1
Περιεχόμενα
Προίμιο
3
Συναξάρι Ἡ Ὁσία Ματρώνα ἡ ἀόμματη τῆς Ῥωσίας
4
Ἡ Μεγάλη Σαρακοστή στη ζωή μας τοῦ π. Ἀλεξάνδρου Σμέμαν
8
Ἐκ Φαναρίου…
16
Ἡ νηστεία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου
17
Ἀνακοίνωση τῆς Ἱ. Μητροπόλεως
22
Μαζί μέ τούς γονεῖς
23
Μέ ἐνδιαφέρον γιά τούς νέους
26
Οἰκονομικοί ἀπολογισμοί έτους 2009
29
Πολιτιστικό – Πνευματικό Κέντρο
καί Ἐπικοινωνιακό καί Μορφωτικό Ἵδρυμα Ἱ. Μ. Γορτύνης & Ἀρκαδίας
Σταλάγματα Ἁγιότητας
30 31
Τριμηνιαία Ἔκδοση τοῦ Ἐπικοινωνιακοῦ καί Μορφωτικοῦ Ἱδρύματος Ἱ. Μ. Γορτύνης καί Ἀρκαδίας ————————-
Ἔτος 4ο Τεῦχος 14ο ————————-
Ἐκδίδεται τῇ προνοίᾳ τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακαρίου ————————-
Ἰδιοκτήτης: Τμήμα Ἐκδόσεων Ἐπικοινωνιακοῦ καί Μορφωτικοῦ Ἱδρύματος Ἱ.Μ. Γορτύνης καί Ἀρκαδίας
Ἐκδότης - ‘Υπεύθυνος ὕλης: π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος (6975 853535) ————————-
Μέλη Συντακτικῆς Ἐπιτροπῆς Περιοδικοῦ: π. Χαράλαμπος Κοπανάκης (6974 106929) π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος ————————-
Ἐπιμέλεια κειμένων: ∆ημήτριος ∆ασκαλάκης, Φιλόλογος - Ἱεροψάλτης ————————-
Ἐκδόσεις: «ΑΝΤΙΛΑΛΟΣ»
Τό Περιοδικό ἀποστέλλεται δωρεάν. Προαιρετικές οἰκονομικές εἰσφορές. ∆ιεύθυνση: Ἁγ. Γεωργίου 16, 70400 Μοίρες, Ἠρακλείου Κρήτης, Τηλ.: 28920 22208 - Fax: 28920 24804 2
Προοίμιο Στήν ἀρχαία Ἐκκλησία ὁ βασικὸς σκοπὸς τῆς Σαρακοστῆς ἦταν νά προετοιμαστοῦν οἱ «Κατηχούμενοι», δηλαδὴ οἱ νέοι ὑποψήφιοι χριστιανοί, γιά τὸ βάπτισμα, πού ἐκεῖνο τὸν καιρό γινόταν στή διάρκεια τῆς ἀναστάσιμης θείας Λειτουργίας. Ἀλλὰ ἀκόμα καὶ τώρα πού ἡ Ἐκκλησία δέν βαφτίζει πιὰ τοὺς χριστιανοὺς σὲ μεγάλη ἡλικία καὶ ὁ θεσμὸς τῆς κατήχησης δέν ὑπάρχει πιά, τὸ βασικὸ νόημα τῆς Σαρακοστῆς παραμένει τὸ ἴδιο. Γιατί, ἂν καὶ εἴμαστε βαφτισμένοι, ἐκεῖνο πού συνεχῶς χάνουμε καὶ προδίνουμε, εἶναι ἀκριβῶς αὐτό πού λάβαμε στό Βάπτισμα. Ἔτσι τὸ Πάσχα γιά μᾶς εἶναι ἡ ἐπιστροφή, ποὺ κάθε χρόνο κάνουμε, στό βάπτισμά μας καὶ ἑπομένως ἡ Σαρακοστὴ εἶναι ἡ προετοιμασία μας γι’ αὐτὴ τὴν ἐπιστροφὴ – ἡ ἀργὴ, ἀλλὰ ἐπίμονη προσπάθεια νά πραγματοποιήσουμε τελικὰ τή δική μας «διάβαση», τὸ «Πάσχα» μας στή νέα ἐν Χριστῷ ζωή. Τὸ ὅτι, καθὼς θὰ δοῦμε, οἱ ἀκολουθίες στή σαρακοστιανὴ λατρεία διατηροῦν ἀκόμα καὶ σήμερα τὸν κατηχητικὸ καὶ βαπτιστικὸ χαρακτῆρα, δέν εἶναι γιατὶ διατηροῦνται «ἀρχαιολογικὰ» ἀπομεινάρια, ἀλλὰ εἶναι κάτι ζωντανὸ καὶ οὐσιαστικὸ γιά μᾶς. Γι’ αὐτὸ κάθε χρόνο ἡ Μεγάλη Σαρακοστὴ καὶ τὸ Πάσχα εἶναι, μία ἀκόμη φορά, ἡ ἀνακάλυψη καὶ ἡ συνειδητοποίηση τοῦ τί γίναμε μὲ τὸν «διὰ βαπτίσματός» μας θάνατο καὶ τὴν ἀνάσταση. Πρωτοπρεσβύτερος Ἀλέξανδρος Σμέμαν
3
Ἡ Ὁσία Ματρώνα ἡ ἀόμματη τῆς Ῥωσίας (22 Νοεμβρίου 1881 – 2 Μαΐου 1952)
Ὁσία Ματρώνα γεννήθηκε στίς 22 Νοεμβρίου 1881, στό χωριὸ Σέμπινο τῆς Ῥωσίας. Οἱ γονεῖς της ∆ημήτριος καὶ Ναταλία ἦταν φτωχοὶ χωρικοὶ ἀλλὰ πολὺ εὐλαβεῖς. Ἡ Ἁγία ἦταν τὸ μικρότερο παιδὶ ἀπὸ τὰ τέσσερα παιδιὰ τῆς οἰκογένειας. Ἡ μητέρα της λόγῳ τῆς φτώχειας σκεφτόταν νά ἀφήσει τὴν Ὁσία σὲ ἕνα ὀρφανοτροφεῖο μίας διπλανῆς πόλης, ἀλλὰ μετὰ ἀπὸ θαυματουργικὴ ἐπέμβαση, - εἶδε στο ὄνειρο της ὅτι ἦλθε καὶ κάθησε στό χέρι της ἕνα ἄσπρο πουλὶ μὲ ἀνθρώπινη φωνὴ, ἀλλὰ χωρὶς μάτια -, τὴν κρατῆσαν ἄν καί γεννήθηκε ἀόμματη (δηλαδὴ χωρὶς ὀφθαλμούς, μὲ κενές τίς κόγχες). Βαπτίστηκε Ματρώνα πρὸς τιμὴν τῆς Ὁσίας Ματρώνας τῆς ἐν 4
Κωνσταντινουπόλει. Ἡ θεία της ἐκλογὴ φάνηκε πολὺ νωρίς. Κατὰ τὸ βάπτισμά της εἶδαν οἱ παρευρισκόμενοι νά ὑπάρχει πάνω της ἕνα σύννεφο ποὺ εὐωδίαζε. Στήν ἡλικία τῶν ἕξι χρόνων σχηματίστηκε στό στῆθος της ἕνα ἐξόγκωμα σὲ σχῆμα σταυροῦ. Ὅπως ἀφηγεῖτο ἡ μητέρα της Τετάρτη καὶ Παρασκευὴ ἡ Ὁσία δεν θήλαζε, ἀλλὰ κοιμόταν συνεχῶς χωρὶς να μπορεῖ κανεὶς νά τὴν ξυπνήσει. Σὲ κάποια πνευματικὴ κόρη της, ποὺ τῆς εἶπε μὲ λύπη ὅτι δέν μπορεῖ νά δεῖ τή φυσική ὀμορφιὰ τοῦ κόσμου ἀποκάλυψε τὰ ἑξῆς: «Ὁ Θεὸς μία φορά μοῦ ἄνοιξε τὰ μάτια καί μοῦ ἔδειξε τὸν κόσμο καὶ ὅλα τὰ δημιουργήματά του. Εἶδα τὸν ἥλιο, τὰ ἄστρα στόν οὐρανὸ καὶ ὅλα ὅσα ὑπάρχουν πάνω στή γῆ, τὴν ὀμορφιὰ της, τὰ βουνά, τοὺς ποταμούς, τὸ πράσινο χορτάρι, τὰ λουλούδια τὰ πουλιά». Ὅταν ἦταν μικρὴ λόγῳ τῆς κοροϊδίας τῶν ἄλλων παιδιῶν σταμάτησε νά παίζει καὶ ἔμενε στό σπίτι. Ἀγωνιζόταν στήν προσευχὴ καὶ γρήγορα φάνηκε τὸ διορατικό, προορατικὸ, ἀλλὰ καὶ τὸ θεραπευτικὸ της χάρισμα. Ἂν καὶ ἦταν ἀόμματη τῆς δόθηκε, στήν ἡλικία τῶν ἕξι ἐτῶν, ἀπὸ τὸν Θεὸ τὸ χάρισμα τῆς διόρασης, ἀλλὰ καὶ τῆς προόρασης. Μποροῦσε νά βλέπει γεγονότα ἀπὸ ἑκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, καὶ σὲ ἀγνώστους γι᾽ αὐτὴν τόπους. Γνώριζε ἁμαρτίες, σκέψεις, προβλήματα καὶ πράξεις τῶν ἀνθρώπων. Ἔνιωθε καὶ προγνώριζε συμφορὲς καὶ καταστροφές, μὲ τίς εὐχὲς της δέ θεράπευε πλῆθος ἀρρώστων πού συνέρρεαν ὄχι μόνο ἀπὸ τὸ χωριὸ της, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν εὐρύτερη περιοχή. ∆εκάδες ἀσθενεῖς περνοῦσαν καθημερινὰ ἀπὸ τὸ σπίτι της καὶ οἱ περισσότεροι, ἔχοντας πίστη, γίνονταν καλά… Ὅλοι οἱ
ἐπισκέπτες γιά νά τὴν εὐχαριστήσουν ἔφερναν μαζὶ τους πολλὰ ἀγαθά. Ἔτσι ἡ Ὁσία ἔγινε βοηθὸς τῆς φτωχῆς οἰκογένειάς της. Ἡ Ὁσία ἔζησε καὶ μεγάλωσε μέσα στίς λατρευτικὲς ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας. Στεκόταν ὄρθια συνήθως ἀριστερὰ τῆς εἰσόδου. Στήν ἐφηβικὴ της ἡλικία πῆγε σὲ ἀρκετὰ προσκυνήματα συχνὰ συνοδευόμενη ἀπὸ τὴν κόρη ἑνὸς πλουσίου εὐγενοῦς τῆς περιοχῆς. Λέγεται ὅτι σὲ μία ἐπισκέψή της στήν Κρονστάνδη, στόν Ναὸ ὅπου λειτουργοῦσε ὁ Ἅγιος Ἰωάννης, ἐκεῖνος μετὰ ἀπὸ τὴ Θεία Λειτουργία μέσα στόν κατάμεστο ἀπὸ κόσμο Ναὸ τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέα, παρεκάλεσε τὸν κόσμο νά παραμερίσει γιά νά περάσει ἡ δεκατετράχρονη τότε Ματρώνα, τὴν ὁποία δέν γνώριζε, λέγοντας: «Ἔλα Ματρώνουσκα, ἔλα σὲ μένα. Ἰδοὺ ἔρχεται ἡ ἀντικαταστάτριά μου, ὁ ὄγδοος στῦλος τῆς Ῥωσίας!», προμηνύοντας τὴν ἀποστολὴ τῆς Ἁγίας γιά τὴν Ἐκκλησία καὶ τὸν πολυπαθῆ Ῥωσικὸ λαό, στά μετέπειτα χρόνια τῶν διωγμῶν πού ἔβλεπε νά ἔρχονται. Λίγα χρόνια ἀργότερα, ὅταν ἦταν δεκαεπτὰ ἐτῶν, ἡ Ἁγία καθηλώθηκε ἐξαιτίας μόνιμης παράλυσης στά πόδια. Αὐτὸ τὸ γνωρίζε, γιατὶ τῆς δόθηκε σημεῖο μὲ τὸ πότε θὰ τῆς συμβεῖ. Ἔζησε παράλυτη πενῆντα χρόνια χωρίς ποτέ νά παραπονεθεῖ, βαστάζοντας τὸ βαρὺ σταυρὸ της. Παρέμεινε καθιστή σὲ ἕνα κρεβάτι πενῆντα χρόνια, ὡς τὸ τέλος τῆς ὁσιακῆς ζωῆς της, εὐχαριστώντας καὶ δοξολογώντας τὸν Θεὸ . Ἔλεγε ὅτι τὴν πνευματικὴ αἰτία γιά ὅσα τῆς συνέβαιναν τὴ γνώριζε μόνο Αὐτός. Σὲ μικρὴ ἀκόμη ἡλικία προεῖπε τὴ Ρωσικὴ ἐπανάσταση τοῦ 1917 πού ἔγινε χρόνια ἀργότερα, λέγοντας: «Θὰ ληστεύουν καὶ θὰ ἀφανίζουν τίς 5
Ἐκκλησίες, θὰ ἁρπάζουν τὰ ἐδάφη καὶ θὰ τὰ μοιράζουν ἄπληστα μεταξὺ τους, καταδιώκοντας ὅλους, χωρὶς ἐξαίρεση». Προέβλεψε τὸ Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο καὶ τὴν ἦττα τῶν Γερμανῶν ἀπὸ τοὺς Ῥώσους. Προβλέποντας τή δολοφονία τοῦ Τσάρου, ζήτησε μία φορὰ ἀπὸ τὴν μητέρα της ἕνα φτερὸ μεγάλο. Τὸ μάδησε, καὶ δείχνοντάς το στή μητέρα της, τῆς εἶπε: - Βλέπεις μαμά, αὐτὸ τὸ φτεράκι; - Καὶ τὶ νά δῶ παιδάκι μου, ἀφοῦ τὸ ᾽χεις μαδήσει; - Ἔτσι μητέρα, θὰ μαδήσουν σὲ λίγο, καὶ τὸν πατερούλη μας τὸν Τσάρο. Ἡ μητέρα της φοβήθηκε, ὅμως σὲ λίγο καιρὸ ἡ προφητεία βγῆκε σωστή. Μετὰ τὴν κομμουνιστικὴ ἐπανάσταση, ὅταν καὶ τὰ ἀδέλφια της ἔγιναν μέλη τοῦ κομμουνιστικοῦ κόμματος, ἡ κατάσταση γι᾽ αὐτὴν ἔγινε ἀφόρητη, γι᾽ αὐτὸ καὶ μετακόμισε στή Μόσχα τὸ 1925, χωρὶς μάλιστα διαβατήριο καὶ ἄδεια παραμονῆς, στήν ὁποία ἔζησε μέχρι τέλους τῆς ζωῆς της βοηθώντας πλήθη δυστυχισμένων καὶ πονεμένων ἀνθρώπων χωρὶς πίστη στό Θεό. Στή Μόσχα δέν εἶχε μόνιμη στέγη διαμονῆς, ἀλλὰ πήγαινε ἀπὸ τὸ ἕνα σπίτι στό ἄλλο. Τὸ Σοβιετικὸ καθεστὼς ἐπανειλημμένως προσπάθησε νά τὴ συλλάβει. Παρ᾽ ὅλο πού ἦταν τυφλή, τοὺς ξέφευγε τὴν τελευταία στιγμὴ εἰδοποιημένη ἀπὸ τὸν Θεὸ μὲ διαφόρους περίεργους τρόπους. Ἡ Ἄννα Βιμπορνόβα θυμᾶται τὸ παρακάτω περιστατικό. «Ἦρθε μία φορὰ ἕνας ἀστυνομικὸς νά συλλάβει τὴν Ματρώνα καὶ ἐκείνη τοῦ λέει, «Φῦγε, φῦγε γρήγορα, ἔχεις συμφορὰ στό σπίτι σου. Ἡ τυφλὴ δεν φεύγει ἀπὸ σένα, ἐδῶ στό κρεβάτι 6
κάθομαι, δέν πάω πουθενά.» Τὴν ἄκουσε ὁ ἀστυνομικός, πῆγε σπίτι του καὶ βρῆκε τὴν γυναῖκα του καμένη ἀπὸ τὴν γκαζιέρα. Πρόλαβε καὶ τὴ μετέφερε στό Νοσοκομεῖο. Ὅταν τὴν ἄλλη μέρα ἦρθε στήν ὑπηρεσία, τὸν ρώτησαν, - Τὴ συνέλαβες τὴν τυφλή; - Τὴν τυφλή, τοὺς εἶπε, δέν θὰ τὴν συλλάβω ποτέ. Χάρη στήν τυφλὴ πρόλαβα νά πάω τὴν γυναῖκα μου στό Νοσοκομεῖο. Ἅμα δέν μοῦ τὸ ἔλεγε θὰ τὴν ἔχανα. Ὅπου καὶ ἂν πήγαινε, σὲ ὅποιο σπίτι καὶ ἂν φιλοξενοῦνταν ἔφερνε τὴν εἰρήνη καὶ τὴν ἠρεμία στίς ψυχές. Ἄλλοτε χαριτολογοῦσε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἄλλοτε τοὺς ἔλεγχε μὲ δριμύτητα, καὶ τοὺς νουθετοῦσε. Ἦταν ἐπιεικής, θερμὴ καὶ εὐσπλαχνική, δέν ἔκανε κηρύγματα καὶ διδασκαλίες, μὰ ἦταν ὁλιγόλογη, λακωνική. ∆ίδασκε τὸν κόσμο νά ἀποφεύγει τὴν κατάκριση καὶ νά ἐμπιστεύεται τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Νά κάνουν θερμὴ προσευχὴ καὶ συχνὰ τὸ σταυρὸ τους θωρακίζοντας ἔτσι τὸν ἑαυτὸ τους. Νά ἀγαποῦν τοὺς ἀσθενεῖς καὶ ἡλικιωμένους. Ἔλεγε: «Ἅμα ἄνθρωποι γέροι, ἄρρωστοι ἢ ἐκεῖνοι που ἔχασαν τὰ μυαλὰ τους σᾶς λένε κάτι δυσάρεστο ἢ προσβλητικό, μὴν τοὺς ἀκοῦτε, ἀλλὰ ἁπλὰ νά τοὺς βοηθᾶτε. Μὲ ὅλη τὴν ἐπιμέλεια πρέπει νά βοηθᾶ κανεὶς τοὺς ἀρρώστους καὶ νά τοὺς συγχωρεῖ ὅ,τι καὶ νά ποῦν, ὅ,τι καὶ νά κάνουν» . Ἡ ἴδια ἔκανε συνεχῶς πολλοὺς σταυροὺς ὥστε στό μέτωπό της σχηματίστηκε μιὰ μικρὴ οὐλὴ ἀπὸ τὰ δάκτυλά της. Μισοκοιμόταν ἀκουμπώντας πάνω στή γροθιὰ τοῦ χεριοῦ της. Συμβούλευε ὅσους τὴν πλησίαζαν νά ἔχουν πίστη στόν Θεό, νά ἀφήσουν τὴν ἁμαρτωλὴ ζωὴ τους,
νά ἐξομολογοῦνται, καὶ νά ζοῦν τὴν μυστηριακὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Τόνιζε σὲ ὅλους ὅτι ἡ βοήθεια πού δίνει δέν εἶναι δικὴ της, οὔτε ἔχει ἀπὸ μόνη της τέτοια δύναμη. Ὅλα προέρχονται ἀπὸ τὸν Θεό. Σὲ ὅλους ἔλεγε νά φοροῦν πάντοτε τὸ σταυρὸ τους καὶ νά κάνουν προσευχή. «Ἀδικοχαμένος γίνεται κανείς, ὅταν ζεῖ χωρὶς προσευχὴ» ἔλεγε. Φοιτητὲς ἀποκλεισμένοι πολιτικὰ ἀπὸ τὸ τότε καθεστὼς διηγοῦνται πώς μὲ τίς προσευχὲς αὐτῆς τῆς τυφλῆς γυναίκας ξεπέρναγαν τὰ ἐμπόδια γιά τὴν ἀπόκτηση ἑνὸς πτυχίου. Ἀκόμη καὶ ἀξιωματοῦχοι τοῦ καθεστῶτος, κατὰ παράδοξο τρόπο, βοηθοῦσαν αὐτοὺς γιά τοὺς ὁποίους ἡ Ἁγία Ματρώνα προσευχόταν. Τὴ ρώτησε κάποτε ἡ Ζηναΐδα Ζδάνοβα: - Γιατὶ ἐπέτρεψε ὁ Θεὸς νά κλείσουν καὶ νά γκρεμίσουν τόσες Ἐκκλησίες; Ἀπάντησε μὲ τὰ παρακάτω λόγια: - Αὐτὸ ἦταν τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ὁ λαὸς εἶναι σὰν ὑπνωτισμένος καὶ μία φοβερὴ δαιμονικὴ δύναμη ἔχει μπεῖ σὲ δράση. Βρίσκεται στόν ἀέρα, καὶ διεισδύει παντοῦ. Παλιά, ἡ δαιμονικὴ αὐτὴ δύναμη κατοικοῦσε στά ἕλη καὶ στά πυκνὰ δάση, ἐπειδὴ οἱ ἄνθρωποι πήγαιναν τακτικὰ στήν Ἐκκλησία, φοροῦσαν καὶ τιμοῦσαν τὸν Σταυρό. Τὰ σπίτια τους ἦταν προστατευμένα ἀπὸ τὶς Εἰκόνες, τὰ κανδήλια πού ἔκαιγαν, τὸν ἁγιασμὸ πού ἔκαναν. Τὰ δαιμόνια πετοῦσαν μακριὰ καὶ φοβόντουσαν νά πλησιάσουν. Σήμερα ὅμως, τὰ σπίτια αὐτὰ, ἀλλὰ καὶ οἱ ἴδιοι οἱ ἄνθρωποι ἔχουνε γίνει κατοικητήριο δαιμόνων γιά τὴν ἀπιστία τους, καὶ τὴν ἀπομάκρυνσή τους ἀπὸ τὸν Χριστό. Ἡ ἀρετὴ της συνίστατο στήν μεγάλη της ὑπομονὴ καὶ καρτερία, καὶ τὴν
ἀπόλυτη ἀγάπη της καὶ ἐμπιστοσύνη στό Θεό. Τρεῖς ἡμέρες πρὶν τὴν κοίμησή της ὁ Κύριος τῆς ἀπεκάλυψε τὴν τελείωσή της ὥστε ἐκείνη νά προετοιμαστεῖ. Προεῖπε καὶ τὰ ἑξῆς: «Ὅταν πεθάνω, στόν τάφο μου θὰ ἔρχονται λίγοι, μόνο οἱ οἰκεῖοι μου, καὶ ὅταν θὰ πεθάνουν καὶ ἐκεῖνοι θὰ ἐρημώσει ὁ τάφος μου, σπάνια θὰ ἔρχεται κανείς. Μὰ μετὰ ἀπὸ χρόνια ὁ κόσμος θὰ μὲ γνωρίσει καὶ θὰ ἔρχονται σὰν κοπάδια γιά νά βοηθηθοῡν. Καὶ ἐγὼ θὰ τοὺς ἀκούω καὶ ὅλους θὰ τοὺς βοηθῶ. Εἶπε ἀκόμη: «Ὅλους πού ζητᾶνε βοήθεια ἀπὸ μένα θὰ τοὺς συναντῶ μετὰ τὸν θάνατό τους». Πλῆθος εἶναι τὰ θαύματα τῆς Ὁσίας Ματρώνας. Καὶ ὅταν ζοῦσε θαυματουργοῦσε, ἀλλὰ καὶ μετὰ τὴν κοίμησή της μέχρι σήμερα. Κοιμήθηκε στίς 2 Μαΐου 1952, ἡμέρα Παρασκευή. Ἀπὸ τότε χιλιάδες πιστοὶ ὀρθόδοξοι ἀπὸ ὅλο τὸν κόσμο ἔχουν βοηθηθεῖ ἀπὸ τὴν Ἁγία καὶ πολλοὶ εἶναι ἐκεῖνοι πού ἐπικαλοῦνται τὴν παρρησία της στόν Κύριο. Τὴν Κυριακὴ ἔγινε ἡ νεκρώσιμη ἀκολουθία στόν ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἱεροῦ Χιτῶνος τοῦ Κυρίου. Ἐνταφιάσθηκε στό νεκροταφεῖο τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγ. ∆ανιήλ. Στίς 8 Μαρτίου 1998 ἔγινε ἡ ἀνακομιδὴ τῶν ἱερῶν λειψάνων της πού μεταφέρθηκαν στήν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Ἁγίας Σκέπης στή Μόσχα, ὅπου ὁ τάφος σήμερα ἔχει γίνει ἕνα ἀπὸ τὰ δύο μεγαλύτερα προσκυνήματα τῆς Ῥωσίας. Χιλιάδες προσκυνητὲς περιμένουν ὑπομονετικὰ καθημερινὰ, γιά νά τὰ προσκυνήσουν. Μὲ Συνοδική πράξη ὁ μακαριστὸς Πατριάρχης Μόσχας Ἀλέξιος, ἀναγνώρισε τὴν Ἁγία Ματρώνα «ὡς τοπικὴ Ἁγία τῆς Μόσχας καὶ ὅλης τῆς Ἐπαρχίας». Ἡ μνήμη της τιμᾶται στίς 2 Μαΐου, ἡμέρα τῆς κοιμήσεώς της. 7
Ἡ Μεγάλη Σαρακοστὴ στή ζωὴ μας τὴν παρακολούθηση τῶν ἀκολουθιῶν, μὲ τή νηστεία, ἀκόμα καὶ μὲ τὴν προσευχὴ σὲ τακτὰ διαστήματα δέν ἐξαντλεῖται ἡ ὅλη προσπάθεια στή διάρκεια τalῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς. Ἢ μᾶλλον γιά νά εἶναι ὅλα αὐτὰ ἀποτελεσματικὰ καὶ νά ἔχουν νόημα, πρέπει νά ὑποστηρίζονται καὶ ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἴδια τή ζωή. Χρειάζεται δηλαδὴ ἕνας «τρόπος ζωῆς» πού νά μὴν ἔρχεται σὲ ἀντίθεση μὲ ὅλα αὐτὰ καὶ νά μὴν ὁδηγεῖ σὲ μία «διασπασμένη» ὕπαρξη. Στό παρελθόν, στίς ὀρθόδοξες χῶρες ἡ ἴδια ἡ κοινωνία πρόσφερε μία τέτοια ὑποστήριξη μὲ τὸν συνδυασμό πού εἶχε στά ἔθιμα, στίς ἐξωτερικὲς ἀλλαγές, μὲ τή νομοθεσία, μὲ τοὺς δημοσίους καὶ ἰδιωτικοὺς κανονισμούς, μὲ ὅλα δηλαδὴ ὅσα περιλαμβάνονται στή λέξη πολιτισμός. Κατὰ τή Μεγάλη Σαρακοστή ὁλόκληρη ἡ κοινωνία ὑποδεχόταν ἕνα συγκεκριμένο ρυθμὸ ζωῆς, ὁρισμένους κανόνες πού ὑπενθύμιζαν στά ἄτομα-μέλη τῆς κοινωνίας τὴν περίοδο τῆς Σαρακοστῆς. Στή Ρωσία, λόγου χάρη, δέν μποροῦσε κανεὶς εὔκολα νά ξεχάσει τή Σαρακοστή, γιατὶ οἱ καμπάνες τῶν Ἐκκλησιῶν χτυποῦσαν διαφορετικὰ αὐτὴ τὴν περίοδο. Τὰ θέατρα ἔκλειναν καί, σὲ παλιότερους καιρούς, τὰ δικαστήρια ἀνέβαλλαν τή λειτουργία τους. Φυσικὰ ὅλα αὐτὰ τὰ ἐρεθίσματα ἀπὸ μόνα τους, εἶναι φανερό, ὅτι δέν ἦταν δυνατὸ νά ἀναγκάσουν τὸν ἄνθρωπο νά ὁδηγηθεῖ στή μετάνοια ἢ σὲ μία πιὸ
8
τοῦ π. Alexander Schmemann (Ἡ Μεγάλη Σαρακοστή: «Ἕνας τρόπος ζωῆς»)
...Εἴτε εἶναι Σαρακοστὴ εἴτε ὄχι, ὁ κόσμος πού μᾶς περιβάλλει, ποὺ ἀποτελοῦμε κι ἐμεῖς δικὸ του ναπόσπαστο κομμάτι, δέν ἀλλάζει. Κατὰ συνέπεια ζητιέται ἀπὸ μᾶς μία νέα προσπάθεια νά σκεφτοῦμε τὴν ἀπαραίτητη θρησκευτικὴ σχέση ἀνάμεσα στό «ἐξωτερικὸ» καὶ τὸ «ἐσωτερικό»... ζωντανὴ θρησκευτικὴ ζωή. Ἀλλὰ ὅμως δημιουργοῦσαν μία ὁρισμένη ἀτμόσφαιρα - ἕνα εἶδος σαρακοστιανοῦ κλίματος - ὅπου ἡ ἀτομικὴ προσπάθεια γινόταν εὐκολότερη. Ἀκριβῶς ἐπειδὴ εἴμαστε ἀδύναμοι χρειαζόμαστε τίς ἐξωτερικὲς ὑπενθυμίσεις, τὰ σύμβολα, τὰ σημάδια. Φυσικὰ πάντα ὑπάρχει ὁ κίνδυνος αὐτὰ τὰ ἐξωτερικὰ σύμβολα ν᾽ ἀποκτήσουν αὐτοτέλεια, νά γίνουν αὐτοσκοπός καὶ ἔτσι, ἀντὶ νά εἶναι ἁπλά μία ὑπενθύμιση, νά γίνουν γιά τὴν κοινὴ ἀντίληψη τὸ μόνο περιεχόμενο τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς. Αὐτὸ τὸν κίνδυνο τὸν ἔχουμε ἐπισημάνει παραπάνω ὅταν μιλήσαμε γιά τὶς ἐξωτερικὲς συνήθειες καὶ τὰ πανηγύρια πού ἀντικαθιστοῦν τή γνήσια προσωπική προσπάθεια. Ἂν ὅμως καταλάβουμε σωστὰ αὐτές τίς συνήθειες τότε θὰ γίνουν ὁ «κρίκος» πού συνδέει τὴν πνευματικὴ προσπάθεια μὲ τή ζωή. Δέν ζοῦμε σὲ μία ὀρθόδοξη κοινωνία [ὁ συγγραφέας, Ρῶσος στήν καταγωγή, ζεῖ σήμερα στήν Ἀμερικὴ] καὶ φυσικὰ δέν εἶναι δυνατὸ νά δημιουργηθεῖ αὐτὸ τὸ «κλῖμα τῆς Σαρακοστῆς σὲ ἐπίπεδο κοινωνικό. Εἴτε εἶναι Σαρακοστὴ εἴτε ὄχι, ὁ κόσμος πού μᾶς περιβάλ-
λει, ποὺ ἀποτελοῦμε κι ἐμεῖς δικὸ του ἀναπόσπαστο κομμάτι, δέν ἀλλάζει. Κατὰ συνέπεια ζητιέται ἀπὸ μᾶς μία νέα προσπάθεια νά σκεφτοῦμε τὴν ἀπαραίτητη θρησκευτικὴ σχέση ἀνάμεσα στό «ἐξωτερικὸ» καὶ τὸ «ἐσωτερικό». Ἡ πνευματικὴ τραγωδία τῆς ἐκκοσμίκευσης εἶναι ἐκείνη πού μᾶς σπρώχνει σὲ μία πραγματικὴ θρησκευτικὴ «σχιζοφρένεια» - ἕνα σπάσιμο δηλαδὴ τῆς ζωῆς μας σὲ δύο κομμάτια: Τὸ θρησκευτικὸ καὶ τὸ κοσμικό, ποὺ ἔχουν ὅλο καὶ λιγότερη ἀλληλοεξάρτηση. Ἔτσι ἡ πνευματικὴ προσπάθεια εἶναι ἀπαραίτητη, γιά νά μεταθέσει τὰ παραδοσιακὰ ἔθιμα καὶ τὶς συνήθειες, πού εἶναι βασικὰ μέσα στήν προσπάθειά μας κατὰ τὴν περίοδο τῆς Σαρακοστῆς. Μ᾽ ἕνα πειραματικὸ καὶ ἀναγκαστικὰ σχηματικὸ τρόπο θὰ μποροῦσε
9
κανεὶς νά δεῖ αὐτὴ τὴν προσπάθεια σὲ δύο πλαίσια: Στή ζωὴ μέσα στό σπίτι καὶ στή ζωὴ ἔξω ἀπ᾽ αὐτό. Γιά τὴν ὀρθόδοξη ἀντίληψη, τὸ σπίτι καὶ ἡ οἰκογένεια ἀποτελοῦν τὴν πρώτη καὶ βασικότερη περιοχὴ τῆς χριστιανικῆς ζωῆς ἢ τῆς ἐφαρμογῆς τῶν χριστιανικῶν ἀρχῶν στήν καθημερινὴ ζωή. Τὸ σπίτι, δηλαδὴ τὸ στύλ καὶ τὸ πνεῦμα τῆς οἰκογενειακῆς ζωῆς καὶ ὄχι τὸ σχολεῖο, ἀκόμα οὔτε καὶ ἡ Ἐκκλησία, εἶναι ἐκεῖνο πού σχηματίζει μέσα μας τή θεμελιακή ἀντίληψη γιά τὸν κόσμο, ποὺ μορφοποιεῖ στό ἐσωτερικὸ μας τὸ βασικὸ προσανατολισμὸ τὸν ὁποῖο ἴσως γιά ἀρκετὸ διάστημα δέν τὸν καταλαβαίνουμε, ἀλλά πού τελικὰ θὰ γίνει ἕνας ἀποφασιστικὸς παράγοντας. Ὁ στάρετς Ζωσιμᾶς τοῦ Dοstοyevsky στούς «Ἀδελφοὺς Καραμαζὼφ» λέει: «Ἐκεῖνος πού
Φυσικὰ τίποτε τὸ κακὸ δέν ὑπάρχει λόγου χάρη, στό νά συνεχίσει κανεὶς νά παρακολουθεῖ στό ραδιόφωνο καὶ στήν τηλεόραση εἰδήσεις, ἐκλεκτὲς σειρές, ἐνδιαφέροντα καὶ πνευματικὰ ἤ διανοητικὰ ἐμπλουτισμένα προγράμματα. Ἐκεῖνο πού πρέπει νά σταματήσει στήν διάρκεια τῆς Σαρακοστῆς εἶναι ἡ πλήρης «παράδοση» στήν τηλεόραση ἡ μετατροπὴ δηλαδὴ τοῦ ἀνθρώπου σὲ «λάχανο» πάνω σὲ μία πολυθρόνα κολλημένο στήν ὀθόνη πού παθητικὰ δέχεται ὅ,τι βγαίνει ἀπ᾽ αὐτή
10
μπορεῖ νά ἔχει καλὲς ἀναμνήσεις ἀπὸ τὴν παιδικὴ του ἡλικία, εἶναι σωσμένος γιά ὅλη του τή ζωή». Τὸ σημαντικὸ δὲ εἶναι ὅτι κάνει αὐτὴ τὴν παρατήρηση ὕστερα ἀπὸ τή θύμηση τῆς μητέρας του πού τὸν εἶχε πάρει μαζὶ της στήν Θεία Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων. Θυμᾶται τὴν ὀμορφιά τῆς ἀκολουθίας, τή μοναδική μελωδία τοῦ κατανυκτικοῦ «Κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου ὡς θυμίαμα ἐνώπιόν σου...». Ἡ ὑπέροχη προσπάθεια γιά θρησκευτικὴ ἀγωγή πού γίνεται σήμερα στά κατηχητικὰ σχολεῖα, δὲ σημαίνει καὶ πολλὰ πράγματα, ἂν δέν βασίζεται στή ζωὴ τῆς οἰκογένειας. Τί, λοιπόν, θὰ μποροῦσε καὶ θὰ ἔπρεπε νά γίνει στό σπίτι στή διάρκεια τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς; Ἐπειδὴ εἶναι ἀδύνατο νά καλύψουμε ἐδῶ ὅλες τίς πλευρὲς τῆς οἰκογενειακῆς ζωῆς θὰ περιοριστοῦμε μόνο σὲ μία ἀπ᾽ αὐτές. Ὅλοι μας, χωρὶς ἀμφιβολία, συμφωνοῦμε ὅτι ὁ τρόπος τῆς οἰκογενειακῆς ζωῆς ἔχει ριζικὰ ἀλλοιωθεῖ μὲ τὴν παρουσία τοῦ ραδιοφώνου καὶ τῆς τηλεόρασης. Αὐτὰ τὰ μέσα τῆς «μαζικῆς ἐνημέρωσης» διαποτίζουν σήμερα ὁλόκληρη τή ζωή. Δέν χρειάζεται κανεὶς νά βγεῖ ἀπὸ τὸ σπίτι γιά νά βρεθεῖ «ἔξω». Ὁλόκληρος ὁ κόσμος εἶναι μόνιμα ἐδῶ, σὲ ἀπόσταση πού τὸν φτάνουμε... ἀκίνητοι. Καί, σιγὰ - σιγά, ἡ στοιχειώδης ἐμπειρία νά βρεθοῦμε σ' ἕναν ἐσωτερικὸ κόσμο, μέσα στήν ὀμορφιὰ τῆς «ἐσωτερικότητας» ἔχει ἐντελῶς χαθεῖ ἀπὸ τὸ σύγχρονο πολιτισμὸ μας. Καὶ ἂν δέν εἶναι ἡ τηλεόραση, εἶναι ἡ μουσική. Ἡ μουσικὴ ἔπαψε νά εἶναι κάτι πού τὸ ἀκούει κανείς σταθερὰ πιὰ. Ἔγινε μία «ὑπόκρουση θορύβου» πού συνο-
δεύει τίς συνομιλίες μας, τὸ διάβασμα, τὸ γράψιμο κ.λ.π. Στήν πραγματικότητα αὐτὴ ἡ ἀνάγκη νά ἀκούγεται συνέχεια μουσικὴ φανερώνει τὴν ἀδυναμία τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου νά χαρεῖ τή σιωπή, νά τὴν καταλάβει ὄχι σὰν κάτι ἀρνητικό, σὰν μία ἁπλῆ ἔλλειψη, ἀλλὰ ἀκριβῶς σὰν μία παρουσία καὶ σὰν τὴν μοναδικὴ προϋπόθεση γιά τὴν πιὸ ἀληθινὴ παρουσία. Ἂν ὁ Χριστιανὸς τοῦ παρελθόντος ζοῦσε κατὰ ἕνα μεγάλο βαθμὸ σ᾽ ἕνα σιωπηλὸ κόσμο πού τοῦ ἔδινε πλούσ ι ε ς ε ὐ κ α ι ρ ί ε ς γ ι ά αὐτοσυγκέντρωση στόν ἐσωτερικὸ του κόσμο, ὁ σημερινὸς χριστιανὸς εἶναι ἀναγκασμένος νά κάνει εἰδικὴ προσπάθεια, γιά νά καλύψει αὐτὴ τὴν ἀναγκαία διάσταση τῆς σιωπῆς ἡ ὁποία αὐτὴ μόνο μπορεῖ νά μᾶς φέρει σὲ ἐπαφὴ μὲ τίς ὑψηλὲς πραγματικότητες. Ἔτσι, λοιπόν, τὸ πρόβλημα τοῦ ραδιοφώνου καὶ τῆς τηλεόρασης στή διάρκεια τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς δέν εἶναι περιθωριακὴ ὑπόθεση, ἀλλὰ μὲ πολλοὺς τρόπους εἶναι ἕνα θέμα πνευματικῆς ζωῆς ἢ θανάτου. Πρέπει κανεὶς νά συνειδητοποιήσει ὅτι εἶναι ἀδύνατο νά μοιράσουμε τή ζωή μας ἀνάμεσα στή «χαρμολύπη» τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς καὶ στό τελευταῖο σήριαλ. Αὐτὰ τὰ δύο βιώματα εἶναι ἀσυμβίβαστα καὶ τὸ ἕνα, σίγουρα, θὰ σκοτώσει τὸ ἄλλο. Καὶ εἶναι πολὺ πιθανό, ἐκτὸς ἂν γίνεται μία ἔντονη προσπάθεια, ὅτι τὸ τελευταῖο σήριαλ ἔχει πολὺ μεγαλύτερες ἐλπίδες σὲ βάρος τῆς «χαρμολύπης» - παρὰ τὸ ἀντίθετο. Μία πρώτη «συνήθεια» πού προτείνεται εἶναι νά μειωθεῖ δραστικὰ ἡ παρακολούθηση τοῦ ραδιοφώνου καὶ τῆς τηλεόρασης στήν περίοδο
τῆς Σαρακοστῆς. Δέν τολμοῦμε νά ἐλπίζουμε ὅτι θὰ ὑπάρξει μία «γενικὴ» νηστεία, ἀλλὰ μόνο ἡ «ἀσκητικὴ» ἡ ὁποία, ὅπως ξέρουμε, σημαίνει, πρῶτα ἀπ' ὅλα ἀλλαγὴ τροφῆς καὶ μειώσή της. Φυσικὰ τίποτε τὸ κακὸ δέν ὑπάρχει λόγου χάρη, στό νά συνεχίσει κανεὶς νά παρακολουθεῖ στό ραδιόφωνο καὶ στήν τηλεόραση εἰδήσεις, ἐκλεκτὲς σειρές, ἐνδιαφέροντα καὶ πνευματικὰ ἤ διανοητικὰ ἐμπλουτισμένα προγράμματα. Ἐκεῖνο πού πρέπει νά σταματήσει στήν διάρκεια τῆς Σαρακοστῆς εἶναι ἡ πλήρης «παράδοση» στήν τηλεόραση ἡ μετατροπὴ δηλαδὴ τοῦ ἀνθρώπου σὲ «λάχανο» πάνω σὲ μία πολυθρόνα κολλημένο στήν ὀθόνη πού παθητικὰ δέχεται ὅ,τι βγαίνει ἀπ᾽ αὐτή. Ὅταν ἤμουνα παιδὶ (ἦταν τότε ἡ προτηλεοπτικὴ ἐποχὴ) ἡ μητέρα μου συνήθιζε νά κλειδώνει τὸ πιάνο τὴν πρώτη, τὴν
11
τετάρτη καὶ τὴν ἑβδόμη ἑβδομάδα τῆς Σαρακοστῆς. Αὐτὴ ἡ ἀνάμνηση εἶναι μέσα μου ζωηρότερη ἀπὸ τὶς μακρινὲς ἀκολουθίες τῆς Σαρακοστῆς καὶ ἀκόμα καὶ σήμερα ὅταν παίζει τὸ ραδιόφωνο αὐτές τίς μέρες μὲ ταράζει σχεδὸν ὅσο καὶ μία βλαστήμια. Ἀναφέρω αὐτὴ τὴν προσωπική μου ἀνάμνηση μόνο σὰν μία διευκρίνηση τῆς ἐπίδρασης πού μποροῦν νά ἔχουν μερικὲς ἐξωτερικὲς ἐνέργειες στήν ψυχὴ ἑνὸς παιδιοῦ. Καὶ αὐτό πού κρύβεται ἐδῶ δέν εἶναι ἕνα ἁπλὸ ἀπομονωμένο ἔθιμο ἢ ἕνας κανόνας, ἀλλὰ εἶναι μία ἐμπειρία τῆς Σαρακοστῆς σὰν μιᾶς εἰδικῆς χρονικῆς περιόδου, σὰν κάποιου πράγματος πού εἶναι παρόν ὅλο τὸ χρόνο καί πού δέν πρέπει νά χαθεῖ, νά ἀκρωτηριαστεῖ, νά καταστραφεῖ. Ἐδῶ ἀκόμα, ὅσον ἀφορᾶ τή νηστεί-
Ἐνισχύστε τό ἔργο τῆς ἀνέγερσης τοῦ Πολιτιστικοῦ - Πνευματικοῦ Κέντρου τῆς Ἱ. Μ. Γορτύνης καί Ἀρκαδίας
Ἐσεῖς εἶστε ἡ δύναμή μας, μαζί μποροῦμε! Βοηθήστε τους πρώτους τομεῖς τοῦ Ἐπικοινωνιακοῦ και Μορφωτικοῦ Ἱδρύματός της - Βιβλιοπωλείο - Περιοδικό - Ἐκδόσεις - Ἴντερνετ, κ.λ.π. ------------Γιά προαιρετικές προσφορές μέ κάθε νομότυπη καί διαφανῆ διαδικασία, ἐπικοινωνῆστε κατά τίς ἐργάσιμες ὥρες στό τηλ.: 28920-22208
12
α, μία ἁπλῆ ἀπουσία ἢ ἀποχή ἀπὸ τὴν τροφὴ δέν εἶναι ἐπαρκής, πρέπει νά ἔχει τὸ θετικὸ της συμπλήρωμα. Ἡ σιωπή πού δημιουργεῖ ἡ ἀπουσία τοῦ θορύβου τοῦ κόσμου, τῶν θορύβων πού παράγονται ἀπὸ τὰ μέσα τῆς μαζικῆς ἐπικοινωνίας, πρέπει νά γεμίσει μὲ θετικὸ περιεχόμενο. Ἂν ἡ προσευχὴ εἶναι ἡ τροφὴ γιά τὶς ψυχὲς μας, τροφή, ἐπίσης, θέλει καὶ τὸ μυαλὸ μας, γιατὶ ἀκριβῶς αὐτὸ τὸ διανοητικὸ μέρος τοῦ ἀνθρώπου εἶναι πού καταστρέφεται σήμερα ἀπὸ τὸ ἀσταμάτητο σφυροκόπημα τῆς τηλεόρασης καὶ τοῦ ραδιοφώνου, τῶν ἐ φ η μ ε ρ ί δ ω ν , τ ῶ ν εἰκονογραφημένων ἐκδόσεων κ.λ.π. Αὐτό, λοιπόν, ποὺ προτείνουμε, παράλληλα μὲ τὴν πνευματικὴ προσπάθεια, εἶναι μία διανοητική, θὰ λέγαμε, προσπάθεια. Πόσα, ἀλήθεια, ἀριστουργήματα, πόσους ὑπέροχους καρποὺς τῆς ἀνθρωπίνης σκέψης, τῆς φαντασίας καὶ τῆς δημιουργικότητας ἀρνούμαστε στή ζωὴ μας μόνο καὶ μόνο γιατὶ μᾶς εἶναι πολὺ πιὸ ἄνετο, γυρίζοντας στό σπίτι ἀπὸ τή δουλειά παραδομένοι στή σωματικὴ καὶ διανοητικὴ κόπωση, νά πιέσουμε τὸ κουμπὶ τῆς τηλεόρασης ἢ νά βυθιστοῦμε στό τέλειο κενὸ ἑνὸς εἰκονογραφημένου περιοδικοῦ. Ἀλλὰ πῶς φανταζόμαστε ὅτι θὰ μπορούσαμε νά προγραμματίσουμε τὴν περίοδο τῆς Σαρακοστῆς; Ἴσως νά κάνουμε ἕνα κατάλογο βιβλίων γιά διάβασμα; Φυσικὰ δέν εἶναι ἀπαραίτητο ὅλα αὐτὰ τὰ βιβλία νά εἶναι ὁπωσδήποτε θρησκευτικά, δέν μποροῦν ὅλοι νά γίνουν θεολόγοι. Ὅμως ὑπάρχει πολλὴ «Θεολογία» κρυμμένη σὲ μερικὰ λογοτεχνικὰ ἀριστουργήματα καὶ καθετί πού πλουτίζει τή νοημοσύνη μας, κάθε
ἡ Σαρακοστὴ εἶναι μία θαυμάσια εὐκαιρία νά ἐλέγξουμε τὸν ἀπίστευτα ὑπεροπτικὸ χαρακτῆρα μας στίς σχέσεις μας μὲ τοὺς ἀνθρώπους, στά διάφορα γεγονότα καὶ στή δουλειά
καρπὸς τῆς ἀληθινῆς ἀνθρωπίνης δημιουργίας εἶναι εὐλογημένος ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καί, ὅταν χρησιμοποιηθεῖ κατάλληλα, ἀποκτάει πνευματικὴ ἀξία. Σὲ προηγούμενο κεφάλαιο ἀναφέραμε ὅτι ἡ τετάρτη καὶ ἡ πέμπτη Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν εἶναι ἀφιερωμένες στή μνήμη δύο μεγάλων διδασκάλων τῆς χριστιανικῆς πνευματικότητας: Τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακας καὶ τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας. Θὰ πρέπει αὐτὸ νά τὸ πάρουμε σὰν μία εὐρύτερη ἀπόδειξη ὅτι ἐκεῖνο πού ζητάει ἀπὸ μᾶς ἡ Ἐκκλησία νά κάνουμε στή διάρκεια τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς εἶναι νά ἐμπλουτίσουμε τὸν πνευματικὸ καὶ διανοητικὸ ἐσωτερικὸ κόσμο μας, νά μελετήσουμε καὶ νά στοχασθοῦμε πάνω σὲ ὅ,τι μπορεῖ νά μᾶς βοηθήσει ν᾽ ἀνακαλύψουμε αὐτὸν τὸν ἐσωτερικὸ κόσμο καὶ τὶς χαρὲς του. Ἀπὸ αὐτὴ τή χαρά, ἀπὸ τὴν ἀληθινὴ κλήση τοῦ ἀνθρώπου πού ἐκπληρώνεται ἐσωτερικὰ καὶ ὄχι ἐξωτερικά, ὁ «σύγχρονος κόσμος» δέν μᾶς προσφέρει σήμερα οὔτε κἄν μία γεύσῃ· ὅμως χωρὶς αὐτή, χωρὶς τὴν ἀντίληψη τῆς Σαρακοστῆς σὰν ταξιδιοῦ στό βάθος τοῦ εἶναι μας, ἡ Σαρακοστὴ χάνει τὸ νόημά της. Τέλος, ποιό θὰ μποροῦσε νά εἶναι τὸ νόημα τῆς Σαρακοστῆς
στίς ἀτέλειωτες ὧρες πού περνᾶμε ἔξω ἀπὸ τὸ σπίτι; Στίς συναλλαγὲς μας, καθισμένοι σ᾽ ἕνα γραφεῖο ἢ ἀσκώντας τὰ ἐπαγγελματικὰ μας καθήκοντα, ἢ ὅταν συναναστρεφόμαστε τοὺς συναδέλφους καὶ τοὺς φίλους μας; Ἂν καὶ δέν εἶναι δυνατὸν νά δοθεῖ ἐδῶ μία συγκεκριμένη συνταγή, ὅπως καὶ σὲ κάθε ἄλλη περίπτωση, ὅμως μερικὲς πολὺ γενικὲς ἀπόψεις μποροῦν νά λεχθοῦν. Καὶ πρῶτα – πρῶτα ἡ Σαρακοστὴ εἶναι μία θαυμάσια εὐκαιρία νά ἐλέγξουμε τὸν ἀπίστευτα ὑπεροπτικὸ χαρακτῆρα μας στίς σχέσεις μας μὲ τοὺς ἀνθρώπους, στά διάφορα γεγονότα καὶ στή δουλειά. «Χαμογέλα!», «μὴ στεναχωριέσαι» κ.λ.π. εἶναι σλόγκαν πού στήν πραγματικότητα ἔγιναν «διαταγές» πού πρόθυμα τὶς δεχόμαστε καί πού σημαίνουν: Μὴν ἀνακατεύεσαι, μὴ ρωτᾶς, μὴ
13
προχωρᾶς βαθύτερα στίς σχέσεις σου μὲ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους· φύλαξε τοὺς κανόνες τοῦ παιχνιδιοῦ πού συνδυάζει τή φιλική διάθεση μὲ τὴν τέλεια ἀδιαφορία· σκέψου τὰ πάντα μόνο μέσα στά πλαίσια τοῦ ὑλικοῦ κέρδους, τῆς ὠφελείας, τῆς προαγωγῆς, νά εἶσαι μ᾽ ἄλλα λόγια ἕνα κομμάτι τοῦ κόσμου ὁ ὁποῖος ἐνῶ συνέχεια χρησιμοποιεῖ τίς μεγάλες λέξεις, ἐλευθερία, εὐθύνη, φροντίδα κ.λ.π., de facto ἀκολουθεῖ τὴν ὑλιστικὴ ἀρχὴ ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι αὐτά πού τρώει! Ἡ Μεγάλη Σαρακοστὴ εἶναι περίοδος γιά ἀναζήτηση νοήματος. Νά βρῶ, δηλαδή, νόημα στήν ἐπαγγελματική μου ζωὴ στά πλαίσια τῆς κλήσης μου, νόημα στίς προσωπικὲς σχέσεις μου μὲ τ᾽ ἄλλα πρόσωπα, νόημα στή φιλία, νόημα στίς εὐθύνες μου. Δέν ὑπάρχει ἀπασχόληση, ἐπάγγελμα πού νά μὴ μπορεῖ νά «μεταμορφωθεῖ» ἔστω καὶ γιά λίγο μόνο - μὲ στόχο ὄχι τή μεγαλύτερη ἀπόδοση ἢ τὴν καλύτερη ὀργάνωση, ἀλλὰ τὶς ἀνθρώπινες σχέσεις. Ἡ ἴδια προσπάθεια γιά «ἐσωτερικοποίηση»
Χιλιάδες ἄνθρωποι νομίζουν, ὅτι οἱ ἀπαραίτητες ἀλλαγὲς ἔρχονται μόνο ἀπ᾽ ἔξω μὲ τὴν ἐπανάσταση καὶ τὴν ἀλλαγὴ στίς ἐξωτερικὲς συνθῆκες. Στό χέρι τους εἶναι νά ἀποδείξουν οἱ χριστιανοὶ ὅτι στήν πραγματικότητα καθετὶ ξεκινάει ἀπὸ μέσα, ἀπὸ τὴν πίστη καὶ τή ζωή σύμφωνα μὲ τὴν πίστη αὐτή.
14
ὅλων τῶν σχέσεών μας εἶναι ἀπαραίτητη, γιατὶ εἴμαστε ἐλεύθερες ἀνθρώπινες ὑπάρξεις, πού καταντήσαμε (χωρὶς τὶς περισσότερες φορὲς νά τὸ ξερουμε) φυλακισμένοι στά συστήματα τὰ ὁποῖα προοδευτικὰ κάνουν τὸν κόσμο μας ἀπάνθρωπο. Καὶ ἂν στήν πίστη μας ὑπάρχει κάποιο νόημα, αὐτὸ πρέπει νά εἶναι συνδεδεμένο μὲ τή ζωή καὶ ὅλα τὰ συνακόλουθά της. Χιλιάδες ἄνθρωποι νομίζουν, ὅτι οἱ ἀπαραίτητες ἀλλαγὲς ἔρχονται μόνο ἀπ᾽ ἔξω μὲ τὴν ἐπανάσταση καὶ τὴν ἀλλαγὴ στίς ἐξωτερικὲς συνθῆκες. Στό χέρι τους εἶναι νά ἀποδείξουν οἱ χριστιανοὶ ὅτι στήν πραγματικότητα καθετὶ ξεκινάει ἀπὸ μέσα, ἀπὸ τὴν πίστη καὶ τή ζωή σύμφωνα μὲ τὴν πίστη αὐτή. Ἡ Ἐκκλησία ὅταν μπῆκε στόν Ἑλληνορωμαϊκὸ κόσμο, δέν κατάγγειλε τή δουλεία, δέν ξεσήκωσε σὲ ἐπανάσταση. Αὐτὴ ἡ ἴδια ἡ πίστη της, ἡ νέα θεώρηση τοῦ ἀνθρώπου καὶ τῆς ζωῆς εἶναι ἐκείνη πού προοδευτικὰ καταργεῖ τή δουλεία. Ἕνας «ἅγιος» - καὶ ἅγιος ἐδῶ σημαίνει, πολὺ ἁπλά, κάθε ἄνθρωπος πού παίρνει πάντοτε στά σοβαρὰ τὴν πίστη του - θὰ κάνει πολὺ περισσότερα γιά τὴν ἀλλαγὴ τοῦ κόσμου παρὰ χιλιάδες τυπωμένα προγράμματα. Ὁ ἅγιος εἶναι ὁ μόνος ἀληθινὸς ἐπαναστάτης σ᾽ αὐτὸν τὸν κόσμο. Μία τελευταία γενικὴ παρατηρήση: Ἡ Μεγάλη Σαρακοστὴ εἶναι εὐκαιρία γιά ἔλεγχο στά λόγια μας. Ὁ κόσμος μας εἶναι ὑπερβολικὰ βερμπαλιστικὸς κι ἐμεῖς συνέχεια πλημμυρίζουμε ἀπὸ λόγια πού ἔχουν χάσει τὸ νόημά τους καὶ συνεπῶς τή δύναμή τους. Ὁ Χριστιανισμὸς ἀποκαλύπτει τὴν ἱερότητα τοῦ λόγου, ἕνα ἀληθινὰ θεῖο δῶρο στόν ἄνθρωπο. Γι᾽ αὐτὸ
ἀκριβῶς ἡ ὁμιλία μας εἶναι προικισμένη μὲ τεράστια δύναμη εἴτε θετικὴ εἴτε ἀρνητική. Γι᾽ αὐτὸ ἐπίσης καὶ θὰ κριθοῦμε γιά τὰ λόγια μας: «Λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι πᾶν ῥῆμα ἀργὸν ὅ ἐὰν λαλήσωσιν οἱ ἄνθρωποι ἀποδώσουσι περὶ αὐτοῦ λόγον ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως. Ἐκ γὰρ τῶν λόγων σου δικαιωθήσῃ καὶ ἐκ τῶν λόγων σου καταδικασθήσῃ» (Ματθ. 12,36-37). Ἐλέγχουμε τὰ λόγια μας μὲ τὸ νά ἀνακαλύπτουμε τή σοβαρότητα καὶ τὴν ἱερότητά τους, νά καταλαβαίνουμε ὅτι μερικὲς φορὲς ἕνα «ἀστεῖο» πού λέγεται ἀπερίσκεπτα, μπορεῖ νά ἔχει καταστρεπτικὰ ἀποτελέσματα, μπορεῖ νά γίνει ἐκείνη ἡ τελευταία «σταγόνα» πού ξεχυλίζει τὸ ποτήρι καὶ ὁ ἄνθρωπος φτάνει στήν τελικὴ ἀπελπισία καὶ καταστροφή. Ἀλλὰ ὁ λόγος μπορεῖ ἐπίσης νά εἶναι καὶ μία μαρτυρία. Μία τυχαία συνομιλία σ᾽ ἕνα γραφεῖο μὲ τὸ συνάδελφο μπορεῖ νά μεταδώσει καλύτερα μία θεώρηση γιά τή ζωή, μία διάθεση ἀπέναντι στούς ἄλλους ἀνθρώπους καὶ στή δουλειά καὶ νά ἔχει περισσότερα ἀποτελέσματα ἀπὸ τὸ τυπικὸ κήρυγμα. Μπορεῖ, ἀπὸ μία τέτοια συνομιλία, νά πέσουν σπόροι γιά μία ἐρώτηση πάνω στή δυνατότητα μιᾶς ἄλλης προσέγγισης τῆς ζωῆς, σπόροι γιά ἐπιθυμία νά γνωρίσει κανεὶς περισσότερα. Δέν ἔχουμε, πραγματικά, ἰδέα πόσο ἐπηρεάζουμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον μὲ τὰ λόγια, μὲ τὸν τόνο τῆς προσωπικότητάς μας. Καὶ τελικὰ οἱ ἄνθρωποι ἑλκύονται στό Θεό, ὄχι γιατὶ κάποιος μπόρεσε νά τοὺς δώσει διαφωτιστικὲς ἐξηγήσεις, ἀλλὰ γιατὶ εἶδαν σ᾽ αὐτὸν τὸ φῶς, τή χαρά, τὸ βάθος, τή σοβαρότητα, τὴν ἀγάπη πού ἀπὸ μόνα τους
ἂν ἡ Μεγάλη Σαρακοστὴ ὅπως εἴπαμε στήν ἀρχή, εἶναι ἡ ἀνακάλυψη τῆς πίστης ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο, εἶναι ἐπίσης καὶ ἀνόρθωση τῆς ζωῆς του, τοῦ θεϊκοῦ νοήματός της, τοῦ κρυμμένου βάθους της
ἀποκαλύπτουν τὴν παρουσία καὶ τή δύναμη τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο. Ἔτσι, ἂν ἡ Μεγάλη Σαρακοστὴ ὅπως εἴπαμε στήν ἀρχή, εἶναι ἡ ἀνακάλυψη τῆς πίστης ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο, εἶναι ἐπίσης καὶ ἀνόρθωση τῆς ζωῆς του, τοῦ θεϊκοῦ νοήματός της, τοῦ κρυμμένου βάθους της. Μὲ τὸ νά ἀπέχουμε ἀπὸ τὴν τροφὴ ξαναβρίσκουμε τή γλύκα της καὶ ξαναμαθαίνουμε πῶς νά τὴν παίρνουμε ἀπὸ τὸ Θεὸ μὲ χαρὰ καὶ εὐγνωμοσύνη. Μὲ τὸ «νά μειώνουμε» τίς ψυχαγωγίες, τή μουσική, τὶς συζητήσεις, τὶς ἐπιπόλαιες κοινωνικότητες, ἀνακαλύπτουμε τὴν τελικὴ ἀξία τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων, τῆς ἀνθρώπινης δουλειᾶς, τῆς ἀνθρώπινης τέχνης. Καὶ τὰ ξαναβρίσκουμε ὅλα αὐτὰ ἀκριβῶς γιατὶ ξαναβρίσκουμε τὸν ἴδιο τὸ Θεό, γιατὶ ξαναγυρίζουμε σ᾽ Αὐτὸν καὶ δι᾽ Αὐτοῦ σὲ ὅλα ὅσα Ἐκεῖνος μᾶς ἔδωσε μέσα ἀπὸ τὴν τέλεια ἀγάπη καὶ τὸ ἔλεός Του.Ἔτσι τή νύχτα τῆς Ἀνάστασης ψέλνουμε: «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, οὐρανός τε καὶ γῆ καὶ τὰ καταχθόνια. Ἐορταζέτω γοῦν πᾶσα κτίσις, τὴν ἔγερσιν Χριστοῦ, ἐν ἧ ἐστερέωται.» Μὴ μᾶς ἀποστερήσεις αὐτῆς τῆς προσδοκίας, φιλάνθρωπε Κύριε!
15
«Ἡ Ὀρθοδοξία κινδυνεύει ἀπὸ μᾶς τοὺς ἰδίους! ἰδίους!»» Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου π. Γεωργιος Τσέτσης μὲ ἕνα ἀκόμα ἐμπνευσμένο καὶ ρεαλιστικὸ ἄρθρο του στήν Πύλη Ἐκκλησιαστικῶν Εἰδήσεων amen.gr ἀναφέρεται στήν ἀδιάκριτη, ἀντιεκκλησιολογικὴ καὶ ἀθεολόγητη ἐμπάθεια ὁρισμένων «ἀντι-οἰκουμενιστῶν» σὲ σχέση μὲ τὸν διαχριστιανικὸ διαλογο. Παραθέτουμε ἕνα χαρακτηριστικὸ ἀπόσπασμα: «Παρακολουθώντας κανεὶς τὴν ἐν λόγῳ κινητοποίηση, εὔλογα θὰ μποροῦσε νά θέσει ἕνα διπλὸ ἐρώτημα: Λύθηκαν ἄραγε τὰ χρονίζοντα πολυδιάστατα καὶ οὐσιώδη διοικητικὰ καὶ ποιμαντικὰ προβλήματα τῆς Ἐκκλησίας μας, καὶ ἔχουμε τὴν πολυτέλεια καὶ τὸν καιρὸ νά ἀσχολούμαστε, μὲ τόσο ζῆλο καὶ ἐμπάθεια, μὲ τό τί συμβαίνει ἐκτὸς τοῦ Οἴκου ἡμῶν; ∆έν θὰ ἦταν
ὠφελιμώτερο γιά τὴ ζωὴ καὶ μαρτυρία τῆς Ἐκκλησίας, ἀντὶ νά τυρβάζουμε περὶ τὰ «παραπατήματα» τῶν «ὀρθοδόξων οἰκουμενιστῶν» ἢ μὲ τὴν πίστη τῶν ἑτεροδόξων, νά ἀσχοληθοῦμε πρῶτα, καὶ κατ΄ἀπόλυτη ποιμαντικὴ προτεραιότητα, μὲ τό τί πιστεύει σήμερα ὁ σύγχρονος νεοέλληνας;
Νά μὴν ὑπάρξει παρεξήγηση. Ὁ ὅρος «σύγχρονος νεοέλληνας» δέν ἀναφέρεται στούς ὀλίγους, συνειδητὰ πιστούς, ποὺ ἐκκλησιάζονται τακτικὰ στούς συνήθως μικροὺς σὲ χωρητικότητα Ἱεροὺς Ναούς, καί πού δίνουν τὴν ἐντύπωση ὅτι οἱ Ἐκκλησίες μας εἶναι κατάμεστες! Ἀναφέρεται στή μᾶζα ἐκείνη τοῦ λαοῦ τῆς Ὀρθόδοξης Ἑλλάδας, ποὺ ἐγκαυχόμαστε ὅτι ἀποτελεῖ τὴν συντριπτικὴ (95%) πλειοψηφία τῆς χώρας. Ἀναφέρεται σ᾽ αὐτοὺς πού δηλώνουν μὲν μέλη τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλ᾽ ἔχουν μετατρέψει τὴν Ὀρθοδοξία 16
Τοῦ Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου Γεωργίου Τσέτση σὲ ἰδεολογία καὶ πολιτισμικὸ μόρφωμα. Σ᾽ αὐτούς πού μετέβαλαν τὰ Μυστήρια σὲ «φολ-κλὸρ» καὶ σὲ «κοσμικὰ γεγονότα»... Μ᾽ αὐτές τίς ὄντως «αἱρετικὲς» καὶ ἀνορθόδοξες συμπεριφορὲς τῶν πιστῶν μας πρέπει νά ἀσχοληθοῦν κατὰ πρῶτο καὶ κύριο λόγο οἱ ποιμένες καὶ διδάσκαλοι, καὶ ὄχι τόσο μὲ τό τί πρεσβεύουν οἱ αἱρετικοὶ τῆς ∆ύσης καὶ πῶς πολιτεύονται οἱ «Ὀρθόδοξοι Οἰκουμενισταί».
Ἡ φιλτάτη Ὀρθοδοξία μας δέν κινδυνεύει οὔτε ἀπὸ τὸν Παπισμό, οὔτε ἀπὸ τὸν Προτεσταντισμό, οὔτε ἀπὸ τὸν Μονοφυσιτισμό, οὔτε δὲ καὶ ἀπὸ τὴν λεγομένη «παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ». Κινδυνεύει ἀπὸ μᾶς τοὺς ἰδίους. Ἀπὸ τὸ κοσμικὸ πνεῦμα πού ριζώθηκε βαθμιαία στήν κοινωνία μας, «ἡμῶν κοιμωμένων»!
Ἡ νηστεία Τοῦ Ἁγίου Βασιλείου τοῦ Μεγάλου ολύτιμο δῶρο τοῦ Θεοῦ εἲναι ἡ νηστεία. Θεσμὸς πανάρχαιος, ποὺ διατηρήθηκε σὰν πατρικὴ κληρονομία κι ἔφτασε μέχρι τὶς μέρες μας. Δεχθεῖτε τη λοιπὸν μὲ χαρά. Δεχθεῖτε οἱ φτωχοὶ τή συντροφὸ σας. Δεχθεῖτε οἱ ὑπηρέτες τὴν ἀνάπαύση σας. Δεχθεῖτε οἱ πλούσιοι αὐτή πού σᾶς σώζει ἀπὸ τὸν κίνδυνο τοῦ κορεσμοῦ καὶ νοστιμίζει ὅσα ἡ συνεχὴς ἀπόλαυση ἀνοσταίνει. Οἱ ἄρρωστοι δεχθεῖτε τή μητέρα τῆς ὑγείας. Οἱ ὑγιεῖς τὴν ἐξασφάλιση τῆς εὐεξίας. Ρωτῆστε τοὺς γιατρούς, καὶ θὰ σᾶς ποῦν πώς τίποτα δεν εἲναι τόσο ἀμφίβολο κι ἀβέβαιο ὅσο ἡ ὑγεία. Γι’ αὐτὸ οἱ συνετοὶ μὲ τή νηστεία προσπαθοῦν νά διατηρήσουν τὴν ὑγεία τους καὶ νά γλυτώσουν ἀπὸ τὸ συντριπτικὸ φορτίο τῆς παχυσαρκίας.
17
Μὴν ἰσχυρίζεσαι πώς δέν μπορεῖς νά νηστέψεις, φέρνοντας σὰν πρόφαση ἀρρώστια ἢ σωματική ἀδυναμία, ἀφοῦ, ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριά, σ’ ὅλη σου τή ζωή ταλαιπωρεῖς τὸ σῶμα σου μὲ τὴν πολυφαγία. Γνωρίζω πολὺ καλά πώς οἱ γιατροὶ ἐπιβάλλουν στούς ἀρρώστους μᾶλλον λιτὴ δίαιτα καὶ νηστεία παρὰ ποικιλία καὶ ἀφθονία φαγητῶν. Ἄλλωστε, τὶ εἶναι εὐκολότερο γιά τὸ σῶμα, νά περάσει τή νύχτα μ’ ἕνα ἐλαφρὸ δεῖπνο ἢ νά πέσει στό κρεβάτι Μὴν ἰσχυρίζεσαι βαρὺ ἀπ᾽ τὴν πολυφαγία; Μπορεῖ ν’ ἀναπαυθεῖ ἔτσι ἢ θὰ πώς δέν μπορεῖς στριφογυρίζει παραφορτωμένο καὶ ταλαίπωρο; Ποιό πλοῖο νά νηστέψεις, μπορεῖ νά κυβερνήσει εὐκολότερα ἕνας καπετάνιος καὶ νά φέρνοντας σὰν τὸ σώσει σὲ μία θαλασσοταραχή, τὸ βαρυφορτωμένο ἢ πρόφαση ἐκεῖνο πού ἔχει τὸ κανονικὸ του φορτίο; Τὸ βαρυφορτωμέἀρρώστια ἢ σωνο δέν θὰ τὸ βυθίσει μία μικρὴ τρικυμία; Ἔτσι καὶ τὰ σώμαματική ἀδυναμία, τα, ὅταν ταλαιπωροῦνται μὲ τὴν πολλὴ τροφή, εὔκολα ἀφοῦ, ἀπὸ τὴν ὑποκύπτουν στίς ἀρρώστιες. Ἐνῶ ὅταν τρέφονται ἐλαφρά, ἄλλη μεριά, σ’ διατηροῦν τὴν καλὴ τους ὑγεία.[...] ὅλη σου τή ζωή Ἡ νηστεία ἐνισχύει τὴν προσευχή, γίνεται φτερὸ στήν ταλαιπωρεῖς τὸ πορεία της πρὸς τὸν οὐρανό. Εἶναι μητέρα τῆς ὑγείας, σῶμα σου μὲ τὴν παιδαγωγὸς τῆς νιότης, στολίδι τῶν γηρατειῶν. Εἶναι συνοπολυφαγία δοιπόρος τῶν ταξιδιωτῶν καὶ ἀσφάλεια τῶν συγκατοίκων. [...] Ἡ ζωὴ τοῦ Τιμίου Προδρόμου ἦταν μία συνεχὴς νηστεία. Δέν εἶχε οὔτε κρεβάτι, οὔτε τραπέζι, οὔτε κτήματα, οὔτε ζῶα, οὔτε ἀποθῆκες τροφίμων, οὔτε τίποτ᾽ ἄλλο ἀπ᾽ αὐτά πού θεωροῦνται ἀπαραίτητα γιά τή ζωή. Γι᾽ αὐτὸ ὅμως ὁ Κύριος διακήρυξε πώς ἦταν «ὁ σπουδαιότερος ἀπ᾽ ὅσους γέννησαν ποτέ γυναῖκες» (Ματθ. 11:11). ΣΤΟΝ Ι.Ν. ΑΓ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ Ἡ νηστεία ἀνέβασε στόν τρίτο οὐρανὸ ΤΥΜΠΑΚΙΟΥ καὶ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο, ποὺ τὴν ἀπαρίθμησε ἀνάμεσα στά καυχήματα γιά ΚΑΘΕ ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΑΙ ΕΟΡΤΕΣ τὶς θλίψεις του (Β’ Κορ. 11:17). ΩΡΑ 8-11 π.μ. Γιά ὅλες ὅμως τὶς ἀρετές, κορυφαῖο τύπο ΤΕΛΟΥΝΤΑΙ Θ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ καὶ ὑπογραμμὸ ἔχουμε τὸν ἴδιο τὸν ΚύΣΤΗΝ ΡΟΥΜΑΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ριο. Ὁ Κύριος, λοιπόν, μετὰ ἀπὸ νηΕΝΗΜΡΩΣΤΕ ΤΟΥΣ στεία σαράντα ἡμερῶν, ἄρχισε τὸ ΟΡΘΟ∆ΟΞΟΥΣ ΡΟΥΜΑΝΟΥΣ ἔργο του ἐδῶ στή γῆ (Ματθ. 4:2). ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΑΣ Πρῶτα ὀχύρωσε καὶ ἐξόπλισε μὲ τή ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: ΤΗΛ. 6938 917803 νηστεία τή σάρκα, ποὺ πῆρε γιά χάρη
18
μας, κι ὕστερα δέχθηκε τοὺς πειρασμοὺς τοῦ διαβόλου. Παρόμοια κι ἐμεῖς, μὲ νηστεῖες ἂς ἑτοιμαζόμαστε κι ἂς προγυμναζόμαστε στούς ἀγῶνες ἐναντίον τῶν πνευματικῶν ἀντιπάλων. Σὲ μία ἀμφίβολη πολεμικὴ συμπλοκή, ἡ παρουσία κάποιου συμμάχου στό πλευρὸ τοῦ ἑνὸς ἐμπολέμου προκαλεῖ τὴν ἧττα τοῦ ἄλλου. Λοιπόν, τὸ πνεῦμα καὶ ἡ σάρκα βρίσκονται σὲ ἐμπόλεμη κατάσταση. Μὲ ποιό θὰ συμμαχήσεις; Ἂν συμμαχήσεις μὲ τή σάρκα, θὰ ἐξασθενίσεις τὸ πνεῦμα. Ἐνῶ ἂν συμμαχήσεις μὲ τὸ πνεῦμα, θὰ ὑποδουλώσεις τή σάρκα. Ἀφοῦ θέλεις να ἰσχυροποιήσεις τὸ πνεῦμά σου, δάμασε τή σάρκα μὲ τή νηστεία. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφει: «Ὅσο ὁ ἐξωτερικὸς ἄνθρωπος (δηλαδὴ ἡ σάρκα) φθείρεται, τόσο ὁ ἐσωτερικὸς (δηλαδὴ τὸ πνεῦμα) ἀνανεώνεται» (Β’ Κορ. 4:16). Ὁ Μωϋσῆς, γιά νά πάρει τή νομοθεσία γιά δεύτερη φορά, χρειάστηκε καὶ δεύτερη νηστεία (Ἔξ. 34:28). Οἱ Νινευΐτες, ἂν δέν εἶχαν νηστέψει οἱ ἴδιοι καὶ τὰ ζῶα τους, δέν θὰ εἴχαν γλυτώσει τὴν καταστροφὴ (Ἰων. 3:4- 10). Ἀλλὰ καὶ τὸν Ἠσαῦ, τὶ ἦταν ἐκεῖνό πού τὸν ἐξευτέλιζε καὶ τὸν ἔκανε δοῦλο τοῦ ἀδελφοῦ του; Δέν ἦταν ἕνα φαγητό; Γι᾽ αὐτὸ καὶ μόνο πούλησε τὰ πρωτοτόκιά του (Γεν. 25:29-34)! Ποιοί, πάλι, ἄφησαν τὰ πτώματα τους στήν ἔρημο; Δέν τ᾽ ἄφησαν ἐκεῖνοι πού ἐπιζήτησαν τὴν κρεοφαγία καὶ τὴν καλοπέραση τῆς Αἰγύπτου (Ἀριθ. 11:33- 34); Ὅσο δηλαδὴ οἱ Ἰσραηλίτες ἔμεναν ἱκανοποιημένοι μόνο μὲ τὸ μάννα, νικοῦσαν τοὺς ἐχθροὺς τους καὶ κανεὶς τοὺς δέν ἀρρώσταινε. Ὅταν ὅμως θυμήθηκαν τίς χύτρες μὲ τὰ κρέατα καὶ νοστάλγησαν τή δουλεία στήν Αἴγυπτο, τιμωρήθηκαν. Πέθαναν στήν ἔρημο καὶ δέν ἀξιώθηκαν νά δοῦν τή γῆ τῆς ἐπαγγελίας.
...τὸ πνεῦμα καὶ ἡ σάρκα βρίσκονται σὲ ἐμπόλεμη κατάσταση. Μὲ ποιό θὰ συμμαχήσεις; Ἂν συμμαχήσεις μὲ τή σάρκα, θὰ ἐξασθενίσεις τὸ πνεῦμα. Ἐνῶ ἂν συμμαχήσεις μὲ τὸ πνεῦμα, θὰ ὑποδουλώσεις τή σάρκα
19
Μὲ τὴν τροφή, τή μέθη καὶ τὰ διάφορα καρυκεύματα ἐξάπτεται καὶ κάθε εἶδος ἀκολασίας. Τὸ κυνήγι τῆς ἀπολαύσεως μεταβάλλει τοὺς λογικοὺς ἀνθρώπους σὲ ἄλογα ζῶα.
20
Δέν φοβᾶσαι κι ἐσὺ τὸ παράδειγμα αὐτό; Δέν σκέφτεσαι μήπως μὲ τὴν πολυφαγία ἀποκλειστεὶς ἀπὸ τὴν οὐράνια γῆ τῆς ἐπαγγελίας; Ἡ ἀπόλαυση ἄφθονης καὶ λιπαρῆς τροφῆς, δημιουργεῖ στήν ψυχὴ ἀναθυμιάσεις, πού, σὰν ἕνα πυκνὸ σύννεφο καπνοῦ, ἐμποδίζουν τὸ νοῦ ν᾽ ἀντικρύσει τίς ἐλλάμψεις τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Ἡ νηστεία εἶναι ἰσχυρὸ ὄπλο ἐναντίον τῶν δαιμόνων. «Αὐτὸ τὸ δαιμονικὸ γένος δεν μπορεῖ να διωχθεῖ μὲ κανένα ἄλλο μέσο, παρὰ μόνο μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τή νηστεία», εἶπε ὁ Κύριος στην περίπτωση τοῦ δαιμονισμένου νέου (Μάρκ. 9:29). Μὲ τὴν τροφή, τή μέθη καὶ τὰ διάφορα καρυκεύματα ἐξάπτεται καὶ κάθε εἶδος ἀκολασίας. Τὸ κυνήγι τῆς ἀπολαύσεως μεταβάλλει τοὺς λογικοὺς ἀνθρώπους σὲ ἄλογα ζῶα. Ἡ κραιπάλη προκαλεῖ καὶ φρικτὲς διαστροφές. Γίνεται αἰτία ν᾽ ἀναζητοῦν οἱ ἀκόλαστοι τή γυναῖκα στόν ἄνδρα καὶ τὸν ἄνδρα στή γυναῖκα. Ἡ νηστεία ρυθμίζει καὶ τὴν ἔγγαμη ζωή. Ἐμποδίζει τὴν ἀσυδοσία καὶ ἐπιβάλλει σύμφωνη ἐγκράτεια, γιά ν᾽ ἀφοσιωθοῦν οἱ σύζυγοι στήν προσευχή. Μὴν περιορίζεις ὅμως τὴν ἀρετὴ τῆς νηστείας μόνο στή δίαιτα. Ἀληθινὴ νηστεία δέν εἶναι μόνο ἡ ἀποχὴ ἀπὸ ὁρισμένα φαγητά, ἀλλὰ ἡ ἀποξένωση ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τὶς ἁμαρτίες: Νά μὴν ἀδικήσεις κανένα. Νά συγχωρήσεις τὸν πλησίον σου γιά τή λύπη πού σοῦ προξένησε, γιά τὸ κακό πού σοῦ ἔκανε, γιά τὰ λεφτά πού σοῦ χρωστάει. Διαφορετικά, μολονότι δέν τρῶς κρέας, τρῶς τὸν ἴδιο τὸν ἀδελφό σου. Μολονότι ἐγκρατεύεσαι στό κρασί, δέν ἐγκρατεύεσαι στίς κακολογίες. Μολονότι νηστεύεις ὡς τὸ βράδυ, ξοδεύεις τὴν ἡμέρα σου στά δικαστήρια. Ἡ Ἁγία Γραφὴ ἀναφέρει: «Ἀλλοίμονο σπ αὐτούς πού μεθάνε χωρὶς κρασί» (Ἡσ. 28:1). Τέτοια μέθη εἶναι π.χ. ὁ θυμός, ποὺ κάνει τὴν ψυχὴ νά παραφρονήσει. Εἶναι ἐπίσης ὁ φόβος, ποὺ παραλύει τή διάνοια. Γενικά, κάθε πάθος πού ζαλίζει τὸ νοῦ εἶναι καὶ μία μέθη. Ὁ ὀργισμένος μεθάει μὲ τὸ πάθος του. Δέν σκέφτεται ποιούς ἔχει μπροστὰ του. Σὰν νά πολεμάει μέσα στή νύχτα, ἁρπάζει τὸ καθετί, σκοντά-
φτει στόν καθένα. Δέν ξέρει τί λέει, βρίζει, χτυπάει, ἀπειλεῖ, ὁρκίζεται, κραυγάζει. Ἂν λοιπὸν θέλεις νά νηστέψεις πραγματικά, πρέπει ν᾽ ἀποφύγεις ὅλα τὰ πάθη. Πρόσεξε καὶ κάτι ἄλλο: Νά μὴ γίνει ἡ αὐριανὴ νηστεία ἀφορμὴ κραιπάλης σήμερα. Μὴν καταστρέφεις μὲ τή σημερινή ἀσυδοσία τὴν αὐριανὴ ἐγκράτεια.[...] Ἀφοῦ, λοιπὸν, τέτοια ἀγαθὰ μᾶς προσφέρει ἡ βασίλισσα αὐτὴ τῶν ἀρετῶν, ἂς τή δεχτοῦμε χωρὶς καμιὰ κατήφεια, χωρὶς κανένα γογγυσμό. Ὅλοι πρόθυμα ἂς τιμήσουμε τὸ πνευματικὸ τραπέζι πού μᾶς παραθέτει ἡ νηστεία, ἐξαγνίζοντάς μας καὶ προετοιμάζοντάς μας γιά τὴν αἰώνια θεία εὐφροσύνη τοῦ παραδείσου.
Ἀληθινὴ νηστεία δέν εἶναι μόνο ἡ ἀποχὴ ἀπὸ ὁρισμένα φαγητά, ἀλλὰ ἡ ἀποξένωση ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τὶς ἁμαρτίες... ∆ιαφορετικά, μολονότι δέν τρῶς κρέας, τρῶς τὸν ἴδιο τὸν ἀδελφό
21
Ἀνακοίνωση τῆς Ἱ. Μητροπόλεώς μας Ἀγαπητοί μας Χριστιανοί, Ἀπό τά παλαιά χρόνια, μερικοί ἄνθρωποι λόγῳ ποικίλων προβλημάτων καί ἀπογνώσεων κατέφευγαν ἀφελῶς σέ πρόσωπα πού ἀσχολοῦνταν μέ ἀποκρυφισμό καί μαγεῖες. Τούς χορηγοῦσαν φυλαχτά καί τούς βεβαίωναν ὅτι ἀπ̉ αὐτά θά προστατεύονταν ἀπό κάθε κακό, ἀλλά καί ὅτι θά λύνονταν τά προβλήματά τους. Εἶναι γνωστό, ὅτι στήν περιοχή μας ὑπῆρχαν στό παρελθόν περιπτώσεις ἀνθρώπων πού πλάνευαν μέ τίς παραπάνω μεθόδους εὐσεβεῖς χριστιανούς. Πρόσφατα πληροφορήθηκε ὅτι κάποιοι ἐδῶ στήν περιοχή μας συνεχίζουν νά μοιράζουν παρόμοια φυλακτά πού ἔχουν σχέση μέ ἀποκρυφιστικά σύμβολα καί μαγεία, τά ὁποῖα εἶναι ἀνακατεμένα μέ Εἰκόνες Ἁγίων καί προσευχές. Οἱ περιπτώσεις πού καταγγέλθηκαν πρόσφατα εἶναι πολύ σοβαρές καί ἔχουμε ὅλα τά ἀποδεικτικά στοιχεῖα. Μάλιστα ἐκτός ἀπό τή ἐπίκληση σκοτεινῶν δυνάμεων, οἱ ἐνεργοῦντες μ̉ αὐτόν τόν τρόπο, ζητοῦν καί χρήματα. Ἐφιστοῦμε τή προσοχή ὅλων καί λέμε ξεκάθαρα: Ἀπέχετε ἀπό τέτοιου εἴδους «προστασίες» καί ὅσοι διαβάζετε τώρα αὐτή τήν προτροπή τῆς Ἐκκλησίας, παρακαλοῦμε πολύ νά ἐνημερώσετε καί τούς οἰκείους, φίλους καί γνωστούς σας. Πρόκειται περί ἐνεργειῶν πού ἀντιβαίνουν στό λόγο τοῦ Θεοῦ καί στό βίωμα τῆς Ἐκκλησίας, προσβάλλουν τήν πίστη μας καί ἀπομακρύνουν ἀπό τή χάρη τοῦ Θεοῦ. Ὅσοι τυχόν ἔχετε τέτοιου εἴδους φυλακτά ἀμφιβόλου προελεύσεως, νά τά ἀπομακρύνετε ἀπ̉ τά σπίτια σας καί νά ζητήσετε πνευματική βοήθεια ἀπό τίς Ἐνορίες μας. Ὁ Χριστός εἶναι τό μοναδικό Φῶς, ὁ διάβολος εἶναι τό σκότος. Μήν πέφτουμε στίς παγίδες τοῦ διαβόλου. Ἡ προστασία καί ἡ ἀσπίδα μας ὡς Χριστιανῶν, εἶναι ἡ Θ. Εὐχαριστία, τά Ἱ. Μυστήρια, ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου, οἱ προσευχές τῆς Ἐκκλησίας καί τά ἁγιαστικά Της μέσα. Μή διστάσετε σέ περίπτωση ἐρωτημάτων σας νά ἀπευθυνθεῖτε στούς Ἱερεῖς μας, οἱ ὁποῖοι μποροῦν νά σᾶς βοηθήσουν. Σᾶς παρακαλοῦμε καί σᾶς προτρέπουμε καί πάλι, ἀπέχετε πλήρως ἀπό τά σκοτεινά μέσα τοῦ ἀποκρυφισμοῦ.Μέ θερμές πατρικές εὐχές καί ἀγάπη Χριστοῦ, τῆς μόνης ἀλήθειας ὁδοῦ καί σωτηρίας 19 Μαΐου 2010 Â Ὁ Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μακάριος
22
Ἔφηβο φηβοιι καί γονεῖς πῶς νά τούς ἀντιμετωπίσουμε γιά νά ὑπάρχει μιά εὐτυχισμένη οἰκογενειακή ζωή 2ο μέρος
φοῦ, λοιπόν, ὑπογραμμίστηκε ἡ βαρύνουσα σημασία πού ἔχει γιά τὸν ἔφηβο ἡ αἴσθηση ὅτι γίνεται ἀποδεκτὸς ἀπὸ τὰ ἄλλα παιδιὰ καὶ ὅτι ἀνήκει κάπου, θὰ ἦταν πολὺ σημαντικὸ καὶ ἀποδοτικὸ να ἀναφέρουμε προτάσεις γιά τό τί πρέπει νά κάνουν οἱ γονεῖς, πῶς πρέπει νά συμπεριφερθοῦν, ὥστε νά κερδίσουν τοὺς ἐφήβους καὶ νά γίνουν φίλοι τους. Τὸ πρῶτο βῆμα εἶναι νά φέρονται στούς ἐφήβους, ὅπως ἀκριβῶς θὰ φέρονταν στούς φίλους τους. Νά τοὺς ἀντιμετωπίζουν ὡς νεαροὺς ἐνήλικες καὶ ὄχι ὡς μωρά. Νά τοὺς σέβονται καὶ νά τοὺς ὑπολογίζουνε. Νά συζητᾶνε μαζὶ Ἐπιμέλεια στήλης: π. Χαράλαμπος Κοπανάκης 23
τούς, νά ἀκοῦν τίς σκέψεις καὶ τὰ συναισθήματά τους, νά δείχνουν κατανόηση, νά τοὺς μιλοῦν, νά τούς ἐνθαρρύνουν, νά εἶναι εἰλικρινεῖς μαζὶ τοὺς ἀκόμη κι ὅταν διαφωνοῦν. Νά ἐκθέτουν τίς σκέψεις καὶ τὰ συναισθήματά τους στά παιδιὰ γιά ὅσα λένε ἢ κάνουν οἱ ἔφηβοι. Νά ἔχουν ἀνοιχτές τίς γραμμὲς τῆς ἐπικοινωνίας. Βασικὴ ὅμως προϋπόθεση τής καλῆς ἐπικοινωνίας εἶναι νά δεχτοῦν οἱ γονεῖς τόν ἔφηβο ὅπως εἶναι, μὲ ὅλα του τὰ λάθη. Ἕνας καλὸς λόγος γιά κάτι καλό πού ἔκανε τὸ παιδὶ ἢ ἕνα μπράβο, μετρᾶνε πολὺ γι᾽ αὐτό. Ἐπίσης, ὅταν ὁ γονιὸς ζητήσει τή γνώμη του γιά κάτι πού τὸ ξέρει τὸ παιδὶ καλὰ ἢ τὸ κάνει καλά, ὁ ἔφηβος νιώθει ὅτι τὸν ὑπολογίζουνε καὶ τὸν ἐκτιμᾶνε μέσα στήν οἰκογένεια. Ἕνα δεύτερο στοιχεῖο πού πρέπει νά προσέξουν καὶ νά φροντίσουν οἱ γονεῖς εἶναι νά μάθουν στά παιδιὰ νά γίνονται ἀνεξάρτητα καὶ νά ἀναλαμβάνουν ὅλο καί περισσότερες εὐθῦνες γιά τὶς πράξεις τους, πολὺ πρὶν μποῦν στήν ἐφηβεία. Οἱ ὑπερπροστατευτικοὶ γονεῖς πού ἀποφασίζουν αὐτοὶ ἀντὶ γιά τὰ παιδιὰ τους, δέν τά προετοιμάζουν νά ἀντιμετωπίσουν τὴν ἴδια τή ζωή.
Οἱ ὑπερπροστατευτικοὶ γονεῖς πού ἀποφασίζουν αὐτοὶ ἀντὶ γιά τὰ παιδιὰ τους, δέν τά προετοιμάζουν νά ἀντιμετωπίσουν τὴν ἴδια τή ζωή 24
ὁ ἔφηβος μπορεῖ ἀκόμη νά διδαχτεῖ πολλά, ὅταν μάθει νά ὑπολογίζει τὶς λογικὲς συνέπειες τῶν πράξεων του Οἱ γονεῖς εἶναι ἀνάγκη νά ξεκαθαρίσουν τή θέση τους, τὰ συναισθήματά τους, τὶς ἀπόψεις καὶ τὶς προσδοκίες τους. Πρέπει νά εἶναι σταθεροὶ στίς θέσεις τοὺς, ἀλλὰ μὲ ἀνθρώπια, κατανόησῃ καὶ καλοσύνη γιά τὸν ἔφηβο. Τὸ τρίτο βῆμα εἶναι ὅταν οἱ ἔφηβοι συμπεριφέρονται μὲ τρόπο ἀντικοινωνικὸ ἢ ἐνοχλητικὸ, τότε οἱ γονεῖς πρέπει νά προσπαθήσουνε νά ἀνακαλύψουνε τόν κρυφὸ σκοπὸ τῆς ἀρνητικῆς συμπεριφορᾶς πού μπορεῖ νά εἶναι: 1)Νά τραβήξει τήν προσοχὴ τοῦ γονιοῦ 2)Νά ἐπιδείξει δύναμη 3)Νά ἐκδικηθεῖ 4)Νά ἐπιδείξει ἀνικανότητα. Ἐδῶ ὁ ἐνήλικας θὰ πρέπει νά ἐνθαρρύνει κάποια ἔνδειξη θετικῆς συμπεριφορᾶς τοῦ ἐφήβου ὅσο μικρὴ κι ἂν εἶναι αὐτή. Τὸ τέταρτο στοιχεῖο ἀναφέρεται στό ὅτι οἱ γονεῖς ἐπηρεάζουν θετικὰ τοὺς ἐφήβους, ὅταν συγκεντρώνουν τὴν προσοχὴ τους στά θετικὰ τοὺς σημεῖα, στή θετικὴ τους συμπεριφορά. Ὅταν οἱ γονεῖς συγκεντρώνουνε τὴν προσοχὴ τοὺς στίς δυνάμεις πού βρίσκονται μέσα στόν ἔφηβο, στά χαρακτηριστικά πού καθορίζουν τή μοναδικότητα τῆς προσωπικότητάς τους, τότε θά ἐκτιμήσουνε τὸν ἔφηβο ὡς ἄτομο καὶ ἐκεῖνος θά αἰσθανθεῖ σίγουρος καὶ γιά τή θέση τοῦ στήν οἰκογένεια καὶ γιά τὸν ἑαυτὸ του. Τὸ πέμπτο βῆμα εἶναι ὅτι ὁ ἔφηβος μπορεῖ ἀκόμη νά διδαχτεῖ πολλά, ὅταν
Μία χρυσῆ συμβουλή Οἱ γονεῖς λειτουργοῦν ὡς πρότυπα γιά τὰ παιδιά. Ἡ μίμηση ἀποτελεῖ ἕναν πολύ πετυχημένο τρόπο γιά μάθηση
μάθει νά ὑπολογίζει τὶς λογικὲς συνέπειες τῶν πράξεων του. Ὅταν οἱ γονεῖς παραιτηθοῦν ἀπὸ τό ρόλο τοῦ κριτῆ ἢ τοῦ ἀφεντικοῦ, τότε ὁ ἔφηβος μπορεῖ νά γνωρίσει ἀπὸ πρῶτο χέρι τίς συνέπειες τῆς κακῆς συμπεριφορᾶς του. Ἔτσι θά ἀντιμετωπίσει τά λάθη του ὡς εὐκαιρίες μάθησης καί ὄχι ὡς τραγωδίες. Τὸ ἕκτο βῆμα ἀναφέρεται στό ὅτι ὁ ἔφηβος ἐντυπωσιάζεται καί ἐπηρεάζεται πολὺ περισσότερο ἀπὸ τὸ παράδειγμα τῶν γονιῶν παρὰ ἀπὸ τά λόγια τους. Οἱ γονεῖς λειτουργοῦν ὡς πρότυπα γιά τὰ παιδιά. Ἡ μίμηση ἀποτελεῖ ἕναν πολύ πετυχημένο τρόπο γιά μάθηση. Ἔτσι οἱ γονεῖς ἐπιβάλλεται νά ἐφαρμόσουν αὐτοὶ πρῶτοι ὅσα ζητοῦν ἀπὸ τὰ παιδιὰ τους νά κάνουν. Σεβασμό, κατανοήσῃ, συνεργασία εἶναι αὐτά πού πρέπει νά προσφέρουν οἱ ἐνήλικες στούς ἔφηβους γιά νά μπορέσουν καὶ οἱ ἔφηβοι νά τὰ προσφέρουν στούς μεγάλους. Ἕνα τελευταῖο, ἀλλὰ πολὺ σημαντικὸ βῆμα γιά νά ὑπάρχει εὐτυχισμένη οἰκογενειακὴ ζωὴ εἶναι νά μοιράζονται τὰ νέα τῆς ἡμέρας γονεῖς καὶ παιδιά. Μὲ μία συνάντηση ἐκτὸς τοῦ σπιτιοῦ γιά καφὲ θὰ δημιουργήσουν ἕνα κλῖμα φιλίας ἀνάμεσά τους. Ὁ ἔφηβος θὰ αἰσθανθεῖ ὅτι συμπεριλαμβάνεται στά οἰκογενειακὰ θέματα καὶ ὑπολογίζεται πολὺ ἡ γνώμη του.
Ὁ τρόπος πού οἱ γονεῖς συμβουλεύουν ἢ ἐνθαρρύνουν τὸ παιδὶ τους, εἶναι πολὺ σημαντικός, τόσο γιά τὴ σχέση τους μαζὶ του, ὅσο καὶ γιά τὴν ἀνάπτυξὴ του. Ἡ γενικὴ ἀρχή, ὅμως, νά ἀποφύγουν τὰ σφάλματά τους εἶναι βασισμένη στήν πραγματικὴ προσπάθεια τους νά ἀκούσουν προσεχτικὰ καὶ νά κατανοήσουν τί αἰσθάνεται καὶ τὶ θέλει ὁ νέος. Ἔτσι, θὰ μποροῦν νά τὸν συμβουλέψουν καὶ νά τοῦ μιλήσουν, ἀποφεύγοντας τὶς ὑπερβολές, ποὺ ἔρχονται σὲ σύγκρουση μὲ τὴν πραγματικότητα μὲ τὴν ὁποία ἔρχονται καθημερινὰ ἀντιμέτωποι οἱ ἔφηβοι.
Πηγὴ κειμένου: http://astropeleki.wordpress.com/
25
Μέ ἐνδιαφέρον... γιά τούς νέους
Ἀγάπη καὶ Ὁ ἄνθρωπος ἄνθρωπος,, ἀπὸ τὴ φύση του του,, ἐπιθυμεῖ νά Τοῦ ψυχολόγου Νιήτα Καυκιοῦ ὑπάρχει σὲ σχέση μὲ τοὺς ὑπόλοιπους ἀνθρώπους ἀνθρώπους.. Αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ λόγος πού προσδιορίζεται ὡς ὂν κοινωνικό. Γιά νά ἐπιτευχθεῖ ἡ κοινωνία μὲ τοὺς ἄλλους, εἶναι ἀπαραίτητη ἡ ἐπικοινωνία. Μία ἀπὸ τὶς μορφὲς τῆς ἐπικοινωνίας εἶναι καὶ ἡ γλωσσική. Ἡ ἐπικοινωνία δηλαδή πού γίνεται μέσῳ τοῦ προφορικοῦ κυρίως λόγου. Πρόκειται γιά μία δυσκολη καὶ ἐπίπονη διαδικασία,
ἡ ὁποία πολλὲς φορὲς καταλήγει σὲ ἀδιέξοδο, καθὼς οἱ περισσότεροι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, δέν στοχεύουμε στήν συνάντηση τοῦ ἄλλου μέσῳ τῆς κατανόησης, ἀλλὰ στήν ἐγωϊστικὴ ὑπεράσπιση τοῦ δικοῦ μας τρόπου σκέψης, τῶν δικῶν μας ἀπόψεων.
Σαφέστατα καὶ σὲ κάθε συζήτηση θὰ πρέπει νά διατυπώνουμε χωρὶς φόβο τίς ἀπόψεις μας, εἶναι ἀπαραίτητο ὅμως νά ἔχουμε τὴ διάθεση νά κατανοοῦμε καὶ τὶς ἀπόψεις τῶν ἄλλων. Κατανοῶ, δεν σημαίνει ἀπαραίτητα συμφωνῶ. Ἐνδέχεται δηλαδὴ νά διαφωνῶ μὲ τὶς ἀπόψεις τῶν συνομιλητῶν μου, τοῦτο ὅμως δέν θὰ πρέπει νά μὲ καθιστᾶ αὐτόματα ἐχθρικὸ πρὸς αὐτούς. Προσπαθῶ νά κατανοήσω καὶ νά συνειδητοποιήσω πώς ὑπάρχουν καὶ ἄλλες ἀπόψεις καὶ προσεγγίσεις γιά κάθε θέμα καὶ σίγουρα δέν εἴμαστε κάτοχοι τῆς μόνης καὶ ὀρθότερης ἄποψης. Συνεπῶς, ἡ συνομιλία δέν εἶναι ἀπὸ μόνη της ἐπικοινωνία. Ἡ ἐπικοινωνία εἶναι τέχνη πού γιά νά τὴν ἀσκήσει κάποιος θὰ πρέπει ἀπαραίτητα νά ἀσκεῖ κάθε στιγμὴ καὶ λεπτὸ τῆς ζωῆς του τὴν ἀγάπη πρὸς ὅλους, γιά ὅλα. Τὸ κείμενο λοιπόν, ἀγαπητοὶ μας νέοι καὶ νέες πού ἐπιλέξαμε καὶ σᾶς παρουσιάζουμε, ἀποτελεῖ πολύτιμο ὁδηγὸ στίς προσπάθειες ἐπικοινωνίας πού καθημερινὰ ὅλοι κάνουμε. Ἀνήκει στόν ἀγαπητὸ ἀδελφὸ καὶ καλὸ ψυχολόγο, τοῦ ὁποίου κείμενα καὶ κατὰ τὸ παρελθὸν σᾶς ἔχουμε παρουσιάσει, Νικήτα Καυκιοῦ.
ἐπικοινωνία... Ἐπιμέλεια στήλης: π. Χαράλαμπος Κοπανάκης 26
Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι αἰσθάνονται τὴν ἀνάγκη νά γίνουν ἀποδεκτοὶ καὶ νά ἀγαπηθοῦν. Ὁ σεβασμὸς καὶ ἡ ἀγάπη εἶναι τὰ κλειδιά τῆς ἐπικοινωνίας μὲ τὰ ὁποῖα μποροῦμε νά καταλάβουμε τὸν ἄλλο. Αὐτὴ εἶναι ἄλλωστε καὶ ἡ ἐτυμολογικὴ σημασία τοῦ ρήματος κατα κατα--λαβαίνω Στήν ἐπικοινωνία δέν εἶναι τόσο σημαντικὸ αὐτό πού λέμε ὅσο ὁ τρόπος πού τὸ λέμε. Τὸ μὴ λεκτικὸ-νοηματικὸ κομμάτι τοῦ ἐπικοινωνιακοῦ μηνύματος εἶναι πιὸ σημαντικὸ ἀπὸ τὸ λεκτικό. Ὁ συνομιλητής μας, ἐνδιαφέρεται κυρίως νά νιώσει ὅτι: 1. Τὸν σεβόμαστε καὶ τὸν ἀποδεχόμαστε ὡς ἄνθρωπο, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὶς ἀπόψεις του καὶ τὶς ἀδυναμίες του. 2. Καταλαβαίνουμε αὐτό πού θέλει νά πεῖ. 3. Συμφωνοῦμε μαζὶ του. Τὸ πρῶτο κομμάτί πού ἀφορᾶ στήν ἀποδοχὴ εἶναι τὸ πιὸ σημαντικό. Διότι ἡ ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου γιά ἀποδοχὴ εἶναι συνυφασμένη μὲ τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ἀσφάλεια, οἱ ὁποῖες εἶναι ἀνάγκες πρωτογενεῖς. Στήν καθημερινὴ μας ἐπικοινωνία δίνουμε ἰδιαίτερη ἔμφαση στά λεκτικὰ-νοηματικὰ
μηνύματα τῆς ἐπικοινωνίας καὶ παραμελοῦμε τή σημασία τῆς ἀποδοχῆς καὶ τῆς ἀγάπης. Κατὰ συνέπεια βιώνουμε συχνὰ τή συγκρούση καὶ τὴ ματαίωση στίς σχέσεις μας. Νομίζουμε ὅτι ἔχει μεγάλη σημασία ἡ ἄποψη πού θὰ ἐκφράσουμε. Ἐπιδιώκουμε νά πείσουμε τὸν ἄλλο ὅτι ἔχουμε δίκιο καὶ ὅτι ἡ δικὴ μας γνώμη εἶναι ἡ σωστή, ἐνῶ τοῦ συνομιλητὴ μας λάθος. Ξεχνᾶμε ὅτι στήν πραγματικότητα καμιὰ γνώμη ἢ ἄποψη δέν εἶναι ἀπόλυτα σωστὴ καὶ καμιὰ δέν εἶναι ἀπόλυτα λάθος. Ὅλες οἱ ἀπόψεις θεμελιώνονται σὲ κάποια βάσῃ. Ἂν ἡ βάση αὐτή δέν εἶναι λογικὴ ἴσως εἶναι συναισθηματική. Ἴσως προέρχεται ἀπὸ συνειδητὲς ἢ ὑποσυνείδητες ἀνάγκες, ἀνασφάλειες, φόβους ἢ προσδοκίες τοῦ συνομιλητὴ μας. Ἀκόμη καὶ ἡ παραληρηματικὴ ἔκφραση ἑνὸς σοβαρὰ ψυχικὰ ἀσθενῆ ἔχει τὸ νόημα καὶ τή σημασία της. Τὸ παραλήρημα φαίνεται τρελλὸ καὶ ἀνόητο μόνο σὲ αὐτόν πού δέν ἔχει τὴν ἱ κ α ν ό τ η τ α ν ά τ ὸ ἀποκωδικοποιήσει. Γιά τὸν εἰδικὸ ψυχικῆς ὑγείας ὅμως ὅλες οἱ ἰδέες, ὅσο τρελλὲς καὶ ἂν φαίνονται, κρύβουν ἕνα βαθύτερο νόημα. Μὲ σεβασμὸ στό
27
προσωπο τοῦ ἀσθενῆ καὶ μὲ πρόθεση ἀποδοχῆς καὶ ἀγάπης, προσπαθεῖ νά ἀνακαλύψει τρόπους γιά νά τὸν βοηθήσει. Στίς καθημερινὲς μας σχέσεις συνήθως δέν ἔχουμε νά κάνουμε μὲ ψυχικὰ ἀσθενεῖς. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ὅμως αἰσθάνονται τὴν ἀνάγκη νά γίνουν ἀποδεκτοὶ καὶ νά ἀγαπηθοῦν. Ὁ σεβασμὸς καὶ ἡ ἀγάπη εἶναι τὰ κλειδιά τῆς ἐπικοινωνίας μὲ τὰ ὁποῖα μποροῦμε νά καταλάβουμε τὸν ἄλλο. Αὐτὴ εἶναι ἄλλωστε καὶ ἡ ἐτυμολογικὴ σημασία τοῦ ρήματος κατα-λαβαίνω. Σημαίνω ὅτι λαβαίνω τὸν συνομιλητή μου. Ἔρχομαι κοντὰ του, τὸν παίρνω μέσα μου, τὸν ἀγκαλιάζω καὶ τὸν ἐνσαρκώνω στή ζωή μου. Αὐτὸ εἶναι τὸ κοντὰ καὶ τὸ μαζὶ ... ἡ ἑνότητα μέσα στήν ἀγάπη. Μέσα στόν βιωματικὸἐπικοινωνιακὸ ὁρίζοντα τῆς ἀγάπης, ὁ ἄλλος νιώθει ἄνετα, αἰσθάνεται σὰν νά ἐπέστρεψε στό σπίτι του. Αἰσθάνεται ἄνεση καὶ ἀσφάλεια καὶ τολμᾶ νά ξεκλειδώσει τὰ αἰσθήματά του, νά ἀποκαλύψει βαθύτερες πτυχὲς τοῦ ἑαυτοῦ του, νά
ἐπεκτείνει τοὺς προβληματισμοὺς του. Χωρὶς τὴν ἀγάπη ἡ ἐπικοινωνία ἐκπίπτει σὲ ἀγχώδη διαμάχη. Ὅταν προσπαθοῦμε νά ἀμφισβητήσουμε τὸν ἄλλο καὶ να ἀναιρέσουμέ τίς ἀπόψεις του, τὸν σπρώχνουμε νά περιχαρακωθεῖ καὶ νά ἀμυνθεῖ. Ὅταν ἐπιδιώκουμε νά ἀλλάξουμε μὲ τὸ ζόρι τὸν τρόπο πού ἑρμηνεύει τὸν ἑαυτὸ του, τοὺς ἄλλους καὶ τὴν πραγματικότητα, διαστρέφουμε τὴν ἐπικοινωνία σὲ πόλεμο. Ὁ πόλεμος δεν εἶναι ἐπικοινωνία, ἀλλὰ ἀποξένωση. Ἴσως εἶναι ἀναπόφευκτη τακτικὴ σὲ ἕνα πρώϊμο στάδιο τῆς προσωπικῆς μας πορείας. Ἀλλοίμονο ὅμως ἂν μὲ τὸ πέρασμα τῶν χρόνων δέν μυηθοῦμε στήν τέχνη τῆς ἀγάπης. Πηγή: http://www.psyche.gr
Ὅταν προσπαθοῦμε νά ἀμφισβητήσουμε τὸν ἄλλο καὶ να ἀναιρέσουμέ τίς ἀπόψεις του, τὸν σπρώχνουμε νά περιχαρακωθεῖ καὶ νά ἀμυνθεῖ. Ὅταν ἐπιδιώκουμε νά ἀλλάξουμε μὲ τὸ ζόρι τὸν τρόπο πού ἑρμηνεύει τὸν ἑαυτὸ του, τοὺς ἄλλους καὶ τὴν πραγματικότητα, διαστρέφουμε τὴν ἐπικοινωνία σὲ πόλεμο
28
Ἐγκεκριμένοι οἰκονομικοί ἀπολογισμοί ἔτους 2009, ἀπό τό Μητροπολιτικό Συμβούλιο Μητροπολιτικοῦ Γραφείου: Ἔσοδα: Ὑπόλοιπο 2008, 61.393,32€, ἀπό Ἐνορίες 35.177,30€, εἰσφορές – δωρεές - ἐπιδοτήσεις, ἀπό ἡμερολόγια 102.339,34€, ἀπό τόκους 1.097,58€, ὑπέρ δημοσίου 1.716,67€, ἐλαιόλαδο 4.632,29€. Σύνολο ἐσόδων 206.356,50€. Ἔξοδα: Ἐπικοινωνίες 10.465,46€, ΔΕΗ 1.812,15€, δημόσιες σχέσεις 4.503,57€, συντηρήσεις – ἐπισκευές 461,75€, συντηρήσεις μέσων 4.798,59€, λοιπές δαπάνες 11.625,04€, τέλη κυκλοφορίας – γεωργικά 3.177,39€, γραφική ὕλη 3.717,95€, ἀναλώσιμα εἴδη 2.638,69€, εἴδη καθαριότητας 295,54€, εἴδη διατροφῆς 1.235,61€, καύσιμα 2.756,97€, ἐπιδόματα 7.200,00€, δαπάνες διοκήσεως 57.869,52€, ἐπιχορηγήσεις για Π.Π.Κ. – Ε.Μ.Ι. 65.512,29€, λογία Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου 9.000€ καί ὑπέρ δημοσίου 3.847,36€. Σύνολο ἐξόδων 190.917,88€. Σύνολο ἐσόδων 206.356,50€. Σύνολο ἐξόδων 190.917,88€. Ὑπόλοιπο 31/12/2009, 15.438,62€. Γ. Φ. Ταμείου: Ὑπόλοιπο 2008, 6.261,25€. Ἔσοδα, 25.199,32€. Ἔξοδα, 23.143,45€. Ὑπόλοιπο 31/12/2009, 8.317,12€. Πολιτιστικοῦ Κέντρου: Ἔσοδα: Ὑπόλοιπο 2008, 7.732,24€, ἀπό Ἱ. Μητρόπολη 38.132,29€, ἀπό ἡμερολόγια τσέπης 17.000,00€, ἀπό φιλ. – γραφεῖο γάμων 4.600,00€, ἀπό δωρεές 14.868,00€, ἀπό ΟΠΑΠ 5.000,00€, ἀπό Μονές -Ἐνορίες 127.570,00€, τόκοι 114,98€. Σύνολο ἐσόδων 215.017,51€. Ἔξοδα: Γιά μπετά 46.645,79€, σίδηρα, 68.940,11€, στόν ἐργολάβο 64.750,00€, Μονωτικά, ὑδραυλικά, χωματουργικά, φόροι, 14.328,95€, ΙΚΑ 2.526,10€ καί φόρος εἰσοδήματος 3,85€. Σύνολο ἐξόδων 197.194,80€. Σύνολο ἐσόδων 215.017,51€. Σύνολο ἐξόδων 197.194,80€. Ὑπόλοιπο 31/12/2009, 17.822,71€. Ἐπικοινωνιακοῦ καί Μορφωτικοῦ Ἱδρύματος: Ἔσοδα: Ὑπόλοιπο 2008, 7.166,19€, ἀπό Ἱ. Μητρόπολη 7.680,00€, ἀπό δωρεές 300€, ἀπό Ἱ. Μονές καί Ἐνορίες 1.320,00€ καί τόκοι 79,41€. Σύνολο ἐσόδων 16.545,60€. Ἔξοδα: Περιοδικοῦ 7.616,00€, ἀμοιβές καθηγητῶν Σχολῆς Βυζ. Μουσικῆς 7.680,00€ καί διάφορα 400,00€. Σύνολο ἐξόδων 15.696,00€. Σύνολο ἐσόδων 16.545,60€. Σύνολο ἐξόδων 15.696,00€. Ὑπόλοιπο 31/12/2009, 849,60€. Βιβλιοπωλείου: Ἔσοδα: Ὑπόλοιπο 2008, 2.784,84€, εἰσπράξεις στο ταμεῖο γιά τό ἔτος 2009, 91.707,90€ Ἔξοδα: Πληρωμές - προμηθευτές - ἀν/σιμα 92.029,55€ ὑπόλοιπο ταμείου 31/12/2009, 55.427,00€ ἀπαιτήσεις ἀπό πελάτες 31/12/2009, 3.280,41€ ὑποχρεώσεις σέ προμηθευτές 31/12/2009, 55.427,00€ 29
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟ ΚΑΙ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΓΟΡΤΥΝΗΣ ΚΑΙ ΑΡΚΑΔΙΑΣ
∆ωρεές Γιά τήν ἀνέγερση τού Πολιτιστικοῦ Κέντρου τῆς Ἱ. Μητροπόλεως 1) Ἱ. Μητρόπολις Γορτύνης καί Ἀρκαδίας 10.000 €, 2) Ἐνορία Μ. Βρύσης 1.350 €, 3) Ἐνορία Πρινιᾶ Μαλεβ. 50 €, 4) Ἐνορία Στερνῶν 250 €, 5) π. Παντελεήμων Κτιστάκης 50 €,
6) π. Εμμ. ∆ασκαλάκης Ἀσήμι 300 €, 7) κ. Πελαγία Φραγκιουδάκη 60 €, 8) κ. Γεώργιος Κοσμαδάκης 50 € 9) κ. Γεώργιος Καργάκης 150 € και 10) Τόκοι α΄ ἐξαμήνου 60,50 €.
Γιά τό Ἐπικοινωνιακό καί Μορφωτικό Ἵδρυμα τῆς Ἱ. Μητροπόλεως 1) Σεβ. Μητροπολίτης Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακάριος 982 €, 2) Ἱ. Μονή Βροντησίου 200 €, 3) Ἱ. Μονή Κουδουμᾶ 500 €, 4) Ἐνορία Γαλιᾶς 200 €, 5) Ἐνορία Πρινιᾶ Μαλεβ. 50 €, 6) Ἐνορία Καστελλίου Μον. 40 €, 7) Ἐνορία Πιτσιδίων 50 €, 8) Ἐνορία Καμαρῶν 100 €, 9) Ἐνορία Ἁγ. Τίτου Τυμπακίου 200 €, 10) Ἐνορία Πρεβελιανῶν 100 €, 11) Ἐνορία Τεφελίου 50 €,
12) Ἐνορία Γκαγκαλῶν 50 €, 13) π. Παντελεήμων Κτιστάκης 50 €, 14) π. Νεκτάριος Πατεράκης 400 €, 15) κ. Νικόλαος Τσαφαντάκης 8, 24 €, 16) κ. Γεώργιος Σαβοϊδάκης Α.Ε. 170 €, 17) κ. Γεώργιος Χλωρός 50 €, 18) κ. Ἐλευθερία Λύτινα 300, 19) κ. Αἰκατερίνη ∆ουλουφάκη 1.440 €, ἐκ μέρους οἰκείων καί φίλων καί εἰς μνήμην τοῦ μακαριστοῦ συζύγου αὐτῆς Ἰωάννου ∆ουλουφάκη, Ἰατροῦ καί 20) Τόκοι α΄ ἐξαμήνου 6,24 €.
Γιά τό Ραδιοφωνικό πρόγραμμα τῆς Ἱ. Μητροπόλεως 1) Ἱ. Μ. Ὁδηγητρίας 100 €.
Γιά την Ἱ. Μητρόπλη 1) Σεβ. Μητροπολίτης Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακάριος 800 €.
Ἡ Ἱ. Μητρόπολη εὐχαριστεῖ πολύ καί εὔχεται καί ὑπέρ τῶν δωρητῶν της. Ὅλες οἱ προσφορές βοηθοῦν τήν συνέχιση τῆς ἀνέγερσης τοῦ Πολιτιστικοῦ Κέντρου καί τήν ἀνάπτυξη τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ, μορφωτικοῦ καί κοινωνικοῦ ἔργου τῆς Τοπικῆς Ἐκκλησίας. 30
Τὸ 1922 ἦρθε ἀπὸ τὴν Μικρασία μὲ τοὺς πρόσφυγες ἕνα ὀρφανὸ Ἑλληνόπουλο, ὀνόματι Συμεών. Ἐγκαταστάθηκε στόν Πειραιᾶ σὲ μία παραγκούλα καὶ ἐκεῖ μεγάλωσε μόνο του. Εἶχε ἕνα καροτσάκι καὶ ἔκανε τὸν ἀχθοφόρο, μεταφέροντας πράγματα στό λιμάνι τοῦ Πειραιᾶ. Γράμματα δέν ἤξερε οὔτε πολλὰ πράγματα ἀπὸ τὴν πίστη μας. Εἶχε τὴ μακαρία ἁπλότητα καὶ πίστη ἁπλῆ καὶ ἀπερίεργη. Ὅταν ἦρθε σὲ ἡλικία γάμου νυμφεύθηκε, ἔκανε δύο παιδιὰ καὶ μετακόμισε μὲ τὴν οἰκογένειά του στή Νίκαια. Κάθε πρωὶ πήγαινε στό λιμάνι τοῦ Πειραιᾶ γιά νά βγάλει τὸ ψωμάκι του. Περνοῦσε ὅμως κάθε μέρα τὸ πρωὶ ἀπὸ τὸ ναὸ τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος, ἔμπαινε μέσα, στεκόταν μπροστὰ στό τέμπλο, ἔβγαζε τὸ καπελάκι του καὶ ἔλεγε: «Καλημέρα Χριστέ μου, ὁ Συμεὼν εἶμαι. Βοήθησέ μὲ νά βγάλω τὸ ψωμάκι μου». Τὸ βράδυ πού τελείωνε τή δουλειά του, ξαναπερνοῦσε ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, πήγαινε πάλι μπροστὰ στό τέμπλο καὶ ἔλεγε: «Καλησπέρα Χριστέ μου, ὁ Συμεὼν εἶμαι. Σ εὐχαριστῶ πού μὲ βοήθησες καὶ σήμερα». Καὶ ἔτσι περνοῦσαν τὰ χρόνια τοῦ εὐλογημένου Συμεών. Περίπου τὸ ἔτος 1950 ὅλα τὰ μέλη τῆς οἰκογένειάς του ἀρρώστησαν ἀπὸ φυματίωση καὶ ἐκοιμήθησαν ἐν Κυρίῳ. Ἔμεινε ὁλομόναχος ὁ Συμεὼν καὶ συνέχισε ἀγόγγυστα τή δουλειά του, ἀλλὰ καὶ δέν παρέλειπε νά περνᾶ ἀπὸ τὸν ἅγιο Σπυρίδωνα νά καλημερίζει καὶ νά καλησπερίζει τὸν Χριστό, ζητώντας τὴν βοήθεια Του καὶ εὐχαριστώντας Τον. Ὅταν γέρασε ὁ Συμεών, ἀρρώστησε. Μπῆκε στό νοσοκομεῖο καὶ νοσηλεύτηκε περίπου γιά ἕνα μῆνα. Μία προϊσταμένη ἀπὸ τὴν Πάτρα τὸν ρώτησε κάποτε: -Παπποῦ, τόσες μέρες ἐδῶ μέσα δέν ἦρθε κανεὶς νά σὲ δεῖ. ∆έν ἔχεις κανένα δικό σου στόν κόσμο; Ἔρχεται, παιδί μου, κάθε πρωὶ καὶ ἀπόγευμα ὁ Χριστὸς καὶ μὲ παρηγορεῖ. -Καὶ τὶ σοῦ λέει, παπποῦ; -«Καλημέρα Συμεών, ὁ Χριστὸς εἶμαι, κάνε ὑπομονή». «Καλησπέρα Συμεών, ὁ Χριστὸς εἶμαι, κάνε ὑπομονή». Ἡ προϊσταμένη παραξενεύτηκε καὶ κάλεσε τὸν Πνευματικὸ της, π. Χριστόδουλο Φάσο, νά ἔρθει νά δεῖ τὸν Συμεὼν μήπως πλανήθηκε. Ὁ π. Χριστόδουλος τὸν ἐπισκέφθηκε, τοῦ ἔπιασε κουβέντα, τοῦ ἔκανε τὴν ἐρώτηση τῆς προϊσταμένης καὶ ὁ Συμεὼν τοῦ ἔδωσε τὴν ἴδια ἀπαντήση. Τὶς ἴδιες ὧρες πρωὶ καὶ βράδυ, ποὺ ὁ Συμεὼν πήγαινε στό ναὸ καὶ χαιρετοῦσε τὸν Χριστό, τώρα καὶ ὁ Χριστὸς χαιρετοῦσε τὸν Συμεών. Τὸν ρώτησε ὁ Πνευματικός: Μήπως εἶναι φαντασία σου; -Ὄχι, πάτερ, δεν εἶμαι φαντασμένος, ὁ Χριστὸς εἶναι. -Ἦρθε καὶ σήμερα; -Ἦρθε. -Καὶ τὶ σοῦ εἶπε; -Καλημέρα Συμεών, ὁ Χριστὸς εἶμαι. Κάνε ὑπομονή, σὲ τρεῖς μέρες θὰ σὲ πάρω κοντά μου πρωΐ - πρωΐ. Ὁ Πνευματικὸς κάθε μέρα πήγαινε στό Νοσοκομεῖο, μιλοῦσε μαζὶ του καὶ ἔμαθε γιά τὴ ζωὴ του. Κατάλαβε ὅτι πρόκειται περὶ εὐλογημένου ἀνθρώπου. Τὴν τρίτη ἡμέρα πρωΐ - πρωΐ πάλι πῆγε να δεῖ τὸν Συμεὼν καὶ νά διαπιστώσει ἂν θὰ πραγματοποιηθεῖ ἡ πρόρρηση ὅτι θὰ πεθάνει. Πράγματι ἐκεῖ ποῦ κουβέντιαζαν, ὁ Συμεὼν φώναξε ξαφνικά: «Ἦρθε ὁ Χριστός», καὶ ἐκοιμήθη τὸν ὕπνο τοῦ δικαίου. Αἰωνία του ἡ μνήμη. Ἀμήν. _________________________________________
(Ἀπὸ τὸ βιβλίο ΑΣΚΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ, 2008, σελ. 350-351, Ἱερὸν Ἡσυχαστήριον Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, Μεταμόρφωσις Χαλκιδικῆς). 31
32