Δεκέμβρης 2011

ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΟΣ Ο ΕΞΩΡΑΪΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

Γιατί μπαμπά…;

Πλήρως ανανεωμένο το νέο Δ.Σ και το δυναμικό των μελών του Συλλόγου ματέας: Σοφία Γκρίζου, Ταμίας: Δημήτρης Γκαβοτάσιος, Βοηθός Ταμία: Αναστάσιος Γεράσης, Μέλη: Ευφραξία Πατσικαθεοδώρου, Έλενα Φακαλή. Αξιοσημείωτη ήταν η πολυπληθής, για τα δεδομένα του Συλλόγου, συμμετοχή των μόνιμων κατοίκων στις διαδικασίες των εκλογών. Προσήλθαν και ψήφισαν 93 άτομα. Το δυναμικό του Συλλόγου ανανεώθηκε με 60 νέες εγγραφές μελών. Είχε προηγηθεί στις 26 Δεκεμβρίου η αρχικά προγραμματισμένη γενική συνέλευση, στην οποία έγινε ο απολογισμός του απερχόμενου Διοικητικού Συμβουλίου, ενώ δεν κατέστη δυνατή η εκλογή νέου Δ.Σ. λόγω απροθυμίας υποβολής υποψηφιοτήτων. Απόρροια αυτού ήταν και η σχεδόν ομόφωνη απόφαση της συνέλευσης για αναστολή όλων των δραστηριοτήτων του Συλλόγου. Αλυσιδωτές αντιδράσεις της παραπάνω απόφασης οδήγησαν στην ευαισθητοποίηση και στην ενεργοποίηση αρκετών κατοίκων, κυρίως γονέων των παιδιών που συμμετέχουν σε δραστηριότητες του Συλλόγου. Η παραγωγική προηγούμενη διετία ας είναι παράδειγμα και οδηγός του νέου συμβουλίου. Ρεπορτάζ στη σελίδα 6 Στιγμιότυπο από τις εκλογές του ΕΣΛ στις 15 Ιανουαρίου 2012

Στις 15 Ιανουαρίου 2012, στην αίθουσα του Ε.Σ.Λ. πραγματοποιήθηκαν τελικά οι εκλογές του Εξωραϊστικού Συλλόγου. Για δεύτερη συνεχή φορά το σύνολο των μελών του νέου Δ.Σ. αποτελείται από νέους και ντόπιους κατοίκους του χωριού. Αναλυτικά το νέο Δ.Σ. έχει ως εξής: Πρόεδρος: Ξενοφών Κοκκινοπλίτης, Αντιπρόεδρος: Καλλιόπη Τεγούλη, Γραμ-

Πυρκαγιά στο Βιολογικό

Μικρότερες οι ζημιές απ᾽ ότι αρχικά είχε εκτιμηθεί Ενός κακού μύρια έπονται και αναφερόμαστε στο θέμα της εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων στο Λιβάδι. Στο προηγούμενο τεύχος δημοσιεύσαμε, ταυτόχρονα, την εκτίμηση της αρμόδιας υπηρεσίας του Δήμου ότι την άνοιξη θα έμπαινε σε κανονική λειτουργία η εγκατάσταση και τηνθλιβερή είδηση ότι στην εγκατάσταση εκδηλώθηκε πυρκαγιά που κατέστρεψε τη μονάδα. Παράθυρο αισιοδοξίας είναι η πληροφόρηση που έχουμε ότι η έκταση των ζημιών είναι μικρότερη από αυτή των πρώτων εκτιμήσεων. Από τη φωτιά καταστράφηκε μόνο το πληρωτικό υλικό των βιοδίσκων. Στις υπόλοιπες μονάδες (απολύμανση, ηλεκτρογεννήτρια, αφυδάτωση λάσπης, έργα εισόδου, αντλίες, κτιριακές εγκαταστάσεις, ηλεκτρικοί πίνακες) δεν έχει καταγραφεί καμία βλάβη. Ο εργολάβος του έργου έχει αναλάβει πλήρως την ευθύνη της αποκατάστασης των όποιων ζημιών, οι εργασίες ξεκίνησαν άμεσα (έχουν αφαιρεθεί ήδη οι βιοδίσκοι από τις δεξαμενές), αλλά σταμάτησαν λόγω καιρικών συνθηκών. Ελπίζουμε στην γρήγορη (επιτέλους !!!) ολοκλήρωση των εργασιών γιατί όπως πάνε τα πράγματα φοβόμαστε ότι αναβιώνει, όχι σαν θρύλος όμως, ένα καινούργιο γεφύρι της Άρτας στο Λιβάδι.

«Εθνικό Σχέδιο Δράσης»

Κατάθεση ολοκληρωμένης πρότασης για την ανάπτυξη του Ολύμπου. Στις 19-1-12 στην επιτροπή Νησιωτικών και Ορεινών Περιοχών, της βουλής, με προεδρεύουσα τη βουλευτή Α. Γκερέκου, παρευρέθησαν ο Δήμαρχος και ο αντιδήμαρχός

Καψάλης Δ. Νίκος. Ως αρμόδιος αντιδήμαρχος, έλαβε μέρος στη συζήτηση – κατάθεση ολοκληρωμένης πρότασης της περιφέρειας Θεσσαλίας για ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την ανάπτυξη του μυθικού βουνού των θεών, Ολύμπου. Την αρχική εισήγηση έκανε ο περιφερειάρχης κ. Αγοραστός Κ., ενημερώνοντας τους συμμετέχοντες για τους άξονες της πρότασης από την πλευρά της ... συνέχεια στη σελίδα 6

Μπαμπά, σταμάτα επιτέλους να σφυρίζεις κλέφτικα. Αφού έκανες την αρχή με το Σύλλογο, μήπως να συνεχίσεις με το δήμο και τη χώρα; Μπας και δούμε άσπρη μέρα! ...Ένα παιδί...

Περιμένουμε… τι περιμένουμε; Η κρίση μπήκε στη ζωή μας το 2009, φτάσαμε 2012 και τελειωμό δεν έχει. Αυτά τα τρία χρόνια, σχεδόν καθημερινά, λαμβάνονται και ξαναλαμβάνονται μέτρα για την αντιμετώπισή της και αποτελέσματα δε βλέπουμε. Κάθε τρεις και λίγο φθάνουμε στο χείλος του γκρεμού, μας εκβιάζουν με επιπρόσθετα μέτρα τα οποία κάθε φορά καταλήγουν σε αποτυχία και κανείς δεν ορθώνει ανάστημα. Και φτου απ’ την αρχή. Συνέχεια είμαστε υπό την ομηρία της πτώχευσης και της κατάρρευσης, αλλάζουμε κυβερνήσεις, υπουργούς, παίρνουμε μέτρα, αντίμετρα, και να το 2011 θα βγούμε στις αγορές και θα δούμε φως στο τούνελ, κι άιντε μετά αυτό μετατίθεται για το 2012, κι ο κόσμος κάνει υπομονή και άσπρη μέρα δε λέει να φανεί, και πάει λέγοντας το παραμύθι! Κι ενώ όλα γύρω μας καταρρέουν, υγεία, παιδεία, εργασία, κράτος πρόνοιας, εμείς υπομένουμε φόρους, χαράτσια, ανεργία, ουρές σε συσσίτια για ένα πιάτο φαΐ. Υπομένουμε και περιμένουμε. Άραγε τι; Έχουμε τόσο φοβηθεί και τρομοκρατηθεί γι’ αυτό που κάθε φορά έρχεται και θα ’ρθει, που τα δεχόμαστε όλα; Σοκαριστήκαμε τόσο πολύ που νομίζουμε πως σήμερα είμαστε καλά γιατί μπορεί αύριο να είμαστε και χειρότερα; Μ’ αυτό το φόβο της επόμενης χειρότερης μέρας, μας βομβαρδίζουν καθημερινά από τηλεοράσεως και ραδιοφώνου και καρτερικά υπομένουμε και λουφάζουμε. Λουφάζουμε και μετράμε τη φτώχεια Η συνέχεια στη σελίδα 3

& μεγάλα σχόλια και νέα

Μικρά

Ο Πλάτανος Στην εφημερίδα «Λιβάδι Ολύμπου», Αριθμός Φύλλου 4, Οκτώβριος 1973, στο πρωτοσέλιδο υπάρχει η εξής πληροφορία: Ηλικία Πλατάνου: Ο πλάτανος συμπληρώνει εφέτος 115 χρόνια. Συγκεκριμένα εφυτεύθη το 1858. Δήμαρχος Λιβαδίου τότε, ήταν ο αείμνηστος Δημητριάδης Δημήτριος. Άρα σήμερα, Ιανουάριος 2012, ο πλάτανος της πλατείας μας είναι 154 χρονών. Μήπως μας κρύβει χρόνια; Μεταφορά ΚΕΠ Αποφασίστηκε τελικά και η μεταφορά του ΚΕΠ Λιβαδίου στο δημοτικό κτήριο. Ένα χρόνο μετά από την πρόταση - απόφαση της Τοπικής Κοινότητας για μεταφορά του ΚΕΠ, ο Δήμος ενέκρινε την απόφαση και τώρα απομένει μονάχα το τυπικό της μεταφοράς. Οπότε σύντομα η υπάλληλος του ΚΕΠ θα στεγάζεται και αυτή σε κάποιο χώρο του πρώην δημαρχείου μας. Βιάστηκε Βιάστηκε ο πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας να βρει εκείνος παιδιά να ντυθούν μπαμπαλιούρια, με στολές και κουδούνια που προμηθεύτηκε τελικώς από τον Σύλλογο της Κατερίνης. Θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι δεν γνώριζε την ουσία όσων είχαν αποφασιστεί στον Εξωραϊστικό Σύλλογο, αφού ούτε στην Γενική συνέλευση παραβρέθηκε, και μάλλον ούτε εκ των υστέρων ρώτησε να τα πληροφορηθεί. Έσπευσε λοιπόν να «διασώσει» το έθιμο χωρίς να γνωρίζει ΓΙΑΤΙ ο σύλλογος ενώ είχε ήδη ΕΤΟΙΜΑ όχι δυο ή τρία, αλλά, όπως πάντα, έξι μπαμπαλιούρια, οδηγήθηκε φέτος στην απόφαση να μη τα εμφανίσει. Ζήτησε τις στολές και τα κουδούνια του Συλλόγου που … δεν έντυνε τα δικά του, έτοιμα μπαμπαλιούρια, για να ντυθούν κάποια άλλα! Μα τότε τι νόημα θα είχε η αναστολή των δραστη-

2

Ερωτηματικά Περίεργη αναστάτωση δημιουργήθηκε μετά από αναφορά της Γυμνασιάρχου Λιβαδίου, κας Ψαρογιώργου, μέσα στον δικτυακό τόπο Μπιστιριές, για σκόπιμη και παρατεταμένη παραμονή των σκηνικών της θεατρικής παράστασης του καλοκαιριού, σε χώρο όπου θα έπρεπε να γίνονται μαθήματα καλλιτεχνικών. Απαντήσεις δόθηκαν αμέσως και διευκρινίστηκε ότι η απεμπλοκή αυτών των δύο παράπλευρων αιθουσών του αμφιθεάτρου ήταν ζητούμενο πολλών χρόνων τώρα, όμως η εμμονή της κας Ψαρογιώργου να χρεώνει σκοπιμότητα στις ενέργειες του ΕΣΛ εγείρει ερωτηματικά. Ας ελπίσουμε Πολίτης ότι πρόκειται για λανθασμένη ενημέρωση και όχι κάτι άλλο. Αντιδεοντολογική συμπεριφορά Λ. Μ. Ακατανόητη, αντιδεοντολογική και Αϊ Βασίλης προκλητική η συμπεριφορά της δασκάΤην Πέμπτη 15/12/2011, το απόγευλας του χορευτικού (εκτός κι αν κάτι δε μα, στη λέσχη του ΣΛΘ ο Αϊ Βασίλης γνωρίζουμε) στην πρόσφατη κρίση του συλλόγου. Μπορεί, εν μέσω των άλλων σοβαρών προβλημάτων, να μη τέθηκε το ζήτημα αμέσως, όμως, το λιγότερο που πρέπει να γίνει τώρα είναι να κληθεί σε άμεση απολογία, μόλις επιστρέψει από το εξωτερικό. ριοτήτων που είχε αποφασιστεί; Τελικά με αυτή του την ενέργεια δεν διέσωζε βέβαια το έθιμο αλλά έβαλε εμπόδια, άθελά του πιστεύουμε, στην προσπάθεια του συλλόγου να εξασφαλίσει με σίγουρο και συστηματικό τρόπο όχι μόνο τα μπαμπαλιούρια, αλλά ΟΛΕΣ τις πολιτιστικές δραστηριότητες για πολλά-πολλά χρόνια ακόμη. Επί πλέον έδινε τη ευκαιρία σε κάποιους που ποτέ δε νοιάστηκαν για τίποτα από όλα αυτά, να εμφανίζονται ότι τάχα τους έπιασε πόνος μεγάλος για τα έθιμα που χάνονται επειδή … ο κακός ο σύλλογος δε δίνει τα κουδούνια.

Πολίτης

Εκλογές Συλλόγου Λιβαδιωτών Θεσ/νίκης Ζυμώσεις επί ζυμώσεων λαμβάνουν χώρα το τελευταίο δίμηνο στην αίθουσα της λέσχης του συλλόγου Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης, για να προκύψουν οι απαραίτητοι σε αριθμό υποψήφιοι, για τις ερχόμενες εκλογές, που πιθανολογείται ότι θα γίνουν μέσα στο Μάρτιο. Φυσικά και σε όσους άλλους χώρους (καφενεία, εκδηλώσεις) συγκεντρώνονται Λιβαδιώτες, οι συζητήσεις και οι προτάσεις για τη διαδοχή του συλλόγου δε λείπουν. Ένα σύλλογο με μεγάλη ιστορία και προσφορά, τόσο στην πόλη της Θεσσαλονίκης όσο και γενικότερα στην περιοχή της Μακεδονίας του αρμόζει και η ανάλογη διοίκηση. Υπάρχουν αρκετά νεαρά και δραστήρια μέλη στις τάξεις του συλλόγου.

επισκέφτηκε τα παιδάκια του συλλόγου μας. Μοίρασε δώρα, φωτογραφήθηκε μαζί τους και στο τέλος απόλαυσε και ένα λιβαδιώτικο τσιπουράκι, πριν αναχωρήσει. Φυσικά δεν παρέλειψε να υποσχεθεί στα παιδιά ότι θα ξανάρθει και του χρόνου. Άδικος πόλεμος Δεν είναι μυστικό και πρέπει να αναφερθεί ευθαρσώς ότι από τη στιγμή της εκλογής τους κιόλας οι γυναίκες του προηγούμενου Δ.Σ., είχαν γίνει στόχος των γνωστών πολέμιων του συλλόγου. Ο πόλεμος αυτός εντάθηκε, όμως, και ξεπέρασε κάθε όριο όσο πλησίαζαν οι εκλογές και προφανώς δεν υπήρξε άσχετος με την απόφασή τους να μη είναι υποψήφιες. Πολίτης

Άκαρπες αντιδράσεις ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΕΣ ΓΙΑ ΑΝΑΝΕΩΣΕΙΣ - ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Αυτή η πρωτοφανής σε μένος αντίΛιβάδι: Καραΐσκος Βαγγέλης (Φούρνος πλατείας) τηλ.: 6977941165 ή 24930 41914, Καψάλης Νίκος δραση δεν καταναλώθηκε μόνο κατά τηλ.: 6972 424 090, Μεταξιώτης Αντώνης «Αρχοντικό» τηλ.: 6974 593 556, Ψαλλίδας Κώστας τηλ.: των γυναικών του ΔΣ αλλά εκδηλώθηκε 6973 859 199. Κατερίνη: Γαζέτης Γιάννης τηλ.: 6974 708 344, Καπέτης Βαγγέλης τηλ.: 6972 303 903, Καρανίκας και με άλλους τρόπους κατά το σύντοΤάκης τηλ.: 6977 306 830, Κοντοφάκας Αθανάσιος τηλ.: 6944 593 547, Καψάλης Θάνος τηλ: 6976 264 μο διάστημα της κρίσης στον σύλλογο.

150, Μαρώσης Γιώργος τηλ.: 6972 333 938, Ντάμπου Κατερίνα τηλ.: 6976 719 462, Σαλαβέρης Λάζα- Όσο επίμονη, όμως, κι αν υπήρξε ήταν ρος τηλ.: 6973 320 387, Τζέβος Κώστας τηλ.: 6979 960 782. τελικά ανερμάτιστη, περιστασιακή και Λάρισα: Γαλάνη Αυγή τηλ.: 6978 748 402, Σαλαβέρης Κώστας τηλ.: 6974 629 258 αμήχανη, καθώς καθίσταται ολοένα και Ελασσόνα: Πάππας Λάζαρος τηλ.: 6973 201 477. πιο δύσκολο, μέχρι ανέφικτο, να δικαιΘεσ/νίκη : Μπάμπας Λάζαρος τηλ.: 6974 595 197, Παμπέρης Βαγγέλης τηλ.: 6977 957 800 ολογούν την έχθρα τους για τον σύλλοΑθήνα: Γαζέτη Άννα τηλ.: 6973 966 340 Για οποιοδήποτε θέμα που αφορά την εφημερίδα: συνδρομές, ανανεώσεις, διαφημίσεις, ανακοινώ- γο και να υποστηρίζουν πλέον ότι ο σεις, αλλαγές διευθύνσεων ή παράπονα, απευθυνθείτε στην οικονομική επιτροπή και στα τηλέφωνα σύλλογος είναι επιζήμιος. Οι αντιδράτων: Πάππας Λάζαρος τηλ.: 6973 201 477, Μπάμπας Λάζαρος τηλ.: 6974 595 197 Μαρώση Γιώργο σεις τους όλες απέβησαν άκαρπες και τηλ.: 6972 333 938, Σαλαβέρης Λάζαρος τηλ.: 6973 320 387 ή στα e-mail: atzias@yahoo.com και δεν είχαν μια συγκεκριμένη κατεύθυνση gmarosis@yahoo.gr αλλά τουλάχιστον τρεις. Έτσι επιχείρησαν: ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ α) Να ενθαρρύνουν αποσχιστικές Δημ. Κοιν.: 24933 50400 - Κ.Ε.Π.: 24930 41 917 - A/T Λιβαδίου: 24930 41 111 Ιατρείο: 24930 41 205 - Φαρμακείο: 24930 41 120 - Δημ. Ξενώνας: 24930 41 377 τάσεις από τον σύλλογο καλλιεργώντας - Γ.Π.Σ.: 24930 41 237 - ΕΛΤΑ: 24930 41 099 - Λύκειο: 24930 41 394 - Γυμνάτην πεποίθηση ότι μερικές, τουλάχισιο: 24930 41 049 - Δημ. Σχολείο: 24930 41 172 στον, δραστηριότητες μπορούν να υπάρξουν και χωρίς αυτόν. Αυτό όμως, Εφημερίδα «Λιβάδι» όλοι καταλαβαίνουν, προαπαιτεί άλλον Ιδιοκτήτης: UΕξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου Τηλ./Fax: 24930 41281 φορέα γιατί χωρίς οργάνωση καμιά Δ/νση: Λιβάδι Ελασσόνας Τ.Κ. 40002 δραστηριότητα δεν μπορεί να σταθεί UΕκδότης: Ξενοφών Κοκκινοπλίτης (ο/η εκάστοτε πρόεδρος του Ε.Σ.Λ.) για πολύ. Επί πλέον άφηνε αναπάντηΣυντακτική Eπιτροπή: Κιτσούλης Δημήτρης, Καπέτης Βαγγέλης, Μπάμπας Λάζαρος, Τζέβος Κώστας. το το ερώτημα, γιατί άλλος φορέας και UΦωτογραφία: Κώστας Ψαλλίδας UΦιλολογική Επιμέλεια: Κιτσούλης Δημήτρης, Koντοφάκα Πόπη Συνεργάτες: Mητώνας Αθ. Γιώργος, Μπά- όχι ο υπάρχων. β) Να δημιουργήσουν ένα θολό πεδίο μπας Λάζαρος, Γκρέκου Γλύκα, Ψαλλίδας Θεόδωρος, Καψάλη Μαρία, Γαλάνη Αυγή, Kαπέτη Bούλα, Δαμαλή Μαρία, Καψάλης Θάνος, Καψάλης Νίκος, Μητώνας Χαρ. Γεώργιος, Σαλαβέρης Kώστας, Ψαλλίδας Κώστας, όπου «ναι μεν θέλουμε τις εκδηλώσεις Nτάμπου Kατερίνα, Κοντοφάκα Πόπη, Σαλαβέρης Λάζαρος, Καπέτης Ευριπίδης, Γαζέτη Άννα, Γαλάνη …αλλά δε θέλουμε το σύλλογο ή δε μας Μαρία, Καπέτη Ευγενία, Γαλάνη Ντίνα, Γαζέτης Γιάννης, Aντωνίου Γιάννης, Φαρδής Γιώργος, Παμπέρης ενδιαφέρει τι θα απογίνει ο σύλλογος» Δήμος, Γκρίζου Ελένη, Παπαστεργίου Γρηγόρης, Παμπέρης Βαγγέλης, Καρανίκας Δημήτρης, Τζέβος και όπου αυτοί που μετέχουν στις δραΚων/νος, Κοντοφάκας Αθανάσιος, Γκατζούνης Γιάννης, Βασίλης Πλάτανος Πάππας Λάζαρος. στηριότητες όπως στα χορευτικά, Κατασκευή-Ενημέρωση ιστοσελίδας: Ζήσκος Βασίλης ακόμη κι όσοι αμείβονται γι’ αυτές, Εκτύπωση: Τυπογρ. ΔΩΔΩΝΗ Γρ. Λαμπράκη 195, Θεσ/νίκη Τηλ.: 2310 925159 όπως η δασκάλα του χορευτικού, μποΣελιδοποίηση: Γραφικές Τέχνες «ΔΕΟΝ» Θεόδωρος Ψαλλίδας, Ερμού 15 Κατερίνη Τηλ.:23510 77296 ρούν να δρουν αυτοβούλως, και ανεΕτήσιες Συνδρομές: Εσωτερικού 20 €, UΕξωτερικού 30 € Ηλεκτρονική Δ/νση: www.exsylogos.gr / e-mail: exsylogos@exsylogos.gr ξάρτητα από τον σύλλογο!

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΑΝΑΝΕΩΣΕΙΣ- ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΑΘΗΝΑ: ΚΑΡΑΤΖΗΚΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΦΡΑΓΚΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΕΛΑΣΣΟΝΑ: ΜΠΙΣΜΠΑΣ ΛΑΖΑΡΟΣ ΠΙΤΕΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ: ΓΚΡΙΖΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΑΨΑΛΗΣ ΘΕΜΗΣ ΚΕΡΑΣΑΡΙΔΟΥ-ΤΖΗΜΑΓΙΩΡΓΗ ΖΩΗ ΚΙΤΣΑΣ ΚΩΣΤΑΣ ΚΙΤΣΑΣ ΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΜΕΤΑΞΙΩΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΤΑΞΙΩΤΗΣ ΘΩΜΑΣ ΜΕΤΑΞΙΩΤΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ ΜΠΑΤΖΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΚΟΥΝΤΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗ: ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΑΡΑΪΣΚΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΝΙΚΑ –ΧΑΝΔΟΛΙΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΚΑΡΡΑ ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΡΑ ΕΥΑΝΘΙΑ ΚΑΤΣΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΛΗ ΒΑΣΩ ΚΥΛΩΝΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΜΑΚΡΗΣ ΘΩΜΑΣ ΜΑΝΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ ΦΑΝΗ ΜΑΡΩΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΑΤΖΑΚΗΣ ΜΠΑΜΠΗΣ ΣΑΜΑΡΙΝΑ ΚΕΛΥ ΣΟΦΡΑΣ ΛΟΥΚΑΣ ΤΖΗΜΑΓΙΩΡΓΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΦΑΚΑΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΦΤΕΡΓΙΩΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΕΡΖΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΛΑΡΙΣΑ: ΓΑΛΑΝΗ ΑΥΓΗ ΓΚΟΥΜΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΙΟΥΓΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΛΙΒΑΔΙ: ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΙΤΣΟΥΛΗ (ΠΙΤΣΙΑΒΑ) ΦΑΝΗ ΜΕΖΙΛΗΣ ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΤΕΡΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΖΕΒΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΦΑΚΑΛΗ – ΤΖΗΜΑΓΙΩΡΓΗ ΕΛΕΝΗ ΧΑΛΚΙΑ-ΜΠΑΤΖΑΚΗ ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΚΑΡΑΤΖΗΚΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ 30 € ΜΕΤΑΞΙΩΤΗΣ ΘΩΜΑΣ 30 € ΦΡΑΓΚΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ 20 € γ) Να οργανώσουν μια εξ εφόδου κατάληψη του συλλόγου τον οποίο κάποιοι, υποτίθεται, κρατούν ως οφίτσιο χρόνια τώρα. Και εδώ όμως παραβίαζαν ανοιχτές θύρες αφού ποτέ κανείς στον Εξωραϊστικό Σύλλογο, κανείς δεν έδιωξε κανένα, ίσα-ίσα πάντα τα παλιά μέλη υποστήριζαν και ενθάρρυναν τα νέα. Προσπάθησαν ακόμη, εκμεταλλευόμενοι την αναστολή των δραστηριοτήτων, να κατηγορήσουν τον σύλλογο ότι παρεμποδίζει τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων όπως το χορευτικό και τα μπαμπαλιούρια, μη παραχωρώντας χώρο … για τις πρόβες και μη … δανείζοντας τα κουδούνια! Δεν εξήγησαν βέβαια στον κόσμο τους λόγους για τους οποίους ο σύλλογος, ενώ ήδη τα είχε έτοιμα όλα αυτά, ενώ είχε έτοιμα τα παιδιά που θα ντύνονταν μπαμπαλιούρια και δεν τα έντυσε, θα έπρεπε να δανείσει τα κουδούνια και τις στολές σε κάποιους άλλους! Τότε προς τι η αναστολή; Να μη ξεχνάμε εξ’ άλλου τόσο το χορευτικό όσο και τα μπαμπαλιούρια, για να σταθούμε μόνο σ’ αυτά, από τον Εξωραϊστικό Σύλλογο συντηρούνται εδώ και περισσότερο από τριάντα χρόνια τώρα. Πολίτης

συνέχεια από την 1η σελίδα

μας, τη δόση του δανείου, την αύξηση του πετρελαίου, την υποβάθμιση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, τις ανατιμήσεις των προϊόντων (άλλο παλαβό κι αυτό εν καιρώ κρίσης) και πάλι περιμένουμε. Φαίνεται ότι στο DNA μας έχει γραφτεί για τα καλά η έννοια του φόβου και της τρομοκρατίας, φαίνεται ότι τα 150-200 χρόνια απελευθέρωσης από την τουρκοκρατία δε φτάνουν για να αποβάλουμε τα τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς και μιζέριας. Μήπως στο υποσυνείδητό μας είμαστε ακόμα ραγιάδες; Αυτό λέτε να καταλάβανε οι Ευρωπαίοι – Τροϊκανοί και ΔΝΤ και μας πατάνε

στον κάλο και άχνα δε βγάζουμε; Κι εμείς τάχα να περιμένουμε έναν άλλο Ρήγα Φεραίο με το «Θούριο» της αντίστασης κατά της καινούριας λαίλαπας; Ένα νέο όραμα όχι μόνο πλέον βαλκανικό αλλά πανευρωπαϊκό; Όλη η Ευρώπη πλήττεται και συγκεκριμένα οι μικροί και μικρομεσαίοι κάθε κράτους. Άντε να δούμε τι όρια έχει η υπομονή μας και η καρτερία μας! Την τύχη μας, πάντως, την ορίζουμε μόνοι μας, είτε ως άτομα, είτε ως λαοί. Ο χειμώνας έπεσε βαρύς και φέτος.

γράφει ο Ντι Λιβάδι

Περιμένουμε… τι περιμένουμε;

Καλή άνοιξη!

Συμβιώτης

Ανακοίνωση Δημοπρατείται το αναψυκτήριο στο άλσος Κιόσκι την Δευτέρα 12 Μαρτίου 2012, με επαναληπτική ημέρα δημοπρασίας την επόμενη Δευτέρα 19 Μαρτίου 2012. Η δημοπρασία θα γίνει στην αίθουσα συνεδριάσεων του δήμου Ελασσόνας. Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν με τον πρόεδρο του τοπικού Δημοτικού Συμβουλίου Χατζή Λάζαρο, τηλ. 6972191333

«Μπαμπαλιούρια 2012» Τα μπαμπαλούρια της πρωτοχρονιάς του 2012 όπως παρουσιάστηκαν με πρωτοβουλία της Δημοτικής Κοινότητας Λιβαδίου, Δημοτών - εθελοντών, και τη συμβολή του Συλλόγου Λιβαδιωτών Κατερίνης.

Η αιμοδοσία της 8 Ιανουαρίου 2012 Ψαλλίδας Κων/νος, Γεράσης Σωτήριος, Γεράση Γεωργία, Μόσχη Θεανώ, Τσανούσα Άννα, Παρτάλα Ολυμπία, Ντάμπου Ειρήνη, Κοκκινοπλίτη Καλλιόπη, Σαλαβάτη Ασπασία, Γεράσης Ευάγγελος, Φακαλής Λάζαρος, Φτεριώτης Δημήτριος, Τεγούλη Καλλιόπη, Τεγούλη Πολυξένη, Καψάλη Μαρία, Δαμαλή Κατερίνα, Μάντζιου Ξανθή, Φτεριώτης Γεώργιος, Κρατσιώτη Μαργαρίτα, Ντάμπου Μαρία, Μπατζογιάννη Θεοδώρα, Κρατσιώτη Ελένη, Μπατζογιάννη Άννα - Ελένη, Γκατζούνη Πολυξένη, Γεράσης Αθανάσιος, Χαλκιάς Λάζαρος, Μπατζάκη Γλυκερία, Στερνάκα Ευθαλία, Μόκα Αικατερίνη, Μάντζιου Μαρία, Βαρβαρέζου Μαρία, Μητώνας Γεώργιος, Τσανούσας Βασίλειος, Τσαχαλίνας Διονύσιος, Πατέρα Μαρία, Παλαθιώτης Ευτύχιος, Γκατζούνη Θεοδώρα, Σούρδη Ευθαλία, Ντάμπου - Δαμαλή Μαργαρίτα, Πεζή Καλλιόπη, Παλαθιώτης Βασίλειος, Μπόλης Νικόλαος, Ντάμπος Κων/νος, Φουρκιώτη Ελένη, Μπατζάκη - Δερβένη Αθανασία, Γαλάνης Νικόλαος, Καρανίκας Δημήτριος, Χαρίσης Λάζαρος, Παλαθιώτης Δημήτριος. Μπατζογιάννης Ιωάννης, Σούρδης Κών/νος, Μητώνας Χαράλαμπος.

ΚΟΥΤΟΥ ΑΡΙ Π’ΤΖΑ ΣΕΡΓΙΑ Ποιος από μας δεν γνωρίζει τα Σέρβια! Από μικρά παιδιά ακούγαμε το «νιάημερο» και γκρινιάζαμε στους γονείς μας να μας πάρουν στο πανηγύρι. Με τα Σέρβια, αν και ανήκουν στη Δυτική Μακεδονία και μας χωρίζει ένας ορεινός όγκος, το βουνό Τίταρος, είχαμε πολύ καλές εμπορικές σχέσεις. Η συγκοινωνία γινόταν από το βουνό Σάπκα με τα ζώα και με τα πόδια ή ακόμη από το χωριό Καστανιά, μέχρι που άνοιξαν οι δημόσιοι αμαξιτοί δρόμοι. Παλιότερα, επί οθωμανικής αυτοκρατορίας, όταν ήμασταν υπόδουλοι στους Τούρκους, για μία περίοδο το Βλαχολίβαδο ανήκε στο σατζάκιο των Σερβίων, δεύτερο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης, και στο βιλαέτι του Μοναστηρίου που ήταν ο ανώτερος βαθμός αυτοδιοίκησης. Σε μικρότερο βαθμό διοικητικά ανήκαμε στον καζά Ελασσόνας Η ιστοριούλα μας εξελίσσεται το 1943, τότε που η χώρα μας βρίσκεται στη μέση της πιο άγριας κατοχής από τους ιταλογερμανούς. Τη χρονιά αυτή είχε γίνει η μάχη του Σαρανταπόρου, όπου συμμετείχαν και Λιβαδιώτες αντάρτες και κάτοικοι. Με τη μάχη αυτή οι Έλληνες κατόρθωσαν να ανακόψουν την πορεία των Γερμανών προς τα κάτω και να τους προξενήσουν, βέβαια, πολλές απώλειες. Τα αντίποινα των Γερμανών δεν άργησαν να έρθουν.Τον Ιούλη έκαψαν το χωριό δύο φορές και είχαμε αρκετά θύματα. Οι καταστροφές πολλές, τα

περισσότερα σπίτια καμένα, μεγάλη η συμφορά. Στο δρόμο λοιπόν της Καστανιάς συναντώνται ο γνωστός μπάρμπαγιατρός, ερχόμενος από τα Σέρβια, και ο Τάκης που πήγαινε στα Σέρβια να «κόψει» την προίκα μιας κόρης του που επρόκειτο να παντρευτεί.

-Μπούν’ τζούα Τάκη, τσι β’ρ’ νούαου ντι γχούαρ’; (Καλημέρα Τάκη, τι νέα από το χωριό;) Ο γιατρός διετέλεσε αργότερα και πρόεδρος και ως παράγοντας του χωριού ένοιωθε υπεύθυνος κατά κάποιον τρόπο για τις υποθέσεις του χωριού. Ήξερε το ποιόν των κατοχικών δυνάμεων, δεν γνώριζε όμως τα τρέχοντα. Ο Τάκης όμως, έχοντας στο μυαλό του τη δουλειά του στα Σέρβια και τα έξοδα που τον περίμεναν, του απάντησε με αρκετή και ασυγχώρητη αφέλεια ως εξής: -Τούτι γκίνι γιάτρε, δεκαρχία κ’ντ’ λ’ αγιουλιά, Γιρμανάζλι άρσιρ’ ντίσα ντι χουάρα , β’τ’μάρ’ ν’σκ’τζ’, τούτι γκίνι. (Όλα καλά γιατρέ, οι αντάρτες τραγουδούν στον Αϊ-Λιά, οι Γερμανοί έκαψαν το μισό χωριό, σκότωσαν μερικούς, κατά τα άλλα όλα καλά.) Ο γιατρός έμεινε κάγκελο με όσα άκουσε από τον Τάκη, κατάλαβε με τι είχε να κάνει και σκεφτόταν αν έπρεπε να γυρίσει στο χωριό ή να πράξει ανάλογα. Αφού χώρισαν και απομακρύνθηκαν αρκετά, γυρίζει ο Τάκης συνεχίζοντας το βιολί του και έχοντας την αγωνία του ρωτά το γιατρό.

- Γιάτρε, κούτου άρι π’τζα Σέργια; (Γιατρέ πόσο έχει το ύφασμα στα Σέρβια; -σημειωτέον ότι την εποχή αυτή δεν υπήρχαν έτοιμα ρούχα και έραβαν από τόπια υφασμάτων.) Ο γιατρός έμεινε κόκαλο, κούνησε το κεφάλι του και απομακρύνθηκε χωρίς να να απαντήσει.

Φουρτούνα σαν τον παλιό καιρό!

Μια μεγάλη σε ένταση χιονόπτωση (φουρτούνα) επιφύλασσε ο Φλεβάρης, όπως τον παλιό καιρό, που οι παλιότεροι θυμούνται αλλά και οι νεώτεροι θα έχουν να θυμούνται και αυτοί για χρόνια. Η χιονοθύελα ξεκίνησε την Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου 2012, νωρίς το απόγευμα, και διήρκησε με σφοδρή ένταση χιονιού και αέρα μέχρι την Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 2012 το πρωί. Το χιόνι σε διάφορα σημεία σχημάτισε ανεμοσούρια (ν᾽βάϊα) που ξεπέρασαν το 1,5 μέτρο. Η σφοδρή αυτή χιονοθύλελα έγινε ακόμη πιο δύσκολη λόγω διακοπής ρεύματος και νερού. Να σημειώσουμε ότι οι πρώτες πληροφορίες κάνουν λόγο για μεγάλες ζημιές στα ποιμνιοστάσια από βραχυκυκλώματα και αρκετές απώλειες ζώων. Εκτενές ρεπορτάζ στο επόμενο φύλλο, καθώς η φουρτούνα μας βρήκε στο κλείσιμο του φύλλου.

Πωλείται Οικία στο κέντρο του χωριού δίπλα στο Δημαρχείο. κ. Παπαδημητρίου Τηλ:6932 643 011 Πωλείται σπίτι με οικόπεδο στην περιοχή Φωστήρα. Τηλ.: 24930 41432, 24930 41346 Πωλείται οίκημα, μαγαζί και σπίτι στο Λιβάδι περιοχή (Κατσίκη) Τηλ.:6973 309 916

3

4

Είναι Σαββάτο πρωί και οικογενειακώς έχουμε βγει για τα ψώνια της εβδομάδας σε ένα από τα πιο μεγάλα super market της Θεσσαλονίκης. Τα ψώνια της εβδομάδας, έτσι για να έχουνε μια εικόνα και κάποιοι φίλοι μας που ζουν εκτός μεγαλουπόλεων, είναι για εμάς και μία από τις εξόδους μας. Αυτό το λέω επειδή κάποιοι έχουν την εντύπωση πως αν ζεις σε μια μεγάλη πόλη πηγαίνεις συχνά σινεμά, θέατρο ή στους τραγουδιστές που βλέπουν στη τηλεόραση. Για ρωτήστε κάποιον γνωστό σας να σας πει πότε επισκέφτηκε ένα από τα παραπάνω για τελευταία φορά και τα ξαναλέμε. Τέλος πάντων, ξαναγυρίζουμε στο θέμα μας, τα ψώνια του super market. Μιλάμε για ένα τεράστιο μαγαζί που έχει μέσα τα πάντα. Τρόφιμα και καθαριστικά έως ηλεκτρικές συσκευές, ρούχα και είδη προικός ό,τι τέλος πάντων ζητά ο σύγχρονος καταναλωτής. Η μάνα μου όσες φορές έχει έρθει να μας επισκεφτεί λέει: Αουά του πουλιτίι βίντου ντι τούτι, μόνο ... μπαμπάκα κου μάμα νου άρι (εδώ στην πόλη πουλάνε απ’ όλα, μόνο... μπαμπά και μαμά δεν έχει.) Τα μεγάλα καταστήματα πιστεύαμε πως έχουν τα πάντα. Μια μέρα, λοιπόν, μας λέει η πεθερά μου πως θέλει λίγο «κολάρο» για τα ρούχα. Θέλει λέει να πλένει τους σεμέδες και τα πετσετάκια και το χρειάζεται για να τα κάνει κολλαριστά. Σίγουροι πως θα το βρούμε στο μεγάλο super market πήγαμε εκεί. Ψάξαμε όλο το super market, πουθενά, ρωτήσαμε υπαλλήλους, κάποιοι ούτε καν μπορούσαν να καταλάβουνε τι ζητούσαμε και στο τέλος κάποιος μας είπε πως δεν πουλάνε τέτοιο πράγμα. Μιλάμε ρε παιδιά έπαθα πλάκα. Ένα τεράστιο πολυκατάστημα με χιλιάδες κωδικούς προϊόντων και να μην έχει αυτό το μικρό κουτάκι με κολάρο; Το κολάρο ήταν ένα προϊόν το οποίο μέχρι πριν μερικά χρόνια το έβρισκες σε όλα τα μπακάλικα του χωριού. Από τον μπάρμπα Γιώργο του Παμπέρη και το παντοπωλείο του Αλέκου του Καπαώνη για να πούμε τα πιο κεντρικά έως τα παντοπωλεία του Λευτέρη του Τσανούσα , του Καρακώστα, του Μπίσμπα και όποιο άλλο υπήρχε στο Λιβάδι. Αυτά λοιπόν τα μπακάλικα - παντοπωλεία γυρίζοντας σπίτι τα έφερα ένα – ένα στο νου μου. Μπορεί να ήτανε σχετικά μικρά αλλά έβρισκες τα πάντα. Και όταν λέμε τα πάντα εννοούμε τα πάντα. Αρχικά είχαν όλα όσα αφορούσαν τη διατροφή του κόσμου. Ξεκινώντας από τα ζυμαρικά και τα όσπρια, ως τα μπαχαρικά που όλα ήταν χύμα και τα αγόραζες στα περίφημα χωνάκια από χαρτί. Για παράδειγμα, αν ήθελες να μαγειρέψεις πατάτα χιάρτα τ’γκ’σίτα, πήγαινες στο μπακάλικο και αγόραζες για δυο δραχμές πιπέρι κόκκινο ή μαυροπίπερο, κύμινο, και ο μπακάλης στο συσκεύαζε επιτόπου στο χάρτινο χωνάκι. Αυτό που είναι εντυπωσιακό, όμως, με τα παλιά μπακάλικα είναι και η ποικιλία τους αλλά και το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των προϊόντων τους τώρα έχει πάψει να υπάρχει. Κάτι πολύ σημαντικό ήταν οι μπογιές σε σκόνη για να βάψεις τα ρούχα ή το μαλλί (μαλλί εννοούμε των προβάτων όχι του κεφαλιού, έτσι να το διευκρινίζουμε). Πουλούσανε λοιπόν λουλάκι και ό,τι άλλο χρώμα ήθελες. Νομίζω, (απ’ όσο εγώ έζησα), πως εξειδίκευση στις βαφές είχε το παντοπωλείο του Πάππα του Αντώνη. Έτσι λοιπόν στα μπακάλικα μπορούσες να βρεις είδη οικιακής χρήσης (από κατσαρόλες και τζισβέδες έως λαμπογιάλια και φυτίλι για τις λάμπες πετρελαίου), αγόραζες ακόμη και το πετρέλαιο τόσο για τις λάμπες όσο και για να ανάψεις τη σόμπα ή να ανάψεις το καζάνι για να

Ιστορίες για αγρίους

Kουβαρίστρες, μασουράκια, τσιλέδες, μουλινέδες Γράφει ο Γιώργος Αθ. Μητώνας

βάψεις ή να πλένεις τα ρούχα (ναι, τα ρούχα τα πλένανε στο χέρι και ζεσταίνανε το νερό στο καζάνι, έτσι για να το θυμούνται και καμιά φορά οι σημερινές γυναίκες). Αγόραζες επίσης είδη ένδυσης και άλλα παρελκόμενα (αξεσουάρ), δηλα-

Πέταλα, μουρτζιάλια, γκουβόστρα και σχοινιά για τους κυρατζήδες. Καρφιά, σκεπάρια και φτυάρια για τους οικοδόμους. Σακιά από μπούρδα, δικέλια και τσάπες για τους γεωργούς και τους αγρότες, ενώ έβρισκες μέχρι και βύζες για να

Το παντοπωλείο του Αντώνη Πάππα. Στην παρέα γύρω απο τη σόμπα: οι Χατζημιχάλης Τάκης και Πάππας Μίμης. Ο κυρ Αντώνης με το δεφτέρι του. Από το Αρχεἰο της Φανούλας Πάππα

δή φανέλες, μαντίλια, κάλτσες και σκέπια ή ποδιές για το σχολείο μέχρι και πένθος για το χέρι. Κατεξοχήν βέβαια τέτοια είδη έβρισκες στου Νουλέζα αλλά και σε πολλά από τα άλλα μπακάλικα. Ο Αλέκος ο Καπαώνης από ό,τι θυμάμαι είχε και παπούτσια ας πούμε. Πολύ σημαντική θέση είχαν και τα είδη ραπτικής και κεντήματος, από βελόνια σακοράφες και καρούλια μέχρι ζάβες, φερμουάρ και κουμπιά. Μάλιστα κυρίες μου, παλιά αν τα ρούχα σκιζότανε δεν τα πετούσαν, αλλά τα μπάλωναν, «λι αμπιτικά», αλλάζανε τα φερμουάρ αν χαλάγανε ή τα κουμπιά αν πέφτανε. Για σκεφτείτε λοιπόν σημερινές νοικοκυρές: έχετε ράψει κανένα κουμπί ή φερμουάρ ποτέ στην ζωής σας; Σίγουρα θα μου πείτε ότι δεν χρειάστηκε ως τώρα. Τότε να έχετε το νου σας στα χρόνια της κρίσης που ήρθανε μήπως μια εξάσκηση θα μας έβγαινε σε καλό; Μέχρι και λάστιχο με το μέτρο πουλούσανε εκείνη την εποχή, σε διάφορα είδη, με πιο γνωστό, το βρακολάστιχο. Είχανε οι άνθρωποι ράφια ολόκληρα από κουβαρίστρες, μασουράκια, τσιλέδες, μουλινέδες και μαλλάκια μέχρι και όλα τα νούμερα από βελόνες ή αλλιώς κλούτσες. Εμ βέβαια, σας φαίνετε παράξενο πάλι αγαπητές μου φίλες, αλλά τότε πλέκανε και κεντούσανε κιόλας. Ας πάμε τώρα στα είδη καλλωπισμού˙ σε κάθε μαγαζάκι θα έβρισκες σαπούνι σε καλούπι, καθρέπτες μικρούς κρεμαστούς, τσατσάρες για τους άντρες, χτένες με ουρά για τις γυναίκες και ρολά για το κεφάλι. Είχανε πάντα στα ράφια τους φουρκέτες, τσιμπιδάκια, στουμπίτσια, καρφοβέλες και δίχτυ – φιλέ για να κάνουν οι γυναίκες τα μαλλιά τους. Μεγάλο μέρος του μπακάλικού τους καταλάμβαναν πάντα τα είδη για την εργασία της κάθε συντεχνίας.

ταΐζουν με μπουκάλι τα νεογέννητα προβατάκια οι κτηνοτρόφοι . Αυτό όμως που σε κάποιους νεότερους θα φανεί παράξενο είναι το γεγονός πως δεν υπήρχε μεγάλη ποικιλία σε παιδικά ζαχαρωτά και γαριδάκια ή τσίχλες. Έχανε για παράδειγμα δυο είδη καραμέλες: τις κόκος και τις άλλες τις άσπρες με ροζ, φυσικά χύμα και αυτές, υπήρχαν γλειφιτζούρια τα γνωστά κοκοταράκια, μια ή δυο ειδών τσίχλες, γαριδάκια και άντε καμιά σοκολάτα και καμιά γκοφρέτα και εκεί εξαντλούνταν τα είδη προς πώληση για παιδιά. Τι νομίζετε ότι είχαμε εμείς σαν παιδιά λεφτά στην τσέπη ή οι γονείς μας μας αγόραζαν κάθε μέρα και κάτι; Μόνο στις γιορτές άντε και καμιά Κυριακή μας έπεφτε να βάλουμε τίποτα να γλυκάνουμε το στόμα. Κοινό χαρακτηριστικό, τέλος, των μπακάλικων και γενικότερα εκείνης της επο-

χής ήτανε και το τεφτέρι. Θυμάμαι όλα τα χρόνια όταν με έστελνε η μάνα μου στο μπακάλη, συνήθως στον Αλέκο του Καπαώνη που ήταν πιο κοντινός μας, να αγοράσω κάτι έλεγα: -Θείο Αλέκο, είπε η μαμά να με δώσεις μία χλωρίνη και μια μανέστρα και να τα «γράψεις». Θα παρατηρήσατε σίγουρα πως πολλά από τα παραπάνω σήμερα είναι σχεδόν απίθανο να τα βρεις σε οποιοδήποτε κατάστημα και κάποια έχουν πάψει πλέον και να παράγονται. Σκεφτείτε ότι όλα τα παραπάνω είδη για εκείνη την εποχή θεωρούνταν είδη πρώτης ανάγκης και έπρεπε να βρίσκονται στο ράφι κάθε παντοπωλείου της εποχής. Βάλτε το μυαλό σας τώρα να θυμηθεί πόσα μπακάλικα υπήρχανε στο Λιβάδι, αναλογιστείτε τώρα πόσες οικογένειες ζούσανε από τα μπακάλικα, συνεχίστε λίγο ακόμα τη σκέψη σας και αναρωτηθείτε, στο χωριό έχουν μείνει ελάχιστα παντοπωλεία, έπαψε πλέον ο κόσμος να αγοράζει και να καταναλώνει; Εννοείται πως δεν αναφέρομαι σε φαγώσιμα ή άλλα είδη σπιτιού που αγοράζει πλέον από τα super market που έφτασαν και στο χωριό, αλλά τι έγινε, από πού αγοράζουμε κάλτσες, μαντήλια, σκέπια, φανέλες, εσώρουχα κ.ά.; Κλείνοντας θα πρέπει να τονίσουμε πως στα μπακάλικα στην καλύτερη των περιπτώσεων έφευγες με μία σακούλα ψώνια και άντε στις μεγάλες γιορτές με δύο. Στα σύγχρονα μεγάλα super market γεμίζουμε ένα καρότσι ψώνια. Έχω την εντύπωση όμως πως καταναλώνουμε πάρα μα πάρα πολλά σκουπίδια. Σήμερα φτάσαμε στο σημείο να πετάμε δυο φορές την ημέρα σκουπίδια και παλιά βγάζαμε έναν γκαζοντενεκέ την εβδομάδα και αυτός « ντι τσ’νούσ’ σ’ κουζάλι ντι πατάτ’» (γεμάτος από στάχτη και φλούδες από πατάτα).

• Όλες οι ιστορίες για αγρίους και όχι μόνο … θα τις βρείτε στην ιστοσελίδα: http://istorieslivadi.blogspot.com • Το ποίημα που δημοσιεύτηκε στις προηγούμενες ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΓΡΙΟΥΣ με τίτλο « η νύχτα θα περάσει.» ασφαλώς και δεν το έγραψα εγώ!! Υπάρχει στο ιστολόγιο της Εκπαιδ. Παρέμβασης Αχαΐας (http://eparemvasiax.wordpress.com), χωρίς να αναφέρεται ο ποιητής. Ζητώ συγγνώμη που δεν αναφέρθηκε η πηγή στο προηγούμενο τεύχος.

• Εκτός από λίγα χιόνια που επιφύλασσε για τους Λιβαδιώτες το τέλος του 1981, στις αρχές του Δεκεμβρίου, το 1982 τους υποδέχεται με σχεδόν ανοιξιάτικο καιρό. Η έκπληξη και η ανατροπή θα ‘ρθουν αργότερα, με χιόνια το Πάσχα, στις 19, 20, 21 και 22 Απριλίου!

ραστηριότητες των Συλλόγων μας ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ

μας, σε όλους τους λιβαδιώτες και σε όλο τον κόσμο Καλές Γιορτές και σε σας παιδιά ένα μεγάλο ευχαριστώ. Και του χρόνου μαζί.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΓΙΟΡΤΗ 18/12-2011 Φέτος τα Χριστούγεννα και ο Αϊ Βασίλης ήρθαν νωρίς στο Σύλλογο Λιβαδιωτών Ελασσόνας. Την Κυριακή 18 Δεκέμβρη η χριστου-

ΚΟΠΗ ΠΙΤΑΣ Την Κυριακή το μεσημέρι, 22 Ιανουαρίου 2012, ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Ελασσόνας έκοψε την Πρωτοχρονιάτικη πίτα – βασιλόπιτα στην Ταβέρνα «στου Θωμά». Ήταν η καθιερωμένη κρεατόπιτα που κάθε νοικοκυρά κόβει στο Λιβάδι την πρωτοχρονιά. Η ζεστή εκδήλωση έγινε παρουσία πολλών μελών του Συλλόγου και φίλων. Η πρόεδρος κα Ειρήνη Μιχαλέα πλαισιωμένη από τα μέλη του Δ.Σ., απηύθυνε χαιρετισμό, έκανε αναφορά στις δράσεις του Συλλόγου το 2011 και ευχαρίστησε τα μέλη του Συλλόγου για τη στήριξή τους στο Σύλλογο που συνεχίζει τις δράσεις του με μεράκι και όρεξη. Τα δύο φλουριά της πίτας, ένα προσφορά του χρυσοχοείου Γάτσας και ένα του Συλλόγου, κέρ-

Από τη Xριστουγεννιάτικη γιορτή του Συλ. Λιβαδιωτών Ελασσόνας

γεννιάτικη αίθουσα του ΔΙΑΣ ΠΑΛΑΣ γέμισε χαρούμενες παιδικές φωνές, χαμόγελα, αγάπη και ελπίδα από 70 και πλέον παιδιά, από 10 μηνών έως 12 ετών. Ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Ελασσόνας διοργάνωσε για πρώτη φορά αυτή τη γιορτή για τα παιδιά του και τα παιδιά των φίλων του. Μέσα στο μουντό καταχείμωνο και τις δύσκολες μέρες που περνάμε, θέλαμε να δώσουμε μία νότα χαράς και αισιοδοξίας σε όλους μας. Σκοπός μας όμως ήταν να φέρουμε τα παιδιά μας κοντά στο σύλλογο, να τον γνωρίσουν να τον αγαπήσουν, να γνωρίσουν τις ρίζες τους. Όλα γύρω γιορτινά και πανέμορφα, η φάτνη η φτωχική στην πρώτη θέση, τα τραπέζια γεμάτα εδέσματα χριστουγεννιάτικα και ένας μπουφές για τα παιδιά με χίλια καλούδια. Στις 6 η γιορτή άρχισε, μία ομάδα παιδιών κρατώντας τριγωνάκια, με πρωτοπόρο την κα Ελευθερία Μπασδραβάλα έψαλαν τα κάλαντα και ευχές για τις κυρίες του συλλόγου. Ήταν οι πιο γλυκές ευχές που πήραμε ποτέ. Μπράβο παιδιά. Ακολούθησαν τα καλωσορίσματα και οι ευχές από την πρόεδρο κα Ειρήνη Μιχαλέα. Η μικρή «γιαγιά» φορώντας το σάλι της μάζεψε γύρω από τη φάτνη όλα τα εγγονάκια της και διηγήθηκε την ιστορία της γέννησης του Χριστού. Ακολούθησαν χριστουγεννιάτικα τραγούδια και να ο Αη-Βασίλης φτάνει με δώρα και χαρές. Χαμός οι μπόμπιρες. Ο καλόκαρδος Αη-Βασίλης χάρισε απλόχερα τα δώρα με αγάπη και χαμόγελα.

80 παιδιά πήραν τα δώρα τους. Η χαρά τους έλαμπε στα πρόσωπά τους. Αυτό που θέλαμε το πετύχαμε. Δώσαμε τη χαρά και την αισιοδοξία που μας έλειπε. Από τώρα δίνω το λόγο μου "και του χρόνου". Η κα Αννα Στουρνάρα πρόσφερε μικρές χιονόμπαλες. Τα σνακς για τα παιδιά προσέφεραν απλόχερα τα ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΜΑΣΟΥΤΗΣ. Ευχαριστούμε θερμά. Ευχαριστούμε την κα. Ελευθερία Μπασδραβάλα που με πολλή ευχαρίστηση ανέλαβε το μουσικό μέρος της γιορτής, τις κυρίες του ΔΣ του Συλλόγου και την κα. Αννα Μπόλη για τα πλούσια εδέσματα που προσέφεραν. Εύχομαι σε όλα τα μέλη

Σύλλογος Λιβαδιωτών Κατερίνης μοίρασε δώρα και ευχές στους μικρούς φίλους του συλλόγου. Τις εντυπώσεις έκλεψε ο πρόωρα ερχόμενος Αϊ Βασίλης. Κάλαντα Το Σάββατο 24-12-2011 ο Σύλλογος έψαλε στους δρόμους της πόλης και στους άρχοντες της

πόλης τα κάλαντα. Φίλοι και μέλη του συλλόγου σαν μια παρέα, όπως τον παλιό καιρό, ντυμένοι με παραδοσιακές στολές και κρατώντας ένα μεγάλο χειροποίητο άστρο στολισμένο με πολύχρωμες «πανταλίτσες». Από την κοπή πίτας του Συλ. Λιβαδιωτών Ελασσόνας

δισαν ο κ. Κων/νος Στερνάκας και η μικρή Σμαράγδα Κατλή. Στην όμορφη εκδήλωση παρευρεθήκαν η περιφερειακή Σύμβουλος κα Μαρία Μαμάρα, ο αντιδήμαρχος κ. Χαράλαμπος Τουβελακίδης, ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΛΕ κ. Ι. Ράπτης, δημοτικοί σύμβουλοι, από το δίκτυο ΠΕΡΡΑΙΒΙΑΣ ο κ. Ι. Φουρκιώτης, ο πρόεδρος του πολιτιστικού Προξενείου κ. Ν. Γάτσας, οι λογοτέχνες - ιστορικοί κ. Αλέξης Κελέσης και Γρηγόρης Βέλκος, ο εκδότης της εφημερίδας «Αναγνώστης» και άλλοι. Ευχόμαστε καλή χρονιά σε όλους.

Μπαμπαλιούρια Κατερίνης Το Σάββατο 31-12-2011 τα καθιερωμένα πλέον μπαμπαλιούρια βρόντηξαν και ξεσήκωσαν την πόλη

της Κατερίνης με τα κουδούνια και τις μάσκες τους.

Κοπή πίτας της ΠΟΠΣΒ Στις 22 Ιανουαρίου 2012, στη Θεσσαλονίκη, στην Αίθουσα Τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στις 11:45 το πρωί, η Πανελλήνια Ομοσπονδία έκοψε την Πίτα των Βλάχων για το 2012. Ο Σύλλογος και τα χορευτικά του τμήματα συμμετείχαν στην εκδήλωση από κοινού με τον αδελφό Σύλ-

«Λιβάδι μου περήφανο...»

λογο της Θεσσαλονίκης ο οποίος και τιμήθηκε για την προσφορά του. Ο χορός άνοιξε με το τραγούδι «Λιβάδι μου περήφανο» που, να σημειωθεί, γράφτηκε από μέλη του Συλλόγου Λιβαδιωτών Κατερίνης και τραγούδησε ο Νίκος Καπαώνης. Ευχές Ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Κατερίνης εύχεται στα μέλη του και στους απανταχού Λιβαδιώτες: Καλή χρονιά με υγεία και ευτυχία. Επίσης εύχεται στα μέλη του νεοεκλεγέντος Δ.Σ. του Εξωραϊστικού Συλλόγου Λιβαδίου: Καλή Επιτυχία, δημιουργική θητεία και καλή συνεργασία με τους αδελφούς Συλλόγους Λιβαδιώτων.

Το Δ.Σ. του Συλλόγου

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Ελασσόνας διοργανώνει τις «ΝΤΟΥΦΕΣ» την Πέμπτη 1η Μαρτίου το απόγευμα, στο κέντρο «ΔΙΑΣ ΠΑΛΛΑΣ». ΕΥΧΕΣ Το Δ.Σ. του Συλλόγου Λιβαδιωτών Ελασσόνας συγχαίρει το νεοεκλεγέν Δ.Σ. του ΕΣΛ και εύχεται καλή δημιουργική χρονιά και καλή συνεργασία.

Το Δ.Σ. του Συλλόγου

ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ Ο Αϊ Βασίλης στο Σύλλογο Λιβαδιωτών Κατερίνης Το Σάββατο 17-12-2011 σε μια πολύ λιτή και γεμάτη ζεστασιά και χαμόγελα παιδιών εκδήλωση, ο

5

συνέχεια από την 1η σελίδα

«Εθνικό Σχέδιο Δράσης»

Κατάθεση ολοκληρωμένης πρότασης για την ανάπτυξη του Ολύμπου.. Θεσσαλίας. Ιδιαίτερη βαρύτητα έδωσε ο κ Αγοραστός στην κοινή στρατηγική των όμορων περιφερειών που πρέπει να αναπτυχθεί, καθώς και στη δημιουργία ενός Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τον Όλυμπο ανάλογο του προγράμματος ΠΙΝΔΟΣ. Έκανε λόγο για μια ρεαλιστική πρόταση με σκοπό την ανάδειξη, την προστασία και την αξιοποίηση του υψηλού οικολογικού αποθέματος που διαθέτει η περιοχή του Ολύμπου συνολικά. Στη συνέχεια η αντιπεριφερειάρχης, κα Καραλαριώτου ανέλυσε και έδωσε λεπτομερέστερη περιγραφή των επιμέρους θεμάτων που περιλαμβάνονται στην πρόταση της Θεσσαλίας. Ορισμένα από αυτά είναι: • Δημιουργία πρότυπου κέντρου περιβαλλοντικής έρευνας • Δημιουργία ενός μίνι πλανητάριου • Δημιουργία ενός Μυθολογικού Πάρκου • Ανασύσταση της λίμνης Καλλιπεύκης • Αξιοποίηση των κατασκηνώσεων Κοκκινοπηλού • Οικοτουριστικά Καταφύγια – Δασικό Χωριό Λιβαδίου • Θεματικά Πάρκα ( Αγροκτήματα αρωματικών φυτών κ.τ.λ.) Φυσικά όλα τα παραπάνω, όπως ανέφερε η αντιπεριφερειάρχης, για να πραγματοποιηθούν απαιτούνται και αρκετά έργα υποδομής, τα οποία πρέπει να γίνουν. Ο δρόμος Λάρισα - Ελασσόνα - Κοζάνη, η περιφερειακή οδός Ελασσόνας, η οδός Ελασσόνας – Κατερίνης καθώς και η σύνδεση Λιβάδι – Σαραντάπορο αλλά και Κοκκινοπηλός – Πέτρα είναι ορισμένα έργα υποδομής που θα πρέπει να προηγηθούν για να μπορέσει να βρει εφαρμογή το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Όλυμπο. Ο Δήμαρχός μας, Κ. Πασχόπουλος Γεώργιος, έκανε μια εκτενή αναφορά στην επαρχία μας και τόνισε ότι η πρόταση που κατατίθεται, είναι αποτέλεσμα συζητήσεων και συγκερασμός απόψεων πολλών φορέων. Αναφέρθηκε στην ήπια τουριστική ανάπτυξη της περιοχής καθώς και στη σύνδεση αυτής με την τοπική παραγωγή, και συμφώνησε και εκείνος στη διαπεριφερειακή σύγκλιση που θα πρέπει να υπάρξει. Έκανε μια ιστορική αναδρομή για την επαρχία Ελασσόνας και στάθηκε κυρίως στο πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα και τη λαογραφία της περιοχής μας. Επίσης ανέφερε ότι ο Καλλικράτης έδωσε στην Ελασσόνα τη δυνατότητα για πρώτη φορά να ασχοληθεί με το θέμα του Ολύμπου, με ενιαία, κοινή πρόταση. Ο αντιδήμαρχος ορεινών όγκων, συμπατριώτης μας Καψάλης Νίκος, λαμβάνοντας το λόγο έκανε μια

πλήρη αναφορά στα θρησκευτικά μνημεία της περιοχής μας, καθώς και στα πολιτιστικά και λαογραφικά δρώμενα και μουσεία που υπάρχουν στην Ελασσόνα. Ευχάριστη στιγμή αποτέλεσε η αναφορά του στο πανάρχαιο έθιμο Ντούφες, όπου και κάλεσε τις γυναίκες βουλευτές να παραβρεθούν. Η συζήτηση συνεχίστηκε με τοποθετήσεις ειδικών από Πιερία και Θεσσαλία και στο τέλος με σύντομες ομιλίες των βουλευτών των παραπάνω νομών. Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε σε επίπεδο συνεργασίας και όλοι στο τέλος συμφώνησαν ότι θα πρέπει να μη γίνουν βιαστικές κινήσεις αλλά και να μελετήσουν και να βελτιώσουν το προεδρικό διάταγμα και την πρόταση για Εθνικό Σχέδιο.

6

Εκλογές στον Ε.Σ.Λ. συνέχεια από την 1η σελίδα

λευση συλλόγου, δεν υπήρξε τόσο κατηφής μετά από αυτή την απόφαση και το ξέσπασμα των γυναικών του απερχόμενου Δ.Σ. μας συγκλόνισε όλους. Ήταν μια απ’ τις πιο δύσκολες και οδυνηρές αποφάσεις καθώς, αν δεν επερχόταν γρήγορα λύση, ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου θα έκλεινε για δεύτερη φορά στην ιστορία του, από την ίδρυσή του το 1927, και πιθανόν για πάντα. Αποτέλεσμα ήταν, τις ημέρες των εορτών να μην πραγματοποιηθεί καμία εκδήλωση από το Σύλλογο (Πρωτοχρονιάτικα Κάλαντα και Μπαμπαλιούρια) και οι πρόβες των χορευτικών και μουσικών τμημάτων να σταματήσουν. Η αναστολή των δραστηριοτήτων είχε ως αποτέλεσμα αλυσιδωτές αντιδράσεις, στις οποίες ενεπλάκησαν πολλοί κάτοικοι του χωριού και κυρίως οι γονείς των παιδιών που συμμετέχουν στα χορευτικά και μουσικά τμήματα, αφού διαπίστωσαν με έναν ομολογουμένως σκληρό τρόπο, ότι η συνέχιση των δραστηριοτήτων του Συλλόγου είναι απολύτως συνυφασμένη με την ομαλή διοικητική του λειτουργία! Έτσι λοιπόν μετά από διεργασίες και συνεχείς συζητήσεις μεταξύ του απερχόμενου Δ.Σ. και πολλών κατοίκων του χωριού που συμμετείχαν στις δραστηριόΣτιγμιότυπο από τη Γεν. Συνέλευση της 26ης Δεκεμβρίου 2011 τητες του Συλλόγου, αλλά και πολλές διαμαρτυρίες Η Γενική Συνέλευση ξεκίνησε με οικονομικό απολογι- των τελευταίων για την απόφαση αναστολής, συμφωσμό και με απολογισμό πεπραγμένων. Στα οικονομικά, νήθηκε η πραγματοποίηση μιας «γενικής συνέλευσης» καθώς στα βιβλία εσόδων-εξόδων πέρασαν πλέον και οι τακτικές συνδρομές των χορευτικών και των μουσικών τμημάτων αλλά και η εφημερίδα, ο κύκλος εργασιών εκτινάχτηκε σε μεγάλα ύψη, καθιστώντας τη διαχείριση ένα επίπονο και δύσκολο έργο που απαιτεί μέγιστη προσοχή και αυστηρή εφαρμογή όλων των τυπικών διαδικασιών. Η Ελεγκτική επιτροπή, ωστόσο, μετά από ενδελεχή και προσεκτικό έλεγχο διαπίστωσε πλήρη ευταξία στα παραστατικά και στα βιβλία και ένα πολύ καλό αποθεματικό χρήσης για την επόμενη διετία. Ο απολογισμός των πεπραγμένων, εξάλλου, έδειξε ότι το απερχόμενο Δ.Σ. όχι μόνο κατάφερε να διατηρήσει όλες τις καθιερωμένες δραστηριότητες και εκδηλώσεις, Καταμέτρηση ψήφων στις εκλογές της 15ης Ιανουαρίου 2012 αλλά και να τις διευρύνει και να τις επεκτείνει και να τις στην οποία θα συζητιόταν το «μέλλον» του Συλλόγου. Στη συγκέντρωση που πραγματοποιήθηκε στις 8 εμπλουτίσει με νέες. Η εικόνα αυτή της ανοδικής πορείας του Συλλόγου, Ιανουαρίου του 2012, στο Σύλλογο, παραβρέθηκαν ήρθε σε πλήρη αναντιστοιχία με τη συνέχεια, όταν πολλά μέλη των χορευτικών και γονείς παιδιών των κανείς από τους παρευρισκομένους δεν θέλησε να βάλει μουσικών τμημάτων. Το Δ.Σ. τους κατέστησε σαφές ότι η αναστολή των δραστηριοτήτων έγινε, όχι για να υποψηφιότητα για νέο Δ.Σ. Παρόλο που κάποιες γυναίκες από το απερχόμενο σταματήσουν οριστικά, αλλά για να διασωθούν και να Δ.Σ. είχαν εκφράσει την επιθυμία να συνεχίσουν στα εξασφαλιστούν αυτές για πολλά χρόνια στο μέλλον και διοικητικά του Συλλόγου, απογοητευμένες από τη μη όχι μόνο για φέτος και για τούτα τα παιδιά. Τους εξήσυμμετοχή και «αδιαφορία» των κατοίκων του χωριού γησε ότι τίθεται θέμα επιβίωσης του Συλλόγου και ότι να προσέλθουν στις προγραμματισμένες εκλογές, χωρίς σύλλογο καμιά πλέον εκδήλωση δε θα μπορούσε δήλωσαν ότι πλέον δεν επιθυμούν να συνεχίσουν να να σταθεί (για πολύ τουλάχιστον). Μια μακρόχρονη ασκούν διοικητικά καθήκοντα, τονίζοντας, παρ’ όλα απουσία φορέα που να διαχειρίζεται όλες αυτές τις αυτά, ότι θα συνεχίσουν να εργάζονται για το σύλλογο πολιτιστικές δραστηριότητες θα είχε ίσως ως αποτέλεμε όλες τους τις δυνάμεις. Πράγμα που έγινε και απολύ- σμα ακόμη και την οριστική απώλεια κάποιων από αυτές. Έγινε λοιπόν κατανοητό ότι χωρίς σύλλογο η τως σεβαστό από τη Γενική Συνέλευση. Και οι υπόλοιποι όμως συμμετέχοντες, στη συντριπτι- κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. κή τους πλειοψηφία μη μόνιμοι κάτοικοι Λιβαδίου και Η ανταπόκριση υπήρξε τελικά πολύ μεγάλη κι αυτό επί πολλές φορές μέλη του Δ.Σ. για πολλά χρόνια στο φάνηκε στις νέες εκλογές που ορίστηκαν για την παρελθόν, αρνήθηκαν την επαναφορά τους. Εκφράστη- Κυριακή 15 Ιανουαρίου, οπότε και είχαμε μια ριζική κε η άποψη ότι κάτι τέτοιο δε βοηθά πλέον σε τίποτα ανανέωση των μελών του συλλόγου και μαζική συμμεούτε καν θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν κίνηση για διά- τοχή στις αρχαιρεσίες, από τις οποίες προέκυψε το σωση ενός συλλόγου που καρκινοβατεί. Ίσα-ίσα μάλι- Δ.Σ. που αναφέρθηκε στην πρώτη σελίδα. στα η συμμετοχή κατά εκατοντάδες πλέον στις εκδηλώ- Το απροσδόκητο αδιέξοδο της 26ης του Δεκεμβρίου, έληξε έτσι με τον πιο αίσιο τρόπο, ανοίγοντας μια νέα σεις του συλλόγου δείχνει μια άλλη πραγματικότητα. Έτσι μετά από διεξοδική συζήτηση και ανάλυση της σελίδα στον ιστορικό Εξωραϊστικό Σύλλογο Λιβαδίου. κατάστασης αποφασίστηκε η πλήρης αναστολή όλων Επειδή όμως και παλιότερα έχουν ανοιχτεί νέες σελίδες των δραστηριοτήτων του Συλλόγου, πλην της αιμοδο- στο Σύλλογο, χωρίς δυστυχώς την ανάλογη συνέχεια, σίας και της έκδοσης ενός φύλλου της εφημερίδας. Το απαιτείται πλέον μαζικότερη και πολυπληθέστερη συμΔ.Σ. δέχτηκε να παραμείνει για σύντομο διάστημα, το μετοχή σε όλες τις δραστηριότητες και εκδηλώσεις του πολύ μέχρι το Πάσχα, εν αναμονή κάποιας θετικής εξέ- Συλλόγου. λιξης. Ποτέ ίσως άλλωστε στο παρελθόν Γενική ΣυνέΕνώ όλα έδειχναν ότι οι εκλογές του Συλλόγου, που είχαν οριστεί για την 26η Δεκεμβρίου 2011, βρίσκονταν σε καλό δρόμο, τελικά τα πράγματα πήραν άλλη τροπή. Η πρόβλεψή μας του προηγούμενου φύλλου (και μάλιστα πρωτοσέλιδη) ότι η ανανέωση, που είχε επιτευχθεί την προηγούμενη διετία, θα παρείχε την απαιτούμενη ώθηση για απρόσκοπτες εκλογές, διαψεύστηκε οικτρά. Κανείς δεν υπέβαλε εκ νέου υποψηφιότητα, καμιά νέα υποψηφιότητα δεν ετέθη και πέραν των μελών του απερχόμενου Δ.Σ. μετρημένοι στα δάχτυλα ενός χεριού υπήρξαν οι μόνιμοι κάτοικοι που προσήλθαν για τις διαδικασίες των εκλογών.

ραστηριότητες των Συλλόγων μας συνέχεια από την 5η σελίδα

ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚOΠΗ ΠΙΤΑΣ ΣΤΙΣ 15/1/2012 Ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης «Ο Γεωργάκης Ολύμπιος», έκοψε την πίττα του στο χώρο της ιδιόκτητης λέσχης του. Παρουσία 100 και πλέον ατόμων, το Δ.Σ. είχε την ευκαιρία και τη χαρά να ευχηθεί στα μέλη και τους φίλους του Συλλόγου «Καλή Χρονιά». Η κρεατόπιττα κατά γενική ομολογία ήταν εξαιρετική (τετραώροφη) και φαγώθηκε μετά βουλιμίας από τους εκλεκτούς παρισταμένους. Το φλουρί έπεσε στον κ. Νίκο Δερβένη. Το δώρο ήταν ένα κομψότατο μοντέρνο ανθοδοχείο επώνυμου καλλιτέχνη. Τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση, μεταξύ των άλλων εκλεκτών προσκεκλημένων, οι Δημοτικοί Σύμβουλοι Θεσσαλονίκης κ. Τριαντάφυλλος Μυταφίδης και κ. Ελένη Τζιούτζια, ο τ. Αντιπρύτανης ΑΠΘ κ. Σταύρος Πανάς, οι ομότιμοι καθηγητές ΑΠΘ κ.κ. Ζήσης Παπαδημητρίου και Βαγγέλης Δημητριάδης, η Πρόεδρος του συλλόγου Αργιθεατών Β. Ελλάδος κα Σταυρούλα Τσέργα κ.ά. Μετά την κοπή της πίττας, το Δ.Σ. έκοψε τη δική του βασιλόπιττα. Το φλουρί έπεσε στον υπουργό Οικονομικών του Συλλόγου, τον ταμία μας κ. Κώστα Μουσένα. Καλή χρονιά λοιπόν σε όλους και καλό κουράγιο, ώστε να μη μας πάρει από κάτω η κακή πολιτική και οικονομική συγκυρία της χώρας μας

Παπαθανασίου, πρόεδρος του Συλλόγου Μοναστηριωτών Θεσσαλονίκης ‘Η Καρτερία’, για την μεγάλη και πολυετή της προσφορά στον βλαχόφωνο Ελληνισμό • Ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης ‘Ο Γεωργάκης Ολύμπιος’, ο πρώτος ιδρυθείς Σύλλογος της Θεσσαλονίκης το 1908 (επί τουρκοκρατίας), για την υπεραιωνόβια και πολύπτυχη προσφορά του στην κοινωνία και τον πολιτισμό. Ακολούθησαν επιδείξεις με παραδοσιακούς χορούς από τα χορευτικά συγκροτήματα των Συλλόγων-μελών της Π.Ο.Π.Σ.Β. με τη συμμετοχή πάνω από 800 χορευτών. Η τιμητική πλακέτα που παρέδωσε ο Πρόεδρος της ΠΟΠΣΒ στον εκπρόσωπο και Πρόεδρο του Συλλόγου Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης ‘Ο Γεωργάκης Ολύμπιος’, γράφει τα εξής: Η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΒΛΑΧΩΝ Στο πλαίσιο των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης ΣΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ‘Ο ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΟΣ’ Αντίδωρο τιμής και αναγνώρισης επιστρέφει Για την υπεραιωνόβια και μεγάλη του κοινωνική και πολιτιστική προσφορά στον βλαχόφωνο Ελληνισμό και στη Θεσσαλονίκη Θεσσαλονίκη 22 Ιανουαρίου 2012 Ο Πρόεδρος της Π.Ο.Π.Σ.Β Μιχάλης Μαγειρίας

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΚΟΠΗ ΠΙΤΤΑΣ ΤΗΣ ΠΟΠΣΒ Η ΠΟΠΣΒ ΤΙΜΗΣΕ ΤΑ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων τίμησε τα 100 χρόνια της Ελεύθερης Θεσσαλονίκης και οργάνωσε το Σάββατο 21 και την Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2012 στη Θεσσαλονίκη, μια σειρά από εκδηΗ αντιφώνηση του Προέδρου λώσεις αφιερωμένες στα 100 χρόνια από την Γιώργου Συνεφάκη απελευθέρωση της πόλης. Το πρόγραμμα Στις 28 Σεπτεμβρίου 1908, στην ακόμη των εκδηλώσεων είχε ως εξής: υπό τουρκική κατοχή πόλη της Θεσσαλονίκης, η παλαιότερη και πολυπληθέστερη ομάδα των Βλάχων της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι κατάγονταν από το Λιβάδι Ολύμπου, ίδρυσαν τον Σύλλογο των Βλαχοφώνων Ελλήνων με την επωνυμία τότε "Όλυμπος". Σαραντατρείς πολίτες της Θεσσαλονίκης, εκφραστές μιας πολυπληθούς Λιβαδιώτικης και φυσικά βλαχόφωνης κοινωνίας, προσηλωμένοι στην ελληνική ιδέα, πρωτοστάτησαν στη δημιουργία αυτού του Συλλόγου για να αντιδράσουν με τον εντονότερο δυνατό 1. Το Σάββατο 21 Ιανουαρίου 2012 στην τρόπο στη ρουμανική προπαγάνδα, η οποία Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών (Εθνικής ήταν σε μεγάλη έξαρση εκείνη την εποχή. Αμύνης 4) έγινε μία Ημερίδα με θέμα: «Η κοι- Συντάκτης του 1ου καταστατικού του Συλνωνική, εκπαιδευτική και φιλανθρωπική συμ- λόγου ήταν ο Λιβαδιώτης Κωνσταντίνος Νικολαΐδης, γυμνασιάρχης στη Θεσσαλονίβολή των Βλάχων χθες και σήμερα» Εισηγητές ήταν οι: • Θεόδωρος Ι. Δαρδα- κη και συγγραφέας του περίφημου για την εποχή του «Ετυμολογικού Λεξικού της Κουβέσης, Αν. Καθηγητής Ιατρικής Σχολής τσοβλαχικής Γλώσσης», το οποίο εκδόθηκε Α.Π.Θ., Πρόεδρος της Φ.Α.Α.Θ.: «Βλάχοι το 1909. Πρόεδροι της Φιλοπτώχου Αδελφότητος Ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης Ανδρών Θεσσαλονίκης (Στ.Τάττης, Ι. Αυγε- ‘Ο Γεωργάκης Ολύμπιος’, είναι περήφανος ρινός και Κ. Τάττης)» • Νίκος Κατσάνης, για όλους τους Λιβαδιώτες, συμπατριώτες Καθηγητής Α.Π.Θ.: «Η πολιτιστική και εθνι- και μέλη κή προσφορά των Βλάχων» του, όπως 2. Την Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2012, στην την ψυχή Αίθουσα Τελετών του Αριστοτελείου Πανε- του Μακεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στις 11:45 το πρωί, δ ο ν ι κ ο ύ η Πανελλήνια Ομοσπονδία έκοψε την Πίτα Α γ ώ ν α των Βλάχων για το 2012. ι α τ ρ ό Στην εκδήλωση αυτή, τιμήθηκαν για την Δημήτριο προσφορά τους στον Βλαχόφωνο Ελληνι- Ζάννα, τον σμό: • Η Φιλόπτωχος Αδελφότης Ανδρών υ π ο υ ρ γ ό Θεσσαλονίκης για τη μεγάλη της κοινωνική της κυβέρκαι φιλανθρωπική δράση • Η κα Βιολέτα νησης του

Ελευθερίου Βενιζέλου μηχανικό Αλέξανδρο Ζάννα, τον μεγάλο διανοούμενο Παύλο Ζάννα, τον πρέσβη Κυβερνίδη, τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης Πέτρο Συνδίκα, τον νυν Πρόεδρο του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και πρώτο Δήμαρχο Θεσσαλονίκης μετά τη μεταπολίτευση Δημήτρη Ζάννα, τιμηθέντα από την Ακαδημία Αθηνών και την Πολιτεία για την αντιστασιακή του δράση στην Κατοχή μαζί με τον δικηγόρο και Επίτιμο Πρόεδρό μας Γιάννη Τριάρχου, τον φιλόλογο-συγγραφέα και πρώην Διευθυντή του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Κώστα Προκόβα και πολλούς άλλους. Η Θεσσαλονίκη έχει τιμήσει πολλούς, δίδοντας το όνομά τους σε σημαντικές οδούς της. Η προτομή του Ήρωα του 1821 και εξέχοντα Φιλικού Γεωργάκη Ολύμπιου, που θυσιάστηκε στο ολοκαύτωμα της Μονής του Σέκου και ο οποίος ήταν γέννημα θρέμμα του Λιβαδίου Ολύμπου, δωρεά του Συλλόγου μας, κοσμεί εδώ και πολλά χρόνια το χώρο του πάρκου της Χ.Α.Ν.Θ. Ο Σύλλογός μας εκπροσωπεί στη Θεσσαλονίκη μας το Λιβάδι Ολύμπου, την πατρίδα του Ήρωα Φιλικού Γεωργάκη Ολυμπίου, των μεγάλων δασκάλων Άνθιμου Ολυμπιώτη και Αθανασίου Αστερίου, το Λιβάδι των ανθρώπων που συμμετείχαν σε κάθε εθνικό αγώνα και σε κάθε αγώνα για την ελευθερία και τη δημοκρατία, το Λιβάδι του Καπετάν Νικήτα Κώστα Συννεφάκη που με το 50ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ απελευθέρωσε τη Θεσσαλονίκη από τους Γερμανούς τον Οκτώβρη του 1944. Εκπροσωπεί ένα χωριό που βρίσκεται εδώ και τουλάχιστον 9 αιώνες σκαρφαλωμένο στα 1.200 μέτρα της οροσειράς του Ολύμπου, ψηλά από την αρχαία Τριπολίτιδα, όπου εκτεινόταν η Περραιβική Δωδώνη, έναν τόπο που ευωδιάζει ιστορία. Εκπροσωπεί ένα χωριό απομονωμένο και ξεχασμένο από τα κέντρα αποφάσεων, στα όρια και στην τομή τριών νομών (Λαρίσης, Πιερίας, Κοζάνης) και τριών περιφερειών (Θεσσαλίας, Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας) της Ελλάδας. Οι μόνιμοι 2.500 και πλέον κάτοικοι του Λιβαδίου, αμιγείς Βλάχοι, με παροιμιώδη ευγενή συμπεριφορά, ζουν ευπρεπώς, ασχολούμενοι κυρίως με την κτηνοτροφία, την γεωργία, την υλοτομία και το εμπόριο. Αυτοί οι ακρίτες των συνόρων μεταξύ ουρανού και Ολύμπου, οι μελωδοί της απέραντης μοναξιάς τους, γράφουν καθημερινά ιστορία, αντιστεκόμενοι όσο μπορούν στην αδιαφορία ή την επιλεκτική μνήμη του κράτους, αντιστεκόμενοι στις τάσεις του πανελλήνιου πληθυσμιακού φυλλορροήματος της περιφέρειας. Αυτόν τον ιστορικό οικισμό εκπροσωπεί ο Σύλλογός μας και εδώ και 104 χρόνια τον στηρίζει με κάθε δύναμη και επιδεικνύει απέναντί του κάθε μορφής αλληλεγγύη. Και όσον αφορά, τόσο την επίσημη πολιτεία, όσο και τις αρχές της πόλης μας, της Θεσσαλονίκης, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι καλό θα ήταν να ενσκύψουν πάνω στα ζητήματα αυτά που προβάλλονται έντονα από την ιστορία του Συλλόγου μας. Να δει με καθαρότερο μάτι, αν και πώς θα πρέπει να στηρίζει τέτοιες προσπάθειες. Να αξιολογεί ενδεχομένως καλύτερα τις επιχορηγήσεις, όταν, πότε και πού τις δίνει και γιατί. Να αποτίσει επιτέλους τον δέοντα φόρο τιμής στον μεγάλο ήρωα Φιλικό Γεωργάκη Ολύμπιο, τον επιτελικό στρατιωτικό νου

της Επανάστασης του 1821 στα Βαλκάνια, που μαζί με τον Ρήγα Φεραίο, τον θεωρητικό της νου, έθεσαν με τις θυσίες τους τις βάσεις για την απελευθέρωσή μας. Να ιεραρχεί καλύτερα την ονοματολογία των οδών της και να μετονομάσει κάποια λεωφόρο της Θεσσαλονίκης, σε λεωφόρο Γεωργάκη Ολυμπίου. Ο Σύλλογος υποκατέστησε την Πολιτεία, προσφέροντας το άγαλμα του Ήρωα. Ας ανταποδώσει και η Πολιτεία τα ίσα. Επίσης η πόλη της Θεσσαλονίκης, η πόλη των 150.000 τουλάχιστον πολιτών με βλαχικές ρίζες, 2ης, 3ης και 4ης γενιάς, στερείται ενός Μουσείου Ιστορίας, Λαογραφίας και εν γένει Βλαχικού Πολιτισμού. Ας ενεργοποιηθούν οι Σύλλογοι Βλάχων της Θεσσαλονίκης να το πετύχουμε όλοι μαζί. Είμαστε πολλοί και μπορούμε να τα καταφέρουμε, συσπειρώνοντας στην κοινή ιδέα όλους τους συμπατριώτες και πιέζοντας εκεί που πρέπει. Εμείς είμαστε πάντα εδώ, εδώ και 104 χρόνια, και θα είμαστε κι άλλα 1.000, να διακηρύσσουμε τη βλαχόφωνη Ρωμιοσύνη μας στους περίεργους, στους ανιστόρητους και στους άξεστους, να αφυπνίζουμε από την ιστορική μας ραστώνη, την δημοκρατική μας τεμπελιά, την συνειδησιακή μας αγρανάπαυση και την πατριωτική μας σκουριά, στις οποίες έχουμε πολλοί από εμάς περιπέσει και να διακηρύσσουμε την αγάπη μας προς το Λιβάδι, τη Θεσσαλονίκη και την Ελλάδα. ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ Στα διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως λέγονται, αλλά κυρίως στο Facebook, ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης ‘Ο Γεωργάκης Ολύμπιος’, έχει ανοίξει ομάδα, στη διεύθυνση https:// www.facebook. com/groups/210054175690903/, όπου μπορούν να εγγραφούν και να συμμετέχουν ενεργά στο διάλογο επί όλων των θεμάτων, συμπατριώτες και φίλοι από όλο τον κόσμο. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η η διαμάχη για ζητήματα που δυστυχώς άπτονται (ακόμη) θεμάτων που η ιστορία τα έχει επιλύσει εδώ και 2 αιώνες. Ακόμη κάποιοι (κυρίως από τον Σύλλογο Βλάχων Βέροιας), επιμένουν ανιστόρητα να αναρωτιούνται στο κατά πόσον οι βλάχοι είναι Έλληνες ή όχι. Στη διεύθυνση αυτή του Συλλόγου, θα βρείτε ενδιαφέροντες διαλόγους, προκλητικές ερωτήσεις και φυσικά απαντήσεις στα ζητήματα αυτά και όχι μόνον. Παρουσίαση των δραστηριοτήτων του Συλλόγου μας σε εκπομπή του ραδιοφώνου της Βέροιας ‘ΠΑΥΛΕΙΟΣ ΛΟΓΟΣ’ Στις 26/1/2012 ο ραδιοφωνικός σταθμός της Βέροιας ‘ΠΑΥΛΕΙΟΣ ΛΟΓΟΣ’, έδωσε βήμα στον Σύλλογό μας να παρουσιάσει την ιστορία και τις δραστηριότητές του. Προσκεκλημένος ό Πρόεδρος του Συλλόγου Γ. Συνεφάκης, ο οποίος επί 2 ώρες, ανέπτυξε σε όλες της τις διαστάσεις την προσφορά του Συλλόγου μας στο Λιβάδι, στη Θεσσαλονίκη και στην Ελλάδα. Επίσης αποσαφήνισε κάποια θέματα που διαρκώς θέτει ο Σύλλογος Βλάχων Βέροιας (και όχι μόνον), που αφορούν την εθνική υπόσταση του βλαχόφωνου Ελληνισμού.Ο σταθμός ακούγεται και διαδικτυακά. Όποιος θέλει, μπορεί να ακούσει την εκπομπή στη διεύθυνση: http://www. youtube.com/watch?v=tzIgv t7RUj8

7

ΑΓΩΓΙΑΤΕΣ - ΚΥΡΑΤΖΗΔΕΣ Γράφει ο Ευριπίδη̋ Καπέτη̋

8

Τα μουλάρια που εκτελούσαν τις μεταφορές ήταν τα γνωστά μεγαλόσωμα κυρατζίδικα μουλάρια. Έπρεπε να είναι δυνατά, να σηκώνουν φορτία, αλλά και να είναι ήμερα και όχι τσινιάρικα με χούγια. Το αφεντικό τα πρόσεχε σαν τα μάτια του. Πέρα από την τροφή που τα παρείχε, τα είχε καλά σαμαρωμένα με χρωματιστά σαμαροσκούτια και χάμουρα. Έβαζαν χάντρες στο μέτωπο με τρίχωμα ασβού για να μη τους ματιάσουν. Έπρεπε τα πόδια τους να είναι πεταλωμένα, καλιγωμένα, ώστε να μπορούν να βαδίζουν άνετα στα κακοτράχαλα, στις ανηφοριές. Το σώμα τους να είναι προφυλαγμένο με κουβέρτες και να μην είναι πληγιασμένα. Κρεμούσαν στο λαιμό τους τα γνωστά κυπροκούδουνα από μπρούντζο και από τον ήχο τους καταλάβαιναν και το ζώο που το φορούσε. Τα κουδούνια παίζουν πάντα το ρόλο φάρου για τον ταξιδιώτη που ψάχνει το δρόμο για τον προορισμό του, το σπίτι του, προπάντων όταν σβήνει το φως της ημέρας. Έδιναν ονομασίες σύμφωνα με το χρώμα τους ή με κάτι το ιδιαίτερο που είχαν πάνω τους. Καράσα, γκιόσα, γκέσα, μάτα, γκίτσα, κούτα, μπέτσιο, μπάρτζα, ντάσιο, ράπα, ρούσα, τσάπος, μπάλια κ.λπ. Όταν δεν υπήρχε δουλειά δεν τα άφηναν κλεισμένα στο «αχούρι», που συνήθως ήταν δίπλα στο σπίτι ή στο υπόγειο του σπιτιού μαζί με τον αχυρώνα. Πάνω έμενε η οικογένεια. Τα έβγαζαν σε λιβάδι για να βοσκήσουν ελεύθερα. Ακόμη και τις νύχτες του καλοκαιριού, μαζεύονταν παρέες μικρών παιδιών πριν τη εφηβεία και έβγαιναν με τα ζώα για να βοσκήσουν (πασούνι). Οι πηγές υπήρχαν άφθονες για να ποτίζουν τα ζώα. Στο χωριό, για πότισμα τα έβγαζαν στις βρύσεςπηγές του χωριού που έρρεε άφθονο το νερό: Φ’ντ’να ντι μπ’ζάρι, χρουΛιβαδιώτης Κυρατζής – Αγωγιάτης στο δάσος εν ώρα εργασίας, στάσι, πουλέζου έχοντας δίπλα του και το γιο του. Ο εικονιζόμενος είναι ο Γκρίζος κ.α. Καθαροί επαγΚώστας και ο μικρός καβάλα στο μουλάρι ο Γκρίζος Αντωνάκης. γελματίες-αγωγιάτες ήταν πολύ λίγοι. Πολλοί από αυτούς εξελίχθηκαν σε έμποροι και πραματευτάδες, όπως αναφέραμε στην αρχή. Στα σπίτια τους είχαν το παντοπωλείο με τρόφιμα που τα πουλούσαν. Μέχρι το Β΄ παγκόσμιο πόλεμο γνωστοί κυρατζήδεςέμποροι ήταν ο μπάρμπα Κώστας Σταμούλης, ο Σωτήρης Πατέρας, ο Γιώργος Μαγιάκας κ.α. Πολλοί όμως που ασχολούνταν με τη γεωργία και είχαν δύο-τρία μουλάρια, εκτός από τον ζευγά -όργωναν χωράφια δικά τους ή ξένα- έκαναν περιστασιακά τον κυρατζή. Ήταν οι κυρατζήδες με «παντόφλες», όπως τους ονόμαζαν περιπαιχτικά οι άλλοι. Φρόντιζαν να φέρουν τις προμήθειες για την οικογένειά τους και περιστασιακά έκαναν και τα αγώγια τους. Είδη εμπορίου ήταν το ρύζι, τα φασόλια, τα παστά ψάρια, το αλάτι κ.λπ. Το αλάτι ήταν για την εποχή δυσεύρετο είδος-χρηματιστηριακό. Το κουβαλούσαν χοντρό από τις αλυκές κυρίως του Κίτρους της Πιερίας (ντι λα Τούσλα). Το επεξεργαζόταν υποτυπωδώς (συνήθως το έσπαζαν με ένα γυάλινο μπουκάλι) και το μεταπουλούσαν, ακόμη και στη Σαμαρίνα ή στη Δεσκάτη. Αργότερα, ως μονοπωλιακό είδος –συμφωνίες του τότε Δ.Ν.Τ.- όπως το πετρέλαιο, τα σπίρτα, τα φύλλα για τα τσιγάρα- το μετέτρεπαν σε ψιλό με χειροκίνητες μηχανές. (Α.Πάπας, Καψάλης Κων.- Γκρούντσας). Όλες οι μεταφορές γενικά γίνονταν με τα ζώα. Και οι άλλοι επαγγελματίες είχαν στο σπίτι τους ένα γαϊδούρι ή και άλογο ακόμη. Όσοι δεν είχαν δανείζονταν από άλλους ή πλήρωναν και κουβαλούσαν τα απαιτούμενα στα σπίτια τους για να ξεχειμωνιάσουν. Όργωναν τα χωράφια τους, υπήρχαν και βόδια παλιότερα, κάνοντας «ζευγάρια» με ήμερα ζώα που τραβούσαν στο χωράφι για να σπείρουν το στάρι (γκρίνου), το κριθάρι (όρτζου), τη βρύζα (σικάρα), το καλαμπόκι(καλαμπούκι), τη βρώμη(ουβέζου). Κατά την περίοδο του θέρους αλώνιζαν με τα μουλάρια (αρκά αλώνι), κουβαλούσαν τη σοδειά σε μάλλινα τσουβάλια και γέμιζαν τα αμπάρια στα υπόγεια. Κουβαλούσαν τα άχυρα σε δίχτυα (βρουζουάμι) και γέμιζαν τον αχυρώνα με σανό για τα ζώα. Λόγω του όγκου που κουβαλούσαν παρατηρούμε και τις συντμήσεις-εσοχές στις γωνιές των σπιτιών στα στενοσόκακα. Το καλοκαίρι κουβαλούσαν τα ξύλα για το χειμώνα. Τότε υπήρχαν τα τζάκια, και τα ξύλα ήταν κομμένα από τους ξυλοκόπους γύρω στο ένα μέτρο. Πολλοί ξυλοκόποι κουβαλούσαν και ξύλα με πληρωμή φορτώνοντας το γαϊδουράκι άλλων νοικοκυριών. Κουβαλούσαν επίσης τα ξύλα για τους επαγγελματικούς φούρνους της πλατείας (Παπαγιωργάκη, Κουτσιάη). Στο χτίσιμο των σπιτιών με πέτρα μετέφεραν την πέτρα που έβγαζαν έξω από το χωριό, από τα νταμάρια. Και το χώμα για την παρασκευή της λάσπης. Την ξυλεία από το βουνό για τις σκεπές. Έσερναν τις «γκρεντιές» με γάντζους. Αυτές ήταν μεγάλες και μικρές όπως τις χρειαζόντουσαν. Ξύλα– φορτώματα κουβαλούσαν μέχρι την Ελασσόνα για να βγάλουν το μεροκάματο. Από τα αμπέλια σε γαλίκια-κοφίνια, σε κασόνια ξύλινα και σε τουλούμιαασκούς) κουβαλούσαν τα σταφύλια στα σπίτια, όπου στο υπόγειο υπήρχαν τα βαρέλια, οι κάδες και οι στέρνες. Μετέφεραν τις πατάτες από το βουνό στο χωριό, τις στοίβαζαν στα υπόγεια, ώστε αργότερα να πουληθούν στον έμπορα. Πολλές φορές οι ίδιοι τις ξεφόρτωναν και γύριζαν τα χωριά της Πιερίας και της Ελασσόνας. Μέχρι τη Βέροια και τη Χαλκιδική έφταναν για να τις πουλήσουν με χρήματα ή με είδος, συνήθως στάρι. Το ίδιο έκαναν και οι αμπελάδες πουλώντας το κρασί στα κοντινά χωριά. Οι κτηνοτρόφοι τις τροφές των ζώων από το χωριό που τις είχαν στις αποθήκες τις μετέφεραν με τον ίδιο τρόπο στη στάνη. Είχαν οι ίδιοι ένα μουλάρι ή άλογο συνήθως. Μ’ αυτό μετέφεραν και το γάλα στα τυροκομεία. Μετά το 1950, με την

άνθιση του εμπορίου του κεφαλοτυριού και της κρέμας, άνοιξαν οι δουλειές για τους κυρατζήδες. Λόγω έλλειψης ψυγείων, κουβαλούσαν τα φρέσκα κεφαλοτύρια και τις κρέμες στο Λιβάδι. Το κουβάλημα γινόταν τη νύχτα από τα τυροκομεία στο χωριό, για να αποθηκευτούν στα δροσερά υπόγεια των πετρόκτιστων σπιτιών που είχαν διαμορφωθεί κατάλληλα. Όλο το καλοκαίρι τα αλάτιζαν για να ωριμάσουν, ώσπου να γίνουν για πούλημα. Τα κεφαλοτύρια τα κουβαλούσαν από τα χωριά και τις τοποθεσίες που ήταν εγκατεστημένα τυροκομεία. Σάπκα, Φτέρη, Λόκοβη, Μητσούνι Ελασσόνας, Σπαρμός, Καλιθέα, Καλύβια, Βαλανίδα, Δρυμός, Λυκούδι, Βουβάλα, Σέρβια, Μεταξάς, Λαζαράδες, Εράτυρα, Καρίτσα,Τσούκα, Μαρούλι, Γκουντή κ.λπ. ήταν μερικά μέρη φόρτωσης. Η διάρκεια του αγωγιού ήταν συνήθως μεγάλη. Από λίγες μέρες, μερικές φορές, έως βδομάδες. Στο δρόμο άρχιζαν τα τραγούδια που τελειωμό δεν είχαν. Έσκαγαν το διάβολο τα κυρατζίδικα τραγούδια (Το ποιο τραγούδι να σας πω, τι να σας τραγουδήσω). Στη νεότερη γενιά, όταν πλησίαζαν κοντά στο χωριό από το δρόμο της Κατερίνης ακούγονταν νταλκαδιάρικα τραγούδια, σκωπτικά, νοσταλγίας, αγαπησιάρικα: «Η Έλλη θέλει σκότωμα/θέλει καραμανιόλα, που απάτησε τον άντρα της/και τα παιδιά της όλα. Αχ βρέ κακούργα Έλλη/κανένας δεν σε θέλει, γιατί είσαι φιλημένη/στα χείλη δαγκωμένη.» Μας συντρόφεψε πολλές φορές με τη μερακλίδικη φωνή του ο Βαγγέλης Γκούμας, κυρατζής και γνώστης πολλών τραγουδιών. «Ανάθιματς ματα λάι φιάτα/ανάθιματς ματα λάι φιάτα/ανάθιμας-τσι τιαντρέ αχαντου μσάτα,ανάθιματς,ντράκλου στι λιά/σφουντζίρε όιλι του άγκουρου/ανάθιματς.-Σι κουρμάρα μούλτα σνίι/ανάθιματς, ντράκλου στι λιά- Καθι ουάι σούνου στόκου/κάθι νέλου σ-ούνα μανούκλι/ανάθιματς,ντράκλου στι λιά. (Ανάθεμα τη μάνα σου/κόρη ανάθεμα σου/που σε έκανε τόσο όμορφη/άιντε στο διάβολο.-Έφυγαν τα πρόβατα στο χωράφι/κόρη ανάθεμά σου/και μου είπαν τη ζημιά μεγάλη/άιντε στο διάβολο.-Κάθε μου πρόβατο μια θημωνιά/κόρη ανάθεμα σου/κάθε μου αρνί, μια χεριά/άιντε στο διάβολο.) Της εποχής εκείνης είναι και το σκωπτικό τραγούδι που ακολουθεί: Μόρι Βανθίτσο μόρι γουμάρο/ Τσι αλεσάς παντούλη του μπάρα/Βριάι Γιόργουλου ντι λα μουάρα/ Κου ούνου κουλάκου σούντου σουάρε/Έσ Βανθίτσα πρε μπαλκόνι/ Γίνι Γιώργουλου ντι λ’ αλώνι/Έσ Βανθίτσα πρε μπουχάρου /Γίνι Γιώργουλου κα μπακάλου/Αντούσι μιάρι σ’ πουρτουκάλι/ Τα σιντάι σ’ αλόρου σουρέρι/Έσε Βανθίτσα λα Πουλέζου/ Γίνι Γιώργουλου κα τζελέπου/Αλεσάς Παντπύλι κα αριάτι/σ’λούας Γιόργουλου κα μπουριάτι. (Μόρ’ Βανθίτσα μόρι γουμάρα/που άφησες τον Παντελή στα κρύα του λου τρού/ Ήθελες το Γιώργο το μυλωνά/με κουλούρι στη μασχάλη Βγες Βανθίτσα στο μπαλκόνι/έρχεται ο Γιωργος άπ’ τα’ αλώνι/Βγες Βανθίτσα στο μπουχάρι /έρχεται ο Γιώργος σα μπακάλης/Έφερε μήλα και πορτοκάλια/για να δώσεις και στις αδελφές/Βγές Βανθίτσα στον Πολέζο/έρχεται ο Γιωργος σα θηρίο/Άφησες τον Παντελή τον άντρακλα /πήρες τον Γιώργο σα μανιτάρι.)/ Τα παρακάτω τραγουδιόνταν στις παρέες: Από την πόρτα σου περνώ κι από τη γειτονιά σου (μπαρμπουνάκι μου)/Γιαβάς, γιαβάς κι από τη γειτονιά σου που θα με πας/Σκύβω, φιλώ, σκύβω φιλώ την κλειδωνιά/Θαρρώ φιλώ εσένα, γιαβάς γιαβάς καημένη μπουμπουλίνα /Που θα με πας. Ένα άλλο σκωπτικό τραγούδι εμπνευσμένο και βγαλμένο από οικογένεια Λιβαδιώτικη είναι και το εξής. Στού Σαράτσου τον οντά-χόρευαν πέντε έξη παιδιά/Και η Λόλα στον οντά – με τα πόδια τα χοντρά./Πέντε έξη εφτά παιδιάτσιγαρίζαν τον χαλβά/Κι’ από τις τρέλες τις πολλές-έπεσε ο τετζερές /Ζεματίστηκε η πεθερά- με τα πόδια τα χοντρά. ΟΣΑ ΒΟΥΝΑ ΚΙ ΑΝ ΠΕΡΑΣΑ Βουλιούμαι μια, βουλιούμαι δυο, βουλιούμαι τρεις και πέντε/Βουλιούμαι να ξενιτευτώ να πάω μακριά στα ξένα/Όσα βουνά κι αν πέρασα σ’ όλα τα παραγγέλνω/Βουνά μ’ να μη χιονίσετε κάμποι μην παχνιαστείτε/Ώσπου να πάω και να ’ρθω και πίσω να γυρίσω/Βρίσκω τα χιόνια στα βουνά τους κάμπους παχνιασμένους/Βρίσκω και την αγάπη μου με άλλο παντρεμένο/Γιατί κόρη μ’ παντρεύτηκες; Όταν περνούσαν από τα σπίτια των αγαπημένων τους, καμάρωναν κάνοντας φασαρία, για να ακουστούν από την «καλή τους» που είχαν βάλει στο μάτι. Πολλοί κυρατζήδες ήταν άνθρωποι γλεντζέδες, έκαναν πολλές και καλές παρέες με τραγούδια και χορό, όταν επέστρεφαν από τα αγώγια τους. Έχουν βέβαια ειπωθεί πολλές ιστορίες ,άλλες αληθινές άλλες όχι, για περιστασιακούς έρωτες στις διαδρομές μεταξύ των κυρατζήδων (ήταν ωραίοι και γεροδεμένοι άντρες) και των πελατισσών παραθεριστριών. Ο γιός του πρώτου κυρατζή με το τρανό καρβάνι/Τρεις χρόνους εσεργιάνιζε σ’ όλα τα πανηγύρια/Να ’βρει βλαχούλα όμορφη γυναίκα να την πάρει/Να ’ναι ψηλή, να ’ναι λιγνή, να ’ναι και τιμημένη…. Η στολή των κυρατζήδων ήταν διαφορετική από τη στολή των κτηνοτρόφων. Φορούσαν μαύρες κιλότες από μάλλινο ύφασμα (σαλβάρια), πάνω από το γόνατο ήταν φαρδιές σαν βράκες, κάτω από το γόνατο κατέληγαν σε περικνημίδες (τσούαριτσι), στα πόδια φορούσαν τα τσαρούχια με πρόκες για δύσκολους δρόμους. Το πουκάμισο τους ήταν από λεπτό βαμβακερό σκούρο ύφασμα. Πάνω από το πουκάμισο φορούσαν το γιλέκο από τσιπούνια με μια μεγάλη τσέπη(τσιμπιντάνι). Το καπέλο τους εκτός από το φέσι ήταν η τραγιάσκα με ένα κουμπί ραμμένο στο επάνω μέρος. Βέβαια δεν τους έλειπαν τα νταλαγάνια και οι κάπες, αδιάβροχα για να προφυλάσσονται από τις καιρικές συνθήκες. Το καλοκαίρι δε, πάντα το χαρακτηριστικό μαντήλι στο λαιμό για τον ιδρώτα. Το άσχημο με το επάγγελμα αυτό ήταν ότι έλειπε ο άντρας από το σπίτι και την οικογένεια για μεγάλο διάστημα. Η γυναίκα αναλάμβανε τη διατροφή των παιδιών και ό,τι απαιτούσε η οικογένεια. Σύμφωνα με τα ευτράπελα της εποχής, όταν έρχονταν από το ταξίδι ο σύζυγος, η γυναίκα λόγω του συντηρητισμού της εποχής έλεγε «γίνου πράβντιλι». Ντρεπόταν να αναφέρει το όνομα του συζύγου. Ας αναφέρουμε μερικά ονόματα κυρατζήδων που θυμόμαστε: αδέλφια Ζήσκου, Πατσίκας, Καραγιάννας γιος και πατέρας (Φαρμακιώτης), Ψαλλίδας Σάκης, Λάζος Πούλιος, Βαρβαρούσης Μάκης, Παλαθιώτης (Μπαλίτσης) Γιάγκος, Βασιλάκης και Σάκης, Χρυσικός Πίδης, Κώτσιος, Νάκης και Ίρμας Σταμούλης, Τούλης, Σάκης και Βασίλης Παλάτζας, αφοί Καράγια, Καράς Τάκης και Νίκος (και συνεχίζουν τα παιδιά) Λάζος και Μάκης Μπάμπας, (Τατούλιας) Τάκης Μπατζάκης, Μπίσμπας, Γιάγκος Γιάννης και Γιώργος (Αντάρκος), Γκούμας Γιάννης, Βαγγέλης και Τάκης, Λάζος Προκόβας, Γκρίζος -Αγάς Αντώνης και Βασιλάκης, Σωτήρης και Βαγγέλης Πατέρας, Γκρίζος Γιάννης και Αντώνης (Τσάπος), Βασίλης Τσιρογιάννης, Βαγγέλης Κρατσιώτης, Πεζής (Κούτρας) Σάκης και Σωτήρης, Σαλταπίδας Τάκης, Κιτσούλης Δημοσθένης και άλλοι πολλοί.

Δεκέμβριος 2011 - Ιανουάριος 2012)

γράφουν οι: Λάζαρος Mπάμπας & Κώστας Τζέβος

Νέα παράταση

Νέα εξάμηνη παράταση δόθηκε από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στους αγρότες να ανανεώσουν τις άδειες των γεωτρήσεών τους. Έτσι φτάσαμε αισίως στον ενάμισι χρόνο από την αρχική εγκύκλιο και ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία. Η νέα καταληκτική ημερομηνία ορίστηκε στις 16 Ιουνίου 2012 και μάλλον θα είναι και η τελευταία. Ας βιαστούν λοιπόν οι αγρότες μας γιατί ο χρόνος περνάει γρήγορα…

Εναλλακτικές Καλλιέργειες – Αδιέξοδα.

Τιμές αμνοεριφίων

Η συνεχόμενη ανομβρία, στο πρώτο 20μερο του Δεκέμβρη, διεκόπη ξαφνικά από πτώση της θερμοκρασίας και έντονες χιονοπτώσεις τις μέρες των Χριστουγέννων. Η απότομη αυτή καιρική αλλαγή δεν επηρέασε καθόλου τη διαδικασία πώλησης των αμνοεριφίων. Οι κτηνοτρόφοι μας έσφαξαν τα αρνιά και τα κατσίκια τους στην τιμή των 5,4 ευρώ το κιλό. Μια τιμή, σαφώς κατώτερη από την απαιτούμενη για ένα εξασφαλισμένο ικανοποιητικό αγροτικό εισόδημα. Όμως οι παραγωγοί δηλώνουν ικανοποιημένοι, γιατί δεν υπήρξαν ιδιαίτερες δυσκολίες στην προώθηση του προϊόντος, το οποίο φέτος εξάχθηκε σε χώρες όπως η Ιταλία, Γαλλία καθώς και άλλες ευρωπαϊκές αγορές. Μετά την εβδομάδα των γιορτών η τιμή κατρακύλησε στα 3,5 έως 4 ευρώ το κιλό.

Έντονος παγετός

Πολλές μέρες παγετού είχαμε στο Λιβάδι το περασμένο δίμηνο. Στα τέλη Δεκέμβρη αλλά και σχεδόν όλο τον Ιανουάριο η παγωνιά ήτανε ισχυρή. Οι θερμοκρασίες για πρώτη φορά έπιασαν τους 10 βαθμούς κελσίου υπό το μηδέν (-10). Τα σοκάκια και οι δρόμοι ήτανε διαρκώς καλυμμένοι με πάγο. Μοιραία δημιουργήθηκαν ορισμένα προβλήματα. Στο δίκτυο ύδρευσης, κυρίως σε στάνες και κτηνοτροφικές μονάδες, υπήρξε για αρκετές μέρες έλλειψη νερού. Οι παγωμένοι σωλήνες δυσκόλεψαν την παροχή πόσιμου νερού, αναγκάζοντας τους κτηνοτρόφους να επιστρατεύσουν παλιότερες μεθόδους, όπως μεταφορά νερού, χρήση στερνών, παράκαμψη δικτύου ύδρευσης. Η μετακίνηση μέσα στον οικισμό μας, τόσο για τους πεζούς όσο και για τα αυτοκίνητα, γινόταν με δυσκολίες, λόγω παχιού στρώματος πάγου. Μεγαλύτερες δυσκολίες συναντούσε κανείς στα πλακοστρωμένα σοκάκια, στα οποία δεν μπορούσε να πέσει αλάτι..

Ιπποφαές, Χαρουπιές, Ροδιές, Κράνα, Αρόνια, Μύρτιλα, Γκότζι, Τρούφα και Αρωματικά φυτά είναι ορισμένες νέες καλλιέργειες στις οποίες προσπαθούν να στρέψουν την προσοχή τους νέοι και παλιοί αγρότες. Έχοντας σχεδόν όλος ο αγροτοκτηνοτροφικός πληθυσμός αντιληφθεί το αδιέξοδο τής μέχρι τώρα αγροτικής πολιτικής, του ευρωπαϊκού μονόδρομου, προσπαθεί άναρχα και κατά μόνας να λύσει το κορυφαίο ζήτημα της αγροτικής παραγωγής και της περιβόητης αναδιάρθρωσης καλλιεργειών. Ελλείψει κεντρικού αγροτικού σχεδιασμού, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αδυνατεί να καθοδηγήσει, με ασφάλεια και σοβαρότητα, τους έλληνες παραγωγούς σε απαραίτητες και αποδοτικές καλλιέργειες. Αντιθέτως οι πολιτικές του επιλογές βοηθούν κυρίως τους μεγαλοπαραγωγούς να γίνουν οι σύγχρονοι τσιφλικάδες του 21ο αιώνα, αφήνοντας τους μικρούς και μεσαίους παραγωγούς αβοήθητους. Φέτος σε πολλά αγροτικά έντυπα, διαβάσαμε ότι η αύξηση της παραγωγής σε ρόδια δημιούργησε, σε αρκετές περιπτώσεις, αδιάθετο απόθεμα προϊόντος, το οποίο ευτυχώς απορροφήθηκε για χυμοποίηση. Φυσικά η τιμή πώλησης παραγωγού ήταν σαφώς μικρότερη από την προβλεπόμενη. Δηλαδή μέσα σε 5-6 χρόνια από την αναγόρευση του ροδιού ως καλλιεργητική διέξοδο εμφανίζονται σημάδια αδυναμίας εμπορίας του. Αλήθεια τι θα συμβεί τα αμέσως επόμενα χρόνια, για τα οποία υπάρχουν στοιχεία για ραγδαία αύξηση τής παραγωγής του;

Καρύδια

Μεγάλη έλλειψη δενδρυλλίων καρυδιάς παρουσιάστηκε στα φυτώρια της χώρας μας στο προηγούμενο διάστημα. Η αυξημένη ζήτησή τους, πανελλαδικά, οδήγησε τους φυτωριούχους να αναζητήσουν δέντρα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στην περιοχή μας, αν και το δέντρο της καρυδιάς είναι ευρέως γνωστό, δεν υπάρχουν χωράφια με καλλιέργεια καρυδιάς για σοβαρό αγροτικό εισόδημα. Οι Λιβαδιώτες φυτεύανε τις καρυδιές σε ρεματιές, πλαγιές και σύνορα αγροτεμαχίων, ως εκμετάλλευση άχρηστου για σπορά χώρου. Μετρημένα στα δάχτυλα των χεριών μας είναι τα κτήματα που έχουν καρύδια για κανονική επαγγελματική εκμετάλλευση. Επίσης οι νέοι δεν μπαίνουν ούτε στον κόπο να πάνε να συλλέξουν τα υπάρχοντα καρύδια, αφού εύκολα τα βρίσκουν στο εμπόριο. Οι περισσότερες καρυδιές μας έχουν πνιγεί στα βάτα και στα αγριόχορτα, λόγω ολοκληρωτικής εγκατάλειψης.

Συνάντηση-Ενημέρωση

O Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων κ. Αστέριος Ροντούλης, το Σάββατο, 21 Ιανουαρίου 2012, παρέστη στην ενημερωτική συγκέντρωση για τον κτηνοτροφικό κόσμο που διοργανώθηκε στην αίθουσα Δημάρχου Φαρμάκη του Δήμου Ελασσόνας, με θέμα: «Προκλήσεις για την Ελληνική Κτηνοτροφία εν όψει της Νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής». Εκεί παραβρέθηκαν αρκετοί αγελαδοτρόφοι και προβατοτρόφοι της επαρχίας μας μεταξύ των οποίων και Λιβαδιώτες. Ενημερώθηκαν από πρώτο χέρι για τις αλλαγές που έρχονται μετά το 2013 και έφυγαν προβληματισμένοι.

Από χαράτσι σε χαράτσι η αγροτιά

Κατακόρυφη αύξηση του αγροτικού ρεύματος εισηγείται η ΔΕΗ. Η κυβέρνηση «σωτηρίας» της χώρας μας, με υπουργό Γεωργικής Ανάπτυξης το «σοσιαλιστή» Σκανδαλίδη Κ. και υφυπουργό το «σοσιαλιστή» Ροντούλη Α., αυξάνει ραγδαία το κόστος παραγωγής και οι φτωχοί και μικροί γεωργοκτηνοτρόφοι δεν μπορούν πλέον να παράγουν και να επιβιώσουν. Αύξηση των εισφορών του ΟΓΑ, αύξηση των εισφορών του ΕΛΓΑ, αύξηση στη τιμή του νερού, είναι μερικά μονάχα νέα εμπόδια που επιβάλλει ο Σκανδαλίδης και το σινάφι του στους έλληνες παραγωγούς. Για το λόγο αυτό οι αγρότες όλης της χώρας πραγματοποιούν κινητοποιήσεις διεκδικώντας: • Προστασία της εγχώριας παραγωγής από αθρόες εισαγωγές και παράνομες ελληνοποιήσεις.

• Θεσμοθέτηση ικανοποιητικών κατώτερων εγγυημένων τιμών σε όλα τα αγροτικά και ζωοκομικά προϊόντα.

• ΕΛΓΑ, αποκλειστικά κρατικός φορέας, για την πλήρη ασφάλιση της αγροτικής παραγωγής και του αγροτικού κεφαλαίου από όλους τους φυσικούς κινδύνους και νόσους.

• Κατάργηση του ΦΠΑ στα είδη πλατιάς κατανάλωσης, στα αγροτικά εφόδια, μηχανήματα, ζωοτροφές, ενέργεια.

• Κρατικός επιστημονικός φορέας με μαζικές προσλήψεις γεωτεχνικών, για δωρεάν στήριξη σε όλους τους φτωχούς και μεσαίους αγρότες, κτηνοτρόφους.

DOUFAS COFFE STATION Ντούφας Αθανάσιος Τηλ. 2310 312712 Κηφισίας 33 Θεσσαλονίκη

9

ΚΟΥΤΣΟΒΛΑΧΙΚΟ ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ No 5 επιμέλεια Γκατζούνη̋ Γιάννη̋

10

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΟΡΙΖΌΝΤΙΑ: 7-ΜΠΑΜΠΑΛΙΟΥΡΙΑ, 10-ΚΑΡΓΑ, 12-ΠΡΙΑΚΛΙ, 13-ΜΑΤΙ, 14-ΟΣΑ, 15-ΤΑΖΕΣ, 16ΜΠΟΥΣΟΥ, 20-ΚΟΥΛΑΣΤΡΑ, 22-ΤΑΥ, 23- ΡΑΝΛΑΙ, 24-ΓΙΑΓΚΝΙΑ, 25-ΜΑΤ, 26-ΑΡΟΣ, 30ΑΖΒΟΥΡΝΟΥΙΡΙ, 31-ΑΚΟΥ, 32-ΑΕΙ, 33-ΛΙΡΤΑΤΟΥ, 34-ΓΑΖΙ ΚΑΘΕΤΑ: 1-ΜΑΚΑΡΙ, 2-ΑΚΡΙΤΣΟΥ, 3-ΛΟΥΑΣ, 4-ΥΟΡΕΠ, 5-ΙΠΑΛΥΟΤΝ, 6-ΑΛΙΟΥ, 8-ΑΤ, 9-ΑΟΖ, 11ΣΕΖΑΡΙΑΕΒΟΡΑ, 17-ΚΑΙΡΟΥΚΙ, 18-ΤΡΕΚΟΥ, 19-ΑΡΝΙ, 21-ΑΤΑΜΡΚΓΖ, 27-ΑΥΛΗ, 28-ΝΤΟΙ, 29-ΑΕΚ

Οριζόντια 7. Τη μέρα της Πρωτοχρονιάς ήταν αισθητή η απουσία τους. Τα μεγάλα κουδούνια που έχουν στη μέση τους κρεμασμένα δεν ακούστηκαν στα σοκάκια του χωριού μας. Για να ακριβολογήσω ακούστηκαν φάλτσα. Γιατί; Επειδή ο Εξωραϊστικός ανέστειλε τις εκδηλώσεις του. Η μεγαλοπρέπειά τους φαίνεται στη φωτογραφία σε παλιότερη εμφάνισή τους.. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι ο Σύλλογος πρέπει να διοικείται από κατοίκους του Λιβαδίου και οι εκδηλώσεις να στηρίζονται κυρίως σ’ αυτούς. Οι υπόλοιποι να είμαστε βοηθητικό προσωπικό. Ενδεχομένως, κάποιοι να θέλησαν να χρησιμοποιήσουν τον Εξωραϊστικό για δικούς τους σκοπούς: να προβληθούν κοινωνικά, να περάσουν πολιτικές απόψεις τους, να κάνουν τον καμπόσο σα κουλτουριάρηδες, να κάνουν τη φιγούρα τους σα διανοούμενοι. Άλλοι πάλι, κόντρα στους προηγούμενους εναντιώθηκαν στο σύλλογο. Ο κόσμος θα τους κρίνει. Όμως ο σύλλογος έχει προσφέρει πολλά. Το τελευταίο συμβούλιο έδειξε ότι ο σύλλογος μπορεί να στηριχτεί σε ντόπια χέρια. Όσοι διαφωνούν με τη λειτουργία του συλλόγου ας έρθουν να τον αναλάβουν αυτοί και να μην αναλίσκονται σε παπαρολογίες καφενείου. Χωριά χωρίς εκδηλώσεις πολιτιστικές και αθλητικές ερημώνουν. Είναι μεγάλο πράγμα παιδάκια να δραστηριοποιούνται μέσα από τέτοιους συλλόγους. Δεν καταντάνε αμερικανάκια. Το καλύτερο αντίδοτο στην κρίση που μας μαστίζει είναι ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ και ο εξωραϊστικός αυτόν υπηρετεί πιστά σε πείσμα μίζερων και ανεγκέφαλων συντηρητικών κύκλων. Στην τελευταία εκλογοαπολογιστική συνεδρίαση του συλλόγου το δάκρυ στα μάτια του απερχόμενου συμβουλίου με συγκλόνισε. Πόσο γεμάτες είναι οι ψυχές τους από την προσφορά τους!

10. Το τελείως γεμάτο. Κομπλέ (βλαχ) 12. Τσι αμπ’λτίσ’; Ρωτάει η θειτσαλούσου. Ούν’ ……….. (βλαχ) ντι σκουφούνι, απαντάει η θειτσαθουδίκου.

13. Σι νού τι λιάου ντι ……… (ελλ), λέμε στις όμορφες.

14. ………. παίρνει ο άνεμος. Κλασική ταινία, για τον αμερικάνικο εμφύλιο, βραβευμένη με 10 Όσκαρ και πρωταγωνιστές τη Βίβιαν Λι και τον Κλαρκ Γκέιμπλ.

15. Ένας από τους μεγαλύτερους λάτρεις του Λιβαδίου ήταν ο Φώντας ο ………… Δική του ατάκα: Ήρθε ο Φώντας στο Λιβάδι; Για ντάιμα!

16. Στη μακρινή γαϊδούρα: Πόσα-πόσα ειν’ αυτά; …………(βλαχ) ήταν η σωστή απάντηση, αν η παλάμη ήταν μαζεμένη.

20. Το πρώτο παχύρρευστο γάλα από τις προβατίνες. (βλαχ) Με λίγη ζαχαρίτσα τρως μια υπέροχη παπάρα. Βεβαίως και σερβίρεται στα σπίτια του Λιβαδίου.

22. Γράμμα του αλφαβήτου που είναι και όργανο των μηχανικών. (Όταν έχουν δουλειά, γιατί τελευταία….)

23. Συγκεντρώθηκαν, μαζεύτηκαν (βλαχ, αντίστρ).

24. Σι φάτσι ………….. (βλαχ), δηλαδή γίνεται της μουρλής.

25. Να μπορούσαμε να κάνουμε μια κίνηση ………. και να εξουδετερώναμε τη Μέρκελ!

26 ………… (βλαχ) κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη 30. Το να σέρνεσαι στο χώμα με το παντελόνι και να γίνεσαι λέσια (βλαχ).

31. Βελόνα (βλαχ).

32. Η ανώτερη από τα ΤΕΙ βαθμίδα εκπαίδευσης.

33. Συχωρεμένος, λυτρωμένος (βλαχ).

34. Φουστανέλα με ……… ποιος λεβέντης τη φορεί! Κάθετα 1. ………… αυτοί που θα στελεχώσουν τον Εξωραϊστικό να τον πάνε δέκα βήματα παραπέρα....

2. Ξινόγαλο. (βλαχ) 3. ………..(βλαχ) πάιλιου, σημαίνει το ’χασες 4. Νου ντα …………(βλαχ, αντίστρ) ντι ν’σ. Πάντα καλοντυμένη και περιποιημένη γυναίκα.

5. Πιτσιρικάδες ψάχναμε πάντα να βρούμε σε ποιο …………(αντίστρ) είχε κρυμμένα τα σοκολατάκια η μαμά μας. Ξέρετε αυτά τα γυμνά με σχήμα μαργαρίτας. Μπορούσαμε να φάμε ίσαμε τριάντα.

6. Ο μπαρμπαλάζος ο Προκόβας κείνα τα χρόνια στον πατσά που ετοίμαζε κάθε πρωί έβαζε

μπόλικο ………… (βλαχ). Τα πρωινά 5 με 6 μαζεύονταν αρκετοί άντρες (μόνο άντρες -οι γυναίκες την ίδια ώρα σηκώνονταν σι ακάτσ’ αλουάτλου-) για πατσά και για ανασκόπηση των γεγονότων. Τηλεόραση δεν υπήρχε, ραδιόφωνα λίγα και το εστιατόριο του Προκόβα ήταν το CNN της εποχής... Άλλο ειδησεογραφικό πρακτορείο ήταν και το καφενεδάκι του Τάκη του Ράπτη (Νταφίλη) με τον πιο νόστιμο βαρύγλυκο της εποχής.

8. Αστυνομικό Τμήμα.

9. Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.

11.Η ξυπόλυτη τραγουδίστρια από το Πράσινο Ακρωτήρι (δύο λέξεις). Αποχαιρέτησε κι αυτή το μάταιο τούτο κόσμο, αλλά μας άφησε παρακαταθήκη το sodade, τραγούδι συνώνυμο της μοναξιάς και της νοσταλγίας.

17. Το φοράει η μεσαία μορφονιά στη ξεθωριασμένη από το χρόνο φωτογραφία 18. ………….(βλαχ) γκίνι σημαίνει περνάω καλά. Άρα έχουμε διακοπές Χριστουγέννων, είμαι στο Λιβάδι, έχει δυό μέτρα χιόνι, πίνω τσίπουρο στου Παμπέρη, η σόμπα μπουμπουνίζει, παίζει μπουζούκι ο Σούλης ο Θοδωρής, παίζει κιθάρα ο Γιώργος ο Μαρώσης και ο πάντα νέος Λευτεράκος, κάθομαι στο τραπέζι με καρδιακούς φίλους και τραγουδάμε όλοι, ακούγεται βέβαια μόνο ο εξαιρετικός Σωκράτης. Ζωή χαρισάμενη.

19. Λου φριτζέμου τ’ Πάστι (ελλ).

21. Η γρατσουνισμένη (βλαχ, αντίστρ).

27. Τρουσ’ (ελλ).

28. Τουτσ’ αβέμου ………… π’ρίντζ.

29. Ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός τα αγόρασαν τα πρωταθλήματα, μόνο η …………. απ’ τις ομάδες του κέντρου τα πήρε παίζοντας σπουδαία μπάλα. Συμφωνούν φαντάζομαι και οι γαυροβάζελοι

Kόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη δωσ’ της κλώτσο να γυρίσει παραμύθι να αρχινήσει

«άχ᾽ντου, λόκου, ν᾽ κάλι νου αφλάς ιουβά σι λου αλάσ᾽» τόσα μέρη σε όλο το δρόμο, δεν βρήκες πουθενά να τον αφήσεις Μια οικογένεια στο χωριό είχε πολλά παιδιά, όπως συνηθιζόταν άλλωστε εκείνα τα χρόνια. Ο μικρός Γιώργης ήταν πολύ στραβόξυλο, ζούζουλο που λέγαμε. Το φώναζε η μάνα του να πάει για φαγητό, δεν πήγαινε, μόλις η μάνα καταπιανόταν με μια δουλειά, πήγαινε κι έκλαιγε: - Βόι σι μ’κου (θέλω να φάω), όλο τέτοια καψόνια έκανε στη φουκαριάρα τη μάνα. Μια μέρα η μάνα βγήκε στο μπαλκόνι και φωνάζει στο Γιώργη: - Έλα Γιώργη σι τι λάου κου ουάρα μανά, κ᾽τσέ βα γίν᾽ σ᾽ αλλάντζι, σ᾽ βόρου σι ι λά σ᾽ έλ, σ᾽ ασκ’πέμ κουγία, κ᾽τσέ μ’νι βρέμου λα μπισιάρ’κ, ιάστι Ντουμινικ᾽. (Έλα Γιώργη να σε πλύνω ίσα με την ώρα μανά, γιατί θα έρθουν και οι άλλοι και θέλουν να πλυθούν κι αυτοί, να τελειώσουμε νωρίς, γιατί αύριο θέλουμε να πάμε στην εκκλησία, είναι Κυριακή). Πήγε με μισή καρδιά ο Γιώργης να πλυθεί, όπως όλα τα παιδιά άλλωστε που εκείνα τα χρόνια «αγαπούσαν ιδιαίτερα» το μπάνιο στην κουπάνα με το καλούπι και το τσούξιμο στα μάτια. Αφού πλύθηκε με όλη τη δόξα και τη χάρη λέει, η μάνα: Σι γκιργκιν᾽(έ) φιτσόρλου, άντι τώρα του σόπ᾽, σ᾽νου αρκουρέτζ. (Άστραψε το παιδί, άντε τώρα στη σόμπα να μην κρυώσεις).

Πήγε το παιδί, κάθισε στη σόμπα και, μόλις αντιλήφθηκε πως ερχόταν η μάνα, έβαλε δήθεν τα κλάματα...: -Τσι πλ᾽ντζι, μανά Γιώργο, τσι βρέει; (Τι κλαίς, μανά Γιώργο, τι θέλεις; - Βόι σ’ ν᾽ μπάτζι μπουρλότζλι ν’κάπου, άβτζ’, κουγία! (- Θέλω να μου βάλεις τη λέρα πάλι στο κεφάλι, ακούς, και γρήγορα!) και δώσ᾽ του κλάμα και γκρίνια. Όλο τέτοια λοιπόν σκαρφιζόταν ο μικρός και όλοι στην οικογένεια είχαν απηυδήσει μαζί του. Κάποια στιγμή, λοιπόν, ο μικρός αρρώστησε βαριά, τον πήγε ο πατέρας στο γιατρό, από κει στη Λάρισα και κατέληξαν στη Θεσσαλονίκη στο νοσοκομείο. Η μάνα στο χωριό αγωνία και στενοχώρια μέχρι να ᾽ρθουν τα καλά μαντάτα από τη Θεσσαλονίκη. Με τα πολλά και μετά από πολύ καιρό, ο πατέρας παίρνει τον μικρό και επιστρέφουν στο χωριό. Μόλις τους είδε η μάνα, αντί να εκδηλώσει τη χαρά της, απευθύνεται στον πατέρα: -Στιάμ κ᾽ νου αβιάι μίντι, χίι τρόξ᾽, άχ᾽ντου λόκου ν᾽ κάλι, νου αφλάς ιουβά σι λου αλάσ᾽, σ᾽λ᾽ αντούσις ν᾽πόι; ( Ήξερα πως δεν είχες μυαλό, είσαι αχαΐρευτος, τόσα μέρη σε όλο το δρόμο, δεν βρήκες πουθενά να τον αφήσεις και τον έφερες πίσω...)

Ιαράμου σι ιόου ακό!

Η µ ουσική, δίνει ψυχή στον κόσµ ο, φτερά στο µ υαλό, πτήση στη φαντασία και ζωή σε όλα Πλάτωνας

γράφουν οι: Σούλης Kοντοφάκας και Θόδωρος Ψαλλίδας

ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΟΥ ΤΡΑΒΑΤΕ;

«Από τις 3 έως τις 5» ...ακούω ράδιο και πάω δισκάδικο

Μια φορά και ένα καιρό, όταν ήθελες να ακούσεις κάποια καινούργια ξένη μουσική, να δεις τι καινούριο έρχεται, ακούγεται ή δεν «ακούγεται» και σύντομα θα γίνει μόδα, η μοναδική σου λύση ήταν το ραδιόφωνο, εν πρώτοις και κατά δεύτερον τα λίγα μουσικά περιοδικά περιορισμένης Να σταματήσετε δε δύναστε όμως ενημέρωσης και κυκλοφορίας, καθώς ήταν άκρως ελεγχόμενα από Στροφή να κάνετε δεν το μπορείτε; τις δισκογραφικές εταιρίες. Η πιο αξιόλογη πηγή ήταν οι ραδιοφωνικές Το σκάτε, μα εκπομπές σοβαρών ανθρώπων από τα κρατικά ραδιόφωνα: Γιάννης Από τι πάτε να ξεφύγετε; Πετρίδης, Γιώργος Πολυχρονίου, Νίκος Μαστοράκης, Άκης Εβένης, Μιχάλης Τσαουσόπουλος... Βέβαια οι φίλοι της Αθήνας ήταν ακόμη πιο Τα βάσανά σας τυχεροί γιατί υπήρχαν και «πειρατές» μουσικοί παραγωγοί οι οποίοι Δεν πρόκειται να σας προσέφεραν αξιομνημόνευτο έργο με τους «επώνυμους» παραγωγούς εγκαταλείψουν που προαναφέραμε. Στη Θεσσαλονίκη και τα ραδιόφωνά της υπήρχαν Κάντε λοιπόν μια στάση. μουσικοί παραγωγοί τη δεκαετία του ᾽80 -᾽90 περί της οποίας γίνεται Τριγύρω σας κοιτάξτε. λόγος όπως ο Στάθης Παναγιωτόπουλος, ο Αλέξανδρος Πέρος, ο Αντώνης Κανάκης, ο Σωτήρης Βακάρος, ίδιου ή εφάμιλλου βεληνεκούς. Αν είχατε αναγνωρίσει το μέρος Στη Λάρισα επίσης, ο Βασίλης Βάιλας, ο Ηλίας Λαμπρόπουλος και η που πηγαίνετε Καίτη Λαμπροπούλου και ο Βασίλης Μπέλλος από τoν HEAT FM της Θα σταματούσατε. δεκαετίας του ’90. Αν ξέρατε Την ώρα που η γειτονιά κανόνιζε που θα δεί το βράδυ το καινούριο επεισόδιο του «άγνωστου πόλεμου», του «Λουνα πάρκ», της «κραυγής Τι σχεδιάζουνε με σας να κάνουν των λύκων» ακόμα και της «Δυναστείας», της «Λάμψης», της «τόλμης Θα κοιτάζατε τριγύρω. και γοητείας», κάποιοι τρελαμένοι κανόνιζαν να έχουν στην καβάντζα Μάθετε πως εσείς μπορείτε την στο δωμάτιο-υπόγειο ένα ραδιόφωνο, ένα τρανζίστοράκι έστω και δανεικό. Κάθε απόγευμα 3:00 με 4:00, 4.00 με 5.00. Ώρες που ραδιοφωκατάστασή σας να καλυτερέψετε! νικοί παραγωγοί με τις μεγαλύτερες, καλύτερες συλλογές δίσκων αναλάμβαναν να σε μυήσουν σε νέους ήχους, νέες μουσικές, άγνωστων Μπέρλοτ Μπρεχτ συγκροτημάτων και καλλιτεχνών με φανταστικά ονόματα, τις περισσό-

τερες φορές δυσκολοπροφερόμενα. Άλλοτε πάλι καλούσες να έρθει κάποιος φίλος που είχε ξάδερφο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και του έγραφες να στείλει κάποιο περιοδικό. Να κάνεις σχόλια, διασταυρώσεις. Να έχει νόημα η αναζήτηση. Και το καλοκαίρι, άχ το καλοκαίρι που έρχονταν οι παραθεριστές, ξεροστάλιαζες να πάρεις καμιά κασέτα να αντιγράψεις, κανένα δίσκο, για να ακούσεις μαζί τους ή κατά μόνας, καινούργια γκρούπ, ακούσματα διαφορετικά, που ο τυχεράκιας είχε το προνόμιο να ακούσει πριν από εσένα. Αλλά πάνε πια αυτές οι εποχές! Έχουν φύγει ανεπιστρεπτί. Πλέον, όλοι έχουμε την άνεση και την ευκολία να ακούσουμε νέους ήχους και μουσικές τη στιγμή που γεννιούνται. Και ποιος ευθύνεται γι’ αυτό; Το μαγικό ... κατά τα άλλα Internet. Ανοίγεις ένα browser, πληκτρολογείς για παράδειγμα μια διεύθυνση : www.bbc.co.uk/radio3, ή www.3wk.com, ή www.amazon.com /NewFuture-Releases-Music-Pre-Order ή www.mic.gr, η www.musical.gr ή ακόμα-ακόμα και σε κάποιο torrents site όπως το btjunkie ή το mininοva, όπου όχι μόνο βλέπεις νέες κυκλοφορίες, αλλά κατεβάζεις το ίδιο εύκολα μουσική της αρεσκείας σου, επιλέγεις κατηγορίες: Jazz, New Music, World Music, Alternative, Rock κλπ, επιλέγεις καλλιτέχνες, συγκροτήματα, αλμπουμ, singles, soundtracks. Του κόσμου τα καλά, εύκολα, γρήγορα και προπαντώς ανέξοδα στην οθόνη σου και στο σκληρό σου. Μέσα από διάφορα sites, παρακολουθείς ραδιόφωνα, εκπομπές, προγράμματα που σε ενδιαφέρουν, μπορείς να επιλέξεις μια από τις προηγούμενες εκπομπές για να την ακούσεις, ενώ ταυτόχρονα και αυτό είναι το μαγικό - ο παραγωγός έχει δημοσιεύσει αναλυτικά τα κομμάτια που έπαιξε με πλήρη στοιχεία. Ακους την εκπομπή, διαλέγεις αυτά που σου ’καναν κλικ και μετά ψάχνεις να τα βρεις, στο Internet φυσικά, να κατεβάσεις το άλμπουμ από κάποιο rapidshare free, ή τα torrents sites που λέγαμε πιο πάνω, να βρείς το τραγούδι που σου άρεσε, να είσαι στο κέντρο των πιο φρέσκων πραγμάτων που συμβαίνουν στη μουσική. Επίσης σημαντική είναι η προσφορά και των interneτικών ραδιοφώνων. Όμως τίποτα δε συγκρίνεται με τη διαδικασία να σκίσεις την ζελατίνα, να γευθείς τη μυρωδιά του βινυλίου ή του καινούριου cd, να κάτσεις και να το απολαύσεις κατά μόνας πρώτα ή με φίλους μετά.

Tίποτα δεν είναι το ίδιο, μα τίποτα, είναι όμως σημαντικό που έστω και αυτός άχαρος τρόπο εξελήχθηκε σε μια διαδικασία. Και για τη νέα γενιά που ακολουθεί και ψάχνεται, τούτος ο νέος τρόπος φαντάζει ιδανικός και ο δικός μας, ο άλλος, άχαρος πεπαλαιωμένος και μακρινός...

συνέχεια από το φύλλο 44

σμα σε τούτο το άγονο βλαχοχώρι. «Ποιο χέρι μ’ έσπρωξε εδώ ψηλά; Ο φόβος για τη θυγατέρα μου; ποιος στ’ αλήθεια αποφάσισε να διαλέξω τούτο τον ξένο τόπο; Στη Ζαγορά είχα και πέντε γνωστούς, γιατί τελευταία στιγμή άλλαξα γνώμη;» Η γαλήνη έκανε πέρα τις σκέψεις του, Γράφει η Γλυκερία Γκρέκου αγνάντεψε την γυμνή, από δέντρα, πλαγιά, το γκρίζο χρώμα των σπιτιών τού φάνηκε Κάποιος χτυπούσε επίμονα την εξώπορτα. Οι όμορφο, του ταίριαζε αυτό το γκρίζο, τον ημέγυναίκες δεν είχαν επιστρέψει ακόμα από το ρευε, τον έκανε να νιώθει ένα κι όμοια με τις γαμήλιο γλέντι. πέτρες των σπιτιών: Στιβαρές, μελαγχολικές, μα Κατέβηκε από το δωμάτιό του και άνοιξε τη βαριά πόρτα. Ένα αμούστακο αγόρι χωρίς να πάρει ανάσα του είπε: «Θείου, σαν έριχνε ο ήλιος τις αχτίνες πάνω τους, πώς λαμποκοπούσαν ου μπάρμπα Τάκης σι πιριμένει στου παζάρι να μιλίσιτι». Τη στιγ- σαν διαμάντια! Ένας ήλιος του έλειπε κι εκείνου, χρόνια τώρα, και φαινόταν μή που έλεγε το «εντάξει», ο μικρός είχε γίνει λαγός. μουντός σαν γκρίζος βράχος. Η μουσική από το γάμο σταμάτησε, Ντύθηκε, πήρε τον καπνό και το τσακμάκι του και βγήκε από από το σοκάκι απέναντι κάποιοι βάδιζαν γρήγορα, ήταν φανερό το σπίτι. Από το σπίτι του γαμπρού ακούγονταν τραγούδια. Τουλάχιστον η κόρη του κάτι θα γευόταν από τη χαρά του γλε- πως συνέβαινε κάτι σοβαρό. Τινάχτηκε όρθιος, έτρεξε στο στενό. «Η κόρη μου...» Ήταν πράγματι η θυγατέρα του που με ένα ντιού. Μαλάκωσε, ημέρεψε στη σκέψη αυτή. Σίγουρα τον είχε ξεχάσει τον άλλο, κάτω στον κάμπο. Ένας μαντιλάκι, ποτισμένο σε κολώνια, προσπαθούσε να συνεφέρει την ενθουσιασμός ήταν και πέρασε… Όταν, ψες, της πρότεινε να Άννα από τη λιγοθυμιά. Το νέο για τον πνιγμό του άντρα της, Ισίκατεβούν μαζί μια βόλτα στη Λάρισα, τις επόμενες μέρες, εκείνη δωρου Παπαθεοδώρου, είχε φτάσει λίγο πριν στο τηλεγραφείο. του απάντησε πως τώρα που έφτιαξε ο καιρός δεν είχε λόγο να ......................................................................................................... κατέβει. «Δεν έχω λόγο να κατέβω, θα σου γράψω τι χρειάζομαι Χαράματα ήρθε ο πρόεδρος στο σπίτι του. Με την Άννα μαζί. και θα μου τα φέρεις εσύ πατέρα». Κάθισαν στον καφενέ, παράγ- Τα αστέρια ακόμη πεντακάθαρα στις μπιστιριές. γειλαν καφέ, ο Τάκης είχε φέρει μαζί του και έναν άλλο νέο άντρα. Τα χνώτα των ανθρώπων και των ζωντανών άχνιζαν. «Είναι γραμματιζούμενος ο Περικλής, θα γράψει το συμφωνητι- Οι τελευταίες ετοιμασίες πριν το ταξίδι για τον κάμπο. Λύναν, δέναν τις λιγοστές πραμάτειες. Σφίγγαν τα λουριά, κό…» Ο Παναγής σήκωσε το χέρι. «Άκου Τάκη, ο λόγος μου είναι ζυγιάζανε τα βάρη. συμβόλαιο, δεν ξέρω τι άκουσες για μένα, μα ό, τι συμφωνήσουμε Το καλύτερο άλογο για εκείνη. αυτό και θα γίνει. Ο άλλος τον κοίταξε δύσπιστα, αλλά συμφώνη- Το «λουλούδι της κανέλας» δεν έκλαιγε, δε μιλούσε, με το βλέμσε. « Κι από λεφτά; Πόσα θα δώσω σήμερα;» «Δώσε ό, τι έφερες μα στο κενό κατηφόριζε τις στροφές χωρίς να πει μια λέξη. Λίγη ώρα μετά, ο ήλιος πρόβαλε, τα καλοπεταλωμένα άλογα μαζί σου, δεν θα χαθούμε». Όση ώρα ο Τάκης μετρούσε προσεχτικά τα λεφτά, ο Παναγής έσπαγαν με τον ήχο τους τη σιωπή, από τα πλαϊνά χωράφια αναέστριβε το τσιγάρο. Η ματιά του έπεσε στον πιτσιρικά που του δύονταν ανοιξιάτικες μυρουδιές, άλλη φύση εδώ παρακάτω. είχε χτυπήσει την πόρτα. Ο μικρός, τώρα, είχε αποκτήσει ένα Ο Παναγής γύρισε το κεφάλι του και την κοίταξε, μη αντέχοκάτασπρο μουστάκι, καθώς έγλειφε από το πιατάκι και το τελευ- ντας άλλο. Αντίκρισε μια εικόνα, αγιογραφία που κατηφόριζε ταίο ίχνος ζάχαρης. Του έγνεψε να πλησιάσει. «Θέλεις ένα λου- καβάλα στο αγαπημένο του άλογο. Ένιωσε ζωντανός, όπως κούμι ακόμη;» «Αχά!», είπε ο μικρός, και το βλέμμα του στραφτά- παλιά. Πολύ παλιά. Ένιωθε πως ο ήλιος, αυτό το ανοιξιάτικο πρωινό, έλαμπε και για εκείνον. Λυπόταν για τους πνιγμένους . λισε! Παράγγειλε του μαγαζάτορα, δυο λουκούμια για το παιδί και Αυτό ήταν βέβαιο. τρία τσίπουρα. Τα τρία γίνηκαν έξι, ήταν ένα γλυκό απόγευμα, Μια σκέψη, ασυνείδητα, είχε σφηνωθεί στο νου του. Δεν τολκάτω από έναν πλάτανο που άρχιζε δειλά, δειλά να πρασινίζει. μούσε να τη φανερώσει ούτε στον εαυτό του. Καιρό είχε να νιώσει έτσι. Το μυαλό του σταμάτησε να σκέφτεται, Η σκέψη αυτή ήρθε και μουντζούρωσε την αγιογραφία που άκουγε το νερό της βρύσης, που έτρεχε δίπλα του. Κορίτσια με συμπορευόταν δίπλα του. Δεν έκανε άλλη σκέψη. Μόνο πήρε όρκο να κάνει τα πάντα, γκιούμια ξαπόσταιναν και φλυαρούσαν. Μύριζε το γλυκάνισο, «Γερό ποτήρι είσαι κυρ- Παναγιώτη», ώστε το πρόσωπό της να ζωντανέψει ξανά. Η σκέψη αυτή παραείπε ο Περικλής, εκείνος χαμογέλασε, τέντωσε το κορμί του, τον μέρισε λίγο τις ενοχές του. Που μια τέτοια μέρα εκείνος ένιωθε τύλιξε μια πρωτόγνωρη ηρεμία. Έφερε στο νου το πρώτο ανέβα- καλά!

«…Ο ξένος»

11

Η παλιά µας φωτογραφία

χισμούς και πέτρες. Τρία παιδάκια έκλαιγαν απαρηγόρητα κοντά του…». Ο φρικτά βασανισμένος εκείνος δάσκαλος που είχε γνωρίσει στη Λάρισα ήταν ο αδελφός του συγγραφέα, ο Κωνσταντίνος Κάρπος που είχε αγωνιστεί στα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα – έκανε δάσκαλος και στην Ελασσόνα – φωτίζοντας και στηρίζοντας το δουλωμένο γένος. Ένας σχετικά κεντρικός δρόμος του Λιβαδίου φέρει το όνομά του. Στα δύο διηγήματα «Το χωριό» και «Ο Πανταζής», γραμμένα στην καθαρεύουσα της εποχής – οι διάλογοι είναι στη δημοτική – υπάρχουν διηγήσεις του φανατικού κυνηγού Μπαρμπαγιάννη για τα «απείρου ομορφιάς» δάση της περιοχής Λιβαδίου και Πιερίων, για τα ποικίλα θηράματα και την μοναδική χλωρίδα, για τα έθιμα του Λιβαδίου, τις θρησκευτικές τελετές και γιορτές: «Τα Θεοφάνεια ήλθον, και την 6 Ιανουαρίου το βράδυ προσεκαλούμεθα οικογενειακώς στη «Φιλιά» του Μπαρμπαγιάννη. Στο χωριό μου τα τραπέζια δια κάθε ονομαστικήν εορτήν γίνονται την παραμονήν το εσπέρας. Οδηγούμενοι από την κνίσσαν, η οποία ελίγδονε την κρυσταλλίνην ατμόσφαιραν της εσπέρας εκείνης άνωθεν της καπνοδόχου της προσκαλούσης ημάς οικίας… Δεν Το φόρτωμα της Προίκας ερεθίζω τον αναγνώστην με την περιγραφήν του Τη δεκαετία του 1960 (1969) η παραδοσιακή μεταφορά της προίκας της νύφης γινότανε με ζώα. Σε στολισμένα άλογα τραπεζιού της αξιολόγου αυτής «Φιλιάς» του και μουλάρια, στο σπίτι της νύφης, φορτώνανε τα προικιά και τα πηγαίνανε στο νέο της σπιτικό, στου γαμπρού. Στη φωτο- Μπαρμπαγιάννη με τα εξαίρετα φαγιά και κρασιά, γραφία, είναι η αυλή του Μουσένα Σωτήρη, Απρίλιος 1969. τα φρούτα και τα ωμορφοψημένα κάστανα και Από το αρχείο του Σ.Λ.Θ., φάκελος Μουσένα Κων/νου. εισέρχομαι εις την αφήγησιν του περιπετειώδους κυνηγίου εις το οποίον έλαβον μέρος και εγώ». Πριν από καιρό μου παραδόθηκε ένας μεγάλος φάκελος με χειρόγραφα και Ο αφηγητής εγκωμιάζει την παιδείαν του Λιβαδίου, όχι βέβαια των δικών του πληκτρολογημένα κείμενα μερικών εκατοντάδων σελίδων . Τα διάβασα με προ- δύσκολων καιρών αλλά των παλαιών ημερών και το «φιμουσον εν παντί των σοχή, μερικά περισσότερο από μια φορά. Πρόκειται για 13 πεζογραφήματα από κατοίκων του». «Τα σημερινά σχολεία ουδέ πόρρωθεν είνε δυνατόν να συγκριτα οποία δύο μόνο είναι χρονολογημένα (1915). Ο Θωμάς Κάρπος είναι γόνος θούν με τα μέχρι του 18 αι. τοιαύτα… Ήταν φάρος εκπέμπων γνήσιον και περίλαμπρον ελληνικόν φως». παλιάς οικογένειας του Λιβαδίου και Υπάρχει βέβαια και μια εξιδανίαδελφός του εθνομάρτυρα δασκάκευση που υπηρετείται και από την λου Κωνσταντίνου Κάρπου. Βασακαθαρεύουσα. Επαινείται η εργατινίστηκε και σφαγιάστηκε οικτρά κότητα των Λιβαδιωτών στη γεωρστα Σέρβια από παρακρατικούς του Κώστα Προκόβα γία, την κτηνοτροφία, τη βιοτεχνία φανατικούς οθωμανούς, μια μόλις μέρα πριν από την απελευθέρωση των Σερβίων (1912). Είχε προηγηθεί η μάχη του (σκουτιά) και ιδιαίτερα στην αμπελουργία: «Πάντες δε πλούσιοι και πτωχοί εκαλΣαρανταπόρου. Την ίδια τύχη με αυτόν είχαν και ιερείς, δάσκαλοι, πρόκριτοι και λιέργουν αμπέλους με την απαράμιλλον ποικιλίαν των εκλεκτοτέρων σταφυλών πολίτες που κρατούνταν στις φυλακές των Σερβίων. Δεν γνωρίζουμε τον χρόνο της ελληνίδος γης και των θεσπεσίων οπωρών, τα οποία και μόνον θα εδικαιολόγέννησης και θανάτου του συγγραφέα. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Λιβάδι, την γουν την γειτνίασιν των Ολυμπίων Θεών». πατρίδα που εκθειάζει στα περισσότερα διηγήματά του: «Εις το μικρό μου χωριό, Στο διήγημα «Ο Πανατζής» υπάρχει και ένας ενδιαφέρων διάλογος ανάμεσα σε ένα γέρο, τον Λιβαδιώτη Επίσκοπο Πέτρας και Λιβαδίου Αγαθάγγελο και του όπου πάντοτε κατ’ αρχάς επισκέπτομαι τους γέροντες γονείς μου». Το πρώτο χρονολογημένο από τον ίδιο, «Ο Λοχίας Θωμάς», «Ευσέβεια», γρά- Ιωακείμ τον Γ΄, του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης και μετέπειτα Πατριάρχη Κωνφτηκε στο Λιβάδι (12.2.1915). Τρία χρόνια μετά την απελευθέρωση (1912). Παρα- σταντινουπόλεως. Γίνεται λόγος για την παιδεία του Λιβαδίου, την ιστορία και τη βλαχοφωνία των κατοίκων του. Δεν είναι γνωστό από άλλη πηγή ότι ο Ιωακείμ θέτουμε μικρό απόσπασμα: «Από τα χωριά του Ολύμπου άλλοι μεν είχαν γευθεί ήδη την χαράν για την επισκέφτηκε το Λιβάδι. Ο Πατριάρχης όμως Ιωακείμ ο Γ΄, «ο μεγαλοπρεπής», οποία αναστέναξαν τόσαι και τόσαι γενεαί, άλλοι δε περίμεναν με καρδιοχτύπι ήταν για τους Λιβαδιώτες μια μεγάλη σεβαστή μορφή ως και τα δικά μας παιδιτην ευλογημένη αυτή ώρα, λησμονημένοι για τον πόθο της αυτόν εις προσευχάς κά χρόνια. Εκτιμούσαν ιδιαίτερα και την ενεργή συμπαράσταση στα χρόνια του μέσα εις εκκλησίας είτε εις συνομιλίας εις τα κατάλληλα σπίτια, όπου συχνά Μακεδονικού Αγώνα. Ίσως ο διάλογος αυτός να είναι πλαστός. Να γράφτηκε άκουγε κανείς τον παπά "να καθυποτάξει ο Θεός υπό τους πόδας του Διαδόχου από τον συγγραφέα «ποιητική αδεία», για να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στα Κωνσταντίνου τον εχθρόν της πίστεως και της θρησκείας". Ο ελληνικός στρατός θέματα που συζητήθηκαν. Για τη λατινοφωνία των Λιβαδιωτών ακούγονται καιδιέβη τα σύνορα (της Μελούνας) και κατέλαβε την Ελασσώνα και τα πέριξ, το νοφανείς απόψεις. Σε μια πρώτη παρουσίαση του έργου του Θωμά Κάρπου δεν βήμα προς την μεγάλη δόξα είχε γίνει. Επρόκειτο την άλλη μέρα να δοθεί μάχη μπορούμε να επεκταθούμε περισσότερο ούτε να δώσουμε περισσότερα αποσπάσματα από τα διηγήματά του, ενδεικτικά της γραφής του και του ύφους του. στο Σαραντάπορο». Στο διήγημα αυτό γίνονται θεολογικές συζητήσεις με τους στρατιώτες πριν Γίνεται όμως φανερό ότι είναι άνθρωπος με ευαισθησίες, με παθιασμένη αγάπη από τη μάχη. Ο υπότιτλος του διηγήματος «Ευσέβεια» εκφράζει και το περιεχό- για τον τόπο του και τους ανθρώπους του. Είναι και καλός χειριστής της γλώσμενό του. Ο συγγραφέας, όπως γίνεται φανερό από όλα τα κείμενά του, είναι σας, της καθαρεύουσας και της δημοτικής. Διαβλέπει κανείς την προσπάθειά του βαθιά θρησκευόμενος άνθρωπος, γνωρίζει καλά τα εκκλησιαστικά βιβλία, γοη- να γράψει «Κατά τον τρόπον του Παπαδιαμάντη» (πέθανε το 1911), πράγμα που τεύεται από τις θρησκευτικές τελετουργίες, θαυμάζει και απολαμβάνει τη βυζα- επιχείρησαν αρκετοί και επιχειρούν. Ο Παπαδιαμάντης όμως είναι μοναδικός. ντινή μουσική και τους «απαράμιλλους» ψάλτες του Λιβαδίου, που, όπως γράφει, Δεν είναι δυνατό να αναφερθούμε σε όλα τα διηγήματα του Κάρπου, μακάρι να βρεθούν εκείνοι που θα το κάνουν. Αναγκαστικά θα σημειώσουμε μόνο τους τίτκάποιοι από αυτούς είχαν σπουδάσει στην Κωνσταντινούπολη. Στο διήγημά του «Ο δεκανέας Νίκος ή ο Έλλην στρατιώτης (Λιβάδι, 15 Απρι- λους: λίου 1915) ο πρωταγωνιστής συμπάσχει με τους Μικρασιάτες Έλληνες μετά την «Η Κουρά του Καρατζήκα» (σελ. 35), «Στα πεζούλια της εκκλησίας» (σελ. 20), καταστροφή και γίνεται μάρτυρας του μακελειού που έγινε στα Σέρβια, χωρίς «Το Ονάριό μας» (σελ. 13), «Από την πόλι μακρυά» (σελ. 48), «Του Κύρ Κωνσταντή ο γιος» (σελ. 45), «Η Επτάφωτος της Αγίας Τριάδας» (σελ. 60), «Ο Λαλαονομαστική αναφορά στον αδελφό του Κωνσταντίνο Κάρπο. «Νομίζαμε πως τα Σέρβια θα ήταν ο τελευταίος σταθμός των Ελλήνων. Μπαί- Τέγος» (σελ. 42), «Ο Κατσαούνης» (σελ. 36), «Ο Κύρ Παγιώτης» (σελ. 24). νοντας στην πόλη μαθαίνουμε ότι οι Τούρκοι είχαν κάμη σφαγάς. Η τύχη τώφε- Σήμερα όλα είναι αδημοσίευτα. Δεν μπορούμε να κρίνουμε τη λογοτεχνική ρε να περάσωμε από το μέρος όπου εκοίτοντο πάνω από εβδομάδα τα πτώμα- τους αξία, αναμφίβολα διαπιστώνει κανείς και αρετές. Πιστεύουμε όμως ότι αποτα, παπάδες, δάσκαλοι και άλλοι πολίται φρικτά σφαγμένοι. Τι να πω σ’ αυτό το τελούν μια καλή πηγή, από την οποία μπορεί να αντλήσει κανείς πληροφορίες θέαμα; Οι Σερβιώται θρηνούσαν, εφώναζαν και μας εκύτταζαν άγρια… Ο δεκα- για το Λιβάδι και την κοινωνία των ανθρώπων του στις αρχές του 20ου αι. (1915) νέας έκλαιγε σαν μωρό παιδί μπροστά στους νεκρούς, προ πάντων, όταν αντί- και για τα παλαιότερα χρόνια. Δεν γνωρίζουμε άλλον εκείνα τα χρόνια κι αργόκρυσε τον νεκρό ενός δασκάλου φίλου του που είχε γνωρίση προ ετών στη τερα που να έγραψε λογοτεχνικά κείμενα, τα οποία, σχεδόν όλα, αναφέρονται Λάρισσα στο σχολείο. Οι Τούρκοι τον είχαν ξεγυμνώσει και από αυτά τα παπού- στο Λιβάδι. τσια του ακόμα και εφαίνετο φανερά βασανισμένο το κορμί του με σφαίρας, λογ-

Θωμάς Κάρπος: Ένας Λιβαδιώτης διηγηματογράφος των αρχών του 20ου αι.