Δεκέμβρης 2015

ΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΙ ΝΕΟ Δ.Σ. ΣΤΟΝ Ε.Σ.Λ.

Γιατί μπαμπά…;

Πλήρως ανανεωμένη η σύνθεση του Συμβουλίου

Στις 26 Δεκεμβρίου 2015, πραγματοποιήθηκε τελικά η Γενική Εκλογοαπολογιστική Συνέλευση του Συλλόγου μας, καθώς η προγραμματισθείσα για τις 19 Δεκεμβρίου 2015 δεν έγινε λόγω μη απαρτίας. Παρουσία του απερχόμενου Διοικητικού Συμβουλίου και των μελών που παρευρέθησαν, έγινε συζήτηση για διάφορα θέματα σχετικά με το Σύλλογο και ακολούθησε η καθιερωμένη διαδικασία της ψηφοφορίας από τα αποτελέσματα της οποίας συστάθηκε το νέο Δ.Σ. ως εξής: Πρόεδρος: Σούρδη Φανή, Αντιπρόεδρος: Λάππας Δημήτριος, Γραμματέας: Μόσχη Κατερίνα,

ΓΙΟΡΤΕΣ ΣΤΟ ΛΙΒΑΔΙ Η λαϊκή ρήση, «Πάσχα στο χωριό, Χριστούγεννα στην πόλη», επιβεβαιώθηκε για άλλη μια χρονιά όσον αφορά τους επισκέπτες στο Λιβάδι την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων. Λίγες, λοιπόν, οι αφίξεις Λιβαδιωτών και με σχεδόν ανοιξιάτικο καιρό οι γιορτινές μέρες, σε σημείο που αρκετοί συμπατριώτες μας έβγαλαν τις ψησταριές στο δρόμο, κάτι που σίγουρα δεν θύμιζε Χριστούγεννα. Ο καλός καιρός, εντούτοις, δεν λειτούργησε και ενθαρρυντικά για τους «κολιντάρηδες», καθώς ελάχιστες παρέες, κυρίως μαθητών δημοτικού, είπανε «πλαλήξανε» κάλαντα.

Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς ο καιρός αποζημίωσε όσους επισκέφτηκαν το χωριό ασπρίζοντας στέγες και δρόμους και δημιουργώντας ένα γνώριμο και πανέμορφο τοπίο, ενώ ελάχιστα ήταν τα προβλήματα στις συγκοινωνίες. Για άλλη μια χρονιά, το «καράβι» του Εξωραϊστικού Συλλόγου ταξίδεψε σε σοκάκια γεμάτα «γλίστρα», κρατώντας ζωντανό το έθιμο της Αρχιμηνιάς του λιβαδιώτικου «Σουρβάσο».

Ταμίας: Μάντζιου Ελένη, Μέλη: Γιάγκου Γλυκερία, Κυλώνης Νικόλαος, Τσανούσα Αλίκη. Είναι ελπιδοφόρο ότι και αυτό το νέο Δ.Σ. απαρτίζεται από νέους ανθρώπους. Η όρεξη, το μεράκι τους, οι φρέσκιες ιδέες και η διάθεση για εθελοντική προσφορά εγγυώνται τη συνέχεια της δημιουργικής πορείας του Συλλόγου, του ΔΙΚΟΥ μας Συλλόγου… Απαισιοδοξία, όμως, προκαλεί η αισθητή απουσία από τις διαδικασίες των κατοίκων του χωριού και κυρίως των γονιών, των οποίων τα παιδιά συμμετέχουν σε όλες τις δραστηριότητες του Συλλόγου. Είναι αδιανόητο και παράλληλα απαράδεκτο σε ένα χωριό με τόσα παιδιά να παρατηρείται τόση μεγάλη αδιαφορία για το μέλλον του Συλλόγου. Ας αναρωτηθούμε: είναι πιο εύκολο τα παιδιά να πηγαίνουν στην Ελασσόνα ή οπουδήποτε αλλού για να συμμετέχουν στις συγκεκριμένες δραστηριότητες; Θα ήταν καλύτερο αν αναστέλλονταν όλες οι δραστηριότητες και χάνονταν όλα αυτά που τόσα χρόνια μας προσέφερε και συνεχίζει να προσφέρει; Κακά τα ψέματα, ο Σύλλογος απέμεινε ο μοναδικός φορέας που προσφέρει πολιτισμό στο χωριό, και, αν εκλείψει και αυτός, το χωριό μας θα ερημώσει πολιτιστικά. Καλό θα ήταν να ενδιαφερόμαστε όλοι μας, μικροί και μεγάλοι, για κάτι που εδώ και πολλά χρόνια αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής και της ταυτότητας του χωριού μας.

ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Μια υπόθεση δύο δεκαετιών Ήρθε και για μας η ώρα. Από τη Δευτέρα 1 Φεβρουαρίου 2016 ξεκίνησε η υποβολή δηλώσεων για το Εθνικό Κτηματολόγιο. Το Κτηματολόγιο είναι η γενική, ενιαία, συστηματική και διαρκώς ενημερωνόμενη καταγραφή της κτηματικής περιουσίας. Περιλαμβάνει τη γεωμετρική περιγραφή και το ιδιοκτησιακό καθεστώς κάθε γεωτεμαχίου. Η υποβολή των δηλώσεων είναι υποχρεωτική. Μια υπόθεση δύο και πλέον δεκαετιών, το πολύπαθο θέμα του Κτηματολογίου που ξεκίνησε πιλοτικά το 1995, ακόμη δε λέει να τελειώσει. H Ελλάδα, δυστυχώς, παραμένει η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που δεν διαθέτει ολοκληρωμένο Κτηματολόγιο εν έτει 2016. Οι Λιβαδιώτες κάτοχοι ακινήτων υποχρεούνται μέχρι 3 Μαΐου 2016 να υποβάλουν την ανάλογη δήλωσή τους στο αρμόδιο γραφείο κτηματογράφησης στην Ελασσόνα. Για τους Λιβαδιώτες του εξωτερικού η καταληκτική ημερομηνία είναι η 1η Αυγούστου 2016. Ήδη στο Λιβάδι και στην ευρύτερη περιοχή μας ξεκίνησαν τη λειτουργία τους δύο τεχνικά γραφεία, με συμπατριώτες επιστήμονες, για την εξυπηρέτηση των αναγκών του τοπικού μας πληθυσμού.

Γιατί μπαμπά χρειάζεται να διαμαρτύρεσαι για να έχουμε δάσκαλο; Δεν είναι δικαίωμά μας;

Ρε πώς αλλάζουν οι καιροί Έχει ο καιρός γυρίσματα. Ποιος να το πίστευε, λοιπόν, πως όταν πριν από λίγα χρόνια, κοντινά, χθες, προχθές δηλαδή, το 3% του ελληνικού λαού που ψήφιζε ΣΥΡΙΖΑ πρωτοστατώντας στους δρόμους, στους αγώνες, στις διαδηλώσεις, θα κατάφερνε να φέρει τα πάνω κάτω στο ελληνικό πολιτικό σκηνικό και εντέλει αυτό το 3% θα γινόταν 16%, 36% και τελικά κυβέρνηση. Τα συνθήματα τότε πολλά, κατά του 1ου, 2ου μνημονίου, της Ε.Ε. του Δ.Ν.Τ. Τι να θυμηθεί κανείς! Περνάει όμως ο καιρός και η χθεσινή αντιπολίτευση, ο ΣΥΡΙΖΑ, κυβέρνηση τώρα, πλειοψηφία δηλαδή, έχει καταφέρει να ξαναβγάλει τον ελληνικό λαό, την αντιπολίτευση – πλειοψηφία στους δρόμους. Μπράβο! Αντί λοιπόν να αναρωτηθεί ότι κάτι δεν πάει καλά, σκέφτεται μονόδρομα, μονοδιάστατα, λέγοντας πως το μόνο που θέλουν όλοι είναι να ρίξουν την κυβέρνηση Τσίπρα. Λες και όσοι αντιδρούν είναι όλοι μόνο δεξιοί ή πρώην ΠΑΣΟΚ ή … Αυτή η λογική δεν οδηγεί πουθενά. Η κοινωνία έχει γίνει καζάνι που βράζει. Απλά η κυβέρνηση κινείται αργά – νωχελικά, βλέπει παντού η συνέχεια στη σελίδα 3

& μεγάλα σχόλια και νέα

Μικρά

Εσωκομματικές Εκλογές ΝΔ Κανονικά διεξήχθησαν οι εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη προέδρου της ΝΔ στο Λιβάδι στις 20 Δεκ 2015. Η κάλπη στήθηκε στο κοινοτικό κτίριο και η διαδικασία κύλισε ομαλά. Ψήφισαν συνολικά 186 Λιβαδιώτες. Τα αποτελέσματα είχαν ως εξής: Μειμαράκης 78, Τζιτζικώστας 56, Μητσοτάκης 40, Άδωνης 12. Στο 2ο γύρο, στις 10 Ιαν 2016, ψήφησαν μόνο 142 και τα αποτελέσματα έδωσαν στον κ. Μειμαράκη 76 και στον κ. Μητσοτάκη 66.

Και σε… τράπουλα ο Γεωργάκης Ολύμπιος! Στο τεύχος 59 του περιοδικού «Αρχαιολογία και Τέχνες», η αρχαιολόγος Βάνα Μπουσέ περιγράφει την παλαιότερη γνωστή ελληνική τράπουλα, η οποία χρονολογείται στο 1822, και σ’ αυτήν οι τέσσερις «Ρηγάδες» απεικονίζονται με τις μορφές των Αλέξανδρου Υψηλάντη, Οδυσσέα Ανδρούτσου, Γεωργάκη Ολύμπιου και Γεωργίου Καντακουζηνού. Ιστορικό και όχι μόνο ενδιαφέρον παρουσιάζει η σχετική περιγράφή της απεικόνισης του Γεωργάκη Ολύμπιου: «Ο ρήγας μπαστούνι φέρει την επιγραφή «Γιορντάκι» και αναφέρεται προφανώς στο Γιωργάκη Ολύμπιο, του οποίου ο ρόλος στα πολεμικά γεγονότα της Μολδοβλαχίας υποδηλώνεται με το κάλυμμα της κεφαλής του μαύρο, σε σχήμα κυλίνδρου, φέρει το σύμβολο των Ιερολοχιτών, δηλαδή κρανίο και κάτω από αυτό δυο οστά χιαστί. Ο Γιωργάκης είχε υπηρετήσει στο ρώσικο στρατό και για αυτό φοράει στολή με χρυσά σειρήτια και από πάνω έναν κόκκινο μανδύα στολισμένο με γούνα. Με το δεξί του χέρι κρατάει τη

λαβή ενός πιστολιού». Μετά τα γραμματόσημα, λοιπόν, και τις τηλεκάρτες, συναντάμε τον ήρωα και στην παλαιότερη τράπουλα.

Ο σκοταδισμός καλά κρατεί… Κείμενα του 1963, προσφάτως απομαγνητοφωνημένα, με άκρως σκοταδιστικό και μισαλλόδοξο περιεχόμενο, του μητροπολίτου Φλώρινας Καντιώτη, διανέμονται σχεδόν κάθε Κυριακή πρωί σε λιβαδιώτικη εκκλησία. Το διχαστικό και πολιτικά προπαγανδιστικό κείμενο ενός αμφιλεγόμενου

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΑΝΑΝΕΩΣΕΙΣ ΚΟΜΟΤΗΝΗ ΒΟΛΟΣ: ΓΑΛΑΝΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΑΡΙΣΑ ΕΛΑΣΣΟΝΑ: ΚΑΠΕΤΗ ΘΕΟΔΩΡΑ, ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΛΑΖΑΡΟΣ, ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΜΠΑΤΖΟΓΙΑΝΝΗ-ΜΑΛΛΙΟΥ ΕΙΡΗΝΗ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΡΟΥΝΤΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΛΙΒΑΔΙ ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΓΚΟΥΜΑΣ ΓΑΖΕΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΓΑΖΕΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΓΕΩΡΓΟΥΛΗΣ ΝΙΚΟΣ, ΣΤΕΦΑΝΟΣ, ΓΑΛΑΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΓΚΑΤΖΟΥΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΚΑΡΑΒΙΔΑ ΓΚΑΤΖΟΥΝΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ, ΔΕΡΒΕΝΗΣ ΑΣΠΑΣΙΑ, ΚΙΤΣΑΣ ΝΙΚΟΣ, ΚΟΝΤΟΦΑΚΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΚΑΨΑΛΗΣ ΝΙΚΟΣ – ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΜΠΑΜΠΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΜΠΑΜΠΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΚΥΛΩΝΗΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ, ΒΟΥΛΑ, ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΕΥΑΝΘΙΑ, ΜΗΤΩΝΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, ΜΟΚΑ ΠΑΠΠΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΤΣΑΧΑΛΙΝΑ – ΙΩΑΝΝΑ, ΣΟΥΡΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΤΖΕΒΟΣ ΤΣΙΑΜΠΑΛΗ ΕΛΕΝΗ, ΓΑΖΕΤΗ ΑΝΝΑ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΑΒΑΛΑ ΒΛΥΣΝΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗ: ΚΑΡΑΘΑΝΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, ΚΑΨΑΛΗ ΒΑΣΩ, 300€ στη μνήμη του Γιάννη Μπάμπα Καρρά Ασπασία - Καρρά Λίτσα - Καρρά Ελένη ΜΠΑΤΖΑΚΗΣ ΜΠΑΜΠΗΣ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ ΕΙΡΗΝΗ

ιεράρχη, με ύποπτη και επικίνδυνη δράση τόσο κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέΚοπή πίτας στην Ελασσόνα μου όσο και κατά την περίοδο της χούντας, Την παραδοσιακή κρεατόπιτα έκοψε ο μοιράζονται από ένα κοριτσάκι. Κείμενα του ανθρώπου που το 1990 «αφόρισε» τον Θ. Σύλλογος Λιβαδιωτών Ελασσόνας, την Αγγελόπουλο για την ταινία του «Μετέωρο Κυριακή 10 Ιανουαρίου, στην ταβέρνα «Στου Θωμά» στην Ελασσόνα. βήμα του πελαργού». Αναρωτιόμαστε, ο μητροπολίτης Ελασσόνας είναι ενήμερος για το συγκεκριμένο θέμα; Έχει δώσει την έγκρισή του; Αλήθεια τέτοιο προσανατολισμό θέλει η εκκλησία Λιβαδίου για τον σημερινό Λιβαδιώτη;

Είμαστε «ζούρλοι»! Τι κι αν τα σχολεία έκλεισαν λόγω χιονιά. Στο Λιβάδι τα πράγματα έχουν τους δικούς τους ρυθμούς. Παλιότερα, μόλις έκλειναν τα σχολεία, βγαίναμε να κάνουμε «αρούδικου» Να θυμίσουμε εδώ πως το Δ.Σ. του συλ(γλίστρα) με τα σκαρπίνια μας και τις λόγου απαρτίζεται από τις κυρίες: Πόπη σακούλες από λιπάσματα και άχυρα. Φώλλα-Γκατζιούρα (πρόεδρος), Μαίρη Λέκκα – Στυμονιάρη, Μαρία Γκανάτσιου, Άννα Γάτσα - Μιχαλέα, Αλεξάντρα Κατσιούρα - Φώλλα, Έφη Λέκκα - Τσιαβέ, Πόπη Μαντέλα - Λιάκου, Ραφαέλα Κωστοπούλου.

τές τόσο στη Θεσ/νίκη όσο και σε άλλες περιοχές. Μετά από σχετική έρευνα, διαπιστώθηκε πως πρόκειται για πρόβλημα που αφορά τους ταχυδρομικούς διανομείς. Η ενημέρωση της Συντακτικής Επιτροπής, (ηλεκτρονικώς ή τηλεφωνικώς) για οποιοδήποτε πρόβλημα, μας επιτρέπει να μεριμνήσουμε ακόμα και για την ετεροχρονισμένη αποστολή της εφημερίδας.

Να τα χιλιάσει!!! Έναν αιώνα ζωής έκλεισε η θείτσα Νόου Καπέτη…

Προβλήματα στην αποστολή της εφημερίδας

Τα εκατοστά της γενέθλια γιόρτασε με Προβλήματα δημιουργήθηκαν κατά την γιους, κόρες, γαμπρούς και νύφες, εγγόνια ταχυδρομική αποστολή διάφορων φύλλων και δισέγγονα, όπως βλέπετε στην φωτοτης εφημερίδας μας σε κάποιους συνδρομη- γραφία που ανάρτησαν στο διαδίκτυο. Στις μέρες μας τα παιδιά του χωριού κάνουν ποδήλατο και σούζες . Η φωτογραφία από την «Κουτσομπόλα» στις 20 Γενάρη.

ΛΗΞΙΑΡΧΙΚΑ από 09-12-2015 έως 10-2-2016 ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ: Βαμβάκης Αντώνιος - Λάππα Αικατερίνη, κορίτσι ΘΑΝΑΤΟΙ: Δαμαλής Ιωάννης του Νικ., ετών 68 / Αντωνίου Δημήτριος του Αντ., ετών 94 Μαγιώνας Ιωάννης του Μιχ., ετών 89 / Κάλφα Γλυκερία του Ιωαν., ετών 81 Τσανούσας Νικόλαος του Σωτ., ετών 78 / Μάντζιος Ανδρέας του Θωμά, ετών 84 Μάντζιος Λάζαρος του Ιωαν., ετών 84 / Τσίρκος Ιωάννης του Στεφ.,ετών 92 Αντωνίου Κων/νος του Λαζ., ετών 87 / Αδαμόπουλος Νικόλαος του Κων., ετών 89 Γαζέτη Νικολέτα του Στεφ., ετών 87.

ΓΙΑ ΝΑ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΕΤΕ ΤΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΣΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΕΣ ΜΑΣ Λιβάδι: Καραΐσκος Βαγγέλης (Φούρνος πλατείας) τηλ.: 6977941165 ή 24930 41914, Καψάλης Νίκος τηλ.: 6972 424 090, Μεταξιώτης Αντώνης «Αρχοντικό» τηλ.: 6974 593 556, Ψαλλίδας Κώστας τηλ.: 6973 859 199. Κατερίνη: Γαζέτης Γιάννης τηλ.: 6974 708 344, Καπέτης Βαγγέλης τηλ.: 6972 303 903, Καρανίκας Τάκης τηλ.: 6977 306 830, Κοντοφάκας Αθανάσιος τηλ.: 6944 593 547, Καψάλης Θάνος τηλ: 6976 264 150, Μαρώσης Γιώργος τηλ.: 6972 333 938, Ντάμπου Κατερίνα τηλ.: 6976 719 462, Σαλαβέρης Λάζαρος τηλ.: 6973 320 387, Τζέβος Κώστας τηλ.: 6979 960 782. Λάρισα: Γαλάνη Αυγή τηλ.: 6978 748 402, Σαλαβέρης Κώστας τηλ.: 6974 629 258 Ελασσόνα: Πάππας Λάζαρος τηλ.: 6973 201 477. Θεσ/νίκη : Μπάμπας Λάζαρος τηλ.: 6974 595 197, Παμπέρης Βαγγέλης τηλ.: 6977 957 800 Για οποιοδήποτε άλλο θέμα που αφορά την εφημερίδα: διαφημίσεις, ανακοινώσεις, αλλαγές διευθύνσεων ή παράπονα, απευθυνθείτε στην Οικονομική επιτροπή: Γαζέτη Ξανθή 6976123615, Πάπας Λάζαρος 6973201477, Καψάλης Δημήτριος 6979420202 ή στα e-mail: atzias@yahoo.com και dimkaps@hotmail.com είτε στην Συντακτική Επιτροπή.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ Οι συνδρομητές μας του εξωτερικού (αλλά και του εσωτερικού) μπορούν να καταθέτουν τις συνδρομές τους στον ΑΡΙΘΜΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ της Α.Τ.Ε.

2500102962239 με IBAN:GR5604305210002500102962239. Θα πρέπει οπωσδήποτε στην εντολή μέσω τράπεζας, να αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του καταθέτη.

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ Πωλείται οίκημα, μαγαζί και σπίτι στο Λιβάδι. Τηλ.: 6973 309 916 Δημ. Κοιν.: 24933 50400 - Κ.Ε.Π.: 24930 41 917 - A/T Λιβαδίου: 24930 41 11, Ιατρείο: 24930 41 205 - Φαρμακεία: 24930 41 120 & 24930 41 909 - Γ.Π.Σ.: 24930 41 237 Πωλείται οικόπεδο 420 τ.μ., με οικία προ του 1955 Πωλείται Οικία στο κέντρο του Λύκειο: 24930 41 394 - Γυμνάσιο: 24930 41 049 - Δημ. Σχολείο: 24930 41 172

στο Λιβάδι Ολύμπου με ανεμπόδιστη θέα στον χωριού δίπλα στο Δημαρχείο. κ. Όλυμπο. Περιοχή Κιόσκι. Τηλ.: 6973 596 365 Παπαδημητρίου Τηλ: 6932 643 011

2

Εφημερίδα «Λιβάδι». Ιδιοκτήτης: YΕξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου Τηλ./Fax: 24930 41281 Δ/νση: Λιβάδι Ελασσόνας Τ.Κ. 40002 Εκδότης: Φανή Σούρδη (ο/η εκάστοτε πρόεδρος του Ε.Σ.Λ.) Συντακτική Eπιτροπή: Κιτσούλης Δημήτρης, Μητώνας Γιώργος, Τσαχαλίνα Γλυκερία, Γιάγκου Γλυκερία, Λάζαρος Μπάμπας. Φωτογραφία: Κώστας Ψαλλίδας. Φιλολογική Επιμέλεια: Κιτσούλης Δημήτρης, Καπέτης Δημήτρης. Συνεργάτες: Mητώνας Αθ. Γιώργος, Μπάμπας Λάζαρος, Ψαλλίδας Θεόδωρος, Ψαλλίδας Κώστας, Καπέτης Ευριπίδης, Κοντοφάκας Αθανάσιος, Γκατζούνης Γιάννης, Πάππας Λάζαρος, Τσαχαλίνα Γλυκερία, Καψάλης Τάσος, Άννα Β. Μπάμπα, Μητώνας Μπάμπης, Καρανίκας Περικλής. Κατασκευή-Ενημέρωση ιστοσελίδας: Ζήσκος Βασίλης, Σελιδοποίηση: Γραφικές Τέχνες «deonarts» Θεόδωρος Ψαλλίδας, Ερμού 15 Κατερίνη Τηλ.: 6938 245714, www.deonarts.com, e-mail: info@deonarts.com Ετήσιες Συνδρομές: Εσωτερικού 20 €, YΕξωτερικού 30 €. Ηλεκτρονική Δ/νση: www.exsylogos.gr • e-mail: exsylogos@exsylogos.gr

Πωλείται οικία, (Γ. Σακελλαρόπουλου) 115 τ.μ. με ελεύθερο οικόπεδο 300τ.μ. και υπόγειο 80τ.μ.. Πληροφορίες στο τηλ.: 6944590348 Πωλείται σπίτι με οικόπεδο στην περιοχή Φωστήρα. Τηλ.: 24930 41432 & 41346

συνέχεια από τη σελίδα 1

εχθρούς (έστω ότι είναι κι έτσι), κινείται ως αντιπολίτευση, με αποτέλεσμα -παραγωγή έργου- αχνό, στο αργό (ταχύτητα της χελώνας που έχουν και τα τρακτέρ, μέρες που είναι). Τα αποτελέσματα αν έρθουν, θα έρθουν -σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ- όταν θα έχει τελειώσει το ματς, όταν η κοινωνία θα είναι στο μηδέν και οι ευκαιρίες για τομές στη χώρα θα έχουν χαθεί οριστικά. Μια κυβέρνηση ανέτοιμη, με μεγάλη ευφράδεια λόγου, με υποσχέσεις πολλές, με συγκρουσιακό υποτίθεται χαρακτήρα προς όλους και όλα και τελικά χωρίς να πετυχαίνει τίποτα. Και τι είδαμε; Να καταργείται το 5ευρω στα νοσοκομεία, να ξανανοίγει η ΕΡΤ, να επαναπροσλαμβάνονται οι καθαρίστριες, να αλλάζει η ψυχολογία του Έλληνα πρόσκαιρα και μια μεγάλη ήττα από τους ευρωπαίους και το ΔΝΤ. Η συνέχεια γνωστή, δεν μπορείς να τα βάλεις με την Ε.Ε., δεν το παραδέχεσαι ακριβώς και αρχίζεις κι εσύ να κάνεις περίπου ό, τι έκαναν και οι προηγούμενοι. Πουλάς λιμάνια, αεροδρόμια, ελληνική γη, οτιδήποτε πουλιέται και θέλουν οι Ευρωπαίοι να αγοράσουν. Στο τέλος, αν τα πράγματα δε σου βγαίνουν και όταν και αντιστάσεις δεν προβάλεις πια, το ρίχνεις κι εσύ στα ισοδύναμα! Μια από τα ίδια δηλαδή, που φάγαμε ήδη στη μάπα τόσο καιρό και φτου κι από την αρχή. Θα πάρουμε δεν θα πάρουμε τη δόση, θα μας πετάξουν δεν θα μας πετάξουν έξω από την Ευρωζώνη ή τη Σένγκεν. Και δυστυχώς τη μεγάλη ήττα (κωλοτούμπα κοινώς) ακολουθούν καθημερινά πολλές μικρές ή μικρότερες ήττες. Κεφάλι δεν πρόκειται να σηκώσουμε όσο θα συνεχίζουμε έτσι, αλλά αυτό

το έχουμε καταλάβει όλοι; Μας στρίμωξαν για τα καλά και με το μεταναστευτικό. Αυτοί παίζουν καλά το παιχνίδι τους, εμείς τι κάνουμε; Εμείς διαδηλώνουμε – απεργούμε και έχουμε και τις προτροπές και τις ευχές της ίδιας της κυβέρνησης. Απίστευτα πράγματα! Ελληνικά και αριστερά! Πώς το λέει ο λαός: «Τι δεν καταλαβαίνεις;» Εγώ ο φτωχός λαός… τίποτα, για αυτό και αντιδρώ. Ο Αλέξης όμως τι στρατηγική έχει, ποιο σχέδιο; Αυτό που θα μας έβγαζε από την κρίση (εκείνο το παλιό) πού πήγε; Αυτό που θα φέρει ανάπτυξη πού είναι; Εκτός κι αν τα όποια σχέδια δεν είναι ανακοινώσιμα και θέλει να κάνουμε υπομονή, να ανθίσει η λεμονιά! Κι εν τω μεταξύ, μέρος του πληθυσμού θα ταΐζεται με υπομονή, με φιλανθρωπίες, με προγράμματα ΕΣΠΑ πεντάμηνης διάρκειας... Λες και η ζωή θα μας περιμένει πολύ ακόμα, θα ζήσουμε τα άπειρα χρόνια! Η ζωή μας είναι δική μας και τη θέλουμε πίσω, τη θέλουμε τώρα, εμείς οι ανυπόμονοι μάλιστα, εδώ και τώρα! Όχι αλλού και όποτε! Για μας και τα παιδιά μας, τα παιδιά όλης της Ελλάδας, τα παιδιά της κάθε γειτονιάς του κόσμου! Τέτοια σχέδια Αλέξη υπάρχουν; Αν όχι, εμείς, όταν πρέπει, θα είμαστε στο δρόμο του αγώνα, όχι από αντίδραση, αλλά από θέληση για ζωή.

Ρε πώς αλλάζουν οι καιροί

γράφει ο Ντι Λιβάδι

ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΑΣ

Σήμερα οι «παλιές ιστορίες» θα ασχοληθούν με μια απίστευτη πράξη αγάπης και λογικής χωρίς καμιά εμπάθεια ή έχθρα. Τη μεταφέρω όπως μου την αφηγήθηκε ο γιος του μπάρμπα Γιάννη, Αντώνης, που την εποχή εκείνη ήταν σε εφηβική ηλικία. Το 1946 με το τέλος της κατοχής και την έναρξη σιγά-σιγά του εμφυλίου, άρχιζε να οργανώνεται και ο εθνικός στρατός της χώρας. Έτσι κλήθηκαν στο στρατό οι γεννηθέντες το 1921, 1922, 1923, 1924, 1925, 1926. Ανάμεσα στους κληρωτούς ήταν και ο γιος του μπάρμπα Γιάννη, ο Τάκης, γεννημένος το έτος 1925. Το κέντρο εκπαίδευσης ήταν στην Καλαμάτα. Μαζί του και άλλοι συνομήλικοι συμπατριώτες, έτος 1947. Η γενική κατάσταση ήταν πολύ δύσκολη. Ήδη οι αντάρτες του δημοκρατικού στρατού, μετά τη Βάρκιζα, όπως έδειχναν τα πράματα, άρχιζαν το δεύτερο γύρο, και ο νεαρός Τάκης βρέθηκε στις φωτιές. Σε κάποια από τις αψιμαχίες με τους αντάρτες στάλθηκε σε περίπολο τη νύχτα για αναγνώριση ύπαρξης εχθρού. Αγύμναστοι και απαίδευτοι στον πρώτο μήνα στράτευσης, βρέθηκαν περικυκλωμένοι από τους Βρε πώς αλλάζουν οι καιροί αντάρτες, χωρίς να μπορέσουν να εγώ εδώ κι εσύ εκεί ειδοποιήσουν τα μετόπισθεν. Η ενέεγώ δακρύζω και πονώ δρα αυτή στάθηκε φαρμακερή. κι εσύ σε τόπο μακρινό Χάθηκε το παλικάρι άδοξα στην πιο Γιάννης Λογοθέτης τρυφερή ηλικία από χέρια αδελφού, Συμβιώτης σε πόλεμο αδελφοκτόνο. Τα αίτια βέβαια για τα οποία έγινε αυτός ο πόλεμος να τα βρουν οι ειδικοί και να μας τα αναλύσουν, μιας και ακόμη δεν έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο, αφού η ιστορική έρευνα συνεχίζεται. Ο χαμός του νεαρού Τάκη μαθεύτηκε στο χωριό από τους δικούς του, από τους άλλους χωριανούς συστρατιώτες, χωρίς βέβαια να μεταφερθεί ο νεκρός και να ταφεί στο χωριό, σύμφωνα με τα τοπικά έθιμα και από την οικογένεια. Ο πόνος βουβός, η οικογένεια τυλίγεται στο πένθος και χωρίς το νεκρό της. Στο μεταξύ το χωριό κηρύσσεται ανταρτόπληκτο. Τη φρούρηση του χωριού αναλαμβάνει ένα τάγμα του εθνικού στρατού μάλλον ανεπιθυμήτων από ό,τι λένε οι μεγαλύτεροι στο Λιβάδι. Στρατοπεδεύει στον οικίσκο που υπήρχε κολλητά στο πρώτο σχολείο. Σε σύγκρουση με τους αντάρτες σκοτώθηκε ένας στρατιώτης έξω από το φυλάκιο, στο κιόσκι, του EΙΣ ΜΝΗΜΗΝ οποίου η καταγωγή του ήταν από τα χωριά της Λάρισας. Η μεταφορά της Στη μνήμη του πολυαγαπημένου μας ξαδέλσορού του ήταν δύσκολη. Δεν υπήρφου Γιάννη Μπάμπα, αντί στεφάνου, καταθέχαν τα μεταφορικά μέσα με αποτέλετουμε 300 ευρώ στην Εφημερίδα «Λιβάδι». σμα ο στρατιώτης να ταφεί στο χωριό. Πράγματι, θάφτηκε στο Οικογένειες: Ελένης Χατζημιχάλη, νεκροταφείο του Αγίου Αθανασίου Ασπασίας Καρρά – Μαραβέα, με τις πρέπουσες τιμές. Στο μνήμα Λίτσας Καρρά – Κακαμάκα αναγράφονται τα δυο ονόματα Δημήτριος και Διονύσης… Όλα τα ανέλαβε η οικογένεια του μπάρμπα

Γιάννη μέχρι τα τρία χρόνια της εκταφής, όταν ήρθαν και τον παρέλαβαν οι γονείς του, ευχαριστώντας τους. Συνεχίζοντας τη ζωή με την πίκρα και τον πόνο του παιδιού, ο μπάρμπα Γιάννης φιλοτιμείται και παίρνει με ρούγα 20 πρόβατα ενός φίλου του από την Καστανιά, το διπλανό μας χωριό, που έτυχε να είναι αριστερών πεποιθήσεων, άρα κυνηγημένος. Αυτό το αντιλαμβάνονται στο χωριό οι Μάηδες (μονάδες ασφαλείας υπαίθρου), και συγκεκριμένα ο φίλος του μπάρμπα Γιάννη, ο Λάκης και το αναφέρει στον αρχηγό του Λάζο. Να σημειωθεί ότι η οικογένεια που αναφερόμαστε ουδεμία σχέση είχε με την αριστερά καθώς ανήκε στη δεξιά παράταξη. Παρουσιάζεται ο γνωστός σε όλους αρχηγός των Μάηδων Λιβαδίου με ύφος καρδιναλίου ζητώντας το λόγο, γιατί φυλάγει τα πρόβατα του αριστερού Καστανιώτη, και χωρίς να περιμένει την απάντησή του τον πλάκωσαν στο ξύλο με την περιβόητη «βούργια» (δερμάτινο ασκί το οποίο στεγνό έδερνε ανελέητα), και τον παράτησαν μισοπεθαμένο. Χρειάστηκε να τον τυλίξουν με προβιά ζώου για να τον συνεφέρουν. Με το τέλος του εμφυλίου οι αριστεροί είναι συνέχεια στο στόχαστρο του κράτους, του παρακράτους και των οργάνων τους. Ο μπάρμπα Γιάννης με τον Λάκη τον παλιόφιλο, τον Λάζο, τον Σάκη, όλοι τους δεξιοί και κάτι παραπάνω, είναι σμίχτες με τα πρόβατα τους στη Σάπκα (του κασάρια ντι νσούσου). Ο ήρωάς μας συναντά μια μέρα ένα αντάρτη χαμένο, κυνηγημένο που δεν ήξερε «πού την κεφαλήν κλίνη». Τον συμμαζεύει κρυφά από τους άλλους, τον κρύβει, και τον συμβουλεύει τι να κάνει, για να σωθεί. Τον τακτοποιεί σε μια κουφάλα ενός μεγάλου δέντρου καμένου από κεραυνό, το οποίο ήταν κρυμμένο στις τσουκνίδες και τα χόρτα, που την εποχή εκείνη είναι μεγάλα και ψηλά. Για σαράντα ολόκληρες μέρες τον ταΐζε κρυφά, τον πότιζε, τον περιποιούνταν όσο μπορούσε, παρά τις δυσκολίες που συναντούσε. Στο τέλος, όταν ο μπάρμπα Γιάννης θεώρησε ότι ήταν η κατάλληλη στιγμή, τον φυγάδευσε προς την περιοχή της Καστανιάς, τον χαιρέτησε με τις αντίστοιχες ευχαριστίες από την πλευρά του αντάρτη και του ευχήθηκε καλή τύχη. Έτσι σώθηκε ένα παλικάρι και πήγε στη μάνα του. Στο γυρισμό η παρέα του ζήτησε εξηγήσεις για την απουσία του. Αυτός τους εξήγησε τι συνέβη, και λίγο έλειψε να τον λυντσάρουν, με την απειλή του αποκεφαλισμού του (τίνι βρέι λουάρι κάπλου). Η απάντηση του ήταν αφοπλιστική: « Όπως περίμενα εγώ το παιδί μου να έρθει στους γονείς του, έτσι περιμένει και η οικογένεια του αντάρτη να γυρίσει το παλικάρι της». Αυτό είναι το μεγαλείο ενός ανθρώπου απλού, αγράμματου, αλλά με ανθρωπιά.

3

4

Ένας Λιβαδιώτης πριν αρκετό καιρό έκανε βόλτα με τον γιο του στην Κατερίνη. Κατά τη διάρκεια της βόλτας συνάντησαν ένα σκύλο. Μόλις ο σκύλος άρχισε να τους πλησιάζει, ο μικρός τρόμαξε και μαζεύτηκε προς τον μπαμπά του. Ο πατέρας αντιλήφθηκε τον φόβο του μικρού και άρχισε να φωνάζει στο σκύλο να φύγει: - Τίετ, Τίετ!!! Το σκυλί όμως επέμενε να πλησιάζει όλο και πιο κοντά επιζητώντας μάλλον περισσότερο να παίξει παρά να δημιουργήσει πρόβλημα σε πατέρα και γιό. Ο μικρός αφού κατάλαβε τις προθέσεις του σκύλου, χαλάρωσε, γύρισε στον πατέρα του και του είπε: - Βρε, μπαμπά, μη μιλάς βλάχικα στο σκυλί, δεν καταλαβαίνει. Στην Κατερίνη είμαστε, όχι στο Λιβάδι που τα σκυλιά ξέρουν και βλάχικα… Ένας άλλος γνωστός χωρατατζής Λιβαδιώτης, που δεν ζει πια, όταν ήτανε φαντάρος, είδε ένα γαϊδούρι δίπλα από το στρατόπεδο και είπε στο λοχία του: - Το βλέπεις αυτό το γαϊδούρι; μπορώ με ένα κόλπο να το κάνω να γκαρίξει.

- Δεν γίνεται αυτό, του λέει ο λοχίας - Αν το κάνω θα μου δώσεις πέντε μέρες άδεια; ρωτάει ο Λιβαδιώτης, - Εντάξει, λέει ο λοχίας. Πάει λοιπόν ο Λιβαδιώτης, κάνει τα κόλπα του, όμως το γαϊδούρι δεν αντιδρά.

- Ώρε κάρι βα, νου κουνουάστι λίμπα ανουάστρ! (σαν θέλει, δεν καταλαβαίνει τη γλώσσα τη δική μας!). Με υπομονή όμως και επιμονή κατάφερε και έκανε το γαϊδούρι να γκαρίσει, παίρνοντας την άδεια που ζήτησε, ενώ απέδειξε πως η γλώσσα των ζώων είναι μάλλον παντού ίδια. Όταν άκουσα τις ιστορίες γέλασα, αλλά ταυτόχρονα θυμήθηκα και το πόσο διαφορετικά αντιμετωπίζουμε όλα τα πράγματα στο Λιβάδι, όπως παράδειγμα το ότι έχουμε δημιουργήσει έναν κώδικα μια γλώσσα για να επικοινωνούμε με τα ζώα. Για θυμηθείτε λοιπόν πόσες διαφορετικές εκφράσεις - εντολές είχαμε και έχουμε για το κάθε ζώο ξεχωριστά. Για παράδειγμα, ο πατέρας στην πρώτη ιστορία, χρησιμοποίησε το «τίετ» για να διώξει το σκυλί. Εάν όμως ήθελε να το φωνάξει κοντά του για να παίξει ή για να το ταΐσει θα φώναζε «κούτσιλι-κούτσιλι», ενώ θα χτυπούσε ταυτόχρονα το ένα χέρι πάνω στο μηρό του. Αν τώρα το σκυλί ήταν δικό του και ήθελε να το κάνει να επιτεθεί σε κάποιον απρόσκλητο επισκέπτη, θα φώναζε «κότκο –κότκο πάρτον» ή για να ορμήσει «(ι’’)ρτα» ή «Σσσσςς». Για τις γάτες, εάν ήθελαν να τις διώξουν, θα φώναζαν «τσίτ», ενώ αν ήθελαν να τις χαϊδέψουν θα φώναζαν «πίσς –πίσς πισίκα». Οι Λιβαδιώτες έχουν κώδικες-εντολές και συνομιλούνε σχεδόν με όλα τα κατοικίδια ζώα. Όταν θέλουν να διώξουν τις κότες από κάπου, χτυπάνε τα χέρια παλαμάκια και φωνάζουν «ξέεενα-ξέεενα – ξένα», ενώ αντίστοιχα, όταν θέλουν να τις μαζέψουν στην φωλιά τους, φωνάζουν «κουμάαασικουμάαασι». Για τα μικρότερα πουλάκια τις «πλαδούλες», όταν είναι σκόρπια και θέλουν να τα μαζέψουν στην φωλιά, φώναζαν «πούλιου-πούλιου-πούλιου». Για το γουρούνι, τότε που συνήθως κάθε σπίτι τάιζε και από ένα για να εξασφαλίσει το λίπος, το κρέας και τα λουκάνικα της χρονιάς, η εντολή για ό,τι και αν ήθελαν να κάνει το ζώο ήτανε «μπίιιτσι –μπίιιτσι». Στα γαϊδούρια, τα ΙΧ της παλιάς εποχής, όταν ήθελαν να προχωρήσουν, έλεγαν «πρρρρ-πρρρ» .Αν ήτανε καβάλα, έδιναν δυο- τρία χτυπήματα στα καπούλια του ζώου με το περίσσευμα του σχοινιού από το καπίστρι και ταυτόχρονα χτυπούσαν τα πόδια τους στην κοιλιά του ζώου.

Ιστορίες για αγρίους Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ ΜΑΣ !!! Γράφει ο Γιώργος Αθ. Μητώνας - http://istorieslivadi.blogspot.com

Αν δεν ήτανε καβάλα απλά χτυπούσανε με ανοιχτή παλάμη-παταριά (σφαλιάρα) τα καπούλια του ζώου. Το καλύτερο ήτανε όμως όταν ήθελαν να τα κάνουν να γκαρίσουν. Άγνωστο για ποιο λόγο, μάλλον για διασκέδαση, άρχισαν να τρίβουν πάνω στη γροθιά το άλλο χέρι με ανοιχτή την παλά-

Τα άλογα όμως και τα μουλάρια είχανε και άλλα γούστα… ή ήτανε και αυτό ένα είδος εντολής. Τι εννοώ: όταν τα πήγαιναν για να τα ποτίσουν σε μία από τις βρύσες του χωριού π.χ. στη βρύση του Φωστήρα ή στην Μπρ΄κα ή στην Πιπίκα, μόλις έφταναν δίπλα από το νερό και άκουγαν το σφύριγμα του ιδιοκτήτη, άρχιζαν να πίνουν νερό είτε επειδή τους άρεσε ο σκοπός που σφύριζε ο ιδιοκτήτης, είτε επειδή θεωρούσαν το σφύριγμα ως εντολή, καθώς ήθελαν να απολαμβάνουν το κρύο νερό του χωριού μας με μουσική υπόκρουση!!! Στα κοπάδια τους οι βοσκοί είχαν άλλους κώδικες οι οποίοι είναι πολύ δύσκολο να αποτυπωθούν γραπτά, τουλάχιστον από εμένα, καθώς αποτελούνταν κυρίως από κραυγές ή ήχους και σφυρίγματα. Ενδεικτικά, και όσο μπορούν να καταγραφούν, φώναζαν «ίιιριιι-ίιρριι» ή «ουάκα-ουάκα». Όταν πάλευαν τα αρσενικά τραγιά και χτυπούσαν τα κεφάλια τους με τα κέρατα, έλεγαν «ντάαασι-ντάαασι», έκφραση που χρησιμοποιείται και όταν δύο άνθρωποι κουτουλήσουν τα κεφάλια τους ή χτυπήσουν κάπου το κεφάλι σε κάποιο σταθερό αντικείμενο. Στα μικρά αρνιά και κατσίκια, όταν ήθελαν να τα διώξουν από κάπου επειδή τους ενοχλούσαν ή δεν έπρεπε να είναι εκεί, φώναζαν «κκκ(ίι)τς» και την ίδια έκφραση χρησιμοποιούσαν και στα μωρά εννοώντας το κόψιμο. Έλεγαν λοιπόν, κάτσε καλά γιατί θα σε κάνω «κκκ(ίι)τς» το χέρι ή το πόδι, δηλαδή θα στο κόψω. Τις γίδες, που είχανε σχεδόν σε κάθε σπίτι, όταν ήθελαν να τις καλέσουν, τις φώναζαν «μέρι-μέρι» ή «τσίπ-τσίπ». Αυτές, όσο με βοηθά η μνήμη μου, και σίγουρα υπάρχουν και άλλες, ήτανε οι φωνητικές και όχι μόνο εντολές προς τα ζώα του χωριού μας. Φυσικά υπήρχαν και άλλες εντολές-τελετές που αφορούσαν τα ζώα. Παράδειγμα, τότε, τα παλιά χρόνια, όταν βλέπαμε ένα σκυλί να πάει να χέσει … αμέσως δίναμε στο διπλανό μας το μικρό δαχτυλάκι του χεριού και εκείνος το δικό του, τα πλέκαμε και τα τραβούσαμε με αποτέλεσμα το σκυλί, άκουσον άκουσον …,να μην μπορεί να χέσει όσο και αν «σι στουλουιά» (ζορίζονταν) ή «σι στρντζιά)» (σφίγγονταν). Άλλο παράδειγμα, αν κάποιο μουλάρι ήτανε ματιασμένο και δεν μπορούσε να κατουρήσει, τότε έπαιρναν ένα άχυρο και το τοποθετούσαν ανάμεσα στα δάχτυλα, πάνω από το μέσο και τον παράμεσο και κάτω από τον δείκτη και τον μικρό, το πετούσαν πάνω από την πλάτη του ζώου, το άφηναν να πέσει κάτω και το ξαναέπαιρναν από κάτω από την κοιλιά του με τα δάχτυλα στον σχηματισμό που είπαμε πιο πάνω, και αυτό έπρεπε να γίνει τρείς φορές… Τότε το μουλάρι ξαλάφρωνε!!! Αυτά και πολλά άλλα σε μια από τις επόμενες Ιστορίες για Αγρίους.

λάθος να λυγίσει και να βουρκώσει, αυτό ήταν, δώστου εμείς με ακόμη περισσότερο πάθος μέχρι να τον κάνουμε να κλάψει και να τρέχουν δάκρυα και μύξες από το πρόσωπο και να τα σκουπίζει από το μανίκι της μπλούζας. Βλέπετε τότε δεν ξέραμε ότι αυτό είναι, εκφοβισμός, κακοποίηση συναισθηματική ή λεκτική, ή αλλιώς μπούλιγκ (bullying), όπως λέγεται στις μέρες μας. Στα μουλάρια, για να προχωρήσουν, φώναζαν και χρησιμοποιούσαν τους ίδιους τρόπους όπως και στα γαϊδούρια «πρρρπρρρ», ενώ, για να σταματήσουν, τραβούσαν, μάζευαν το καπίστρι και φώναζαν «ούτσικς» ή «κίιιτς-κίιτςς». Αν τώρα τα μουλάρια δεν «υπάκουαν» στις τελευταίες εντολές για να σταματήσουν, τότε γινόταν ο χαμός από τους ιδιοκτήτες τους,. τους άκουγε όλη η γειτονιά: - Τσι σλό νταράκλου τσάρα αλ τάτσα ιρνία» (που σου πήρε ο διάολος το χώμα του πατέρα), «σις φούτου λ΄πτίκλου τσι τιάρι Το αγαπημένο μας γαϊδουράκι παλιου Νεαρά παλικαράκια παίζουν και χαίρονται στην αυλή με το υπομο- σκουάς νετικό γαϊδουράκι του σπιτιού. Πίσω, η πόρτα που οδηγεί στο κατώι, λυκουφάγωμα» (να στον τοίχο οι γκρεντιές προεξέχουν για να φτιαχτεί το μπαλκόνι, και σου γ@μ#σω το δίπλα η ντάνα με τα ξύλα. Ο πιο τολμηρός νεαρός στέκεται όρθιος γάλα που σε έχει πάνω στο σαμάρι του ζώου ενώ οι υπόλοιποι το περιτριγυρίζουν. παλιό Οι νεαροί είναι: ο Μουσένας Σωτ. Σάκης πάνω στο σαμάρι, ο αδελ- βγάλει φός του Μουσένας Κώστας πίσω, οι Ιορδανίδης Νίκος και Θεοδωρής Ιω. τροφή λύκου) . Στα άλογα δε, Βασίλης μπροστά με τη μικρή Γλυκερία και αριστερά ο Μουσένας Δ. Σάκης. αν είχανε κάποιο καλό, «κάλου αραμη και φώναζαν «ζντάααρρρρ-ζντάαααρ- βανίτκου» (άλογο αρβανίτικο), όταν τα ρρ», «ζάκρρρρ-ζάκρρρρ», ή «ζάααρρρ-ζάα- κατάφερναν και τους υπάκουε και άρχιζε ααρρρ» και με ένα μαγικό τρόπο το γαϊ- να τρέχει γρήγορα λέγανε για τον αναβάδούρι άρχισε να γκαρίζει!!! (Το κόλπο που τη: «Λου αντούτσι κάουλου τ΄αρ΄βάνια» έκανε ο Λιβαδιώτης στον στρατό…) (το πάει το άλογο πολύ γρήγορα) ή «Λου Δεν μπορείτε να φανταστείτε όσοι δεν αντούτσι κάουλου τα σαν πάτρουλι» (το ζήσατε την παιδική σας ηλικία πριν αρκε- πάει το άλογο με τα τέσσερα) κάτι που τά χρόνια, τι παιχνίδι και απασχόληση μοιάζει σήμερα με αυτόν που οδηγάει πολύ βρίσκαμε με τα γουμάρια. Όπου βρίσκαμε γρήγορα ένα αυτοκίνητο και λέμε «το πάει γουμάρι, σε αυλή, δεμένο κάπου να βόσκει με τις μπάντες»… γύρω από το χωριό ή στο δρόμο, μαζευόμασταν όλοι οι «στρ΄νγκοι» (στραβόξυλα) και κάναμε με τον παραπάνω τρόπο το Kόκκινη κλωστή δεμένη γαϊδούρι να γκαρίζει με αποτέλεσμα να στην ανέμη τυλιγμένη ξεσηκώνει τον τόπο με το γκάρισμά του. δωσ’ της κλώτσο Το ίδιο κάναμε σε όσους χάνανε σε κάποιο παιχνίδι και δεν αποδέχονταν την ήττα να γυρίσει τους, τους «ερχόταν ζορίκα», για να τους παραμύθι να αρχινήσει πικάρουμε ακόμη περισσότερο. Το χειρότερο όμως ήτανε όταν το ίδιο συνέβαινε σε κάποιο μεμονωμένο άτομο. Αν βρίσκαμε κάποιον που ήταν αδύναΚυριακή στο χωριό και, μετά το τέλος της λειτουργίας, διαβάστηκε το μνημόμος, του χεριού μας ή τις περισσότερες συνο. Ακολούθησε καφές στην αίθουσα της εκκλησίας και μετά τραπέζι στη φορές κάποιον πιτσιρικά «γκαγκάνο», μνήμη του νεκρού ως είθισται. τότε έβλεπε ο καημένος τη νίλα της ζωής Ανάμεσα στους καλεσμένους κι ένας όχι και τόσο κοντινός συγγενής ο οποίτου. Τον στριμώχναμε όλη η παρέα σε μια ος, αφού τέλειωσε το φαγητό, σηκώνεται, κάνει το σταυρό και λέει: γωνία ή τον ακολουθούσαμε μέχρι να φτά-Σι μπινιάτζ᾽ μόρτσ᾽λι τσι μουρίρ᾽ σ᾽μκ᾽μ σ᾽ νόι β᾽ρι μπούν᾽ μάντζ᾽! σει σε ασφαλές σημείο, π.χ. στο σπίτι του (-Να ζήσουν οι πεθαμένοι που πέθαναν και τρώμε κι εμείς κανένα καλό φαγηκαι εν χορώ του κάναμε όλοι «ζάααρρ- τό!). ζάααρρρ» με την κίνηση των χεριών που ιαράμου σι όου ακό περιέγραψα πιο πάνω και, αν έκανε το

Να ζήσουν οι πεθαμένοι...!

Αφήγηση: Γιάννης Κυλώνης (Κούσης)

Ο ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ

Επιμέλεια-παρουσίαση: Τάσος Καψάλης (Γκρούντζας)

«Την ξενιτιά, την ορφανιά, την πίκρα, την αγάπη, τα τέσσερα τα ζύγιασαν, βαρύτερα είν’ τα ξένα (δημοτικό)

Μετανάστης φεύγω τώρα αχ μανούλα μου, και στα χέρια σου αφήνω πια τη γυναικούλα μου. ( Αποστ. Καλδάρας – Πρόδ. Τσαουσάκης 1957 λαικό.)

(Συνέχεια από το προηγούμενο, μέρος 4ο) Με έφερε στο κέντρο, είδα πράματα και θάματα που τα έχασα. Με έφερε σε ελληνικά εστιατόρια και φάγαμε. Ήρθε με υποτροφία εδώ λέγανε οι σερβιτόροι. Βλέπανε γιατί τρώγαμε με κάρτα του Imigration. Είπα: «Τι με περιμένει, δεν είμαι για ΄δω, είμαι εργάτης για τη Μάινα στο Κεμπέκ VALTOR. Ήρθε η ώρα να πάω στο αεροδρόμιο. Μου δίνει πάλι ένα φάκελο και μου είπε να τον κρατάω στα χέρια. Σκέφτηκα, αχ αυτός ο φάκελος τι τέλος θα έχει. Μπήκα στο αεροπλάνο, ήταν μικρό, είκοσι άτομα ήμαστε. Κάναμε μία ώρα. Κοιτούσα από το παράθυρο του αεροπλάνου. Όλα άσπρα από χιόνι, σαράντα με πενήντα πόντους. Μόλις προσγειώθηκε το αεροπλάνο σε ένα μικρό αεροδρόμιο, τι να δω. Αέρας και χιόνι, μου θύμισε τις φουρτούνες στο Λιβάδι. Τα μουστάκια των υπαλλήλων είχαν κρύσταλλα από το πολύ κρύο. Είκοσι βαθμούς κάτω από το μηδέν. Απελπίστηκα. Πού ήρθα εδώ; σκεφτόμουν την ώρα που περίμενα τη βαλίτσα ,είναι δυνατόν να γυρίσω πίσω; Την ώρα εκείνη ήρθε ένας κύριος από το Imigration, μου πήρε το φάκελο και μου λέει: «Καλωσόρισες στην πόλη». Με κατάλαβε, ήμουν στενοχωρημένος. Πάμε στο ξενοδοχείο. Μου δίνει μία κάρτα και μου λέει: - Θα φας ό,τι θέλεις, είναι όλα πληρωμένα εδώ. Και αύριο θα έρθω εγώ η ώρα δέκα (10) το πρωί. Και να πήγαινα εγώ με το κρύο αυτήν τη μέρα, 26 του φλεβάρη του 1965; Μέρα Πέμπτη τακτοποιήθηκα στο δωμάτιο. Μέσα ήταν παράδεισος, χαρά θεού, αλλά άλλη κουλτούρα, διαφορετικά τα πάντα. Πήγα στο εστιατόριο την άλλη μέρα. Εκεί που έπαιρνα φαγητό αυτοί ήταν όλοι Γάλλοι και με ρωτάνε: - Από πού είσαι ρε παλικάρι; - Από το Greece.

- Πρώτη φορά ακούμε τη λέξη Greece, μου λένε.

- Πόσες ώρες έκανες και ήρθες με το κάρο; Το αυτοκίνητο το λέγανε κάρο. Αυτοί δεν ήξεραν τίποτα, ούτε τι θα πει Ελλάδα ούτε που βρίσκεται. Ήταν μια πόλη με είκοσι χιλιάδες κατοίκους και πολύ καθαρή. Γάλλοι οι περισσότεροι, αγράμματοι. Ήμουν κι εγώ αγράμματος, αλλά όχι κι έτσι. Δε θα έλεγα ποτέ στον Καναδά σε πόσες ώρες ήρθες με το αυτοκίνητο από την Ελλάδα. Αυτό το βράδυ ήταν μαρτύριο. Λέω, Γιάννη, αυτή είναι ξενιτιά και όχι στο Βέλγιο. Εκεί κάθε νύχτα έγραφα γράμματα για το Λιβάδι, ενώ από το Βέλγιο ούτε ένα. Το πρωί έρχεται ο κύριος. Εγώ έτοιμος στο πόδι. Μου λέει: - Bonjour Jean, πώς τα πέρασες; - Όλη τη νύχτα γράμματα έγραφα για την Ελλάδα σε όλους τους φίλους.

- Άφησα το Βέλγιο, τους Έλληνες, την Ευρώπη και ήρθα εδώ. Ρωτούσα για Greek και δεν ήξερε κανένας.

- Έχει κόσμο που δεν ξέρουν τίποτε, αλλά εσένα δε σε πειράζει αυτό, μου λέει.

- Υπάρχει κανένας Έλληνας σε αυτήν την πόλη; τον ρωτώ.

- Έχεις δίκιο, δεν υπάρχει, αλλά ένας νομίζω είναι στο Μάινες. Κάνει πρακτική στο μεταλλείο. Σίγουρος δεν είμαι θα ρωτήσω. Μου κάνει μία βόλτα στην πόλη. Τι να δεις; Εξήντα πόντους χιόνι! Είκοσι(20) βαθμούς κάτω από το μηδέν. Γυρίζουμε πάλι στο εστιατόριο κατά τις δύο η ώρα για να φάω. Και αυτός μου λέει: - Ξανά πάλι η ώρα δέκα θα έρθω και θα πάμε να σου κάνω ψώνια: μπουφάν, μπότες, γάντια, σκούφο.

- Τώρα θα γίνεις Καναδός. Ήρθε την άλλη μέρα. «Μπες μέσα στο αμάξι». Είχε ένα Πόντιακ πέντε(5) μέτρα. Πάμε σε μία Πλάζα-κέντρο για ρούχα.

- Πρώτα θα περάσω από κανένα πρακτορείο να ρωτήσω για να φύγω, του λέω.

- Όχι, εδώ θα μείνεις στην αρχή.

- Διαφορετικά να με στείλεις στο Μόντρεαλ εκεί που είναι Έλληνες, του λέω.

- Και αυτό θα γίνει μην στεναχωριέσαι καθόλου. Το βράδυ θα έρθω και θα πάμε σινεμά. Ήρθε, με πήρε, τα πλήρωσε όλα, με πήγε στο ξενοδοχείο.

- Αύριο πάλι η ώρα δέκα, του λέω. Έρχεται, εγώ τον περίμενα, αυτή ήταν η χαρά μου, είχα απελπιστεί.

- Για δουλειά τί γίνεται; Πού είναι η δουλειά μου; του λέω.

- Πρέπει να καθίσεις δεκαπέντε μέρες έτσι και μετά θα πάμε στη δουλειά, στις 15 Μαρτίου. Αυτό το πρόγραμμα θα έχουμε. Θα σε βγάλω αύριο έξω και θα ρωτήσω για τον Έλληνα. Την άλλη μέρα έρχεται και μου λέει.

- Ο Έλληνας είναι εδώ και λέγεται Κώστας Παπαϊωάννου. Εγώ χαρά μεγάλη, σαν να γύρισα και πάλι στο Βέλγιο. Τότε κατάλαβα πόσο δύσκολη είναι

η ξενιτειά και μάλιστα όταν είσαι και μόνος. Αυτή παραήταν ξενιτειά… Ήρθε ο άνθρωπος πάλι το βράδυ. «Πάμε, μου λέει, ήρθε ο Κώστας, είναι στο γυμναστήριο». Εγώ που να καταλάβω. Πάμε μέσα, τα ΄χασα εγώ. Πισίνες, γυμναστήρια, μπάσκετ, ποιος ήξερε από τέτοια. Τον φωνάζουν στο μεγάφωνο. Ήρθε με τις φόρμες ένα παιδί, μορφωμένος με άριστα από την Ελλάδα. Με αγκαλιάζει σα να ‘τανε αδερφός μου. Λέει στον κύριο «φύγε εσύ». Τώρα, είπα, αμάν να δω έναν Έλληνα εδώ.

- Γιάννη, περίμενε να ντυθώ και έρχομαι . Όταν γύρισε μου λέει.

- Για πες Γιάννη, πώς ήρθες εδώ ; - Ήρθα από το Βέλγιο για να δουλέψω στη SIGMA Μάινα. Εσύ πώς και βρίσκεσαι εδώ; Τον ρώτησα.

- Εγώ πώς βρίσκομαι εδώ; Εγώ Γιάννη, είμαι με υποτροφία από την Ελλάδα στην Αμερική και εδώ είμαι για πρακτική. Κάτω στα μεταλλεία εξετάζω τα μέταλλα. Είμαι με σπουδές, με γλώσσες και είπα αμάν να έρθω στον Καναδά. Μη στεναχωριέσαι, κανένα πρόβλημα, κάθε μέρα θα είμαστε μαζί. Είμαι και μποξαδόρος, παίζω, θα πάμε μαζί στο γυμναστήριο, γνωρίζω άτομα τα πάντα.

- Εγώ του λέω δε γνωρίζω τίποτα.

- Λίγα γαλλικά φτάνουν για να σε πάρουν. Εδώ δεν είναι όπως στο Βέλγιο, είναι πολύ καλύτερα. Καλύτερες συνθήκες τα πάντα. Εγώ με τόσες σπουδές και πάλι δυσκολεύτηκα να έρθω στον Καναδά. Εσύ με τίποτα ήρθες στον Καναδά και θέλεις να φύγεις; Πού θα πας; Ούτε Βέλγιο ούτε Ελλάδα, θα μείνεις εδώ, έχει πολλά καλά. Έτσι, ο φίλος μου ο Κώστας μού άλλαξε γνώμη και άρχισα να ενδιαφέρομαι για δουλειά. Ήρθε η ώρα της 25ης Μαρτίου να δουλέψω. Με παίρνει πάλι ο ίδιος κύριος που φρόντιζε για μένα και μου λέει .

- Ήρθε η ώρα να σε παραδώσω στην εταιρεία SIGMA MINE, θα έρχομαι να σε βλέπω. Με πήγε στο γραφείο, έδωσα τα στοιχεία όλα. Μου λένε: - Είσαι ο πρώτος Έλληνας στην εταιρεία μας. Μου έκαναν ερωτήσεις για κάτω.

- Ξέρεις πολλά αφού έρχεσαι από το Βέλγιο. Στα ΟΕΣ τα δικά μας είναι πολύ διαφορετικά, η Mine αυτή βγάζει χρυσό. Θα κατέβεις κάτω, θα προσέχουμε μέχρι να συνηθίσεις. Καλά στο Βέλγιο είχε ζέστη μέσα, εδώ έχει κρύο, κατά τα άλλα είναι τα ίδια. Τα ρούχα κρεμασμένα, μπάνιο κάθε μέρα, κράνος, λάμπα και μπότες λαστιχένιες μέχρι το γόνατο με σίδερα μπροστά. Αυτά θα σου τα δώσουμε εμείς όλα. Έτοιμος απ΄ όλα στις 25 του Μάρτη κατέβηκα στο μεταλλείο, γαλαρία 4 επί 4, ψηλά φώτα, και μέσα τρένα λες και ήσουνα σε σιδηροδρομικό σταθμό. Βέβαια όλα δεν ήταν έτσι παντού. Δούλευες όρθιος, περπατώντας στη γαλαρία άκουγα επάνω μας ένα θόρυβο όπως σπάζει ένα ξύλο, κρακ-κρακ. Ο επιστάτης με κατάλαβε και μου λέει: Γιάννη, έτσι κάνει η μάινα από χρυσό. Την πρώτη μέρα δεν έκανα τίποτα. Γυρνούσαμε τις γαλαρίες, ήταν βάθος 1200 πόδια. Το μεσημέρι είχαν ειδική αίθουσα για φαγητό, για καφέ. Ωραίο σύστημα. Νύχτα με μέρα από το Βέλγιο. Με τη δουλειά άρχισα να συνηθίζω. Η εταιρία μας τα είχε όλα. Ο καθένας μας είχε το δωμάτιό του, το μπάνιο του, ζεστά νερά, τα πάντα, που αυτά δεν τα είχαμε στο Βέλγιο. Φαγητά και φρούτα έπαιρνες όσα ήθελες, τρεις φορές φαγητό την ημέρα. Μόνο ήταν άλλη κουλτούρα, άλλος κόσμος και κρύο πολύ. Μπήκα στη σειρά σιγά-σιγά. Μου λέει ο επιστάτης.

- Θέλεις να δουλέψεις με Ιταλό; - Τρία χρόνια με Ιταλό δούλευα στο Βέλγιο, γνωρίζω και τα Ιταλικά, είπα.

- Ο επιστάτης είναι καλό παιδί, από τους καλύτερους, μου λέει.

- Τυχερός είμαι, και στο Βέλγιο είχα τον καλύτερο, του λέω. Πήρα μεγάλη χαρά. Κατεβήκαμε κάτω, τον λέγανε Αντόνιο. «Ήταν πεπρωμένο Τσιοβάνι, εμείς εδώ θα είμαστε σαν αδέρφια. Εγώ θα σε έχω βοηθό μέχρι πότε θα τα μάθεις όλα καλά». Κάτω δουλεύαμε όλο με αέρα, σωλήνες, βάνες, λάστιχα, μηχανές, όλα αυτά δούλευαν με αέρα. Ο Αντόνιο είχε ένα πιστολέτο μεγάλο. Με αυτό έφτιαχνε τρύπες στην πέτρα. Έπρεπε να κάνει σαράντα τρύπες και αφού τελείωνε τις γεμίζαμε με δυναμίτες. Όλες οι τρύπες εκεί είχαν άλλα κιντέρια. Έπρεπε στα αυτιά να έχεις ωτοασπίδες, να μην ακούσεις θόρυβο, στα μάτια γυαλιά, πάνω από τα ρούχα έπρεπε να έχεις παντελόνι νάιλον και σακάκι για να μη βρέχεσαι. Εγώ βοηθούσα πρόθυμος σε όλα, γρήγορος.

- Τέλειωσε τις τρύπες, μου λέει, Τσιοβάνι. Θα τις γεμίσουμε δυναμίτες και όταν θα φύγουμε θα κάνουμε την έκρηξη. Είχαν ένα κουμπί, όχι εκεί, μακριά. Γεμίσαμε τις τρύπες. Εγώ λες και δούλευα χρόνια, όπως γέμισε αυτός και εγώ το ίδιο και πιο γρήγορα.

- Μπράβο Τσιοβάνι, για πρώτη μέρα σχεδόν τα κατάλαβες όλα και τα έκανες. Πού ήξερα από χειρότερα ; Την άλλη μέρα πήγαμε, έσπασαν οι τρύπες όλες που βάλαμε δυναμίτες. Μετά ήταν άλλη δουλειά. Ερχόταν τα βαγόνια ένα-ένα, τα φορτώναμε και έφευγαν για επάνω σε γραμμές. Όπως το τρένο, είχε και μηχανή και τραβούσε τα βαγόνια. (συνεχίζεται)

Τάσος Μπέλλης Μαρτίου 90 - Κ. Καραμανλή• τηλ.: 2310 306 455, 306 456 www.ariane.gr

5

ΝΕΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ EΞΩΡΑΪΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΟΥ Χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις • Για άλλη μια χρονιά, οι χριστουγεννιάτικες παιδικές δημιουργίες πραγματοποιήθηκαν με μεγάλη επιτυχία στις 24/12/15 και στις 26/12/15 στο χώρο του Συλλό-

μονάδες αίματος. Ιδιαίτερα αισθητή ήταν η παρουσία των νέων.

• Ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου κέρδισε το φλουρί στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας που πραγματοποιήθηκε στο Δημοτικό Κατάστημα Λιβαδίου.

• ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ: Το Δ.Σ. του Ε.Σ.Λ. ευχαριστεί το ζαχαροπλαστείο « ΠΑΛΛΑΣ» για την προσφορά της βασιλόπιτας. Επίσης, ευχαριστεί τους Μητώνα Γιώργο, Παμπέρη Βαγγέλη και Τεγούλη Καλλιόπη για την πολύτιμη βοήθειά τους στην προετοιμασία των παιδιών για τα Μπαμπαλιούρια. Στις 23/1/2015 ο Ε.Σ.Λ. συμμετείχε στην κοπή πίτας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων.

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΘΕΣ/NIKHΣ Χριστουγεννιάτικη Γιορτή 2015 Την Παρασκευή, 18 Δεκεμβρίου 2015, στη λέσχη του συλλόγου μας, όπως συνηθίζεται τα τελευταία χρόνια, πραγματοποιήθηκε η χριστουγεννιάτικη γιορτή για τα παιδιά των χορευτικών τμημάτων. Η βραδιά ξεκίνησε με τη συλλογή των δώρων για

γου. Για άλλη μια φορά, οι γονείς εμπιστεύτηκαν τα παιδιά τους στα κορίτσια μας, οι οποίες τα αγκάλιασαν με μεγάλη χαρά και πολλά αγάπη. Μέσα σε ένα χριστουγεννιάτικο κλίμα τα παιδιά διασκέδασαν, ζωγράφισαν, έφτιαξαν όμορφες χριστουγεννιάτικες χειροτεχνίες με τη βοήθεια των «δασκάλων» τους και έτσι πέρασαν τα απογεύματα αυτών των δύο ημερών δημιουργικά. Το Δ.Σ. του συλλόγου ευχαριστεί ιδιαίτερα τις Γαζέτη Νικολέτα, Μπαζούκη Ξανθή, Μπουτζέτη Ελευθερία και Τσανούσα Αλίκη για την πολύτιμη βοήθειά τους.

• Στις 31 Δεκεμβρίου 2015 μέλη και φίλοι του Συλλόγου καθώς και τα παιδιά από το μουσικό τμήμα του Συλλόγου έψαλαν τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα στους δρό-

μους του χωριού. Ευχαριστούμε τους: Γεωργάκη Γιώργο, Δαμκαούτη Αχιλλέα, Καραϊσκου Μαρία, Μπατζάκη Νίκο, Τζημαγιώργη Βασίλη, Τσανούσα Άννα, Τσανούσα Ελένη και Χαλκιά Ειρήνη.

• Ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου αναβίωσε για μια ακόμη χρονιά το παραδοσιακό έθιμο με τα Μπαμπαλιούρια. Νέα παιδιά, ντυμένα με τις παραδοσιακές φορεσιές, κουδούνια και μάσκες από προβιά ζώων, ξεχύθηκαν στους δρόμους και στα καταστήματα του χωριού να ξορκίσουν το κακό.

την ανταλλαγή και το καθιερωμένο παιδικό μπουφεδάκι με πεντανόστιμες χειροποίητες λιχουδιές. Ακολούθησε το «ντύσιμο του Άστρου». Αμέσως μετά, με το άστρο έτοιμο, τα παιδιά τραγούδησαν τα κάλαντα (κόλιντα) και υποδεχθήκανε τον Άγιο Βασίλη, ο οποίος τους μοίρασε γλυκίσματα. Στο τέλος, παρουσία του Αη Βασίλη, έγινε και η ανταλλαγή δώρων μεταξύ των παιδιών. Αυτά συνέβησαν στην αίθουσα εκδηλώσεων του συλλόγου μας. Μπροστά, στο κυλικείο μας, οι γονείς, οι φίλοι και τα μέλη μας διασκέδασαν για τα καλά με τσιπουρομεζεδοκατάσταση και στη συνέχεια, με το πέρας των παιδικών εκδηλώσεων, κάνανε την ανταλλαγή των δικών τους δώρων. Γέλιο, εκπλήξεις, τραγούδι και φωνές. Μια μεγάλη όμορφη παρέα. Την παράσταση έκλεψαν το μακρύ λουκάνικο και τα αισθησιακά εσώρουχα, δυο έξυπνα δώρα μεταξύ των άλλων. Το ΔΣ ευχαριστεί θερμά τον Μισιρλή Γιώργο για την πολύχρονη προσφορά του ως Άγιος Βασίλης, τις μαμάδες για τα κεράσματα και όλους όσοι συμμετείχαν στην εκδήλωση.

Νέος Εξοπλισμός Το ΔΣ του συλλόγου μας ευχαριστεί θερμά τον συμπατριώτη μας Ζώτζικα Γ. Βασίλη για την ευγενική του χειρονομία να δωρίσει έναν προτζέκτορα μάρκας SONY. Ένα απαραίτητο και χρήσιμο εργαλείο για τις ποικίλες εκδηλώσεις του συλλόγου μας, το οποίο μέχρι σήμερα δανειζόμασταν. Στο αμέσως επόμενο διάστημα θα εγκατασταθεί μόνιμα πλέον, στην αίθουσα εκδηλώσεων. Θα είναι έτοιμος για οποιαδήποτε χρήση, παρουσιάσεις εργασιών, ημερίδες μέχρι και προβολή ταινιών (παιδικών ή ενηλίκων). Κοπή πίτας της ΠΟΠΣΒ Το Σάββατο, 23 Ιανουαρίου 2016, στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο, ο σύλλογός

Μπαμπαλιούρια: Γαζέτης Παναγιώτης, Γεράσης Δημήτρης, Δαμαλής Λευτέρης, Τζημαγιώργης Βασίλης, Φτεργιώτης Αντώνης και Φτεργιώτης Διονύσης. Βλάχες: Γεράση Βασιλική, Μπουτζέτη Ελένη, Σούρδη Μαρία, Σούρδη Ξανθή, Φακαλή Ρεβέκκα και Χαλκιά Ειρήνη Κυρατζήδες (Αδερφογύρτες): Γκαβοτάσιος Δημήτρης, Καψάλης Δημήτρης, Μπατζογιάννης Γιάννης και Τσανούσας Στέφανος.

• Στις 3 Ιανουαρίου 2016 πραγματοποιήθηκε στο Αγροτικό Ιατρείο Λιβαδίου η καθιερωμένη εθελοντική αιμοδοσία του Εξωραϊστικού Συλλόγου Λιβαδίου με μεγάλη επιτυχία. Ευχαριστούμε τους αιμοδότες που χάρη σε εκείνους συγκεντρώθηκαν 61

6

μας και ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου συμμετείχαν στις εκδηλώσεις της ΠΟΠΣΒ. Τα Λιβαδιώτικα χορευτικά τμήματα ενηλίκων εμφανίστηκαν στο 2ο κατά σειρά γκρούπ, ενώ το παιδικό μας τμήμα εμφανίστηκε στη αρχή της εκδήλωσης. Πλήθος κόσμου παρακολούθησε την εκδήλωση και γλέντησε με τα βλάχικα κλαρίνα.

ΝΕΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ Πρωτοχρονιάτικη Κρεατόπιτα! το Δ.Σ. του Σ.Λ.Λ εύχεται σε όλους σας και στον καθένα ξεχωριστά Δεκάδες μέλη και φίλοι του συλλόγου μας βρέθηκαν την Κυριακή 17/1/2019 στη ....Καλή Χρονιά με υγεία, αγάπη, προκοπή και ευτυχία. λέσχη της οδού Σχολαρίου για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας. Το αδιαχώΑς είναι το 2016... Έτος Αισιοδοξίας , Αναγέννησης και Αλληλεγγύης για εσάς και ρητο. Όλοι ήτανε εκεί. Η Λιβαδιώτικη κρεατόπιτα από τον φούρνο του συμπα- τις οικογένειές σας. τριώτη μας Κων/νου Π. Φαρδή ενθουσίασε και εξαφανίστηκε. Αρχικά τα παιδιά Ας είναι για όλους τους Πολιτιστικούς Συλλόγους ...Έτος δημιουργικής έκφρασης τραγουδήσανε τα κάλαντα, στην συνέχεια εμφανίστηκαν τα μπαμπαλιούρια και και κοινωνικής προσφοράς. τέλος ο τυχερός Θεοδωρής Ι. Βασίλης πήρε το φλουρί μας. Στη διάρκεια της εκδήΕυχαριστεί επίσης από καρδιάς όλα τα Λιβαδιωτόπουλα της Λάρισας και τους λωσης ο πρόεδρος ανακοίνωσε την έναρξη της μεγάλης λαχειοφόρου του Συλλό- Φιλους του που πήραν μέρος στις φετινές εκδηλώσεις δημιουργικής έκφρασης. γου Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης, η οποία θα έχει διάρκεια σχεδόν δύο μήνες. Ευχαριστεί από καρδιάς τους αξιέπαινους γονείς για την ηθική και υλική συμπαράστασή τους και την εμπιστοσύνη που έδειξαν όλα αυτά τα χρόνια σε ό, τι όμορφο προΛαχειοφόρος σπαθούμε να δημιουργήσουμε για τα υπέροχα παιδιά τους και παιδιά μας από την επαΤο ΔΣ του συλλόγου μας, αντιλαμβανόμενο τις δυσκολίες των καιρών, αποφάσι- νίδρυση του ιστορικού μας συλλόγου στην πόλη της Λάρισας . σε για τη φετινή χρονιά να μην διοργανώσει ετήσιο χορό. Αντ’ αυτού ξεκίνησε μια μεγάλη λαχειοφόρο με πλούσια δώρα. Τα δώρα απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες. Η ΚΟΠΗ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑΣ ΣΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΛΑΡΙΣΑΣ 32αρα τηλεόραση για όλους, το μεγάλο ποδήλατο και το MP3 player για νέους και Στη ζεστή και φιλόξενη αίθουσα εκδηλώσεων του Σ.Λ.Λ, την Κυριακή 17 Ιανουαρίπαιδιά, οι ηλεκτρικές συσκευές και το σετ περιποίησης για τις κυρίες και τα σύγ- ου 2016, πλήθος κόσμου Λιβαδιωτών της Λάρισας και Φίλων, τίμησαν με την παρουχρονα ηλεκτρονικά προϊόντα (Tablet, Smart phone) για όλους επίσης. Το ΔΣ, σε σία τους και ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των μελών του Δ.Σ. για την καθιερωμένη αυτή την απόφασή του, βρήκε αμέριστη υποστήριξη από τους 20 χορηγούς, Λιβα- Κοπή της Βασιλόπιτας. διώτες Επαγγελματίες της πόλης μας, οι οποίοι συνέβαλαν ισόποσα στην αγορά Μετά τον χαιρετισμό του Προέδρου και τις ευχές για... Καλή και δημιουργική χροτων δώρων της λαχειοφόρου μας. Τους ευχαριστεί θερμά. νιά ,προσωπική και οικογενειακή ευτυχία, καθώς και συνέχιση ενός δημιουργικού αγώνα προσφοράς στον πολιτισμό και τις δράσεις του ιστορικού συλλόγου, ακολούΧΟΡΗΓΟΙ ΛΑΧΕΙΟΦΟΡΟΥ 2016 • ARIANE COIFFURE Μπέλλης Τάσος τηλ. 2310 306455 • Αρτοποιεία Φαρδή Κωνσταντίνου τηλ. 2310 700629 • ΒΟΣΚΟΣ Συνεταιρισμός Βοσκών Λιβαδίου Ολύμπου 24930 41341 • ΕΠΙΠΛΟ ΓΑΖΕΤΗ Αφοι Γαζέτη τηλ. 2310 796720 • ΕΠΙΠΛΟ ΓΚΟΥΜΑΣ τηλ. 2310 461623 • Έπιπλο Τζημάλας Αθανάσιος τηλ. 2310 941553 • ΚΑΡΑΣΟΥΛΗΣ ΑΕ Διεθνείς Μεταφορές τηλ. 2310 797161 • Καφέ Μπαρ De Facto Καζλάρης Κώστας και ΣΙΑ ΕΕ τηλ.2310 263674 • Καφέ Μπαρ Τσιπουράδικο Μπαζούκη Βίκυ τηλ. 2310 900269 • Καφενείο Privé Φουρκιώτης Κώστας τηλ. 2310 854545 • ΜΕΤΑΞΙΩΤΗΣ ΑΕ Κέντρο Δομικών Υλικών τηλ.2310 785555 • Μεταφορές Μετακομίσεις Μαγιώνας - Δαμαλής τηλ. 2310 901116 • Μεταφορές Μετακομίσεις Μπόλης Σάκης τηλ. 6944721867 • ΡΕΚΤΙΦΙΕ ΕΓΝΑΤΙΑ Γκάτσος Α. Ράπτης Αντώνης ΟΕ τηλ. 2310 755340 θησε η κοπή της «γευστικότατης» κατά γενική ομολογία Βασιλόπιτας του αξιότιμου • Σιδηροκατασκευές Γκατζούνης Κωνσταντίνος, τηλ. 2310 517545 συμπατριώτη μας ζαχαροπλάστη, κ. κ. Αναστασίου Μπατζογιάννη, του πολύ γνωστού • Συνεργείο Αυτοκινήτων - Φανοβαφείο Ντάμπος Κώστας τηλ. 6973792693 Ζαχαροπλαστείου της Λάρισας «ΣΟΚΟΛΑ».

• ΤΕΝΤΟΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ Τέζας Γιώργος Μαρτίου 94, τηλ. 2310 300845 ...Το τυχερό Φλουρί κέρδισε ο Λιβαδιώτης στρατιωτικός κ.Αντώνης Μπατζογιάν• Φανοβαφείο Γκρίζος Αντώνης τηλ. 2310 477633 νης • Ψητοπωλείο THE BEST Ντάμπος Κώστας τηλ. 2310 215417 ...του ευχόμαστε λόγω και της εορτής του να είναι... Πολύχρονος και να έχει προ• Ψητοπωλείο ΑΠΕ ΤΗΝ ΠΟΛΗ Mediterranean Cosmos τηλ. 2310 684824 σωπική και οικογενειακή ευτυχία. Ο Πρόεδρος και τα Μέλη του Δ.Σ. ευχαριστούν από καρδιάς όλους όσοι τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση. Όλους όσοι ενίσχυσαν με την ετήσια συνδρομή τους...την ζωτική ύπαρξη του συλλόγου στο πολιτιστικό γίγνεσθαι της πόλης και της ιστορικής μας γενέτειρας, Λιβάδι ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Ολύμπου. «Μορφές Αγγέλων... Ανθρώποις Έργα» Τα αξιόλογα παιδιά το «μέλλον του συλλόγου μας» για ό,τι όμορφο διδάσκονται Σε μια εντυπωσιακή ατμόσφαιρα υπό το φώς των κεριών και των Χριστουγεννιάτικων ύμνων, πραγματοποιήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2015 η εορταστική εκδήλωση αφιε- [Χορευτικό -Εικαστικά -Διαλέξεις] Τον υπεύθυνο του ζαχαροπλαστείου «ΣΟΚΟΛΑ» Λιβαδιώτη κ.κ. Αναστάσιο Μπαρωμένη στα Λιβαδιωτόπουλα της Λάρισας και τους Φίλους του συλλόγου. τζογιάννη για τις υπέροχες γευστικά Βασιλόπιτες. ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ, ΚΑΛΗ ΑΝΤΑΜΩΣΗ Εκ μέρους του Δ.Σ. του Σ.Λ.Λ. Ο Πρόεδρος Δημήτρης Γκατζούνης

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΛΑΡΙΣΑΣ

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ

...Όλα είχαν ξεκινήσει πριν από καιρό όπου τα Λιβαδιωτόπουλα και οι Φίλοι του Σ.Λ.Λ. χωρίστηκαν σε δύο ομάδες Εικαστικής Δημιουργίας των 22 ατόμων. Κεντρική ιδέα της φετινής εικαστικής δημιουργίας: «Μορφές Αγγέλων... Ανθρώποις Έργα», στην οποία τα παιδιά διδάχθηκαν ιδιαίτερες τεχνικές ζωγραφικής και μας παρουσίασαν σε καμβά και πορσελάνη απλά...Τέχνης Έργα. Οι μικροί μας φίλοι, συνοδεία των εξαίρετων γονέων τους, άρχισαν να καταφθάνουν από νωρίς το απόγευμα στη ζεστή και φιλόξενη αίθουσα του Σ.Λ.Λ.. Αφού γεύθηκαν υπέροχα γλυκίσματα από ένα πλούσιο μπουφέ που ετοίμασαν οι γονείς τους, στόλισαν το Χριστουγεννιάτικο δέντρο,τραγούδησαν μελωδίες και κάλαντα ,αντάλλαξαν ευχές και το καθένα παρουσίαζε την ιδιαίτερη και μοναδική δημιουργία του με πολύ ενθουσιασμό. Φίλες και Φίλοι αξιότιμοι Λιβαδιώτες ανά την Ελλάδα και το εξωτερικό

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Λιβαδιωτών Λάρισας '' Ο ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΟΣ'' επιθυμεί να εκφράσει τις θερμές και ειλικρινείς ευχαριστίες προς τον αξιότιμο κ.κ. Νικόλαο Μπίζιο για την ευγενική χειρονομία ,οικονομικής χορηγίας για την αγορά κλιματιστικού στην αίθουσα του Σ.Λ.Λ. Στις δύσκολες περιόδους που διανύουμε κάθε προσφορά μικρή ή μεγάλη έχει σημαντική αξία για τον σύλλογό μας. Η δωρεά σας κ. Ν.Μπίζιο αποτελεί δείγμα γενναιοδωρίας και κατανόηση της κοινωνικής ευθύνης γι'αυτούς που μπορούν να προσφέρουν .Η ανιδιοτελής σας στήριξη στο έργο του Σ.Λ.Λ. αποτελεί λαμπρό παράδειγμα και αποδεικνύει την κοινωνική αλληλεγγύη που διέπει τα μέλη της εταιρίας σας και εσάς προσωπικά. Ελπίζουμε ότι η προσφορά σας στο κοινωνικό σύνολο θα γίνει παράδειγμα και θα παρακινήσει και άλλους που μπορούν, να ακολουθήσουν το παράδειγμά σας. Ευχόμαστε να είστε πάντα καλά και σας ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΑΠΟ ΚΑΡΔΙΑΣ. Με τους πιο θερμούς χαιρετισμούς και εκτίμηση Για το Διοικητικό Συμβούλιο του Σ.Λ.Λ. Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η Γ.ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΓΚΑΤΖΟΥΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΕΖΗ ΑΝΤΩΝΙΑ

7

αλεύρι. Αλεύρι όμως γίνεται και από σίκαλη, κεχρί, κριθάρι και αργότερα από αραβόσιτο, χωριστά ή σε ανάμειξη, στην οποία μπορεί να μπει και βρώμη. Το σταρένιο είναι χάσικο ψωμί,καθαρό άσπρο. Το αλεύρι κοσκινίζεται με καλή σίτα, γιατί μένουν πολλά αποσικάδια (πίτουρα-γκρούντζ’). Απ’ αυτά έκαναν ψωμιά – τροφή σκύλων- σκυλόψωμα. Σκυλόψωμο αποκαλούσαν και το καλαμποκίσιο ψωμί, διότι κατά μία εκδοχή, παπαδίστικη, δεν μπορούσε να γίνει τελετουργικός άρτος. Φαίνεται ότι οι ανισότητες σε ό,τι αφορά την Από κούτσουρο νερό - κρασί πρόσβαση στο φαγητό είναι ένα φαινόμενο τόσο παλιό όσο και ο άνθρωπος και δυστυχώς τα δεδομένα της εποχής μας δεν μας επιτρέπουν να είμαστε αισιόδοξοι για το τι θα Από τη γης προσφάι - πατάτα Γράφει συμβεί στο μέλλον. Ακόμη και τους άντρες που είχαν όμορφες και άσπρες γυναίκες (αδυΜέρος 2ο ο Ευριπίδης Καπέτης ναμία των ανδρών της εποχής) τους παρομοίαζαν σαν να τρώνε ψωμί - ντι γκρ’νου, Ένα σύμβολο της οικογένειας, αλλά και ένας στυλοβάτης της ήταν η νοικοκυρά που κοντέρνα-μια ποικιλία σταριού που έδινε λευκό και νόστιμο αλεύρι, και όχι μαύρο (μαυφρόντιζε για το «οικογενειακό τραπέζι» του μεσημεριού. Γιατί η παλιά νοικοκυρά ήταν ρόγι). Το ψωμί έσωζε την ποσότητα του φαγητού που ήταν λιγοστό. Το φαγητό την πράγματι η «βασίλισσα του σπιτιού». Ήταν η ψυχή της οικογένειας. Και γύρω από το ημέρα του ζυμώματος , για να διευκολυνθεί η μάνα, ήταν «ο μπεσντρεμές», τυρόψωμο μεσημεριανό τραπέζι ή έστω αυτό της Κυριακής γινόταν η συνάντηση των μελών της (συνήθως με ούρδα) που ψηνόταν στην είσοδο του φούρνου σε λαμαρίνα. Χωρίς ψωμί δεν οικογένειας, ενισχύονταν οι δεσμοί μεταξύ τους. Υπήρχε η επικοινωνία. Και το φαγητό χόρταινες, έπιανε τη βάση στο στομάχι. Μαλακό τρώγεται και χωρίς προσφάι «ξερό, π’νι δεν ήταν «ο σανός» στη σύγχρονη φάτνη, αλλά ήταν ιεροτελεστία. Κύριο χαρακτηριστι- γκουάλ’» ή «π’νι μπ’ρτζ’λίτ’», όταν στεγνώνει γίνεται τριψάλα (π’νι ντιγκάτα-παπάρα). κό της οικογένειας ήταν η ύπαρξη επικοινωνίας. Υπήρχε στη γυναίκα πραγματικό ενδια- Επίσης στη «τζάμα», που είναι νερό βρασμένο, λίγο λάδι και τυρί, μαλακώνει το ψωμί και φέρον, αν και ήταν αγράμματη, υπήρχε συσσωρεμένη εμπειρία από τη μητέρα, τη για- δίνει ένα καλό αποτέλεσμα. Το «κουλιάσου», κουρκούτι, χαϊδευτικά «τόρνικου», είναι χυλός με καλαμποκίσιο αλεύρι, τριμμένο ξερό ψωμί και αν υπήρχαν τσιγαρίδες γινόταν γιά. Πάνω από όλα ο κοινός νους, η αγάπη και ο δεσμός στην οικογένεια. Βασική μας τροφή ήταν τα δημητριακά, στάρι, καλαμπόκι βρώμη, κριθάρι. Στην αρχή πρωινό με αξιώσεις. Ο τραχανάς, στον οποίο θα αναφερθούμε παρακάτω, δεν επιτρέπει γίνονταν χυλός με τα δημητριακά. Αυτά όταν αλεστούν σε χειροκίνητες ή υδροκίνητες να πεταχτεί στεγνό ψωμί. Για να μην πεταχτούν τα ψίχουλα- είναι αμαρτία- γίνεται η μυλόπετρες γίνονται αλεύρι. Κυρίως μιλάμε για το αλεύρι του σιταριού. Τα μυστικά του μπουκουβάλα. Σε μια πετσέτα, δηλαδή μεσάλι, δένονται, σφίγγονται και πιέζονται (κου σταριού είναι «ζυμωμένα» με την ιστορία της ανθρωπότητας. Η επιστήμη ακολουθεί και μπούσλου) τα ψίχουλα και το τυρί λέγοντας «μπουκουβάλ’ , βάλ’, ντ’νι νιθιάμ’ ζάλ’ πιστοποιεί τους μηχανισμούς, πίσω από τις πατροπαράδοτες συνήθειες. Η μεγάλη διαΣι ου μπάγκου τού μ’νικ’, σι ου μπιάου Ντουμίνικ’» τροφική αξία του ψωμιού έχει τις ρίζες της στη ραγδαία αύξηση του πληθυσμού τον 16ο «μπουκουβάλα, βάλα, δώσε μου λίγη ματινίτσα αιώνα. Το αλεύρι κοσκινισμένο απαλλάσσεται από ανεπιθύμητες προσμίξεις. Κατόπιν με Να το βάλω στο μανίκι, να το πιω την Κυριακή» την προσθήκη νερού και μαγιάς δίνει το πολυπόθητο σε όλους ψωμί. Το ψωμί είναι ένας (ματινίτσα ή ζάλα είναι το υγρό-ορός που μένει μετά το κτύπημα του γάλακτος για ζωντανός οργανισμός, γεννιέται, ζει, αναπνέει, αναπτύσσεται και πεθαίνει αν δεν το προσέξεις. Είναι σαν μικρό παιδί, πρέπει να το τρέφεις, να το αγαπάς, για να σου βγει καλό. να βγει το βούτυρο, το οποίο και αυτό είναι πολύ νόστιμο και δροσερό το καλοκαίρι). Το αποτέλεσμα, η μπουκουβάλα, είναι μια στρογγυλή μπάλα, μαλακιά για τους γέρους Το ψωμί συμβολίζει τη ζωή. Είναι το πρώτο πράμα που συναντάς στο δρόμο της επιβίωσης. Το πρώτο πράγμα που αγοράζουν οι άνθρωποι είναι το αλεύρι(φ’ρίνα αλου άνου) και για τα μικρά παιδιά, αλλά και πολύ νόστιμο ελαφρύ έδεσμα για όλους. Δυσκολία συναντούσαν οι γυναίκες στη συντήρηση και φύλαξη του ψωμιού (8 με 10 για το ψωμί της χρονιάς. Να ζήσουμε πρώτα και για τα άλλα έχει ο θεός. Δεν σε αφήνουν αυτές οι μνήμες. Είμαστε τελικά αυτό που ζήσαμε στα παιδικά μας χρόνια. «Δουλεύω για καρβέλια-πλαστάρια) από τα ποντίκια αλλά και από το χρόνο μέχρι το άλλο ζύμωμα. το ψωμί», «στο ψωμί που τρώω», για να γίνει πειστικός ο όρκος. Αγωνίζομαι για το ψωμί, Αλήθεια ποιος δεν θυμάται πόσο νόστιμο ήταν όταν έβγαινε από το φούρνο, ακόμη και φάγαμε «ψωμί κι αλάτι», για τη φιλία, τρώω «πικρό ψωμί» για τις δυσκολίες της ζωής. Για χωρίς προσφάι τρωγόταν (π’-νι γκουάλ’). Το πλιγούρι γινόταν από σιτάρι το οποίο έπλεναν, το την εκκλησία «τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν έριχναν σε καυτό νερό(σι μπουφουτιά), το στέγνωναν σήμερον». και το περνούσαν στη «ζόρνα», δηλαδή τον χειρόμυλο, Οι παλιές μνήμες προσδίδουν στο ταπεινό αυτό μετατρέποντάς το σε ψιλό ή χοντρό. Πολλές φορές το αγαθό την αρχέγονη σημασία του. Να δεχθούμε ότι η έκαναν και με λίγο γάλα. πορεία του κόσμου ξεκινά από τα πανάρχαια χρόνια, Το περιβόητο κατσιαμάκι (μπακαντάρ στα σέρβικα), βγαίνει από τα σπήλαια και φθάνει στο σύγχρονο πολικοινώς στη μητρική των παλαιοτέρων «μπλ’γκ’ντάνου» ή τισμό. Και, όπως λέγει ο αιρετικός Νίκος Καζαντζάκης, χαϊδευτικά «ντόμπρου», μαγειρεύεται με νερό και λίγδα ή η πορεία του κόσμου ξεκινά από την άβυσσο και στην λάδι και καλαμποκάλευρο. Βράζουμε το νερό σε μια άβυσσο καταλήγει. Το μεταξύ διάστημα το λέμε ζωή. κατσαρόλα με το λάδι και σε αντίστοιχη αναλογία Όλη αυτή τη διαδικασία του ψωμιού οι μεγαλύτερες ρίχνουμε το καλαμποκίσιο αλεύρι και το ανακατεύουμε γυναίκες τη διδάσκουν στις μικρότερες. Το καλό ζύμωκαλά ώστε να μαλακώσει όλο. Αυτό το δοκιμάζουμε με μα παίζει σημαντικό ρόλο, διότι η θερμοκρασία που ένα πιρούνι ή μπήγουμε ένα ξύλο, ή την ξάλα (ο πλάστης αναπτύσσεται, εάν ξεπεράσει κάποιο όριο στεγνώνει για τις πίτες). Προσέχουμε να φουσκώσει όλο και ύστετην υφή της ζύμης, δημιουργεί ίνες, κάτι που δεν ρα το απλώνουμε σαν πίτα σε ένα ταψί και περιχύνουμε θέλουμε. Σκεπάζουν το ζυμάρι για να κρατηθεί η υγραπετιμέζι επάνω. Αλλιώς δεν τρώγεται. Αν θέλουμε αλμυσία και η κατάλληλη θερμοκρασία για να μη δημιουρρό κατσιαμάκι, τσιγαρίζουμε ούρδα σε λάδι και την περιγηθεί κρούστα. Οι παρατηρήσεις των «γηραιότερων» χύνουμε επάνω. Η ούρδα χρησιμοποιούνταν και αλλού. γυναικών στις νεότερες ήταν πολλές. Το προζύμι Σε τσιγαρισμένο αλεύρι π.χ. με κόκκινο πιπέρι και μέσα η (αλουάτλου) να μην είναι κρύο γιατί σβολιάζει το ψωμί. Ούτε πολύ ζεστό γιατί γίνεται αφρός. Πρέπει να ανανεφωτογραφία από το διαδίκτυο ούρδα (γκίζα κου φαρίνα). Καλαμποκίσιο αλεύρι επίσης ζυμωμένο με νερό το έριχναν στο ταψί σαν τούρτα, το ώνεις το προζύμι, γιατί βρωμάει και μυρίζει το ψωμί. Δεν πρέπει το προζύμι να μπαίνει από το βράδυ, γιατί ξινίζει το ψωμί. Πρέπει να είναι το έψηναν στη γάστρα και έριχναν τυρί αραιωμένο με νερό και λίγο λάδι επάνω για να νοστικανονικό προζύμι για να φουσκώσει το ψωμί και να μην γίνει σαν σφουγγάρι. Το νερό μίσει (ζουμπιάλα). Τούρτα από καλαμποκίσιο αλεύρι ψηνόταν και σε λαμαρίνα πάνω στη στο αλεύρι να μην είναι λίγο, γιατί γίνεται το ψωμί σκληρό, ούτε πολύ γιατί κολλάει το στάχτη. Όλο ευρεσιτεχνίες έψαχναν οι γυναίκες για να χορτάσουν το «στόλο» τους. ψωμί στα δόντια. Χρειάζεται αλάτι στη ζύμη και πολύ ζύμωμα για να μην κολλάει στα Πενία τέχνας κατεργάζεται, η φτώχεια βγάζει σοφίες. Οι ντούμπες, άλλο ένα εξαίρετο φαγητό (για κλάματα), γινόταν πάλι με καλαμποκίσιο χέρια. Η γεύση στο αλεύρι και κατ’ επέκταση στο ψωμί προέρχεται από τη ζύμωση, από τη μακροχρόνια διαδικασία της ζύμωσης. Για να είναι το ψωμί νόστιμο, χρειάζεται του- αλεύρι. Τις έφτιαχναν με τσιγαρισμένο πράσο και αλεύρι καλαμποκίσιο δουλεμένο για να λάχιστον 24 ώρες ζύμωση. Το 80 τοις εκατό της γεύσης προέρχεται από την κόρα, δηλα- γίνει και να μετατραπεί σε «κεφτέδες χοντρές», στα λιβαδιώτικα σαν ντούμπες. Απαραίδή το ψήσιμο. Το μυστικό είναι η θερμοκρασία του χώρου. Αυτή καθορίζει τη γεύση και τητη και η φαρνάρσα (φαρίν’ άρσα,) η οποία είναι χυλός με αλεύρι τσιγαρισμένο και καλά επιτρέπει στα αρώματα να αναπτυχθούν. Χρειάζεται εμπειρία στο κάψιμο του φούρνου, διαλυμένο να μην κάνει σβόλους (κουκουλίτσα) και σάλτσα με μπόλικο νερό να φτουρίώστε να γίνει το ψήσιμο ομοιόμορφο μέσα και έξω, να μην είναι η κόρα (κούα) ψημένη σει. Η σάλτσα που τη συνόδευε είναι από κίτρινα ή κόκκινα κορόμηλα (προύνι σταματίκαι η ψίχα (νέτζλου) άψητη. Τις επίσημες μέρες (γάμοι, γιορτές κ.ά.) έκαναν το εφτάζυμο τσι). Αργότερα η σάλτσα γινόταν από κόκκινες πιπεριές και από ντομάτα, που την έκα(φτασμίτκα-αυτόζυμο). Εάν τα ρεβίθια κοπανιστούν και μπουν σε καυτό νερό, με τη ναν στο σπίτι οι νοικοκυρές. Η φαρνάρσα είναι συνοδευτικό και σε κεφτέδες, μπακαλιάζέστη βγάζουν έναν άσπρο αφρό που ανακατεύεται με αλεύρι και νερό και κάνει ειδικό ρο, παλαμίδα, πατάτες Τα ψάρια έλειπαν από το σιτηρέσιο του χωριού και τα περισσότερα ήταν άγνωστα. Ο «προζύμι» που φουσκώνει μόνο του (αυτόζυμο) δίνοντας μια ιδιαίτερη λεπτή γεύση. Η υγράλατος μπακαλιάρος και η παλαμίδα έφθαναν, με τη βοήθεια των κιρατζήδων, καθώς διαδικασία είναι δύσκολη και γι’ αυτό το ψωμί λέγεται εφτάζυμο ή ρεβυθόψωμο. Τελετουργία ολόκληρη είναι το ζύμωμα και το ψήσιμο του ψωμιού. Λαχταριστά τα και οι κονσέρβες σαρδέλας και οι λεγόμενες ρωσικές. Χαρακτηριστική είναι η ιστορία του «πλαστάρια» των σπιτικών φούρνων. Ένα ψωμί ψηνόταν σε ταψί πάνω στην πυροστιά μπάρμπα - Γκόγκου του Μίνου με τον μπάρμπα - Γιάγκο τον Σιαπέρα που, αφού φιλογια να μοιραστεί στους συγγενείς. Εάν δεν υπήρχε σιτάρι, το καλαμπόκι με ανάμειξη λιω- ξενήθηκαν και έφαγαν ψάρια στο σπίτι του αφεντικού που δούλευαν στο Κολοκούρι της μένης πατάτας για να μαλακώσει, έσωζε την κατάσταση. Σε πολύ φτωχές οικογένειες Κατερίνης: - Τσι μάντζ’ ιαρά Γκόγκο ατσιά τσι μγκ’μου; Τι φαγητό ήταν αυτό που φάγαμε Γκόγινόταν χρήση και της σίκαλης ή της βρώμης Ήταν προνόμιο της ανώτερης τάξης το λευκό ψωμί, ενώ το σκούρο ψωμί ήταν τροφή των φτωχότερων, στους οποίους κανένας γκο;) - Νου κουνουσκούς Γιάγκο, σκίνλι σιαντράρ’ γκάρντου του στουμάχι (Δεν κατάλαβες δεν ήθελε να ανήκει. Το ψωμί, «η παρηγοριά του κόσμου», γίνεται από ζύμη με πρώτη ύλη το σταρένιο Γιάγκο, τα αγκάθια στο στομάχι έγιναν συρματόπλεγμα).

ΛΙΒΑ∆ΙΩΤΙΚΗ ΠΑΡΑ∆ΟΣΙΑΚΗ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ

8

(Δεκέμβριος 2015 - Ιανουάριος 2016) γράφει ο Λάζαρος Mπάμπας

αγροτικά εφόδια, σύγχρονη αγροτική τεχνολογία, νέοι αμπελουργικοί, θερμοκηπιακοί και υδροπονικοί εξοπλισμοί, παντός τύπου αγροτικά εργαλεία εκτέθηκαν στα περίπτερα και δέχτηκαν χιλιάδες επισκέπτες από ολόκληρη την χώρα.

Μάχη για την επιβίωση

Ζεστός και άνυδρος Δεκέμβρης Προβληματισμό και ανησυχία έφερε στους καλλιεργητές της περιοχής μας η παρατεταμένη χειμερινή ανομβρία κατά τον μήνα Δεκέμβριο. Σε συνδυασμό με τις υψηλότατες για την εποχή θερμοκρασίες, 15 έως 18 βαθμούς κελσίου στο Λιβάδι, τα σπαρμένα με χειμερινά σιτηρά χωράφια έπαθαν ανεπανόρθωτη ζημιά. Το αραιό φύτρωμα, η κακή ανάπτυξη, θα οδηγήσει οπωσδήποτε σε μειωμένη παραγωγή και κατ’ επέκταση σε οικονομική απώλεια για ολόκληρη την γεωργική παραγωγή τους. Τι είχες Γιάννη; Ό,τι είχα πάντα. Ούτε ο καιρός δεν συμμαχεί με τους αγρότες.

Εγκαίνια με τραγωδία Ο δρόμος Λιβαδίου – Σαρανταπόρου, λίγο πριν παραδοθεί και ολοκληρωθεί ως έργο, εγκαινιάστηκε με ένα θανατηφόρο ατύχημα. Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων ένας 35χρονος αλλοδαπός, οδηγός μοτοσικλέτας, συγκρούστηκε μετωπικά με αγροτικό 4Χ4 φορτηγό ενός ανυποψίαστου Λιβαδιώτη κτηνοτρόφου που επέστρεφε στο χωριό από την δουλειά του. Ο οδηγός της μηχανής με την σύγκρουση εκσφενδονίστηκε και τραυματίστηκε θανάσιμα σε ζωτικά σημεία του σώματος του. Δυστυχώς ο νεαρός κατέληξε κατά την μεταφορά του στο κέντρο Υγείας Ελασσόνας. Ο οδηγός του αγροτικού δεν τραυματίστηκε καθόλου.

Αγωνιστικός Γενάρης. Αγρότες και κτηνοτρόφοι όλης της χώρας, από τον Έβρο μέχρι και την Κρήτη, έχουν βγει στους δρόμους και διαμαρτύρονται ενάντια στα νέα φορολογικά και ασφαλιστικά μέτρα που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και η τρόικα προσπαθούν να επιβάλλουν. Δεκάδες μπλόκα παντού, σε κάθε κομβικό σημείο των οδικών αρτηριών της χώρας μας υπάρχουν παραταγμένα τρακτέρ και γεωργικά μηχανήματα. Στην περιοχή μας, την Ελασσόνα, μετά από το κάλεσμα της Ενωτικής Ομοσπονδίας του νομού Λάρισας, μπλόκα υπάρχουν σε θέσεις στρατηγικής σημασίας όπως στο «Χάνι Χατζηγώγου», στο Ελευθεροχώρι, στην Καλλιθέα και στη «Μελούνα» στο ύψος της Τσαριτσάνης. Πανελλαδικές συσκέψεις, κοινός αγώνας, συστράτευση και ενότητα, κλιμάκωση των κινητοποιήσεων για να μην επιτευχθεί το ξεκλήρισμα των μικρών και μεσαίων αγροτών. Είναι γνωστό ότι, σύμφωνα με την ΚΑΠ της ΕΕ, το 80% των αγροτών παίρνει μόνο το 20% των επιδοτήσεων και το προνομιακό 20% των αγροτών απολαμβάνει το 80% των επιδοτήσεων. Ο αρχικός και κύριος στόχος της ΚΑΠ για συγκέντρωση της γης και της παραγωγής σε λιγότερα χέρια με σκοπό την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και τελικά της κερδοφορίας των μεγαλοαγροτοεπιχειρηματιών (μεταποιητές, μεγαλοεξαγωγείς κ.τ.λ.) επιτυγχάνεται και ενισχύεται με τα νέα μέτρα.

Μαύρη Δευτέρα Μια ολόκληρη κτηνοτροφική μονάδα ενός Λιβαδιώτη στην καταγωγή καταστράφηκε ολοσχερώς από πυρκαγιά στο Μελισσοχώρι Λάρισας. Στα Αθλητικά Δρώμενα Δεκ 2015 – Ιαν 2016 μέσα του Γενάρη, λίγες ώρες της παγερής Δευτέρας ήτανε αρκετές για να εξαφανίσουν τους κόπους μιας ζωής. Το μεσημέρι, ως συνήθως, ο ιδιοκτήτης Αθλητικός Σύλλογος Λιβαδίου «Γεωργάκης Ολύμπιος» έκλεισε τα ζωντανά του στο στάβλο και πήγε για λίγη ξεκούραση. Στην μονάΣτο ίδιο έργο θεατές. Δυστυχώς και η φετινή χρονιά θα είναι μια κακή ποδοσφαιδα, για κακή του τύχη, ξέσπασε πυρκαγιά από αδιευκρίνιστα μέχρι στιγμής ρική χρονιά για τον Αθλητικό Σύλλογό μας. Η ομάδα στα μέσα της περιόδου (11η αίτια και κατέκαψε τα πάντα. Ζωοτροφές, δέματα με σανό, εγκαταστάσεις, αγωνιστική) κατάφερε να συλλέξει μόλις 11 βαθμούς και να βρίσκεται στην 8η θέση αποθήκες και 300 περίπου πρόβατα έγιναν στάχτη. Δεν έμεινε τίποτα. Παρά της βαθμολογίας. την άμεση κινητοποίηση τόσο των γειτόνων όσο και του ιδίου η καταστροφή Αποτελέσματα αγώνων : ! υπήρξε ολοσχερής. !=E/I) J-.+I) F-(@.9) !G<%I) :'8+.+)) 6

J !!

6 H !!

6 ] !!

6 CN !!

6 CC !!

Αγροτόσημο Μετά το εργόσημο (μέσο πληρωμής και ασφάλισης, με τη μορφή επιταγής, για ομάδες εργαζομένων οι οποίοι δεν απασχολούνται σε σταθερό εργοδότη) έρχεται και το αγροτόσημο. Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Ευ. Αποστόλου προωθεί την ιδέα που εδώ και λίγο διάστημα ισχύει στο ΙΚΑ και για τις αγροτικές εργασίες. Μια κίνηση για να μπει τάξη στους ανασφάλιστους εργάτες γης, στην παράνομη μαύρη εργασία στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και για να εισρεύσουν έσοδα στα ταμεία του ασφαλιστικού φορέα. Όπως και για το εργόσημο, το οποίο υπάρχει μα χρησιμοποιείται ελάχιστα, έτσι και για το αγροτόσημο τίθεται το ερώτημα του ποιος θα πραγματοποιεί τους ελέγχους. Πώς θα εντοπίζονται οι παράνομοι αλλοδαποί εργάτες, που ζούνε σχεδόν κρυμμένοι στις απομονωμένες κτηνοτροφικές και αγροτικές επιχειρήσεις της υπαίθρου;

KLCMLMNCO! CTLCMLMNCO! MNLCMLMNCO! COLCLMNCK! TNLCLMNCK!

=/"/P'G-&%$1!Q!R$F?#6.!!

U>/!V1+%$1!W!=/"/P'G-&%$1!!! !0?F-!^->-8%&-.!!W!=/"/P!!! =/"/P!Q!V)$;6+(-.!!!

U)7(-.!!W!=/"/P!!!

N!Q!S! M!W!S! T!W!N! M!W!N! T!W!N!

!

X/!Y,#-F'4#6.Z!=/![-\:>6.!!!! !!! _/!X5)%`$.Z!=/![-\:>6.!! !!

!

Επιδημία ΖΙΚΑ Παγκόσμια αναστάτωση έχει προκληθεί με την επιδημία ενός επικίνδυνου ιού που από το 2014 βρίσκεται σε εξέλιξη στην τροπική ζώνη της Αφρικής, της Νοτιοανατολικής Ασίας, των νησιών του Ειρηνικού Ωκεανού, προσφάτως και στην κεντρική και νότιο Αμερική. Ο ιός ΖΙΚΑ, ο οποίος μεταδίδεται με τα τσιμπήματα των μολυσμένων κουνουπιών «Τίγρης», προκαλεί πυρετό, πονοκέφαλο, ερυθρότητα στα μάτια, εξάνθημα, μυαλγίες και αρθραλγίες. Ο ιός φαίνεται να συνδέεται με τη μικροκεφαλία, μια σοβαρή πάθηση που προσβάλλει τα νεογνά και σε ακραίες περιπτώσεις οδηγεί και σε θάνατο. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει εμβόλιο ή φαρμακευτική αγωγή για την προφύλαξη από τη νόσο. Τα κουνούπια «Τίγρης» από το 2000 έχουν κάνει την εμφάνισή τους και στην χώρα μας και λόγω του ήπιου χειμώνα που διανύουμε ενδέχεται τα πρώτα κουνούπια να εμφανιστούν νωρίτερα από ό,τι συνήθως. Η σωστή και έγκαιρη ενημέρωση αποτελεί πρόληψη και αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος. Ευτυχώς στο Λιβάδι δεν έχουμε κουνούπια.

Agrotica 2016 Στον εκθεσιακό χώρο της ΔΕΘ έλαβε χώρα η καθιερωμένη έκθεση AGROTIKA 2016, από 28 έως 31 Ιαν 2016.Το κέντρο της Θεσσαλονίκης πλημμύρισε από αγρότες και επαγγελματίες του αγροτικού χώρου. Γεωργικά μηχανήματα,

9

ΚΟΥΤΣΟΒΛΑΧΙΚΟ ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ No 31 επιμέλεια Γκατζούνης Γιάννης johgatz@yahoo.gr !

"

#

$

%

&

'

(

) !*

!!

!"

!#

!$

!%

!&

!'

!(

!)

"*

"!

"# "&

""

"$

"%

"'

#*

"(

")

#! ##

#" #$

#'

#%

#&

#(

#)

$*

$!

$#

$$ $'

$"

$%

$&

$(

%!

%"

%$

%%

$)

%* %# %&

%' %(

10

φάλαγγα; Κάτι μπίσκες στο κεφάλι από τότε τις έχουμε. Και δεν το μετανιώσαμε! 17. Η πλατεία τις μέρες των Χριστουγέννων γεμάτη με παρκαρισμένα ………………. Καμιά γραφικότητα. Πανάσχημη. Για να πιεις το φραπεδάκι η το ουισκάκι πρέπει νάχεις μαζί σου και το 4 επί 4; 18.(οριζ) Βραχέα φωνήεντα 18. (κάθ) Και συ κυρ-Τσακαλώτε σταμάτα να παριστάνεις το μαντρόσκυλο. Είσαι καλό σκυλάκι και να φέρεσαι όπως τα σκυλάκια του καναπέ. …….. μίστερ Σόιμπλε, συμφώνησε ο Ευκλείδης 19. Αρδιτσίν’ νιασκ’πάτ’ (ελλ) 20. Νησί χωρίς το πίσω σύνορο. Για να χωράνε χιλιάδες ταλαίπωροι μετανάστες και πρόσφυγες 21. Τύχη κουφή 22. (οριζ) Και της ιστορίας αναφέρεται 22.(κάθ) Μιζέ νου βόι. Αντού μόνου ούν’ ………. αράτσι 23.(οριζ) Οργώνει τη γη (αντίστρ) 23.(κάθ) Σι χιμπ’ νιθιάμ’ ………. (αντίστρ) όχι ντίπου κρούντου 24. Εξωτικά νησιά (αντίστρ), όπου κάνουν διακοπές όσοι έχουν τα λεφτά τους σε οφσόρ εταιρείες. 25. Βίνι ……… Σι ατσέμου λίγκουρλι σ πιγκέιλι σι λι γιλσιάσκ’ 26. Η εντεκάτη εντολή της αριστερο-ακροδεξιάς κυβέρνησης: .......... τολμήσεις και δεν πληρώσεις τους φόρους, έχεις δεν έχεις δουλειά γιατί θα χάσεις το σπίτι σου, ανεπρόκοπε 27. Τα φωνήεντα που έχει η Τήνος 28. (οριζ) Πυροσβεστική Υπηρεσία 28.(καθ) Νού ιάστι ούτι λουμά ούτι αμιρικανάκι. Ιάστι ……… Ορολογία για μπίλιες 29. Δεξιοτέχνης της ο Ross Daly (ελλ, πληθ, αντίστρ, καθ) 30. Ντουάου (ελλ) 31. (οριζ) Κουπρίι (ελλ) Μειώθηκαν το 2015 κατά χιλιάδες τόνους. Καθόλου τυχαίο. Αυξήθηκαν τα τηλεοπτικά όμως 31.(κάθ) Στη φωτο-

γραφία είναι ο παππούς ο Λάζος με τη θεία μου Σένη στο πλατύσκαλο μια ηλιόλουστη μέρα. Πριν χρόνια και πρέπει να είναι λίγο μετά από κάποια Χριστούγεννα. Που το καταλάβαμε; Ντι ν’πόι ι βιάντι σκάρα ντι….. Τι νόστιμα που ήταν!

32. Αβραάμ εγέννησε ….. 33.(οριζ) Χτύπος ρολογιού που δεν ακούγεται 33.(κάθ). Προυτού ντι ν΄σκ΄ντζ’ άνι …… ν’χουάρ’ γιάτρου, αστινουμίι, ταχυδρουμίου, μούλτς μάστουρι. Νου αρμάσι τσαπρακό ντι τσιβά. Μελαγχολικές διαπιστώσεις 34. Ομπρελίτσες μοιράζει ο Τσίπρας στον κοσμάκη μετά την φοροκαταιγίδα. ………. που πλουάι κ’τσούλ’ 35. Παλιά ήταν ο …. Τον αντικατέστησε η πιστωτική κάρτα, πανάθεμάτη 36. (οριζ) Ξινόγαλο 36. (κάθ) Περιέχονται στην πόλη 37. Από αρκετές ψηφοφορίες στη Βουλή είναι ……. το κόμμα της Χρυσής Αυγής. Σκασίλα μας 38. Άμου άγκ’ρι, άμου κ’τούν’, άμου αβιάρι, τι ……… μγκιάρι. Ιόου νου τι βόι κ’τσέ χι ουρούτου. Το χρήμα δε μετράει και πολύ στις γυναίκες τελικά, αν αυτό σας παρηγορεί 39. Οι μηχανόβιοι στον κεντρικό δρόμο του Λιβαδίου τρέχουν λες και κάνουν προπόνηση για το μοτο-……. Τροχαία δεν υπάρχει. Οπότε, περιμένουμε το ατύχημα για να πάρουμε μέτρα; 40. Φανταστική φωτογραφία. Του ούνα μ’ν’ τσιγάρα σ κ’ρλίγκλου σ κου αλάντ’ ουν’ ……… σι μπιάι

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1.ΑΓΚΑΡΚΟΥ 2.ΦΟΥΤΖΙ 3.ΛΥΟΚΓΥΟΚΓ 4.ΣΙΑΝΤΑ 5.ΙΡΙΤ 6.ΚΑ 7.ΑΥΛΕΣ 8.ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ 9.ΜΑΟΥ 10.ΟΥΙ 11.ΦΟ 12.ΥΙ 13.ΡΑ-ΡΗΧΟ 14.ΜΥ 15.ΚΟΥΦΟΥΑΡΙ 16.ΧΑΛΕΑΡΟΥΔΙΚΟΥ 17.ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ 18.ΟΕ-ΟΚ 19.ΡΙΖ 20.ΝΗΣ 21.ΤΧ 22.ΡΟΥΣ-ΜΠΙΡ 23.ΙΝΥ-ΥΟΤΠΟΚ 24.ΑΟΜΟΚ 25.ΓΑΝΟΣΙ 26.ΟΥ 27.ΗΟ 28.ΠΥ-ΠΑΙ 29.ΙΑΡΥΛ 30.ΔΥΟ 31.ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ-ΚΟΥΛΕΙ 32.ΙΣΑΑΚ 33.ΤΚ-ΑΒΙΑΜΟΥ 34.ΝΤΙ 35.ΒΕΡΕΣΕΣ 36.ΑΡΙΑΝΙ-ΟΛ 37.ΑΠΟΝ 38.ΒΟΙ 39.ΚΡΟΣ 40.ΒΟΥΤΣΕΛ 41.ΠΡΤΣΤ 42.ΟΥΣΑ-ΟΑΙΙΑ 43.ΒΙΚΛΙ 44.ΠΑΡΤΙ 45.ΠΟΥΛΙΑ-ΤΙΤΟ 46.ΑΦΛΙ 47.ΑΜ 48.ΠΕΤΡΑ 49.ΑΝΚΑ 50.ΚΑ 51.ΜΑΙ 52ΑΣΙΤΙΑ 53.ΑΗΣ 54.ΟΜ 55.ΡΕΤΣΙΝΑ 56.ΣΕ 57.ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ 58.ΑΣΕΠ

1. Φορτώνω (βλαχ) 2. Φιτσόρλου νου αβιά λούκρου σ… λα Γιρμανίι νάκ’ άφλ 3. Βικλιτούρλι τούτι λιάλι σ πιτ’ξιάλι μβάλι λα………. (αντίστρ). Έχει καταβροχθίσει σκουπίδια αυτός ο λάκκος! Ευτυχώς δεν ήταν τοξικά 4. Αλεξάνδρα βαπτίστηκε, αλλά τη φωνάζουν ….. στο Λιβάδι 5. Σιρίτι, ξηλωμένο στα άκρα 6. Σχόλιο για καλλιτεχνικό πατινάζ της θειτσα- βυρδίκης: Ούν’ φιτίκ’ λα τιλιόραση αντρά νέστι κουλουτούμπι του γκλέτσου ….. Τσίπρα 7. Τις ζεστές καλοκαιρινές νύχτες στο Λιβάδι, έβγαζαν καρέκλες στις ……. και οι παλιότεροι έλεγαν ιστορίες για την πείνα και την απόλυτη φρίκη που πέρασαν στη διάρκεια της κατοχής. Ιστορίες που θα μείνουν για πάντα σφηνωμένες στο μυαλό μας. Μερικές φορές μάλιστα δεν άντεχαν και ξεσπούσαν σε λυγμούς. Πέτρινα χρόνια 8. Αυτό το έκτρωμα που έφερε ο Κατρούγκαλος ήταν το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ για το …………; Και νομίζουν ότι θα περάσει; Δε σας ψηφίσαμε για να μας ξεπαστρέψετε σύντροφοι. 9. Διορίζουν αβέρτα κουβέρτα οι συριζανελιστές συγγενείς και κολλητούς. Και όταν η μπαγαποντιά βγαίνει στη φόρα δικαιολογούνται σα να απευθύνονται σε ιθαγενείς της φυλής……..-μάου 10. Αλέξη, τώρα ωρίμασες, πρέπει ν’ αλλάξεις και τρόπους, είπε η κυρία Λαγκάρντ στον πρωθυπουργό μας. ……. μαντάμ, απάντησε εκείνος ξεροκαταπίνοντας. 11. Στην Ελλάδα έχουν ανεβεί, στις σκηνές, αρκετά έργα του Ντάριο ….. . 12. Γράφονται διαφορετικά, προφέρονται το ίδιο. 13. (οριζ) Ντίσ’ κουάντ’ (ελλ). 13.(κάθ) Έτσι είναι κύριε Σκουρλέτη μου. Νόμιζες ότι το ποτάμι ήταν …….. και θα περνάγαμε απέναντι. Τώρα που κατάλαβες ότι είναι βαθύ έχεις καμιά ιδέα; Θα δοκιμάσεις πρώτος;. 14. Το νομοσχέδιο για το συνταξιοδοτικό; Ώδινε όρος και έτεκε …… 15. Άμα τι ακάτς ……….. φούτζι τασαμπάτουρλι του ναγκιό! 16. (οριζ) Για τον αθυρόστομο λέμε ότι άρι γκούρ’ ντι ………16. (κάθ) Κα σι ιαγκλιάτς νιάουα ιαντάρ’ ……….. Πώς να κατεβούν οι γιαγιούλες να παν στην εκκλησιά; Πώς να φτάσουν οι παππούδες στο καφενείο; Πώς να παν τα παιδιά στο σχολείο; Θυμάστε που όταν ήμασταν παιδιά βάζαμε σακούλες νάιλον στις κατηφόρες και φτιάχναμε γλίστρες-

άπ’ αράτσι. 41. Ακσ’τσι φούτζι κάπρα ντι λα τσάπου 42.(οριζ) Γκλίντι ……… σι νου γίν’ αρκουάρι 42.(κάθ) Ροδακινιά χωρίς τα σύμφωνά της 43. ………… (βλαχ) το σακάκι μου και σβήνω απ’ το μεράκι μου και καημό έχω μεγάλο, δε μπορώ να πάρω άλλο. Τραγούδι που γράφτηκε πριν 60 χρόνια είναι επίκαιρο στις μέρες μας. Τότε δεν είχαν ΕΝΦΙΑ. Εμείς έχουμε ή καταργήθηκε; 44. Την ίδια παλιά εποχή κάναμε και κάτι πετυχημένα …….. Χορεύαμε σέικ και μπλουζ, πίναμε μαρτίνι και επειδή δεν είχαμε κινητά να χαζολογούμε κάναμε κάτι πιο δημιουργικό. Ερωτευόμασταν. 45.(οριζ) Τα γκαβά τα ……….. τα κάνει ο Θεός φωλιά. Ατάκα για καλή ζαριά του ατζαμή στο τάβλι. 45.(κάθ) Στρατάρχης της πάλαι ποτέ Γιουγκοσλαβίας 46. Μπερδεύτηκε πολύ η κατάσταση στο μεταναστευτικό. Νου πότς σι ……… μάρτζιν’ 47. Κι αν δεν έχετε λεφτά ν’ αγοράσετε χαλβά σκληρό για το ……… -χάσκα της αποκριάς, πάρτε την ξάλα και άμα βρείτε υπουργό μην τον λυπηθείτε 48. Κιάτρ’ (ελλ) 49. Τι υπέροχο τραγούδι αυτό του Πωλ ……. που μιλάει για κάποια Κάρολ 50. Ασκούκιουλου. Φάτσα ου άρι …….. ανάφ’ρ’ 51. Καλά κάνει η κυβέρνηση και κόβει τις συντάξεις. Τι τα θέλει τα πολλά λεφτά μια ……. ; (βλαχ). Για ένα κεράκι και ένα τσαγάκι δεν της φτάνουν 300 ευρώ; Να βγάλει τίποτα χούγια στα γεράματα; Να πηγαίνει και στους γιατρούς για να ζήσει και πολλά χρόνια η παλιόγρια; Θα φαλιρίσουν οι τράπεζες εξαιτίας της. 52. Στους θανάτους από καρκίνο, από καρδιά, από εγκεφαλικά, έρχονται να προστεθούν και αυτοί από ……. Ντροπή! 53. Μάης ακέφαλος 54. Μάρκα φορτηγών 55. Στα ταβερνάκια έπιναν οι άντρες καμιά …… με λίγο μεζεδάκι, με την παρέα τους,λέγαν και καμιά κουβέντα και γύριζαν ήρεμοι στο σπίτι. Τώρα κάθονται έξω από τα μαγαζιά όρθιοι, σκυθρωποί, αμίλητοι. Σκέφτονται τις 100 δόσεις; 56. Κανένα σπίτι ……. χέρια τραπεζίτη, ούρλιαζε ο Τσίπρας. Και μετά ήρθαν οι πλειστηριασμοί. 57. Βαρέθηκε ο κόσμος να ακούει να εναλλάσσονται στην εξουσία οι Καραμανλήδες με τους Παπανδρέου. Είπε να βάλει τέλος στην οικογενειοκρατία. Έτσι στη Νέα Δημοκρατία βγήκε αρχηγός ο Κυριάκος …………! Από το πουθενά, χωρίς τζάκι πίσω του, αυτοδημιούργητος. Με πρωτοπαλίκαρα νέα πρόσωπα. Βορίδης, Άδωνης κλπ. Είναι να βάλεις τα κλάματα 58. Δεν αρέσει στους υπουργούς ο ΑΣΕΠ επειδή είναι νόμος του Πεπονή του ΠΑΣΟΚ. Και γι αυτό τον κατάργησαν στην πράξη. Παίρνει ο καθένας τον φίλο του, τη γκόμενά του, τον αδερφό του και το μπατζανάκι του και τον διορίζει. Καλά κάνει. Είναι να εμπιστεύεται ξένο κόσμο στις εποχές που ζούμε; Κι όσο υπάρχουν χαϊβάνια που τους ψηφίζουν ο χορός θα κρατεί καλά. Ως πότε;

Η µουσική, δίνει ψυχή στον κόσµο, φτερά στο µυαλό, πτήση στη φαντασία και ζωή σε Γράφει ο Θανάσης Κοντοφάκας και ο ∆ώρυς ∆ώρυς Ψαλλίδας Ψαλλίδας

«Εντεύθεν» του Γιάννη Μαρκόπουλου … ένας δίσκος αξιώσεων ΓΡΑΜΜΑ ΕΝΟΣ ΑΡΡΩΣΤΟΥ Φίλε μου Αλέξη, το `λαβα το γράμμα σου και με ρωτάς τι γίνομαι, τι κάνω Μάθε, ο γιατρός πως είπε στη μητέρα μου ότι σε λίγες μέρες θα πεθάνω... Θυμάσαι, που ταξίδια ονειρευόμουνα κι είχα ένα διαβήτη κι ένα χάρτη και πάντα για να φύγω ετοιμαζόμουνα κι όλο η μητέρα μου `λεγε: Το Μάρτη... Αλέξη, νιώθω τώρα πως σε κούρασα μπορεί κιόλας να σ’ έκαμα να κλάψεις δε θα `βρεις, βέβαια, λόγια για μια απάντηση μα δε θα λάβεις κόπο να μου γράψεις... ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ

Eίναι μια καλή στιγμή, πιστεύω, να αρχίσει η καινούρια χρόνια με μια πολλά υποσχόμενη σημαντική δουλειά. Το τελευταίο CD του Γιάννη Μαρκόπουλου με τίτλο «Εντεύθεν». Σαφώς και δεν είχε μία 20ετία ο Μαρκόπουλος να απασχολήσει τηδισκογραφία. Μόνο αδρανής από δισκογραφικής άποψης δεν ήταν ο μεγάλος Έλληνας συνθέτης. Ωστόσο, με το άλμπουμ «Εντεύθεν» υπογράφει έναν κύκλο τραγουδιών βασισμένο σε δικούς του στίχους, καθώς και σε ποίηση του Γιώργου Βολουδάκη. Υπάρχουν ακόμη οι μελοποιήσεις ή οι προσεγγίσεις του, όπως λέει ο ίδιος, στον Γιώργο Σεφέρη, στον Γιώργο Σκούρτη και στον Πόλυ Κυριάκου. Μάλιστα, «Η λυπημένη» που κλείνει το CD, ιστορικά είναι η πρώτη μελοποίηση του Μαρκόπουλου στον Σεφέρη που έπρεπε να περιμένει πολλές δεκαετίες τη δισκογράφησή της! Ακούσαμε το «Εντεύθεν» αρκετές φορές σερί, μονοκοπανιά που λένε, κι έχω να παρατηρήσω τα εξής: Τίποτα δεν είναι τυχαίο στην Τέχνη και σ' αυτή τη ζωή. Μπορεί να βγαίνουν σωρηδόν δίσκοι με καινούργια ελληνικά τραγούδια, οι οποίοι ουσιαστικά δεν έχουν να προτείνουν τίποτα. Μέχρι που σκάει η νέα δουλειά ενός δημιουργού 76 ετών και λες «Ναι, αυτό είναι καλό ελληνικό τραγούδι»! Την άποψη αυτή την ενισχύουν οι πλούσιες αρμονίες του, οι χειμαρρώδεις μελωδίες, η περίτεχνη ενορχήστρωση, οι καθόλου εύπεπτοι στίχοι και βασικά το ακούραστο πείσμα του να φτιάχνει μουσική και τραγούδια που για μια ακόμη φορά δεν θα απασχολήσουν τα ραδιόφωνα του συρμού, ούτε τα πρωινάδικα. Αυτοί θα χάσουν! Τι μας εντυπωσίασε στο «Εντεύθεν»: Η συμμετοχή του ερμηνευτή Vassilikos! Αν μας έλεγαν πριν από μία δεκαετία πως ο ξεχωριστός αυτός τραγουδιστής των Raining

Pleasure θα ερμήνευε ΓιάννηΜαρκόπουλο, στο μέλλον, θα το παίρναμε τουλάχιστον ως αστείο! Όχι γιατί δεν «κολλάνε» οι δυο τους – ο δίσκος αυτός αποδεικνύει περίτρανα το αντίθετο – απλά ένας αγγλόφωνος τραγουδιστής της indipop σκηνής ακούγεται κάπως να συνεργάζεται με τον, γνωστό από τη ρήση «Επιστροφή στις ρίζες», ή τον «αρχαϊκό», αν θέλετε, συνθέτη Μαρκόπουλο. Κι όμως! Το σημαντικότερο τραγούδι του «Εντεύθεν» είναι, κατά τη γνώμη μας, το «Εθνολύσεως Αποδημία» με τη φωνή του Vassilikos σε ποίηση του Βολουδάκη. Προσέξτε τι λένε οι στίχοι: Η χώρα μου βυθίζεται απαλά σε νάρκη σκοτεινή τους γαλάζιου ορίζοντές της αφήνοντάς τους ορφανούς και τους θησαυρούς της έρημους απεγνωσμένους λαθρομετανάστες να θαλασσοπνίγονται μεσοπέλαγα αναζητώντας νέα αμφίβολη πατρίδα... Το κομμάτι αυτό, μπαλάντα μελαγχολική και συγκινητική, ήθελε μιαν ερμηνεία σαν του Vassilikos. Ελαφρώς αποστασιοποιημένη, μα καθόλου ψυχρή, υπαινικτικά πολιτική – υπάρχει άραγε πολιτική ερμηνεία στο τραγούδι; Ναι, υπάρχει! – δίχως τίποτα κραυγαλέο ή έστω υπερβολικό. Το «Εθνολύσεως Αποδημία» είναι ίσως το τραγούδι της δεκαετίας που αποκτά ιδιαίτερη σημασία με τα νερά της Μεσογείου να έχουν μετατραπεί σε νεκροταφεία αθώων ψυχών. Χωρίς να θέλουμε να υποτιμήσουμε τους άλλους ερμηνευτές, από τον Δήμο Αναστασιάδη και τη Δάφνη Ζουρνατζή μέχρι τον κορυφαίο Γιώργο Νταλάρα. Αξίζει, όμως, να σταθούμε και να σταθείτε σε ακόμη μία νέα ερμηνεύτρια της αγγλόφωνης σκηνής που επέλεξε ο Γιάννης Μαρκόπουλος: Την Athena Andreadis με την ιδιαίτερη φωνή που μας είχε συστήσει ως τραγουδοποιό ο Γιώργος Ανδρέου το 2007 με το ντεμπούτο άλμπουμ της, «Breathe with me». Το ιδιαίτερο ακριβώς ηχόχρωμα της φωνής της αναδεικνύεται τόσο στο τραγούδι «Αχ πλάτανε μου» που αποδίδει μόνη της, όσο και στο «Πλάι στη θάλασσα», ντουέτο της με τον Δήμο Αναστασιάδη. Αλλά και τα κομμάτια που δόθηκαν στον Νταλάρα, από το εναρκτήριο «Ό,τιαλλάζει να τ' αντέξεις» έως την εξόδιο σεφερική «Λυπημένη», αποκαλύπτουν για μιαν ακόμη φορά τη χημεία ερμηνευτή και συνθέτη – μην ξεχνάμε, είναι οι ίδιοι συντελεστές που μας κληροδότησαν πριν από 36 χρόνια τα «Παραπονεμένα λόγια» του Μάνου Ελευθερίου, ένα σημαδιακό ελληνικό τραγούδι. Εν ολίγοις, το «Εντεύθεν» είναι ένας δίσκος αξιώσεων για όλους όσοι ασχολούνται με την υπόθεση ελληνικό τραγούδι. Ένας δίσκος ακόμη που τιμάει όλα τα «εμπλεκόμενα» πρόσωπα και κάνει το ταλέντο του Γιάννη Μαρκόπουλου να φαίνεται αναλλοίωτο από τα χρόνια που περνούν. Σαν να λέμε (και να το εννοούμε) «Ο Παλιός είναι Αλλιώς»!

Είναι οι γυναίκες. Είναι οι γυναίκες, εκείνες, που συνεχώς θαυμάσουν όλοι. Πως έτσι θα γλυτώσει ο κόσμος από τα δεινά γελάνε. Οι γυναίκες αυτές που χάσανε τον άντρα και το μόνο του. Και το είδαν όλοι αυτό κι άλλοι καταράστηκαν κι άλλοι ευλογούσαν. που τις έμεινε που Μητέρα είναι τα παιδιά. Οι είσαι; Ζεις ή πέθαγυναίκες με τα ραγισμένα νύχια μετὰ φόβου καὶ τρόμου τὴν ἑαυτῶν σωτηρίαν κατεργάζεσθε, Φιλ. β’,12. νες; Πατέρα. Εσύ είσαι νεκρός από και τα πέτρινα Γράφει ο Περικλής Καρανίκας χρόνια τώρα. Δεν σε πέλματα, περπατούν και σεισμό σύρουν τα βήματά τους. Αυτές οι γυναίκες αναζητώ πια. Λόγια είσαι και φήμες. Παππού, γιαγιά. Μας με τα μικρά μάτια, σαν σκοτεινές σπηλιές, προχωράς προ- μάθατε να μιλάμε, μας κλείσατε στα υπόγεια κι από κει στο χωράς, και να, κάπου στο βάθος, μια μικρή εστία φωτιάς. φως. Και τις στιγμές που τα μάτια σας βυθιζόταν στο κενό, Σταλαγμίτες τα δάκρυά τους καρφώθηκαν στην καρδιά μπορεί να ήταν η βρύση της κουζίνας μπροστά ή η τηλεόραση, μας στεγνά. Τα καρφιά της αναμενόμενης ανάστασης. εμείς σας σκουντούσαμε τρομαγμένοι πως τάχα φύγατε από τη Σαν δύο λαμπάδες αναμμένες στην εκκλησία από χέρι ζωή. Εσείς ξυπνούσατε κι ερχόταν η χαρά του παραδείσου. που έσκαψε χώμα, καθάρισε με κρασί κόκαλα, γέννησε κι Μαμά, μπαμπά, τι μας μιλήσατε; Τρέχαμε χαμογελώντας στην έθαψε παιδιά. Ένα μελισσοκέρι για τους πεθαμένους κι ένα κατηφόρα, αγκομαχώντας στην ανηφόρα. Αγόγγυστα υπομείάσπρο για τους ζωντανούς. νατε τον επιβεβλημένο σας ασκητισμό. Τριάντα χρόνια πέρα- Ένα κερί άναψε και για μας θεία, άναψε. σαν για να σας έρθει το γέλιο ξανά. Και σεις παιδιά που είστε; - Για τους ζωντανούς πουλιά μου, για τους ζωντανούς; Φαινόσαστε από τώρα τι θα γίνεται κι εσείς, φαίνεστε! Κάποι- Για τους νεκρούς, θεία, για τους νεκρούς. οι σας ξέρουμε από μικρούς, εσείς μας μάθατε από μεγάλους. Η Μίση κι αγριότητες είναι οι άνθρωποι. Μίση κι αγριότη- αγορά έγινε πιάτσα, έγινε έξω. Κάτω από τον μεγάλο πλάτανο τες, έλεγε. Πηγαίνετε στην εκκλησία και κοινωνάτε. Όλα τώρα χορεύουν παιδία πιασμένα χέρι χέρι σαν πουλιά σε κυκλιανώφελα, όλα ανώφελα. Τι εννοείς μαμά; Χωρίς ωφέλεια κό σχηματισμό. Θυμήσου εκείνο τον ίσκιο του πλατάνου μεγάδηλαδή, αυτό θέλω να πω. Άτακτα στόματα, δεν μπορούν να λε μου! Πουλιά μου! Αν όλα τα παιδιά της γης πιανόταν απ τα κρατήσουν κλειστά. Παίρνουν φόρα και δεν ξέρουν τι λένε. χέρια1. Ακόμη ηχεί στα αυτιά μας το τραγούδι του ποιητή. Ενενήντα χρονώ γυναίκες. Τι λόγο θα δώσετε στο Θεό; Τι Υ.Γ. Η αφήγηση ζωντάνεψε, απέκτησε ζωή. Στου απολύτου λόγο θα δώσετε στα παιδιά σας; Εμείς οι μεγάλοι φταίμε, το μηδέν και στου απροσμέτρητου τις συγκινήσεις, ο άνθρωμεταδίδουμε σε σας τα μίση μας. Άτακτα στόματα ρημάξτε, πος μένει παγωμένος στο χρόνο σαν άγαλμα σε κίνηση. Ως πρόσθεσε με αγανάκτηση! Απεκδύσου τα μαύρα, αυτά είναι Δισκοβόλος. Γαλήνη και ησυχία χτυπούν τα μάτια του. για τους ζωντανούς. Να, σαν κι εκείνον τον άντρα, έδεσε το 1. Αν όλα τα παιδιά της γης πιάναν γερά τα χέρια. Γ. Ρίτσος. μίσος στο άλογό του και το συρε στην αγορά να δουν και να

Οι γυναίκες

11

Λιβάδι 1936, Κοπέλες παρέα

οροσειρές, αλλά και στο πώς λειτούργησε όλο το αλπικό σύστημα κατά το παρελθόν μέχρι να πάρει την τωρινή του μορφή. Ο R.D. Nance πέρασε τους καλοκαιρινούς, κυρίως, μήνες από το 1972 έως το 1974 περπατώντας στις γύρω από το Λιβάδι πλαγιές, χαρτογραφώντας με λεπτομέρεια τους σχηματισμούς των πετρωμάτων που συναντούσε, παίρνοντας μετρήσεις της τεκτονικής (δηλ. των πτυχώσεων, των παλιών-μη ενεργών ρηγμάτων κ.α.), φωτογραφίζοντας, κρατώντας σημειώσεις και προσπαθώντας να κατανοήσει τον τρόπο σχηματισμού της περιοχής. Πήρε δείγματα των πετρωμάτων της περιοχής μας στο πανεπιστήμιο που φοιτούσε και τα υπέβαλε με τη βοήθεια συνεργατών του, σε εργαστηριακές αναλύσεις. Κάποια απ΄ αυτά τα έκανε λεπτές τομές και τα εξέτασε στο μικροσκόπιο για να δει από ποια ορυκτά αποτελούνται, άλλα τα ανέλυσε χημικά, άλλα τα ανέλυσε με τη βοήθεια των ακτίνων Χ, και γενικά χρησιμοποιήθηκαν διάφορες εξελιγμένες για την εποχή μέθοδοι. Λαμβάνοντας υπ΄οψη και την πορεία των εργασιών των υπολοίπων που δούλευαν στο ίδιο πρόγραμμα, έκανε τέλος τις δικές του προτάσεις για το σχηματισμό της περιοχής του Λιβαδίου. Μία από τις προτάσεις του αφορούσε τη θέση του ωκεανού από τον πυθμένα του οποίου προέρχονται πολλά από τα πετρώματα της περιοχής Λιβαδίου. Θεώρησε ότι πολλά εκατομμύρια χρόνια πριν, 250-140 εκατομμύρια χρόνια, το χρονικό διάστημα που οι γεωλόγοι ονομάζουν “Μεσοζωικό”, υπήρχε δυτικά της θέσης του Ολύμπου ένας ωκεανός τον οποίο ονομάζει “ωκεανό της Όρθρυος”. Στη συνέχεια, λόγω της κίνησης των τότε τεκτονικών πλακών, ο ωκεανός αυτός έκλεισε. Ο πυθμένας του αποτελεί πιθανά το χώρο προέλευσης του συμπλέγματος βασικών και υπερβασικών πετρωμάτων του Λιβαδίου (Σημ. τέτοια είναι για παράδειγμα, τα σκούρα πρασινωπά πετρώματα της περιοχής του προφήτη Ηλία). Με την πρόταση αυτή συντάσσονται και σήμερα όχι όλοι, αλλά πολλοί από τους ερευνητές. Η ενότητα των πετρωμάτων του Λιβαδίου αναφέρεται συχνά σε πολλές εργασίες ελλήνων και ξένων ερευνητών γεωλόγων που αφορούν στην ευρύτερη περιοχή του Ολύμπου. Αν δεν ήταν κουραστικό θα μπορούσαν να αναφερθούν πολλά παραδείγματα τέτοιων εργασιών που είναι δημοσιευμένες σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Σήμερα, ο R.D. Nance έχει τον τιμητικό τίτλο του “Διακεκριμένου Καθηγητή” του Πανεπιστημίου του Ohio των Η.Π.Α. Ο τίτλος αυτός δεν απονέμεται σε όλους του Καθηγητές αλλά σε ορισμένους με ιδιαίτερα σημαντικό έργο. Εργάστηκε σε πολλές περιοχές του κόσμου, όπως π.χ. στο Μεξικό, έκανε πολλές δημοσιεύσεις, έγραψε βιβλία. Με την περιοχή μας ασχολήθηκε ξανά σχετικά πρόσφατα όταν το 2010 δημοσίευσε μία εργασία του για θέματα γεωλογίας στην ανατολική πλευρά του Ολύμπου. Υπάρχουν και άλλες δύο εργασίες του, το 1997 και το 2006, Νεαρές Λιβαδιώτισσες, γειτονοπούλες, φωτογραφίζονται στη γειτονιά που αφορούν πάλι στον Όλυμπο κατά την τελευταία εποχή των παγετώνων (που «Παπαδιά». Όλες είναι χωρίς καϊρούκι, άρα, εκείνη την περίοδο, ανύπασημειώθηκε περίπου 10.000 χρόνια πριν) αλλά και σε παλιότερες παγετώδεις ντρες. περιόδους. Είναι εύκολο, για όσους ασχολούνται με το διαδίκτυο, να βρουν πληΌρθιες από αριστερά: Σοφία Πατέρα - Μιχαήλ, Φτυχούλα Σαλαβάτη ροφορίες και συνεντεύξεις του.

- Μαραμή, Μαρίκα Μεταξιώτη – Μπάμπα, Βανθίτσα Κίτση – Τσόϊα Θα άξιζε να αναφερθούμε και σε μια ακόμη έρευνα, πολύ πρόσφατη, της Olga Καθιστές από αριστερά: Βαγγελίτσα Γκούντα (από Σαμαρίνα), ΘεσσαZlatkin από το Ινστιτούτο Γεωεπιστημών του Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ. λονικιά παραθερίστρια, Θεανώ Πατέρα – Καπέτη. Πρόκειται για μια νέα ερευνήτρια η οποία μελέτησε με τη βοήθεια συνεργατών τις Στη βιβλιοθήκη ενός από τα σηματικότερα πανεπιστήμια του κόσμου, του ηλικίες ορισμένων πετρωμάτων της περιοχής, και το 2014 δημοσίευσε τη σχετική Πανεπιστημίου του Κέϊμπριτζ στην Αγγλία, υπάρχει μία ερευνητική εργασία 450 εργασία Αμφισβήτησε ότι η παλαιότερη ηλικία ορισμένων πετρωμάτων ήταν 300 εκατομμύρια έτη όπως θεωρούσαν περίπου σελίδων που έχει τον ως τότε και τις επαναϋπολόγισε με τίτλο “The Livadi Maficνέες μεθόδους. Βρήκε λοιπόν ότι η Ultramafic Complex and its ηλικία των πετρωμάτων που βρίMetamorphic Basement, Άννα Βασ. Μπάμπα / Γεωλόγος σκονται σε δύο θέσεις, η μία κοντά N.E.Greece” και αφορά στη γεωστη Δεσκάτη και η δεύτερη στο λογία της περιοχής μας. Μεταφρασμένος ο τίτλος αυτός θα ήταν: “Το σύμπλεγμα βασικών-υπερβασικών χωριό Φωτεινό, νότια της Δεσκάτης, είναι 700 εκατομμύρια έτη, η οποία είναι και πετρωμάτων και το μεταμορφωμένο υπόβαθρο του Λιβαδίου, Β.Α. Ελλάδα”, όπου η μεγαλύτερη ηλικία που υπολογίστηκε για τα πετρώματα της Ελλάδας. Το ενδιαφέρον είναι ότι θεωρεί πως η έρευνα θα πρέπει να συνεχιστεί στην οι όροι “βασικά”, “υπερβάσικα” και “μεταμορφωμένο υπόβαθρο” είναι κατηγορίες περιοχή του Λιβαδίου όπου πετρωμάτων. Η εργασία καταυπάρχει μεγάλη πιθανότητα τέθηκε το 1976 ως διδακτορική να βρεθούν ανάλογης ηλικίας διατριβή από έναν νεαρό τότε πετρώματα. επιστήμονα, άγγλο στην καταΟ εντοπισμός πετρωμάτων γωγή, τον Richard Damian τόσο μεγάλης ηλικίας στην Nance. περιοχή της Δεσκάτης, στην Στις πρώτες σελίδες ο συγπεριοχή της Φλώρινας λίγα γραφέας εκφράζει τις ευχαριχρόνια πριν από άλλη ερευνηστίες του στους κατοίκους του τική ομάδα και ίσως αργότερα Λιβαδίου για τη φιλοξενία τους σε άλλες περιοχές, πιθανά και και για τη βοήθειά τους. Αναστο Λιβάδι, οδηγούν στη φέρεται σε βραδιές με παρέες, διόρθωση των μοντέλων που με μουσική και μαλαματίνα. έχουν οι επιστήμονες με τα Περιλαμβάνει και ένα δημοσίοποία καθορίζουν τα όρια και ευμα της εφημερίδας “Λιβάδι την κίνηση των τεκτονικών Ολύμπου” του Οκτωβρίου 1974 πλακών (των μεγάλων τεμαμε τίτλο “Τελείωσαν οι εργαχών από τα οποία αποτελείται ο φλοιός της γης, η σχετική κίνηση των οποίων σίες των φοιτητών του Καίμπριτζ στην περιοχή μας”. Ο R.D. Nance δεν είχε καμία προηγούμενη σχέση με την Ελλάδα. Συμμε- προκαλεί σεισμούς, δημιουργία ωκεανών, κλείσιμο ωκεανών, ορογενέσεις κ.α.). Με συνεχείς τέτοιες έρευνες που γίνονται σε πολλά σημεία της Ελλάδας και σε τείχε μαζί με άλλους ερευνητές σε ένα πρόγραμμα που χρηματοδοτήθηκε από τη χώρα του, με σκοπό τη μελέτη της γεωλογίας κάποιων περιοχών που βρίσκονται όλες τις χώρες του κόσμου και που πολλές φορές μοιάζουν πολύ σχολαστικές και από τον Όλυμπο μέχρι την Όρθρυ, το όρος που βρίσκεται στα όρια του νομού επίπονες, συμπληρώνεται η γνώση για την τοπική γεωλογία της κάθε περιοχής, Μαγνησίας και Φθιώτιδας. Οι έρευνες αυτές σε συνδυασμό με μελέτες άλλων για τον ορυκτό της πλούτο και σε μεγαλύτερη κλίμακα, για τον τρόπο που λειπεριοχών θα βοηθούσαν στην κατανόηση του τρόπου που σχηματίστηκαν οι τουργεί η Γη.

Το Λιβάδι σε εργασίες γεωλόγων