HIRIETAKO BARATZEETAN JASANGARRITASUN IRIZPIDEAK TXERTATZEKO MODUAK I. fasea.
Hiri-antolamenduaren, irisgarritasunaren, orografiaren, zerbitzuen eskuragarritasunaren eta konfort termiko zein akustikoaren arabera
Kokapenaren aurrehautapena
BIAK BATERATZEKO NEURRIAK APLIKATU ONDOREN - Bereizketa fisikoa: babeslekuak sortzea - Teknika agroekologiko egokiak Erabiltzaileen kontzientziazioa (informazioa, ikastaroak, arauak) etab.
II A fasea.
Biodibertsitatearen ebaluazioa Balio ekologiko nabarmena al du? EAEn kontserbaziointeresekoak diren, espezieen, komunitateen eta/edo ekosistemen presentzia
Biodibertsitatearen kontserbazioa eta nekazaritzaren erabilera bateragarriak al dira?
Bai
Bai
Sustapen-neurriak Konektagarritasuna hauen bidez: korridore ekologikoak, ongarriketa organikoak, adbentizioen erabilera eta abar II. B fasea
Ez
EZ DA BIAK BATERATZEKO NEURRIRIK APLIKATU BEHAR
Ez
EZ DA EGOKIA
II B fasea.
Giza osasunerako arriskuak ebaluatzea Kokapena inbentariatuta al dago?
Ez
Bai
EZ DA EGOKIA
Lurzorua eraldatuta egon daiteke? - Bisita lursailera: hondakin arriskutsuak edo lurra kutsa zezakeen iraganeko jarduera baten hondakinak identifikatuko dira. - Kokapenaren erabileren historia (Eusko Jaurlaritzaren kartografiaren edo Google Earth sistemaren bidez): kokapen horretan lurra kutsa zezakeen jardueraren bat egon den identifikatuko da. - Kokapena dentsitate ertaineko/altuko zirkulazioa-bideetatik, industria-gune batetik edo fabriketatik gertu dago. - Bestelako ebidentziak (udaleko erregistroa, bizilagunak, etab.)
Ez
Bai
II C fasea
EBA-B balioak gainditzen al dira lurzoruaren «Bestelako erabilerak» erabilerarako? (Ikusi 1/2005 legea)
Ez
Bai EZ DA EGOKIA IHOBEri jakinarazi
II C fasea
II. C fasea.
Nekazaritzarako egokitasun-ebaluazioa Bai
Neurri zuzentzaileak aplikatu ondoren. Ez da neurri zuzentzailerik aplikatu behar.
III. FASEA
Behar adinako nekazaritza-egokitasuna al du? Analisi fisikoak (sakontasuna, testura, trinkotzea), analisi kimikoak (pH, nutrienteak) eta analisi biologikoak (jarduera, ugaritasuna, biodibertsitatea)
Ez
EZ DA EGOKIA
III. fasea. Baratzeen diseinua
• • • • • •
Partzelazioa (tamaina, kokalekua, orientazioa). Ingurunearekin konektagarritasun ekologikoa errazten duten bertako landare-espezieak egotea. Laborantza eta txandakatzea lurzoruaren eta klimatologiaren arabera. Instalazio osagarrien kokapena: aldagelen eta komunaren gunea, biltegia. Ureztatzeko sistema. Bestelako instalazioak: aisialdirako gunea, hazitegia, konpostajeko gunea, mugikortasun gutxiko pertsonentzako laborantza-mahaiak, etab.
IV. fasea.
Ustiapena eta prestakuntza
• Nekazaritzako praktika jasangarrien katalogoa. • Agroekosistemen osasun-txartelak.
Udalsarea 21, Jasangarritasunerako Euskal Udalerrien Sarea. Eusko Jaurlaritza Urkixo zumarkalea 36 - 6a solairua, 48011 - Bilbo Tel. 94 423 07 43 • udalsarea21@ihobe.net • www.udalsarea21.net Infografia hau Santurtziko Udalak aurkeztutako proiektu honi buruzkoa da: «Herribaratze proiektua». Hiri-baratzeak jartzeko eta diseinatzeko, zein baratze horiek ustiatzean, nekazaritza-praktika jasangarriak izateko bideragarritasun-azterketa da, eta Udalsarea 21ek, jasangarritasunari dagokionez, urtean behin egiten duen berrikuntza-proiektuen deialdian aurkeztu zuten.
II B fasea
NOLA HELTZEN ZAIO AUZO BATEKO ERAIKINEN BIRGAITZE JASANGARRIARI?
Helburuak
Ingurumenekoak
Sozialak
• Etxeetako kontsumo energetikoa gutxitzea. • Energia berriztagarriak sustatzea. • Bizitegien bizi-kalitatea eta osasungarritasuna hobetzea.
• Bizigarritasuna hobetzea: etxeak modernizatzea, azalerak handitzea. • Eraikinetako irisgarritasuna hobetzea.
Ekonomikoak • Finantzazioa bilatzea: (udaletakoa, erkidegoetakoa eta estatukoa). • Jarduera ekonomikoa sustatzea. • Berritutako etxebizitzen balioa handitzea. • Berokuntzaren gastua gutxitzea.
Plano orokorrak
• Eraikinen erabateko irisgarritasuna. - Igogailuak instalatzea. - Traba arkitektonikoak kentzea.
• Plano orokorrak eta tipologikoak egitea. • Datu estatistikoak: Eustat, Udala. • Inguratzailearen karakterizazio energetikoa.
Datuak esanguratsuak dira auzoko partaidetza % 10etik gorakoa bada
• Inkestak egitea hauei: - Erkidegoko lehendakariari. - Bizilagunei.
• Efizientzia energetikoa hobetzea (isolamendua).
Posta elektronikoko postontzi bat irekiko da informazioaren, zalantzen eta iradokizunen ekarpena egiteko
• Handitzea, bizigarritasuna hobetzeko. • Birtrinkotzea: solairu bat eranstea. • Hiri-aldaketak txertatzea. • Energia berriztagarrien iturriak instalatzea.
I. fasea. Datuak aztertzea eta lortzea
Faseak
2. fasea. Hobetzeko proposamenak
Herritarren partaidetza
Udalsarea 21, Jasangarritasunerako Euskal Udalerrien Sarea. Eusko Jaurlaritza Urkixo zumarkalea 36 - 6a solairua, 48011 - Bilbo Tel. 94 423 07 43 • udalsarea21@ihobe.net • www.udalsarea21.net Infografia hau Debegesaren proiektu honi buruzkoa da: «Debabarreneko birgaitze jasangarrirako ordenantza». Udalsarea 21ek, tokiko jasangarritasunari dagokionez, urtean behin egiten duen berrikuntzako proiektuen deialdian aurkeztu zuen.
• Proposamenak txertatu ahal izatea: - EIT (Eraikinen Ikuskapen Teknikoa). - Balizko diru-laguntzak aztertzea. - Finantzazioa bilatzea. - Finantzazio-egoerak.
EIT eta finantzazioa
3. fasea. Kudeaketa eta finantzazioa
NOLA EGITEN DA UDAL-ORDENANTZA BAT BIRGAITZE JASANGARRIA SUSTATU AHAL IZATEKO?
I. fasea
Planteamendua Bizitegi-erabilerako, etxebizitzetarako eta merkataritzako lokaletarako eraikinak birgaitzeko ordenantza bat egitea planteatzea.
III. fasea
II. fasea
Aplikazio-eremua finkatzea
Helburua ezartzea
Ordenantzaren helburu nagusia ezartzea
Gauzatuko diren birgaitze-obrak zein eremutan aplikatuko diren ezartzea
IV. fasea
Ordenantzaren edukia lantzea • Puntuazio bat ezarriko da birgaitze-obretarako, gauzatu beharreko birgaitzeko obra-motaren arabera. • Teknikarien ordenantza-eredua alderatuko da eta udaleko politikariek hori balioztatuko da. • Proiektuko dokumentuetan dokumentu espezifiko bat (eranskina) txertatuko da. Dokumentu horretan, proiektuan jasotako jasangarritasun-neurri guztiak egongo dira. • Nahitaez bete beharreko gutxieneko baldintza batzuk ezarriko dira. • Birgaitze-obrek bete behar dituzten jasangarritasuneko, ingurumeneko eta ekoeraginkortasuneko parametro batzuk ezarriko dira.
V. fasea
VI. fasea
Ekarpenak jasotzea
Azken agiria
Lantaldeekin bilerak egingo dira
Ordenantza behin betiko idaztziko da.
VII. fasea Balidazioa Dagokion organoak onartuko du
Udalsarea 21, Jasangarritasunerako Euskal Udalerrien Sarea. Eusko Jaurlaritza Urkixo zumarkalea 36 - 6a solairua, 48011 - Bilbo Tel. 94 423 07 43 • udalsarea21@ihobe.net • www.udalsarea21.net Infografia hau Debegesako proiektuari buruzkoa da: «Debabarreneko birgaitze jasangarrirako ordenantza» Proiektu hau Udalsarea 21ek, tokiko jasangarritasunari dagokionez, urtean behin egiten duen berrikuntza-proiektuen deialdian aurkeztu zuen.
NOLA HOBETU DAITEKE TOKIKO AGENDA 21EKO PROZESUAREN KALITATEA? IKASITAKO IKASGAIAK Udalsarea 21ek diseinatutako tokiko agenda 21en kalitate globala neurtzeko sisteman 5 faktoreren edo ardatzen balorazioa egiten da: Ardatz estrategikoa, zeharkako ardatza, partaidetza-ardatza, ardatz operatiboa eta ardatz jasangarria
Helburuak
• Tratatu beharreko tokiko agenda 21eko ardatzarekin zerikusia duten prozesuak optimizatzea. • Tokiko agenda 21en kalitatearen emaitzak hobetzea epe ertainean/luzean. • Tokiko agenda 21eko prozesuan berrikuntzako elementuak txertatzea.
KALITATE GLOBALA: 5,5
10
Ardatz jasangarria: 5,4
Ardatz estrategikoa: 5,6 Zeharkako ardatza: 5,5
8 6 4 2 0
Partaidetzaardatza: 4,4
Ardatz operatiboa: 5,8 Batezbestekoa: UDALSAREA 21
Parte hartzen duten 47 udalerrien kalitate globalaren batezbestekoa eta ardatzen arabera Iturria: Udalsarea 21
Metodologia I. fasea Alor horietako kalitatea hobetzeko frenoak edo zailtasunak detektatzea.
II. fasea III. fasea
Helburuak lortzeko ekimenak definitzeko barneko eta kanpoko gogoeta egitea.
Hobekuntzarako xedeak eta helburuak detektatzea.
IV. fasea V. fasea
US21 sarean eragina izan dezaketen prozesuko ikaskuntzak biltzea.
Ardatzeko kalitatea hobetzeko alor espezifikoak eta zehatzak identifikatzea.
Ekimenak martxan jartzeko ibilbidea definitzea.
VI. fasea
Ikasitako ikasgaiak Zeharkako ardatza
1
Hobekuntzak neurtzea eskatzen du.
2
Politikak eta planak abiapuntu gisa mugatzea erakundea hobetzeko.
Ardatz estrategikoa
Gobernu-taldea elementu-gakoa izango da gauzatze-faserako.
4
Lidergo partekatua tokiko agenda 21eko jasangarritasunerako baldintza izango da epe ertainean/luzean.
5
Koordinazio egonkorreko eta malguko organoa izatea eta baliabideen eskuragarritasuna beharrezko tresnak dira.
6 7 8
3
Politika publikoen ebaluazioa, hobekuntzako barne-tresna gisa.
Tokiko agenda 21en, osagai ekonomikoa txertatzeko burutu gabeko erronka dago.
Eguneroko kudeaketaren eta erabaki-hartzen deszentralizazioa.
Udalsarea 21, Jasangarritasunerako Euskal Udalerrien Sarea. Eusko Jaurlaritza Urkixo zumarkalea 36 - 6a solairua, 48011 - Bilbo Tel. 94 423 07 43 • udalsarea21@ihobe.net • www.udalsarea21.net Infografia hau proiektu honi buruzkoa da: «Tokiko agenda 21 prozesuaren kalitatea hobetzeko bideak definitzea Durangorako eta Legazpirako, ardatz estrategikoan eta zeharkako ardatzean». Proiektu hori Udalsarea 21ek, tokiko jasangarritasunari dagokionez, urtean behin egiten duen berrikuntza-proiektuen deialdian aurkeztu zuten.
ARAZKETA EKOLOGIKOAREN SISTEMA BIZTALERIA BARREIATUA DUTEN NUKLEOETARAKO
Helburua Flotatzen ari diren makrofitoen iragazki-sistemaren bidez, urmaeletan hondakin-urak arazteko sistema bat diseinatzeko eta ezartzeko metodologia bat garatzea.
Zertan datza sistema horrek? • Sakonera gutxiko urmael edo putzu natural edo artifizialak dira eta % 5etik beherako malda dute. • Landare makrofitoen (gune hezeetako landareak dira) iragazki bat instalatzen da, sare baten bidez, ur-azalera batean. • Sistema honek kasu hauetan balio du: herri txikietan (2.000 biztanletik beherakoetan) eta herritar bakoitzeko, gutxi gorabehera, 6,5 m2-ko lur-eremua duten herrietan.
I. fasea
Diseinua
• Kokapena egokitzea: perimetroa garbitzea, hesitzea, kutxatila prestatzea. • Makrofitoen plantazioa: 1) Sarea instalatzea. 2) Solidoak ateratzea. • Ingurunearen eta kokapenaren egokitasuna aztertzea.
• Biztanleriaren ezaugarriak aztertzea. • Ingurunearen eta kokapenaren egokitasuna aztertzea.
II. fasea Inplementatzea
III. fasea Jarraipena eta ebaluazioa
• Plantazioaren egoeraren jarraipena egitea. • Inpaktu bisuala hobetzea. • Efluentearen parametroak aztertzea eta usain txarrak zaintzea.
Errendimendua Efluentearen gutxi gorabeherako errendimendua (%) Erreferentzia
OEB5 (mg/L)
OEK (mg/L)
ZS (mg/L)
Zigoitia
85
305
164
Teorikoa*
80-95
60-80
70-90
P N (mg/L) (mg/L)
Bilketa-lohiak
55 40-60
55-85
5-10 urte bitartean
OEB5: Oxigeno eskaera biologikoa (OEB) Oxigeno eskaera kimikoa (OEK); ZS: zintzilik dauden solidoak; P: fosforoa; N: nitrogenoa. *Iturria: Espainiako Geologia eta Meatzaritza Institutua, 2003.
Prozesuaren diagrama Aurre tratamendua Influentea
Arbastua
Harea kentzea eta koipea kentzea
Urmaela
Dekantazioa
Bahetzea
Dekantaziobaltsak
Efluentea Lohiak
*Berriz zirkulatzea
Sistemaren diagrama Hondakin-ura
Sarea Efluentea
Ponpaketa-kutxatila
Udalsarea 21, Jasangarritasunerako Euskal Udalerrien Sarea. Eusko Jaurlaritza Urkixo zumarkalea 36 - 6a solairua, 48011 - Bilbo Tel. 94 423 07 43 • udalsarea21@ihobe.net • www.udalsarea21.net Infografia hau Zigoitiako Ur Partzuergoaren «Landare makrofito flotatzaileen bidezko araztegi ekologikoa Etxebarri-Ibiñan» proiektuari buruzkoa da. Proiektu hau Udalsarea 21ek, tokiko jasangarritasunari dagokionez, urtean behin egiten duen berrikuntza-proiektuen deialdian aurkeztu zuen.
NOLA JARRI MARTXAN ESKUALDEKO EROSKETA ETA KONTRATAZIO ZERBITZU BAT JASANGARRITASUN IRIZPIDEEKIN?
Helburua
Udalerrien arteko erosketa- eta kontratazio-zerbitzu zentralizatu bat sortzeko metodologia bat garatzea
I. fasea
Azterketa
• Gobernantza eta borondatea aztertzea. • Bideragarritasun teknikoa, juridikoa eta ekonomikoa aztertzea.
III. fasea
Lege-euskarria eta euskarri operatiboa
• Barne-araudi arauemailea aldatzea. • Estranet bat sortzea.
V. fasea
Martxan jartzea
II. fasea
Alderatzea eta balidazioa
VI. fasea Gidatzea
• Prozedurak kontratatzeko arduradunekin bilerak egitea.
• Lehenengo kontratazio-lehiaketak martxan jartzea.
• Estranet bat sortzea.
Fase bakoitzean proiektuaren egoeraren berri ematea gizarteari
Udalsarea 21, Jasangarritasunerako Euskal Udalerrien Sarea. Eusko Jaurlaritza Urkixo zumarkalea 36 - 6a solairua, 48011 - Bilbo Tel. 94 423 07 43 • udalsarea21@ihobe.net • www.udalsarea21.net Infografia hau Udaltalde 21 Nerbio Ibaizabal proiektuari buruzkoa da: «Eskualdeko erosketa- eta kontratazio-zentrala jasangarritasun-irizpideekin Nerbioi-lbaizabalen». Proiektu hau Udalsarea 21ek urtean behin tokiko, jasangarritasunari dagokionez, egiten duen berrikuntza-proiektuen deialdian aurkeztu zuen.