της …
Η Γιορτή (θύμηση από τις πρωινές εκστατικές ώρες των πανηγυριών) Δεκατέσσερις ώρες να φυσάς κλαρίνο το οινόπνευμα να εξατμίζεται μέσα του και μέσα σου. Έρωτας στην σκόνη, ο χορός ανυψώνεται, οι αλήθειες τώρα λέγονται, Όλοι τις ξέρουν, όλοι τις ήξεραν μόνο που πρέπει κάποιος να τις τραγουδήσει. Εκείνοι θα του πουν και αυτός θα κρυφακούσει τη γη και εκείνους μαζί και θα επιστρέψει το πρόσφορο στην ΓΙΟΡΤΗ στην χαρά των ΟΛΩΝ. Μάνος Αχαλινωτόπουλος «Είναι ίσως οι σημαντικότεροι δίσκοι παραδοσιακής μουσικής από έναν νέο, μόλις 42 χρονών, καλλιτέχνη πολλά υποσχόμενο. Κατά τη γνώμη μας, ένας βιρτουόζος του κλαρίνου, που μπορεί να πάρει την παραδοσιακή μουσική στα χέρια του με ιδιαίτερο σεβασμό και να τη μετουσιώσει σε κάτι άλλο εξίσου αξιόλογο. Στα τραγούδια και των δύο δίσκων μπορείς να αφεθείς και να ταξιδέψεις στην Ελλάδα της φύσης και των χωριών, με μια μουσική γήινη και αληθινή.
συνέχεια από την 1η σελίδα
Για ποιο «ταξίδι» μου μιλάς ρε μπαμπά;
Καλή σχολική χρονιά!
11
37o-B.qxp:Livadi 25.qxd
10/5/10
8:52 AM
Page 12
Μετά τις εορταστικές εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στο Λιβάδι στις 5 Σεπτεμβρίου 2010, προς τιμή του εθνικού μας ήρωα Γεωργάκη Ολυμπίου, πάρα πολλοί συμπατριώτες μας εκδήλωσαν την επιθυμία να αποκτήσουν αντίγραφο της ομιλίας του ομιλητή της ημέρας κ. Γρηγόρη Βέλκου. Δημοσιεύουμε στη συνέχεια ολόκληρη την ομιλία, όχι μονάχα για να ικανοποιήσουμε την επιθυμία των συμπατριωτών μας , αλλά και για να διασωθεί το αξιόλογο αυτό κείμενο που έχει άμεση σχέση με την τοπική μας Ιστορία.
ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΟΣ Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΜΑΣ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΣ ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ Σεβασμιότατοι Εκλεκτοί προσκεκλημένοι. Κυρίες και κύριοι.
Συγκεντρωθήκαμε σήμερα στο Λιβάδι για να γιορτάσουμε τα 189 χρόνια που πέρασαν από το ολοκαύτωμα του Σέκου και τον ηρωικό θάνατο του καπετάνιου Γεωργάκη Νικολάου Ολύμπιου, που γεννήθηκε στο Λιβάδι το 1772. Στην ολιγόλεπτη σημερινή μας ομιλία κρίναμε σκόπιμο να μην επαναλάβουμε τα γνωστά και χιλιοειπωμένα για τη ζωή, τη δράση και τον τραγικό θάνατό του και να σταθούμε μόνο σε δυο σημεία: στο χαρακτήρα, τα πιστεύω και την προσωπικότητα το τρανού καπετάνιου, από τη μια και στην αναγνώριση των αγώνων και των θυσιών του ήρωα από την επίσημη Ελληνική Πολιτεία, από την άλλη. Από τον άντρα, τον επαναστάτη καπετάνιο και το γενναίο πολεμιστή Γεωργάκη Ολύμπιο, θα μπορούσε κανείς να ξεχωρίσει και να τονίσει ιδιαίτερα τα παρακάτω εντυπωσιακά γνωρίσματα: Πρώτον: Ο Γεωργάκης Νικολάου Ολύμπιος ανήκει στους ελάχιστους εκείνους Έλληνες, με πρώτο το Ρήγα Φεραίο, που πίστεψαν ότι η ελευθερία από τον τουρκικό ζυγό δεν ήταν υπόθεση μόνο των Ελλήνων, αλλά όλων των υπόδουλων Βαλκανικών λαών. Για την πραγμάτωση της ιδέας αυτής όταν παντρεύτηκε τη Στάνα, γόνο πλούσιας σερβικής οικογένειας, έδωσε στη Φιλική Εταιρία τα 5.500 χρυσά φλουριά προίκα της γυναίκας του, ποσό αρκετά μεγάλο την εποχή εκείνη, και αφού στη συνέχεια πολέμησε σκληρά σε όλα σχεδόν τα Βαλκάνια, στο τέλος πρόσφερε τον εαυτό του ολοκαύτωμα σε ξένη γη. Δηλαδή ο Γεωργάκης Ολύμπιος τα έδωσε κυριολεκτικά όλα για τη λευτεριά των σκλαβωμένων χριστιανών της Βαλκανικής. Δεύτερον: Όλοι οι γνωστοί μας Εθνικοί
ήρωες αγωνίστηκαν και πέθαναν σε γνωστά τους μέρη. Ο Ολύμπιος όμως, για την πραγμάτωση του παραπάνω οράματός του είναι ο μόνος Έλληνας καπετάνιος που αγωνίστηκε με πείσμα σε όλο το Βαλκανικό χώρο. Το δρομολόγιο Όλυμπος-Σερβία, ΣερβίαΒλαχία, Βλαχία- Ρωσία, Ρωσία –Αυστρία, Αυστρία- Ρουμανία και οι ατέλειωτες περιπλανήσεις του σ’ αυτή, δεν είναι μόνο χιλιάδες χιλιόμετρα, που και σήμερα είναι αδύνατο να τα διανύσει κανείς σε τόσο σύντομα χρονικά διαστήματα, αλλά και διανύθηκαν ασταμάτητα Χειμώνα- Καλοκαίρι μέσα από κακοτράχαλα βουνά, χίλιες δυο στερήσεις, άγνωστους ανθρώπους, δόλιους προδότες και ανελέητο κυνηγητό των Τούρκων. Τρίτον: Αντίθετα με τους μεγάλους πρωταγωνιστές του αγώνα του ᾽21, που δημιούργησαν τόσους διχασμούς και έγιναν αιτία να χυθεί άφθονο αδελφικό αίμα σε εμφύλιους σπαραγμούς, από προσωπικά μίση ή ταπεινές φιλοδοξίες, η φωτεινή μορφή του Ολύμπιου προβάλλει εντελώς διαφορετική. Πάνω από κάθε προσωπική του φιλοδοξία τοποθετούσε το καλό και το συμφέρον της Πατρίδας. Ο Γεωργάκης ποτέ δε επιδίωξε την προβολή, τα πρωτεία και δεν επεζήτησε τον έπαινο, τη διάκριση τους, τους τίτλους και τα αξιώματα, κι όταν αυτά του ανήκαν δικαιωματικά και επάξια. Σε όλη του τη ζωή αγωνίστηκε ταπεινά, σαν ανώνυμος στρατιώτης και επέδειξε θαυμαστή σωφροσύνη και ακεραιότητα χαρακτήρα. Με το απαράμιλλο ήθος του τίμησε όλες τις αρετές του ανθρώπου. Και τις τίμησε γενναιόδωρα και παραδειγματικά. Χωρίς πικρία και παράπονα κι όταν αδικούνταν έμενε νηφάλιος και απαρασάλευτος στις αξίες που πίστευε. Τρανή απόδειξη αποτελεί το πολύ γνωστό γεγονός ότι ο ίδιος ο Υψηλάντης με ιδιόχειρη διαταγή του, τον Ιούλιο του 1820, τον διόρισε αρχιστράτηγο της Μολδοβλαχίας και λίγο αργότερα του την αφαίρεσε και τον υποβίβασε σε απλό σωματάρχη. Ποιος, αλήθεια, γνωστός μας αγωνιστής θα δεχό-
μόνο δεν έκανε «πονηρή σκέψη» να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία, και να εισπράξει τη δελεαστική επικήρυξη, αλλά στη δύσκολη εκείνη περίοδο στάθηκε ο μόνος πιστός φίλος και σύντροφος και όπως είναι γνωστό, ανέλαβε ο ίδιος να οδηγήσει τον Υψηλάντη με απόλυτη ασφάλεια ως τα Αυστριακά σύνορα όπου αγκαλιάστηκαν και με δάκρυα και λυγμούς αποχαιρετήθηκαν. Πέμπτον: Κι όταν όλα έδειχναν ότι ο λαμπρός εκείνος αγώνας στη Μολδοβλαχία θα είχε άδοξο και τραγικό τέλος, έσπευσε στο Κιμπουλούκ να αποχαιρετήσει τα δυο παιδιά του Μιλάνο και Αλέξανδρο και τη γυναίκα του Στάνα, που ήταν έγκυος στην κόρη του Ευφροσύνη, την οποία ήταν γραφτό να μη γνωρίσει ποτέ. Η σκηνή θύμιζε τον αποχαιρετισμό του Έκτορα με την Ανδρομάχη. Ο Ολύμπιος αετός τότε άφησε την εξής λιγόλογη διαθήκη του: «Θα επιστρέψεις στην Ελλάδα και όλη μας την περιουσία και τους δυο γιούς μας θέλω να τα δώσεις στην πατρίδα. Η ελευθερία της Ελλάδας αξίζει κάθε θυσία». Μετά από λίγο καρό γράφτηκε με φωτιά και αίμα στη Μονή του Σέκου ο τραγικός επίλογος του επικού και αγνού αγωνιστή, του ανθρώπου του χρέους και της συνέπειας. Ο θάνατος του Γεωργάκη Ολύμπιου στα 49 του χρόνια και το ολοκαύτωμα στη Μονή του Σέκου ήταν η λαμπάδα που φώτισε τα ιδανικά του. Η ανατίναξη της πυριτιδαποθήκης δεν ήταν μια ηρωική έξαρση της στιγμής. Ήταν υπεύθυνη πράξη ενός νηφάλιου και ολοκληρωμένου ανθρώπου. Ο στίχος του Κάλβου « θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία» βρήκε την πιο τέλεια επιβεβαίωση και έκφραση στη ζωή και στο θάνατο του Γεωργάκη Ολύμπιου. Όλη του τη ζωή αγωνίστηκε με αρετή για την απελευθέρωση των υπόδουλων λαών των Βαλκανίων και στο τέλος με περίσσια τόλμη πρόσφερε ολοκαύτωμα τη ζωή του στο βωμό της λευτεριάς. Ποια όμως ήταν και δυστυχώς εξακολουθεί να είναι η αναγνώριση των αγώνων και
νιώτης Κων/νος Οικονόμος και ο Γραμματέας της Ιεράς Συνόδου Διάκονος Θεοφάνης από τη σημερινή Εράτυρα Κοζάνης. Και για να μη θεωρηθώ υπερβολικός ή άδικος σας μεταφέρω αυτά που έγραψε η εφημερίδα «ΧΡΟΝΟΣ», στις 28ης Μαρτίου 1845: « Η οικογένεια του Γεωργάκη Ολυμπίου ψωμοζητεί σήμερον. Εκατόν τεσσαράκοντα δραχμών έχει σύνταξιν, οι δε υιοί της ανθυπολοχαγοί της τιμής δεν λαμβάνουν ουδένα μισθόν. Με τοιαύτην μικράν σύνταξιν πώς δύναται να ζήση οικογένεια; Οι υιοί του Ολυμπίου δεν δύνανται να εξέλθουν της οικίας των, επειδή οι αγκώνες των είναι τετρυπημένοι, η γυνή του Γεωργίου Ολυμπίου δεν έχει φόρεμα να εξέλθη για να παρακαλέση τους Υπουργούς. Γυμνή και τετραχηλισμένη ετοιμάζεται να φύγη από την Ελλάδα…». Τελικά η οικογένεια του Ολύμπιου δεν έφυγε από την Ελλάδα, αλλά χάθηκαν τα ίχνη των μελών της. Μόνο το 1872 από άλλη έγκυρη πηγή μαθαίνουμε ότι η μεν Στάνα είχε πεθάνει στην Αθήνα, η δε Ευφροσύνη 51 ετών τότε, ήταν ανύπαντρη. Το τραγικό είναι ότι νωρίτερα για πολλά χρόνια ο τύπος είχε απευθύνει αλλεπάλληλες εκκλήσεις στον Κωλέτη και στο Μεταξά που συμμετείχαν στις τότε Κυβερνήσεις να φροντίσουν για την Ευφροσύνη και να της δώσουν για προίκα το ποσόν που είχαν δώσει στις κόρες του Μπότσαρη και του Καραϊσκάκη. Ως το 1872 όμως δεν είχε δοθεί στην Ευφροσύνη η παραμικρή κρατική χορηγία , με τη δικαιολογία ότι είχαν παραγραφεί τα δικαιώματά τους, γι’ αυτό διαβάζουμε και πάλι την εξής είδηση: « Λυπηρόν και σπαραξικάρδιον τω όντι είναι ότι και αυτή η προίκησις του Έθνους υπέρ της εριτίμου θυγατρός του Ολυμπίου Ευφροσύνης απέβη αυτή κατά δυστυχίαν πάντη απρόσιτος άχρι τούδε…». Για τον ένα γιο του Ολύμπιου Μιλάνο γνωρίζουμε ότι πέθανε στο στρατιωτικό ψυχιατρείο των Αθηνών στις 9 Ιανουαρίου 1877, με το βαθμό του μοιράρχου του ιππικού. Για τη ζωή και το τέλος του Αλέξανδρου δεν υπάρχει καμιά πληροφορία. Αλλά και στα κατοπινά χρόνια όλα δείχνουν ότι ο Γεωργάκης Ολύμπιος είχε προ πολλού λησμονηθεί. Απόδειξη ότι η Ελληνική Πολιτεία θυμήθηκε μόνο τον Καραγιώργη της Σερβίας και έδωσε το όνομά του σε οδό της Αθήνας, ενώ για τον Έλληνα Γεωργάκη Ολύμπιο, φίλο και συναγωνιστή του Καραγιώργη, δεν βρήκε ούτε ένα στενάκι δίπλα στην οδό Καραγιώργη για να δώσει το όνομά του. Αρκέστηκε στο να τον αγνοήσει παντελώς. Και η νεότερη όμως ιστορία έριξε αλλού τους προβολείς της και προβάλλει ακόμα και παραποιημένα ιστορικά γεγονότα. Για παράδειγμα στα σημερινά σχολικά εγχειρίδια αναφέρονται οι τερατώδεις ανακρίβειες για την καταστροφή της Σμύρνης και αγνοείται εντελώς η Επανάσταση στη Μακεδονία το 1821. Όσο για το Γεωργάκη Ολύμπιο υπάρχουν μόνο πέντε λέξεις, σαν να πρόκειται για λεζάντα μιας φωτογραφίας. Ευτυχώς που καθιερώθηκε τούτη εδώ η ετήσια εκδήλωση στη γενέτειρά του Λιβάδι Ολύμπου και δίνεται η ευκαιρία στους ομιλητές, που είναι αντικειμενικοί μελετητές της εθνικής μας Ιστορίας, να προβάλουν την αγνοημένη προσωπικότητα του Γεωργάκη Ολύμπιου, που «είχεν όλας τα αρετάς του καλού καγαθού στρατιώτη». Αιωνία του η μνήμη.
Oμιλία για τον Γεωργάκη Ολύμπιο του Γρ. Βέλκου ταν μια τέτοια προσβολή και ταπείνωση; Ο Ολύμπιος όμως όχι μόνο δεν βαρυγγόμησε και δεν μνησικάκησε, αλλά έτρεξε να υποδεχτεί με ενθουσιασμό τον Υψηλάντη, λίγο πριν από την κήρυξη της επανάστασης στη Μολδοβλαχία και να τεθεί κάτω από τις διαταγές του ως απλός αφοσιωμένος στρατιώτης. Τέταρτον: Αποκορύφωμα των σπάνιων αυτών αρετών υπήρξεν η αγνή και άδολη φιλία που έδειξε σε όλη του τη ζωή στα πρόσωπα που γνώρισε και αγωνίστηκε μαζί τους. Ο υπέροχος Γεωργάκης Ολύμπιος έδειξε περίτρανα την αρετή του αυτή, όταν οι Τούρκοι, μετά την αποτυχία της επανάστασης στη Μολδοβλαχία, αποκήρυξαν τον Υψηλάντη και θα έδιναν πέντε πουγκιά χρυσές λίρες σε κείνον που θα τους έφερνε το κεφάλι του. Για να γίνει αντιληπτό το μεγαλείο της ψυχής του Ολύμπιου, αναφέρουμε ότι ο Υψηλάντης την εποχή αυτή ήταν μόλις 28 χρονών και είχε εγκαταλειφθεί από φίλους και συμπολεμιστές και ήταν βαθειά απογοητευμένος από την προδοσία των συνεργατών του. Ο μόνος πιστός φίλος στον οποίο είχε απόλυτη εμπιστοσύνη ήταν ο Γεωργάκης Ολύμπιος. Ο κατάφορα αδικημένος από τον επικηρυγμένο Υψηλάντη αετός του Ολύμπου, όχι
των θυσιών του Εθνομάρτυρα με τα καθαρά χέρια και καθαρή συνείδηση Γεωργάκη Ολύμπιου; Όλως παραδόξως οι Έλληνες πολύ γρήγορα στα κατοπινά χρόνια λησμόνησαν την προσφορά του και το επίσημο ελληνικό Κράτος δεν έκανε καμιά ενέργεια που να δείχνει αναγνώριση και ευγνωμοσύνη, κι όταν ακόμα ήταν νωπά τα γεγονότα της Μολδοβλαχίας. Η γυναίκα του Στάνα εκτέλεσε την επιθυμία του άντρα της και με τα τρία πλέον παιδιά της το Μιλάνο, τον Αλέξανδρο και την μικρή Ευφροσύνη, μετά την παραμονή της για αρκετά χρόνια στη Ρωσία, ήρθε και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα στην εποχή του Όθωνα, όπου όμως γνώρισε την έσχατη φτώχεια και γεύτηκε την πίκρα της αγνωμοσύνης. Οι αλλεπάλληλες αιτήσεις της για βοήθεια, βρήκαν κλειστές τις πόρτες. Ακόμα και ο Μαυροκορδάτος που είχε βαφτίσει τα τρία παιδιά του Ολύμπιου, αδιαφόρησε. Ωστόσο έζησε με υποδειγματική αξιοπρέπεια τα πικρά εκείνα χρόνια στην ελεύθερη Αθήνα, χάρη στη συμπαράσταση ανώνυμων αγωνιστών του ‘21. Ενδεικτικά μόνο αναφέρουμε ότι τα ιατρικά έξοδα και τα φάρμακα της οικογένειας τα πλήρωναν ο Τσαριτσα-
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΒΕΛΚΟΣ