Δεκέμβρης 2013

ΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΡΕΣΙΕΣ ΣΤΟΝ ΕΞΩΡΑΙΣΤΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ Γιατί μπαμπά…;

ΝΕΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Περιορισμένη η συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες

Την Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014, ο Ε.Σ.Λ. πραγματοποίησε Γενική Συνέλευση με θέμα τις εκλογές και την ανάδειξη νέου διοικητικού συμβουλίου. Τα μέλη που απαρτίζουν το νέο Δ.Σ. είναι: Πρόεδρος: Καψάλης Δημήτριος, Αντιπρόε-

Άρχισε η προεκλογική περίοδος για την τοπική αυτοδιοίκηση

ΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟ ΜΑΣ Ξεκίνησε πλέον και επίσημα η προεκλογική περίοδος στο Δήμο Ελασσόνας. Τα επιτελεία των παρατάξεων βρίσκονται πλέον σε εγρήγορση και οι μνηστήρες που θα διεκδικήσουν τον Δήμο φτάνουν στον αριθμό των επτά (7) για την ώρα. Εκ νέου υποψήφιος θα είναι ο νυν Δήμαρχος, κ. Γιώργος Πασχόπουλος στην εκλογική αναμέτρηση του Μαΐου. Την πρόθεση τους να διεκδικήσουν τον δημαρχιακό θώκο με επίσημο ή ανεπίσημο τόνο έχουν δηλώσει ο κ. Βασίλειος Βαρνάς, ο κ. Νίκος Ευαγγέλου, ο κ. Απόστολος Βάλλας και ο κ. Ηρακλής Λιολιος. Από τη Λαϊκή Συσπείρωση ανακοινώθηκε το όνομα του κ. Αβρανά Δημήτριου και από την Ενωτική Πρωτοβουλία επικεφαλής τέθηκε ο κ. Αλέξης Δημήτριος. Για το Λιβάδι ακόμη υπάρχει κινητικότητα από πολλούς και διάφορους, αλλά περισσότερα στο επόμενο φύλλο. Όλα αυτά πριν κλείσει η εφημερίδα μας και σταλεί για το τυπογραφείο, γιατί πολλά αλλάζουν και νέες συμμαχίες ή αποχωρήσεις μπορούν να προκύψουν.

δρος: Τσανούσα Ναυσικά, Γραμματέας: Τσαχαλίνα Γλυκερία, Ταμίας: Γαζέτη Ξανθή, Μέλη: Γιάγκου Γλυκερία (Υπεύθυνη χορευτικού), Φακαλή Έλενα (Υπεύθυνη Μουσικού Τμήματος), Τεγούλη Καλλιόπη (Υπεύθυνη Χορευτικού). Ως αναπληρωματικά μέλη εξελέγησαν οι: Φουρκιώτη Μαρία και Μπατζάκη Γλυκερία. Την Εξελεγκτική Επιτροπή απαρτίζουν οι: Παλαθιώτης Δημήτριος, Ψαλλίδας Κων/νος και Μαρώσης Γεώργιος. Για μια ακόμη φορά, λοιπόν, νέοι και νέες του χωριού, αναλαμβάνουν τα ηνία του Εξωραϊστικού Συλλόγου αποδεικνύοντας ότι, παρά τους δύσκολους καιρούς, υπάρχει ακόμη διάθεση για εθελοντική προσφορά, υπάρχει ακόμη ενδιαφέρον για την πολιτιστική ζωή και δημιουργία στο χωριό μας. Από την άλλη μεριά, για μια ακόμη φορά, η μικρή προσέλευση κόσμου στις γενικές συνελεύσεις και στις ψηφοφορίες επιβεβαίωσε μια παθογένεια της κοινωνίας του χωριού, αλλά και της ελληνικής κοινωνίας ευρύτερα: Αφήνουμε τους άλλους να αποφασίζουν για εμάς… Η εφημερίδα εύχεται στο νέο Δ.Σ. μια καλή και δημιουργική θητεία.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟ ΛΙΒΑΔΙ με καλό καιρό και ελάχιστους επισκέπτες Ελάχιστοι επισκέπτες τα φετινά Χριστούγεννα και γενικά τις μέρες των εορτών στο Λιβάδι. Ο καιρός με τίποτα

δε θύμιζε χειμώνα, ούτε ίχνος χιονιού. Οι ντόπιοι λόγω φόρτου εργασίας απουσίαζαν από την πιάτσα του χωριού. Μικρή ήταν και η παρουσία των απόδημων, μιας και το αυξημένο κόστος μετακίνησης (διόδια, βενζίνη, θέρμανση), ίσως και η γενικότερη δυσθυμία λόγω οικονομικής κρίσης, λειτούργησαν ανασταλτικά για την καθιερωμένη τα προηγούμενα χρόνια ολιγοήμερη παραμονή στο χωριό. Ευτυχώς, οι καθιερωμένες δραστηριότητες του Εξωραϊστικού Συλλόγου (μουσική εκδήλωση στο Ζάννειο, κάλαντα και μπαμπαλιούρια) καθώς και κάποιες ορισμένων μεμονωμένων ομάδων, έδωσαν τον απαραίτητο γιορτινό και ευχάριστο τόνο στην ατμόσφαιρα.

Μπαµπά βγάλε τη µάσκα του φόβου, ντύσου καλύτερα Ηρακλής µε "ρόπαλο"...

Καλές Απόκριες ! Πρώτα η υγεία

Θυμάστε εκείνο το σύνθημα της Διαμαντοπούλου «η παιδεία μπροστά»! Ζήλεψε φαίνεται τη δόξα της, η κυβέρνηση και ο Α. Γεωργιάδης! Τώρα, πλέον, αφού σώθηκε η παιδεία, ήρθε η ώρα της υγείας. «Πρώτα η Υγεία»… λοιπόν! Έχουμε και λέμε, κλείνουμε πρώτα τα περιφερειακά νοσοκομεία, τα ΕΣΥ, μετά τα ξανανοίγουμε και μετά τα υποβιβάζουμε. Στη συνέχεια κλείνουμε πρώτα το ΙΚΑ, θα το ξανανοίξουμε, θα το αναδιαρθρώσουμε. Μετά μειώνουμε πρώτα τα φάρμακα, ε δεν είναι και απαραίτητα… Τ’ αλλάζουμε με γεννόσημα για να κερδοσκοπούν κι άλλοι, όχι μόνο οι γνωστές φαρμακοβιομηχανίες. Προτιμάτε τα γεννόσημα, είναι πιο φτηνά, αν είναι και πιο καλά ή αυτά που ενδείκνυνται δεν μας ενδιαφέρει. Χαπακωθείτε λοιπόν ελεύθερα με ό,τι να ΄ναι, ένα χάπι πάνω ένα κάτω, τι πειράζει! Γίναμε και πολλοί ως έθνος, έντεκα εκατομμύρια, ας μειωθούμε λιγάκι! Αμ! εκείνα τα κοράκια, εκείνοι ντε που κυκλοφορούν μαυροντυμένοιγραβατωμένοι με ένα χαρτοφύλακα στα νοσοκομεία και τα ιατρεία όλης της χώρας και κάνουν τους πλασιέ φαρμάκων πού τους πας; Έτσι γίνεται, κύριοι, ο ανεφοδιασμός-σχεδιασμός της υγείας της χώρας μας… Ευρώπη γίναμε. Ε! Τροϊκανοί που μιλάτε για όλα, αυτό γιατί σας ξέφυγε άραγε; Όλα τα νοσοκομεία-ιατρεία φακελωμένα και οι γιατροί επίσης, για το τι φάρμακα συνταγογραφούν-χρησιμοποιούν για τους ασθενείς. Η υγεία μας η συνέχεια στη σελίδα 3

& μεγάλα σχόλια και νέα

Μικρά

Το νερό… νεράκι

Έντονο προβληματισμό προκάλεσαν οι τελευταίοι λογαριασμοί του δήμου Ελασσόνας για τα νερά. Μια σημαντική αύξηση που αγγίζει σε ορισμένες περιπτώσει και το 100% . Τελικά, ο Καλλικρατικός Δήμος μας και οι υπηρεσίες του ασκούνε με ευλαβικό τρόπο την πολιτική της άγρια φορολόγησης προς τους πολίτες. Στο Λιβάδι, αλλά και σ’ όλα τα υπόλοιπα χωριά, σχεδόν διπλασιάστηκαν οι λογαριασμοί του νερού. Προφανώς η αδυναμία των Δήμων να καλύψουν ελλείμματα και κενά προηγούμενων ετών οδηγεί τις υπηρεσίες στην εύκολη λύση, φορτώνοντας τα οικονομικά βάρη στις πλάτες του απλού κοσμάκη. Ειδικά τώρα σε περίοδο πολυετούς κρίσης. Εξορθολογισμός προς τα πάνω λοιπόν και όχι αγώνας και διεκδίκηση για φθηνές υπηρεσίες νερού απέναντι στο ληστρικό κράτος.

Κουλιντάριδες

Αυθόρμητα και όμορφα, μια παρέα Λιβαδιωτών πατεράδων τραγούδησαν τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα έχοντας ένα

καν στο Λιβάδι. Η αστυνομία προέβη σε ραστός, η πρώην έπαρχος Ελασσόνας και συλλήψεις δυο ατόμων. αντιπεριφερειάρχης κ. Μαρία Μαμάρα καθώς και ο Δήμαρχος και ξανά υποψήΣυμβούλια Γονέων φιος κ. Γιώργος Πασχόπουλος. και Κηδεμόνων Παραβρέθηκαν, επίσης, ο βουλευτής κ. Στο Δημοτικό Σχολείο Λιβαδίου, μετά Κέλλας, ο αντιδήμαρχος κ. Νίκος Γάτσας, από τις καθιερωμένες διαδικασίες εκλογής ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΕΛ, κ. Νίκος Καψάπροέκυψε το εξής διοικητικό συμβούλιο για λης, ο πρόεδρος του δικτύου Περραιβία, κ. το επόμενο διάστημα: Κώστας Σκριάπας και ο εκδότης του ΑναΠρόεδρος: Πεζή Μαρία, Γραμματέας: γνώστη, κ. Αχιλλέας Κίτσας. Φουρκιώτη Σταυρούλα, Ταμίας: Χαρίση Η πίτα μας φέτος ήταν πλούσια σε Μαρία, Αναπλ. Πρόεδρος: Σαλαβάτη φλουριά και δώρα. Τρία φλουριά είχε το Ασπασία και μέλη οι: Καπέτη Ντίνα, Ντρέ- σινί. Ένα φλουρί δώρο του Σεβασμιώτατου ου Βαλεντίνα, Φουρκιώτη Μαρία. Ως ανα- κ. Βασιλείου, ένα δώρο της χρυσοχόου κας πληρωματικά μέλη οι: Γεράση Ελένη και Άννας Γάτσα και ένα του Συλλόγου. ΤυχεΝτάμπου Κατερίνα. ροί εκείνοι που τα κέρδισαν. Στο Γυμνάσιο – Λύκειο προέκυψε το η πρόεδρος κα Μιχαλέα Ειρήνη εξής διοικητικό συμβούλιο: Καπρίνη Αντ. Μηχάνημα αυτόματης Καλλιόπη, Μπατζογιάννη Λαζ. Κατερίνα, ανάληψης ATM Τσίρκου Στεφ Σούλα, Σούρδη Βέτα και Μηχάνημα αυτόματης ανάληψης μεταΣαλαβάτη Αθ. Άννα. πηγή : Κουτσομπόλα φέρθηκε στα γραφεία του συνεταιρισμού «Η Μοναξιά των συνόρων» όπου συστεγάζεται και η τράπεζα Πειραιώς, πρώην Αγροτική. Απαιτείται η σύνδετης κ. Γλυκερίας Γκρέκου Φίλοι, συγγενείς, συνάδελφοι, συντοπί- ση του εν λόγω μηχανήματος και θα δοθεί τες και πολύς κόσμος γέμισαν ασφυκτικά εντός των ημερών σε χρήση προς τους τα δύο βιβλιοπωλεία, σε Λάρισα και Θεσ- πελάτες της τράπεζας. Ένα πάγιο έτοιμα σαλονίκη, όπου παρουσιάστηκε το νέο των κατοίκων του χωριού μας, που προβιβλίο της κ. Γλυκερίας Γκρέκου, «Η βλήθηκε και αρκετές φορές από την εφηΜοναξιά των συνόρων», των εκδόσεων μερίδα μας, επιτέλους λύθηκε. «Ψυχογιός», δημιουργώντας το αδιαχώρηΤα μπαμπαλούρια στο « ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ» το. Το συνεταιρισμό ξυλουργών επισκέΗ εφημερίδα εύχεται το βιβλίο της Γλύ- φτηκαν τα μπαμπαλούρια της Κατερίνης. κας μας να είναι καλοτάξιδο. Περιμένουμε Τα υποδέχτηκε θερμά ο υπεύθυνος καταμε αγωνία το επόμενο συγγραφικό της βήμα και εννοείται πως θεωρούμε τιμή μας την συνεργασία της όλα αυτά τα χρόνια μέσα από τη στήλη της στην εφημερίδα μας.

Η πίτα των Λιβαδιωτών Ελασσόνας

μεγάλο άστρο με συνοδεία μουσικής ακορντεόν και φυσαρμόνικας. Ο κεντρικός δρόμος Λιβαδίου για λίγη ώρα ζωντάνεψε με τα παραδοσιακά κάλαντα. Δυστυχώς ήτανε οι μοναδικοί κουληντάριδες μιας και οι νεότεροι δεν τιμήσανε το έθιμο. Μπράβο τους.

Πρόσκοποι στο Λιβάδι

Το αρχαιολογικό και λαογραφικό μουσείο που στεγάζονται στο πολιτιστικό κτίριο του Εξωραϊστικού συλλόγου επισκέφτηκαν πρόσκοποι οι οποίοι έμειναν στο Λιβάδι στις 27 και 28 Δεκεμβρίου. Ξεναγήθηκαν στο χώρο και εξέφρασαν το θαυμασμό τους για τα εκθέματα.

Αστυνομική επιχείρηση

Ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Ελασσόνας διοργάνωσε με επιτυχία χριστουγεννιάτικη γιορτή στις 8-12-2013. Στην εκδήλωση μίλησε η φιλόλογος και συγγραφέας κα. Βασιλική Μανδάλου με θέμα «Το χρονικό των Χριστουγέννων και το οικουμενικό στήματος, φίλος και συνεργάτης της εφητους μήνυμα». Η παιδική χορωδία του μερίδας μας, κ. Λάζαρος Σαλαβέρης. Δήμου υπό τη διεύθυνση του μαέστρου κ. Κων/νου Μάτη απέδωσε μελωδίες και χριΛΗΞΙΑΡΧΙΚΑ στουγεννιάτικα κάλαντα. Τα έσοδα διατέθηκαν για φιλανθρωπικό σκοπό. από 10-10-2013 έως 20-2-2014 Την κοπή της Βασιλόπιτας - ΚρεατόπιΘΑΝΑΤΟΙ τας, πραγματοποίησαν και φέτος οι ΛιβαΣαλαβάτη Ελένη του Χαρ. διώτες της Ελασσόνας, στην ταβέρνα «Του Τζημαγιώργη Ελευθερία του Δημ. Θωμά» την Κυριακή 19 Ιανουαρίου. Ήταν Καρασούλη Μαρία του Γεωρ. μια ζεστή εκδήλωση με όλα τα μέλη παρόΔαμαλή Φανή του Αχ. ντα. Ντάμπος Δημήτριος του Ιωαν. Παρτάλας Ευάγγελος του Ιωαν. Σούρδη Γλυκερία του Δημ. Μεζίλης Ελευθέριος του Λεων. Μουσένας Δημ´ξτριος του Αθ. Τζημαγιώργης Θεόδωρος του Κων/νου. Μπάμπας Βασίλειος του Λαζ. Θεοδωράλη Θωμαή του Φωτ. Πεζή Ελένη του Ιωαν.

Μεγάλη αστυνομική επιχείρηση έλαβε χώρα στην περιοχή του Λιβαδίου στις 14 και 15/1/2014. Οι αστυνομικές υπηρεσίες της περιοχής μας (Αστυνομικό Τμήμα Λιβαδίου, Ελασσόνας και τμήμα Δίωξης Λαθρομεταναστών Ελασσόνας) εξιχνίασαν υπόθεση κλεμμένων μοτοσικλετών. Μετά από νόμιμους ελέγχους σε ποιμνιοστάσιο της περιοχής Λιβαδίου, εντοπίσανε πολλά δίκυκλα και μοτοσικλέτες, ανταλλακτικά Την εκδήλωση ευλόγησε και χαιρέτισε και μηχανές, τα οποία μετά από διερεύνηση διαπιστώθηκε ότι ήτανε κλεμμένα. Θεσ- ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ.κ. σαλονίκη, Βόλος, Καρδίτσα και Λάρισα Βασίλειος, ενώ χαιρετισμό απηύθυναν είχανε δηλωθεί τα μηχανάκια που βρέθη- ακόμα, ο Περιφερειάρχης κ. Κώστας ΑγοΕφημερίδα «Λιβάδι»

2

Ιδιοκτήτης: \Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου Τηλ./Fax: 24930 41281 Δ/νση: Λιβάδι Ελασσόνας Τ.Κ. 40002 Εκδότης: Ξενοφών Κοκκινοπλίτης (ο/η εκάστοτε πρόεδρος του Ε.Σ.Λ.) Συντακτική Eπιτροπή: Δημήτρης Κιτσούλης, τηλ: 69773 703 027, e-mail: dkitsoulis@gmail.com Κώστας Τζέβος, τηλ.: 6979 960 782, e-mail: ktzelivadi@gmail.com Μαρώσης Γιώργος, τηλ.: 6972 333 938, e-mail:gmarosis@yahoo.gr EΦωτογραφία: Κώστας Ψαλλίδας. Φιλολογική Επιμέλεια: Κιτσούλης Δημήτρης, Koντοφάκα Πόπη. Συνεργάτες: Mητώνας Αθ. Γιώργος, Μπάμπας Λάζαρος, Γκρέκου Γλύκα, Ψαλλίδας Θεόδωρος, Καψάλη Μαρία, Γαλάνη Αυγή, Kαπέτη Bούλα, Δαμαλή Μαρία, Καψάλης Θάνος, Καψάλης Νίκος, Μητώνας Χαρ. Γεώργιος, Σαλαβέρης Kώστας, Ψαλλίδας Κώστας, Nτάμπου Kατερίνα, Κοντοφάκα Πόπη, Σαλαβέρης Λάζαρος, Καπέτης Ευριπίδης, Γαζέτη Άννα, Γαλάνη Μαρία, Καπέτη Ευγενία, Γαλάνη Ντίνα, Γαζέτης Γιάννης, Aντωνίου Γιάννης, Φαρδής Γιώργος, Παμπέρης Δήμος, Γκρίζου Ελένη, Παπαστεργίου Γρηγόρης, Παμπέρης Βαγγέλης, Καρανίκας Δημήτρης, Τζέβος Κων/νος, Κοντοφάκας Αθανάσιος, Γκατζούνης Γιάννης, Βασίλης Πλάτανος, Πάππας Λάζαρος, Μαρώσης Γιώργος. Κατασκευή-Ενημέρωση ιστοσελίδας: Ζήσκος Βασίλης, Σελιδοποίηση: Γραφικές Τέχνες «deonarts» Θεόδωρος Ψαλλίδας, Ερμού 15 Κατερίνη Τηλ.: 6938 245714, www.deonarts.com, e-mail: info@deonarts.com Ετήσιες Συνδρομές: Εσωτερικού 20 €, \Εξωτερικού 30 €. Ηλεκτρονική Δ/νση: www.exsylogos.gr • e-mail: exsylogos@exsylogos.gr

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΑΝΑΝΕΩΣΕΙΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ: ΤΣΙΟΚΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΘΗΝΑ: ΚΟΥΡΤΕΛΗ ΑΝΝΑ, ΣΑΛΑΒΑΤΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΜΦΙΣΣΑ: ΤΣΑΝΟΥΣΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΟΛΟΣ: ΓΚΡΙΖΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΕΛΑΣΣΟΝΑ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ ΗΛΙΑΣ ΣΤΕΡΝΑΚΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΓΙΑΓΚΟΥ ΒΟΥΛΑ, ΚΕΡΑΣΑΡΙΔΟΥ-ΤΖΗΜΑΓΙΩΡΓΗ ΖΩΗ, ΠΑΠΠΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΑΒΑΛΑ: ΜΠΑΤΖΟΓΙΑΝΝΗ ΕΛΕΝΗ ΚΑΣΤΟΡΙΑ: ΦΑΡΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΑΡΑΪΣΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΕΡΑΣΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΙΑΓΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΑΛΕΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΙΤΣΟΥΛΗ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΣΑΛΑΒΕΡΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ ΣΦΗΚΑΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΤΖΗΜΑΓΙΩΡΓΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΧΡΥΣΙΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΜΑΡΩΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΦΡΑΣ ΛΟΥΚΑΣ ΜΟΣΧΗ ΝΙΚΗ ΚΑΠΕΤΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΛΑΡΙΣΑ: ΓΚΟΥΜΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΟΥΝΤΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΛΙΒΑΔΙ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, ΘΕΟΔΩΡΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΚΡΑΤΣΙΩΤΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ ΜΟΚΑ ΙΩΑΝΝΑ ΜΠΑΤΖΟΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (ΤΣΑΚΑΛΑΣ), ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, ΣΟΥΡΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΑΡΔΗ ΕΥΦΡΑΞΙΑ ΦΤΕΡΓΙΩΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ 150$ ΒΑΝΤΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ 30€ ΚΑΡΑΪΣΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 100€ Αναγνώστης στη μνήμη του Κώστα Σαλαβάτη

Δέκα χρόνια, τώρα, που έφυγες . . . Φίλε, δεν σε ξεχνάμε.

ΓΙΑ ΝΑ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΕΤΕ ΤΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΣΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΕΣ ΜΑΣ Λιβάδι: Καραΐσκος Βαγγέλης (Φούρνος πλατείας) τηλ.: 6977941165 ή 24930 41914, Καψάλης Νίκος τηλ.: 6972 424 090, Μεταξιώτης Αντώνης «Αρχοντικό» τηλ.: 6974 593 556, Ψαλλίδας Κώστας τηλ.: 6973 859 199. Κατερίνη: Γαζέτης Γιάννης τηλ.: 6974 708 344, Καπέτης Βαγγέλης τηλ.: 6972 303 903, Καρανίκας Τάκης τηλ.: 6977 306 830, Κοντοφάκας Αθανάσιος τηλ.: 6944 593 547, Καψάλης Θάνος τηλ: 6976 264 150, Μαρώσης Γιώργος τηλ.: 6972 333 938, Ντάμπου Κατερίνα τηλ.: 6976 719 462, Σαλαβέρης Λάζαρος τηλ.: 6973 320 387, Τζέβος Κώστας τηλ.: 6979 960 782. Λάρισα: Γαλάνη Αυγή τηλ.: 6978 748 402, Σαλαβέρης Κώστας τηλ.: 6974 629 258 Ελασσόνα: Πάππας Λάζαρος τηλ.: 6973 201 477. Θεσ/νίκη : Μπάμπας Λάζαρος τηλ.: 6974 595 197, Παμπέρης Βαγγέλης τηλ.: 6977 957 800 Για οποιοδήποτε άλλο θέμα που αφορά την εφημερίδα: διαφημίσεις, ανακοινώσεις, αλλαγές διευθύνσεων ή παράπονα, απευθυνθείτε στην οικονομική επιτροπή: Πάππας Λάζαρος τηλ.: 6973 201 477, Μπάμπας Λάζαρος τηλ.: 6974 595 197, Μαρώσης Γιώργος τηλ.: 6972 333 938, Σαλαβέρης Λάζαρος τηλ.: 6973 320 387 ή στα e-mail: atzias@yahoo.com και gmarosis@yahoo.gr είτε στην Συντακτική Επιτροπή.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

Οι συνδρομητές μας του εξωτερικού (αλλά και του εσωτερικού) μπορούν να καταθέτουν τις συνδρομές τους στον ΑΡΙΘΜΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ της Α.Τ.Ε.

2500102962239 με IBAN:GR5604305210002500102962239. Θα πρέπει οπωσδήποτε στην εντολή μέσω τράπεζας, να αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του καταθέτη.

συνέχεια από τη σελίδα 1

φτιάχνεται λοιπόν στους διαδρόμους των νοσοκομείων-ιατρείων. Εξάλλου, όλοι περαστικοί είμαστε σ’ αυτή τη ζωή. Α! τέρμα και τα ράντζα, τα νοσήλια, πρώτα-πρώτα, γίνονται πλέον τόσο ακριβά, που δεν είναι για την τσέπη μας, θα πάρουμε άλλη φορά. Ξέχασα, θα έχουμε και τον προσωπικό-οικογενειακό γιατρό ο καθένας μας. Ευρώπη, παιδί μου, σκέτο Βερολίνο, τι να λέμε τώρα! Το μόνο που μένει, βέβαια, είναι να γιατροπορεύεται ο καθείς στο σπιτάκι του, στο κρεβατάκι του, πού να τρέχεις τώρα… Για καλό και για κακό, βέβαια, ας ξαναγυρίσουμε στην παλιά συνταγή της γιαγιάς(α ρε γιαγιά με τα παραμύθια σου, τι ωραία περνάγαμε), εκείνη ντε τη συνταγή με τα μαντζούνια, είναι και βιολογική βλέπεις… Και που είστε, συγχωριανοί, όταν το ιατρείο είναι κλειστό ή λείπει ο γιατρός, μπορείτε να «πετάγεστε» για άμεση συνταγογράφηση στο απέναντι… ΙΚΑ. Δεν το βλέπετε; Άντε καλέ, ολόκληρος μπακάλης δίπλα, τα έχει όλα! Ε, ρε ξεφτίλα, ε, ρε μεγαλεία… άμα είσαι στην Ευρωζώνη! Όσο δε για τους γιατρούς, τι κι αν σπούδασαν 7 και 10 χρόνια, τι κι αν

φάγαν τα νιάτα τους στα θρανία, άλλοι θα τους χαρούν τώρα. Πρώτα-πρώτα οι Γερμανοί και έπονται κι άλλες χώρες. Σιγά τώρα που θα σκάσουμε γιατί τους στέλνουμε έτοιμους επιστήμονες στο εξωτερικό, τα ΄παμε, είμαστε πολλοί, καιρός να αραιώνουμε λιγάκι. Η Αγγλία, η Ολλανδία, δίπλα μας είναι, κάθε Σαββατοκύριακο θα τα βλέπουμε τα παιδιά μας, μια ώρα δρόμος με το αεροπλάνο της γραμμής, σιγά τα λάχανα! Το υπουργείο υγείας βέβαια φροντίζει -αλλά εκείνοι οι αθεόφοβοι ή την κοπανάνε ή αντιδράνε- για το καλό τους… με μισθούς 900 ευρώ, και απερίσπαστοι στο έργο τους θα είναι, και άπειρες εφημερίες, και ώρες αγρύπνιας θα έχουν, για το καλό μας. Η συνταγή κι εδώ απλή, 4-5 φραπεδάκια τη μέρα, και θα ανταπεξέλθουν υπέροχα… αλλιώς τον δρόμο ούτως ή άλλως τον ξέρουν. Οι ιατρικές ιστορίες, οι γραφειοκρατίες, τα προσωπικά προβλήματα, τα άγχη, τα τρεξίματα του καθενός μας, άπειρα, θα γεμίζαμε τόνους χαρτιού. Χαπακωθείτε λοιπόν ελεύθερα, για την Ελλάδα ρε γαμώτο! Και μη ξεχνάτε ΠΡΩΤΑ η ΥΓΕΙΑ. Συμβιώτης

γράφει ο Ντι Λιβάδι

Πρώτα η υγεία

Λιβάδι 29.1.2014

Στις 27.1.2014 έφυγε από τη ζωή ο ΒΑΣΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣ που γεννήθηκε στο ΛΙΒΑΔΙ στις 15.4.1940. Άνθρωπος ανήσυχος, συμμετείχε σε όλους τους αγώνες της γενιάς του. Ενταγμένος στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Για την αγωνιστική του δράση φυλακίστηκε δύο (2) χρόνια όταν υπηρετούσε τη θητεία του, βασανίστηκε στη διάρκεια της αμερικανοκίνητης χούντας των συνταγματαρχών στην Ασφάλεια Λιβαδίου και στη Θεσσαλονίκη με φάλαγγα, ηλεκτροσόκ κ.λπ. Το σπίτι του ήταν πάντα ανοιχτό σε όλους και πρόσφερε τη βοήθειά του αφιλοκερδώς σε όσους την είχαν ανάγκη. Το ενδιαφέρον του για τα κοινά ήταν γνωστό σε όλους τους Λιβαδιώτες και στη Θεσσαλονίκη όπου ζούσε. Η συντρόφισσά του, Βούλα Μπόλη Γάλλια, και τα παιδιά του, Άννα, Λάζαρος, Κική τον ευχαριστούμε από τα βάθη της ψυχής μας για όλες τις στιγμές που μας χάρισε και του υποσχόμαστε ότι θα προσπαθήσουμε να συνεχίσουμε με τις ίδιες αξίες, την ίδια αγάπη για τους ανθρώπους και τη ζωή, για την κοινωνική δικαιοσύνη και την αταξική κοινωνία. Ευχαριστούμε όλους, συντρόφους, συγγενείς, φίλους, γνωστούς που το δύσκολο τελευταίο διάστημα της ασθένειας και του πένθους συμπαραστάθηκαν ποικιλοτρόπως. Η οικογένεια του ΒΑΣΟΥ ΛΑΖ. ΜΠΑΜΠΑ. «Η οικογένεια του Βάσου Μπάμπα προσφέρει στην Εφημερίδα «Λιβάδι» 100 ευρώ». ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ Δημ. Κοιν.: 24933 50400 - Κ.Ε.Π.: 24930 41 917 - A/T Λιβαδίου: 24930 41 111 Ιατρείο: 24930 41 205 - Φαρμακεία: 24930 41 120 & 24930 41 909 - Δημ. Ξενώνας: 24930 41 377 - Γ.Π.Σ.: 24930 41 237 - ΕΛΤΑ: 24930 41 099 - Λύκειο: 24930 41 394 - Γυμνάσιο: 24930 41 049 - Δημ. Σχολείο: 24930 41 172

Πωλείται οικόπεδο 420 τ.μ., με οικία προ του 1955 στο Λιβάδι Ολύμπου με ανεμπόδιστη θέα στον Όλυμπο. Περιοχή Κιόσκι. Τηλ.: 6973 596 365 Πωλείται σπίτι με οικόπεδο στην περιοχή Φωστήρα. Τηλ.: 24930 41432 & 41346

Πωλείται Οικία στο κέντρο του χωριού δίπλα στο Δημαρχείο. κ. Παπαδημητρίου Τηλ: 6932 643 011

Πωλείται οίκημα, μαγαζί και σπίτι στο Λιβάδι. Τηλ.: 6973 309 916

ΠΙΠΙΡΓΙΑ ΣΤΑ ΣΟΥΛΑΝΤΡΑ Πιπιργιά στα σουλαντρά Λίπι λίμπι στο γιαλό Καρακάξα στο νερό Ντ’ ντ’ πλουάι - ρίξε ρίξε βροχή Ντ΄σλα γίνια ανουάστρ’- ρίξε και στ’ αμπέλι μας Σι κ’ριάσκ’ αούιλι - να μεγαλώσουν τα σταφύλια Αούιλι κου πατ’σλι – τα σταφύλια και οι πατάτες Σι λια αλν’μου κου μν’σλι - να τα μαζέψουμε με τις χούφτες. Συχνά στο χωριό επικρατεί ανομβρία όπως συμβαίνει και σε άλλες περιοχές, μάλιστα σε εποχή που η φύση χρειάζεται το νερό. Οι ορεινοί όγκοι στη χώρα μας αποτελούν το 65% της συνολικής επιφάνειας, όπου ζει το 13% περίπου του πληθυσμού της χώρας κατά μια στατιστική πληροφορία. Τα χιόνια είναι αρκετά, αλλά πολλές φορές οι βροχές δυσκολεύουν τη γη να καρπίσει. Είναι αιώνια η αγωνία και αδιάκοπη του ανθρώπου, για καλή παραγωγή της γης, από την οποία εξαρτάται και η προσπάθειά του να εξασφαλίσει με κάθε τρόπο ένα καλό σημάδι. Οι περισσότεροι ασχολούνται με τη γη, από αυτή περιμένουν να βγάλουν το ψωμί της χρονιάς αλλά και το μεροκάματο. Όταν επικρατεί ξέρα, ο λαός μας σοφίζεται διάφορα ώστε να πετύχει την πολυπόθητη βροχή. Σύμφωνα με τη χριστιανική πίστη, επικαλείται αγίους, κάνει παρακλήσεις και λιτανείες-περιφορά στη φύση εικόνων αγίων, που πιστεύουν ότι θα τους βοηθήσουν στέλνοντάς τους τη βροχή. Έτσι λοιπόν, έφερναν τον Άγιο Διονύση από το ομώνυμο μοναστήρι του Ολύμπου. Για την ιστορία, ο Άγιος Διονύσιος, μετά από μακροχρόνια πορεία ως ρασοφόρος, εγκαταστάθηκε σε μια σπηλιά στην κοιλάδα του ποταμού Εννιπέα στον Όλυμπο. Κατηγορήθηκε –στα χρόνια της Τουρκοκρατίας συμβαίνουν αυτά- ότι βοηθά αντάρτες της εποχής εναντίον των Τούρκων. Διώχτηκε από τον Τούρκο διοικητή της Πιερίας και αναγκάσθηκε να φύγει. Μετά από χρόνια ο Αχμέτ αγάς της Πιερίας τον επανέφερε, διότι στην περιοχή επικρατούσε μεγάλη ανομβρία. Με την επάνοδό του, όμως, συνέπεσε να ανοίξουν οι ουρανοί και να έρθουν πολλές βροχές. Από τότε του δίνουν αυτή τη δύναμη της βροχόπτωσης. Λιβαδιώτες (Σταυράκης Πούλιος, Γιώργος Λάππας) λοιπόν, με μουλάρια φέρνουν την εικόνα, την οποία περιμένει κόσμος και κουστωδία εκκλησιαστική. Γίνεται παράκληση και κατόπιν λιτανεία και περιφορά της εικόνας στο χωριό. Συνήθως γίνεται την Κυριακή του Θωμά μετά το Πάσχα.

Για την έλευση της βροχής πιτσιρικάδες κάναμε και κάποια πρακτικά με πλάκες πέτρινες σε σχήμα στέγης να προκαλέσουμε βροχή. Οι παλιότεροι, από ό,τι ακούμε, έβγαζαν νεκροκεφαλές από τα κοιμητήρια και τα έβαζαν σε βρύσες να προκαλέσουν τάχα φόβο και να βρέξει. Το κυριότερο όμως από όλα ήταν το έθιμο της «πιπιργιάς». Συγκροτούνταν ένας όμιλος –ομάδα παιδιών και έντυναν κάποιο παιδί «πιπιργιά». Για το ντύσιμο έβαζαν λουλούδια ή χόρτα-πρασινάδες, φύλλα της άνοιξης, λουλούδια του Μάη. Ό,τι υπήρχε την εποχή εκείνη. Συνήθως έβαζαν γύρωγύρω «τα μαγκούδια», επί το ελληνικότερο αγριόχορτα, που αντέχουν στην ξηρασία. Στο κεφάλι έβαζαν μια κατσαρόλα. Το παιδί έπρεπε να είναι πολύ φτωχό ή και ορφανό ή και φτωχή χήρα, ώστε να τους λυπηθεί ο βροχοποιός να στείλει την πολυπόθητη βροχή. Η ξηρασία και η κακή σοδειά χτυπάει συνήθως τους αδύναμους οικονομικά, χήρες και ορφανά. Η ομάδα γύριζε στα σπίτια και τραγουδούσε στις νοικοκυρές το παρακλητικό τραγούδι που διαβάσαμε στην αρχή, ώστε να βρέξει και να μην επικρατεί ανομβρία. Κάθε νοικοκυρά έβρεχε με λίγο νερό την πιπιργιά και έδινε στα παιδιά αλεύρι. Η πιπιργιά έχει κρυμμένο το πρόσωπο. Η μεταμφίεση έχει χαρακτήρα αγύρτικο και οι αγύρτες, από όσο γνωρίζουμε, μάζευαν αλεύρι (θυμηθείτε οι παλιότεροι τον Νίκο τον θαθέκα) Την άλλη μέρα έκαναν πίτα και την έτρωγαν τα παιδιά της παρέας. Η μεταμφίεση αυτή σχετίζεται με την αναζωογόνηση της βλάστησης. Είναι συνέχεια των αρχαίων διονυσιακών γιορτών, που σκοπό είχαν τη βλάστηση και την καρποφορία. Τα χτυπήματα και το χοροπήδημα στη γη με τα πόδια έχουν καρποφορική σημασία. Αποτρέπουν τις κακές δυνάμεις που απομακρύνουν τα σύννεφα με τη βροχή από τα βουνά. Η φύση δεν έχει ούτε πατέρα ούτε μητέρα, είναι αυθύπαρκτος. Τα «μαγκούδια» συμβολίζουν τη χλωρίδα, τα σπαρτά, τη βλάστηση, τα αμπέλια κι όλη την πλάση από την οποία τρέφεται ο άνθρωπος. Το νερό συμβολίζει τη βροχή. Η ντυμένη «πιπιργιά» μιμείται τη φύση και πάνω της πέφτει νερό. Εύχονται ό,τι συμβαίνει στην «πιπιργιά», το ίδιο να συμβεί στη μεγάλη Φύση, διώχνοντας τα κακά πνεύματα που κρατούν τη φύση σε μαρασμό. Συμβολίζει τη διψασμένη βλάστηση που ζητάει νερό, για να ζήσει και να καρπίσει. Η όλη διαδικασία θυμίζει την ομοιοπαθητική μέθοδο για την πρόκληση της βροχής, που θα βοηθήσει για την καλή σοδειά του καλοκαιριού. Αποτελείται συνήθως από μια ομάδα με παιδιά , το στολισμένο–μεταμφιεσμένο παιδί, τις νοικοκυρές στα σπίτια, και όλα μαζί συνθέτουν τα στοιχεία της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Ο χορός, ο πρωταγωνιστής, το κοινό, τα οποία λαμβάνουν άλλη μορφή καθώς δοκιμάζονται από το χρόνο. Εξάλλου, χαρακτηριστικό του θεάτρου είναι η μίμηση του ανθρώπου, μίμηση φυτών ή ζώων. Οι μεταμφιέσεις έχουν την καταγωγή τους στις μαγικές αναπαραστάσεις των πρωτόγονων κυνηγών. Η βυζαντινή καταγωγή του εθίμου και η βαθύτερη σχέση με την εκκλησία μαρτυρεί το γεγονός ότι η «πιπιργιά» δεν ξεπερνούσε τα όρια της ορθοδοξίας στην Ν.Α Ευρώπη.

ANTI MNHMOΣYNOY Την 09/03/2013 συμπληρώνεται ένας χρόνος από το θάνατο του αγαπημένου μου συζύγου Θωμά Μπάμπα. Στην μνήμη του κι αντί μνημόσυνου προσφέρω 200 € στον Εξωραϊστικό Σύλλογο Λιβαδίου. Κατίνα Μπάμπα.

3

ευχαριστούμε κι αν μας αγαπάτε να μας ξαναπάτε…» Τις απόκριες ντυνόμασταν όλοι καρναβάλια με ό,τι είχε ο καθένας και στις εθνικές εορτές ντυνόμασταν βλάχες και τσολιάδες, και σχηματίζαμε και ένα περήφανο –τσιγκελωτό μουστάκι με κάμελ. Τα γενέθλια, πολΓράφει ο Γιώργος Αθ. Μητώνας - http://istorieslivadi.blogspot.com λές φορές τα ξεχνούσε και η ίδια η μάνα μας, Ξεκινήσαμε από το νηπιαγωγείο. Οι παι- ρίζες τους, ενώ στην πατριδογνωσία τα ούτε λόγος να κεράσουμε στο σχολείο τους δικοί σταθμοί δεν είχαν κάνει ακόμη την τετράδιά μας ήταν μισά-μισά (όπως λέγο- συμμαθητές μας ή να κάνουμε πάρτι και να εμφάνισή τους. Μέσα στο καρό μας καλα- νταν), όπου στο πάνω μέρος κάναμε μια καλέσουμε τους φίλους μας. Έπρεπε να θάκι, σε μια πετσέτα τυλιγμένη, μια φέτα ψωμί με δυο – τρείς ελιές ή λίγο τυρί και όχι τοστ ή κρουασάν. Το χειμώνα που παγώνανε οι βρύσες, μας βάζανε ένα μπουκαλάκι, από το τελειωμένο σιρόπι, με λίγο νερό. Πού παγουρίνο εκείνη την εποχή! Και τα καλαθάκια μας απλά, χωρίς ιδιαίτερα σχέδια με τηλεοπτικούς ήρωες και ροδάκια για να μην κουραζόμαστε. Για το τι θα φορέσουμε, ούτε λόγος. Η μπλε σχολική ποδιά με τα άσπρα γιακαδάκια έλυνε το καθημερινό πρόβλημα. Τα επόμενα χρόνια έκαναν την εμφάνιση τους οι ροζ ποδιές για τα κορίτσια, για να ξεχωρίζουν με τα αγόρια. Βέβαια οι ροζ ποδιές φορέθηκαν πολύ λίγο, επειδή λίγο αργότερα καταργήθηκαν οι ποδιές τελείως.

2ο Δημοτικό Σχολείο Λιβαδίου, ΣΤ τάξη 1984-85 Στο δημοτικό πηγαίναμε έξι μέρες την εβδομάδα και είχαμε έναν δάσκαλο ή ζωγραφιά σχετικά με το μάθημα και στο περάσουν αρκετά χρόνια για να ανακαλύδασκάλα για όλα τα μαθήματα. Ανά διαστή- άλλο μισό γράφαμε την όποια άσκηση. Στο ψουμε τα κεράκια και την τούρτα. Στις ονοματα το σχολείο επισκεπτόταν ο κύριος επι- μάθημα της γεωγραφίας εξέχουσα θέση μαστικές μας εορτές, γιόρταζαν μόνο τα θεωρητής. Την ημέρα της επιθεώρησης, είχαν οι χάρτες. Σχεδιάζαμε λοιπόν χάρτες αγόρια, τα κορίτσια δεν γιόρταζαν ποτέ. εκτός από τις γνώσεις μας στα μαθήματα, ο για το μάθημα της ημέρας, συνήθως τους Τα απογεύματα απαγορευόταν η κυκλοεπιθεωρητής εξέταζε τα νύχια μας και το κάναμε παρτιτούρα το περίγραμμα και όλη φορία έξω, κυρίως στους κεντρικούς δρόη τέχνη ήτανε στον χρωματισμό τους με μους, γιατί, αν σε έπιανε το μάτι του δασκάκεφάλι μας για ψείρες. Στα χρόνια μας δεν θεωρούνταν παράλο- διάφορες τεχνικές, όπως το ξυμένο χρώμα λου, την άλλη μέρα ήσουνα για εξέταση ή γο τα παιδιά να κάνουν κάποια δουλειά με από ξυλομπογιά που μετά το απλώναμε στο τιμωρία. Εξαιρούνταν οι μέρες που πηγαίσωματική καταπόνηση κατά τα σημερινά χαρτί απαλά με βαμβάκι. Στο μάθημα της ναμε στο κατηχητικό, το οποίο σε κάποιες δεδομένα. Έτσι, θεωρούσαμε υποχρέωσή έκθεσης κυρίαρχο θέμα ήταν η αποταμίευ- περιπτώσεις θεωρούνταν υποχρεωτικό. μας, κάθε πρωί, να ακούσουμε την εντολή ση ή η μητέρα. Θυμάμαι το μολυβάκι μας Βέβαια, πάντα βρίσκαμε χρόνο για παιχνίδι, του μπάρμπα Χαραμπούλη, που ήταν ο επι- ήταν πάντα μικρό από το πολύ ξύσιμο και στις γειτονιές μας, στα σοκάκια. Παίζαμε στάτης του σχολείου, να κουβαλήσουμε η σβήστρα μας είχε δύο χρώματα, κόκκινο ομαδικά παιχνίδια, όπως κατσιλένα, τα μπίξύλα για τη σόμπα. (Ναι στα χρόνια μας για να σβήνει το μολύβι και μπλε για να λια, πουάρκα, λαστιχάκι, σπιτάκια και τόσα άλλα. Πολλές φορές κουβαλούσαμε κάποια υπήρχαν επιστάτες). Τι θα λέγαμε αν σήμε- σβήνει στυλό… ρα κάποιος ζητούσε να κάνει κάτι τέτοιο το Οι ξυλιές από τη βέργα και οι τιμωρίες από τα παιχνίδια μας στο σχολείο: τις μπί100 ή 200 φορές «δεν θα ξανακάνω …» λιες, τις φωτογραφίες με ποδοσφαιριστές ή παιδί μας… Στο μάθημα της χειροτεχνίας τα αγόρια ήτανε κάτι το φυσιολογικό στη μαθητική ηθοποιούς και άλλες φορές τις φούρκες κόβαμε με πριονάκι σχέδια ζωγραφισμένα σε ζωή. Όπως φυσιολογικό θεωρούνταν τις δεμένες με σχοινιά που ήτανε τα μουλάρια κόντρα πλακέ, ενώ τα κορίτσια κεντούσαν καλές ημέρες, όταν κάναμε γραμμές, για την μας. σε χαρτονάκια τα γράμματα της αλφαβήτα πρωινή προσευχή και την έπαρση σημαίας, Θα διαβάζετε τόση ώρα και θα απορείτε ή τους αριθμούς. Πολλές φορές, όλοι μαζί, να απαιτούμε από τους δασκάλους να μας γιατί τα γράφω όλα αυτά, θα σας εξηγήσω. κάναμε κατασκευές με όσπρια, όπως φασό- πάνε εκδρομή και, αν πετυχαίναμε το επιθυ- Κάθε μεσημέρι παίρνω τα κορίτσια μου από λια και φακές ή με ζυμαρικά. Θυμάμαι το μητό αποτέλεσμα κατά την επιστροφή από τον παιδικό, που εγώ δεν πήγα, και από το φυτολόγιο με τα αποξηραμένα φυτά και τις το κιόσκι, να φωνάζουμε «ίπι-ιπιούμε σας δημοτικό, που μάλλον έχει αλλάξει πάρα μα

Ιστορίες για αγρίους

ΑΡΜΑΣΙΜΟΥ ΓΚΑΓΙ; (μείναμε τυφλοί;)

Η αιμοδοσία του Εξωραϊστικού Συλλόγου Λιβαδίου

Την Κυριακή 22 Δεκεμβρίου 2013 πραγματοποιήθηκε η αιμοδοσία, στην οποία συγκεντρώθηκαν 41 φιάλες αίματος. Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όσους συμμετείχαν σε αυτήν την προσπάθεια, τα ονόματα των οποίων είναι: Στερνάκας Ευάγγελος του Δημητρίου, Μπατζογιάννη Θεοδώρα του Κων/νου, Παπαστεργίου Ολυμπία του Ξενοφώντος, Ψαλλίδας Κων/νος του Ηλία, Μπατζάκη-Δερβένη Αθανασία του Νικολάου, Κοκκινοπλίτη Καλλιόπη του Δημητρίου, Μπαγκούας Οδυσσέας του Κων/νου, Μπατζογιάννη Άννα-Ελένη του Σωτηρίου, Ντάμπου Ειρήνη του Βασιλείου, Ντάμπου Μαρία του Βασιλείου, Μάντζιου Ξανθή του Ιωάννου, Γκρίζου Ελευθερία του Θωμά, Σούρδης Κων/νος του Αποστόλου, Μπόλης Νικόλαος του Ευαγγέλου, Στερνάκα Ευθαλία του Αντωνίου, Σαλαβάτη Ασπασία του Ιωάννου, Γκατζούνη Θεοδώρα του Γεωργίου, Μόκα Αικατερίνη του Θωμά, Κρατσιώτη Ελένη του Νικολάου, Κοκκινοπλίτη Παρασκευή του Γεωργίου, Δερβένη Ασπασία του Κων/νου, Γκαβοτάσιου Φανή του Γεωργίου, Μόσχη Θεανώ του Αντωνίου, Σούρδη Αικατερίνη του Αντωνίου, Τσαχαλίνας Διονύσιος του Δημητρίου, Σούρδης Κων/νος του Πλούταρχου, Δαμαλής Δημήτριος του Γεωργίου, Χατζής Ιωάννης του Αθανασίου, Φαρμακιώτης Αθανάσιος του Ιωάννου, Μπατζάκη Γλυκερία του Κων/νου, Γκατζούνη Πολυξένη του Ελευθερίου, Σούρδη Ευθαλία του Αποστόλου, Μητώνας Γεώργιος του Χαραλάμπου, Μπατζάκη Άννα του Γεωργίου, Παλαθιώτης Δημήτριος του Κυριάκου, Κουτσομέρκος Στέφανος του Ελευθερίου, Χαρίσης Λάζαρος του Αντωνίου, Φουρκιώτη Σταυρούλα του Βασιλείου, Παλαθιώτης Ευτύχιος του Βασιλείου, Χαλκιάς Λάζαρος του Ιωάννου, Μητώνας Χαράλαμπος του Αθανασίου.

4

πάρα πολύ. Η Καλλιόπη στον παιδικό αρχίζει να μαθαίνει αγγλικές λέξεις και κάνει μπαλέτο. Η Ευτυχία στο Δημοτικό έχει τέσσερις διαφορετικούς δασκάλους, εκτός από τη δασκάλα της, κύριο για τα εικαστικά, κυρία για τη μουσική, κυρία στα Αγγλικά, κυρία στη Θεατρική Αγωγή, κύριο στο ολοήμερο που κρατάει τα παιδιά ως τις τέσσερις το απόγευμα και δάσκαλο της πληροφορικής. Δεν προλαβαίνουμε να τρέχουμε από πάρτι γενεθλίων σε πάρτι για τη γιορτή κάποιας φίλης της. Και τα απογεύματα των κοριτσιών μου είναι γεμάτα σχεδόν όλες τις μέρες της εβδομάδας. Τρέχουμε από το μπαλέτο στη μουσική, από τη μουσική στο κολυμβητήριο και από το κολυμβητήριο στους παραδοσιακούς χορούς. Οι εκδρομές ονομάζονται πλέον περίπατοι και γίνονται με λεωφορείο, έχουν εκπαιδευτικό χαραχτήρα και για παιχνίδια κουβαλάνε τάμπλετ ή κινητά τηλέφωνα, και έχουν άποψη για το τι θα φορέσουν. Σίγουρα οι εποχές αλλάζουν, σίγουρα τα ερεθίσματα αυξάνονται και η πρόοδος θεωρείται αναπόφευκτη, αλλά νομίζω πως υπάρχει τεράστιο χάσμα ανάμεσα στη μια και την άλλη γενιά. Οι γιαγιάδες και οι παππούδες, όσες φορές μας επισκέπτονται και βλέπουν τους ρυθμούς που τρέχουν τα παιδιά, αλλά και εμείς, απορούν με το πόσα πράγματα κάνουν τα παιδιά, για την ηλικία τους, και αναρωτιούνται: - καλά βόι τσί βρέτς ντι του π΄ντικ΄ τσι έσου φουμιάλια σι ζμπράσκ΄, σούντου νίκα νίτσι… (καλά, εσείς θέλετε από την κοιλιά, με το που βγαίνουν τα παιδιά να μιλάνε, είναι μικρά ακόμη…). Υπάρχει όμως μία ερώτηση που όσες φορές και αν την κάνουν δεν μπορώ να δώσω απάντηση στους παππούδες και φυσικά ούτε στον εαυτό μου τον ίδιο. «Ποιος πέρασε καλύτερα στην παιδική του ηλικία, εμείς ή τα παιδιά μας…; Θα έχουν τουλάχιστο ένα καλύτερο μέλλον από το δικό μας ή θα ζήσουν χειρότερα από εμάς…» Τις παραπάνω αναπάντητες ερωτήσεις οι παππούδες τις συνοψίζουν με την ακόλουθη ερώτηση ή αν θέλετε διαπίστωση: - τσέ – τσέ, κάρι νου β΄ αντούσιμου λα μπαλέτου σ΄ λα κουλημβητήριου π΄τσ΄του, αρμάσιτου γκάγι…(σαν δεν σας πήγαμε στο μπαλέτο και το κολυμβητήριο μείνατε τυφλοί … ).

Kόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη δωσ’ της κλώτσο να γυρίσει παραμύθι να αρχινήσει

στο ζωολογικό κήπο Δυο ζευγάρια επισκέπτονται τον ζωολογικό κήπο με τα παιδιά τους και τα εγγόνια. Κάποια στιγμή στέκονται μπροστά από το κλουβί με τους λύκους. Τους βλέπουν να παίζουν με ένα κοτόπουλο νεκρό και να μην το τρώνε. Η μία κυρία της παρέας, μάλλον ευαίσθητη περισσότερο του δέοντος, λέει: - Ν´ιάστι νίλ᾽, αξ᾽τσι ν᾽ γίνει σι μι ντούκου ιόου νουούντρου σι λιάου γκ᾽λίνα, αλλά σ᾽νγκουρ άμου φρίκ᾽. (μου είναι λυπηρό, έτσι μου έρχεται να μπω εγώ μέσα και να πάρω το κοτόπουλο, αλλά μόνη μου φοβάμαι). Και ο σύζυγος του άλλου ζευγαριού αποκρίνεται: -Αστιάπτ᾽σι γίν᾽ σ ᾽ αμιά σι β´τσέτς νταντούνου. (Περίμενε να έλθει και η δική μου (η γυναίκα) και πηγαίνετε μαζί.)

Ιαράμου σ᾽ ιόου ακό.

Έφυγε ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΜΕΖΙΛΗΣ «Ο καλός μας Άνθρωπος...» ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΛΕΥΤΕΡΗ ΜΕΖΙΛΗ Πέρασαν αρκετές μέρες από εκείνη την πικρή ώρα που Ο Λευτέρης Μεζίλης μας άφησε ξαφνικά απορημένους και άφωνους και έφυγε απροειδοποίητα για το μεγάλο ταξίδι…… Μα πως να τον ξεχάσεις; Ξεχνιέται το γλυκό του χαμόγελο; Σβήνεται τέτοια καρδιά που ήξερε μόνο ν᾽αγαπά; Χάνεται ο ήχος της γλυκιάς του φωνής σαν συντρόφευε τις μελωδίες της κιθάρας που ζωντάνευαν τα μαγικά του χέρια; Που μπορεί να πάει η πρθυμία της θυσίας που έκαιγε διαρκώς την ψυχή του; Λαμπάδα αναμένη που λαμπίριζε στο θαμπό φως γύρω μας, τότε και τώρα. Γιατί τίποτε δεν μπορεί να μας κάνει να τον ξεχάσουμε…… Αλοίμονο, ούτε κι ο χρόνος…… Η κοινωνία του χωριού μας φτώχυνε, η παρέα ερήμωσε, τ᾽αμπέλι έχασε τον άγγελό του, το Λιβάδι στέγνωσε την ψυχή του, το τσίπουρο έμεινε στο ποτήρι του και δεν αδειάζει πιά……! Ένας βαρύς πόνος, μια αφόρητη θλίψη και μοναξιά, ένα απέραντο κενό, μας περιτριγυρίζουν. Που να σταθούμε; Τι να πούμε; Από που να αρχίσουμε αλλα και που να τελειώσοουμε; Πως να συνεχίσουμε; Η ζωή λένε τρέχει. Σύμφωνοι. Τρέχει. Αλλά ξέρει από που έρχεται και που πάει; Αγαπημένε μου φίλε Λευτεράκο. Καιρό πριν σαν σοβαρή και σαν αστεία, εξέφρασες την επιθυμία σου γελώντας: «θέλω να μου γράψειςαπό τώρα τα λόγιαπου θα πεις όταν θα φύγω για πάντα, ώστε να τα διαβάσω κι εγώ»…… Και γελούσαμε…… Ώσπου η ζωή, απροσδόκητη, άπονη, ανελέητη, άνανδρη, και άδικη, μας πάγωσε το γέλιο στο πρόσωπο και τώρα πια τούτες τις γραμμες, τις διαβάζουμε σήμερα θολές, με δακρυσμένα μάτιαπου δεν λέν να στεγνώσουν με τίποτα…… Ο Θεός! Αχ αυτός ο Θεός! Ποιους να πρωτοπαρηγορίσει; Τον χιλιογαπημένο σου εγγονό Λευτεράκη, τα καλά σου παιδιά, τις αγαπημένες σου αδερφές, τ᾽ανήψια σου, εμάς τους φίλους σου; … Δύσκολο. Με βήματα βαριά αποθέσαμε πάνω στο χώμα που σε σκέπασε τα λουλουδένια στεφάνια των πλούσιων αρετών σου: αγάπη, πνεύμα θυσίας και προσφοράς, ανεξικακία, εντιμότητα, ειλικρίνεια, εργατικότητα, ευγένεια, αξιοπρέπεια, ακεραιότητα, αγνότητα, φιλοξενη καρδιά και δυο χέρια που ζωντάνευαν τις χορδές της αγαπημένης σου κιθάρας με τις αξέχαστες μελωδίες και τα όμορφα τραγούδια που συντρόφευαν όλους τους φίλους αλλα και τους επισκέπτες σε κάθε γωνιά του Λιβαδίου…… Τι να σου πούμε φίλε μου αγαπημένε; Τι να σου πούμε; Σ´αγαπούσαμε και μας αγαπούσες αλλά μας έφυγες…… Χωρίς να μας προειδοποιήσεις. Χωρίς να μας λυπηθείς…… Και τώρα; Θυμάμαι εκείνο το τραγούδι που λέγαμε: «Νάξερες πόσο σε θυμάμαι, νάξερες πόσο σ᾽αγαπώ, όπου σταθώ και όπου να ᾽μαι για σένανε καρδιοχτυπώ……». Αυτό σου τραγουδούμε ψιθυριστά και τώρα! Όλοι μας. Κάθε μέρα. Με την ελπίδα ότι θα σε ξαναβρούμε κάπου εκεί ψηλά με μια κιθάρα στα χέρια να σιγοτραγουδάς στον ουρανό για τους αγγέλους! Κι εκείνοι άφωνοι, να θαυμάζουν, να χαίρονται και να χειροκροτούν! Όπως σου άξιζε!!! Καλή αντάμωση αγαπημένε μας φίλε…. Θάνος Μπλάντζας, Κατερίνη 20/1/2014

..............................

ΕΚΕΙΝΟΙ ΠΟΥ ΦΕΥΓΟΥΝ Λευτέρης Λέων. Μεζίλης (1934-2014) Είναι μιά παράδοξη ηρεμία που διαδέχεται τον πυρετό, την ταραχή και τον πόνο της ζωής, μιά ηρεμία «δίχως χαρές και συμφορές κι ανθρώπους», που ίσως δεν μπορούμε να πιάσουμε στη συνείδηση μας πόσο τη νοσταλγούμε». ΣΟΠΕΝΑΟΥΕΡ Αυτά σκεφτόμουν καθώς αντίκρυζα τον Λευτέρη, ακίνητο, ανέκφραστο, σιωπηλό, παγωμένο στη νεκρική του κλίνη. Ήταν ο γηραιότερος -και αναμφισβήτητος αρχηγός- της παρέας μας, κι ωστόσο ο πιο ζωντανός και δραστήριος. Αγαπούσε με πάθος τη ζωή και την είχε οργανώσει μεθοδικά στο Λιβάδι της καρδιάς του. Ξένος εγώ, είχα συνδέσει άρρηκτα τη σχέση μου με το ξακουστό Βλαχοχώρι με την εκεί μόνιμη παρουσία του Λευτέρη και δεν μπορούσα να φανταστώ το Λιβάδι χωρίς εκείνον κι εκείνον χωρίς το Λιβάδι. Και να που η τύχη το 'φέρε ν' αφήσει την τελευταία του πνοή εκεί, κάτι που, είμαι σίγουρος, ευχόταν και ποθούσε στο βάθος της καρδιάς του. Είχε, κοντά στα ογδόντα του, μιαν απίστευτη ενέργεια. Δεν τον είδα ποτέ ήσυχο και αδρανή, όπως δεν τον είδα ποτέ ατημέλητο. Κάθε φορά που έμπαινα στο αρχοντικό του το έβρισκα σε απόλυτη τάξη και ετοιμότητα, όχι μόνο το σπίτι, μα και την αυλή, τον κήπο και το κατώι. Όλα τα προλάβαινε. Αλλά δεν ήταν μόνο νοικοκύρης, αυτό ήταν το λιγότερο. Ο Λευτέρης ήταν και ωραίος άνθρωπος: φύσει ευγενής, λεπτός και ευαίσθητος, έντιμος, ακέραιος, αξιοπρεπής,

αγνός, απλός, γνήσιος, ευθύς, ανεπιτήδευτος, καλόκαρδος, φιλότιμος, φιλόξενος, γενναιόψυχος και γενναιόδωρος -τι να πρωτοπώ; Και βέβαια σπουδαίος μουσικός, και μάλιστα αυτοδίδακτος. Σαν αρχηγός της παρέας μας ήταν στοργικός, αλλά και αυστηρός. Κάθε φορά που κάποιος από μας «ξέφευγε», τον ανακαλούσε στην τάξη με κείνο το αμίμητο: «Πάψε, ανόητε!». Τέλος εξυπηρετούσε όλο το χωριό, σε ό,τι περνούσε από το χέρι του, και πάντα με προθυμία και ανιδιοτέλεια. Αλλά βιάστηκε να φύγει. Και άφησε πίσω φτωχότερο το Λιβάδι, έρημο το αρχοντικό του, αφρόντιστο το αμπέλι του, αδειανή τη θέση του στο αναλόγιο της Παναγίας, βουβές τις κιθάρες του και ορφανή την παρέα μας. Είθε ο δικαιοκρίτης Θεός να αναπαύσει την άκακη ψυχούλα του, να την κατατάξει «εν χώρα ζώντων» και να χαρίσει στους δικούς του το βάλσαμο της παρηγοριάς. Θα τον θυμόμαστε και θα τον τιμούμε για πάντα. Άνθρωποι σαν τον Λευτέρη δεν ξεχνιούνται. Γιώργος Δ. Νώλτσης , Κατερίνη, 09/01/2014

.............................. Λευτέρης Μεζίλης (ο Λευτεράκος)

του Κώστα Προκόβα Μία ακόμη απουσία από τα παιδιά της γενιάς μας. Ο τελευταίος που έφυγε από τους παλιούς παιδικούς φίλους. Έζησε μαζί μας τις δοκιμασίες και την περιπέτεια των δύσκολων και σκληρών χρόνων στο Λιβάδι και στην Ελασσόνα. Ήταν ο εκλεκτός της παρέας, η μουσική και ευαίσθητη ψυχή. Μια ευχάριστη νότα σε χρόνια σκοτεινά, στερήσεων και με κλειστούς ορίζοντες. Ανήσυχοι και ονειροπόλοι έφηβοι στο Γυμνάσιο Ελασσόνας, που ήταν τότε μια μεγάλη προσφυγούπολη. Η λιβαδιώτικη συντροφιά, αγόρια και κορίτσια, ανάμεσά τους ο Λευτεράκος, έδινε τότε τον τόνο στον μαθητόκοσμο. Κουβαλούσε μια άλλη παράδοση, είχε οράματα, προβληματιζόταν και πορευόταν. Δεν ήταν πολλές οι λέξεις που ήξερε τότε και με αυτές προσπαθούσε να εξηγήσει τον κόσμο. Με όσα όμως ζούσε και καταλάβαινε συνειδητοποίησε γρήγορα ότι δεν υπάρχουν λέξεις για όλα. Ήταν χρόνια του ζωτικού ψεύδους και της κρυφής αλήθειας. Τα ερωτήματα και οι αμφιβολίες καθρεπτίζονταν στα μάτια των εφήβων της γενιάς μας. Ο Λευτεράκος ήταν μπροστάρης σε κάθε εκδήλωση με την κιθάρα του και το τραγούδι του. Κανοναρχούσε τις συντροφιές. Καλλιεργούσε συναισθήματα και αγάπες με τα ρομαντικά του τραγούδια και το ανεξάντλητο κέφι του. Ήταν ο τροβαδούρος των χρόνων μας. Οι παλιές παρέες στο Κιόσκι σιγοτραγουδούν τα αγαπημένα του τραγούδια. Δίπλα του ο Αρίστας, ο άλλος τροβαδούρος, και οι συντροφιές των κοριτσιών. Ήταν τότε το Κιόσκι το μεγάλο, μελωδικό ωδείο. Ακούμε τη σιγανή φωνή της μνήμης. Οι αναμνήσεις μας και η νοσταλγία είναι αδαπάνητο κεφάλαιο. Οι άνθρωποι δεν τις παραδίδουν αμαχητί και αυτό τους κάνει να ελπίζουν. Είναι συγκινήσεις εκλεκτές. Μαγεία απαράλλακτη. Το παρελθόν έχει διάρκεια. Ύστερα από τα ανέμελα παιδικά και εφηβικά χρόνια ο Λευτεράκος άρχισε τον αγώνα του για τη ζωή, που ήταν δύσκολος. Πάντοτε όμως έβλεπε τη θετική της πλευρά, την αισιόδοξη. Ήταν φύσει αισιόδοξος άνθρωπος, ακόμη και όταν βρέθηκε μπροστά σε ανυπέρβλητες δυσκολίες. Η αισιοδοξία γι’ αυτόν ήταν θέμα θέλησης. Καταξιώθηκε επαγγελματικά, γιατί κέρδιζε τους ανθρώπους με τον ευγενικό και καλοσυνάτο χαρακτήρα του, με τις κοινωνικές ευαισθησίες του που είχε από τα χρόνια της νιότης του. Δημιούργησε οικογένεια που της έδωσε όλη του την αγάπη. Συμπορεύτηκε και συνταλαιπωρήθηκε μαζί της ως το τέλος του. Ο χαμός του ακολούθησε εκείνον της γυναίκας του. Το Λιβάδι και οι άνθρωποί του ήταν η μεγάλη του αγάπη. Ήταν ο τόπος και ο χώρος της καρδιάς του, της αγάπης και της νοσταλγίας. Το τραγούδησε, έδωσε χαρά στους ανθρώπους του και σε όσους είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν. Πρωτοστατούσε σε κάθε εκδήλωση, ήταν πάντοτε πρόθυμος και περιζήτητος. Το τι αξίζουν αυτοί οι άνθρωποι, ιδιαίτερα στις μικρές κοινωνίες, δεν το συνειδητοποιούμε πάντοτε όσο ζουν. Ο Λευτεράκος ήταν μια εποχή. Τη σημάδεψε με την παρουσία του. Ήταν ένα σημείο αναφοράς των Λιβαδιωτών. Έφυγε με την εποχή του. Η απώλειά του, για μας τουλάχιστον τους ηλικιωμένους πια, σήμανε το τέλος της. Δεν θα παύσουμε, ωστόσο, να ακούμε τον λόγο της απουσίας του. Άφησε πίσω του πλούσια συγκομιδή. Έναν κόσμο συναισθημάτων και συγκινήσεων. Μια μέρα του χειμώνα ο Λευτεράκος κρέμασε την κιθάρα του και τους καημούς του στο πατρικό του σπίτι και αναχώρησε για το μεγάλο ταξίδι. Το Λιβάδι βουβάθηκε. Είναι δώρο θεϊκό να έχεις καλούς φίλους. Είναι και το καλύτερο δώρο που μπορεί να σου κάνει η ζωή. Φιλίες, δέντρα αειθαλή!

1ο χλμ. Παλιάς Εθνικής Οδού Κατερίνης Θεσ/νικης 60100 Κατερίνη Τηλ.: 23510 46000, fax: 23510 46007, e-mail: info@spitimas.gr

Παπαδόπουλος Θ. Βασίλης

ΑΛΘΑΙΑ/Μ237

ΣΥΝΟΨΗ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΔΟΤΗΜΕΝΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ, (ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΠ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ) ΣΚΟΠΟΣ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΟΥ ΒΙΩΣΙΜΟΥ ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ, ΤΩΝ ΠΙΕΡΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΠΟΛΥΦΥΤΟΥ

5

χωριού, όπου και έγινε η κοπή της βασιλόπιτας. Ντυμένοι Μπαμπαλιούρια ήταν οι: Τζημαγιώργης Τιμολέων, Καρράς Παναγιώτης, Φτεργιώτης Διονύσιος, Κιτσούλης Αθανάσιος, Τσανούσας Στέφανος και Βαρβαρέζος Παναγιώτης. Ντυμένες βλάχες ήταν οι: Μπουτζέτη Μαρία, Μπαζούκη Ξανθή, Τζημαγιώργη Έλενα, Γαζέτη Αντιγόνη, Μπατζογιάννη Άννα, Τζημαγιώργη Ελευθερία,Τσανούσα Αλίκη και Ντάμπου Ασπασία. Η Χριστουγεννιάτικη μουσική εκδήλωση του Ε.Σ.Λ. Το απερχόμενο Δ.Σ. του Συλλόγου εκφράζει τα συγχαρητήριά του στο νέο ΔιοικητιΤο Σάββατο 21 κό Συμβούλιο και εύχεται πολλές επιτυχίες, κουράγιο, δημιουργικότητα και θέληση Δεκεμβρίου 2013 ο Ε.Σ.Λ. πραγματοποίησε τη χριστουγεννιάτικη Η χριστουγεννιάτικη γιορτή μουσική εκδήλωση στο Ζάννειο Με μεγάλη επιτυχία Μ ο ρ φ ω τ ι κ ό διοργανώθηκε και φέτος η Κέντρο, με τη χριστουγεννιάτικη παιδική συμμετοχή της γιορτή. Κατασκευές παιδιχορωδίας και κών άστρων, κεράσματα, των μουσικών ευχές και παιδικά χαμόγελα οργάνων. Την συνέβαλαν στο να γίνει μια εκδήλωση οργά- πολύ όμορφη και ζεστή νωσε ο Λάζαρος εκδήλωση. Μπίσμπας με τους δασκάλους της μουσικής.Τη χριστουγεννιάτικη γιορτή ανέλαβε να παρουσιάσει η κα. Γκρέκου Γλυκερία, η οποία, με τον υπέροχο λόγο που απήγγειλε, μας έκανε να καταλάβουμε το πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων. Ένα μεγάλο Κάλαντα ευχαριστώ για την τιμή που μας έκανε! «Καλημερά σας» και στην Κατερίνη! Αφού κάναμε τις πρόβες μας με το μαντολίνο του Χατζηαδάμου Διονύση, την κιθάρα του Μαρώση Σάκη και το Η Χορωδία του Δήμου Ελασσόνας στο Λιβάδι ακορντεόν του Γεωργούλη Στις 27 Δεκεμβρίου η χορωδία του Δήμου Ελασσόνας έψαλλε τα χριστουγεννιάτικα Δημήτρη, αφού κατασκευκάλαντα στην πλατεία του χωριού. άσαμε τα παιδικά μας «Σουρβάσο», πρωτοχρονιάτικα κάλαντα από τον ΕΣΛ άστρα, ξεκινήσαμε να τα Στις 31 Δεκεμβρίου ο πούμε. Όλο το κέντρο της Ε.Σ.Λ. με τους μικρούς πόλης μας γέμισε με τις του φίλους έψαλλε τα μελωδίες των καλάντων. πρωτοχρονιάτικα Στο τέλος μια στάση στο κάλαντα με το καράβι άγαλμα του Γεωργάκη και τη συνοδεία μουσιΟλυμπίου με παραδοσιακά κών οργάνων σε όλους εδέσματα και τσίπουρο για τους δρόμους του χωριευχές στους Λιβαδιώτες ού. Αν και η συμμετοχή και όλους τους κατοίκους των παιδιών δεν ήταν της Κατερίνης. μεγάλη, ωστόσο ήταν αρκετή, έτσι ώστε όλοι Μπαμπαλιούρια οι δρόμοι να γεμίσουν Εντυπωσιακή ήταν από χαρούμενες φωνές η παρουσία των μπακαι χριστουγεννιάτικες μελωδίες και να μας κάνουν να ταξιδέψουμε στον υπέροχο μπαλιουρών, για κόσμο των Χριστουγέννων! πρώτη φορά 6 τον «Μπαμπαλιούρια» αριθμό, στις λιβαδιώΟ Εξωραϊστικός Σύλλογος, για άλλη μια χρονιά, αναβίωσε το πρωτοχρονιάτικο έθιμο τικες συνοικίες αλλά «ΜΠΑΜΠΑΛΙΟΥΡΙΑ», με τη συνοδεία των κοριτσιών, οι οποίες ήταν ντυμένες βλά- και στο κέντρο της πόλης της Κατερίνης. Το λιβαδιώτικο έθιμο στην κυριολεξία κυριάρχησε και καθήλωσε τους περαστικούς. Τα σχόλια ήταν εξαιρετικά

ΝΕΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ

ΕΞΩΡΑΪΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΟΥ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

Ευχαριστήρια

Ευχαριστούμε θερμά όλους και όλες όσοι βοήθησαν στο να πραγματοποιηθούν οι χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις του Συλλόγου μας. Για την εκδήλωση των μπαμπαλιουριών θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά: τους Γαζέτη Λάζο για την επιδιόρθωση των μασκών, τους Τζημαγιώργη Βαγγέλη, Πατσικαθεοδώρου Μάκη και Καραΐσκο Νίκο για την παραχώρηση των αυτοκινήτων για την μετακίνησή μας και όλους όσοι ντύθηκαν βλάχες και κερατζίδες και συνόδεψαν τα μπαμπαλιούρια. Ιδιαίτερα ευχαριστούμε τα φετινά μας μπαμπαλιούρια: τον αιώνιο έφηβο Φακαλή Βαγγέλη, τον Καψάλη Ξενοφώντα, χες. Τα Μπαμπαλιούρια έκαναν την εμφάνισή τους και στις τρεις ενορίες του χωρι- τον Καψάλη Μιχάλη, τον Φαρδή Λευτέρη, τον Κατσίκη Θάνο και τον βενιαμίν ού, καθώς και σε όλα τα καταστήματα. Επίσης, επισκέφτηκαν και την κοινότητα του μας, Βασιλειάδη Ιορδάνη. το Δ.Σ.

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΑΘΗΝΑΣ Το ΔΣ του Συλλόγου Λιβαδιωτών Αθηνών ευχαριστεί θερμά την κ. Χαρούλα Μαλάμου-Γκουτζαμάνη για τη δωρεά 500 € στη μνήμη του συζύγου της Γιάννη Γκουτζαμάνη που έφυγε ξαφνικά από τη ζωή τον περασμένο Ιούλιο. Ο Γιάννης Γκουτζαμάνης διετέλεσε Πρόεδρος του Συλλόγου για δύο θητείες, ενώ ήταν ενεργό μέλος για πάνω από 25 χρόνια. Κατά τη θητεία του ο Σύλλογος ανέπτυξε πληθώρα δραστηριοτήτων, μεταξύ των οποίων και την ενεργοποίηση των νέων φοιτητών στην Αθήνα, με την αρωγή των οποίων διαμορφώθηκε στη λέσχη μία όαση δραστηριοτήτων και προγραμμάτων. Ο Γιάννης πάντα δραστήριος ενεργούσε με πάθος για την πατρίδα του το Λιβάδι. Το κενό της απουσίας του Γιάννη είναι αισθητό στο Σύλλογό μας.

6

Από το ΔΣ του Συλλόγου Λιβαδιωτών Αθηνών

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ Συνεστίαση. Όμορφη παρέα … όμορφη βραδιά !!!

Μια πινελιά διασκέδασης, στο γκρίζο τοπίο της ζωής μας, πρόσφερε ο σύλλογος Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης στους φίλους και τα μέλη του. Όσοι βρέθηκαν στην συνεστίαση του Σαββάτου, 7/1/2014, απόλαυσαν προσεγμένο φαγητό, άφθονο ποτό, καλή μουσική και ζεστή φιλική ατμόσφαιρα. Η μουσική κομπανία φίλων από το Ρετζίκι, με το λαϊκό ρεμπέτικο πρόγραμμά τους, ανέβασε το κέφι στα ύψη. Το μαγικό κλαρίνο, του φίλου μας κου Μαντέλα, ήχησε, δυστυχώς για λίγο, άλλα μας ενθουσίασε και μας ξεσήκωσε. Μετά από λίγη ώρα η κατάμεστη αίθουσα έγινε μια όμορφη παρέα. Τραγούδι, χορός και ολιγόωρη απόδραση από την σκληρή μας πραγματικότητα. Το ΔΣ ευχαριστεί θερμά: Τα παιδιά της κομπανίας Ρετζικίου για την αφιλοκερδή τους προσφορά, Τα ζαχαροπλαστεία ΜΙΛΤΟΣ για την ικανοποιητική τους προσφορά για το γεύμα, Το γυροπωλείο BEST και τον ιδιοκτήτη του Ντάμπο Κών/νο για τις σαλάτες, τον κυλικειάρχη Θεοδωρή Βάσιο και τη σύζυγό του Ντίνα για το γλυκάκι, τα φρούτα και το τσίπουρο και τέλος τους Ζώτσικα Βασίλη, Ντάμπο Βαγγέλη, Καρατζίκα Σάκη και Χαρίση Μπάμπη για την κοπιαστική τους προσφορά στο σερβίρισμα. Επίσης το ΔΣ ευχαριστεί θερμά όλους, όσοι τίμησαν με την παρουσία τους και αυτή την εκδήλωσή μας. Η στήριξη (ηθική και οικονομική) και η συμμετοχή σας, σε μια δύσκολη συγκυρία για όλους, μας δίνει το κουράγιο να συνεχίσουμε.

Άρχισε δυναμικά ... με μάχες και κόντρες

Το 2ο πρωτάθλημα ταβλιού στο σύλλογό μας ξεκίνησε αρχές Δεκέμβρη. Η πρώτη επίσημη μέρα του πρωταθλήματος έκρυβε εκπλήξεις. Πολλά φαβορί χάσανε. Η συνέχεια αποδείχθηκε .... δύσκολη. Η Τετάρτη και η Παρασκευή ορίστηκαν οι κύριες μέρες διεξαγωγής των παιχνιδιών. Με αμείωτο ενδιαφέρον συνεχίστηκε το πρωτάθλημα και τον Γενάρη. Ήδη κάποιοι ξεχωρίζουν σιγά σιγά. Έξι και πέντε συνεχόμενες νίκες είναι ένας δυνατός απολογισμός για τους πρωτοπόρους. Περιμένουμε!! Φέτος, για πρώτη φορά, συμμετέχουν νεαροί αλλά δυνατοί ταβλαδόροι, οι οποίοι θα παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο τα επόμενα χρόνια.

Άστρα, τσουμάγκες, κόλιντα … και δώρα.

Μόνο το χιόνι έλειπε. Η χριστουγεννιάτικη γιορτή του συλλόγου μας ενθουσίασε τους μεγάλους και καθήλωσε τους μικρούς. Αρχικά το νεοσύστατο μουσικό τμήμα τραγούδησε το «Άγια Νύχτα». Στη συνέχεια τα παιδιά, με την καθοδήγηση των γονιών τους, στρωθήκανε να ντύσουν τα «άστρα». Ο χώρος της λέσχης μας γέμισε πολύχρωμα χαρτιά, κόλλες και ψαλίδια. Για μια ώρα περίπου οι ομάδες εργάζονταν πυρετωδώς για να τελειώσουν το ντύσιμο των άστρων. Κατά τη διάρκεια των εργασιών η κα. Γκρέκου Γλυκερία, δασκάλα και συγγραφέας παιδικών βιβλίων, ενημέρωνε τα παιδιά για το χριστουγεννιάτικο έθιμο. Εν τω μεταξύ οι πατεράδες καρφώσανε και το δικό τους άστρο και τραγουδήσανε το «καλημεράσας», δυστυχώς, χωρίς να λάβουν ούτε ένα ευρώ. Λίγο αργότερα έκανε την εμφάνισή του και ο Άγιος Βασίλης. Μοίρασε σοκολατένια δωράκια και φωτογραφήθηκε με μικρά και μεγάλα παιδιά. Η βραδιά συνεχίστηκε με την ανταλλαγή δώρων.

Το ΔΣ του συλλόγου ευχαριστεί θερμά: τους επιπλοποιούς, κ. Τζημάλα Αθ. Κώστα και Γκρίζο Σωτ. Κώστα, για την πολύτιμη προσφορά των άστρων, την κα. Τζημάλα Ξ. Κώστα για τη βοήθεια στην κατασκευή των άστρων, την κα. Γκρέκου Γλυκερία για τη συμβολή της στην εκδήλωση, τον κ. Μισιρλή Γιώργο που προσφέρθηκε για μια ακόμη χρονιά (έχει κλείσει πενταετία και οδεύει για τα δέκα) να μεταμφιεστεί Άγιος Βασίλης, και τέλος τους γονείς για την παρουσία και βοήθειά τους.

Πρωτοχρονιάτικη πίτα 2014

Ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης έκοψε την πρωτοχρονιάτικη πίτα και τίμησε τον πρώην πρόεδρο Γκρίζο Ε. Κων/νο. Οι αίθουσες της λέσχης μας γέμισαν με μέλη και φίλους του. Την ομιλία για την πολύχρονη προσφορά του μπάρμπα Κώτσιου έκανε η κυρία Μισιρλή – Καραβίδα Άσπα. Όλοι απολαύσανε παραδοσιακή Λιβαδιώτικη κρεατόπιτα και φυσικά Λιβαδιώτικο τσιπουράκι. Τα δωράκια και το φλουρί τα κερδίσαν οι: Τσιαμπαλής Αχιλλέας, Ζώτσικας Βασίλης και Μπέλλης Τάσος. Παρόντες στην εκδήλωση ήταν σχεδόν όλοι οι πρώην πρόεδροι του συλλόγου μας, τιμώντας με την παρουσία τους την προσφορά του μπάρμπα Κώτσιου. Στην εκδήλωση παραβρέθηκε επίσης ο γεν. Γραμματέας δημοσίων έργων κ. Σιμόπουλος Στρ., στον οποίο ο πρόεδρος μας Κουτσιάης Αλέξης δώρισε τα δύο νέα βιβλία του κ. Κώστα Προκόβα.

Πολυπληθής και δυναμική η παρουσία μας

Δυναμική παρουσία είχε ο ΣΛΘ στην κοπή της πίτας της ΠΟΠΣΒ. Την Κυριακή, 19/1/2014, στην αίθουσα τελετών του ΑΠΘ συναντήθηκαν βλάχοι απ' όλη

την Ελλάδα. Το χωριό μας, το Λιβάδι, εκπροσωπήθηκε μόνο από τον σύλλογό μας. Ο ΕΣ Λιβαδίου, λόγω προγραμματισμένων εκλογών, δεν έλαβε μέρος και ο ΣΛ Κατερίνης επίσης δεν συμμετείχε. Η πολυπληθής χορευτική μας ομάδα, με τις μάλλινες παραδοσιακές αντρικές στολές, κιρατζίδων, μαστόρων και κτηνοτρόφων, και με τις γυναικείες, με τα πανέμορφα καϊρούκια και τα γουνάκια με τους φλιόγκους, εντυπωσίασαν τους παρισταμένους.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ Στη σκιά του Ζάννειου πνευματικού κέντρου, του σχολείου τους, συναντήθηκαν την επομένη του Δεκαπενταυγούστου, οι τριαντάρηδες πλέον απόφοιτοι του Γυμνασίου Λιβαδίου, της σχολικής χρονιάς 1998 – 1999. Αγκαλιές, φιλιά, πειράγματα, αναμνήσεις από τη θαλπωρή της γυμνασιακής εφηβείας τους. Ενήλικες πια, οικογενειάρχες αρκετοί τους, βιοπαλαιστές όλοι τους, αφού διαπίστωσαν με ανακούφιση ότι δεν υπάρχουν οδυνηρές απουσίες, ρίχτηκαν σ’ ένα ξέφρενο γλέντι, αληθινό και γνήσια λιβαδιώτικο, με τη συνοδεία μια εξαιρετικής ορχήστρας και της ταλαντούχας τραγουδίστριάς της –Λιβαδιωτόπουλα και αυτοί. Χαράματα σκόρπισαν, ανανεώνοντας το ραντεβού τους για το 2023, για να γυρίσει και πάλι ο νους τους «στα χρόνια που ήταν τα μάτια καθαρά και είχε η καρδιά βιασύνη…» Στη συνάθροιση παραβρέθηκαν οι: Αντωνίου Άννα, Αντωνίου Δημήτριος, Βαρβαρέζος Νικόλαος, Βαρβαρέζου Αθηνά, Βαρβαρέζου Άννα, Γαζέτη Μαρία, Γιάγκου Μαρία, Γκούμα Αντιγόνη, Γκουτζαμάνης Αργύρης, Γκρίζου Δέσποινα, Αντωνίου Αντώνης, Γκουτζαμάνης Βαγγέλης, Καρανίκας Αθανάσιος, Καρανίκας Περικλής, Κολοβός Γιάννης, Μόκα Ιωάννα, Μπανάσα Δέσποινα, Μπατζάκη Φεβρωνία, Μπατζογιάννη Βασιλική, Μπατζογιάννη Κατερίνα, Ντάμπος Αναστάσιος, Ντάμπου Μαρία, Παλαθιώτη Άννα, Παμπέρη Άννα, Πεζή Αντωνία, Πεζής Λάζαρος, Σούρδη Τζένη, Τζημαγιώργης Λάζαρος, Χαρίσης Δημήτρης, Καψάλης Αλέξανδρος, Φουρκιώτης Λάζαρος, Μόκας Διονύσης και οι καθηγήτριές τους: Γκούμα Ελένη, Μπέλη Σοφία, Φαρδή Καίτη.

7

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ (1o μέρος)

Γράφει ο Ευριπίδη̋ Καπέτη̋

Kαλότυχοι μου χωριανοί, ζηλεύω τη ζωή σας Την απλοϊκή σας ζωή, πω ’χει περίσσιες χάρες Μα πλιό πολύ το μαζικό ζηλεύω γυρισμό σας Όντας ημέρα σώνεται και βασιλεύει ο ήλιος. ( Κ. Κρυστάλης) Τι είναι γυναίκα και πώς το αντιλαμβάνονται οι κοινωνίες είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι στην ιστορία της ανθρωπότητας από τη δημιουργία του κόσμου μέχρι και σήμερα. Πολλά και διάφορα έχουν γραφεί για τις γυναίκες στη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, άλλα ταπεινωτικά και απαξιωτικά για το ρόλο της, και άλλα ύμνοι συγκινητικοί και υπέροχοι. Οι κοινωνίες και οι πολιτισμοί έχουν περάσει από πολλά στάδια, τα οποία επηρέασαν τη θέση της γυναίκας. Άλλοτε από διάφορα ιδεολογικά ρεύματα ή πολιτικές θέσεις και άλλοτε από τάσεις θρησκευτικές. Η αλήθεια βρίσκεται στο ότι σε κάθε πολιτισμό ανέθεταν διαφορετικούς ρόλους στο αντρικό ή γυναικείο φύλο, με αποτέλεσμα, επειδή οι γυναίκες ήταν υπεύθυνες και απασχολημένες στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους με τη γέννηση και την ανατροφή των παιδιών , να είναι υποχρεωμένες να μένουν πάντα στο χώρο της κατοικίας τους, να αναλαμβάνουν καθήκοντα που μπορούσαν να εκτελέσουν χωρίς να εγκαταλείπουν την κύρια αποστολή τους. Τεράστια η προσφορά των γυναικών στη οικογένεια. Υπήρξε ο «βράχος» και η «αφέντρα» που κρατούσε τη συνοχή στην οικογένεια του Λιβαδιώτη. Παρεξηγημένη τις περισσότερες φορές. «Τη γυναίκα και το χειμωνικό(καρπούζι) η τύχη τα ορίζει», έλεγαν, βέβαια χαριτολογώντας. Ο άντρας έκανε τις εξωτερικές δουλειές του σπιτιού και η απασχόλησή του ήταν να λύνει τα οικονομικά του σπιτιού, ενώ η γυναίκα ήταν ταγμένη για να μένει στο σπίτι και να ασχολείται με τα οικιακά. Ακόμη και η εκκλησία έκανε διαχωρισμό μεταξύ ανδρών και γυναικών κάνοντας το γυναικωνίτη. Η χώρα μας έδωσε δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες για τις βουλευτικές εκλογές το 1952, ενώ στη γειτονική μας Τουρκία δόθηκε πριν το 1935. Το 1930 έδωσε το δικαίωμα του εκλέγειν στις κοινοτικές εκλογές και όχι του εκλέγεσθαι. Δεν υπήρχε απελευθερωτικός αγώνας στην πατρίδα μας που οι γυναίκες μας δεν βοήθησαν. Στη μάχη του Λιβαδίου το Νοέμβρη του 1942 που έγινε στο Μαρούλι με τους Ιταλούς. Στην κατοχή βοηθούσαν με τον τρόπο τους, τους αντάρτες(ρουχισμό, ψωμί). Αλλά και στη νεότερη περίοδο, το 1967, κατά την απόλυση δύο ντόπιων δασκάλων(Τάκη Χατζημιχάλη και Μήτσου Κομπολή) - ως «αντιφρονούντες και μη συμμορφούμενοι με την έννομον τάξιν-προέβαινον εις αντεθνικάς ενεργείας και δεν είχον πίστιν εις τα εθνικά ιδανικά»- οι γυναίκες ξεσηκώθηκαν εναντίον αυτής της αδικίας και της παραφροσύνης του κατεστημένου για την επάνοδο των απολυμένων, η οποία δεν έγινε βέβαια και την αποτελείωσε η χούντα του ’67. Η γυναίκα παίζει το ρόλο του συντονιστή στα οικονομικά, στο μεγάλωμα των παιδιών μέχρι την εφηβεία , ασχολείται με την καθαριότητα του σπιτιού και της οικογένειας, οργανώνει τη διατροφή και τη συντήρηση. Παράλληλα, σε περασμένες και όχι μακρινές εποχές, συμμετέχει στις σκληρές αγροτικές δουλειές μαζί με τους άντρες και όπου χρειαστεί, αλλά συγχρόνως συνεχίζει στο σπίτι να πλένει στο χέρι, να υφαίνει τα ρούχα και τα σκεπάσματα του σπιτιού και της οικογένειας, να συντηρεί τα οικόσιτα ζώα, να ζυμώνει, να μαγειρεύει χωρίς να δικαιούται τον «τίτλο» της εργαζόμενης γυναίκας και χωρίς το δικαίωμα της διαμαρτυρίας. Είναι απαγορευτικό να αρρωσταίνει. Θα πρέπει πάντα να στέκεται όρθια και να φέρνει σε πέρας τις δουλειές του σπιτιού. Ακόμη και σε περιόδους εγκυμοσύνης που θεωρούνται ιερές (ως προς την αποστολή τους), δεν είχε την απαραίτητη φροντίδα. Οι λόγοι πολλοί, άλλοτε, γιατί αυτή είναι η αποστολή της, και άλλοτε, λόγοι συντηρητισμού, ντροπής και γενικότερου κοινωνικού κλίματος.

Εκεί που φύσαγε ο Σεργιώτης (2ο μέρος) Του Ματθαίου Τσανούσα

8

Συνέχεια από το προηγούμενο φύλλο (56ο) Τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 ήταν έντονη η παρουσία της διάβας με το πέρασμά της κατά μήκος της Εθνικής οδού που διέσχιζε την Τσούκα. Ήταν κάποια Κυριακή του Μάη, θυμάμαι, που σε κάποια πλαγιά οι ανθισμένες πασχαλιές και το άγριο θυμάρι σκόρπιζαν το άρωμα τους γύρω γύρω, και από τη ράχη ακουγόταν η φλογέρα του Λευτέρη, που έπαιζε ένα κλέφτικο τραγούδι. Το βουνίσιο αεράκι που περνούσε δίπλα μας, έφερνε τραγούδια του Καζαντζίδη από το ράδιο που είχαν ανοιχτό ψηλά στο Ραντάρ οι φαντάροι. Εγώ με τον Γιάννη, οι μικρότεροι της παρέας, παίζαμε με τους σκύλους μας, τους αχώριστους φίλους. Εκείνος καμάρωνε για το γεροδεμένο του μαντρόσκυλο και μιλούσε για τα κατορθώματά του με τους λύκους, ενώ στα πόδια μου το όμορφο και ζωηρό δικό μου σκυλάκι χτυπούσε ασταμάτητα την ουρά του. Καθώς άρχισε να φυσάει ο Σεργιώτης από τις απότομες βουνοπλαγιές των Καμβουνίων, ερχόταν ο αντίλαλος πολλών και μεγάλων κουδουνιών προβάτων, έχοντας τον δικό τους ρυθμό. Τα πρώτα τσελιγκάτα της διάβας έκαναν την εμφάνισή τους σε κάποια ανηφόρα. Η διάβα ήταν γιδοπρόβατα κτηνοτρόφων του κάμπου της Θεσσαλίας, που κάθε Άνοιξη διασχίζανε τα στενά του Σαρανταπόρου για να ανέβουν στα βουνά της Μακεδονίας και να επιστρέψουν το φθινόπωρο. Διαρκούσε ένα μήνα περί-

που το πέρασμά της, με αμέτρητα τα κοπάδια της. Κυρίως ήταν Σαρακατσαναίοι και λίγοι Βλάχοι, αρκετοί από τους οποίους ήταν μεγάλοι τσελιγκάδες. Θαύμαζες την οργάνωσή τους όταν τους έβλεπες να περνούν. Με τα γκισέμια τους μπροστά να χαράζουν την πορεία του κοπαδιού, με μεγάλα και αργά βήματα, και, καθώς προχωρούσαν περήφανα, αντιλαλούσαν οι καμπάνες, που κουβαλούσαν στον τραχύ λαιμό τους. Δίπλα τούς συνόδευαν επιβλητικά και άγρια τα μαλλιαρά μαντρόσκυλα, που στην κίνησή τους άστραφταν σαν μικρές ξιφολόγχες στο λαιμό τους τα γκιορντάνια. Προς το τέλος των κοπαδιών ακολουθούσαν οι γυναίκες, που με κάποιο φορτίο στην πλάτη τους είχαν και την ευθύνη για τα φορτωμένα με τα κατούνια άλογα και μουλάρια, και πίσω τους τα μικρά παιδιά. Στο πέρασμα της διάβας οι Λιβαδιώτες ήταν ιδιαίτερα προσεκτικοί. Ο ερχομός της δημιουργούσε μια ατμόσφαιρα ανησυχητική και μερικές φορές απειλητική. Κάποιες φορές γίνονταν και παρατράγουδα όσο και να προσπαθούσαν οι δύο πλευρές να λύσουν φιλικά τις διαφορές τους. Συνήθως παραβιάζανε τα ιδιωτικά βοσκοτόπια (αβλαγάδες), και, μερικές φορές, κάποια ζωντανά, απομονωμένα ή λίγο απομακρυσμένα από το κοπάδι των δικών μας, παρασύρονταν και κείνα και ακολουθούσαν τη μοίρα της διάβας. Σε κάποιο περιστατικό, όχι ιδιαίτερα σοβαρό, ήμουν κι εγώ θεατής. Ήμουν περίπου 8-9 χρονών όταν 5-6 παλικάρια είχαν στρογγυλοκαθίσει κάτω από κάποιες κρανιές με λυγισμένα τα φορτωμένα με κατάμαυρα κράνα κλωνάρια τους. Κάτω από τον ίσκιο είχαν απλωμένα τα ξινοτύρια τους, σε κάποιο κλωνάρι κρεμασμένο το ξινόγαλο και κάτω οι κουβάτες έτοιμες να τις γεμίσουν. Μερικοί τσιμπολογούσαν και οι άλλοι τινάζανε τα φορτωμένα κλαδιά γεμίζοντας τους τροβάδες τους. Τα πνεύματα οξύνθηκαν όταν τους έγινε η παρατήρηση από τον οξύθυμο Μάκη, που τους είπε: «Φάτε όσα θέλετε να χορτάσετε, αλλά δε θα σας αφήσω να γεμίζετε τους τροβάδες μέσα από την αυλή μας». Οι διαβατάρηδες με τα ηλιοκαμένα πρόσωπα και τα ξανθά τους μαλλιά δεν πτοήθηκαν. Όμως η βροντερή φωνή του Στεφανάκη, που λίγα μέτρα πιο πέρα κατηφόριζε βιαστικά, σχεδόν γλιστρώντας, στα κόκκινα χώματα της σχισμένης πλαγιάς, με στήριγμα τη φούρκα που κρατούσε στα χέρια του, θα φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Οι διαβατάρηδες γρήγορα σοβαρεύτηκαν και μας πρότειναν να καθίσουμε να φάμε όλοι μαζί, όπως και έγινε. Τις ίδιες ανάγκες όμως με τα κοπάδια των διαβατάρηδων, είχαν με τον ερχομό του καλοκαιριού και τα κοπάδια του κάμπου του Λιβαδίου. Τα πιο πολλά τραβούσαν για τη Σάπκα να περάσουν εκεί τα καλοκαίρια τους. Ο τεράστιος όγκος της έφθανε να φιλοξενήσει όλα τα κοπάδια του χωριού. Χρήσιμος τόπος συνάντησης όλων των Λιβαδιωτών κτηνοτρόφων. Μέσα από τις εποικοδομητικές συζητήσεις πάνω στα προβλήματά τους, αντλούσαν τα συμπεράσματά τους, μια και η έξοδος στην πλατεία του χωριού δεν ήταν συχνή. Τα κοπάδια της Τσούκας τραβούσαν τον γνωστό δρόμο που τους έβγαζε στο Νταμπούρι, λίγο πιο χαμηλά από την κορυφή Φλάμπουρο. Εκεί ήταν το γραίκι τους. Οι θεόρατες φουντωτές και γέρικες οξιές με τους τεράστιους κορμούς έδιναν πυκνό και δροσερό ίσκιο, κατάλληλο για το στάλο των προβάτων τα καυτά μεσημέρια του καλοκαιριού. Όμως ήταν σε θέση να προσφέρουν κάλυψη και σε περίπτωση βροχής ή χαλαζόπτωσης. Στα χαμηλά και αλύγιστα κλωνάρια κρέμαγαν τις κάπες τους, τις καρδάρες, τις βουτσέλες, που είχαν πάντα κρύο βουνίσιο νερό, και τα δερμάτινα ασκιά φουσκωμένα με ξινόγαλο. Στους ξεθωριασμένους κορμούς βάζανε τη σφραγίδα τους οι βοσκοί, χαράζοντας με μαχαίρι στις φλούδες τους το όνομά τους. Δίπλα στο ξέφωτο μια παλιά πέτρινη στρούγκα άντεχε στο χρόνο, χρήσιμη για το άρμεγμα για όσο είχαν ακόμα γάλα να δώσουν τα γιδοπρόβατα. Για τη βοσκή τους τα κοπάδια, μέρα και νύχτα κινούνταν στα ρέματα και τις πλαγιές μέχρι τις διάφορες κορυφές της Σάπκας, στο Φλάμπουρο, στο Μπούβουλα, στο Λιάγκανου, κι έτρεχαν στις λιγοστές πηγές, κυρίως στο Καλαμάρι για να ξεδιψάσουν. Πολλά έμπαιναν την ημέρα και στο πυκνό δάσος της οξιάς μέχρι το ξέφωτο του Αρβανίτη ή χαμηλά στου Σπανοαλέξη, φτάνοντας πολλές φορές στην Πέτρα του Νταβέλη. Έτσι περνούσαν τα καλοκαίρια τους ψηλά στη Σάπκα. Όμως με τις πρώτες δυνατές βροχές, με τα χαλάζια και τα αστροπελέκια να φεγγοβολούν όλο το βουνό, έπαιρναν το δρόμο πίσω για τα χειμαδιά τους, κουβαλώντας και τις ασήκωτες βρεγμένες κάπες. Άλογα, μουλάρια και γαϊδουράκια, φορτωμένα με όλο το νοικοκυριό, ακολουθούσαν τον κανονικό δρόμο για το χωριό και στη συνέχεια για τη στάνη του καθενός. Τα χρόνια πέρασαν. Ήταν Σεπτέμβρης του 1976 και το κοπάδι μας πουλήθηκε. Ο σκύλος μας αρνήθηκε να ακολουθήσει το νέο αφεντικό. Πιστός στο δικό του ηθικό κώδικα, απόμεινε ολομόναχος να φυλάει το ερημωμένο μαντρί! Έμεινε εκεί να δέχεται τη μπουκιά του κάθε διαβάτη, περιμένοντας τη δική του δικαίωση. Ήταν ένα γκρίζο φθινοπωρινό απόγευμα, που προχωρούσα στο γνωστό και δύσβατο μονοπάτι προς το μαντρί, μέσα από τους κιτρινοπράσινους θάμνους που σκόρπιζαν τριγύρω την ευωδιά τους. Είχαν το ίδιο άρωμα, όπως παλιά. Εκείνος στραμμένος προς το μέρος μου γαύγιζε γοερά, προσπαθώντας να σταθεί στα πόδια του. Αργότερα κάποια παιδιά θα τον δουν να φεύγει μέσα στη νύχτα. Η αυγή τον βρήκε πλαγιασμένο για πάντα, κάτω από την αγριοκορομηλιά, εκεί που πάντα με προϋπαντούσε τρέχοντας και κουνώντας την ουρά του, δίπλα στη δροσερή πηγή, στ’ αμάραντο χορτάρι. Κι εσύ, αγναντεύοντας από το Κιόσκι, καθισμένος στο παγκάκι, μολογούσες όλα εκείνα τα περασμένα και κοίταζες πάντα προς αυτά τα μέρη, εκεί που φύσαγε ο Σεργιώτης.

(Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014) γράφει ο Λάζαρος Mπάμπας

Καθόλου Χιόνι

ντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας, συγκεντρώθηκαν κτηνοτρόφοι και διαμαρτυρήθηκαν για ζητήματα του κλάδου τους. Στην πρόσκληση της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων Θεσσαλίας για διαμαρτυρία ανταποκρίθηκαν αρκετοί μεταξύ τω οποίων και Λιβαδιώτες κτηνοτρόφοι. Έντεκα μέλη του κτηνοτροφικού συνεταιρισμού Λιβαδίου συμμετείχαν ενεργά μοιράζοντας γάλα στους ανθρώπους που βρέθηκαν εκεί κοντά. Το καθιερωμένο χύσιμο του γάλακτος αντικαταστάθηκε με μοίρασμά του στους παρευρισκομένους. Στη συνέχεια, αντιπροσωπεία των κτηνοτρόφων παρέδωσε στη γενική γραμματεία της διοίκησης ψήφισμα με τα αιτήματά τους.

Χριστούγεννα στεγνά. Κάλαντα με ηλιοφάνεια. Τέλος Γενάρη και το Λιβάδι μας δεν είδε ακόμη χιόνι. Ούτε παγωνιές. Καθώς δείχνουν τα στοιχεία, ο φετινός χειμώνας θα ναι ο πιο ήπιος όλων των εποχών. Βέβαια αυτό θα έχει σοβαρότατες επιπτώσεις στην επόμενη καλλιεργητική περίοδο, καθώς υπάρχει ενδεχόμενο για μεγάλη έλλειψη νερού. Τα υδάτινα αποθεματικά των φραγμάτων μας έχουν εξαντληθεί και δεν έχουν αναπληρωθεί ακόμη. Ας ελπίσουμε ο Φλεβάρης να είναι πιο υγρός.

Τιμές για … κλάματα

Τη βδομάδα των Χριστουγέννων, τα αμνοερίφια στην περιοχή της Ελασσόνας πουλήθηκαν σε ικανοποιητικές τιμές. Η τιμή για τα αρνάκια έφτασε στα 5,60 ευρώ ανά κιλό ενώ τα κατσίκια λιγάκι παραπάνω, λόγω αυξημένης ζήτησης. Στη συνέχεια, όσοι κτηνοτρόφοι πουλήσανε προς το τέλος Ιανουαρίου, οι τιμές κατρακύλησαν στα 3,6 ευρώ ανά κιλό. Δυστυχώς, το πάγιο αίτημα των παραγωγών για κατώτερες εγγυημένες τιμές, που θα πρόσφερε μια σχετική σταθερότητα στο εισόδημά τους, δεν ισχύει.

Κτηνοτροφία και εκπαίδευση

Το τμήμα Ζωικής Παραγωγής του ΤΕΙ Λάρισας στις 19-12-2013 βρέθηκε στο Λιβάδι. Οι φοιτητές ξεναγήθηκαν στο χωριό απολαμβάνοντας το φυσικό κάλλος και στη συνέχεια επισκέφτηκαν τις εγκαταστάσεις του Συνεταιρισμού Βοσκών Λιβαδίου. Εκπαιδευτική εκδρομή για να δουν οι φοιτητές από κοντά μια σύγχρονη, κάθετη κτηνοτροφική εκμετάλλευση. Παραγωγή γάλακτος – τυποποίηση - εμπορία.

Συμμόρφωση … μετά φόβου

Μετά την αστυνομική επιχείρηση που έλαβε χώρα στο Λιβάδι στις 141-2014, όσοι γεωργοί και κτηνοτρόφοι απασχολούσαν στη δούλεψή τους αλλοδαπούς εργάτες, χωρίς όλα τα απαραίτητα έγγραφα, έσπευσαν τάχιστα την επόμενη μέρα να τους δηλώσουν στο Αστυνομικό Τμήμα Λιβαδίου. Επίσης όσοι συγχωριανοί μας, εν αγνοία τους, αγοράσανε ή δανειστήκανε κλεμμένα δίκυκλα, τα επιστρέψανε και τώρα θα πρέπει να λογοδοτήσουν στις αστυνομικές αρχές.

Συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα

Αθλητικά Δρώμενα Δεκ 2013 – Ιαν 2014

Η ομάδα μας, παίζοντας καλό ποδόσφαιρο σε ορισμένα μόνο παιχνίδια, κατάφερε να συλλέξει 11 βαθμούς και να βρίσκεται στην 8η θέση της βαθμολογίας. Έχει σκοράρει μέχρι στιγμής (13η αγωνιστική) 17 φορές και έχει δεχθεί 28 τέρματα από τους αντιπάλους. Αποτελέσματα αγώνων : !45-.

8; 9; 10; 11; 12; 13; 10;

6µ,*.

8/12/2013 15/12/2013 29/12/2013 5/1/2014 12/1/2014 20/1/2014 25/1/2013

7µ(8,9 @.B.C18%$("6 - D26µ.& @.B.C (G3'.) @.B.C - D1"<4*;& H-%//.*% 2013 - @.B.C @.B.C. - D"µ4*1," D6*%µ. – @.B.C. @.B. C18%$("6 - D1"<4*;&

!01%.

2-2

:';*,* E. F3+%71A+;& (2) @*%8"-> <1% 25-1-2014

3-1 1-0 1-1 1- 4

@-. I%J#-;& B?+. K+#µ'"& E. F3+%71A+;& ( H7 %*%8"->&)

Θέμα γηπέδου

Έντονη κινητικότητα υπάρχει τις τελευταίες μέρες από πλευράς τοπικών και δημοτικών παραγόντων για τη δήθεν επίλυση του θέματος του γηπέδου. Ένα γήπεδο που έπρεπε να υπάρχει από την εποχή των Ολυμπιακών Αγώνων. Υποσχέσεις και διαβεβαιώσεις ξανακούγονται. Το σίγουρο είναι ότι όσο πλησιάζουμε προς τις δημοτικές εκλογές οι υποσχέσεις και οι διαβεβαιώσεις θα ενταθούν. Είναι πάγια τακτική των τοπικών παραγόντων να εκμεταλλεύονται τα προβλήματα για μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Πρέπει όλοι, όσοι αγαπούν και τρέχουν για την ομάδα, να βγάλουν τα δικά τους συμπεράσματα και να κάνουν τις ανάλογες επιλογές στις επερχόμενες δημοτικές εκλογές. «Όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα μικρό καλάθι» λέει ο σοφός λαός.

Στην εκδήλωση κοπής της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συλλόγου Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης παραβρέθηκε ο Γεν. Γραμματέας Δημοσίων Έργων, κ. Στράτος Σιμόπουλος, προσκεκλημένος του πρώην προέδρου του συλλόγου, Καρασούλη Σάκη. Ο κύριος Σιμόπουλος είχε μια ενδιαφέρουσα και χρήσιμη συνάντηση με εκπροσώπους φορέων του Λιβαδίου. Ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΕΛ Καψάλης Νίκος, ο πρώην δήμαρχος Λιβαδίου Γαλάνης Γιώργος, ο εκπρόσωπος του Συνεταιρισμού Βοσκών Λιβαδίου Φακαλής Γάννης, ο εκπρόσωπος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Λιβαδίου Γκρίζος Σωτήρης και πολλοί άλλοι συνομίλησαν μαζί του για διάφορα ζητήματα του χωριού μας με κύριο θέμα την ασφαλτόστρωση του δρόμου Λιβαδίου - Σαρανταπόρου.

Ο κατήφορος … δεν έχει τέλος

Φόρος αγροτικού εισοδήματος 13%, ενιαίος φόρος σε σπίτια, οικόπεδα και αγροτεμάχια, τήρηση λογιστικών βιβλίων και φόρος επιτηδεύματος, υπογραφή υπεύθυνης δήλωσης για άρση του ασύλου του σπιτιού, δικαστικές διώξεις αγωνιζόμενων αγροτών και αγροτοδικεία, περικοπές επιδοτήσεων, περιορισμοί στην αγροτική παραγωγή, μείωση της επιστροφής ΦΠΑ, αύξηση του κόστους παραγωγής (ρεύμα, νερό, αγροεφόδια, φάρμακα), αποχαρακτηρισμός βοσκότοπων και προσφάτως και ένα επιπλέον κόστος, ο ιδιώτης κτηνίατρος εκτροφής. Με την ψήφιση του τελευταίου νομοσχεδίου η συγκυβέρνηση ΝΔΠΑΣΟΚ θεσμοθέτησε τον κτηνίατρο εκτροφής για τους κτηνοτρόφους. Αντί για οργανωμένες γεωτεχνικές υπηρεσίες, πλήρως στελεχωμένες από επιστήμονες για ουσιαστική και χρήσιμη στήριξη του κτηνοτροφικού κλάδου, η πολιτεία σπρώχνει τους κτηνοτρόφους στους ιδιώτες. Πρέπει ο κτηνοτροφικός κόσμος να βάλει ένα φρένο σ’ αυτόν τον κατήφορο.

Διαμαρτυρία κτηνοτρόφων

Το πρωί της Παρασκευής, 31/1/2014, έξω από το κτίριο της Αποκε-

9

ΚΟΥΤΣΟΒΛΑΧΙΚΟ ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ No 19 επιμέλεια Γκατζούνη̋ Γιάννη̋ 1

2

3

10

4

5

6

7

8

11

13

14

17

15

16

18 20

19

21

24

22

23

25

27

26 28

32

33

38

39

29

30 34

40

9 12

41

31 35

36

42

43

37

44

45 46 50 53

47

48

49

55

56

51

52 54

58 60

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 10. Ου μπάγκ μγκέρλι σ άου μσάτι ούγκλι (ελλ) 11. Ακάτς΄ τ΄πόρλου κ΄τσέ λιάμνιλι βόρου ………….. 13. Γίνεται και με άλλα υλικά, αλλά με κιμά έχει άλλη χάρη. Δεσπόζει βέβαια και στη φ΄ρνάρσα 16. Το σπάμε για γούρι την Πρωτοχρονιά 17. Οι καλοκαιρινές διακοπές στο Λιβάδι είναι ………… (αγγλ). Τις χειμερινές δεν τις ανακάλυψαν ακόμη. Έτσι τις μέρες των Χριστουγέννων το Λιβάδι ήταν έρημο. Ελάχιστοι εκδρομείς, κυρίως από τη Θεσσαλονίκη. Είναι το κρύο, είναι κι οι τσέπες κρύες. Δε χιόνισε κιόλας να τα βλέπαμε και λίγο άσπρα. 18. Ναι σε όλα ψήφιζε ο δυναμικός βουλευτής, γόνος της Καραμανλικής οικογένειας. Πέρασαν έτσι μέτρα σκληρά, για να τα εφαρμόσουν οι απλοί πολίτες. Ο ίδιος μεγαλωμένος με τα τραγούδια της γαλάζιας γενιάς του Ρόμπερτ Ουίλιαμς και της Μπέσυ Αργυράκη, έκανε την ιδεολογία του πράξη. Ο Μιχάλης …………… δεν πλήρωνε τέλη κυκλοφορίας, έκλεβε χρήματα για ν΄ανακαινίζει εξοχικά, με λεφτά του Δημοσίου έκανε εκδρομές σε μέρη εξωτικά. Ορίτζιναλ καπιταλιστής! Του βγάζω το καπέλο. Για πόσο ακόμη θα ψηφίζουμε σα βόδια; 19. Σύλλογος Υποψηφίων Ανέργων. Τεράστιος, με εκατομμύρια μέλη. 20. Ερώτηση περίεργου 21. Με τα λεφτά της σύνταξης οι παππούδες ούτε ……….. για το γαϊδουράκι δε μπορούν ν΄αγοράσουν και πώς θα πάνε μια βόλτα στο αμπέλι με γάιδαρο νηστικό; 22. Συνέδρια επί συνεδρίων, συζητήσεις επί συζητήσεων, εκτιμήσεις, διαφωνίες και στο τέλος διασπάσεις. Και μετά συνέδριο για επανεκτίμηση της κατάστασης. Δράση ουσιαστική μηδέν. Και αναρωτιόμαστε ……. φταίει και η Αριστερά είναι κολλημένη δημοσκοπικά. 23. Μύτη άφωνη (βλαχ) 24. Έρχονται και οι εκλογές. Άντε πάλι. Οι αρχηγοί στα μπαλκόνια.: «………….. της Ελλάδας», οι άλλοι σας έταξαν λαγούς με πετραχήλια, ενώ εμείς θα,θα,θα,θα

57

59 61

25. Σπουδαία η …………… της Ελασσόνας που έψαλλε κάλαντα στα χωριά της επαρχίας. Μεγάλο λάθος η ώρα που προγραμμάτισαν την επίσκεψη στο Λιβάδι. Δυόμιση το μεσημέρι λίγος κόσμος άκουσε τις υπέροχες φωνές τους. Κρίμα. 26. Λέτε ο Τσίπρας να κάνει ρουά-………. στον Σαμαρά; Τώρα που πήρε και τις ευλογίες του Ομπάμα και του Βαρθολομαίου όλα είναι πιθανά.

27. Υπουργός προς εργαζόμενους: Μέχρι τώρα σας κόψαμε αυτά τα λεφτά. Στη συνέχεια θα σας κόψουμε άλλα …………. γιατί καταλάβαμε ότι είστε μπούφοι και δεν αντιδράτε. Εμάς θα ξαναψηφίσετε! 30. Φάρμακογιατρικό (καθαρ). 31 Η τρίτη κατά σειρά νότα 32. Ταψί για λιβαδιώτικη πίτα, χωρίς φωνήεντα 33. Μι τουν ήλιου τάβαζα, μι τουν ήλιου τάβγαζα. Τι έχουν τα ……….. κι ψουφάν; 35. Ταινία που δεν ακούγεται 36. Όσο ήμουνα πρωθυπουργός έκλεβα, έτρωγα, έπινα, γλένταγα με πιτσιρίκες είπε ο Μπερλουσκόνι. Εγώ ήμουν μάγκας και οι Ιταλοί που με ψήφιζαν ηλίθιοι. Συμφωνείτε; ………….. σινιόρε 39. Τις περασμένες δεκαετίες στο Λιβάδι υπήρχαν πολλοί μπαλωματήδες. Τώρα δεν υπάρχει ούτε ένα ………………. Οι νέοι έχουν ανεργία, αλλά τσαγκάρης δε γίνεται κανείς! Θέλουν όλοι γραμματείς στο δημόσιο. Έχουν και τις υποσχέσεις των κομμάτων. Παλιά οι τσαγκάρηδες είχαν στα μαγαζιά τους και δερμάτινα είδη για τους κερατζήδες. Από το μαγαζί του πατέρα μου θυμάμαι μερικά. Αβιά πιστέι, γίγκλι, κ΄πιάστρι, πανουκάπλι, μπρουστέλι, κουσκούνι. Στο Λιβάδι την τσαγκαρική εξάσκησαν ουκ ολίγοι, άλλοι λίγο κι άλλοι πολύ. Οι Γιάννης Καρράς, Γιώργος Καρράς, Σάκης Ράπτης, Γιάννης Ράπτης, Σωτήρης Μένος, Ραχωβίτης Σάκης, Αλέκος Καπαώνης, Γιώργος Γαζέτης, Αντώνης Μπέλλης, Αντώνης Δερβένης, Γιώργος Γαλάνης, Βαγγέλης Παλάντζας, Λάζος Μαγιώνας, Γιάννης Μπουτζέτης, Μπάμπης Τζημαγιώργης, Καρράς Αθανάσιος, Πατσικα-

θεοδώρου Γιώργος, Βασίλης Καψάλης και ο πατέρας μου Φάνης Γκατζούνης, επί πολλά χρόνια περνούσαν σόλες, διόρθωναν τακούνια, έραβαν σκισμένα παπούτσια, κάρφωναν παντόφλες, περνούσαν πρόκες σε τσαρούχια, κολλούσαν λαστιχένιες μπότες, έβαφαν σαντάλια. Με το σφυρί, την τανάλια και τη φαλτσέτα έθρεψαν οικογένειες, σπούδασαν παιδιά. 40. Ντάριο ……….. ιταλός θεατρικός συγγραφέας 41. Στα κρίνα βρίσκονται στη μέση (αντίστρ) 44. Στην πλαγιά ……….. βουνού είναι κτισμένο το μικρό μας χωριό σα φωλιά, τραγούδι του Αρίστα για το Λιβάδι 45. Τη λέμε και σαρανταποδαρούσα 47. Σύνδεσμος Ανασφάλιστων Εργαζομένων 48. Έτσι ξεκινάει η φιλία 49. Άμα κιρντούς λα καφινέ , βα π΄λτέστι. Αουά νου αγκάπι …………… Ουρούτ΄ κιρντιάρια 50. Κάνει κρύο καιρός για ………….. 51. Οδύρονταν οι γυναίκες επειδή οι χωροφύλακες έπαιρναν για ακόμη μια φορά τον μπαρμπατάκη τον Χαλκιά από το σπίτι. Επειδή ήταν κομμουνιστής βεβαίως-βεβαίως. Η αντίδρασή του: Χουρουφύλασλι σ΄ σι μι λιά βα μι αλάς΄. Ντα βα μι λιά παπάουλου ντι ακάς΄ ατούμσια βόι …………….. 53. Νέλου (ελλ) 55. Ολυμπιακή Αεροπορία 56. Κοινό στο ντιν και στο νταν 57. Τα όρια του βατ 58. ………….. πετιέται από ξαρχής κι αντριεύει και θεριεύει, έγραψε ο ποιητής για τη Ρωμιοσύνη 59. Έχεις και τον εισαγγελέα να θέλει με το ……….. να θυμηθεί ο Κάντας όλες τις μίζες που πήρε. Δε θυμάται βρε αδερφέ ο άνθρωπος σου λέει. Ήταν τόσες πολλές που δεν τις θυμάται. Θα τρελαθούμε 60. Έβρισκαν, ( η παρέα του μπαμπά μου, όλοι στουρνάρια στα γράμματα) καμιά παλιά εφημερίδα στο δάσος και την έδιναν στον Αντώνη το ……………… να τη διαβάσει. Έσπαγαν πλάκα γιατί αυτός τους έλεγε ευχαριστώ. Ήταν τότε όλοι 10-11 χρονών και δούλευαν στο δάσος! Ο Αντώνης έγινε γιατρός, πρόκοψε, έφτασε ψηλά. Δεν είχε την τύχη να ζήσει πολλά χρόνια. Στην Πανεπιστημιούπολη με φώναζε από μακριά. Π΄τας.(το παρατσούκλι μου). Και στην κουβέντα που πιάναμε κάθε φορά μου θύμιζε την άγρια πείνα που μοιράζονταν με τον πατέρα μου και τ΄ άλλα τσακαλάκια στα πέτρινα χρόνια. Ήρωες της ζωής 61. Μερικές φορές είναι και δίκροκο (βλαχ) ΚΑΘΕΤΑ 38. Βόι νίκα ……….. σιπτ΄μ΄ν΄ σι μι σ΄λ΄γκέσκου ντι λα στρατό 13. Σι αστιρνέμου ίτσι αβέμου ντι λ΄ν΄ σι νου λι μ΄κ΄ …………. 46. Ούτε ένα ψεματάκι τόσο …….. δε μπορεί να πει ένας άντρας. Πρέπει ντε και καλά να ομολογήσει στη γυναίκα του ότι ήπιε τέσσερα τσίπουρα στο καφενείο. Αυτός δεν ήθελε, αλλά η παρέα τον παρέσυρε, όπως πάντα άλλωστε. 1. Είχε τετρακόσια δράμια 20. Η Θεανώ (βλαχ, αντίστρ) 40. Ντισφέτσου ούν΄ μάρι …………(ελλ) σ΄ακλό ασκούμσου λίριλι. 2. Κ΄λντούρι (ελλ) 39. Μισή φόρα 47. Γίσου, πολύ παλιό 3. Αντράμου στρ΄μπ΄τέτς λα σχουλιό σ δάσκαλ-λου μι ακ΄τσά ντι ………….(ελλ) 25. Τους πετάμε από τις μπιστιριές την Καθαρά Δευτέρα 51. Ινστιτούτο Ταλαίπωρων Μικρομεσαίων 28. Άφωνη ρήση 41. Βα λιάου ούν΄ ……… σ΄ούν΄ λουπάτ΄ σι μι ντούκου λα γίνι σι σάπου 54. Τα φωνήεντα της Ήρας 4. Στη φωτογραφία ο …………. ……………… (2 λέξεις) αφήνει να πετάξει το περιστέρι της Ειρήνης. Σε

μεγάλη ηλικία και έχοντας περάσει τα μισά χρόνια στη φυλακή, μας άφησε για πάντα. Η αντιμετώπιση της φτώχειας, έλεγε, δεν είναι πράξη φιλανθρωπίας, αλλά δικαιοσύνης. Όπως η σκλαβιά και το απαρτχάιντ, η φτώχεια δεν είναι κάτι φυσικό. Είναι ανθρώπινο δημι-

ούργημα και μπορεί να εξαλειφθεί από ανθρώπινες πράξεις 5. Βα μι ντούκου λα μπισιάρικ΄ σι ακάτσου ούν΄………

29. Με την αιθαλομίχλη και τις βρώμικες καμινάδες δεν είδαμε φέτος στη Θεσσαλονίκη τον ……….-Βασίλη 55. Πολλοί ……… κουλιντάρηδες στο Λιβάδι. Τα πιτσιρίκια ψάχνουν για χαρτζιλίκι, αφού οι μπαμπάδες τους το έχουν περικόψει. Κουφάλα τρόικα! 14. ……….-κάτω τα ασφαλιστικά ταμεία 34. Δεν έφταναν τα λεφτά για τη μπάρμπι και τη μπιμπιμπό και τα κοριτσάκια το γύρισαν στο κυνηγητό και το …………. Έχει και τα θετικά του το μνημόνιο! 15. Τσόρου (ελλ) 42. Αρδιτσίν΄ (ελλ) 6. Να ……… (παλιά γραφή) το μπουρδέλο η βουλή, φωνάζουν οι δήθεν αγανακτισμένοι. Να την αντικαταστήσουμε με τι κουφιοκέφαλοι; Mε το βασιλιά; Με τον στρατό; Με τον χομεϊνί; Τα λαμόγια εμείς δεν τα ψηφίσαμε; Δε θέλει η βουλή κάψιμο, το κεφάλι μας θέλει σπάσιμο. 22. Νοσοκόμες και ………… (καθ) είναι απαραίτητοι στα κέντρα υγείας και στα νοσοκομεία. Κηπουρούς προσλάμβαναν μέχρι τώρα. Οι οποίοι σε λίγο χρόνο γίνονταν με μαγικό τρόπο διοικητικοί. Και ο χορός καλά κρατούσε56. Μισή δόση 16. Σε πήλινη ………….. γίνεται το καλύτερο τουρσί 43. Το παραδοσιακότερο προσάναμμα (βλαχ) 7. Όμοια σύμφωνα που τυραννούσαν τον Δημοσθένη 44. Η αδερφή σου (βλαχ) 8. Χτυπάει ανθρώπους και κομπιούτερ 31. Ιάρνα βα ου σκότου γκίνι κ΄τσέ άμου αμπάρια μπλίν΄ ντι ………… (ελλ) 57. Βλέπετε φως στο τούνελ; ……… (αγγλ), απαντούν οι απαισιόδοξοι 12. Μειώθηκε δραματικά το μαθητικό ……………. στο Λιβάδι. Με τη βοήθεια του Κώστα Καψάλη που είναι διευθυντής στο Δημοτικό σχολείο έκανα πίνακα με τον αριθμό παιδιών που ήταν γραμμένοι στο Δημοτικό από το 1950 μέχρι σήμερα. Ενδεικτικά σας αναφέρω ότι το1957 στα δύο σχολεία φοιτούσαν 630 μαθητές και σήμερα είναι 85 εκ των οποίων οι 15 είναι παιδιά μεταναστών που εργάζονται στο χωριό.

29. Το τσίπουρο λοιπόν έδρασε και οι λεβέντες αποφάσισαν να κάνουν καντάδα στη λεγάμενη. Έφτασαν στην αυλή και αντί ν’ανέβουν τα σκαλοπάτια, χώθηκαν στο υπόγειο, όπου υπήρχαν πέντε-έξι μουλάρια. Μέσα στην τύφλα τους και στο σκοτάδι άρχισαν να χαϊδεύουν τα καπούλια των μουλαριών λες και χάϊδευαν τη μορφονιά. Όταν συνήλθαν τράπηκαν σε άτακτη φυγή. Αυτοί εκτονώθηκαν, η …………..και η γκέσα δεν ξέρουμε αν το φχαριστήθηκαν 14. Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων. Τη μια μέρα την κλείνουν, την άλλη δεν τη κλείνουν. Όπου είναι δικά μας παιδιά είναι δύσκολες οι αποφάσεις 34. Προς τροϊκανούς: Παύσατε …….. Μας μπαρουτιάσατε5. Αβέμου νούμτ΄. Σι νου ν αγκ΄ρσ΄μου σι πιτριτσέμου …………… (αντίστρ) λα ουάσπισλι τούτς 26. Πολλοί χαίρονται, όταν κάποιοι φίλοι τους έρχονται στο Λιβάδι μόνοι τους, χωρίς τις γυναίκες δηλαδή. Γιατί ξέρουν ότι οι γυναίκες είναι εμπόδιο στις διάφορες δραστηριότητές τους. Χαρτιά, τσίπουρα, ξενύχτια με κιθάρες, οι κυριότερες. Τις έχουν παραλληλίσει με λύκαινες, δεν κατάλαβα γιατί. Γι’ αυτό, μόλις βλέπουν τον νεοαφιχθέντα, ρωτάνε: Σίγκουρου βίνις ή κου ………….: Τα νούμερα προκαλούν μελαγχολία. Καημένο μου χωριουδάκι!

!"#$"%&$ 1950-1960 1960-1970 1970-1980 1980-1990 1990-2000 2000-2010

'()*µ+, µ$*-%./ (µ012, +(2,) 590 480 410 350 220 90

52. Οι εξυπνάδες των πολιτικών, μας έκαναν το ………….. αβίωτο 9. Σχόλιο στο καφενείο του Παμπέρη για τις ομιλίες των πολιτικών αρχηγών όλων των κομμάτων σε συνεδρίαση της βουλής: Ατσιάλι τούτι σούντου κουρκουμπέτι ……………….!

37. Το σπίτι κινδυνεύει να χάσει ο μπαρμπακώτσιος από την τράπεζα. Μέχρι τώρα του είχαν πει ότι κινδύνευαν τα υπάρχοντά του από τους κομμουνιστάς. Φοβόταν μη του πάρουν το γαϊδούρι οι αριστεροί. Λι αρά φρίκ΄ σι νου κιάρντ΄ούνου γουμάρου ………………….. σ΄μπιντουκλιόσου. Τώρα κατάλαβε τι μπλόφα παιζόταν τόσα χρόνια.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ. 10-ΟΖΑ, 11-ΝΤΙΣΚΑΡΙ,13-ΚΕΦΤΕΣ, 16-ΡΟΔΙ, 17-ΜΑΣΤ, 18-ΛΙΑΠΗΣ, 19-ΣΥΑ, 20-ΤΙ, 21-ΣΑΝΟ, 22-ΤΙ, 23-ΝΡ, 24-ΛΑΕ, 25-ΧΟΡΩΔΙΑ, 26-ΜΑΤ, 27-ΤΟΣΑ, 30-ΙΑΜΑ, 31-ΜΙ, 32-ΣΝ, 33ΕΡΜΑ, 35-ΤΝ, 36-ΣΙ, 39-ΤΣΓΚΑΡΑΔΙΚΟ, 40-ΦΟ, 41-ΝΙΡ, 44-ΤΟΥ, 45-ΓΟΥΣΤΟΥΡΙΤΣΑ, 47-ΣΑΕ, 48ΦΙ, 49-ΖΟΡΙΚ, 50-ΔΥΟ, 51-ΠΛΝΤΖΙΑΡΙ, 53-ΑΡΝΙ, 55-ΟΑ, 56-ΝΤ, 57-ΒΤ, 58-ΝΑΤΗ, 59-ΣΤΑΝΙΟ, 60ΦΑΡΜΑΚΙΩΤΗ, 61-ΟΟΥ ΚΑΘΕΤΑ. 38-ΟΥΝ, 13-ΜΟΛΤΣΑ, 46-ΔΑ, 1-ΟΚΑ, 20-ΑΟΝ, 40-ΓΟΥΡΝΑ, 2-ΖΕΣΤΕΣ, 39-ΦΟ, 47ΟΝΑΡ, 3-ΑΦΤΙ, 25-ΑΕΤΟΥΣ, 51-ΙΤΜ, 28-ΡΣ, 41-ΣΑΠ, 54-ΗΑ, 4-ΝΕΛΣΟΝΜΑΝΤΕΛΑ, 5-ΤΣΙΑΡ, 29ΑΓΙΟ, 55-ΟΙ, 14-ΑΝΩ, 34-ΚΡΥΦΤΟ, 15-ΠΟΔΙ, 42-ΡΙΖΑ, 6-ΚΑΗ, 22-ΙΑΤΡΟΙ, 56-ΣΗ, 16-ΣΤΑΜΝΑ, 43ΤΖΑΝΤ, 7-ΡΡ, 44-ΣΟΡΤΑ, 8-ΙΟΣ, 31-ΣΙΤΑΡΙ, 57-ΝΟ, 12-ΔΥΝΑΜΙΚΟ, 52-ΒΙΟ, 9-ΧΙΑΡΤΙ, 37ΟΥΣΚΑΤΟΥ

10

Η µ ουσική, δίνει ψυχή στον κόσµ ο, φτερά στο µ υαλό, πτήση στη φαντασία και ζωή σε όλα.

Σούλης Kοντοφάκας και Θόδωρος Ψαλλίδας γράφουν οι: Σούλης

Μικρές Περιπλανήσεις «Άστρα που ψιχαλίζουν φως»

Έβγαλε και τα καλά της η έρμη επανεκκίνηση του λαϊκού τραγουδιού, με τη μορφή που πήρε στα χρόνια πριν το αρχοντορεμπέτικο. Γιατί, πέρα από πειραματισμούς, οραματιστές και κουλτουριάρηδες, με την καλή πάντα Μάνα, η άνοιξη θα ΄ρθει; έννοια, υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι μελετούν και αγαπάνε και αντίστροφα. Συχνά ο πειραματισμός αυτός οδήΠες μου να περιμένω. γησε σε εκτρώματα και αποτυχημένες στιγμές έμπνευσης, Όχι, η άνοιξη δεν έρχεται όμως η άνοδος του έντεχνου και η μελέτη και ανάδειξη των παραδοσιακών δρόμων από μουσικούς με γνώσεις Μέσα στην καταχνιά. και πτυχία και άλλη άποψη, προσαρμοσμένη στην νέα εποχή και των (μετα)ρεμπέτικων μονοπατιών, έδωσε την ευκαιρία της ανάδειξης κιμπάρικων δίσκων. Σ' αυτούς Μαρτυρική πατρίδα, κατατάσσεται και το Άστρα Που Ψιχαλίζουν Φως των Περιπλανήσεων. σου κλέψαν τα όνειρά σου. Μικρών Υπάρχουν πολλά πράγματα που θα σας κάνουν να αγαπήσετε το συγκεκριμένο δίσκο πριν πατήσετε το play. Με αλυσίδες δέσανε Την ατμόσφαιρα του συγκεκριμένου δίσκου, τη δίνουν τα ολόλευκα φτερά σου. πολύ εύστοχα τόσο οι φωτογραφίες, όσο και το εισαγωγικό κείμενο: φίλοι, χαμόγελα, χαλαρότητα, αλλά και συγκίνηση την ίδια στιγμή για την απουσία του Νίκου Παπάζογλου –ο οποίος, πριν περίπου 20 χρόνια, είχε Μάνα, η άνοιξη θα ΄ρθει; δώσει τα φώτα του και μας έφερνε στο σπίτι μας την Σου είπαν πως δεν ήξερες παλιοπαρέα από την Κω κι έγινε η παρέα, η συντροφιά και η αφορμή για περιπλάνηση. Παρότι όμως το να θρέψεις τα παιδιά σου. μας Άστρα Που Ψιχαλίζουν Φως αφιερώνεται στη μνήμη του Στα κλέψανε, σ’ αφήσανε και ηχογραφείται στο σπίτι του στη Νίσυρο, δεν του πρέπει του Νικόλα κανένα είδος μνημόσυνο. Μόνη στο Γολγοθά σου. Θ' ακούσετε διάφορες φωνές να περνούν από τα μικρόφωνα. Ο Νίκος ο Αρμπιλιάς τώρα, εκ των βασικών συνθετών Μάνα, η άνοιξη θα ΄ρθει; και στιχουργών του εγχειρήματος Μικρές Περιπλανήσεις, Αργυράκη Βούλα παρουσιάζει στιγμές στις οποίες υφαίνει ωραίους στίχους, όπως για παράδειγμα στον εισαγωγικό «Οδοιπόρο» ή στο ευφυέστατο «Μαύρες Γάτες». Η ερμηνεία του ωστόσο

Περιμένοντας την άνοιξη

Γράφει η Γλυκερία Γκρέκου

Χωρίς τίτλο

Σε κοιτάνε και προσπαθείς να θυμηθείς το χρώμα των ματιών τους. Ένα γλαυκό- γκρι, ξεθωριασμένο χρώμα, που πρόσθεσε ο χρόνος, έρχεται και σε μπερδεύει… Μα τα μάτια αυτά, κάποτε, ήταν καστανά, μαύρα, πράσινα, ήταν μάτια ζωντανά, αεικίνητα, θυμωμένα, γελαστά, σκεφτικά. Μάτια που νοιάζονταν για σένα, ειδικά της μάνας με ένα βλέμμα ένιωθε τη χαρά σου ή τη λύπη σου κι ας μην έβγαζε κουβέντα. Κοιτάς τα χέρια τους, σκεβρωμένα, τρεμάμενα με κόπο κουμπώνουν τα ρούχα τους, με κόπο κρατάνε το κουτάλι, δεν έχουν τι να κάνουν όλη μέρα και τρίβουν τα δάχτυλα να περνάει η ώρα. Είναι τα χέρια που κάποτε έστυβαν την πέτρα, ξεφόρτωναν ζώα, δούλευαν στα χωράφια, στις οικοδομές. Είναι τα χέρια που σου κρατούσαν τα χεράκια «στράτα, στρατούλα…» στα πρώτα βήματά σου, που έπιαναν το μέτωπό σου με ανησυχία σαν σε έβλεπαν αδιάθετο. Άνοιγαν φύλλο στο άψε σβήσε για να πάρεις μαζί σου την πίτα που σου άρεσε, που έπλεναν τα ρούχα σου, τα τακτοποιούσαν, που σου έπλεκαν ένα πουλόβερ για να ζεσταίνεσαι και να είσαι στη μόδα. Είναι τα χέρια που γνώριζες πως θα είναι εκεί για να σε προστατέψουν στα δύσκολα… Και να, τώρα βρίσκονται κοντά σου, αν βρίσκονται, και νιώθεις πως είναι απόλυτα εξαρτημένοι από σένα. Και αυτό σε κάνει και νιώθεις αιχμάλωτός τους, νευ-

παραμένει ξεχωριστή, με τα γνωστά προβλήματα που ευτυχώς δεν διορθώθηκαν ούτε είκοσι χρόνια μετά. Επειδή οι Μικρές Περιπλανήσεις έπαιξαν σημαίνοντα ρόλο στην ίδια την ύπαρξη της παρέας και στη σύμπνοιά της, καταλήγουν εδώ σε μια μουσική κατάθεση με πολλές όψεις. Πότε δηλαδή επικρατεί μια διάθεση προσέγγισης και ταύτισης με το ρεμπέτικο, πότε παίρνει φόρα και ανεβαίνει στην επιφάνεια ένα έντεχνο πέπλο που σε ανεβάζει στα σύννεφα και πότε ο αυτοσχεδιασμός και η κάθε ξεχωριστή ερμηνεία, πλέκονται γύρω από τη μελωδία και σε ταξιδεύουν όπου ορίζει ο κάθε ένας ερμηνευτής. Ως αποτέλεσμα, μερικές φορές μοιάζει να κάνει απόνερα η βάρκα των Μικρών Περιπλανήσεων. Σε κερδίζει όμως τελικά η αίσθηση της παρέας και η ζεστασιά που περνάει μέσα από τις νέες αυτές ηχογραφήσεις τους. «Συμπληρώθηκαν ήδη είκοσι χρόνια από τότε που με την παρουσία, τη βοήθεια και την παρότρυνση του Νίκου Παπάζογλου καταγράψαμε τα πρώτα μας τραγούδια. ...Όλα αυτά τα χρόνια οι Μικρές Περιπλανήσεις έφτιαξαν ένα ταξίδι. Ένα ταξίδι, με τους δικούς του σταθμούς, τις δικές του συντεταγμένες. Για μάς, σ' αυτό το ταξίδι, συντεταγμένες ήταν οι τόποι και οι στιγμές, οι φίλοι και τ' αδέρφια. Αυτά κερδίσαμε κι αυτά μας έμειναν. Να μας συντροφεύουν και να μας ζητούν επίμονα καινούργια ταξίδια. Έτοιμοι, λοιπόν, στην αφετηρία και πάλι. Με ορμητήριο, αυτή τη φορά το «Νησιωτικό», το σπίτι της οικογένειας Παπάζογλου στα Νικειά της Νισύρου, όπως είχε προγραμματιστεί να γίνει, μετά το τέλος του «Αγροτικού». Καλό σας ταξίδι και καλή ακρόαση!

ριάζεις που δεν ακούνε και βάζουν την τηλεόραση στη διαπασών, που τους πέφτουν τα κουτάλια από τα χέρια, που λερώνουν και λερώνονται, που ξεχνούν τα αυτονόητα, που ρωτούν τα ίδια και τα ίδια, που σου διηγούνται τα ίδια και τα ίδια, που σε τρέχουν κάθε τρεις και λίγο στους γιατρούς, που κάνουν του κεφαλιού τους… Κι εκεί που νιώθεις όλα αυτά, σε πιάνουν οι τύψεις, υποχωρείς, χαμηλώνεις τον τόνο της φωνής σου και την άλλη μέρα πάλι τα ίδια… Και έχω την εντύπωση πως αυτή η γενιά των γερόντων είναι η τελευταία «τυχερή» γενιά που ζει συντροφιά τα τελευταία χρόνια της ζωής τους έχοντας δίπλα τους έναν δικό τους άνθρωπο. Και με αφορμή το « φευγιό» κάποιων γνωστών μας, φευγιό σκληρό, της μοναξιάς, στην πιο μοναχική στιγμή της ζωής μας, με αυτή την αφορμή λοιπόν, σκέφτομαι πως όσο κουραστική, όσο ψυχοφθόρα κι αν είναι αυτή η συμβίωση με τους γέροντες αξίζει να τη ζει κανείς… Το γιατί δεν θα το αναλύσω, κάποια πράγματα δεν σηκώνουν πιο πολλές κουβέντες από τις αυτονόητες: Γιατί είναι οι γονείς μας. Σε μια κουβέντα για το γήρας και τη μοναξιά, πέντε περίπου χρόνια πριν, με τον Μάνο Ελευθερίου και τον εκλιπόντα πια, ποιητή, Γιάννη Βαρβέρη σε ένα καφέ στην Αθήνα, μου μετέφεραν την αγωνία τού να «φεύγει» κάποιος μόνος. Μου έλεγαν, και συμφωνούσαν και οι δυο, πόσο εφιαλτικό είναι για έναν ηλικιωμένο να ζει μόνος σε μια πόλη σαν την Αθήνα. Εδώ να πω πως ο Βαρβέρης ήταν νεότατος, η αρρώστια τον έκανε να δείχνει καταπονημένος και πολύ μεγαλύτερος, αλλά και ο Μάνος Ελευθερίου μια χαρά, υγιέστατος με το ουίσκι στο χέρι και μετά ένα δεύτερο και κάπου εκεί γύρισε και μου θύμισε κάποιους στίχους από τη συλλογή: «Πρόβα» του Γιάννη Βαρβέρη. Και κάθε φορά που τους διαβάζω, συγκλονίζομαι. Και σας τους παραθέτω κλείνοντας τις σκέψεις μου. … Ποτέ σας δε θα μάθετε πώς μεγαλώνει ένας άνθρωπος σε βρέφος που δεν κλαίει.

11

Παρέα Λιβαδιωτών στο Κιόσκι προπολεμικά

Προπολεμικά. Παρέα Λιβαδιωτών στο Κιόσκι φωτογραφίζονταιι απο το φωτογράφο της εποχής Ιωακείμ (Κοζάνη). Από αριστερά : παιδάκι άγνωστο, Μουσένας Σωτήρης, Γκρίζος Αντώνης, Καρατζίκας Αντώνης, Δαμαλής Γιώργος, Καράγιας Δημήτρης, Κομπολής Βασίλης Ευχαριστούμε για την αναγνώριση των προσώπων τον Αντωνίου Αντώνιο. Φώτο απο το αρχείο του ΕΣΛ, φακελος Γκρίζου Αντωνία. Συνέχεια από το προηγούμενο φύλλο (56ο)

Η κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά το Χουριέτ. του ιστορικού Γρηγόρη Βέλκου Στρατιωτική Υπηρεσία Α) Κατάταξις και σύγκλησις 1)Οι κατ’ έτος νεοσύλλεκτοι θα υπολογίζωνται και διανέμωνται αναλόγως του αριθμού των στρατευσίμων της πρώτης κατηγορίας όλων των στρατολογικών τμημάτων. Οι ούτως αναλογούντες εις έκαστον τμήμα άνδρες θα ορίζωνται δια γενικής κληρώσεως χωρίς να εξαιρεθή ουδέν στρατολογικόν τμήμα.

2) Η σύγκλησις των ιχτιάτι και εφέδρων δεν θα γίνηται ως μέχρι σήμερον επί περιωρισμένων τινών στρατολογικών περιφερειών. Λαμβανομένης όμως υπ’ όψιν της ευρείας εκτάσεως των Οθωμ. Χωριών και της σπάνεως των μέσων της συγκοινωνίας θα διαιρεθή το Κράτος εις ωρισμένας ευρείας Περιφερείας και θα εφορμόζεται η βαθμηδόν σύγκλησις εις όλους τους ομίληκας συγχρόνως, χωρίς να αφαιρήται κανέν στρατολογικόν τμήμα εκάστης περιφερείας.

3)Να μεταφρασθώσιν εις όλας τας γλώσσας των Χριστιανικών Εθνών σαφώς και λεπτομερώς και να δημοσιευθώσιν επισήμως όλοι οι στρατιωτικοί νόμοι και κανονισμοί, τους οποίους πρέπει να γνωρίζουν γενικώς όλοι οι πολίται και ιδία οι κανονίζοντες τον τρόπον και τον χρόνον της συγκλήσεως των ιχτιάτι και εφέδρων. Β) Δημιουργία Αξιωματικών.

4) Δια να γίνωσι το ταχύτερον αξιωματικοί εκ των χριστιανικών Εθνών και αυξήση τοιουτοτρόπως η προς την στρατιωτικήν υπηρεσίαν προθυμία των στρατευσίμων χριστιανών, να επιτραπή εφ’ άπαξ επί τρία μόνον έτη η εις την σχολήν Χαρμπέ1 παραδοχή των χριστιανοπαίδων διαγωνιζομένων ως προς το επιστημονικόν μέρος εν τη ιδία αυτών γλώσση, και παρεχομένης εις αυτούς διευκολύνσεως εις το ζήτημα της τουρκικής γλώσσης, την οποίαν να γνωρίζωσιν όσον και εις τας λοιπάς ανωτέρας του Κράτους σχολάς εισαγώμενοι χριστιανοί, δηλ. να δύνανται να εκφράζωνται προφορικώς και γραπτώς.

5) Οι μαθηταί της σχολής των εφέδρων αξιωματικών κατά τους τελευταίους μήνας της φοιτήσεώς των να υπηρετώσιν εις τας τάξεις του ενεργού στρατού ως αληθείς αξιωματικοί και να εξέρχωνται της σχολής φέροντες τον βαθμόν του αξιωματικού. Γ) Τροποποίησις Νόμων.

6) Να τροποποιηθώσιν όλοι οι στρατιωτικοί νόμοι και κανονισμοί ούτως, ώστε να λαμβάνωνται υπ’ όψιν γενικώς η θρησκεία, η αγωγή, τα εθνικά ήθη και έθιμα όλων των εν γένει των στρατιωτών. Να ορισθή δι ιδιαιτέρου Νόμου η απαγόρευσις της αλλαξοπιστίας των στρατιωτών εφ’ όσον διατελούσιν υπό τα όπλα. Να τροποποιηθή η « εισαγωγή» του εσωτερικού κανονισμού του στρατού εις τρόπον ώστε να φαίνηται ότι ο Οθωμανικός στρατός ανήκει εις τους χριστιανούς όσον και εις τους Μουσουλμάνους. Να αναγραφώσι διατάξεις και υπέρ των χριστιανικών ηθών και εθίμων, όπου υπάρχουσι τοιαύται δια τα ήθη και έθιμα των μουσουλμάνων. Να αναφέρηται και περί ιερέως όπου γίνεται λόγος περί ιμάμου. Να διορισθή ανά είς περιοδεύων ιερεύς εις εκάστην μεραρχίαν δια τους εν αυτή διαφόρων δογμάτων χριστιανούς στρατιώτας. Να επιτευχθή η απαγόρευσις των εκ μέρους αξιωματικών ή μουσουλμάνων στρατιωτών γινομένων προς τους χριστιανούς στρατιώτας ύβρεων, προσβολών και κακώσεων επιτρεπομένου εις αυτούς να αναφέρωνται απ’ ευθείας ενώπιον του ανωτέρου διοικητού του τμήματος. Δ) Στρατολογικαί διατάξεις.

7) Να ελαττωθή ο χρόνος της θητείας της ενεργού υπηρεσίας και ιδία του ναυτικού.

8) Να ορισθή εις τον νόμον της στρατολογίας ως ηλικία προστάτου το 21ον έτους αντί

του 27ου έτους ηλικίας.

9) Να απαλλαγώσι της στρατιωτικής υπηρεσίας οι μονογενείς υιοί.

10) Να λαμβάνηται μόνον ο εις υιός της μητρός όταν έχη μόνον δύο υιούς. Ε) Θητεία εν ειρήνη 11) Να εκτελώσιν οι νεοσύλλεκτοι εν καιρώ ειρήνης την θητείαν των εντός των ανωτέρω αναφερομένων στρατιωτικών περιφερειών, όπερ ισχύει και νυν, θα συντελέση δε εις την κανονικήν υπηρεσίαν εν σχέσει προς την τάξιν, εκγύμνασιν, ηθικήν και υγείαν των ανδρών. Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον υποβάλλον την φοράν ταύτην τα αιτήματα ταύτα, παρακαλεί την Κυβέρνησιν αφ’ ενός μεν να έχη πεποίθησιν ότι άγεται υπό ειλικρινεστάτου πόθου υπέρ της ισχύος και ευημερίας του συνταγματικού Κράτους, αφ’ ετέρου δε να λάβη υπ’ όψιν ότι η περαιτέρω εκκρεμότης κατ’ ανάγκην θέλει δημιουργήσει απροχώρητον την κρίσιμον κατάστασιν, της οποίας η ευθύνη δεν θα ανήκη εις αυτό.

28 Απριλίου 1911» Οι Τούρκοι τελικά δεν δυσκολεύτηκαν να δώσουν τις ζητούμενες εγγυήσεις γιατί τους Έλληνες δεν είχαν σκοπό να τους κατατάξουν στον κανονικό μάχιμο στρατό τους. Δεν τους εμπιστεύονταν και από φανατισμό και αντιζηλία δεν τους έδιναν καμιά σημασία. Τους θεωρούσαν κατώτερους από τους Μουσουλμάνους στρατιώτες και, για να τους ταπεινώνουν, τους χρησιμοποιούσαν ως υπηρετικό και βοηθητικό προσωπικό, σε όλες τις αγγαρείες, στις πιο βαριές απασχολήσεις και είναι πολύ αμφίβολο αν έλαβαν ακόμα και τη στοιχειώδη στρατιωτική εκπαίδευση περισσότεροι από 15.000 άντρες, βαφτισμένοι χριστιανοί.2 Το πόσο πολύ επιθυμούσαν οι Νεότουρκοι και επεδίωκαν με κάθε τρόπο, ακόμα και με γελοίες δικαιολογίες, να μη μπουν στις ένοπλες τουρκικές δυνάμεις Έλληνες αξιωματικοί και «μολυνθεί» μ’ αυτό τον τρόπο ο «οθωμανισμός» της Αυτοκρατορίας, φαίνεται καθαρά από το παρακάτω ανέκδοτο έγγραφο: Απαγόρευση εισαγωγής Ελλήνων σε επίσημες Τουρκικής Σχολές. Αριθ. Πρωτ. 20 Αύξ.αριθ.1 Παναγιώτατε Δέσποτα Το Καϊμακαμλίκιον Ελασσώνος δι εγγράφου υπ’ αριθ. 448 και ημερομηνίαν 24 8/βρίου εν. έ. ανεκοίνωσεν εις την ταπεινήν Μητρόπολιν αντίγραφον εγκυκλίου του Υπουργείου της Παιδείας έχουσα εν περιλήψει ως εξής: Παρετηρήθη ότι οι απόφοιτοι των ιδιωτικών Σχολείων και διπλωματούχοι παρουσιαζόμενοι όπως εισαχθώσιν εις τας επισήμους Σχολάς του Κράτους στερούνται ως επί το πλείστον των απαιτουμένων γνώσεων και ιδία αγνοούσι την Ιστορίαν του Οθωμανικού Κράτους και την Γεωγραφίαν. Οι εις τας ανωτέρας του Κράτους Σχολάς θέλοντες να εισαχθώσι δι εξετάσεων, ανάγκη να ώσι κάτοχοι των μαθημάτων των εν τοις επισήμοις προγράμμασι αναγραφομένων. Και είναι μεν αληθές ότι η σύνταξις των προγραμμάτων των ιδιωτικών σχολείων ανήκει εις τους ιδρυτάς αυτών, εν τούτοις οι εκ τοιούτων Σχολείων προσερχόμενοι εις τας Κυβερνητικάς Σχολάς δέον να παρουσιάζωσι ενδεικτικά συμφωνούντα προς την επίσημον εκπαίδευσιν. Προς ευκολίαν όθεν των θελόντων να εισαχθώσιν εις τας κυβερνητικάς Σχολάς ανάγκη τα προγράμματα των ιδιωτικών Σχολών να καταρτίζωνται συμφώνως προς τα προγράμματα των επισήμων του Κράτους Σχολών και ιδία τα προγράμματα των γυμνασίων όσον αφορά το τμήμα των επιστημονικών μαθημάτων. Το καϊμακαμλίκιον ανακοινούν την ως άνω εγκύκλιον του Υπουργείου συνιστά την πλήρη εφαρμογήν αυτής όσον αφορά τα προγράμματα των παρ’ ημίν Σχολών. Ταύτα κατά καθήκον ευσεβάστως φέρων εις γνώσιν της Υμ.Θειοτάτης Παναγιότητος, διατελώ μετά του προσήκοντος σεβασμού. Εν Τσαριτσάνη τη 4η 9/βρίου 1910 Της Υμ. Θειοτ. Παναγιότητος ελάχιστος εν Χριστώ αδελφός και ολοπρόθυμος + Ο Ελασσώνος Νεόφυτος3 Όλη αυτή η προσβλητική συμπεριφορά επέδρασε δυσμενώς και μάρανε την πρώτη διάθεση των Ελλήνων για στρατολογία και προσφορά υπηρεσιών στον Οθωμανικό στρατό. Δημιουργήθηκε ένα κλίμα δυσφορίας και πολλοί νεαροί Έλληνες από το Λιβάδι και όχι μόνο, για να αποφύγουν τη στρατολόγησή τους, άρχισαν να μεταναστεύουν στην Αυστραλία και σε χώρες της αμερικανικής Ηπείρου και κυρίως στις Η.Π.Α, στον Καναδά και την Αργεντινή. Από το Λιβάδι υπολογίζεται ότι κατά την περίοδο 1909-1911 ξενιτεύτηκαν περίπου 300 νέοι ηλικίας 15 - 20 χρονών. Οι μη μουσουλμανικές Κοινότητες υποχρεώθηκαν να εκλέξουν νέους Προέδρους που ήταν με ποινή θανάτου υποχρεωμένοι να τηρούν πιστά τις εντολές των Νεοτούρκων τοπικών Διοικητών. Το πιο σπουδαίο όμως γεγονός ήταν το ότι η κήρυξη του Νεοτουρκικού Συντάγματος (Χουριέτ) στην ουσία δεν έλυσε το Μακεδονικό ζήτημα και ούτε σταμάτησε το Μακεδονικό Αγώνα. Όπως πολύ σωστά γράφτηκε «το 1908 σταμάτησε ο ένοπλος ελληνοβουλγαρικός πόλεμος χωρίς να πάψει και η ελληνοβουλγαρική διαμάχη». Ευτυχώς που δεν άργησε να έρθει η απελευθέρωση το 1912.

1. Η Σχολή Χαρμπέ που λειτουργούσε στην Κωνσταντινούπολη, ήταν σαν τη δική μας σημερινή Σχολή Ευελπίδων.

2. Douglas Dakin « Ο ελληνικός αγώνας στη Μακεδονία 1897-1913», σελ. 532,534.

3. Το έγγραφο αυτό βρίσκεται στη σελίδα 89 του Κώδικα. Για το περιεχόμενο της παραπάνω εγκυκλίου θεωρούμε απαραίτητο να κάνουμε τα παρακάτω σχόλια: α)Μετά το Χουριέτ του 1908, που διακήρυττε την ισοπολιτεία σε όλους τους κατοίκους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, έπρεπε κανονικά να έχουν δικαίωμα και οι Έλληνες να φοιτούν σε ανώτερες κρατικές σχολές. Αυτό όμως δεν εφαρμόστηκε ποτέ, γιατί οι Τούρκοι εύρισκαν διαρκώς προφάσεις και δικαιολογίες για να αποκλείουν τους Έλληνες από τις εξετάσεις. β) Στην παραπάνω Εγκύκλιο βρίσκουν τη δικαιολογία ότι οι Έλληνες « …αγνοούν την Ιστορία του Οθωμανικού Κράτους και τη Γεωγραφία …» γ) Ιδιωτικά Σχολεία οι Τούρκοι θεωρούσαν τα ελληνικά σχολεία που λειτουργούσαν στα χωριά με τη φροντίδα των Μητροπόλεων. δ) Από την τελευταία φράση, τέλος, «…Προς ευκολίαν όθεν των θελόντων να εισαχθώσι εις τας κυβερνητικάς Σχολάς…. το τμήμα των επιστημονικών μαθημάτων» προκύπτει πεντακάθαρα η πρόθεση αποκλεισμού των Ελλήνων από τις Κρατικές Σχολές, αφού βάζουν σαν όρους πρώτον την προσαρμογή των προγραμμάτων των ελληνικών σχολείων με τα προγράμματα των οθωμανικών σχολείων και δεύτερον τη γνώση « των επιστημονικών μαθημάτων », δηλ. την Ιστορία και τη Γεωγραφία της Οθωμανικής Παναγιώτη Λιούφη « Ιστορία της Κοζάνης», σελ. 154,157. Ελ. Γκούμα « Λιβάδι», ό.π.π., σελ.

197 και εξής. Παναγιώτη Λιούφη « Ιστορία της Κοζάνης», σελ. 154,157. Ελ. Γκούμα « Λιβάδι», ό.π.π., σελ. 197 και εξής. ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΛΛ. ΕΘΝΟΥΣ, ό.π.π., τόμ. ΙΔ΄., σελ. 279.