Ιούνιος 2016

Οι εκδηλώσεις του Εξωραϊστικού Συλλόγου Λιβαδίου για το καλοκαίρι

Γιατί μπαμπά…;

Για άλλο ένα καλοκαίρι ο Εξωραϊστικός Σύλλογος και τα μέλη του είναι οι μοναδικοί πρωταγωνιστές των πολιτιστικών εκδηλώσεων στο Λιβάδι. Η αρχή των καλοκαιρινών εκδηλώσεων έγινε με την συμμετοχή του Συλλόγου στην κτηνοτροφική γιορτή στον Άγιο Μόδεστο ,στις αρχές Ιουνίου, και ακολούθησε η μουσική εκδήλωση στο ΖάνΜπαμπά, δύσκολη νειο με τα παιδιά που συμμετέχουν στα μουσικά τμήματα του Συλλόγου. Τον Ιούη ανάβαση αλλά λιο ο Σύλλογος μας έδωσε το πάρων στο πανελλήνιο αντάμωμα των Βλάχων στην αξίζει τον κόπο.... Προσοτσάνη της Δράμας και φυσικά συμΤόλμησέ το. μετείχε στο πανηγύρι του Προφήτη Ηλία. Ο Ιούλιος έκλεισε με την διοργάνωση της 4ης Περιβαλλοντικής Εκδήλωση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων που περιελάμβανε ανάβαση το πρωί στο Φλάμπουρο ,σε υψόμετρο 1800 μέτρα ,και έκλεισε το βράδυ με γλέντι στον Πολέζο. Αυτές ήταν κάποιες από τις εκδηλώσεις του Συλλόγου μας για τους μήνες που πέρασαν. Ακολουθεί ο Αύγουστος με αιμοδοσία ,Παιδιά της Πάτρας ,παιδικό θέατρο και φυσικά τον χορό του Συλλόγου Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε στροκαι πολλά άλλα. Για όσα έγιναν αλλά και φή του «Δυτικού Πολιτισμού» προς συντηόσα πρόκειται να συμβούν στο Λιβάδι ρητικές ιδέες και σκέψεις. Έχει επικρατήσει μπορείτε να διαβάστε στις εσωτερικές σελίστο δυτικό κόσμο μια «νεοφιλελεύθερη δες της εφημερίδας μας. δεξιά» πολιτική διακυβέρνηση των χωρών – κρατών, η οποία έχει επιβληθεί – εξαπλωθεί σε όλο σχεδόν τον πλανήτη γη. Η δύναμη του πλούτου και η εξουσία έχει συγκεντρωθεί σε λιγοστά χέρια. Οι μεγάλες εταιρείες και οι τράπεζες ουσιαστικά έχουν συγκεντρώσει όλο τον πλούτο – χρήμα και ασκούν ουσιαστικά την εξουσία, και κυβερνούν όχι απλά τα κράτη αλλά ως φαίνεται ολόκληρο τον κόσμο. Οι κυβερνήσεις μοιάζουν να είναι μαζορέτες σε αθλητικό αγώνα. Προσφέρουν μόνο θέαμα και παρακολουΜια παρέα, εκλεκτών φίλων του Λιβαδίου, είχαμε τη χαρά να θούν τις εξελίξεις χωρίς σχεδόν καμία δούμε και να γνωρίσουμε το τριήμερο του Προφήτη Ηλία. Βρέθη- παρέμβαση. Εκτελούν οδηγίες – διαταγές καν στο Λιβάδι με τον εκλεκτό επίσης συμπατριώτη και συνεργά- των τραπεζοοικονομικών εταιρειών. τη της εφημερίδας μας, κ. Κώστα Προκόβα. Τους συναντήσαμε Το τραπεζοοικονομικό σύστημα ελέγχει στο καθιστικό του ξενώνα «Λανάρι» και είχαμε μια εξαιρετικά στην ουσία κάθε απόφαση σε κρατικό και ενδιαφέρουσα συζήτηση μαζί τους την οποία δημοσιεύουμε και παγκόσμιο επίπεδο. Δεν ελέγχει απλά τον μπορείτε να τη διαβάσετε στις σελίδες … Πρόκειται για τους δια- άνθρωπο αλλά τα πάντα. Οι κυβερνήσεις των κρατών μοιάζουν ανίκανες να αρθρώσουν διαφορετικό πολιτικό και οικονομικό λόγο και οι άνθρωποι – άτομα, άβουλα όντα, μοιραία και καταδικασμένα. Η μόνη εξουσία που ασκεί ο πολίτης είναι η ψεύτικη εξουσία του τηλεκοντρόλ, η «δύναμη» του δάχτυλου να αλλάξει κανάλι στην τηλεόραση για να δει – ακούσει μια από τα ίδια στο επόμενο κανάλι. Το 1-2% των ανθρώπων του πλανήτη ελέγχουν τις πρωτογενείς πηγές και τον παγκόσμιο πλούτο του πλανήτη. Όλοι οι άλλοι σαστισμένοι παρακολουθούμε να γίνονται πράγματα για εμάς χωρίς εμάς. Άκρατος καπιταλισμός παντού. Το νέο δόγμα η σημαία του το «Σοκ και Δέος». κεκριμένους καθηγητές Hans Eideneier και τη σύζυγό του Νίκη Ολόκληρα κράτη γονατίζουν το ένα μετά Αναστασιάδη–Eideneier, τον καθηγητή κ. Νίκο Βαρμάζη και τη το άλλο, από τη Λατινική Αμερική ως την σύζυγό του κ. Βασιλική Νεράντζη-Βαρμάζη και τον κ. Κώστα Ασία και πρόσφατα την Ευρώπη. Η Ελλάδα Προκόβα με τη σύζυγό του κ. Όλγα Μέντζου - Προκόβα.

Μοιραίοι κι άβουλοι…

Απεβίωσε ο Γρηγόρης Βέλκος.

Φτωχαίνουμε…. Ποία τοῦ βίου τρυφή, διαμένει λύπης ἀμέτοχος; ποία δόξα ἕστηκεν ἐπὶ γῆς ἀμετάθετος; πάντα σκιᾶς ἀσθενέστερα, πάντα ὀνείρων ἀπατηλότερα, μιᾷ ῥοπῇ, καὶ ταῦτα πάντα, θάνατος διαδέχεται.

Την Παρασκευή 15 Ιουλίου 2016 μας άφησε ξαφνικά μόνους για πάντα ο Γρηγόρης Βέλκος, εκπαιδευτικός, σχολικός σύμβουλος, ερευνητής και συγγραφέας. Μετακόμισε στα ουράνια για να συναντήσει την αγαπημένη του σύζυγο Μαίρη Προκόβα. Τον ξεπροβόδισαν για την τελευταία του κατοικία συγγενείς, φίλοι και παλιοί του μαθητές, το Σαββάτου 16 Ιουλίου 2016 στον Άγιο Αρσένιο Ελασσόνας. Είθισται να λέει ο λαός ότι ο τεθνεώς δεδικαίωται. Ο Γρηγόρης Βέλκος δεν περίμενε τον θάνατο του για να δικαιωθεί. Είχε ήδη δικαιωθεί εν ζωή με το συγγραφικό και διδακτικό του έργο, την κοινωνική του προσφορά, την καλοσύνη του και την χρυσή του καρδιά. Σεμνός, ήπιος, γλυκομίλητος, ευγενής, προσηνής, πάντα με το χαμόγελο στα χείλη, καλόβουλος και καλοπροαίρετος. Ένας Πολίτης με το Π κεφαλαίο που δίδαξε ήθος. η συνέχεια στη σελίδα 3

ΜΙΑ ΕΚΛΕΚΤΗ ΠΑΡΕΑ ΣΤΟ ΛΙΒΑΔΙ

Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη - συζήτηση

η συνέχεια στις σελίδες 7 & 8

η συνέχεια στη σελίδα 3

μεγάλα & σχόλια και νέα

Μικρά

οι αφιχθέντες στο Λιβάδι.

Κοινοτικά Νέα

ότι είσαι...

Χαλβάς Φαρσάλων–Λιβαδιώτικος

• Εργασίες καθαρισμού στο άλσος Το τριήμερο του Αγίου πνεύματος, Σάλτσι έκανε η τοπική κοινότητα στον κεντρικό δρόμο, είχαμε και Επίσκεψη στην βουλή πραγματο- Λιβαδίου στα μέσα του Ιούνη για να ποίησε το Δημοτικό σχολείο Λιβαδίου μπορεί ο χώρος να δεχθεί τους καλοστις αρχές Ιουλίου. Μαθητές, δάσκα- καιρινούς επισκέπτες του χωριού μας.

• Η κεντρική πλατεία, απέναντι από το Κοινοτικό Κατάστημα, πλακοστρώθηκε από την αρχή.

• Ο πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου παραχώρησε συνέντευξη στο ραδιόφωνο της ΕΡΑ Λάρισας και έκανε ειδική αναφορά στο θέμα της παρουσίας γιατρού στο χωριού και στις διάφορες εκδηλώσεις • Στο γήπεδο μπάσκετ έγιναν οι απαραίτητες διαγραμμίσεις και προστέθηκαν τα διχτάκια για τους νεαρούς μπασκετόφιλους

Επίσκψη στη Βουλή

Αιώνια έφηβος...! Ο «έφηβος» της φωτογραφίας δεν λοι αλλά και οι συνοδοί φυσικά δεν είναι άλλος από τον Μπαρμπα – χαλβά Φαρσάλων, φτιαγμένο με έχασαν την ευκαιρία να επισκεφτούν Αντώνη Κυλώνη! μεράκι από τα χέρια του Λιβαδιώτη τα αξιοθέατα της Αθήνας. Μουσένα. Στη φωτογραφία γονείς και συνοΈως το Κόντουρ Μάρι δοί με τον βουλευτή του Ν.Λάρισας Όσοι ταξιδεύουμε χαράματα από της Ένωσης Κεντρώων κ. Κατσαντώτο Λιβάδι προς τα μεγάλα αστικά νη Γιώργο. κέντρα της Μακεδονίας ερχόμαστε Διανυκτέρευση αθλητών αντιμέτωποι με μια νέα συνήθεια των Μια σημαντική αθλητική διοργάσυγχωριανών μας. Μόνιμοι και παρανωση για τον Όλυμπο πραγματοποιθεριστές, άντρες και γυναίκες, νέοι ήθηκε την Κυριακή 13 Ιουλίου 2016 και γέροι απολαμβάνουν τον πρωινό με σημείο αναφοράς τον Κοκκινοπητους περίπατο από το χωριό έως το λό Ελασσόνας. Πρόκειται για τον Κόντουρ Μάρι. Ο ήλιος δεν έχει καλά απαιτητικό αγώνα “Faethon καλά σηκωθεί αλλά το βάδισμα έχει Olympus Marathon” με συνολική ξεκινήσει. Η υγιέστερη άσκηση για διαδρομή 45 χλμ. και υψομετρική διατην τόνωση του καρδιοαγγειακού φορά 3.600μ. Αρκετοί από τους μας συστήματος είναι πλέον καθημεαθλητές που συμμετείχαν στον αγώνα ρινή συνήθεια δεκάδων Λιβαδιωτών. διανυκτέρευσαν στα ξενοδοχεία του Ευχάριστη και αποτελεσματική προΛιβαδίου. πόνηση σε μια πανέμορφη διαδρομή. Δεν είναι αργά για κανέναν, από Η Τσιούφα!!! αύριο ας διπλασιαστούν οι βαδιστές. Πολύ μακριά από τις αρχικές της Παιδιά με ποδήλατα εκτιμήσεις έπεσε η Π.Ο.Π.Σ.Β. Προσοχή !!! Τούτες τις μέρες το (Πανελλήνια Ομοσπονδία Βλάχων) χωριό είναι γεμάτο νέους ποδηλάτες, Καβάλα σε ένα από τα αγαπημένα σχετικά με την συμμετοχή επισκεάπειρους και μαθητευόμενους. Οι του δίτροχα, διασχίζει τον κεντρικό πτών και συλλόγων στην 4η περιβαλγονείς, οι οδηγοί και όλοι μας θα πρέδρόμο του χωριού, κάνει μια στάση λοντική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Λιβάδι στης 23 Ιουλίου. για το λατρεμένο τσιπουράκι του και πει να προσέχουμε πολλαπλά για να Ενώ οι προβλέψεις έκαναν λόγο για έχει πάντα να σου πει μια ιστορία μην υπάρξουν σοβαρά ατυχήματα. αρκετές εκατοντάδες επισκεπτών και (από τις πολλές) της ζωής του πάνω Τα μάτια και τα αυτιά μας ανοικτά, κατασκηνωτών τελικά ζήτημα θα στο τιμόνι. Σημασία δεν έχει πόσο και φυσικά οι οδηγοί όχι τιμόνι μετά ήταν αν έφτασαν τις κάποιες δεκάδες χρονών είσαι, αλλά πόσο αισθάνεσαι από τσιπουράκια.

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΑΝΑΝΕΩΣΕΙΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ: ΒΕΡΓΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑ: ΒΑΡΒΑΡΕΖΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΘΕΡΜΗ: ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: ΖΗΣΚΟΥ ΤΖΕΝΗ, ΚΑΠΕΤΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ, ΚΑΡΑΣΟΥΛΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΤΣΙΡΟΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΤΖΗΜΑΓΙΩΡΓΗΣ ΖΗΣΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗ: ΓΑΖΕΤΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΚΑΡΡΑ ΕΛΕΝΗ, ΚΑΡΡΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΚΑΡΡΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΚΥΛΩΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΜΠΕΛΛΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ, ΝΤΑΜΠΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ, ΠΕΖΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ, ΡΑΠΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΡΑΠΤΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΤΖΗΜΑΓΙΩΡΓΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΤΣΙΟΚΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, ΤΣΙΟΚΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΜΟΣΧΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΖΑΝΗ: ΚΑΡΑΣΟΥΛΗ ΑΝΝΑ ΛΑΡΙΣΑ: ΚΑΛΦΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ, ΝΤΑΜΠΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΦΑΚΑΛΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΛΙΒΑΔΙ: ΜΠΟΥΤΖΕΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΝΕΑ ΕΦΕΣΟΣ: ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΚΡΑΤΣΙΩΤΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΣΕΡΡΕΣ – ΡΟΔΟΛΙΒΟΣ: ΓΚΡΙΖΟΥ ΜΑΡΙΑ-ΧΡΙΣΤΙΝΑ, ΜΑΝΤΖΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ : ΒΑΡΒΑΡΕΖΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 20€

Τραγικό τέλος Τραγικό τέλος βρήκε ο 72χρονος Λιβαδιώτης, Καραπέτσης Γιώργος, η εξαφάνιση του οποίου είχε δηλωθεί στο Αστυνομικό Τμήμα Ελασσόνας. Ο 72χρονος, κάτοικος Δολίχης, βγήκε από το σπίτι ξημερώματα της Πέμπτης και έκτοτε δεν είχε δώσει σημεία ζωής. Τελικά, μετά από αναζητήσεις αστυνομικών της ΟΠΚΕ, με τη συνδρομή ειδικά εκπαιδευμένου σκύλου, ο 72χρονος βρέθηκε νεκρός, το Σάββατο 16 Ιουλίου, σε ένα πρανές, στο δρόμο από Δολίχη προς Λιβάδι.

ΣΥΛΥΠΗΤΗΡΙΑ

Στην οικογένεια της πρόωρα εκλιπούσης Άννας Λάππα και στους οικείους της εκφράζουμε τα θερμά maw συλλυπητήρια. το Δ.Σ του Συλλόγου, η εφημερίδα «Λιβάδι»

ΛΗξΙΑΡΧΙΚΑ από 21-6-2016 έως 2-8-2016 ΘΑΝΑΤΟΙ: ΛΑΠΠΑ ΑΝΝΑ του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, ετών 54 ΣΑΛΑΒΑΤΗ ΕΥΦΡΑξΙΑ του ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, ετών 87 ΜΗΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ του ΓΕΩΡΓΙΟΥ, ετών 86 ΚΑΡΑΠΕΤΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, ετών 71 ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ Δημ. Κοιν.: 24933 50400 - Κ.Ε.Π.: 24930 41 917 - A/T Λιβαδίου: 24930 41 11, Ιατρείο: 24930 41 205 - Φαρμακεία: 24930 41 120 & 24930 41 909 - Γ.Π.Σ.: 24930 41 237 Λύκειο: 24930 41 394 - Γυμνάσιο: 24930 41 049 - Δημ. Σχολείο: 24930 41 172

2

Εφημερίδα «Λιβάδι». Ιδιοκτήτης: Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου Τηλ./Fax: 24930 41281 Δ/νση: Λιβάδι Ελασσόνας Τ.Κ. 40002 Εκδότης: Φανή Σούρδη (ο/η εκάστοτε πρόεδρος του Ε.Σ.Λ.) Συντακτική Eπιτροπή: Κιτσούλης Δημήτρης, Μητώνας Γιώργος, Τσαχαλίνα Γλυκερία, Γιάγκου Γλυκερία, Λάζαρος Μπάμπας. Φωτογραφία: Κώστας Ψαλλίδας. Φιλολογική Επιμέλεια: Κιτσούλης Δημήτρης, Καπέτης Δημήτρης. Συνεργάτες: Mητώνας Αθ. Γιώργος, Μπάμπας Λάζαρος, Ψαλλίδας Θεόδωρος, Ψαλλίδας Κώστας, Καπέτης Ευριπίδης, Κοντοφάκας Αθανάσιος, Γκατζούνης Γιάννης, Πάππας Λάζαρος, Τσαχαλίνα Γλυκερία, Καψάλης Τάσος, Γλυκερία Γκρέκου, Καρατζήκας Γιώργος. Κατασκευή-Ενημέρωση ιστοσελίδας: Ζήσκος Βασίλης, Σελιδοποίηση: Γραφικές Τέχνες «deonarts» Θεόδωρος Ψαλλίδας, Ερμού 15 Κατερίνη Τηλ.: 6938 245714, www.deonarts.com, e-mail: info@deonarts.com Ετήσιες Συνδρομές: Εσωτερικού 20 €, Εξωτερικού 30 €. Ηλεκτρονική Δ/νση: www.exsylogos.gr • e-mail: exsylogos@exsylogos.gr

ΓΙΑ ΝΑ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΕΤΕ ΤΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΣΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΕΣ ΜΑΣ Λιβάδι: Καραΐσκος Βαγγέλης (Φούρνος πλατείας) τηλ.: 6977941165 ή 24930 41914, Καψάλης Νίκος τηλ.: 6972 424 090, Μεταξιώτης Αντώνης «Αρχοντικό» τηλ.: 6974 593 556, Ψαλλίδας Κώστας τηλ.: 6973 859 199. Κατερίνη: Γαζέτης Γιάννης τηλ.: 6974 708 344, Καπέτης Βαγγέλης τηλ.: 6972 303 903, Καρανίκας Τάκης τηλ.: 6977 306 830, Κοντοφάκας Αθανάσιος τηλ.: 6944 593 547, Καψάλης Θάνος τηλ: 6976 264 150, Μαρώσης Γιώργος τηλ.: 6972 333 938, Ντάμπου Κατερίνα τηλ.: 6976 719 462, Σαλαβέρης Λάζαρος τηλ.: 6973 320 387, Τζέβος Κώστας τηλ.: 6979 960 782. Λάρισα: Γαλάνη Αυγή τηλ.: 6978 748 402, Σαλαβέρης Κώστας τηλ.: 6974 629 258 Ελασσόνα: Πάππας Λάζαρος τηλ.: 6973 201 477. Θεσ/νίκη : Μπάμπας Λάζαρος τηλ.: 6974 595 197, Παμπέρης Βαγγέλης τηλ.: 6977 957 800 Για οποιοδήποτε άλλο θέμα που αφορά την εφημερίδα: διαφημίσεις, ανακοινώσεις, αλλαγές διευθύνσεων ή παράπονα, απευθυνθείτε στην Οικονομική επιτροπή: Γαζέτη ξανθή 6976123615, Πάπας Λάζαρος 6973201477, Καψάλης Δημήτριος 6979420202 ή στα e-mail: atzias@yahoo.com και dimkaps@hotmail.com είτε στην Συντακτική Επιτροπή.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕξΩΤΕΡΙΚΟΥ Οι συνδρομητές μας του εξωτερικού (αλλά και του εσωτερικού) μπορούν να καταθέτουν τις συνδρομές τους στον ΑΡΙΘΜΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ της ΠΕΙΡΑΙΩΣ 5609062715611 με IBAN: GR0701726090005609062715611. Θα πρέπει οπωσδήποτε στην εντολή μέσω τράπεζας, να αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του καταθέτη.

συνέχεια από τη σελίδα 1

είναι ένα από τα τελευταία θύματα, το ζήσαμε και το ζούμε καλά στο πετσί μας τι σημαίνει το νέο δόγμα. Παντού στον κόσμο φτώχεια, εξαθλίωση, ανεργία. Εξαφάνιση των τάξεων, μόνο φτωχοί και πλούσιοι. Ευημερούν οι λίγοι, ευημερούν οι τράπεζες και οι αριθμοί και πεθαίνουν οι άνθρωποι. Το «Σοκ και Δέος» μας έχει καθηλώσει στους καναπέδες μας. Όπου πάει κανείς να σηκώσει κεφάλι καθηλώνεται άμεσα με κανονικό ή οικονομικό πόλεμο. Το αποτέλεσμα πρόσφυγες και μετανάστες , οικονομικοί μετανάστες παντού. Θα περάσουν πολλά χρόνια για να συνέλθουμε. Προς το παρόν από ότι φαίνεται θα οδηγούμαστε σε πιο συντηρητικές πολιτικές. Θα διολισθαίνουμε όλο και περισσότερο σε νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Οι επιλογές μας ελάχιστες. Πάρτε παράδειγμα τις εκλογές στις Η.Π.Α., τάχα τι να διαλέξει κανείς μεταξύ Χίλαρυ Κλίντον και Τραμπ. Στην Ευρώπη τι να πει κανείς … Μέρκελ ή Σόιμπλε, Πούτιν ή Πούτιν, Ερτογκάν ή Ερτογκάν; Ο «δεξιοί» πολιτικοί μετατοπίζονται

ιδεολογικά και πολιτικά πιο δεξιά, οι πρώην σοσιαλιστές γίνονται σοσιαλδημοκράτες και στη συνέχεια φιλελεύθεροι, βλέπε Ολάντ. Οι αριστεροί πολιτικοί γίνονται σοσιαλιστές και στη συνέχεια σοσιαλδημοκράτες, βλέπε Τσίπρας. Γενικώς υπάρχει μια μετατόπιση των ιδεολογιών, μοντέλων διακυβέρνησης προς το δεξιό φάσμα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, στη Συρία, η «προσπάθεια» για έξοδο της Αγγλίας από την Ε.Ε., η «προσπάθεια» δικτατορίας στην Τουρκία συνθέτουν ένα «επικίνδυνο σκηνικό» και κατά τη γνώμη μας οδηγούν σε ακόμη συντηρητικότερες πολιτικές – κυβερνήσεις. Και δυστυχώς προς το παρόν φαίνεται πως δεν έχουμε απαντήσεις σε όλα αυτά και απλώς θα παρακολουθούμε τις εξελίξεις και τις ζωές μας μέσα από την Τ.V. Αρκούμαστε να ζούμε μέσα από τις ζωές των άλλων, να χορεύουμε στους ρυθμούς που μας παίζουν! Μοιραίοι κι άβουλοι…

Μοιραίοι κι άβουλοι…

γράφει ο Ντι Λιβάδι

ΛΑ Π’ΣΟΥΝΙ (νυκτερινή βοσκή)

Ανέκαθεν ο άνθρωπος είχε δέσιμο με τη φύση. Εκεί μέσα γεννήθηκε, εκεί ανδρώθηκε, απέκτησε μια οικειότητα με αυτή. Μέχρι τη σημερινή πραγματικότητα, το κλείσιμο του ανθρώπου στις πολυτέλειες και στα μπετά, είχε άλλου είδους επαφές με τη φύση, το φυτικό και το ζωικό κεφάλαιό της. Την έκανε δικιά του, την οικειοποιήθηκε με την καλλιέργεια της γης ή με τις άλλες παραγωγικές σχέσεις, αλλά και με τη γνώση του χώρου και του τόπου ως προϊόντος της εργασίας, της τεχνολογίας και της παραγωγικής διαδικασίας. Παρατηρείται το εξής κοινωνικό φαινόμενο που συναντιέται στην τοπική οικονομία σε μια ιστορική περίοδο μακράς διάρκειας. Η κοινότητα κατορθώνει και επιβιώνει με τη συμπύκνωση του συνδυασμού γεωργίας και κτηνοτροφίας, με τη Συμβιώτης συνολική σχέση της τοπικής κοινωνίας με το φυσικό περιβάλλον. Στηρίζεται κυρίως στην οικιακή οικονομία, στον νόμο της αυτάρκειας. συνέχεια από τη σελίδα 1 Όλα περνάνε από τα ανθρώπινα χέρια, αλλά και με τη βοήθεια εργαλείων που ο ίδιος ανακάλυψε, καθώς και με τη βοήθεια ζώων που κατάφερε να Πολλές εκατοντάδες μαθητών στους οποίους έμαθε γράμματα και μεταλαμπάδευσε τις εξημερώσει και να τα κάνει βοηθούς. Βρίσκονται γνώσεις του, πάνω από 40 βιβλία, δεκάδες εργασίες, πολυάριθμες ανακοινώσεις και συμμετο- τρόποι κοινωνικής οικονομίας μικρής κλίμακας, χές σε επιστημονικά συνέδρια και διαλέξεις, εδώ και στην αλλοδαπή για το Μακεδονικό ζήτη- με απλές πρακτικές των κατοίκων του χωριού, μα, δίνουν το στίγμα της προσωπικότητας και της πολιτιστικής και μορφωτικής προσφοράς εξασφαλίζοντας την τροφή της οικογένειας και όλων των οικόσιτων ζώων καθ’ όλη την διάρκεια του Γρηγόρη Βέλκου. της χρονιάς, αλλά προπαντός για τον δύσκολο Αν και καταγόμενος από την Εράτυρα Κοζάνης, την οποία τίμησε συγγραφικά καταγράχειμώνα. Μια συγκρότηση οικονομική, κοινωνική φοντας την ιστορία της, ήταν μέγας φίλος του Λιβαδίου και της Ελασσόνας, όπου και διέκαι πολιτισμική, στην οποία επιβίωσαν για μενε και όπου άφησε και την τελευταία του πνοή. Το τελευταίο του πόνημα «Το άδοξο τέλος αρκετούς αιώνεςχάρη οι ορεινές περιοχές. Σήμερα της οικογένειας του Γεωργάκη Ολυμπίου», μία συγκλονιστική και πρωτότυπη έρευνα για την καταστρέφεται η φύση και αυτό σχετίζεται με τις άθλια συμπεριφορά του νεοσύστατου νοτιοελλαδικού κράτους προς την οικογένεια του ανισότητες των φιλελεύθερων πρακτικών και με Ήρωα κατά τον 19ο αιώνα, απετέλεσε και το κύκνειο συγγραφικό του άσμα. Το βιβλίο εξέ- το κυνήγι του κέρδους. Τα ζώα του αγρότη επί το πλείστον αποτελούδωσε ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης, στον οποίο και χάρισε τα δικαιώματα. νται από ζώα παραγωγής και ζώα εργασίας. Στα Ο Γρηγόρης Βέλκος, χάραξε δρόμους. Δρόμους αξιοπρεπούς συμπεριφοράς, δρόμους κοιζώα εργασίας συγκαταλέγονται τα άλογα, τα μουνωνικής προσφοράς, δρόμους μάθησης και γνώσης. Έδιωξε τις σκόνες από την παραγκωνιλάρια, τα γαϊδούρια, βόδια. Στα ζώα παραγωσμένη τοπική ιστορία, φώτισε πτυχές της καθημερινής της ζωής, ανέδειξε ξεχασμένο αρχει- γής τα πρόβατα, τα τα γίδια, οι αγελάδες, τα γουακό υλικό και άφησε ως παρακαταθήκη στους νεότερους ένα τεράστιο έργο προς περαιτέ- ρούνια, οι κότες. Η οικόσιτη ή οικογενειακή ρω αξιοποίηση και εμβάθυνση στα γεγονότα των ταραγμένων εποχών της χώρας μας. Χρω- μορφή οικονομίας παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή στάμε και ένα μεγάλο «εύγε» στον άξιο και πανάξιο συγγραφέα Γρηγόρη Βέλκο, αυτόν τον των κατοίκων της υπαίθρου και αναλογικά του ακούραστο ερευνητή, αυτόν τον Πολίτη της Ελλάδας με το Πι κεφαλαίο, που με τις έρευνές Λιβαδίου. Εννοούμε τις κότες που χρειάζονται του ξέθαψε από τη λήθη και ανέδειξε. πάντα με καθαρό και γλαφυρό τρόπο, φωτίζοντας χώρο να αναπτυχθούν, συνήθως στις άκρες του χωρίς φόβο αλλά με πάθος, σκοτεινές πτυχές της ιστορίας μας, που ήταν θαμμένες επί αιώ- χωριού. Τα γουρούνια, προϋπόθεση για αυτά η νες. Το παρελθόν μάς τραβάει προς τα πίσω με πανίσχυρα συναισθήματα και το μέλλον προς καθαριότητα σε περιορισμένο χώρο, αλλά και μια ή δύο γίδες για το γάλα της οικογένειας. Τη φροτα εμπρός με πανίσχυρες αυταπάτες. Μαθαίνει κανείς, όταν καλλιεργεί το παρελθόν», λέει ο ντίδα για το τάισμα στο σπίτι την έχει η γυναίκα. Κώστας Προκόβας στα Παιδιά της Μνημοσύνης. Ταΐζει τα γουρούνια με υπολείμματα σταριού Ο Γρηγόρης Βέλκος αναχώρησε μεν σωματικά από αυτόν τον μάταιο κόσμο, παραμένει (σκύβαλα), με πατάτες μικρές, άχρηστες για την μόνιμα όμως πνευματικά μέσα στις καρδιές μας. Η μνήμη του και το έργο του θα είναι τα κατανάλωση, καθώς και με τα αποφάγια της οικογένειας. Τίποτα δεν αφήνει να πάει χαμένο. αδιάψευστα τεκμήρια της αέναης και ζωντανής του παρουσίας. Δυσκολεύουν τα πράγματα το χειμώνα. Όχι Τον αποχαιρετήσαμε όσοι ήμασταν παρόντες στην εξόδιο ακολουθία με μία υπόκλιση και μόνο για τα ζώα παραγωγής αλλά και για τα ζώα ένα θερμό χειροκρότημα, ως ένα ελάχιστο αντίδωρο για τα δώρα της γνώσης που μας προεργασίας. Αυτά πρέπει να τα φροντίσει ο άντρας σέφερε. Είμαστε σίγουροι ότι θα είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει. του σπιτιού. Η αγροτική ζωή είναι γεμάτη μόχθο, Καλό ταξίδι Γρηγόρη Βέλκο. Μας φτώχυνες. Η μνήμη σου θα είναι αιώνια. χαρά και αναμνήσεις. Μόλις μπει η Άνοιξη, τα Γιώργος Συνεφάκης γίδια του χωριού, αυτά που έχει η κάθε οικογένεια στο σπίτι, συγκεντρώνονται σε κοπάδι, με ρογιασμένο τσοπάνο, "το γιδούρι", έναν στον πάνω μαχαλά και έναν στον κάτω. Ο μπάρμπα Μάκης Παρτάλας ο τσοπάνος του πάνω χωριού και ο μπάρμπα Κουλούσης Καρανίκας στον κάτω (πάπλου Μουντίρου). Συγκεντρώνονται το πρωί στην άκρη του χωριού, τα βόσκουν έξω από το χωριό, σε κοινοτικές εκτάσεις, και το βράδυ γυρνάνε από την «Πιπίκα» ή την «Κουρία» με τον εσπερινό. Εδώ παρακολουθείς μια πανδαισία κουδουνιών και χρωμάτων μαζί με τη σκόνη που Πωλείται οίκημα, μαγαζί και σπίτι στο Λιβάδι. Τηλ.: 6973 309 916 σηκώνουν, μπαίνοντας στο χωριό, όπου σιγάσιγά διαλύονται. Μόνα τους το βράδυ γυρίζουν στο σπίτι, γνωρίζοντας το δρόμο. Τόποι βοσκής: Πωλείται οικόπεδο 420 τ.μ., με οικία προ του 1955 Πωλείται Οικία στο κέντρο του τζιάν΄ λα πάρι, Πιπίκα, Αγία τριάδα, Γκουλεβράστο Λιβάδι Ολύμπου με ανεμπόδιστη θέα στον χωριού δίπλα στο Δημαρχείο. κ. γκα, πουρναράς. Όλυμπο. Περιοχή Κιόσκι. Τηλ.: 6973 596 365 Παπαδημητρίου Τηλ: 6932 643 011 Οι βοσκότοποι είναι παράδεισος στο χωριό. Το πρόβατο προτιμά τα χορτάρια. Το γίδι τρώει Πωλείται οικία, (Γ. όπως λέμε "ξύλο". Εναλλάσσει την τροφή, το κλαδί συνήθως, αν δεν το βρίσκει νόστιμο. Την Σακελλαρόπουλου) 115 άνοιξη, ενώ ανοίγει το φύλλο στα δένδρα, δεν το τ.μ. με ελεύθερο οικόδοκιμάζει, το τρώει το φθινόπωρο, από τον πεδο 300 τ.μ. και υπόΑύγουστο και μετά, ειδικά αν το ξεπλύνει μια γειο 80τ.μ.. Πληροφοβροχή. Το κλαδί είναι ο βασιλιάς της τροφής. Την ρίες στο τηλ.: Άνοιξη κυνηγάει τα καινούργια βλαστάρια του 6944590348 πουρναριού, "το ξιφύλλι", το οποίο οι παλιοί το είχαν από τα πρώτα νούμερα για το ανοιξιάτικο Πωλείται σπίτι με οικόπεγάλα. Το ξιφύλλι βοηθάει στην ποσότητα γάλαδο στην περιοχή Φωστήκτος χωρίς να αλλοιώνει τα λιπαρά. Το παλιούρι ρα. Τηλ.: 24930 41432 & είναι το πιο φτηνιάρικο. Την Άνοιξη η γίδα έχει 41346

Απεβίωσε ο Γρηγόρης Βέλκος. Φτωχαίνουμε….

πολλά φυτά να διαλέξει. Το φθινόπωρο όμως ωριμάζουν όλα, έχουν άλλη γεύση και μυρουδιά. Το γαυρί είναι γλύκισμα. Το φραψί το τρώνε όλο (κατάλληλο για βαφή νημάτων αλλά και ζεματισμένο, απολυμαίνει τις πληγές των ζώων από τους λύκους). Κρανιές, βάτα, τσάπουρνα, αγριόγκορτσα, αγριοκληματαριές, βρωμοξυλιές συμπληρώνουν τις τροφές. Με το τσεκούρι ο κτηνοτρόφος κόβει τα κλαδιά τα οποία τα στοιβάζει σε θημωνιά και τα κάνει χρήση το χειμώνα. Το μέρος αγρίδι ή μερόγι στα ανήλια γίνονται δένδρα, στα προσήλια χορτάρια. Τελειώνουν τα άχυρα του χειμώνα και το αφεντικό αναγκάζεται να τροφοδοτεί με πουρνάριξιφύλλι, με κλαδιά βελανιδιάς (κουπάτσου), κλαδιά οξιάς, κληματόφυλλα, χόρτα διάφορακαβαλαριά, λάπατα, και άλλα. Καθάριζαν τις πατάτες και τα αμπέλια από χόρτα αλλά και κλάδευαν τους γύρω θάμνους, με αποτέλεσμα να ζωηρεύουν και να έχουμε παντοτινή αειφορία. Το καλοκαίρι πρέπει να προετοιμαστείς για το χειμώνα -σι μπάτζι αρνάτικλου- . Τα μεγάλα ζώα χρειάζονται άχυρο από τα σιτάρια. Τα μικρά καλαμπόκι, γιαρμά, πρασινάδα, χόρτα. Τα χόρτα μαζεύονται (κόβονται συνήθως με κόσα όταν υπάρχουν ποσότητες) και ξεραίνονται σε μπάλες (τριφύλλι), αυτό που συνηθίζει και κάνει ο άνθρωπος για την επιβίωσή του. Το πρόβλημα μεγαλώνει σε ανθρώπους που το επάγγελμά τους είναι διαφορετικό, και γι’ αυτούς τα γίδια, τα άλογα και τα γαϊδούρια, συνήθως είναι βοηθητικά. Το καλοκαίρι όμως, όπως βόσκει ο κτηνοτρόφος το κοπάδι με πρόβατα ή γίδια τη νύκτα, τα σκαρίζει- έτσι βόσκουν και τα μεγάλα ζώα. Δεν τα κρατούν στα σπίτια μέσα στα υπόγεια που είναι ο χώρος τους. Μόλις σκοτεινιάσει, τα βγάζουν όλη νύχτα για να βοσκήσουν, σε τοποθεσίες κοντά στο χωριό με πολλά χόρτα αλλά και νερό. Τα δένουν με τριχιά για να μην τα χάσουν ή τα πεδικλώνουν ακόμη και με σιδεριά, τα μπροστινά πόδια, έτσι που να μην μπορούν να απομακρυνθούν από το αφεντικό. Πολλές φορές χάνονταν τη νύχτα, απομακρύνονταν και τα έτρωγαν οι λύκοι. "Βα ν'τσέμου λα π'σούνι", θα πάμε στη νυχτερινή βοσκή. Συνήθως νεαροί έφηβοι τους οποίους στέλνουν με τα ζώα οι γονείς, σκεπτόμενοι όχι μόνο τη νυκτερινή βοσκή αλλά και τη σκληραγώγηση των παιδιών τους, ώστε μεγαλώνοντας να μην φοβούνται και να αντιμετωπίζουν τη ζωή όπως είναι, με τις δυσκολίες. Από νωρίς κλείνονται οι παρέες, φίλοι μεταξύ τους, άλλος με ένα γαϊδουράκι κι άλλοι με περισσότερα άλογα ή μουλάρια. Λίγο ψωμοτύρι στο τάπερ της εποχής "κλειδουπίνακου", ξύλινο με καλό καπάκι στον τροβά (τράστο, τάστιρου), κάπα ή νταλαγάνι καλά αν υπήρχαν, ύπνος στο ύπαιθρο, ξενοδοχείο τα αστέρια. Περιοχές κοντά στο χωριό, βοσκήσιμες και με πηγή ή βρύση. Για το νερό έπαιρναν το "βουτσέλι", ξύλινο δροσερό δοχείο, ειδικό για το νερό ή το κρασί. Πιπίκα, Γκουλεβράγκα, Χορεύιτι, λα πάρι, Χατζηγκόγκα, Αγια τριάδα, Πουρναρά, τοποθεσίες που πήγαιναν. Έτσι περνάει η νύχτα βοσκώντας τα ζώα, με το φόβο συντροφιά, ακούγοντας να γαυγίζουν τα σκυλιά, να σκούζουν τα τσακάλια, να αλυχτούν οι λύκοι, οι κουκουβάγιες και τα νυχτοπούλια με το δικό τους τρόπο να φανερώνουν την ύπαρξή τους και κάπου μακριά ίσως κανένας βοσκός να παίζει φλογέρα σκαρίζοντας κι αυτός τα πρόβατα σε νυχτερινή βοσκή. Το πρωί γυρνώντας στο σπίτι πήγαιναν στις δουλειές τους. Πολλά από τα παιδιά με τα ζώα πήγαιναν στο δάσος πάνω από τον Προφήτη Ηλία για ξύλα. Έπρεπε να βάλουν και τα ξύλα για το χειμώνα. Μερικοί έπαιρναν και ξένα ζώα για να τα φορτώσουν ξύλα με αντίτιμο 5 δραχμές. Άλλοι έκοβαν πουρνάρια για να έχει η μητέρα τους στο σπίτι να κάψει το φούρνο. Τους περίμεναν στο άσπρο εικονοστάσι πάνω από τον Πολέζο ή στον Πολέζο και έδιναν το ζώο τους. Βέβαια δεν λείπουν και τα καλαμπούρια, όπως η ιστορία με το γαϊδούρι του μπάρμπα Νύση. Ο Γιώργος, γαμπρός του μπάρμπα Νύση σε κόρη, σε κάποια νυκτερινή βοσκή έχασε το γαϊδούρι του. Απομακρύνθηκε από τη "λότζα" τους και κατά κακή τύχη το "χάλασε" λύκος, το έφαγε (λου μγκ΄λούπλου). Ο πεθερός λοιπόν μάλωσε τον γαμπρό για αυτήν τη ζημιά, τον θεώρησε ανίκανο -μεγάλη για την εποχή η ζημιά- και του το κοπανούσε συνέχεια, του το υπενθύμιζε για να προσέχει. Συμπτωματικά, μετά από λίγο καιρό, τρώει και το γαϊδούρι του μπάρμπα Νύση ο λύκος. Το πείραγμα αντεστράφη -ο γαμπρός πολύ πειρακτήρι- και ο πεθερός ζορισμένος μη ξέροντας τι να απαντήσει, τον αφόπλισε λέγοντάς του: - Α ξ΄ λου αμβιτσάς λούπλου! Εσύ καλόμαθες τον λύκο και μας έκανε ζημιά, κόκαλο ο Γιώργος.

3

Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου Για άλλη μια χρονιά, όπως συμβαίνει τα τελευταία 40 χρόνια, οι φορείς της στήλης Γ) Στις 14 Σεπτεμβρίου, Ύψωση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού «ιστορίες για αγρίους» βρίσκονται σε διακοπές στο Λιβάδι και το πιο πιθανό τώρα που Δ) Την ημέρα που ο γιος αρραβωνιάζεται «τάλι γκρέντα» (κόβει την γκρεντιά) 14. Την ημέρα του Αγίου Γεωργίου στο Λιβάδι: διαβάζετε αυτές τις γραμμές είναι να απολαμβάνουν το τσιπουράκι κάτω από τη δροσιά του πλατάνου. Α) Κρεμούσαν το καντάρι από τις πόρτες και ζυγίΗ στήλη, λοιπόν, παρουσιάζει και φέτος το δικό της ζονταν μικροί και μεγάλοι για να είναι γεροί όλο το «πλατανόμετρο» και κάπου ανάμεσα στο σοβαρό και χρόνο το αστείο θα απονείμει τους δικούς της τίτλους για Β) Έφερναν «κουσιάφι», ένα είδος γλυκού, στις τους άξιους και ικανούς να απολαύσουν το τσίπουρο καινούργιες νύφες και να συμμετάσχουν στις φιλολογικές και όχι μόνο Γ) Έδιναν ένα από τα κόκκινα αυγά του Πάσχα να συζητήσεις κάτω από τη σκιά του πλατάνου μας. το φάνε τα ζώα για να είναι γερά και ευλογημένα όλο Γράφει ο Γιώργος Αθ. Μητώνας - http://istorieslivadi.blogspot.com Καλή επιτυχία και καλό καλοκαίρι. τον χρόνο Δ) Επιτρεπόταν στους άντρες να καταναλώσουν όσο τσίπουρο θέλανε και να γίνουν 1.Ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου ιδρύθηκε για πρώτη φορά: «τζάντα» 15. Σύμφωνα με μαρτυρίες παλαιότερων, φανούς με πουρνάρια, εκτός από την Κυριακή Α) Το 1927 με πρόεδρο τον Αθανάσιο Γιαννέστρα των Αποκριών, άναβαν στο Λιβάδι παλαιότερα και Β) Το 1952 με πρόεδρο τον Ελευθέριο Κυλώνη Γ) Το 1927 με πρόεδρο τον γιατρό Ιωάννη Νίτση Α) Την ημέρα του Αϊ Γιαννιού, στις 7 Ιανουαρίου 2. Η τράπεζα αίματος του Εξωραϊστικού Συλλόγου δημιουργήθηκε με αρχική κατάθεση Β) Τη γενέθλια εορτή του Αϊ Γιαννιού, στις 24 Ιουνίου 32 φιάλες: Γ) Το βράδυ της Ανάστασης 16. Ποια η διαφορά στο «μι μ΄ρίτου» και «μι ανσόρου» Α) Τον Μάρτιο του 1989 Β) Τον Αύγουστο του 1992 Α) «Μι μ΄ρίτου» (παντρεύομαι) χρησιμοποιείται για τις γυναίκες, «Μι ανσόρου» Γ) Τον Αύγουστο του 1985 (παντρεύομαι) χρησιμοποιείται όταν πρόκειται για τους άντρες 3. Το πρώτο φύλλο της εφημερίδας «ΛΙΒΑΔΙ» εκδόθηκε: Β) «Μι μ΄ρίτου » (παντρεύομαι) χρησιμοποιείται όταν πρόκειται για τους άντρες, «Μι Α) Τον Αύγουστο του 2002 ανσόρου» (παντρεύομαι) χρησιμοποιείται για τις γυναίκες Β) Τον Αύγουστο του 2006 Γ) Είτε «Μι μ΄ρίτου » είτε « Μι ανσόρου» είναι το ίδιο πράγμα και σημαίνει θα δω πολύ Γ) Τον Ιούνιο του 2004 νίλα από δω και πέρα…

4. Η θεατρική ομάδα του Εξωραϊστικού Συλλόγου το 2009 απέσπασε στο φεστιβάλ Καρδί- 17. Το «στεφάνι» και η «στρούγκα» ήταν τσας: Α) Επιτραπέζια παιχνίδια πάνω στο τσιμέντο όπως η «τριάδα» με πέτρες και ξύλα Α) ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ για το θεατρικό έργο «Η γειτονιά των αγγέλων» Β) Εξαρτήματα της λάμπας πετρελαίου όπως το λαμπογιάλι Β) 2 ΒΡΑΒΕΙΑ και 5 ΕΠΑΙΝΟΥΣ για το θεατρικό έργο «Ο ΓΑΜΟΣ» Γ) Είδος χτενίσματος των αγοριών…

18. Οι «πίτι-πιτικούλες » ήταν ένα αγαπημένο καλοκαιρινό παιχνίδι πριν αρκετά χρόνια. Γ) ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ για το θεατρικό έργο «Η γειτονιά των αγγέλων» Δ) ΒΡΑΒΕΙΟ ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΗΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ και ΕΠΑΙΝΟ για την ΕξΑΙΡΕΤΙΚΗ τους Τι ακριβώς ήτανε; ορθοφωνία και άρθρωση στους εργάτες με τα άσπρα φανελάκια στο θεατρικό έργο «Η Α) το κυνήγι πυγολαμπίδων μέσα σε λάκκους και ρέματα με τη χορωδιακή προτροπή γειτονιά των αγγέλων» «πίιτι πίιτι κούλα βγές» 5. Ο ΟΤΕ τοποθετεί σε κεντρικό σημείο της πλατείας (εκεί που σήμερα στεγάζεται το περίΒ) Ένα παιχνίδι με φούρκες και έναν παλιό τενεκέ που προσπαθούσαν να τον βάλουν πτερο) τηλεφωνικό θάλαμο με αυτόματο κερματοδέκτη για κοινόχρηστη χρήση μέσα σε μια τρύπα χτυπώντας τον με τις φούρκες Α) Τον Αύγουστο του 1975 Γ) Το παιχνίδι με τις μικρές μπίλιες ή αλλιώς «ΓΚΑΓΚΑΝΟΥΛΕΣ», εν αντιθέσει με το Β) Τον Ιούνιο του 1974 παιχνίδι με τις μεγάλες μπίλιες που λεγόταν «ΛΟΥΜΑΔΕΣ» 19. Ποια αρρώστια είναι η «προυκουγίτσα»; Γ) Τον Δεκέμβριο του 1974 6. Ο εξωραϊστικός Σύλλογος τοποθέτησε την δεκαετία του ’80 την παρακάτω Α) Η ανεμοβλογιά επιγραφή. Πού βρίσκεται; Β) Η ιλαρά Α) Στην αυλή της εκκλησίας των Αγίων Γ) Η οστρακιά Αναργύρων Δ) Πάθηση στην «τσιουτσιουρίκα» 20. Όταν πάμε για πολύ ώρα στο «χαλέ-ναγκιό» Β) Στο προαύλιο του Α΄ Δημοτικού Σχολείου Α) Ν΄στουλουίμου … Γ) Στην αυλή του Μοναστηριού της Β) Ν΄στρντζέμου… Αγίας Τριάδας Γ) Τζιμέμου… Δ) Στον πέτρινο τοίχο της περίφραξης Δ) Όλα τα παραπάνω 21. Να αντιστοιχίσετε τους όρους της στήλης Α με τις ονομασίες τους στα βλάχικα της στήτου Πολιτιστικού Κέντρου –πρώην Νηπιαλης Β (Ένας βαθμός για κάθε σωστή αντιστοίχιση) γωγείο, όπου στεγάζεται και ο Σύλλογος σήμερα.

7. Ο δάσκαλος κ. Σωκράτης Καλατζόπουλος από 1 Οκτωβρίου 1974 έως 31 Στήλη Α Στήλη Β Μαΐου 1975 ανέλαβε 1. Σκορπιός Α) Διευθυντής στο εξατάξιο Γυμνάσιο Λιβαδίου 2. Ψύλλος α) Μπιντούκλιου Β) Προπονητής στην αθλητική ομάδα του χωριού Α.Ο.Λ.

3. Τσιμπούρι β) Κ΄τσιφτέρου Γ) Γραμματέας της κοινότητας Λιβαδίου 4. Κοριός γ) Μόλτσα Δ) Προσωρινός πρόεδρος της κοινότητας Λιβαδίου 5. Σκαθάρι δ) Γιάσπι 8. Στης 26 και 27 Φεβρουαρίου 1967 χτύπησαν οι καμπάνιες των εκκλησιών και 6. Ακρίδα ε) Αρέσκιου ο κόσμος μαζεύτηκε στην πλατεία έξω από το κοινοτικό κατάστημα.

7. Σφήκα στ) Πούρικου Α) Διαμαρτυρόμενοι για την τιμή του γάλακτος 8. Σκόρος ζ) Ταρταμπίκου Β) Ζητώντας να ανακληθούν οι απολύσεις των δασκάλων Τάκη Χατζημιχάλη και 9. Ψείρα η) Μπόου αλί μάι Μήτσου Κομπολή 10. Μεγάλη σφήκα θ) Αγριοκούμπανος Γ) Διαμαρτυρόμενοι για την τιμή της πατάτας ι) Κ΄τσ΄μόρου ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 9. Το Μάη του 1941 ιδρύθηκε στο Λιβάδι αντιστασιακή οργάνωση ενάντια στην Για κάθε σωστή απάντηση παίρνετε ένα (1) βαθμό. Εάν έχετε συγκεντρώσει από: Γερμανοϊταλική κατοχή με το όνομα: 0-15 βαθμούς: Ο ΓΚΡΕΚΟΣ ή ΓΑΜΠΡΟΣ. Η σχέση σας με το ΛΙΒΑΔΙ είναι μάλλον γαμπρός ή Α) «Νέα Φιλική Εταιρεία» νύφη. Κατέχετε μόνο τις απαραίτητες γνώσεις γύρω από το χωριό. Ο πλάτανος, όσο και αν το Β) «Λεύτερη πατρίδα» θέλετε, δεν είναι για σας. Περιορίστε τις επισκέψεις σ’ αυτόν τις καθημερινές από τις 8 π.μ - 10π.μ Γ) «Λιβαδιώτες για τη Λευτεριά» και το απόγευμα από τις 5 μμ - 8μμ. Απόψεις για τα καλώς ή κακώς πράγματα που συμβαίνουν 10. Η προτομή του Γεωργάκη Ολύμπιου στην Αθήνα βρίσκεται στο χωριό καλά είναι να αποφεύγονται. Όσο για τα τσίπουρα στον πλάτανο, ένα πρωί και ένα το Α) Στην Εκάλη βράδυ είναι αρκετά κατά την άποψή μας...Παραχωρήστε την θέση σας σε έναν ΓΚΑΓΚΑΝΟ ή Β) Στην πλατεία της ΧΑΝΘ ΜΠΑΜΠΑΤΖΙΑΝΟ, ΠΟΥΤΣΟΥΛΑ ,ΠΟΥΤΣΑΡΑ. Γ) Στο Κουκάκι 15-25 βαθμούς: Ο ΓΚΑΓΚΑΝΟΣ. Γνωρίζετε αρκετά πράγματα για το ΛΙΒΑΔΙ. Μάλλον μεγαΔ) Δεν έχει ακόμη τοποθετηθεί προτομή του Λιβαδιώτη ήρωα στην Αθήνα λώσατε στο χωριό, αλλά κάποια πράγματα σας ξεφεύγουν ή κάνετε πως δεν τα θυμάστε. Μπο11. Το Λιβάδι σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ρείτε να χαρείτε τη δροσιά του πλατάνου σχεδόν όλες τις ώρες αλλά προσοχή στο τσίπουρο, 3 (τρία) το εικοσιτετράωρο είναι υπέρ αρκετά, άλλωστε το έχετε ξεσυνηθίσει εκεί στην πόλη που Α) έχει πληθυσμό 2.244 κατοίκους ζείτε. Οι απόψεις για τα πεπραγμένα στο Λιβάδι με μέτρο, ο ΜΠΑΜΠΑΤΖΙΑΝΟΣ ή Β) έχει πληθυσμό 2.714 κατοίκους ΠΟΥΤΣΟΥΛΑΣ ή ΠΟΥΤΣΑΡΑΣ, έχουν προτεραιότητα στο τσίπουρο και στα μασλάτια κάτω Γ) έχει πληθυσμό 2.882 κατοίκους από τον πλάτανο. Δ) έχει πληθυσμό 2.917 κατοίκους 25-30 βαθμούς: Ο ΜΠΑΜΠΑΤΖΙΑΝΟΣ, ή ΠΟΥΤΣΟΥΛΑΣ ή ΠΟΥΤΣΑΡΑΣ 12. Ο Δημήτριος Κ. Ζάννας με καταγωγή από το Λιβάδι υπήρξε ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ! Είστε ελεύθερος να απολαύσετε τον πλάτανο όποτε θέλετε και να καθίσετε Α) Δήμαρχος Θεσσαλονίκης ακριβώς στη ρίζα του. Όσο για την κατανάλωση τσίπουρου… απεριόριστη. Η γνώμη σας και οι Β) επίτιμος πρόεδρος του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα απόψεις επιβάλλεται να ακούγονται. Έχουμε έλλειψη από ανθρώπους σαν και σας στον τόπο μας. Γ) πρόεδρος της ΧΑΝΘ Η εφημερίδα μπορεί να σας χορηγήσει βεβαίωση - συστατική επιστολή «Μπαματζιάνου –πουΔ) Όλα τα παραπάνω τσούλα-πουτσαρά Λιβαδιώτη» ώστε να την προσκομίζετε οπουδήποτε χρειαστεί. Κυρίως βέβαια 13. Οι Λιβαδιώτες έχουν ως έθιμο να πετούν-βάζουν ένα φύλλο καρυδιάς στη σκεπή του στη γυναίκα σας, αλλά και σε όσους πιθανόν αμφισβητούν την αγάπη σας και τις γνώσεις σας σπιτιού τους για υγεία μια συγκεκριμένη ημέρα. Ποια είναι αυτή; όσον αφορά το Λιβάδι. Καλές διακοπές. Με όρεξη τα τσίπουρα...! Α) Στις 29 Αυγούστου, ημέρα αποτομής Της Τίμιας Κεφαλής Του Προφήτου Προδρόμου Και Βαπτιστού Ιωάννου, δηλαδή την αποκεφάλιση του αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού Β)Στις 25 Μαΐου, ημέρα Μνήμης Της Ευρέσεως Της Τίμιας Κεφαλής Του Προφήτου

Ιστορίες για αγρίους ΠΛΑΤΑΝΟΜΕΤΡΟ 2016

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: 1Γ, 2Α, 3Γ, 4Β, 5Γ, 6Γ, 7Δ, 8Β, 9Α, 10Γ, 11Α, 12Δ, 13Β, 14Α, 15Γ,16Α, 17Γ, 18Α, 19Γ, 20Δ, 21 1ε- 2στ-3ι-4ζ-5η- 6β-7δ-8γ-9 α -10θ.

4

Ο ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ

Επιμέλεια-παρουσίαση: Αφήγηση: Γιάννης Κυλώνης (Κούσης) Τάσος Καψάλης (Γκρούντζας) Μετανάστης φεύγω τώρα αχ μανούλα μου, «Την ξενιτιά, την ορφανιά, την πίκρα, την αγάπη, και στα χέρια σου αφήνω πια τη γυναικούλα μου. τα τέσσερα τα ζύγιασαν, βαρύτερα είν’ τα ξένα ( Αποστ. Καλδάρας – Πρόδ. Τσαουσάκης 1957 λαικό.) (δημοτικό)

(Συνέχεια από το προηγούμενο) Και όπως έγινε, πήγαμε στη Λάρισα με τη μάνα μου, βαφτίσαμε το κοριτσάκι. Την είπαμε Ιωάννα. Όλα καλά. Το Σεπτέμβρη μήνα, μου λέει ο κουμπάρος: Εγώ φεύγω στον Καναδά. Δε μου άρεσε αυτό. Τόσο γρήγορα χώρισε με τη γυναίκα αυτή. Άλλη μια ιστορία, είχε μπλέξει με άλλη γυναίκα. Ερχόταν φθινόπωρο, η μάνα μου όλο με πίεζε για νύφη. Φοβόταν να μη φύγω πάλι ελεύθερος. Ωραία λέξη ε! Κάπου στα τέλη του Οκτώβρη καθίσαμε με τους φίλους μου στο καφενείο. Πήγαμε όλοι μαζί οι φίλοι και στο τέλος μου λένε:

Σκηνή από το έργο Πατρίδες», των Ρέππα, Παπαθανασίου 2012.

-Γιάννη, απόψε θα σε αρραβωνιάσουμε. Τους είπα: Πάμε στο σπίτι, στους γονείς μου. Εγώ, τους λέω, ούτε ξέρω καμιά που θέλουν οι γονείς μου. Αυτοί ξέρουν και γνωρίζουν πιο καλά για το Λιβάδι. Ήμασταν εγώ και δυο φίλοι στο σπίτι μεσάνυχτα, αρχίσαμε να πίνουμε τσίπουρο πολύ, αυτοί είχαν το σκοπό τους, λέει ο ένας: -Πες θείτσα Μαρίκα πού να πάμε; Λέει η μάνα μου, ένα καλό κορίτσι είναι του Αντώνη του… Ο ένας ο φίλος μου αμέσως κατάλαβε.

-Τώρα αμέσως πηγαίνω να δώσω «λόγο». Περασμένα μεσάνυχτα, εμείς περιμέναμε, δεν ξέραμε αν θα δεχτούνε, είχαμε φόβο. Άργησε. Εγώ, νύσταζα. Η μάνα, μού έλεγε: Ντόρνι, αστιάπτι, βα γίνει προυξινίτρου (κοιμάσαι, περίμενε, θα έρθει ο προξενήτης).

-Ταχιά τον κλαιν, λέω, και πηγαίνω για ύπνο. Γυρίζει ο φίλος μου, ανοίγει την πόρτα και άρχισε να τραγουδάει: Άντε πού είναι η νύφη μας , πού είναι το κορίτσι μας…

-Να μας ζήσει η νύφη. Ο Γιάννης πού είναι; -Κοιμήθηκε, λέει η μάνα μου. Είχα πιεί λίγο παραπάνω. Ο φίλος μου χτυπάει την πόρτα και με ξυπνά, σου κάναμε νύφη, μου λέει. Εγώ τους έλεγα: Αύριο, αύριο. Ήμουν λέσι(χάλια). Η μάνα μου και ο πατέρας μου φωνάζανε έξω από το δωμάτιο: Σήκω σε αρραβωνιάσαμε. Αμέσως έμαθε όλο το χωριό. Άρχισε να έρχεται όλο το σόι, η γειτονιά, οι φίλοι. Εγώ πού να σηκωθώ. Πιωμένος και ζαλισμένος. Όλοι λες και ήταν βαλτοί και λέγανε: Μα τι γαμπρός είναι αυτός; Πού τον βρήκαμε; Από πού μας ήρθε;

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΘΕΣ/NIKHΣ Χορευτική εκδήλωση κλεισίματος

Όπως κάθε χρόνο, η τελευταία Παρασκευή, πριν το καλοκαιρινό κλείσιμο της λέσχης μας, είναι αφιερωμένη στα παιδικά χορευτικά τμήματα του συλλόγου μας. Οι κόποι και οι προσπάθειες των παιδιών, των γονέων και των δασκάλων χορού καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς αποδίδουν καρπούς. Τα δυο τμήματα, το εφηβικό και το μικρό παιδικό, παρουσίασαν ελληνιΗ μάνα μου, πάντα γιάτρισσα, έλεγε: Νου μάνα κούς χορούς στην αίθουσα της λέσχης μας με κοινό τους γονείς τους. νου, νου τσετς ακσς (μη μάναμ, μη λέτε έτσι). Το Ο πρόεδρος μετά από μια σύντομη ανασκόπηση των πεπραγμένων αναπαιδί ήρθε από την ξενιτιά. κοίνωσε το κλείσιμο της λέσχης για τους καλοκαιρινούς μήνες. Αμέσως κάναμε τον αρραβώνα. Το Δεκέμβρη του Ο ΣΛΘ στο 32ο Αντάμωμα Βλαχών 1967 παντρευτήκαμε. ξαναγυρίσαμε στον Καναδά. Το Σάββατο, 2 Ιουνίου Η οικογένειά μας τώρα έχει μεγαλώσει. Δύο κορίΦωτογραφία: Καταζήκας Γιώργος.

2016, φίλοι και μέλη του τσια, η Μαρία, η Φανή και ένα αγόρι, ο Νίκος. συλλόγου μας βρέθηκαν Ήμασταν πολύ καλά. Δεν ξέραμε τι θέλαμε. Σκεστην φτόμασταν πάλι το Λιβάδι και όχι τον Καναδά. Προσοτσάνη Δράμας Γιατί θα συνηθίζανε τα παιδιά εκεί. Εμείς με το πολύ για το καθιερωμένο αντάμυαλό θέλαμε να μεγαλώσουν στο Λιβάδι τα παιδιά. μωμα των βλάχικων συλΝομίζαμε ότι στον Καναδά θα χάναμε τα παιδιά λόγων της ΠΟΠΣΒ. Εκεί μας. Μπήκε το μικρόβιο για να φύγουμε στην Ελλάοι χορευτές μας συνάντηδα. Μετά από δέκα χρόνια, είχαμε οικογένεια, τα σαν τις χορευτικές ομάδες παιδιά στα σχολεία σε μια ωραία χώρα του κόσμου. του Λιβαδίου και της Αυτό ήταν το μεγαλύτερο λάθος που κάναμε. ΑφήΚατερίνης και πραγματοσαμε τον Καναδά. Ήμασταν στον παράδεισο και ποίησαν κοινή παρουθέλαμε στο Λιβάδι, στη μιζέρια. Πού πήγαινα με σίαση στις εκδηλώσεις του 32ου ανταμώματος. τρία παιδιά στο Λιβάδι; Δε σκεφτόμουνα τι θα Το ΔΣ ευχαριστεί όλους τους συμμετέχοντες, εκείνους που ακολούθησαν κάναμε; Το δικό μου το μέλλον ήταν στον Καναδά. την μονοήμερη εκδρομή, αλλά και εκείνους που έμειναν για διήμερο. Και περισσότερο για τα παιδιά που τους πήρα από Το τελευταίο ταξίδι τα ωραία σχολεία του Καναδά και τα πήγα στο Την Παρασκευή, 15 Ιουλίου 2016, έφυγε από Λιβάδι. Άρχισαν τα δύσκολα. Προβλήματα με την τη ζωή μετά από οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο ο προσαρμογή των παιδιών και άλλα. Τελικά καταλή- αγαπημένος μας, Γρηγόριος Βέλκος. Η κηδεία ξαμε στην Κατερίνη όπου και ζούμε τώρα. του έγινε την επόμενη στην πόλη της ΕλασσόΣιγά-σιγά τα χρόνια πέρασαν και ήρθε η ώρα η νας. Τον δάσκαλο, συγγραφέα, ερευνητή, φίλο καλή για τη σύνταξη. Το 1997 μετά από τόση σκλη- του συλλόγου μας, σύζυγο της αείμνηστης ρή δουλειά, δεκατρία χρόνια τσοπάνος, τρία χρόνια Μαίρης Προκόβα συνόδευσαν στην τελευταία στο Βέλγιο στο ΟΕΣ, δεκατρία χρόνια στον Καναδά του κατοικία δεκάδες Λιβαδιώτες φίλοι.Το ΔΣ στα μεταλλεία και είκοσι χρόνια στο φίλο μου το του συλλόγου μας, τιμώντας την τεράστια Μόσχη στα δέρματα στην Κατερίνη. πνευματική προσφορά του Γρηγόρη Βέλκου στον τόπο μας και ιδιαιτέρως στο Λιβάδι, Πώς άντεξε αυτό το κορμάκι; Αγαπητέ φίλε Τάσο, η ζωή είναι ένα ταξίδι, κάπο- παραβρέθηκε στο τελευταίο ταξίδι του. Το ΔΣ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στα παιδιά του και στους τε τελειώνει. Έτσι είναι και ο άνθρωπος, έτσι κι εγώ οικείους του. Σεβόμενο την επιθυμία της οικογενείας του αντί στεφάνου κατέέφτασα στα γεράματα. Την ώρα εκείνη στο ραδιοφωνάκι ακουγόταν ο θεσε χρηματικό ποσό στο κοινωνικό παντοπωλείο της Ελασσόνας. Αντώνης ο Καλογιάννης στο τραγούδι του ΘεοδωΑνάβαση στη Σάπκα ράκη (Τον πρώτο χρόνο φάμπρικα, το δεύτερο Στο Λιβάδι βρέθηκαν αρκετά μέλη του συλλόγου μας και συμμετείχαν στην σφαγεία, χωρίς να θέλω βρέθηκα μες στα μηχα- 4η Περιβαλλοντική Εκδήλωση της ΠΟΠΣΒ σε συνεργασία με τον Εξωραϊστινουργεία, μα το ψωμί είναι πικρό…). κό Σύλλογο και τη Δημοτική Κοινότητα Λιβαδίου. Φίλε Τάσο, εδώ τελειώνω. Τέλος. Με αγάπη στα Στην ανάβαση στη Σάπκα πήραν μέρος κυρίως νεαρά μέλη με δυνατά παιδιά μου, Μαρία, Φανή, Νίκο και στα εγγόνια πνευμόνια, αλλά στο βραδινό γλέντι με τα κλαρίνα όλοι δώσανε το παρόν. Αξιοπερίεργο ωστόσο το γεγονός ότι εκτός των Λιβαδιώτικων Συλλόγων, μου. Κλείνοντας αυτή την ευχάριστη και πολύτιμη ελάχιστη υπήρξε η συμμετοχή των υπολοίπων, παρά τις υπερβολικές αρχικές κουβέντα με τον αγαπητό μου Γιάννη, κατάλαβα εκτιμήσεις για εκατοντάδες επισκέπτες. Δυστυχώς ούτε ένας κατασκηνωτής ότι τελικά η πατρίδα μας έχει μια πρωτιά. Είναι δεν βρέθηκε στο Λιβάδι. πρώτη στην εξαγωγή νέων ανθρώπων στο εξωτερικό. Ποιος το περίμενε και το φανταζότανε το 2016; Ανθρώπων με πολλή όρεξη για δουλειά, ανθρώπων με οράματα, μορφωμένων, σπουδαγμένων, με πτυΟ Σ.Λ. Κατερίνης στο 32ο Αντάμωμα Βλαχών χία και γνώσεις ξένων γλωσσών, με ένα σωρό ανα- Ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Κατερίνης συμμετείχε στο 32ο Πανελληνιο Αντακαλύψεις και εφευρέσεις. μωμα Βλάχων στην Προσοτσάνη Δράμας, στις 1,2,3 Ιουλίου 2016. Οι επιΝα τρέχουμε όλοι σαν κοπάδια στο εξωτερικό για σκέπτες ηταν χιλιάδες όπως και οι χορευτές, ανάμεσά τους και ο Σύλλογος να ψωμοζήσουμε. Σε ποιους; Σ αυτούς που άλλοι Λιβαδιωτών Κατεέχουν ναζιστικές καταγωγές και άλλοι προέρχονται ρίνης. Η θερμή από σοσιαλιστικές χώρες και θέλουν τώρα να βγά- υποδοχή στο φιλόλουν επάνω μας όλα τα αποθημένα. Σ΄ αυτούς που ξενο αντάμωμα έστελναν τους ανθρώπους στα κρεματόρια και οι έφερε όπως κάθε άλλοι στα κολχόζ και στη Σιβηρία. Αυτοί που αγα- χρόνο κοντά χιλιάπούσανε τον άνθρωπο πιο πάνω και από το θεό δες κόσμο να μιλήτάχα τες. Πού είναι η ανθρωπιά τους; σει για τις ρίζες, να Από μία επίσημη έρευνα που έγινε αποδείχτηκε ζήσει και να γευτεί ότι τα κράτη που δέχτηκαν όλα αυτά τα νιάτα μας, τις παραδόσεις. βγήκαν κερδισμένα κατά σαράντα δις ευρώ. Ενώ Ο Σύλλογός μας εμείς σαν κράτος για να τα σπουδάσουμε ξοδεύσα- που σύντομα θα με πάνω από δέκα δις ευρώ. συμπληρώσει τα 100 χρόνια ζωής στη πόλη της Κατερίνης, στηρίζει τα Εδώ τελειώνω κι εγώ. Τέλος. 20-7-2016. Ηλιού πολιτιστικά γεγονότα συμμετέχοτας στις εκδηλώσεις και τα δρώμενα που του Θεσβίτου. τιμούν τη μνήμη των προγόνων και πιστεύει στον δυναμικό ρόλο των νέων Τέλος για τη συνέχιση των παραδόσεών μας.

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

Τάσος Μπέλλης Μαρτίου 90 - Κ. Καραμανλή• τηλ.: 2310 306 455, 306 456 www.ariane.gr

5

ΝΕΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ EξΩΡΑΪΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΟΥ Κτηνοτροφική γιορτή Αγ. Μοεδέστου Ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου συμμετείχε και φέτος με το χορευτικό του τμήμα στην κτηνοτροφική γιορτή στο εξωκλήσι του Αγίου Μοδέστου, στις 4 Ιουνίου. Αν και ο καιρός δεν ήταν σύμμαχος, τα παιδιά μας κατάφεραν τελικά να χορέψουν και να εντυπωσιάσουν! Συγχαρητήρια στους χορευτές αλλά και στους διοργανωτές της γιορτής! Εκ μέρους του Δ.Σ ευχαριστώ τον Κτηνοτροφικό Σύλλογο για μία ακόμη φόρα για την πρόσκλησή τους!

Τμήμα του ΕΣΛ στο 4ο φεστιβάλ παιδικών χορών πστη Συκιά Ελασσόνας Στις 9 Ιουνίου, ένα από τα παιδικά μας τμήματα του χορευτικού συμμετείχε στο 4ο φεστιβάλ παιδικών χορών που πραγματοποιήθηκε στη Συκιά Ελασσόνας για τον εορτασμό της Ιεράς Μονής Αναλήψεως του Σωτήρος. Τα παιδιά μας έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό και απέσπασαν το χειροκρότημα του κοινού. Πολλά συγχαρητήρια στους μικρούς μας χορευτές!

Εκδήλωση του μουσικού τμήματος του ΕΣΛ Πραγματοποιήθηκε και φέτος όπως κάθε χρόνο η καλοκαιρινή μουσική εκδήλωση του

Κατερίνης με τους οποίους και χορέψαμε όλοι μαζί! Συγχαρητήρια σε όλους τους χορευτές και πάντα να ανταμώνουμε!

Μνημόσυνο για το ολοκάυτωμα Την Κυριακή 17 Ιουλίου, στον Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση για το ολοκαύτωμα του Λιβαδίου και προσφέρθηκε καφές στην αίθουσα της εκκλησίας εις μνήμην όλων αυτών των ψυχών που χάθηκαν άδικα!

Θεατρική παράσταση Την Κυριακή 17 Ιουλίου, η Θεατρική Ομάδα της Αρχαιολογικής-Λαογραφικής Εταιρείας Ελασσόνας παρουσίασε στο Ζάννειο την παράσταση-επιθεώρηση «Ζήτω που τρελαθήκαμε», μια επίκαιρη και πολιτικού περιεχομένου κωμωδία. Οι ηθοποιοί ενθουσίασαν με τις ερμηνείες τους, μας διασκέδασαν και μας χάρισαν γέλιο μέχρι δακρύων…

Άϊ Λιάς 2016 Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος γιορτάστηκε το πανηγύρι του Προφήτη Ηλία. Παρ’ ότι ο καιρός ήταν άστατος, τα 3 μικρότερα τμήματα του χορευτικού μας, μας παρουσίασαν παραδοσιακούς χορούς από τα Λιβαδιώτικα κλαρίνα. Πραγματικά, τα παιδιά μας αξίζουν συγχαρητήρια που μας κάνουν υπερήφανους με τις δυνατότητές τους! Χίλια μπράβο!

4η Περιβαλλοντική Εκδήλωση της Π. Ο. Π. Σ. Β. Το Σάββατο 23 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η 4η Περιβαλλοντική Εκδήλωση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων. Στις 4 το απόγευμα, από το κέντρο του χωριού, ξεκίνησαν με τα αυτοκίνητα οι «ορειβάτες» μας προς την περιο-

μουσικού τμήματος του Εξωραϊστικού Συλλόγου Λιβαδίου το Σάββατο 18 Ιουνίου στο Ζάννειο Μορφωτικό Κέντρο. Τα παιδιά μας ξεδίπλωσαν τις ικανότητες τους στη μουσική και καταχειροκροτήθηκαν από τους δικούς τους ανθρώπους που γέμισαν την αίθουσα του Ζαννείου. Συγχαίρουμε όλα τα παιδιά αλλά και τους δασκάλους γι' αυτό το όμορφο αποτέλεσμα και τους ευχόμαστε πάντα επιτυχίες και κάθε χρόνο να μας κάνουν υπερήφανους με το ταλέντο τους!

Διεργασίες για την 4η Περιβαλλοντική Εκδήλωση της Π.Ο.Π.Σ.Β. Στις 24 Ιουνίου παρευρέθησαν στο Λιβάδι ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων κ. Μιχάλης Μαγειρίας καθώς και ο αντιπρόεδρος κ. Μπατζοτάσιος Ιωάννης. Επίκεντρο της συζήτησης μεταξύ του συμβουλίου του Ε.Σ.Λ, του συμβουλίου της Κοινότητας Λιβαδίου και του Προέδρου και Αντιπροέδρου της Ομοσπονδίας στο Δημοτικό Κατάστημα αποτέλεσε η προετοιμασία της 4ης Περιβαλλοντικής Εκδήλωσης η οποία πραγματοποιήθηκε στο χωριό μας στις 23 Ιουλίου.

Σχολή TAE KWON DO-ΚΑΡΑΤΕ στο Σύλλογό μας! Ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου ξεκίνησε επίσημα τη συνεργασία του με τον δάσκαλο του TAE KWON DO κ. Ανδρέα Τραχανά. Έπειτα από 3 πετυχημένες δοκιμαστικές συναντήσεις, τα μαθήματα ξεκίνησαν 1 Ιουλίου… Καλή αρχή σε όλα τα παιδιά!

Ο ΕΣΛ στο 32ο αντάμωμα Βλάχων Ο Σύλλογος μας συμμετείχε στο φετινό 32ο αντάμωμα Βλάχων που πραγματοποιήθηκε στη Προσοτσάνη Δράμας στις 2-3 Ιουλίου. Παρουσιάστηκαν περίπου 30 χορευτές, οι

χή «Γκαγκαρά». Από εκεί με τα πόδια και διαδρομή περίπου μιας ώρας κατέκτησαν την ψηλότερη κορυφή της Σάπκας, το Φλάμπουρο, στα 1834μ. υψόμετρο. Η διαδρομή ήταν πραγματικά καταπληκτική, μέσα στο δάσος οξιάς, ενώ η θέα από την κορυφή μάγεψε τον κόσμο, με αποτέλεσμα οι φωτογραφίες να πέφτουν σαν βροχή. Με ιδιαίτερη τιμή καλωσορίσαμε τον πρόεδρο της Π.Ο.Π.Σ.Β κ. Μιχάλη Μαγειρία και τα υπόλοιπα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Ομοσπονδίας. Το βράδυ συνεχίστηκε η εκδήλωση με γλέντι μέχρι πρωίας στον «Πολέζο». Πλήθος κόσμου μας τίμησε με την παρουσία του και τους ευχαριστούμε. Βέβαια δεν θα ήταν εφικτό να στηθεί όλη αυτή η εκδήλωση αν δεν υπήρχαν όλοι αυτοί που μας βοήθησαν. Ευχαριστούμε τον Δήμο Ελασσόνας, τη Δημοτική Κοινότητα Λιβαδίου, τον κ. Δημήτρη Λέκκα για την χορηγία του με μπλουζάκια, τον συνεταιρισμό «Βοσκό» για την παραχώρηση των δυο αυτοκινήτων-ψυγείων του, τον Γιώργο Τσανούσα και τον Μάκη Γκρίζο για το στήσιμο της εξέδρας –οι οποίοι, όταν τους χρειαζόμαστε, τους έχουμε πάντα δίπλα μας-, όλους τους ψήστες μας: τον Σούρδη Κώστα, Μεταξιώτη Γιάννη, Μπέτσιο Στέφανο, Γκουντή Δημήτρη, Γεράση Τάσο, Καρρά Νίκο, Χαρίση Λάζο, Μάντζιο Θάνο, Τσανούσα Γιώργο και Τσανούσα Στέφανο, αλλά και τους Μπατζάκη Γιώργο, Μπίσμπα Γιώργο, Μένο Γιάννη και Γκιουλιάβα Γεωργία για την πολύτιμη βοήθειά τους. Ευχαριστούμε, επίσης, όλους τους «ορειβάτες» μας που ανέβηκαν στη Σάπκα αλλά και όσους πρόσφεραν το αυτοκίνητό τους για τη μεταφορά. Ήταν πραγματικά κάτι πρωτόγνωρο για το χωριό μας και ελπίζουμε να συνεχιστεί και τις επόμενες χρονιές! Η Πρόεδρος του Συλλόγου Σούρδη Φανή Kόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη δωσ’ της κλώτσο να γυρίσει παραμύθι να αρχινήσει

Κάθ’ ένας με τον πόνο του! ΔΔεκαετία του ’60 κι ένα ζευγάρι νιόπαντρο κάνει ταξίδι μέλιτος στη Θεσσαλονίκη. Μόλις αντίκρισαν τη θάλασσα, η γυναίκα όλο αγανακτισμένη από το κουβάλημα οποίοι έκαναν μια πολύ δυναμική εμφάνιση στο ξεκίνημα του χορού! Η θέληση, η λαχτά- νερού, τόσο για πλύσιμο όσο για και για πόσιμο, με απορία και έκσταση λέει: ρα και η αγάπη των παιδιών για χορό, ήταν αυτά που απογείωσαν την εμφάνισή τους. Επί- -Ουλάε, κούτι κ’λντ’ρι ντι άπι άου αούα!!! (-Αμάν, πόσα καζάνια νερό έχουν εδώ!!!) ιαράμου σι όου ακό σης, στη Δράμα «ανταμώσαμε» και με τους συλλόγους Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης και

6

ΜΙΑ ΕΚΛΕΚΤΗ ΠΑΡΕΑ ΣΤΟ ΛΙΒΑΔΙ Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη - συζήτηση

συνέχεια από τη προηγούμενη σελίδα

ΕΡΩΤΗΣΗ εφημ. «Λ»: Κ. Αιντενάιερ1, ασχοληθήκατε σ’ όλη σας τη ζωή με την Ελληνική γλώσσα, ξεκινήσατε τον μεγαλύτερο εκδοτικό οίκο στη Γερμανία που μεταφράζει Ελληνική λογοτεχνία κ.ά. πολλά. Τι σας ώθησε σ’ αυτή την επιλογή, αισθάνεστε δικαιωμένος απ΄ αυτή; Σήμερα, εκ των υστέρων, θα επιλέγατε να κάνετε το ίδιο αν μπορούσατε να γυρίσετε το χρόνο πίσω …; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ρωτάτε έναν γέρο για τις αποφάσεις του όταν ήταν νέος! Όταν άρχισα να σπουδάζω νομικά, κατάλαβα ότι κάτι μου λείπει. Μου άρεσαν πολύ τα αρχαία στο Γυμνάσιο, ήταν το μόνο μάθημα που με ερέθισε να σκέπτομαι λίγο παραπέρα. Μετά το πρώτο έτος, κατάλαβα ότι τα Νομικά δε μου ταίριαζαν και, αφού δοκίμασα για λίγο και την κλασσική λογοτεχνία και τη γλωσσολογία, άλλαξα Πανεπιστήμιο και από το Τίμπινγκεν βρέθηκα στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Εκεί συνάντησα έναν Έλληνα καθηγητή, διωγμένο από τη χούντα λόγω των αριστερών του πεποιθήσεων, τον Σταμάτη Καρατζά2, που τον έφερε στο Αμβούργο ο πολύ γνωστός και στην Ελλάδα Μπρούνο Σνελ3. Ενώ, εκείνη την εποχή, ήξερα αρκετά καλά αρχαία, δεν ήξερα, μου είχε δημιουργηθεί η απορία, τι γλώσσα μιλούν σήμερα οι Έλληνες. Έμαθα έτσι ότι μιλούν την Νεοελληνική γλώσσα κι εγώ … κι ο Στέφανος γίναμε οι δυο πρώτοι μαθητές του λεκτοράτου της Νεοελληνικής, του Σταμάτη Καρατζά! Δημιουργήσαμε έτσι μια tresfaciuntcollegium4ώστε να καταφέρουμε να διατηρήσουμε την έδρα και να μη μας κλείσουν, αφού καθηγητής με δυο μόνο μαθητές δε μπορούσε να δικαιολογηθεί οικονομικά. Την εποχή εκείνη καγκελάριος στη Γερμανία ήταν ο Adenauer, με όνομα ομόηχο του δικού μου, και ο λέκτορας Καρατζάς με φώναζε… κ. πρωθυπουργέ! Ο Καρατζάς με αγάπησε πολύ και φρόντισε με έγκριση του μεγάλου, του Μπρούνο Σνελ, που δε με ήξερε καν, να πάρω μια υποτροφία στην Ελλάδα. Ο πονηρός, και αριστερός, Καρατζάς, μάλιστα, φρόντισε επίσης να μη πάω στην Αθήνα αλλά να πάω στη Θεσσαλονίκη. Εκεί βρέθηκα σε μια παρέα δευτεροετών όπου γνώρισα την… νυν γυναίκα μου τη Νίκη μαζί με μια Όλγα, μετέπειτα Προκόβα, κι έναν τεταρτοετή τότε Κώστα Προκόβα. Κι έτσι γνωριστήκαμε από τις πρώτες μέρες μου στην Ελλάδα. Αυτό ήταν το 1959. Αυτή η χρονιά άλλαξε εντελώς τη ζωή μου. Μέχρι τότε ήμουν πολύ ήσυχος και πολύ μετριοπαθής σε όλα. Όταν γύρισα στη Γερμανία, στο Μόναχο, όχι πια στο Αμβούργο, δεν… αναγνώριζα τους Γερμανούς! Δηλαδή είχα μια εντελώς άλλη όψη της Γερμανίας και βέβαια και της ιστορίας της. Αυτός ο άνθρωπος, ο Κώστας Προκόβας, να το πούμε κι αυτό, δε μου μίλησε ποτέ για… τους Γερμαναράδες και τι έκαναν στη χώρα του και στο χωριό του οι άνθρωποι αυτοί, επειδή όπως κατάλαβα αργότερα, μετά από 30 ή 40 χρόνια, αυτό είναι μέσα στην αιώνια Ελληνική φιλοξενία. Δηλαδή, από τη στιγμή που αυτός, ο φίλος-ξένος, ο φιλοξενούμενος, υπάρχει κίνδυνος να δυσαρεστηθεί ή να αισθανθεί άσχημα από μια ιστορία που συνέβη το ’43, έ πόσων χρόνων θα αναρωτήθηκε ήταν αυτός, άντε 6, άρα δεν φταίει αυτός, κι έτσι ποτέ δεν αναφέρθηκε σ΄αυτά. Το συνειδητοποίησα βέβαια αυτό πολύ αργότερα και μάλιστα ως εξής: όταν πια είχα πάρει τη θέση στην Κολωνία, ένα καλοκαίρι ή άνοιξη, ο Κώστας μου λέει πάμε στο χωριό! Πάμε στο χωριό κι εδώ γνώρισα ένα λαμπρό παιδί, Δήμαρχο τότε στο Λιβάδι, τον Νίκο Καψάλη, που, καθώς καθόμαστε στον πλάτανο, τον ρωτάω τι συνέβη εδώ με τους Γερμανούς στον πόλεμο; (ενδιαφερόμουν πάντα να μάθω τι συνέβη σ΄όλη την Ελλάδα, στην Κρήτη ρωτούσα χωριό-χωριό για να μάθω και να ξέρω). Μου λέει ο Δήμαρχος το και το, κάψανε το χωριό κ.λπ., κ.λπ. κατάλαβε όμως ότι εγώ δεν ήξερα! Δε μου λέτε, μου λέει, ο Κώστας δε σας είπε ποτέ τίποτε; ξύπνησα! ξύπνησα και λέω! Βρε Κώστα τι γίνεται; Είμαστε τόσα χρόνια πρώτοι φίλοι, τόσα χρόνια και δε μου λες τίποτε! Αυτός δεν απάντησε. Βλέπετε αυτός είναι ο ελληνικός πολιτισμός. Έχει αυτή τη λεπτότητα στη φιλοξενία έτσι όπως εμείς οι φιλόλογοι τη γνωρίζουμε και στην αρχαία τραγωδία. Στην Άλκηστη του Ευριπίδη έχουμε τέτοιες σκηνές. Όταν έρχεται ξένος στο σπίτι και η γυναίκα μου π.χ. έχει πρόσφατα πεθάνει, δεν το αναφέρω μη και ενοχλήσω με τη θλιβερή αυτή σκέψη μου… Λοιπόν, αυτό ήθελα να πω από την αρχή. Ότι δε θα μπορούσα να απαντήσω στο ερώτημά σας μόνο με δύο λόγια για όλα αυτά… αλλά με τρία! Είμαι λοιπόν Φιλέλληνας με τη έννοια του Φιλορωμιού. Να το διευκρινίσω αυτό γιατί οι Φιλέλληνες ήταν, με κάποιο τρόπο, και μια τραγωδία για τις Ελληνογερμανικές σχέσεις. Υπάρχουν πάρα πολλοί φιλέλληνες που αρνούνται να μάθουν ότι οι Νεοέλληνες είναι κι αυτοί Έλληνες και είναι αυτό ο χειρότερος εχθρός των σημερινών Ελλήνων. ΕΡΩΤΗΣΗ εφημ. «Λ»: Ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός ξέρουμε ότι επηρέασε τον κόσμο όλο. Εσείς, ωστόσο, επιλέξατε την νεοελληνική γλώσσα. Γιατί; Διακρίνατε κάτι σπουδαίο σ’ αυτή; Εμείς οι Νεοέλληνες έχουμε κάποιο πλεονέκτημα που ομιλούμε τη γλώσσα αυτή; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο μέσος Γερμανός γνώρισε ότι ο Νεοέλληνας έχει κάποια αξία κυρίως επί χούντας. Έγινε το εξής παράξενο. Πριν τη χούντα, τα ελληνικά στα πανεπιστήμια τα έδωσαν οι Γερμανοί στου κλασσικούς. Από το 1967, όμως, μέχρι το 1974, γνώρισε μέσα από την αντίσταση κατά της χούντας, τον Θεοδωράκη και τις συναυλίες του, και τους Νεοέλληνες. Οι σχεδόν 700 χιλιάδες γκασταρμπάιντερς απέκτησαν αξία και οι Γερμανοί τους γνώρισαν ως Έλληνες. Τα Ελληνικά έφυγαν από τα χέρια των κλασικών και πέρασαν σε μια νέα ομάδα φιλολόγων που ενδιαφέρονταν για τον νεοέλληνα, την ιστορία του και τον πολιτισμό του μέχρι τώρα. ΕΡΩΤΗΣΗ εφημ. «Λ»: Όσοι ασχολήθηκαν με τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό τότε, εκτός του Θεοδωράκη, ποιους άλλους γνώρισαν; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Υπήρξαν, περίπου τότε, και τα δύο Νόμπελ, του Σεφέρη και του Ελύτη. Ο κόσμος ενδιαφέρθηκε περισσότερο για τα νεοελληνικά γράμματα και έτσι προέκυψαν νέες θέσεις-έδρες στα πανεπιστήμια. Μεγάλο ρόλο έπαιξε και ο Καζαντζάκης βέβαια. Ο Αλέξης Ζορμπάς κυκλοφόρησε σε 1 εκατομμύριο αντίτυπα στη Γερμανική μετάφραση και έδωσε μια φιλοσοφική άποψη για την οποία ενδιαφέρθηκε ο κόσμος. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια, μετά το 1989, πολλά από τα λεκτοράτα και έδρες που είχαν δημιουργηθεί για τα νεοελληνικά έσβησαν σιγά-σιγά. Πολλές έδρες, επίσης, που ασχολούνταν με τον αρχαίο πολιτισμό στην Ανατολική Γερμανία χάθηκαν με την ενοποίηση. Τώρα υπάρχουν μόνο 3 έδρες. Μία του Βερολίνου που χρηματοδοτείται και από το ίδρυμα Νιάρχου, μια η δικιά μου του Αμβούργου, που υποβαθμίστηκε όμως μια βαθμίδα, και μια του Μονάχου. Τα λεκτοράτα κι αυτά ψευτοζούν. Ο κόσμος προτιμά να μαθαίνει ελληνικούς χορούς παρά Ελληνικά γράμματα.

ΕΡΩΤΗΣΗ προς την κ. Νίκη Αναστασιάδη-Αιντενάιερ, εφημ. «Λ»: Είστε φιλόλογος Βυζαντινολόγος ,…, και μαζί με τον σύζυγό σας ξέρουμε ιδρύσατε στο Μόναχο τον εκδοτικό οίκο «Ρωμιοσύνη». Κάνατε μεταφράσεις, ασχοληθήκατε με πολλά. Πώς θα περιγράφατε το δικό σας ταξίδι αυτά τα χρόνια; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πήγα ως υπότροφος στη Γερμανία, στο Μόναχο, μετά που γνώρισα τον Χανς, για μεταπτυχιακές σπουδές και πάλι στα Νεοελληνικά. Διαπιστώσαμε γρήγορα ότι η Νεοελληνική λογοτεχνία ήταν ελάχιστα γνωστή στους Γερμανούς. Προϋπήρξε μια προσπάθεια από μια άλλη Ελληνίδα που έζησε στη Γερμανία, σ’ αυτή οφείλεται η μετάφραση του Αλέξη Ζορμπά του Καζαντζάκη, και έτσι η Νεοελληνική λογοτεχνία είχε βρει μια μικρή αναγνώριση αλλά μόνο στους Γερμανούς που ενδιαφερόντουσαν. Εν τω μεταξύ είχε ξεκινήσει και αυτό το τεράστιο τουριστικό ρεύμα προς την Ελλάδα και έλαβα εντολή να κάνω Νεοελληνικά στο πανεπιστήμιο της Φραγκφούρτης, σε μια από αυτές τις μικρές θέσεις στα πανεπιστήμια για τη γλώσσα μόνο. Εκεί έκανα λίγο και λογοτεχνία και, σαν ένα είδος άσκησης, κάναμε κάποιες μεταφράσεις οι οποίες με πολύ κόπο βρήκανε έναν εκδότη. Τότε λόγω της χούντας και λόγω και του Θεοδωράκη άρχισε να γίνεται γνωστός και ο Ρίτσος. Έτσι ξεκινήσαμε και διαπιστώσαμε, τόσο εγώ όσο κι ο Χανς, ότι Νεοελληνική λογοτεχνία ήταν λίγο-πολύ άγνωστη ακόμη και στα πανεπιστήμια που φτάνανε το πολύ μέχρι τη γενιά του ’30. Από σύγχρονη λογοτεχνία δεν είχανε ιδέα. Προσπαθήσαμε λοιπόν από δυο μεταφραστικά τμήματα, ένα το δικό μου κι ένα του Χανς στην Κολωνία, να βρούμε εκδότες γι αυτή. Οδηγηθήκαμε σε φιάσκο κανονικό. Αρκεί να σας πω, για τη μετάφραση του διπλού βιβλίου του Χατζή που είχε κάνει καριέρα τότε στην Ελλάδα και ελπίζαμε να έχει ανταπόκριση και στη Γερμανία, μετάφραση μιας Ελληνίδας φοιτήτριας, από 32 εκδότες στους οποίους απευθυνθήκαμε απάντησαν μόνο δύο κι αυτοί αρνητικά! Ήταν ένα σοκ! Είπαμε λοιπόν, δε γίνεται έτσι, οι εκδότες δεν ενδιαφέρονταν για μια τόσο μικρή χώρα και μια τόσο μικρή λογοτεχνία. Ενοχλούνταν μάλιστα, κιόλας, που αυτή περιστρεφόταν γύρω απ’ τον εμφύλιο πόλεμο, εύρισκαν ότι δεν ήταν αρκετά Ευρωπαϊκή. Έτσι σε μια στιγμή τρέλας, αποφασίσαμε να κάνουμε εμείς έναν εκδοτικό οίκο. Αφού ξεπεράσαμε πολλές αναστολές και δυσκολίες λόγω και της απειρίας μας στο αντικείμενο, καταφέραμε να ξεκινήσουμε το 1982 τον εκδοτικό οίκο «Ρωμιοσύνη» και να τον κρατήσουμε μέχρι το 2014, για 32 χρόνια. Ευτυχώς στη συνέχεια βρέθηκε διάδοχος, το ίδρυμα «Κέντρο για τη Σύγχρονη Ελλάδα» στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, που ενισχύθηκε και από το ίδρυμα Νιάρχου, που ανέλαβε και τον εκδοτικό οίκο «Ρωμιοσύνη». Στο διάστημα αυτό, των 32 χρόνων στη «Ρωμιοσύνη» με λίγους περιστασιακούς βοηθούς, μόνοι μας σχεδόν, βγάλαμε 180 βιβλία. Ακούγονται λίγα για ένα διάστημα 32 χρόνων, όμως πρέπει να λογαριάσετε τις δυσκολίες, δεν υπήρχε κεφάλαιο, δεν υπήρχαν έσοδα, ό,τι μικρό έσοδο προέκυπτε από μια έκδοση πήγαινε αμέσως στην επόμενη. ΕΡΩΤΗΣΗ εφημ. «Λ»: Μιλάμε για μεταφράσεις από Ελληνικά σε Γερμανικά πάντα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ναι. Κι αυτές τις μεταφράσεις τις δούλευαν φοιτητές κυρίως, Έλληνες δεύτερης γενιάς μεταναστών οι περισσότεροι. ΕΡΩΤΗΣΗ εφημ. «Λ»:Έχετε κάποια εικόνα για το πόσο πλατύ ήταν το αναγνωστικό κοινό αυτών των βιβλίων; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δυστυχώς δεν ήταν καθόλου πλατύ. Και δυστυχώς, επιπλέον, επειδή τα Πανεπιστήμια δεν επιτρέπεται να κάνουν κεντρική διάθεση βιβλίων, αυτά τα βιβλία έπρεπε ή να δωριστούν ή να καταστραφούν. Έτσι, έμειναν βέβαια οι τίτλοι, έχω εγώ κάποιο αρχείο έχει και ο καινούργιος κάτοχος ένα αρχείο, όμως αυτά τα βιβλία δεν υπάρχουν στο εμπόριο. Τα καινούρια βιβλία που εκδίδονται πλέον από τον εκδοτικό οίκο editionRomiosini, όπως λέγεται τώρα, εκδίδονται ηλεκτρονικά μόνο. Από τα παλιά έχουν ψηφιοποιηθεί 8 και ίσως ψηφιοποιηθούν κι άλλα, όσα θεωρηθούν ότι έχουν κάποια αξία. Μπορεί κάποιος να πάει σ΄ένα βιβλιοπωλείο και να τα τυπώσει, βγαίνουν όμως πανάκριβα. ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΧΑΝΣ ΑΪΝΤΕΝΑΪΕΡ: Πρέπει να αναφέρουμε το κατόρθωμα, ότι η Ελλάδα το 2001 έγινε η τιμώμενη χώρα στη Διεθνή έκθεση βιβλίου της Φραγκφούρτης, και η Νίκη έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να καμφθούν οι μέχρι τότε αναστολές εκείνων που έλεγαν ότι θα θέλαμε να τιμήσουμε για λόγους ιστορικούς και άλλους αυτή τη χώρα, αλλά δεν υπάρχουν αρκετές εκδόσεις για να το κάνουμε. Η Νίκη βοήθησε να ξεπεραστεί αυτό με τις 100 περίπου, μέχρι τότε, εκδόσεις. Εκείνη τη χρονιά λοιπόν τολμήσαμε, ως Ρωμιοσύνη, να το διεκδικήσουμε και το πληρώσαμε πολύ ακριβά, επειδή, θέλοντας να αυξήσουμε τις εκδόσεις, εκδώσαμε τότε, μέσα σε ένα χρόνο, 18 βιβλία! Μια τρέλα για έναν ιδιώτη. Εκεί εξανεμίστηκε και μια σχετικά μεγάλη περιουσία που είχα από τον πατέρα μου. ΕΡΩΤΗΣΗ προς την κ. Βαρμάζη …,εφημ. «Λ»: Ερχόμαστε τώρα σε σας κ. Βαρμάζη. Είστε καθηγήτρια, ομότιμη της Βυζαντινής ιστορίας… Η δική μας περιοχή και ευρύτερα η περιοχή των Πιερίων, τι ρόλο έπαιξε και πως αναφέρεται κατά τους Βυζαντινούς χρόνους; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σε τέτοιες ερωτήσεις η κλασική απάντηση είναι ότι οι περισσότεροι Βυζαντινοί συγγραφείς γράφουν με κέντρο την πρωτεύουσα, την Κωνσταντινούπολη. Συμπτωματικά μόνο αναφέρονται στην περιφέρεια. Υπάρχει, βέβαια, και ένας άλλος χώρος κειμένων που εμπλουτίζει αναφορές σε επαρχίες, που είναι έγγραφα από μοναστήρια, όχι πολλά, με κυριότερα αυτά του Αγίου Όρους, και κάποια λιγότερα από Σέρρες. Εδώ ειδικότερα έχουμε κάτι λίγα από τη μονή Ολυμπιώτισσας της Ελασσόνας. Οπωσδήποτε, όμως, η περιοχή ήταν ένα πέρασμα, τα στενά της Πέτρας και τα στενά της Βολουστάνας είναι πολύ γνωστά περάσματα, αφού τα Τέμπη δεν τολμούσαν να τα περάσουν. Από αυτά τα στενά κατέβηκαν οι Σέρβοι στη Θεσσαλία τον 14ο αι. Είναι βέβαια γνωστή και από τις επισκοπές, Πέτρας, Κίτρους και Πλαταμώνα, με πιο γνωστή αυτή του Κίτρους της οποίας ο επίσκοπος ήταν ο προκαθήμενος του επισκόπου Θεσ/νίκης, δεύτερος δηλαδή τη τάξει. Οπωσδήποτε η παραλία της Πιερίας ήταν ελώδης και για τούτο πολύ μικρής πληθυσμιακής πυκνότητας, ήταν πολύ πιο πυκνοκατοικημένα τα ορεινότερα μέρη. ΕΡΩΤΗΣΗ εφημ. «Λ»: Η επισκοπή Πέτρας έχει σχέση και με το Λιβάδι, αφού μεταφέρεται η έδρα της σ’ αυτό το 17… αλλά και με το χωριό σας κ. Βαρμάζη, τη Δρυάνιστα (Μοσχοπόταμο) Πιερίας, που υπαγόταν στην επισκοπή αυτή. ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ναι, πράγματι, από πολύ παλιά, θυμάμαι από τη μάνα μου που είναι γεννημένη το 1919, ανελλιπώς κάθε χρόνο την ημέρα των τριών Ιεραρχών, μαζί με τους τρεις Ιεράρχες εορταζόταν, συντιμούνταν, και ο Επίσκοπος Πέτρας και Λιβαδίου, Αγαθάγγελος, του οποίου, μάλιστα, υπήρχε και εικόνα στη συνέχεια στην επόμενη σελίδα

7

ΜΙΑ ΕΚΛΕΚΤΗ ΠΑΡΕΑ ΣΤΟ ΛΙΒΑΔΙ Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη-συζήτηση συνέχεια από τη προηγούμενη σελίδα

μεγάλη αίθουσα του σχολείου. Αργότερα έμαθα ακριβώς τι ρόλο έπαιξε ο Αγαθάγγελος στο χωριό. Πρωτοστάτησε στο να μαζευτούν τα χρήματα για να απελευθερωθεί το χωριό και να γίνει κεφαλοχώρι. Ήταν μετά τον Κολινδρό και το Λιτόχωρο το μεγαλύτερο χωριό στην Πιερία. Με τους Λιβαδιώτες έπειτα είχαμε συνεχή επαφή, τους γνωρίζαμε που ερχόντουσαν και πούλαγαν πατάτες, και στην Κατερίνη όπου γύρω από την πλατεία Ελευθερίας οι διαμένοντες, η αστική τάξη της Κατερίνης, ήταν όλοι Λιβαδιώτες. Έμποροι, γιατροί, φαρμακοποιοί και δικηγόροι. Όταν ήρθαν οι πρόσφυγες και ιδίως όταν ήρθαν οι Ευαγγελικοί διαμαρτυρόμενοι, άλλαξαν τα πράγματα. Αυτοί μάλιστα, οι Ευαγγελικοί, δεν συμπεριλαμβάνονταν στη συμφωνία της Λωζάνης, αλλά ήρθαν με ειδική συμφωνία -τους επέτρεψαν να φέρουν μαζί τους και την περιουσία τους, σε αντίθεση με τους άλλους,- και έκαναν τα Ευαγγελικά την καλύτερη συνοικία της Κατερίνης. Η εκκλησία τους ήταν η μεγαλύτερη της Ελλάδας, μετά σκόρπισαν και έγινε μεγαλύτερη αυτή της Αθήνας. Αλλά από όλους τους Λιβαδιώτες γνώρισα κυρίως… έναν Λιβαδιώτη, τον Κώστα τον Προκόβα, συμφοιτητή μου από το πρώτο έτος στη Θεσσαλονίκη, σε μια τόσο δύσκολη εποχή που δεν περιγράφεται εύκολα. ΕΡΩΤΗΣΗ εφημ. «Λ»: Εσείς ασχολείστε επίσης συνέχεια με το χωριό σας, έχετε γράψει γι’ αυτό. Προφανώς είστε κάτι σαν τον δικό μας Προκόβα για το δικό σας χωριό; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι. Ο Κώστας με ξεπερνάει, εγώ με το χωριό μου δεν έχω τη σχέση που έχει ο Κώστας. Έχω γράψει για το χωριό μου αλλά αυτό που συμβαίνει με τον Κώστα δε μπορώ να το πλησιάσω εγώ. Και είχα και κάτι άλλο. Μας έκαψαν το χωριό, το μισό οι Γερμανοί και το μισό οι αντάρτες, και η μάνα μου είχε μια τέτοια θλίψη, γλυτώσαμε βγαίνοντας μέσα από τις φλόγες εγώ ο μεγαλύτερος 7 χρονών και τα άλλα τρία μικρότερα αδέλφια μου και φύγαμε απ΄ το χωριό με τέτοιο τρόπο που η μάνα μου δεν ήθελε με κανένα τρόπο να γυρίσει σ’ αυτό. Φυσικά κάποιες επαφές διατηρήσαμε, όμως τη σχέση του Προκόβα με το Λιβάδι την παραδέχομαι ως μια ανεπανάληπτη σχέση. ΕΡΩΤΗΣΗ εφημ. «Λ»: Γνωρίζετε το Λιβάδι, έχετε έρθει σ’ αυτό πολλές φορές, γνωρίζετε για την πολιτιστική του κίνηση, έχετε παρουσιάσει βιβλία εδώ, επίσης για το χωριό σας, το ξέρουμε κι εμείς, ότι έχει δραστήριο πολιτιστικό σύλλογο, χορευτικά κ.λπ. Πόσο όλα αυτά νομίζετε είναι σημαντικά για τα χωριά μας; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Κατ’ αρχάς, όλα αυτά είναι ένας τρόπος να μαζεύονται οι άνθρωποι. ΕΡΩΤΗΣΗ εφημ. «Λ»: Όλα αυτά που πασχίζουμε, χρόνια τώρα και πραγματοποιούμε, χοροί, θέατρο, μουσική, εκδηλώσεις, μουσεία κ.λπ.θα έχουν κάποιο όφελος ή αποτελούν μια ουτοπία που θα μας απογοητεύσει στο τέλος; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Στο βάθος είναι ένας Δονκιχωτισμός όλα αυτά τα πράγματα. Κυνηγάμε δηλαδή κάποιες, ας το πω, χίμαιρες. Όμως βρίσκω ότι αυτό που κάνουμε, να μην αναφερόμαστε σε συγκεκριμένα άτομα, στα οποία εγώ πιστεύω, και αναφερόμαστε ως άλλοθι στους θεσμούς, αυτό με ενοχλεί. Θαυμάζω τους ανθρώπους που δίνονται πραγματικά και κοπιάζουν για κάτι που έχει σχέση με τον τόπο τους. Μόνο έτσι γίνεται κάτι καλό, αλλιώς μη περιμένετε να γίνει. Κάποιοι άνθρωποι είναι η μαγιά, που λέει και ο Μακρυγιάννης, και μ’ αυτή τη μαγιά επιβιώνουν τα πράγματα. Έτσι έγινε στο παρελθόν, έτσι γίνεται και τώρα. Και τώρα τα πράγματα είναι πιο δύσκολα, γιατί όλα γίνονται πολύ γρήγορα και πολύ αντίθετα προς αυτό που λέμε παράδοση. ΕΡΩΤΗΣΗ εφημ. «Λ»: Τέλος για τη σχέση σας με τον κ. Προκόβα, τον αναφέρατε όλοι σας πολλές φορές, τι έχετε να πείτε άμεσα; Τι νομίζετε είναι για το Λιβάδι; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο Κώστας είναι ένας από τους καλύτερους φίλους μου. Για το Λιβάδι η προσφορά του είναι μοναδική, εξαιρετική, εγώ την παραδέχομαι, την ομολογώ, με συγκινεί αυτό που κάνει ο Προκόβας για το χωριό του. Δεν το κάνουν όλοι. ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΠΡΟΚΟΒΑ: Επειδή αναφέρθηκε ο Δον Κιχώτης και επειδή αναφέρεται και σαν στοιχείο αρνητικό, είναι τυχαίο που και σήμερα παραμένει κλασικός ήρωας με μεταφράσεις αλλεπάλληλες; ΑΠΑΝΤΗΣΗ, Βαρμάζης: Είναι ένας ανθρώπινος τύπος που δε θα εκλείψει ποτέ. Μπορεί να ματαιοπονεί, όμως πάντα κάτι αφήνει αυτός ο αγώνας κι η προσπάθειά του. ΕΡΩΤΗΣΗ εφημ. «Λ»: Έχετε, λοιπόν, όπως καταλαβαίνουμε όλοι σας επισκεφτεί κι άλλες φορές το Λιβάδι; ΑΠΑΝΤΗΣΗ όλοι: Ναι το έχουμε επισκεφτεί και είναι πανέμορφο. ΕΡΩΤΗΣΗ εφημ. «Λ»: Έχετε έρθει και χειμώνα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ όλοι: Όχι, δεν τολμήσαμε! εφημ. «Λ»: Να το δοκιμάσετε. Θα σας περιμένουμε. Σας ευχαριστούμε πολύ για όλα. Παραπομπές: 1: O Χανς Άιντενάιερ [Στουτγγάρδη, 1937], σπούδασε κλασική φιλολογία, βυζαντινολογία, νεοελληνική φιλολογία, ιστορία, φιλοσοφία, και γλωσσολογία στα Πανεπιστήμια του Τύμπιγκεν, του Αμβούργου, της Θεσσαλονίκης και του Μονάχου. Ομότιμος καθηγητής νεοελληνικής φιλολογίας των Πανεπιστημίων της Κολωνίας και του Αμβούργου. Το 1982 δημιούργησε τον εκδοτικό οίκο «Ρωμιοσύνη» μαζί με την σύζυγό του Νίκη Αιντενάιερ-Αναστασιάδη. Από το 1983 έως το 2008 ήταν επικεφαλής της Πολιτιστικής Ομάδας Πρωτοβουλίας για την διάδοση της ελληνικής κουλτούρας στη Γερμανία. Το 2005 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει επίσης τιμηθεί με το μετάλλιο της πόλης του Βερολίνου για τη διάδοση της ελληνικής κουλτούρας. Έχει εκδώσει μελέτες για τη βυζαντινή και νεοελληνική λογοτεχνία. Είναι Αντεπιστέλλον μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

2: Ο γλωσσολόγος Σταμάτης Καρατζάς γεννήθηκε το 1913 στην Κύμη. Σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1931-1936), πολέμησε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός στο Αλβανικό Μέτωπο και στην Κατοχή έδρασε ως μέλος του ΕΑΜ. Το 1945 έγινε διδάκτορας της Φιλοσοφικής Αθηνών και συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στο Παρίσι. Το 1952 έγινε λέκτορας της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου, το 1956 υφηγητής και το 1959 καθηγητής στο ίδιο πανεπιστήμιο. Από το 1960 δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής και στο Πανεπιστήμιο Aix-en-Provence. Το 1964 εκλέχτηκε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και αποσπάστηκε στη Φιλοσοφική Ιωαννίνων. Απολύθηκε από το καθεστώς της δικτατορίας και απέδρασε στη Γαλλία όπου έγινε καθηγητής στο Aix-en-Provence και ανέπτυξε αντιδικτατορική δράση. Επέστρεψε, μετά την πτώση της Χούντας, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Πέθανε το 1986.

3: Μπρούνο Σνελ (1896-1986). Γερμανός κλασικός φιλόλογος, από τους σημαντικότερους μελετητές της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας στον 20ο αι. Έγραψε πολλά άρθρα και μελέτες, ενώ έκανε κριτικές εκδόσεις έργων του Βακχυλίδη και του Πινδάρου. Καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Αμβούργου ο Μπρούνο Σνελ ,το 1976 κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Η ανακάλυψη του πνεύματος», μια από τις διεισδυτικότερες αναλύσεις στον τρόπο σκέψης από τον οποίο γεννήθηκαν τα αριστουργήματα της κλασικής γραμματείας.

4: Tresfaciunt Collegium, είναι γνωστή λατινική παροιμία , κυριολεκτικά «τρεις μορφές συμμαχίας". Αυτό σημαίνει ότι, για να δημιουργηθεί μια ολοκληρωμένη κοινότητα, ένωση ή άλλη εταιρεία, είναι ανάγκη να συμμετέχουν σ’ αυτή τουλάχιστον τρία άτομα.

Tη συνέντευξη πήραν για την εφήμερίδα Λιβάδι, οι: Λάζαρος. Γ. Μπάμπας και Θάνος Καψάλης

8

ΛΙΒΑΔΙΩΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ Από κούτσουρο νερό - κρασί Γράφει ο Ευριπίδης Καπέτης

Από τη γης προσφάι - πατάτα

Μέρος 4ο

Μεγάλη σημασία έδινε η νοικοκυρά στις Κυριακές, τις επίσημες μέρες και γιορτές, αλλά ιδιαίτερα όταν είχε φιλοξενούμενο, μουσαφίρη. Για επίσημο φαγητό είχαν και τα μακαρόνια, τα οποία σπάνιζαν. Το 1965, βιοτεχνία ζυμαρικών στην Κοζάνη μάζευε από το χωριό αλεύρι και σε αντάλλαγμα παρασκεύαζε μακαρόνια . Έτσι μπήκαν ενεργά στο σιτηρέσιο του χωριού. Το Πάσχα έψηνε το παραδοσιακό αρνί με πατάτες στον ξυλόφουρνο, μαζί με γείτονες, για να γεμίσει ο φούρνος. Έκανε το παραδοσιακό γιαούρτι, με το γάλα που συνήθιζαν να φέρνουν πεσκέσι οι κτηνοτρόφοι συγγενείς. Βέβαια απαραίτητη η παραδοσιακή μας πηχτή μαγειρίτσα, τα γνωστά σε όλους μας «μπατζαβούσα» (μόνο στη Βέροια συναντάς τη λέξη μπιτζιβίτσια). Γίνονται με τη συκωταριά του πασχαλιάτικου αρνιού και αρκετή ποσότητα φρέσκων κρεμμυδιών, που ψιλοκόβονται. Ποιος δε θυμάται την αγωνία των ανδρών το Μεγάλο Σάββατο στο παζάρι μέχρι να βρουν κρεμμυδάκια(τσι βα ι φάκ-΄ντι τσιάπι). Ήταν θέμα ολοήμερης συζήτησης η τιμή στην οποία αγοράστηκαν, επειδή δεν βρίσκονταν σε επάρκεια. Τις Κυριακές, αν υπήρχε η ευκολία, η νοικοκυρά μαγείρευε κρέας πρόβειο ή κιμά. Παλιότερα ήταν τα μακαρόνια και το ρύζι επίσημο φαγητό. Στις ονομαστικές γιορτές, σε αρραβώνες και γάμους, επίσημο φαγητό ήταν το αρόστου (ρόστο). Γίνεται με κρέας πρόβειο ή γίδινο, με νοστιμότατο ζουμί κόκκινο που έχει μοσχοπίπερο και μαυροπίπερο. Το συνόδευαν απαραιτήτως με πατάτες φούρνου ή τηγανητές. Τα Χριστούγεννα πέρα από τα κρέατα, χοιρινά η προβάτου, μαγείρευαν τα γιαπράκια («γιαπράκ»= φύλλο, στα τούρκικα). Είναι οι γνωστοί λαχανοντολμάδες με κιμά πρόβειο και χοιρινό ανάμικτο βέβαια με λίγο ρύζι. Αυτό το φαγητό μάλλον είναι φερμένο από τους πατριώτες μας των Σερβίων που ήταν αρκετοί, και ίσως έχει θρησκευτική επίδραση δηλώνοντας τις «φασκιές» της γέννησης του Χριστού. Τα κουλούρια που μοιράζονταν στα παιδιά-κουλεντάρηδες ήταν τριών ειδών. Τα φτιαγμένα με σίκαλη(ντι σικάρα), τα σιμίτια με καλό αλεύρι από σιτάρι και τα σιμιγδαλένια με αβγά. Την Πρωτοχρονιά η νοικοκυρά την υποδέχεται με τη νοστιμότατη κρεατόπιτα. Η πίτα της ημέρας αυτής είναι πολύ επίσημη, χρειάζεται πολλά υλικά και απαιτεί πολύ κόπο. Γίνεται με πολλά φύλλα που στρώνουν στο σινί, από τα οποία τα περισσότερα είναι ψημένα και αυτά στη γάστρα .Οι απανωτές στρώσεις γεμίζουν με κρέατα, βρασμένα πολύ καλά, ξεψαχνισμένα και με αρκετά μπαχαρικά. Τα κρέατα είναι χοιρινό και πρόβειο, βρασμένα μαζί. Στην πίτα μέσα έβαζαν και το νόμισμα το Πρωτοχρονιάτικο. Παλιότερα έβαζαν στάχυ ή και πουρνάρι για το καλό του χρόνου και για να δουν πώς θα πάει η χρονιά με τις σοδειές. Με τα σταφύλια του αμπελιού γέμιζαν το σπιτικό με διάφορα γλυκίσματα. Από τον μούστο στην αρχή έκαναν τη μουσταλευριά και το πετιμέζι, γλυκά προϊόντα που διαφέρουν ανάλογα με την ποικιλία του σταφυλιού. Ο μούστος βράζει με στάχτη για να φύγει το νερό, να μείνουν τα ζάχαρα και να καθαρίσει από ξένες προσμίξεις. Με πρώτη ύλη το βρασμένο μούστο γίνεται η μουσταλευριά και το πετιμέζι με βρασμένη κολοκύθα ή μελιτζάνα. Ο μούστος αφού βράσει, συμπυκνωθεί και γίνει καθαρός από προσμείξεις, παίζει το ρόλο της ζάχαρης, η οποία βγήκε στην παραγωγή αργότερα. Την ίδια χρήση με τη ζάχαρη έκανε και το μέλι. Βέβαια στη διατροφή ιδιαίτερη θέση έχει το κρασί και το τσίπουρο που θα παραχθεί αργότερα. Το κρασί αποτελεί ένα από τα καλύτερα προϊόντα, θρεπτικό και θερμιδικό συμπλήρωμα στο φτωχό καθημερινό διαιτολόγιο. Όταν όμως η κατανάλωσή του ήταν πάνω από το μέτρο οδηγούσε σε αντικοινωνική συμπεριφορά, που στιγμάτιζε τον ίδιο τον πότη αλλά και την οικογένειά του. Πρέπει βέβαια να πούμε πως «το πίνειν ή όχι» αφορούσε αποκλειστικά τους άντρες. Σπάνια περιγράφεται νεαρή γυναίκα να πίνει. Το έκανε μόνο καμιά γριά χτυπημένη από μεγάλες καταστροφές για να παρηγορηθεί και να ξεχάσει. Το κρασί έχει την ιδιότητα να χαλαρώνει τα ανθρώπινα μέλη και σε μεγάλη ποσότητα να προκαλεί μέθη. Ο Διόνυσος, ο θεός του κρασιού, λεγόταν και Λύσιος, έλυνε τις γλώσσες, αλλά και τις έγνοιες και τις στενοχώριες έστω και προσωρινά. Χρησιμοποιείται και στο μαγείρεμα, στις μαρινάδες. Ζεστό κρασί με ψωμί βουτηγμένο σ’ αυτό για πρωινό, ήταν εξαιρετικό θερμαντικό τις κρύες χειμωνιάτικες μέρες. «Ανοίγει ο λαιμός», το κρασί είναι αντισηπτικό και ενισχυτικό του αίματος! Κατά τον Ιπποκράτη, πατέρα της Ιατρικής, έχυναν κρασί σε πληγές για να καθαρίσουν είτε έβρεχαν μ΄αυτό τον επίδεσμο σαν κομπρέσα. Η αποτελεσματικότητά του οφείλεται σε ορισμένες πολυφαινόλες και όχι στο οινόπνευμα. Το πίνουμε και προληπτικά ως αντισηπτικό, δυναμωτικό αλλά και χαλαρωτικό. Δυναμώνει και γλυκαίνει, λειτουργεί σαν φάρμακο. Επίσης με τα κυδώνια, που υπήρχαν μπόλικα στα αμπέλια, έκαναν γλυκό και κυδωνόπαστα και πελτέ (μπελτέ) στα καζάνια. Μήλα χειμωνιάτικα (αγρουάμι), αχλάδια ή γκόρτσα τα έβαζαν στα άχυρα για να μαλακώσουν το χειμώνα. Ορισμένες ποικιλίες σταφυλιών κρέμονταν σε ζυγαριές στα ταβάνια και ωρίμαζαν κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Τα σύκα χρησιμοποιούνταν ποικιλοτρόπως. Το γάλα της συκιάς χρησιμοποιήθηκε και σαν πυτιά για να πήξει το γάλα. Το άγριο σύκο χρησιμοποιήθηκε για γλυκό του κουταλιού, όπως το κυδώνι, η κολοκύθα, τα βερίκοκα. Κατά την περίοδο του καλοκαιριού φρόντιζαν οι γυναίκες να γεμίσουν τα πήλινα σκεύη με γλυκά του κουταλιού. Επίσης ξέραιναν σύκα, δαμάσκηνα για τις ημέρες της νηστείας, έκαναν δε το περίφημο «κουσιάφι γι’ αυτές τις μέρες. Το σύκο αποτελεί ωραίο έδεσμα, αποτελούμενο από ένα πράσινο ή μαύρο περίβλημα γεμάτο με λουλούδια.

(Ιούνιος– Ιούλιος 2016) γράφει ο Λάζαρος Mπάμπας

Καταστροφικές πλημμύρες στη Δολίχη Το κακό δυστυχώς τρίτωσε. Στις 5 Ιουνίου 2016 το διπλανό χωριό μας, η Δολιχη, επλήγη από σφοδρή βροχόπτωση για τρίτη φορά μέσα στην τελευταία τριετία. Ανεπανόρθωτες ζημιές τόσο σε καλλιέργειες όσο και σε υποδομές. Αγροτικοί δρόμοι καταστράφηκαν ολοσχερώς, ρέματα και φρεάτια βούλωσαν από λασπόνερα και πέτρες, οι εσωτερικοί δρόμοι του χωριού, επιβαρυμένοι από τις προηγούμενες πλημμύρες, υπέστησαν επικίνδυνες ζημιές και μετατράπηκαν σε ακατάλληλο οδικό δίκτυο, αποθήκες και υπόγεια πλημμύρισαν με οικοσυσκευές και αποθηκευμένα αγροτικά προϊόντα να καταστρέφονται. Οι ζημιές στις καλλιέργειες κυρίως τριφυλλιού, καπνού, δέντρων και σιτηρών προκλήθηκαν από το χαλάζι και τις πλημμύρες στις θέσεις “Κάμπος” και “Ράχες”. Αμέσως ενημερώθηκε η Πολιτική Προστασία του Δήμου Ελασσόνας και της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Ο ΕΛΓΑ ενημερώθηκε για τις ζημιές στις καλλιέργειες και έγινε αναγγελία για αποζημίωση των πληγέντων.

Πολύχρωμοι μέλισσοοικισμοί Και φέτος οι μελισσοκόμοι έχουν κατακλείσει την διαδρομή – ανάβαση από την Κατερίνη προς το Λιβάδι με τα μελισσοσμήνη τους. Σε κάθε στροφή, σε κάθε ξέφωτο παραπλεύρως της οδού υπάρχουν ποικιλόχρωμες κυψέλες, μονώροφες ή διώροφες, με εκατοντάδες πληθυσμούς μελισσιών. Μια εικόνα που καθώς φαίνεται θα την συναντάμε κάθε χρόνο τέτοια εποχή που ανθίζουν τα δέντρα της περιοχής. Η δασική περιοχή του Ολύμπου και των Πιερίων αποτελεί αξιόλογο μελισσοκομικό προορισμό και χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και προστασίας τόσο από πυρκαγιές όσο και από άλλες ανθρώπινες παρεμβάσεις – καταστροφές (μολύνσεις υδάτων, παράνομες αποψιλώσεις, υλοτομία κ.τ.λ.)

Κουνάβια στο Λιβάδι Έγινε και αυτό. Το τελευταίο διάστημα υπάρχουν μαρτυρίες κατοίκων για ενοχλητική παρουσία κουναβιών, πιθανά πρόκειται για το πετροκούναβο (Martes foina), μέσα στον οικισμό του Λιβαδίου. Στη γειτονιά των Αγίων Αναργύρων, στην γειτονιά του Φωστήρα, αλλά και στην γειτονιά της Παναγίας έχουν εντοπιστεί οι απρόσκλητοι επισκέπτες. Ενοχλητικοί θόρυβοι στο ταβάνι, περίεργες σκιές στο υπόγειο και στους μαντρότοιχους, αλλά και νυχτερινή εμφάνιση σε κεντρικό δρόμο του χωριού αναφέρουν οι παθόντες. Ένας επισκέπτης, ο οποίος, εάν δεν ελεγχθεί, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα τόσο στη λειτουργία του οικισμού μας όσο και στη λειτουργία των αγροτικών εκμεταλλεύσεών μας. Όπως μας πληροφορεί η Βικιπαιδεία: Το κουνάβι είναι νυχτόβιο και σαρκοφάγο ζώο και ανήκει στην οικογένεια των Μουστελίδων. Ζει κυρίως στα δάση και σε θαμνώδεις εκτάσεις, σε βραχώδη μέρη και τώρα τελευταία σε εγκαταλελειμμένα λατομεία, όπου κυνηγάει και τρέφεται κυρίως με αγριοκούνελα, σκίουρους, λαγούς, σκουλήκια, αυγά πουλιών, νεοσσούς αγρίων πτηνών, ποντικούς, βατράχους, ερπετά και πτηνά. Επίσης συμπληρώνει το γεύμα του τρώγοντας κυρίως βελανίδια, καρύδια, κάστανα, κεράσια, αχλάδια και άλλα οπωρικά, που ευδοκιμούν στην περιοχή όπου διαβιώνει. Είναι ένα πανέξυπνο ζώο, ταχύτατο στο περπάτημα, στην κολύμβηση και στην αναρρίχηση. Κινείται και κυνηγάει κυρίως στο έδαφος, είναι πολύ σκληρό και κυρίως αιμοδιψές ζώο. Έχουν αναφερθεί τεράστιες καταστροφές κυρίως σε κοτέτσια, όπου όταν εισέρχεται, όσα κοτόπουλα εντοπίσει, τα δαγκώνει στον λαιμό και στη συνέχεια ρουφάει το αίμα τους. Για να κατασκευάσει τη φωλιά του, αναζητεί κοιλώματα (κουφάλες) των δένδρων (κυρίως πλατανιών) και τρύπες απότομων βράχων, τις οποίες με την σειρά του μεθοδικά και με επιδεξιότητα τις επενδύει με βρύα, φύλλα και χόρτα. Συνήθως κύριο μέλημά του, είναι και επιζητεί,

ώστε η φωλιά του, για λόγους ασφαλείας να έχει δύο ή και περισσότερες εισόδους. Το Κουνάβι είναι μοναχικό ζώο (εκτός της εποχής του ζευγαρώματος). Το κυνήγι του είναι πολύ δύσκολο και για να συλληφθεί ένα κουνάβι, χρειάζεται μια ιδιαίτερη τεχνική και τακτική. Κυνηγιέται κυρίως για την γούνα του, ενώ τελευταία ο άνθρωπος το κυνηγάει με διάφορα μέσα, για ν’ απαλλαγεί από την καταστροφική του μανία στα οικόσιτα ζώα και πτηνά Προσοχή λοιπόν Λιβαδιώτες, αυτές οι περίεργες νυχτερινές φιγούρες δεν είναι γάτες. Εάν ακούτε βήματα και έντονους θορύβους στις σκεπές σας, δεν είναι από ποντικούς. Είναι ένα νέο ζώο, το οποίο εγκαταστάθηκε στην περιοχή μας και πιθανά θα συμβιώσουμε μαζί του.

Έχει αραιώσει απειλητικά Η κόμη του πλατάνου της κεντρικής μας πλατείας τα τελευταία χρόνια έχει αραιώσει επικίνδυνα. Τα φύλλα του, πολύ λιγότερα σε αριθμό, έχουν μικρότερο μέγεθος και πολύ μικρότερη πράσινη επιφάνεια. Ο πλάτανός μας πιθανόν νοσεί Ας ελπίσουμε ότι είναι κάτι παροδικό και δεν έχει εισέλθει ο δολοφονικός ιός του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου ο οποίος αφανίζει τα πλατανόδεντρα και στην χώρα μας.

Φέτα Νότιας Αφρικής Πλήγμα για την προσπάθεια της προστασίας της ελληνικής φέτας ως προϊόν ΠΟΠ χαρακτηρίστηκε από διαφόρους φορείς (Γεωτεχνικό Επιμελητήριο, Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων, Πανελλήνια Ένωση Κτηνοτρόφων κ.τ.λ.) η επικύρωση της συμφωνίας του Συμβουλίου της Ευρώπης των 28 χωρών με τις έξι χώρες μέλη της Αναπτυξιακής Κοινότητας Νοτιότερης Αφρικής (SADC) στις αρχές του Ιούνη. Η συμφωνία προβλέπει ότι η φέτα και οι ελιές Καλαμάτας εξαιρούνται της λίστας της «προστασίας» ευρωπαϊκών προϊόντων προέλευσης, παρόλο που στη συμφωνία περιλαμβάνονται πάνω από 200 προϊόντα, που ανήκουν στην κατηγορία των ευρωπαϊκών Π.Ο.Π. Βάση της συμφωνίας για διάστημα 5 ετών, οι παραγωγοί της Ν. Αφρικής διατηρούν τη δυνατότητα παραγωγής και εμπορίας της φέτας με την επωνυμία «South Africa Feta» ή «Feta Style» ή «Feta-type» και με σαφή αναγραφή του τρόπου παραγωγής. Σε ανακοίνωση της για το θέμα η Πανελλήνια Ένωση Κτηνοτρόφων αναφέρει μεταξύ άλλων: Η φέτα μας, εκτός από ταυτοτικό και πολιτισμικό στοιχείο μας, τόσο ελληνικό όσο και Ευρωπαϊκό, είναι ταυτόχρονα και μεγάλο, σε οικονομικό μέγεθος, εμπορικό εξαγώγιμο προϊόν. Η ζήτησή του είναι παγκόσμια και έχει τεράστιες εξαγωγικές δυνατότητες. Μένει η αύξηση της παραγωγής της, μέσω της αύξησης της παραγωγής κατσικίσιου και πρόβειου γάλακτος, η οποία μπορεί να έρθει από την βελτίωση των εγχώριων φυλών και την αύξηση του ζωικού κεφαλαίου. Δεν είναι δυνατόν να ξεπουλήσουμε τη ΦΕΤΑ. Καλούμε όλους τους κτηνοτρόφους σε ετοιμότητα, ζητούμε την άμεση αντίδραση όλων των υπόλοιπων επαγγελματικών φορέων. Το ΓΕΩΤΕ επίσης σε ανακοίνωσή του γράφει: Ένα ακόμη σημαντικό πλήγμα δέχτηκε ο πρωτογενής τομέας παραγωγής της χώρας μας Η απώλεια προστασίας της φέτας ως προϊόν ονομασίας προέλευσης αποτελεί τεράστιο πλήγμα για την ελληνική κτηνοτροφία, μιας και ανοίγει το δρόμο για να χαθεί η ελληνικότητα ενός προϊόντος που αποτελεί “σήμα κατατεθέν” για τη χώρα και έναν από τους καλύτερους πρεσβευτές της ποιότητας και αναγνωρισιμότητας των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό. Σύσσωμος ο αγροτοκτηνοτροφικός κόσμος και όλοι οι βουλευτές ασχολήθηκαν με το ζήτημα της φέτας με καθολικό αίτημά τους την προστασία της. Δυστυχώς δεν εισακούστηκαν στην ΕΕ.

9

ΚΟΥΤΣΟΒΛΑΧΙΚΟ ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ No 34 επιμέλεια Γκατζούνης Γιάννης johgatz@yahoo.gr !

"

%

#

& '

( )

!* !! !#

!" !$

!%

!&

!'

!( !)

"! ""

"# "$ "%

"&

"' "(

1. Χωράφι (βλαχ). Με το κτηματολόγιο ανακάλυψαν μερικοί και τα αμπελοχώραφά τους. Έρμα και παρατημένα εδώ και χρόνια. Με την κρίση πρέπει να ψάξουν να βρουν τσάπες και δικέλια. Για να πιάσει τόπο ο ΕΝΦΙΑ που θα πληρώσουν 2. Ό,τι και να γίνει , ό,τι και να λάχει, κούντου ………………… βίνι τραγουδούν οι βλάχοι 3. Σ’ ένα κόσμο που δεν υπάρχει κοινωνική ειρήνη, όπου οι φτωχοί καταλήγουν στο δρόμο και οι πλούσιοι γίνονται κροίσοι, να μη περιμένουμε απ’ τα παιδιά να συμπεριφέρονται σα νομοταγείς πολίτες. Αντιδρούν με τη φλόγα της νιότης τους και γίνονται ολοένα και πιο …………………. σα μικρά σαρκοβόρα 4. Κατσίκα (βλαχ) 5. Για να διοριστούν κάποιοι στο δημόσιο δίνουν εξετάσεις που διοργανώνει το ………………… Μήπως πρέπει το ίδιο συμβούλιο να εξετάσει και τους υποψήφιους βουλευτές και υπουργούς; Γιατί γέμισε το κοινοβούλιο με ντενεκέδες 6. Οικονομικοί λόγοι αναγκάζουν(;) το Υπουργείο να κλείσει ……………. στην επαρχία. Έγκλημα! Τα χωριά θα ερημώσουν. Πόση εγκατάλειψη θα χρειαστεί ακόμη για να καταλάβουμε ότι ο εχθρός μας είναι εντός συνόρων; 7. Τράτζι ούνου …………………. λα Γιουλιά, τι σούρπ’. Γεμίζουν τα πνευμόνια οξυγόνο.

8. Η τυφλή (βλαχ) 9. Στο’πα και στο ξαναλέω μη μου γράφεις γράμματα, γιατί γράμματα δεν ξέρω και με πιάνουν ……………….. (βλαχ) 10. Στη μιζέρια των μνημονίων θα υπάρξει αντίδραση. Δεν υπάρχει γενιά στην Ιστορία που να μη βγάζει άνθη.

10

#* Δυστυχώς έκοψαν τα ……………….. από τα παιδιά. Και δεν είναι θέμα αν έχεις να πληρώσεις το ρεύμα. Είναι θέμα ψυχολογικό και σχετίζεται με το όραμα , όχι με την ευμάρεια 11. Τα έχει στη μέση η χαρά 12. Βίνι βιάρα. Ιού σι χίμπ’ βα ατζούγκ ……………………… Έτσι αποκαλούν τους παραθεριστές στο Λιβάδι 13. Βουλευτές και υπουργοί όλων των κυβερνήσεων βόλεψαν δικά τους παιδιά στο Δημόσιο, ας μη μας ζητάνε και τα ……………..

14. Στη εξαιρετική φωτογραφία της Nelly’s δεσπόζουν οι ………………….. Στη μαγική σύνθε-

16. Δίδυμος (βλαχ) 17. Μπρόστου (ουδ, ελλ) 18. Βίνι ουάρα σι ………………… ξιρίου. Αα του ατσιά μ’ν’ σι ντόρνι 19. Απ’ ότι φαίνεται και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν τα καταφέρνει παρά τις υποσχέσεις. Τη ………………. (βλαχ) ποιος θα την πληρώσει; 20. Δε γράφουν καλές εκθέσεις οι μαθητές μας. Φυσικά. Οι βαθμολογητές περιμένουν η έκθεση να είναι γραμμένη στα ελληνικά ή στα αγγλικά, ενώ τα παιδιά χρησιμοποιούν τα ……………………

21. Κα σι ι ………………….. λάπτιλι νου πότς σι λου αντούνι

ση, που λες και είναι βγαλμένη από τη Βίβλο εξέχουσα θέση έχει το μπισίκι με το μωρό 15. Μισό όζον. Το άλλο μισό φροντίσαμε να το καταστρέψουμε με τον πολιτισμό μας. Και απορούμε γιατί οι καρκίνοι πάνε σύννεφο

22. Υπουργάζλι βόρου ……………….. κου π’νια γκούρ’ 23. (οριζ) Σχόλιο για το φαγοπότι προυχόντων: Μκάρ’ μπιούρ’ σ νίκα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: 1.ΑΓΚΟΥΡΟΥ- 2.ΛΟΥΝΑ- 3.ΑΓΡΙΑ- 4.ΚΑΠΡ- 5.ΑΣΕΠ- 6.ΣΧΟΛΕΙΑ- 7.ΒΙΝΤΟΥ- 8.ΓΚΑΒΑ9.ΠΛΝΤΖΕΡΙ- 10.ΟΝΕΙΡΑ- 11.ΑΡ- 12.ΓΚΑΓΚΑΝΛΙ- 13.ΡΕΣΤΑ- 14.ΘΕΡΙΣΤΡΙΕΣ- 15.ΟΖ- 16.ΔΙΜΑΡΚΟΥ17.ΟΡΘΙΟ- 18.ΝΤΑΙ- 19.ΖΝΙΑ- 20.ΓΚΡΙΚΛΙΣ-2 1.ΒΙΑΡΣ- 22.ΒΤΜΑΡΙ- 23.ΣΑΤΟΥΡ, ΠΑΣΟΚ- 24.ΣΑΠ- 25.ΟΠΛΟ26.ΜΠΑΝ- 27.ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ- 28.ΠΑΖΛ- 29.ΤΡΟΥΣΑ- 30.ΓΚΛΙΝΑΤΣ

")

ι………………….. σι Βόρου σ άλτι 23 (καθ) Ο σοσιαλισμός είναι μια έννοια παρεξηγημένη. Στην Ελλάδα έχει ταυτιστεί σε μεγάλο βαθμό με τα πεπραγμένα του………………….. που ξεκίνησε με τις διακηρύξεις της 3ης Σεπτέμβρη του 1974 και κατέληξε στις λίστες της Siemens. Σε πλανητικό επίπεδο διαφημίστηκε εξαιτίας της παραμόρφωσης των καθεστώτων του υπαρ"* κτού σοσιαλισμού. Χαράς ευαγγέλια για τους οπαδούς του νεοφιλελευθερισμού. Οι έχοντες έχουν λόγο να πανηγυρίζουν. Οι μη έχοντες όμως ας το 1.μυαλό !"#$%& ('( βάλουν καλά στο τους. Λύση στα προβλήματα της Οικουμένης μπορεί να δώσει μόνο ο σοσιαλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο που θέλει βέβαια συνεχή στήριξη, παρακολούθηση και βελτίωση.

24. ………………….. σ τάτσι, δηλαδή σκάβε και σκάσε 25. Το μεγαλύτερο ……………… που έχει ο πολίτης στη δημοκρατία είναι η ψήφος. Αν δεν τη χρησιμοποιεί σωστά, δέστε τι τραβάει 26. Μια ……………….. (βλαχ) την έχουμε κι αν δεν τη γλεντήσουμε, τι θα καταλάβουμε τι θα καζαντίσουμε 27. Η μεγαλύτερη βιομηχανία της Ελλάδας είναι αναμφίβολα ο ……………………. Δεν τον υπηρετούμε σωστά. Πλήθη απ’ όλο τον κόσμο έρχονται στην Ελλάδα για τα μνημεία και για τον γαλανό ουρανό. Έγραφε κάποτε ο σπουδαίος ζωγράφος μας Νικόλαος Γύζης: Σήμερον έχομεν ωραίον καιρόν και πρέπει να ωφεληθώ της περιστάσεως, πρέπει να εργασθώ. Ω, αν ήξευραν οι Έλληνες τι θησαυρόν έχουν με το ωραίον κλίμα και το λαμπρόν φως! Και το αφήνουν να παρέρχεται χωρίς να κάμνουν πρέπουσαν χρήσιν αυτού. Τι κρίμα!

28. Με ό,τι κομμάτια απέμειναν σκορπισμένα και πικραμένα, πρέπει οι δημοκράτες πολίτες αυτού του τόπου να συνθέσουν το ……………………. της μεγάλης προοδευτικής παράταξης και με σοβαρότητα να οδηγήσουν τη χώρα στην προκοπή. Φτάνει πια με τους μάγους και τους φακίρηδες 29. Η αυλή (βλαχ) 30. Πολύ νόστιμα τα αυγά που μας τηγάνισες θεια-Σένη. Είναι ωραία να έχεις κότες στην αυλή. Όουλου τι αρ’σί, τρούσα κ ιάστι μπλίν’ ντι ……………….. ου βιτζούς;

$

Η μουσική, δίνει ψυχή στον κόσμο, φτερά στο μυαλό, πτήση στη φαντασία και ζωή σε όλα. Δόρυς Ψαλλίδας Γράφει ο Θανάσης Κοντοφάκας και ο Δώρυς

Nατάσσα Μποφίλου «ΒΑΒΕΛ» H Νατάσσα Μποφίλιου, ο Θέμης Καραμουρατίδης και ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος παρουσιάζουν έναν πολυαναμενόμενο νέο "«Ζούμε θα πει αλητεύουμε στους αμέτρητους δίσκο με τίτλο «Βαβέλ». Αναμφισβήτητα η πιο δυναμική τριάδα – ομάδα του σύγχροίμερους (πόθους) νου ελληνικού τραγουδιού, επιστρέαλητεύουμε στα σώματα των απέραντων φει δυναμικά με τη νέα της δισκογραγυναικών φική πρόταση. Μια δουλειά και μια αλητεύουμε στη μιλιά μας/αλητεύουμε στην πρόταση που, πριν καν ηχογραφηπείνα θεί, παρουσιάστηκε ζωντανά σε λίγες και την ακάλεστη δίψα»! και πολύ επιτυχημένες εμφανίσεις Νίκος Καρούζος. στη σκηνή του Βοτανικού την άνοιξη του 2016, άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις στο κοινό και απέσπασε τις καλύτερες κριτικές των ειδικών. Τέσσερα χρόνια μετά το πολυαγαπημένο «Μέρες του Φωτός», οι τρεις καλλιτέχνες, μετρώντας ήδη πάνω από μια δημιουργική δεκαετία, παρουσιάζουν τον πιο ώριμο και ολοκληρωμένο δίσκο της κοινής πορείας τους: δώδεκα νέα τραγούδια γεμάτα τόλμη, έμπνευση και ευαισθησία. Σύγχρονα και άκρως πολιτικοποιημένα τραγούδια, προσαρμοσμένα στην ρεαλιστική πραγματικότητα που βιώνουμε, όσο κι αν οι «μέρες του φωτός» που επαγγέλονταν οι καλλιτέχνες ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας και φαντάζουν άπιαστο όνειρο. Δώδεκα σύγχρονες ιστορίες με την υπογραφή του Γεράσιμου Ευαγγελάτου, μελοποιημένες κι ενορχηστρωμένες από τον Θέμη Καραμουρατίδη, τις οποίες σφραγίζει με τη μοναδική της ερμηνεία η Νατάσσα Μποφίλου. Σε αυτό το άλμπουμ, για πρώτη φορά, ξεχωρίζει ο χαρακτηριστικός ήχος των πνευστών στις ενορχηστρώσεις. Οι ηχο-

Γράφει η Γλυκερία Γκρέκου

Το αλφαβητάρι του Λιβαδίου μου… Αχ! Ένα μεγάλο Αχ! Ασφάλεια σαν ήμασταν παιδιά, «άμο», τι λέξη κι αυτή, όλο μας μάλωναν οι γραμματιζούμενοι σαν την άκουγαν. Ασβέστης στους τενεκέδες, άσπρισμα συχνά πυκνά, απώλειες αγαπημένων. Αρύζι, έλεγε η γιαγιά μου το ρύζι. Αδύνατη η αφαίρεση του φωνήεντος. Βόλτα κάθε Κυριακή, πόσο συχνά την ονειρεύομαι! Βρύσες, στην πλατεία, στο Σάλτσι, στις τρεις βρύσες, στο βουνό ψηλά. Βουλιάζαμε στα χιόνια, βράδια μέχρι αργά το καλοκαίρι, βοριάς μα δεν μας ένοιαζε, Βασιλάκης στην Αγιατριάδα. Βιβλιοθήκη κοινοτική, πόσο θυμώνω για τα βιβλία που χάθηκαν. Γέροι με μάλλινα ρούχα κατακαλόκαιρο, η παρουσία των γιαγιάδων στη ζωή μας, πολύτιμη, γαλήνη ο περίπατος στο Κιόσκι, γάλα που μοίραζαν οι κτηνοτρόφοι, γέλιο που σκόρπαγαν οι φίλοι, γκίλαντα μάλαντα, γυμνάσιο, γκαγκάνοι τα καλοκαίρια. Γιάγιας, πόσα γέλια, αμέτρητα γέλια στο μαγαζί του. Εκεί, μαθητές ακόμη μάθαμε τι πάει να πει: σάντουιτς. Δέντρα με μπισίκια, κούνιες, δέντρα με «μουμούδες», δαχτυλίδια αρραβώνων, δάσκαλοι που πέρασαν, δύσκολα χρόνια για τους γονείς μας, διασκέδαση στο play boy, δύσκολα χρόνια για μας πια. Έλατα, εκδρομές στα γύρω μέρη, έρωτες, εκκλησίες, εκκλησάκια, επιστράτευση το 1974. Ζωή, αληθινή, ξέγνοιαστη ζωή τότε, ζωή που συνεχίζεται, όπως συνεχίζεται , «Ζάννειον Μορφωτκόν Κέντρο», το σχολείο μας! Ήλιος κρυστάλλινος, του βουνού, στον Προφήτη Ηλία οι βόλτες, θα τον μεθύσουμε τον ήλιο, τον ρημάξαμε… Θείτσα, θείος, όλους τους μεγάλους έτσι τους αποκαλούσαμε. Θαλπωρή γύρω από το τζάκι και την ξυλόσομπα. Θεατρικές παραστάσεις στο Ζάννειο. Θάνατος, ο μέγας δάσκαλος. Ίσως, ίσκιος κάτω από τα δέντρα, ξαπλώναμε παιδιά λαχανιασμένα και οι ακτίνες του ήλιου τρύπωναν μέσα από

γραφήσεις πραγματοποιήθηκαν live στo studio Sierra, θυμίζοντας κάτι από τις μεγάλες, κλασικές ηχογραφήσεις του παρελθόντος.

H «Βαβέλ», πότε εξωστρεφής και πότε εξομολογητική, μέσα σε ήχους αισθαντικών μελωδιών και ζωηρών ρυθμών που εναλλάσσουν λαϊκά, σύγχρονα, δυτικά και παραδοσιακά στοιχεία, αφηγείται με αφοπλιστική ειλικρίνεια τις ιστορίες των ανθρώπων που ζουν μέσα στη σύγχρονη πόλη, δηλαδή του καθένα από εμάς. Αληθινές ιστορίες της διπλανής πόρτας που μας άγγιξαν και μας άφησαν τις καλύτερες των εντυπώσεων από τα πρώτα ακούσματα του δίσκου. Η Βαβέλ για μας είναι ένα δώρο εξ ουρανού, αποτυπώνει πλήρως την πολυφωνία και την πολυχρωμία της εποχής. Στην προσπάθεια να επιβιώσουν οι άνθρωποι σε μια χώρα που βαδίζει στον έβδομο χρόνο λιτότητας. Στην χώρα μας εν έτη 2016 το να συνεννοηθούμε και να μιλήσουμε μια κοινή γλώσσα παραμένει ζητούμενο. Το σύνδρομο της Βαβέλ μας κυρίευσε και μας κατασπάραξε. Αυτός ο δίσκος, η Βαβέλ, δεν μιλάει πολλές γλώσσες, αλλά διατρέχεται από πολλούς ανέμους. Η χώρα, η πόλη, ο άνθρωπος παραμένουν ο πυρήνας της δουλειάς όπου αντικατοπτρίζεται ξεκάθαρα και χωρίς περικοκλάδες το καθαρό παρόν. Η φιλία, η σχέση, η σύμπνοια και η χημεία μεταξύ των καλλιτεχνών, που μέσα στα χρόνια έχει καταγραφεί ως αδιάρρηκτη συγγένεια, εμφανής όσο ποτέ μεταφέρεται στον ακροατή. Η Βαβέλ, λοιπόν, είναι ένας δίσκος πολύ σημαντικός, έρχεται την κατάλληλη στιγμή και προσφέρεται ως «δώρο» σε όλους όσοι επιμένουν να ζουν ελεύθεροι μέσα σ' αυτήν τη πόλη, μέσα σε αυτήν τη χώρα και επιμένουν κάτω από τις πλέον αντίξοες συνθήκες ν’ ανακαλύπτουν τον έρωτα, την τέχνη, την αγάπη, την ομορφιά, τον αγώνα. Σ’ αυτούς στηρίχθηκε για αιώνες τούτος ο τόπος και ορθοπόδησε. Σ’ αυτούς και είναι οι μόνοι στους οποίους μπορούμε να εμπιστευτούμε με σιγουριά τις εναπομείνασας ελπίδες μας. Αυτοί ξέρουν τα μυστικά, τις διαδρομές της, αυτοί περιέσωσαν την πραγματική αιώνια ιστορία της. Αυτοί διέσωσαν το φώς και την ελπίδα και ξέρουν πώς θα τα φέρουν ξανά στη Βαβέλ. Καλή Ακρόαση…!

τις φυλλωσιές. Ίσκιος βαρύς απλώνεται και μας μελαγχολούν οι απουσίες. Κιόσκι, και πάλι κιόσκι, καμπάνες που χτυπούν, κορώνα του βασιλιά, κλαρίνα στον πλάτανο, καλοκαίρι με ζακετάκι, και Κιόσκι ξανά. Όλοι οι δρόμοι εκεί οδηγούν. Λιβάδι, λατρεμένος τόπος, λύπες που μαυρίζουν τη λάμψη του, λύτρωση που περιμένουμε. Μήνες ατέλειωτοι με κρύο, η μάνα να σε περιμένει, μνήμες γεμάτες χαρές και πίκρες, μάνες που έφυγαν, μοναξιά του βουνού. Μεγάλη Βδομάδα, όπου κι αν πας σαν εδώ πουθενά. Νιάου! Μούλτ΄νιάου, ντούφες, νύφες, νουόρι μέχρι το παράθυρο, να’ ταν τα νιάτα τρεις φορές… ξύλα, ξυλοθήκες, ξύλο από τους δασκάλους, ξαδέρφια… Όνειρα που πραγματοποιήθηκαν, όνειρα που χάθηκαν, όνειρα που έμειναν ορφανά. Πάσχα στο Λιβάδι, Παναγία, πανηγύρια, πόνος και πάθη που δεν τα έμαθε κανείς, παρά μόνο ο εαυτός μας. Περίπτερο, πολλές φορές βρίσκομαι εκεί… η γιαγιά να μπερδεύεται στα ρέστα… Πιπεργιά στα σουλαντρά, για να ’ρθει βροχή, πέτρινες στέγες, πάνε κι αυτές. Ρούγα, παιχνίδι, ρούχα απλωμένα να τα φυσά ο καθαρός αέρας, ρούχα ραμμένα, ρούχα της Κυριακής και των γιορτών. Σκούπες που καθαρίζουν σοκάκια, σουρβάσου! Στροφές για το χωριό, να το ζάλισμα! Σαμάρια στα ζωντανά, σκαμνάκια στις αυλές, σκαμπάκια στο κιόσκι. Ταξί, γκρι χρώμα, «Αγοραίον», ο τρελός του χωριού, πάντα υπήρχε ένας, μα δεν γελούσαμε, τουναντίον. Τηλεόραση URANIA, ασπρόμαυρη με τόσο χρώμα όμως, ουλάι, ουλάι, οι γεροντότεροι, ύστερα ήρθαν τα χρώματα… Υπερήφανος κόκορας, στο τετράδιο αντιγραφής, σαλιώναμε τις ξυλομπογιές για να βάψουμε τα φτερά του. Υπερμάχω στρατηγώ, στα χερονύμφια με τα βιβλιαράκια στα χέρια. Φώτα, φανοί, το πρώτο φαρμακείο του φίλου Σάκη, έπιπλα από φορμάικα, φορεσιές βλάχικες στις παρελάσεις. Χριστούγεννα, χιόνια, χιόνια, χαρές, παρέες. Κουλιντάκο! Χαλβάς Φαρσάλων. Ψωμί ζυμωτό, ο ψηλός με μια μηχανή και την αγαπημένη εφημερίδα. Ψητά στην πλατεία, κοκορέτσι στη λαδόκολλα. Ωραία που φύσηξε ο αέρας και πολλά από αυτά τα έσβησε -δυστυχώς- μα εδώ είναι τα παιδιά, ας τραβήξουν άλλες γραμμές, δικές τους, δεν ωφελεί να γκρινιάζουμε. Ώσπου να φτιάξουν τις δικές τους μνήμες, ας σταθούμε δίπλα τους.

11

Ελασσόνα, αρχές δεκαετίας του 1930

Στην ποταμιά, παλιά πρακτορεία ΚΤΕΛ, φωτογραφίζονται οι νεαροί ποδοσφαιριστές με φόντο την παλιά Ελασσόνα. Πίσω διακρίνουμε το Δημοτικό Σχολείο, ψηλά το μοναστήρι και αχνά το παλιό γεφύρι. Στη συγκεκριμένη ομάδα αγωνίζονται και αρκετά Λιβαδιωτόπουλα. Από αριστερά όρθιοι: Άγνωστος, Βασκαλής Γιάννης, Φράγκος, Ματθαίου Δημήτρης, άγνωστος, άγνωστος Ρέχας Περικλής, Κανώτας Τέλης Καθιστοί: Άγνωστος, Κύρκος Λάζαρος (τερματοφύλακας), Κοντοφάκας ξενοφών. Φωτογραφία από το αρχείο του Αντώνη Ρέχα

Νιώθουμε την ανάγκη και από τούτη εδώ τη στήλη, να εκφράσουμε τη βαθιά μας λύπη για την απώλεια του αγαπημένου φίλου και πολύτιμου συνεργάτη της εφημερίδας μας, Γρηγόρη Βέλκου. Είχαμε (και έχουμε) την τιμή να φιλοξενούμε αποσπάσματα από το σπουδαίο ερευνητικό του έργο, μεγάλο μέρος του οποίου αφορά το αγαπημένο του Λιβάδι. Και η τιμή είναι μεγαλύτερη, καθώς ο εκλιπών μας παραχώρησε προς πρώτη δημοσίευση - δείγμα μεγάλης γενναιοδωρίας και ανωτερότητας- σημαντικό μέρος από το ιστορικό του αρχείο. Το αρχειακό του υλικό «Σελίδες για την ιστορία του Λιβαδίου», προϊόν μακροχρόνιας και πολύμοχθης έρευνας, είναι ένας πραγματικός θησαυρός για την ιστορία μας και τον πολιτισμό μας, ένας θησαυρός πηγών για τον μελλοντικό ερευνητή της ιστορίας του χωριού μας και της ευρύτερης περιοχής. Αποτίοντας ελάχιστο φόρο τιμής στη μνήμη του, δημοσιεύουμε και στο παρόν φύλλο μέρος του αρχείου του κ. Βέλκου, και συγκεκριμένα δύο πολύ ενδιφέροντα κείμενα από το «ΒΙΒΛΙΟΝ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑΣ» της Μητρόπολης Ελασσόνας.

-Εκδήλωση ενδιαφέροντος από τους μετανάστες Λιβαδιώτες της Αμερικής για την ύδρευση του Λιβαδίου Αριθ. Πρωτ. 195 Εντιμότατε Κύριε Κ. Δαμαλά. Ευγνωμόνως μετά των αξιοτίμων μελών της δεκαπενταμελούς επιτροπής εκομισάμεθα την από 27 παρελθόντος μηνός επιστολήν Σας αγγέλουσαν την επ’ ονόματι ημών αποστολήν δια της Τραπέζης Αθηνών πεντακοσίων δολλαρίων, άτινα αμέσως εισεπράξαμεν. Ασμένως ήδη αποκρινόμενος εις αυτήν, εκφράζομεν εγκαρδίους ευχαριστίας δια τα εμπράκτως και περιτράνως εκδηλούμενα πατριωτικά και ευσεβή ημών αισθήματα ευχόμενοι ολοψύχως όπως ο ενδόξως εκ νεκρών αναστάς Σωτήρ ενισχύη υμάς και κατευθύνη τα διαβήματα υμών εις παν έργον αγαθόν και θεάρεστον, ίνα μετά του αυτού ενθουσιασμού και των ιδίων αγαθών διαθέσεων εξακολουθήσητε τας ευεργετικάς και αποτελεσματικάς Υμών ενεργείας εγκαταλείποντες μνήμην άληστον και αιωνίαν. Η προηγουμένως δια της σεβαστής υμών μητρός διαβιβασθείσα περί των 500 δολλαρίων ευχάριστος πληροφορία αστραπιαίως διαδοθείσα ενταύθα απεσπάσατο την βαθείαν ευγνωμοσύνην απαξαπάσης της επαρχίας, ήτις ουδέποτε θα λησμονήση την ευγενή υμών πρωτοβουλίαν και θα σπεύση καθηκόντως όχι μόνον δια γραμμάτων προς Υμάς, αλλά και δια των εφημερίδων να εκφράση την ευγνωμοσύνην αυτής υμίν τε και τοις λοιποίς ευσεβέσι και φιλοπροόδοις πατριώταις. Διακαώς επιθυμούντες ίνα και ημείς κατά το μέτρον των ασθενών μας δυνάμεων διεκολύνωμεν υμάς εις την πραγμάτωσιν των ευεργετικών δια την ένδοξον γενέτειραν υμών έργων, εσπεύσαμεν προθυμότατα συμφώνως προς την εκδηλωθείσαν επιθυμίαν υμών να συνεννοηθώμεν μετά του Κοινοτικού Συμβουλίου Λειβαδίου, έμεσον δε αποτέλεσμα της συνεννοήσεως ημών υπήρξεν η πρόσκλησις του πρακτικού εργολάβου κ. Ναούμ Λιούμπα, όστις αμέσως μετέβη εις Λειβάδιον και επιθεωρήσας επισταμένως τας πηγάς των υδάτων, συνέταξε προθύμως άνευ μάλιστα αμοιβής απλούν σχέδιον μετά του προϋπολογισμού της απαιτηθησομένης δαπάνης, όπερ εσωκλείστως διαβιβάζομεν υμίν. Παραλείψαμεν την σύνταξιν επιστημονικού σχεδίου καθ’ ότι ο μηχανικός απήτει τριάκοντα χιλ. δραχμάς.Το απαιτηθησόμενον, ως βλέπετε, δια την ύδρευσιν ποσόν τυγχάνει υπέρογκον και δυσχερεστάτη ίσως η είσπραξίς του παρά των καλών μας πατριωτών. Δια να απαλλάξωμεν όμως υμάς του υπερβολικού τούτου κόπου της εισπράξεως δηλονότι 600 χιλιάδων δραχμών, χωρίς, εννοείται, να ματαιωθή η εκλπήρωσις του διακαούς υμών πόθου μεταδίδομεν υμίν την γνωστήν εις υμάς ίσως πληροφορίαν, ότι πρό τινων ετών απεβίωσεν εν Αλεξανδρεία ο εκ Λιβαδίου ορμώμενος Θεόδ. Αποστολίδης, συγγενής του Προέδρου Ελασσώνος κ. Δημ. Φράγκου, εγκαταλιπών και δια την ύδρευσιν της Κοινότητος Λιβαδίου ποσού πεντακοσίων και χιλίων λιρών κατατεθειμένων εν Τραπέζη ανεγνωρισμένη. Δια την είσπραξιν και χρη-

σιμοποίησιν του ως άνω ποσού παρουσιάζονται δυσχέρειαι τινες προς άρσιν των οποίων αναγκαία παρίσταται η πρόσληψις δικηγόρου αμειφθησομένου δια πεντακοσίων δολλαρίων. Το ποσόν τούτο δεν δύναται να διαθέση η Κοινότης Λιβαδίου ως δεν ηδυνήθη να διαθέση και τας απαιτηθείσας τριάκοντα χιλιάδας δραχμάς δια την σύνταξιν επιστημονικού σχεδίου. Κατά την ταπεινήν ημών γνώμην η υμετέρα ενδόμυχος επιθυμία εκπληρούται και η γενέτειρα υμών πλουτίζεται με άφθονον ύδωρ εάν ευαρεστηθήτε και εξεύρετε και αποστείλητε υμίν τα δια την αμοιβήν του προσληφθησομένου δικηγόρου πεντακόσια δολλάρια. Δεν αμφιβάλλομεν ότι εν τω θερμώ υπέρ της ιδιαιτέρας υμών πατρίδος ζήλω και αμετρήτω αγάπη θα επιδοκιμάσητε καθ’ όλην την γραμμήν την ημετέραν γνώμην εγκρίνοντες δε ταύτην θα παράσχητε την μεγαλειτέραν των ευεργεσιών εις την διψώσαν Κοινότητα. Επί τη ευκαιρία δε ταύτη μετά δεδικαιολογημένης ευχαριστήσεως αναγγέλλομεν ότι ο Υμέτερος επ’ αδελφώ γαμβρός Αθανάσιος Λέκκας πρόκειται ν’ αναλάβη τη ενεργεία ημών και του Προέδρου κ. Δημ. Φράγκου συνεταιρικώς μετά της Επιτροπής του Κηροπωλείου την εκμετάλλευσιν αυτού. Επιφυλασσόμεθα δε να σας καταστήσωμεν γνωστήν την συναφθησομένην ίσως συμφωνίαν. Επί τούτοις και αύθις διαβιβάζοντες τας εγκαρδίους ευχαριστίας υμίν τε και τω υμετέρω αυταδέλφω κ. Γεωργίω ως και πάσιν τοις ευσεβέσι δωρηταίς και αναμένοντες σχετικήν απάντησιν, διατελούμεν μετ’ ιδιαζούσης εκτιμήσεως και αγάπης. Εν Ελασσώνι τη 25 Μαΐου 1927 Διάπυρος προς Θεόν ευχέτης και φίλος πρόθυμος (Τ.Σ.) Ο Ελασσώνος Καλλίνικος.

Οι Σύλλογοι Λιβαδιωτών Αμερικής συμβάλλουν οικονομικά στην ανέγερση του Αγίου Δημητρίου Ελασσόνας. Αριθ. 445

Εντιμότατε κ. Κ. Γκουλιάμα Το θερμόν αφ’ ενός ενδιαφέρον, όπερ η Υμετέρα περισπούδαστος ημίν εντιμότης εξεδήλωσε κατά το διάστημα της ενταύθα διαμονής Αυτής υπέρ συμπληρώσεως του ανεγειρομένου Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Δημητρίου και ο πλειστάκις δι έργων εκδηλωθείς ακραιφνής πατριωτισμός των εν τη ξένη διαβιούντων Υμετέρων συμπατριωτών παρώτρυναν ημάς ίνα θαρρούντως αποταθώμεν προς την Υμετέραν Εντιμότητα και δι αυτής προς τα περιπόθητα ημίν πνευματικά τέκνα επικαλούμενοι την συνδρομήν αυτών υπέρ του Μητροπολιτικού Ναού ανεγειρομένου επί βάσει του σχεδίου του εν Λαρίσης Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Αχιλλείου. Δυστυχώς το εκ του επαρχιακού εράνου και της Κοινότητος Ελασσώνος εισπραχθέν ποσόν μετά και του χρηματικού τοιούτου προελθόντος εκ του ενεργηθέντος εν Σικάγω υπό του εκ Λιβαδίου Κων/νου Δαμαλά εράνου ανελθόν εις τριακοσίας εξήκοντα (αριθ.360) χιλιάδας δεν επήρκησε προς αποπεράτωσιν του όλου μεγαλοπρεπούς έργου. Επειδή δε και το συναφθησόμενον προσεχώς υπό της Κοινότητος Ελασσώνος δάνειον εξ εκατόν τριάκοντα πέντε (αριθ.

135) χιλιάδων κρίνεται κατά την γνώμην των μηχανικών όλως ανεπαρκές και επειδή ουδαμόθεν προσδοκώμεν χρηματικήν ενίσχυσιν, δια ταύτα μετ΄ελπίδων αποτεινόμενοι προς πάντας τους αγαπητούς συμπατριώτας θερμώς παρακαλούμεν Υμάς όπως προσηκόντως εκτιμώντες τους κόπου και τους μόχθους Υμών προς εξωραϊσμόν της πόλεως Ελασσώνος ως έδρας της Επαρχίας ου μόνον δια Μητροπολιτικού Μεγάρου, αλλά και Μητροπολιτικού Ναού καλλιτεχνικού προσελκύοντος την προσοχήν των επισκεπτών και προ της αποπερατώσεως αυτού, ευαρεστηθήτε να ενεργήσητε επί τη προσεγγίσει των χαρμοσύνων εορτών των Χριστουγέννων και νέου σωτηρίου έτους έρανον υπέρ του ειρημένου ιερού Ναού εμβάζοντος επ’ ονόματι ημών ή άλλων αξιοπίστων προσώπων δια της Εθνικής Τραπέζης το συλλεγησόμενον ποσόν. Επί τούτοις εκ των προτέρων εγκαρδίως ευχαριστούντες και ολοψύχως ευχόμενοι υμίν όπως διέλθητε τας κοσμοσωτηρίους εορτάς εν αμεταπτώτω υγεία και πνευματική χαρά, διατελούμεν μετ΄ιδιαζούσης τιμής και υπολήψεως. Εν Ελασσώνι τη 28 Νοεμβρίου 1928 (Τ.Σ.) Ο Ελασσώνος Καλλίνικος Ευγενέστατε κ. Λάζ. Κανώτα Εκ της ευγενούς και γενναιοδώρου υπέρ του εξωραϊστικού Συλλόγου Λιβαδίου χειρονομίας της υμετέρας περισπουδάστου ευγενείας αντλούντες θάρρος και ελπίδα, προαγόμεθα να επικαλεσθώμεν την υμετέραν πλουσιοπάροχον συνδρομήν δια την αισίαν αποπεράτωσιν και ετέρου τόσον θεαρέστου, όσον και αναγκαιοτάτου δια την πόλιν Ελασσώνος έργου, του ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου, υπέρ ου άχρις ώρας εδαπανήθησαν υπέρ τας οκτακοσίας πεντήκοντα χιλιάδας δραχμάς εισπραχθείσαι εξ επαρχιακού εράνου, εκ του Κοινοτικού Ταμείου Ελασσώνος, της Ιεράς Μονής Ολυμπιωτίσσης, του εν Σικάγω διατρίβοντος ευσεβούς πατριώτου Κωνσταντίνου Δαμαλά και πλείστων άλλων ευσεβών δωρητών. Η δεκαπενταμελής επί της ανεγέρσεως επιτροπή προ οικονομικού αδιεξόδου ευρεθείσα ηναγκάσθη να διακόψη τας εργασίας στερουμένη των εξήκοντα χιλιάδων δραχμών αίτινες απαιτούνται προς αποπεράτωσιν του όλου έργου και επ’ αισίοις τέλεσι των εγκαινίων. Ένεκα ακριβώς του λόγου τούτου μετ’ ελπίδων πολλών απευθύνεται δι’ ημών προς την υμετέραν φιλοπρόοδον ευγένειαν και παρακαλεί όπως επί τη αισία εντεύθεν επανόδω Αυτής εις Αμερικήν ευαρεστουμένη παράσχη ου μόνον την προαιρετικήν αυτής συνδρομήν υπέρ της αποπερατώσεως του θεαρέστου τούτου έργου, αλλά ενεργήσει υπέρ του αυτού σκοπού έρανον μεταξύ των εν Αμερική συμπατριωτών εις ους και δια ζώσης θα αναπτύξη την σπουδαιότητα και αναγκαιότητα του επιτελεσθέντος έργου όπερ πανθομολογουμένως υπερβαίνει τας οικονομικάς των Ελασσωνιτών δυνάμεις. Ευελπιστούντες ότι η πατρικωτάτη ημών έκκλησιν θέλη τύχη ευμενεστάτης υποδοχής και ευχόμενος εκ μέσης ψυχής καλόν και ευχάριστον ταξείδιον. Διατελούμεν μετ’ εκτιμήσεως Εν Ελασσώνι τη 30 Σεπτεμβρίου1930 (Τ.Σ.) Ο Ελασσώνος Καλλίνικος.