“...βλέπομεν γάρ ἄρτι δι΄ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δέ πρόσωπον πρός πρόσωπον. ἂρτι γινώσκω ἐκ μέρους, τότε δέ ἐπιγνώσομαι καθώς καί ἐπεγνώσθην...” (Α΄ Κορ. 13, 12)
Τριμηνιαία περιοδική ἔκδοση Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Ἰανουάριος - Φεβρουάριος- Μάρτιος 2016
ΤΕΥΧΟΣ 37
Περιεχόμενα
σελ. 3 Συναξάρι " Ὑπαπαντή τοῦ Κυρίου" σελ. 4 ''Λήθη'' τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακαρίου σελ. 6 Ἐκ Φαναρίου ''Αἱ «καλοπερασικαί» συνέπειαι: ἀ-παιδεία...'' τοῦ Σεβ. Γέροντος Χαλκηδόνος κ. Ἀθανασίου σελ. 8 " Ὁρατά - Ἀόρατα", τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακαρίου σελ. 12 "Γεροντισμός, φανατισμός, θρησκεία" Δ΄, τοῦ Πανοσιολ. Ἀρχιμ. Εἰρηναίου Δεληδήμου σελ. 18 " Ὡραιοποιημένα κατορθώματα...", τοῦ Ὁσιολ. Ἱερομ. Μακαρίου, Κελλίον Μαρουδᾶ Ἀγ. Ὄρους σελ. 19 " Ἡ Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία", τοῦ μακαριστοῦ Ἰωάννου Φουντούλη, Kαθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σελ. 22 " Ὑπέρ τοῦ ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν...", τοῦ Μητροπολίτου Σερβίων καί Κοζάνης κυροῦ Διονυσίου σελ. 24 "Μέ ἐνδιαφέρον γιά τούς νέους", Σ᾽ ἕνα νεαρό γιά τή μοναξιά καί τήν ἀληθινή ἐπικοινωνία, τοῦ Ἁγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς σελ. 26 "Μαζί μέ τούς γονεῖς", Γιά τήν παιδική ψυχολογία, τοῦ Ὁσίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου σελ. 28 "Γραφεῖα Ἱερᾶς Μητροπόλεως" σελ. 30 Πολιτιστικό Κέντρο: ἀπό τό τμῆμα Κοινωνικῆς ἀλληλεγγύης σελ. 31 Συσσίτια, τράπεζες τροφίμων, δωρεάν διανομή ρυζιοῦ σελ. 32 Πολιτιστικό Κέντρο: Ἀπό τή χριστουγεννιάτικη ἐκδήλωσή μας σελ. 34 Πολιτιστικό Κέντρο: Ραδιοφωνικός Σταθμός Ἱ. Μητροπόλεως Γορτύνης καί Ἀρκαδίας «Ὁ Εὔδιος Λιμήν», Ἀπό τήν κοπή τῆς ἁγιοβασιλόπιτας τῆς Ἱ. Μητροπόλεως στό Πόλιτιστικό της Κέντρο σελ. 35 Πολιτιστικό Κέντρο: δραστηριότητες τμημάτων σχολικοῦ ἔτους 2015 - 16, - δωρεές
Ἡ ἱστοσελίδα μας: www. imga.gr 2 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
Ἐν Ἐσόπτρῳ Τριμηνιαία ἔκδοση: Τμήματος ἐκδόσεων Πολιτιστικοῦ Κέντρου - Ἐπικοινωνιακοῦ καί Μορφωτικοῦ Ἱδρύματος Ἱ. Μητροπόλεως Γορτύνης καί Ἀρκαδίας. Συντακτική ἐπιτροπή: Ὁ Μητροπολίτης Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακάριος καί οἱ Πρεσβ. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος, Χαράλαμπος Κοπανάκης. Ἐπικοινωνία: Μητροπόλεως 9, 70400 Μοῖρες,τηλ. 2892022208, φάξ 28920 24804, email: info@imga.gr Σχεδίαση περιοδικοῦ: Ὁ Μητροπολίτης Ἐκτύπωση: «Τυποκρέτα», ΒΙ.ΠΕ. Ἡρακλείου Κρήτης, τηλ. 2810-382800, email: info@kazanakis.gr
Τό παρόν ἔντυπο ἐκδίδεται ἀπό τό Ἐπίσημο Δελτίο τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης “ Ἀπόστολος Τίτος ’’ καί διατίθεται δωρεάν
Ἐξώφυλλο: Ὁ Ἅγιος Συμεών, τοιχογραφία Ἱ. Μονῆς Βροντησίου Ὀπισθόφυλλο: Καθολικό Ἱ. Μονῆς Βροντησίου
ΣΥ ΝΑΞΑΡΙ
Ὑπαπαντή τοῦ Κυρίου
Δ
(2 Φεβρουαρίου)
εσποτικὴ ἑορτὴ, σὲ ἀνάμνηση τῆς ἔλευσης τοῦ μικροῦ Χριστοῦ ἀπὸ τοὺς γονεῖς του στὸν Ναὸ τῶν Ἱεροσολύμων καὶ τῆς ὑποδοχῆς του ἀπὸ τὸν πρεσβύτη Ἱερέα Συμεών. Ἑορτάζεται μαζὶ μὲ τὴν ἀνάμνηση τοῦ γεγονότος τοῦ καθαρισμοῦ τῆς Παναγίας ἀπὸ τὴ λοχεία (σαραντισμός). Ἡ Ὑπαπαντὴ τοῦ Κυρίου εἶναι μία ἀπὸ τὶς 12 μεγάλες ἑορτὲς τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἡ λέξη Ὑπαπαντὴ σημαίνει προϋπάντηση. Τὸ γεγονὸς τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Κυρίου, ἐξιστορεῖ ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς (β΄, Ἡ Ὑπαπαντή τοῦ Κυρίου ἔργο κ. Π. Μόσχου 22-38), τὸ ὁποῖο συνέβη σαράντα ἡμέρες μετὰ τὴ Γέννηση τοῦ Ἰησοῦ. Ἐπειδή, σύμφωνα μὲ τὸ μωσαϊκὸ νόμο, ἦταν τὸ πρῶτο παιδὶ τῆς οἰκογένειας καὶ μάλιστα ἀγόρι, ἔπρεπε νὰ ἀφιερωθεῖ στὸν Θεὸ καὶ συγχρόνως οἱ γονεῖς νὰ προσφέρουν σὲ Αὐτὸν μία μικρὴ θυσία ἀπὸ ἕνα ζευγάρι τρυγόνια ἢ δύο μικρὰ περιστέρια. Τὸν Ἰωσὴφ καὶ τὴ Μαρία προϋπάντησε στὸν Ναὸ ὁ ὑπερήλικας Συμεών, ὁ ὁποῖος δέχθηκε τὸν Χριστὸ στὴν ἀγκαλιά του. Ὁ πρεσβύτης Ἱερέας εἶχε λάβει ὑπόσχεση ἀπὸ τὸν Θεὸ ὅτι δὲν θὰ πεθάνει, προτοῦ νὰ δεῖ τὸν Χριστὸ καὶ Τὸν εὐχαρίστησε μὲ τὰ λόγια: «Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, δέσποτα, κατὰ τὸ ῥῆμά σου ἐν εἰρήνῃ, ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν σου, ὃ ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν, φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν καὶ δόξαν λαοῦ σου Ἰσραήλ». Ἀρχικά, ἡ Ὑπαπαντὴ γιορταζόταν στὸν βυζαντινὸ κόσμο στὶς 14 Φεβρουαρίου. Ἦταν μία μικρὴ ἑορτή, τὴν ὁποία ἀνήγαγε σὲ δεσποτικὴ ὁ Αὐτοκράτορας Ἰουστινιανὸς τὸ 542 καὶ ἐπέβαλε νὰ ἑορτάζεται στὶς 2 Φεβρουαρίου, προκειμένου νὰ ζητήσει τὴ μεσιτεία τοῦ Κυρίου γιὰ ἕνα λοιμὸ ποὺ εἶχε ἐνσκήψει στὴν ἐπικράτειά του. • Ἐν Ἐσόπτρῳ | 3
Λήθη * «... Ὅλα μοιάζουν σάν νά σκεπάστηκαν μέ ἄχρωμα φθινοπωρινά φύλλα πού εἰκονογραφοῦν μία χρόνια χειμωνιάτικη αἰχμαλωσία, ὑπό τόν ἀχαλίνωτο ἀστερισμό τοῦ μηδενισμοῦ καί τῆς ὑλοκρατίας...»
Ἀ
γαπητοί μου, ὁ νέος χρόνος ἄρχισε. Ἡ εὐχή καί ἡ προσευχή μας εἶναι νά δώσει ὁ Φιλεύσπλαχνος Θεός, ὥστε νά διέλθει ὁ χρόνος αὐτός μέ εἰρήνη, χωρίς πολέμους καί χωρίς ἐπιδείνωση τῶν καταστάσεων πού βιώνει ἡ παγκόσμια κοινότητα καί δή ὁ Χριστιανισμός καί πιό πολύ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στή Μέση Ἀνατολή καί ἀλλοῦ. Κατά τήν ἀλλαγή τοῦ χρόνου καλό εἶναι εἶναι νά θυμηθοῦμε, ὅτι ὁ χρόνος στό πέρασμά του φέρνει πολλά καί ὅτι μία ὁρμητική ἰδιότητα πού κυλᾶ μέσα του ἀργά εἶναι ἡ λήθη, ὑπό τό κράτος τῆς ὁποίας πολλά λησμονοῦνται. Στήν ἐποχή μας ἡ ταχύτητα τῆς λήθης ἐπαυξήθηκε, κινεῖται πολύ γρηγορότερα ἀπό περασμένους αἰῶνες. Ἀκόμα καί ἡ ἀντίσταση τῆς ἱστορίας ἐναντίον τῆς λήθης προκειμένου νά διακρατήσει στήν ἐγκόσμια μνήμη τά γεννηθέντα, σχεδόν ἔχει νικηθεῖ καί δέν εἶναι ἄγνωστο ὅτι, γιά πολλούς σοφούς, ἔχουμε περάσει ἤδη στήν μεταϊστορία τῆς ἀνθρωπότητας. Σ᾽ αὐτή τή μεταϊστορία ἡ σχέση ἰσοβιότητας χρόνου καί λήθης ἰσχυροποιεῖται μέ περισσότερα δεσμά, σέ τέτοιο βαθμό, πού ὁ χρόνος στό πέρασμά του σαρώνει τά πάντα μέ μεγαλύτερη εὐκολία. Στό διάβα τοῦ ἐνισχυμένου μέ τή λήθη χρόνου, ὅλα γίνονται ὁμόφρονα τῆς σχετικότητας, χωρίς ἠθική, χωρίς κανένα σεβασμό σέ τίποτα, χωρίς καμιά ἀξία, χωρίς κανένα φραγμό, μέ ἀποτέλεσμα τήν ἐπικράτηση τοῦ ὑποκειμενισμοῦ καί τήν κυριαρχία τοῦ ἀμοραλι4 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
σμοῦ. Ἡ κατάληξη τῶν πραγμάτων εἶναι, ὅπως βλέπετε, τό σύγχρονο δρᾶμα μέ τό ξεπέρασμα κάθε ἔννοιας ἠθικῆς πού δημιούργησε τήν ἠθική κρίση, τήν ἠθική κρίση τήν διαδέχθηκε ἡ οἰκονομική κρίση καί συνήθως τό ξέσπασμα τῆς οἰκονομικῆς κρίσης, μή γένοιτο Κύριε, τό ἀκολουθεῖ ὁ πόλεμος! Δυστυχῶς αὐτή εἶναι ἡ σειρά τῶν γεγονότων, ὅπως μᾶς τά περιγράφει ἡ διαχρονία τῆς ἀνθρώπινης τραγικότητας. Τά περισσότερα πράγματα στροβιλίζονται γύρω ἀπό μία νοοτροπία ρωμαϊκῆς ἀρένας ἡ ὁποία ἐνίοτε διψᾶ γιά αἷμα. Ὅλα μοιάζουν σάν νά σκεπάστηκαν μέ ἄχρωμα φθινοπωρινά φύλλα πού εἰκονογραφοῦν μία χρόνια χειμωνιάτικη αἰχμαλωσία, ὑπό τόν ἀχαλίνωτο ἀστερισμό τοῦ μηδενισμοῦ καί τῆς ὑλοκρατίας. Ἡ λήθη σήμερα ἔκανε ἀσύλληπτο τό μέγεθος τῆς αὐτονόμησης τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό. Οἱ ἄνθρωποι πού ἀντιδροῦσαν τά περασμένα χρόνια καί στρέφονταν ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας ὡς παράγοντος ἀναχρονισμοῦ, τώρα προσκυνοῦν καί τιμοῦν ποικίλα ἰνδάλματα εἰδωλολατρείας αἰώνων. Ἡ ἀθεΐα, ὁ μηδενισμός καί ἡ ὑλοκρατία εἶναι οἱ ἀρετές πού ἐνδύεται ὅλο καί περισσότερο ὁ δῆθεν πολιτισμένος κόσμος, αὐτός πού ξέχασε τόν Θεό καί πού τούτη τή στιγμή ἐφοδιάζει μέ ὅπλα, χέρια φανατισμένων οἱ ὁποῖοι χύνουν αἷμα ἀνυπεράσπιστων χριστιανῶν στή μέση Ἀνατολή. Μήπως ὅμως ἡ λήθη δέν ἔχει κατακτήσει καί τό μεγαλύτερο μέρος ἐκείνων
• πού δηλώνουν χριστιανοί; Γίναμε μικροί, πολύ μικροί, ἐπιλήσμονες τῶν εὐεργεσιῶν τοῦ Θεοῦ. Κάνουμε τελικά τό θέλημά μας ἐντός τῆς κοινωνίας τῆς ἀθεΐας τῶν ἀθέων, τό ὁποῖο ἀνευλόγητο θέλημα ἐπεξεργάστηκε τή γένεση μίας ἄλλης ἀθεΐας, τῆς ἀθεΐας, τῶν πιστῶν! Καί ἐδῶ, στόν χῶρο τῆς ἀθεΐας τῶν πιστῶν, παρατηρεῖται ἀπό τή μιά μεριά ἀχαριστία, μῖσος, σκληροκαρδία, πάθη βαθειά, ἀσέβεια, ναρκισσισμός, θρησκευτικός νομικισμός, ἱεροκατηγορία, κατάκριση κ.λ.π. καί ἀπό τήν ἄλλη μία ἀκατάσχετη ἀρετολογία, ἀσχολούμενη μέ ἐξέχοντα πνευματικά πρόσωπα, κενή βιώματος καί μεστή ὑποκρισίας. Ἐξαιρέτως ἡ ἀνυπακοή πού ὑποκρύπτει τήν ἰδιωτική εὐλάβεια δραστηριοτήτων, χωρίς ἐκκλησιαστική εὐλογία ἡ ὁποία μέ σεμνότυφο ὕφος ἐνεργεῖ γιά τό κάτι ἄλλο ἀπό τήν Ἐκκλησία, δηλαδή δραστηριότητες πού ἀρνοῦνται νά γίνουν διακόνημα τῆς Ἐκκλησίας καί πού δυστυχῶς, τώρα δέν φαίνεται τόσο καθαρά, αὐτή ἡ ἀνυπακοή θά πονέσει στό μέλλον πολύ τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Φυσικά τό κακό πού κάνει δέν εἶναι τελικά στά πρόσωπα τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά στήν ἴδια τήν Ἐκκλησία. Ποιό εἶναι τό ἀντίδοτο γιά ὅλα τά προαναφερθέντα; Ἡ ἁγία μετάνοια. Μέ λίγο φιλότιμο καί ἀγῶνα μποροῦμε νά βροῦμε ὅλοι μας τή μετάνοια. Ἡ μετάνοια δέν εἶναι ἄπιαστη ἀρετή. Ἡ μετάνοια εἶναι ἡ ἀπαγκίστρωση ἀπό τά βαρίδια πού μᾶς κρατοῦν δεμένους στήν καταστροφική ἀποστασία καί ἀνυπακοή μας. Χωρίς τή μετάνοια τά πάθη μας θά γίνουν πολύμορφα. Ἡ μετάνοια θά μᾶς γεμίσει μέ σιγουριά, ἀγαθότητα καί ἄδολη ἀγάπη καί ἐπιστροφή πρός τήν Ἐκκλησία. Ἐπιπροσθέτως ἡ μετάνοια θά μᾶς βοηθήσει νά
δοῦμε τήν περιδίνησή μας περί τόν ἑαυτό μας καί νά ἀπομυθοποιήσουμε τά θεάματα τῶν ἰδεολογημάτων μας. Ἡ μετάνοια θά μᾶς βοηθήσει νά ἐπιστρέψουμε στόν ἔσω κόσμο μας πού τόν λερώνουμε μέ ἁμαρτίες. Ἡ μετάνοια καθαρίζει τά ἀποπνικτικά καί βλαβερά κύματα τῆς καλπάζουσας φαντασίας καί τῶν λογισμῶν καί μᾶς κάνει φίλους μέ τόν Θεό καί τούς συνανθρώπους μας. Νά ἐπιστρέψουμε ὅλοι πρός τόν Κύριο καί στήν ἐν τοῖς πράγμασι ὀρθόδοξη ζωή. Τό αὐτονομημένο καί κρυμμένο θέλημα εἶναι λήθη Θεοῦ, περιφρόνηση τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν ἱερῶν θεσμῶν της. Στόν χρόνο τῆς ζωῆς μας εἶναι ἀνάγκη νά κυριαρχήσει ἡ μετάνοια. Νά γίνουμε ὅλοι μας Ἐκκλησία. Νά ταπεινωθοῦμε πνευματικά, φεύγοντας ἀπό κάθε εἰκονική πραγματικότητα καί ψευδαίσθηση. Νά εὐχαριστήσουμε τόν Θεό γιά ὅτι μᾶς ἔδωσε κατά τόν περασμένο χρόνο καί νά τόν παρακαλέσουμε νά μᾶς χαρίσει φώτιση γιά νά συναντήσουμε τή μετάνοια. Νά ἔχετε ὅλοι σας τήν οὐράνια εὐλογία Του γιά τόν νέο χρόνο. Χρόνια Πολλά. Μέ ἑόρτιες εὐχές † Ὁ Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μακάριος
* Ἐγκύκλιος τοῦ Σεβ. γιά τήν Πρωτοχρονιά τοῦ ἔτους 2016
•
Ἐν Ἐσόπτρῳ | 5
Ε Κ ΦΑ Ν Α Ρ ΙΟ Υ
Αἱ «καλοπερασικαί» συνέπειαι: ἀ-παιδεία...
τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος κ. Ἀθανασίου *
Ἔργο κ. Π. Μόσχου
Μ
έσα στὴν ἐν πολλοῖς "εὐλογημένην" πορείαν τῆς ἐποχῆς μας, ἰδιαιτέραν, ὅπως παντοῦ καὶ πάντοτε, θέσιν κατέχει τὸ σημαντικότατον θέμα τῆς παιδείας. Τῆς παιδείας, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τὴν βάσιν τῆς κοινωνίας. Τῆς παιδείας, ἡ ὁποία ἀρχίζει ἀπὸ τὴν οἰκογένειαν καὶ συνεχίζεται εἰς τὸ σχολεῖον καὶ τὴν Ἐκκλησίαν. Ὅμως τί συμβαίνει, ὅταν σήμερον κλονίζεται ὁ θεσμὸς τῆς οἰκογένειας, ὅτε "τυφλὸς ἐὰν τυφλὸν ὁδηγῇ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται" (Ματθ. 15, 14), πολλά δὲ καὶ ὀξέα εἶναι τὰ προβλήματα τοῦ σχολείου καὶ τῆς Ἐκκλησίας; Ἰδοὺ τί γράφει ὁ μὲ χιοῦμορ διακρινόμενος φιλόλογος-ἱστορικὸς καὶ στοχαστὴς Σαράντος Καργᾶκος εἰς τὸ τελευταῖον του κείμενον τῆς 7.1.2011, μὲ τίτλον "Κρίσις ἢ ἐπιθανάτιος ρόγχος" ἐπὶ τοῦ θέματος αὐτοῦ: "Δὲν ὑπάρχει κρίση στὴν παιδεία· ὑπάρχει ἐπιθανάτιος ρόγχος. Γι' αὐτὸ εἶναι ἀνα6 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
γκαία ἡ παρέμβαση τῆς Ἐκκλησίας: νὰ τὴν ἐξομολογήσει, νὰ τῆς δώσει ἄφεση ἁμαρτιῶν νὰ τὴν κοινωνήσει καὶ ἀκολούθως νὰ ψάλει τὸ "Ἄμωμοι ἐν ὁδῶ, ἀλληλούϊα". Ἡ παιδεία μας ἀπὸ παλαιῶν ἐτῶν θυμίζει τὸ ὑπέροχον πτῶμα τῶν Ντανταϊστῶν… Τὸ πνευματικὸ σκοτάδι ἔγινε χρόνια τώρα περιρρέουσα ἀτμόσφαιρα στὸν τόπο μας (καὶ ὄχι μόνον). Ἀμετάτρεπτο πεπρωμένο· ποὺ τώρα εἶναι πετρωμένο. Ἡ εὐφημιστικά λεγόμενη παιδεία μας δὲν θερμαίνει, δὲν φλογίζει, δεν φωτίζει· σκοτίζει. (Παρὰ τὰ περὶ Θρησκευμάτων, Παιδείας καὶ "διὰ βίου μάθησης"). Τὸν τόνο στὰ σχολεῖα μας δὲν τὸν δίνει ἡ κατάρτιση, ἀλλὰ ὁ ἐξυπνακισμὸς… Ἔτσι, ἀδιαπαιδαγώγητη ἡ ἑλληνικὴ νεολαία τρέφεται μὲ συνθήματα τοῦ τύπου: " Ἕλληνας δὲν γεννιέσαι οὔτε γίνεσαι· καταντᾶς". Αὐτὸ πιπιλᾶνε σὰν καραμέλα στὰ σχολεῖα μας τὰ παιδιά. Ἂς μὴ μᾶς δυσαρεστεῖ αὐτό. Τί ἦταν μέχρι σήμερα ἡ ἐκπαιδευτική μας πολιτική; Ὁδήγηση μὲ ἁμάξι χωρίς φρένα καὶ μὲ ὁδηγό ἀτζαμῆ… Ὅσο γιὰ τὰ θρησκευτικά, αὐτὰ θὰ γίνουν παραθρησκευτικά. Περισσότερο θὰ διδάσκεται ὁ "Κώδικας Ντά Βίντσι" καὶ οἱ θεωρίες τῆς Μπλαβάτσκι, παρὰ ἡ ἐπί τοῦ ὄρους ὁμιλία, ὁ λόγος περὶ ἀγάπης τοῦ Παύλου καὶ ἡ περίφημη ἐπιστολὴ τοῦ Βασιλείου "Πρὸς τοὺς νέους ὅπως ἄν ἐξ ἑλληνικῶν ὠφελοῖντο λόγων". Ἀλλὰ ἡ σωτηρία τοῦ μυαλοῦ ἀπαιτεῖ ἕνα σχολεῖο, ποὺ νὰ μὴν εἶναι σφαγεῖο ὀνείρων". Ἂς ἀναφερθοῦν τώρα ἐδῶ μερικὰ μό-
• νον παραδείγματα πρὸς ἐπίρρωσιν τῶν ἀνωτέρω, ἑκ τοῦ ἀμέσου παρελθόντος μας, δῶρα, ὡς μὴ ὤφελεν, τῆς σοφῆς καὶ κατά τινας πολιτικοὺς ἀναλυτὰς δι' ἐγκεφαλικῶν καὶ προστατοειδῶν ἐστεμμένης πολιοσεβάστου Ἑσπερίας -ἀπότοκα τοῦ μεταμοντέρνου ματεριαλισμοῦ καὶ τῆς πολυπολιτισμικότητος– ἐκ τῆς ὁποίας βεβαίως πολλὰ τὰ καλά, ἀλλὰ καὶ κακὰ κυοφοροῦνται, τὰ ὁποῖα καταλλήλως διοχετευόμενα, πιθηκικῶς ἀπομιμοῦνται καὶ δή: Ἡ ἀπομάκρυνση τῶν χριστιανικῶν συμβόλων ἐκ τῶν σχολείων, τὰ προβλήματα ἐπὶ τῶν θρησκευτικῶν μαθημάτων καὶ τελευταίως ἡ διαγραφὴ τῶν χριστιανικῶν ἑορτῶν ἐκ τοῦ ἑορτολογίου. Πάντα δὲ ταῦτα ἐν ὀνόματι τῆς πολυφιλήτου δημοκρατίας, τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, τῆς ἰσότητος τῶν φύλων, ἀνεξαρτήτως φυλῆς καὶ θρησκεύματος, τῆς ἀνοχῆς, τῆς ἄρσεως τῶν συνόρων – πρβλ. τοὺς ἄνευ συνόρων ἰατρούς, καλλιτέχνας κ.ἄ.-, τὰ ὁποῖα ἐπέφεραν τὸ χάος τῆς παγκοσμιοποιήσεως μὲ ἀπροβλέπτους ἐθνικάς, πολιτικάς, κοι-
νωνικάς, οἰκονομικάς, πολιτισμικὰς κ.ἄ. ἀναστατώσεις. Ἂς μὴ λησμονῶμεν τὸ σοφόν, ὅτι "ὁ ἐπιθυμῶν νὰ διαλύσει ἓν κράτος, δέον νὰ προσβάλει τὴν θρησκείαν, τὴν γλῶσσαν καὶ τὸν πολιτισμὸν αὐτοῦ", τ.ἔ. τὴν ταυτοτητά του. Ποῖα δὲ τὰ "ἀντίδωρα" τῆς καθ᾽ ἡμᾶς Ἀνατολῆς; Τὰ φολκλόρ, τὰ πολιτιστικά, αἱ ὀρχήσεις καὶ αἱ διασκεδάσεις. Καὶ πάντα ταῦτα ἐν ὀνόματι τῆς παιδείας, συνδεόμενα οὐχὶ σπανίως καὶ μὲ Business ἐνίοτε ἴσως "ἀναγκαστικὰς" καὶ τὴν προβολὴν (Show). Βεβαίως ὅλα αὐτὰ καλὰ καὶ ἅγια, καὶ ἀναγκαῖα, ὅμως ἐν τῷ μέτρῳ. Καὶ ποῖαι αἱ "καλοπερασικαὶ" συνέπειαι; Ἀ-παιδεία, ἀναλφαβητισμός, ἀντιληπτικὴ καὶ γλωσσικὴ δυσχέρεια καὶ ἀδυναμία κ.ἄ. πολλά. Ἂς ὄψονται ἀσπασίως "ἀνεύθυνοι", ὑπεύθυνοι καὶ μὴ, ἁρμόδιοι καὶ μὴ φορεῖς, καρεκλοκένταυροι καὶ μὴ εἰς δόξαν Θεοῦ. Ἔρρωσθε. * Ἐφημερίδα «Ἀπογευματινή» Κωνσταντινουπόλεως 3/3/2011
•
Προσοχή στούς δρόμους καί στό ἀλκοόλ...
Ἡ Ἑλλάδα ἔχει τούς διπλάσιους νεκρούς ἀπό τόν Εὐρωπαϊκό μέσο ὄρο. Ἡ Ἑλλάδα εἶναι πρώτη στή λίστα μέ τά περισσότερα θύματα ἀπό θανατηφόρα τροχαῖα, ἐνῶ τό 40% περίπου ἀπό αὐτά, ὀφείλονται στήν κατανάλωση ἀλκοόλ. Εἶναι θλιβερό νά χάνονται τόσοι ἄνθρωποι στούς δρόμους καί μάλιστα νέα παιδιά. Ἡ ἔλλειψη παιδείας καί καλῶν ὁδικῶν δικτύων, αὐξάνουν μέ γεωμετρική πρόοδο τά ἐν λόγῳ ἀτυχήματα. Ἄς προλάβουμε τό κακό μέ τή σύνεση, τήν ἀποφυγή κάθε ὑπερβολῆς καί μέ τή λήψη τῶν προβλεπόμενων μέτρων κατά τήν ὁδήγηση τῶν ὀχημάτων. Δέν εἶναι ἀνδρειωμένος ἐκεῖνος πού καταφεύγει σέ ἐπιδείξεις ὁδήγησης μέ ἀκραίους τρόπους. Προσοχή στούς δρόμους! Ἐν Ἐσόπτρῳ | 7
Ὁρατά - Ἀόρατα
τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακαρίου *
Σεβ. Μητροπολίτης Διοκλείας κ. Κάλλιστος
Σ
έ ἕνα διάλειμμα τῆς Σύναξης τῆς Ἱεραρχίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, (Κων/λη 29/8 μέχρι 2/9/2015, Ἱ. Ν. Ἁγ. Τριάδος), εἶδα νά κάθεται σέ ἕνα παγκάκι τοῦ αὔλειου χώρου, ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Διοκλείας κ. Κάλλιστος Ware (Γουέαρ), Καθηγητής τοῦ Παν/μίου τῆς Ὀξφόρδης, πρώην λαϊκός ἀγγλικανός, ὁ ὁποῖος σέ ἡλικία 24 ἐτῶν βαπτίσθηκε ὀρθόδοξος χριστιανός. Πλησίασα καί τόν ρώτησα: «Πῶς βλέπετε τό μέλλον τῆς Χριστιανοσύνης;» καί ἐκεῖνος μοῦ ἀπάντησε: «Ἡ Ἐκκλησία μελλοντικά δέν ἔχει νά περιμένει τίποτα ἀπό τά μεγάλα κράτη, οὔτε ἀπό κανένα ἄλλο ὁρατό, ἔχει νά περιμένει μόνον ἀπό ἀόρατα, τή Θεία Λειτουργία καί τή νοερά προσευχή». Πυκνός κατασταλαγμός τοῦ Σεβ. πού στέκει πέρα ἀπό τόν πνευματικό ἀπογυμνωτισμό τῆς Δύσης καί πέρα ἀπό τόν ταρταρινισμό τῆς Ἀνατολῆς. Ἀπόκριση, ἀνασυρμένη ἀπό τήν ταμίευση τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας, χωρίς συνυπολογισμό τοῦ ὑποκειμενισμοῦ τῶν ὁρατῶν. Ὁ Σεβ. ἔγινε ὀρθόδοξος σέ ἡλικία 24 ἐτῶν καί ἀναζήτησε στή ζωή του τήν ὀρθόδοξη 8 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
βιωματική πνευματικότητα καί ὄχι μία ἁπλή ἀλλαγή τοῦ ρυθμοῦ (rite) κάποιας θρησκευτικότητας καί προσχωρήσεως σέ κάποια ἄλλη, ἡ ὁποία νά διαθέτει συναρπασμό ριζῶν. Ἄς προσπαθήσουμε, παρακάτω, νά προσεγγίσουμε κάποιες ἀντανακλάσεις ἐκ τῶν ὡς ἄνω λεχθέντων τοῦ Σεβ. κ. Καλλίστου. Πράγματι, ἡ χριστιανοσύνη δέν ἔχει νά περιμένει τίποτα ἀπό τά μεγάλα κράτη, ἀφοῦ βλέπουμε ξεκάθαρα ὅτι κατευθύνονται ἐντόνως πρός μία ἀχαλύνωτη οὐδετεροθρησκεία καί γίνονται, κέντρα παραγωγῆς ὑλισμοῦ, ἀθεΐας καί μηδενισμοῦ. Ἡ σύγχρονη ἄβυσσος τῶν ἀλσυλίων τους, μέ τόν ἐν αὐτοῖς κίβδηλο εὐδαιμονισμό, ἔφεραν τήν ἄνοια ἑνός μεγάλου ὑλικοῦ χαυνώματος. Ὁ Νικολάϊ Γκόγκολ Βασίλιεβιτς, (1809 - 1852), ἔγραψε ὅτι: «ἕνα τεράστιο χασμουρητὸ ἀνοίας θὰ περικλείσει ὁλόκληρο τὸν κόσμο». Ὁ δέ Μεγάλος Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, (1821 - 1881), ἔγραψε προφητικά γιά τήν: «...γενική καί ὁμονοοῦσα μυρμηκοφωλιά. Γιατί ἡ ἀνάγκη γιά μιά παγκόσμια συνένωση εἶναι τό τρίτο καί τελευταῖο μαρτύριο τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης», (ὁ Μέγας Ἱεροεξεταστής). Ἡ γενικότητα αὐτή προετοιμάστηκε πρίν ἀπό ἀρκετά χρόνια. Διάβαζα σέ ἕνα περιοδικό τόν ἑξῆς τίτλο: «Testing the global Ethic», δηλαδή ἄς γευθοῦμε τήν παγκόσμια ἠθική. Ποιά εἶναι αὐτή; Ἡ παγκοσμοιοποίηση! Ὁ πολίτης τῆς νέας τάξης πραγμάτων εἶναι πλέον ὁ μαζάνθρωπος τῆς σύγχρονης ἀθεΐας, ἡ ὁποία βρῆκε ἔφορο ἔδαφος, γιά νά ἀναπτυχθεῖ καί στήν Εὐρώπη, ἡ
•
ὁποία πάσχει ἐμφανῶς ἀπό πρεσβυτική, γεροντική ἄνοια. Οἱ θεσμοί της, ὡς γνωστόν, ἀρνήθηκαν στό εὐρωπαϊκό σύνταγμα τήν ἀναφορά, ἔστω μέ τή μορφή τοῦ πολιτισμοῦ, στόν χριστιανισμό. Πάσχει ὅμως καί ὁ Χριστιανισμός ἀπό σοβαρή ἐνδογενῆ κρίση. Ἡ ἔξοδος ἀπ᾽ αὐτή βρίσκεται στή ἀναζήτηση τῆς συγχρονίας του μέ τήν πρωτοχριστιανική ἁπλότητα καί πίστη. Ἐκεῖ θά ἑστιάσει ὁ χριστιανισμός γιά νά μαρτυρήσει γιά τήν ὄντως δύναμή του, ἐντός τοῦ περιβάλλοντος τοῦ πνευματικοῦ ἀποχρωματισμοῦ τῶν καιρῶν μας, χωρίς νά ἔχει νά περιμένει ἀπό κανένα τίποτα. Ἡ Ἐκκλησία καλεῖται σέ στάση ἐκτενοῦς δεήσεως πρός τόν Κύριο, «γιατί μέ αὐτόν χτίστηκαν τά πάντα στούς οὐρανούς καί πάνω στή γῆ, τά ὁρατά καί τά ἀόρατα», (Κολ.1,16). Οἱ χριστιανοί, «βιώνοντας τήν ἀλήθεια μέ ἀγάπη», (Ἐφεσ.4,15), ὀφείλουν νά δώσουν, μέσα στόν ἄτσαλο καλπασμό τοῦ ὑλιστικοῦ μπουχτίσματος, τή χριστιανική ἀσκητική ὡς πρόταση ζωῆς, (ἡ λέξη ἀσκητική ἑρμηνευμένη θεολογικά). Μέρος τῶν ἀκατήχητων γενεῶν ἀναζητεῖ ἐσωτερική πλήρωση καί ἐκπεφρασμένα πλέον ἀδιαφορεῖ γιά τίς χριστιανικές κοσμικές προνομίες, πολύ δέ περισσότερο δέν πείθεται ἀπό φαντασμαγορίες τῶν ἑορτοπωλείων τοῦ παροντισμοῦ. «Τό τρίτο καί τελευταῖο μαρτύριο τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης», (βλέπε παραπάνω, Φ. Ντοστογιέφσκι), θά ἀφυπνήσει τούς χριστιανούς γιά νά κατανοήσουν ὅτι ὅσες θλιβερές σελίδες ἔχει ἡ ἱστορία τους ἦταν ἀποτέλεσμα τῆς ἀδυναμίας ὑποταγῆς στή Θεία ἀναγγελία ὅτι: «Ἡ βασιλεία ἡ δική μου δέν εἶναι ἀπό τόν κόσμο τοῦτο», (Ἰωάν.18,36). Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ἀναφέρει: «Ἄν μόνο στή ζωή αὐτή ἔχουμε ἐλπί-
σει στόν Χριστό, εἴμαστε ἐλεεινότεροι ἀπό ὅλους τούς ἀνθρώπους», (Α' Κορ.15,19). Ἡ κάθε στροφή τῆς ἱστορίας πού περιγράφει παρεκκλίσεις χριστιανῶν ἀπό τόν δρόμο τοῦ Εὐαγγελίου εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τήν ἐκτροπή στήν ἀτραπό τῶν νοσηροτήτων. Ἔνας ἄλλος, μεταστραφείς στήν ὀρθοδοξία, ὁ Πανοσιολ. Ἀρχιμ. Πλακίδας Ντεσέιγ (Placide Deseille), πρώην ρωμαιοκαθολικός μοναχός, καρείς μοναχός στό Ἅγ. Ὄρος καί ἱδρυτής δύο μοναστηριῶν στή Γαλλία, ἔγραψε στό μοναδικό βιβλίο του «L'Evangile au désert», «τό Εὐαγγέλιο στήν ἔρημο», τό ἑξῆς: «Ἡ εἰρήνη τοῦ Κωσταντίνου εἶχε σάν συνέπεια μιά κάποια εἴσοδο τοῦ κοσμικοῦ πνεύματος ἕνα μέρος τῆς ἴδιας τῆς ἱεραρχίας δέν ἐξαιρέθηκε ἀπ᾽ αὐτήν τήν μόλυνση. Τότε ἐμφανίζεται ὁ μοναχισμός σάν μιά ἀντίδραση σ᾽ αὐτή τήν βαθμιαία ἐξασθένηση τοῦ ἀρχικοῦ ἰδεώδους, ἀντίδραση σέ μιά «(ἐγ) κατεστημένη» Ἐκκλησία». 'Η χριστιανική πραγματικότητα τώρα, ὑποφέρει ἀπό συσχηματισμό μέ τήν ἐκκοσμίκευση, «sécularisation» καί ἐπιδιώκει ἐπιβεβαίωση ἀπό ὁρατά, τά ὁποῖα οὐδόλως μετέχουν στήν ὑπακοή τοῦ συγκλονιστικοῦ μυστηρίου τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ γεγονότος. Ὅσες παραπομπές καί ἄν γίνονται ἀπό θεολόγους συγγραφεῖς σέ ἀτόφιες πηγές, ἄνευ βασικῶν ἀρετῶν, παρατηρεῖται ὅτι γίνονται οἱ εὐκαιρίες γιά τήν ἀνάδυση λεκτικοῦ πολέμου μεταξύ των, τύπου διανοουμένων, μέ συνέπεια τόν σκοτασμό ἀπό τίς ἀντιπαραθέσεις τῶν ὁρατῶν, αὐτές πού ταλαιπώρησαν τόσο πολύ τή χριστιανική ἱστορία, μέ πάθη αἰώνων. Τά ὁρατά τῆς Ἐκκλησίας, ὁ λόγος της, τό τυπικό κ.λ.π. εἶναι θεολογία, κατήχηση Ἐν Ἐσόπτρῳ | 9
Ὁρατά - Ἀόρατα
καί ἐκκλησιαστική ὑπακοή, δέν εἶναι ξερή ἀλληγορία, ἄνευ μεθέξεως στά ἀόρατα. Ἡ ἀντιγραφή ὁρατῶν τύπων ἀπό παλαιές παραδόσεις τῆς Ἐκκλησίας, χωρίς ὑγιές χριστιανικό φρόνημα, ἐνέχει τόν κίνδυνο νά μετατραπεῖ σέ νοσταλγία, μέ χάσιμο τῆς πραγματικότητας, ἕως τοῦ σημείου τοῦ φαντασιακοῦ συναισθήματος, δηλαδή νά γίνει ψυχική νόσος τύπου μανίας, τροφοδοτούμενη ἀπό ἰδέες μεγαλείου. Οὐσιαστικά πρόκειται περί τῆς τμήσης, ὁρατῶν καί ἀοράτων, θεωρίας καί πράξεως, μέ πλοκή παρμένη ἀπό τήν ὁρατή σύνθεση διανόησης καί δεξιοτεχνίας τῆς μεταπρατικῆς θεολογίας. Αὐτῆς τῆς θεολογίας μπορεῖ νά τῆς ἀναγνωρισθεῖ περιγραφική ἱκανότητα, ἡ ὁποία ἀκόμα καί ἄν εἶναι ὀρθή, ἀρκετές φορές, διαπιστώνεται ὅτι ἐνεργεῖται, μόνο καί μόνο, γιά νά φανεῖ ὁ περιγράφων καί ὄχι τά περιγραγόμενα. Ὁ χριστιανισμός δέν εἶναι βιτρίνα φαινομενικῆς πνευματικότητας. Μοῦ ἔρχεται στόν νοῦ κάτι πού ἔλεγε ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Γαλλίας Μελέτιος, κατά τό διάστημα τῶν σπουδῶν μου στό Παρίσι, γιά κάποιους μεταστραφέντες, «converties», στήν Ὀρθοδοξία: «Ἄλλοι βαπτίζονται Ὀρθόδοξοι γιατί τούς συγκινοῦν τά ὀρθόδοξα ἄμφια, ἄλλοι γιατί τούς ἀρέσει ἡ βυζ. μουσική, ἄλλοι γιατί τούς ἀνεβάζει τό θυμίαμα...», κατέληξε δέ ὁ μακαριστός, «πολλούς ἀπό αὐτούς βαπτίσαμε, ἀλλά λίγους κηδέψαμε»! Ἀνεισόδευτος συναρπασμός στή μυστική ἐργασία τῶν ἀοράτων τῆς Ἐκκλησίας. Σαγήνη μέ παντοδαπή φυγή ἀπό τή μεστωμένη ἐκκλησιαστική ἐμπειρία, εἴτε εὑρισκόμενος κάποιος ἐντός, εἴτε ἐκτός, εἴτε παρά τῇ Ἐκκλησίᾳ. Κανόνας ἐδῶ γίνεται τό θέλημα καί 10 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
στή συνέχεια ἔρχεται ἡ ἔνοχη δικαιολογία πού ψάχνει ἤ κατασκευάζει μία ἀντίπερα ὄχθη, μέ πρώτη κίνηση τή μεγέθυνση τῶν ψεγαδιῶν της, γιά νά μπορέσει πίσω της νά κρυφτεῖ καλά. Ἀκολούθως, στήν ἔξαρσή της, ἀρχίζει τήν περικόσμηση μέ ἕνα σωρό ἐπίθετα, τέτοια πού νά ἀναδεικνύουν ἀνυπερθέτως ἕναν ἀντίπαλο, ἀλλά κατ᾽ οὐσίαν ὁ πραγματικός ἀντίπαλος εἶναι ἡ ὑποδόρια ἀνασφάλεια ἀοράτων καταστάσεων. Ἡ ἀνασφάλεια τοῦ ἐσωτερικοῦ κενοῦ γιά νά αὐτοδικαιωθεῖ σχηματίζει ψευδῆ αὐτάρκεια τυλισσόμενη, ἕως ποδαστραγάλου, μέ φανταχτερά ἐνδήματα ἐξωτερικῶν χαρισμάτων. Ὅμως σέ κάποια κίνηση τό περιτύλιγμα, ὅπως κάθε ἔνθετο, ἀποκολλᾶται καί ἀρχίζει νά ὁρᾶται τό τραῦμα τῆς ἀνασφάλειας, δηλαδή ἄλυτα ἐσωτερικά προβλήματα. Εἶναι δέ καταστροφική ὅταν συνοδεύεται μέ πνευματική πονηρία, ἡ ὁποία τροφοδοτεῖται παρασιτικά ἕνεκα ἐκκλησιαστικῆς λιμοκτονίας. Βάζει δέ ἡ ἀνασφάλεια μάσκες πού λιπαίνονται ἐπιμελῶς ἀπό ὑποκρυπτόμενο ἐγωκεντρισμό. Ὅσο δέ πιό καλά ἐφαρμόζει ἡ μάσκα στόν φέροντα αὐτή, τόσο πιό πολύ «ἐνάρετη» φαίνεται, κορυβαντιοῦσα μάλιστα περί τῆς πνευματικῆς γνησιότητός της. Οἱ αὐτάρκεις τῆς τοιαύτης «ἀρετῆς», σώζουν τήν Ἐκκλησία καί ἕνας ἀπό τούς προσφιλεῖς τρόπους δράσης των εἶναι μέσῳ τῶν ἠλεκτρονικῶν τρόπων ἐνημέρωσης καί ἄς τούς ἐξορκίζουν ὡς ἐμπεριέχοντες τόν δυσώνυμο ἀριθμό τοῦ ἀντιχρίστου.Τότε εἶναι σίγουρο ὅτι οἱ ἀναφορές σέ ἱ. κείμενα, γεροντάδες κ.λ.π. γίνεται γιά χάρη τῆς ὁρατῆς εἰκόνας καί μόνον. Διδαγματιστές κοσμοξάκουστων θρησκευτικῶν γκρούπ, μέ πιστοποιημένη
•
«ἁγιότητα», ὡς ἀποκλειστικό ἐπίτευγμά τους, ἀλλά καί μεγαλοπράγμονες στοχαστές, ἔχουν περιπέσει στόν πειρασμό τῆς θήρας ἀναγνωρίσεως ἀπό ὁρατά πράγματα, θωπεύοντας τούς θαυμαστές τους μέ χριστιανικό ἰδεαλισμό ἤ μέ φιλοσοφήματα, καταστῶντας τους στό τέλος ἄφορους. Τήν δέ Ἐκκλησία θά τήν ἀναφέρουν ἕως τοῦ σημείου ἐκείνου πού θά νομιμοποιεῖ τόν εὐγενῆ ναρκισσισμό τους. Πολλοί ἀπό αὐτούς μοιάζουν μέ ἐξορμοῦντες στήν περιπέτεια τῆς ζούγκλας τῶν τροπικῶν χωρῶν, σαφάρι, ὅπου οἱ ἄνθρωποι μέ τό κυνήγι σπᾶνε τήν πλήξη τοῦ μηχανοποίητου κόσμου, ὥστε νά βάλουν στήν πεζότητα τῆς ζωῆς κάτι διαφορετικό. Οἱ χριστιανοί χειραγωγούμενοι μόνο ἀπό ὁρατά καί μή ἀλετρίζοντες πάθη ὥστε νά μαλακώσει ἡ ψυχή καί ἔτσι νά φθάσει στήν ἐσωτερική ἐκκλησιαστική εὐαισθησία, εἶναι ἀδύνατον νά ἀνέβουν τά στάδια τῆς ἐπωφελοῦς ἐμπειρίας τῶν ἀοράτων. Εἶναι ξεκάθαρο ὅτι τόσο τά μεγάλα κράτη ὅσο καί ἡ σύχρονη χριστιανική πραγματικότητα μεταβάλλονται ὑπό τήν ἐξουσία τῆς ὑλοκρατίας. Αὐτό δηλώνει μία ἀπιστία καί κατά συνέπεια μία ἀσπλαχνία γιά τήν Ἐκκλησία ἡ ὁποία τελικά «ἔχει νά περιμένει μόνον ἀπό ἀόρατα, τή Θ. Λειτουργία καί τή νοερά προσευχή», ὅπως μᾶς εἶπε ὁ Σεβ. Διοκλείας κ. Κάλλιστος. Ὁ ἴδιος ἔγραψε, τό 2005, ὅτι: «Ἀναμφισβήτητα, στόν 21ο αἰῶνα ἡ Ἐκκλησιολογία θά συνεχίσει νά μᾶς ἀπασχολεῖ. Ἀποτελεῖ πεποίθησή μου, ὅμως, ὅτι θά ὑπάρξει μιά στροφή στήν κεντρική ἑστίαση τῆς θεολογικῆς ἔρευνας ἀπό τήν Ἐκκλησιολογία στήν Ἀνθρωπολογία», (Ἡ Ὀρθόδοξη Θεολογία στόν 21ο αἰῶνα, σελ. 25). Ἡ χριστιανική ἀνθρωπολογία βρίσκεται «...στὴν ἐπίγεια Ἄκτιστη
Ἐκκλησία...Μποροῦμε νὰ ἑνωθοῦμε, ἂν κάνουμε μυστικὴ ζωή…», ὅπως μᾶς εἶπε, στά χρόνια μας, ὁ στοργικός Ἅγ. Πορφύριος, ὁ Καυσοκαλυβίτης. Αὐτή εἶναι ἡ Ἐκκλησία τῆς αὔριον ἡ Ἄκτιστη Ἐκκλησία, ἀλλά προσοχή, πρίν τίς λέξεις αὐτές, πρόσθεσε τή λέξη ἐπίγεια δηλαδή ἐνυπάρχει ὁ ὀρατός ἀποστολοπαράδοτος θεσμός τῆς Ἐκκλησίας, τό ἱεραρχικό πνευματικό πολίτευμά της ὄχι ὡς κοσμική ἐξουσία, ἀλλ᾽ ὡς ἐκκλησιαστική διακονία, πού δέν καταναλώνει ἀπό ταλαιπωρίες τῆς ἱστορίας ἤ ἀπό ψυχολογισμούς τοῦ σύχρονου φαντασιακοῦ ἀββαδισμοῦ. Μετά τή λέξη ἐπίγεια πρόσθεσε τή λέξη Ἄκτιστη, δηλαδή τήν Ἐκκλησία πού προσεύχεται ἀπό τό βάθος της. Ὁ Ἀπ. Παῦλος λέει: «Θά προσευχηθῶ μέ τό πνεῦμα, θά προσευχηθῶ ὅμως καί μέ τόν νοῦ», (Α' Κορ. 14,15) καί ὁ π. Ἰ. Ρωμανίδης ἔλεγε: «Ἡ λογική λατρεία γιά τόν Ἀπ. Παῦλο γίνεται μέ τόν νοῦν (δηλαδή μέ τήν διάνοια, τήν λογική), ἐνῶ ἡ νοερά εὐχή γίνεται μέ τό πνεῦμα καί εἶναι ἡ πνευματική εὐχή, δηλαδή ἡ καρδιακή προσευχή». Ἡ Ἄκτιστη Ἐκκλησία, μέ τή λογική λατρεία τοῦ νοῦ, μέ τή νοερά προσευχή τῆς καρδιᾶς καί τήν ἐκκλησιαστική ὑπακοή θά μᾶς ἐλευθερώσει ἀπό τόν χριστιανικό φαρισαϊσμό ὁ ὁποῖος «ἀπειλεῖ τόν χριστιανισμό στό μέτρο πού οἱ χριστιανοί στρέφονται πρός τά πίσω στό στάδιο μιᾶς νομικῆς τηρήσεως τῶν ἐντολῶν καί παραγνωρίζουν τήν παγκοσμιότητα τῆς χάριτος», (Λεξικό Βιβλικῆς Θεολογίας, σελ. 978). * Μοῖρες
19/1/2016, τοῦ Ἁγ. Μακαρίου τοῦ Μεγάλου
• Ἐν Ἐσόπτρῳ | 11
Γεροντισμός, φανατισμός, θρησκεία τοῦ Πανοσιολ. Ἀρχιμ. Εἰρηναίου Δεληδήμου
(ἀπομαγνητοφώνηση ἀπό ὁμιλίa *) Μέρος Δ ΄ (τελευταῖο)
π. Εἰρηναῖος Δεληδῆμος Ὁ Ἀββᾶς Μακάριος Ἀββᾶς Μακάριος ἦταν μὲ τοὺς μοναχούς του. Σὲ ἕναν ἀπὸ αὐτούς, τὸν πιὸ νέο, τοῦ εἶπε νὰ πάει πιὸ μπροστὰ ὥστε νὰ ἑτοιμάσει ἐκεῖ ποὺ θὰ πηγαίνανε σὲ μία πόλη, νὰ ἑτοιμάσει ἐκεῖ τὰ πράγματα καὶ οἱ ἄλλοι θὰ φτάναν ἀργότερα. Ξεκίνησε ὁ νέος ὁ μοναχός, οἱ νέοι μοναχοὶ εἶναι ἔτσι πιὸ θερμόαιμοι ,ὅπως ξέρετε. Λοιπόν, στὸν δρόμο συναντάει ἕναν ἱερέα τῆς Αἰγυπτιακῆς θρησκείας, ἕναν ἱερέα τῶν εἰδώλων, ἦταν εὔκολο νὰ τὸν καταλάβει ὅτι ἦταν ἱερέας, γιατί εἶχαν ἐνδυμασία συγκεκριμένη οἱ ἱερεῖς, ὁ ὁποῖος κρατοῦσε καί ἕνα ραβδί. Πάντα κρατοῦσαν ραβδιὰ οἱ ἱερεῖς, ξέρετε, τότε ποὺ πῆγε ὁ Μωυσῆς στὸν Φαραὼ, οἱ ἱερεῖς ρίξαν τὰ ραβδιά τους καὶ γίναν φίδια. Λοιπόν, τὸν εἶδε ποὺ ἔτρεχε καὶ ἦταν πολὺ βιαστικὸς καί ἐρχόταν πρὸς τὸ μέρος τους καὶ ξέρετε τί τοῦ εἶπε ὁ ἐξυπνάκιας ὁ νεαρός; Ἦταν σὰν κι αὐτοὺς τοὺς νεαροὺς ποὺ πᾶνε καὶ τὰ σπᾶνε ὅλα, ὅταν ἔρθουν στὸ κέφι, δηλαδὴ τὰ σπᾶνε ὅλα. «Ἔ, δαίμων ποῦ τρέχεις;
Ὁ
12 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
Ἔ, δαίμονα ποῦ τρέχεις;». Θυμώνει λοιπὸν ἐκεῖνος, ὁ ἱερέας τῶν εἰδώλων, τόν ἀρχινάει μὲ τὸ ραβδί του καὶ τὸν ἄφησε ξερό. Εἶναι ποὺ εἶναι ἐκεῖ ξηρασία στὴν ἔρημο ἔφαγε κι αὐτὰ κι ἔμεινε τελείως ξερὸς κάτω κι ἔτσι ξεκουράστηκε. Μετὰ ἀπὸ λίγο συναντάει τὸν Ἀββᾶ Μακάριο καὶ τοὺς ἄλλους καί τί τοῦ λέει ὁ Ἀββᾶς Μακάριος; «Σωθείης, σωθείης καματηρὲ». Τί θὰ πεῖ αὐτὸ τὸ πράγμα; Στὸ καλὸ, στὸ καλὸ ἐργατικὲ ἄνθρωπε! Στὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ «δουλευταρά». Ἔτσι; Καματηρέ, κάματος, ἀπὸ ἐκεῖ βγαίνει καὶ τὸ μεροκάματο. Καματηρέ, ἄνθρωπε ποὺ ἐργάζεσαι, στὸ καλὸ, στὸ καλό. Κι ἐκεῖνος εἶπε: «Τί καλὸ εἶδες σὲ ἐμένα καὶ μὲ προσφωνεῖς;». «Σὲ εἶδα ὅτι βιάζεσαι καὶ ὅτι τρέχεις νὰ κάνεις κάτι». «Μὰ δὲν μοῦ μίλησε ἔτσι ὁ ἄλλος μοναχὸς ποὺ συνάντησα πιὸ πρίν». Μένει λοιπὸν ἐκεῖ, τοῦ εἶπε στὸ καλό, μία εὐχὴ μόνο τοῦ εἶπε. Ὅπως ζητᾶνε ὅταν βλέπουν κάποιον μὲ ράσα, σὰν ἐμένα, «Τὴν εὐχή σου, γέροντα», ἔτσι δὲν λένε; Τὴν εὐχή σου. Κι ἐγὼ λέω: «Ἅι στὴν εὐχή»! Λοιπόν, μία εὐχὴ τοῦ εἶπε δηλαδή: «στὸ καλὸ, στὸ καλὸ ἐργατικὲ ἄνθρωπε». Αὐτὸ τὸν ἔκανε νὰ ἀλλάξει τελείως καὶ νὰ λέει: «Θέλω νὰ μείνω μαζί σου». Καὶ τὸν ἀκολουθεῖ λοιπόν, στὸν δρόμο συναντᾶνε καὶ τὸν ἄλλον τὸν ξερό. Τὸν παίρνουν κι ἐκεῖνον, αἰρόμενον ὑπὸ τεσσάρων, τὸν κουβαλοῦσαν σὰ νὰ ἦταν Ἐπιτάφιος καὶ πῆγαν ἐκεῖ πέρα. Τὸν ἄλλον μὲν τὸν περιποιηθήκανε, ἐκεῖνος ὅμως δὲν ξεκολλοῦσε ὁ ἱερέας. «Δίδαξέ με νὰ γίνω χριστιανός»! Τὸν
•
δίδαξε λοιπὸν τὸν χριστιανισμό, βαφτίστηκε κι ἔγινε καὶ μοναχὸς, κι ἔμεινε στὴν ἀκολουθία τοῦ Ἀββᾶ Μακαρίου. Καὶ τοὺς εἶπε ὁ Ἀββᾶς Μακάριος καὶ εἶναι στὸ Γεροντικὸ μέσα: «Ὁ λόγος ὁ κακὸς καὶ τοὺς καλοὺς ποιεῖ κακούς, ὁ δὲ καλὸς λόγος καὶ τοὺς κακοὺς ποιεῖ καλούς». Λὲς ἕναν κακὸ λόγο; Κι ὁ καλὸς θὰ νευριάσει καὶ θὰ γίνει κακός. Λὲς ἕναν καλὸ λόγο; Κι ὁ κακὸς θὰ γίνει καλός. Βλέπετε τὴ συμπεριφορά. Κάντε τώρα τὴ σύγκριση μὲ τοὺς φανατισμένους τῆς ἐποχῆς μας ποὺ φωνάζουν εἶστε αἱρετικοί, εἶστε τέτοιοι, τὸν Πάπα νὰ καταράσθε. «Τὸν Πάπα νὰ καταρᾶσθε» Αὐτὸ: «τὸν Πάπα νὰ καταρᾶσθε», δὲν τὸ εἶπε ὁ Ἅγ. Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός. Ὁ Ἅγ. Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς πουθενὰ στὰ ἔργα του δὲν ἀναφέρει τὸν Πάπα. Γιατί; Γιατί ἁπλούστατα στὰ μέρη ποὺ κήρυττε ὁ Ἅγ. Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς δὲν ὑπῆρχαν παπικοὶ καὶ δὲν ὑπῆρχε λόγος νὰ μιλήσει γιὰ Πάπα. Θὰ τοὺς ἔλεγε γιὰ τὸν Πάπα καὶ θὰ ἔλεγαν οἱ χωριάτες ἐκεῖ: «Τί εἶναι αὐτό;». Καταλαβαίνετε; Τὴν ἐποχὴ ἐκείνη δὲν ἦταν τηλεοράσεις, ἐφημερίδες καὶ ὅλα τὰ ἄλλα. Τὰ χωριὰ δὲν ξέρανε τίποτε ἀπὸ αὐτὰ τὰ πράγματα. Ξέρανε μόνο στὰ μέρη ὅπου ὑπήρχανε ἱερεῖς Λατῖνοι καὶ τοὺς κάναν προσηλυτισμό, ἐκεῖ ξέρανε. Ἀλλὰ, δυτικὴ Μακεδονία, Θεσσαλία, Ἤπειρο καί τέτοια δὲν εἶχαν ἰδέα ἀπ’ αὐτὰ τὰ πράγματα. Βεβαίως κάποτε πῆγε στὰ Ἑπτάνησα, ὅπου ὑπῆρχαν παπικοὶ, γιατί ἦταν ὑπὸ τὴν κυριαρχία τῶν Βενετῶν. Ἐκεῖ ὅμως πάλι ξέρουμε ὅτι δὲν εἶπε τίποτε γιὰ τὸν Πάπα, γιατί ξέρουμε ὅτι τὸν παρακολουθοῦσαν κατάσκοποι Βενετοὶ νὰ δοῦν τί λέει καὶ δὲν ἀναφέρουν τίποτα γιὰ Πάπα. Σίγουρα λοιπὸν οὔτε ἐκεῖ μίλησε. Λοιπόν, ἁπλού-
στατα δὲν μίλησε γιὰ Πάπα ποτέ. Αὐτὸ: «τὸν Πάπα νὰ καταρᾶσθε» τὸ ἀναφέρει, γιὰ πρώτη φορὰ, ὁ Μακρυγιάννης τὸ 1836. Δηλαδὴ εἶχαν περάσει πάνω ἀπὸ 55 χρόνια μετά τὸ μαρτύριο τοῦ Ἁγ. Κοσμᾶ, τὸ ἀναφέρει γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Μακρυγιάννης ὁ ὁποῖος δὲν τὸν εἶχε προλάβει, γεννήθηκε πολὺ μετὰ τὸ μαρτύριο τοῦ Ἁγ. Κοσμᾶ. Ἀλλὰ, προφανῶς τὸ ἄκουσε νὰ τὸ λέει αὐτὸ ὁ Ἰωάννης Κωλέττης, ὁ ὁποῖος ἦταν ἕνας ἀλήτης κανονικός, αὐτὸς ἦταν ποὺ προσπάθησε νὰ σκοτώσει τὸν Κολοκοκτρώνη. Μάλιστα εἶχε στείλει τὸν Μακρυγιάννη, τότε, στὴν Πελοπόννησο γιὰ νὰ συγκρουστεῖ τότε καὶ νὰ τό κάνει. Ὁ Μακαρυγιάννης ἦταν ἀθῶος, στὴν ἀρχὴ πίστεψε ὅτι κάτι τοῦ εἶπε, ἐναντίον τοῦ Κολοκοτρώνη καὶ τέτοια. Στὸ τέλος βέβαια τὸν κατάλαβε τὸν Κωλέττη καὶ τὸν παράτησε. Ἀλλὰ, ἀρκετὸ καιρὸ ἦταν στὶς διαταγὲς τοῦ Κωλέττη. Ὁ Κωλέττης ἐπέμενε, καὶ ὅταν τὸν κλείσανε τὸν Κολοκοτρώνη στὴ φυλακὴ, νὰ θανατωθεῖ, φοβερὸς ἄνθρωπος. Ὁ Κωλέττης ὅταν ἦταν μικρός, 4 χρονῶν περίπου, εἶχαν δεχθεῖ στὸ χωριό του στὸ Συρράκο τῆς Ἠπείρου τὸν Κοσμᾶ τὸν Αἰτωλὸ καὶ μᾶλλον τὸν φιλοξενῆσαν καὶ στὸ σπίτι τους, γιατί αὐτοὶ ἦταν οἱ πλουσιώτεροι ἐκεῖ. Θὰ μοῦ πεῖτε: γιατί πήγαινε σὲ σπίτια πλουσίων ὁ Ἅγ. Κοσμᾶς Ἁπλούστατα γιατί ἤθελε νὰ κτιστοῦν σχολεῖα παντοῦ κι ἂν δὲν τὰ κτίζαν οἱ πλούσιοι ποιὸς θὰ τὰ ἔκτιζε; Προσέξτε τώρα. Ἐκεῖ εἶπε: «Αὐτὸ τὸ παιδὶ θὰ προκόψει» κι ὁ Κωλέττης μετά πρόσθεσε: «θὰ κυβερνήσει τὴν Ἑλλάδα καὶ θὰ δοξαστεῖ». Ἀποκλείεται νὰ εἶχε πεῖ ὁ Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς θὰ κυβερνήσει τὴν Ἑλλάδα, γιατί ἐκείνη τὴν ἐποχὴ Ἑλλάδα δὲν ὑπῆρχε καὶ ἡ ἔνἘν Ἐσόπτρῳ | 13
Γεροντισμός, φανατισμός, θρησκεία
νοια τῆς Ἑλλάδας ἦταν κάτι ἄγνωστο τὴν ἐποχὴ ἐκείνη ποὺ μιλοῦσε. Οὔτε θὰ ἔλεγε θὰ δοξαστεῖ γιατί γιὰ τὸν Κοσμᾶ τὸν Αἰτωλὸ, τὰ κοσμικὰ ἀξιώματα δὲν εἶναι δόξα. Ἀφοῦ ἔλεγε, σὲ ἕνα σημεῖο: «ἂν συναντήσεις βασιλιᾶ καὶ ἱερέα, τὸν ἱερέα θὰ τιμήσεις πρὶν ἀπ’ τὸν βασιλιᾶ». Δὲν θεωροῦσε ὅτι τὰ ἀξιώματα τὰ κοσμικὰ ἔχουν καμιὰ ἀξία, καταλαβαίνετε; Λοιπόν, ἀποκλείεται νὰ τὰ εἶχε πεῖ ὅλα αὐτά, τὰ πρόσθεσε ὁ ἴδιος γιὰ νὰ παίρνει ψήφους. Ξέρετε, ὅπως πολλοὶ πολιτικοὶ ποὺ τρέχουν στὶς ἐκκλησίες, πᾶνε καὶ σὲ μοναστήρια κ.τ.λ. Αὐτὰ θὰ τὰ ξέρετε, γίνονται καὶ εὐλαβεῖς ἀκόμη γιὰ νὰ πάρουν ψήφους. Ἔτσι καὶ ὁ Ἰωάννης Κωλέττης, ὁ ὁποῖος κι ἄλλα πράγματα διαστρέβλωσε, εἶπε καὶ μία προφητεία ἡ ὁποία ἔχει περάσει σὰν προφητεία τοῦ Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ. Τὴν ἔπλασε ὁ Κωλέττης πάλι, μπορεῖτε νὰ διαβάσετε 82-83 προφητεῖες τοῦ Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ ποὺ ὑπάρχουν στὴ σειρά, εἶπε: «Τὴν Ἑλλάδα θὰ τὴν ἐλευθερώσει ἡ Γαλλία, τὴν Ἤπειρο ἀργότερα ἡ Ἰταλία». Αὐτὰ λέτε νὰ τὰ εἶπε ὁ Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός; Ὄχι, αὐτὰ εἶναι καθαρὰ οἱ ἰδέες τοῦ Ἰωάννου Κωλέττη ὁ ὁποῖος εἶχε δύο ἔθνη φίλους, τοὺς Γάλλους καὶ τοὺς Ἰταλούς. Ἦταν τὸ Γαλλικὸ κόμμα τοῦ Κωλέττη, ὅλο προσπαθοῦσε νὰ πεῖ πὼς ὅ,τι καλὸ ἔγινε, ἔγινε ἀπὸ τοῦ Γάλλους, ἦταν ὀπαδὸς τοῦ Μεγάλου Ναπολεόντα, ἐπίσης ἦταν ὀπαδὸς τῶν Ἰταλῶν Καρμπονάρι, εἶχε σπουδάσει ἰατρικὴ στὴν Ἰταλία κ.λ.π. Ὁ ἴδιος μισοῦσε πάρα πολὺ τὸν Πάπα ὄχι ἐξαιτίας θρησκευτικῶν διαφορῶν, ἀλλὰ ὁ Πάπας τῆς Ρώμης τότε ὁ Πίος Ζ' ἦταν ἐχθρὸς τῶν ἐπαναστάσεων, ὅλων τῶν ἐπαναστάσεων γενικά. «Corpus Christi» 14 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
Ἐρώτηση ἀκροατή: Γιὰ νὰ ἀφήσουμε λίγο τὸν Πάπα, νὰ ἔρθουμε σὲ πιὸ πρακτικὰ δικά μας θέματα. Ἂν ἐσεῖς ἤσασταν ἔξω ἀπὸ τὴν παράσταση τὸ «Corpus Christi», γιατί τὸ θέμα μᾶς εἶναι ὁ φανατισμός, τὸ Corpus Christi πού ἦταν στὴν Ἀθήνα πρὶν μερικοὺς μῆνες, καταλάβατε; π. Εἰρηναῖος: Κατάλαβα, ἀλλὰ δὲν τὸ ἔχω δεῖ βέβαια κι οὔτε ξέρω τί ἔχει. Ἐσὺ τὸ εἶδες; Ἀκροατής: Δὲν ἀκούσατε; π. Εἰρηναῖος: Ἄκουσα βρὲ χρυσό μου παιδί, φυσικὰ ἄκουσα. Ἀκροατής: Τί θὰ κάνατε ἐσεῖς; π. Εἰρηναῖος: Ποῦ; Ἀκροατής: Ἐκεῖ, ἂν ἤσασταν ἀπ’ ἔξω. π. Εἰρηναῖος: Ἔ τί λὲς νὰ πήγαινα μὲ αὐτοὺς τώρα ἐκεῖ; Ὄχι, σὲ αὐτὰ τὰ πράγματα μπορεῖς νὰ ἀντιμετωπίσεις ἀλλιῶς τὰ πράγματα κι ὄχι τσιρίδες καὶ φωνὲς καὶ κατάρες καὶ τέτοια. Ἀκροατής: Πῶς δηλαδή; Ἄλλος ἀκροατής: Μὲ προσευχή. π. Εἰρηναῖος: Ὄχι, δὲν λέω μὲ τὴν προσευχή. Μπορεῖς νὰ διαφωτίζεις γιὰ τὸ τί εἶναι. Τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Ἰούδα Νὰ σᾶς πῶ ἕνα παράδειγμα ἐδῶ πιὸ ἄμεσο, γιατί αὐτὸ ἔγινε σ’ ὅλη τὴν Ἑλλάδα. Πρὶν ἀπὸ χρόνια κυκλοφόρησαν οἱ ἐκδόσεις τοῦ Βήματος, τοῦ Λαμπράκη, σὲ μετάφραση τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Ἰούδα. Τί εἶναι αὐτὸ τὸ πράγμα; Τί εἶναι αὐτό τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Ἰούδα; Τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Ἰούδα εἶναι ἕνα ψεύτικο εὐαγγέλιο ποὺ γράφτηκε τὸ 2ο αἰῶνα καὶ δῆθεν τὸ ἔγραψε ὁ Ἰούδας. Θὰ μοῦ πεῖτε, ἀφοῦ ὁ Ἰούδας αὐτοκτόνησε μόλις σταυρώθηκε ὁ Χριστός, πότε πρόλαβε καὶ τὸ ἔγραψε; Ἀλλὰ δὲν βαριέσαι. Λοιπόν, τὸ βγάλανε καὶ τὸ προωθήσανε ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἀπαγόρευ-
•
σε τὴ διάδοσή του, γιατί εἶχε λόγους ποὺ θὰ κλόνιζαν τὸ κῦρος τῆς Ἐκκλησίας καὶ σαχλαμάρες. Κάποιος ἐδῶ πέρα εἶπε μὴν τὸ διαβάσετε. Ἐγὼ προσωπικὰ ὅποιος μὲ ρωτοῦσε ἔλεγα: «νὰ τὸ διαβάσετε γιὰ νὰ δεῖτε τί βλακεῖες εἶχε μέσα». Γιατί ὅλο βλακεῖες εἶχε μέσα, χαζομάρες, ἀηδίες. Αὐτὸς ποὺ τὸ ἔγραψε, ὁ ἀρχαῖος αὐτὸς αἱρετικός, ἦταν κανονικὰ ψυχασθενής. Ὅλο βλακεῖες εἶχε μέσα. Δηλαδή, ὅταν πεῖς σὲ κάποιον μὴ τὸ διαβάζεις, θὰ νομίζει ὅτι εἶναι μέσα κάποια μυστικὰ ποὺ φοβούμαστε μὴν ἔρθουν στὸ φῶς καὶ κλονιστεῖ ἡ Ἐκκλησία, ἐνῶ τὸ ἁπλούστερο εἶναι νὰ τὸ διαβάσουν ὅλοι γιὰ νὰ δοῦν τί βλακεία εἶναι. Τί; Ἡ Ἐκκλησία φοβᾶται τὴν ἀλήθεια; Ἀλίμονο! Ἂν λὲς ὅμως, μὴ τὸ διαβάσεις, σημαίνει ὅτι κάτι θέλεις νὰ κρύψεις. Ἀντιλαμβάνεσαι καὶ ὅλοι ἐδῶ; «Πρόσθες αὐτοῖς κακὰ Κύριε τοῖς ἐνδόξοις τῆς γῆς» Ἀκροατής: Πῶς ἐξηγεῖται τότε αὐτὸ ποῦ λέει ἡ Ἐκκλησία: «Πρόσθες αὐτοῖς κακὰ Κύριε τοῖς ἐνδόξοις τῆς γῆς»; π. Εἰρηναῖος: Μὴ τοὺς βοηθᾶς νὰ πᾶνε καλὰ οἱ δουλειές τους. Ἐγὼ πάντως τὸ χαίρομαι πολὺ αὐτὸ τὸ: «Πρόσθες αὐτοῖς κακὰ τοῖς ἐνδόξοις τῆς γῆς» γιατί μὲ τοὺς ἐνδόξους τῆς γῆς δὲν ἔχω σχέση. Δὲν μοῦ ἀρέσουν. Τὸ κατάλαβες αὐτό; Ἀλλὰ πολλοὶ βέβαια ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας τοὺς ἀρέσει νὰ ἔχουν γνωστοὺς πολιτικούς, βουλευτές, ὑπουργούς, τέτοια. Νὰ ἔχουν σχέση μὲ ἀνθρώπους ποὺ ἔχουν ἀξιώματα στὸν κόσμο αὐτό. Ἀκούγεται σὰν κατάρα, γιατί αὐτοὶ οἱ ἔνδοξοι τῆς γῆς πάντα κάνουν τὸ κακὸ στοὺς ἄλλους, τοὺς φτωχούς, ποὺ πάντοτε ὑποφέρουν καὶ λέει δῶσε τοὺς χαστούκια. Δὲν λέει πάντως νὰ πᾶτε στὴν κόλαση. Δὲν εἶναι ἀκριβῶς
κατάρα αὐτὸ τὸ πράγμα. Ἀκούγεται λίγο κακό, ἀλλὰ καλὸ εἶναι νὰ τὸ ἀκοῦνε λίγο οἱ εὐσεβεῖς, γιατί οἱ εὐσεβεῖς ἔχουνε μία μανία νὰ τρέχουνε στοὺς μεγάλους τῆς γῆς, στοὺς ἐνδόξους τῆς γῆς. Οἱ θρῆσκοι Οἱ θρῆσκοι, γενικὰ οἱ θρῆσκοι, εἶναι τρομερὸ αὐτό, ἕλκονται ἀπὸ τὰ ἀξιώματα, ὅταν βλέπουν στολὲς τρέχουν ἐκεῖ. Γιατί οἱ θρῆσκοι εἶναι τόσο ἀρρωστημένοι; Γιατί; Εἶναι δυνατὸν ἕνας χριστιανὸς νὰ εἶναι θρῆσκος; Τί εἶναι ὁ θρῆσκος, τί εἶναι ὁ θρῆσκος; Θρῆσκος εἶναι αὐτὸς ποὺ ἀνήκει σὲ μία θρησκεία. Καὶ τί εἶναι ἡ θρησκεία; Πάρτε ὅλες τὶς θρησκεῖες τοῦ κόσμου, τί εἶναι; Στὴν κορυφὴ ὑπάρχει ἕνας Θεός, μπορεῖ νὰ ὑπάρχουν καὶ πολλοὶ Θεοί, δὲν ἔχει σημασία καὶ ὁ Θεὸς διατάζει τοὺς ἀνθρώπους καὶ οἱ ἄνθρωποι προσφέρουν θυσίες γιὰ νὰ τὸν ἐξευμενίσουνε. Νὰ, ἕνα παράδειγμα θρησκείας εἶναι ὁ μουσουλμανισμός. Λέει ἐκεῖ: «Δὲν ὑπάρχει θεὸς ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Ἀλλὰχ καὶ προφήτης αὐτοῦ ὁ Μωάμεθ». Ἐντάξει; Ὅποιος δὲν τὸ δέχεται αὐτὸ τὸ πράγμα τὸν θανατώνουμε ἢ τουλάχιστον τὸν κάνουμε δοῦλο μας, σκλάβο καὶ τὸν βάζουμε νὰ πληρώνει χαράτσι. Τὸ ξέρετε τὸ χαράτσι ἔ; Πάλι καλά. Αὐτὸ θὰ πεῖ θρησκεία. Δηλαδὴ ἀπὸ πάνω ἕνας δυνάστης θεὸς καὶ ἀπὸ κάτω οἱ ἄνθρωποι εἶναι ὑποχρεωμένοι νὰ τὸν δεχθοῦν αὐτὸν τὸν θεό, ἂν δὲν τὸν δεχθοῦνε, γίνονται ἄλλα πράγματα. Στὸν χριστιανισμό, ὁ χριστιανισμὸς εἶναι θρησκεία; Σὲ τί διαφέρει δηλαδὴ ἀπὸ τὶς ἄλλες θρησκεῖες; Ἀκροατής: Ὁ χριστιανισμός εἶναι ἀποκάλυψη. π. Εἰρηναῖος: Κι ὁ μουσουλμάνος θὰ σοῦ πεῖ, ἀποκάλυψη ἔχουμε κι ἐμεῖς. Ἀποκαλύφθηκε ὁ ἄγγελος καὶ εἶπε αὐτὰ στὸν Ἐν Ἐσόπτρῳ | 15
Γεροντισμός, φανατισμός, θρησκεία
Μωάμεθ καὶ οἱ ἄλλοι θὰ ποῦν ὅτι ἀποκάλυψη ἔχουνε. Γιατί δηλαδή; Ἐμεῖς πιὸ μάγκες εἴμαστε; Κι ἐκεῖνοι σοῦ λένε γιὰ θαύματα καὶ πράγματα ποὺ γίναν. Ὅλες οἱ θρησκεῖες ἔχουνε θαύματα καὶ δὲν συμμαζευόμαστε. Λοιπόν τί γίνεται; Σὲ τί διαφέρει λοιπὸν ὁ χριστιανισμὸς ἀπὸ τὶς θρησκεῖες τοῦ κόσμου; Σὲ τί διαφέρει, λοιπὸν, ὁ χριστιανισμὸς ἀπὸ τὶς θρησκεῖες τοῦ κόσμου; Νὰ σᾶς πῶ κάτι; Εἶναι πολὺ βασικὸ σὲ αὐτὸ ποὺ διαφέρει. Δέστε, ὁ χριστιανισμὸς εἶναι τὸ ἀναποδογύρισμα τῆς θρησκείας, ἔχει τελείως τὰ ἀντίθετα ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ ἔχει ἡ θρησκεία. Τί γίνεται στὸν χριστιανισμό; Κάτι περίεργο γίνεται. Στὶς διάφορες θρησκεῖες οἱ ἄνθρωποι προσφέρουν θυσίες στὸν θεό, στὸν χριστιανισμὸ γίνεται τὸ ἀντίθετο. Ὁ Θεὸς προσφέρει θυσία στοὺς ἀνθρώπους καὶ μάλιστα τὸν Γιό του, τὸ καταλαβαίνετε αὐτό; Τὸ ἔχετε, σκεφτεῖ; Εἶναι τελείως τὸ ἀνάποδο, ἔ; Ὅλα ἀνάποδα γίνονται. Σὲ ὅλα ἀνάποδος εἶναι ὁ χριστιανισμός. Πῶς λένε σὲ ὅλα ἀνάποδος καὶ στριμμένος; Εἶναι ἔτσι ὁ χριστιανισμὸς ἀνάποδος σὲ ὅλα. Ἀκροατής: Ἐμεῖς δὲν προσφέρουμε θυσία; π. Εἰρηναῖος: Ὄχι, δὲν προσφέρεται θυσία. Τί προσφέρουμε βρέ; Πάλι τὸν Χριστὸ προσφέρουμε ἐκεῖ. Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ. Αὐτὸ κάνουμε ὅταν προσφέρουμε. «Τὰ σὰ ἐκ τῶν σῶν...». Τί προσφέρουμε βρὲ, τί προσφέρουμε; Καταργήθηκαν οἱ θυσίες σὲ ἐμᾶς. Τὸ ἀντιλαμβάνεστε αὐτὸ τὸ πράγμα; Ἀκροατής: Καὶ γιατί λέγεται Ἱερὸ Θυσιαστήριο; π. Εἰρηναῖος: Ναί, Ἱερὸ Θυσιαστήριο, ἀφοῦ θυσιάστηκε ὁ Χριστὸς γιὰ μᾶς ρέ, ὁ Χριστὸς θυσιάστηκε, δὲν θυσιαζόμα16 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
στε ἐμεῖς ἐκεῖ, δὲν θυσιάζουμε κάτι ἐμεῖς. Ὁ Χριστὸς θυσιάζεται, ἐπαναλαμβάνεται ἡ θυσία Του. Δηλαδή, ὁ Θεὸς Πατέρας στέλνει τὸν Γιό του, θυσιάζεται στοὺς ἀνθρώπους, γιὰ νὰ τοὺς ἀποδείξει ὅτι τοὺς ἀγαπάει πραγματικὰ, γιὰ νὰ τοὺς συμφιλιώσει μὲ τὸν ἑαυτό του. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τὸ λέει αὐτὸ μὲ ἕναν ὑπέροχο τρόπο: «Ὑπὲρ Χριστοῦ οὖν πρεσβεύομεν ὡς τοῦ Θεοῦ παρακαλοῦντος δι’ ἡμῶν, δεόμεθα ὑπὲρ Χριστοῦ καταλλάγητε τῷ Θεῷ». Ἐμεῖς ἐρχόμαστε σὰν πρεσβευτὲς τοῦ Χριστοῦ, σάν νὰ παρακαλάει ὁ Θεὸς τοὺς ἀνθρώπους μέσῳ ἡμῶν. Δεόμεθα ὑπὲρ Χριστοῦ, σᾶς παρακαλοῦμε στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, συμφιλιωθεῖτε μὲ τὸν Θεό! Τὸ καταλαβαίνετε αὐτό; Ποιὰ θρησκεία μπορεῖ νὰ παρουσιάσει κάτι τέτοιο; Εἶναι τελείως ἀντίθετο πρὸς τὶς θρησκεῖες κάτι τέτοιο! Μᾶς παρακαλεῖ ὁ Θεὸς γιὰ νὰ συμφιλιωθοῦμε μαζί Του, θυσιάζει τὸν Γιό Του, γιὰ νὰ μᾶς ἀποδείξει τὴν ἀγάπη Του. Καὶ γιὰ νὰ τὸ πᾶμε λίγο σὲ love story ὁ Ἅγ. Νικόλαος ὁ Καβάσιλας μᾶς περιγράφει μία love story. Λέει ὅπως ἕνας μανικὸς ἐραστής, τί θὰ πεῖ μανικὸς ἐραστής; Ἕνας ἐρωτευμένος ποὺ ἔχασε τὰ μυαλά του ἀπὸ τὸν ἔρωτα, μανικός, μανία τὸν ἔπιασε. Λοιπόν, τί κάνει αὐτός; Κάθεται αὐτὸς κάτω ἀπὸ τὸ μπαλκόνι, ὅπως ὁ Ρωμαῖος μὲ τὴν Ἰουλιέτα, κι ἂν ἡ ὡραία του δὲν τοῦ πεῖ τὸ ναὶ, στὸ τέλος, γιὰ νὰ τῆς ἀποδείξει τὴν ἀγάπη του, αὐτοκτονεῖ. Ἔ, αὐτὸ ἔκανε καὶ ὁ Χριστὸς μὲ τὴν ἀνθρωπότητα.Ἔρχεται στὴν ἀνθρωπότητα τῆς λέει σ’ ἀγαπῶ ἐκείνη δὲν τὸν πιστεύει, ἔρχεται στὸ τέλος, αὐτοκτονεῖ καί γιὰ νὰ τῆς ἀποδείξει τὴν ἀγάπη του, φονεύει τὸν ἑαυτό του, καταλάβατε; Αὐτὸ θὰ πεῖ love story. Παρομοιάζει ὁ Ἅγ. Νικόλαος ὁ Καβάσιλας, ἐδῶ τῆς Θεσσαλονίκης Ἅγιος, παρομοιά-
•
ζει τὸν Χριστὸ ποὺ ἔρχεται καὶ θυσιάζεται γιὰ τοὺς ἀνθρώπους μὲ ἕναν μανικὸ ἐραστὴ ποὺ στὸ τέλος θυσιάζει τὴ ζωή του, γιὰ νὰ ἀποδείξει στὴν κοπέλα του ὅτι πραγματικὰ τὴν ἀγαπάει. Αὐτὸ εἶναι ὁ χριστιανισμός, κάτι τελείως διαφορετικὸ ἀπὸ τὶς θρησκεῖες, ἀλλὰ τώρα θὰ μοῦ πεῖτε ἔχει καταντήσει, οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι ποὺ μαζεύονται στὶς ἐκκλησίες συμπεριφέρονται ἁπλῶς μ’ αὐτό. Θὰ κάνουμε αὐτό, θὰ κάνουμε τὸ τέτοιο, θὰ ἀνάψουμε τὰ κεριά μας, θὰ κάνουμε μετάνοιες, θὰ κάνουμε ἀνατάσεις, διάφορα τέτοια, διάφορα πράγματα, γιὰ νὰ δοῦνε οἱ ἄλλοι πόσο εὐλαβεῖς εἴμαστε δηλαδή. Ἔ ὄχι νὰ τὸ παινευτοῦμε, ἀλλὰ εἴμαστε πολλοὶ εὐλαβεῖς, νὰ τὸ μάθουνε κι ἄλλοι, νὰ τοὺς δώσουμε τὸ καλὸ παράδειγμα, ἔτσι δὲν εἶναι; Αὐτὰ εἶναι. Ἀλλὰ, σᾶς λέω: ὁ ἀληθινὸς χριστιανισμὸς εἶναι κάτι τελείως ἐπαναστατικό, εἶναι μία ἐπανάσταση, δὲν εἶναι θρησκεία. Εἶναι μία διαρκής ἐπανάσταση, γιατί ὅλες οἱ ἐπαναστάσεις τῶν ἀνθρώπων στὸ τέλος ξέρετε τί γίνονται; Στὸ τέλος οἱ ἐπαναστάτες γκρεμίζουν τὴν ἐξουσία καί τί κάνουνε; Τὴν παίρνουν αὐτοί, γίνονται αὐτοὶ ἐξουσία. Ὅπου γίνανε ἐπαναστάσεις ἐπηκολούθησε δικτατορία. Ἡ Γαλλική Ἐπανάσταση στὸ τέλος τί ἔγινε; Μόλις πῆραν τὴ Μαρία Ἀντουανέτα καὶ τὸν σύζυγό της τὸν βασιλιά, τὴν πῆραν λοιπὸν καὶ τὴν πῆγαν στὴν καρμανιόλα κ.τ.λ. Δὲν λέμε λεπτομέρειες, γιατί εἶναι φρικιαστικές. Τὸ κακὸ βέβαια ἦταν ὅτι μετὰ ποιὸς θὰ ἔτρωγε παντεσπάνι. Τὸ ξέρετε τὸ παντεσπάνι μὲ τὴν Μαρία Ἀντουανέτα; Δὲν ἔχουμε ψωμὶ εἶπαν, φᾶτε παντεσπάνι! Ἀπὸ ποῦ βγαίνει ἡ λέξη παντεσπάνι; «Πάν ντὲ Σπάν», ψωμὶ τῆς Ἱσπανίας. Ἐνῶ ἡ «φραντζόλα» εἶναι ψωμὶ τῆς Γαλλίας. Ἐντάξει;
Τὸ «πάν» εἶναι ὁ ἄρτος, ἀπὸ τὸ panis τὸ λατινικό, «ντὲ Σπάν», Ἱσπανία, ἔτσι; Λοιπόν, τί τὴν κάναν τὴ Μαρία Ἀντουανέτα; Αὐτὸ τὴν κάναν! Κι ἐγκαταστῆσαν τὴ δικτατορία τους αὐτοὶ ποὺ κυριαρχῆσαν ἐκεῖ, ἡ περίοδος τῆς τρομοκρατίας ἀκολουθεῖ καὶ μάλιστα μέσα στὶς φυλακὲς βάλαν κι ἐκεῖνον ποὺ εἶχε γράψει τὸν ἐθνικὸ ὕμνο, τὴν Μασσαλιώτιδα «Allons enfants de la Patrie…», ἐκεῖνο ποὺ ψάλλαν οἱ ἐπαναστάτες, αὐτὸν ποὺ τὰ ἔγραψε τὰ λόγια καὶ τὴ μουσικὴ, αὐτὸν τὸν κλείσανε στὴ φυλακή, ὅπως ἐδῶ στὴν Ἑλλάδα πού κλείσαν τὸν Κολοκοκτρώνη, ἔτσι; Αὐτὰ γίνονται! Λοιπόν, πᾶρε τὴ Ρωσία, ρίξανε τοὺς τσάρους καὶ τί ἔγινε μετά; Μετὰ ἔγινε ἡ δικτατορία, ἡ ὁποία κράτησε 70 χρόνια. Λοιπόν, καὶ νὰ σκεφτεῖτε ὅτι οἱ Ρῶσοι πρῶτα ξέρετε πῶς λέγανε τοὺς τσάρους, ξέρετε πῶς λέγανε τοὺς τσάρους ὁ λαός; «Πατερούλη» ἔλεγαν, «μπάντουσκα», ἔτσι λέγανε ὅπως τοὺς ἱερεῖς, «μπάτουσκα» λέγαν τὸν τσάρο. Μετὰ ποιὸν λέγανε «μπάντουσκα»; «Πατερούλη» δηλαδή; Τὸν Στάλιν. Ἦρθαν ἄλλοι καὶ πῆραν τὴν ἐξουσία καὶ τοὺς ἐπαναστάτες τούς βάλανε στὴ φυλακή, σὰν τὸν Κολοκοτρώνη, ἢ τοὺς ἀφήσανε νὰ εἶναι ζητιάνοι. Πόσοι ἦταν ζητιάνοι πού δὲν εἴχανε νὰ φᾶνε; Πόσοι ἄλλοι; Ἡ Μπουμπουλίνα ἡ καημένη τὰ εἶχε δώσει ὅλα τὰ χρήματά της γιὰ τὸν ἀγῶνα καὶ στὸ τέλος εἶχε καταντήσει πάμπτωχη καὶ γι’ αὐτὸ δὲ θέλαν νὰ συμπεθεριάσουν κάποιοι μαζί της καὶ τὴν σκοτώσανε ὅταν τὰ παιδιὰ τους κλέφτηκαν. Πῆγαν ἐκεῖ: «ἀκοῦς ἐκεῖ ἐμεῖς νὰ γίνουμε συμπέθεροι μὲ αὐτὴ τὴν φτωχιὰ τὴν Μπουμπουλίνα;» Καταλαβαίνετε; Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀληθινὴ ἐπανάσταση. Ὁ χριστιανισμὸς λοιπόν, εἶναι μία τέτοια ἀληθινὴ Ἐν Ἐσόπτρῳ | 17
Γεροντισμός, φανατισμός, θρησκεία
ἐπανάσταση ποὺ εἶναι καὶ διαρκής, ποτὲ δὲν θὰ τελειώσει ἡ ἐπανάσταση τοῦ χριστιανισμοῦ, ποτὲ δὲν θὰ τελειώσει ἡ ἐπανάσταση τοῦ χριστιανισμοῦ, γιατί ποτὲ δὲν μπορεῖ νὰ φτάσει στὸ τέρμα. Οἱ στόχοι τῆς ἐπανάστασης τοῦ χριστιανισμοῦ εἶναι τόσο μακρινοί, τόσο μεγάλοι! Εἶναι σὰν τὰ μαθηματικὰ ποὺ λέμε ἔχει ὅριο τὸ ἄπειρο καὶ ποτὲ δὲν τὸ φτάνει ὅσο κι ἂν μεγαλώνει ὁ ἀριθμός, ὅσο κι ἂν μεγαλώνουνε δὲν φτάνουνε τὸ ὅριο, τὸ ἄπειρο, μένει τὸ ὅριο, σάν ὅριο, ποὺ δὲν τὸ φτάνουνε ποτέ. Ἔ, αὐτὸ εἶναι ὁ χριστιανισμός, δὲν φτάνουμε ποτὲ αὐτὸ ποὺ θέλει ὁ χριστιανισμός, δὲν τὸ φτάνουμε ποτὲ καὶ
ἡ ἐπανάσταση αὐτὴ θὰ τελειώσει μόνο μὲ τὴ Δευτέρα Παρουσία. Ἔτσι, εἶναι μία διαρκής ἐπανάσταση. Ὅποιος βλέπει τὸν χριστιανισμὸ σὰν κάτι στατικό, σὰν κάτι ἀκίνητο αὐτὸς δὲν ἔχει καταλάβει τίποτα ἀπὸ τὸν χριστιανισμό. * Ἡ ὁμιλία στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Βασιλείου Θεσ/νίκης, 10/4/2013. Πηγή: youtube.com/ watch?v=bUEZBIYs-2s Ἀπομαγνητοφώνηση: Μητροπ. Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μακάριος, π. Ἰωακείμ Μπίλης, Ὑπογραμματεύς τῆς Ἁγ. καί Ἱ. Συνόδου τοῦ Οἰκουμ. Πατριαρχείου, κ. Λ. Καμπουράκης, τελειόφοιτος Φιλοσοφικῆς Σχολῆς Παν/μίου Κρήτης.
•
«Ὡραιοποιημένα» κατορθώματα...
τοῦ Ὁσιολ. Ἱερομ. Μακαρίου, κελλίον Μαρουδᾶ Ἁγίου Ὄρους *
Κ
αλὰ εἶναι, πέρα ἀπὸ τὰ θρησκευτικὰ βιβλία, ποὺ συνήθως τὴν προσοχὴ μας τραβᾶνε μόνο τὰ προφητολογικά, νὰ διαβάζουμε καὶ λίγη λογοτεχνία. Ἔχουν γραφεῖ ἢ καὶ μεταφραστεῖ στὴ γλώσσα μας πολλὰ πλούσια κείμενα μεστὰ νοημάτων καὶ μηνυμάτων. Μία ἱστοριούλα γιὰ τὰ σύγχρονα «γεροντικά», τὰ συνήθως ὡραιοποιημένα. Ἔρχεται κάποιος τριανταπεντάρης καὶ μοῦ λέει: «πῆγα σ’ ἕναν ἅγιο πνευματικό, ἁπλό, φωτισμένο τὸν παπᾶ-Γιάννη Καλαϊδῆ, πολλοὶ ἀπὸ ἐσᾶς τὸν γνωρίσατε, τὴν εὐχὴ του νάχουμε, νὰ κουβεντιάσουμε κι ἐνῶ ἀναπαύτηκα πολὺ ἀπὸ ὅσα ἄκουσα, ὅταν τὸν ρώτησα τί νὰ διαβάζω μου ἀπάντησε: «τὴν Ἁγία Γραφὴ παιδί μου», ξανάκανα τὴν ἴδια ἐρώτηση καὶ ἐπέμενε ὅτι ὅλα εἶναι ἐκεῖ γραμμένα καὶ μᾶς εἶναι ἀρκετὴ ἡ ἀνάγνωση τῆς Ἁγίας 18 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
Γραφῆς. Μὲ ρωτάει ἐμένα: «Γιατί ἐπέμενε ὁ παππούλης στὴν ἀνάγνωση μόνον τῆς Ἁγίας Γραφῆς;». Ἐγὼ δὲν μπόρεσα νὰ βρῶ μία λογικὴ ἀπάντηση. Ἡ ἀπάντηση δόθηκε σὲ λίγες μέρες, ὅταν ἦρθε κάποιος ὄχι τόσο χαρούμενος. «Τὰ παράτησα ὅλα πάτερ, διαβάζοντας τοὺς βίους καὶ τὰ πνευματικὰ κατορθώματα τῶν συγχρόνων γερόντων, ἀπελπίστηκα, γιατί κι αὐτοὶ στὴν ἴδια ἐποχὴ ζήσανε μὲ τὶς ἴδιες συνθῆκες καὶ δυσκολίες καὶ φτάσανε σὲ τέτοια μέτρα ἀρετῆς κι ἐγὼ δὲν μπορῶ νὰ κάνω τίποτε, στὸ νυχάκι δὲν τοὺς φτάνω. Γι᾽ αὐτὸ τὰ παράτησα ὅλα». Ἐγὼ χαμογέλασα.«Χαίρεσαι μὲ ρωτάει;». Χαίρομαι, τοῦ ἀπαντῶ, γιατί ταπεινώθηκες ἴσως λίγο παραπάνω καὶ ἀπελπίστηκες ἀπὸ τὸν ἑαυτό σου, ἀλλὰ καὶ γιατί πῆρα ἀπάντηση σ’ ἕνα ἐρώτημα πού μοῦ ἔθεσε πρὶν λίγες μέρες ἕνας ἄλλος προσκυνητής. Πολλὲς φορὲς
«Ὡραιοποιημένα κατορθώματα»
τὰ «ὡραιοποιημένα» κατορθώματα δὲν ὠφελοῦν. Ὁ παπᾶ-Γιάννης μᾶλλον τέτοιες περιπτώσεις θὰ εἶχε συναντήσει καὶ γι᾽ αὐτὸ προέτρεπε στὴ μελέτη μόνον τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Τὰ τελευταῖα χρόνια ἔχουν κυκλοφορήσει ἄπειρα βιβλία θρησκευτικοῦ περιεχομένου. Μπερδεύτηκε ὁ κόσμος διαβάζοντας καλογερικὲς ἱστορίες. Θέλησαν ἀδιάκριτα νὰ μιμηθοῦν τὸν μοναχικὸ τρόπο ζωῆς. Οἱ βίοι τῶν Ἁγίων εἶναι ἀξιοθαύμαστοι, ἀλλὰ ὄχι ἀξιομίμητοι. Ἄλλο ὁ κόσμος μὲ τὶς μέριμνες καὶ τὶς εὐθύνες, οἰκογενειακὲς κ.λ.π. καὶ ἄλλο ὁ μοναχὸς, ὁ ὁποῖος θεωρητικὰ τοὐλάχι-
στον ζεῖ τὸν ἀπράγμονα βίο. Ἔχουμε καὶ τὴ μετάφραση ρωσικῶν κειμένων. Ἐκεῖ οἱ ἄνθρωποι, ἔχουν ἀνάγκη πειθαρχίας καὶ στενῆς καθοδήγησης, πράγμα ποὺ ἐμεῖς ἀπὸ τὴ φύση μας, ὄντες ἀπείθαρχοι καὶ θεληματάρηδες, δὲν μποροῦμε νὰ δεχτοῦμε. Μᾶς βολεύει νὰ προσπαθοῦμε νὰ κάνουμε δῆθεν ὑπακοὴ στοὺς πνευματικοὺς – ποὺ δυστυχῶς οἱ περισσότεροι εἶναι σήμερα ἄγαμοι καὶ μακριὰ ἀπὸ τὴν πιεστικὴ καθημερινότητα τῆς οἰκογενειακῆς ζωῆς - ἱκανοποιῶντας τὴν εὐθυνοφοβία μας [...] * Ἀπόσπασμα ἀπό ὁμιλία τοῦ π. Μακαρίου, Ἱ. Κελλίον Μαρουδᾶ Ἁγ. Ὄρους, 29/ 3/2015 Ἀλεξανδρούπολη.
•
Ἡ Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία
τοῦ † Ἰωάννου Φουντούλη, Καθηγητοῦ τοῦ Παν/μίου Θεσ/νίκης *
Τ
ὸ ὄνομά της ἡ λειτουργία αὐτὴ τὸ πῆρε ἀπὸ τὴν ἴδια τὴ φύση της. Εἶναι στὴν κυριολεξία λειτουργία «προηγιασμένων δώρων». Δὲν εἶναι δηλαδὴ λειτουργία ὅπως οἱ ἄλλες γνωστὲς λειτουργίες τοῦ Μ. Βασιλείου καὶ τοῦ Ἱ. Χρυσοστόμου, στὶς ὁποῖες ἔχομε προσφορὰ καὶ καθαγιασμὸ τιμίων δώρων. Τὰ δῶρα εἶναι ἐδῶ καθαγιασμένα, προηγιασμένα, ἀπὸ ἄλλη λειτουργία, ποὺ τελέσθηκε σὲ ἄλλη ἡμέρα. Τὰ προηγιασμένα δῶρα προτίθενται κατὰ τὴ λειτουργία τῶν Προηγιασμένων γιὰ νὰ κοινωνήσουν ἀπ’ αὐτὰ καὶ νὰ ἁγιασθοῦν οἱ πιστοί. Μὲ ἄλλα λόγια ἡ λειτουργία τῶν Προηγιασμένων εἶναι μετάληψη, κοινωνία. Γιὰ νὰ κατανοήσομε τὴ γενεσιουργὸ αἰτία τῆς λειτουργίας τῶν προηγιασμένων πρέπει νὰ ἀνατρέξουμε στὴν ἱστορία της. Οἱ ρίζες της βρίσκονται στὴν ἀρχαιότατη πράξη τῆς Ἐκκλησίας
μας. Σήμερα ἔχομε τὴ συνήθεια νὰ κοινωνοῦμε κατὰ ἀραιὰ διαστήματα. Στοὺς πρώτους ὅμως αἰῶνες τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας οἱ πιστοὶ κοινωνοῦσαν σὲ κάθε λειτουργία, καὶ μόνον ἐκεῖνοι ποὺ εἶχαν κάνει διάφορα σοβαρὰ ἁμαρτήματα ἀποκλείονταν γιὰ ἕνα ὁρισμένο χρονικὸ διάστημα ἀπὸ τὴ μετάληψη τῶν ἁγίων μυστηρίων. Κοινωνοῦσαν δηλαδὴ οἱ πιστοὶ ἀπαραιτήτως κάθε Κυριακὴ καὶ κάθε Σάββατο καὶ ἐνδιαμέσως τῆς ἑβδομάδας ὅσες φορὲς ἐτελεῖτο ἡ θ. λειτουργία, τακτικὰ ἢ ἔκτακτα στὶς ἑορτὲς ποὺ τύχαινε νὰ συμπέσουν μέσα στὴν ἑβδομάδα. Ὁ Μ. Βασίλειος μαρτυρεῖ, ὅτι οἱ χριστιανοὶ τῆς ἐποχῆς του κοινωνοῦσαν τακτικὰ τέσσερεις φορὲς τὴν ἑβδομάδα, δηλαδὴ τὴν Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο καὶ Κυριακὴ (Ἐπιστολὴ 93). Ἂν πάλι δὲν Ἐν Ἐσόπτρῳ | 19
Ἡ προηγιασμένη Θεία Λειτουργία
ἦταν δυνατὸ νὰ τελεστεῖ ἐνδιάμεσα τῆς ἑβδομάδας ἡ θ. λειτουργία, τότε οἱ πιστοὶ κρατοῦσαν μερίδες ἀπὸ τὴ θ. κοινωνία τῆς Κυριακῆς καὶ κοινωνοῦσαν μόνοι τους. Τὸ ἔθιμο αὐτὸ τὸ ἐπιδοκιμάζει καὶ ὁ Μ. Βασίλειος. Στὰ μοναστήρια καὶ ἰδιαίτερα στὰ ἐρημικὰ μέρη, ὅπου οἱ μοναχοὶ δὲν εἶχαν τὴ δυνατότητα νὰ παραβρεθοῦν σὲ ἄλλες λειτουργίες ἐκτός της Κυριακῆς, ἔκαναν ὅ,τι καὶ οἱ κοσμικοί. Κρατοῦσαν δηλαδὴ ἁγιασμένες μερίδες ἀπὸ τὴν Κυριακὴ ἢ τὸ Σάββατο καὶ κοινωνοῦσαν μόνοι τους. Οἱ μοναχοὶ ὅμως ἀποτελοῦσαν μικρὲς ἢ μεγάλες ὁμάδες καὶ ὅλοι ἔπρεπε νὰ προσέλθουν καὶ νὰ κοινωνήσουν κατὰ τὶς ἰδιωτικὲς αὐτὲς κοινωνίες. Ἔτσι ἀρχίζει νὰ διαμορφώνεται μία μικρὴ ἀκολουθία. Ὅλοι μαζὶ προσευχόντουσαν πρὸ τῆς κοινωνίας καὶ ὅλοι μαζὶ εὐχαριστοῦσαν τὸν Θεό, ποὺ τοὺς ἀξίωσε νὰ κοινωνήσουν. Ἂν ὑπῆρχε καὶ ἱερέας, αὐτὸς τοὺς πρόσφερε τὴ θ. κοινωνία. Αὐτὸ γινόταν μετὰ τὴν ἀκολουθία τοῦ ἑσπερινοῦ ἢ τῆς Θ΄ (ἐννάτης) ὥρας (3 μ. μ.), γιατί οἱ μοναχοὶ ἔτρωγαν συνήθως μόνο μία φορὰ τὴν ἡμέρα, μετὰ τὸν ἑσπερινό. Σιγὰ – σιγὰ θέλησαν νὰ ἐντάξουν τὴν κοινωνία τους αὐτὴ στὰ πλαίσια μίας ἀκολουθίας, ποὺ νὰ ὑπενθυμίζει τὴ θ. λειτουργία. Κατὰ τὸν τρόπο αὐτὸ διαμορφώθηκε ἡ ἀκολουθία τῶν Τυπικῶν (δηλαδὴ κατὰ τὸν τύπο τῆς θ. λειτουργίας), πρὸς τὸ τέλος τῆς ὁποίας κοινωνοῦσαν. Αὐτὴ εἶναι καὶ ἡ μητρικὴ μορφὴ τῆς Προηγιασμένης. Ἂς ἔλθουμε τώρα στὴν Τεσσαρακοστή. Ἡ θ. λειτουργία κατὰ τὴν περίοδο αὐτὴ ἐτελεῖτο μόνο κατὰ τὰ Σάββατα καὶ τὶς Κυριακές. Παλαιὸ ἔθιμο ἐπικυρωμένο ἀπὸ ἐκκλησιαστικοὺς κανόνες ἀπαγόρευε τὴν τέλεση τῆς θ. λειτουργίας κατὰ τὶς ἡμέρες τῆς ἑβδομάδας, γιατί αὐτὲς ἦταν 20 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
ἡμέρες νηστείας καὶ πένθους. Ἡ τέλεση τῆς θ. λειτουργίας ἦταν κάτι ἀσυμβίβαστο πρὸς τὸν χαρακτῆρα τῶν ἡμερῶν αὐτῶν. Ἡ λειτουργία εἶναι πασχάλιο μυστήριο, ποὺ ἔχει ἔντονο τὸν πανηγυρικό, τὸν χαρμόσυνο καὶ ἐπινίκιο χαρακτῆρα. Αὐτὸ ὅμως γεννοῦσε πρόβλημα. Οἱ χριστιανοὶ ἔπρεπε νὰ κοινωνήσουν δύο φορὲς τουλάχιστον ἀκόμη τὴν ἑβδομάδα, τὸ λιγότερο δηλαδὴ κατὰ τὶς δύο ἐνδιάμεσες ἡμέρες, τὴν Τετάρτη καὶ τὴν Παρασκευή, ποὺ ἀναφέρει καὶ ὁ Μ. Βασίλειος. Ἡ λύση ἤδη ὑπῆρχε: οἱ πιστοὶ θὰ κοινωνοῦσαν ἀπὸ προηγιασμένα ἅγια. Οἱ ἡμέρες αὐτὲς ἤσαν ἡμέρες νηστείας. Νηστεία τὴν ἐποχὴ ἐκείνη σήμαινε πλήρη ἀποχὴ τροφῆς μέχρι τὴ δύση τοῦ ἥλιου. Ἡ κοινωνία λοιπὸν θὰ ἔπρεπε νὰ κατακλείσει τὴ νηστεία, νὰ γίνει δηλαδὴ μετὰ τὴν ἀκολουθία τοῦ ἑσπερινοῦ. Στὸ σημεῖο αὐτὸ συνδέεται ἡ ἱστορία μὲ τὴ σημερινὴ πράξη. Ἡ λειτουργία τῶν Προηγιασμένων εἶναι σήμερα ἀκολουθία ἑσπερινοῦ, στὴν ὁποία προστίθεται ἡ παράθεση τῶν δώρων, οἱ προπαρασκευαστικὲς εὐχές, ἡ θ. κοινωνία καὶ ἡ εὐχαριστία ὕστερα ἀπὸ αὐτήν. Ἡ διαμόρφωσή της μέσα στὸ ὅλο πλαίσιο τῆς Τεσσαρακοστῆς τῆς ἔδωσε ἕνα ἔντονο «πενθηρό», κατὰ τὸν Θ. Στουδίτη, χαρακτῆρα. Μὲ τὸν ἑσπερινὸ συμπλέκονται τροπάρια κατανυκτικά, οἱ ἱερεῖς φέρουν πένθιμα ἄμφια, ἡ ἁγία τράπεζα καὶ τὰ τίμια δῶρα εἶναι σκεπασμένα μὲ μαῦρα καλύμματα, οἱ εὐχὲς εἶναι γεμάτες ταπείνωση καὶ συντριβή. «Μυστικωτέρα εἰς πᾶν ἡ τελετὴ γίνεται» κατὰ τὸν ἴδιο Πατέρα... Ἡ θ. λειτουργία τῶν Προηγιασμένων εἶναι μία ἀπὸ τὶς ὡραιότερες καὶ κατανυκτικότερες ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἀλλὰ συγχρόνως καὶ μία διαρ-
κῆς πρόσκληση γιὰ τὴ συχνὴ κοινωνία τῶν θ. μυστηρίων. Μία φωνὴ ἀπὸ τὰ βάθη τῶν αἰώνων, ἀπὸ τὴν ἀρχαία ζωντανὴ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας. Φωνὴ ποὺ λέει, ὅτι ὁ πιστὸς δὲν μπορεῖ νὰ ζεῖ τὴ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ, ἂν δὲν ἀνανεώνει διαρ-
κῶς τὴν ἕνωσή του μὲ τὴν πηγὴ τῆς ζωῆς, τὸ σῶμα καὶ τὸ αἷμα τοῦ Κυρίου. Διότι ὁ Χριστὸς εἶναι «ἡ ζωὴ ἡμῶν». * Ἀποσπάσματα ἀπό τό βιβλίο του «Λογική Λατρεία»
•
Ὁμιλίες Μ. Τεσσαρακοστῆς Τό ἑσπέρας κάθε Κυριακῆς τῆς Μ. Τεσσαροκοστῆς, θά πραγματοποιθοῦν, στόν Ἱ. Μ. Ναό Ἁγ. Γεωργίου Μοιρῶν, ἐνδιαφέρουσες ὁμιλίες. Σέ περιμένουμε! Ἐν Ἐσόπτρῳ | 21
Ὑπὲρ τοῦ ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν…
Ἡ
τοῦ Μητροπολίτου Σερβίων καί Κοζάνης κυροῦ Διονυσίου *
χειροτονία, ἡ μετάδοση δηλαδὴ τῆς ἱερωσύνης μέσα στὴ θ. Λειτουργία ἀπὸ τὸν ἐπίσκοπο, ποὺ αὐτὸς εἶναι ὁ ἱερέας τῆς Ἐκκλησίας, φανερώνει ὄχι μόνο πὼς χωρὶς ἱερωσύνη δὲν ὑπάρχει Ἐκκλησία, ἀλλὰ καὶ πὼς ἡ Ἐκκλησία γενικὰ εἶναι ἱερωσύνη. Ὁ Ἀπόστολος, παίρνοντας τὸ λόγο ἀπὸ τὴν Π. Διαθήκη, γράφει πὼς οἱ χριστιανοί, δηλαδὴ ἡ Ἐκκλησία, εἶναι «βασίλειον ἱεράτευμα», ποὺ θὰ πεῖ βασιλικὸ ἱερατεῖο. Ὅλοι οἱ χριστιανοί, μὲ τὸ νὰ ἔλαβαν τὸ βάπτισμα καὶ τὸ χρῖσμα εἶναι ἱερεῖς. Ὅμως ἐκεῖνοι, ποὺ μὲ τὴ χειροτονία πῆραν εἰδικὸ χάρισμα, αὐτοὶ εἶναι στὴν Ἐκκλησία οἱ λειτουργοί, οἱ διάδοχοι τῶν Ἀποστόλων, οἱ ὑπηρέτες τοῦ Χριστοῦ καὶ οἱ οἰκονόμοι τῶν μυστηρίων τοῦ Θεοῦ, καθὼς τὸ γράφει ὁ Ἀπόστολος· «Οὕτως ἡμᾶς λογιζέσθω ἄνθρωπος, ὡς ὑπηρέτας Χριστοῦ καὶ οἰκονόμους μυστηρίων Θεοῦ». Στὴν Ἐκκλησία ὑπάρχει μία τάξη πραγμάτων. Εἶναι τάξη ἱερή, ποὺ τὴν ἔβαλε ὁ Θεός, καὶ κανένας ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους δὲν μπορεῖ νὰ τὴν παραβαίνει καὶ νὰ τὴν καταργεῖ. Ἀλλιῶς ὅλα γίνονται ἄνω κάτω καὶ τότε διαλύεται ὁ ἐκκλησιαστικὸς ὀργανισμός. Δὲν διαλύεται βέβαια ποτὲ ἡ Ἐκκλησία, ποὺ εἶναι τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ταλαιπωρεῖται ὅμως τὸ ἀνθρώπινο καὶ ἐγκόσμιο μέρος, δηλαδὴ τὸ πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτὸ συμβαίνει κατὰ κάποιον τρόπο στὸν καιρό μας, ποὺ γενικὰ πνέει ἄνεμος ἐπαναστατικὸς κι ὅλοι ἔχουν ἕνα πνεῦμα ἀπειθαρχίας. Καὶ κάποιοι, χωρὶς νὰ τὸ καταλαβαίνουν, υἱοθετοῦν τρόπους καὶ μεθόδους ξένες πρὸς τὴν παράδοση
22 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
τῆς Ἐκκλησίας, μὲ τὶς ὁποῖες φθείρεται τὸ κύρος τοῦ ἱ. κλήρου καὶ σπάζει ἡ ἑνότητα στὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ τάξη τῆς Ἐκκλησίας εἶναι τάξη θεϊκή. Καὶ οἱ Ἀπόστολοι καὶ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας εἶπαν γιὰ τὴν ἐκκλησιαστικὴ τάξη, γιὰ νὰ μὴ γεννιέται τώρα σ’ ἐμᾶς ἀμφιβολία γιὰ τὸ ποιὰ εἶναι ἡ θέση τοῦ κλήρου καὶ τοῦ λαοῦ στὴν Ἐκκλησία καὶ γιὰ τὸ τί εἶναι ὁ ἐπίσκοπος τῆς Ἐκκλησίας καὶ γιὰ τὸ ποιὰ εἶναι ἡ θέση τοῦ ἐπισκόπου μέσα στὸν ἱ. κλῆρο καὶ τὸ λαό. Ὁ ἐπίσκοπος δὲν εἶναι πρῶτα ὁ διοικητὴς τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ ὁ διδάσκαλος κι ὁ ἱερέας, ἐκεῖνος δηλαδὴ ποὺ στὴν ἐκκλησιαστικὴ σύναξη κηρύττει τὸν θ. λόγο καὶ τελεῖ τὴν Εὐχαριστία. Ὁ ἐπίσκοπος μεταβιβάζει τὴν ἱερωσύνη στοὺς πρεσβυτέρους καὶ τοὺς διακόνους καὶ τοὺς δίνει τὴν ἐξουσία νὰ κηρύττουν κι αὐτοὶ τὸν λόγο καὶ νὰ τελοῦν τὴ θ. Λειτουργία καὶ τὰ ἄλλα μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας. Σὲ κάθε ἐκκλησιαστικὴ σύναξη εἶναι ζωντανὴ ἡ παρουσία τοῦ ἐπισκόπου, γι’ αὐτὸ κάθε φορά μνημονεύεται τὸ ὄνομά του. Ὁ κάθε ἱερέας τελεῖ τὴ θ. Λειτουργία καὶ τὰ ἄλλα μυστήρια «ἐξ ὀνόματος» τοῦ ἐπισκόπου, ποὺ ἔτσι εἶναι παρὼν στὸ ἔργο τοῦ λειτουργοῦ ἱερέα καὶ στὴ συνείδηση τοῦ λαοῦ. Ἀλλιῶς δὲν ἔχουμε Ἐκκλησία, καὶ δὲν ἔχουμε Εὐχαριστία, χωρὶς ἐπίσκοπο καὶ χωρὶς ἱερωσύνη. Πρέπει νὰ συμπληρώσουμε ἐδῶ καὶ νὰ ποῦμε ὅτι μετὰ τὸν ἐπίσκοπο λειτουργὸς ἱερέας εἶναι ὁ πρεσβύτερος. Ὁ πρεσβύτερος, καθὼς φαίνεται καὶ στὴν Εὐχὴ τῆς χειροτονίας, χειροτονεῖται γιὰ νὰ κηρύτ-
Ἔργο κ. Π. Μόσχου τει καὶ νὰ λειτουργεῖ στὴ θέση τοῦ ἐπισκόπου. Πρὶν ἀπ’ ὅλα ἡ Ἐκκλησία εἶναι εὐχαριστιριακὴ σύναξη κι ὕστερα εἶναι ὀργάνωση καὶ διοίκηση, πρῶτα δηλαδὴ εἶναι χάρη κι ὕστερα εἶναι νόμος. Κι ὁ ἐπίσκοπος πρῶτα εἶναι διδάσκαλος καὶ ἱερέας τῆς Ἐκκλησίας, καὶ στὰ δύο δηλαδὴ ἱερουργός, κι ὑστέρα εἶναι διοικητής. Αὐτὸ ἴσως δὲν τὸ καταλαβαίνομε στὸν καιρό μας, ἀλλὰ θέλουμε τοὺς κληρικοὺς μας κάθε ἄλλο παρὰ νὰ εἶναι ἱερουργοί. Καὶ τὸν ἐπίσκοπο τὸν βλέπουμε, καὶ πολλὲς φορὲς βλέπει κι ἐκεῖνος ἔτσι τὸν ἑαυτό του, πὼς εἶναι μᾶλλον διοικητὴς παρὰ λειτουργός. Κι ὅμως γενικὰ οἱ ἱερεῖς τῆς Ἐκκλησίας περισσότερο εἶναι
ἱερεῖς καὶ λειτουργοὶ καὶ λιγότερο πολιτικοὶ ἄρχοντες καὶ κοινωνικοὶ ἐργάτες. Γιὰ νὰ διοικήσει κανένας καὶ γιὰ νὰ κάνει κοινωνικὴ πρόνοια δὲν χρειάζεται νὰ εἶναι ὁπωσδήποτε ἱερέας, ἀλλ’ ὅμως ὁ προεστώς τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ἱερουργὸς τοῦ λόγου καὶ ὁ λειτουργὸς τῶν μυστηρίων δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι παρὰ ὁ ἐπίσκοπος καὶ οἱ «ἐξ ὀνόματος» τοῦ ἐπισκόπου πρεσβύτεροι καὶ διάκονοι. Καὶ ἡ ὕπαρξη τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἡ ἑνότητά τfffης ἑξαρτιόνται ἀπὸ τὸν ἐπίσκοπο, ποὺ κρατάει στὴν Ἐκκλησία τὴν ἀδιάλειπτη συνέχεια τῆς ἱερωσύνης. Ἡ ἱερωσύνη καὶ ἡ θ. Εὐχαριστία εἶναι ἡ Ἐκκλησία. «Ὅπου ὁ ἐπίσκοπος ἐκεῖ καὶ ἡ Ἐκκλησία». Αὐτὸς εἶναι λόγος τοῦ ἁγ. Κυπριανοῦ, ποὺ ἔμεινε Ἐν Ἐσόπτρῳ | 23
Ὑπέρ τοῦ ἁρχιεπισκόπου ἡμῶν
πιὰ κανόνας στὴν Ἐκκλησία. Εἶναι τὸ ἴδιο σὰν ἐκεῖνο τοῦ ἁγ. Ἰγνατίου, ὅτι χωρὶς ἱερωσύνη δὲν ὑπάρχει Ἐκκλησία, δὲν ὑπάρχει θ. Λειτουργία καὶ Εὐχαριστία. Ἡ θ. Λειτουργία καὶ ἡ Εὐχαριστία εἶναι τὸ κέντρο τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς. Ὅλα τὰ ἄλλα ξεκινᾶνε ἀπὸ τὴ θ. Λειτουργία καὶ τὴν Εὐχαριστία, καὶ ἡ διοίκηση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ὀργανισμοῦ καὶ ἡ κοινωνικὴ δραστηριότητα. Τὸ τελευταῖο ὑπερτονίζεται στὸν καιρό μας, κι ὅμως δὲν εἶναι αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία ἢ τουλάχιστον δὲν εἶναι αὐτὸ μόνο καὶ πρῶτα ἡ Ἐκκλησία. Δὲν φτάνει οὔτε ἡ καλὴ τάχα διοίκηση
οὔτε ἡ μεγάλη κοινωνικὴ δραστηριότητα, γιὰ νὰ ἔχουμε Ἐκκλησία. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ στὴν εὐχαριστιακὴ σύναξη, μὲ τὸν ἐπίσκοπο, τοὺς πρεσβυτέρους καὶ τοὺς διακόνους, ὅπως τὸ ἀκοῦμε στὴ δέηση· «Ὑπὲρ τοῦ ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν…τοῦ τιμίου πρεσβυτερίου, τῆς ἐν Χριστῷ διακονίας, παντός του κλήρου καὶ τοῦ λαοῦ…». Ἀμήν. Ἀποσπάσματα ἀπό τό βιβλίο του «Ἡ Θεία Λειτουργία», κεφ. «Ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας», σελ. ......, ἔκδ. Ἀπ. Διακονίας, 1986. *
•
Μ Ε Ε Ν Δ Ι ΑΦΕ Ρ Ο Ν Γ Ι Α Τ Ο Υ Σ Ν Ε Ο Υ Σ
Σ᾽ ἕνα νεαρό γιά τή μοναξιά καί τήν ἀληθινή ἐπικοινωνία
Μ
τοῦ Ἁγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς
ὴ φοβᾶσαι, δὲν εἶσαι μόνος. Μόνος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ δὲν γνωρίζει τὸν Θεὸ ἀκόμα καὶ ἂν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι συναναστρέφονται μαζί του. Αὐτός, καὶ στὴν πιὸ πολυάριθμη κοινωνία, θὰ ἔλεγε- ὅπως καὶ τώρα λένε κάποιοι- «βαριέμαι, δὲν ξέρω τί θέλω νὰ κάνω μὲ τὸν ἑαυτό μου, ὅλα εἶναι βαρετά». Αὐτὲς εἶναι ψυχὲς ἄδειες ἀπὸ τὸν Θεό, φλοῖδες χωρὶς κουκούτσι, στάχτη χωρὶς κάρβουνο. Ἀλλὰ ἐσὺ δὲν εἶσαι μόνος, ἀφοῦ εἶσαι πλάι στὸν Κύριο καὶ ὁ Κύριος δίπλα σου. Ἄκουσε πῶς ὁ μεγάλος Παῦλος, ὁ ἀπόστολος τῆς οἰκουμένης, ἦταν κάποτε ἐγκαταλελειμμένος ἀπ’ ὅλους, καὶ πῶς μιλᾶ: « Ἐν τῇ πρώτῃ μου ἀπολογίᾳ οὐδεὶς μοὶ συμπαρεγένετο, ἀλλὰ πάντες μὲ ἐγκα24 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
τέλιπον· μὴ αὐτοῖς λογισθείη· ὁ δὲ Κύριος μοὶ παρέστη καὶ ἐνεδυνάμωσέ με, ἴνα δι᾽ ἐμοῦ τὸ κήρυγμα πληροφορηθῆ καὶ ἀκούση πάντα τὰ ἔθνη· καὶ ἐρρύσθην ἐκ στόματος λέοντος» (Β' Τιμ. 4, 16-17). Βλέπεις, λοιπόν, πόσο ἅγια σκέφθηκε καὶ μίλησε ὁ δοῦλος τοῦ Χριστοῦ Παῦλος σ’ ἐκεῖνες τὶς πρῶτες μέρες, ὅταν στὸν κόσμο δὲν ὑπῆρχε ἀκόμα οὔτε ἕνας χριστιανικὸς ναός, οὔτε ἕνας χριστιανὸς ἄρχοντας! Ἐνῶ σήμερα ὅλη ἡ γῆ εἶναι στολισμένη μὲ χριστιανικοὺς ναοὺς καὶ οἱ χριστιανοὶ ἀπαριθμοῦνται σὲ κάτι ἑκατοντάδες ἑκατομμύρια. Μὴ λυπᾶσαι, λοιπόν, ἐπειδὴ αἰσθάνεσαι μοναξιὰ στὸν δικό σας τόπο. Ἂν αἰσθάνεσαι σὰν νὰ εἶσαι στὴν ἔρημο, ὅπως γράφεις, γνώριζε ὅτι πολλοὶ στὴν ἔρημο
σώθηκαν. Ἀλλὰ ὅλοι αὐτοὶ οἱ ἐρημίτες τοῦ Θεοῦ ἀνῆλθαν στὴ μεγάλη κοινωνία τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ. Ὑπῆρχαν ἄνθρωποι ποὺ γιὰ πενήντα ὁλόκληρα χρόνια δὲν εἶδαν ἀνθρώπινο πρόσωπο καὶ ὅμως δὲν ἔλεγαν «εἴμαστε μόνοι»! Ἀφοῦ ὁ Θεὸς ἦταν μαζί τους καὶ αὐτοὶ μὲ τὸν Θεό. Μπορεῖς νὰ ζήσεις χωρὶς κανέναν καὶ χωρὶς τίποτα, χωρὶς τὸν Θεὸ ὅμως δὲν μπορεῖς. Αὐτὴ εἶναι ἡ δική τους μαρτυρία ποὺ τὴν παρέδωσαν στὴν Ἐκκλησία ὡς κάποιο κεφάλαιο δικό της. Δὲν εἶναι γνωστὸ ἐὰν κάποιος ἄθεος μπόρεσε νὰ ἐπιζήσει ἐπὶ πενήντα χρόνια σὲ πλήρη μοναξιὰ στὴν ἔρημο. Αὐτὸ δὲν ἔχει σημειωθεῖ στὴν ἱστορία τοῦ ἀνθρώπινου γένους. Δὲν εἶναι σὲ θέση ἕνας ἄθεος νὰ πράξει κάτι τέτοιο. Σέ κάποιον σὰν αὐτὸν εἶναι βαρετὸ νὰ ζεῖ μέσα στὴν κοινωνία τῶν ἀνθρώπων καὶ ἀκόμα πιὸ μονότονο - ἀκόμα καὶ ἀδύνατο- ἔξω ἀπὸ τὴν κοινωνία. Διότι ὁ ἄθεος ἀναζητᾶ τοὺς ἀνθρώπους γιὰ νὰ τοὺς κεντρίσει τὴν καρδιὰ μὲ τὴν ἀθεΐα του καὶ νὰ θρέψει τὸν ἑαυτό
του μὲ τὸν πόνο τους. Ἀλλὰ στὴν ἔρημο ποιὸν νὰ βρεῖ νὰ φάει παρὰ μόνον τὸν ἴδιο του τὸν ἑαυτό; Καὶ μὲ ποιανοῦ τὸν πόνο νὰ τραφεῖ παρὰ μὲ τὸν δικό του; Γι’ αὐτὸ ἀπογείωσε τὶς σκέψεις σου στὰ πνευματικὰ ὕψη, ὅπου κατοικεῖ Ἐκεῖνος ποὺ μόνος Του εἶναι ἡ μεγαλύτερη καὶ τρυφερότερη κοινωνία ἀπὸ κάθε ἀνθρώπινη κοινωνία. Ἐκεῖνον νὰ ὑπηρετεῖς, μ’ Ἐκεῖνον νὰ συναναστρέφεσαι, σ’ Ἐκεῖνον νὰ μιλᾶς, γιὰ Ἐκεῖνον ἀγωνίσου, Ἐκεῖνον ἀγάπα μὲ ὅλη σου τὴν καρδιά, μὲ ὅλον τὸν νοῦ σου. Ἐκεῖνος θὰ βρεῖ τρόπους νὰ ἀνοίξει τὰ μάτια τῶν γειτόνων σου καὶ τὴν καρδιά τους, ὥστε νὰ ἐμφανίσει σ’ αὐτοὺς τὴ ζωντανὴ πίστη σ’ Αὐτόν. Τότε στὸν τόπο σου θὰ ψάλλεται ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ ὄχι μόνον ἀπὸ ἕναν σολίστ, ὅπως τώρα, ἀλλὰ ἀπὸ μία χορωδία. Εἰρήνη καὶ ὑγεία ἀπὸ τὸν Θεό. Πηγή: «Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς -Δὲν φτάνει μόνο ἡ πίστη… Ἱεραποστολικές ἐπιστολές β'» • Ἐν Ἐσόπτρῳ | 25
Μ Α Ζ Ι Μ Ε ΤΟΥ Σ ΓΟΝ Ε Ι Σ
Γιά τήν παιδική ψυχολογία
Γ
τοῦ Ὁσίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου
έροντα, τὸ παιδὶ ἑνὸς γνωστοῦ μου κάνει συνέχεια σκανταλιές, φωνάζει, χτυπάει. Τί φταίει; τί νὰ κάνει; — Κοίταξε, δὲν φταῖνε τὰ παιδιά. Σήμερα τὰ ἔχουν κλεισμένα μέσα στὰ διαμερίσματα καὶ δὲν ἔχουν χῶρο νὰ τρέξουν, νὰ παίξουν. Ζορίζονται τὰ παιδιά. Δὲν μποροῦν νὰ κινηθοῦν, νὰ ἐκτονώσουν τὴν ζωηράδα τους. Τρελλαίνονται, μετὰ χτυπᾶν τὸ κεφάλι τους στὸν τοῖχο! Τὰ παιδιὰ γιὰ νὰ μεγαλώσουν φυσιολογικὰ θέλουν αὐλή! — Δηλαδὴ γέροντα, τὰ παιδιὰ στὰ διαμερίσματα ἀποκτοῦν ψυχολογικὰ προβλήματα; — Ἔμ, ἐὰν ζορίζεται, πιέζεται. Πολὺ καλύτερα νὰ ὑπάρχη μία αὐλή! Αὐτὸ εἶναι τὸ φυσιολογικό. Βλέπεις, ἂν πᾶς σὲ κάποιο σπίτι ποὺ ἔχει παιδιὰ καὶ τὰ βρεῖς ὅλα τακτοποιημένα, στὴν ἐντέλεια, αὐτὸ δὲν εἶναι καλό. Σημαίνει στρατιωτικὴ πειθαρχία, ὑπάρχει φόβος μέσα στὴν ψυχὴ τῶν παιδιῶν. Καλύτερα εἶναι νὰ ἀσχολεῖται ἡ μάννα μὲ τὴν ἀνατροφὴ τῶν παιδιῶν, νὰ τοὺς μιλάει, νὰ τοὺς διαβάζει γιὰ τοὺς ἁγίους, γιὰ τὸν Χριστό, παρὰ νὰ ἀσχολεῖται μὲ τὴν τακτοποίηση καὶ τὰ ἄψυχα πράγματα. ✴ Σέ ἕνα καθηγητὴ εἶπε: Ὅταν ἀποκτήσεις δικά σου παιδιὰ θὰ τὰ καταλαβαίνεις καλύτερα τὰ παιδιὰ στὸ σχολεῖο. Ὅταν κανεὶς τ’ ἀγαπάει τὰ παιδιά, καὶ ὅταν τὰ μαλώνει μὲ καλωσύνη, τὸ δέχονται τὰ παιδιὰ τὸ καταλαβαίνουν αὐτό! ✴ Νὰ μὴ δημιουργοῦνται ἀντιπάθειες στὴν ψυχὴ τοῦ καθηγητῆ μὲ τὰ παιδιά. 26 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
Καὶ ὅταν μᾶς κάνουν τὴ ζωὴ δύσκολη νὰ γνωρίζετε ὅτι φταῖτε. Δηλαδὴ τώρα ξεπληρώνετε αὐτὰ ποὺ κάνατε ἄλλοτε. ✴ Σήμερα ἔχει γίνει ἕνα μεγάλο ἅλμα καὶ δὲν καταλαβαίνουν οἱ γονεῖς τὰ παιδιὰ καὶ τὰ παιδιὰ τοὺς γονεῖς. Πρέπει νὰ μπεῖ κανεὶς στὴ θέση τοῦ ἄλλου καὶ μετὰ θὰ συνεννοηθοῦν. ✴ Πρέπει νὰ τὰ δένουμε τὰ παιδιά, ἀλλὰ μαλακά. Νὰ ἐγὼ τὶς ντομάτες μου τὶς ἔδεσα μὲ κορδέλλες. Ἂν τὶς ἔδενα μὲ σύρμα τί θὰ γινόταν; Δὲν θὰ τραυματίζονταν; Φταῖνε σήμερα καὶ πολλὲς χριστιανικὲς οἰκογένειες. «Ἐγὼ ἐντάξει, τάσφιξα τὰ παιδιά μου, ὄχι σὰν τὰ παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ κοιμᾶμαι ἥσυχος». Δὲν εἶναι ὅτι τάσφιξε, ἔστω καὶ παραπάνω ἀπὸ ἀδιακρισία, ἀλλὰ γιατί τόκανε. Ἂν τόκανε ἀπὸ φόβο γιὰ τὴν ἁμαρτία, νὰ τὰ γλυτώσει ἀπὸ τὴν κόλαση, ἀπὸ φόβο Θεοῦ, βοηθάει ὁ Θεὸς καὶ δὲν παθαίνει τίποτα τὸ παιδί. Ἂν εἶναι ἀπὸ ἐγωισμό; Ἂν ὅμως γίνεται ἀπὸ νοοτροπία (Τὸ δικό μου τὸ παιδὶ δὲν τόκανε αὐτό;;!!). Ἔ, τότε δὲν βοηθάει ὁ Θεός… γιὰ νὰ διορθώσει τοὺς γονεῖς. ✴ — Γέροντα, σκέφτομαι στὸ καινούργιο σπίτι ποὺ θὰ χτίσω, στὸν κάτω ὄροφο νὰ κάνω δύο διαμερισματάκια γιὰ τοὺς γονεῖς καὶ τὰ πεθερικά μου. Εἶναι καλὰ ἔτσι; — Ναί, πολὺ καλά!! Μπράβο ποὺ τὸ σκέφτηκες. Εἶναι μεγάλη εὐλογία ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ κοιτάει κανεὶς τοὺς γονεῖς του. Κι ἂν δὲν σοῦ φτάνουν τὰ λεφτὰ γιὰ τὸ σπίτι θὰ βγάλω μία «ἀπανταχοῦσα» καὶ θὰ γυρίσω γύρω-γύρω τὸ Ἅγιον Ὅρος γιὰ νὰ
σοῦ φέρω. (Εἶχα λογισμὸ ὅτι δὲν φτάνουν τὰ χρήματα, δὲν εἶπα τίποτα, μόνος τὸ κατάλαβε) ✴ – Γέροντα τὰ παιδιὰ πρέπει νὰ τὰ δέρνουμε ὅταν κάνουν ἀταξίες; — Νὰ τὰ δέρνετε; πολὺ ἢ λίγο; (Γελάει). Κοιτάξτε νὰ δεῖτε καὶ ὁ φόβος εἶναι φρένο καὶ γλυτώνει τὸ παιδὶ ἀπὸ πολλά, ὅταν δὲν καταλαβαίνει. Ἂς ποῦμε ὅτι τὸ παιδὶ ἀνεβαίνει στὴν καρέκλα ψηλά. Δὲν νοιώθει τὸν κίνδυνο. Ἅμα φάει ἕνα μπατσάκι ἀπὸ τὴ μαμά, μετὰ πάλι θὰ θέλει ν’ ἀνέβει, θὰ κοιτάει δεξιὰ-ἀριστερά, νὰ δεῖ, «μὲ βλέπουν;» κι ἂν δὲν τὸ βλέπει κανεὶς θὰ θυμᾶται τὸ μπάτσο πούφαγε καὶ θὰ μαζεύεται. Ἄσε νὰ μὴν φάω κάνα μπάτσο, θὰ λέει, καὶ ἔτσι ὁ φόβος γίνεται φρένο καὶ γλυτώνει τὰ μωρὰ ἀπὸ πολλά. Ὅταν ὅμως ἀρχίζουν τὰ παιδιὰ καὶ καταλαβαίνουν πρέπει νὰ καθόμαστε μὲ τὸ καλὸ καὶ μὲ ὑπομονὴ νὰ τοὺς ἐξηγοῦμε αὐτὰ ποὺ μποροῦν νὰ καταλάβουν. ✴ Οἱ γονεῖς καμμιὰ φορά κάνουν κακὸ στὰ παιδιά τους ἀπὸ τὴν ὑπερβολικὴ ἀγάπη ποὺ τοὺς ἔχουν… Βλέπεις ἂν «ἐκτροχιασθεῖ» ἡ ἀγάπη τότε κάνει κακὸ στὸ παιδί… Τὸ «πνίγει» μὲ τὴν πολλὴ ἀγάπη. Εἶναι ἀρρωστημένο πράγμα. Εὐτυχῶς μερικὰ παιδιὰ ἔχουν μέσα τοὺς ἀνδρεία
καὶ γλυτώνουν… ἄλλα ὅμως καταστρέφονται… Βλέπεις θέλει καὶ ἡ ἀγάπη ἕνα φρένο… ἕνα μέτρο… Ἐγὼ δὲν θὰ γινόμουν καλὸς γονιός, μοῦ λέει ὁ λογισμός, γιατί δὲν θὰ μποροῦσα νὰ ἐπιβληθῶ στὸν ἑαυτό μου. ✴ Καλό εἶναι ἡ οἰκογένεια νὰ ἔχει τὸν ἴδιο πνευματικό. Ὁ ἄντρας, ἡ γυναίκα, τὰ παιδιά, αὐτὸ βοηθάει πολύ. Τὰ μικρὰ παιδιὰ ὅταν διαβάζουν συναξάρια πολὺ ὠφελοῦνται. Ἐπειδὴ εἶναι ἁπλὰ ἔχουν πολλὴ πίστη. Ἔτσι ἀποκτοῦν καλὲς συνήθειες. Ὅταν ἀρχίσει κανεὶς ἀπὸ μικρὸς τὴν πνευματικὴ ζωή, ἀπὸ τὸ δημοτικὸ ἀκόμα αὐτὸς κάνει τὴν πιὸ χαρούμενη ζωή. Γιατί μικρὸς ἔχει καὶ τὴν ἀμεριμνησία. Ἀποκτάει καὶ καλὲς συνήθειες καὶ συνεχίζει ἔτσι. Ἐγὼ μικρὸς πέρασα τὰ καλύτερά μου χρόνια, πέμπτη-ἕκτη δημοτικοῦ πετοῦσα. Μετὰ ἂν μεγαλώσει λίγο μπαίνει ἡ καλὴ ἀνησυχία, τί θὰ γίνω, τί θὰ σπουδάσω κ.λ.π. Μέχρι τὸ ’40 ποὺ ἄρχισε ὁ πόλεμος μὲ τοὺς Ἰταλούς, ἤμουν 16 χρονῶν, τότε πέρασα τὰ καλύτερά μου χρόνια. Μετὰ ὁ πόλεμος τὰ χάλασε τὰ πράγματα. Εἴχαμε δυσκολίες. Πηγή: Ἀθαν. Ρακοβαλὴς «Ὁ πατὴρ Παΐσιος μοῦ εἶπε…», «Μέλισσα», Θεσ/νίκη • 1998 Ἐν Ἐσόπτρῳ | 27
Γραφεῖα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας Μετά τήν κατεδάφιση τοῦ παλαιοῦ Ἐπισκοπείου, τό 2007, ἔνεκα στατικῆς ἀνεπάρκειάς του, τά Γραφεῖα τῆς Ἱ. Μητροπόλεως στεγάστηκαν σέ ἐνοικιαζόμενο χῶρο, μέχρι τόν Σεπτέμβριο τοῦ 2014, ὁπότε καί μεταφέρθηκαν, προσωρινά, σέ δύο δωμάτια τῶν ξενώνων τῆς Ἱ. Μητροπόλεως, στόν 2ο ὄροφο, ἄνωθεν τοῦ Πολιτιστικοῦ μας Κέντρου, προκειμένου νά σταματήσει ἡ δαπάνη τοῦ ἐνοικίου τοῦ χώρου πού στεγάζονταν. Στίς 3/2/2010 ἡ Ἱ. Μητρόπολη ἀγόρασε οἰκόπεδο, ἔναντι τῆς κεντρικῆς εἰσόδου τοῦ Ἱ. Καθεδρικοῦ Ν. Ἁγ. Νεκταρίου Μοιρῶν, γιά νά ἀνεγερθεῖ οἴκημα γιά τή μόνιμη στέγαση τῶν Γραφείων. Τό ἐν λόγῳ οἰκόπεδο ἀποπληρώθηκε στίς 28/3/2012, ἀπό ἔσοδα τῆς Ἱ. Μητροπόλεως, δωρεές καί μέ τή βοήθεια τῶν Ἱ. Μονῶν καί Ἐνοριῶν της. Τά σχέδια γιά τήν ἄδεια ἀνέγερσης τῶν Γραφείων, ἔγιναν δωρεάν ἀπό ἰδιῶτες καί ὑπηρεσίες τοῦ Δήμου Φαιστοῦ. Γιά αὐτούς καί γιά ὅλους ὅσους συνέδραμαν γιά τό σχεδιασμό τῆς κατασκευῆς τῶν ὡς ἄνω γραφείων θά ἀναφερθοῦμε καί θά εὐχαριστήσουμε προσεχῶς. Τά Γραφεῖα περιλαμβάνουν, 127,55 τ.μ. στό ἰσόγειο καί 76,22 τ.μ. στόν ὄροφό τους. Ἡ ἐκσαφή τοῦ ὑπογείου τῶν Γραφείων ἄρχισε στίς 19/10/2015 μέ δωρεάν ἐργασία τῶν μηχανημάτων τοῦ Δήμου Φαιστοῦ, ἐκτός τῶν καυσίμων τους. Ὁ ἁγιασμός τῆς θεμελίωσής του τελέστηκε, μετά τή Θ. Λειτουργία τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγ. Νεκταρίου, στίς 9-11-2015. Οἱ ἐργασίες συνεχίζονται...
Σκαρίφημα ὄψεως τοῦ ὑπό ἀνέγερση οἰκήματος τῶν Γραφείων 28 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
Ἀπό τήν ἀνόρυξη τοῦ ὑπογείου τῶν Γραφείων τῆς Ι. Μητροπόλεως 19/10/2015
6/11/2015
Ἁγιασμός θεμελίωσης 9/11/2015
Ἁγιασμός θεμελίωσης 9/11/2015
Kατασκευή τοιχίων ὑπογείου 11/12/2015
15/1/2016
Κατασκευή δαπέδου ἰσογείου 29/12/2016 Ἐν Ἐσόπτρῳ | 29
Ἀπό τό τμῆμα κοινωνικῆς ἀλληλεγγύης Στίς 29/12/2015, τό τμῆμα κοινωνικῆς ἀλληλεγγύης τοῦ Πολιτιστικοῦ Κέντρου μας μοίρασε, διά τῶν Ἐφημερίων τῆς Ἱ. Μητροπόλεως, 1.100 τσάντες μέ τρόφιμα πρός ἀσθενέστερες οἰκονομικά οἰκογένειες τῶν 108 Ἐνοριῶν μας. Ἡ βοήθεια αὐτή προέρχεται ἀπό πρόγραμμα τοῦ Ὑπουργείου Ἐργασίας, ἡ δέ πρωτοβουλία ἀνήκει στόν κ. Βασ. Κεγκέρογλου, τ. Ὑφυπουργό, ὑλοποιεῖται ἀπό τήν Μ.Κ.Ο. «Φιλοξενία» τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης καί προσφέρθηκε στίς 9 Μητροπόλεις τῆς Μεγαλονήσου. Ἐκφράζουμε θερμές εὐχαριστίες πρός τόν τ. κ. Ὑφυπουργό καί πρός ὅλους ὅσους βοήθησαν γιά τήν ἑτοιμασία τῶν ἐν λόγῳ τσαντῶν.
30 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
Συσσίτια τῆς Ἐκκλησίας
➢ Ἱ. Μητροπ. Ναός Ἁγ. Γεωργίου Μοιρῶν: ἀπό τό 2009 μέχρι τίς 31/12/15 διένειμε 17.220 μερίδες φαγητοῦ. ➢ Ἱ. Ναός Ἁγ. Τίτου Τυμπακίου: ἀπό τό 2011 μέχρι τίς 31/12/15 διένειμε 9.080 μερίδες φαγητοῦ. ➢ Ἱ. Ναός Ἁγ. Εἰρήνης Πύργου Μονοφ.: Ἀπό τό 2006 μέχρι τίς 31/12/15 διένειμε 33.568 μερίδες φαγητοῦ. Εὐχαριστοῦμε: τίς κυρίες πού μαγειρεύουν ἐθελοντικά, ὅσους βοηθοῦν μέ τρόφιμα καί χρήματα γιά νά πληρωθεῖ τό ρεῦμα γιά τήν παρασκευή τοῦ φαγητοῦ καί μέ προσφορές γευμάτων ὑπέρ ἀνάπαυσης συγγενικῶν τους προσώπων.
Τράπεζες τροφίμων τῆς Ἐκκλησίας
Λειτουργοῦν στό τμῆμα Κοινωνικῆς Ἀλληλεγγύης τοῦ Πολιτιστικοῦ Κέντρου τῆς Ἱ. Μητροπόλεως καί στίς Ἐνορίες: Ἱ. Μ. Ν. Ἁγ. Γεωργίου Μοιρῶν, Ἁγ. Τίτου Τυμπακίου, Ἁγ. Ραφαήλ Μοιρῶν, Ἁγ. Βαρβάρας, Ἀσημίου. Τρόφιμα διανέμονται καί ἀπό ἄλλες Ἐνορίες. Μποροῦμε νά ξοδέψουμε λιγότερα χρήματα περιττῶν ἐκδηλώσεών μας καί νά τά διαθέσουμε σέ εἴδη πού ἔχουν ἀπόλυτη ἀνάγκη ἐμπερίστατοι συνάνθρωποί μας.Κάνουμε ἔκκληση πρός αὐτούς πού θέλουν καί δύνανται νά βοηθήσουν: Παρακαλοῦμε, ἐπικοινωνῆστε μέ τούς κατά τόπους ἱερεῖς καί ρωτῆστε τί ἀνάγκη ὑπάρχει.
Δωρεάν διανομή ρυζιοῦ
Τό τμῆμα κοινωνικῆς ἀλληλεγγύης τοῦ Πολιτιστικοῦ Κέντρου τῆς Ἱ. Μητροπόλεώς μας, σέ συνεργασία μέ τίς Ἐνορίες καί τούς Ἐφημερίους της, διένειμαν 23.968 κιλά ρυζιοῦ, σέ οἰκογένειες τῆς περιοχῆς μας πού ἐγκρίθηκαν ἀπό τίς ἁρμόδιες κρατικές ἀρχές. Εὐχαριστοῦμε τίς ὑπηρεσίες τῆς Περιφέρειας Κρήτης, τόν ἀγροτοβιομηχανικό Συναιτερισμό Τυμπακίου καί ὅσους βοήθησαν γιά τήν ἐν λόγῳ διανομή. Ἐν Ἐσόπτρῳ | 31
Ἀπό τή Χριστουγεννιάτικη ἐκδήλωσή μας
Στίς 20/12/2015, πραγματοποιήθηκε στό ἀμφιθέατρο τοῦ Πολιτιστικοῦ Κέντρου μας, Χριστουγεννιάτικη ἐκδήλωση. Τό πρόγραμμα, περιελάμβανε: α) προβολή ταινίας γιά τή Βηθλεέμ, β) ὁμιλία, ἀπό τόν Αἰδεσιμολ. Πρεσβ. Χαράλαμπο Παπαδόπουλο, μέ θέμα: «Ἡ ταπείνωση τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ κόσμου», γ) ὕμνους τούς ὁποίους ἀπέδωσε χορωδία μαθητῶν τῆς Σχολῆς βυζ. μουσικῆς, ὑπό τή διεύθυνση τοῦ Αἰδεσιμολ. Πρεσβ. Νικολάου Κοκολάκη, Καθηγητοῦ τῆς Σχολῆς, δ) κάλαντα τά ὁποῖα τραγούδησαν παιδιά τῶν Νεανικῶν μας Συνάξεων καί μαθητές τῆς Σχολῆς βυζ. μουσικῆς τοῦ Κέντρου μας, μέ συνοδεία παραδοσιακῶν ὀργάνων καί ε) ἑορταστικά τραγούδια τά ὁποῖα ἀπέδωσε μέ κανονάκι ὁ Αἰδεσιμολ. Πρωτ. Γεώργιος Τζάβλας, Καθηγητής Μουσικῆς. Στό τέλος τῆς ἐκδήλωσης, ὁ Σεβ. Ποιμενάρχης μας εὐχήθηκε πρός ὅλους γιά τίς ἑορτές τοῦ Ἁγ. Δωδεκαημέρου.
32 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
Ἐν Ἐσόπτρῳ | 33
Ραδιοφωνικός Σταθμός Ἱ. Μητροπόλεως Γορτύνης καί Ἀρκαδίας «ὁ Εὔδιος Λιμήν»
Τήν 1η Μαρτίου 2008, ἐνεργοποιήθηκε τό Ραδιοφωνικό Πρόγραμμά μας, μέ χρήματα τῆς Ἱ. Μητροπόλεως καί τῶν Ἱ. Μονῶν καί Ἐνοριῶν της. Ἡ ἐκπομπή αὐτοῦ τοῦ ραδιοφωνικοῦ προγράμματος σταμάτησε περί τά μέσα τοῦ 2014, διότι ἔπρεπε νά ἀγοραστεῖ ὑπάρχουσα ραδιοφωνική ἄδεια. Συγκεντρώθηκαν τά ἀπαιτούμενα χρήματα ἀπό τήν Ἱ. Μητρόπολη, τίς Ἱ. Μονές καί Ἐνορίες της καθώς καί ἀπό δωρεές καί ἔτσι ἀγοράστηκε ἡ εἰρημένη λειτουργοῦσα ραδιοφωνική ἄδεια. Στίς 30/12/2015 ὑπεγράφη ἀπό τόν Σεβ. Μητροπολίτη μας κ. Μακάριο, τό συμβόλαιο ἀγορᾶς τῆς ραδιοφωνικῆς συχνότητας 101,9 F M. Διά τοῦ τρόπου αὐτοῦ ἡ Ἱ. Μητρόπολή μας ἀπέκτησε τή μόνιμη φωνή της στό ραδιόφωνο. Ὁ Ραδιοφωνικός μας Σταθμός θά φέρει τήν ἐπωνυμία «Ραδιοφωνικός Σταθμός Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γορτύνης καί Ἀρκαδίας, ὁ Εὔδιος Λιμήν», 101,9 F M. Δόξα τῷ Θεῷ καί γιά αὐτή τήν εὐλογία. Εὐχαριστοῦμε πολύ ὅλους ὅσους μᾶς βοήθησαν. Προσεχῶς θά ἀνακοινώσουμε τήν ἡμέρα ἔναρξης λειτουργίας τοῦ Σταθμοῦ μας.
Ἀπό τήν κοπή τῆς ἁγιοβασιλόπιτας τῆς Ἱ. Μητροπόλεως στό Πολιτιστικό της Κέντρο Στίς 31/12/2015 ἡ Ἱ. Μητρόπολή μας ἔκοψε τήν πίτα της στό Πνευματικό της Κέντρο. Τήν πίτα εὐλόγησε ὁ νέος Μητροπολίτης Πέτρας καί Χερρονήσου κ. Γεράσιμος. Μετά τήν κοπή τῆς πίτας μίλησε ὁ Σεβ. Ποιμενάρχης μας κ. Μακάριος, ὁ ὁποῖος εὐχήθηκε κατάλληλα πρός ὅλους γιά τό νέο ἔτος 2016 καί ἰδιαιτέρως πρός τόν ἅγιο Πέτρας κ. Γεράσιμο γιά τή νέα του Ἀρχιερατική Διακονία στήν Ἐκκλησίας Κρήτης.
ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μοῖρες τηλ. 28920 23790
e-mail: imgabooks@gmail.com 34 | Ἐν Ἐσόπτρῳ
Ἀπό τόν Ἁγιασμό τῆς ἔναρξης τῶν δραστηριοτήτων τῶν τμημάτων τοῦ Κέντρου μας γιά τό σχολικό ἔτος 2015-16, Κυριακή 4 Οκτωβρίου 2015
Δραστηριότητες τμημάτων γιά τό σχολικό ἔτος 2015-16 ❧ Γυναικείας χορωδίας ριζίτικου τραγουδιοῦ «Ριζίτισσες» ❧ Διακοσμητικῆς μέ χαρτί «Ντεκουπάζ» ❧ Θεατρικῆς ὁμάδας ❧ Θεατρικοῦ παιχνιδιοῦ & εἰκαστικοῦ ἐργαστηρίου ❧ Κοινωνικοῦ φροντιστηρίου ❧ Νεανικῶν συνάξεων ❧ Παραδοσιακῶν χορῶν ❧ Ριζίτικου τραγουδιοῦ «Κρῆτες ριζίτες» ❧ Σκακιοῦ ❧ Σχολῆς ἁγιογραφίας ❧ Σχολῆς βυζαντινῆς μουσικῆς «Ἅγιος Τίτος» ❧ Χορωδίας παραδοσιακῆς μουσικῆς «Κεντρώας Κρήτης Μελωδοί» ❧ Ψηφιδωτοῦ
Δωρεές Γιά τό Πολιτιστικό Κέντρο: Ἐνορία Χουστουλιανῶν 50€, κ. Ἐμμ. Γαργεράκης 500€, Ἀνώνυμος 50€ καί κ. Θεόδωρος Ἀποστολάκης 200€. Γιά τό τμῆμα Σχολῆς Βυζ. Μουσικῆς: Ἐπιμορφούμενοι 310€. Γιά τό τμῆμα Κοινωνικῆς Ἀλληλεγγύης: Δωρεά τροφίμων ἀπό ἀστυνομικούς τῆς Ἀστυνομικῆς Διεύθυνσης Ἡρακλείου, π. Ἰωάννης Καλογιαννάκης 100€, ὑπέρ ἀναπαύσεως τῆς ἀδελφῆς αὐτοῦ καί δωρεά τροφίμων, κατά καιρούς, ἀπό τό Lidl κατάστημα Μοιρῶν. Γιά τό τμῆμα Σχολῆς Ἁγιογραφίας: Ἐπιμορφούμενοι 610€. Γιά τό τμῆμα Ψηφιδωτοῦ: Ἐπιμορφούμενοι 160€. Γιά τήν ἀνέγερση τῶν Γραφείων τῆς Ἱ. Μητροπόλεως: Σεβ. Μητροπολίτης Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακάριος 458€, Ἱ. Μονή Ἁγ. Νικολάου Ζαροῦ 1.300€ καί κ. Αἰμίλιος Κυριακάκης 100€ σέ καύσιμα. Ἡ Τοπική Ἐκκλησία εὐχαριστεῖ πολύ τούς δωρητές καί δέεται καί ὑπέρ αὐτῶν. Ἐν Ἐσόπτρῳ | 35