Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida

18. zkia. 2014ko abendua

Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida

8 1

www.udalsarea21.net

www.udalsarea21.net Udalsarea 21eko lan-koadernoen bildumaren aurkibidea: 1. zenbakia. 2006ko urria

« EAE-ko Tokiko Agenda 21 prozesuak aztertzea. Oztopoak eta estrategia arrakastatsuak identifikatzea aurrerapauso gehien eman dituzten udalerrietan kudea ditzaten».

2. zenbakia. 2006ko urria

«Oztopo eta estrategiak ekintza-planak abiarazteko. 21 Bulegoak: ereduak formulatzea».

3. zenbakia. 2007ko iraila

«Natur inguruneko udal-eskumenei buruzko gida».

4. zenbakia. 2008ko urtarrila

« Iraunkortasunaren eta Tokiko Agenda 21en dimentsio soziala. Tokiko Agenda 21etan alderdi sozialak sartzeko irizpideak».

5. zenbakia. 2008ko urtarrila

«Klima-aldaketa. Udaleko CO2e-emisio baliokideen kalkulua. Tresnari buruzko erabiltzaile-eskuliburua».

5. zenbakia. 2011ko urtarrila

« Klima-aldaketa. Udaleko CO2e-emisio baliokideen kalkulua. Tresnari buruzko erabiltzaile-eskuliburua» (Eranskina)

6. zenbakia. 2008ko urtarrila

«Sailkatutako jardueren erregularizazioa. Laguntza tresnak». (1. zatia)

7. zenbakia. 2008ko urtarrila

«Sailkatutako jardueren erregularizazioa. Laguntza tresnak». (2. zatia)

8. zenbakia. 2009ko otsaila

«Klima-aldaketaren aurkako tokiko estrategiak martxan jartzeko gida».

9. zenbakia. 2009ko otsaila

« Lehenengo pausuak genero-ikuspegia Tokiko Agenda 21 prozesuetan txertatzeko. Jarraibide metodologikoak».

10. zenbakia. 2009ko uztaila

« Ingurumen-hezkuntza iraunkortasunerako: Eskolako Agenda 21 eta Tokiko Agenda 21 koordinatzea.

Hausnarketa estrategikoa eta gako operatiboak Udal garapen iraunkorraren esparruan».

11. zenbakia. 2010eko abendua «Biodibertsitaterako hurbilpena tokiko eremutik».

12. zenbakia. 2011ko urtarrila

«Klima-aldaketara egokitzeko udal-programak egiteko gidaliburua».

13. zenbakia. 2011ko maiatza

«Airearen kalitatea. Airearen kalitatea udal mailan kudeatzeko gakoak eta laguntza-tresna».

14. zenbakia. 2012ko urtarrila

«Komunika. Komunikaziorako gida praktikoa Tokiko Agenda 21ean».

15. zenbakia. 2012ko martxoa

«Biodibertsitatea kudeatzea eta kontserbatzea, tokian-tokian. Diagnostikoa, ekintzak eta tresnak».

16. zenbakia. 2013ko abendua «Urari buruzko koadernoa. Hiri eremuetako ura eta ingurune hidrikoa».

17. zenbakia. 2014ko apirila «Osasuna eta hiri-garapen jasangarria. Tokiko hirigintza-jarduerek osasunean zer eragin daukaten aztertzeko gida praktikoa».

18. zenbakia. 2014ko abendua «Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida.»

IDAZLE TALDEA: Adunako Udala; Amorebieta-Etxanoko Udala; Balmasedako Udala; Beasaingo Udala; Berangoko Udala; Bilboko Udala; Donostiako Udala; Durangoko Udala; Errenteriako Udala; Getxoko Udala; Gorlizko Udala; Portugaleteko Udala; Santurtziko Udala; Sopelako Udala; Trapagarango Udala; Zierbenako Udala; Kanpezuko Kuadrilla-Arabako Mendialdea; Aiarako Kuadrilla; Aguraingo Eskualdea; Arratiako Mankomunitatea; Durangoko Merinaldearen Amankomunazgoa; Lea-Artibai Amankomunazgoa; Uribe Kostako Zerbitzu Mankomunitatea; Udaltalde 21 NerbioiIbaizabal, S.L. Eusko Jaurlaritza - Ingurumen eta Lurralde Politika Saila; Ihobe, Udalsarea 21eko Idazkaritza Teknikoa; CIMAS, Innovación y Medio Ambiente, S.L.L.

ARGITARALDIA: 1.a, 2014ko abendua Ihobe, Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoa Ingurumen eta Lurralde Politika Saila Urkixo Zumarkalea, 36-6.a. 48011 Bilbao Tel.: 900 150 864 www.ihobe.eus www.udalsarea21.net www.ingurumena.eus

ARGITARATZAILEA: Ihobe, Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoa DISEINUA ETA DIAGRAMAZIOA: Canaldirecto www.canal-directo.com ITZULPENA: Mara Mara Taldea

Dokumentu honen edukiak, oraingo edizioan, litzentzia honetan argitaratu dira: Aitortu – Ez merkataritzarako – Lan eratorririk gabe 3.0 Unported (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.eu) Txosten hau egiteko, % 100ean birziklatutako papera erabili da, klororik gabea. Erabilitako paperak egiaztagiri hauek ditu: Aingeru Urdina, Europako Iparraldeko Beltxarga eta Europako Etiketa Ekologikoa.

18. zkia. 2014ko abendua

Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida

8 1

www.udalsarea21.net

AURKIBIDEA 05. orrialdea

01. Sarrera 1.1. Ekitaldearen helburuak 1.2. Elaboratzeko metodologia

09. orrialdea

02. Hondakinen udal kudeaketaren inguruko testuingurua 2.1. Hiri-hondakinen sorrera EAEn 2.2. Hondakinen kudeaketa Tokiko Agenda 21 prozesuetan 2.3. Araudi- eta eskumen-esparrua

15. orrialdea

03. Hondakinei buruzko ordenantza batek kontuan hartu beharreko alderdiak 3.1. Definizioa eta eremua 3.2. Bilketa-sistemak 3.3. Autokonpostajea egiteko arauak 3.4. Konpostaje komunitarioa egiteko arauak 3.5. Beste hondakin batzuk biltzeko arauak 3.6. Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak 3.7. Ikuskapena, kontrola eta zehapena

32. orrialdea

04. Ordenantza bat onartzeko prozedura

34. orrialdea

05. eranskinak 1. eranskina. ESTEKA INTERESGARRIAK 1.1. Hondakinak kudeatzen dituzten baimendutako enpresen zerrenda 1.2. Eraikuntzako eta eraispenetako hondakinak kudeatzeko laguntza-tresnak 2. eranskina. Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua

::::::: 3

AKRONIMOEN

GLOSARIOa ILE:

Ingurumen lankidetzarako erakundea.

HKA:

Hondakinak kudeatzeko azterlana.

FAQ:

ÂŤFrequently asked questionsÂť, ohiko galderak.

AET: Amaierako ebaluazio-txostena.

HHKO: EAEko hiri-hondakinak koordinatzeko organoa.

HKP:

Hondakinak kudeatzeko plana.

TEEH:

Tresna elektriko eta elektronikoen hondakinak.

EEH: Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak.

HEA:

Hondakin ez-arriskutsua.

HA:

Hondakin arriskutsua.

HH:

Hiri-hondakinak.

SANDACH: Giza kontsumorako bideratzen ez diren animaliaazpiproduktuak.

4 :::::::

01.

Sarrera

Baliabideen urritasun egiaztatuaren kariaz, ekonomia zirkularrak protagonismo nabarmena hartu du politika eta zuzentarau publikoetan. Produktuen balio-bizitza luzatzea, erabilitako gaien arriskugarritasuna murriztea edo sortutako hondakinei bizitza berri bat ematea jasangarritasuna barnean hartzen duen paradigma berriaren alderdi giltzarriak dira, hondakinei dagokienez, batik bat.

Gogoeta horien emaitza gisa, Europako Batzordeak «Ekonomia zirkular baterantz; zero hondakineko programa Europarako1» izenburuko adierazpena onartu du; berorretan, Hondakinen Esparru Zuzentaraua2 aldatzeko proposamena ere egiten da, non jasotzen baitira hondakinen prebentziorako eta birziklatzerako helburu goranahienak.

Esate baterako, prebentzioari dagokionez, helburu hau ezarri da: fabrikazio sektoreetan, txikizkako merkataritzan edo banaketakoan, elikatze zerbitzuetan edo ostalaritzan, eta etxeetan sortzen diren elikadura hondakinak, gutxienez, % 30 murriztea 2017ko urtarrilaren 1etik 2025eko abenduaren 31ra artean.

Birziklatzeari gagozkiola, proposamen berriak dio 2030eko urtarrilaren 1erako, luzeenera jota, udal

hondakinen pisuaren % 70eraino handitu beharko dela, gutxienez, haien birziklatzea eta berriro erabiltzeko prestaketa. Horregatik guztiagatik, hondakinei buruzko ikuspegi berriaren joera arazo izateari utzi eta aukera berri bilakatzea da, baliabide gisa.

Aldez aurretik, Europako Batzordeak 2005ean argitaratu zuen Hondakinak prebenitzeko eta birziklatzeko estrategia tematikoa3, 2008an Hondakinen Esparru Zuzentaraua4 aldatzea sustatuko zuena. Aipatutako zuzentarau hori Hondakinei eta lurzoru kutsatuei buruzko uztailaren 28ko 22/2011 Legea5 (aurrerantzean, 22/2011 Legea) delakoaren bitartez tokialdatu zen estatuko zuzenbidera. Lege horrek aldaketak sartu ditu, beste eremu batzuen artean, tokiko erakundeei dagozkien eskumenetan eta hondakinen prebentzioari eta birziklatzeari buruzko helburuetan.

Araudi horrek eta EAEn argitaratutako Eraikuntzaeta eraispen-hondakinen ekoizpena eta kudeaketa arautzen dituen ekainaren 26ko 112/2012 Dekretuak6 (aurrerantzean, 112/2012 Dekretua) hondakinen kudeaketan nahasturik dauden eragile guztiak –horien artean dago administrazioa, oro har, tokiko erakundeak barne direla– neurriak hartzera behartzen dituzte.

1

http://eur-lex.europa.eu/legal-content/ES/TXT/?uri=CELEX%3A52014DC0398 http://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:e669092f-01e1-11e4-831f-01aa75ed71a1.0013.02/DOC_1&format=PDF http://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:e669092f-01e1-11e4-831f-01aa75ed71a1.0013.02/DOC_2&format=PDF 3 http://eur-lex.europa.eu/legal-content/ES/TXT/PDF/?uri=CELEX:52011DC0013&from=EN 4 EUROPAKO LEGEBILTZARRAREN ETA EUROPAR BATASUNEKO KONTSEILUAREN hondakinei buruzko 2008ko azaroaren 19ko 2008/98/EE ZUZENTARAUA, zuzentarau jakin batzuk indargabetzen dituena. http://eur-lex.europa.eu/legal-content/ES/TXT/PDF/?uri=CELEX:32008L0098&from=EN 5 http://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A-2011-13046 6 http://www.euskadi.net/bopv2/datos/2012/09/1203962a.pdf 2

::::::: 5

01. Sarrera

01

Euskadin sortzen diren hondakinei buruzko ikuspegi orokorrari dagokionez, bertako industria jarduerak erabat baldintzatzen du hondakinen sorrera. Izan ere, produkzio prozesu garrantzitsuenek hondakin kopuru altuak sortzen dituzte, bai ekoizpen fasean bai isurpenak tratatzeko operazioetan (isurpen atmosferikoen filtrazioa, hondakin uren arazketa, eta abar).

Tokiko erakundeek garrantzi handiko papera jokatzen dute hiri hondakinen kudeaketan, beren gain hartzen baitituzte berorien bilketaren eta kudeaketaren inguruko eskumenak. Hondakinei buruzko sentsibilitatea eta, hortaz, haiek prebenitzera eta hobeto kudeatzera bideratutako ekintzak era esanguratsuan hazi dira azken urteotan, bai herritarren artean, eta bai administrazioan, oro har.

EAEn urtero sortutako hondakinen erdia sektore siderometalurgikoari, zuraren/paperaren sektoreari eta hondakinen eta uren tratamenduaren sektoreari dagozkio. Eraikuntza eta eraispeneko hondakinek (EEH) eta hiri hondakin (HH) eta asimilagarriek osatzen dituzte bost hondakin-sorgune garrantzizkoenak (Ikus 1. irudia)

Azkeneko urteotan, konta ezin ahala tokiko ekimen nabarmendu eta abian jarri dira, ondorengo hauekin lotura dutenak: etxeko eta erkidegoko konpostajeak, materia organikoaren bilketa berezia, hondakinak biltzeko eredu berriak, berriro erabili daitezkeen hondakinentzako edukiontziak, berrerabili daitezkeen ontziak erabiltzeko ekimenak elikagai-dendetan, bigarren eskuko merkatuak, etab.

Tokiko jasangarritasunaren ikuspegitik, Aalborgeko Gutuna izenez ezagutzen den Jasangarritasunari buruzko Europako Hirien Gutunak eta haren bilakaeraz etorritako ÂŤAalborgeko KonpromisoekÂť kontsumo jasangarriaren premia aipatzen dute 4. konpromisoan.

Ekimen berri horiek guztiek aldaketak dakartzate hondakinak kudeatzeko eran. Tokiko erakunde batzuek garatutako ekintzak interes handikoak dira beste batzuentzat; hori dela eta, Hiri Hondakinen Tokiko Kudeaketari buruzko Lantalde batek zentzu berezia hartzen du esperientziak trukatzeko esparru modura.

1. irudia. EAEn sortutako hondakinen tipologia (2012) EEH 20% HEA HH

52%

22%

HA 6% Iturria: Euskal Autonomia Erkidegoko Hondakinak Prebenitzeko eta Kudeatzeko Plana 2020.

AALBORGEKO 4. KONPROMISOA: KONTSUMO ETA BIZIMODU ARDURATSUAK Baliabideak modu eraginkor eta zuhurrean erabiltzeko konpromisoa hartu dugu, eta kontsumo zein ekoizpen jasangarria sustatzekoa.

Hori dela eta, helburu hauekin lan egingo dugu: 1. Hondakinak ekiditea eta gutxitzea, eta birziklatzea eta berrerabilpena areagotzea.

2. Hondakinak jardunbide egokien estandarren arabera kudeatzea eta tratatzea.

3. Beharrezkoa ez den energia kontsumoa saihestea eta eraginkortasuna hobetzea haren amaierako jomugan.

4. Erosketa jasangarria geure gain hartzea.

5. Kontsumo eta ekoizpen jasangarria aktiboki sustatzea, bereziki, etiketa ekologikoa duten produktuak, produktu organikoak eta merkataritza etiko eta zuzenekoak.

6 :::::::

Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida

1.1. Ekitaldearen helburuak Koadernoak Hiri Hondakinen Tokiko Kudeaketari buruzko Ekitaldean landutako gaiak biltzen eta sintetizatzen ditu aurrez finkatutako helburuei erantzuteko.

— ­­­Lantalde proaktibo bat sortzea, hiri-hondakinei buruz eta udalerrietan sortzen dituzten arazoei buruz eztabaidatzeko eta gogoeta egiteko.

— ­­­Udalerriek hiri-hondakinen arloan egin beharreko ekintzak EAEko hondakinei buruzko plangintza berrira egokitzea.

— ­­­Hiri-hondakinen esparru-ordenantzaren eredua eztabaidatzea eta finkatzea, hala eskatzen baitute Hondakinei eta Lurzoru Kutsatuei buruzko uztailaren 28ko 22/2011 Legeak (Bigarren xedapen iragankorra) eta Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinen ekoizpena eta kudeaketa arautzen dituen ekainaren 26ko 112/2012 Dekretuak (Azken xedapenetan lehena).

— ­­­EAEko Hiri Hondakinak Koordinatzeko Organoak (HHKO) alor horretan egindako aurrerapenak eta jarraibideak udalei transmititzeko –eta alderantziz– moduak erraztea.

1.2. Elaboratzeko metodologia Koaderno honen elementu egituratzailea Ekitaldean adostu den eta 1. eranskin gisa jasota dagoen hondakinei buruzko ordenantza eredua da. Ondorengo paragrafoetan azalduko dira ordenantza ereduaren eduki nagusiak, Ekitaldeko eztabaidetan sortu ziren premiei eman zaie erantzuna.

Ordenantza eredua Titulu, Kapitulu eta Ataletan egituratu da. Ondorengo irudian erakusten da lansaioetan jarraitutako eskema:

2. irudia. Hiri Hondakinen Tokiko Kudeaketari buruzko Ekitaldearen bilkuren edukia

TituluaK

KAPITULUAK

ATALAK

SAIOA

1. Xedapen orokorrak 1. Arau orokorrak 1. Etxeetako eta zerbitzuetako etxeko hondakinak

2. Hondakin-bilketa 2. Atez ateko bilketa egiteko arauak

2. Merkataritzako hondakinak eta industrian sortutako etxeko hondakinak

1

3. Bilketa espaloiko edukiontzien bidez eta pneumatikoki egiteko arauak 3. Autokonpostajea egiteko arauak 4. Konpostaje komunitarioa egiteko arauak

2

5. Beste hondakin batzuk biltzeko arauak

6. Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak

1. Arau orokorrak 2. Obra handien ondoriozko hondakinak 3. Etxeko eraikuntzako eta konponketa obra txikien ondorioz sortutako hondakinak 4. Udal-obrak

3

7. Ikuspena, kontrola eta zehapenak

1. Ikuspena eta kontrola 2. Arau-hausteak eta zehapenak

4

Iturria: Egileak sortua.

::::::: 7

01. Sarrera

01

Bilkuretan titulu bakoitzeko edukiez eztabaidatu zen, aurrez landu eta banatutako proposamen batetik abiaturik. Bileren ondoren, ordenantza eredua eratuko zuten paragrafoak egokitzeari ekin zitzaion, harik eta parte hartzen zuten pertsona guztien artean adostutako testua osatu zen arte.

udal bakoitzeko premiak jasotzen dira, eta, hortaz, haientzako aukerak eskaintzen ditu. Horrela, udal bakoitzak hautatu ahal izango ditu bere premietara ondoen egokitzen diren paragrafoak eta ez du aintzat hartu beharrik izango bere errealitatera doitzen ez direnak.

Egin ziren lan-saioetako oinarrizko premisak ondorengo hauek izan ziren:

Udal bakoitzak bere ordenantza erredaktatu ahal izatea errazteko, ordenantza ereduan kolorekode bat erabili da eta hiru koloretako testuak idatzi dira:

— Erabaki zen bileren helburua ez zedila izan indarrean dauden arau-alderdiak hobetzea.

— Udalek beren gain hartutako kudeaketa eredu guztiak direla baliozkoak iritzi izan zitzaion.

— Administrazio batzuen eta besteen eskumenei errespetua izatetik abiatu zen.

Landu eta prestatutako etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza ereduan,

8 :::::::

— Berdeak izango dira artikulu bat erredaktatu aurretik aintzat hartu beharreko azalpenak.

— Gorriak dira udal bakoitzak zehaztu beharreko datuak.

— Urdinak, berriz, aukerako testuak dira, udal bakoitzak bere egoerarekin bat datorrena hauta dezan.

Hondakinen udal kudeaketaren inguruko testuingurua

02.

2.1. HIRI-HONDAKINEN SORRERA EAEN EAEko azken urteotako hondakinen sorrera nabarmen murriztu da 2008tik hona, batez ere, krisi ekonomikoak kontsumoa jaitsarazi egin duelako, nahiz eta eskura daukagun azkeneko datu ofizialak —2012. urteari dagokio— goranzko joera erakusten duen eta 2009. urteko balioetara hurbiltzen den (3. irudia).

aldian. Zabortegira botatzea da oraindik kudeaketa modu erabiliena, nahiz eta egitate horrek kontraste bizia egiten duen 22/2011 Legean ezarritako hondakin hierarkiarekin, non adierazten baita lehenik prebenitzen saiatu behar dela, berrerabilpena prestatu, birziklatu, balioa gehitu eta, besterik ezean, hondakina deuseztatu. Birziklatzeak beheranzko progresioa izan du 2008-2011 aldian, nahiz eta 2012. urtean gorakada izan duen. Berrerabilpenari dagokionez, horixe da oraindik gutxien erabiltzen den aukera, % 0,4 inguruan kokatzen baita.

Hurrengo irudian (4. irudia) erakusten da kudeatzeko modu batzuek eta besteek egin duten ibilbidea 2008-2012

Datu ofizialak ditugun azken urtearen azterketa sakonagoa egiten badugu, ohartuko gara 2012. urtean EAEn

3. irudia. HHen sorreraren bilakaera EAEn (2008-2012 aldia)

4. irudia. HHen kudeaketaren bilakaera EAEn (2008-2012 aldia) 100

1200

90 1173,42 1068,58

1044,43

1108,69

1000

1098,56

800 600 400

Pisuaren %a trataeraren arabera

Sortutako hondakinak (Mt/urtea)

1400

80 70 60 50 40 30 20 10

200 0

0 2008

2009

2010

2011

2012

Iturria: EAEko hiri-hondakinen inbentarioa (2008-2012).

2008

2009

Beste batzuk Deuseztapena

2010

2011

Balorizazio energetikoa Konpostajea

2012 Birziklatzea Berrerabilpena

Iturria: EAEko hiri-hondakinen inbentarioa (2008-2012) eta EAEko Ingurumen Profila 2013. ::::::: 9

02. Hondakinen udal kudeaketaren inguruko testuingurua

02

sortutako hiri hondakinen kantitatea 1.098.564 tonakoa izan zela. Ondoren adierazten den moduan kudeatu ziren: 5. irudia. HHen azken kudeaketa EAEn 2012. urtean Beste batzuk

%1

Berrerabilpena

%0

Hondakin espezifikoei dagokienez, beira, paper-kartoi, zur eta ontzi arinen frakzioak, hurrenez hurren, portzentaje hauetan birziklatu ziren: % 56,6, % 52,1, % 79,76 eta % 22,3.

Inausketa frakzioei eta kidekoei eta elikagai eta sukaldeko hondakinei buruz, % 30,73 eta % 2,92 konpostatu dira, hurrenez hurren.

Bestalde, berrerabilpenerako prestatu dira ehun-gaien %Â 7,4, tamaina handikoen % 3,5 eta beste askotariko hondakinen % 11,4.

Birziklatzea

% 30 Deuseztapena

% 48 Konpostajea

%2 Balorizazio energetikoa

% 19 Iturria: EAEko hiri-hondakinen inbentarioa (2012)

Gainera, sortutako Tresna Elektriko eta Elektronikoen Hondakinen (TEEH) % 63 birziklatu dira, olio eta koipe jangarrien %Â 86,9, ehun-gai hondakinen % 5,2, fluoreszenteen % 55,7, pila eta baterien % 40 eta tamaina handiko hondakinen % 10,4.

Ez da existitzen, gaur gaurkoz, tokiko erakundeek praktikara eramandako prebentzio-jardueren ondorioz hondakinen sorreran lortutako jaitsieraren zenbatespen xehaturik. Hala ere, aipatzekoak dira ildo horretan egindako ahaleginak, eta ez soilik tokiko erakundeen aldetik, baita beste eragile askok egindakoak ere (adibidez, herritarrek, ikastetxeek, enpresek, eta beste hainbatek).

Adunako Udala (Gipuzkoa) Titulua:

Hondakinen sorrera murrizteko jarraibideak

Deskribapena: 2013ko Hondakinak Prebenitzeko Europako Astearen barruan, Udalak agiri bat prestatu

zuen hainbat aholku xume ematen zituena etxean, ikastetxean edo lantokian hondakinak murrizteko xedearekin.

Agiria webgunean eseki da eta Eskolako Agenda 21ean landu da. Era berean, hainbat hedabidetan zabaldu du eskolak, udalerriko eskola-komunitate osora heltzeko helburuz.

Harremana:

dunako Udala A Tel.: 943 692 571 Helbide elektronikoa: aduna@udal.gipuzkoa.net Webgunea: www.aduna.net

beste esperien- Tolosaldeako mankomunitatearen webgunean aurki daitezke:

tzia batzuk: http://www.tolosaldea.org

Uribe-Kosta (Bizkaia) Titulua: bUKata Rollaren banaketa Uribe Kostako ikastetxeetan (8-10 urte arteko haurrei)

Deskribapena: BOC’N ROLL deitua ogitarteko-zorro ekologiko eta berrerabilgarri bat da,

ogitartekoaren neurrira egokitzen dena eta esku-zamau zerbitzua egiten duena, oso egokia eskolara, lanera, edo txangora eramateko. Horrela, zaborretara botatzeko artikuluen erabilpena murriztu ez ezik, aurreztea lortzen da. Behin eta berriro erabil daiteke eta garbitzeko ez du inolako arazorik. Xedea eskola-umeak kontzientziatzea da materialak berriro erabil ditzaten.

Harremana:

10 :::::::

ribe Kostako Zerbitzu Mankomunitatea U Tel: 94 657 92 80 Helbide elektronikoa: agenda21@uribekosta.org Webgunea: www.aUKeraon.net

Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida

2.2. Hondakinen kudeaketa tokiko agenda 21 prozesuetan

2.3. Araudi- eta eskumenesparrua Udal-ordenantzak eguneratzeko premia arloko araudiaren aginduek justifikatzen dute, hala eskatzen baitute, zehazki, hondakinei eta lurzoru kutsatuei buruzko uztailaren 28ko 22/2011 Legeak eta eraikuntzako eta eraispeneko hondakinen ekoizpena eta kudeaketa arautzen dituen ekainaren 26ko 112/2012 Dekretuak7.

Hondakinen kudeaketak eramaten ditu udalen ahalegin handienak Tokiko Agenda 21eko prozesuen esparruan.

Argi erakusten du hori hondakinei buruzko tokiko ekintza planetako ekintza kopuruak (2. esparrua) (ikus 6. irudia).

Horrela, 22/2011 Legearen bigarren xedapen iragankorrak honako hau ezartzen du: ÂŤTokiko Erakundeek Lege honen 12.5 artikuluan aurreikusitako ordenantzak onartuko dituzte Lege hau indarrean jartzen denetik 2 urteko epean. Halakorik ezean, Autonomia Erkidegoek onartutako arauak aplikatuko diraÂť.

Jarduera teknikoekin batera, beharrezkoa da hondakinen kudeaketa arautzen duen tokiko araudiak ere bere bilakaera izatea; beraz, premiazkoa ikusi zen hondakinak kudeatzeko ordenantza eredu bat sortzea.

6. irudia. Tokiko Ekintza Planetan gauzatutako ekintza kopurua esparru tematikoen arabera (2012) 388 (801etik)

Mugikortasuna eta garraioa Hondakinak Ongizate eta gizarte-inklusioa Garapen ekonomikoa Biodibertsitatea eta ingurune naturala Lurralde eta antolamendua Komunikazioa eta herritarren parte-hartzea UraÂĄ Energia Udal administrazioaren ingurumen kudeaketa Sentsibilizazioa eta kontsumo jasangarria Kultura Euskara Jarduera ekonomikoen ingurumen-kudeaketa Osasuna Lan-merkatua Berdintasuna Etxebizitza Elkarbizitza Atmosfera Akustika Ingurumen arriskua Lurzoruak, Klima aldaketa eta eragin globala

293 (554tik) 255 (504tik) 243 (541tik) 209 (519tik) 205 (451tik) 198 (452tik) 183 (403tik) 180 (411tik) 174 (430etik) 143 (314tik)) 126 (255etik) 77 (148tik) 68 (183tik) 65 (133tik) 63 (162tik) 59 (154tik) 42 (127tik) 39 (102tik) 34 (80tik) 31 (90etik) 25 (91tik) 23 (63tik) 14 (51tik) 0

100

200

300

400

Gauzatutako ekintza kopurua (planifikatutako ekintza kopurutik)

Iturria: Udalsarea 21eko tokiko jasangarritasun txostena (2011, argitaratu zain).

7

22/2011 Legea estatu osoan bete beharrekoa da; 112/2012 Dekretuak, berriz, EAEn soilik du aplikazioa.

::::::: 11

02. Hondakinen udal kudeaketaren inguruko testuingurua

02

2.3.1. Etxeko eta merkataritzako hondakinak

112/2012 Dekretuaren azken xedapenetan lehenak, berriz, honako hau dio: «Dekretu hau indarrean jarri eta 12 hilabeteko epean, obra txikietan sortutako eraikuntza- eta eraispen-hondakinen kudeaketa arautzen duten udal-ordenantzak onartu beharko dituzte udalek, hargatik eragotzi gabe estatuko legedian eta dekretu honetan ezartzen dena. Udalordenantza horiek, hala dagokionean, udalerri bakoitzaren egoeraren eta kasuistikaren arabera onar litezkeen mugak, tasak eta fidantzak ere arautuko dituzte».

Lehenik eta behin argitu behar da hiri-hondakinaren kontzeptua desagertu egin dela 22/2011 Legean; orain, hiru motatako hondakinak bereizten dira: etxeko hondakinak, merkataritzakoak eta hondakin industrialak. Hala ere, Europako arau-proposamenetan8 mantentzen da hiri-hondakinen kontzeptua, baina beste deitura batekin: udal hondakinak esaten zaie orain; baliteke, beraz, izen horiek berriro aldatzea etorkizunean.

Beraz, udal-ordenantzak aldatu beharra erreferentziazko arautegian esplizituki jasota dagoen udalen obligazioa da.

22/2011 Legearen 12.5.b) artikuluak adierazten du udalen obligazioa dela hondakinak biltzeko zerbitzua ematea; ondorengo terminoetan zehazten da betebehar

7. irudia. Etxeko hondakinen barruan sartzen diren hondakinen frakzioak

Hondakinen tipologia

Definizioa — Etxeko jardueren ondorioz etxeetan sortzen diren hondakinak dira.

— Etxeko hondakintzat hartzen dira, halaber, zerbitzu eta industrietan sortutakoak, aurrekoen berdintsuak baldin badira.

1. Etxeko hondakinak:

— Kategoria horretan sartzen dira, orobat, etxeetan sortutako gailu elektriko eta elektroniko, arropa, pila, akumuladore, altzari eta tresnen hondakinak, bai eta etxeko eraikuntza eta konpoketako obra txikien ondoriozko hondakinak eta zaborrak ere.

1.1. Etxeetan sortuak 1.2. Zerbitzuetan sortuak 1.3. Industrian sortuak

— Etxeko hondakintzat hartuko dira bide publiko, gune berde, jolas-eremu eta hondartzen garbiketatik sortutako hondakinak, etxe-abere hilak eta abandonatutako ibilgailuak.

2. Merkataritzako hondakinak

Handizkako zein txikizkako merkataritza-jardueretan sortutakoak dira, jatetxe eta taberna zerbitzuetan, bulego eta azoketan eta zerbitzuen sektoreko gainerako jardueretan eragindakoak.

3. Hondakin industrialak

Industria-jarduerako fabrikazio-, eraldatze-, erabilera-, kontsumo-, garbiketa- edo mantentze-prozesuetan sortzen diren hondakinak, atmosferara egindako igorpenak alde batera utzita.

Iturria: Hondakinei eta lurzoru kutsatuei buruzko 22/2011 Legea.

8

EUROPAKO LEGEBILTZARRAREN ETA KONTSEILUAREN ZUZENTARAU proposamena, honako zuzentarau hauek aldatzen dituena: 2008/98/EE, hondakinei buruzkoa; 94/62/EE, ontziei eta ontzi-hondakinei buruzkoa; 1999/31/EE, hondakinen isurketari buruzkoa; 2000/53/EE, ibilgailuen balio-bizitzaren amaierari buruzkoa; 2006/66/EE, pila eta akumuladoreei eta pila eta akumuladoreen hondakinei buruzkoa; eta 2012/19/EB, tresna elektriko eta elektronikoen hondakinei buruzkoa.

12 :::::::

Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida

hori: «etxeetan, saltegietan eta zerbitzuetan sortutako etxeko hondakinak biltzea, garraiatzea eta tratatzea, Lege honek ezarritako lege-esparruaren barruan onartutako ordenantzetan ezarritako eran, kasua hala denean, Autonomia Erkidegoko arautegiaren arabera eta ekoizlearen erantzukizun hedatuaren arloko sektoreko araudia kontuan hartuta».

Artikulu berak zehazten du udalek «kudeatu ahal izango dituztela merkataritzako hondakin ez arriskutsuak eta industrian sortutako etxeko hondakinak, dagozkien ordenantzetan ezarritako terminoetan, baina horrek ez du eragotziko hondakinak ekoizten dituzten pertsonek edo erakundeek hondakin horiek kudeatu ahal izatea hautazko izaeraz».

Hala, ondorengo irudiaren bitartez laburbildu daitezke hondakinen kudeaketaren inguruan udalek dituzten eskumenak (ikus 8. irudia).

12.5.b) artikuluak udalei egozten die «zaintza- eta ikuskaritza-ahalmena egikaritzea, eta baita zigortzeko ahalmena ere, beren eskumenen barruan», hau da, funtzio horiek dagozkie eskumena duten hondakinen kudeaketari dagokionez: etxeetan, saltegietan eta zerbitzuetan sortutako etxeko hondakinak eta merkataritzako hondakinak.

Hona, ondoren, lege honek udalei egozten dizkien beste eskumen batzuk:

— Hondakinak prebenitzeko eta kudeatzeko programak elaboratzea.

— Zergatiak azaldurik eta hondakinen kudeaketan eraginkortasun handiagoko irizpideetan oinarrituta, hondakinak sortzen dituzten pertsonak edo erakundeak esandako sisteman parte hartzera derrigortzea kasu jakin batzuetan.

— Ordenantzen bitartez, etxeko hondakin arriskutsuen edo beren ezaugarriak direla-eta kudeatzen zailak diren hondakinen jabe diren edo horiek ekoizten dituzten pertsonak zein erakundeak neurriak hartzera behartu ahalko ditu, ezaugarriok ezabatu edo murrizteko edota hondakinok modu eta leku egokian uzteko.

EAEn, kasu askotan, udalez gaindiko erakundeen bitartez kudeatzen dira hondakinak eta Legeak aukera hori berresten du adierazten duenean esandako jarduerak toki-erakunde bakoitzak bere kabuz edota hainbat toki-erakunde elkartzearen bitartez eraman daitezkeela aurrera.

Bestalde, gerta liteke bilketa zerbitzuari dagozkion tasen bitartez zerbitzu horrek udalarentzat dakarren kostua ordaintzea ere. Hiru lurralde historikoetako foru-arauek diotenez «Hiri-hondakin solidoen bilketa, trataera eta desagerraraztea» zergapean jar litekeen egitate posible bat da.

8. irudia. Hondakin-tipologia desberdinen araberako bilketaren izaera

Hondakin mota Etxeetan jatorria duten etxeko hondakinak Zerbitzuetan jatorria duten etxeko hondakinak Industrian jatorria duten etxeko hondakinak Merkataritzako hondakinak Hondakin industrialak

Bilketa-zerbitzua Hondakin industrialak

Hautazkoa

Debekatua Iturria: Hondakinei eta lurzoru kutsatuei buruzko 22/2011 Legea.

::::::: 13

02. Hondakinen udal kudeaketaren inguruko testuingurua

02

Usurbilgo Udala (Gipuzkoa) Titulua:

Hondakinak sortzeagatik ordaintzea

Deskribapena: Udalerri honetan, hondakinetako errefus frakzioaren sorreran oinarrituta ordaintzen da

hondakin-tasa. Etxebizitza bakoitzak 10 litroko balde bat du esandako frakzioa biltzeko eta udalak 0,68 zentimo kobratzen die etxebizitza bakoitzari, dagokion egunetan balde hori ateratzen den aldi bakoitzeko. Horrela, zenbat eta errefus gehiago sortu, tasa handiagoa ordaintzen du.

Harremana:

Usurbilgo Udala Tel: 943 37 19 51 Helbide elektronikoa: ingurumena@usurbil.net Webgunea: www.usurbil.net

2011tik hona Usurbilgo industrialdeetan eta San Markos Mankomunitatean errefus beste frakzioaren sorreraren araberako ordainketa aplikatzen da. Neurri horri esker hondakin esperientzia frakzio honen sorrera nabarmen murriztea lortu da. batzuk:

2.3.2. Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak 112/2012 Dekretuaren lehenengo xedapen gehigarriak, etxeko eraikuntza edo konponketako obra txikien kasuan eta eraikuntzako eta eraispeneko hondakinen erregulazioari dagokionez, toki-erakundeek beren udal-ordenantzetan ezarritako betebeharrak ezartzen ditu.

22/2011 Legearen 3.b) artikuluko definizioetan, etxeko eraikuntza edo konponketako obra txikien ondoriozko hondakinak etxeko hondakinen barruan sartzen dira; hortaz, argi dago udalen eskumena dela bai haien erregulazioa eta bai haien kudeaketa.

• Hondakin arriskutsuak: amiantoa, pinturak, detergenteak, lekedak, erretxinak, gehigarriak, etab.

• Hondakin ez-arriskutsuak: beira, zura, metalezko hondakinak, PVCzko elementuak eta beste plastiko batzuk, etab.

— Pertsona edo erakunde ekoizleak eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak behar bezala kudeatu dituela egiaztatuko duen dokumentazioa aurkeztu beharko du udalean.

Udalek eta/edo mankomunitateek tipologia horretako etxeko hondakinak kudeatzea ahalbidetuko duen azpiegitura eduki beharko dute, udalerriaren esparruan indarrean dagoen legediarekin bat etorririk.

Udalek aukerabide zabala dute hondakin horien araubide juridikoa ezartzeko orduan, betiere, 112/2012 Dekretuan ezarritako gutxieneko baldintzak betetzen badituzte:

Ordenantza ereduan, obra txikien ondoriozko hondakin horiek erregulatzeaz gainera, hainbat artikulu sartu dira non argitzen den nola egin obra handietako hondakinen udal kontrola eta nola izapidetu haien behar bezalako kudeaketa segurtatzeko fidantzak.

— Pertsona edo erakunde ekoizleak –edo, kasua hala bada, haien jabeak– jatorrian bereiztea ondorengo frakzio hauek: • Harri-hondakinak: adreiluak, hormigoia, baldosak, harri eta zeramikazko hondakinak (sabai aizun, moldura eta paneletako igeltsua izan ezik, gainerako harrizko materialen zenbait aprobetxamendu galarazten dituelako).

Orobat, hondakinak obra txikietan bereizteko betebeharrak ezartzen dira, amianto-hondakinen kudeaketa barne sartuta; hala, hondakin horien kudeaketa erregistratutako enpresen bidez egin behar da (AAEE9), martxoaren 31eko 396/2006 Errege Dekretuan10 ezarritakoarekin bat etorriz, hor ezartzen baitira amiantoarekiko esposizio-arriskua duten lanei aplikatzekoak diren gutxieneko segurtasun eta osasun arauak.

9

Amianto Arriskua duten Enpresen Erregistroetan inskribatutako enpresen zerrenda: http://www.euskadi.net/contenidos/informacion/6173/es_2282/adjuntos/REGISTRO_AMIANTOEUSKCAST.pdf 10 Martxoaren 31ko 396/2006 ERREGE DEKRETUA, amiantoarekiko esposizio-arriskua duten lanei aplikatzekoak diren gutxieneko segurtasun eta osasun arauak ezartzen dituena: http://www.boe.es/boe/dias/2006/04/11/pdfs/A13961-13974.pdf

14 :::::::

03 .

Hondakinei buruzko ordenantza batek kontuan hartu beharreko alderdiak

3.1. Definizioa eta eremua Ordenantza ereduaren lehen Tituluan zenbait artikulu sartu dira ordenantzaren xedea eta aplikazio-eremua arautzen dutenak, bai-eta testuan zehar erabiliko diren terminoak ulertzeko beharrezkoak diren definizioak ere.

Aipatzekoa da 4. artikulua, non adierazten baitira etxeko eta merkataritzako hondakinen definizioan sartzen ez diren hondakin motak, eta, hortaz, udaleko bilketa-zerbitzutik kanpo geratzen direnak: — Hondakin industrialak, hau da, industria jardueran zehar, fabrikazio-, eraldatze-, erabilera-, kontsumo-, garbiketa- edo mantentze-prozesuen ondorioz sortzen diren hondakinak.

— Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak, indusketa-lurrak barne, etxeko eraikuntzako eta konponketako obra txikien ondoriozkoak ez direnean.

— Giza kontsumorako bideratzen ez diren animalien azpiproduktuak, harategi, arrandegi eta gisa horretako establezimenduetan sortzen direnak.

3.1.1. Giza kontsumorako ez diren animalia-jatorriko azpiproduktuen kudeaketa (SANDACH) Puntu hau oinarrizkoa da, animalien azpiproduktuak beren araudi propioaren pean baitaude. Araudi horrek betekizun asko ezartzen dizkie bai mota horretako hondakinak garraiatzen dituzten enpresei eta bai berorien bilketarako erabili beharreko bitartekoei.

Lantaldean lortutako ondorioaren arabera, hondakin horiek etxeko hondakinekin batera biltzeak ezingo ditu inoiz bete araudi horretan ezarritako baldintzak. Hortaz, araudiarekin bat datorren kudeaketa egin nahi bada, bi aukera besterik ez dago: — Establezimenduak obligatzea animalien azpiproduktuak enpresa baimenduaren bidez kudea ditzaten (Ikus 1. eranskina).

— Hondakin horiek soilik bilduko dituen udal bilketa bat antolatzea, enpresa baimendu baten bidez.

Azken aukera horrek udalari ekarriko lizkiokeen kostuak kontuan hartuta, ordenantza ereduko testuak lehen aukeraren alde egiten du, nahiz eta ez duen ezerk eragozten udalek bigarren aukera hautatu ahal izatea (dagozkion tasak ezarri beharko lituzkete esandako gastuek establezimenduen jabe diren pertsonengan eragina izan dezaten).

::::::: 15

03. Hondakinei buruzko ordenantza batek kontuan hartu beharreko alderdiak

03

Lea-Artibaiko Mankomunitatea (Bizkaia) Titulua:

Hozkailua portuan arrandegietako hondarrak biltzeko

Deskribapena: Ondarroako portuan hozkailu bat ipini da portuko arrain-merkatuetako eta inguruko

arrandegietako arrain hondarrak biltzeko xedez, berorien kudeaketa zentralizatua eta kontrolatua egin ahal izateko.

Harremana:

beste

esperientzia batzuk:

Lea-Artibai Zerbitzu Mankomunitatea Tel: 94 616 90 68 Helbide elektronikoa: mankomunitatea@lea-artibai.org Webgunea: www.lea-artibai.org

Pasaiako portua

3.1.2. Erreketa eta suen debekua Hondakinen errausketa, hondakinak tratatzeko metodo gisa, Eusko Jaurlaritzako ingurumen arloan eskumena duen Sailaren baimena duten instalazioetan soilik egin ahal izango da.

Aintzat harturik ohikoa izaten dela erreketa horiek beste hondakin batzuk deuseztatzeko baliatzea, komenigarria da udalak gisa horretako jarduerak kontrolatzea. Erabil daitezkeen esku-hartze tresnen artean «aldez aurreko jakinarazpena» hautatu da. Erreketa bat egiteko asmoa duenak udalari jakinarazi beharko dio, erakunde horrek, gero, erre diren materialak zein izan diren egiaztatzeko modua izan dezan.

8. artikuluak bi kasu zehatz aipatzen ditu: — Zio kulturalak direla eta egiten diren erreketak eta suak, hala nola, San Joan bezperan pizten diren suak.

Hasteko, horrelako jarduera guztiak galarazita daude, udalaren berariazko baimenarekin ez baldin bada. Era horretan, segurtasun-baldintzak ez ezik, erre nahi diren materialen izatasuna ere kontrolatu ahal izango da.

Edozein moduz ere, debekatuta dago erreketa horiek naturgune babestuetan egin ahal izateko aukera.

— Uztondoen eta beste zenbait landare-materialen erreketak, 22/2011 Legeak bere aplikazio eremutik kanpo uzten dituenak.

Nekazari giroko herrietan ohikoak izaten dira gisa horretako erreketak; horretarako, dagokion Foru Aldundiari jakinarazi behar izaten zaio, mendi arloan eskumena duen aldundiko organismoak kontrolatzen baititu mota horretako jarduerak. Kontuan izan behar da mendien kontrolaren xede bakarra erreketa horrek onargarria ez litzatekeen sute bat pizteko arriskurik ez duela bermatzea dela. Ez da balioesten, hortaz, erraustutako materialen izatasuna.

16 :::::::

3.2. Bilketa-sistemak Ordenantza ereduaren bigarren Titulua hondakinak biltzeko sistema arautzeari eskainita dago. Testuak hainbat bilketa eredurentzat balio dezake: «atez atekoa», edukiontzietan biltzea, bilketa pneumatikoa eta sistema mistoak. Sistema horiek antolatzen laguntzeko, eredu bakoitzean aplika daitezkeen testuak sartu dira, udal bakoitzak bere kasu zehatzari dagozkionak aukera ditzan.

Oro har, Titulurik irekiena da. Artikulu askotan, arautu behar liratekeen gaiak aipatzen dira, erredakzio zehatz bat proposatu gabe, bilketa-zerbitzuaren antolamendua oso aldagarria baita eta, hortaz, testu-abanikoa zabalegia litzateke.

3.2.1. Zerbitzuan parte hartzeko obligazioa Zerbitzuaren modalitate bakoitza arautzeari ekin aurretik, ordenantza ereduak arreta berezia jarri dio funtsezko elementu bati: establezimenduek udal

Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida

zerbitzuen bidez edo beste agente batzuen bitartez kudea ditzakete industrietan sortutako merkataritzako eta etxeko hondakinak.

Komeni da gogoan izatea 22/2011 Legeak aukera ematen diola udalari hondakin horiek biltzeko edo bilketa-zerbitzutik kanpo uzteko. Biltzea aukeratzen badute, Legeak ahalmena ematen die establezimenduak hondakinak entregatzera obligatzeko.

Beharrezkoa da ohartaraztea izan direla gorabeherak hondakinak kudeatzen dituzten enpresekin horrelako erabakiak direla medio; beraz, funtsezkoa da zerbitzu publikoaren bidez nahitaezko kudeaketa ezarri aurretik, hondakin horiek udal-eskumenen barruan sartzen direla ziurtatzea. Nahitaezko kudeaketa hori ezingo da, ezein kasutan, hondakin industrialetara hedatu.

Horregatik guztiagatik, ondoren erakusten dira ordenantza ereduan aukera ireki gisa jasotzen direnak: — Industriek sortutako etxeko eta merkataritzako hondakinik ez biltzea eta horrela egiaztatzea.

— Momentuz ez biltzea, baina atea irekita uztea, etorkizunean merkataritza eta industriei zuzendutako bilketa boluntarioa egiteko.

— Momentuz ez biltzea, baina atea irekita uztea, etorkizunean merkataritza eta industriari zuzendutako nahitaezko bilketa egiteko.

— Udalerri osoan edo zati batean biltzea; zerbitzua boluntarioa izango da, hala eskatzen duten enpresei emango zaie bakarrik.

— Udalerri osoan edo zati batean biltzea; zerbitzua boluntarioa izango da, halaxe eskatzen duten enpresentzat, eta etorkizunean nahitaezkoa bihurtzeko aukera egongo da.

— Udalerri osoan edo zati batean biltzea; zerbitzua nahitaezkoa izango da, enpresa guztien kasuan.

Aukera horiek guztiak babesten ditu 22/2011 Legeak, eta ordenantzan jaso behar du udal bakoitzak gaiari buruz hartutako erabakia.

Lan-saioetan adostasuna lortu zen gai honi dagokionez eta, establezimenduentzat nahitaezkoa ez bihurtzeko aukera hobetsi zen; beste alde batetik, ordea, nahitaezko zerbitzu aldarrikatzeko aukera ere hartu zen kontuan, tasarik ordaintzen ez duten eta, praktikan, udal edukiontziak erabiltzen dituzten pertsona edo erakundeen kasuan.

Edukiontzien erabilera egokia lortzeko, ordenantza ereduak kontratatutako pertsona edo erakunde kudeatzaileei entregatutako hondakinen egiaztagiriak

artxibatzera behartzen ditu bilketa publikoaren sistemari uko egiten dioten establezimenduetako pertsona titularrak (Ikus 1.1. eranskina). Era horretan, udalek noiznahi egiaztatu ahal izango dute (bereziki, jarduteko lizentziak izapidetzean edo aldez aurreko jakinarazpenen esparruan) hondakinak modu egokian kudeatzen direla.

3.2.2. Atez ateko bilketa egiteko arauak Ondoren azaltzen dira hondakinak atez ateko sistemaren bitartez biltzeko arauak, bai etxeetako eta zerbitzuetako etxeko hondakinen kasurako eta bai industrietatik datozen merkataritzako hondakinentzat.

3.2.2.1. Etxeetako eta zerbitzuetako etxeko hondakinak Gogoan izan behar da hondakin hauek nahitaez biltzekoak direla. Lehenik eta behin, sistema hori zer frakziori aplikatzen zaion zehaztu beharko litzateke, eta bio-hondakinen kasuan, zer hondakin onartzen diren espezifikatu; halaber, sistema honetan parte hartzeko obligazioa gogorarazi beharko da. Hortik aurrera, ondorengo eduki hauek arautu beharko lirateke: — Bilketa sistema indibiduala edo kolektiboa.

— Atarietan esekitokiak erabiltzea, zutikoak bide publikoan, edo banakako edukiontziak.

— Poltsa edo baldeen erabilpena eta berorien ezaugarriak.

— Sorreraren araberako ordainketa sistemak.

— Hondakinak bide publikora ateratzeko ordutegiak eta, kasua hala bada, baldeak edo edukiontziak erretiratzekoa.

— Atez ateko sistema ezartzerik ez dagoen erabiltzaile sakabanatuei aplikatzekoak zaizkien arauak.

— Salbuespenezko kasuetan hondakinak eraman ahal izateko larrialdiko eremuak.

— Etab.

3.2.2.2. Merkataritzako hondakinak eta industrian sortutako etxeko hondakinak Hondakin hauen bilketa hautazkoa da udalentzat.

Zerbitzu hori ematea erabakitzen baldin badute, eta atez ateko modalitatearekin, kontuan eduki behar lukete paragrafo hau.

::::::: 17

03. Hondakinei buruzko ordenantza batek kontuan hartu beharreko alderdiak

03

Atez ateko bilketa-zerbitzua saltoki eta industria guztietara zabal daiteke (udalerri osoan edo zati batean, eta hondakin guztientzat edo frakzio batzuentzat) edo, usuago egin ohi denez, bilketa espezifikoak ezarri, jarduera batzuetako hondakin jakinen kasuan, esaterako, fruta-dendetakoak (barazkiak, fruta eta kaxak), arrandegietakoak (arraina eta ontziak), harategietakoak (haragia), supermerkatuetakoak (barazkiak, frutak, kaxak, arraina eta haragia) eta arropa-dendetakoak (kartoia, plastikoa), etab.

bilduko diren erabaki behar da. Era berean, komeni da adieraztea edukiontziek erabiltzaileak identifikatzeko sistemaren bat edo sorreraren araberako ordainketarako mekanismorik ba ote duten.

Zerbitzuaren antolaeraren arabera, ordenantzaren egitura aldatu egingo da. Zerbitzuak izaera orokorra badu, arauketa ere orokorra izango da. Bilketak jarduera jakin batzuk besterik ez baditu hartzen, horietako bakoitzari buruzko arauak ezarri beharko dira.

Ordenantza ereduak kasu batean ala bestean kontuan hartu beharreko edukiak proposatzen ditu.

Testu bat proposatu da, halaber, udalek tasen ordainketatik salbuetsi ditzaten (edo tasak murriztu) edukiontziak 500 metro baino distantzia luzeagora dituzten erabiltzaileak.

Hona, ondoren, saltoki eta industriei zuzendutako espaloiko edukiontzien sistemarekin lotura duten beste eduki batzuk: — Hondakinak uzteko ezarritako ordutegia errespetatzeko obligazioa.

— Jatorrian bereiztea eta nahitaezko gaikako bilketako edukiontziak erabiltzea.

— Ondo itxitako poltsak erabili beharra jarioak eta tanta-isurtzeak ekiditeko.

— Aurrez ordaindutako poltsak erabiltzeko obligazioa.

— Paperontziak hondakinak botatzeko erabiltzeko debekua.

— Baimena eskatu beharra edukiontziak mugitzeko, obrak egin behar direlako edo haiek mugitzea beharrezkoa egiten duen beste zerbaitegatik.

— Edukiontziak egoera onean kontserbatzeko eta mantentzeko obligazioa.

3.2.3. Bilketa espaloiko edukiontzien bidez eta pneumatikoki egiteko arauak «Atez atekoaren» kasuan bezala, lehenik eta behin sistema horren bidez zer motatako hondakinak

18 :::::::

Ordenantza ereduak ohartarazten du udalak erabakiko duela edukiontzi kopurua eta berorien kokapena, eta hala nahi dutenei eskaerak egitea ahalbidetuko die edukiontzia hurbilago izan dezaten edo gehiago jar daitezen.

3.3. Autokonpostajea egiteko arauak Lantaldean bio-hondakinak kudeatzeko modu horren funtzionamendu ona egiaztatu zen, araubide juridiko estu eta zorrotz bat ezarri beharrik gabe (Ikus «San Markos Mankomunitatea (Gipuzkoa)»).

Beraz, ordenantza eredua jarraibide batzuk ezartzera mugatzen da eta bi gai garrantzitsutarako finkatu ditu arauak: — Bio-hondakin konpostagarriak.

— Lortutako konpostaren jomuga.

Ohiko praktikak dio udalek doan ematen dituztela autokonpostagailuak (Ikus «Arratiako udalerrien mankomunitatea (Bizkaia)»).

Konpostagailu bat lortzeko beharrezkoa ikusten da aldez aurretik trebatuta egotea, bio-hondakinak zuzenketa organikoak egiteko material egoki bihurtzea txegoste prozesua behar bezalako baldintzetan egiten den kasuan soilik baita posible. Hala ere, ñabardurak egin zaizkio obligazio horri, behar bezainbateko ezagutzak lortutakoan ezinbesteko baldintza izan ez dadin.

Interesgarria litzateke zer kantitate konpostatu den, gutxi gorabehera, udalari jakinaraztea, erakunde horrek kontua eraman dezan (Ikus «Eskoriatzako Udala (Gipuzkoa)»).

Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida

San Markos Mankomunitatea (Gipuzkoa) Titulua:

Autokonpostajerako gida

Deskribapena: Autokonpostajerako gida kudeaketa aukera hori egin duten erabiltzaileei argibideak

emateko. Konpostajea egitea sukaldeko eta lorategiko edo baratzeko hondakinak eraldatzea da landareentzako ongarri bihurtzeko. Etxeko konpostajea egitea, hortaz, prozesu hori geure etxean, geure baratzean edo lorategian egitea da. San Markos Mankomunitateak gida hau argitaratu du herritarrek kontsulta dezaten eta sor daitezkeen zalantzak argitzeko modua izan dadin.

Harremana:

San Markos Mankomunitatea Tel: 943 21 49 77 / 943 21 44 78 Helbide elektronikoa: sanmarko@sanmarko.net Webgunea: http://www.sanmarkos.net

beste esperien- Uribe-Kostako Mankomunitatea, Debagoieneko Mankomunitatea, Aiarako Kuadrilla.

tzia batzuk:

Arratiako udalerrien mankomunitatea (Bizkaia) Titulua:

Autokonpostaje kanpaina Arratiako ikastetxeetan

Deskribapena: Eskola-erkidegoari materia organikoa birziklatzeko premia buruan sartzeko xedez, gai

organikoak konpostajearen eta zizare-konpostajearen bidez birziklatzeko kanpaina bat egin da eskoletan, lehen hezkuntzako eta bigarren hezkuntzako lehen zikloko ikasleei eta berorien arduradunei zuzenduta, hala irakasleei nola jangeletako langileei.

Harremana:

Arratiako Mankomunitatea Tel: 665 725 410 Helbide elektronikoa: udalsarea21.arratia@bizkaia.org Webgunea: www.arratia.net

beste esperien tzia batzuk:

Gernika, Gasteiz, Oion.

ESKORIATZAKO UDALA (Gipuzkoa) Titulua:

Hondakin tasan hobaria autokonpostajea egiteagatik

Deskribapena: Autokonpostajea egin izana egiaztatzearen bitartez, parte hartzen duten pertsonek

murrizketa bat izango dute hondakin tasan. Hobaritu zaien zenbatekoaren ordainketa udalerriko tokiko dirutan egingo da, zeina herriko merkataritza sustatzeko sortu baitzen.

Harremana:

beste esperientzia batzuk:

Eskoriatzako Udala Tel: 943 71 44 07 Helbide elektronikoa: udala@eskoriatza.net Webgunea: http://eskoriatza.net

Mallabia, Astigarraga, Usurbil, Hernani, Aduna eta beste batzuk.

::::::: 19

03. Hondakinei buruzko ordenantza batek kontuan hartu beharreko alderdiak

03

3.4. Konpostaje komunitarioa egiteko arauak

beharrezko trebakuntza hartzera eta maisu/maistra konpostatzailearen jarraibideak obeditzera obligatuko da, bera izango baita kontrola eramatearen arduraduna.

Modalitate hau arreta handiagoz arautu da ordenantza ereduan (Ikus «Legazpiko Udala (Gipuzkoa)»).

Udal bakoitzak hautatu ahal izango du maisu/ maistra konpostatzailea izendatzeko existitzen diren sistemen artean. Era batera edo bestera aukeratu, bere eginkizunekin konprometituta dagoen pertsona bat izatea da axola duena, giltzarria izango baita hori lortzen den konposta egiaz erabil daitekeen materiala izango bada (Ikus «Asparrenako Udala (Araba)»).

Lan-saioetan zalantzak sortu ziren hondakinak kudeatzeko jarduera-lizentziak eta/edo baimenak eskatu beharko ote ziren edo ez, eta zalantza horiek oraindik ebatzi gabe daude.

Jarduteko lizentziei dagokienez, aldez aurretik argitu behar da udalen jarduerak (ez, ordea, haien sozietateenak) esandako lizentziatik salbuetsita daudela.

Proiektuaren onarpenak jarduteko lizentziaren ebazpena ordezten du; horrek ez du esan nahi aplikatzekoa den araudiak ezarritako betebehar guztiak betetzen direla egiaztatu behar ez denik.

Konpostaje komunitarioan oinarrizkoa da erabakitzea zer motatako bio-hondakinak diren konpostatzeko modukoak. Instalazioen erabilpen egokia bermatzeko

Garrantzi berezikoa da, orobat, konpostaren kontrol analitikoa. Ekoiztutako material sorta bakoitzari egin beharreko hainbat azterketa ezartzen ditu ordenantza ereduak, konposta erabiltzen hasi baino lehen, egokia dela bermatu ahal izateko.

Zerga-ordenantzek hobariak ezar ditzakete konpostaje komunitarioan parte hartzen dutenentzat, eta beste aukera bat ere irekita geratzen da: udalek biohondakinen bilketa zerbitzua ezabatzeko aukera izan dezakete, batez ere, nekazari giroko herri txikietan.

Legazpiko Udala (Gipuzkoa) Titulua: Konpostaje puntuen araubide juridikoa eta erabilera-baldintzak arautzen dituen udal-ordenantza

Deskribapena: 2012an jarri zen abian konpostaje kolektiboa egiteko proiektu pilotu bat, non 19 familiak hartu baitzuten parte. Ongi funtzionatu duela ikusirik, gonbitea herritar guztiei zabaltzea erabaki da. Horretarako, parte-hartzaileen eskubideak eta betebeharrak arautu dira ordenantza arautzailearen bitartez.

Harremana:

Legazpiko Udala Tel: 943 73 70 30 Helbide elektronikoa: legazpi.le@legazpi.net Webgunea: http://www.legazpiko-udala.info/es/

Asparrenako Udala (Araba) Titulua:

Konpostaje komunitarioa eta hegazti-konpostajea abian jartzeko proiektua

Deskribapena: Jardunbide egoki honen helburua sortutako hondakin kantitatea murriztea da, konposta

sortzearen bitartez. Kalitateko konposta ekoizteko egindako ahaleginaren ordainetan, parte hartzen duten pertsonei arrautzak ematen zaizkie.

Harremana:

beste esperientzia batzuk

(konpostaje komunitarioaren ingurukoak):

20 :::::::

Asparrenako Udala Tel: 945 30 49 04 Helbide elektronikoa: aasparrena.inaki@ayto.alava.net Webgunea: http://www.asparrena.net/

Larrabetzu, Markina, Arrasate, Oñati, Usurbil, Tolosa, Hernani, Donostia eta beste hainbat.

Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida

3.5. Beste hondakin batzuk biltzeko arauak 5. Titulua hain ohikoak ez diren beste hondakin batzuen bilketari eskaini zaio. Horietako batzuentzat, 22/2011 Legeak ezarritako hierarkiari jarraitzea planteatu da, beste batzuen artean, haiek berrerabiltzeko eta birziklatzeko prestatzea, alegia.

Ordenantzaren testuak ez du hilotz edo hondakin horiek abandonatzea debekatu baizik egiten; galarazita daude, orobat, gainerako etxeko zaborrekin batera uztea, eta lurperatzea. Erabiltzaileek udalari jakinarazi behar diote gertatuaren berri, hark kudeaketa egiteko modua antola dezan.

3.5.2. Tamaina handiko hondakinak Ordezko testuak sartu dira udal bakoitzeko kasuak estali ahal izateko:

3.5.1. Animalia hilak Animalia hilak –abeltegikoak eta basa-animaliak– foru aldundien eskumena diren arren, udalek kanal egokiak ezarri behar dituzte konpainiako animalia hilen hondakinak kudeatzeko.

— Erabakitako tokietan data jakin batzuetan uztea.

— Aldez aurreko hitzorduaren sistema.

— Pertsona erabiltzaileak berak Garbigunera eramatea.

Aiarako Kuadrilla (Araba) Titulua:

Berrerabilpena Aiarako Kuadrillako Garbigunearen bitartez

Deskribapena: Garbiguneko langileek gizarte zerbitzuetatik eskatutako gauzakien zerrenda

daukate, zeina eguneratuta eduki beharko baita. Tamaina handiko gauzakiak biltzeko zerbitzuei eta haiek Garbigunera entregatzen dituzten partikularrei zerrenda horren berri ematen zaie; hala, bigarren erabilpen bat izan dezakeen gauza oro berrerabilpen-etxolara jasotzen da.

Lanbide Heziketako zenbait ikastetxetako ikasleekin –hala nola Laudiokoa eta Amurriokoa– hitzarmenak egitea aurreikusten da tresneria elektroniko eta elektrikoei (ordenagailuak eta kidekoak, batik bat) irteera emateko, bai ikastetxean bertan berriro erabiltzeko, saltzeko edota hezkuntza-xedeetarako erabiltzeko.

Harremana:

beste

esperientzia batzuk:

Aiarako Udala Tel: 945 399 122 / 677 566 284 Helbide elektronikoa: cayala.aintzane@ayto.alava.net Webgunea: www.aiarakoudala.com Durango, Barakaldo, Derio, Erandio, Gernika, Getxo eta Santurtziko Garbiguneak.

::::::: 21

03. Hondakinei buruzko ordenantza batek kontuan hartu beharreko alderdiak

03

3.5.3. Ibilgailu abandonatuak Ibilgailuak abandonatutzat jotzeko bildu behar dituzten baldintzak ezarri dira eta prozedura arautu da ondoko hauek egiteko: — Jabeari jakinaraztea ibilgailuak bide publikoan utzita jarraitzen badu, erretiratu egingo dutela handik.

— Ibilgailua erretiratzea.

— Jabeari jakinaraztea erretiratu dutela ibilgailua.

— Ibilgailuari dagokion norakoa ematea.

3.5.4. Inausketak eta antzekoak Hondakin horientzat ondoko aukera hauek aurreikusten dira: — Konpostatzea.

— Garbigunera eramatea.

— Udalak erabakitako tokietan uztea.

3.5.5. Etxeko hondakin arriskutsuak Kasuen arabera, udalek (ikus «Gasteizko Udala (Araba)») ondoko aukera hauek izango dituzte: — Ezartzen diren bilketa-puntuetara eramatea.

— Garbigunera eramatea.

3.5.6. Sukaldeko olioa Debekatuta geratzen da beste zernahi hondakinentzat erabiltzen diren edukiontzietan uztea eta uren saneamendu saretik isurtzea; erabiltzaileek potoetan sartu behar dute olioa eta horretarako berariazko edukiontzietan utzi edota Garbigunera eraman.

Testu bat proposatu da non jatetxeei eta antzeko establezimenduei debekatzen zaien beren olioak udal-sistemaren bitartez kudeatzea; aldiz, pertsona edo erakunde kudeatzaile baimenduei hondakinak

22 :::::::

entregatu izanaren albaranak artxibatzera behartzen ditu, eta urtero udalera igortzera, erakunde horrek egiaztatu dezan betetzen dela esandako debekua.

3.5.7. Pilak Hondakin mota honek bere paragrafo espezifikoa du, pila guztiak ez baitira hondakin arriskutsuak eta, gainera, bilketarako beren kanal propioak dituzte. Hala, ordenantza ereduak ondoko hauek aurreikusten ditu: — Berariazko edukiontzietan biltzea.

— Garbigunera eramatea.

3.5.8. Ehun-gaiak, arropa eta oinetakoak (edota berrerabilgarriak) Paragrafo honetan EAEn existitzen diren hainbat ereduri erantzuten zaie (ikus «Durangoko Merinaldearen Amankomunazgoa (Bizkaia)»): — Erabilitako arroparen bilketa (ehun-gaiak, oinetakoak, etab). Xede horretarako berariazko edukiontzietara edo Garbigunera eramatea proposatzen da.

— Elementu berrerabilgarrien bilketa. Aurreko horiek ez ezik, erabiltzaileek berriro erabiltzeko modukoak irizten dituen gauzaki guztiak daude: erremintak, koadroak, liburuak, jostailuak, tresna elektriko eta elektroniko txikiak eta bazar-gauzak.

— Kasu honetan ere berariazko edukiontzietan utzi behar lirateke (ebakiak eragin ditzaketen elementuak izan ezik, nola diren, baxerak, aiztoak, guraizeak, etab.) edo Garbigunean.

3.5.9. Puntu berde mugikorra Zerbitzu mugikor ibiltaria (furgonetaren bat edo antzeko zerbait) duten udalek –erabiltzaileek berorretara eraman ditzakete edukiontzi espezifikorik ez duten hainbat eratako hondakin– beren kasuari dagokion berariazko artikulu bat aurkituko dute ordenantza ereduan. Berorretan zehaztu beharko dituzte onartzen diren hondakinak.

Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida

VITORIA-GASTEIZKO Udala (Araba) Titulua:

Berrerabili programa

Deskribapena: Proiektuaren xedea hondakinen osoko bolumena murriztea da, eta, horretarako, zaborretan utzi diren eta bigarren erabilpen bat izan dezaketen gauzakiak berrerabiltzea. Udalak sortutako sareko plataforma baten bitartez erabiltzaileek doan eska ditzakete web orrian erakusten diren gauzakiak. Horretarako, produktuaren kodea hautatu eta plataformaren web orrian jasota dagoen helbidera zuzendu behar da.

http://vitoriarecicla.com/reutiliza/index.html

Harremana:

Vitoria-Gasteizko Udala Tel: 945 161 616 Helbide elektronikoa: informacion@vitoria-gasteiz.org Webgunea: http://www.vitoria-gasteiz.org/

Durangoko Merinaldearen Amankomunazgoa (Bizkaia) Titulua:

Berrerabilketarako edukiontzia

Deskribapena: Edukiontzi berrien xedea ehun-gaiak, oinetakoak eta osagarriak biltzea izango

da, gero berrerabiltzeko. Berorietan, herritarren ustez berrerabili litezkeen beste hainbat objektu ere sartu ahalko dira, hala nola tresnak, koadroak, liburuak, jostailuak, tresna elektriko eta elektroniko txikiak eta bazar-gauzak.

Edukiontzian bildutakoa transferentzia-lantegira eramango da eta han, gizartebazterketa arriskuan dauden pertsonek bereiziko dituzte gauzakiak, halakoak bereizteko sistema automatizatuak dituen planta batean. Berrerabili daitezkeen gauzakiak bizi berri batean sartzen dira horrela, kasu batzuetan, hainbat udalerritan aurki daitezkeen bigarren eskuko denden bitartez.

Harremana:

beste

esperientzia batzuk:

Durangoko Merinaldearen Amankomunazgoa Tel: 94 623 25 22 Helbide elektronikoa: al21.mdurango@bizkaia.org Webgunea: http://www.mdurango.org

Portugalete, Erandio, Arrigorriaga, Galdakao eta beste udalerri batzuk.

::::::: 23

03. Hondakinei buruzko ordenantza batek kontuan hartu beharreko alderdiak

03

3.6. Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak Ordenantza ereduaren 6. Titulua mota honetako hondakinei eskainia dago. Araudi espezifiko baten pean daude hondakinok: «105/2008 Errege Dekretua, otsailaren 1ekoa, eraikuntzako eta eraispeneko hondakinen produkzioa eta kudeaketa11 arautzen dituena, eta 112/2012 Dekretua, ekainaren 26koa, EAEko eraikuntza- eta eraispen-hondakinen ekoizpena eta kudeaketa arautzeko dena».

Bi arau horiek etxeko eraikuntza eta konponketa lanetan –hau da, obra txikietan– sortutako hondakinen erregulazioan bereizten dira udal-ordenantzetatik.

Horrez gainera, ordenantza ereduak esandako bi lege horien araubidea garatzen du, autonomikoarena batik bat, berorren aplikazio praktikoak eskatzen duen hainbat alderditan. Bestalde, hainbat arau gehitzen dira udal-obren kasurako.

3.6.1. Arau orokorrak 3.6.1.1. Obra handia – obra txikia Lehenik eta behin, hondakinak sailkatzen dira haiek sortu diren obraren izaeraren arabera: obra handia eta obra txikia. Hasteko, 112/2012 Dekretuan jasotako definizioak transkribatu dira, baina paragrafo gehigarri bat sartu da udal bakoitzak zehaztu dezan zer nolako lanak hartuko diren, gutxienez, obra handitzat.

Errealitateak erakusten du, zenbait udaletan, garrantzi handiko esku-hartze batzuk –eraikinaren fatxada edo teilatua berritzea, adibidez– obra txiki gisa hartzen direla. Gisa horretako jarduerek hondakin kantitate garrantzizkoak sortzen dituzten neurrian, komenigarria litzateke obra handi gisa tratatzea, berorietan dezentez zorrotzagoa izaten baita hondakinen kontrola.

Puntu horri dagokionez, aipatzekoa da 8/2013 Legea, ekainaren 26koa, birgaitzeari eta hiri-berroneratze eta -berrikuntzari buruzkoa12. Lege honen zertarakoa hiriingurunearen garapen jasangarri, lehiakor eta efizientea bermatuko duten oinarrizko baldintzak arautzea da; horretarako, egun dauden hiri-sareak berroneratu eta berritzera eta eraikinak birgaitzera bideratuko gaituzten jardunak indartu eta sustatu behar dira, betiere herritarrei bizi-kalitate egokia eta etxebizitza duina eta

11 12

http://www.boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE-A-2008-2486 https://www.boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE-A-2013-6938

24 :::::::

egokia izateko eskubidea baliatzeko aukera bermatzeko ezinbestekoak direnean.

Arrazoi horregatik, aipatutako paragrafo gehigarria mota horretako esku-hartzeak obra handi gisa hartzen saiatzen da. Udal bakoitzak erabili ahal izango du aukera hori eta zerrenda horretan sartu ahalko ditu egoki irizten dituen lanak (obra-baimenak izapidetzen dituen sailarekin adostuta) edota ez du paragrafoa erabiliko.

3.6.2. Obra handien ondoriozko hondakinak Mota honetako obretarako –aurrez aipatutako araudietan arauturik daude– udal-eskumenak egikaritzea errazteko argibide interesgarriak eskaintzen dira.

3.6.2.1. Hondakinak kudeatzeko azterlanaren berrikuspena Ohikoa izaten da Hondakinak Kudeatzeko Azterlanak (HKA) berrikustean akatsak aurkitzea. Udaleko teknikarientzat orientagarri izan daitezen, azterlan horiek ebaluatzeko gida-lerro batzuk proposatu dira: — Kontuan hartu beharko dira bai lurzoruak deskontaminatzeko jarduerak eta bai potentzialki kutsatuta dauden kokaguneen gaineko eraikinen saneamendua.

— Beharrezkoa da aintzat hartzea indusketa soberakinen kudeaketa eta kostua.

— Aitortutako kostuan sartu beharko dira, trataerari dagokiona ez ezik, baita sailkapenari eta bereizketari, biltegiratzeari, kargatzeari eta garraioari dagozkionak ere.

— Ez da ezein kasutan ametituko material baten kudeaketari kostu negatiboa egozterik (txatarrak, esate baterako, bere balioa izan dezakeen arren).

HKAen berrikuspenetan laguntzeko baliabide gisa, Ihobek udalen esku jarrita dauka EEH Aurrezten tresna (Ikus 1.2. eranskina). Beste alderdi batzuen artean, obren ezaugarriak sartzeko aukera ematen du eta, datu horietatik abiatuta, espero diren hondakin kantitateak, berorien kudeaketa-kostuak eta aplikatu beharreko fidantzaren zenbatekoa lortzen dira emaitza gisa.

Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida

3.6.2.2. Hondakinak bereizteko obligazioa Hondakinak bereizteari dagokionez, estatuko eta autonomia erkidegoko araudiek obran bertan haiek bereizteko obligazioaren salbuespenak aurreikusten dituzte, justifikatuta dagoenean. Ordenantza ereduak testu bat proposatzen du non justifikazio hori nola egin adierazten den; ez da nahikoa izango bereizketa egiteko behar diren edukiontzi guztiak kabitzeko ez dagoela behar adina leku adieraztea.

Ihobek argitaratutako Eraikuntza eta eraispenetako hondakinen eta gremio-jardunbide egokien kudeaketarako planak erredaktatzeko eta ezartzeko eskuliburuak hainbat jarraibide eskaintzen ditu frakzio desberdinak bereizteko espazio aldetik baldintza eskasak direnean ere. Beraz, pertsona edo erakunde sustatzaileek dokumentu horretan iradokitzen diren aukerak aztertu behar lituzkete, eta haiek posible ez diren kasuan bakarrik izango litzateke onargarria hondakinak obran bereiztetik salbuestea.

3.6.2.3. Finantza-bermearen eraketa Finantza-bermearen erregulazioak 2. Kapituluaren parte handi bat hartzen du, beharrezkoa baita estatuko eta autonomia erkidegoko araudiak xedatzen dutena baino gehiago zehaztea.

— Zer motatako obra eta pertsona edo erakunde sustatzaileri galdatzekoa den argitzen du.

— Bermearen gutxieneko zenbateko bat ezarri da.

— Gogora ekarri da hondakin guztien kudeaketa ordaintzeko eman behar duela zenbatekoak, biltegiratze, garraio eta trataera gastuak barne direla.

— Galdatu da bermeak indarrean egon behar duela harik eta, behin obrak amaitu ostean, udalak baiezkoa ematen dion arte hura itzultzeko eskakizunari.

— Zehaztu da lehen errekerimenduan ordaindu beharko dela, eta udalak ez duela inolako justifikaziorik aurkeztu beharko erakunde abal-emailearen aurrean.

da obra handi baten lizentzia izapidetzen den guztian galdatu behar dela bermea, baita sustatzailea beste administrazio publiko bat den kasuan ere.

3.6.2.4. Hondakinen kudeaketari buruzko amaierako txostenak 112/2012 Dekretuaren aplikazio praktikoak agerian utzi du egokiak ez ziren zenbait praktika erabili izan direla; beraz, paragrafo honetan, halakorik ez berregitea xede duten hainbat kontsiderazio sartu dira.

Zehaztu da hondakinen kudeaketaren ziurtapena obrak amaitu ostean egin behar dela, obra bat eta bakarrarentzat fidantzaren itzulketa partzialak egiteko hainbat eskaera zuzentzea ekiditeko xedez.

Bestalde, adierazi da ziurtagiria zuzendaritza fakultatiboak sinatuta etorri behar duela eta erakunde burujabe batek baliozkotuta: — Urriaren 16ko 212/2012 Dekretuak ingurumen lankidetzako erakundeak (ILE)13 arautzen ditu, horien artean, Kudeaketaren Amaierako Txosten horietan esku hartu behar dutenak.

— Hala ere, irailaren 10eko 407/2013 Dekretuak14 indarrik gabe utzi du aldi batez aurreko Dekretu hori.

— Gaur gaurkoz (2014ko iraila), Kudeaketaren Amaierako Txostenak Elkargo Ofizialek baliozkotu behar lituzkete (112/2012 Dekretuaren bigarren xedapen gehigarria aplikatzearen ondorioz).

— Oraingoz jarduteko modu hori aplikatzen ez denez, udalek arazo handiak dituzte praktikan kanpotik egindako egiaztapen hori lortzeko, nahiz eta Ihobek zeregin hori errazteko baliabide gisa prestatutako EEH Aurrezten tresna eskura daukaten.

Aurreikusten da egoera hori denbora asko baino lehen zuzenduko dela, nahiz eta, gaur egun, adierazi den bezala jardutea beste aukerarik ez dagoen.

— Barruan sartzen da bermea itzultzeko eskubidearen preskripzioa.

Obra-zuzendaritza batzuek lurzoruen arloan egiaztatuak dauden erakundeei sinarazten dizkiete Kudeaketaren Amaierako Txostenak, era horretan, balizko erantzukizunak saihestearren. Ordenantza ereduak ohartarazten du jokaera horiek ez direla onargarriak.

Garrantzizkoa da eztabaidatu ziren gaietako bat aipatzea, finantza-bermea beste administrazio batzuei galdatzeari erreferentzia egiten diona. 112/2012 Dekretuko 5. artikuluaren erredakzioak ez du bereizketarik egiten eta, zegozkion kontsulta juridikoak egin ondoren, ebatzi

112/2012 Dekretuak galdatzen du kasu batean soilik elaboratu behar dituztela Amaierako Txostenak mota horretako erakundeek, alegia, lurzorua potentzialki kutsa dezakeen jardueraren bat jasaten duen edo jasan duen lurzoru baten gaineko eraikina eraisteko obrak direnean.

13 14

http://www.lehendakaritza.ejgv.euskadi.net/r48-bopv2/es/bopv2/datos/2012/11/1205126a.shtml http://www.euskadi.net/bopv2/datos/2013/10/1304136a.pdf ::::::: 25

03. Hondakinei buruzko ordenantza batek kontuan hartu beharreko alderdiak

03

Beraz, horrelako obrak ez direnean, gisa horretako erakundeek zuzendaritza fakultatiboaren figura ordeztea 112/2012 Dekretuan xedatutakoaren kontra dago.

kinei buruzkoak dira, eta EEHen kasuan, obra txikietako zaborra edo hondakinei dagokie.

Hortaz, kontuan izanik udalen zehatzeko ahalmena obra txikietako hondakinetara mugatzen dela, jarduteko aukera bakarra egon litezkeen balizko arau-hausteak Eusko Jaurlaritzaren aurrean salatzea da.

Gertatu den kasu bat da –eta berriro gerta daiteke– hainbat eraikini eragiten dien eraispen obra bat izatea, baina eraikin horietako bat edo batzuk egotea soilik lurzorua potentzialki kutsa zezakeen jardueraren bat jasaten duen edo jasan duen lurzoruaren gainean.

Ordenantza ereduak argitzen du, halako kasuetan, onar daitekeela erakunde egiaztatuaren esku-hartzea potentzialki kutsatutako eraikinetara mugatzea eta, aldiz, zuzendaritza fakultatiboak ziurtatu behar duela gainerako eraikinetako hondakinen kudeaketa.

3.6.2.5. Finantza-bermearen itzulketa Ordenantza ereduak osorik arautu du izapide hori eta pertsona edo erakunde sustatzailea obligatzen du itzulketa eskakizuna egitera. Hala egiten ez badu: — Obrak amaitzeko epetik (lizentziaren arabera) 6 hilabete igaro direnean, udalak Amaierako Txostena aurkezteko eskatu behar dio sustatzaileari.

Esplizituki jasotzen da, orobat, Amaierako Txostenek eranskin batean jaso behar dituztela hondakinen jomuga egiaztatzen duten agiriak, eta zehazten da zer agiri onartuko diren hondakin mota bakoitzaren kasuan.

— Hilabetean ez bazaio eskaera horri erantzuten, udalak fidantza egikaritu ahal izango du, ulertuko baita ez dela egiaztatu hondakinen behar bezalako kudeaketa, betiere, pertsona interesatuari aurrez entzun ondoren.

Azkenik, argi eta garbi uzten da, erakunde burujabeak (Elkargo Ofiziala edo ILE, sistema abian jartzen denean) bere ebaluazioan adierazten duena adierazten duela, udala dela azken erantzulea, eta, hortaz, espedientea indargabetu lezakeela esandako erakundearen iritziari kontra eginik.

Kudeaketaren Amaierako Txostena aurkezten denean, zerbitzu teknikoen eginkizuna izango da txostenari buruzko balorazioa jaulkitzea, eta akatsen bat aurkituko balute, dokumentazioa osatzeko galdatuko dute.

Behin akatsak zuzendurik direla, bermea itzultzeko edo bahitzeko proposatuko da, argudioak eta arrazoiak emanda, betiere.

112/2012 Dekretuak, berariaz markatu gabe, Kudeaketaren Amaierako Txostenak finantza-bermeekin lotzen dituela pentsa litekeen arren, ordenantza ereduak txosten horiek galdatzen ditu urbanizazio obren kasuan ere.

Ereduak jarraibideak ematen ditu erabakitzeko noiz den bidezkoa itzultzea eta noiz bermea egikaritzea; bai-eta, txosten teknikoan, egikaritu beharreko zenbatekoa zehazteko ere (beti ez baita bidezkoa izango bermatutako zenbateko guztia bahitzea). Bermearen zentzua ordaintzeko, konpentsatzeko erabiltzea da, ez da zigor bat (horretarako legoke zehapen-prozedura), beraz, ez-betetzearen balorazio ekonomikoa fidantzaren zenbatekoa baino txikiagoa bada, dagokion zatiaren itzulketa proposatu behar da.

Hori lortzeko modua hau da: pertsona edo erakunde sustatzaileari Kudeaketaren Amaierako Txostena aurkeztea galdatzea proiektuaren onarpen-ebazpenerako baldintza gisa (gogoratu behar da proiektu guztiek ekarri behar dutela Hondakinak Kudeatzeko Azterlana).

22/2011 Legearen 12.4 artikuluaren arabera, Autonomia Erkidegoei dagokie hondakinak ekoizteko eta kudeatzeko jarduerak zaintzea, ikuskatzea eta zehatzea.

Toki-erakundeei dagokienez, 12.5 artikuluak zaintza, ikuskapena eta zehatzeko ahala aipatzen ditu erakunde horien eskumenen esparruan. Artikulu berorren arabera, udal eskumen guztiak etxeko eta merkataritzako honda-

Eduki honen erredakzioa, ordenantza ereduan, abstraktu samarra geratu denez, azalpen bat jaso dugu hemen, adibide eta guzti, berorren ulermena errazteko:

9. irudia. Finantza-bermearen egikaritzea arautzeari buruzko adibide argigarrirako datuak Eskatutako bermearen zenbatekoa

Hondakinak Kudeatzeko Azterlanean aurreikusitako hondakin kantitatea 1.000 t hondakin

10.000 €

Azken txostenean justifikatutako hondakin kantitatea 500 t Aldea (kreditu gabeko jomuga duten hondakin kantitateak) 500 t Iturria: Egileak sortua.

26 :::::::

Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida

— A kasua: Hondakinak agertzen badira (obran bertan edo beste leku batean), haiek kudeatu arte ezingo da jakin: 1) hondakin horiek diren justifikatzeko falta diren guztiak eta, 2) hondakinak kudeatzen dituen enpresaren faktura zenbatekoa den. Honela jokatu behar litzateke.

• Fidantza egikaritu: 10.000 €.

• Justifikatu gabeko 500 tonak kudeatzea zenbat kostako litzatekeen kalkulatu (adibidez, 5.000 €).

• Hondakinak kudeatu: F aktura 5.000 €tik beherakoa baldin bada, aldea ingurumen-hobekuntzarako jardueretan gastatuko da (aztarnak baitaude uste izateko hondakinen parte bat, aurkitu ez bada ere, ez dela behar bezala kudeatu). 10.000 €ra arte geratzen dena, itzuli egingo da.

Faktura 10.000 €tik gorakoa baldin bada: premiamendua (fakturaren eta 10.000 €ren arteko aldeagatik).

— B kasua: Hondakinik agertzen ez bada: • 500 tonako aldea kudeatzea zenbat kostako litzatekeen kalkulatuko da: 5.000 €.

• 5.000 €bahitu eta ingurumen-hobekuntzarako jardueretan gastatuko dira.

• Gainerakoa (5.000 €) itzuli egiten da.

Proposamen horrekin, eta dagokion txosten juridikoaren ondoren, izapidetutako ebazpena emateko

unea litzateke administrazio-prozeduraren bitartez, interesatuaren defentsa ahalbidetzen dela.

Administratuen berme gisa, ordenantza ereduak epe baten barruan (3 hilabete itzulketa eskakizuna egin denetik) ebazpenik ez ematetik etorriko liratekeen ondorioak aurreikusten ditu.

Testuak argitzen du, orobat, bermearen zenbatekoak ez duela pertsona edo erakunde sustatzailearen erantzukizuna mugatzen, eta galdatu ahal izango zaiola udalaren egikaritze subsidiariotik ondorioztatutako zenbatekoa dagokion premiamendu-prozeduraren bitartez.

Nolanahi ere, 112/2012 Dekretuak galdatzen du dokumentu fede-emailean jaso beharko dela jomuga hori. Garbiguneen kasuan gertatzen da, haietako askotan ez dela ziurtagiririk ematen, gaur egun.

Eragozpen hori gainditzeko, HHKOk erabaki du, foru aldundien adostasunarekin, ahalik eta denbora-epe laburrenean, beren egiaztagiri propioa jaulkitzen ez duten Garbiguneek zigilu identifikagarri bat izan dezatela, obra txikiko lizentziari edo, kasua hala bada, aldez aurreko jakinarazpenari aplikatzeko.

Eragiketa hori obraren sustatzaileak edo dagokion gremioak egin ahal izango du, zeinak aipatutako agiri horietako edozein erakutsi beharko baitu Garbigunean artatu dezaten.

Auzi honetan udal bakoitzak bere erabakia hartu beharko duenez, ordenantza ereduak zenbait testu proposatzen ditu aukera bat edo bestea egin ahal izateko.

Artziniegako Udala (Araba) Titulua: Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinen kudeaketari buruzko udal-ordenantza

Deskribapena: Ordenantzaren xedea (obra handiei eta txikiei aplikatzekoa) eraispen, eraikuntza eta indusketa lanetan sortutako lur, zabor eta obra-hondarrak era kontrolatuan kudeatzera bideratutako ekintzak arautzea da, hondakin horiek baliabide naturaletan, ingurumenean eta bizi kalitatean izan ditzaketen eragin txarrak ekiditearren.

Harremana:

Artziniegako Udala Tel: 945 396 353 Helbide elektronikoa: info@artziniegakoudala.com Webgunea: https://www.alava.net/BOTHA/Boletines/2013/049/2013_049_01979.pdf

::::::: 27

03. Hondakinei buruzko ordenantza batek kontuan hartu beharreko alderdiak

03

3.6.3. Etxeko eraikuntzako eta konponketako obra txikien ondorioz sortutako hondakinak Ordenantza ereduan ahal izan den erredakzio zorrotzena erabili da, berorretatik abiatuta udal bakoitzak egoki irizten dituen edukiak aukeratu ditzan.

Pertsona edo erakunde sustatzaileari hondakin kantitateak eta motak aurrez kalkulatzeko eskatu ahalko zaio, bai eta bermea eratzeko ere (finkoa, aldakorra, tarteen araberakoa, azalera edo aurrekontuaren araberakoa, eta abar).

Fidantza markatzen da onar daitekeen berme bakar gisa, kudeaketa erraza duelako. Horretarako bitartekoak bi izango dira: eskudirutan edo txeke adostuaren bitartez, eta tramoka aldatzen diren zenbatekoak ezarri dira obraren aurrekontuaren arabera (30.000 €tik gora % 0,4 izango litzateke).

Aldez aurreko jakinarazpena beste izapiderik ez duten obren kasuan, pertsona edo erakunde sustatzaileak jakinarazpena egitean fidantza ordaindu izanaren agiria gehitu beharko du.

Berme hori eskatzea bidezko iritzi ez eta arau sinpleagoak ezarri nahi izanez gero, 88. artikulua (hondakinen xedea) eta 89.a (hondakinak bereiztea) aukera daitezke.

Hondakinen norakoari dagokionez, bi aukera besterik ez dago: — Garbigunera eramatea.

— Enpresa baimendu baten bidez kudeatzea.

112/2012 Dekretuak norako edo jomuga hori dokumentu bidez jasotzea galdatzen duenez, sistemaren disfuntzio bat zegoen puntu honetan, zenbait Garbigunek ez baitzuten egiaztagiririk ematen. Hala ere, egoera aldatzen ari da, HHKOn aurreikusi baita Garbiguneek, beren ziurtagiri propioa jaulkitzeko modurik ez dutenean, zigilu pertsonalizatu batekin marka dezatela obra txikirako lizentzia edo, kasua hala bada, aldez aurreko jakinarazpena, hala, interesatuak hondakinak zuzen entregatu dituela egiazta dezan.

Zehaztuta ez dagoen beste edukia hondakinen gutxieneko bereizketari buruzkoa da. 112/2012 Dekretuak finkatzen du gutxieneko hori eta ordenantza ereduan aurrerago joateko gonbitea egiten zaie udalei, bai kasu guztietan, bai obren tamainaren arabera.

Hondakinen kudeaketaren kontrola ahalbidetzeko, artikulu bat sartu da bi aukera eskaintzen dituena:

28 :::::::

— Fidantza galdatzen den kasuan. Fidantzaren itzulketa eskatzen duen idatziarekin batera, ordainketaren frogagiria eta hondakinak ongi kudeatu izanaren ziurtagiriak entregatu beharko dira.

— Fidantzarik galdatzen ez den kasuan. Lizentziaren edo aldez aurreko jakinarazpenaren kopia eta hondakinak behar bezala kudeatu direla frogatzen duten ziurtagiriak aurkeztu beharko dira.

Fidantza galdatu ez bada, hemen amaituko litzateke obra txikiko hondakinen erregulazioa. Aldiz, fidantza eskatzea hautatu bada, azken artikulu batek arautzen du berorren norakoa.

3.6.4. Udal-obrak Berariazko kapitulu bat erantsi da udalak sustatutako obren kasurako. Eduki horietan hobekuntzak egiten zaizkio legez ezarritako gutxienekoari; beraz, udalek erabaki beharko dute eduki horiek beren ordenantzara gehitu edo ez.

112/2012 Dekretuaren laugarren xedapen gehigarriak beren proiektuetan agregakin birziklatuen erabilpena sustatzeko eskatzen die administrazioei. Horretarako, udal-obrei dagokienez, agregakin sekundarioen ahalik eta kantitate handiena erabiltzera behartzen dituen artikulu bat sartu da.

Hobekuntzarako beste alderdi bat da gutxieneko helburu batzuen aurreikuspena galdatzea udalobretako kudeaketa azterlanetan, prebentzioari, bereizketari eta birziklatzeari dagokionez. Hala, kontratistak –pertsona edo erakundea izan– helburu horiek bere gain hartu eta aurrera nola eraman adierazi behar luke bere kudeaketa-planean.

Esandako helburu horiek gainditzea hobekuntza gisa balioestea ere proposatu da kontratazio-prozeduretan.

Kudeaketaren Amaierako Txostenean, kontratistak helburuak zenbateraino bete diren balioetsiko luke eta, kontratuko baldintzak direnez, udalak haiek ez bete izana ondorio ekonomikoak dituen egikaritze akastun gisa trata lezake.

Gai horri gagozkiola, Ihobek argitaratutako Eraikuntza, birgaitze eta eraisketa lanetan EEHen kudeaketa azterlanak erredaktatzeko eskuliburuak hondakinak kudeatzeko azterlanetan prebentzioko eta hondakinen kudeaketako helburuak ezartzeko metodologia deskribatzen du.

Estatuko eta EAEko araudiak gaiari buruz ezer ez dioten arren, udaleko langileek obrak gainbegiratzea errazteko xedez, ordenantza ereduak galdatzen du udal-obretan kudeaketa-plan bakar bat egon dadila.

Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida

Pertsona edo erakunde kontratista nagusiak kontrolatuko luke horrela gainerako kontratisten edo azpikontratisten jarduna eta, obrak amaitzean, Kudeaketaren Amaierako Txostena idatziko luke.

Txostena balioetsi ondoren, udalak bere iritzia azaldu beharko du hondakinen kudeaketaren egokitasunari buruz eta, aldekoa ez balitz, legozkiokeen gainerako ekintzen kaltetan izan gabe, erreklamazioa egin lezake kontratutako baldintzak ez betetzeagatik (kudeaketa-plana obraren kontratu-dokumentu bat den neurrian).

3.7. Ikuskapena, kontrola eta zehapena 3.7.1. Ikuskapena eta kontrola Erregulazio egokiak aukera emango du erabiltzaileen obligazioak betetzen direla kontrolatzeko eta, ez-betetzeak aurkitzen direnean, dagozkion zehapenak aplikatzeko. Hala ere, ordenantza bezain garrantzizkoa izango da, gutxienez, giza baliabideak eskura izatea, eta horretan ezingo du eraginik izan proposatzen den ereduak.

Baliabideen urritasuna ahal den neurrian arintzeko, ereduak bi motatako jarduerak aurreikusten ditu: — Funtzionarioek ikuskapenak egitea. Zeregin hori funtzio hori egotzita duten langile funtzionarioei (ez kontratupeko langileei) eta udaltzainei dagokie. Garrantzitsua da kontuan izatea edozein funtzionario ez dagoela gaituta ikuskapenak egiteko. Egindako ikuskapenak baliozkoak izango badira berariaz egotzi beharko zaie funtzio hori teknikariei, alegia, «agintari» edo «agintaritzaren agente» izaera aitortu beharko zaie.

Errealitateak erakusten du badirela udalak non ez udaltzainik eta ez funtzionario ikuskatzailerik duten. Kasu horietan, normala den bezala, ez dago ikuskapenik egiterik.

— Egiaztatze- edo kontrol-jarduerak. Kasu honetan, ikuskapenaren izaera berbereko jarduerak dira, baina ez dute esku hartzen ez funtzionario ikuskatzaileek ez udaltzainek. Bien arteko alde nagusia da azken hauen emaitzari ez zaiola egiazkotasun presuntziorik aitortzen. Proba bat gehiago litzateke, berorren egiazkotasuna frogatu beharko litzateke eta interesdunak beste proba batzuk jarri ahalko lituzke aurka.

Ordenantza ereduak zeregin horietarako kanpoko laguntzak izateko aukera zabaltzen du eta beroriei bai jarduerak eta bai lortutako emaitzak grafikoki dokumentatzeko galdatzen zaie, hain zuzen ere, egiten duten lana nekez errefusa daitekeen froga bilaka dadin.

Kasu horietan, kontrol-jardueraren txostena salaketa modura hartuko litzateke zahapen-espediente bat irekitzeko eraginetarako.

Etxeko eta merkataritzako hondakinen kudeaketaren esparruan korapilatsua da arau-hausteak egin izanaren frogak lortzea. Horretarako modu bat, udal batzuetan erabili dena, hondakinen poltsak irekitzea da, ongi bereizita dauden egiaztatzeko. Behin poltsa ireki ondoren, dokumenturen bat aurki daiteke barruan egindako arau-haustea eta pertsona arduraduna lotzen dituena.

Madrilgo hiriaren kasuan, berariaz adierazten da hondakin-poltsak irekitzeko aukera, eta testua auzitara eraman zenean, epaitegiek onartu egin zuten haren baliozkotasuna.

Lehen epaiak (Madrilgo Auzitegi Nagusiaren 1.225 zk.ko epaia, 2010eko ekainaren 17koa, Administrazioarekiko Auzietarako Sala, 2. Sekzioa) honako hau adierazten du argi eta garbi: «beren hondakinak zabor-poltsatan uzten dituzten pertsonek, haiek Administrazioari edo baimenduta edo erregistratuta dagoen pertsona edo erakunde kudeatzaile bati entregatzeko, haiek birziklatu edo baliozta ditzaten, badakite edo jakin behar dute hondakin horiekiko jabetza-eskubidea galtzen dutela eta poltsaren jomuga irekia izatea dela, edukia birziklatzeko, balioztatzeko edo ezabatzeko».

Hala ere, epaitegiak ulertu zuen ordenantzak ez zuela zehazten zer momentutan galtzen zuten erabiltzaileek hirugarrenak kanpo uzteko eskubidea eta noiz ireki zitzaketen poltsak botere publikoek eta, hortaz, indargabetu egin zuen artikulua.

2012ko azaroaren 7ko Auzitegi Gorenaren epaiak (Administrazioarekiko Auzietarako Sala, 4. Sekzioa) aurka egiten dio Auzitegi Nagusiaren epaiari eta baliozkotasuna ematen dio esandako artikuluari, zeina ordenantza eredura tokialdatu baita.

3.7.2. Arau-hausteak Lehenik eta behin, arau-hausteen arduradun direnei egiten zaie erreferentzia, eta indarrean dauden legeetatik hartu da edukia:

::::::: 29

03. Hondakinei buruzko ordenantza batek kontuan hartu beharreko alderdiak

03

— 22/2011 Legea, uztailaren 28koa, hondakinei eta zoru kutsatuei buruzkoa.

— 3/1998 Legea, otsailaren 27koa, Euskal Autonomia Erkidegoko ingurumena babesten duena15 (aurrerantzean 3/1998 Legea).

— 2/1998 Legea, otsailaren 20koa, Euskal Autonomia Erkidegoko Herri Administrazioen zigortzeko ahalmenari buruzkoa16 (aurrerantzean 2/1998 Legea).

Hala, pertsona arduradunek, beren egiteen ardura izateaz gainera, beste batzuen egiteengatik ere erantzun beharko dute. Horri esker, etxebizitzaren titularra (berdin dio jabea, maizterra edo zer titulu duen) zigortu ahal izango da, nahiz eta hark argudiatu esandako arau-haustea etxean bizi den beste pertsona batek egin zuela.

Aurreikusi da, orobat, obligazio kolektiboak direnean –hala nola konpostagailu komunitarioen mantentze lanak–, erantzukizuna kolektiboari egotziko zaiola (legez eratuta baldin badago, etxe-jabeen komunitateen kasuan bezala) edo, bestela, hura osatzen duten pertsonei. Bi motatako arau-hausteak sartzen dira: — Batetik, 22/2011 Legean aurreikusitakoak: • Udal-eskumeneko hondakinak kontrolik gabe utzi, isuri edo deuseztatzea.

• Dokumentazioa aurkezteko betebeharra ez

betetzea, bai eta animalien hondakinen eta azpiproduktuen kudeaketa egokia egiaztatzen duen dokumentazioa zaindu eta mantentzeko betebeharra ez betetzea ere, hala eskatuta egonagatik.

• Udalaren zaintza-, ikuskatze- eta kontrol-lanak

eragoztea.

• Hondakin arriskutsuak eraikuntzako eta erais-

peneko hondakinekin edota bestelako etxeko hondakinekin nahastea.

• Hondakinak udala ez besteko erakundeei entrega-

tzea, udalari eman behar zaizkiolarik, eta

15

erakundeok hondakinok onartzea, zerbitzu hori udalari dagokiolarik.

— Eta bestetik, ordenantza ereduan ezarritako obligazioak eta debekuak ez betetzearen ondoriozkoak: • Udalak emandako ontziak edota konpostajerako

instalazioak larri kaltetzea.

• Gurpilak garbitzeko gailuak edo erraztatzeko

ekipoak instalatzeko betebeharra ez betetzea, udalak hala eskatuagatik.

• Edukiontzien edo ibilgailuen altuera handitzea

elementu osagarriak baliatuta, pertsonei arrisku larria eraginez.

• Erreketak edo sua udal-baimenik gabe edo udalari

aurrez jakinarazi gabe egitea.

• Sukaldeko olio erabilia berari ez dagozkion

edukiontzietan uztea, edota saneamendu-sarera isurtzea.

• Etab.

Bereizketa hori garrantzitsua da, kasu bateko eta besteko zigorrak neurri desberdinekoak izango baitira, hurrengo paragrafoan zehaztuko den bezala.

Arau-hausteak, Toki-araubidearen oinarriak arautzen dituen apirilaren 2ko 7/1985 Legeak (aurrerantzean 7/1985 Legea) xedatzen duen bezala, arinak, larriak eta oso larriak17 izan daitezke. Jokaera bakoitza kategoria batean edo bestean sailkatzea udal bakoitzaren irizpideen arabera egokitu daitekeen zerbait da, esandako Legearen 140. artikuluak ezarritako jarraibideekin bat etorririk. Lege horrek jarraibide argiak ezartzen ditu arau-hauste oso larrientzat18, eta aukerabide zabalagoa ematen du arinak eta larriak bereizteko.

Arau-hausteak balio gabe gerta daitezke dagokion zehapen-espedientea hasi gabe denbora joaten bada. Ordenantza ereduak luzera desberdineko epeak ezartzen ditu arau-haustearen larritasunaren arabera, bai 22/2011 Legeko epeak eta bai 3/1998 Legekoak oinarri hartuta.

http://www.euskadi.net/cgi-bin_k54/ver_c?CMD=VERDOC&BASE=B03A&DOCN=000014143&CONF=/config/k54/bopv_c.cnf http://www.euskadi.net/cgi-bin_k54/ver_c?CMD=VERDOC&BASE=B03A&DOCN=000013904&CONF=bopv_c.cnf 17 http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.t11.html 18 a) Elkarbizitzaren nahasmendu nabarmena, hain zuzen beste pertsona batzuen lasaitasuna edo beren legezko eskubideez baliatzea larri, berehala eta zuzenean eragozten duenean, eta aplikatzekoa den araudiarekin bat datozen era guztietako jardueren ohiko garapenari zein osasungarritasun edo apaindura publikoei eragiten dienean, baldin eta Herritarren Segurtasuna Babesteko otsailaren 21eko 1/1992 Legeko IV. kapituluan aurreikusitako jokaera-motetan sartu ezin direnak badira. b) Beste pertsonaren batek edo batzuk zerbitzu publikoren bat erabiltzeko eskubidea izan arren hori eragoztea. c) Zerbitzu publikoren baten ohiko jarduera eragotzi edo larri eta nabarmen oztopatzea. d) Zerbitzu publikoren bateko ekipamenduak, azpiegiturak, instalazioak edo osagaiak larri eta nabarmen hondatzeko egintzak. e) Beste pertsonaren batek edo batzuk espazio publikoren bat erabiltzeko eskubidea izan arren hori eragoztea. f) Espazio publikoak zein bertako instalazioak eta osagaiak, bai higigarriak zein higiezinak, larri eta nabarmen hondatzeko egintzak, herritarren segurtasuna nahastetik sortu ez badira.

16

30 :::::::

Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida

3.7.3. Zehapenak 22/2011 Legeko arau-hausteentzat, Lege horretan aurreikusitako zehapenak dira. Ordenantza ereduan sailkatutako gainerako arau-hausteen kasuan, isunentzako mugak 7/1985 Legearen 141. artikulutik hartu dira.

Zehapenen kaltetan izan gabe, arau orotan bezala, eragotzi nahi den kaltearen proportziokoak diren behinbehineko neurriak hartzeko aukera aurreikusten da, adibidez, instalazioak ixtea edo obrak geldiaraztea.

Zehapenak izapidetzeko prozedura Euskal Autonomia Erkidegoko administrazio publikoen zehatzeko ahalmena arautzen duen otsailaren 20ko 2/1998 Legean ezarrita dagoena izango da, eta zehapena ezartzeko organo eskudunak, berriz, honako hauek izango dira: — Alkatetza, oro har.

— Tokiko Gobernu Batzarra, «populazio handiko udalerrien» kasuan; 7/1985 Legearen 121. artikuluaren arabera, ondoko hauek sartzen dira kategoria horretan: • 250.000 bizilagun baino gehiagoko biztanleria duten udalerriak.

• Probintziako hiriburuak, 175.000 bizilagun

baino gehiagoko biztanleria duten udalerriak badira.

• Probintziako hiriburu, autonomiako hiriburu

edo autonomia-erakundeen egoitza diren udalerriak.

• 75.000 bizilagun baino gehiagoko biztanleria

duten udalerriak, baldin eta ekonomia, gizarte, historia zein kulturaren aldetik inguruabar bereziak badituzte.

Komeni da gogoan izatea, obra handietan sortutako hondakinen kudeaketaren kontrola udalei badagokie ere –horregatik eskaini da horretara ordenantza ereduaren zati handi bat–, esparru horretan egindako arau-hausteen zehapena ez dagokiola toki-erakundeei, baizik eta ingurumenaren arloan eskumenak dituen Eusko Jaurlaritzako Sailari.

Aurreko arrazoi horregatik, ez dira ereduan aurreikusten obra handietako arau-hausteak, berorietan udalek egin dezaketen bakarra organo eskudunari dagokion salaketa jartzea baita; nolanahi ere, horrek ez du eragozten beste ordenantza batzuetatik –garbiketari edo jabari publikoa okupatzeari buruzkoa, adibidez– eratorritako neurriak hartu ahal izatea.

::::::: 31

04.

Ordenantza bat onartzeko prozedura

Ordenantza bat onartzea konplexua izaten denez, denboran luzatu ohi da; horixe da, hain zuzen ere, hondakinak kudeatzeko ordenantzak eguneratu ez izanaren arrazoi nagusia.

Horregatik, ordenantza eredu soil, xume eta labur bat prestatzea planteatu zen; denboran zehar aldatu ohi diren auziak sortzean, udaleko web orrira bideratuko zuen ordenantzak eta, hala, testuaren bizi-itxaropena luzatzeko modua izango zatekeen.

Aukera horrek, ordea, ez du balio. Arauek agindu-izaera orokorra izango badute ordenantza edo erregelamendu forma hartu behar dute, Toki Korporazioen Zerbitzuen Arautegia onartzen duen 1955eko ekainaren 17ko Dekretuaren19 7. artikuluaren arabera. Gainera, Herri Administrazioen araubide juridikoari eta Administrazio Prozedura Erkideari buruzko 30/1992 Legearen20 52. artikuluak xedatzen du administrazioaren xedapenek (erregelamenduak eta ordenantzak) eragin juridikoak izango badituzte dagokion Aldizkari Ofizialean argitaratu behar direla.

19

Beraz, erabiltzaileengan eragina duten obligazio eta debeku guztiak berorretan jasotzeko asmotan elaboratu da ordenantza eredua; hala, haiek guztiak bildu eta udal-ordenantzan jasoak izan ondoren, argitaratuko dira, lege-indarra hartuko dute eta beroriek ez betetzea zigorgarri izango da.

Bestalde, beste zenbait eduki osagarri –bilketarako egutegia edo ordutegiak, esate baterako– udal Bando soilen bitartez eman daitezke ezagutzera. Herritarrek zerbitzu publikoetara sarbide elektronikoa izateari buruzko ekainaren 22ko 11/2007 Legeak21 udalen egoitza elektronikoa (webgunea) erabiltzeko aukera ematen du bandoak argitara emateko. Hortaz, ez dago eragozpenik bilketa zerbitzuaren xehetasunei buruzko oharrak webgunearen bitartez jakitera emateko.

Izatez, ordenantza bat onartzeko egon daitezkeen zailtasunak Udalbatza osatzen duen indar konposizioaren konplexutasunaren mende daude ia erabat. 7/1985 Legeko 49. artikuluan aurreikusitako administrazioprozedurak, ez du, berez, zailtasun berezirik:

https://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A-1955-10057

20

https://www.fomento.gob.es/MFOM/LANG_CASTELLANO/DIRECCIONES_GENERALES/AVIACION_CIVIL/INFORMACION/NORMATIVA/ NORMATIVA_BASICA/DISPOSICIONES_BASICAS/DISPOSICONES_INSPECCION/Ley_30_1992.htm 21

http://www.boe.es/boe/dias/2007/06/23/pdfs/A27150-27166.pdf

32 :::::::

Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida

10 irudia. Udal-ordenantzak onartzeko prozedura

OSOKO BILKURA: Hasierako onespena

Jendeaurreko informazioa (30 egun)

Alegaziorik aurkeztu da?

Bai

Ez

Onartutzat ulertzen da

Alegazioen ebazpena

OSOKO BILKURA: Behin betiko

Iturria: Egileak sortua

::::::: 33

1. ERANSKINA

ESTEKA INTERESGARRIAK

1.1. ERANSKINA

HONDAKINAK KUDEATZEN DITUZTEN BAIMENDUTAKO ENPRESEN ZERRENDA ESTEKAK:

— Hondakin ez arriskutsuak

— Hondakin arriskutsuak

— SANDACH

34 :::::::

Etxeko eta merkataritzako hondakinei buruzko udal-ordenantza eredua ezartzeko gida

1.2. eranskina

ERAIKUNTZAKO ETA ERAISPENETAKO HONDAKINAK KUDEATZEKO LAGUNTZA-TRESNAK 1. arau-xedapenen tetralogia

I. Euskadiko 112/2012 Dekretua22 II. Euskadiko errepideen zoruari buruzko araua23 III. Agindu teknikoa EEHetatik datozen agregakin birziklatuen erabileretarako24 IV. Hiri hondakinen EEH atalaren esparru-ordenantza

2. HKA-HKP-KAT fluxu dokumentala ziurtatzeko baliabideen tetralogia

I. EEH-Aurrezten aplikazioa25 II. HKA prestatzeko eskuliburua26 III. HKP idazteko eta ezartzeko eskuliburua IV. EEH paragrafoa betetzea Eraikuntzako Prezioen Oinarrian27 (Berehala)

3. Materialaren erabilerarako gidalerroak

I. Arautu aurreko ikerketarako erakustaldi proiektuak II. EAEko obra publikoetan agregakin birziklatuak kontratatzeko eta erabiltzeko zuzentarauen eskuliburua28 III. EEHetatik datozen agregakin mistoen erabilerak29

4. Adituen aholkularitza eta dinamizazio elementuak

I. Adituen aholkularitzak II. Lantaldeak Udalsarea 21en esparruan • Foroak eta garai bateko Ekitaldeak • Hiri Hondakinen Tokiko Kudeaketari buruzko Ekitaldea30 • Auzolan RCD31

5. Erosketa publikorako irizpide erlazionatuak eraikuntzarako eta urbanizaziorako 6. Bestelakoak

I. EEHen 10 FAQ-ak32 II. Azpiegitura Maparen proposamena III. EEH inbentarioak eguneratuta. (Berehala argitaratzeko) IV. ILE Dekretua (indarrik gabe)33 V. Jarraibide teknikoa elkargo ofizialek eta ILEek kudeaketaren amaierako txostena –KAT– egiaztatu dezaten (berehala argitaratzekoa Ingurumena webgunean) VI. Eskabidea udalei Jaurlaritzatik

22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

http://www.euskadi.net/bopv2/datos/2012/09/1203962a.pdf http://www.caminoseuskadi.com/Profesion/Legislacion/carreteras/normadf http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/r49-cpart/es/contenidos/informacion_publica/orden_aridos_reciclados/es_ip/index.shtml http://www.ihobe.net/Publicaciones/ficha.aspx?IdMenu=750e07f4-11a4-40da-840c-0590b91bc032&Cod=7d49a5cc-b730-4c89-a5124a89d8e19a06&Tipo= http://www.ihobe.net/Publicaciones/Ficha.aspx?IdMenu=750e07f4-11a4-40da-840c-0590b91bc032&Cod=0ce43244-1e4d-4dee-b6cd33e4b52cf974&Tipo= http://www.euskadieuprecios.com/ http://www.ihobe.net/Publicaciones/ficha.aspx?IdMenu=750e07f4-11a4-40da-840c-0590b91bc032&Cod=072930ff-f3e6-4145-9c07c674835a41a6&Tipo= http://www.ihobe.net/Publicaciones/ficha.aspx?IdMenu=750e07f4-11a4-40da-840c-0590b91bc032&Cod=c6daed49-d51e-460f-bffab2f5f149c842&Tipo= http://www.udalsarea21.net/eventos/ficha.aspx?IdMenu=db3f78f8-af7f-434d-8169-564d45a1b702&Cod=701 http://www.udalsarea21.net/Eventos/ficha.aspx?IdMenu=db3f78f8-af7f-434d-8169-564d45a1b702&Cod=706 Webgunean argitaratu zain. https://www.euskadi.net/r48-bopv2/es/bopv2/datos/2013/10/1304136a.shtml

::::::: 35

2. ERANSKINA

ETXEKO ETA MERKATARITZAKO HONDAKINEI BURUZKO UDAL-ORDENANTZA EREDUA

::::::: 37

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

AURKIBIDEA 1. titulua. Xedapen orokorrak ....................................................................................................... 7 1. artikulua Xedea .......................................................................................................... 7 2. artikulua Aplikazio-eremua ........................................................................................ 7 3. artikulua Definizioak................................................................................................... 7 4. artikulua Etxeko eta merkataritzako hondakinen definiziotik kanpo utzitako hondakinak .................................................................................................................. 10 5. artikulua Zerbitzuak ematea .................................................................................... 10 6. artikulua Kudeaketa-hierarkia .................................................................................. 11 7. artikulua Erregimen fiskala....................................................................................... 11 8. artikulua Erretzea, sua eta erraustea debekatzea ................................................... 11 2. titulua. Hondakin-bilketa......................................................................................................... 12 1. kapitulua. Arau orokorrak ................................................................................................... 12 9. artikulua Bilketa-sistema .......................................................................................... 12 10. artikulua Bilketa egiteko baimendutako eragileak ................................................ 13 11. artikulua Hondakinen jabetza ................................................................................ 13 12. artikulua Biltzeko beharra ...................................................................................... 14 13. artikulua Bilketaren maiztasuna eta ordutegiak .................................................... 17 2. kapitulua. Atez ateko bilketa egiteko arauak. ..................................................................... 18 1. atala. Etxeetako eta zerbitzuetako etxeko hondakinak .................................................. 18 14. artikulua Bildutako hondakinak ............................................................................. 18 15. artikulua Biltzeko metodoa .................................................................................... 18 16. artikulua Erabiltzaileen betebeharrak .................................................................... 19 17. artikulua Sakabanatuta dauden etxeetako erabiltzaileak...................................... 20 18. artikulua Larrialdi-eremuak. ................................................................................... 20 19. artikulua Biohondakinak entregatzea .................................................................... 20 20. artikulua «Gainerakoak» kategoriako hondakinak entregatzea ............................ 21 21. artikulua «Papera-kartoia» kategoriako hondakinak entregatzea ........................ 21 22. artikulua Ontzi arinen hondakinak entregatzea..................................................... 22 23. artikulua Beirazko ontzien hondakinak entregatzea.............................................. 22 24. artikulua Higiene-gaien hondakinak entregatzea .................................................. 22 2. atala. Merkataritzako hondakinak eta industrian sortutako etxeko hondakinak ........... 23 2

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

25. artikulua Bilketa. .................................................................................................... 23 26. artikulua Jasoko diren biohondakinak. .................................................................. 24 27. artikulua Ontzi/edukiontzi estandarizatuak ........................................................... 25 28. artikulua «Gainerakoak» kategoriako hondakinak entregatzea ............................ 26 29. artikulua Ontzi/edukiontzi estandarizatuak ........................................................... 26 30. artikulua Paper eta kartoizko hondakinak entregatzea. ........................................ 28 31. artikulua Ontzi arinen hondakinak entregatzea..................................................... 28 32. artikulua Beirazko ontzien hondakinak entregatzea.............................................. 28 33. artikulua Ontzi/edukiontzi estandarizatuak ........................................................... 29 34. artikulua Zurezko hondakinak entregatzea............................................................ 30 3. kapitulua. Bilketa espaloiko edukiontzien bidez eta pneumatikoki egiteko arauak ........... 30 35. artikulua Bildutako hondakin-motak...................................................................... 30 36. artikulua Hondakinak uztea ................................................................................... 32 37. artikulua Udal-mugarteko bilketa-puntuak............................................................ 33 38. artikulua Edukiontziak onik kontserbatzea ............................................................ 33 39. artikulua Biohondakinen edukiontziak................................................................... 34 3. titulua. Autokonpostajea egiteko arauak ................................................................................ 36 40. artikulua Autokonpostajea egiteko moduko hondakinak ...................................... 36 41. artikulua Autokonpostajea egiteko ontziak ........................................................... 36 42. artikulua Konpostaren erabilera ............................................................................ 37 4. titulua. Konpostaje komunitarioa egiteko arauak................................................................... 38 43. artikulua Atondutako lekuak .................................................................................. 38 44. artikulua Prestakuntza ........................................................................................... 38 45. artikulua Konpostaje-eremuen ezaugarriak........................................................... 38 46. artikulua Konpostaje-eremuen kokapena .............................................................. 39 47. artikulua Mantentze-lana ....................................................................................... 39 48. artikulua Instalazioak eta materialak ..................................................................... 40 49. artikulua Hondakin konpostagarriak ...................................................................... 40 50. artikulua Hondakinak uztea ................................................................................... 40 51. artikulua Konpostajearen arduraduna («master composter») .............................. 41 52. artikulua Prozesua .................................................................................................. 42 53. artikulua Kalitate-kontrola ..................................................................................... 42 3

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

54. artikulua Segimendua ............................................................................................ 43 55. artikulua Onura fiskalak ......................................................................................... 43 56. artikulua Bilketa ez egitea ...................................................................................... 43 5. titulua. – Beste hondakin batzuk biltzeko arauak .................................................................. 44 57. artikulua Animalia hilak .......................................................................................... 44 58. artikulua Tamaina handiko hondakinak ................................................................. 44 59. artikulua Utzitako ibilgailuak .................................................................................. 45 60. artikulua Inausketak eta antzekoak ....................................................................... 46 61. artikulua Etxeko hondakin arriskutsuak ................................................................. 47 62. artikulua Sukaldeko olioa ....................................................................................... 47 63. artikulua Pilak ......................................................................................................... 48 64. artikulua Ehun-gaiak, arropa eta oinetakoak (edota berrerabilgarriak) ................ 48 65. artikulua Puntu berde mugikorra ........................................................................... 49 6. titulua - Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak................................................................ 50 1. kapitulua. – Arau orokorrak ................................................................................................ 50 66. artikulua Sailkapena ............................................................................................... 50 67. artikulua Biltegiratzeko arau orokorrak ................................................................. 51 68. artikulua Obra-edukiontziak bide publikoan.......................................................... 51 69. artikulua Garraioa .................................................................................................. 52 70. artikulua Garbiketa................................................................................................. 52 2. kapitulua. Obra handien ondoriozko hondakinak ............................................................... 53 71. artikulua Aplikatu beharreko araudia .................................................................... 53 72. artikulua Aurretiko dokumentuak .......................................................................... 53 73. artikulua Hondakinak bereizteko eremurik eza ..................................................... 54 74. artikulua Finantza-bermea ..................................................................................... 54 75. artikulua Lizentzia behar duten obren amaierako kudeaketa-txostena ................ 55 76. artikulua Urbanizazio-proiektuen amaierako kudeaketa-txostena ....................... 57 77. artikulua Bermea itzultzeko eskaera ...................................................................... 58 78. artikulua Bermea itzultzeko proposamena ............................................................ 58 79. artikulua Errekerimendua ...................................................................................... 59 80. artikulua Bermea exekutatzeko proposamena ...................................................... 59 81. artikulua Ebazpena ................................................................................................. 60 4

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

82. artikulua Jarduketa, hondakinak aurkitzen diren kasuetan ................................... 60 83. artikulua Jarduketa, hondakinak aurkitzen ez diren kasuetan .............................. 61 84. artikulua Lehen erabilerarako lizentzia .................................................................. 61 3. kapitulua. Etxeko eraikuntzako eta konponketako obra txikien ondorioz sortutako hondakinak. ............................................................................................................................. 61 85. artikulua Aurretiko dokumentuak .......................................................................... 61 86. artikulua Lizentzia izapidetzea ............................................................................... 61 87. artikulua Bermea .................................................................................................... 62 88. artikulua Hondakinen xedea .................................................................................. 62 89. artikulua Hondakinak bereiztea ............................................................................. 62 90. artikulua Bermea itzultzeko eskaera ...................................................................... 63 91. artikulua Bermearen xedea .................................................................................... 64 3. kapitulua. Udal-obrak .......................................................................................................... 64 92. artikulua Agregakin birziklatuak erabiltzea ............................................................ 64 93. artikulua Hondakinen kudeaketa udal-obretan ..................................................... 64 7. titulua – Ikuskapena, kontrola eta zehapenak ........................................................................ 66 1. kapitulua. Ikuskapena eta kontrola ..................................................................................... 66 94. artikulua Ikuskatze-zerbitzua ................................................................................. 66 95. artikulua Ikuskatze-zerbitzuen izaera..................................................................... 66 96. artikulua Lankidetzarako betebeharra ................................................................... 67 97. artikulua Laguntza teknikoak ................................................................................. 67 2. kapitulua. Arau-hausteak eta zehapenak ............................................................................ 67 98. artikulua Erantzuleak ............................................................................................. 67 99. artikulua Arau-hauste eta zehapenen preskripzioa ............................................... 68 100. artikulua Jatorrizko egoerara itzularazteko betebeharra .................................... 69 101. artikulua Zehapen-prozedura............................................................................... 69 102. artikulua Administrazioaren arau-hausteak......................................................... 69 103. artikulua Arau-hauste arinak................................................................................ 70 104. artikulua Arau-hauste larriak ............................................................................... 71 105. artikulua Arau-hauste oso larriak ......................................................................... 73 106. artikulua Zehapenak ............................................................................................. 74 107. artikulua Zehapenen mailak ezartzeko irizpideak ................................................ 75

5

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

108. artikulua Behin-behineko neurriak ...................................................................... 75

6

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

1. titulua. Xedapen orokorrak 1. artikulua

Xedea

Ordenantza honen xedea (udalerria)(e)ko udal-mugartean etxeko eta merkataritzako hondakinen kudeaketa arautzea da, apirilaren 2ko 7/1985 Legearen, toki-araubidearen

oinarriak arautzen dituenaren, eta 22/2011 Legearen, hondakinei eta lurzoru poluituei buruzkoaren, arabera Udalari esleitutako eskumenen esparruan.

2. artikulua

Aplikazio-eremua

Ordenantza honen preskripzioak (udalerria)(e)ko udal-mugarte osoan aplikagarriak izango dira, eta bertan bizi edo egoitza duten pertsona fisiko nahiz juridiko orok bete beharko dituzte, bai eta bisitariek eta iragaitzazko bidariek ere, eurei dagozkien alderdietan.

3. artikulua

Definizioak

a) Etxeko hondakinak. Etxeko jardueren ondorioz etxeetan sortzen direnak dira.

Etxeko hondakintzat hartzen dira halaber zerbitzu eta industrietan sortutakoak, aurrekoen berdintsuak baldin badira.

Kategoria horretan sartzen dira orobat etxeetan sortutako gailu elektriko eta elektroniko, arropa, pila, metagailu, altzari eta tresnen hondakinak, bai eta etxeko eraikuntza eta konponketako obra txikien ondoriozko hondakinak eta zaborrak ere.

Etxeko hondakintzat hartuko dira jatorria bide publiko, gune berde, jolas-eremu eta hondartzen garbiketan duten hondakinak, etxe-abere hilak eta utzitako ibilgailuak. b) Merkataritzako hondakinak. Handizkako zein txikizkako merkataritza-jarduerak sortutakoak dira, bai eta jatetxe eta tabernetako zerbitzuetako, bulego eta azoketako eta gainerako zerbitzuen sektoreko jarduerek eragindakoak ere. c) Gaikako bilketa. Hondakinak bereiz jasotzea da, haien mota eta izaeraren arabera, tratamendu espezifikoa errazte aldera.

7

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

d) Biohondakinak. Lorategi eta parkeetako hondakin biodegradagarriak, etxe, jatetxe, talde handientzako jatetxe-zerbitzuetako eta txikizkako saltokietako elikagai- eta sukaldeko hondakinak, eta elikagaiak prozesatzeko instalazioetatik datozen antzeko hondakinak. e) Papera-kartoia. Kategoria honetan sartzen dira egunkariak, aldizkariak, liburuxkak, kartoiak, orri idatziak, papera eta kartoizko ontziak, kartoizko arrautza-ontziak, paperezko poltsak, kartoizko kaxak, ohar-liburuxkak eta koadernoak, karpetak eta antzeko hondakinak. Ez dira sartzen zelofana, aluminio-papera, tetrabrikak, argazkiak, erradiografiak, tisu papera eta haur-oihalak. f) Beira. Hauek dira, bestak beste: ur-, ardo-, likore-, garagardo- eta freskagarri botilak, kontserba- eta jogurt-potoak, lurrin-flaskoak, beste kosmetika-produktu batzuk edukitzekoak eta antzekoak. Kategoria honetatik kanpo geratzen dira bonbillak, leiho, ispilu eta betaurrekoetako kristalak, loreontziak, edalontziak, loza, ibilgailuetako kristalak, portzelana- eta zeramika-lanak eta antzekoak. g) Ontzi arinak. Puntu berdea duten ontzi guztiak, plastiko zein metalezkoak, tetrabrikak, plastikozko poltsak, metal zein plastikozko tapoiak eta txapak, zurezko kaxak, aerosol-poto hutsak (desodoranteak, lakak eta abar). Ez dira sartzen ez paperezko zein kartoizko ontziak ez beirazkoak. Horiek beren bilketa bereizia dute. h) Tamaina handikoak. Beren tamaina dela eta, ohiko bilketa-bitartekoen bidez eraman ezin daitezkeen hondakinak dira, hala nola etxetresna elektrikoak, altzariak, metalezko xaflak eta zurak. i) Sukaldeko olioa. Frijitzeko olioak eta kontserba-potoetako olioak. Motorrentzako olioak kanpo geratzen dira. j) Arropa, ehun-gaiak eta oinetakoak. Etxeko ehun-gai guztiak barne hartzen ditu, bai eta oinetako- eta arropa-mota guztiak eta zorroak ere. k) Higiene-gaien hondakinak. Kategoria honetan haur-oihalak, konpresak eta higienegaien bestelako hondakinak sartzen dira. l) Pilak. Botoi-pilak, pila zilindrikoak eta pila zapalak, besteak beste. m) Botikak

eta

botika-ontziak.

Botika-zorroak,

pilulak,

kapsulak,

anpoilak,

supositorioak eta botiken bestelako formak, bai eta horiek biltzen dituzten ontziak ere (plastikozko poteak, kartoi edo plastikozko kaxak, blisterrak, eta abar).

8

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

n) Etxeko hondakin arriskutsuak. Etxean sortzen diren eta arriskugarritasuna ezaugarri duten hondakinak dira. o) Etxeko eraikuntza- eta konponketa-lanen hondakinak. Obra txikietan sortutako zaborrak dira: adreiluak, hormigoia, lauza eta azulejuak, zura, plastikoa, igeltsu ijeztuko plakak, eta abar. p) Gainerakoa. Gaika biltzen ez diren hondakinak dira. q) Hondakinak kudeatzeko pertsona edo erakundea: hondakinak kudeatzeko eragiketak egiten dituen pertsona edo erakundea, publikoa nahiz pribatua, eta baimen edo komunikazio bidez erregistratua, hondakin horien ekoizlea izan ala ez. r) Hondakinen kudeaketa: hondakinak biltzea, garraiatzea eta tratatzea. s) Bilketa: hondakinak jasotzea da. Alegia, hasierako sailkapena eta biltegiratzea egitea, gero tratamendu-instalazioetara garraiatzeko. t) Tratamendua: balorizazio- edo deuseztapen-eragiketak dira, horien aurreko prestaketa barne. u) Balorizazioa: hondakin batek helburu baliagarri bat izateko (nagusiki) egiten den eragiketa oro, bestela funtzio jakin bat betetzeko erabiliko liratekeen materialen ordezpen moduan; edota hondakina funtzio hori instalazioan bertan zein oro har ekonomian betetzeko prestatzea. Uztailaren 28ko 22/2011 Legearen, hondakin eta lurzoru poluituei buruzkoaren, II. eranskinak balorizazio-jardueren zerrenda ez mugatua jasotzen du. v) Deuseztapena: balorizazioa ez den beste edozein eragiketa da, nahiz eta bigarren mailako ondorio gisa, substantziak edo energia aprobetxatu. Uztailaren 28ko 22/2011 Legearen, hondakin eta lurzoru poluituei buruzkoaren, I. eranskinak deuseztatze-jardueren zerrenda ez-mugatua jasotzen du. w) TEEH: Tresna Elektriko eta Elektronikoen Hondakinak x) Erabilera askotako edukiontziak: hondakin-mota bat baino gehiago biltzeko (ez aldi berean) erabiltzen diren edukiontziak. y) Obra handiak: Obra handitzat hartuko dira indarrean dauden legeei jarraikiz proiektu teknikoa egitea eta onartzea eskatzen duten guztiak. (Udal bakoitzak erabakiko du zer-nolako obrak sartuko diren hor). z) Obra txikiak: Indarrean dauden legeei jarraikiz, beren eraikuntza-sinpletasuna eta kostu txikiaren ondorioz proiektu teknikoa egitea eta onartzea eskatzen ez dutenak dira.

9

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

4. artikulua

Etxeko eta merkataritzako hondakinen definiziotik kanpo

utzitako hondakinak Hondakin hauek etxeko eta merkataritzako hondakinen definiziotik kanpo geratzen dira: a) Industria-jarduerako fabrikazio-, eraldatze-, erabilera-, kontsumo-, garbiketa- edo mantentze-prozesuetan sortzen diren hondakinak. b) Eraikuntzako

eta

eraispeneko

hondakinak,

indusketa-lurrak

barne,

etxeko

eraikuntzako eta konponketako obra txikien ondoriozkoak ez direnean. c) Giza kontsumokoak ez diren animalien azpiproduktuak, harategi, arrandegi eta antzeko saltokietan sortzen direnak eta, udalaren salbuespenezko baimena eduki ezean, etxeko hondakinekin batera kudeatu ezin direnak; kasu horretan, jardueren titularrek enpresa baimendu batekin kontratatu beharko dute hondakin horien bilketa.

Aurreko paragrafoan adierazitako salbuespenezko baimena lortzeko, saltokiaren titularrak hauetako egoera batean dagoela frogatu beharko du: -

Animalien azpiproduktuak biltzen edo kudeatzen dituen pertsona edo erakunde batek gutxienez uko egin diola horiek biltzeari (enpresa hori, hala ere, azpiproduktua –arraina zein haragia– jasotzeko baimenduta egon beharko da).

-

Azpiproduktuen gaineko baimena duen enpresa batek kudeaketa egin ezin izatea, arrazoi ekonomikoak direla medio; kasu guztietan, eskaintza ekonomikoa edo aurrekontua aurkeztu beharko da.

5. artikulua

Zerbitzuak ematea

1. Udalak, etxeko eta merkataritzako hondakinak kudeatzeko zerbitzua emateko, zerbitzu publikoak kudeatzeko indarrean dauden legeetan ezarritako edozein modu erabiliko du, ordenantza honetan aurreikusitako baldintzak betez eta bere interesak aintzat hartuta, une bakoitzean egokientzat jotzen dituen sistema tekniko eta antolakuntzakoekin bat jardunez.

2. Zerbitzu jakin batzuk emateko eskumena baimendutako kudeaketa-sistema integratuei lagatzeko aukera izango du, horretarako behar diren hitzarmenak sinatuta.

10

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

6. artikulua

Kudeaketa-hierarkia

1. Udalak hondakinak biltzeko eta tratatzeko zerbitzuaren antolaketa eta garapena bideratuko du, lehentasun-ordena honen arabera: a) Prebentzioa. b) Berrerabiltzeko prestatzea. c) Birziklatzea. d) Beste balorizazio-mota bat, balorizazio energetikoa barne. e) Deuseztatzea.

2. Hala ere, zenbait hondakin-fluxutan ingurumen-emaitza globalik onena lortzeko, hierarkia hori alde batera utzi behar baldin bada, beste lehentasun-ordena bat ezarri ahal izango da, halaxe gomendatzen badu hondakinen sorrera eta kudeaketaren eraginen inguruko bizi-zikloaren ikuspegiak.

7. artikulua

Erregimen fiskala

1. Urtero-urtero, legearen arabera tasak ezarri behar zaizkien zerbitzuak emateagatiko tasak xedatuko ditu udalak ordenantza fiskalean, herritarrek/erabiltzaileek ordaindu beharko dituztenak.

2. Tasak antolatzean, hobariak emateko mekanismoak ezarri ahalko zaizkie hondakin gutxiago

sortzen

dutenei,

hondakinak

jatorrian

egoki

bereizten

dituztenei,

autokonpostajea egiten dutenei eta ordenantza fiskalean barne hartzen diren beste batzuei.

8. artikulua

Erretzea, sua eta erraustea debekatzea

1. Debekatuta dago eremu publiko eta pribatuetan hondakinak erretzea.

2. Udalaren baimena beharko da ekitaldi kulturaletan sua egiteko. Kasu horretan, udalak ezarritako arauei jarraikiz egingo dira erretzeak. Ezingo da inola ere surik egin udalmugarteko Naturagune Babestuetan.

3. Nekazaritza-ustiapenetan erabilitako uztondoak, inausketa-hondakinak, lastoa eta bestelako material naturalak, nekazaritzakoak nahiz basokoak (arriskutsuak ez direnak)

11

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

erretzeko, Udalari jakinarazi beharko zaio, erreko diren materialen izaera kontrola dezan.

Horretaz aparte, mendiei buruzko legeek edo bestelakoek eska ditzaketen gainerako baimenak ere eduki beharko dira.

2. titulua. Hondakin-bilketa 1. kapitulua. Arau orokorrak 9. artikulua

Bilketa-sistema

Artikulu honetan zerbitzuaren ezaugarri orokorrak definituko dira. Gorriz dagoen testuak kasu bakoitzaren arabera, erakunde bakoitzak zehaztu beharko dituen alderdiak adierazten ditu: atez ateko sistema, edukiontzia edo sistema mistoa. Beltzez idatzitako testua kasu guztietarako balio duen estandarra da.

1. Hauxe izango da udalak aurrera eramango duen bilketa-sistema: Atez ateko sistema emango den eta emanez gero, zer hondakinen kasuan eskainiko den erabakitzea, bai eta sistema banakakoa edo taldekakoa izango den adieraztea ere.

Hondakinak uzteko ekarpen gunerik edo larrialdi-eremurik dagoen zehaztea.

Bilketa egiteko edukiontziak espaloian ezarriko diren, eta, baiezkoan, horietan zer hondakin bilduko diren zehaztea.

Espaloiko edukiontzien bidezko bilketak erabiltzailea identifikatzeko (bai irekitzeko, bai poltsak kontrolatzeko) sistemaren bat edukiko duen zehaztea.

Bi sistemak erabiliko diren zehaztea (adibidez, edukiontziak sakabanatutako guneetan eta atez atekoa gainerakoetan).

Hondakinak eramateko moduko Garbigune osagarririk egongo den zehaztea. Instalazio horren Araudia aipatzea.

Animalia hilak, utzitako ibilgailuak, tamaina handiko hondakinak eta bestelakoak biltzeko sistemarik dagoen adieraztea.

Bilketa pneumatikoa aipatzea, udalerri osoan edo eremuren batean halakorik egonez gero.

12

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

2. Lortutako emaitza tekniko eta ekonomikoen arabera, udalak sistema aldatu ahal izango du.

3. Sistema horiekin batera, hondakinak sortzeagatiko tasa bat ordaindu beharra ezarri ahalko da. Horren bidez, erabiltzaile bakoitzak zerbitzuaren kostuak ordainduko lituzte, sortzen duen hondakin-kantitatearen arabera.

10. artikulua

Bilketa egiteko baimendutako eragileak

1. Udalak baimendutako zerbitzuek baizik ezingo dute etxeko hondakinen bilketa egin, Ekoizlearen Erantzukizun Zabalduaren Talde Sistemaren babesean (lehen, Kudeaketa Sistema Integratua) dauden hondakinen bilketaren kasuan izan ezik. Ondorioz, debekatuta dago beste pertsonek, fisiko nahiz juridiko, hondakinak biltzeko eragiketak egitea.

2 (1. aukera). Merkataritzako hondakin ez-arriskutsuen eta industrietan sortutako etxeko hondakinen kudeaketa ordenantza honetan (edo etorkizunean berau ordeztuko duen araudian) xedatutako baldintzen arabera ezarritako sistema publikoaren mende egongo da nahitaez. Hondakinok ekoizten dituzten edo hasieran horien jabe diren enpresek ezin izango dute hondakin eta lurzoru poluituei buruzko 22/2011 Legearen, uztailaren 28koaren, 17. artikuluko 3. paragrafoan aurreikusitako aukera gauzatu.

2 (2. aukera). Merkataritzako hondakin ez-arriskutsuen eta industrietan sortutako etxeko hondakinen kudeaketa hondakinak kudeatzeko edo biltzeko enpresen bidez egin ahalko da.

2 (3. aukera). Merkataritzako hondakin ez-arriskutsuen eta industrietan sortutako etxeko hondakinen kudeaketa hondakinak kudeatzeko edo biltzeko enpresen bidez egin beharko da.

11. artikulua

Hondakinen jabetza

1. Hondakinak, kasuan kasuko zerbitzuek jasotzeko helburuarekin adierazitako lekuetan utzi ostean, udal-jabetzako bihurtuko dira.

2. Bilketari dagokionez, aurreko atalak aipatzen duen hondakinen gaineko udal-jabetza materialok bide publikoko edukiontzietan (edo kakoetan, atez atekoaren kasuan) uzten

13

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

diren unetik izango da eraginkorra, edota bilketa publikoa egiteaz arduratzen diren langileei entregatzen zaizkien unetik.

12. artikulua

Biltzeko beharra

1. Udalak bilduko ditu etxeetan eta zerbitzu-saltokietan sortutako etxeko hondakinak.

2. Hala ere, etxeko hondakin arriskutsuen edo beren ezaugarriak direla-eta kudeatzen zailak diren hondakinen jabe diren edo horiek ekoizten dituzten pertsonak zein erakundeak neurriak hartzera behartu ahalko ditu, ezaugarriok ezabatu nahiz murrizteko edota hondakinok modu eta leku egokian uzteko.

Jarraian, adierazi behar litzateke udalak merkataritzako hondakin ez-arriskutsuak eta industrietan sortutako etxeko hondakinak bilduko dituen. 22/2011 Legearen arabera, aukerakoa da hori, eta jasoko dituen ala ez zehaztu behar du udalak ordenantzan. Hainbat aukera daude (kasu bakoitzeko idazketa bat proposatzen da): • Ez jasotzea eta halaxe egiaztatzea: 3. (1. aukera) Udalak ez du emango merkataritzako hondakinak eta industrietan sortutako etxeko hondakinak biltzeko zerbitzurik. Hortaz, saltoki bakoitzak kudeatu beharko ditu bere

hondakinak,

kontratatzen

dituen

enpresa

baimenduen

bidez.

Enpresa

baimenduarekin izenpetutako kontratua eduki beharko du, eta hondakinak bilduko direla egiaztatzen duen dokumentazioa urtebetez gorde. Eskatuz gero, udalaren esku jarri beharko dute dokumentazio guzti hori. • Momentuz ez jasotzea, baina atea irekita uztea, etorkizunean merkataritza eta industriei zuzendutako bilketa boluntarioa egiteko: 3. (2. aukera) Udalak merkataritzako hondakinak eta industrietan sortutako etxeko hondakinak kudeatu ahalko ditu, udalerriaren lurralde osoan zein zati batean. Zerbitzu hori ematea erabakiz gero, interesa duten erabiltzaileek zerbitzua emateko eskatu ahalko dute, beren gain hartuta horri dagozkion kostuak.

Edukiontziak jarduera bakar baterako izanez gero, jarduera horrek hartu beharko du bere gain kostua.

14

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

Hala ere, udalak zerbitzua emateari uko egin ahalko dio, kokapena, hondakinen ezaugarriak edo horien bolumen zein kantitatea arrazoi.

Udalak bilketa-zerbitzua ematen ez duen bitartean,kudeaketa-enpresa baimendu batekin izenpetutako kontratua eduki beharko dute saltokiek, eta hondakinak bilduko direla egiaztatzen duen dokumentazioa urtebetez gorde. Eskatuz gero, udalaren esku jarri beharko dute dokumentazio guzti hori. • Momentuz ez jasotzea, baina atea irekita uztea, etorkizunean merkataritza eta industriari zuzendutako nahitaezko bilketa egiteko: 3. (3. aukera) Udalak merkataritzako hondakinak eta industrietan sortutako etxeko hondakinak kudeatu ahalko ditu, udalerriaren lurralde osoan zein zati batean. Zerbitzu hori ematea erabakiz gero, erabiltzaileek zerbitzua erabili beharko dute nahitaez, beren gain hartuta horri dagozkion kostuak.

Hala ere, udalak zerbitzua emateari uko egin ahalko dio, kokapena, hondakinen ezaugarriak edo horien bolumen zein kantitatea arrazoi.

Enpresaren batek arazorik badu udalak ematen duen bilketa-sistemara egokitzeko, kudeatzaile baimendu baten bitartez kudeatzeko baimena eman ahalko dio udalak.

Udalak bilketa-zerbitzua ematen ez duen bitartean, kudeaketa-enpresa baimendu batekin izenpetutako kontratua eduki beharko dute saltokiek, eta hondakinak bilduko direla egiaztatzen duen dokumentazioa urtebetez gorde. Eskatuz gero, udalaren esku jarri beharko dute dokumentazio guzti hori. • Udalerri osoan edo zati batean jasotzea; zerbitzua boluntarioa izango da, hala eskatzen duten enpresei emango zaie bakarrik: 3. (4. aukera) Udalak merkataritzako hondakinak eta industrietan sortutako etxeko hondakinak jasoko ditu (hondakin guztiak ala jakin batzuk jasoko diren zehaztu behar da) (udalerri osoan edo nukleo batzuetan besterik ez den egingo zehaztu behar da). Zerbitzua erabiltzea eta jasotzea boluntarioa izango da, hortaz, (non zehaztu behar da)(e)n kokatutako saltokietako titularrek merkataritzako hondakinak eta industrietan sortutako etxeko hondakinak biltzeko zerbitzua emateko eskatu ahalko dute.

15

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

Edukiontziak jarduera bakar baterako izanez gero, jarduera horrek bere gain hartu beharko du kostua.

Hala ere, udalak zerbitzua emateari uko egin ahalko dio, kokapena, hondakinen ezaugarriak edo horien bolumen zein kantitatea arrazoi.

Udalak bilketa-zerbitzua ematen ez duen kasuetan, kudeaketa-enpresa baimendu batekin izenpetutako kontratua eduki beharko dute saltokiek, eta hondakinak bilduko direla egiaztatzen duen dokumentazioa urtebetez gorde. Eskatuz gero, udalaren esku jarri beharko dute dokumentazio guzti hori. • Udalerri osoan edo zati batean jasotzea; zerbitzua boluntarioa izango da, halaxe eskatzen duten enpresentzat, eta etorkizunean nahitaezkoa bihurtzeko aukera egongo da: 3. (5. aukera) Udalak merkataritzako hondakin ez-arriskutsuak eta industrietan sortutako etxeko hondakinak jasoko ditu (hondakin guztiak ala jakin batzuk jasoko diren zehaztu behar da) (udalerri osoan edo nukleo batzuetan besterik ez den egingo zehaztu behar da).

Zerbitzua erabiltzea eta jasotzea boluntarioa izango da, hortaz, (non zehaztu behar da)(e)n kokatutako saltokietako titularrek merkataritzako hondakinak eta industrietan sortutako etxeko hondakinak biltzeko zerbitzua emateko eskatu ahalko dute.

Edukiontziak jarduera bakar baterako izanez gero, jarduera horrek bere gain hartu beharko du kostua.

Hala ere, udalak zerbitzua emateari uko egin ahalko dio, kokapena, hondakinen ezaugarriak edo beren bolumen zein kantitatea arrazoi.

Udalak bilketa-zerbitzua ematen ez duen kasuetan, kudeaketa-enpresa baimendu batekin izenpetutako kontratua eduki beharko dute saltokiek, eta hondakinak bilduko direla egiaztatzen duen dokumentazioa urtebetez gorde. Eskatuz gero, udalaren esku jarri beharko dute dokumentazio guzti hori.

Hondakinak biltzeko zerbitzuak osasun eta ingurumenaren aldetik duen interesaren ondorioz, eta hondakinen kudeaketa efizienteagoa eta eraginkorragoa egite aldera, udalak ezinbestekotzat jo ahalko du zerbitzua erabiltzea. Hortaz, lurralde osoan edo zati batean zerbitzua emateagatik soil-soilik, bertan alta emango dira eremu horietan kokatutako

16

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

saltoki edo lokaletako titular, maizter edo jabe guztiak. Nahitaezkotasun hori udalbatzak erabakia hartu ahala egongo da indarrean.

Zerbitzua nahitaezkotzat jo eta enpresaren batek arazorik badu udalak ematen duen bilketa-sistemara egokitzeko, kudeatzaile baimendu baten bitartez kudeatzeko baimena eman ahalko du udalak. • Udalerri osoan edo zati batean jasotzea; zerbitzua nahitaezkoa izango da, enpresa guztien kasuan: 3. (6. aukera) Udalerriko enpresa guztiak (hala badagokio, nahitaezko bilketa egingo den nukleoak zehaztu behar dira) udal-zerbitzuei entregatu beharko dizkiete etxeko eta merkataritzako hondakinak (betebeharrak hondakin jakin batzuk baizik ez baditu hartzen, zehaztu zein diren horiek).

Enpresaren batek arazorik badu udalak ematen duen bilketa-sistemara egokitzeko, kudeatzaile baimendu baten bitartez kudeatzeko baimena eman ahalko du udalak.

Bestalde, udalak zerbitzua emateari uko egin ahalko dio, kokapena, hondakinen ezaugarriak edo horien bolumen zein kantitatea arrazoi.

Bilketa-zerbitzu publikotik kanpo geratzen diren saltokiek kudeaketa-enpresa baimendu batekin izenpetutako kontratua eduki beharko dute, eta hondakinak urtebetez gordeko direla egiaztatzen duen dokumentazioa gorde. Eskatuz gero, udalaren esku jarri beharko dute dokumentazio guzti hori.

13. artikulua

Bilketaren maiztasuna eta ordutegiak

1. Udalak, udalerriko interesak aintzat hartuta, egokitzat jotzen dituen bilketaren maiztasuna eta ordutegiak ezarri eta argitaratuko ditu (zehaztu beharko du webgunean, iragarki-oholean edo bestelakoetan egingo duen).

2. Udalak, interes publikoko arrazoiak direla medio, egokitzat jotzen dituen aldaketak txertatu ahalko ditu; kasu horretan, behar besteko aurrerapenarekin jakinarazi beharko ditu zerbitzua emateko ordutegi nahiz maiztasunean egiten dituen aldaketak.

17

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

2. kapitulua. Atez ateko bilketa egiteko arauak.

1. atala. Etxeetako eta zerbitzuetako etxeko hondakinak

14. artikulua

Bildutako hondakinak

1. Hondakin hauek bilduko dira atez ateko sistemaren bidez: dagokienak adierazi a) Biohondakinak. b) Gainerakoa. c) Papera-kartoia. d) Ontzi arinak. e) Beira. f) Haur-oihalak. g) 2. Udalak, egoera aintzat hartuta, zer hondakin biltzen diren aldatu ahalko du, gizarteintereseko, ingurumen-babeseko edo eraginkortasun ekonomikoko arrazoiak tartean.

15. artikulua

Biltzeko metodoa

Puntu honetan, atez ateko zer modalitate aukeratu den adieraziko da. Kasuistika oso zabala da; horregatik, testu bat eman baino, artikulua idazteko jarraibideak emango dira: • Banakakoa:

kakoak

atalondoetan

edo

zutoinak

bide

publikoan,

etxebizitza

bakoitzeko edukiontziak edo ontziak... Hondakinak poltsetan edo ontzietan utzi behar diren zehaztu behar da, hondakinen ezaugarriak ere defini daitezke, edota udalak poltsa edo ontzi horiek estandarizatuko dituela iragarri. Poltsak aurrez ordaintzekoak izan daitezke, hau da, udalak berak saltzen dituen poltsak erabiltzeko betebeharra ezarri dezake; era horretan, erabiltzaile bakoitzak sortzen duen hondakin-kantitatearen arabera ordainduko du (zenbat eta hondakin gehiago sortu, orduan eta poltsa gehiago erosi beharko ditu).

• Taldekakoa: atalondo bakoitzari esleitutako edukiontziak. Kasu horretan, egokitzen diren arauak ezarri beharko dira: o Beti kalean egoteko edukiontziak izan daitezke.

18

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

o Edo jabeen erkidego bakoitzak bilketa hasi aurretik atera beharko dituen edukiontziak jar litezke (zenbateko aurrerapenarekin atera daitezkeen zehaztu beharko da). Era berean, edukiontziak higiezinean berriro sartzeko epea ezarri beharko da.

Hondakinetarako gela bat edukitzeko betebeharra ezarri ahalko zaie erkidegoei.

Kode Teknikoak jada betebehar hori ezartzen du eraikin berrientzat, baina udal batzuek gainerakoetara ere zabaltzen dute. Hala ere, fisikoki ezinezkoa denez hori kasu guztietan gauzatzea, betebeharra malgutzeko aukera aurreikusi behar da.

Edukiontziak biltzeko, zerbitzu publikoetako langileak zaborren gelara sar litezke, orotariko giltza bat erabilita horretarako. Hala, edukiontziek ez dute bide publikoa hartuko, eta oinezkoek edukiontzietan desegokiak diren hondakinak sartzeko arriskua saihestuko da. Aukera teknikoki konplexua bada ere, interesgarria izan liteke.

Beste alde batetik, hauxe ere ezar liteke: urbanizazio berrien kasuan, enpresa edo erakunde sustatzaileak beharrezkoak diren edukiontziak jarri eta ordaindu behar izatea. Halakoetan, edukiontzien kopurua eta kokapena egokia dela adierazi beharko dute udal-teknikariek.

16. artikulua

Erabiltzaileen betebeharrak

1. Erabiltzaileei dagokie (zerrendatu atez ate jasoko diren hondakinak) jatorrian bereiztea, ondoren atez ateko bilketako udal-zerbitzuei emateko.

2. Atez ateko zerbitzua ezinbestekoa izango da erabiltzaileentzat, eta udalak ezarritako programazio eta ordutegien arabera egingo da. Hondakinak ordutegitik kanpo edota ez dagokien egunetan uzten badira, zehapenak ezarriko dira.

3. Hondakinak bilketa-elementuetan utzi beharko dira (udalak ezarritako 15. artikuluan zehaztuko dira horiek), bilketa ez eragozteko moduan. Atal hau ez betetzearen ondorio gisa, bide publikoa zikinduko balitz, erabiltzailea izango da horren arduraduna.

4. Bilketa-zerbitzuek ezingo dituzte jaso ordenantza honetako baldintzak betetzen ez dituzten hondakinak (ordutegiak, maiztasuna, banaketa, higiene-egoera, eta abar).

19

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

Aurrekoa gorabehera, zerbitzua emantzat joko da dagokion tasaren zergapeko egitatea sortzeari dagokionez.

17. artikulua

Sakabanatuta dauden etxeetako erabiltzaileak.

Izaera sakabanatua duten udalerrien kasuan, zeinetan ezinezkoa baita atez ateko sistema etxebizitza guztietan egitea, artikulu hau proposatzen da: 1. Atez atezko bilketari dagokionez, etxebizitza sakabanatuak dira bilketa atean bertan egitea ezinezkoa zaien etxebizitzak, irisgarritasun-arazoengatik edo udalaren arabera, kostu handiak eragiteagatik.

2. Etxebizitza horien kasuan, bide publikoan edukiontziak jarriko ditu udalak, zerbitzuaren bideragarritasun ekonomikoa arriskuan jartzen ez duen distantziara.

Hondakinak edukiontzietan sartu beharko dira, behar bezala bereizita, atez ateko bilketa arruntean ezarritako baldintza beretan.

3. Udaleko zerbitzu teknikoek erabakiko dute zein diren etxebizitza sakabanatuak, eta horrek ez du diferentziarik eragingo tasen ordainketan.

18. artikulua

Larrialdi-eremuak.

Ohikoa da atez ateko sistema duten udalerrietan edukiontziak dauden eremuak egotea, kasu justifikatuetan, hondakinak bertan utzi ahal izateko: 1. Udalak edukiontzien larrialdiko eremuak jarriko ditu, kausa justifikatuengatik hurrengo bilketaren aurretik hondakinak utzi behar dituzten erabiltzaileen eskura.

2. Eremu horietan atez ateko bilketan adina edukiontzi ezarriko dira, eta erabiltzaileek hondakinak zein berean utzi beharko dituzte.

18.3. Larrialdi-eremuek irekitze-sistema izango dute, udalak horiek ondo erabiltzen direla kontrola dezan.

19. artikulua

Biohondakinak entregatzea

Kategoria horren barruan zer motatako hondakinak bilduko diren erabaki behar da.

20

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

Erabiltzaileek bilketa-zerbitzuek jasoko dituzten hondakinak nola utzi behar dituzten definitu behar da: poltsa edo ontzi batean, zenbateko aurrerapenarekin, ontziak kentzeko zer epe izango den...

Autokonpostajea eta konpostaje komunitarioa egiteko aukera ematea, eta, hala badagokio, ohartaraztea kasu horretan zerbitzu publikoek ez dituztela hondakinok jasoko eta dagokion hobaria aplikatuko dela.

Hondakin horien kasuan, sortutako kantitatea kontuan hartu eta poltsa bakoitzeko hainbeste ordaindu beharra ezartzen bada (hondakin gutxiago sortzea sustatuko litzateke hala), poltsa estandarizatuak edo dagokion pegatina dutenak (halakorik egonez gero) erabiltzeko beharra ere barne hartu beharko da.

Edozein kasutan, materia organikoa bereizi eta biltzearen inguruan udalak ematen dituen argibideei jarraitu beharko zaie, hondakinon kalitatea ezin hobea izan dadin, eta gehienez ere % 5eko ezpurutasuna onartuta.

20. artikulua

ÂŤGainerakoakÂť kategoriako hondakinak entregatzea

Bilketa-zerbitzuek jasoko dituzten hondakinak erabiltzaileek nola utzi behar dituzten definitu behar da: poltsa edo ontzi batean, zenbateko aurrerapenarekin, zein den ontziak kentzeko epea...

Hondakin horien kasuan, sortutako kantitatea kontuan hartu eta poltsa bakoitzeko hainbeste ordaindu beharra ezartzen bada (bereiztea sustatuko litzateke hala), poltsa estandarizatuak edo dagokion pegatina dutenak (halakorik egonez gero) erabiltzeko beharra ere barne hartu beharko da.

21. artikulua

ÂŤPapera-kartoiaÂť kategoriako hondakinak entregatzea

Bilketa-zerbitzuek jasoko dituzten hondakinak erabiltzaileek nola utzi behar dituzten definitu behar da: poltsa batean (ahal dela, paperezkoa), ontzi batean, fardel itxitan (zer material erabiliko den zehaztu) edo kartoi tolestu moduan, esaterako, eta zenbateko aurrerapenarekin, zein den ontziak kentzeko epea...

21

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

Hondakin horien kasuan, sortutako kantitatea kontuan hartu eta poltsa bakoitzeko hainbeste ordaindu beharra ezartzen bada (hondakin gutxiago sortzea sustatuko litzateke hala), poltsa estandarizatuak edo dagokion pegatina dutenak (halakorik egonez gero) erabiltzeko beharra ere barne hartu beharko da.

22. artikulua

Ontzi arinen hondakinak entregatzea

Bilketa-zerbitzuek jasoko dituzten hondakinak erabiltzaileek nola utzi behar dituzten definitu behar da: poltsa edo ontzi batean, zenbateko aurrerapenarekin, zein den ontziak kentzeko epea...

Hondakin horien kasuan, sortutako kantitatea kontuan hartu eta poltsa bakoitzeko hainbeste ordaindu beharra ezartzen bada (hondakin gutxiago sortzea sustatuko litzateke hala), poltsa estandarizatuak edo dagokion pegatina dutenak (halakorik egonez gero) erabiltzeko beharra ere barne hartu beharko da.

23. artikulua

Beirazko ontzien hondakinak entregatzea

Bilketa-zerbitzuek jasoko dituzten hondakinak erabiltzaileek nola utzi behar dituzten definitu behar da: ontzi batean, zenbateko aurrerapenarekin, zein den ontziak kentzeko epea...

24. artikulua

Higiene-gaien hondakinak entregatzea

Kontuan izan behar da komenigarria dela hondakinok ahal bezain maiz biltzea. Hori dela eta, gainerakoak kategoriako hondakinetatik bereizita kudeatu behar dira. Zenbait udalerritan, haur-oihalak atez ate biltzen dira egunero, egun bakoitzari dagozkion hondakinak jasotzeaz aparte.

Zerbitzua ez litzateke etxebizitzetara mugatu behar; aldiz, adineko pertsonentzako egoitzetan, haurtzaindegietan eta haur-oihalak sortzen dituzten bestelakoetan ere eman beharko litzateke.

1. Erabiltzaileei dagokie jatorrian bereiztea haur-oihalak, konpresak eta antzeko hondakinak gainerako hondakin birziklagarrietatik.

22

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

2. Hondakinak poltsa iragazgaitzetan entregatu beharko dira, ondo itxita, gainerako hondakinak atez ate biltzeko ezarritako ordutegien barruan.

3. ÂŤGainerakoakÂť kategoriako hondakinak biltzen diren egunetan, poltsa horretan bertan entregatu ahalko dira haur-oihalak, hondakinokin batera.

Udalak haur-oihal berrerabilgarriak edo konpostagarriak sustatzeko ekimena abian jarri badu, parte-hartzaileei tasetan hobariak aplikatzeko aukera iragarri ahalko du.

2. atala. Merkataritzako hondakinak eta industrian sortutako etxeko hondakinak

25. artikulua

Bilketa.

Artikulu hau udalerri hauei zuzendua da: merkataritzako hondakin ez-arriskutsuak eta industrian sortutako etxeko hondakinak atez ate bilduko dituztenak. Kontuan izan behar da aldez aurretik definitu dela zerbitzu hori emango den ala ez, eta, baiezkoan, boluntarioa edo nahitaezkoa izango den.

Atez ateko bilketa-zerbitzua saltoki eta industria guztietara zabal daiteke, edo, usu egin ohi denez, bilketa espezifikoak ezarri, jarduera batzuetako hondakin jakinen kasuan, esaterako, fruta-dendetakoak (barazkiak, frutak eta kaxak), arrandegietakoak (arraina), harategietakoak (haragia), supermerkatuetakoak (begetalak, frutak, kaxak, arraina eta haragia) eta arropa-dendetakoak (kartoia, plastikoa).

Puntu horretan zerbitzuaren ezaugarriak zehaztu behar dira. Kasuistika oso zabala da; horregatik, testu bat eman baino, artikulu hori idazteko jarraibideak emango dira: • Zerbitzuaren antolaera: o Zerbitzua saltoki eta industria guztietara zuzendua baldin bada, horixe adierazi eta zehaztu zer hondakin bilduko diren. o Zerbitzua orokorra ez bada, eta jarduera jakin batzuk gauzatzen dituzten saltokiak besterik ez baditu hartzen, zehaztu zein izango diren jarduera horiek eta zer hondakin jasoko diren horietako bakoitzean.

Zerbitzuaren antolaeraren arabera, ordenantzaren egitura aldatu egingo da. Zerbitzuak izaera orokorra badu, arauketa ere orokorra izango da. Bilketak jarduera jakin batzuk besterik ez baditu hartzen, horietako bakoitzari buruzko arauak ezarri beharko dira.

23

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

Bilketa espezifikoen kasuan, puntu hauek arautu behar lirateke jarduera bakoitzeko: • Hondakin-kategoria bakoitza uzteko modua, ondoren gaikako bilketako zerbitzuek jasotzeko: o Edukiontzi edo ontzi batean, udalak emandakoa edo erabiltzaile bakoitzak (pertsona nahiz erakunde batek) erositakoa izan daitekeena. o Bilketa pneumatikoa egiteko jasopuntuan. Zehaztu beharko da saltokien hondakinetarako jasopuntu bereziak dauden, eta horiek irekitzeko giltzak edo txartel elektronikoak erabiliko diren. Era berean, baldintza berezirik bete behar den (gehienezko pisua, baztertzen diren hondakinak...) adierazi beharko da; nahiz eta beste atal batzuetan adierazi, beharrezkoa izan daiteke hemen ere horiek aipatzea. o Poltsetan, aurrez ordaintzekoak izan daitezkeenak edo pegatinak eduki behar dituztenak. o Hondakinak espaloian utziz (hori ohikoa da fruta-kaxen eta saltokietako kartoien kasuan).

• Horretaz aparte, edukiontziak, ontziak, poltsak eta hondakinak lokalaren barruan edo kanpoan utzi behar diren erabaki behar da. Era berean, edukiontzien edo hondakinen kokapena bilketa-zerbitzuetako langileek zehaztuko dutela ezarri daiteke.

• Bilketaren ordutegia eta maiztasuna.

• Hondakinak saltokitik zenbateko aurrerapenarekin atera daitezkeen eta, hala badagokio, bilketa-zerbitzua igaro ostean edukiontziak bide publikotik kentzeko zenbateko denbora dagoen zehaztea.

• Barne-biltegiratzea egiteko arauak: adibidez, arrainaren kasuan, hotz-ganbera batean

edota

zulodun

poltsetan

(likidoa

saltokiaren

barruan

geratzeko)

biltegiratzeko beharra ezar liteke.

Aldiz, bilketa orokorra bada, arau orokor hauek proposatzen dira: Udal bakoitzak bilduko dituen hondakin-kategoriak aukeratuko ditu (jarraian guztien gaineko arauak aurkezten dira):

26. artikulua

Jasoko diren biohondakinak.

Kategoria horren barruan zer motatako hondakinak bilduko diren erabaki behar da.

24

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

27. artikulua

Ontzi/edukiontzi estandarizatuak

Zenbait merkataritza-saltokik (tabernak, hotelak, eta abar) eta industriak (langileentzako jangelak dituztenak edo nekazaritzako elikagaien industriakoak) hondakin organiko ugari sor ditzakete. Beraz, horiek biltzeko, ontziak edo edukiontziak erabiltzea komeni da.

Bi aukera daude: ontziak edo edukiontziak saltokiek eskuratu behar izatea, edota udalak ematea. • Udalak ematen baditu: 1 (1. aukera) Udalak jardueraren hasieran banatuko ditu edukiontziak, eta, hondatuz gero, ondoren ere bai, ordezkapen moduan, baldin eta kausa justifikatua bada eta erabiltzailearen zabarkeria edo erabilera txarra tartean ez badira. Saltokiari egokituko zaio ontzia garbitzea (elikagaien industrian erabili daitezkeen produktuekin), bilketazerbitzu publikoak berak aldian-aldian egingo dituen garbiketak gorabehera. • Saltokiek berek eskuratzen badituzte: 1 (2. aukera) Saltokietako pertsona edo erakunde titularrek eskuratuko dituzte edukiontziak, eta eurei egokituko zaie horiek garbitu eta mantentzea (elikagaien industrian erabili daitezkeen produktuekin).

Beharbada deigarria izango da garbiketa elikagaien industrian erabili daitezkeen produktuekin egin beharra. Biohondakinak konpostatzera bideratuko dira. Horrexegatik ezarri da aurreko betebehar hori, nagusiki. Material hori ez poluitzeko, osasuna edo ingurumena kaltetzen ez duten produktuekin egin behar da garbiketa.

Nolanahi ere, edukiontziak garbi mantentzeko, hondakinak poltsetan sartzea komeni da.

2.

Hondakin

organikoak

ontzietan

sartuko

dira,

behar

bezala

itxitako

poltsa

iragazgaitzetan.

Udalak ematen baditu edukiontziak, horien homogeneotasuna bermaturik izango da; bereziki garrantzitsua da hori edukiontziak saltokien kanpoaldean kokatzekoak badira.

Beste alde batetik, bete beharreko zenbait irizpide ezar litzake udalak, edukiontziek nolabaiteko homogeneotasuna izan dezaten.

25

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

Usai txarrek eragozpenik ez sortzeko eta kanpoko pertsonek edukiontziak erabiltzea saihesteko, horiek barrualdean atxiki beharra ezartzea proposatzen da: 3. Edukiontziak itxita atxiki beharko dira, bilketa-ordutegitik kanpo, saltokiaren barruan.

4. Bilketa egiten den egunetan, udalak ezartzen duen ordutegia betez, edukiontzi itxia bide publikoan jarriko du saltokiko arduradunetako batek.

5. Pertsona edo erakundeari egokituko zaio edukiontziak bide publikotik kentzea, zerbitzu publikoek bilketa egin ostean.

6. Edozein kasutan, pertsona edo erakundeari dagokio ontziaren barruan gaikako bilketaren xede diren biohondakinak bakarrik uzten direla ziurtatzea, eta kanpoko pertsonek ontziak erabiltzea ekiditeko moduko bitarteko guztiak jarri beharko ditu.

28. artikulua

«Gainerakoak» kategoriako hondakinak entregatzea

Etxeko hondakinetarako atez ateko bilketa edukiz gero, testu hau erants daiteke: 1. «Gainerakoak» kategoriako hondakinak etxeko erabiltzaileen kasuan xedatutako arauei jarraikiz utzi beharko dira, jarraian azaltzen diren berezitasun hauek ere aintzat hartuta.

29. artikulua

Ontzi/edukiontzi estandarizatuak

Zenbait merkataritza-saltokik (tabernak, hotelak eta abar) eta industriak (langileentzako jangelak dituztenak) gainerakoak kategoriako hondakin ugari sor ditzakete. Ondorioz, horiek biltzeko, ontziak edo edukiontziak erabiltzea komeni da.

Bi aukera daude: ontziak edo edukiontziak saltokiek eskuratu behar izatea, edota udalak ematea.

• Udalak ematen baditu: 1 (1. aukera) Udalak jardueraren hasieran banatuko ditu edukiontziak, eta, hondatuz gero, ondoren ere bai, ordezkapen moduan, baldin eta kausa justifikatua bada eta erabiltzailearen zabarkeria edo erabilera txarra tartean ez badira. Saltokiari egokituko

26

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

zaio ontzia garbitzea (elikagaien industrian erabili daitezkeen produktuekin), bilketazerbitzu publikoak aldian-aldian egingo dituen garbiketak gorabehera. • Saltokiek berek eskuratzen badituzte: 1 (2. aukera) Saltokietako titularrek eskuratuko dituzte edukiontziak, eta eurei egokituko zaie horiek garbitzea eta mantentze-lanak egitea (elikagaien industrian erabili daitezkeen produktuekin).

Beharbada deigarria izango da garbiketa elikagaien industrian erabili daitezkeen produktuekin egin beharra. Aurreikuspen hori Arabako udalerrien kasuan bakarrik ezarri beharko litzakete, gainerakoak kategoriako biohondakinak Jundizen bereizten baitira, konpostajera bideratzeko. Material hori ez poluitzeko, osasuna edo ingurumena kaltetzen ez duten produktuekin egin behar da garbiketa.

Nolanahi ere, edukiontziak garbi atxikitzeko, hondakinak poltsetan sartzea komeni da.

2. Hondakinak ontzietan sartuko dira, behar bezala itxitako poltsa iragazgaitzetan.

Udalak ematen baditu edukiontziak, horien homogeneotasuna bermaturik izango da; bereziki garrantzitsua da hori edukiontziak saltokien kanpoaldean kokatzekoak badira.

Beste alde batetik, bete beharreko zenbait irizpide ezar litzake udalak, edukiontziek nolabaiteko homogeneotasuna izan dezaten.

Usai txarrek eragozpenik ez sortzeko eta kanpoko pertsonek edukiontziak erabiltzea saihesteko, horiek barrualdean atxiki beharra ezartzea proposatzen da: 3. Edukiontziak itxita atxiki beharko dira, bilketa-ordutegitik kanpo, saltokiaren barruan.

4. Bilketa egiten den egunetan, udalak ezartzen duen ordutegia betez, edukiontzi itxia bide publikoan jarriko du saltokiko arduradunetako batek.

5. Pertsona edo erakundeari egokituko zaio edukiontziak bide publikotik kentzea, zerbitzu publikoek bilketa egin ostean.

6. Edozein kasutan, pertsona edo erakundeari dagokio ontziaren barruan onartutako hondakinak bakarrik (eta zati birziklagarririk gabe) uzten direla ziurtatzea, eta kanpoko pertsonek ontziak erabiltzea ekiditeko moduko bitarteko guztiak jarri beharko ditu.

27

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

30. artikulua

Paper eta kartoizko hondakinak entregatzea.

Entrega nola egingo den definitzea. Kontuan hartuta sor daitezkeen bolumen handiak, komenigarria izan liteke, adibidez, papera fardel itxitan, eta kartoia, ondo tolestuta eta pilatuta uztea bide publikoan; nolanahi ere, ohartarazi beharko da ezin izango dutela bide publikoko zirkulazioa oztopatu.

31. artikulua

Ontzi arinen hondakinak entregatzea.

Etxeko hondakinetarako atez ateko bilketa edukiz gero, testu hau erants daiteke: 1. Kategoria honetako hondakinak etxeko erabiltzaileen kasuan xedatutako arauei jarraikiz utzi beharko dira, jarraian azaltzen diren berezitasun hauek ere aintzat hartuta: Etxeetan atez ateko sistema gauzatzen ez bada, erabiltzaileek bilketa-zerbitzuek jasoko dituzten hondakinak nola utzi behar dituzten definitu behar da: poltsa edo ontzi batean, zenbateko aurrerapenarekin, zein den ontziak kentzeko epea...

Ez dirudi saltokietan eta industrian hondakin-mota horren kantitate handirik sortuko denik.

Aldiz, beste ontzi eta bilgarri batzuen kasuan, bai; bolumen handiak sor litezke.

2. Ontzi arin gisa hartzen ez den plastikoa biltegiratu eta bilketaz arduratzen diren zerbitzu publikoei entregatu beharko zaie, ontzi arinetatik bereizita.

Entrega nola egingo den definitzea. Kontuan hartuta zeinen bolumen handia sor daitekeen, komenigarria izan daiteke hondakinak bide publikoan uztea; nolanahi ere, ohartarazi beharko da ezin izango dutela bide publikoko zirkulazioa oztopatu.

32. artikulua

Beirazko ontzien hondakinak entregatzea

Hondakinen entrega nola egin behar den definitzea.

Merkataritza-saltokiek (tabernak, hotelak, eta abar) eta industriak (langileentzako jangelak dituztenak) beira ugari sortuko dute. Ondorioz, hura biltzeko, ontziak edo edukiontziak erabiltzea komeni da.

28

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

33. artikulua

Ontzi/edukiontzi estandarizatuak

Zenbait merkataritza-saltokik (tabernak, hotelak, eta abar) eta industriak (langileentzako jangelak dituztenek edo nekazaritzako elikagaien industriakoek) hondakin organiko ugari sor ditzakete. Ondorioz, horiek biltzeko, ontziak edo edukiontziak erabiltzea komeni da.

Bi aukera daude: ontziak edo edukiontziak saltokiek berek eskuratu behar izatea, edota udalak ematea. • Udalak ematen baditu: 1 (1. aukera) Udalak jardueraren hasieran banatuko ditu edukiontziak, eta, hondatuz gero, ondoren ere bai, ordezkapen moduan, baldin eta kausa justifikatua bada eta erabiltzailearen zabarkeria edo erabilera txarra tartean ez badira. Saltokiari egokituko zaio ontzia garbitzea, bilketa-zerbitzu publikoak aldian-aldian egingo dituen garbiketak gorabehera. • Saltokiek berek eskuratzen badituzte: 1 (2. aukera) Saltokietako pertsona edo erakunde titularrek eskuratuko dituzte edukiontziak, eta eurei egokituko zaie horiek garbitzea eta mantentze-lanak egitea.

Udalak ematen baditu edukiontziak, horien homogeneotasuna bermaturik izango da; bereziki garrantzitsua da hori edukiontziak saltokien kanpoaldean kokatzekoak badira.

Beste alde batetik, bete beharreko zenbait irizpide ezar litzake udalak, edukiontziek nolabaiteko homogeneotasuna izan dezaten.

Usai txarrek eragozpenik ez sortzeko eta kanpoko pertsonek edukiontziak erabiltzea saihesteko, horiek barrualdean atxiki beharra ezartzea proposatzen da: 2. Edukiontziak itxita atxiki beharko dira, bilketa-ordutegitik kanpo, saltokiaren barruan.

3. Bilketa egiten den egunetan, udalak ezartzen duen ordutegia betez, edukiontzi itxia bide publikoan jarriko du saltokiko arduradunetako batek.

4. Erabiltzaileari egokituko zaio edukiontziak bide publikotik kentzea, zerbitzu publikoek bilketa egin ostean.

29

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

5. Edozein kasutan, erabiltzaileari dagokio ontziaren barruan biohondakinak bakarrik uzten direla bermatzea, eta kanpoko pertsonek ontziak erabiltzea ekiditeko beharrezkoak diren bitarteko guztiak jarri beharko ditu.

34. artikulua

Zurezko hondakinak entregatzea

Zerbitzuen sektoreko zurezko hondakinak merkataritzako hondakinak izango lirateke, eta udalek jaso ahalko lituzkete. Jatorria industrian badute, ordea, kontuan hartu beharko da industria-hondakintzat jotzen badira udalak ez duela horien gaineko eskumenik izango.

Bilketa egin ahal izateko, etxeko hondakinen antzekoak izan beharko dute, eta, paleten kasuan, adibidez, nahiko zaila da hori.

Hondakinen entrega nola egin behar den definitzea.

3. kapitulua. Bilketa espaloiko edukiontzien bidez eta pneumatikoki egiteko arauak Hurrengo artikuluetan, pneumatikoki biltzen diren hondakinen kasuan, egokia izan liteke edukiontzia ÂŤjasopuntuÂť hitzaz ordeztea.

35. artikulua

Bildutako hondakin-motak

1. Udalak edukiontziak jarriko ditu espaloietan, hondakin-mota hauek jasotze aldera.

Sistemaren eraginkortasun-arrazoiak direla eta, zerrenda hori zabaldu edo murriztu ahalko da: dagokienak adierazi a) Biohondakinak. b) Gainerakoa. c) Papera-kartoia. d) Ontzi arinak. e) Beira. f) Olioa. g) Pilak. h) Hondakin berrerabilgarriak, TEEHak, ehun-gaiak, eta abar.

Pneumatikoki jasotzeko moduko hondakinak egonez gero, artikulu berri batean zehatz litezke. Bilketa pneumatikoarekin lotutako alderdiak azpimarratu nahi izanez gero (nola ireki eta itxiko diren jasopuntuak, nola utzi behar diren hondakinak, zer pisu onartuko den

30

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

gehienez...), horiek ere hemen azal litezke. Era berean, bilketa pneumatikoaren beste baldintza batzuk nabarmen daitezke atal honetan, esaterako, beira, zaborrak, tamaina handiko hondakinak, zartaginak eta abar uzteko debekua. Nolanahi ere, hurrengo artikuluak jada jasotzen du nahitaezkoa dela hondakinak jatorrian bereiztea, eta hondakin horiek kudeatzeko moduak ordenantza honetan bertan daude ezarrita.

2.

Erabiltzailea

identifikatzen

duen

irekitze-mekanismo

bat

eduki

ahalko

dute

edukiontziek.

3. Era berean, sortzen den hondakin-kopuruaren araberako ordainketarako sistemak ezarri ahalko dira edukiontzietan.

4. Udalak berak zehaztuko ditu edukiontzi-motak, eremu bakoitzean jarri beharreko unitateen kopurua eta beren kokapena.

Egokitzat jotzen dena baino distantzia handiagora edukiontziak dituzten erabiltzaileak ordainketatik salbuetsi nahi izanez gero, testu hau proposatzen da: 5. Edukiontziak beren etxebizitzatik edo saltokitik 500 metro (edo egokitzat jotzen den distantzia)

baino

aurreikusi

ahalko

urrunago dituzte

dituzten Ordenantza

erabiltzaileentzako fiskalek,

udalari

ordainketa-salbuespenak aldez

aurretik

eskatuta

aplikatzekoak, betiere.

Hurrengo atala gehitu daiteke, udalari edukiontzi gehiago jar dezala nahiz horiek berriro ipin ditzala eskatzeko aukera emateko erabiltzaileei.

6. Erabiltzaile batek uste badu edukiontziak bere etxebizitza edo saltokitik gertuago izan beharko lituzkeela, udalari eskaera egin ahalko dio; horrek, kasuaren ezaugarriak eta zerbitzuaren aukerak aztertu ostean, egoki irizten dion erabakia hartuko du.

Halaber, edukiontzi-zuzkiduraren gutxieneko ratioak ezartzeko aukera dago: 7. Kalitateko zerbitzua emateko helburuarekin, edukiontzien zuzkidurak irizpide hauek bete beharko ditu (ÂŤbete beharko dituÂť jarri ordez, beharbada egokiagoa litzateke ÂŤbetetzen saiatuko daÂť jartzea):

31

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

Edukiontzi-mota

Bolumena herritar

Erabiltzaileenganako

bakoitzeko

gehieneko distantzia

Biohondakinak

Gainerakoa

Eta abar

36. artikulua

Hondakinak uztea

1. Erabiltzaileek edukiontzietan utzi beharko dituzte hondakinak, ezarritako ordutegien barruan eta udalak xedatutako tokietan (egokitzat jotzen bada, hemen adierazi hondakinak zer ordutegitan utz daitezkeen).

2. Debekatuta dago hondakinak edukiontzietan uztea bilketa-zerbitzuak horiek hustu ostean, aurrez aipatutako ordu-tartean izan ezik.

Bilketa pneumatiko edo lurperatuen kasuan, zeinetan ez baita beharrezkoa bilketaordutegirik ezartzea, zehaztu beharko da zer hondakinek ez duten bilketa-ordutegirik.

3. Nahitaezkoa da (zerrendatu edukiontzietan gaika bilduko diren hondakinak) jatorrian bereiztea, ondoren dagozkien edukiontzietan uzteko, eta debekatuta dago hondakinak dagozkien edukiontzietan ez beste batzuetan sartzea.

4. Erabiltzaileek isuririk ez gertatzeko moduan utzi beharko dituzte hondakinak.

Hondakinak behar bezala ez sartu eta isuria gertatzen bada, eragin duenak hartuko du sortutako zikinaren gaineko erantzukizuna.

5. Hondakinak ezin izango dira inola ere pakete, kaxa edo antzekoetan laga.

Poltsen bidezko aurreordainketaren ideia baztertzen ez duten udalen kasuan: 6 (1. aukera) Udalak aurreordainketa-sistema ezarri ahalko du hondakin jakin batzuen kasuan. Hala, erabiltzaileek poltsa espezifiko batzuk erabili (edo pegatinak jarri) beharko dituzte, aurrerago zehaztuko diren tokietan eskuratuko dituztenak.

32

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

Horren inguruko ideia sendotua duten udalen kasuan, gehiago zehaztu daiteke: 6 (2. aukera) (zehaztu zer hondakin mota)-hondakinak uzteko, beharrezkoa izango da aurreordainketa-poltsak (edo pegatinak) erabiltzea. Poltsa edo pegatina horiek udalak erabakiko dituen lekuetan eskuratu ahalko dira, edota (zehaztu)(e)n argitaratuko diren lekuetan.

Nolanahi ere, zera ere ohartarazi beharra dago: 7. Debekatuta dago hondakinak zakarrontzietan uztea. Era berean, ezin izango dira bide publikoan instalatutako edukiontzietan utzi, hondakinon tamaina dela eta, edukiontzion ahoa oztopatzen bada.

8. Debekatuta dago edukiontzietan hondakin likidoak edo likidotu daitezkeen hondakinak sartzea.

37. artikulua

Udal-mugarteko bilketa-puntuak

1. Bilketa-zerbitzuek hondakinak jasotzeko, udalak zehaztutako lekuetan utziko dituzte erabiltzaileek. Debekatuta dago hondakinak edukiontzietatik kanpo uztea.

2. Udalak, aldi baterako nahiz betiko, hondakinak uzteko eta metatzeko ohiko puntuak ez beste batzuk ezarri ahalko ditu.

3. Bide publikoan obrak egiteagatik, beharrezko suertatzen bada edukiontziak kentzea, aipatutako obraren sustatzailea izango da horren arduraduna, udalari eskatu beharko dio edukiontziak mugitzeko baimena, eta ondoren, horiek berriro ipini beharko ditu, behar bezala.

38. artikulua

Edukiontziak onik kontserbatzea

1. Udalak hiri-eremuan erreserba bereziak ezarriko ditu, zamalanak eta edukiontziak behar bezala kontserbatzeko egin beharrezko gainerako eragiketak egiteko.

2. Kasuan kasuko zerbitzuek aldika garbitu beharko dituzte edukiontziak, haien kontserbazio-egoeraren

arabera,

eta

higiene-kondizio

33

egokiak

atxikitze

aldera.

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

Konpostajera bideratuko diren hondakinen edukiontziak garbitzeko, lortu nahi den produktuaren kalitatea arriskuan jarriko ez duten produktuak erabiliko dira.

3. Erabiltzaileek, eta oro har herritarrek, edukiontziak higiene- eta segurtasuneko egoera egokian atxiki beharko dituzte, eta beren gain hartuko dituzte beren erru, zabarkeria edo arduragabekeria dela eta ontziok jasan lezaketen narriadura. Betebehar horixe bera ezartzen da babes-barra, gontz, barrote eta abarren kasuan, bai eta bilketa-eremuak mugatzeko marken kasuan ere, halakorik egonez gero.

4. Debekatuta dago edukiontziak beren lekutik mugitzea, bai eta manipulatzea ere, horren ondorioz egoera arriskutsuak gertatu badaitezke edo zerbitzuko langileen bilketa oztopatzen bada.

39. artikulua

Biohondakinen edukiontziak

1. Udalak biohondakinak biltzeko edukiontzi espezifikoak ezarriko ditu udalerri osoan edo zati batean.

Sistema borondatezkoa den kasuetan: 2 (1. aukera) Edukiontziek irekitze-sistema bat edukiko dute, ondo informatuta dauden boluntarioek baizik ezingo dituztelarik horiek ireki, ezinbestekoa baita edukiontzietan hondakin organikoak besterik sartzen ez direla bermatzea.

Sistema nahitaezkoa den kasuetan: 2 (2. aukera) Nahitaezkoa izango da edukiontziok erabiltzea.

Edozein kasutan, utz daitezkeen hondakinei buruzko zenbait arau txertatzea komeni da.

Hainbat aukera daude: - Hondakin berdeak bakarrik: 3 (1. aukera) Biohondakinen edukiontzietan prestatu gabeko landare-jatorriko hondakinak (frutak, barazkiak eta inausketa-hondakinak) besterik ezingo dira laga, alde batera utzita landare eta zuhaitzen zurezko zatiak.

34

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

- Sukaldeko hondakinak. Utzi daitezkeen hondakinak definitu behar dira, aintzat hartuta tratamendu-instalazioaren ezaugarriak. Adibidez: 3 (2. aukera) Biohondakinen edukiontzietan hauek laga ahalko dira: landare-jatorriko hondakinak (frutak, barazkiak eta inausketa-hondakinak), haragi eta arrainen hondakinak (prestatuak nahiz gordinak), fruitu lehorrak, ogi zatitua, azalak eta oskolak, kafe eta infusioen hondarrak eta iragazkiak, zerrauts naturala eta sukaldeko paper zikina.

- 5. edukiontziaren aukera Bizkaian: 3 (3. aukera) Biohondakinen edukiontzietan prestatu gabeko landare-jatorriko hondakinak (lekaleak, frutak, barazkiak eta pasta) laga ahalko dira, bai eta landareen hondakinak eta fruten hezurrak ere. Papera eta paperezko zapi zikinak ere onartzen dira. Hala ere, haragi, arrain eta itsaskien hondakinak, arrautza-oskolak, gazta, animalien janaria, lurra, haur-oihalak eta zigarro-puntak ezin izango dira edukiontzi horretara bota.

Giza kontsumokoak ez diren animalien azpiproduktuei buruzko araudiak ezartzen dituen mugen ondorioz, hau ohartarazi beharra dago: 4 Debekatuta dago edukiontzietan harategi, arrandegi eta bestelako merkataritzasaltokietatik datozen haragi eta arraien hondakinak uztea.

Aurrekoa aintzat hartuta, bi aukera daude: 5 (1. aukera) Udalak hondakinok bilduko ditu (bakarrik haragia edo arraina jasoko bada, zehaztu), eta saltokietako titularrek gain hartuko dituzte kostuak.

5 (2. aukera) Adierazitako saltokietako titularrek azpiproduktuok bildu edo kudeatzeko enpresa baimenduen zerbitzuak kontratatu beharko dituzte, eta gutxienez urtebetez gorde beharko dute entrega horiek egiaztatzen dituen dokumentazioa.

Epea aukerakoa da, udal bakoitzak egokitzat jotzen duena ezar dezake; edozein kasutan, dokumentazio hori artxibatzeko betebeharra ezartzea komeni da, udalak, aldian-aldian, saltokiek betebehar hori betetzen dutela egiaztatu ahal izan dezan. Horrez gainera, betebehar hau ezar daiteke, udal-kontrola errazteko:

35

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

6

Animalien

azpiproduktuak

behar

bezala

kudeatzen

direla

egiaztatzen

duen

dokumentazioa urtero (edo egokitzat jotzen den aldizkakotasunaz) bidali beharko zaio udalari, martxoaren 31 (edo zehazten den data) baino lehen.

3. titulua. Autokonpostajea egiteko arauak 40. artikulua

Autokonpostajea egiteko moduko hondakinak

Zehaztu behar da autokonpostajea egitea librea den, erabiltzaile bakoitzari nahi dituen hondakinak (berdea, haragia eta arraina, egosia ala gordina) hautatzeko aukera emanez, ala hondakin jakin batzuk bakarrik baimentzen diren.

Honako biohondakin hauekin egin ahalko da autokonpostajea: - Fruta, berdura eta barazkien hondakinak.

- Janari eta ogiaren hondakinak.

- Itsaski eta arrautzen oskolak eta fruitu lehorrak.

- Sukaldeko paper erabilia, janarien hondakinekin baina produktu kimikorik eta detergenterik gabe.

- Kafearen hondarrak eta infusioen hondarrak.

- Hosto lehorrak, lorategiko landareen hondarrak eta inausketa-hondakin txikituak.

- Landu gabeko zur-zerrautsak eta -txirbilak.

- Lastoa eta soropila.

41. artikulua

Autokonpostajea egiteko ontziak

Autokonpostajea aukerakoa den kasuan: • Udalak emango ditu: 1 (1. aukera) Udalak autokonpostajea egiteko ekipoak emango dizkie eskatzen dituzten erabiltzaile guztiei.

Autokonpostajea

egiteko

ontziak

entregatzeko,

beharrezkoa

izan

beharko

luke

prestakuntza jaso izana. Izan ere, hondakinak behar bezala ez badira prozesatzen, ez da lortuko nahikoa kalitateko materialik:

36

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

2 (1. aukera) Autokonpostajea egiteko ontziak jasotzeko, horiek behar bezala erabiltzeko prestakuntza jasotzeko konpromisoa hartu beharko dute erabiltzaileek, salbu eta dagoeneko badakitela egiaztatzen badute.

3. (1. aukera) Erabiltzaileek udalari konpostatutako hondakin-kantitatearen inguruko informazioa emateko konpromisoa hartuko dute.

4. (1. aukera) Udalak beretzat gordetzen du emandako autokonpostaje-ontziak erabiltzaileei kentzeko eskubidea, parte-hartzeko ezarritako jarraibideak betetzen ez badituzte, bai eta justifikatutako arrazoirik gabe eskatutako prestakuntza jasotzeari uko egiten diotenei ere. • Erabiltzaileek bana eskuratu ahalko dute: 1 (2. aukera) Erabiltzaileek autokonpostajea egiteko ekipoak eskuratu ahalko dituzte, beren hondakinak tratatzeko.

Autokonpostajea bultzatzeko, hobariak aurreikus litezke: 2. (2. aukera) Zerbitzuaren erabiltzaile gehiago atxikitzeko autokonpostajera, horren gaineko hobariak txertatu ahalko dira Ordenantza fiskalean.

Atez ateko sistema duten udalerrien kasuan, errazagoa da alderdi hori kontrolatzea, eta erabiltzaileak baja eman dezake biohondakinak biltzeko zerbitzuan.

Autokonpostajea ezinbestekoa den kasuan: 1 (3. aukera) Udalak autokonpostaje-ontziak eskainiko dizkie zerbitzuaren erabiltzaileei.

Horiek ontzion bidez tratatu beharko dituzte biohondakinak, eta udalari urtero jakinarazi beharko dizkiote konpostatutako kantitateak.

2 (3. aukera) Ez da emango hondakinok biltzeko zerbitzurik, salbuespen-kasuetarako ezarriko diren larrialdi-edukiontziak izan ezik.

42. artikulua

Konpostaren erabilera

1 Lortzen den konposta berau sortzen duen pertsona jabe den lurren medeapen organiko gisa erabiliko da.

37

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

2 Ekoizle den pertsona edo erakundeak behar duena baino konpost gehiago sortzen badu, edota ekoitzitako konposta egokia ez bada, udalari jakinarazi beharko dio, irtenbiderik egokiena bila dezan.

4. titulua. Konpostaje komunitarioa egiteko arauak 43. artikulua

Atondutako lekuak

1. Udalak konpostaje komunitarioa egiteko lekuak atondu ahalko ditu jabetza publikoko lurretan. Bi motatakoak izan daitezke: - Konpostajerako ontziak dituzten nukleoak. Beharren arabera, ekipo bat edo gehiago instalatu ahalko da, bai eta material egituragarria eta tresnak gordetzeko altzariak ere.

- Konpostajerako etxolak. Konposta horien barruan egingo da. Bertan, era berean, tresnak eta material egituragarria gordeko dira.

2. Interesa duten pertsonek konpostaje komunitarioan parte hartzeko eskatu ahalko diote udalari. Udalak dagokion konpostaje-eremua esleituko dio pertsona edo erakunde eskatzaile bakoitzari, baldin eta horretarako aukera badago. Izena emandako pertsonen kopurua handituz doan heinean, konpostajea egiteko eremu gehiago jarri ahalko ditu udalak, edota daudenak zabaldu.

3. Jabeen erkidego bati zerbitzua emateko helburuarekin, konpostaje-eremuak ezarri ahalko dira lur pribatuetan; horretarako, eskaera egin beharko zaio udalari, ondasunaren titularrek lortutako akordioarekin batera aurkeztu beharko dena.

44. artikulua

Prestakuntza

Konpostaje komunitarioan parte hartzeko, beharrezko prestakuntza jaso beharko dute erabiltzaileek, udalak antolatuko dituen ikastaroen bidez, salbu eta jakin beharrekoak badakizkitela egiaztatzen badute.

45. artikulua

Konpostaje-eremuen ezaugarriak

1. Jarri nahi diren eremuek gune hauek izan beharko dituzte:

38

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

- Biltegiratzeko eta deskonposizioko gunea.

- Heltzeko gunea.

- Material egituragarria gordetzeko gunea.

- Tresnak gordetzeko gunea.

2. Konpostaje-ontzien nukleoek eremua mugatzeko itxitura eduki beharko dute, eta, gainera, ontziak itxi egin beharko dira, baimenduta ez dauden pertsonek horiek ez erabiltzeko eta ez manipulatzeko.

3. Etxoletako gune guztiek, halaber, giltza-sistema eduki beharko dute.

46. artikulua

Konpostaje-eremuen kokapena

Konpostaje-eremuak gune berdeetan ezarri beharko dira, betiere eremu babestuetan ez badaude eta 100 urteko birgertatze-aldiko uholde-eremuak hartzen ez baditu. Halaber, agintaritza

eskudunak

ezarritako

babes-perimetroa

errespetatu

beharko

du,

ur-

hornidurarako bilketa-zundaketei dagokienez.

47. artikulua

Mantentze-lana

1. Mantentze-lanaren barruan konpostaje-eremuak kontserbatu, konpondu eta garbitzeko lanak sartzen dira.

2. Erabiltzaileek instalazioak eta materialak ondo erabiltzeko obligazioa dute, haien egoera ona arriskuan jartzen duten jokabiderik gauzatu gabe.

3. Lur publikoetako konpostaje-eremuetan, honela banatuko dira mantentze-lanaren erantzukizunak: - Udalari kontserbazioa eta konponketa egokituko zaizkio.

- Garbiketa erabiltzaileen esku geldituko da.

4. Lur pribatuetako konpostaje-eremuetan, erabiltzaile-komunitateari egokituko zaizkio adierazitako funtzio guztiak.

39

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

48. artikulua

Instalazioak eta materialak

1. Udalak lur publikoetako konpostaje-eremuei dagozkien proiektuak idatzi eta gauzatuko ditu, ekipo eta azpiegiturak instalatuko ditu, eta konpostajea egiteko beharrezko materialak emango ditu.

2. Parke eta lorategi publikoetako inausketa-hondakinak material egituragarri gisa erabiliko dira. Udalak konpostaje-eremu publikoen artean banatuko du material hori.

3. Eremu pribatuetan... definitu zer alderdi hartuko dituen udalak bere gain, eta zein interesdunek.

49. artikulua

Hondakin konpostagarriak

Konpostaje-ontzi komunitarioetara zer motatako hondakinak eraman daitezkeen zehaztea.

Hondakin onargarriak konpostajeak izango dituen erabileren arabera ezarri beharko dira, kontuan hartuta medeapen organikoen inguruko erregelamenduak eskatzen dituzten kalitateak.

Esate baterako, Legazpin honela dago puntu hori araututa: Hondakin hauek utzi ahalko dira, ondoren konpostatzeko:

200101 / Papera-kartoia:

Sukaldeko papera, tintarik gabea (eta detergente nahiz bestelako produktu kimikorik gabe).

Barazki eta fruten hondar gordinak

200108 / Sukaldeetako eta jatetxeetako hondakin biodegradagarriak

50. artikulua

Janari eta ogiaren hondarrak Haragi eta arraien hondarrak Itsaski eta arrautzen oskolak eta fruitu lehorrak Iraungitako jogurt eta zukuak Kafearen hondarrak eta infusioen hondakinak

Hondakinak uztea

1. Debekatuta dago konpostaje-eremuetan aurreko artikuluan aipatu ez diren hondakinak uztea.

40

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

2. Onartutako hondakinak poltsarik gabe (edo poltsa konpostagarrietan) sartu beharko dira konpostaje-ontzietan edo etxoletako deskonposizio guneetan, betiere antolatuko diren prestakuntza-ikastaroetan adierazitako argibideak jarraituz, udalak argitaratuko den eskuliburuan ezarriko direnak.

3. Hondakinak edozein ordutan utzi ahalko dira.

51. artikulua

Konpostajearen arduraduna (ÂŤmaster composterÂť)

1. Konpostajearen arduraduna konpostaje-prozesuaren kudeaketaz arduratuko den pertsona izango da. Funtsean, bi aukera daude: - Pertsona bat kontratatzea. Era horretan, ondo funtzionatzeko aukera gehiago egongo da.

- Erantzukizuna erabiltzaile baten esku uztea. Kasu horretan, bi aukera daude: o Konpostajearen arduraduna boluntario bat izatea. o Aldi baterako kargua izatea, eta pertsona aldatuz joatea.

Artikulu honetan, udal bakoitzak hautatzen duen aukera zehaztu beharko du (edozein kasutan, adierazi beharko da udalak ezartzen dituen jarraibideen arabera egin beharko dela konpostajea, prestakuntza-ikastaro, gidaliburu eta abarren bidez).

Funtzioei dagokienez, testu hau proposatzen da: - Konpostajea aldian-aldian aireztatzea, nahasketa eginez.

- Arazoren bat hautemanez gero, udalari jakinaraztea.

- Udalari egituragarria eskatzea.

- Udalaren eta erabiltzaileen arteko harremanetarako kanala izatea.

- Konpostaje-ontziak edo horiei dagozkien etxoletako guneak ixtea, materiala heltzefasean sartzen denean.

- Laginak hartzeko eta analisiak egiteko eskatzea.

- Lortutako konpost-kantitateak eta analisien emaitzak udalari jakinaraztea.

- Konpostaje-ontziak edo konposta dagoen etxoletako guneak irekitzea konposta banatzeko, udalak gutxieneko kalitate-baldintzak betetzen direla egiaztatu ostean.

41

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

- Konpost-eskari txikiegia dagoela jakinaraztea udalari, irtenbiderik egokiena bila dezan.

52. artikulua

Prozesua

1. Konpostaje-ontzia bete ostean, konpostajearen arduradunak giltzaz itxi beharko du dagokion etxolako ekipoa edo gunea, beste ekipo edo gune batean deskonposizioprozesuarekin jarraitzeko.

2. Heltze-fasea amaitutakoan, konposta etxolako ekipo edo gune horretan bertan gordeko da, harik eta dagokion analisiak egiteko laginak hartzen diren arte.

3. Etxolako konpostaje-ekipoa edo -gunea irekita utziko da erabiltzaileek konposta kendu ahal izateko soil-soilik, produktuak gutxieneko kalitate-baldintzak betetzen dituela egiaztatu ostean.

4. Sortutako kantitatea baino konpost-eskari txikiagoa dagoenean, udalak berak aukeratuko du irtenbiderik egokiena.

53. artikulua

Kalitate-kontrola

1. Lortutako konpostari kalitate-kontrolak ezarri beharko zaizkio, zer erabilerak izan lezakeen erabaki ahal izateko, erreferentzia gisa hartuta ekainaren 28ko 506/2013 Errege Dekretua, ongarriei buruzkoa, edo hura ordezten duen araudia. Konpostajearen arduradunak izango du laginak hartu eta dagokion laborategira bidaltzeko eskatzeko ardura, eta emaitzak udalari jakinarazi beharko dizkio.

2. Banaketa egin aurretik, konpostak kalitate nahikoa duela egiaztatu beharko du udalak, eta konpostajearen arduradunari materiala erabiltzeko argibideak emango dizkio, horrek, ostean, erabiltzaileei helarazi beharko dizkionak.

3. Konpostaje-eremu publikoetan, udalak ordainduko du kalitate-kontrola.

4. Konpostaje-eremu pribatuetan... (kostuak udalak edo erabiltzaileek gain hartuko dituzten zehaztu beharko da).

42

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

54. artikulua

Segimendua

1. Udalak, aldian-aldian, kanpainak egingo ditu, bateko, konpostaje-eremu publiko eta pribatuek ondo funtzionatzen duten egiaztatzeko, eta, besteko, erabiltzaileek ondo erabiltzen dituzten aztertzeko.

2. Gabeziaren bat hautemanez gero, egoki irizten dizkion zuzenketa-neurriak ezarri ahalko ditu udalak.

3. Pertsonaren batek zuzenketa-neurriak betetzen ez baditu, konpostaje komunitariotik kanporatu ahal izango du udalak.

55. artikulua

Onura fiskalak

1. Konpostaje komunitarioko sistemara atxikitako pertsonek ordenantza fiskaletan ezarritako hobariak baliatu ahalko dituzte.

56. artikulua

Bilketa ez egitea

1. Konpostaje komunitarioko sisteman parte hartzen duten pertsonei ez zaie emango hondakin konpostagarriak biltzeko zerbitzurik.

2. Konpostaje komunitarioak udalarentzako emaitza aski onak lortzen dituen heinean, hondakin konpostagarriak biltzeko zerbitzua oro har ezabatu ahalko du.

43

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

5. titulua. – Beste hondakin batzuk biltzeko arauak 57. artikulua

Animalia hilak

1. Pertsona batek animalia hil bat aurkitzen badu, udalari jakinarazi beharko dio, gorpua behar bezain higienikoki ken dezan.

2. Debekatuta dago animalien gorpuak etxeko zaborretan eta edozein lurretan uztea, bai eta isurbide, ibai, urmael, hustuleku eta estolderia-sarera botatzea eta jabetza publikoko lurretan ehorztea ere.

3. Arau hori ez betetzeagatiko zehapenak osasunaren alorreko araudian aurreikusitako erantzukizunekiko erabat independenteak izango dira.

58. artikulua

Tamaina handiko hondakinak

1. Debekatuta dago hondakin horiek edukiontzietan uztea (edo horien inguruan, bilketa edukiontzien alboan egingo den kasuetan izan ezik), bai eta hondakinok bide publikoan edo orube nahiz lur publiko zein pribatuetan uztea ere.

TEEHen kasuan, otsailaren 25eko 208/2005 Errege Dekretuari, gailu elektriko eta elektronikoei eta beren hondakinen kudeaketari buruzkoaren (edota hura aldatzen duen araudiari, 2014an onartzea espero dena) aipamena egitea proposatzen da: 2. Erabiltzaileak tresna elektriko edo elektroniko berri bat, zaharraren baliokidea edo funtzio berberak dituena, erosten duenean banaketa-kateari tresna zaharra itzuli ahal izango dio. Horrek, berriz, behin-behinean gorde egin behako du, betiere, funtsezko osagaiak baldin baditu eta tresnarenak ez diren beste hondakin batzuk ez baditu.

Tamaina handiko hondakinak biltzeko, hiru aukera daude. Udalerriaren arabera, aukera horiek osagarriak edo baztertzaileak izango dira: - Udal-bilketa edo bilketa pribatua, aldez aurretiko eskaeran adostuko diren egun eta lekuetan:

44

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

3. 1. aukera: Tamaina handiko hondakinak (altzariak, koltxoiak, etxetresna elektrikoak, somierrak, lanparak eta antzekoak) alde batera utzi nahi dituztenek udal-zerbitzuei edo udalak horretarako enpresa baimenduren bati horiek jasotzeko eskatu ahalko diete; bilketaren xehetasunak kasu bakoitzean eta aldez aurretik adostuko dira.

4. 1. aukera. Hondakin-kantitateak udal-zerbitzuaren egitekoa oztopatzen badu, hainbat egunetan zehar horiek entregatzeko eskatu ahalko du udalak.

- Ezarritako puntuetan uztea, udalak zehaztuko dituen egunetan: 3. 2. aukera. Udalak tamaina handiko hondakinak ezarritako lekuetan utzi ditzaketen egunak jakinaraziko dizkie erabiltzaileei.

4. 2. aukera. Inola ere, hondakinek ezingo dute oinezkoen zirkulazioa eragotzi edo galtzada hartu.

- Garbigunera eramatea: 3. 3. aukera. Tamaina handiko hondakinen kasuan, erabiltzaileek Garbigunera eraman beharko dituzte horiek.

Hondakin-kantitate handiak sortzen dituzten saltokiei (adibidez, saltoki bateko dekoratua berritzearen ondorioz) zerbitzua ukatzeko, testu hau proposatzen da: 5. Beren merkataritza-jardueraren eraginez hirugarren sektoreko saltokiek tamaina handiko hondakinak sortzen badituzte, eurei egokituko zaie horiek kudeatzea.

59. artikulua

Utzitako ibilgailuak

1. Debekatuta dago erabiltzen ez diren ibilgailuak bide publikoan edo erabilera orokorreko eremuetan uztea, gune horiek kontserbatzea eta zaintzea udalari dagokionean.

2. Ibilgailu bat utzitzat joko da hilabete baino gehiago baldin badarama toki berean aparkatuta eta, hondatuta dagoela eta, ez badago bere kasa inora joateko moduan, edo matrikula-plakak faltan baldin baditu.

45

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

3. Ez dira erabiltzen ez diren ibilgailu gisa hartuko egoera horretan mantentzeko agindu judiziala aplikagarria zaien ibilgailuak, udalak horren berri baldin badu. Udalak hirihigienea mantentzeko beharrezko neurriak hartu ahalko ditu.

4. Utzitako ibilgailuen kasuan, ibilgailuaren egoera jakinaraziko zaie jabeei, eta berau kentzeko gehienez ere 15 egun naturaleko epea emango, salbu eta arriskugarritasun, osasungarritasun edo ordena publikoko baldintzak tartean, hura berehala kendu behar bada.

5. Ibilgailua kendu eta gorde ostean, haren titularrari edo jabeari jakinaraziko dio udalak.

6. Jakinarazpenean, titularrari eskatuko zaio ibilgailua udalaren esku uzten duen (udaljabetzakoa izatera igaroko da) edota hura deuseztatzeko ardura berak hartzen duen zehazteko, eta 15 eguneko epean erantzunik eman ezean, lehenengoa aukeratu duela ulertuko dela ohartaraziko zaio. Jabea nor den jakin ezean, arau orokorrei jarraikiz egingo da jakinarazpena.

7. Ibilgailua gehienez ere bi hilabetez gordeko da. Epe hori igarota, egoki irizten dion erabilera emango dio udalak; horrela jardungo du arriskugarritasun, osasungarritasun eta ordena publikoko baldintzak direla-eta kendutako ibilgailuen kasuan.

8. Kasuan kasuko zehapenak gorabehera, ibilgailuen jabe eta titularrek beren gain hartuko dituzte haiek kentzeak eta gordetzeak eragiten dituen gastuak, bai eta udalak gauzatutako beste edozein eragiketaren ondoriozkoak ere.

60. artikulua

Inausketak eta antzekoak

1. Lorategi-eremuetako jabeek eta arduradunek lorezaintza-hondakinak beren baliabideak erabilita bildu eta kudeatu behar dituzte, eta horiek konpostatu edota Garbigunera edo hondakinok tratatzeko lantegietara eraman behar dituzte.

Udalak hondakinok biltzeko tokiak ezartzen dituen kasuan (adibidez, txikitzeko eta ondoren, konpostaje komunitariorako egituragarri gisa erabiltzeko): 2. Udalak horretarako ezarritako tokietan utzi ahalko / beharko dituzte erabiltzaileek hondakinak, ondoren prozesatzeko eta konpostaje-prozesuetarako material egituragarria lortzeko helburuarekin.

46

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

61. artikulua

Etxeko hondakin arriskutsuak

1. Etxeetan (eta zerbitzu eta industrietan, hala baimentzen bada) sortutako etxeko hondakin arriskutsuak hemen entregatu beharko dira: a) Bilketa-puntuak, halakorik egonez gero. b) Garbiguneak, beren araudiarekin bat.

62. artikulua

Sukaldeko olioa

1. Debekatuta dago sukaldeko olioa uraren saneamendu-sarearen bidez isurtzea, bai eta beste hondakin batzuk biltzeko jarritako edukiontzietan uztea ere.

2. Etxeetan sortutako sukaldeko hondar-olioa (eta zerbitzu eta industrietan eragindakoak, udalak

erabakitzen

Erabiltzaileek,

duenaren

ontziok

tapoi

plastikozko

arabera) hariztatuz

ondo

ontzitan

itxi,

eta

gorde

beharko

horretarako

da.

jarritako

edukiontzietan utzi beharko dituzte.

3. Edukiontziotan sukaldeko olioa baizik ezingo da sartu.

4. Era berean, erabiltzaileek Garbigunera eraman ahalko dute olio hori (bide publikoan edukiontzirik eduki ezean, eraman beharko dituzte).

Taberna,

jatetxe

eta

gainerako

establezimenduek

sortzen

duten

hondar-olioaren

kudeaketa horien jabeei dagokiela erabakitzen duten udalentzat, testu hau proposatzen da: 5. Zerbitzu eta industrietako sukaldeko olioa kudeatzeko, horietako titularrek (pertsona zein erakunde) bilketa-zerbitzu pribatuak kontratatu eta entrega-agiriak urtebetez gorde beharko dituzte.

Kontrola eta eskakizunak areagotu nahi izanez gero, hau ezar liteke: 6. Aurreko paragrafoan aipatutako saltokietako titularrek, urtero-urtero, entrega-agiriak bidali beharko dizkiote udalari, martxoaren 31 baino lehen, olioaren kudeaketa ordenantza honetan ezarritakoarekin bat datorrela egiazta dezan.

47

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

63. artikulua

Pilak

1. Erabiltzaileek toki hauetan utzi beharko dituzte pila erabiliak: a) Besteak beste bide publiko, banatze-puntu, merkataritza-zentro, zentro publiko eta auzo-etxeetan jarriko diren edukiontzietan, behar bezala seinaleztatuta egongo direnak. b) Garbigunean.

2. Pilak ezingo dira inola ere poltsetan ez beste hondakin batzuetarako edukiontzietan sartu.

64. artikulua

Ehun-gaiak, arropa eta oinetakoak (edota berrerabilgarriak)

Artikulu honetan EAEn ezarrita dauden aukera guztiak barne hartzen dira: 1. aukera. Arropa erabiliaren bilketa.

1. 1. aukera. Udalak edukiontzi espezifikoak jarriko ditu. Horietan, erabiltzaileek oinetakoak, gerrikoak, zorroak, gorbatak eta gainerako jantziak utziko dituzte, bai eta ohe-jantziak, tapakiak, gortinak, eskuoihalak eta bestelako ehun-gaiak ere.

2. 1. aukera. Hondakin horiek poltsa itxitan utzi beharko dira beti.

3. 1. aukera. Halaber izango da hondakinok Garbigunera eramateko aukera.

2. aukera. Hondakinak biltzea, berrerabiltzeko prestatzeko.

1. 2. aukera. Udalak ehun-gaiak, oinetakoak eta osagarriak biltzeko edukiontziak jarriko ditu, gero berrerabiltzeko. Horietan, orobat, herritarren ustez berrerabili litezkeen bestelako objektuak ere sartu ahalko dira, hala nola tresnak, koadroak, liburuak, jostailuak, tresna elektriko eta elektroniko txikiak eta bazar-gauzak.

2. 2. aukera. Edukiontzietan ezingo da ebakitzeko gauza izan litekeen elementurik utzi (labanak, guraizeak, kuterrak, baxerak, eta abar), ez eta produktu toxiko edo arriskutsurik ere, hala nola garbitzeko produktuak, disolbagarriak, urratzaileak, espraiak, margoak eta abar.

48

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

3. 2. aukera. Era berean, hondakinok Garbigunera eramateko aukera egongo da.

65. artikulua

Puntu berde mugikorra

1. Jarraian aipatzen diren hondakinak biltzeko (zehaztu zein), puntu berde mugikorra abian jarriko du udalak. Haren ordutegi eta ibilbideak behar bezala jakinaraziko dira: - Sukaldeko olioa.

- Etxeko hondakin arriskutsuak.

- Tresna elektrikoak eta elektronikoak.

- Ehun-gaiak, arropa eta oinetakoak.

-

49

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

6. titulua - Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak 1. kapitulua. – Arau orokorrak 66. artikulua

Sailkapena

1. Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak honela sailkatzen dira: etxeko eraikuntzako eta konponketako obra txikien ondorioz sortutako hondakinak, alde batetik, eta gainerako eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak, bestetik, obra handien ondoriozko hondakin gisa hartuko direnak.

2. Etxeko eraikuntzako eta konponketako obra txikien ondoriozko hondakinak izango dira etxebizitza partikular, saltoki, bulego edo zerbitzuen sektoreko higiezinen batean egindako eraikuntzako edo eraispeneko edozein obran sortutakoak, obra hori teknika samurrekoa eta eraikuntzaren eta ekonomiaren aldetik sinplea bada, erabilera komuneko instalazioen tamaina nahiz erabilera edo etxebizitza eta lokalen kopurua aldatzen ez badu, eta profesional tituludunek sinatutako proiekturik behar ez badu.

3. Obra handien ondoriozko hondakinak aurreko definizioan sartzen ez diren guztiak izango dira.

4. Indarrean dauden legeek xedatutakoari kalte egin gabe, hauek obra handitzat hartuko dira beti: -

Hirigintza-obrak eta bide-azpiegiturak eraikitzeko obrak.

-

Etxe berrien eraikuntza-obrak, eraikin hauen kasuan izan ezik: eraikuntzaren aldetik funts txikikoak eta teknikoki errazak izanik, bizitegiak (iraunkor nahiz aldi baterako) ez eraikin publikoak ez direnak solairu bakarrean garatuak.

-

Lehendik dauden eraikinetan egiten diren esku-hartze guztiak, betiere arkitekturakonfigurazioa aldatzen badiete, hau da, erabateko esku-hartzea direnak edo, eskuhartze partzial izanik ere, kanpoko konposizio orokorrean, bolumetrian edo egiturazko sistema osoan funtsezko aldaketa eragiten dutenak, edo eraikinaren erabilera bereizgarriak aldatzea xede dutenak.

-

Estalki eta aurrealdeak zaharberritzeko obrak.

50

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

-

Katalogatutako eraikinetan edo lege-arau baten edo hirigintza-dokumentu baten bidez ingurumenarekin loturiko babesen bat nahiz babes historiko-artistikoren bat duten eraikinetan, erabateko esku-hartzearen izaera duten obrak, bai eta eskuhartze partzialeko obrak ere, babespeko elementu edo zatiak eraginpean hartzen badituzte.

67. artikulua

Biltegiratzeko arau orokorrak

1. Zeharo debekatuta dago: -

Edozein obraren ondoriozko zaborrak etxeko edo merkataritzako hondakinetarako edukiontzietan sartzea.

-

Bide publikoan hondakinak uztea: o

1. aukera: sei ordu baino gehiagoz, salbu eta hondakinak edukiontzi edo zakutan baldin badaude, eta horiek bide publikoa okupatu ahal izateko baimena lortu bada.

o

2. aukera: salbu eta hondakinak edukiontzi edo zakutan baldin badaude, eta horiek bide publikoa okupatu ahal izateko baimena lortu bada.

68. artikulua

Obra-edukiontziak bide publikoan

1. Bide publikoa obra-edukiontzi edo -zakuekin okupatzeko, dagokion baimena eduki beharko da; era berean, okupazioari dagokion tasa aplikatuko zaio.

2. Obra baten ondorioz, 5 m3 baino hondakin gutxiago sortzen badira, zakutan gorde beharko dira horiek.

2. Bete ostean, edukiontzi edo zakuak material egokia duten olana edo oihalekin erabat estali beharko dira, hondakin-gaiak isurtzea edota haizeak horiek sakabanatzea ekiditeko moduan.

3. Lanorduetatik kanpo, bete gabe dauden obra-edukiontzi edo -zakuak ere estalita geratu beharko dira.

4. Debekatuta dago obra-edukiontzi edo -zakuak uztea, beren motaren arabera ezarria duten gehieneko betetze-maila gainditzen dutenean; hala, hondakinek lortzen duten

51

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

altuerak ezin izango du alboetako altuera gainditu. Halaber, ezingo zaie jarri horien tamaina edo edukiera handitzeko elementu gehigarririk.

5. Modu berean, obra-edukiontzi edo -zakuetan ezingo dira hondakin hauek utzi: bide publikoko erabiltzaileei, auzoei edo kokatuta dauden ingurunearen babesa eta estetikari arriskutsuak zaizkien gaiak dituztenak.

6. Lanorduetan sartu beharko dira hondakinak edukiontzi edo zakuetan (egoki irizten bazaio, ordu-tartea eta egunak zehaztu daitezke), auzokoei eragozpenik sortu gabe.

7. Aurreko puntua betetzen ez dutenei zehapena ezarriko zaie, salbu eta, salbuespenegoerak direla eta, kasuan kasuko udal-zerbitzuen berariazko baimena lortu badute.

69. artikulua

Garraioa

1. Obren ondorioz sortzen diren lur eta zaborrak garraiatzeko ibilgailuek bide publikoan beren edukia ez sakabanatzeko bete beharreko baldintza guztiak bete beharko dituzte.

2. Debekatuta dago garraiatzen diren materialek kamioiko kaxa, edukiontzi edo zakuaren goialdea gainditzea.

3. Hautsa ez sakabanatzeko, olanaz edo antzeko zerbaiten bidez estali beharko da karga.

70. artikulua

Garbiketa

1. Bide publikoa garbi atxiki beharko da, prebentzio-neurriak eta, hala badagokio, zuzenketa-neurriak ere hartuta.

2. Bide publikoa zikindu lezaketen kamioien zirkulazioa eragiten duten obren kasuan, gurpilak garbitzeko ekipoak instalatzeko eskatu ahalko du udalak.

3. Era berean, bide publikoa erratzez garbitzeko betebeharra ezarri ahalko da, hura onik atxikitzeko.

4. Udalak beharrezko garbiketa-lanak subsidiarioki egiteko aukera izango du; kasu horretan, obrak sustatzen edo gauzatzen dituztenek hartuko dute beren gain zerbitzuaren kostua, izan litezkeen erantzukizunak gorabehera.

52

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

2. kapitulua. Obra handien ondoriozko hondakinak 71. artikulua

Aplikatu beharreko araudia

1. Etxeko eraikuntzako eta konponketako obra txikien hondakintzat hartzeko baldintzak betetzen ez dituzten hondakinen ekoizpena eta kudeaketa estatuko eta autonomiaerkidegoko araudi sektorialaren aurreikuspenen mende daude.

2. Hondakinon udal-kontrolarekin lotutako administrazio-fluxuaren kudeaketaren alderdiak arautzen dira atal honetan.

72. artikulua

Aurretiko dokumentuak

1. Obra txikiak ez diren gainerakoei dagokienez, proiektu teknikoarekin batera hondakinak kudeatzeko azterlana aurkeztu beharko da; eraikuntzako eta eraispeneko hondakinen ekoizpen eta kudeaketari buruzko araudian xedatuta dago hori.

2. Azterlanean indusketa-lurrak eta horiek nora eramango diren ere aurreikusi beharko dira, bertan zehaztuko den kostuak materialon (naturalak zein poluituak) isurtegia barne hartzeko moduan. Horretarako, indusketa-lurren arteko balantzea egin beharko da, obran bertan berrerabiliko diren kantitateak adieraziko, eta kudeaketa-enpresa baimendu baten bidezko kudeaketa proposatuko da, obraren barruan konpentsatu ezin diren kantitateei dagokienez.

3. Era berean, eraikinak eta lurzoruak despoluitzearen ondoriozko kostuak ere jaso beharko dira aurrekontuan.

4. Azterlana baloratzeko orduan, beharrezkoa izango da aurrekontuak, tratamendutarifatik datozen kostuak ez ezik, elementu hauen gastuak ere estaltzea: -

Obran bertan hondakinen sailkapena egitea, aplikagarria den araudiarekin bat.

-

Biltegiratzea, babes-neurriak aplikatuta.

-

Kargatzea eta amaierako helmugara garraiatzea.

-

Hala badagokio, in situ balorizatzea horretarako ezarritako babes-neurriak hartuta, programa analitikoaren kostuak barne.

53

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

-

Hala badagokio, prestakuntza- eta zaintza-kostuak, hondakinak kudeatzeko plana behar bezala ezartzeko.

5. Aurrekontuan ez da inola ere onartuko diru-sarrerarik egoztea, esaterako, metalak saltzeagatik edo bestelako hondakinak balio positiboarekin kudeatzeagatik.

73. artikulua

Hondakinak bereizteko eremurik eza

1. Espazio fisikorik eza edo segurtasun-arrazoiak tartean direla, teknikoki ezinezkoa bada hondakinak jatorrian bereiztea, hondakinen jabe den pertsonak horien banaketa egiteko agindu beharko dio hondakinak kudeatzeko pertsona bati, obrakoa ez den eraikuntza eta eraispeneko hondakinak tratatzeko instalazio batean.

2. Espazio falta justifikatzeko, ez da nahikoa izango egiaztatzea bide publikoan zein orubean ezinezkoa dela bereizi beharreko hondakin-mota adina edukiontzi kokatzea.

3. Eraikinaren egituran edukiontziak instalatzeko aukera aztertu beharko da, bai eta edukiontzi mugikorrak erabiltzekoa ere. Edukiontzi mugikorrak hondakin-mota bat baino gehiago (bata bestearen ondoren, ez aldi berean)

biltzeko edukiontziak dira. Hondakin

horiek tarteko puntuetan gordeko lirateke aldi baterako, eraikineko solairuetan. Hondakinmota baten nahikoa bolumena metatzean, hondakin horiek guztiak edukiontzira eramango lirateke aldi berean, hura bete, jaso eta beste batekin ordezteko.

74. artikulua

Finantza-bermea

1. Hirigintza-lizentzia behar duten obren pertsona eta erakunde sustatzaileek, bai eta exekuzio-aginduak direla-eta horretara behartuta daudenek ere (premiazkoak direnean izan ezik), finantza-bermea eratu beharko dute, udalak obraren baldintzetan ezartzen duen zenbatekokoa.

2. Ez dute bermerik eratu beharko EMAS Ingurumen Kudeaketa eta Auditoretza Sistema Komunitariora atxikitako erakundeen erregistroan izena emandakoek, indarrean dauden arauek ezarritako baldintzetan.

3. Bermearen zenbatekoa kalkulatzeko, hondakinak kudeatzeko azterlanean hondakinen kudeaketarako aurreikusitako kostua hartuko da oinarri, eta ondoren, 1,2 biderkatze-

54

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

faktorea aplikatuko zaio horri. Inola ere, ez da 250 euro baino txikiagoa izango (zenbateko hori urtero eguneratuko da, denbora-tarte horretan metatutako KPIaren arabera).

4. Bermearen helburua hondakinen kudeaketa egokia bermatzea da, edo, bestela, udalari aukera ematea modu subsidiarioan jarduteko behar adinako baliabideak edukitzeko.

Hortaz, kudeaketaren kostu guztiak estaltzeko moduan kalkulatu beharko da zenbatekoa, barne hartuta bereizte-, biltegiratze-, garraio- eta tratamendu-kostuak.

5. Aurreko paragrafoan ezarritakoa bermatzeko, udaleko zerbitzu teknikoek hondakinak kudeatzeko azterlana ebaluatuko dute, eta, hala badagokio, sustatzailearen aurreikuspenen arabera dagokiona baino zenbateko handiagoa ezarriko du udalak, behar bezala arrazoituta.

6. Edonola ere, bermearen zenbatekoa eskatutakoa izan beharko da, harik eta udalak hura itzultzeko eskaeraren aldeko ebazpena ematen duen arte.

7. Bermea eskudirutan eratu ahalko da, zor publikoko baloreetan, abal bidez, kauzioaseguruko kontratu bidez edo zuzenbideak baimentzen duen beste edozein modu baliatuta.

Edonola ere, gauzatzen den lehenengo errekerimenduan ordaintzekoa izan beharko da, ordena- eta eskusio-onurarik gabe.

8. Udalak, bermea eskudirutan eratu eta 20 urte igaro ostean, hura itzultzeko eskubidearen preskripzioa aldarrikatuko du, interesdunek jabetza-eskubidea gauzatzea eragiten duen kudeaketarik egiten ez badute.

75. artikulua

Lizentzia behar duten obren amaierako kudeaketa-txostena

1. Pertsona edo erakunde sustatzaileak, obrak amaitutakoan, hondakinen kudeaketaren justifikazioa egingo du, eta ez da ziurtagiri partzialik onartuko.

2. Bermea itzul dakiola eskatzeko, eskaera bat aurkeztu beharko du berariaz, bai eta amaierako kudeaketa-txostena ere, obrako Zuzendaritza Fakultatiboak sinatua eta indarrean

dauden

arauek

ezarritakoarekin

bat

egiaztatutakoa.

Zuzendaritza

Fakultatiboaren sinaduraren ordez ezingo da lurzoru poluituen inguruko erakunde akreditatuarena aurkeztu, non eta ez den lurzorua polui lezaketen jarduerak jasaten ari diren edo jasan dituzten eraikinen eraispenaren kasua.

55

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

3. Bermea itzultzearen zilegitasuna oinarritzeko, Txostenak barne hartu beharko ditu hondakinak

kudeatzeko

azterlaneko

aurreikuspenetan

izandako

desbideraketak

justifikatzeko pertsona edo erakunde sustatzaileak egiten dituen argudiaketak.

4. Gainera, amaierako txostenak hondakinen xedeari lotutako ziurtagiri guztiak jasoko dituen eranskina izango du.

5. Hondakinen kudeaketaren ziurtagiriek egiaztatu beharko dute horien jatorria amaierako txostenaren xede den obra dela.

6. Dokumentu hauek onar daitezke egindako kudeaketaren justifikazio gisa: a) Hondakinen kudeatzaileak igorritako ziurtagiria. b) Hondakina kudeatzeko pertsona edo erakunde baimenduaren kontrol- eta jarraipendokumentua. c) Poluitu gabeko lur eta harriak betelan baimendu moduan entregatu izanaren frogagiria. d) Xede den hondakinaren salmenta-faktura. e) Emate-agiria. f) Obran bertan balorizatutako poluitu gabeko lur eta harrien kasuan: -

Lur

horien

aplikazioaren

inguruko

obra-zuzendaritzaren

zinpeko

deklarazioa. g) Beste obra batzuetan balorizatutako poluitu gabeko lur eta harrien kasuan: -

Kudeatzeko pertsona edo erakunde baimenduak igorritako ziurtagiria.

-

Kudeaketarako baimendutako pertsona edo erakundearen kontrol- eta jarraipen-dokumentua.

-

Helburu-obraren proiektuaren laburpena, zeinean lur horien inportazioa zehaztuko baita.

h) In situ balorizatutako eraikuntzako eta eraispeneko hondakinetatik datozen materialen kasuan: -

Kudeatzeko pertsona edo erakunde baimenduak instalazioan jardungo duen pertsona edo erakundea onartzeko emandako baimena egiaztatzea.

-

Obrako

Zuzendaritza

Fakultatiboaren

zinpeko

deklarazioa,

balorizatutako materialak erabili direla adierazten duena. i)

Obran balorizatutako eta beste obra bati emandako materialen kasuan:

56

bertan

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

-

Kudeatzeko pertsona edo erakunde baimenduak instalazioan jardungo duen pertsona edo erakundea onartzeko emandako baimena egiaztatzea.

-

Helburu-obraren proiektuaren laburpena, zeinean material horien erabilera erregistratuko baita.

-

Obrako

Zuzendaritza

Fakultatiboaren

zinpeko

deklarazioa,

bertan

balorizatutako materialak erabili direla adierazten duena.

7. Amaierako txostenak lurzorua polui lezakeen jarduera bat jasan duen edo jasaten ari den eraikina eraisteko obra baten aipamena egiten badu, lurzoru poluituen inguruko erakunde akreditatu batek izenpetu beharko du hura, urriaren 10eko 199/2006 Dekretuarekin bat; dekretu horrek lurzoruaren kalitatea ikertu eta berreskuratzeko erakundeak akreditatzeko sistema ezartzen du.

8. Obrak hainbat eraikinen eraisketa barne hartzen duenean, aurreko paragrafoan adierazitako erakunde akreditatuaren esku-hartzea, hala badagokio, poluituta egon litezkeen eraikuntzetara mugatuko da, baldin eta eraikinon eraispenean sortutako hondakinen trazabilitatea bermatzen bada.

9. Amaierako kudeaketa-txostenak 7. paragrafoan aipatutako obra bat aipatzen duenean, Eusko Jaurlaritzari bidaliko dio udalak, haren nahikotasuna ebaluatu dezan. Hilabete igarota erantzun-txostenik jaso ez bada, aldekoa dela ulertuko da.

10. Edozein kasutan ere, aurreko paragrafoan adierazitako aldeko txostenak (berariazkoa zein presuntziozkoa) ez du udalaren ebazpena baldintzatuko. Azken batean, hark hartuko du bermearen helmugaren inguruko erabakia.

76. artikulua

Urbanizazio-proiektuen amaierako kudeaketa-txostena

1. Urbanizazio-proiektuak onartzeko ebazpenean amaierako kudeaketa-txostena aurkeztu beharko da, indarrean dauden arauek eskatzen duten edukia izan eta Zuzendaritza Fakultatiboak sinatu beharko duena.

2. Hondakinak desegoki kudeatzen diren zantzuak aurkituz gero (bereiztean nahiz helmugan), ingurumen-erakundeari jakinarazi beharko zaio, egoki irizten dizkion neurriak har ditzan; horrek ez ditu alde batera utziko bideen garbiketa edo bestelakoen gaineko eskumenei jarraikiz udalak ezar ditzakeen zehapenak.

57

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

77. artikulua

Bermea itzultzeko eskaera

1. Hondakinen ekoizleak Hirigintza Sailari eskatu beharko dio eratutako bermea itzultzeko.

Dokumentu hauek aurkeztu beharko ditu horretarako: -

Eskaera-orria.

-

Eratutako bermearen frogagiria.

-

Amaierako

kudeaketa-txostena,

egindako

kudeaketa-eragiketak

egiaztatzeko

dokumentuak barne.

2. Nolanahi ere, obrak gauzatzeko epea amaitu eta sei hilabete igarota, emandako lizentzia edo luzapenen arabera, amaierako kudeaketa-txostena aurkezteko eskatuko dio udalak lizentziaren titularrari (pertsona zein erakunde bat), egindako kudeaketa-eragiketak egiaztatzeko dokumentu guztiak barne.

3. Hilabeteko epean errekerimendu hori betetzen ez bada, eta horren ondorioz ezar litezkeen zehapenak gorabehera, bermea exekutatu ahalko du udalak, interesdunari entzun ostean.

78. artikulua

Bermea itzultzeko proposamena

1. Udaleko zerbitzu teknikoek bermeak itzultzeko eskaerei lotutako txostenak egingo dituzte, hirigintza-lizentzia behar duten obren amaierako kudeaketa-txostenak ebaluatu ostean, eta kontuan hartuta indarrean dauden arauek xedatutakoari jarraikiz egiaztapenerakundeek igortzen dituzten txostenak.

2. Txosten teknikoek bermearen itzulketa arrazoituta proposatu beharko dute, enpresa edo pertsona sustatzaileak egiaztatzen duenean hondakinen kudeaketa egokia egin dela, udaleko zerbitzu teknikoen iritziz hondakinak kudeatzeko azterlanean aurreikusitakoekin arrazoizko neurri batean bat datozen kantitateetan. Bat-etortze horrek ez du zertan zehatza izan; aldiz, kasu bakoitzean hondakinen ekoizleak aurkezten dituen egoerak eta justifikazioak aztertuko dira.

58

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

79. artikulua

Errekerimendua

1. Kudeaketa-azterlaneko aurreikuspenei dagokienez amaierako kudeaketa-txostenean dauden

desbideraketak

nahikoa

justifikatzen

ez

badira,

falta

diren

hondakinak

akreditatzeko eskatuko zaio pertsona edo erakunde sustatzaileari, horretarako hamar eguneko epea emanda.

2. Pertsona edo erakunde sustatzaileak ematen duen informazio osagarria jaso ostean, bermea itzultzea proposatuko dute zerbitzu teknikoek, betiere hondakinen kudeaketa behar bezala justifikatuta dagoela irizten badiote.

3. Aldiz, hondakinen kudeaketa egokia akreditatuta ez dagoela irizten badiote, bermeaz inkautatzea proposatuko dute, hurrengo artikuluan ezarritakoarekin bat.

80. artikulua

Bermea exekutatzeko proposamena

1. Txosten teknikoak arrazoituta proposatu beharko du bermea exekutatzea, eta hurrengo ataletan adierazitako elementuak zehaztu beharko ditu.

2. Alde batetik, bermatutako zenbateko osoaz inkautatzeko egokitasuna azaldu beharko da; inkautazioa partziala izanez gero, arrazoia azaltzeaz gainera, exekutatu beharreko zenbatekoa ere justifikatu beharko da: a) Exekuzioa osoa izango da ezein hondakinen helmuga justifikatzen ez denean, edota hondakin guztiak edo batzuk obra egiten den lekuan edo udalerriko beste edozein puntutan utzi direla egiaztatzen denean. b) Gainerako kasuetan, partziala izango da, eta sustatzaileak helmuga egiaztatu

ez

duen

hondakinen

kudeaketa

integralak

(bereiztea,

biltegiratzea, kargatzea, garraiatzea eta tratatzea) udalari eragingo liokeen kostua izango da zenbatekoa.

3. Inkautatutako bermearen xedea: hondakinen kudeaketa subsidiariora bideratu ahalko da, edota udalerrian ingurumena hobetzeko neurriak exekutatzera.

59

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

81. artikulua

Ebazpena

1. Bermea exekutatzearen inguruko ebazpena eman baino lehen, hamar egunez entzunaldia emango zaio hondakinen ekoizleari, eta egokitzat jotzen dituen alegazioak aurkeztu ahalko ditu hark.

2. Eskaera egiten denetik hiru hilabeteko epean, ebazpena eman eta interesdunari jakinarazi beharko zaio. Prozedura gelditu bada interesdunari egotz dakiokeen arrazoiren batengatik, ebazpena ebazteko eta jakinarazteko epearen zenbaketa eten egingo da.

Adierazitako epea igarota, aldeko ebazpena eman dela ulertu ahalko da.

3. Aurreko atalean aipatutako epea igarota, -

Eskudirutan edo zor-baloreetan eratutako bermeen kasuan, epe hori bukatutakoan, bermearen zenbatekoa itzuli beharko du udalak, gehi aipatu epea bukatzen denetik bermea itzuli den arteko aldiari dagokion diruaren legezko interes-tasak, baldin eta bermea ez itzultzeko arrazoia udalari egotz badakioke. ´

-

Abal edo kauzio-aseguruen bidez eratutako bermeen kasuan, udalak itzuli beharko ditu, eta interesdunak itzuli arteko aldiari dagozkion bermeen kostuak erreklamatu ahalko ditu.

82. artikulua

Jarduketa, hondakinak aurkitzen diren kasuetan

1. Hondakin guztiak edo zati bat obra egin den lekuan nahiz udalerriko beste edozein puntutan utzi badira bermea erabat exekutatu ostean, udalak kudeatu beharko ditu horiek.

2. Aipatutako lekuetan aurkitutako hondakinen kudeaketaren kostua 80.2.a) artikuluaren arabera

kalkulatutakoa

baino

txikiagoa

balitz,

udalerrian

ingurumena

hobetzeko

jarduketetara bideratuko da diferentzia. Bermearen guztizkoa osatu arteko gainerako zenbatekoa interesdunari itzuliko zaio.

3. Aurkitutako hondakinen kudeaketaren kostua bermearena baino handiagoa balitz, premiamendu-bidea erabilita erreklamatuko da aldea.

60

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

83. artikulua

Jarduketa, hondakinak aurkitzen ez diren kasuetan

1. Amaierako kudeaketa-txostenean akreditatu gabeko hondakinak aurkitzen ez direnean, exekutatutako bermearen zenbatekoa udalerrian ingurumena hobetzeko jarduketak gauzatzera bideratuko da.

84. artikulua

Lehen erabilerarako lizentzia

1. 1. aukera. Hondakinak desegoki kudeatzeak ez du lehen erabilerarako lizentzia ematea baldintzatuko.

1. 2. aukera. Eraikin bat lehenengoz okupatzeko lizentzia emateko, beharrezkoa izango da hondakinak egoki kudeatu direla egiaztatzea.

3. kapitulua. Etxeko eraikuntzako eta konponketako obra txikien ondorioz sortutako hondakinak.

OHARRA: Pertsona edo erakunde sustatzaileari hondakinen kantitateak eta motak aurrez kalkulatzeko eskatu ahalko zaio, bai eta bermea eratzeko ere (finkoa, aldakorra, tarteen araberakoa, azalera edo aurrekontuaren araberakoa, eta abar). Berme hori eskatzea bidezko iritzi ez eta arau sinpleagoak ezarri nahi izanez gero, 88. artikulua (hondakinen xedea) eta 89.a (hondakinak bereiztea) aukera daitezke.

85. artikulua

Aurretiko dokumentuak

1. Obra-lizentziaren eskatzaileak sortuko den hondakin-bolumenaren kalkulua aurkeztu beharko du, mota bakoitzaren arabera, bai eta horientzat proposatzen duen kudeaketamodua ere.

2. Aldez aurretik jakinarazi behar diren obren kasuan, 87. artikuluan ezarritako bermearen egiaztagiria erantsi beharko da, nahiz eta ondoren, kontrola eginda, udalak berme handiagoa eratzeko eska dezakeen.

86. artikulua

Lizentzia izapidetzea

1. Udal-zerbitzu teknikoek sortuko diren hondakinen aurreikuspena egiaztatuko dute lizentzia-izapidearen barruan.

61

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

2. Ez da lizentziarik emango harik eta hondakinen kudeaketa egokia bermatzeko eskatzen den bermea eratu arte.

87. artikulua

Bermea

Bermea 120 eurokoa (edo egokitzen jotzen den zenbatekokoa) izango da gutxienez, eta eskudirutan edo banku-txeke adostu bidez eratu beharko da. 30.000 eurotik gorako obraaurrekontuen kasuan, % 0,4koa izango da (baliook udal bakoitzaren irizpideen arabera alda daitezke). Gutxieneko zenbatekoa hiru urtetik behin eguneratuko da, denbora-tarte horretan metatutako KPIaren arabera.

88. artikulua

Hondakinen xedea

1. Obra-lizentziaren esleipenean, interesdunak proposatutako xedearen arabera zehaztuko da hondakinak kudeatzeko modua. Honela egin ahalko da kudeaketa: -

Garbigune batean (zehaztu erabilgarri dagoen instalazioa).

-

Kudeaketa-enpresa baimendu baten bidez.

2. Edonola ere, hondakinen lagapena dokumentu frogagarri batean jaso beharko da.

89. artikulua

Hondakinak bereiztea

1. Obrak hasten direnetik bertatik bete beharko dira gutxieneko bereizte-baldintzak, hondakin-kategoria horiek banan-banan bereizi, biltegiratu eta kudeatuta (adierazi egokitzat jotzen direnak, hurrengo hauek gutxienekoak dira): -

Hondakin arriskutsuak.

-

Hormigoi, adreilu, baldosa, harri eta zeramikazko hondakinak (sabai aizun, moldura eta paneletako igeltsua izan ezik, gainerako harrizko materialen zenbait aprobetxamendu galarazten ditu eta).

-

Amiantodun hondakinak.

-

Gainerako hondakinak (igeltsua barne).

2. Obraren tamaina aintzat hartuta, baldintza zorrotzagoak ezarri ahalko dira lizentzian.

62

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

3. Obra txikietatik ateratako zuntz-zementuzko edo amiantozko hondakinak desinstalatu eta garraiatzeko prestatu behar dira eta Amiantoaren Arriskua duten Enpresen Erregistroan inskribatutako enpresek kudeatu beharko dituzte (AAEE1), 396/2006 ERREGE DEKRETUA2ri, martxoaren 31koari, amiantoaren eraginpean egoteko arriskua duten lanpostuei aplikatzeko gutxieneko segurtasun eta osasun xedapenak ezartzen dituenari jarraiki.

90. artikulua

Bermea itzultzeko eskaera

1. 1. aukera. Obrak amaituta, interesdunak bermea itzultzeko eskatu beharko dio udalari.

Horretarako, dokumentu hauek aurkeztu beharko ditu: -

Eskaera-orria, zeinean ordainketa jasotzeko bankuko kontuaren zenbakia eta obralizentziaren zenbakia adieraziko baitira.

-

Bermearen ordainketaren frogagiria.

-

Hondakinen kudeaketaren egiaztagiriak.

1. 2. aukera. Obrak amaitutakoan, interesdunak dokumentu hauek aurkeztu beharko ditu udalean, hondakinak egoki kudeatu direla egiaztatu dezan:

- Lizentziaren edo aurretiko jakinarazpenaren kopia, dagokion Garbiguneak jarritako zigilu pertsonalizatua eta entrega-data izango dituena.

- Hondakinen kudeaketaren egiaztagiriak.

- Eskaera-idazkia, o 2.1 aukera: zeinean ordainketa jasotzeko bankuko kontuaren zenbakia eta obra-lizentziaren zenbakia adieraziko baitira.

o 2.2 aukera: eta dagokion zenbatekoa eskudirutan eta azkar itzultzea ahalbidetuko duen prozedura sinplifikatua.

1

Amianto Arriskua duten Enpresen Erregistroan izena emandako enpresen zerrenda: http://www.euskadi.net/contenidos/informacion/6173/es_2282/adjuntos/REGISTRO_AMIANTOEUSKCA ST.pdf Zabortegi baimenduen zerrenda, zeinean amianto aglomeratuaren hondakinak onartzen dituztenak zehazten baitira: http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/r494892/es/contenidos/informacion/resid_no_peligrosos/es_1005/adjuntos/vertederos.pdf 2 396/2006 ERREGE DEKRETUA, martxoaren 31koa, amiantoaren eraginpean egoteko arriskua dagoen lanetan aplikagarri diren gutxieneko segurtasun eta osasun baldintzei buruzkoa: http://www.boe.es/boe/dias/2006/04/11/pdfs/A13961-13974.pdf

63

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

91. artikulua

Bermearen xedea

1. Zerbitzu teknikoek aurkeztutako dokumentazioa aztertu eta bermea itzuli edo inkautatzea proposatuko dute. Inkautatzea hondakinen kudeaketa

arrazoiz egiaztatu ez

denean egingo da.

2. Bermearen helmugaren inguruko ebazpena bi hilabeteko epean gauzatu eta jakinarazi beharko da, eta hartaz inkautatuko bada, hamar eguneko entzunaldi-epea emango zaio pertsona edo erakunde interesdunari.

3. Hondakinen kudeaketa subsidiarioa egitea izango da xedea, edo bestela, hori ezinezkoa baldin bada, udalerrian ingurumena hobetzeko neurriak exekutatzea.

3. kapitulua. Udal-obrak 92. artikulua

Agregakin birziklatuak erabiltzea

Agregakin-kontsumoa eragiten duten (zehaztu kantitatea, egokitzat jotzen bada) eta udalak sustatutakoak diren obretan, kudeaketa-erakunde baimendutik datorren ahal adina material birziklatu erabili beharko da, betiere materialok bideratuko diren erabilerei buruzko indarrean dauden arauetan ezarritako preskripzio tekniko eta ingurumenekoen arabera.

93. artikulua

Hondakinen kudeaketa udal-obretan

1. Udal-obrei buruzko hondakinak kudeatzeko azterlanaren idazketan prebentzio-, bereizteeta birziklapen-helburuak txertatuko dira. Kontratistak horiek erdietsi beharko ditu, eta, hala izango ez balitz, udalak zigorrak ezarri ahalko ditu.

2. Udal-obrek hondakinak kudeatzeko plan bakarra izan beharko dute, kontratista nagusiak aurkeztuko duena eta ondoren, udalak hura onartuta, kontratu-izaera izango duena.

Planean hondakinak kudeatzeko azterlanean ezarritako helburuak nola lortuko diren azaldu beharko da.

3. Ezarritako helburuak gainditzea hobekuntza gisa hartuko da obrak esleitzeko prozesuan.

64

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

4. Obrak amaituta, kontratista nagusiak amaierako kudeaketa-txostena aurkeztu beharko du, indarrean dauden arauek eskatzen duten edukia izan eta Zuzendaritza Fakultatiboak sinatu beharko duena. Planean hondakinak kudeatzeko azterlanean ezarritako helburuak zenbateraino erdietsi diren azaldu beharko da.

5. Kontratista nagusiak (pertsona edo erakunde bat izan) azpikontraten jarduketa koordinatu eta gainbegiratu beharko du, hondakinak kudeatzeko plana betetzen dela bermatzeko.

6. Ezarritako helburuak ez betetzea nahiz hondakinen kudeaketa ez egiaztatzea kontratuaren urraketa gisa hartuko dira.

7. Aurrekoaz gain, hondakinen kudeaketa desegokia eginez gero, ingurumen-erakundeari jakinaraziko zaio, beharrezko neurriak har ditzan.

65

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

7. titulua – Ikuskapena, kontrola eta zehapenak 1. kapitulua. Ikuskapena eta kontrola 94. artikulua

Ikuskatze-zerbitzua

1. Hauexek arduratuko dira ordenantza honetan ezarritakoa ikuskatu eta zaintzeko funtzioak gauzatzeaz: ingurumenaren alorreko eskumena duen sailari atxikita dauden eta aipatutako funtzio horiek esleituta dituzten langileak, eta udaltzainak.

2. Aurreko atalean ezarritakoa gorabehera, izendatu den zerbitzu eskuduneko teknikarien zeregina ikuskatu ahalko dute.

3. Bere eskumenak gauzatu bitartean, beste udal-zerbitzu batek ordenantza hau betetzen ez dela hautemango balu, zerbitzu eskudunari jakinaraziko dio.

4. Egindako ikuskatze-bisitak ikuskatze-aktetan gauzatuko dira. Jardun duen pertsonak sinatuko ditu, eta pertsona edo erakunde interesdunari kopia bat emango zaio. Akta horiek, era berean, indarrean dauden legeek ezarritako eskakizunak beteko dituzte eta egiatasunpresuntzioa izateaz gainera, froga gisa balioko dute, pertsona edo erakunde interesdunek, beren eskubide eta interesak defendatzeko, aurkez litzaketen gainerako frogak gorabehera.

95. artikulua

Ikuskatze-zerbitzuen izaera

1. Indarrean dauden legeekin bat, aurreko artikuluan aipatutako langileak, beren ikuskatzefuntzioen barruan, bai eta udaltzainak ere, agintaritza-agenteak izango dira, eta dagokien akreditazioa dutela, aurrez jakinarazi gabe sartu ahalko dira ordenantza honetan araututako jarduerak garatzen diren instalazioetara.

2. Era berean, zabor-poltsen edo gainerako hondakin-edukiontzien edukia ikuskatu ahalko dute.

66

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

96. artikulua 1.

Lankidetzarako betebeharra

Hondakinen jabe, ekoizle nahiz kudeatzaile diren pertsona edo erakundeak

instalazioetara sartzen utzi eta erraztu beharko diete funtzionarioei, bai eta haiekin lankidetzan aritu eta haiek beren ikuskatze-lanak egiteko eskatzen dituzten dokumentu guztiak eman ere.

97. artikulua

Laguntza teknikoak

1. Udalak kontrol-lanak egin ahalko ditu kanpoko pertsona fisiko nahiz juridikoen laguntzaz. Horiek beren jarduketa guztiei buruzko txostena egingo dute, eta behatutako gertakariak material grafikoen bidez dokumentatuko dituzte.

2. Kontrol horien emaitza salaketa moduan hartuko da, egoki litezkeen zehapen-prozedurak ofizioz irekitzeari dagokionez.

2. kapitulua. Arau-hausteak eta zehapenak 98. artikulua

Erantzuleak

1. Erantzuleek beren gain hartu beharko dituzte ordenantza honetan adierazitako betebeharrak ez betetzearen ondoriozko erantzukizunak, euren ekintzetan jatorria dutenak ez ezik, beren ardurapean dituzten pertsonen ekintzetan jatorria dutenak ere bai.

2. Ordenantza honetan ezarritakoari dagokionez, indarrean dauden legeekin bat, arduradun titular bat izango dute beti hondakinek, eta beren jabe, ekoizle zein kudeatzaile diren pertsona edo erakundeei egokituko zaie kargu hori.

3. Administrazio-erantzukizunetik salbuetsita geratzeko, dagozkion ordenantzak eta gainerako arau aplikagarriak betez entregatu beharko zaizkio hondakinak udalari, edota hondakinak kudeatzeko eragiketak egiteko administrazioaren baimena duten pertsona edo erakundeei hondakinak laga, Ordenantza honetan jasotakoarekin bat, eta lege eta araudien betekizunak betez.

4. Erantzukizuna solidarioa izango da hondakinen jabe, ekoizle eta kudeatzaile diren pertsona edo erakundeek hondakinak arau aplikagarrietan adierazitakoei ez beste pertsona fisiko edo juridikoei entregatuz gero, edota erantzule diren pertsona edo erakundeak egon

67

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

arren, ezinezkoa suertatuz gero horietako bakoitzak arau-haustean izandako partaidetzamaila zehaztea.

5. Betebehar kolektiboen kasuan, adibidez, edukiontziak edo konpostaje komunitarioko instalazioak erabili, kontserbatu eta garbitzeko lanak, talde horrek hartuko du bere gain erantzukizuna, edota horretako kide diren pertsonek, hura eratuta ez dagoen kasuetan.

99. artikulua

Arau-hauste eta zehapenen preskripzioa

1. Arau-hauste arinak urtebete igarota preskribatuko dira, larriak hiru urte igarota eta oso larriak bost urte igarota.

2. Arau-haustea egin zen egunetik hasita zenbatuko da arau-haustearen preskripzio-epea.

3. Arau-hauste jarraituen kasuan, arau-haustea osatzen duen jarduera edo azken egintza amaitzen den unean hasiko da zenbatzen preskripzio-epea. Arau-haustea osatzen duten gertakari edo jarduerak ezezagunak badira kanpo-aztarnarik uzten ez dutelako, gertakari edo jarduerak agerian geratzen direnean hasiko da epea zenbatzen.

4. Zehapen-prozedura interesduna jakitun dela hasteak preskripzioa eten egingo du; preskripzio-aldiari berrekin egingo zaio zehapen-espedientea hilabete baino gehiagoz geldiarazita baldin badago ustez arduraduna den pertsona edo erakundeari egotzi ezin zaion kausagatik.

5. Arau-hauste arinen ondorioz ezarritako zehapenak urtebete igarota preskribatuko dira, arau-hauste larrien ondorioz ezarritakoak hiru urte igarota eta arau-hauste oso larrien ondorioz ezarritakoak, berriz, bost urte igarota.

6. Zehapenen preskripzio-epea zehapena jartzeko erabakia indarrean hasten den egunaren biharamunetik aurrera hasiko da zenbatzen.

7. Preskripzio-epearen zenbaketa geratu egingo da, betearazteko prozedura hasiz gero, pertsona edo erakunde interesduna jakitun dela. Arau-hausleari ezin egotz dakiokeen arrazoiren bat dela-eta prozedura hori hilabetetik gora geldirik badago, jarraitu egingo da epea zenbatzen.

68

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

100. artikulua 1.

Ordenantza

Jatorrizko egoerara itzularazteko betebeharra

honetan

ezarritakoa

ez

betetzeagatiko

arau-hausteen

ondoriozko

erantzukizunez gainera, aldatutako elementuak jatorrizko egoerara itzularazteko eskatu ahalko zaio arau-hausleari.

2. Hori egiten ez bada, udalak gauzatuko du itzulketa subsidiarioki. Arau-haustearen erantzuleak bere gain hartuko ditu egin beharreko jarduketek sortutako gastuak, eta, era berean, eragindako kalte eta galerei dagokien kalte-ordaina emateko eskatuko zaio.

3. Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinen kasuan, kostu eta kalte-ordain horiek 74. eta 87. artikuluek aipatutako bermea exekutatuta berreskuratu ahalko dira.

101. artikulua

Zehapen-prozedura

1. Ordenantza honetan tipifikatutako arau-hausteei dagozkien administrazioko zehapenprozedurak otsailaren 20ko 2/1998 Legean ezarritakoari jarraikiz izapidetuko dira (lege hori Euskal Autonomia Erkidegoko herri-administrazioen zehapen-ahalmenari buruzkoa da).

1. aukera. Orokorra 2. 1. aukera. Udalak izango du zehapen-eskumena, toki-araubidearen oinarriak arautzen dituen apirilaren 2ko 7/1985 Legearen 21.1.n) artikuluari jarraikiz.

2. aukera. Tamaina handiko udalerrien kasuan, toki-araubidearen oinarriak arautzen dituen apirilaren 2ko 7/1985 Legearen 3.1 artikuluaren arabera.

2. 2. aukera. Tokiko gobernu-batzarrak izango du zehapen-eskumena, toki-araubidearen oinarriak arautzen dituen apirilaren 2ko 7/1985 Legearen 127.1.l) artikuluari jarraikiz.

102. artikulua

Administrazioaren arau-hausteak

1. Administrazioaren arau-hauste gisa hartuko dira ordenantza honetan ezarritakoa urratzen duten egintzak edo ez-egiteak, bai eta ordenantzan jasotako gaiak arautzen dituzten estatuko zein autonomia-erkidegoko legerian tipifikatuta dauden egintzak edo ezegiteak ere; hori gorabehera, ordenantza honetako manuek arau-hausteak zehatzago identifikatzen lagundu ahalko dute.

69

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

2. Administrazioaren arau-hausteak arinak, larriak eta oso larriak izan daitezke, hurrengo artikuluetan xedatutakoarekin bat.

Arau-hauste arin, larri eta oso larrietan zerrendatutako jokabideak aldatzeko aukera dago; hartara, horien kalifikazioa aldatu beharko da.

103. artikulua

Arau-hauste arinak

1. Jokabide hauek hartuko dira arau-hauste arintzat: a) Hondakinak edukiontzietatik edo kasuan kasuan xedatutako lekuetatik kanpo uztea. b) Bide publikoa hondakinekin edo hondakin-poltsetatik irten litezkeen likidoekin zikintzea. c) Edukiontzietan pintadak egitea edota itsasgarriak eta kartelak ipintzea. d) Hondakinak gaizki itxitako poltsatan edo poltsa desegokitan uztea. e) Edukiontzietan hondakin likidoak edota likidogarriak uztea (sukaldeko olioa berari dagokion edukiontzian uztea izan ezik). f) Hondakinak soltean uztea, ordenantzak poltsak erabili behar direla xedatua badu. g) Gaikako bilketako edukiontzietan horiei ez dagozkien hondakinak uztea, edo gainerakoak kategoriako hondakinen edukiontzian gaika biltzen diren hondakinak uztea. h) Konpostaje

komunitarioko

instalazioetara

onartzen

ez

diren

biohondakinak

eramatea. i)

Atez ateko bilketarako ontziak ezarritako epean ez kentzea.

j)

Ontziak edo edukiontziak garbitzeko betebeharrak ez betetzea, hala eskatu ahal izanagatik.

k) Hondakinak

udal-edukiontzietan

utzi

daitezkeen

egunak

edo

ordutegiak

ez

errespetatzea. l)

Edukiontziak edo hondakinak bide publikora ateratzea ezarritako egun edota ordutegitik kanpo, edo bilketa-zerbitzuak igaro ostean, xedatutako epean ez kentzea.

m) Etxe edo saltokietan sortutako hondakinak zakarrontzietan uztea. n) Udalari konpostatutako hondakinei buruzko informaziorik ez ematea, hark hala eskatuagatik. o) Konpostaje komunitarioko instalazioetan hondakinak uztea, udalaren baimenik gabe.

70

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

p) Atez ateko bilketa-zerbitzuan parte ez hartzea, ordenantza honen arabera nahitaezkoa izanik. q) Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinen edukiontziak edo zakuak ez estaltzea, ordenantza honen arabera nahitaezkoa izanik. r) Saltokietan sortutako papera-kartoizko hondakinak tolestu gabe edota ordenantza honetan xedatutakoa urratuz uztea, betiere oinezkoak edo ibilgailuak bertatik ibiltzea oztopatzen badute. s) Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak baimendutakoa baino denbora-tarte luzeagoz uztea bide publikoan. t) 25 cm baino gehiago gainditzea edukiontzi edota ibilgailuetako ertzek mugatzen duten planoa, eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak utzi nahiz garraiatzeko orduan.

2. Era berean, arau-hauste arina izango da ordenantza honetan ezarritako beste edozein debeku ez betetzea, edota horrek behartzen dituen ekintzak ez egitea, baldin eta arauhauste larri edo oso larritzat hartzen ez badira, hurrengo artikuluei jarraikiz.

104. artikulua

Arau-hauste larriak

1. Jokabide hauek hartuko dira arau-hauste larritzat: a) Bide publikoaren inguruko garbiketa-betebeharrak ez betetzea eraikuntzako eta eraispeneko hondakinen edukiontzi edo zakuak ordeztu edo kentzeko orduan. b) Giza kontsumokoak ez diren animalien azpiproduktuen eta hondakinen kudeaketa egokia egiaztatzen duen informaziorik ez ematea edo ez aurkeztea ordenantza honetan ezarritako baldintzei jarraikiz. c) Autokonpostajearen bidez lortutako konposta erabiltzailearen jabetzatik kanpo biltegiratzea, sakabanatzea edo uztea, udalaren baimenik gabe. d) Konpostaje komunitarioko instalazioak kontserbatu, mantendu, konpondu eta garbitzeko lanak ez egitea, halaxe eskatzen denean. e) Konpostagarriak ez diren hondakinak konpostaje komunitarioko instalazioetan uztea, edota ordenantza honetan ezarritako biltegiratze-arauak edo udalaren erabilerajarraibideak ez errespetatzea. f) Konpostajearen arduradunari esleitutako funtzioak ez betetzea.

71

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

g) Ordenantza honetan eskatutako konpostaren kalitate-kontrolak ez egitea, edo udalari ez aurkeztea konposta erabili edo banatu aurretik. h) Hondakinak espazio publikoetan uztea, bilketa-zerbitzua aldi baterako aldatu edo eten den larrialdi-egoeretan edo ezinbesteko kasuetan, salbu eta udalaren baimena lortu bada. i)

Aurre-ordainketako poltsak edo eranskailuak ez erabiltzea, hori nahitaezkoa izanik.

j)

Hondakinak udaleko bilketa-zerbitzuaz besteko baten bidez kudeatzea, ordenantza honen arabera horien bitartez egitea nahitaezkoa izanik.

k) Hondakinak udalak baimendu gabeko erakunde bati entregatzea. l)

Bilketa-zerbitzutik kanporatutako pertsonek udal-edukiontzietan hondakinak uztea.

m) Hondakinen edukiontzietan haragi edo arrainen hondakinak uztea, produktuok saltzen dituzten saltokietatik badatoz. n) Hondakinak kargatu, deskargatu eta garraiatzeko eragiketak eragoztea edo zailtzea. o) Udal-edukiontziak udalaren baimenik gabe lekuz aldatzea, eta horiek beren jatorrizko kokapenera dagokien baldintzetan ez itzultzea. p) Hondakinak kontrolik gabe utzi, isuri, biltegiratu edo deuseztatzea eremu publiko edo pribatuetan, baldin eta hori arau-hauste oso larria ez bada. q) Udalak emandako ontziak edota konpostajerako instalazioak kaltetzea, baldin eta hori arau-hauste oso larria ez bada. r) Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinen edukiontziak edo zakuak ez kentzea, udalzerbitzuek hala eskatzen dutenean ingurumeneko edo zirkulazioko arrazoiengatik edo bide publikoan ekitaldiren bat egiteagatik. s) Edukiontziak edo zakuak instalatzea, bide publikoa okupatzeko baimenik gabe. t) Altzariak, etxetresna elektrikoak, tresnak edo tamaina handiko bestelako hondakinak beste hondakin batzuetarako edukiontzietan uztea, bai eta hondakinok bide publikoan edo orube nahiz lur publiko zein pribatuetan uztea ere. u) Sukaldeko olio erabilia berari ez dagozkion hondakinetan uztea, edota saneamendusarera isurtzea. v) Pilak beste hondakin batzuetarako poltsa edo edukiontzietan uztea. w) Bide publikoan ibilgailuak uztea. x) Animalien gorpuak edo hondakinak uztea, hondakinen edukiontzietan sartzea edota ehortzea edo erraustea, baldin eta hori arau-hauste oso larria ez bada. y) Hondakinak

deskargatzea

edota

eraikuntzako

eta

eraispeneko

edukiontziak edo zakuak manipulatzea, baimendutako ordutegitik kanpo.

72

hondakinen

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

z) Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak desegoki bereiztea. aa) 50 cm baino gehiago gainditzea edukiontzi edota ibilgailuetako ertzek mugatutako planoa, eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak utzi nahiz garraiatzeko orduan. bb) Edukiontzien edo ibilgailuen altuera handitzea elementu osagarriak baliatuta, baldin eta horrek arrisku larririk eragiten ez badie pertsonei. cc) Erreketak edo sua udal-baimenik gabe edo udalari aurrez jakinarazi gabe egitea. dd) Urtebetean bi arau-hauste arin edo gehiago egitea. ee) Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak baimendu gabeko leku batean metatzea edo isurtzea, baldin eta hori arau-hauste oso larria ez bada. ff) Hondakin arriskutsuak eraikuntzako eta eraispeneko hondakinen edukiontzi edo zakuetan uztea, behar bezala bereizi gabe. gg) Onartzen ez diren hondakin arriskutsuak udal-edukiontzietan uztea. hh) Garraio-eragiketak egin bitartean eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak erortzea. ii) Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinen kudeaketa egokia bermatzeko eskatzen den finantza-bermea ez eratzea. jj) Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinei buruzko amaierako kudeaketa-txostena ez aurkeztea, hala eskatzen den kasuetan. kk) Udalaren ikuskatze- edo kontrol-lanak oztopatzea edo eragoztea.

105. artikulua

Arau-hauste oso larriak

1. Jokabide hauek hartuko dira arau-hauste oso larritzat: a) Konpostaje komunitarioko eremuak instalatzea udalaren baimenik gabe, hark ezarritako baldintzak urratuta edo ordenantza honetan adierazitako baldintzen aurkako jarduketak gauzatuta. b) Udal-edukiontzietako hondakinak manipulatzea edo hondakinak horietatik ateratzea. c) Edukiontziak lapurtzea. d) Bide publikoan hondakinak biltzeko baimenduta ez dauden edukiontziak instalatzea. e) Hondakinak kontrolik gabe utzi, isuri, biltegiratu edo deuseztatzea eremu publiko edo pribatuetan, pertsonei edo ingurumenari arrisku larria eraginez. f) Eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak baimendu gabeko leku batean metatu edo isurtzea, pertsonei edo ingurumenari arrisku larria eraginez.

73

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

g) Amiantodun hondakinak utzi, metatu, biltegiratu, isuri edo deuseztatzea instalazio baimenduetatik kanpo edota kudeatzaile baimendurik gabe. h) Edukiontzien edo ibilgailuen altuera handitzea elementu osagarriak baliatuta, pertsonei arrisku larria eraginez. i)

Udalak emandako ontziak edota konpostajerako instalazioak larri kaltetzea.

j)

Animalien gorpuak edo hondakinak uztea edota ehortzea edo erraustea, pertsonen osasuna edo ingurumena arrisku larrian jarrita.

k) Udal-eskumeneko hondakinak udalaren baimenik gabe kudeatzea. l)

Gurpilak garbitzeko gailuak edo erraztatzeko ekipoak instalatzeko betebeharra ez betetzea, udalak hala eskatuagatik.

m) Urtebetean bi arau-hauste larri edo gehiago egitea.

106. artikulua

Zehapenak

1. Artikulu honetako hurrengo paragrafoetan ezarritakoa gorabehera, eta salbu utzita egoki litekeen zigor-erantzukizuna edo erantzukizun zibila, ordenantza honetako aginduen arauhausteei dagozkien zehapenak ezartzeko, toki-araubidearen oinarriak arautzen dituen apirilaren 2ko 7/1985 Legearen 141. artikulua hartuko da oinarri: a) Arau-hauste oso larriak: 1.501,00 eurotik 3.000,00 eurora bitarteko isunak. b) Arau-hauste larriak: 751,00 eurotik 1.500,00 eurora bitarteko isunak. c) Arau-hauste arinak: 750,00 eurorainoko isunak.

2. Jarraian zerrendatzen diren idazpuruetan aurreikusitako arau-hausteei dagozkien zehapenak ezartzeko, uztailaren 28ko 22/2011 Legea, hondakin eta lurzoru poluituei buruzkoa, hartuko da oinarri. a) Udal-eskumeneko hondakinak kontrolik gabe utzi, isuri edo deuseztatzea. b) Dokumentazioa aurkezteko betebeharra ez betetzea, bai eta animalien hondakinen eta azpiproduktuen kudeaketa egokia egiaztatzen duen dokumentazioa zaindu eta mantentzeko betebeharra ez betetzea ere, hala eskatuta egonagatik. c) Udalaren zaintza-, ikuskatze- eta kontrol-lanak eragoztea. d) Hondakin arriskutsuak eraikuntzako eta eraispeneko hondakinekin edota bestelako etxeko hondakinekin nahastea.

74

Hiri hondakinen tokiko kudeaketa

e) Hondakinak udala ez besteko erakundeei entregatzea, udalari eman behar zaizkiolarik, eta erakundeok hondakinok onartzea, zerbitzu hori udalari dagokiolarik.

3. Arau-hauste bat baino gehiago gertatuz gero, kalifikazio handiena duena aplikatuko da.

107. artikulua

Zehapenen mailak ezartzeko irizpideak

Zehapenaren zenbatekoa erabakitzeko aintzat hartuko dira hura jartzea eragin zuten ekintzetan eman diren gorabeherak, hala nola arau-haustearen izaera, zer kalte eragin den, zenbat aldiz egin den, nahitasun-maila, jarduketarekin lortutako kostu-aurrezkia, bai eta aringarritzat edo larrigarritzat jo daitezkeen erantzulearen bestelako alderdiak ere.

108. artikulua

Behin-behineko neurriak

1. Indarrean dauden arauak aplikatuta, ematen den ebazpenaren eraginkortasuna bermatzeko egokitzat jotzen diren behin-behineko neurriak hartu ahalko dira, barne hartuta aldi baterako esku-hartzea eta materialak kentzea.

2. Behin-behineko neurriek ez dute zehapen-izaerarik edukiko, aplikagarria den araudian aurreikusitakoak izango dira, eta, edozein kasutan ere, saihestu nahi den kaltearekiko proportzionalak izan beharko dira. Hona hemen adibide batzuk: a) Kaltea ez luzatzeko zuzentze-, segurtasun- edo kontrol-neurri egokiak jarraraztea. b) Aparatu, ekipo edo ibilgailuak prezintatzea. c) Saltokia aldi baterako, zati batean edo osorik ixtea, edota obra geldiaraztea. d) Jardueran aritzeko baimena edo obra gauzatzeko lizentzia aldi baterako etetea.

Azken xedapen bakarra Ordenantza hau indarrean hasiko da testu osoa xxxxxxko Aldizkari Ofizialean behin betiko argitaratzen denetik zenbatzen hasita hamabost egunera.

75