nwUo, df© 1 & A§H$ 9 & OwbmB© 2019 & nÞo 80 & én`o 100 & www.udyamprakashan.com
14 ‘S>r.E‘.Or. ‘moar’:
A¡{S>{Q>d VWm g~Q´>¡pŠQ>d {Z‘m©U {d{Y¶m| H$m {‘bmn
22 gyú‘ Qy>b J«mB§qS>J
Ho$ {bE ‘{dS>‘m’ H$m BH$moJ«mB§S> SX5 {b‘mo ‘erZ
boW na H$m¶©dñVw nH$‹S>Zo dmbo "E¶aQ>oH$' Ho$ MH$ 42
48 AMyH$ Ed§ H$m¶©j‘
H$R>moaVm à{H«$¶m Ho$ {bE ‘B‘¡J’ H$s B§S>ŠeZ hrqQ>J àUmbr
OwbmB©> 2019
1
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
2 OUR APPROVALS
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
3
4
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
5
6
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
UFI Zo 2020-2021 Ho$
{bE dr. Aå~w H$mo Aܶj MwZm
~§Jbwé : UFI Ho$ {ZXoeH$ ‘§S>b Zo 2020-2021 Ho$ {bE dr. Aå~w Or H$mo AnZm Aܶj MwZm h¡& dr. Aå~w B§{S>¶Z ‘erZ Qy>b ‘¡Ý¶w’¡$ŠMag© Agmo{gEeZ (IMTMA) VWm ~§Jbwé B§Q>aZ¡eZb EpŠO{~eZ g|Q>a (BIEC) Ho$ ‘hm{ZXoeH$ Ed§ ‘w»¶ H$m¶©H$mar A{YH$mar aho h¢& ¶yHo$ Ho$ ~{‘ªJh¡‘ eha ‘| g§nÞ hþB© UFI Ho$ dm{f©H$ gå‘obZ Ho$ Xm¡amZ ~moS>© ‘rqQ>J ‘| ¶h {ZU©¶ nm[aV {H$¶m J¶m& WmBb¢S> Ho$ ~¢H$mH$ eha ‘|, 6-9 Zd§~a 2019 Ho$ Xm¡amZ Am¶mo{OV 86 dr UFI ½bmo~b H$m§J«og H$s g‘m{á na Bg {ZU©¶ H$m A‘b {H$¶m OmEJm& 1925 ‘| g§ñWm{nV UFI àXe©Zr CÚmoJ H$s d¡{œH$ g§ñWm h¡ Omo Xþ{Z¶m ^a Ho$ àXe©Zr CÚmoJ ‘| ì¶ñV 90 amï´>m| Ho$ 50000 go ^r A{YH$ noeodam| H$m grYm à{V{Z{YËd H$aVr h¡& UFI H$m àYmZ H$m¶m©b¶ ’«$m§g Ho$ n¡[ag eha ‘| h¡& dr. Aå~w Or Zo H$hm ""àXe©{Z¶m| Ho$ joÌ ‘| UFI gdm}ƒ g§ñWm h¡ Am¡a UFI H$s g{‘{V Zo ‘wP‘| OVmE {dœmg Ho$ {bE ‘¢ CZH$m Am^mar hÿ§& A~ ^maVr¶ àXe©Zr
(~mE§ go XmE§) dr Aå~w (Zd{Zdm©{MV Aܶj), ‘oar bm{H©$Z (2019-20 H$s Aܶjm), H«o$J ݶy‘Z ({ZJm©‘r Aܶj) CÚmoJ VWm BIEC H$mo d¡{œH$ ñVa na Am¡a ‘mݶVm {‘boJr VWm CZH$m ñWmZ A{YH$ D$§Mm ^r ahoJm&'' dr. Aå~w Or UFI ‘| H$B© gmb go g{H«$¶ aho h¢& Img H$a Ho$ Am{e¶mB© Xoem| ‘| g§ñWm Ho$ CÔoí¶ Ho$ g‘W©Z Ed§ {dH$mg ‘| CZH$m gh¶moJ ahm h¡& Amn 2011 go UFI Ho$ {ZXoeH$ ‘§S>b ‘| h¢ Am¡a 2017 ‘| UFI H$s H$m¶©H$mar g{‘{V Ho$ ^r gXñ¶ ah| h¢&
Bg g§ñWm Ho$ nyao B{Vhmg ‘| ^maV go MwZo JE Amn nhbo Aܶj h¢& ~§Jbwé H$s IISc go A{^¶m§{ÌH$s {ejm nmZo Ho$ ~mX Amn Bg joÌ H$m 28 gmbm| H$m VOw~m© aIVo h¢& IMTMA ‘| em{‘b hmoZo go nhbo Amn H$Ý’o$S>aoeZ Am°’$ B§{S>¶Z B§S>ñQ´>r (CII) go Ow‹S>o Wo Ohm± Amn Zo {d{^Þ VH$ZrH$s J{V{d{Y¶m| / IPR Ho$ ‘hËdnyU© joÌ g§^mbVo Wo&
à{V{H«$`m
O...am gmo{ME! gwajm Ho$ {bE goâQ>r eyO nhZZm A{Zdm¶© h¡!!!
Z bwê$
7
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
�व�भर क� यं�साधन उ�ोग� का साथी
HTP
BTP
सी.एन.सी. लेथ पर इस्तेमाल करने के �लए �व�भ� �कार के
टू ल टरेट
SMT
. . . . . . .
BTP. HTP. STP. SMT. DTT. VTP. SQTP.
इलेक्�ो-मेकै�नकल टरेट है �ो�लक टरेट सव� टरेट एक मोटर चा�लत टू ल टरेट (अक्षीय/आर�य) दो मोटर चा�लत टू ल टरेट हे वी �ुट� स्�ेअर टरेट इकॉनॉ�मकल स्�ेअर टरेट
DTT
VTP SQTP
002
#19 & 20, (Plot No. 467 - 469), IV Phase, 12th Cross, Peenya Industrial Area, Bangalore - 560 058. INDIA. Tel. : (+91-80) 2836-1543 Fax : (+91-80) 2836-1549.E-mail : info@pragatiautomation.com URL : http://www.pragati-automation.com
8
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
g§nmXH$s¶ ‘o
Q>bd{Hª$J Ho$ joÌ ‘|, nwOm] Ho$ {Z‘m©U hoVw H$B© ZE amñVo AnZmE Om aho h¢& BZ‘| Am{Q©>{’${e¶b B§Q>o{bOÝg, hmB EZOu ‘oQ>b [a‘ydb {d{Y, hmB{~«S> A°{S>{Q>d / g~Q´>¡pŠQ>d VH$ZrH$ Am¡a A{^Zd àmoJ«¡q‘J gmâQ>do¶a Ûmam ZB© H$Q>a Om¡‘oQ´>r O¡gr ZB© à{H«$¶mE§ em{‘b H$s JB© h¢& AmO Ho$ {XZm| ‘| h‘oem {XImB© XoZo dmbo ZE PwH$md ¶m{Z "Q´>|S>' Ho$ g§X^© ‘| ¶h {dH$mg à{H«$¶m AmË‘gmV H$a Ho$ CgH$m g§Vw{bV Ed§ nyaH$ A‘b H$aZo H$s MwZm¡Vr CÚ{‘¶m| Ho$ gm‘Zo h¡& ^maVr¶ {Z‘m©U H$m joÌ nma§n[aH$ H$m¶©nÕ{V¶m| go AmYw{ZH$ VH$ZrH$ H$s Amoa VoOr go ~‹T>Vm hþAm {XI ahm h¡& B{Vhmg ~VmVm h¡ {H$ AmYw{ZH$ V§ÌkmZ H$m à¶moJ AnZo H$maImZo ‘| H$aZo ‘| ^maVr¶ CÚ{‘¶m| H$s J{V h‘oem Yr‘r hr ahr h¡& qH$Vw {nN>bo XeH$ ‘| ZE VH$ZrH$ AnZmZo H$m Xa C§Mm hmo J¶m h¡& ^maVr¶ H§$n{Z¶m§ ZE V§ÌkmZ H$s Amoa AmH${f©V Vmo Oê$a hþB© h¢ bo{H$Z Cg‘| {H$E OmZo dmbo ny§{O{Zdoe na, AënV‘ g‘¶ ‘|, AÀN>m à{V’$b nmZo Ho$ {bE ^r AmJ«hr h¢& gmW hr, Am¶m{VV nwO}, gmYZ ¶m ‘erZ H$m gj‘ ^maVr¶ {dH$ën ~ZmZo Ho$ {bE ZdrZV‘ VH$ZrH$ H$m Cn¶moJ ~‹T> ahm h¡& Bg n{ÌH$m Ho$ g§X^© ‘| H$B© bKw Ed§ ‘ܶ‘ CÚ{‘¶m| go bo H$a ~‹S>r H§$n{Z¶m| Ho$ ‘m{bH$m| VH$ h‘mam dmVm©bmn MbVm ahVm h¡& ~mOmam| H$m PwH$md OmZZo hoVw, CËnmXH$ Ed§ Cn¶moJH$Vm©Am| Ho$ gmW h‘mam àXrK© {dMma{d‘e© hmoVm h¡& à˶j em°nâbmoa na H$m‘ H$aZo dmbo ì¶{º$ H$hVo h¢ {H$ CÝh| ~hþV H$m‘ h¡ Am¡a EH$ nb H$s ^r ’w$g©V Zht h¡& qH$Vw, Xÿgar Va’$ {d{^Þ g§ñWmAm| Ûmam Omar {H$E JE A§H$m| Ho$ ‘wVm{~H$ {nN>bo Hw$N> ‘hrZm| Ho$ {bE Hw$b Am¡Úmo{JH$ {Z‘m©U H$m Xa KQ> ahm h¡& ¶h Ag§J{V {nN>bo 4 - 5 ‘hrZo XoIr Om ahr h¡& H$B© CËnmXH$m| Zo J«mhH$m| H$s Amoa go ZE Am°S>©a nmE Vmo h¢ bo{H$Z CZ na H$m‘ ewé H$aZo H$s ‘§Oyar Zht {‘b ahr h¡& Bgr àH$ma V¡¶ma ‘mb J«mhH$m| Ûmam g‘¶ na CR>m¶m Zht Om ahm h¡& {’$a ^r, {deofkm| H$s am¶ go AJbo 2 - 3 ‘hrZm| ‘| ¶h Ñí¶ nbQ> H$a VoOr H$m ‘mhm¡b hmoJm& bKw Ed§ ‘ܶ‘ CÚmoOH$m| Ho$ {bE Cn¶moJr ZdV§ÌkmZ VWm ‘erZm| H$s OmZH$mar AmnyV© H$aZm ¶h "YmVwH$m¶©' Ho$ CÔoí¶m| ‘| go EH$ h¡& Bgr Ho$ VhV Bg A§H$ Ho$ "ZE CËnmX' {d^mJ ‘| Amn S>r.E‘.Or. ‘moar Zo noe {H$E ZE ‘erZ H$s OmZH$mar nmE§Jo {Og‘| Eo{S>{Q>d Ed§ g~Q´>¡pŠQ>d àH$ma H$m {Z‘m©U EH$gmW hmo gH$Vm h¡& gmW hr, Bg gmb H$s BåQ>oŠg àXe©Zr ‘| ’$mB ’$mC§S>¡eZ gå‘mZ àmá H$aZo dmbo "{dS>‘m' Ho$ BH$moJ«mB§S> "SX5 {b‘mo' ‘erZ H$m ã¶m¡am AmnHo$ {bE {X¶m J¶m h¡& gr.EZ.gr {d^mJ ‘| Xmo pñn§S>b dmbo Q>{ZªJ g|Q>a Ho$ BñVo‘mb go hmoZo dmbo bm^m| H$s MMm© H$aZo dmbm VWm AZw^d gmPm H$aZo dmbm nmR> AmnH$mo Cn¶moJr hmoJm& EM.E‘.gr. H$m Cn¶moJ bKw Ed§ ‘ܶ‘ CÚmoJm| ‘| Á¶mXm Zht {H$¶m OmVm {’$a ^r CgH$m AnZm ñWmZ h¡& ¶hr ~VmZo dmbm boI Bg A§H$ ‘| h¡& nH$‹S> gmYZm| Ho$ {d^mJ ‘| boW na à¶mo{JV {d{^Þ MH$ VWm MH$ Ho$ Om° ‘| n[adV©Z H$a Ho$ hm{gb H$s OmZo dmbr gwb^Vm H$s OmZH$mar Xr JB© h¡& MH$ ‘| H$m¶©dñVw nH$‹S>Zo H$s à{H«$¶m ‘| JwUmË‘H$ VWm g‘¶ ~MmZo H$s Ñ{ï> go H$m’$s gwYma H$aZo dmbo ^maVr¶ ~ZmdQ> Ho$ AmYw{ZH$ H$m°boQ> MH$ H$s OmZH$mar noe H$s JB© h¡& Qy>b Ho$ n¥ð> H$s H$R>moaVm CƒñVar¶ hmoZm Oê$ar hmoVm h¡& ¶h Amdí¶H$Vm nyar H$aZo hoVw Cn¶moJ {H$E OmZo dmbo bmo ’«$s¹o$Ýgr B§S>ŠeZ hrqQ>J Bg AmYw{ZH$ VH$ZrH$ H$s Jhar OmZH$mar XoZo dmbm nmR> ZdrZ V§ÌkmZ {d^mJ ‘| g‘m{dï> h¡& BZHo$ Abmdm {O½O Ed§ {’$Šüa, ‘erZ ‘|Q>oZÝg, Qy>qbJ ‘| gwYma, gr.EZ.gr. àmoJ«¡q‘J, H$‘ IM} ‘| ñdMmbZ O¡gr {Z¶{‘V boI‘mbmAm| Ho$ boI AmnHo$ Oê$a H$m‘ AmE§Jo& h‘| g§Vmof h¡ {H$ boIZ Ho$ à{V h‘oem {H$E OmZo dmbo h‘mao AZwamoY H$mo AÀN>r AZw{H«$¶m {‘bZo bJr h¡& Bg n{ÌH$m go hmoZo dmbr nmR>H$m| H$s AnojmE§ nyar H$aZo H$m à¶mg h‘ {Za§Va H$aVo h¢& h‘ ¶h ^r OmZZm MmhVo h¢ {H$ AmZo dmbo A§H$m| ‘| Amn Š¶m n‹T>Zm ng§X H$a|Jo& Amn go àmá boIZ Ed§ gwPmdm| H$m gd©Wm ñdmJV hr h¡! XrnH$ XodYa
deepak.deodhar@udyamprakashan.com
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
9
10
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
‘w»` g§nmXH$ : AemoH$ {dœZmW gmR>o g§nmXH$ : XrnH$ XodYa ghm¶H$ g§nmXH$ : lr{Zdmg {Z‘H$a gB© dm~bo A{^H$ën g§H$bZ (Am{Q©>ñQ>) : {demb OmYd, gm[aH$m VwnH$ar `§Ì AmH¥${V : YraO bmohma, g§Ho$V nmo’$bo ‘w{ÐV emoYZ : {Z{VZ ‘ohþUH$a N>m`m{MÌH$ma : ‘mohZ amZS>o hmñ¶{MÌ : dëb^ P|S>o {dnUZ à~§YH$ : g§Vmof {‘Q>H$ar H$m`m©b`rZ ghm¶H$ : {Xnmbr n§{S>V, ApídZr H${S>©bo _wÐH : Amo‘ EH${dam {‘{S>¶m àm. {b.> g§nH©$ … CÚ_ àH$meZ àYmZ H$m`m©b` - AmZ§XKZ, Vrgar ‘§{Ob, ßbmQ> Z§. 113, ZQ>amO gmogmBQ>r, H$d}ZJa, nwUo 411052 Xya^mf : 7755944598 | 020-25446004 B©_ob : office@udyamprakashan.com {X„r H$m`m©b` arJg, bm°{OŠg {gQ>r g|Q>a, gmVdr ‘§{Ob, ßbmQ> Z§. BW-58, goŠQ>a 32, ZmoES>m 201301 Xya^mf : 09818063124 B©_ob : mktg.delhi@udyamprakashan.com ¶h Amdí¶H$ Zhr h¡ {H$ n{ÌH$m ‘| à{gÕ hþE boIm| go g§nmXH$ Am¡a àH$meH$ gh‘V hm|Jo& n{ÌH$m ‘| à{gÕ hþE {dkmnZ Am¡a OmZH$mar {dkmnZYmaH$m| Ûmam Xr OmVr h¡¡& nmR>H$m| go [ZdoXZ h¡ {H$ do§ {dkmnZ ‘| Xr hþB© OmZH$mar H$m ñd¶§ g˶mnZ H$a Ho$ {dkmnZH$mam| Ho$ gmW ì¶dhma H$a|& H¥$n¶m ܶmZ aIo {H$ Bg ‘m‘bo ‘| CÚ‘ àH$meZ H$m H$moB© CÎmaXm{¶Ëd Zht ahoJm& àH$meH$ H$s {bpIV AZw‘{V {~Zm g§nyU© AWdm A§eV… nwZ…àH$meZ Ho$ {bE nm~§Xr h¡& g^r A{YH$ma gwa{jV&
ZE CËnmX 14 A¡{S>{Q>d ‘¡Ý¶w’¡$ŠM[a¨J amO|Ð XogmB© 22 gyú‘ Qy>b J«mB§qS>J Ho$ {bE ^maVr¶ {dH$ën Oo. à^mH$a gr.EZ.gr. 24 "Eg' Ho$ Xmo pñn§S>b ‘erqZJ g|Q>a go CËnmXZ ‘| ~‹T>md A{Zb AÌo 32 EM.E‘.gr.: ¶§ÌU à{H«$¶m Ho$ {bE Aìdb amOoe åhmamobH$a nH$‹S> gmYZ 36 MH$ Ho$ AJ«Ur ^maVr¶ CËnmXH$ : Or.E‘.Q>r. Ho$. OJÞmWZ 42 boW Ho$ A{^Zd MH$ E. gr. Hw$bH$Uu ZE VH$ZrH$ 48 bmo ’«$s¹$Ýgr B§S>ŠeZ hrqQ>J S>H©$ eogb‘Z boI‘mbm 54 {O½g Ed§ {’$Šüg© A{OV Xoenm§S>o 58 ‘erZ ‘|Q>oZÝg Zmam`U ‘yVu 62 Qy>qbJ ‘| gwYma {dO|Ð nwamo{hV 66 gr.EZ.gr. àmooJ«¡q_J gVre Omoer 70 H$‘ IM} ‘| ñdMmbZ àgÞ A¸$bH$moQ>H$a
"YmVwH$m¶©' Bg n{ÌH$m H$mo ‘m[bH$ CÚ‘ àH$meZ àm. {b. Ho$ {bE ‘wÐH$ Am¡a àH$meH$ ^maV Zaqgh Omoer Zo Amo‘ EH${dam {‘{S>¶m àm. {b.>, Am°{’$g Z§. 15 Ed§ 16, nm§Mdr ‘§{Ob, {dîUy {à¶m AnmQ>©‘|Q>, JUoe‘bm, qghJS> amoS>, nwUo, ‘hmamï´> 411 030 `hm± qàQ> H$a Ho$ ßbmQ> Z§. 113, AmZ§XKZ, Vrgar ‘§{Ob, ZQ>amO gmogmBQ>r, H$d}ZJa, nwUo 411 052 `hm± àH$m{eV {H$`m& g§nmXH$ : AemoH$ {dœZmW gmR>o ‘Dhatukarya’ monthly magazine is owned by Udyam Prakashan Pvt. Ltd., Printed & Published by Bharat Narsinha Joshi, Printed at OEM Ekvira Media Pvt. Ltd., Office No. 15 & 16, 5th Floor, Vishnu Priya Apartment, Ganeshmala, Sinhagad Road, Pune, Maharashtra 411 030 Published at Plot No. 113, Anandaghan, 3rd Floor, Nataraj Society, Karve Nagar, Pune 411 052, Maharashtra. Editor : Ashok Vishwanath Sathe
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
11
12
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
Mw{ZÝXm A¡{S>{Q>d ‘¡Ý¶w’¡$ŠM[a¨J
EM.E‘.gr. : ¶§ÌU à{H«$¶m Ho$ {bE Aìdb
14
32
A¡{S>{Q>d ‘¡Ý¶w’¡$ŠM[a¨J Xmo àH$mam| ‘| {H$¶m Om gH$Vm h¡, {gbopŠQ>d boga ‘opëQ>§J Am¡a boga {S>nm°{OeZ dopëS§>J& ¶h nmR> Bg {d{Y H$m ‘ybVËd, VH$ZrH$ Ed§ Cn¶moJ H$s OmZH$mar XoVo hþE, nma§n[aH$ g~Q´>¡pŠQ>d ‘¡Ý¶w’¡$ŠM[a¨J Ho$ gmW BgH$m ‘ob H$aZo H$s VH$ZrH$ Ho$ ~mao ‘| ^r {ddaU XoVm h¡&
¶§ÌU {d{Y Ho$ Xm¡amZ H$m¶©gwb^Vm, J{V, AMyH$Vm, ~hþCn¶mo{JVm Ho$ gmW hr H$‘ g§»¶m H$s ~¡M ‘| ^r H$m¶©j‘Vm go CËnmXZ nmZo O¡go {d{^Þ ‘mnX§‹S>m| Ho$ g§X^© ‘| Eg.nr.E‘. H$s VwbZm ‘| hm°[aOm°ÝQ>b ‘erqZJ g|Q>a H$s {deofVmE§ Bg boI ‘| {dñVmanyd©H$ ~VmB© JB© h¢&
ZE CËnmX
gr.EZ.gr.
"Eg' Ho$ Xmo pñn§S>b ‘erqZJ g|Q>a go CËnmXZ ‘| ~‹T>md
MH$ Ho$ AJ«Ur ^maVr¶ CËnmXH$ : Or.E‘.Q>r.
24
36
EH$ hr ‘erZ na EH$ hr g‘¶ Xmo EH$g‘mZ H$m¶©dñVwAm| na ¶§ÌU H$aZm H$^r H$^r Oê$ar hmo gH$Vm h¡& ¶e B§S>ñQ´>rO Zo Eg ‘mBH«$mo‘¡{Q>H$ Ûmam ~ZmE JE Oo{‘Zr Á¶w. EŠg Eb Bg Xmo pñn§S>b ‘erqZJ g|Q>a VWm amoQ>ar B§S>opŠg§J Q>o~b H$m Cn¶moJ H$a Ho$ CËnmXH$Vm ~‹T>mB©& BgrHo$ ~mao ‘| Bg boI ‘| {dñV¥V OmZH$mar Xr h¡&
AMyH$ Ed§ O{Q>b ¶§ÌU hoVw AmO ~mOmam| ‘| H$B© àH$ma Ho$ ñQ>¢S>S>© VWm {d{eï> Oê$aVm| Ho$ ‘wVm{~H$ ~ZmE hþE MH$ CnbãY h¢& boW H$m MH$ ^maV ‘| nhbr ~ma ~ZmZo dmbr qJS>r ‘erZ Qy>ëg AmO ^r EH$ AJ«Ur H§$nZr h¡& qJS>r ‘erZ Qy>ëg Zo {H$E Bg CËnmX Ho$ {dH$gZ VWm CZHo$ Ûmam ~ZmE OmZo dmbo Aݶ CnH$aUm| Ho$ ~mao ‘| Bg boI ‘| ~Vm¶m J¶m h¡&
gr.EZ.gr.
nH$‹S> gmYZ
bmo ’«$s¹$Ýgr B§S>ŠeZ hrqQ>J
48
ZE VH$ZrH$
Qy>b Ed§ ‘moëS> Ho$ {Z‘m©U ‘| JwUdÎmm ~ZmB© aIZo hoVw Cƒ XO} Ho$ ñQ>rb H$m Cn¶moJ Oê$ar hmoVm h¡& My§{H$ nwOm] H$m XOm© CZHo$ {Z‘m©U ‘| à¶moJ {H$E JE Qy>b H$s JwUdÎmm na {Z^©a ahVm h¡, Qy>b H$m n¥ð> VWm H$mQ>Zo dmbr N>moa H$s H$R>moaVm O¡go ‘wÔm| H$m ‘hËd ~‹T> J¶m h¡& H$R>moaVm H$s Cƒ Oê$aV| nyar H$aZo hoVw B‘¡J Zo {dH${gV H$s hþB© B§S>ŠeZ hrqQ>J àUmbr H$s OmZH$mar Amn Bg boI ‘| nmE§Jo&
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
13
14
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
ZE CËnmX
A¡{S>{Q>d ‘¡Ý¶w’¡$ŠM[a¨J
amO|Ð XogmB©
CËnmX {~H«$s à~§YH$, S>r.E‘.Or. ‘moar B§{S>¶m àm. {b.
S>r
.E‘.Or. ‘moar H§$nZr Zo hmb hr ‘| ^maVr¶ ~mOma ‘| A¡{S>{Q>d ‘¡Ý¶w’¡$ŠM[a¨J Ho$ Xmo CËnmX àñVwV {H$E h¢& S>r.E‘.Or. ‘moar nhbr H§$nZr h¡ {OgZo A¡{S>{Q>d Am¡a g~Q´>¡pŠQ>d XmoZm| àm¡Úmo{J{H$¶m| H$mo ({MÌ H«$. 1) EH$ hr ‘erZ ‘| gmW {‘bm¶m h¡& 3D qàqQ>J Ho$ ~mX H$m¶©dñVw H$m {’${Ze, H$mpñQ>§J H$s hþB© H$m¶©dñVw O¡gm {XImB© XoVm h¡& Bg{bE Cg na ¶§ÌU H$aZm Oê$ar hmoVm h¡& h‘mar ‘erZ na Cgr goQ>An ‘| ¶§ÌU ^r H$a gH$Vo h¢& EH$ hr goQ>An ‘| qàqQ>J Ed§ ¶§ÌU Bg boI ‘| h‘ A¡{S>{Q>d CËnmXZ VH$ZrH$ Ho$ ~mao ‘| OmZH$mar nmE§Jo& Bg ‘| àYmZVm go Xmo VH$ZrH$ em{‘b h¢& 1. {gbopŠQ>d boga ‘opëQ>§J (SLM) {Ogo nmCS>a ~oS> VH$ZrH$ H$hm OmVm h¡& 2. boga {S>nm°{OeZ dopëS§>J {Ogo nmCS>a ZmoOb VH$ZrH$ H$hm OmVm h¡& BZ XmoZm| {d{Y¶m| Ho$ {ddaU XoIVo h¢&
{MÌ H«$.
1:
~§X à{H«$¶m Moå~a AmdaU J¡g A§Xa boga ~r‘ AmdaU J¡g A§Xa
arH$moQ>a
AmdaU J¡g ~mha
H$m¶©dñVw A{V[aº$ nmCS>a E{bdoQ>a {MÌ H«$.
2 : SLM
{gbopŠQ>d boga ‘opëQ>§J (SLM)/ nmCS>a ~oS> VH$ZrH$ {gbopŠQ>d boga ‘opëQ>§J {d{Y ‘| EH$ ~§X à{H«$¶m (ŠbmoÁS>² àmogog) Moå~a ({MÌ H«$. 2) hmoVm h¡, {Og‘| AmJm©Z J¡g ^ar hmoVr h¡& Bg X~md¶wº$ Moå~a ‘| 3D qàqQ>J {H$¶m OmVm h¡& boga H$s ‘XX go H$moB© ^r Xmo ‘Q>rar¶b {nKbm H$a Omo‹S>o (â¶yO) OmVo h¡, V~ Cî‘m VWm
{‘qbJ Ho$ gmW boga {S>nm°{OeZ dopëS§>J
nmCS>a H$s gßbmB
VH$ZrH$ H$m g§H$ënZm {MÌ
dm¶w‘§‹S>b ‘| aho Am°pŠgOZ H$s dOh go Am°pŠgS>oeZ hmoZo H$s g§^mdZm A{YH$ hmoVr h¡& Bgo Q>mbZo hoVw Xmo AbJ J¡g BñVo‘mb hmoVo h¢, AmJm©Z Ed§ ZmBQ´>moOZ& bo{H$Z ZmBQ´>moOZ g^r àH$ma Ho$ YmVwAm| Ho$ {bE C{MV Zht hmoVm& O¡go {H$ A¡ë¶w{‘{Z¶‘, Q>mBQ>¡{Z¶‘ ¶m Vm§~o O¡go OëX à{V{H«$¶m XoZo dmbo (hmB [aA¡pŠQ>d) YmVwAm| Ho$ {bE ZmBQ´>moOZ Á¶mXm à^mdembr gm{~V Zht hmoVm& Bg{bE BZ YmVwAm| Ho$ {bE AmJm©Z J¡g H$m à¶moJ hmoVm h¡& My§{H$ AmJm©Z g^r YmVwAm| na AÀN>r Vah go AmdaU (erpëS§>J) ~Zm gH$Vm h¡, Bggo Am°pŠgS>oeZ Zht hmoVm h¡& dñVw {Z‘m©U J{V ({~ëS> aoQ>) Bg {d{Y ‘| dñVw {Z‘m©U J{V 84 J«¡‘ à{V K§Q>m hmoVr h¡, Omo Am¡gV Xa h¡& OëX à{V{H«$¶m XoZo dmbo Q>mBQ>¡{Z¶‘ H$m ÐdU q~Xþ (‘opëQ>§J nm°B§Q>) Á¶mXm hmoZo Ho$ H$maU CgHo$ â¶yOZ ‘| ^r A{YH$ g‘¶ bJ OmVm h¡& ñQ>rb H$s H$m¶©dñVwAm| Ho$
15
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
{MÌ H«$.
3 : SLM
nmCS>a H$s naV na boga ~r‘ AmVr h¡ Am¡a R>mog ‘m°S>b Ho$ AZwgma V¶ {H$E JE n[a‘mUm|$Ho$ ‘wVm{~H$, CVZo hr {hñgo na H$m‘ H$aVo hþE dhm± H$s nmCS>a {nKbmVr h¡& Bgr{bE Bgo {gbopŠQ>d boga ‘opëQ>§J H$hVo h¢ Š¶m|{H$ Aݶ ñWmZm| na bJmB© hþB© nmCS>a d¡gr H$s d¡gr ahVr h¡&
VH$ZrH$ Ûmam ~ZmB© JB©, O{Q>b Á¶m{‘{V dmbr Hw$N> dñVwE§
{bE 10 go‘r.3 à{V K§Q>o H$s J{V nmB© OmVr h¡, Š¶m|{H$ ñQ>rb H$m ÐdU q~Xþ Cggo H$‘ h¡& ñQ>rb ‘| h‘ 110-120 J«¡‘ à{V K§Q>o H$s J{V nm gH$Vo h¢& {‘gmb Ho$ {bE {MÌ H«$. 3 ‘| {XImB© JB©, ~hþV hr noMrXm Á¶m{‘{V Am¡a O{Q>b AmH$ma H$s, N>moQ>r dñVwE§ ~ZmZr hmo Vmo nmCS>a ~oS> VH$ZrH$ H$m à¶moJ hmoVm h¡& nmCS>a ~oS> VH$ZrH$ ‘| dñVw Ho$ {bE EH$ {~pëS§>J ßb¡Q>’$m°‘© hmoVm h¡& gmW hr arH$moQ>a àUmbr Xr hmoVr h¡& {Og YmVw Ho$ Cn¶moJ go qàqQ>J H$aZr hmo Cg YmVw H$s nmCS>a EH$ H$mQ>©[aO ‘| ^ar hmoVr h¡& ha naV (H$moqQ>J) H$s ‘moQ>mB© nhbo hr {Z{üV H$s OmVr h¡ Omo 20 go 100 ‘mBH«$moZ Ho$ ~rM ahVr h¡& arH$moQ>a ha ~ma Cg ‘mÌm ‘| nmCS>a bo H$a, CVZr ‘moQ>mB© H$s naV ~ZmVm h¡& nmCS>a H$s naV na boga ~r‘ AmVr h¡ Am¡a R>mog ‘m°S>b Ho$ AZwgma V¶ {H$E JE n[a‘mUm|$Ho$ ‘wVm{~H$, CVZo hr {hñgo na H$m‘ H$aVo hþE dhm± H$s nmCS>a {nKbmVr h¡& Bgr{bE Bgo {gbopŠQ>d boga ‘opëQ>§J H$hVo h¢ Š¶m|{H$ Aݶ ñWmZm| na bJmB© hþB© nmCS>a d¡gr H$s d¡gr ahVr h¡& Bg Vah, nhbr naV ~ZZo Ho$ ~mX {’$a go
nmCS>a H$s EH$ Am¡a naV ~ZmB© OmVr h¡& Cg naV ‘| go, nyd©{Z{üV ñWmZm| H$s nmCS>a {nKbm H$a Xÿgar naV H$mo A§{V‘ ê$n {X¶m OmVm h¡& Bg àH$ma EH$ EH$ naV ~‹T>m H$a dñVw ~ZmB© OmVr h¡& naV H$s ‘moQ>mB© YmVw H$s {d{eï>VmAm| na {Z^©a h¡& ‘m{ZE {H$ h‘Zo 10 {‘‘r. D$§MmB© VH$ H$s H$m¶©dñVw ~ZmB©& Cg‘| ha EH$ naV H$s D$§MmB© 20 ‘mBH«$moZ h¡& Eogo ‘|
{MÌ H«$.
4:
nmCS>a Ho$ ñVa H$s D$§MmB©, H$m¶©dñVw H$s D$§MmB© Ho$ g‘mZ hmoZr Mm{hE& AJbr naV ~ZmZo go nhbo ßb¡Q>’$m°‘© {ZMbr Amoa {hbm H$a MhrVr D$§MmB© na bm¶m OmVm h¡& O~ H$m¶©dñVw nyar Vah go ~ZVr h¡ V~ dh nmCS>a ‘| nyar Sy>~r hmoVr h¡& H$m‘ nyam hmoZo Ho$ ~mX {~ëS> ßb¡Q>’$m°‘© {’$a go D$na CR>m¶m OmVm h¡ Am¡a H$m¶©joÌ ‘| go A{V[aº$ nmCS>a gm|I br OmVr h¡&
{gbopŠQ>d boga ‘opëQ>§J
(SLM)
‘erZ
16
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
ZE CËnmX Vwa§V {Z‘m©U {H$¶m Om gH$Vm h¡& A~ h‘ Xÿgar VH$ZrH$ Ho$ ~mao ‘| OmZ|Jo&
H$m¶© H$s {Xem nmCS>a boga ~r‘
‘oëQ> nyb AßbmBS> ‘oëQ> nyb {~pëS§>J E[a¶m
AmdaU àXm¶H$ CXmgrZ J¡g
H$m¶©dñVw {MÌ H«$.
5 : boga
{S>nm°{OeZ dopëS§>J H$m g§H$ënZm {MÌ
Bg àH$ma H$s ‘erZ ({MÌ H«$. 4) {ZåZ{bpIV Xmo n[a‘mUm| H$s H$m¶©dñVwE§ ~ZmZo Ho$ {bE CnbãY h¢ • 300 X 300 X 300 ({‘‘r.) • 125 X 125 X 200 ({‘‘r.) BZ Am¶m‘mo ‘| {H$gr ^r AmH$ma H$s H$m¶©dñVwE§ Mmho {OVZr g§»¶m ‘| EH$gmW ~ZmB© Om gH$Vr h¢& H$m¶©dñVwE§ {H$VZr ^r {^Þ Š¶m| Zm hmo, {Z‘m©U H$s nyd©{Z{üV J{V go hr YmVw {nKbm H$a 3D qàqQ>J H$a gH$Vo h¢& BñVo‘mb hmoZo dmbo YmVw ¶h YmVw àm¶… 123 ‘mBH«$moZ Am¡a 63 ‘mBH«$moZ Ho$ Zmn Ho$ H$Um| H$s nmCS>a Ho$ ê$n ‘| {‘bVm h¡& Bggo ^r N>moQ>o H$U hmoZo dmbr nmCS>a ~mOma ‘| {‘bVr h¡ qH$Vw dh H$m’$s ‘h§Jr hmoVr h¡& nmCS>a Ho$ {Z‘m©Vm J«mhH$ H$s BÀN>m Ho$ ‘wVm{~H$ nmCS>a H$m {‘lU ~Zm H$a XoVo h¢& ¶h
nmCS>a g§nyU© ewÕ hmoVr h¡& BgH$m BñVo‘mb àm¶… H$‘ g§»¶m ‘| ~ZmB© OmZo dmbr O{Q>b H$m¶©dñVwAm| Ho$ {bE ~hþV hr à^mdembr VarHo$ go hmo gH$Vm h¡& O¡go {H$, bmoH$mo‘mo{Q>d H$m EH$ {hñgm ¶{X h‘| Vwa§V ~ZmZm hmo Am¡a CgHo$ {bE nma§n[aH$ {d{Y AnZmZr hmo, Vmo CgHo$ S>mB VWm n¡Q>Z© ~ZmZm, H$mpñQ>§J H$aZm, ~mX ‘| CgH$m ¶§ÌU H$aZm Am{X H$m‘ H$aZo n‹S>Vo h¢& Bg nyar {d{Y Ho$ {bE EH$ go S>o‹T> ‘hrZm AmgmZr go bJ OmVm h¡& Bg Vah Ho$ Ho$db 5 - 6 nwO} ~ZmZo hmo Vmo dh H$m’$s ‘h§Jm ^r gm{~V hmoVm h¡& O~ EH$ ¶m Xmo {XZ ‘| ¶h nwOm© V¡¶ma hmoZm Oê$ar hmo, V~ SLM VH$ZrH$ hr g~go Á¶mXm à^mdembr hmoVr h¡& YmVw Ho$ {‘l H$m {ddaU Xo H$a nmCS>a ~ZmB© Om gH$Vr h¡& H$m¶©dñVw H$m AmaoIZ ‘erZ Ho$ gmâQ>do¶a ‘| ‹S>mb H$a ‘erZ H$mo ghr n¡am‘rQ>a ‘| goQ> H$aVo hþE bonZ
‘aå‘V {MÌ H«$.
6 : ‘aå‘V
Ed§ bonZ H$m Z‘yZm
boga {S>nm°{OeZ dopëS§>J boga {S>nm°{OeZ dopëS§>J H$mo nmCS>a ZmoOb VH$ZrH$ ^r H$hm OmVm h¡& nma§n[aH$ nÕ{V ‘| H$moB© doëS>a {Og Vah dopëS§>J am°S> YmVw Ho$ n¥ð> na dopëS§>J Q>m°M© H$s ghm¶Vm go {nKbmVm h¡ Am¡a {’$a ‘Q>rar¶b EH$ Xÿgao go doëS> hmo OmVo h¢ ¶m{Z {~ëS> hmoVo h¢, Cgr Vah Bg {d{Y ‘| n¥ð> na YmVw H$s nmCS>a H$s ’w$hma ‹S>mbr OmVr h¡ Am¡a EH$ boga ~r‘ H$s ‘XX go Cgo doëS> {H$¶m OmVm h¡& ¶h {d{Y Iwbo ‘| hmoVr h¡& {MÌ H«$. 5 ‘| boga {S>nm°{OeZ dopëS§>J H$s g§H$ënZm Xem©B© JB© h¡& {MÌ ‘| boga ~r‘ bmb a§J go {XImB© JB© h¡& CgHo$ Amgnmg H$s, H$mbo a§J H$s Qy>Q>r aoImE§ YmVw H$s nmCS>a Xem©Vr h¢, VWm dopëS§>J à{H«$¶m H$mo ‹T>m§H$ Ho$ gwa{jV aIZo dmbr J¡g Zrbo a§J H$s aoImAm| ‘| Xem©B© JB© h¡& A{YH$ d¡Q>oO H$m boga BñVo‘mb H$aVo hþE nmCS>a {nKbm H$a Cggo 3 - 5 {‘‘r. ì¶mg H$m Ðdê$n YmVw H$m N>tQ>m (‘oëQ> nyb) ~Zm¶m OmVm h¡& {H$gr ^r OJh H$s ‘aå‘V H$aZm, Z‘yZm CËnmX (àmoQ>moQ>mBn) ~ZmZm, bonZ H$aZm (H$moqQ>J) Am{X Ho$ {bE ¶h {d{Y AnZmB© OmVr h¡& {MÌ H«$. 6 ‘| {Og {hñgo H$s ‘aå‘V hmo ahr h¡ dh B§OZ Ho$ Q>mB am°S> Ho$qgJ H$m ^mJ h¡& CgH$m BZboQ> âb¢O Iam~ hmo J¶m Wm& nyam B§OZ hmCqgJ ’|$H$ XoZo Ho$ ~Om¶ ‘yb YmVw H$s nmCS>a Ho$ Cn¶moJ go Qy>Q>o hþE âb¢O H$s dht na ‘aå‘V hmo gH$s& ¶m{Z 3D qàqQ>J go, ‘aå‘V {H$E hþE {hñgo H$m ¶§ÌU dht na H$a gH$Vo h¢& dñVw {Z‘m©U H$s J{V ({~ëS> aoQ>) boga {S>nm°{OeZ dopëS§>J H$s {d{Y H$s dñVw {Z‘m©U H$s J{V {gbopŠQ>d boga ‘opëQ>§J H$s VwbZm ‘| Xg JwZm A{YH$ h¡& ñQ>rb Ho$ {bE 750 J«¡‘ à{V K§Q>o ¶m 90 go‘r.3 à{V K§Q>o H$s J{V go CËnmXZ H$a gH$Vo h¢& Bg nÕ{V ‘| bJ^J 3 {‘‘r. ‘moQ>mB© H$s naV ~ZmB© Om gH$Vr h¡& Bg
17
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
{MÌ H«$. 7 : boga {S>nm°{OeZ dopëS§>J ‘erZ
Vah Bg {d{Y ‘| A{YH$ VoOr go dñVwE§ ~ZmB© Om gH$Vr h¢, bo{H$Z SLM {OVZr O{Q>bVm g§^mbZm ‘w‘{H$Z Zht h¡& dopëS§>J JwUdÎmm dopëS§>J ‘| g§a§Y«Vm (nmoamo{gQ>r), ’$Q>Zm (H«¡$qH$J) O¡go Xmof Am gH$Vo h¢& CÝh| Q>mbZo hoVw doëS> ‘oëQ> nyb H$m AmH$ma ~ma ~ma Zmn H$a boga H$m ~b Cggo AZwHy$b ~ZmZm Oê$ar hmoVm h¡& boga ~r‘ na D$na go ZOa aIZo dmbo Am°ZbmBZ H¡$‘am Ho$ ‘mܶ‘ go Vmn‘mZ H$s à{V‘m bo H$a ¶h ’$sS>~¡H$ {X¶m OmVm h¡& ‘moëS> Ed§ dmëd {Z‘m©Vm Bg ‘erZ Ho$ Xmo àYmZ J«mhH$ h¢ Š¶m|{H$ BZ joÌm| ‘| Qy>b Ed§ nwO} H$m ‘yë¶ Á¶mXm hmoVm h¡, na§Vw CËnmXZ H$‘ g§»¶m ‘| {H$¶m OmVm h¡& ‘erZ H$m AmH$ma DMU 65 ‘moZmoãbm°H$ ‘erZ H$m AmH$ma ({MÌ H«$. 7) H$m¶©joÌ ‘| Ø 500 X 400 {‘‘r. hmoVm h¡& EH$ hr g‘¶ na 500 {‘‘r. ì¶mg Ed§ 400 {‘‘r. D$§MmB© dmbm nwOm© ~‹S>r VoOr go ~Zm gH$Vo h¢& gmW hr dV©‘mZ nwO} na Am¡a ‘Q>rar¶b M‹T>mZo H$m H$m‘ ^r Bg AmH$ma ‘| {H$¶m Om gH$Vm h¡& nmCS>a ~oS> VH$ZrH$ ‘| A{YH$ O{Q>b dñVwE§ ~ZmB© Om gH$Vr h¢, Š¶m|{H$ Cg‘| naV H$s ‘moQ>mB© 20 ‘mBH«$moZ go ewé hmoVr h¡& ‘erZ Ho$
{MÌ H«$.
8:
H$m¶©joÌ ‘| {OVZo em{‘b hmo gH|$ CVZo VWm {d{^Þ àH$ma Ho$ nwO} ~ZmZm ^r ‘w‘{H$Z h¡& Bg {d{Y go ~Zr H$m¶©dñVw ({MÌ H«$. 8) H$m {’${ZqeJ H$aZo hoVw Cgr ‘erZ Ho$ pñn§S>b na ahm boga hoS> {ZH$mb gH$Vo h¢ Am¡a ¶§ÌU H$aZo dmbo pñn§S>b ‘| H$qQ>J Qy>b {~R>m H$a Cgr ñWmZ na ¶§ÌU ^r H$a gH$Vo h¢& ~‹S>o AmH$ma H$s H$m¶©dñVwAm| Ho$ {bE ‘erZ H$s ¶h {deofVm Á¶mXm Cn¶moJr gm{~V hmoVr h¡&
{MÌ H«$.
9:
boga {S>nm°{OeZ dopëS§>J Ûmam ~ZZo dmbr dñVwE§
nmCS>a ZmoOb Ho$ {bE BñVo‘mb hmoZo dmbm YmVw nmCS>a ~oS> {d{Y ‘| BñVo‘mb hmoZo dmbr nmCS>a Ho$ H$Um| Ho$ AmH$ma H$s VwbZm ‘| Bg {d{Y ‘| 50 go 200 ‘mBH«$moZ VH$ Ho$ AmH$ma Ho$ H$Um| H$s nmCS>a AnZmB© Om gH$Vr h¡& S>r.E‘.Or. ‘moar H$s ‘erZ BZ {d{^Þ g§¶moOZm| ‘| CnbãY h¢ 1. ñQ>¢S> AbmoZ nmCS>a ZmoOb 2. nmCS>a ZmoOb Ed§ 5 Ajm| ‘| g§^d
boga {S>nm°{OeZ hm¶~«rS> ‘erZ
18
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
ZE CËnmX {’${ZqeJ {H$E hþE nwO} boga {S>nm°{OeZ dopëS§>J
{g‘oÝg NX A¡o{S>{Q>d/hm¶{~«S>
{gbopŠQ>d boga ‘opëQ>§J (SLM)
{gbm°g
3D hm¶{~«S>
nmCS>a ZmoOb go A¡{S>{Q>d ‘¡Ý¶w’¡$ŠM[a¨J, {‘qbJ : bogaQ>oH$ 65 3D hm¶~«rS>, nwO} H$m A{YH$V‘ AmH$ma: Ø 500 {‘‘r., D$§MmB© 400 {‘‘r. Q>Z© Am¡a {‘b : bogaQ>oH$ 4300 3D hm¶~«rS>, nwO} H$m A{YH$V‘ AmH$ma : Ø 660 {‘‘r., b§~mB© 1500 {‘‘r. ¶§ÌU
nmCS>a ZmoOb Ho$ gmW A¡¡{S>{Q>d ‘¡Ý¶w’¡$ŠM[a¨J, nwO} H$m A{YH$V‘ ì¶mg 650 {‘‘r., C§MmB© 560 {‘‘r. 3D
nmCS>a ~oS> Ho$ Cn¶moJ go A¡o{S>{Q>d ‘¡Ý¶w’¡$ŠM[a¨J, nwO} H$m A{YH$V‘ AmH$ma : 300 X 300 X 300 {‘‘r.
¶§ÌU
SLM
SLM
nmCS>a ~oS> Ho$ Cn¶moJ go A¡{S>{Q>d ‘¡Ý¶w’¡$ŠM[a¨J, nwO} H$m A{YH$V‘ AmH$ma : 300 X 300 X 300 {‘‘r.
¶§ÌU
{MÌ H«$.
{‘qbJ Ho$ g§¶moOZ dmbm hmB~«rS> 3. nmCS>a ZmoOb Ed§ Q>{ZªJ Ho$ g§¶moOZ dmbm hmB~«rS> à{H«$¶m e¥§IbmE§ (àmogog MoZ) {MÌ H«$. 10 ‘| Mma {^Þ à{H«$¶m e¥§IbmE§ Xem©B© JB© h¢& à{H«$¶m e¥§Ibm H$m ‘Vb~ h¡ EH$ nwOm© ~ZmZo Ho$ {bE Amdí¶H$ VWm EH$ Xÿgao na {Z^©a ahZo dmbo {d{Y¶m| H$s ‘mbm& • nhbr à{H«$¶m h¡ H$å߶yQ>a ‘m°S>qbJ& BgHo$ VhV H$m¶©dñVw H$m 3D ‘m°S>b ~ZmZo Am¡a CgH$m AmCQ>nwQ> STEP ¶m STL ’$m°a‘¡Q> ‘| ~ZmZo O¡go H$m‘ hmoVo h¢& • CgHo$ ~mX nmCS>a ZmoOb ‘erZ Ho$ {bE CAM àUmbr H$s ghm¶Vm go ¶m nmCS>a ~oS> ‘erZ Ho$ {bE ñbmBga ‘| àmoJ«¡q‘J H$aZm Oê$ar hmoVm h¡& {Og ‘erZ na H$m¶©dñVw {~ëS> H$aZr hmo Cg ‘erZ Ho$ {bE {deof nmoñQ> àmogoga Ûmam àmoJ«¡q‘J à{H«$¶m H$s OmVr h¡&
10 : à{H«$¶m
e¥§Ibm
• BgHo$ ~mX ‘erZ na 3D qàqQ>J H$aZo H$s à{H«$¶m hmoVr h¡& nmCS>a ~oS> ‘erZ Ho$ g§X^© ‘| g§JUH$ na ~ZmE hþE ‘m°S>b Ho$ AZwgma YmVw {nKbm H$a H$m¶©dñVw ~ZmB© OmVr h¡& • YmVw Ho$ gmW H$s OmZo dmbr g^r A¡{S>{Q>d CËnmXZ H$m¶©nÕ{V Ho$ AZwgma Mm¡Wr à{H«$¶m ‘| ~ZmB© JB© H$m¶©dñVw H$m Amdí¶H$VmZwgma ¶§ÌU H$a Ho$ Cgo A§{V‘ ñdê$n {X¶m OmVm
h¡& noMrXm Á¶m{‘Vr dmbr H$m¶©dñVwAm| Ho$ ¶§ÌU hoVw Am‘Vm¡a na 5 Ajr¶ ‘erZ H$m à¶moJ hmoVm h¡& H$^rH$^ma nhbo ¶§ÌU Am¡a ~mX ‘| qàqQ>J {H$¶m OmVm h¡& Bg VarHo$ Ho$ AZwgma, H$m¶©dñVw ‘erqZJ g|Q>a ‘| nyar Vah ~ZmB© OmVr h¡& na§Vw O{Q>b {hñgm {~ëS> H$aZo Ho$ Im{Va ¶h ~og hmoVm h¡& ~mX ‘| {Og n¥ð> na ¶§ÌU {H$¶m hþAm hmo, Cg na ahr YmVw {nKbm H$a nwOm©
ßboQ> {MÌ H«$.
11 :
KwQ>Zo H$m H¥${Ì‘ Omo‹S>
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
19
20
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
ZE CËnmX
1 2 3 4
1: 2: 3: 4:
{MÌ H«$.
12 :
grqdJ ¶w{ZQ> ~’$a Q>¢H$ nmCS>a gßbmB Ed§ [aQ>Z© ê$‘ ‘oZ Q>¢H$
Bg {d{Y go ~Zr H$m¶©dñVw H$m {’${ZqeJ H$aZo hoVw Cgr ‘erZ Ho$ pñn§S>b na ahm boga hoS> {ZH$mb gH$Vo h¢ Am¡a ¶§ÌU H$aZo dmbo pñn§S>b ‘| H$qQ>J Qy>b {~R>m H$a Cgr ñWmZ na ¶§ÌU ^r H$a gH$Vo h¢& ~‹S>o AmH$ma H$s H$m¶©dñVwAm| Ho$ {bE ‘erZ H$s ¶h {deofVm Á¶mXm Cn¶moJr gm{~V hmoVr h¡&
arßbJ nmCS>a ‘moS>çyb
~Zm¶m OmVm h¡& Bggo g‘¶ H$s H$m’$s ~MV hmoVr h¡& BgH$s EH$ CËH¥$ï> {‘gmb h¡ KwQ>Zo H$m H¥${Ì‘ Omo‹S> (Zr Om°B§Q>)& Bg Omo‹S> Ho$ {ZMbo {hñgo H$s nÅ>r H$m ¶§ÌU nhbo {H$¶m OmVm h¡ Am¡a Cg na D$nar H$ãOm (qhO) ~mX ‘| qàQ> {H$¶m OmVm h¡& {MÌ H«$. 11 ‘| Xem©B© JB© ¶§ÌU H$s hþB© ßboQ> YmVwB© h¡& Agb ‘| g§nH©$ H$aZo dmbr ßboQ> Q>mBQ>¡{Z¶‘ H$s h¡& ¶hm± Xmo AbJ YmVw h¢& EH$ hr nmCS>a ~oS> ‘erZ Ho$ A§Xa Xmo AbJ YmVwAm| H$mo Zht ‹S>mbm Om gH$Vm, Bg{bE SLM VH$ZrH$ ‘| nhbo AmYm {hñgm qàQ> H$aZm n‹S>Vm h¡& ßboQ> H$m Amdí¶H$ ¶§ÌU H$aZm n‹S>Vm h¡ Am¡a CgHo$ nümV Xÿgam {hñgm Cg na qàQ> H$a gH$Vo h¢& qàQ> {H$E hþE {hñgo H$s ‘moQ>mB© 0.1 {‘‘r. ¶m 0.2 {‘‘r. {OVZr Aën ^r hmo gH$Vr h¡& O~ EH$ hr ‘m°S>b ‘| Xmo Vah Ho$ YmVw hmo V~ gmâQ>do¶a ‘| dh OmZH$mar ‹S>mb gH$Vo h¢ Am¡a ~og ‘Q>rar¶b Ho$ n¡am‘rQ>a VWm Cg na qàQ> hmoZo dmbo YmVw Ho$ â¶yqOJ n¡am‘rQ>a, naV H$s ‘moQ>mB© Am{X ~mVm| H$m à~§YZ gmâQ>do¶a Ûmam {H$¶m OmVm h¡& Cg ‘mÌm ‘| boga ~r‘ H$s Vrd«Vm (BÝQ>opÝgQ>r) V¶ H$s OmVr h¡&
nmCS>a ~oS> ‘erZ H$s nmCS>a à~§YZ àUmbr nmCS>a à~§YZ àUmbr, ‘erZ ‘| AnZmB© OmZo dmbr arßbJ àUmbr H$m hr EH$ {hñgm h¡& YmVw H$s nmCS>a, {bpâQ>§J àUmbr Ûmam nmCS>a H$s Q>§H$s go H$m¶©joÌ ‘| bmB© OmVr h¡& ‘m{ZE {H$ Ama§^ ‘| Q>mBQ>¡{Z¶‘ H$s H$m¶©dñVw qàQ> H$s JB© hmo Am¡a AJbr H$m¶©dñVw A¡ë¶w{‘{Z¶‘ go ~ZmZr hmo, Vmo nyar ‘erZ gm’$ H$aZm Ed§ nhbo Cn¶moJ H$s JB© nmCS>a H$m haEH$ H$U ~mha {ZH$mbZm Oê$ar hmoVm h¡& Bg nyar à{H«$¶m ‘| EH$ go S>o‹T> {XZ bJ OmVm h¡& bo{H$Z arßbJ noQ>ÝQ>oS> VH$ZrH$ ({MÌ H«$. 12) H$s ‘XX go ¶hr H$m‘ Xmo K§Q>m| Ho$ A§Xa hmo OmVm h¡& J«mhH$ Ho$ nmg EH$ go Á¶mXm arßbJ ¶w{ZQ> hmo Vmo ‘Q>rar¶b PQ> go ~Xbm Om gH$Vm h¡& Bggo ‘erZ H$m BñVo‘mb BÀN>mZwgma {H$¶m Om gH$Vm h¡& Bg‘| haEH$ YmVw H$s nmCS>a Ho$ {bE AbJ AbJ H$m{Q´>©O aIZm n‹S>Vm h¡& boga â¶yOZ Ho$ joÌ Ho$ nmg ahr nmCS>a Ho$ H$Um| H$m AmH$ma Ed§ CgHo$ JwU ~Xb OmVo h¢& ¶{X h‘Zo 20 ‘mBH«$moZ AmH$ma H$s nmCS>a H$m à¶moJ {H$¶m hmo Vmo Cg joÌ ‘| ~Mr nmCS>a H$m AmH$ma 150 ‘mBH«$moZ hmo gH$Vm h¡& ¶h nmCS>a arßbJ ¶y{ZQ> Ho$ argm¶H$qbJ {hñgo Ho$ ZOXrH$
Am OmZo na dhm± {~R>mE hþE AëQ´>mgm°{ZH$ grqdJ ¶y{ZQ> Ûmam Ho$db 20 ‘mBH«$moZ H$s nmCS>a, Xmo~mam BñVo‘mb H$aZo hoVw {’$a go Q>§H$s ‘| ^oOr OmVr h¡& Cî‘m Ho$ à^md go Bg nmCS>a Ho$ JwUm| ‘| ~Xbmd Am OmVm h¡& ì¶W© hþB© nmCS>a AbJ go BH$Æ>m H$s OmVr h¡& bJ^J 98% nmCS>a dmng àmá H$s OmVr h¡& S>r.E‘.Or. ‘moar Zo "Am°ßQ>mo‘¡Q>' gmâQ>do¶a H$m {Z‘m©U {H$¶m h¡ {Oggo dmng àmá H$s JB© nmCS>a Ho$ {bE AbJ àmogog n¡am‘rQ>a {Z{üV {H$E OmVo h¢ Vm{H$ A§{V‘ H$m¶©dñVw H$s JwUdÎmm na H$moB© Aga Zm hmo& ¶h gmâQ>do¶a ha ~ma àmogog n¡am‘rQ>a ‘| ~Xbmd H$aVm ahVm h¡& Bg{bE ewÕ nmCS>a Ho$ nhbo BñVo‘mb go bo H$a ~mX ‘| dhr 10 ~ma ^r BñVo‘mb H$s OmE Vmo ‘yb nmCS>a Ho$ nhbo VWm AmIar à¶moJ go ~ZmB© H$m¶©dñVw H$s JwUdÎmm g‘mZ hmoVr h¡& 0 8956930556 rajendra.desai@dmgmori.com
amO|Ð XogmB©Or "S>r.E‘.Or. ‘moar B§{S>¶m àm. {b.' H§$nZr ‘| CËnmX {~H«$s à~§YH$ h¢& AmnH$mo Bg joÌ H$m 31 go A{YH$ gmbm| H$m VOw~m© h¡&
21
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
Preci Chucks
Soft Jaws Pneumatic & Hydraulic Cylinders
Power Chuck Spares
Power Chucks Built-in Cylinder Rotary & Stationery
JATO Builtin Cylinder Collet Chucks Hard Jaws
VTL Chucks
We also recondition power chucks , any make (indian or imported) and any size to its original condition. 103, Ramtekdi Industrial Estate, Lane No. 10 Hadapsar, Pune - 411 013 Tel: 91-20-26877842/3, Fax : 91-20-26877846 Web Site: www.jawsindia.com / E-mail: jaws@jawsindia.com
22
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
ZE CËnmX
Oo. à^mH$a OZab ‘¡ZoOa, {dS>‘m
gyú‘ Qy>b J«mB§qS>J Ho$ {bE ^maVr¶ {dH$ën
BH$moJ«mB§S>
B
åQ>oŠg ‘| àñVwV {H$E JE ‘erZ Qy>b Am¡a g§~§Yr CËnmXm| ‘| go CËH¥$ï> VH$ZrH$s Am¡a A{^Zd AZwg§YmZ H$aZo dmbr H§$n{Z¶m§ MwZ H$a CÝh| "’$mB ’$mC§S>oeZ' H$s Va’$ go gå‘m{ZV {H$¶m OmVm h¡& Bg gmb nwañH$ma go gå‘m{ZV CËnmXm| ‘| {dS>‘m H§$nZr H$m "BH$moJ«mB§S> SX5 {b‘mo' ‘erZ em{‘b Wr& Bg boI ‘| h‘ Bg gå‘m{ZV ‘erZ H$m {ddaU OmZZo dmbo h¢& dV©‘mZ ‘| VrZ Vah Ho$ CÚmoJ joÌ ~mOma ‘| AJ«ñWmZ na h¢& CZHo$ {bE BñVo‘mb hmoZo dmbo A§J«oOr eãXm| H$m nhbm Aja C hmoZo Ho$ H$maU CZH$mo 3C CÚmoJ H$hm OmVm h¡& • nhbm C : H$å¶y{ZHo$eZ/ñ‘mQ>©’$moZ
SX5
{b‘mo
• Xÿgam C : H$å߶yQ>a/b¡nQ>m°n • Vrgam C : H$ÝÁ¶y‘a BboŠQ´>m°{ZŠg BZ 3C CÚmoJm| ‘| Amdí¶H$ nwOm] Ho$ {bE 0.5 {‘‘r. go 3 {‘‘r. ì¶mg dmbo bKw/gyú‘ Qy>b Ho$ {bE ~‹S>r ‘m§J h¡ Am¡a dh ~hþV VoOr go ~‹T> ^r ahr h¡& BgHo$ Abmdm X§V {M{H$Ëgm, ‘o{S>H$b BåßbmÝQ>, E¶amoñnog Ho$ gmW hr K‹S>r Am¡a JhZm| Ho$ CËnmXZ joÌ ‘| ^r CZH$s H$m’$s ‘m§J hmoVr h¡& My§{H$ ¶h Qy>b AmH$ma ‘| N>moQ>m hmoVm h¡, CgH$s Yma Xmo~mam VoO H$a Ho$ BñVo‘mb H$aZm ‘w‘{H$Z Zht hmoVm& Bg{bE ZE Qy>b H$s ‘m§J ~‹T>Vr hr ahVr h¡& ^maV ‘| bJ^J 20 H$amo‹S> én¶o go ^r A{YH$ ‘yë¶ Ho$ bKw/gyú‘ Qy>b ha ‘hrZo ~ZmE OmVo h¢& CËnmXZ H$s Hw$b
‘mÌm H$mo XoI| Vmo ¶h ~ohVa h¡ {H$ CZH$m {Z‘m©U ‘mZdr hñVjon Ho$ {~Zm ¶m{Z ñdMm{bV VarHo$ go hmo& bKw/gyú‘ Qy>b Ho$ {Z‘m©U Ho$ {bE Oê$ar ‘erZ Ho$ CËnmXH$ Bg g‘¶ ^maV ‘| ‘m¡OyX Zm hmoZo Ho$ H$maU Eogo ‘erZ ¶yan go Am¶mV {H$E OmVo h¢& Bg {dXoer ‘erZ H$m ‘yë¶ 3-4 H$amo‹S> én¶o Ho$ Amgnmg hmoVm h¡& bKw/gyú‘ Qy>b Ho$ {Z‘m©U H$s ~mOma ‘| ahr ‘m§J H$s ny{V© H$aZo hoVw h‘Zo BH$moJ«mB§S> SX5 {b‘mo ¶h ^maVr¶ ‘erZ hmb hr ‘| àñVwV {H$¶m h¡& Bg ‘erZ H$m {dH$gZ H$aVo Xm¡amZ h‘| H$B© MwZm¡{V¶m| H$m gm‘Zm H$aZm n‹S>m& O¡go {H$ • bKw/gyú‘ Qy>b H$m {Z‘m©U ~hþV hr
23
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
O{Q>b hmoVm h¡, Š¶m|{H$ ‘erZ Ho$ H§$nZ nyar Vah go amoHo$ Zm OmE Vmo Qy>b Qy>Q> OmVm h¡& • ñdMm{bV {Z‘m©U {d{Y H$m’$s pñWa hmoZm Oê$ar hmoVm h¡& ¶{X Zm hmo Vmo CËnmX ~‹S>r ‘mÌm ‘| AñdrH$ma ([aOoŠQ>) hmoZm g§^d h¡& • bKw/gyú‘ Qy>b ‘| à˶m{eV n[aewÕVm (0.01 {‘‘r.) H$m ~hþV hr g»V AZwnmbZ H$aZm Oê$ar h¡& Bg{bE ‘erZ H$m ñWmZ {ZYm©aU (nmo{OeqZJ) Ed§ nwZamdV©Z H$s j‘Vm ([anrQ>¡{~{bQ>r) 0.002 {‘‘r. Ho$ Amgnmg hmoZm Amdí¶H$ h¡& h‘mar ‘erZ H$m {dݶmg (H$m°pÝ’$JaoeZ) Ed§ {S>OmBZ bKw/ gyú‘ Qy>b Ho$ J«mB§qS>J Ho$ {bE C{MV h¡ Am¡a Cg na ~ZmE OmZo dmbo H$qQ>J Qy>b ‘| ~ohVarZ JwUdÎmm H$s Á¶m{‘Vr¶ n[aewÕVm nmB© OmVr h¡& Bg‘| h‘Zo {deof ê$n go {S>OmBZ {H$E hþE Cƒ Ajr¶ ~b dmbo, S>mBaoŠQ> S´>mBd dH©$hoS> (A Aj) Am¡a J«mB§qS>J hoS> amoQ>oeZ (B Aj), gmW hr a¡pIH$ Aj Ho$ {bE, br{Z¶a ‘moQ>a H$m à¶moJ {H$¶m J¶m h¡& BH$moJ«mB§S> SX5 {b‘mo H$s àYmZ {deofVm h¡, Hy$b§Q> ‘¡{Z’$moëS> Ho$ gmW ñdMm{bV J«mB§qS>J drb M|Oa (E.S>ãby.gr.) {Og‘| 3 drb Ho$ 3 g‘yh (Hw$b 9 J«mB§qS>J drb) bmoS> {H$E Om gH$Vo h¢& Bg‘| Qy>b Ho$ bmoqS>J AZbmoqS>J Ho$ {bE amo~mo H$m {dH$ën ^r CnbãY h¡& Bg ‘erZ Ho$
"’$mB' gå‘mZ H$m ñdrH$ma H$aVo hþE {dS>‘m Ho$ A{YH$mar Ed§ VH$ZrH$s {deofk
{bE H$‘ OJh Amdí¶H$ h¡ Am¡a ໶mV NUMROTO gmâQ>do¶a n¡Ho$O BñVo‘mb H$aVo hþE Bggo {deof Qy>b Ed§ àmo’$mBb Qy>b H$m {Z‘m©U H$a gH$Vo h¢& h‘mar ‘erZ IoT H$s j‘Vm aIVr h¡& BH$moJ«mB§S> SX5 {b‘mo ‘erZ H$s {deofVmAm| ‘| {Z˶ gwYma bmZo Am¡a ¶h ‘erZ {dXoer ~mOmam| ‘| {Z¶m©V H$aZo H$s h‘mar ^{dî¶H$mbrZ ¶moOZm h¡& Am§V[aH$ Om§M Am¡a narjU {H$gr ^maVr¶ H§$nZr Ûmam bKw ì¶mg Ho$ Qy>b ~ZmZo dmbo Eogo ‘erZ H$m {Z‘m©U nhbr ~ma hþAm h¡, Bg{bE h‘Zo AnZr ’¡$ŠQ>ar ‘| BgH$s Jhar Am¡a {dñVm[aV Om§M H$s h¡& ¶h ‘erZ, Qy>b Ho$ Zmn Ho$ ±5 ‘mBH«$moZ H$s gr‘m (S>mB‘oÝeZb Q>m°baÝg) ‘| Qy>b ~ZmZo Ho$ {bE gj‘ h¡&
‘erZ ghr dmVmdaU (Vmn‘mZ {Z¶§{ÌV) ‘| aIr OmE Am¡a C{MV H$ƒr gm‘J«r BñVo‘mb H$s OmE Vmo ±2 ‘mBH«$moZ go H$‘ Q>m°baÝg Ho$ ‘mn H$m Qy>b ^r Bg ‘erZ na ~ZmZm ‘w‘{H$Z h¡& ‘erZ H$s aMZm ‘O~yV hmoZo go, ‘erZ H$m H§$nZm| Ho$ H$maU {hbZm bJ^J eyݶ h¡& Bg{bE 0.5 {‘‘r. ì¶mg H$s ì¶m{á dmbo Qy>b na, ñbmBS> ¶m Aݶ KQ>H$m| Ho$ g§MbZ go, hmoZo dmbm n[aUm‘ ZJʶ h¡& BgHo$ Abmdm, br{Z¶a ‘moeZ JmBS>do VH$ZrH$ H$s ‘XX go h‘ ñbmBS> Ho$ ñWmZ H$s CËH¥$ï> nwZamdV©Zr¶Vm nm gHo$& Bg‘| nm¶m OmZo dmbm n[aewÕ {Z¶§ÌU gM‘wM A{dœgZr¶ h¡& ñbmBS> Ho$ g§MbZ ‘| 1 ‘mBH«$moZ H$m ~Xbmd {H$¶m OmZo na Qy>b ‘| ^r 1 ‘mBH«$moZ H$m hr ~Xbmd {XIVm h¡& 3C CÚmoJm| H$mo gj‘ ~ZmZo dmbm ¶h ‘erZ "‘oH$ BZ B§{S>¶m' AmdmhZ Ho$ AZwgma ^maV ‘| hr ~Zm¶m J¶m h¡, Bg{bE CËnmXZ H$s bmJV ‘| ~MV Am¡a ~ohVarZ godm nmZm g§^d hþAm h¡& 0 9620538069 prabhakar.j@kennametal.com
Oo. à^mH$aOr ¶m§{ÌH$s A{^¶m§{ÌH$s ‘| ~r.Q>oH$. Cnm{Y nm H$a "{dS>‘m' H§$nZr ‘| 32 go A{YH$ gmb H$m‘ H$a aho h¢& {dS>‘m ‘| AmnZo ‘erZ {~pëS§>J Ho$ Agoåãbr Ed§ J«mhH$ godm O¡go {d^mJm| ‘| H$m‘ {H$¶m h¡& BH$moJ«mB§S>
SX5
{b‘mo ‘erZ H$s aMZm
24
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
gr.EZ.gr.
A{Zb AÌo
g§nmXH$, {H$Vm~ {d^mJ CÚ‘ àH$meZ àm. {b.
gm
'Eg' Ho$ Xmo pñn§S>b ‘erqZJ g|Q>a go CËnmXZ ‘| ~‹T>md
YmaU ‘erqZJ g|Q>a ‘| EH$ g‘¶ na EH$ hr H$m¶©dñVw na nyd©{Z{üV ¶§ÌU {H$¶m OmVm h¡& O~ CËnmXZ Ho$ {bE g‘¶ H$‘ Am¡a g§»¶m Á¶mXm hmoVr h¡, Vmo Ano{jV CËnmXZ H$aZo hoVw ‘erZ H$s CËnmXZ j‘Vm go Á¶mXm CËnmXZ H$aZo H$s Amdí¶H$Vm hmoVr h¡, V~ Cg na ‘¶m©Xm AmVr h¡& Eogr pñWVr ‘| Oê$aV go A{YH$ ‘erZ IarX H$a CZH$s ghm¶Vm go CËnmXZ H$s nyVu H$aZo H$m {dH$ën àm¶… gm‘Zo AmVm h¡& bo{H$Z ‘erZ H$s H$s‘V Am¡a em°n âbmoa na bJZo dmbr A{YH$ OJh, D$Om©, ‘mZd g§gmYZ Am{X H$m {dMma H$aVo hþE Bg na ^r ‘¶m©Xm h¡& Bg {dH$ën ‘| CËnm{XV nwOm] H$s g§»¶m ~‹T>Zo Ho$ gmW CËnmXZ H$m IMm© ^r ~‹T>Vm h¡& nwUo Ho$ MmH$U Am¡Úmo{JH$ joÌ ‘| "¶e B§S>ñQ´>rO' H§$nZr pñWV h¡& 30 - 35 gmb nhbo ñWm{nV Bg H§$nZr Ho$ H$maImZo {d{^Þ eham| ‘| h¢ Am¡a g^r H$maImZm| ‘| ~XbVo hmbmVm| Ho$ AZwgma, ZE VH$ZrH$ H$s AmYw{ZH$ ‘erZm| H$m à¶moJ nyar ì¶mdgm{¶H$Vm Ho$ gmW hmo ahm h¡& Hw$N> gmb nhbo H§$nZr ‘| ewéAmV ‘| ~VmB© hþB© pñW{V n¡Xm hþB© Wr& H§$nZr ‘| CËnm{XV hmoZo dmbo H$B© ¶§Ì^mJm| ‘| go "H§$n¡{Z¶Z âb¢O' ({MÌ H«$. 1) ¶§Ì^mJ H$s EH$ ‘m{bH$m h¡& BgH$s Á¶m{‘Vr, AmH$ma Am¡a Zmnm| ‘| H$m’$s {d{dYVm h¡ Am¡a J«mhH$m| Ûmam CgH$s ‘m§J ^r A{YH$ h¡& H§$n¡{Z¶Z âb¢O H$m nyam ¶§ÌU CZHo$ AnZo gr.EZ.gr. ‘erZ na hmoVm Wm& Cg‘| go Hw$N> àH$ma H$m ¶§ÌU ({S´>qbJ, H$mC§Q>a {S´>qbJ, Q>¡qnJ Am¡a ñbm°Q> ‘erqZJ) CZHo$ 1 pñn§S>b dmbo dr.E‘. gr. na hmoVm Wm& âb¢O H$s Bg ‘m{bH$m
Oo{‘Zr Á¶w. EŠgEb ‘erZ
‘| go EH$ àH$ma ha ‘hrZo 70 go 80 hOma H$s ~‹S>r ‘mÌm ‘| ~Zm¶m OmVm Wm& bo{H$Z J«mhH$ H$mo Bg {Z‘m©U ‘| bJ^J 60% go 70% ~‹T>moVar H$s Anojm Wr& AWm©V CËnmXZj‘Vm bJ^J XþJwZr hmoZm Oê$ar ~Z J¶m& do g‘P nmE {H$ BgH$s nyVu ‘| dr.E‘.gr. H$s CËnmXZj‘Vm hr ~mYm ~Z ahr Wr& "¶e B§S>ñQ´>rO' Ho$ Rw>~oOr Zo ~Vm¶m ""J«mhH$ H$s ‘m§J nyar H$aZo Ho$ {bE Š¶m H$aZm Mm{hE, Bg ~mV na hmo aho {dMma{d‘e© ‘| "Eg ‘mBH«$mo‘¡{Q>H$' Ûmam {dH${gV {H$E JE "Oo{‘Zr' ‘erZ
{S´>b, H$mC§Q>a {S´>b Ed§ Q>¡n hmoZo dmbo
120° ‘|
8
hmoZo dmbo 3 Im§Mo
{MÌ H«$.1 : H§$n°{Z`Z âb¢O
{N>Ð
25
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
H$m {dH$ën gm‘Zo Am¶m& EH$ hr ‘erqZJ g|Q>a na EH$gmW Xmo EH$g‘mZ H$m¶©dñVwAm| na EH$ O¡gm ¶§ÌU {H$¶m, Vmo EH$ hr CËnmXZ g‘¶md{Y ‘| H$‘ go H$‘ Xmo H$m¶©dñVwE§ ¶§ÌU hmo H$a ‘erqZJ g|Q>a go ~mha {ZH$b|Jr& ’$bñdê$n CËnmXH$Vm H$ar~Z XþJwZr hmoJr, Bg g§H$ënZm na ¶h ‘erZ {dH${gV hþB© h¡ ¶h OmZH$mar h‘| {‘br&'' ¶e B§S>ñQ´>rO Zo AnZr Amdí¶H$Vm Am¡a ~mOma ‘| CnbãY ZdrZVmnyU© ‘erZ Ho$ {dH$ën H$mo Omo‹S>Vo hþE "Oo{‘Zr Á¶w. EŠg Eb' ‘m°S>b H$s ‘erZ IarXZo H$m {ZU©¶ ghr g‘¶ na {b¶m& H§$n¡{Z¶Z âb¢O Ho$ ¶§ÌU H$s nyar OmZH$mar hmoZo go g§^mì¶ IVam| Am¡a H${R>ZmB¶m| H$mo g‘P H$a nyar V¡¶mar Ho$ gmW Cg {ZU©¶ na A‘b {H$¶m J¶m& ¶o ‘erZ amoQ>ar n¡boQ> M|Oa Ho$ gmW IarXZo Ho$ H$maU H$m¶©dñVw
H§$n¡{Z¶Z âb¢O Ho$ ¶§ÌU H$s nyar OmZH$mar hmoZo go g§^mì¶ IVam| Am¡a H${R>ZmB¶m| H$mo g‘P H$a nyar V¡¶mar Ho$ gmW Cg {ZU©¶ na A‘b {H$¶m J¶m& ¶o ‘erZ amoQ>ar n¡boQ> M|Oa Ho$ gmW IarXZo Ho$ H$maU H$m¶©dñVw EH$ n¡boQ> na bmoS> Ed§ AZbmoS> H$aZo hoVw AbJ g‘¶ XoZo H$s Amdí¶H$Vm Zht Wr, Xÿgao n¡boQ> na ¶§ÌU hmoVo g‘¶ ¶h H$m‘ hmo OmVm Wm&
EH$ n¡boQ> na bmoS> Ed§ AZbmoS> H$aZo hoVw AbJ g‘¶ XoZo H$s Amdí¶H$Vm Zht Wr, Xÿgao n¡boQ> na ¶§ÌU hmoVo g‘¶ ¶h H$m‘ hmo OmVm Wm& H§$n¡{Z¶Z âb¢O H$m ¶§ÌU "Oo{‘Zr Á¶w. EŠg Eb' ‘erZ na Xmo VarH$m| go H$aZo H$m {ZU©¶ H§$nZr Zo {b¶m& Bg ‘erZ Ho$ X Am¡a Y Ajm| Ho$ Zmn AZwH«$‘ go 500 {‘‘r. Am¡a 450 {‘‘r. h¢ Am¡a XmoZmo pñn§S>b ‘| 250 {‘‘r. H$s Xÿar h¡& nhbm goQ>An : {S´>qbJ, H$mC§Q>a {S´>qbJ Am¡a Q>¡qnJ Bg‘| nhbo EH$ Eogm {’$Šüa ~Zm¶m J¶m {H$ CgHo$ Cn¶moJ go H§$n¡{Z¶Z âb¢O H$m ¶§ÌU {H$¶m OmZo dmbm n¥ð> pñn§S>b H$s Va’$ aIZm g§^d hþAm& H§$n¡{Z¶Z âb¢O H$m ~mhar ì¶mg (OD) bJ^J 115 {‘‘r. h¡& Bg ì¶mg Ho$
AZwgma, Q>o~b na hmoZo dmbo 500 X 450 {‘‘r. Ho$ Mm¡H$moa ‘| ({Og joÌ ‘| pñn§S>b AmgmZr go nhþ§M gH$Vo h¢) 4 H§$n¡{Z¶Z âb¢O EH$ gmW ¶§ÌU hoVw {’$Šüa na bJm gH$Vo h¢ ({MÌ H«$. 2)& âb¢O H$gZm AmgmZ ~ZmZo Ho$ {bE H$m¡boQ> Q>mBn bmoHo$Q>a H$m à¶moJ {H$¶m& Bggo EH$ n¡boQ> na ¶§ÌU Omar aIVo hþE Xÿgao n¡boQ> na, Ohm± H$m ¶§ÌU nyam hmo MwH$m h¡, ¶§ÌU H$s hþB© âb¢O H$mo CVma H$a AJbr âb¢O M‹T>m H$a H$gZo H$m H$m‘ Cgr g‘¶ AmgmZr go H$a gH$Vo h¢& Xÿgam goQ>An : ñbm°Q> ‘erqZJ H§$n¡{Z¶Z âb¢O Ho$ EH$ Va’$ Ho$ g‘Vb n¥ð> na 120° Ho$ H$moU ‘| EH$g‘mZ AmH$ma Ho$ 3 Im§Mo§ (ñbm°Q>) Xem©E JE h¢& Oo{‘Zr ‘erZ H$mo X, Y, Z ¶o VrZ hr Aj h¢& AJa ‘erZ H$s
H§$n¡{Z¶Z âb¢O VWm Cg na hmoZo dmbo {N>Ðm| H$m narjU H$aZo dmbm {’$Šüa
{MÌ H«$.
2 : Mma
H§$n¡{Z¶Z âb¢O {~R>mZo ¶mo½¶ nhbo goQ>An H$m {’$Šüa
26
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
gr.EZ.gr. ‘m¡OyXm aMZm ‘| Bg âb¢O Ho$ EH$ hr Im§Mo H$m ¶§ÌU H$aZm hmoVm Vmo EH$ hr nH$‹S> ‘| ¶h H$m‘ g§^d Wm& 3 Im§Mm| H$m ¶§ÌU H$aZm hmo Vmo EH$ Im§Mm nyam hmo OmZo Ho$ ~mX âb¢O ‹T>rbr H$a Ho$ Cgo 120° ‘| Kw‘m H$a {’$a go H$g Ho$ ¶§ÌU H$aZm Am¡a ¶hr H$m‘ Vrgar ~ma H$aZm ¶h EH$ {dH$ën Wm& bo{H$Z Bg‘| VrZm| Im§Mm| H$m Ano{jV pñW{VO nañnag§~§Y (B§Q>a[aboeZ) bJmVma nmZo na ‘¶m©Xm Am gH$Vr Wr& Bggo CËnmXH$Vm ^r H$m’$s H$‘ hmoZo H$s g§^mdZm Wr& Bg na ¶e B§S>ñQ´>rO Zo hb {ZH$mbm {OgHo$ AZwgma gr.EZ.gr. {Z¶§{ÌV EH$ Am‹S>m amoQ>ar B§S>opŠg§J hoS> bJm¶m J¶m& Oo{‘Zr H$mo Xmo pñn§S>b hmoZo Ho$ H$maU Cgr Xÿar na (250 {‘‘r.) Xmo B§S>opŠg§J hoS> bJm H$a EH$ hr gmB{H$b ‘| Xmo âb¢O H$m ¶§ÌU g§^d {H$¶m ({MÌ H«$. 3)& Bg à{H«$¶m H$mo AÀN>r Vah OmZZo Ho$ {bE ¶h QR H$moS> ‘mo~mBb ’$moZ na ñH¡$Z H$a Ho$ dr{S>¶mo XopIE& (Bg {’$p둧J Ho$ Xm¡amZ Hy$b§Q> ~§X H$aZm Oê$ar Wm& nmR>H$m| H$mo ¶§ÌU H$s R>rH$ go OmZH$mar {‘bZo Ho$ {bE Im§M H$m ¶§ÌU nyam hmo MwH$s âb¢O H$mo H$g H$a {M{ÌV {H$¶m J¶m h¡&) g§jon ‘| H$hm OmE Vmo, amoQ>ar B§S>opŠg§J
{MÌ H«$.
3
{MÌ H«$.
hoS> H$s ghm¶Vm go ‘erZ na EH$ Am¡a ZE Aj H$m {Z‘m©U {H$¶m J¶m Am¡a AnojmZwgma CËnmXH$Vm ~‹T>mB© JB©& ¶e B§S>ñQ´>rO Ho$ ‘erZ em°n ‘| {~R>mE hþE Oo{‘Zr ‘erZ Ho$ H$m¶©àXe©Z Ho$ ~mao ‘| nyN>Zo na Rw>~oOr Zo ~Vm¶m ""h‘mao ¶hm± H§$n¡{Z¶Z âb¢O Ho$ gmao àH$mam| H$m {Z‘m©U AÀN>r JwUdÎmm Ho$ gmW hmo ahm Wm& J«mhH$ Zo ‘m§J ~‹T>mZo Ho$ H$maU h‘Zo CËnmXH$Vm ~‹T>mZo hoVw ¶o ‘erZ IarXo&
: Xmo H§$n¡{Z¶Z âb¢O na EH$gmW ¶§ÌU
4
XþJwZr CËnmXH$Vm nmB© OmZo go h‘mam ¶h {ZU©¶ ghr gm{~V hþAm''& ‘erqZJ g|Q>a H$s VwbZm ‘| {Q‰>Z pñn§S>b H$s H$s‘V 60% A{YH$ h¡& dV©‘mZ ‘| ¶e B§S>ñQ´>rO CZHo$ J«mhH$ H$mo ha ‘hrZo bJ^J S>o‹T> bmI H§$n¡{Z¶Z âb¢O AmnyV© H$aVr h¡& {MÌ H«$. 4 ‘| Oo{‘Zr ‘m{bH$m H$m EH$ ‘m°S>b Xem©¶m J¶m h¡& Bg ‘m°S>b H$s aMZm H$s Hw$N> {deofVmE§ Eogr h¢ • Bg ‘erZ ‘| {~bHw$b EH$ O¡go Xmo g‘mZm§Va pñn§S>b ahVo h¢, Bg{bE Bgo "{Q‰>Z pñn§S>b dmbm ‘erqZJ g|Q>a' H$hm OmVm h¡& ha pñn§S>b Ho$ ~mOy ‘| ñdV§Ì Qy>b M|Oa Am¡a Qy>b ‘¡Jo{OZ H$s aMZm H$s hmoVr h¡ ({MÌ H«$. 5 Am¡a 6)& • BZ Xmo pñn§S>b ‘| {Z{üV Am¡a Z ~XbZo dmbr Xÿar hmoZo Ho$ H$maU Bg ‘erZ na EH$ gmW Xmo EH$g‘mZ H$m¶©dñVwAm| na EH$ O¡gm hr ¶§ÌU hmoVm h¡& • pñn§S>b, Qy>b M|Oa Am¡a Qy>b ‘¡Jo{OZ AbJ AbJ hmoZo na ^r Ajm| H$s ‘moQ>a| VWm {gñQ>‘ H§$Q´>moba gmPm {H$E OmVo h¢&
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
27
28
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
gr.EZ.gr. Xmo Qy>b ‘¡Jo{OZ Qy>b M|Oa
pñn§S>b {MÌ H«$.
5
{MÌ H«$. 6
Oo{‘Zr ‘erZ Ho$ Cn¶moJ go {H$E JE Hw$N> H$m‘ H$m¶©dñVw
Am°naoeZ
hm{gb {H$¶m hþAm ¶§ÌU H$mb
H¡${bna hmCqgJ
{‘qbJ, J«yqdJ, 281 goH§$S> J¢J {‘qbJ, (4 H$m¶©dñVwAm| Ho$ {S´>qbJ, {bE) M¢’$[a¨J, arq‘J
H¡${bna hmCqgJ Am¡a A¡H§ $a ßboQ>
{‘qbJ, {S´>qbJ, hmCqgJ Q>°qnJ 34 goH§$S>/H$m¶©dñVw A¡H§ $a ßboQ> 28 goH§$S>/H$m¶©dñVw
am°H$a Am‘© BZboQ> Am¡a EŠOmñQ>
Am°¶b hmob {S´>qbJ
nhbm goQ>An 12.4 goH§$S>/H$m¶©dñVw Xÿgam goQ>An 11.25 goH§$S>/ H$m¶©dñVw
H$da Ama.EM.
{‘qbJ, {S´>qbJ
109 goH§$S> (2 H$m¶©dñVwAm|
Ho$ {bE)
• ¶§ÌU go {ZH$br {Mn VWm YmVw H$s ~a {ZMbo Q´>o ‘| go ‘erZ Ho$ ~mha {ZH$mbZo dmbr àUmbr ^r gmPm H$s hmoVr h¡& • J«mhH$ H$s Amdí¶H$VmZwgma H$m¶©dñVw bmoS> AZbmoS> H$aZo H$m g‘¶ ~MmZo Ho$ {bE Jmob Ky‘Zo dmbm n¡boQ> M|Oa {‘b gH$Vm h¡& Bgr Vah goQ>An ~XbZo H$m g‘¶md{Y KQ>m H$a CËnmXH$Vm ~‹T>mZo Ho$ {bE ha n¡boQ> na B§S>opŠg§J Q>o~b ^r {X¶m Om gH$Vm h¡& ¶o gw{dYmE§ d¡H$pënH$ hmoVr h¢& • Bg àH$ma Oo{‘Zr {garO Ho$ ‘erqZJ g|Q>a CËnmXH$Vm Am¡a CËnmXZ H$s bmJV BZ XmoZm| H$m AMyH$ g§VwbZ g§^mbVo h¢& Bgr H$maU do EH$ O¡gr H$m¶©dñVwAm| H$m {Z‘m©U ~‹S>r ‘mÌm ‘| H$aZo hoVw AmXe© ‘mZo OmVo h¢& Hw$N> ‘mZH$m| na {Q‰>Z pñn§S>b gr.EZ. gr. ‘erqZJ g|Q>a H$s VwbZm EH$ pñn§S>b dmbo ‘erqZJ g|Q>a go Bg àH$ma hmo gH$Vr h¡& (g§X^© Ho$ {bE {MÌ H«$. 7 Am¡a 8 XoI|) • Bg ‘erZ Ho$ {bE, EH$ pñn§S>b dmbo ‘erqZJ g|Q>a H$s VwbZm ‘| bJ^J 15% go 20% A{YH$ OJh Amdí¶H$ hmoVr h¡& • Bg ‘erZ Ho$ àmoJ«¡q‘J ‘| Am¡a EH$ pñn§S>b dmbo ‘erqZJ g|Q>a Ho$ àmoJ«¡q‘J ‘| Á¶mXm A§Va Zht hmoVm h¡& • bo{H$Z Bg ‘erZ go CËnmXH$Vm bJ^J XþJwZr {‘bVr h¡&
29
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
My§{H$ Xmo Qy>b Xmo AbJ AbJ àH$ma H$m ¶§ÌU H$aVo h¢, CZH$m goqQ>J H$aZo ‘| VWm {Kgm ¶m Qy>Q>m hþAm Qy>b ~XbZo ‘| H$moB© {X¸$V Zht hmoVr h¡& EH$ goqQ>J ‘mñQ>a na Qy>b H$s ZmoH$ aI H$a CgH$s b§~mB© goQ> H$aZo go H$m‘ hmo OmVm h¡& {MÌ H«$.
7
: {Q‰>Z pñn§S>b ‘erqZJ g|Q>a
{MÌ H«$.
• Am°naoQ>a H$s g§»¶m 2 Ho$ ~Om¶ 1 hmoVr h¡& ¶e B§S>ñQ´>rO ‘| BñVo‘mb hmoZo dmbo g^r Oo{‘Zr ‘erZ na ~ZZo dmbr H$m¶©dñVwAm| na Amanma OmZo dmbo {S´>b, CZ na H$mC§Q>a {S´>b Am¡a Q>¡n O¡go {d{eï> H$m¶©{d{Y {H$E OmVo h¢& My§{H$ Xmo Qy>b Xmo AbJ AbJ àH$ma H$m ¶§ÌU H$aVo h¢, CZH$m goqQ>J H$aZo ‘| VWm {Kgm ¶m Qy>Q>m hþAm Qy>b ~XbZo ‘| H$moB© {X¸$V Zht hmoVr h¡& EH$ goqQ>J ‘mñQ>a na Qy>b H$s ZmoH$ aI H$a CgH$s b§~mB© goQ> H$aZo go
8
: EH$ pñn§S>b ‘erqZJ g|Q>a
H$m‘ hmo OmVm h¡& g^r {N>Ð Amanma hmoZo go d{Q>©H$b Aj (Z Aj) H$s JhamB© ‘| Wmo‹S>m ’$H©$ AmZo go ^r H$m¶©dñVw H$s JwUdÎmm na Á¶mXm Aga Zht hmoVm Š¶m|{H$ Cg ‘mZH$ na Q>m°baÝg H$m’$s ahVm h¡& bo{H$Z {H$gr dH©$em°n ‘| Oo{‘Zr ‘erZ na Amanma Z hmoZo dmbm {N>Ð (ãbmB§S> hmob) ¶m ŠbmoO Q>m°baÝg dmbm ñQ>on ~moa H$aZm h¡ Vmo d{Q>©H$b (Z) Aj go Ow‹S>o hþE JwUdÎmm ‘mZH$m| na XmoZmo Qy>b Ûmam nmE OmZo dmbo n[aUm‘ {~bHw$b EH$ O¡go hmoZo H$s MwZm¡Vr {Z{üV
‘erZ ‘m°S>b
EH$ pñn§S>b dr.E‘.gr. E‘.gr.dr. - 400 (amoQ>ar n¡boQ> M|Oa Ho$ gmW)
{Q‰>Z pñn§S>b dr.E‘.gr. Oo{‘Zr Á¶w. EŠg Eb (amoQ>ar n¡boQ> M|Oa Ho$ gmW)
¶§ÌU H$mb/H$m¶©dñVw ({‘ZQ>)
2.77
1.45
{Z‘m©U H$s JB© H$m¶©dñVwAm| H$s g§»¶m/df© l{‘H$m| H$s g§»¶m ‘erZ Ho$ {bE Amdí¶H$ OJh b§~mB© X Mm¡‹S>mB© X D$§MmB© ({‘‘r.) d¥{Õ (%)
1,24,000
2,35,862
0.5
0.5
3200 X 4500 X 3150 3900 X 4300 X 3800
90.21
Vm{bH$m H«$.
1
ê$n go gm‘Zo AmEJr& BgH$m H$maU h¡ BñVo‘mb hmoZo dmbo Xmo Qy>b Ho$ pñn§S>b H$s JoO ßboZ go Xÿar (Qy>b Am°’$goQ>)& CZ Qy>b H$s {KgmB© ¶m XþK©Q>Zm go Qy>b Qy>Q>Zo H$s g§^mdZm {^Þ hmoJr& BZ g~ ~mVm| na {Z¶§ÌU nmZo Ho$ {bE ~hþV ‘ohZV go gmdYmZr Ho$ Cnm¶ ~aVZo hm|Jo, O¡go {H$ Qy>b goqQ>J Ho$ {bE {deof ‘mñQ>a& gmW hr nyar hmo MwH$s H$m¶©dñVwAm| Ho$ narjU Ho$ {bE Img bo{H$Z BñVo‘mb ‘| gw{dYmOZH$ JoO {Z‘m©U H$a Ho$ CÝh| à‘m{UV ~ZmZm& gmW hr H$m¶©dñVw Ho$ narjU H$s ~ma§~maVm ~‹T>m H$a CgH$m AZwemgZ Ed§ gQ>rH$Vm go nmbZ ^r H$aZm hmoJm& Hw$N> Aݶ dmhZ CÚmoJm| ‘| Oo{‘Zr {Q‰>Z pñn§S>b ‘erqZJ g|Q>a Ho$ à¶moJ go CZHo$ Hw$N> ¶m§{ÌH$ nwOm] Ho$ ¶§ÌU ‘| CÝh| àmá hþE bm^ g§jon ‘| XoIVo h¢& dmhZ CÚmoJ ‘| bJZo dmbo ~wb {J¶a H$m ¶§ÌU Bg CÚmoJ ‘| nhbo ~wb {J¶a Ho$ ãb¢H$ H$m ¶§ÌU ({MÌ H«$. 9) EH$ pñn§S>b dmbo dr.E‘.gr. na {H$¶m OmVm Wm& CgH$s OJh Oo{‘Zr Ho$ {Q‰>Z pñn§S>b ‘erqZJ g|Q>a H$m à¶moJ {H$¶m J¶m& BgHo$ H$maU hþE bm^ Vm{bH$m H«$. 1 ‘| Xem©E JE h¢&
30
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
31
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
{MÌ H«$. 9 : ~wb {J¶a
{MÌ H«$.
EH$ pñn§S>b dr.E‘.gr.
{Q‰>Z pñn§S>b dr.E‘.gr.
‘erZ ‘m°S>b
E‘.gr.dr. - 400 (amoQ>ar Oo{‘Zr Á¶w. EŠg Eb n¡boQ> M|Oa Ho$ gmW) (amoQ>ar n¡boQ> M|Oa Ho$ gmW)
¶§ÌU H$mb/H$m¶©dñVw ({‘ZQ>)
0.59
0.36
{Z‘m©U H$s JB© H$m¶©dñVwAm| H$s g§»¶m/df©
5,80,000
9,50,000
l{‘H$m| H$s g§»¶m
1
1
‘erZ Ho$ {bE Amdí¶H$ OJh b§~mB© X Mm¡S>mB© X D$§MmB© ({‘‘r.)
3200 X 4500 X 3150
3900 X 4300 X 3800
d¥{Õ (%)
-
63.79
Vm{bH$m H«$.
Die & Mould Wind Power Shipbuilding
10 :
H$ZopŠQ>§J am°S>
H$ZopŠQ>§J am°S> H$m ¶§ÌU {MÌ H«$. 10 ‘| Xem©E hþE H$ZopŠQ>§J am°S> H$m ¶§ÌU nhbo EH$ pñn§S>b dmbo dr.E‘.gr. na {H$¶m OmVm Wm& ~mX ‘| CgH$s OJh Oo{‘Zr Ho$ {Q‰>Z pñn§S>b ‘erqZJ g|Q>a H$m à¶moJ hþAm& Bggo hþE bm^ Vm{bH$m H«$. 2 ‘| Xem©E JE h¢& 0 9822267044 anil.atre@udyamprakashan.com
A{Zb AÌoOr ¶m§{ÌH$s A{^¶§Vm h¡& AmnH$mo CËnmXZ joÌ, Am°naoeZb E³gbÝg Am¡a ZE CËnmX {dH$mg H$aZo H$m Jham AZw^d h¡& Amn CÚ‘ àH$meZ ‘| {H$Vm~m| Ho$ g§nmXH$ h¡&
2
Railway
Miniature
Aerospace Power Generation Automotive
General
32
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
gr.EZ.gr.
amOoe åhmamobH$a ñdV§Ì gbmhJma
C
EM.E‘.gr.: ¶§ÌU à{H«$¶m Ho$ {bE Aìdb
ƒ ñVa H$s gQ>rH$Vm, g§aMZm H$s ‘O~yVr, H$m‘ ‘| ~hþn¶mo{JVm, EH$gmW {d{^Þ H$m¶© H$a nmZo H$s (‘ëQ>rQ>mpñH§$J) Ed§ ^mar VWm ZmOwH$ XmoZm| Vah H$s H$m¶©dñVwAm| na H$m‘ H$aZo H$s j‘Vm, J{V, AJm}Zm°{‘Šg (¶m{Z H$‘ go H$‘ ‘mZdr¶ l‘ ‘| H$m¶©) O¡gr gmar {deofVmE§ Am¡a BZ Iy{~¶m| Ho$ {bE ݶyZV‘ OJh Amdí¶H$ hmoZo dmbm ‘erZ Amn MmhVo h¢ Vmo hm°[aOm°ÝQ>b ‘erqZJ g|Q>a ({MÌ H«$. 1) EH$ gdm}ËH¥$ï> {dH$ën h¡& BZ g^r Am¡a H$B© Aݶ nhbwAm| ‘| ^r ¶h ‘erZ Aìdb ñWmZ H$m H$m¶©àXe©Z XoVr h¡& Bg boI ‘| h‘ {d{^Þ H$gm¡{Q>¶m| na Bg ‘erZ H$s loð>VmE§ Ed§ Hw$N> ‘¶m©XmE§ ^r g‘PZo H$m à¶mg H$a|Jo& Am‹S>m (hm°[aOm°ÝQ>b) pñn§S>b 1. N>oX ~ZmZo H$s à{H«$¶m ‘| {Mn AÀN>r Vah go Xÿa bo OmZm g§^d hmoVm h¡& 2. {‘qbJ à{H«$¶m ‘| ZrMo {JaZo dmbr {Mn ({MÌ H«$. 2) 3. b§~o nwOm] ‘| b§~mB© H$s {Xem ‘| aho
{MÌ H«$. 1 : hm°[aOm°ÝQ>b ‘erqZJ g|Q>a
H$m¶© AmgmZr go {H$E OmVo h¢& AMyH$Vm Ed§ J{V {H$gr ^r {H$ñ‘ Ho$ gr.EZ.gr. ‘erZ go {OVZr AMyH$Vm nmB© OmVr h¡, CVZr hr ¶h ‘erZ ^r XoVm h¡& EM.E‘.gr. ‘| H$qQ>J Qy>b H$s gaH$Zo H$s J{V (’$sS>), Qy>b H$m OëX g§MbZ, Qy>b VWm H$m¶©dñVw
{MÌ H«$. 2 : AmgmZr go ZrMo {JaZo dmbr {Mn
~XbZm Am{X g^r n¡am‘rQ>a Cƒ loUr Ho$ nmE Om gH$Vo h¢& ~hþn¶moJr (âbopŠO~b) Ed§ ~hþH$m¶©H$ (‘ëQ>rQ>mpñH§$J) g§MbZ hoVw ~w{Z¶mXr 3 Ajm| Ho$ Abmdm EH$ Mm¡Wm Aj ^r AmgmZr go {‘bVm h¡& Bg Aj na H$m¶©dñVw Ky‘ gH$Vr h¡ ¶m CgHo$ g§X^© ‘| H$m¶©dñVw H$m ñWmZ{ZYm©aU {H$¶m Om gH$Vm h¡& Bg àH$ma, H$m¶©dñVw ‘erZ Ho$ ~oS> na aI H$a Mmam| {XemAm| (CÎma, X{jU, nya~ Am¡a n{ü‘) VWm Cn{XemAm| go ¶§ÌU H$a gH$Vo h¢& ¶h h‘mao {bE ~hþV ~‹S>m bm^ h¡& Am‹S>o pñn§S>b Ho$ bm^ Am¡a gr.EZ.gr. H$s Cƒ ñVar¶ AMyH$Vm Ho$ gmW Mm¡Wo Aj H$m {‘bmn hmoZo go h‘mao nmg ¶§ÌU H$s {demb j‘Vm CnbãY hmoVr h¡ ({MÌ H«$. 3)& Bg ‘ëQ>rQ>mpñH§$J Ho$ H$maU goQ>An H$s g§»¶m H$‘ hmoVr h¡ Am¡a goQ>An
33
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
Y Aj
B Aj
X Aj
Z Aj
{MÌ H«$. 3 : EM.E‘.gr. H$s Aj aMZm
~Xbo {~Zm H$m¶©dñVw na H$B© H$m‘ {H$E Om gH$Vo h¢& goQ>An H$s g§»¶m KQ>Zo go {H$gr ^r CËnmXZ {d{Y ‘| {‘bZo dmbo bm^ AbJ go ~VmZo H$s Oê$aV Zht h¡& g~ go H$m¶©j‘ CËnmXZ à{H«$¶m H$m {dH$mg H$aZo Ho$ {bE àmogog S>odbn‘|Q> B§OrZr¶a Ed§ Qy>b {S>OmBZa Ho$ {bE EM.E‘.gr. Ho$ ê$n ‘| H$B© ZE {dH$ën gm‘Zo AmVo h¢& EM.E‘.gr. H$m EH$ ‘hËdnyU© nhbw ¶h h¡ {H$ BgHo$ AmZo go ¶§ÌU joÌ Ho$ AZw‘mZ Am¡a {hgm~ hr ~Xb JE h¢& "~‹S>o H$m‘ Ho$ {bE ~‹S>m ‘erZ' ¶h YmaUm A~ VH$ Mbr AmB© Wr& A~ Cgo gwYma H$a H$hm Om gH$Vm h¡ {H$ gw{dYm Ho$ AZwgma "~‹S>r ‘mÌm ‘| H$aZo Ho$ H$B© N>moQ>o H$m‘m| Ho$ {bE ~‹S>m ‘erZ'& Š¶m|{H$ N>moQ>o AmH$ma H$s EH$ go A{YH$ H$m¶©dñVwE§ Bg ‘erZ na EH$gmW {~R>m H$a CZH$m ¶§ÌU nyd©{Z{üV àmoJ«¡‘ Ho$
AZwgma H$a gH$Vo h¢& n¡boQ> H$m à¶moJ H$a Ho$ goQ>An H$m g‘¶ ~Mm gH$Vo h¢ Am¡a CËnmXH$Vm ^r ~‹T>mB© Om gH$Vr h¡& H$m¶© H$s Á¶mXmVa Oê$aVm| Ho$ AZwgma AbJ AbJ Vah go Qy>b nH$‹S>Zo H$s gw{dYm XoZo dmbo Qy>b M|Oa Ho$ gmW EM.E‘.gr. IarXm Om gH$Vm h¡& hm°[aOm°ÝQ>b {‘qbJ ‘erZ, hm°[aOm°ÝQ>b qgJb/S>~b E§S>oS> ~mo[a¨J ‘erZ, {S´>qbJ Ed§ Q>¡qnJ ‘erZ, JZ {S´>qbJ ‘erZ BZ nma§n[aH$ CËnmXZ ‘erZm| Ho$ H$m‘ EH$ EM.E‘.gr. H$a gH$Vm h¡& {d{^Þ {H$ñ‘ Ho$ Qy>b Ed§ à{H«$¶mE§ g§^mbZo H$s H$m{~{b¶V Ho$ Abmdm EM.E‘.gr. ‘|, n¡boQ> M|Oa H$s ‘XX go, {d{^Þ {’$Šüa g§^mbZo H$s j‘Vm ^r hmoVr h¡& ~¡M gmBO N>moQ>m hmoZo Ho$ H$maU ¶{X AmnH$mo ~ma ~ma goQ>An ~XbZo H$s Oê$aV n‹S>Vr hmo Vmo Amn ñWm¶r ê$n go {’$Šüa bJm¶m hþAm A{V[aº$ (ñno¶a) n¡boQ> V¡¶ma aI gH$Vo h¢& goQ>An ~XbZo Ho$ g‘¶ na Ho$db n¡boQ> ~XbZo go AmnH$m H$m‘ hmo OmEJm& n¡boQ> ~XbZo H$s Bg {deofVm Ho$ H$maU àmogog B§OrZr¶a H$mo AnZo H$m¶© ‘| H$B© Am¡a ZE {dH$ën CnbãY hmo OmVo h¢ ({MÌ H«$. 4)&
n¡boQ> M|Oa
{MÌ H«$. 4 : n¡boQ> M|Oa dmbm EM.E‘.gr.
34
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
gr.EZ.gr.
g§MbZ hoVw ~w{Z¶mXr 3 Ajm| Ho$ Abmdm EH$ Mm¡Wm Aj ^r AmgmZr go {‘bVm h¡& Bg Aj na H$m¶©dñVw Ky‘ gH$Vr h¡ ¶m CgHo$ g§X^© ‘| H$m¶©dñVw H$m ñWmZ{ZYm©aU {H$¶m Om gH$Vm h¡& Bg àH$ma, H$m¶©dñVw ‘erZ Ho$ ~oS> na aI H$a Mmam| {XemAm| (CÎma, X{jU, nya~ Am¡a n{ü‘) VWm Cn{XemAm| go ¶§ÌU H$a gH$Vo h¢&
g§aMZm H$s ‘O~yVr X Am¡a Z Aj O‘rZ go g‘mZmÝVa ahVo h¢ Am¡a Am‘Vm¡a na do Y Aj (Omo O‘rZ go b§~ê$n hmoVm h¡) go ~‹S>o hmoVo h¢& Bg Vah H$s g§aMZm ‘| Vb (~og) Mm¡‹S>m hmoVm h¡ Am¡a ‘erZ H$m JwéËd‘ܶ ZrMo, ¶m{Z O‘rZ Ho$ ZOXrH$ hmoVm h¡& Bggo ‘erZ H$s g§aMZm ‘| AÀN>r ‘O~yVr {‘bVr h¡ Am¡a Cg dOh go b§~o g‘¶ VH$ AÀN>m H$m¶©àXe©Z Ed§ Cƒ H$V©Zj‘Vm ^r {‘bVr h¡& H$m¶©dñVw g§^mbZm Ed§ AJm}Zm°{‘Šg n¡boQ> ~XbZo H$s I{g¶V go EH$ AJm}Zm°{‘H$ bmoqS>J/AZbmoqS>J ñQ>oeZ CnbãY hmo OmVm h¡& ‘erZ H$m AmdV©Z H$mb (gmB{H$b Q>mB‘) H$mo {~Zm ~Xbo bmoqS>J AZbmoqS>J H$aZm ‘w‘{H$Z hmoVm h¡& ^mar H$m¶©dñVw na H$m‘ H$aVo g‘¶ ¶h ~hþV hr Cn¶moJr gm{~V hmoVm h¡&
ñdMm{bV n¡boQ> M|Oa Ho$ H$maU {H$gr ^r H$m‘ Ho$ AmdV©Z H$mb Ho$ Xm¡amZ bmoqS>J AZbmoqS>J Ho$ {bE Oê$ar g‘¶md{Y g‘mZ ahVr h¡, Cg na Am°naoQ>a H$s H$m¶©j‘Vm H$m H$moB© à^md Zht hmoVm& {H$’$m¶Vr D$nar ~mVm| go EM.E‘.gr. {Z…g§Xoh Aìdb JwUdÎmm H$m H$m¶©àXe©Z XoZo dmbr ‘erZ gm{~V hmoVr h¡& bo{H$Z H$ht ^r Aìdb JwUdÎmm Ho$ {bE Xm‘ ^r Cgr ñVa H$m MwH$mZm n‹S>Vm h¡& EM.E‘.gr. Ho$ ~mao ‘| ^r ¶h gM h¡& na§Vw nhbo Xr JB© g^r {deofVmAm| VWm CZgo {‘bZo dmbo bm^m| Ho$ H$maU ¶h ~mV ñdrH$m¶© h¡ {H$ EM.E‘.gr. XrK©H$mb Ho$ {bE EH$ {ddoH$s ny§{O{Zdoe h¡& ^maVr¶ ‘erZ CËnmXH$ EM.E‘.gr. ~ZmZo H$s AnZr j‘Vm ~‹T>m aho h¢ Am¡a CZHo$ {Z‘m©U na hmoZo dmbr bmJV KQ>m aho h¢& Bg{bE AmZo dmbo {XZm| ‘| ^maV H$s Á¶mXm go Á¶mXm ’¡$ŠQ>[a¶m| ‘| ~‹S>r ‘mÌm ‘| EM.E‘.gr. ZOa AmZo bJ|Jo ¶h {Z{üV h¡& EH$ hr {H$ñ‘ H$s H$m¶©dñVw ~ZmZo Ho$ {bE Eg.nr.E‘. H$m {dH$ën {H$’$m¶Vr h¡ ({MÌ H«$. 5)& bo{H$Z {’$bhmb {S>OmBZ ‘| {Za§Va ~Xbmd hmoVo ahVo h¢, V~ EM.E‘.gr. Cn¶moJr gm{~V hmo gH$Vm h¡& AmJo Xr hþB© {‘gmb go ¶h ~mV A{YH$ ñnï> hmo OmEJr&
Ho$g ñQ>S>r
{MÌ H«$. 5 : à{V{Z{YH$ Eg.nr.E‘.
ñnoeb nn©O ‘erZ
hm°[aOm°ÝQ>b ‘erqZJ g|Q>a
14
2 ‘erZ 4 {’$Šüa (4 n¡boQ> na)
Eg.nr.E‘. Am¡a 1 dr.E‘.gr. (Hw$b 15 ‘erZ) 15 AbJ AbJ goQ>An& b§~H$moU ‘| 6 n¥ð> Am¡a Aݶ H$moUm| ‘| 3 n¥ð> 120 H$m¶©dñVw (à{V {XZ) à{V 10 {‘ZQ> 1 H$m¶©dñVw V¡¶ma hmoVr h¡ (3000 H$m¶©dñVw à{V ‘mh)& {Zdoe bJ^J 16 go 18 H$amo‹S> én¶o
4
Am¡a 4 goQ>An
AbJ AbJ goQ>An& b§~H$moU ‘| 6 n¥ð> Am¡a Aݶ H$moUm| ‘| 3 n¥ð> 20 H$m¶©dñVw (à{V {XZ, 3 {eâQ> ‘|) à{V 65 {‘ZQ> 1 H$m¶©dñVw V¡¶ma hmoVr h¡ (500 H$m¶©dñVw à{V ‘mh)& {Zdoe bJ^J 4 go 5 H$amo‹S> én¶o
Vm{bH$m H«$.
1
H«¢$H$ Ho$g H$m ¶§ÌU {Og H«¢$H$ Ho$g ({gqbS>a ãbm°H$) H$m ¶§ÌU EM.E‘.gr. na H$aZm h¡ dh {MÌ H«$. 6 ‘| Xem©¶m J¶m h¡& {gqbS>a ãbm°H$ Ho$ ¶§ÌU H$s VwbZm Vm{bH$m H«$. 1 ‘| h‘ XoI gH$Vo h¢ {H$ ¶{X ha ‘hrZo 3000 {gqbS>a ãbm°H$ H$m ¶§ÌU H$aZm hmo Am¡a CgH$s g§aMZm ‘| H$m’$s g‘¶ VH$ H$moB© ~Xbmd Z hmoZo dmbm hmo Vmo Eg.nr.E‘. BñVo‘mb H$aZm Oê$a {H$’$m¶Vr h¡& bo{H$Z AJa CËnmX H$s ~¡M H$‘ g§»¶m H$s hmo Am¡a CgH$s {S>OmBZ ‘| ~ma ~ma ~Xbmd hmoZo dmbo hm|
35
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
ñnoeb nn©O ‘erZ
hm°[aOm°ÝQ>b ‘erqZJ g|Q>a
{demb ‘mÌm ‘| CËnmXZ Ho$ {bE Cn¶moJr Ed§ {H$’$m¶Vr
~¡M àm°S>ŠeZ/H$‘ ‘mÌm ‘| CËnmXZ Ho$ {bE Cn¶moJr Ed§ {H$’$m¶Vr
Á¶mXmVa EH$ hr {H$ñ‘ H$s H$m¶©dñVw ~Zm gH$Vo h¢& J«mhH$ go ‘m§J H$‘ hmo OmE, AmS>©a Zm {‘bo Vmo {dÎmr¶ OmopI‘ H$m’$s ~‹T> OmVr h¡& EH$ go A{YH$ àH$ma H$s H$m¶©dñVwE§ ~ZmZo hoVw ‘erZ H$m à¶moJ H$aZm hmo Vmo ‘erZ Ho$ ~ZVo g‘¶ hr Oê$ar gw{dYm Ed§ {’$³üa H$admZm Amdí¶H$ h¡&
AbJ AbJ H$m¶©dñVwE§ ~ZmB© Om gH$Vr h¢& {’$³üa VWm Qy>b CnbãY hmo Vmo 12 go 24 K§Q>m| ‘| AJbr H$m¶©dñVw H$m goqQ>J H$aVo hþE CËnmXZ ewé H$aZm ‘w‘{H$Z&
n[a¶moOZm nyar H$aZo Ho$ {bE Amdí¶H$ g‘¶ (A{YH$ g‘¶)
10-12
‘hrZo
n[a¶moOZm nyar H$aZo Ho$ {bE Amdí¶H$ g‘¶ (H$‘ g‘¶)
3-4
‘hrZo
H$m¶©dñVw H$s {S>OmBZ ‘| ~Xbmd hmo OmE Vmo {d{Y ‘| ~Xbmd bmZm ‘wpíH$b Ed§ ‘h§Jm
H$m¶©dñVw H$s {S>OmBZ ‘| ’$H©$ hmo OmE Vmo {d{Y ‘| ~Xbmd bmZm AmgmZ, {H$’$m¶Vr Ed§ OëX
b§~o g‘¶ Ho$ {bE (bm±J Q>‘©) XoI^mb na A{YH$ bmJV hmoVr h¡& ‘erZ, {’$³üa, pñn§S>b Am{X H$s Hw$b g§»¶m Á¶mXm hmoZo go XoI^mb ‘| Á¶mXm ‘mZdr¶ l‘ Oê$ar&
b§~o g‘¶ Ho$ {bE (bm±J Q>‘©) XoI^mb na H$‘ bmJV hmoVr h¡& goQ>An H$‘ hmoZo go ‘erZ, {’$³üa, pñn§S>b H$s Hw$b g§»¶m KQ>Vr h¡& XoI^mb ‘| H$‘ ‘mZdr¶ l‘ Oê$ar&
Vm{bH$m H«$.
2
dr.E‘.gr.
EM.E‘.gr.
gm‘mݶV… dr.E‘.gr. na 1 ¶m 2 n¥ð>m| H$m ¶§ÌU Amdí¶H$ hmoZo dmbr H$m¶©dñVw A{YH$ AÀN>r Vah go H$a gH$Vo h¢&
{OZ H$m¶©dñVwAm| Ho$ 4 go 6 n¥ð>m| H$m ¶§ÌU H$aZm Oê$ar hmo CZHo$ {bE EM.E‘.gr. hr BñVo‘mb H$a|& Bggo CËnmXZj‘Vm ~‹T>Vr h¡&
{àO‘¡{Q>H$ àH$ma H$s {OZ H$m¶©dñVwAm| Ho$ 6 n¥ð>m| H$m ¶§ÌU H$aZm hmo, CZHo$ {bE 3-4 goQ>An aIZm Amdí¶H$ h¡& O¡go {H$ {J¶a ~m°Šg hmCqgJ&
EM.E‘.gr. na hr g^r 6 n¥ð>m| H$m ¶§ÌU h¡, O¡go {H$ {J¶a ~m°Šg hmCqgJ&
goQ>An KQ>mZo hmo Am¡a C Aj H$m à¶moJ H$aZm hmo Vmo Cg na ^ma Ed§ AmH$ma H$s ‘¶m©Xm AmVr h¡&
BgH$m B Aj ¶m{Z I‹S>o Aj na Ky‘Zo dmbm EH$ Q>o~b hmoVm h¡& Bg{bE Á¶mXm ^ma H$s Ed§ ~‹S>r H$m¶©dñVwE§ ~Zm gH$Vo h¢&
Am¡gV H$s‘V
30-35
bmI én¶o
H$s‘V
1
Vm{bH$m H«$.
2
goQ>An ‘| nyam hmo gH$Vm
H$amo‹S> én¶m| go A{YH$
3
hmo, Vmo EM.E‘.gr. H$m {dH$ën {H$’$m¶Vr hmo gH$Vm h¡& Vm{bH$m H«$. 3 ‘| Xr JB© VwbZmË‘H$ OmZH$mar go Amn BgH$m Am¡gVZ A§XmOm bJm gH$Vo h¢& 0 9359104060 rajesh.m@rmconsult.in
{MÌ H«$. 6 : {gqbS>a ãbm°H$
Vmo n¡Xm hmoZo dmbr pñW{V Vm{bH$m H«$. ‘| {XImB© JB© h¡& H$m¶©dñVwAm| H$m ¶§ÌU H$aZo dmbo A{YH$m§e H$maImZm| ‘| Á¶mXmVa H$m‘
EM.E‘.gr. na O{Q>b H$m¶©dñVw H$m ¶§ÌU 2
dr.E‘.gr. na hmoVm h¡& na§Vw dr.E‘.gr. na H$m‘ H$aVo g‘¶ Oê$ar n‹S>Zo dmbo goQ>An Ed§ Cggo ~‹T>Zo dmbo g‘¶md{Y na BbmO Ty>±‹T>Zo H$s Amdí¶H$Vm ‘hgyg
amOoe åhmamobH$aOr ¶m§{ÌH$s A{^¶§Vm h¢& Amn lr{Zdmg B§OrZr¶[a¨J Am°Q>mo H§$nmoZ§Q²>g àm.{b. Ho$ g§MmbH$ h¡§ Am¡a ñdV§Ì gbmhJma Ho$ ê$n ‘| ^r H$m‘ H$aVo h¢&
36
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
nH$‹S>> gmYZ
Ho$. OJÞmWZ
H$m¶©H$mar g§MmbH$, ({~H«$s Am¡a {dnUZ), Or.E‘.Q>r.
bo
MH$ Ho$ AJ«Ur ^maVr¶ CËnmXH$ : Or.E‘.Q>r.
W MH$ Ho$ ^maV Ho$ à‘wI CËnmXH$ H$ho OmZo dmbo "qJS>r ‘erZ Qy>ëg' (Or.E‘.Q>r.) Ho$ nmg, AMyH$ Am¡a ‘wpíH$b YmVw ¶§ÌU Ho$ {bE Oê$ar g^r Vah Ho$ ñQ>¡ÊS>S>© MH$ CnbãY h¢& Eg {S>OmBZg©, Eb.E‘.S>ãë¶y, EM.E‘.Q>r., J¡boŠgr, ~mQ>br~m°¶, ‘me©b, ~r.E’$. S>ãë¶y., àmBS> O¡go A{YH$m§e ^maVr¶ ‘erZ Qy>b CËnmXH$, à‘wI Am°Q>mo‘mo{Q>d ¶§Ì^mJm| Ho$ gßbmBAa Am¡a gmW hr dmëd Ed§ ao’«$sOaoQ>a, dm°qeJ ‘erZ O¡go CnH$aUm| Ho$ CËnmXH$m| Ho$ ^r h‘ ng§XrXm gßbmBAa h¢& h‘| Jd© h¡ {H$ h‘Zo gyú‘, bKw VWm ‘ܶ‘ CÚmoJjoÌ Ho$ hOmam| J«mhH$m| H$mo g§Vwï> H$aZo ‘| g’$bVm àmá H$s h¡& h‘ ‘¡Ý¶wAb boW MH$ Am¡a gr.EZ.gr. ‘erZm| Ho$ {bE A¡ŠMwEQ>a Ho$ gmW VoO J{V na MbZo dmbo hmB ñnrS> MH$ H$m CËnmXZ H$aVo h¢, gmW hr gm‘mݶ H$m‘m| Ho$ {bE 135 {‘‘r. go 2000 {‘‘r. ì¶mg VH$ Ho$ boW MH$ ~ZmVo h¢& h‘ J«mhH$m| H$s Amdí¶H$VmZwgma {S>OmBZ {H$E hþE MH$ VWm Q´>mBnmoS>, ñQ>r¶[a¨J ZH$b, am°H$a Am‘© Am¡a Aݶ ñdMm{bV ‘erZ Ho$ ^mJm| Ho$ {d{dY àH$mam| Ho$ {bE H$m¶©dñVw nH$‹S>Zo Ho$ {deof gmYZm| H$s AmnyVu H$aVo h¢& 1959 ‘| O~ AnZo Xoe ‘| Qy>b {Z‘m©U H$s ewéAmV hmo ahr Wr, V~ ^maV ‘| g~ go nhbo MH$ ~ZmZo dmbr Or.E‘. Q>r. H§$nZr H$s ewéAmV hþB©& h‘mar H§$nZr Ho$ g§ñWmnH$, d|H$Q>a‘UOr Zo, Omo ~Zmag {hÝXÿ {dœ{dÚmb¶ Ho$ ñZmVH$ Wo, EH$ N>moQ>o go ~|M boW Ho$ CËnmXZ go ¶h H$mamo~ma Ama§^ {H$¶m& CZHo$ nmg YmVw{dkmZ (‘oQ>bOu) H$m àJm‹T> kmZ
{gqbS>a
{gqbS>a âb¢O
MH$ S´>m° Q>çy~
MH$ âb¢O
boW MH$ Am¡a {gqbS>a Agoåãbr
Wm& CÝhm|Zo ‘erZ Ho$ {hñgm| Ho$ S´>m°B§J ~ZmZo go, boW H$m ~oS> {Kg H$a g§aopIV (AbmBZ) H$aZo VH$ g~Hw$N> H$m‘ AnZo hmWm| go {H$E& g§aoIZ hoVw do EH$ ga’o$g ßboQ> MmhVo Wo, Omo CZ {XZm| ‘| AmgmZr go Zht {‘bVr Wr& Bg{bE d|H$Q>a‘UOr Zo, {~«{Q>e ñQ>¡ÊS>S>© H$m g§X^© bo H$a dh ßboQ> ~ZmB© Am¡a dhr h‘mar H§$nZr H$m g~go nhbm CËnmX ~Z J¶m& CgHo$ {dnUZ (‘mH}$qQ>J) Ho$ {bE dmoëQ>mO Zo ghm¶Vm H$s& EH$ g§ñWmnH$ H$m Omoerbm ZoV¥Ëd, YraO Am¡a hR>Vm Ho$ gmW hr AZwg§YmZ Am¡a {dH$mg Ho$ {bE {H$E JE H$R>moa n[al‘m| H$m g§¶wº$ n[aUm‘ h¡ h‘mar AmO VH$ H$s g’$b ¶mÌm& AmO Or.E‘. Q>r. IwX H$s ga’o$g ßboQ> Am¡a ‘oQ´>mobm°Or CËnmXm| H$s ‘m{bH$m Ho$ {bE »¶mVH$sV© Vmo h¡ hr, bo{H$Z ^maV Ho$ ‘erZ {Z‘m©U CÚmoJ ‘| boW MH$ Ho$ gmW h‘mam Zm‘ ‘O~yVr go Ow‹S> J¶m h¡& nwamZo O‘mZo ‘| ^maV ‘| ñH«$mob àH$ma Ho$ MH$ CnbãY hmoVo Wo& ñH«$mob MH$ H$s MrO| nH$‹S>Zo H$s VmH$V gr{‘V hmoVr
EH$ g§ñWmnH$ H$m Omoerbm ZoV¥Ëd, YraO Am¡a hR>Vm Ho$ gmW hr AZwg§YmZ Am¡a {dH$mg Ho$ {bE {H$E JE H$R>moa n[al‘m| H$m g§¶wº$ n[aUm‘ h¡ h‘mar AmO VH$ H$s g’$b ¶mÌm& AmO Or.E‘.Q>r. IwX H$s ga’o$g ßboQ> Am¡a ‘oQ´>mobm°Or CËnmXm| H$s ‘m{bH$m Ho$ {bE »¶mVH$sV© Vmo h¡ hr, bo{H$Z ^maV Ho$ ‘erZ {Z‘m©U CÚmoJ ‘| boW MH$ Ho$ gmW h‘mam Zm‘ ‘O~yVr go Ow‹S> J¶m h¡&
37
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
h¡, bo{H$Z d|H$Q>a‘UOr EH$ Eogo MH$ H$s Vbme ‘| Wo {OgH$s nH$‹S>Zo H$s VmH$V Á¶mXm hmo& Cƒ Q>m°H©$ dmbo, {J¶a Mm{bV boW go àmá VmH$V H$m A{YH$V‘ BñVo‘mb H$aZo hoVw Eogm MH$ Oê$ar Wm& Bg{bE 1965 ‘| h‘Zo O‘©Zr H$s ~J© ñn¡ZQ>o{ŠZH$ H§$nZr Ho$ gmW VH$ZrH$s OmZH$mar (Q>op³ZH$b Zmo hmC) Ho$ {bE g‘Pm¡Vm {H$¶m Am¡a CZH$s d‘© Ed§ d‘© drb dmbo MH$ H$s ¶§ÌaMZm àmá H$s& Bg ¶§ÌaMZm H$s {deofVm Wr d‘©, d‘© drb {S>OmBZ Am¡a H¡$‘ H$m ~‹S>m CVma Ed§ M‹T>md& Bg {S>OmBZ ‘| Cƒ ¶m§{ÌH$s VmH$V àmá hmoVr h¡& ñH«$mob - ~odob {J¶a MH$ Am¡a d‘© d‘© drb/H¡$‘ MH$ ñH«$mob àH$ma Ho$ MH$ ‘| ñH«$mob W«oS> dmbr ñH«$mob ßboQ> hmoVr h¡& ¶h W«oS> VrZm| Om° Ho$ Xm§Vm| ‘| Jy§W OmVo h¢ Am¡a EH$ hr g‘¶ ‘| VrZm| Om° Amar¶ (ao{S>¶b) nÕ{V go {hbVo h¢& Bg ßboQ> H$s {nN>br Va’$ EH$ ~odob {J¶a ¶m ~odob Xm§V hmoVo h¢ Omo MH$ H$s ~m°S>r ‘| pñWV, hmW go Kw‘mE OmZo dmbo, {J¶a ‘| Jy§W OmVo h¢ ({MÌ H«$. 1)&
{MÌ H«$.
2
: hmW go MbmZo dmbm (‘¡Ý¶wAb) MH$
hmS>© Om°
~og Om°
d‘© drb ~Q>Z
MH$ ~m°S>r
d‘©
{MÌ H«$.
3
: ‘¡Ý¶wAb MH$ H$s aMZm
na EH$ H¡$‘ ({MÌ H«$. 3) hmoVm h¡& Cg H¡$‘ na pñWV ~Q>Z ~og Om° H$mo g{H«$¶ (A¡ŠMwEQ>) H$aVm h¡& d‘© VWm drb Ho$ Xm§Vm| Ho$ AZwnmV Am¡a H¡$‘ Ho$ AZwnmV Ho$ JwUZ Ho$ H$maU A{YH$ ¶m§{ÌH$s VmH$V àmá hmo H$a A{YH$ nH$‹S> e{º$ H$m bm^ {‘bVm h¡& {MÌ H«$.
1
: ñH«$mob - ~odob {J¶a MH$
Or.E‘.Q>r. Ho$ hmW go MbmE OmZo dmbo MH$ ‘|, ({MÌ H«$. 2) EH$ ñn¡Za H$s ghm¶Vm go d‘© Ky‘Vm h¡& dh d‘© drb H$mo Kw‘mVm h¡& d‘© drb Ho$ {ga
A~ VH$ H$s ¶mÌm h‘Zo O~ hmW go MbmE OmZo dmbo MH$ ~ZmZo H$s ewéAmV H$s V~ H$mpñQ>§J Am¡a ’$mo{OªJ nÕ{V go ~ZmE hþE nwO} H$^r ^r EH$ O¡go Zht hmoVo Wo& ~mha H$m ì¶mg H$^r ^r nyam d¥ÎmmH$ma Zht
hmoVm Wm& Bg dOh go Eogo nwOm] Ho$ A{Z¶V n¥ð>m| H$mo nH$‹S>Zo H$m ~b ghZo dmbo Am¡a gmW hr 3 ¶m 5 {‘‘r. H$mQ> boZo hoVw Oê$ar ‘O~yV nH$‹S> XoZo dmbo MH$ Amdí¶H$ W>o& Eogo MH$ ~mOma ‘| ~oMZm ^r EH$ AbJ MwZm¡Vr Wr& ñH«$mob MH$ H$s H$s‘V H¡$‘ MH$ H$s H$s‘V go AmYr hmoVr Wr& bo{H$Z h‘mar Ñ‹T>Vm, H$gm¡{Q>¶m| Ûmam J«mhH$m| H$mo h‘mao CËnmX Ho$ bm^m| go AdJV H$amZo H$s j‘Vm Am¡a VH$ZrH$s ghm¶Vm àXmZ H$aZo Ho$ H$maU h‘Zo g’$bVm àmá H$s& 1966 ‘| h‘mao MH$ H$m Z‘yZm V¡¶ma hþAm& h‘Zo gr.E‘.Q>r.AmB©. Am¡a EM.E‘.
38
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
nH$‹S>> gmYZ Q>r. ‘| CgH$s Om§M H$admB© Am¡a Am¶mV {H$E hþE Aݶ MH$ Ho$ ‘wH$m~bo h‘mao MH$ H$m H$m¶©àXe©Z A{YH$ AÀN>m ahm& ¶h MH$ h‘mao AmO H$s CËnmX loUr H$m EH$ N>moQ>m {hñgm h¡, qH$Vw Bgrgo h‘Zo nm°da MH$ VWm Aݶ {d{dY CËnmX ~ZmZo Ho$ {bE Cn¶moJr AZw^d àmá {H$¶m& nm°da MH$ H$m {Z‘m©U 60 Ho$ XeH$ Ho$ CÎmamY© ‘| h‘mao nmg EH$ noeoda Am¡a n[an¹$ {S>OmBZ H$m¶©g‘yh Wm& 1971 ‘| h‘Zo Jmob Ky‘Zo dmbo ݶy‘¡{Q>H$ ¶m h¡S´>mo{bH$ {gqbS>a Ûmam {H«$¶merb hmoZo dmbo nm°da Am°naoQ>oS> MH$ (‘m°S>b nr. Eg.) {dH${gV {H$E& ¶h
n¡a ¶m hmW go MbmE OmZo dmbo pñdM Ûmam g§Mm{bV {H$E OmVo h¢& Bg gw{dYm Ho$ H$maU l{‘H$m| H$mo WH$mZ Zht hmoVr Am¡a CËnmXZ ^r ~‹T>Vm h¡& pñn§S>b H$s A{YH$V‘ J{V 2000 Ama.nr.E‘. dmbo MH$a Am¡a Q>aoQ> boW Ho$ {bE Eogo MH$ Am¡a A¡ŠMwEQ>a {dH${gV {H$E JE Wo& CZH$m Á¶mXmVa Cn¶moJ Q>oëH$mo, ~OmO Am°Q>mo, ~OmO Q>oånmo, Ho$.Eg.~r. Am{X H§$n{Z¶m| ‘| {H$¶m J¶m& BZ H§$n{Z¶m| Ho$ AZwamoY na h‘Zo CÝh| Am¶m{VV MH$ Am¡a {gqbS>a H$mo Q>¸$a XoZo dmbo MH$ VWm {gqbS>a {XE& 1989 ‘| h‘Zo hm°bmo hmB ñnrS> nm°da Am°naoQ>oS> MH$ (‘m°S>b nr.EM.EZ.gr.)
Am¡a go’$ hm°bmo hmB ñnrS> h¡S´>mo{bH$ amoQ>oqQ>J {gqbS>a H$m CËnmXZ ewê$ {H$¶m& ¶h MH$ Am¡a {gqbS>a 4000 VWm Bggo ^r A{YH$ Ama.nr.E‘. na MbZo ‘| gj‘ h¢& Aݶ MH$ ‘| h‘Zo {ZåZ{bpIV àH$ma {dH${gV {H$E h¢ 1. Vob CËnmXH$ Xoem| Ho$ {bE Cn¶wº$ boW ‘| Vob H$s Z{b¶m| VWm n§n Ho$ {bE Ho$qgJ nmBn Ho$ ¶§ÌU hoVw ݶy‘¡{Q>H$br Am°naoQ>oS> ’«§$Q> E§S> MH$& 2. {d{^Þ àH$ma Ho$ H$m°boQ> MH$ ({MÌ H«$. 4) Am¡a EŠñnmpÝS§>J ‘¡ÝS´o>b ({MÌ H«$. 5) 3. Am°Q>mo VWm AW©‘yqdJ CÚmoJ Ho$ {bE {’«$ŠeZ dopëS§>J MH$&
~¡bpÝg§J nrg AS>¡ßQ>a
gm°Ho$Q> H§$nmoZ§Q>
MH$ ~m°S>r H$m°boQ> Q>çy{bn H§$nmoZ§Q> ñbrd aoñQ> ãbm°H$ MH$ ~m°S>r
{MÌ H«$.
4
: H$m°boQ> MH$
{MÌ H«$.
5
: EŠñnmpÝS§>J ‘¡ÝS´o>b
~¡bpÝg§J nrg aoñQ> ßboQ>
Q>~ gnmoQ>© $H§$nmoZ§Q> Šb¡pån§J q’$Ja
ZH$b H§$nmoZ§Q> Om° ~og ’$m°ëg ßboQ
aoñQ> gnmoQ>©
MH$ ~m°S>r Šb¡pån§J BÝgQ>© MH$ ~m°S>r {MÌ H«$.
6
: ¶y{Zdg©b ~m°b bm°H$ MH$
{MÌ H«$.
7
: h¡S´>mo{bH$ {Q‰>ñQ> q’$Ja MH$
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
39
40
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
nH$‹S>> gmYZ
~¡bpÝg§J nrg B§S>opŠg§J bm°H$ H§$Q´>mob dmëd
go‘r Am°Q>mo‘¡{Q>H$ B§S>opŠg§J MH$ dmëd ~m°S>r
Šb¡pån§J Om°
{MÌ H«$. 8 : 400 {‘‘r. ì¶mg H$m, nm°da na MbZo dmbm AY© ñdMm{bV h¡ÊS> B§S>opŠg§J MH$
J«mhH$m| H$s Amdí¶H$VmZwgma ~ZmE hþE H$m¶©dñVw nH$‹S>Zo dmbo gmYZ dmhZ CÚmoJ Ho$ ~hþV go nwOm] Ho$ {bE {deof ~ZmdQ> Ho$ MH$ h‘ ~ZmVo h¢& {Og nwO} H$m ¶§ÌU H$aZm hmoVm h¡, CgHo$ {S>OmBZ VWm S´>m°B§J J«mhH$ h‘| XoVo h¢& h‘ CgHo$ ¶§ÌU hoVw C{MV ¶moOZm V¡¶ma H$aVo h¢ Am¡a {deof MH$ XoVo h¢& BZ‘| ~m°b bm°H$ MH$ ({MÌ H«$. 6), {J«n S>mCZ MH$, h¡S´>mo{bH$ {Q‰>ñQ> q’$Ja MH$ ({MÌ H«$. 7) VWm Aݶ àH$mam| Ho$ {deof MH$ hmoVo h¢& h‘mao Hw$N> {deof g‘mYmZ dmhZ CÚmoJ ‘| BñVo‘mb {H$E OmZo dmbo dmëd H$s ~m°S>r Am¡a ¶y{Zdg©b H«$m°g Ho$ ¶§ÌU hoVw h‘ nm°da na MbZo dmbo, h¡ÊS> B§S>opŠg§J AY© ñdMm{bV ({MÌ H«$. 8) Img MH$ ~ZmVo h¢& nm°da B§S>opŠg§J MH$ dmhZ CÚmoJ ‘| nwO} ~ZmZo Ho$ {bE BñVo‘mb {H$E OmVo h¢& ¶§ÌU Ho$ Xm¡amZ hr BZ‘| B§S>opŠg§J hmoZo go CËnmXH$Vm ~‹T>Vr h¡& 4X90° ¶m 3X120° H$m ¶§ÌU EH$ hr goQ>An ‘| H$aZo Ho$ {bE ¶o MH$ Cn¶wº$ h¢& do CZHo$ {bE Ama{jV {S>pñQ´>ã¶yQ>a Ed§ h¡S´>mo{bH$ nm°da n¡H$ H$s ghm¶Vm go H$m‘ H$aVo h¢& ~‹S>o AmH$ma Ho$ dmëd Ho$ {hñgm| Ho$ {bE nm°da B§S>opŠg§J MH$ ({MÌ H«$. 9) Á¶mXm IMubo hmoZo Ho$ H$maU h‘Zo h¡ÊS> B§S>opŠg§J AY© ñdMm{bV {deof nm°da MH$ ~ZmE& Bg nwO} H$m A{YH$m§e {hñgm MH$ H$s ~m°S>r Ho$ A§Xa nH$‹S>m OmZo go CgH$m
Amodah¢J H$‘ hmoVm h¡& BgH$s nH$‹S>Zo VWm nmo{OeZ bm°H$ H$aZo H$s {H«$¶m nm°da go hmoVr h¡ Am¡a B§S>opŠg§J hmW go {H$¶m OmVm h¡& Á¶mXmVa nwOm] H$m Šb¡pån§J MH$ Ho$ ~mha hr H$a Ho$ VWm CZH$m S>mBZ¡{‘H$ ~¡bpÝg§J H$a Ho$, do ¶§ÌU Ho$ {bE V¡¶ma aIo Om gH$Vo h¢& ¶h MH$ 440, 550 Am¡a 900 {‘‘r. Ho$ ì¶mg ‘| CnbãY h¢& h‘mao H$mamo~ma na EH$ ZOa h‘mam Hw$b 285 bmoJm| H$m H$m¶©g‘yh h¡& CZ‘| go 12 ì¶{º$ gm°{bS>dŠg© Am¡a FEA gw{dYm H$m BñVo‘mb H$a Ho$ ñQ>¡ÊS>S>© Am¡a {deof {S>OmBZ Ho$ {bE H$m‘ H$aVo h¢& ewé ‘| h‘mam CËnmXZ Á¶mXm Zht Wm& V~ h‘ gmbmZm bJ^J 1,000 MH$ ~ZmVo Wo& A~, dmhZ CÚmoJ ‘| d¥{Õ hmoZo go h‘Zo ^r AnZr {Z‘m©U H$s j‘Vm ~‹T>m H$a à{V df© 4,000 VH$ nhþ§MmB© h¡& Cg‘| ‘¡Ý¶wAb MH$ H$m {hñgm H$‘ h¡ qH$Vw EM.E‘.Q>r. Ho$ boW ‘| Or.E‘.Q>r Ho$ ‘¡Ý¶wAb MH$ H$m hr BñVo‘mb {H$¶m OmVm h¡& CgHo$ Abmdm h‘mam 15% CËnmXZ {deof MH$ H$m hmoVm h¡& {nN>bo 60 dfm] H$s XrK© ¶mÌm ‘| h‘Zo ^maV Ho$ ~mOma ‘| bJ^J 60 hOma MH$ Am¡a 9,500 {gqbS>a ~oMo h¢& ‘¡Ý¶wAb Am¡a nm°da MH$ Ho$ Abmdm h‘ h¡S´>mo{bH$ amoQ>ar B§S>opŠg§J Q>o~b, qgJb gmBS> b¡qnJ Am¡a ßb¡ZoQ>ar b¡qnJ ‘erZ, A¡~«o{gd ~oëQ> J«mB§qS>J ‘erZ Am¡a gr.E‘.E‘. O¡go ‘erZ ^r V¡¶ma H$aVo h¢&
{MÌ H«$. 9 : nm°da B§S>opŠg§J MH$
AZwg§YmZ Am¡a {dH$mg (R&D) AZwg§YmZ Am¡a {dH$mg h‘oem hr H§$nZr H$s CËnmXZ à{H«$¶m H$m EH$mpË‘H$ nhby ahm h¡& ewéAmV go hr h‘mam {S>OmBZa H$m¶©g‘yh, J«mhH$m| Ho$ gmW {Za§Va g§dmX ñWm{nV H$a Ho$ CZH$s Amdí¶H$VmE§ nyU© H$aZo hoVw ~ohVarZ CËnmX ~ZmZo Ho$ {bE CËnmXZ, Om§M Am¡a {~H«$s O¡go g^r {d^mJm| Ho$ gmW nyao gh¶moJ go H$m‘ H$a ahm h¡& ’$bñdê$n, {dH$mg VWm ZB© ¶moOZmE§ H$m¶m©pÝdV H$aZm EH$ {Za§Va à{H«$¶m hmoZo go h‘mao ¶hm± AZwg§YmZ Am¡a {dH$mg {d^mJ H$m AbJ ~OQ> Zht h¡& {Z‘m©U à~§Y MH$ Ho$ {Z‘m©U hoVw h‘mao nmg g^r àH$ma Ho$ ‘yb^yV Ed§ ZdrZV‘ ‘erZ drb 1
MH$ na
T
drb 2
AmH$ma H$m Im§Mm
Im§Mo H$m {ZMbm {hñgm {MÌ H«$. 10
Im§Mo H$m I‹S>m {hñgm
41
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
h¢& MH$ Ho$ {Z‘m©U H$s h‘mar EH$sH¥$V ì¶dñWm ‘| Ama.E‘. Q>opñQ>§J, gr.E‘.E‘., Qy>b arJ«mB§S>a, gr.EZ.gr., dr.E‘.gr., nH$‹S>Zo H$s VmH$V {JZZo H$s gw{dYm, S>mBZ¡{‘H$ ~¡bpÝg§J, IwX H$m ñnoeb nn©O B§S>ŠeZ hmS>©qZJ dmbm hrQ> Q´>rQ>‘|Q> ßb¢Q> Am{X H$m g‘mdoe h¡& h‘Zo IwX hr MH$ Ho$ {bE Hw$N> ‘hËdnyU© Eg.nr.E‘. ~ZmB© h¢& O¡go {H$, doO àH$ma Ho$ VrZ Om° dmbo MH$ H$m EH$ ‘hËdnyU© H$m‘ hmoVm h¡, MH$ H$s ~m°S>r ‘| T AmH$ma Ho$ Im§Mm| (T ñbm°Q>) H$m J«mB§qS>J H$aZm& BgHo$ {bE h‘Zo Xmo pñn§S>b dmbm Am¡a I‹S>o n¥ð> H$s J«mB§qS>J H$aZo dmbm ‘erZ {dH${gV {H$¶m& Bg ‘erZ ‘| EH$ J«mB§qS>J drb T Im§Mo H$m I‹S>m {hñgm J«mB§S> H$aVm h¡, Vmo Xÿgam drb Am‹S>m {hñgm Am¡a erf© H$m I‹S>m ^mJ J«mB§S> H$aVm h¡ ({MÌ H«$. 10)& MH$ H$s ~m°S>r ‘| ~ZmE Im§Mo H$s 120° H$s H$moUr¶ AMyH$Vm àmá H$aZo
Ho$ {bE h¡S´>mo{bH$br Am°naoQ>oS> B§S>opŠg§J Q>o~b BñVo‘mb H$aVo h¢ (Mmn ¶m{Z AmH©$ H$s AMyH$Vm +/- 3 goH§$S>)& Bg H$maU Amdí¶H$ AMyH$Vm Am¡a CËnmXZ j‘Vm XmoZm| àmá hmoVo h¢& h‘mao H$maImZo ‘| Eogr Mma ‘erZ H$m¶©aV h¢& Om° Ho$ g§MbZ H$s {dœgZr¶Vm Am¡a Xmohamd j‘Vm ~ZmE aIZo Ho$ {bE {ZMbo Om° H$s ßboQ> Ho$ Im§Mo H$s J«mB§qS>J ~hþV ‘hËdnyU© hmoVr h¡& BgHo$ {bE h‘mao Ûmam hr ~ZmE JE H«$sn ’$sS> J«mB§S>a H$m BñVo‘mb {H$¶m OmVm h¡ {Og‘| S>mB‘§S> drb bJm¶m hmoVm h¡& JwUdÎmm nmZo H$s nÕ{V¶m§ JwUdÎmm àmá H$aZo H$s h‘mar à{H«$¶m n[an¹$ h¡& amoO‘am© Ho$ Om§M CnH$aUm| Ho$ Abmdm h‘mao nmg Om° ’$mog© A¡ZmbmBOa Am¡a ~¡bpÝg§J ‘erZ h¢& A{YH$Va nwOm] H$s Om§M Or.E‘.Q>r. Ho$ gr.E‘.E‘. na
H$s OmVr h¡& ñnoŠQ´>mo‘rQ>a Ûmam H$ƒo ‘mb H$s Om§M h‘mao JwUdÎmm Ho$ AmœmgZ H$s nhbr gr‹T>r h¡& h‘mao H$‘©Mmar H$m¶©Hw$eb Am¡a VH$ZrH$s Ñ{ï> go gj‘ h¢& h‘mao CËnmXm| H$s JwUdÎmm A§Vam©ï´>r¶ ‘mnX§S>m| Ho$ ~am~ar H$s h¡& ¶h ¶mÌm ~hþV hr AØþV Wr Am¡a ^{dî¶ ‘| h‘mao gmW MbZo Ho$ {bE AmnH$mo Am‘§ÌU h¡& 0 9840025128 kgngmt@gmt.co.in
Ho$. OJÞmWZOr "qJS>r ‘erZ Qy>ëg' (Or.E‘.Q>r.) H§$nZr Ho$ {~H«$s Am¡a {dnUZ {d^mJ Ho$ H$m¶©H$mar g§MmbH$ h¢& Amn H$mo dH©$ hmopëS>¨J VWm ‘erZ Qy>b joÌ H$m 55 go A{YH$ gmbm| H$m VOw~m© h¡&
42
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
nH$‹S>> gmYZ
E. gr. Hw$bH$Uu
Ep³O³¶w{Q>d, {S>OmBZ Ed§ àmoOo³Q>²g E¶aQ>oH$ àm. {b.
O
boW Ho$ A{^Zd MH$
~ Am¡Úmo{JH$ joÌ ‘| nma§n[aH$ boW ‘erZ H$s g§»¶m AmO H$s VwbZm ‘| Á¶mXm Wr, V~ H$m¶©dñVw nH$‹S>Zo Ho$ {bE gm‘mݶV… hmW go Kw‘m H$a H$gZo dmbo MH$ H$m Cn¶moJ {H$¶m OmVm Wm& {’$a ^r h~©Q>© boW O¡gr Hw$N> ‘erZm| na dm¶w Ho$ X~md na MbZo dmbo MH$ H$m à¶moJ Hw$N> hX VH$ Adí¶ hmoVm Wm& bo{H$Z O¡go hr g§JUH$ H$m¶©àUmbr na MbZo dmbr boW ‘erZm| H$s g§»¶m ~‹T>Zo bJr, d¡go hmW go Kw‘m H$a H$gZo dmbo MH$ H$s OJh {H$gr Am¡a H$m¶©e{º$ na MbZo dmbo MH$ H$s Oê$aV ‘hgyg hmoZo bJr& CgHo$ nrN>o H$m‘ H$s JwUdÎmm ‘o {Za§Va AMyH$Vm bmZo Ho$ gmW hr H$m¶©nÕVr ‘| ~oH$ma OmZo dmbm g‘¶ ~MmZm VWm l{‘H$m| H$s WH$mdQ> H$‘ H$aZm ¶o CÔoí¶ ^r Wo& "E¶aQ>oH$' H§$nZr Zo 1980 Ho$ Amgnmg hmW go Kw‘m H$a H$gZo dmbo MH$ H$s g§aMZm VWm {Z‘m©U H$s ewéAmV H$s& bo{H$Z erK« hr, H$m¶©e{º$ na MbZo dmbo ^amogo‘§X MH$ H$s g§aMZm H$a Ho$ do {H$’$m¶Vr Xm‘m| ‘| CnbãY H$amZo dmbr EH$ AJ«Ur H§$nZr hmoZo H$s à{Vð>m h‘Z| A{O©V H$s h¡& J«mhH$m| H$s A{Z¶{‘V Am¶m‘m| H$s ¶m C~‹S>Im~‹S> H$m¶©dñVw na H$m‘ H$aZo Ho$ {bE l{‘H$m| H$mo gab, AMyH$ Ed§ {H$’$m¶Vr nmda MH$ XoZo ‘| E¶aQ>oH$ H$m ¶moJXmZ ‘hËdnyU© h¡& Ama§^ go hr BgHo$ nrN>o hmoZo dmbr h‘mar Zr{V H$m {ddaU gab eãXm| ‘| Eogo {H$¶m Om gH$Vm h¡ • S´>m°B§J go àVrV hmoZo dmbr J«mhH$ H$s {d{eï> Oê$aVm| H$mo g‘PZm& • CZ Oê$aVm| H$mo {Z{üV ê$n go nyU© H$aZo dmbm ‘yb^yV VËd ¶m
gyÌ ImoOZm& • MH$ H$s g§H$ënZm H$mo ‘yV© ê$n XoZo ‘| dh gyÌ {dH${gV H$a Ho$ CgHo$ à^mdr ZdrZrH$aU go AmYw{ZH$ g§aMZm H$aZm& • MH$ ~ZZo Ho$ ~mX CgH$s Amdí¶H$ narjmE§ H$a Ho$ J«mhH$ H$s AnojmnyVu H$s nw{ï> H$aZm& h‘mao {d{dYVmnyU© CËnmXm| H$s gmYmaU g‘rjm go AmnH$mo CZH$s {ZXm}fVm, {Za§VaVm Ed§ gabVm H$m {Z{üV ê$n go n[aM¶ hmoJm& h‘mao Hw$N> àYmZ MH$ H$s Img Iy{~¶m| na EH$ ZOa ‹S>mbVo h¢& B§S>opŠg§J MH$ nma§n[aH$ ê$n go, {H$gr ^r ~obZmH$ma ({gqb{S´>H$b) H$m¶©dñVw H$m boW ‘erZ na ¶§ÌU H$‘ go H$‘ Xmo MaUm| ‘| H$aZm n‹S>Vm h¡& BZ MaUm| H$s g§»¶m
{MÌ H«$.
1:
Ho$ AZwgma Cg H$m¶©dñVw H$mo CR>mZm, H$gZm, Cgo {’$a go ‹T>rbr H$a Ho$ ZrMo CVmaZm O¡gr {H«$¶mE§ ~ma ~ma H$aZr n‹S>Vr h¢& BZgo H$m¶©dñVw H$s JwUdÎmm {Za§Va nmZo na ‘¶m©Xm AmVr h¡& H$B© ~ma H$m¶©dñVw Ho$ n¡am‘rQ>a BVZo gQ>rH$ hmoVo h¢ {H$ CZHo$ nmbZ hoVw H$m¶©dñVw H$m ¶§ÌU EH$ hr goQ>An ‘| H$aZm hmoVm h¡& {‘gmb Ho$ Vm¡a na, Xmo ì¶mgm| H$s g§H|${ÐVVm (H$m°ÝgopÝQ´>{gQ>r), Ajm| H$m n¥ð> go hmoZo dmbm b§~H$moU (ñ¹o$¶aZog) Am{X& Bg g‘ñ¶m Ho$ g‘mYmZ hoVw E¶aQ>oH$ Zo B§S>opŠg§J MH$ H$s g§H$ënZm H$mo ‘yV© ê$n {X¶m& Bg‘| H$m¶©dñVw ewéAmV ‘| {g’©$ EH$ hr ~ma MH$ ‘| H$g H$a nH$‹S>r OmVr h¡& nhbm goQ>An nyam hmo OmZo na MH$ H$m Ky‘Zm amoH$m OmVm h¡ Am¡a H$m¶©dñVw ‹T>rbr {H$E {~Zm hr hmWm| go Kw‘m H$a Cgo AJbr Ano{jV pñW{V ‘| bm¶m OmVm h¡ Am¡a dht pñWa {H$¶m OmVm h¡&
‘¡Ý¶wAb B§S>opŠg§J MH$
43
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
Bg pñW{V ‘| AJbo goQ>An H$m ¶§ÌU hmoVm h¡& H$m¶©dñVw H$mo AJbo goQ>An H$s gQ>rH$ pñW{V ‘| Kw‘m H$a bmZo dmbm Aj (B§S>opŠg§J A¡pŠgg) {Z{üV H$aZm ¶hr Bg àH$ma Ho$ MH$ H$s g’$bVm H$m ‘m¡{bH$ KQ>H$ h¡& H$m¶©dñVw H$mo AJbr pñW{V ‘| Kw‘mZo H$s {H«$¶m MH$ H$m Ky‘Zm nyar Vah go amoH$Zo Ho$ ~mX hmWm| go H$s OmVr h¡& Bg{bE Bgo "‘¡Ý¶wAb B§S>opŠg§J MH$' ({MÌ H«$. 1) H$hm OmVm h¡& bo{H$Z à{VñnYm©Ë‘H$ ~mOma ‘| AnZm ñWmZ ~Zm¶m aIZo hoVw, {Z‘m©U H$s g‘¶md{Y
VWm bmJV KQ>mZo Ho$ {bE, J«mhH$m| Ûmam hmW go Kw‘m H$a B§S>oŠg H$aZo dmbo MH$ H$s OJh AnZoAmn B§S>oŠg hmoZo dmbo MH$ Ho$ {dH$gZ H$s ‘m§J ~‹T>Zo bJr& Bg MwZm¡Vr H$mo ñdrH$ma H$a h‘Zo ‘¡Ý¶wAb B§S>opŠg§J MH$ ‘| n[adV©Z bm¶m& Bg‘| H$m¶©dñVw H$gr hþB© pñW{V ‘| hmoVo hþE Am¡a MH$ H$m Ky‘Zm nyar Vah amoHo$ {~Zm hr, àmoJ«¡q‘J H$s ‘XX go, H$m¶©dñVw H$mo AJbr Ano{jV pñW{V ‘| bmZm g§^d {H$¶m& MH$ H$m Ky‘Zm nyam amoH$Zo Ho$ ~Om¶ Hw$N> hX VH$ KQ>m¶m& Eogo MH$ H$mo
B§S>opŠg§J H$a Ho$ H$m¶©dñVw H$s pñW{V ~XbZo H$m Aj
L
L
P
{MÌ H«$.
2:
Am°Q>mo B§S>opŠg§J MH$
60° Ho$ H$moU ‘| bJmE hþE, EH$ Xÿgao H$s OmoS‹ >r ‘| hmoZo dmbo Om°
{MÌ H«$.
3 : 2+2+2
MH$
"Am°Q>mo B§S>opŠg§J MH$' ({MÌ H«$. 2) H$hm OmVm h¡& H$m‘ H$s Oê$aVm| Ho$ AZwgma Kw‘mZo H$s Xmo go ^r A{YH$ pñW{V¶m§ (B§S>opŠg§J nmo{OeZ) Bg MH$ ‘| em{‘b H$s Om gH$Vr h¢& ~ohVa Am¡a {Za§Va JwUdÎmm bmZo Ho$ gmW hr H$m¶©dñVw H$mo CR>mZm, Cgo H$gZm Am¡a ‹T>rbm H$aZm, AJbr pñW{V ‘| Kw‘mZm BZ ‘mZdr¶ {H«$¶mAm| H$m nwZamdV©Z Q>mbZm Am¡a ’$bñdê$n H$‘©Mmar Ho$ H$ï> KQ>mZm ¶o Bg MH$ Ho$ bm^ h¢& 2+2+2
MH$ h‘mao EH$ Zm‘MrZ J«mhH$ Zo A¡ë¶w{‘{Z¶‘ Ho$ EH$ nwO} H$m, Omo {H$gr Q>~m©BZ ‘| {~R>m¶m OmZo dmbm Wm, ¶§ÌU H$aZo Ho$ {bE MH$ {S>OmBZ H$aZo H$s JwOm[ae H$s& Cg J«mhH$ H$s gh¶moJr H§$nZr Ho$ O‘©Zr pñWV ‘w»¶mb¶ ‘| Bg Vah Ho$ MH$ H$m à¶moJ hmoVm Wm, bo{H$Z Cgo Am¶mV H$aZo H$m IMm© ~hþV Wm& Bgr J«mhH$ Zo nhbo Am¶mV {H$E hþE EH$ MH$ Ho$ H${‘eqZJ Ho$ g‘¶ H$B© H${R>ZmB¶m| H$m gm‘Zm H$aZm n‹S>m Wm, Cggo g‘¶ Am¡a én¶m| H$m ZwH$gmZ hþAm Wm& Eogo MH$ H$s Oê$aV ~ma ~ma n‹S>Zo H$s ^r g§^mdZm Wr, Bg{bE J«mhH$ Zo h‘| Eogm MH$ ^maV ‘| hr ~ZmZo H$m AZwamoY {H$¶m& h‘Zo Z {g’©$ Eogo MH$ H$s g§aMZm H$s, ~pëH$ Cgo nhbo hr à¶mg ‘| g’$b ^r H$a {XIm¶m& Bg MH$ Ho$ Zm‘ go hr CgH$s aMZm ñnï> ({MÌ H«$. 3) hmoVr h¡& Bg MH$ na Xmo Om° H$s VrZ Omo{‹S>¶m§ ¶m{Z Hw$b 6 Om° 60° Ho$ H$moU ‘| bJmE OmVo h¢& AJb~Jb Ho$ Om° H$s Omo‹S>r hmoVr h¢& Bg MH$ na O~ nwOm© H$gZo H$s à{H«$¶m ewé hmoVr h¡, V~ ha Om° AmJo ~‹T>Vm h¡& bo{H$Z O~ Cg Om° H$m ñne© nwO} Ho$ n¥ð> H$mo hmoVm h¡, Vmo CgH$s Omo‹S>r dmbo Om° H$m ñne© n¥ð> H$mo hmoZo VH$ dh dht éH$Vm h¡& ~mX ‘| XmoZm| EH$gmW AmJo ~‹T>Vo h¢& Aݶ Xmo Omo{‹S>¶m| Ho$ gmW ^r ¶hr hmoVm h¡ Am¡a 6 Om° {‘b H$a ha 60° Ho$ H$moU ‘| hr nwOm© H$gm OmVm h¡& Bggo nwO} na EH$g‘mZ, {Z¶{‘V VWm {Z¶§{ÌV X~md Am H$a nwO} H$s
44
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
nH$‹S>> gmYZ g§^mì¶ {dH¥$Vr ({S>ñQ>m°e©Z) H$mo Q>mbm OmVm h¡& Img H$a Ho$ H$‘ ‘moQ>mB© dmbr H$m¶©dñVw Ho$ ¶§ÌU Ho$ {bE Eogo MH$ H$s {g’$m[ae H$s OmVr h¡& Bg MH$ H$s ‘XX go 20 ‘mBH«$moZ Ho$ A§Xa H$s JmobmH$m[aVm g§^d hmoVr h¡& nwO} Ho$ YmVw H$s {d{eï>Vm, CZHo$ {‘lU Am¡a ‘moQ>mB© Ho$ AZwgma H$gZo H$m X~md {Z{üV H$aZm n‹S>Vm h¡& Q>~m©BZ ‘| bJmE OmZo dmbo A¡ë¶w{‘{Z¶‘ Ho$ nwO} H$s JwUdÎmm na 40 ‘mBH«$moZ H$s gr‘m ahVr Wr& ¶h ~mV C„oIZr¶ h¡ {H$ h‘Zo {S>OmBZ {H$E hþE MH$ ‘| ¶§ÌU {H$E hþE nwO} H$s JwUdÎmm J«mhH$ Ho$ H$maImZo ‘| nhbo hr à¶mg ‘| 20 ‘mBH«$moZ Ho$ A§Xa ahr& S>mB’«¡$‘ MH$ H$m¶©dñVw na nH$‹S> O‘mZo Ho$ {bE S>mB’«¡$‘ MH$ ({MÌ H«$. 4) ‘| pñà§J ñQ>rb go ~ZmB©, H$‘ ‘moQ>mB© H$s ßboQ> BñVo‘mb H$s OmVr h¡& Bg ßboQ> ‘| hmoZo dmbr ñQ´>oZ EZOu Ho$ H$maU S>mB’«¡$‘ MH$ H$m‘ H$aVm h¡& BgHo$ A§Xa hmoZo dmbo Om° H$m¶©dñVw Ho$ ì¶mg Ho$ AZwgma J«mB§S> {H$E hmoVo h¢& Bg ßboQ> na nrN>o go X~md ‹S>mbZo na CgH$m AmH$ma ~XbVm h¡& BgH$s dOh go Cgo Omo‹S>o hþE Om° ~mha H$s Va’$ ItMo OmVo h¢& CgHo$ ~mX BgHo$ A§Xa H$m¶©dñVw H$mo gaH$m¶m OmVm h¡ Am¡a ßboQ> Ho$ nrN>o H$s Va’$ bJm¶m hþAm X~md hQ>mZo go Om° {’$ago AnZr OJh na Am OmVo h¢ Am¡a H$m¶©dñVw H$mo nH$‹S>Vo h¢& Aݶ nma§n[aH$ MH$ H$s VwbZm ‘|, Bg S>mB’«¡$‘ MH$ H$s ¶h {deofVm h¡ {H$ H$m¶©dñVw MH$ ‘| nH$‹S>Zo Ho$ ~mX CgH$m H|$Ð VWm MH$ H$m H|$Ð AnZoAmn ‘ob ImVo h¢& Bg aMZm ‘| AmJo nrN>o hmoZo dmbo ¶m AbJ go {hbZo dmbo Om° Z hmoZo Ho$ H$maU {Kgmd H$s dOh go Om° Ho$ Am¶m‘m| ¶m nH$‹S> ‘| hmoZo dmbr Jb{V¶m§ Aën ahVr h¢& {Z‘m©U nÕVr ‘| Ano{jV gQ>rH$Vm AnZoAmn {‘b OmZo go l{‘H$ H$s Hw$ebVm H$m Bg‘| H$moB© à^md Zht hmoVm& BZ MH$
Ho$ H$m‘ H$aZo H$s OëX J{V Ho$ H$maU H$m¶©dñVw nH$‹S>Zo ‘| bJZo dmbm g‘¶ H$m’$s hX VH$ KQ>Vm h¡& Bg {deofVm Ho$ H$maU ~¡M Q>mBn ¶m bJmVma {Z‘m©U BZ XmoZm| àH$mam| Ho$ {bE ¶h bm^Xm¶r hmoVm h¡& Bg MH$ H$s H$m¶©dñVw H$mo nH$‹S>Zo H$s VmH$V Am¡a AmonqZJ W«ñQ> H$m a¡pIH$ AZwnmV ({bZr¶a ànmoe©Z) hmoVm h¡& AWm©V, ImobZo Ho$ {bE Oê$ar VmH$V Am¡a Cggo nH$‹S>Zo Ho$ {bE {‘bZo dmbr VmH$V H$m EH$ Xÿgao Ho$ gmW a¡pIH$ AZwnmV hmoVm h¡, ¶h ~mV à¶moJ Ho$ Ûmam ñWm{nV hmo MwH$s h¡& Om° H$s g§»¶m {OVZr ~‹T>oJr, CVZr hr ha Om° Ho$ {bE nH$‹S>Zo H$s VmH$V H$‘ hmo OmEJr& gm‘mݶV… MH$ Ho$ ~mhar ì¶mg Ho$ EH$ {VhmB© {OVZo ì¶mg H$s H$m¶©dñVw nH$‹S>Zo Ho$ {bE {‘bZo dmbr VmH$V Bï>V‘ (Am°pßQ>‘‘) hmoVr h¡& H$m¶©dñVw Ho$ ZmnZo ‘| AmZo dmbm A§Va nH$‹S> H$m ~b Am¡a nH$‹S> H$s AMyH$Vm na Aga H$aVm h¡& {‘gmb Ho$ Vm¡a na, à˶m{eV Zmn go A{YH$ ì¶mg H$s (AmodagmBO) bo{H$Z Q>m°baÝg Ho$ A§Xa hmoZo dmbr H$m¶©dñVw Om° Ho$ Vb Ho$ EH$ Mm¡WmB© {hñgo ‘| hr nH$‹S>r OmVr h¡& Q>m°baÝg Ho$ {ZMbo {hñgo ‘| AWm©V H$‘ ì¶mg H$s Amoa ~ZmB© JB© H$m¶©dñVw Om° Ho$ Cnar EH$ Mm¡WmB© {hñgo ‘| nH$‹S>r OmVr h¡& Bg ‘¶m©Xm Ho$ H$maU dmBS> Q>m°baÝg H$s H$m¶©dñVw na H$m‘ H$aZm hmo Vmo CgHo$ N>moQ>o ~¡M H$aZo n‹S>Vo h¢, Vm{H$ ì¶mg ‘| A§Va H$‘ aho Am¡a Ano{jV n[aUm‘ {‘bo& ~m°b ’$ëH«$‘ MH$ H$B© ~ma, H$mpñQ>§J ¶m ’$mo{OªJ H$s hþB© H$m¶©dñVwAm| Ho$ ~mhar n¥ð> na, CÝh| ‘moëS> Ho$ ~mha AmgmZr go {ZH$mbZo hoVw EH$ S´>mâQ> {X¶m hmoVm h¡& BgHo$ H$maU CVZm {hñgm WmoS>m {VaN>m Am¡a ‹T>bm hmoVm h¡& Eogm ~mhar n¥ð> MH$ ‘| nH$‹S>Zm hmo, Vmo Om{ha h¡ {H$ dh MH$ Ho$ Ano{jV {hñgo na R>rH$ go {Q>Ho$Jm Zht& Á¶mXm JhamB© Ho$ H$mQ> boZo ¶m H$V©Z J{V Á¶mXm bJmZo na H$m¶©dñVw ‹T>rbr hmoZo H$m IVam ^r hmoVm h¡& Eogr pñW{V ‘| ~m°b ’$ëH«$‘ ’$ëH«$‘ Ho$ Aj
MH$ Ho$ A§Xa S>mB’«¡$‘ na {hbZo dmbo Om° {MÌ H«$. 4 : S>mB’«¡$‘ MH$
~m°b ’$ëH«$‘ na pñddob hmoZo dmbo ~og Om° {MÌ H«$.
5:
~m°b ’$ëH«$‘ MH$
45
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
Technovision CNC ALL TYPES USED CNC MACHINE SALES AND SERVICES
Drive Fan
Blue Wiper Drive Fan
Rotary Switch
Mitsubishi Battery
Fanuc Battery
Operating Panel
Control Panel
USB DNC
MPG Encoder
Spiral Cable
Distribution Lubrication Block
Turcite
Office No 3, 3rd Floor “Jaydeep Business Center”, MIDC Road, Near Punjab National Bank, Indrayaninagar, Bhosari, Pune - 411026
technovisionc@gmail.com www.technovisioncnc.com
MPG Unit
9970212127 / 7887882165
46
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
nH$‹S>> gmYZ MH$ ({MÌ H«$. 5) R>rH$ ahVo h¢& Bg MH$ Ho$ Om° EH$ AmYma na AmJo nrN>o {hbVo h¢& Bggo H$m¶©dñVw ‘O~yVr go nH$‹S>r OmVr h¡, gmW hr dh {Og n¥ð> go gQ>r hmoVr h¡, CgHo$ Aj H$s {Xem ‘| ItMr hþB© nH$‹S>r OmVr h¡& Eogo MH$ Ho$ BñVo‘mb go VoOr go H$mQ>Zm g§^d hmo H$a H$m‘ H$‘ g‘¶ ‘| hmoVm h¡, gmW hr H$‘©Mmar H$s WH$mZ KQ> H$a Ano{jV {Za§VaVm {‘bVr h¡&
H$m¶©dñVw Ho$ ‘ܶ go ¶mo½¶ Qy>b H$m à¶moJ H$a Ho$ {nN>br Va’$ H$m ¶§ÌU H$aZo H$s gw{dYm
nwb {J«n MH$ {H$gr H$m¶©dñVw H$m Xÿgar Va’$ go ¶§ÌU H$aVo g‘¶ nhbo ¶§ÌU {H$¶m hþAm n¥ð> MH$ Ho$ Ano{jV n¥ð> go gQ>m Zht Vmo ¶§ÌU Ho$ ~mX CZ Xmo n¥ð>m| Ho$ ~rM H$s g‘mZm§VaVm JbV hmo OmVr h¡& H$B© ~ma {eâQ> Ho$ ewé ‘| Am°naoQ>a VamoVmOm hmoZo Ho$ H$maU dh Oê$ar Ajr¶ X~md ‹S>mb H$a, H$m¶©dñVw H$gVo g‘¶ dh R>rH$ go gQ>r hmoZo na ܶmZ XoVm h¡& bo{H$Z O¡go {XZ AmJo ~‹T>Vm h¡, WH$mZ Ho$ H$maU CgH$m H$m‘ AgmdYmZr go Mb gH$Vm h¡& ¶h IVam Q>mbZo hoVw nwb {J«n MH$ ({MÌ H«$. 6) XmofhrZ H$aZo H$s gw{dYm Xr h¡& ¶h aMZm Wmo‹S>r AbJ h¡, {’$a ^r CgH$m ~w{Z¶mXr VËd ’$ëH«$‘ MH$ O¡gm hr hmoVm h¡&
Om° CR>m H$a Qy>b Ho$ A§Xa Om H$a ¶§ÌU H$aZo Ho$ {bE ~ZmB© hþB© OJh {MÌ H«$.
7:
h~ Q>{ZªJ MH$
h‘oem BñVo‘mb {H$E OmZo dmbo Qy>b, Ano{jV Xÿar VH$ nhþ§MZo ‘| ~mYm AmVr h¡& Bg{bE ¶h MH$ VWm CgHo$ A§Xa ahZo dmbo Om° Bg àH$ma aMmE OmVo h¢ {H$ H$m¶©dñVw ‘O~yVr go nH$‹S>r OmE, gmW hr dh MH$ Ho$ n¥ð> go Wmo‹S>r Xÿa nH$‹S>r OmZo go nrN>o H$s Va’$ ¶§ÌU H$aZo dmbo Qy>b Ano{jV Xÿar VH$ nhþ§M H$a AÀN>r JwUdÎmm hm{gb H$s Om gH$Vr h¡&
{MÌ H«$.
6:
nwb {J«n MH$
h~ Q>{ZªJ MH$ h~ O¡gr Hw$N> H$m¶©dñVwE§ Eogr hmoVr h¢ {H$ ¶§ÌU Ho$ Xm¡amZ CZHo$ n¥ð> go H$m’$s YmVw H$mQ> Ho$ hQ>mZm n‹S>Vm h¡& Bg{bE ¶§ÌU Ho$ g‘¶ AmZo dmbm X~md ghZo Ho$ {bE H$m¶©dñVw ‘O~yVr go nH$‹S>Zm Oê$ar hmoVm h¡& ¶h ‘O~yV nH$‹S> nmZo Ho$ {bE MH$ ({MÌ H«$. 7) ‘| ’$Þr/nƒa O¡gr aMZm (doO ‘oH¡${ZO‘) bJmB©& Bg‘| H$m¶©dñVw H$mo H$gZo Ho$ gm‘mݶ X~md H$mo (Šb¡pån§J ’$mog©) H$B© JwZm ~‹T>m¶m OmZo go nH$‹S> Am¡a ‘O~yV hmoVr h¡& gmW hr Eogr H$m¶©dñVw H$m ¶§ÌU EH$ hr goQ>An ‘| H$aZo go CgHo$ {d{^Þ n¥ð>m| Ho$, AbJ AbJ ‘mZXÊS>m| na hmoZo dmbo Amngr g§~§Y (B§Q>a[aboeZ) ^r AÀN>r JwUdÎmm Ho$ nmE OmVo h¢& bo{H$Z BgHo$ AmH$ma H$s dOh go gm‘mݶ MH$ na {~R>mE hmoZo dmbo VWm
’o$g Šb¡pån§J MH$ H$^r H$^r ¶§ÌU H$aVo hþE H$m¶©dñVw H$mo nH$‹S>Zo ‘| MwZm¡Vr Am gH$Vr h¡& H$m¶©dñVw H$m AmH$ma Am¡a Cgo H$gZo Ho$ {bE MH$ na {XE JE gm‘mݶ Šb¡ånmo§ Ho$ H$maU Cgo MH$ na aIZm Am¡a {ZH$mbZm ~ohX ‘wpîH$b ~ZVm h¡& Bg H$m‘ ‘| g‘¶ Am¡a l‘ XmoZm| H$s H$m’$s ‘mÌm ‘| ~a~mXr hmoVr h¡& Eogr pñW{V ‘| EH$ AbJ MH$ na A{^Zd Šb¡ån H$s gw{dYm Xo H$a ¶h H$m‘ {~ëHw$b AmgmZ H$a {X¶m h¡& Bg àH$ma Ho$ MH$ Xmo {hñgm| ‘| dJuH¥$V {H$E OmVo h¢ 1.
pñddob Q>mBn ’o$g Šb¡pån§J MH$ Bg MH$ ‘| ({MÌ H«$. 8) Eogr aMZm H$s hmoVr h¡ {H$ Šb¡ån Ûmam H$m¶©dñVw H$gVo g‘¶, dh EH$ {Z{üV Aj na Ky‘ H$a ZrMo OmVr h¡& H$m¶©dñVw ‹T>rbr H$aVo dº$ dh Cgr Aj na Ky‘Zo Ho$ ~mX D$na OmVr h¡ Am¡a Cgo MH$ na aIVo ¶m {ZH$mbVo g‘¶ n¶m©á OJh Imbr H$a Xr OmVr h¡& ¶h g~ H$m¶©, MH$ Ho$ A§Xa H$s JB© aMZm Ho$ O[aE {nñQ>Z Ho$ AmJo nrN>o {hbZo Ho$ g‘¶ AnZoAmn hmoVm h¡& 2.
A¢½¶wba Q>mBn ’o$g ³b¡pån§J MH$ Bg àH$ma Ho$ MH$ ({MÌ H«$. 9) H$s A§Xê$Zr aMZm ‘|,
47
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
CR>mE OmZo dmbo Om°
àmo’$mBb na gQ>m pñQ>A[a¨J ZH$b
Aj na Ky‘ H$a H$gZo dmbo VrZ ³b¡ån {MÌ H«$.
8:
H$Zop³Q>¨J am°S> {~R>m¶m hþAm pñddob Q>mBn ’o$g Šb¡pån§J MH$
{MÌ H«$.
9:
A¢½¶wba Q>mBn ’o$g ³b¡pån§J MH$
H$m¶©dñVw MH$ na aIVo g‘¶ MH$ na bJmE Šb¡ån ’y$b H$s n{Îm¶m| H$s Vah ~mha H$s Amoa IwbVo h¢ Am¡a H$m¶©dñVw Ho$ {bE Imbr OJh {‘bVr h¡& Cnamoº$ H$s Vah, Bg MH$ ‘| ^r g~ H$m¶©, MH$ Ho$ A§Xa H$s JB© aMZm Ho$ O[aE {nñQ>Z Ho$ AmJo nrN>o {hbZo Ho$ g‘¶ AnZoAmn hmoVm h¡& pñQ>A[a¨J ZH$b MH$ Hw$N> H$m¶©dñVwE§ A{Z¶{‘V AmH$ma H$s Am¡a C~‹S>Im~‹S> hmoVr h¢& pñQ>A[a¨J ZH$b ({MÌ H«$. 10) BgH$m EH$ CXmhaU h¡& Eogr H$m¶©dñVw Ho$ {bE {S>OmBZ H$a Ho$ ~ZmE JE MH$ AbJ VarHo$ Ho$ hmoVo h¢& CZH$m {Z‘m©U {d{eï> ‘m§J Ho$ AZwgma hmoVm h¡& CZH$m à‘mUrH$aU g§^d Zht h¡&
{MÌ H«$.
10 :
pñQ>A[a¨J ZH$b MH$
pñQ>A[a¨J ZH$b O¡gr H$m¶©dñVwAm| H$m Xmo ¶m A{YH$ goQ>An ‘| ¶§ÌU H$aZo go {Za§Va JwUdÎmm Z nmZo H$m VWm [aOoŠeZ H$m IVam hmoVm h¡& AJa ¶§ÌU EH$ hr goQ>An ‘| H$aZm h¡, Vmo CgH$s H$‘Omoa aMZm Am¡a A{Z¶{‘V AmH$ma Ho$ H$maU Amdí¶H$ Qy>b A§Xa VH$ nhþ§MmZo ‘| {X¸$V AmVr h¡& BgHo$ {bE MH$ Ho$ Hw$N> KQ>H$ CR>m H$a BgH$m hb nm¶m OmVm h¡& BgHo$ Abmdm, ¶h H$m¶©dñVw ghr A§emË‘H$ pñW{V (A¢½¶wba nmo{OeqZJ) ‘| Z bJmB© JB© Vmo AJbo Am°naoeZ Ho$ g‘¶ H$Q> H$s ‘moQ>mB© H$‘ ¶m Á¶mXm hmoZm, H$mpñQ>§J ¶m ’$mo{OªJ Ho$ XmJ {Q>Ho$ ahZm Bg àH$ma Ho$ [aOoŠeZ hmo gH$Vo h¢& Eogr pñW{V ‘| goë’$ g|Q>[a¨J àH$ma H$s aMZm go BgH$m g‘mYmZ {H$¶m Om gH$Vm h¡& Eogr g~ ~mVm| H$m ܶmZ aIVo hþE pñQ>A[a¨J ZH$b Ho$ {bE ZdrZVmnyU© MH$ H$m g’$b {Z‘m©U {H$¶m J¶m& AmO h‘ Jd© go H$h gH$Vo h¢ {H$ ^maV Ho$ Am°Q>mo‘mo{Q>d joÌ Ho$ bJ^J g^r AJ«Ur CÚmoJ CZHo$ ‘hËdnyU© H$m¶©dñVwAm| Ho$ ¶§ÌU hoVw h‘mao MH$ H$m à¶moJ H$aVo h¢, VWm ‘erZ Qy>b ~ZmZo dmbo CÚmoJ CZHo$ gr.EZ.gr. boW ‘erZ na E¶aQ>oH$ MH$ H$m hr à¶moJ H$aZm ng§X H$aVo h¢& 0 9448284122 sales@airtechindia.com
E. gr. Hw$bH$Uu Or Zo AnZo noeoda H$m¶©H$mb H$m Ama§^ "E¶aQ>oH$' H§$nZr go {H$¶m& AmnH$mo nm°da MqH$J {gñQ>‘ Ho$ {S>OmBqZJ Ed§ {Z‘m©U Ho$ joÌ H$m 35 go A{YH$ gmbm| H$m VOw~m© h¡& {’$bhmb Amn "E¶aQ>oH$ àm. {b.' ‘| Ep³O³¶w{Q>d ({S>OmBZ Ed§ àmoOo³Q>²g) h¢&
48
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
ZE VH$ZrH$
S>H©$ eogb‘Z
Cnà‘wI, AZwà¶wº$ àm¡Úmo{JH$s AZwg§YmZ Ed§ {dH$mg {d^mJ, B‘¡J EëS>oH$
bmo ’«$s¹$Ýgr B§S>ŠeZ hrqQ>J
{MÌ H«$.1 : bmo ’«$s¹$Ýgr B§S>ŠeZ hrqQ>J OZaoQ>a
C
î‘m EH$ ~hþV hr ‘hËdnyU© ~hþAm¶m‘r {df¶ h¡& h‘mao Ka Ho$ amoOmZm H$m‘m| go bo H$a A§V[aj ‘| N>mo‹S>o OmZo dmbo àjonmó VH$ g^r ñWmZm| na BgHo$ Cn¶moJ h¢& Cî‘m g§H«$‘U Ho$ àYmZ àH$ma 1. H§$S>ŠeZ : A§Xar J‘u H$m ~hmd ~Zm H$a dñVw J‘© H$aZm& 2. H$ÝdoŠeZ : Cî‘m Ho$ òmoV go dm¶w H$m BñVo‘mb ‘mܶ‘ Ho$ ê$n ‘| H$a Ho$, {Og dñVw H$mo J‘© H$aZm h¡ Cg na J‘© dm¶w N>mo‹S> H$a CgH$m Vmn‘mZ ~‹T>mZm& 3. ao{S>EeZ : Bg‘| {H$gr ^r ‘mܶ‘ H$s
Oê$aV Zht hmoVr h¡& Cî‘m H$m òmoV, {Og nwO} H$m Vmn‘mZ ~‹T>mZm h¡ CgHo$ H$ar~ aIm OmE Vmo òmoV go {ZH$bVr H$‘ ~ma§~maVm (’«$s¹$Ýgr) H$s Cî‘ bha| Cg nwO} Ûmam gmo§Ir OmVr h¡& ’$bñdê$n nwO} H$m Vmn‘mZ ~‹T> OmVm h¡& D$nar VrZ àYmZ àH$mam| ‘| go nhbo VarHo$ H$mo AnZm H$a Am¡Úmo{JH$ CËnmXm| H$mo H$R>moa ~ZmZo H$s {d{Y H$m Aä¶mg Bg nmR> ‘| h‘ H$a|Jo& {H$gr ^r ‘Q>rar¶b H$s H$R>moaVm ~‹T>mZo Ho$ {bE {Z¶§{ÌV VarHo$ go CgH$m Vmn‘mZ ~‹T>m Ho$ H$‘ {H$¶m OmVm h¡& Vmn‘mZ ~‹T>mZo Ho$ {bE BñVo‘mb {H$E OmZo dmbo H$B© VarH$m|
‘| go B§S>³eZ hrqQ>J ¶h EH$ à{H«$¶m h¡& B§S>ŠeZ hrqQ>J {Og nwO} H$mo J‘© H$aZm hmo Cgo, {dÚwVMw§~H$s¶ (BboŠQ´>mo‘¡¾o{Q>H$) B§S>ŠeZ Ûmam D$Om© Amny{V© H$a Ho$ J‘© H$aZo H$s {d{Y H$mo B§S>pŠQ>d hrqQ>J H$hm OmVm h¡& Bg àUmbr ‘| B§S>ŠeZ àH$ma H$s {~Obr H$s gßbmB H$m Cn¶moJ {H$¶m OmVm h¡& Bg‘|, {~Obr H$s Vma go àmá hmoZo dmbr à˶mdVu Ymam (AC) H$s AmnyVu dH©$hoS> VWm dH©$H$m°Bb H$mo H$s OmVr h¡ {Oggo Cg H$m°Bb ‘| {dÚwVMw§~H$s¶ joÌ {Z‘m©U hmoVm h¡& H$m¶©dñVw H$m°Bb Ho$ A§Xa aIr OmVr
49
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
h¡ Am¡a dhm± Ho$ {dÚwVMw§~H$s¶ joÌ Ho$ H$maU Cg‘| {~Obr H$s Ymam ào[aV hmoVr h¡& ¶h Ymam {Z¶§{ÌV hmo gH$Vr h¡ Am¡a Cg‘| ~Xbmd ^r {H$E Om gH$Vo h¢& {H$gr ^r grYo g§nH©$ Ho$ {~Zm hrqQ>J hm{gb {H$¶m OmVm h¡& Bg àH$ma Ho$ hrqQ>J H$s g~go ~‹S>r {deofVm h¡ Cî‘m ì¶W© JdmE {~Zm VWm Cƒ H$m¶©j‘Vm go Vmn‘mZ ~‹T>m¶m Om gH$Vm h¡& {~Obr H$s ¶h Ymam nwO} ‘| {H$VZr JhamB© VH$ nhþ§MVr h¡ ¶h ~mV, Bg {d{Y Ho$ {bE BñVo‘mb {H$E JE OZaoQ>a H$s ’«$s¹$Ýgr na {Z^©a ahVr h¡& ’«$s¹$Ýgr {OVZr A{YH$ hmo CVZo hr Cƒ AZwnmV ‘| ào[aV hþB© Ymam nwO} Ho$ n¥ð> na H|${ÐV hmoVr h¡& A~ H§$S>ŠeZ nÕ{V go ¶h Cî‘m nwO} ‘| JhamB© VH$ {dV[aV hmoVr h¡ {Oggo Vmn‘mZ EH$g‘mZ ‘mÌm ‘| ’¡$bVm h¡& B§S>ŠeZ hrqQ>J àUmbr H$s H$m¶©H$mar ~ma§~maVm (Am°naoqQ>J ’«$s¹$Ýgr), J‘© {H$E OmZo dmbo nwO} Ho$ YmVw na {Z^©a hmoVr h¡& Bg{bE, AnZo H$m‘ H$s Oê$aVm| Ho$ ‘wVm{~H$ C{MV ’«$s¹$Ýgr na {~Obr gßbmB H$a gH$Zo dmbr B§S>ŠeZ
B§S>³Q>a
àUmbr H$m M¶Z H$aZm bm^Xm¶r hmoJm& ~ma§~maVm H$s {d{^Þ lo{U¶m| H$s Oê$aV g‘PZo hoVw h‘| nhbo "pñH$Z B’o$ŠQ>' BZ nm[a^m{fV eãXm| H$m {dMma H$aZm hmoJm& ¶h AC ¶m{Z à˶mdVu {dÚwVYmam H$s EH$ {deofVm h¡& BgHo$ VhV, {dÚwVdmhH$ nwO} ‘| {~Obr H$s Ymam Bg Vah {dV[aV hmoVr h¡ {H$ CgH$s KZVm dmhH$ dñVw Ho$ n¥ð> Ho$ ZOXrH$ A{YH$V‘ hmoVr h¡ Am¡a dmhH$ dñVw ‘| JhamB© VH$ nhþ§MZo Ho$ Xm¡amZ dh (KZVm) KQ>Vr OmVr h¡& Am°naoqQ>J ’«$s¹$Ýgr {OVZr Á¶mXm hmo CVZm pñH$Z B’o$ŠQ> H$‘ hmo OmVm h¡& Bgr Vah, Am°naoqQ>J ’«$s¹$Ýgr H$‘ hmoZo na pñH$Z B’o$ŠQ> ¶m{Z hrqQ>J H$m à^md Am¡a JhamB© VH$ nhþ§MVm h¡& g§jon ‘| H$h gH$Vo h¢ {H$ pñH$Z B’o$ŠQ> H$s JhamB© Am°naoqQ>J ’«$s¹$Ýgr, nwO} H$m ‘Q>rar¶b VWm Vmn‘mZ Ho$ AZwgma hmoVr h¡& ~ma§~maVm Ho$ àH$ma • H$‘ ~ma§~maVm (bmo ’«$s¹$Ýgr LF) • Cƒ ~ma§~maVm (hmB ’«$s¹$Ýgr HF) gm‘mݶV… 50 kHz VH$ H$m B§S>ŠeZ
nwOm© {MÌ H«$.
2:
H$amoZm [a¨J Am¡a Cg na ahm Vmn‘mZ (H$‘ ~ma§~maVm)
nwOm© B§S>³Q>a {MÌ H«$.
3:
H$amoZm [a¨J Am¡a Cg na ahm Vmn‘mZ (‘ܶ‘ ~ma§~maVm)
hrqQ>J bmo ’«$s¹$Ýgr dmbm ‘mZm OmVm h¡& Bg‘| pñH$Z B’o$ŠQ> A{YH$ à^mdembr hmoVm h¡ Omo ~‹S>o nwOm] Ho$ {bE Am¡a H$m¶©j‘ gm{~V hmoVm h¡& 50 kHz go A{YH$ ~ma§~maVm H$m B§S>ŠeZ hrqQ>J hmB ’«$s¹$Ýgr hmoVm h¡& Bg‘| pñH$Z B’o$ŠQ> CWbm hmoZo Ho$ H$maU ¶h N>moQ>o AmH$ma Ho$ nwOm] Ho$ {bE H$m¶©j‘ hmoVm h¡& Qy>b Ed§ ‘moëS> CËnmXH$m| H$mo, JwUdÎmm ~ZmB© aIZo hoVw Cƒ loUr H$m ñQ>rb BñVo‘mb H$aZm n‹S>Vm h¡& dmhZ CÚmoJm| ‘| nwOm] H$s JwUdÎmm àYmZVm go CZHo$ {Z‘m©U ‘| Cn¶moJ {H$E OmZo dmbo Qy>b H$s JwUdÎmm na {Z^©a hmoVr h¡& Bg pñW{V ‘| Qy>b Ho$ n¥ð> H$s H$R>moaVm, Img Vm¡a na H$mQ>Zo H$s Yma (H$qQ>J EO) H$s H$R>moaVm H$m {deof ñWmZ hmoVm h¡& H$R>moaVm H$s Cƒ Oê$aV| nyar H$aZo hoVw Amdí¶H$ VH$ZrH$ EMAG H§$nZr Zo ~mOma ‘| bmB© h¡& B§S>ŠeZ hrqQ>J Ho$ VarHo$ ‘| EMAG H§$nZr 30 gmbm| go A{J«‘ ñWmZ na h¡& CÝhm|Zo Cî‘m g§H«$‘U Ho$ Bg VarHo$ H$m BñVo‘mb ~hþV hr à^mdembr Vah go H$aZo dmbr CËH¥$ï> JwUdÎmm H$s ‘erZ|
Am°naoqQ>J ’«$s¹$Ýgr {OVZr Á¶mXm hmo CVZm pñH$Z B’o$ŠQ> H$‘ hmo OmVm h¡& Bgr Vah, Am°naoqQ>J ’«$s¹$Ýgr H$‘ hmoZo na pñH$Z B’o$ŠQ> ¶m{Z hrqQ>J H$m à^md Am¡a JhamB© VH$ nhþ§MVm h¡& g§jon ‘| H$h gH$Vo h¢ {H$ pñH$Z B’o$ŠQ> H$s JhamB© Am°naoqQ>J ’«$s¹$Ýgr, nwO} H$m ‘Q>rar¶b VWm Vmn‘mZ Ho$ AZwgma hmoVr h¡&
50
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
ZE VH$ZrH$ nwOm©
nwOm© B§S>³Q>a
Mw§~H$s¶ joÌbmoH$s{’«JhamB© $¹o$Ýgr
B§S>³Q>a
Mw§~H$s¶ joÌ H$s JhamB©
bmo {’«$¹o$Ýgr {MÌ H«$.
4
{‘{S>¶‘ {’«$¹o$Ýgr
{Og nwO} H$mo J‘© H$aZm hmo Cgo, {dÚwVMw§~H$s¶ (BboŠQ´>mo‘¡¾o{Q>H$) B§S>ŠeZ Ûmam D$Om© AmnyV© H$a Ho$ J‘© H$aZo H$s {d{Y H$mo B§S>pŠQ>d hrqQ>J H$hm OmVm h¡&
: Mw§~H$s¶ joÌ H$m H$m¶©dñVw Ho$ ^rVar {hñgo na hmoZo dmbm Aga
noe H$s h¢& gQ>rH$Vm, J{V Am¡a gwYm[aV H$m¶©j‘Vm H$s dOh go B§S>ŠeZ hrqQ>J H$B© joÌm| ‘| OëX hr g’$bVm go ’¡$b ahm h¡& gQ>rH$Vm ({àgrOZ) ¶hm± gQ>rH$Vm H$m ‘Vb~ h¡ {H$gr nwO} Ho$ {d{eï> {hñgo H$m hr Vmn‘mZ ~‹T>mZm hmo Vmo nyam nwOm© J‘© Zm H$aVo hþE Ho$db dhr {hñgm J‘© H$a nmZm& Bggo Cî‘m H$m ¶WmW© à¶moJ H$a Ho$ AZmdí¶H$ Cî‘m H$m {Z‘m©U Q>mb gH$Vo h¢& An춶 hmoZo dmbr J‘u h‘ ~MmVo h¢, ¶m{Z D$Om© H$s ~MV hmoVr h¡& J{V J‘© H$aZo Ho$ Aݶ {d{Y¶m| H$s VwbZm ‘| B§S>ŠeZ hrqQ>J ~hþV hr erK« à{H«$¶m h¡, {Oggo H$‘ g‘¶ ‘| h‘ MhrVm Vmn‘mZ nm gH$Vo h¢& gwYm[aV H$m¶©j‘Vm {H$gr ^r à{H«$¶m H$s H$m¶©j‘Vm ݶyZV‘ g‘¶ ‘| C{MV ‘mÌm ‘| à˶m{eV n[aUm‘ nmZo na {Z^©a h¡& B§S>ŠeZ hrqQ>J H$s à{H«$¶m ‘| h‘ Cƒ H$m¶©j‘Vm AmgmZr go nm gH$Vo h¢& Bg‘| à{H«$¶m H$m EH$sH$aU (àmogog BpÝQ>J«oeZ), Cî‘m D$Om© H$m H$‘ à¶moJ Am¡a CËnmXH$Vm ‘| d¥{Õ BZ VrZ MrOm| Ho$ Cn¶moJ go Cƒ H$m¶©j‘Vm na H$m‘ H$a gH$Vo h¢&
BgrHo$ EH$ {hñgo Ho$ ê$n ‘|, EMAG Ho$ VH$ZrH$s {deofk H$‘ ~ma§~maVm (LF) àm¡Úmo{JH$s ‘| AZwg§YmZ H$aVo hþE Bggo g§~§Yr ‘erZ Ho$ {dH$mg ‘| ‘m¡{bH$ ‘XX Xo aho h¢& dmhZ {Z‘m©U ‘| dopëS§>J Ed§ Omo‹S> ~ZmZo Ho$ {d{Y H$m’$s MwZm¡VrnyU© hmoVo h¢& {demb ‘mÌm Ed§ H$‘ g‘¶ ‘| A{YH$ CËnmXH$Vm hm{gb H$aZm, ‘Q>rar¶b Ho$ g§X^© ‘| CgHo$ ¶m§{ÌH$s JwUY‘© Zm ~XbVo hþE ¶§ÌU H$aZm, JwUdÎmm ‘| H$ht ^r g‘Pm¡Vm g§^d Z hmoZm Am{X ‘wÔm| Ho$ H$maU B§S>ŠeZ hrqQ>J à{H«$¶m A{V Amdí¶H$ gm{~V hmoVr h¡& B§S>ŠeZ hrqQ>J à{H«$¶m go dñVw H$m à˶m{eV Vmn‘mZ H$‘ g‘¶ ‘| hm{gb H$a gH$Vo hr h¢, gmW hr Cg na {Z¶§ÌU ^r aIm Om gH$Vm h¡& B§S>ŠeZ hrqQ>J à{H«$¶m ‘| Vmn‘mZ {Z¶§ÌU Ah‘² ~mV h¡& Š¶m|{H$ à˶m{eV Vmn‘mZ {Z¶§{ÌV Zm hmo, ¶m{Z h‘| {Og Vmn‘mZ VH$ dñVw H$mo J‘© H$aZm h¡ Cggo Vmn‘mZ Á¶mXm hmo OmZo go Cg ‘Q>rar¶b Ho$ JwUY‘© ~Xb H$a CgH$s aMZm, AmH$ma Am{X {~J‹S> gH$Vo h¢& H$R>moaVm ^r ~Xb gH$Vr h¡ ¶m KQ> gH$Vr h¡& ¶o ~mV| ñdrH$m¶© Zht h¡& A~ h‘ EMAG H§$nZr Zo AnZo AZwg§YmZ H|$Ð ‘| LF àm¡Úmo{JH$s Ho$ AmYma na H$s hþB© EH$ Om§M Ho$ ~mao ‘| OmZ|Jo& Bggo h‘ Bg VH$ZrH$ go hmoZo dmbo bm^ VWm Bg joÌ Ho$ ZdrZV‘ gwYma ^r OmZ nmE§Jo& Eldec
Om§M H$m CÔoí¶ {J¶a [a¨J O¡gr hr hmoZo dmbr EH$ H$amoZm [a¨J 200° go. VH$ ݶyZV‘ g‘¶ ‘| J‘© H$aZm& A{YH$V‘ Vmn‘mZ 270° go. VH$ gr{‘V aIZm& J‘© H$aZo Ho$ VarHo$ ¶h [a¨J Xmo Vah go J‘© H$s Om gH$Vr h¡, EH$ h¡ H$‘ ~ma§~maVm VH$ZrH$ ¶m Vmo ‘ܶ‘ ~ma§~maVm VH$ZrH$& ¶h Om§M g’$b H$aZo hoVw, J‘© H$aZo Ho$ H$‘ ~ma§~maVm Ed§ ‘ܶ‘ ~ma§~maVm, BZ XmoZm| {d{Y¶m| Ho$ VwbZmË‘H$ {dûcofU go Hw$N> gm§p»¶H$s JUZm H$s JB© Am¡a XmoZm| VarH$m| go à{H«$¶m nyar H$s JB©& Om§M Vmn‘mZ AmboI {MÌ H«$. 2 Ed§ 3 ‘| Xem©E JE h¢& XmoZm| ~ma J‘© H$aZo H$m H$m‘ 5 goH§$S> ‘| {H$¶m J¶m h¡& {MÌ H«$. 2 go ‘mby‘ hmoVm h¡ {H$ bmb a§J ‘| Xem©¶m J¶m {hñgm Ano{jV Vmn‘mZ ¶m{Z 200° go. na nhþ§M J¶m h¡ qH$Vw {MÌ H«$. 3 ‘| "J«o' a§J go Xem©E {hñgo H$m Vmn‘mZ 200° go. go A{YH$ hmo J¶m h¡& Om§M Ho$ n[aUm‘ Bg àH$ma h¢ 1. [a¨J 2 kHz H$s H$‘ ~ma§~maVm na J‘© H$s OmZo go 5 goH§$S> ‘| 200° go. VH$ Vmn‘mZ nm¶m J¶m& [a¨J Ho$ AbJ AbJ {hñgm| na Vmn‘mZ Om§Mm J¶m& g^r {hñgm| na g‘mZ Vmn‘mZ nm¶m J¶m& 2. dhr [a¨J 12.5 kHz H$s ‘ܶ‘ ~ma§~maVm na J‘© H$s OmZo na,
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
51
52
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
ZE VH$ZrH$
{MÌ H«$.
nyar [a¨J ‘| 200° go. H$m EH$g‘mZ Vmn‘mZ nmZo Ho$ {bE Am¡a 5 goH§$S> Ho$ g‘¶md{Y H$m nmbZ H$aZo Ho$ {bE (nhbr Om§M H$m n¡am‘rQ>a) 420° go. VH$ Vmn‘mZ ~‹T>mZm n‹S>m& A{YH$V‘ AZw‘V Vmn‘mZ 270° go. VH$ hr Wm& Bg{bE 420° go. H$m Vmn‘mZ ñdrH$ma Zht H$a gH$Vo& 3. A{YH$V‘ Vmn‘mZ 270° go. VH$ aI H$a [a¨J H$mo J‘© H$aZo na 8.5 goH§$S> H$m AmdV©Z H$mb (gmB{H$b Q>mB‘) nm¶m J¶m& Bg Ad{Y ‘| nyar [a¨J na 200° go. VH$ Vmn‘mZ nm¶m J¶m& My§{H$ Bg‘| 5 goH§$S> go A{YH$ g‘¶md{Y Oê$ar hþAm, h‘Zo ¶h ^r ñdrH$ma Zht {H$¶m& h‘Zo gm§p»¶H$s Ho$ à¶moJ go à{H«$¶m H$s n[aewÕ aMZm Ho$ {bE Hw$N> {hgm~ {H$E& CZHo$ AZwgma {d{^Þ narjmAm| Ho$ ~mX, EH$ B§S>ŠQ>a H$s Om§M n‹S>Vmb
5
: em°n âbmoa na hmo ahm B§S>³eZ hrqQ>J
Am¡a Amdí¶H$VmZwgma ~Xbmd H$aVo hþE h‘Zo CgH$m nwZ{Z©‘m©U {H$¶m& JwUdÎmm Ho$ g§X^© ‘|, à˶m{eV ZVrOm h‘ gƒmB© ‘| bm gHo$& H$‘ ~ma§~maVm go dñVw Ho$ ^rVar {hñgo ~hþV hr OëX J‘© hmo OmVo h¢ Š¶m|{H$ Mw§~H$s¶ joÌ Cg dñVw Ho$ A§Xa VH$ Om nhþ§MVm h¡ ({MÌ. H«$. 4)& Bgr ‘hËdnyU© dOh go, ‘ܶ‘ ~ma§~maVm Ho$ à¶moJ H$s VwbZm ‘| h‘ AmdV©Z H$mb KQ>m gH$Vo h¢& {’$a ^r à{H«$¶m ‘| MhrVo Vmn‘mZ H$s gr‘mAm| ‘| ahZm h‘oem Ho$ {bE ghr h¡& Bggo A˶{YH$ Vmn‘mZ (AmodahrqQ>J) H$s OmopI‘ H$‘ hmoVr h¡& AmIar Am¡a ‘hËdnyU© ~mV ¶h h¡ {H$ Vmn‘mZ ‘| hmoZo dmbm ’$H©$ ¶m{Z {H$ CƒV‘ Am¡a ݶyZV‘ Vmn‘mZ ‘| A§Va H$‘ hmoVm h¡& BgH$m ‘Vb~ h¡ Cƒ Vmn‘mZ Ho$ H$maU dh dñVw ’$Q>Zo H$s g§^mdZm KQ>Vr h¡& Bg à¶moJ Ho$ AZw‘mZ ܶmZ ‘| bo
H$a EMAG eldec Ho$ Aä¶mgH$m| Zo H$‘ ~ma§~maVm àm¡Úmo{JH$s na AmYm[aV Cî‘m òmoV H$s EH$ {dñV¥V loUr ~ZmB© h¡& ¶h loUr 50 kW go 500 kW VH$ Am¡a ~ma§~maVm 2 kHz go 8 kHz VH$ h¡& BgHo$ AZwà¶moJ H$s H$jm H$m’$s {demb h¡& Bg VH$ZrH$ go H$B© joÌm| ‘| bm^ hmo gH$Vo h¢, O¡go {H$ {J¶a [a¨J dopëS§>J H$aZo go nhbo J‘© H$aZm, BbopŠQ´>H$ ‘moQ>a hmCqgJ ‘| ñQ>oQ>a Omo‹S>Zm, hmS>©qZJ Ho$ ~mX AZrqbJ H$aZm Am{X& ‘ybVËd Ho$ g§X^© ‘| XoIm OmE Vmo {H$gr R>mog dñVw H$mo J‘© H$aVo g‘¶ H$‘ AmdV©Z H$mb go ewé H$aZm ~ohVa hmoVm h¡& h‘mao H$‘ ~ma§~maVm OZaoQ>a Ho$db erK« à{H«$¶m hr Zht ~pëH$ Cƒ {dœgZr¶Vm ^r AmœñV H$aVo h¢& Bg àUmbr ‘| à¶moJ H$s hþB© Cƒ àm¡Úmo{JH$s H$s dOh go dh A{YH$ gj‘ h¡& Bg‘| BÝewb¡Q>oS> JoQ> ~mBnmoba Q´>m§{OñQ>a
53
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
(IGBT) V§ÌkmZ H$m Cn¶moJ {H$¶m J¶m h¡ Omo ~hþV hr ‘O~yV h¡ Am¡a CgH$s H$m¶©j‘Vm 90% go A{YH$ h¡& BgH$s D$Om© H$m AMyH$ ‘mnZ H$a gH$Vo h¢& h‘Zo EMAG eldec H$s H$‘ ~ma§~maVm H$s loUr ‘| hþE ZE à¶moJ Ho$ ~mao ‘| OmZH$mar nmB©& Bg joÌ H$m ¶h H$m’$s Z¶m Ed§ ñWm{nV à¶moJ Wm& AmZo dmbo {XZm| ‘| H$B© joÌm| ‘| Bg àm¡Úmo{JH$s Ho$ AZwà¶moJ XoIo OmE§Jo& Bg ‘mܶ‘ go ¶h ZdrZV‘ VH$ZrH$ h‘Zo AmO hr OmZ br h¡, {Ogo h‘ "â¶yMa Q>oŠZmobmoOr Qw>S>o' H$h gH$Vo h¢& J«mhH$moÝ‘wI Cn¶mo{JVm Qy>b H$s H$V©Z Ymam H$s à˶m{eV H$R>moaVm nmZo Ho$ {bE Cg {hñgo H$mo 800° go 900° go. VH$ J‘© H$aZm Oê$ar hmoVm h¡& CgHo$ ~mX àmH¥${VH$ dmVmdaU
‘| Cgo R>§‹S>m H$a Ho$ ¹|$qMJ {H$¶m OmVm h¡, {Oggo H$V©Z Yma na 54 go 56 HRC H$s H$R>moaVm nmB© OmVr h¡, gmW hr Qy>b A§Xa go Ñ‹T> (Q>’$) ~ZVm h¡& BgHo$ {bE àm¶… âbo‘ hmS>©qZJ ¶m boga hmS>©qZJ nÕ{V AnZmB© OmVr h¡, bo{H$Z CgHo$ ~Om¶ A~ bMrbo Ed§ gwa{jV B§S>ŠeZ hrqQ>J VarHo$ H$m Cn¶moJ H$aZm Qy>b CËnmXH$m| H$mo A{YH$ gw{dYmOZH$ ‘hgyg hmo ahm h¡& Werkzeugbau Zm‘H$ Laichingen, Leipzig ‘| pñWV O‘©Z H§$nZr Zo h‘mar ‘mBH$mo OZaoQ>a B§S>ŠeZ hrqQ>J àUmbr BñVo‘mb H$aZm ewé {H$¶m h¡& CgHo$ ~mX {‘bo bm^m| Ho$ ~mao ‘| H§$nZr Ho$ Gottlieb Schwertfeger Zo H$hm ""Bggo H$V©Z Yma ‘| H$R>moaVm bmZo H$s à{H«$¶m ~hþV hr VoO hmo JB© h¡& âbo‘ hmS>©qZJ ¶m ‘h§Jr boga hmS>©qZJ nÕ{V H$s VwbZm
‘| Bg {d{Y H$s bmJV H$‘ h¡& OZaoQ>a Hy$qbJ àUmbr VWm Amdí¶H$ hmoO nmBn n{h¶o dmbo EH$ N>moQ>o ~Šgo ‘| g‘m OmVo h¢, {Oggo ’¡$ŠQ>ar ‘| H$ht ^r Cgo bo Om H$a dñVw H$R>moa ~ZmZo H$m H$m‘ H$a gH$Vo h¢& Bg àUmbr H$s n[aewÕVm Am¡a bMrbonZ Ho$ H$maU h‘ AnZo {d{^Þ Qy>b ‘| J«mhH$ H$mo à˶m{eV JwUdÎmm Xo gH$Vo h¢&'' 0 8050050163 sales.india@emag.com
S>H©$ eogb‘ZOr B‘¡J EëS>oH$ H§$nZr ‘| AZwà¶wº$ àm¡Úmo{JH$s AZwg§YmZ Ed§ {dH$mg {d^mJ Ho$ Cnà‘wI h¢&
AIR COMPRESSOR KEY FEATURES DIGITAL CONTROL PANEL : Discharge pressure and temperature. Total run hours and load hours. Service due for all consumables. Safety features like high temperature cut-off, Low/ High voltage cut-off, Direction control cut-off High ampere cut-off, two phase protection. LOWER RUNNIG SPEED: Run < 3000rpm which is much lower compared to our ompetitors. RIGID PIPING : Use only seamless rigid pipes allowing a smooth flow of air and oil. COOLER :- Bigger cooling surface area enhances the cooling f air and oil level at an ambient temperature of 55 C. coolers are positioned on top for natural flow of hot air.
Screw Air Compressor From 7.5hp to 100hp
CANOPY :- Our ergonomically designed canopy and layout allows quick and easy access to service e personal with magnetic doors that can be removed in seconds.
Our Channel Partners
Aurangabad | Pune | Ahmednagar | Nashik | Nagpur | Jalgaon
Mumbai | Kolhapur | Satara | Sangli | Goa | Belgaum | Rest of Maharashtra
Plot no. C-252/6, A-26, MIDC, Waluj Aurangabad : 431136 Plot No. B-12, MIDC, Shiroli, Kolhapur : 416122 Mr. Vikas P. Patil:- 9823028512, 024-2555830 Mr. Milind M. Mane:- 9822866031 / 30 sanketent@gmail.com meghamachines@rediffmail.com www.bac-compressors.com Manufacturer: M/S. Bakgiyam Engg. Pvt. Ltd. Coimbatore. Contact Person: Mr. Atul A. Shinde Mob: 90038 11188 Mail: atul@bac-compressor.com
54
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
boI‘mbm
{O½g Ed§ {’$Šüg©
Q>{ZªJ {’$Šüa
A{OV Xoenm§S>o A{VWr àmܶmnH$ ARAI
{n
N>bo boI ‘| h‘Zo Hw$N> Q>{ZªJ {’$Šüa, ‘¢S´>ob Am¡a H$m°boQ> Ho$ ~mao ‘| OmZH$mar br h¡& A~ h‘ Q>{ZªJ {’$Šüa Ho$ ~mao ‘| A{YH$ OmZH$mar b|Jo& H$moB© ^r nwOm© ~ZmVo g‘¶ Cg na {d{dY àH$ma H$m ¶§ÌU H$aZm n‹S>Vm h¡, O¡go {H$ Q>{ZªJ, {‘qbJ, {S´>qbJ, Q>¡qnJ Am{X& ¶o g~ H$m‘ {d{eï> AZwH«$‘ go H$aZo hmoVo h¢& BgrH$mo Cg nwO} na H$s JB© à{H«$¶m H$hm OmVm h¡& ¶§ÌU H$m¶© H«$.1, ¶§ÌU H$m¶© H«$. 2 (Op. No. 1, Op. No. 2) Bg àH$ma go CZH$m H«$‘ {Z{üV {H$¶m OmVm h¡& nwO} na {H$¶m OmZo dmbm nhbm ¶§ÌU g~go ‘hËdnyU© hmoVm h¡, Š¶m|{H$ Cg g‘¶ H$m¶©dñVw na {H$gr ^r Vah H$m ¶§ÌU Z {H$¶m hmoZo go, h‘ Cg H$m¶©dñVw H$mo {H$g Vah bmoHo$Q> H$aVo h¢ VWm nH$‹S>Vo h¢ ¶h ~mV| ‘hËdnyU© hmoVr h¢& JmobmH$ma H$m¶©dñVw 3 Om° dmbo nma§n[aH$ MH$ ‘| nH$‹S>r Om gH$Vr h¡& ZrMo Xr JB© {‘gmb go ¶h ñnï> hmoVm h¡& {MÌ H«$. 1 ‘| XoIm OmVm h¡ {H$ ì¶mg "H$' hmoZo dmbr H$m¶©dñVw h‘ 3 Om° dmbo MH$ ‘| nH$‹S> gH$Vo h¢& Bg H$m¶©dñVw
{nZ 2 {nZ 1
{MÌ H«$. 3 : ¶§ÌU H$m¶© H«$‘m§H$ 1 - ñào JZ
na {H$gr ^r Vah H$m ¶§ÌU Zht hþAm h¡& Bg{bE ì¶mg "H$' na H$m¶©dñVw H$mo nH$‹S> H$a ì¶mg "S>' H$m ¶§ÌU H$aZm Bgo ¶§ÌU H$m¶© H«$. 1 H$hm OmVm h¡& ~mH$s ¶§ÌU ¶mo½¶ à{H$¶m H$m Cn¶moJ H$a Ho$ AMyH$Vm go H$aZm AmgmZ h¡& {MÌ H«$. 2 ‘| Q>{ZªJ {’$Šüa {XIm¶m J¶m h¡ {OgH$m Aä¶mg h‘Zo {nN>bo A§H$ ‘| (YmVwH$m¶©, OyZ 2019) {dñVma go {H$¶m h¡& {MÌ H«$. 2 ‘| {XImE JE Q>{ZªJ {’$Šüa ‘| {N>Ð "~' H$m ¶§ÌU H$aZm h¡& ¶h Bg H$m¶©dñVw ~
ì¶mg S>
A
ì¶mgH$ ì¶mg {MÌ H«$.
1
{MÌ H«$.
2 : ¶§ÌU
H$m¶© H«$.
3
- ñào JZ
na hmoZo dmbm Vrgam ¶§ÌU h¡& A~ h‘ ñào JZ H$m nhbm ¶§ÌU XoIVo h¢& {MÌ H«$. 3 ‘| {nZ 1 bmoHo$qQ>J {nZ h¡ Am¡a {nZ 2 Amo[aE§Q>oeZ {nZ h¡& BgH$m ‘Vb~ h¡ {nZ 1 H$mo H$m¶©dñVw ‘| AQ>H$m H$a H$m¶©dñVw H$mo AJa K‹S>r H$s {Xem ‘| Kw‘m¶m OmE Vmo dh {nZ 2 go gQ>oJr& {MÌ ‘| {XIm¶m J¶m pñd§J b¡M Cgr {Xem ‘| Kw‘m H$a, Šb¡pån§J ñH«y$ H$s ‘XX go H$m¶©dñVw H$mo Šb¡ån {H$¶m OmVm h¡& ñào JZ na hmoZo dmbm N>moQ>m {N>Ð {Z¶§{ÌV (H§$Q´>moëS>) h¡& Bg Q>{ZªJ {’$Šüa ‘| ({MÌ H«$. 4) h‘ "A' {N>Ð H$m ¶§ÌU H$a ah¡ h¢ Am¡a ¶h ñào JZ ‘| nhbm ¶§ÌU hmoZo go H$m¶©dñVw H$mo aoñQ> H¡$go H$aZm h¡, bmoHo$Q> H¡$go H$aZm h¡, gmW hr Cgo H$g Ho$ H¡$go nH$‹S>Zm h¡ (Šb¡ån H$aZm h¡) O¡go ‘wÔm| na J§^raVm go {dMma H$aZm n‹S>Vm h¡& haEH$ H$m¶©dñVw Ho$ nhbo Am°naoeZ Ho$ g‘¶ ¶h gmoMZm n‹S>Vm h¡& Img H$a Ho$ AJa H$m¶©dñVw H$mpñQ>§J ¶m ’$mo{OªJ go ~Zr hmo Vmo {deof H§$Q´>moëS> n¡S> H$m {Z¶moOZ H$aZm n‹S>Vm
55
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
A {N>Ð H$m ¶§ÌU
2.
ñào n|qQ>J JZ Šb¡ån
pñd§J b¡M {MÌ H«$.
4 : ¶§ÌU
H$m¶© H«$‘m§H$
h¡& {‘qbJ {’$Šüa Ho$ Ho$g ñQ>S>r Ho$ g‘¶ h‘ BgH$s {dñVmanyd©H$ OmZH$mar b|Jo& Bgr H$m¶©dñVw H$m Xÿgam Am°naoeZ h‘ {MÌ H«$. 5 ‘| {XImE JE Img W«oS>oS> ‘¢S´>ob na nH$‹S> H$a, H$a ah¡ h¢& Bg H$m¶©dñVw Ho$ nhbo VrZmo Am°naoeZ gm‘mݶ boW ‘erZ na {H$E Om aho h¢& boW ‘erZ H$m à¶moJ A˶§V {H$’$m¶Vr h¡, Š¶m|{H$ Aݶ ‘erZm| H$s VwbZm ‘| ¶h gñVm hmoVm h¡& ¶h H$m¶©dñVw A{Z¶V Am¶m‘m| H$s hmoZo Ho$ ~mdOyX BgHo$ nhbo VrZm| H$m‘ Q>{ZªJ {’$Šüa H$s ghm¶Vm go {H$E Om aho h¢& ¶hr {’$Šüa {S>OmBZ H$aZo dmbo H$s Hw$ebVm h¡& Q>{ZªJ {’$Šüa EH$ H$m¶©dñVw Ho$ {bE ~Zm¶m J¶m Q>{ZªJ {’$Šüa {MÌ H«$. 6 ‘| Xem©¶m J¶m h¡& Bg H$m¶©dñVw na EH$ ~‹S>o {N>Ð Am¡a EH$ n¥ð> H$m ¶§ÌU H$aZm h¡& Q>obñQ>m°H$
1
- ñào JZ
‘| {S´>b bJm H$a Bg H$m¶©dñVw na {N>Ð {H$¶m Om gH$Vm h¡& n¥ð> H$m H$m‘ Qy>b nmoñQ> na Qy>b bJm H$a {H$¶m Om gH$Vm h¡& Bg H$m¶©dñVw H$mo aopñQ>§J ~«¡Ho$Q> na aIm (aoñQ> {H$¶m) J¶m h¡& A~ h‘ Bg {’$Šüa Ho$ Ah‘ nwOm] H$m narjU H$aVo h¢& AmJo nrN>o hmoZo dmbm "V' ãbm°H$ AmJo nrN>o hmoZo dmbm EH$ "V' ãbm°H$ gm‘Zo H$s Va’$ bJm¶m J¶m h¡& ¶h "V' ãbm°H$ JmBS> {H$¶m hþAm h¡& ¶h Agoåãbr S>m°dob H$s JB© h¡& Bg "V' ãbm°H$ Ho$ Xmo H$m‘ h¢ 1. ¶h "V' ãbm°H$, Zb© ñH«y$ "S' H$s ‘XX go H$m¶©dñVw H$s Va’$ YHo$bm OmZo na H$m¶©dñVw aopñQ>§J ~«¡Ho$Q> na hëHo$ go Šb¡ån H$s OmVr h¡& Bg ñH«y$ H$s ‘XX go H$m¶©dñVw gr{‘V ~b bJm H$a Šb¡ån H$s OmVr h¡, ha ~ma Eogm hr
0.05Ø A
A
Jmob ßboQ>
H$aZm Mm{hE& ¶h "V' ãbm°H$ H$m¶©dñVw H$mo boW Ho$ Aj go g§H|$Ðr H$aVm h¡& AJa "V' ãbm°H$ Ho$ ~Om¶ {g’©$ ßboZ ßboQ> Xr JB© Vmo H$m¶©dñVw boW Ho$ Aj go g§H|$Ðr Zht hmoJr&
ñQ´>¡n Šb¡ån Xmo Va’$ Xmo ñQ´>¡n Šb¡ån {XE h¢& ‘w»¶V… ¶o H$m¶©dñVw H$mo H$g H$a nH$‹S>Vo h¢& ñQ´>¡n Šb¡ån H¡$go H$m‘ H$aVm h¡ ¶h OmZH$mar h‘Zo BgHo$ nhbo A§H$ ‘| br h¡& My§{H$ Q>{ZªJ {’$Šüa {Z{üV Ama.nr.E‘. go Ky‘Vm ahVm h¡, H$m¶©dñVw H$g H$a Z nH$‹S>r hmo Vmo dh {’$gb H$a XþK©Q>Zm hmo gH$Vr h¡& aopñQ>§J ~«¡Ho$Q> H$V©Z H$m ‘w»¶ ~b Bg ~«¡Ho$Q> na AmZo H$s dOh go ¶h ‘O~yV hmoZm Amdí¶H$ hmoVm h¡& Bg ~«¡Ho$Q> H$mo ñH«y$ H$s ‘XX go bJm H$a S>m°dob H$aZm n‹S>Vm h¡& Bggo H$m¶©dñVw na hmoZo dmbm {N>Ð H$m¶©dñVw Ho$ Ho§$Ð na Am OmVm h¡& S>m°dob H$s dOh go ¶h ~«¡Ho$Q> {hbVm Zht h¡& Bg aopñQ>§J ~«¡Ho$Q> H$mo XmoZm| Va’$ ~‹S>o M¡å’$a {XImB© Xo aho h¢& BgH$s dOh h¡ BgHo$ H$moZo ‘w»¶ JmobmH$ma ßboQ> Ho$ ({’$Šüa Ho$) ~mha Zht AmVo& gwajm hoVw ¶h Amdí¶H$ h¡& g§Vw{bV dOZ B Zb©²S> ñH«y$
H$m¶©dñVw Šb¡ån
C
A¡S>OñQ>o~b V ãbm°H$
’o$qgJ Qy>b F ‘erZ ßboQ> {MÌ H«$.
5
: ¶§ÌU H$m¶© H«$‘m§H$
2
- ñào JZ
µ¶w{Zdg©b goqQ>J nrg aopñQ>§J ~«¡Ho$Q> H$m¶©dñVw H$s ‘moQ>mB© T {MÌ H«$. 6 : Q>{ZªJ {’$Šüa
S
56
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
boI‘mbm goqQ>J nrg H$m¶©dñVw H$s ‘moQ>mB© "T' nmZo Ho$ {bE, ’o$qgJ Qy>b H$m ñne© BgHo$ n¥ð> go H$a Ho$ H$mQ> boZo go h‘| H$m¶©dñVw H$s BpÀN>V ‘moQ>mB© {‘bVr h¡& H$B© ~ma ¶h Zmn "T' Ho$ Zmn go 3 {‘‘r. H$‘ aIVo h¢& Qy>b goQ> H$aVo g‘¶ Bg goqQ>J nrg na 3 {‘‘r. H$m {’$ba aIVo h¢ Am¡a Cgo ñne© H$a Ho$ Qy>b goQ> {H$¶m OmVm h¡& JmobmH$ma ßboQ> Bg Jmob ßboQ> Ho$ ~rMmo~rM EH$ {N>Ð {H$¶m hþAm h¡& aopñQ>§J ~«¡Ho$Q> Am¡a "V' ãbm°H$ Agoåãbr ¶o XmoZmo nwO} Bg {N>Ð Ho$ H|$Ð na EH$g‘mZ VarHo$ go/H|$ÐrH¥$V bJmE JE h¢& {’$Šüa H$m H$moB© ^r {hñgm Bg Jmob ßboQ> Ho$ ~mha Z AmZo H$s gmdYmZr aIZr hmoVr h¡& Bg ßboQ> Ho$ ~mhar ì¶mg na EH$ Im§Mm hmoVm h¡& ¶h Im§Mm Am¡a H|$Ð ‘o hmoZo dmbm {N>Ð g§H|$Ðr hmoVo h¢& O~ ¶h {’$Šüa ‘erZ na bJm¶m OmVm h¡ Vmo dh R>rH$ go bJm¶m OmZo H$s Om§M S>m¶b JoO H$s ghm¶Vm go H$s OmVr h¡& Bg ßboQ> H$m pñn§S>b H$s Va’$ H$m ì¶mg, Šb¡pån§J ñH«y$ Ho$ {N>Ð Am¡a nr.gr.S>r. ¶o gmao Zmn AS>¡ßQ>a ßboQ> Ho$ AZwgma hmoVo h¢& g§VwbH$ dOZ (~¡bÝg doQ>) Bg {’$Šüa ‘| h‘| gm’$ ZOa Am ahm h¡ {H$ {’$Šüa Ho$ EH$ hr {hñgo ‘| H$m’$s ^ma H|${ÐV hþAm h¡ (aopñQ>§J ~«¡Ho$Q> + 2 ñQ´>¡n Šb¡ån)& Bg H$maU Ag§VwbZ {Z‘m©U hmoVm h¡& Bg {’$Šüa H$mo g§Vw{bV H$aZm Amdí¶H$ h¡& Bg{bE BgH$s {déÕ {Xem ‘| dOZ bJmVo h¢& BgrH$mo g§VwbH$ dOZ H$hm OmVm h¡& Bggo ‘erZ H$m pñn§S>b AÀN>r pñWVr ‘| ahVm h¡& ‘erZ H$s Am¶w ~‹T>Vr h¡& AS>¡ßQ>a ßboQ> ¶h ßboQ> {MÌ H«$. 5 ‘| Zht {XImB© Xo ahr h¡& bo{H$Z {H$gr {d^mJ ‘| à‘m{UV 2-3 AS>¡ßQ>a ßboQ> V¡¶ma aIr hmoVr h¢& Bg ßboQ> Ho$ EH$ Va’$ gmao Zmn pñn§S>b Ho$ AZwgma hmoVo h¢ Am¡a Xÿgar Va’$ gmao Oê$ar à‘m{UV Zmn hmoVo h¢& {’$Šüa Bg
Xÿgar Va’$ bJm¶m OmVm h¡& Z¶m Q>{ZªJ {’$Šüa ~ZmVo g‘¶ Bg AS>¡ßQ>a ßboQ> H$s Xÿgar Va’$ hmoZo dmbo Zmn H$m ^r I¶mb H$aZm n‹S>Vm h¡& {MÌ H«$. 7 ‘| AS>¡ßQ>a ßboQ> Am¡a MH$ Xem©E JE h¢& A~ Amn g‘P|Jo H$s AS>¡ßQ>a ßboQ> ‘erZ pñn§S>b na bJVr h¡ Am¡a Xÿgar Va’$ MH$ ¶m {’$Šüa bJVm h¡& {MÌ H«$. 8 ‘| AS>¡ßQ>a ßboQ> H$m ¶WmW© {MÌ Xem©¶m J¶m h¡& Ohm± VH$ hmo gHo$, Bg AS>¡ßQ>a ßboQ> H$mo H$‘ go H$‘ ~ma bJmZm VWm {ZH$mbZm AS>¡ßQ>a ßboQ>
Mm{hE& AS>¡ßQ>a ßboQ> ~ma ~ma ~XbZo go ‘erZ Ho$ pñn§S>b ZmoO H$m ZwH$gmZ hmo gH$Vm h¡& {’$Šüa H$s {nN>br Va’$ Ho$ Zmn AS>¡ßQ>a ßboQ> Ho$ AZwgma hmoZo Mm{hE& Bggo AS>¡ßQ>a ßboQ> na {’$Šüa AÀN>r Vah go ~¡R>Vm h¡& {Og boW Ho$ pñn§S>b H$mo W«oqS>J hmoVm h¡, Cg àH$ma Ho$ pñn§S>b na bJZo dmbr AS>¡ßQ>a ßboQ> h‘Zo XoIr h¡& {MÌ H«$. 9 ‘| W«oS>oS> pñn§S>b Xem©¶m J¶m h¡&
MH$
{MÌ H«$. 7 : AS>¡ßQ>a ßboQ> Am¡a MH$
{MÌ H«$. 8 : AS>¡ßQ>a ßboQ> {’$Šüa Šb¡pån§J hmob
‘erZ pñn§S>b ZmoO
bmoHo$eZ pñnJm°Q>
Šb¡pån§J W«oS {MÌ H«$. 9 : W«oS>oS> ‘erZ pñn§S>b ZmoO Ø 210
pñn§S>b
S´>mB{d§J ~Q>Z 7°7'30"
Šb¡pån§J hmob {MÌ H«$. 10 : Q>mBn A1
2
EŠñQ´>¡ŠeZ {N>Ð
AS>¡ßQ>a ßboQ>
57
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
A~ h‘ EH$ Am¡a àH$ma Ho$ pñn§S>b na bJZo dmbr AS>¡ßQ>a ßboQ> XoI|Jo (boW pñn§S>b ZmoO Q>mBn 1 gmBO Z§. 8)& {MÌ H«$. 10 ‘| Bg àH$ma H$m pñn§S>b Xem©¶m J¶m h¡& Bg àH$ma Ho$ pñn§S>b ZmoO H$mo Q>ona hmoVm h¡& Bg Q>ona na AS>¡ßQ>a ßboQ> H$m Q>ona ~¡R>Vm h¡& Bggo AS>¡ßQ>a ßboQ> Am¡a pñn§S>b g§H|$Ðr hmo OmVo h¢& pñn§S>b H$m Q>ona 7° 7' 30'' hmoZo go (goë’$ bm°qH$J Q>ona) AS>¡ßQ>a ßboQ> pñn§S>b na {~ëHw$b ghr ~¡R>Vr h¡& Cgo {ZH$mbZo Ho$ {bE AS>¡ßQ>a ßboQ> na EŠñQ´>¡ŠeZ {N>Ð {XE hþE hmoVo h¢& ¶o Xmo W«oS>oS> {N>Ð Am‘Zo gm‘Zo ahVo h¢& Bg {N>Ð ‘| ñH«y$ ‹S>mb H$a CgH$s ghm¶Vm go, H$g H$a ~¡R>r hþB© AS>¡ßQ>a ßboQ> H$mo AmgmZr go {ZH$mbm Om gH$Vm h¡& AS>¡ßQ>a ßboQ> pñn§S>b na bJmZo Ho$ {bE H$mC§Q>a ~moa dmbo {N>Ð {XE OmVo h¢& {MÌ H«$. 11 ‘| pñn§S>b Am¡a AS>¡ßQ>a ßboQ> H$s Agoåãbr Xem©B© JB© h¡& pñn§S>b
na EH$ S´>mBqdJ ~Q>Z {X¶m OmVm h¡ Am¡a Cgr àH$ma Cgo nyaH$ {N>Ð AS>¡ßQ>a ßboQ> na {X¶m OmVm h¡& O¡go Zm‘ go hr ñnï> h¡, Bg ~Q>Z H$m Cn¶moJ pñn§S>b H$m Q>m°H©$ AmJo ^oOZo Ho$ {bE hmoVm h¡& AS>¡ßQ>a ßboQ> Ho$ {~Zm h‘ Q>{ZªJ {’$Šüa H$s gmoM ^r Zht gH$Vo& AJbr n{ÌH$m ‘| h‘ {‘qbJ {’$Šüa Ho$ ~mao ‘| OmZH$mar b|Jo&
S´>mBqdJ ~Q>Z
0 9011018388 ajitdeshpande21@gmail.com
pñn§S>b ZmoO
A{OV Xoenm§S>oOr H$mo {OJ Am¡a {’$Šüa Ho$ joÌ ‘| 36 gmbm| H$m AZw^d h¡& AmnZo {H$bm}ñH$a, J«rìO bm|~m{S>©Zr {b., Q>mQ>m ‘moQ>g© O¡gr AbJ AbJ H§$n{Z¶m| ‘| {d{^Þ nXm| na H$m‘ {H$¶m h¡& ~hþV go A{^¶m§{ÌH$s ‘hm{dÚmb¶m| ‘| Am¡a ARAI ‘| Amn A{V{W àmܶmnH$ h¢& AS>¡ßQ>a ßboQ>
{MÌ H«$.11 : boW pñn§S>b ZmoO Q>mBn 1 gmBO Z§. 8
SUSHIL AUTO PRODUCTS Manufacturers of Tipper Body Parts and Exporters of Auto Componen ts for MCV’s and HVC’s
SUSHIL Plot No. 3-C, Sy. No. 680/2, BEMCIEL Industrial Estate, Udyambag, BELGAUM - 590008. PH. : 0831-2440536/37, Cell : 9448191731 E-Mail : ashok@sushilauto.in
58
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
boI‘mbm
Zmam¶U ‘yVu
hoS>-H$ñQ>_a gnmoQ>©, _mBH«$mo_¡{Q>H$ _{eZ Qy>ëg àm. {b.
B
‘erZ ‘|Q>oZÝg
erVH$ n§n ~§X hmoZm
ggo nyd© boIm| Ho$ O[aE h‘Zo Vwa§V ‘XX, ‘erZ ewé Zm hmoZm, ñZohZ Vob H$m ñVa g§VmofOZH$ Zm hmoZm, gmW hr ñZohZ Vob H$m X~md H$‘ hmoZo Ho$ Aga Am¡a MH$ {ZpîH«$¶ hmoZo H$s g‘ñ¶mAm| Ho$ ~mao ‘|, Ed§ Q>obñQ>m°H$ g§~§Yr n¡Xm hmoZo dmbr g‘ñ¶mAm| Ho$ ~mao ‘| OmZH$mar br h¡& OyZ 2019 ‘| h‘Zo Q>aoQ> g§~§Yr g‘ñ¶mAm| H$s OmZH$mar nmB©& Bg boI ‘| h‘ erVH$ (Hy$b§Q>) n§n ~§X hmoZo H$s g‘ñ¶m na Jm¡a H$a|Jo& h¡S´>mo{bH$ Ed§ erVH$ ‘moQ>a H$m Vmn‘mZ ~‹T>Zo Ho$ Aga n§n H$s ghm¶Vm go ‘erZ ‘| Oê$ar ñWmZm| na erVH$ Am¡a Vob gßbmB {H$¶m OmVm h¡& BgHo$ {bE Xmo AbJ ‘moQ>a| BñVo‘mb hmoVr h¢& ‘moQ>a H$s gwajm Ho$ Im{Va ‘moQ>a àmoQ>oŠeZ g{H©$Q> ~«oH$a (MPCB) Am¡a nyaH$ pñdM {X¶m hmoVm h¡& Bg MPCB ‘| ghr Vmn‘mZ Ed§ A¡pån¶a H$m goqQ>J {H$¶m hmoVm h¡& ¶{X XmoZm| ‘| go EH$ n¡am‘rQ>a gr‘m Ho$ nma OmE Vmo MPCB {Q´>n hmoVm h¡& Bgr Vah, ¶{X erVH$ H$m Vmn‘mZ ~‹T> OmE Vmo pñdM {H«$¶mpÝdV hmo H$a Abm‘© ~OVm h¡& pñdM ~§X hmoZo Ho$ H$maU Bg àH$ma h¢ 1. n§n J‘© hmoVm h¡& 2. n§n go JwOaZo dmbo erVH$ Ho$ ~hmd ‘| éH$mdQ> AmZo go Vmn‘mZ ~‹T>Vm h¡& 3. erVH$ H$s Q>§H$s ‘| Hy$‹S>m BH$Æ>m hmo H$a n§n H$mo erVH$ ItMZo Ho$ {bE A{YH$ VmH$V bJmZr n‹S>Vr h¡ Am¡a Bggo Vmn‘mZ ~‹T> gH$Vm h¡& 4. n§n na A{YH$ ^ma Am OmE Vmo ‘moQ>a
J‘© hmoVr h¡& Š¶m|{H$ ‘moQ>a Á¶mXm {~Obr ItMZo bJVr h¡& 5. H$moB© dm¶a Iam~ hmo H$a Xmo hr ’o$O H$m‘ H$a aho hmo Vmo ‘moQ>a H$m Vmn‘mZ ~‹T>Vm h¡& erVH$ H$s Q>§H$s ‘| Hy$‹S>m BH$Æ>m hmoZo H$s grYr dOh h¡, ghr g‘¶ na Q>§H$s gm’$ Zht H$aZm& Cgr Vah {’$ëQ>a ^r gm’$ Zht {H$E OmVo& ha N>… ‘hrZo ~mX nwamZo {’$ëQ>a ~Xb H$a ZE {’$ëQ>a bJdmZm Oê$ar h¢& erVH$ Q>§H$s H$s XoI^mb AÀN>r Vah go Am¡a ghr g‘¶ na H$aZo go ‘moQ>a na ahm ^ma Á¶mXm hmo H$a pñdM ~§X Zht hmoJm& A~ Q>moQ>b àm°S>pŠQ>d ‘¡ZoO‘|Q> (TPM) àUmbr H$m à¶moJ H$aZo dmbr H§$n{Z¶m| ‘| ‘erZ ~§X hmoZo H$s Ad{Y VWm CgH$s dOh ñdMm{bV VarHo$ go XO© hmoVr h¡& ‘erZ go {‘bZo dmbr ¶h OmZH$mar (S>oQ>m) ~hþV hr Cn¶moJr h¡& ‘erZ ~§X hmoZo H$s dOh g§JUH$ ‘| {bIr OmVr h¡& CXmhaU Ho$ {bE, 1. ‘moQ>a J‘© hþB©& 2. ‘erZ ewé Zht hmo ahr& 3. ñZohH$ H$m ñVa g§VmofOZH$ Zht h¡& 4. ‘moQ>a H$s dm¶a Iam~ h¡& ‘erZ ~§X hmoZo H$m H$maU Am¡a g‘¶, XmoZm| ‘wÔm| H$m aoH$mS>© Oê$ar h¡& Bg OmZH$mar H$s ‘XX go C{MV {H«$¶m H$aZo na ‘erZ nyar H$m¶©j‘Vm Ho$ gmW BñVo‘mb H$aZm ‘w‘{H$Z h¡& Bg boI‘mbm ‘| h‘Zo gr.EZ.gr. boW ‘| H$m¡Zgr {d{^Þ g‘ñ¶mE§ AmVr h¢, CZH$s dOh| Am¡a CZ na Š¶m BbmO h¢, Bg ~mao ‘| OmZZo H$s H$mo{ee H$s h¡& AmnHo$ H$m¶©ñWb na Bg Vah H$s ‘erZ
{MÌ H«$.
1
: erVH$ n§n
hmo Vmo AmnZo nmB© hþB© OmZH$mar H$s ghm¶Vm go CgH$m Aܶ¶Z H$a|& nmR>H$m| H$s gw{dYm Ho$ {bE Bg boI‘mbm ‘| àñVwV H$s JB© g^r g‘ñ¶mAm| H$s gå‘r{bV Vm{bH$m n¥ð> H«$. 60 Am¡a 61 na Xr JB© h¡& 0 9890623247 narayanm@acemicromatic.com
Zmam¶U ‘yVuOr "‘mBH«$mo‘¡{Q>H$ ‘erZ Qy>ëg àm. {b.' ‘| H$ñQ>‘a gnmoQ>© {d^mJ Ho$ à‘wI h¢& Amn ‘erZ ‘o§Q>oZÝg ‘| XrK© AZw^d aIVo h¢&
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
59
60
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
boI‘mbm gr.EZ.gr. boW H$s XoI^mb - 1
g‘ñ¶m VËH$m{bH$ dOh AmnmVpñW{V I/O H$mS>© H$m â¶yO Obm hmoZm& g§Xoe Xem© H$a ‘erZ Ho$ ~mhar H$da ¶m ~m°S>r go 24V ‘erZ ~§X hmoZm& H$m g§nH©$ hmoZo go em°Q>© g{H©$Q> hmo OmZm& B‘O]gr byn ‘| hmoZo dmbo Omo‹S> ‹T>rbo hmo OmZm& h¡S´>mo{bH$ ¶m erVH$ àUmbr ‘| Vmn‘mZ ~‹T>Zo go MPCB {Q´>n hmoZm& B‘O]gr nwe ~Q>Z (PB) Ho$ {H$gr nwO} ‘| Iam~r hmoZm& gdm}/S´>mBd àUmbr H$m H$m‘ ewé Z hmoZm& ‘erZ ewé Z ‘erZ H$mo {~Obr H$s ¶mo½¶ gßbmB Z hmoZm& {‘bZm& 24VDC gßbmB H$aZo dmbr Vma Ho$ Omo‹S> ‹T>rbo hmoZm& 24VDC gßbmB XmofnyU© hmoZm& ñZohH$ Vob H$s ñZohH$ Vob H$m ñVa H$‘ hmoZm& An¶m©á ‘mÌm H$m {ZX}e {Za§Va âbmoQ> pñdM ‘| Iam~r {‘bZm& {Mn{Mnm hþAm âbmoQ> pñdM ñZohH$ Vob n§n ‘moQ>a ewé hmoZo na ^r n¶m©á X~md àUmbr ‘| KQ>m Z ~ZZm& X~md hmoZo Ho$ àoea pñdM Iam~ hmoZm& H$maU ‘erZ ~§X hmoZm& n¶m©á X~md ~ZZo Ho$ {bE Oê$ar AmnyVu ‘| g‘ñ¶m& n§n ‘moQ>a ewé Z hmoZm& MH$ {ZpîH«$¶ àoea pñdM H$mo Bemam ({g¾b) Z hmoZm& {‘bZm& àoea pñdM H$m‘ Z H$aZm& MH$ Ho$ ’y$Q> pñdM Zo R>rH$ go H$m‘ Z H$aZm& Ho$~b Iam~ hmoZm& àoea I/P R>rH$ Z hmoZm& Q>ona e¢H$ {¹$b AnZo ñWmZ na Z hmoZm, H$m¶© àUmbr ‘| ~mYm
‘aå‘V {d{Y I/O H$mS>© H$m â¶yO Om§M| Am¡a ~Xb|& 24VDC Ho$~b Om§M|, Qy>Q>r hmo Vmo ~Xb|& byn H$s Om§M H$a|& h¡S´>mo{bH$ VWm erVH$ àUmbr H$m Vmn‘mZ Om§M|, {’$ëQ>a ñdÀN> H$a|& nwe ~Q>Z ~Xb|&
à{V~§YmË‘H$ BbmO nm§d go MbmE OmZo dmbo pñdM Ho$ AmOy~mOy ñdÀN>Vm aIZm& à{V~§YmË‘H$ Om§M VWm ‘aå‘V Ho$ g‘¶ na Om§M H$aZm& erVH$ àUmbr ñdÀN> H$aZm, {Z¶V {XZm| Ho$ ~mX {’$ëQ>a ñdÀN> H$aZm&
BZnwQ> VWm AmCQ>nwQ> g{Hª$Q> Om§M|& I/O
H$mS>© H$m â¶yO Om§Mo, Oê$aV hmo à{V~§YmË‘H$ Om§M VWm Vmo ~Xb|& ‘aå‘V Ho$ g‘¶ na Om§M 24VDC Vma Om§M|, Qy>Q>r hmo Vmo ~Xb|& H$aZm& byn H$s Om§M H$a|& Q>§H$s ‘| hmoZo dmbo Vob H$m ñVa Om§M|& {Z¶V {XZm| Ho$ ~mX ñVa Om§MZm& âbmoQ> pñdM H$m I/P Om§M|& à{V~§YmË‘H$ Om§M VWm ‘aå‘V Vob go bX~X hþAm pñdM ñdÀN> H$a|& Ho$ g‘¶ na Om§M H$aZm& n§n ‘moQ>a Ho$ Ky‘Zo H$s {Xem ghr hmoZo H$s Om§M H$a|& ‘moQ>a Ho$ MbVo Xm¡amZ àoea pñdM H$m I/P Om§M|& nmda VWm {g¾b gßbmB H$aZo dmbm I/P Om§M|& n§n ‘moQ>a H$s Om§M H$a|& 1. àoea pñdM Om§M|& 2. gmoboZm°BS> H$m°Bb Ho$ Omo‹S> Om§M|& X~md H$s ‘mÌm H$s Om§M H$a|& pñdM R>rH$ H$a| ¶m ~Xb|&
Ho$~b ~Xb|& Om§M| {H$ àoea pñdM H$mo 24VDC {~Obr H$s gßbmB {‘b ahr h¡& 1. Q>ona e¢H$ {¹$b Ho$ àm°pŠO{‘Q>r pñdM 1. àm°pŠO{‘Q>r pñdM H$s ‘aå‘V H$a|, à{V~§YmË‘H$ ‘aå‘V Ho$ g‘¶ Bg nwO} H$m I¶mb aIZm& Zo H$m‘ Z H$aZm& Oê$ar hmo Vmo ~Xb|& 2. {¹$b H$m ’y$Q> pñdM Iam~ hmoZm& 2. ’y$Q> pñdM H$s ‘aå‘V H$a|, Oê$ar hmo Vmo ~Xb|&
61
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
gr.EZ.gr. boW H$s XoI^mb - 2
g‘ñ¶m Q>aoQ> Z Ky‘Zm, ~§X hmo OmZm&
VËH$m{bH$ dOh Q>aoQ> H$m ‘moQ>a àmoQ>oŠeZ g{H©$Q> ~«oH$a (MPCB) {Q´>n hmoZo go {~Obr ~§X hmoZm&
‘aå‘V {d{Y {~Obr Ho$ n[anW ‘| em°Q>© g{H©$Q> hmoZo go MPCB g{H«$¶ hmo H$a {~Obr ~§X hmoVr h¡& {~Obr n[anW Om§M|&
à{V~§YmË‘H$ BbmO Q>aoQ> Ho$ Amgnmg {Mn {JaZo go {~Obr H$s Vmam| H$m amoYH$ AmdaU Iam~ hmo gH$Vm h¡& ¶h Q>mbZo Ho$ {bE Q>aoQ> Ed§ Amgnmg H$m joÌ ñdÀN> aIZm& {~Obr H$s Vmam| Ho$ Omo‹S> g§^dV… {~Obr gßbmB H$aZo dmbr àYmZ Ho$~b à{V~§YmË‘H$ ‘aå‘V Ho$ g‘¶ ‹T>rbo hmoZm& (¶h g‘ñ¶m ‘erZ H$s pñW{V, Iam~r Ho$ {bE Om§M|& Bg ~mV H$m I¶mb aIZm& H$s O§ŠeZ ~m°Šg ‘| ^r n¡Xm hmo gH$Vr h¡&) Q>aoQ> ‘moQ>a ¶m Q>aoQ> EÝH$moS>a Q>aoQ> ‘moQ>a ¶m Q>aoQ> EÝH$moS>a ‘| hmoZo dmbo à{V~§YmË‘H$ ‘aå‘V Ho$ g‘¶ ‘| hmoZo dmbo {~Obr Ho$ Omo‹S> {~Obr Ho$ Omo‹S> Om§M|, ‹T>rbo hmo Vmo R>rH$ Bg ~mV H$m I¶mb aIZm& g§^dV… ‹T>rbo hmoZm& H$a|& Q>aoQ> ‘moQ>a ¶m Q>aoQ> EÝH$moS>a Q>aoQ> ‘moQ>a ¶m Q>aoQ> EÝH$moS>a XmofnyU© hmo à{V~§YmË‘H$ ‘aå‘V Ho$ g‘¶ XmofnyU© hmoZm& Vmo R>rH$ H$a| ¶m ~Xb|& Bg ~mV H$m I¶mb aIZm& Q>aoQ> H$mo {~Obr gßbmB H$aZo Q>aoQ> H$mo {~Obr gßbmB H$aZo dmbr Vma dmbr Vma ¶m ’$sS>~¡H$ XoZo dmbr ¶m ’$sS>~¡H$ XoZo dmbr Vma Iam~ hmo Vmo Vma Iam~ ¶m Obr hmoZm& dh ~Xb|& A˶{YH$ BñVo‘mb go Q>aoQ> Ho$ Q>aoQ> Imob H$a ~o[a¨J H$s Om§M H$a|, Bg H$m‘ Ho$ {bE Hw$eb ~o[a¨J {Kg H$a Iam~ hmoZm& Oê$aV hmo Vmo ZE ~o[a¨J {~R>mE§& H$‘©Mmar H$m hmoZm Amdí¶H$ h¡& Q>aoQ> ‘| go AmdmO AmZm ¶m dh gmW hr ~o[a¨J R>rH$ go {~R>mZo H$s {hbZm& {d{Y ‘mby‘ hmoZm ^r Oê$ar h¡& Q>aoQ> H$ht Q>H$amZo go CgHo$ ~o[a¨J Q>aoQ> Imob H$a ~o[a¨J H$s Om§M H$a|, Q>aoQ> Bg H$m‘ Ho$ {bE Hw$eb Iam~ hmoZm& Q>aoQ> ‘| go AmdmO Q>H$amZo go ~o[a¨J Qy>Q>o hmo Vmo ZE ~o[a¨J H$‘©Mmar H$m hmoZm Amdí¶H$ h¡& AmZm, dh AQ>H$Vo hþE Ky‘Zm ¶m {~R>mE§& gmW hr ~o[a¨J R>rH$ go {~R>mZo H$s Q>aoQ> {KgZm& {d{Y ‘mby‘ hmoZm ^r Oê$ar h¡& Q>aoQ> ‘moQ>a Ob OmZm& {~Obr {~Obr gßbmB H$aZo dmbr Vma Iam~ à{V~§YmË‘H$ ‘aå‘V Ho$ g‘¶ gßbmB H$aZo dmbr Vma ‘| em°Q>© hmoZm& MPCB Iam~ hmo gH$Vm h¡& Bg ~mV H$m I¶mb aIZm& g{H©$Q> hmoZm& H$m°±Q>¡ŠQ>a Iam~ hmo gH$Vm h¡& Q>aoQ> gwa{jV Z hmoZm X Aj eyݶ g§X^© ñWmZ na Z Q>aoQ> h‘oem XmoZm| Ajm| Ho$ eyݶ g§X^© ñWmZ à{V~§YmË‘H$ BbmO Zht h¡& GO X/Z hmo‘ hmoZm& na bo Om H$a Kw‘mE§ (B§S>oŠg H$a|)& Q>aoQ> ‘moQ>a H$m Q>aoQ> ‘moQ>a Ho$ {bE {~R>m¶m J¶m XoI| {H$ ‘moQ>a H$s gwajm hoVw {~R>m¶m hþAm à{V~§YmË‘H$ BbmO Zht h¡& Vmn‘mZ A˶{YH$ W‘©b pñdM J‘© hmoZm& g{H©$Q> ~«oH$a (MPCB) AÀN>r pñW{V ‘| h¡& ~‹T>Zm& Q>aoQ> ‘moQ>a H$m MPCB {Q´>n hmoZm& ‘moQ>a Omo‹S>Zo dmbr nmda Ho$~b Am¡a MPCB H$s Om§M H$a|& Q>aoQ> H$s nm°da Ho$~b XmofnyU© hmo nm°da Ho$~b Om§M|& gH$Vr h¡& ‘moQ>a Ho$ Vmn‘mZ H$s Om§M H$a|& Q>aoQ> ‘moQ>a XmofnyU© hmoZm& à{V~§YmË‘H$ ‘aå‘V Ho$ g‘¶ h¡S´>mo{bH$/erVH$ Ho$ {bE {X¶m h¡S´>mo{bH$/erVH$ Ho$ MPCB H$s Om§M h¡S´>mo{bH$/erVH$ BgH$s Om§M H$aZm& hþAm MPCB ~§X hmoZm& H$a|& H$m Vmn‘mZ ~‹T>Zo go A{V[aº$ ^ma (AmodabmoS>)
62
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
boI‘mbm
{dO|Ð nwamo{hV
à~§YH$ (Vm§{ÌH$ ghm¶Vm), S>çwamH$m~© B§{S>¶m
h
Qy>qbJ ‘| gwYma
àmo’$mBqbJ Ho$ gmW ñbm°Q> {‘qbJ
‘ g~ OmZVo h¢ {H$ Im§Mo (ñbm°Q>) Ho$ {‘qbJ H$s à{H«$¶m ‘| YmVw Ho$ ãbm°H$ ‘| go Á¶mXm go Á¶mXm ‘Q>rar¶b ~mha {ZH$mbZm n‹S>Vm h¡& Im§Mm ~ZmZo Ho$ {bE Xmo {dH$ën h¢& nhbo {dH$ën ‘| grYr a¡pån§J nÕ{V AnZmB© OmVr h¡, Vmo Xÿgao ‘| ßb§qOJ nÕ{V go H$m‘ hmoVm h¡& J«mhH$ H$s Anojm hmoVr h¡ {H$ ‘Q>rar¶b AmgmZr go Am¡a H$‘ go H$‘ g‘¶ ‘| ~mha {ZH$mbm OmE& pñn§S>b, emâQ>, H$nqbJ, {S´>b {~Q>, ‘erZ Qy>b Ho$ Aݶ {hñgm| Ed§ Am°Q>mo‘mo{Q>d joÌ ‘| BñVo‘mb hmoZo dmbo {hñgm| O¡go {d{^Þ nwOm] ‘| Im§M| ~ZmZo H$s Oê$aV hmoVr h¡& emâQ> ‘| go ‘Q>rar¶b ~mha {ZH$mb H$a ¶m Cg na ¶§ÌU H$a Ho$ Cg‘| Im§Mm ~ZmZo hoVw {d{^Þ Qy>b CnbãY h¢ VWm ha Qy>b H$s Hw$N> ‘¶m©XmE§ ^r h¢& • gm°{bS> H$m~m©BS> E§S> {‘b : gm°{bS> H$m~m©BS> Qy>b hmoZo na h‘ Im§Mo H$s JhamB© {OVZm H$mQ> EH$ hr nmg ‘| Zht ~Zm gH$Vo& H$‘ ‘mÌm Ho$ ¶§ÌU n¡am‘rQ>a BñVo‘mb H$aZo n‹S>Vo h¢& • BÝgQ>© {H$ñ‘ H$m ñ¹o$¶a emoëS>a E§S> {‘b : Bg‘| a¡pån§J ¶m gmBS> {‘qbJ ¶o XmoZm| VarHo$ AnZmE Om gH$Vo h¢& Qy>b ‘| g|Q>a H$qQ>J BÝgQ>© Zm hmoZo Ho$ H$maU Qy>b ßb§O Zht {H$¶m Om gH$Vm, ¶h BgH$s ‘¶m©Xm h¡& • BÝgQ>© {H$ñ‘ Ho$ ~m°b ZmoO E§S> {‘b : Bg E§S> {‘b Ho$ à¶moJ Ho$ Xm¡amZ Á¶mXm ’$sS> Xo H$a Im§Mm ~Zm gH$Vo h¢& Bg‘| a¡pån§J ¶m ßb§qOJ XmoZm| ‘w‘{H$Z h¢& {S´>b {~Q> ‘| h‘| BgH$m BñVo‘mb {H$¶m hþAm {XImB© {X¶m& {S´>b {~Q> Ho$ {Z‘m©U hoVw EN36 Zm‘H$ H$R>moa ‘Q>rar¶b H$m ’$mo{OªJ H$a Ho$, ~mX ‘| Cg na hrQ> Q´>rQ>‘|Q> H$s OmVr h¡ Am¡a CgH$s H$R>moaVm 38 - 40 HRC H$s OmVr h¡& Bg {S´>b {~Q> H$m à¶moJ I{ZH$‘© (‘mBqZJ) ‘| {H$¶m OmVm h¡& O¡go {H$ {MÌ H«$. 1 ‘| Xem©¶m J¶m h¡, EH$ R>mog ãbm°H$ Ho$ ~mhar ì¶mg na Im§M| ~ZmZm Am¡a àmo’$mBb aIZm BZ Xmo àH$mam| ‘| ¶§ÌU H$aZm Oê$ar Wm& Bg nwO} Ho$ ~‹S>o ì¶mg na, EH$g‘mZ Xÿar na 8 Im§M| h¢& Bg àmo’$mBb ñbm°Q> Ho$ ¶§ÌU Ho$ {bE nhbo 4 H$moZo dmbm BÝgQ>© Am¡a 25 {‘‘r. ì¶mg H$m H$Q>a BñVo‘mb hmo ahm Wm& Š¶m|{H$ Im§Mo H$s Mm¡‹S>mB© H$m Zmn Wmo‹S>m ~§Y‘wº$ (AmonZ) Wm Am¡a h‘ Eogr àmo’$mBb MmhVo Wo O¡gr {MÌ ‘| {XImB© JB© h¡& nhbo ¶h ¶§ÌU hm°[aOm°ÝQ>b ‘erqZJ g|Q>a (EM.E‘.gr.) na {H$¶m OmVm Wm& Bg nwamZo VarHo$ go ¶§ÌU H$aVo hþE BÝgQ>© Ho$ H$moZo H$s N>moa H$s {Mn {ZH$bZo H$s g‘ñ¶m Wr& Bg{bE ’$sS>
8
ñWmZm| na g‘mZ Xÿar na àmo’$mBb ñbm°Q>
{MÌ H«$.
1
: {S´>b {~Q> (nwOm©)
~‹T>m¶m Zht Om gH$Vm Wm Am¡a Qy>b H$s Am¶w ^r H$‘ nmB© OmVr Wr& Bg H$maU J«mhH$ Zo CgH$s Hw$N> Eogr Amdí¶H$VmE§ h‘mao gm‘Zo aIr 1. ¶§ÌU Ho$ {bE Amdí¶H$ Ad{Y KQ>mZm& 2. Á¶mXm H$moZo dmbo Qy>b H$m Cn¶moJ H$aZm& 3. n¥ð> na M¡Q>a ‘mH©$ Zm hmoZm& 4. Cƒ JwUdÎmm H$m {’${Ze nmZm& ‘Q>rar¶b : hrQ> Q´>rQ>‘|Q> {H$¶m hþAm En36 H$m¶© : ñbm°Q> Am¡a àmo’$mBb {‘qbJ ‘m¡OyXm R>mog H$m~m©BS> Qy>b ‘| ahr g‘ñ¶mE§ A. àmo’$mBb na ~Mo M¡Q>[a¨J Ho$ {ZemZ& Am. A{YH$ ’$sS> XoZm ‘w‘{H$Z Zht& B. H$moZo Qy>Q>Zo go ¶§ÌU ‘| Á¶mXm bmJV&
{MÌ H«$. 2 : Qy>b Ed§ BÝgQ>©
63
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
n¡am‘rQ>a Qy>b âbyQ> H$s g§»¶m BÝgQ>© H$Q>a ‘| nm°Ho$Q> H$s g§»¶m J«oS> ¶§ÌU H$s J{V (‘r./{‘ZQ>) Ama.nr.E‘. ’$sS> ({‘‘r./X§V) ’$sS> ({‘‘r./’o$am) H$mQ> H$s Ajr¶ (A¡pŠg¶b) JhamB© Ap ({‘‘r.) H$mQ H$s Amar¶ (ao{S>¶b) JhamB© Ae ({‘‘r.) nmg H$s g§»¶m Qy>b H$s Am¶w/BÝgQ>© H$m goQ> (nwO})
nwamZo VarHo$ H$m {ddaU D25 H$Q>a
ZE VarHo$ H$m {ddaU D25 H$Q>a
2
-
MVwîH$moU 4 H$moZo
R0.8 RDMT 1003 DM (5 N>moa)
-
2
P15
P30 Q>’$ PVD J«oS>
H$R>moa loUr
141
94
1800
1200
0.1
0.17
0.2
0.34
2.5
2.5
25
25
4
4
48
70
Vm{bH$m H«$.
Z¶m VarH$m ¶§ÌU Ho$ ZE VarHo$ ‘| h‘Zo JmobmH$ma BÝgQ>© H$m à¶moJ {H$¶m& Bg‘| ¶§ÌU {d{Y Ho$ Xm¡amZ, H$mQ> H$s JhamB© Ho$ AZwgma CVZr g§»¶m ‘| H$moZm| H$m BñVo‘mb {H$¶m& ñ¹o$¶a BÝgQ>© H$s VwbZm ‘| Jmob BÝgQ>© go {ZåZ{bpIV bm^ h¢ • BÝgQ>© Ho$ AmH$ma ({MÌ H«$. 2) Ho$ H$maU àmo’$mBb {Z‘m©U H$m àmoJ«¡q‘J AmgmZ hmoVm h¡& • H$mQ> H$s JhamB© Ho$ AZwgma H$‘ ¶m A{YH$ g§»¶m ‘| H$moZm| H$m à¶moJ H$a
1
gH$Vo h¢& • A¡àmoM H$moU H$‘ hmoZo go (H$mQ> H$s JhamB© na {Z^©a) BÝgQ>© Cƒ ’$sS> na Mb gH$Vm h¡& • Bg‘| AmKmV ^ma (Bån¡ŠQ> bmoS>) Á¶mXm hmoZo Ho$ H$maU ¶h {‘qbJ Ho$ H$m‘ ‘| Cn¶moJr h¡& ‘¶m©XmE§ W«ñQ> H$m Ajr¶ ^ma A{YH$ hmoZo Ho$ H$maU H$V©Z ^ma ghZo dmbr ‘O~yV ‘erZ Oê$ar hmoVr h¡& O¡go {MÌ H«$. 3 ‘|
àmo’$mBb
Xem©¶m h¡, H$mQ> H$s JhamB© Ho$ D1, D2 Am¡a D3 ¶o VrZ MaU h¢& D1 ‘| BÝgQ>© H$s N>moa H$m 16 - 18% {hñgm BñVo‘mb hmoVm h¡& h‘ nyao BÝgQ>© H$m BñVo‘mb H$a| Vmo h‘| 6 à^mdr N>moa {‘bVo h¢& Bgr Vah D2 ‘|, H$mQ> H$s JhamB© Wmo‹S>r Á¶mXm hmoZo go BñVo‘mb hmoZo dmbr N>moam| H$s g§»¶m H$‘ ¶m{Z 5 hmo gH$Vr h¡ VWm BÝgQ>© Ho$ N>moa Ho$ 25% hmoZo dmbr D3 go ¶§ÌU H$aVo g‘¶ Cg‘| h‘| 4 H$qQ>J N>moa {‘bVo h¢& Bg àH$ma Jmob BÝgQ>© Ho$ ‘m‘bo ‘|, H$mQ>Zo dmbr N>moam| H$s g§»¶m ¶§ÌU à{H«$¶m Ho$ Xm¡amZ ~ZmE H$mQ> H$s JhamB© na {Z^©a hmoVr h¡& J«mhH$ H$s Amdí¶H$VmE§ nyar H$aZo hoVw h‘Zo nmg H$s ‘m¡OyXm H$‘ g§»¶m Ed§ Cƒ ’$sS> na ܶmZ {X¶m& • ’$sS> ‘| ahr d¥{Õ go ¶§ÌU H$m Amdí¶H$ g‘¶md{Y 14% H$‘ hþAm& • Qy>b H$s Am¶w 45% ~‹T> JB©& • BÝgQ>© H$s {Mn {ZH$bZo H$s g‘ñ¶m H$‘ hþB©& • ‘ܶ‘ H$V©Z Á¶m{‘{V Ho$ à¶moJ go n¥ð> na ~Mo M¡Q>[a¨J {ZemZ H$s g‘ñ¶m gwbP JB©& nhbo H$s H$V©Z Á¶m{‘{V IwaXþao (a’$) ¶§ÌU H$s Wr& • 5 à^mdembr N>moam| H$m BñVo‘mb H$a nmE, {Oggo EH$ Á¶mXm H$moZo H$m bm^ hþAm& h‘oem ܶmZ XoZm Oê$ar h¡ {H$ ¶§ÌU H$m Amdí¶H$ g‘¶md{Y H¡$go H$‘ {H$¶m Om gH$Vm h¡& BgHo$ {bE C{MV Qy>b MwZZm ~hþV ‘hËdnyU© h¡& gmW hr ’$sS> Ho$ n¡am‘rQ>a Bï>V‘ H$aZo ¶m H$mQ> H$s JhamB© ~‹T>m H$a nmg H$s g§»¶m KQ>mZo O¡go B©bmO ^r AnZmE Om gH$Vo h¢& Cgr dº$ ‘erZ H$s j‘Vm VWm goQ>An H$m I¶mb aIZm ^r Oê$ar h¡& 0 9579352519 purohit@duracarb-india.com
D3 D2 D1
{MÌ H«$.
3
: {S´>b {~Q> ‘| ahr EH$ à{V{Z{YH$ ñbm°Q> àmo’$mBb
{dO|Ð nwamo{hVOr "S>çwamH$m~© B§{S>¶m' H§$nZr ‘| VH$ZrH$s ghm¶Vm {d^mJ Ho$ à‘wI h¢& Amn H$mo ‘erZ Qy>b Ed§ H$qQ>J Qy>b {S>OmBZ ‘| 20 gmbm| H$m AZw^d h¡&
64
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
65
66
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
boI‘mbm
gr.EZ.gr. àmoJ«¡q‘J
gVre Omoer boIH$, gbmhJma
{H$
àmoJ«¡q‘J H$s V¡¶mar
gr ^r gr.EZ.gr. ‘erZ na àmoJ«¡q‘J H$aZo go nhbo OmZZm Oê$ar h¡ {H$ à˶m{eV nwOm© Cg na ~ZoJm ¶m Zht& BgHo$ {bE ‘erZ Ho$ Aj na Qy>b Ho$ A{YH$V‘ Ed§ AënV‘ g§MbZ H$s gr‘mE§ g‘P boZm Amdí¶H$ h¡& O¡go {H$ gr.EZ.gr. boW ‘erZ na, ~obZr AmH$ma H$s H$m¶©dñVw ~ZmZo Ho$ {bE CgH$m A{YH$V‘ ì¶mg VWm A{YH$V‘ b§~mB© ܶmZ ‘| aI H$a Qy>b nmoñQ> Ho$ Mmam| g§X^© q~Xþ V¶ H$aZo n‹S>Vo h¢ ({MÌ H«$.1)&
{ZX}e : ‘erZ Ho$ {hñgm| (MH$, ñQ>oS>r aoñQ>, H«$m°g ñbmBS>) H$s CnpñWVr go H$m‘ H$aZo Ho$ {bE dmñVd ‘| {‘bZo dmbm joÌ KQ>Vm h¡& àmoJ«¡q‘J Ho$ Xm¡amZ BZ ~mVm| na Jm¡a Zm H$a| Vmo Qy>b H$m g§MbZ hmoVo g‘¶ dh Aݶ {hñgm| go Q>H$amZo H$s g§^mdZm hmoVr h¡& H$m‘ Ho$ {bE gwa{jV joÌ (goâQ>r OmoZ d{Hª$J E[a¶m) ~¡[a¶a ~§X
MH$ H$s Xÿar
G-65-S
B
~¡[a¶a ewé M
G-66-S
B
M
M
{ZX}e
{ZX}e {MÌ H«$.
1:
Q>{ZªJ g|Q>a ‘| H$m‘ Ho$ {bE Cn¶moJr à˶m{eV joÌ
{MÌ H«$. 2 ‘| Qy>b Ho$ g§MbZ Ho$ H$maU ~ZZo dmbm à˶m{eV joÌ (E[a¶m) Am¡a Agb ‘| CnbãY ahm joÌ Xem©¶m h¡& gmW hr {MÌ H«$. 3 ‘| MH$ H$s dOh go ~ZZo dmbm à˶m{eV joÌ Am¡a Agb ‘| CnbãY ahm joÌ Xem©¶m h¡& H$m‘ Ho$ {bE Cn¶moJr à˶m{eV joÌ
{MÌ H«$.
2:
M
{ZX}e
{ZX}e
pñn§S>b ñnrS>, H$qQ>J ñnrS>
pñn§S>b ñnrS>, H$qQ>J ñnrS> g§X^© - ’$mZwH$ àUmbr
gwajm H$s ZOa go {Z¶§ÌH$ (H§$Q´>moba) ‘| "goâQ>r OmoZ d{Hª$J E[a¶m' H$s gw{dYm Xr JB© h¡& CÝh| ~¡[a¶a H$hVo h¢& BgH$m CÔoí¶ h¡ Qy>b, MH$ VWm Q>obñQ>m°H$ go Zm Q>H$amE& Bg‘| Á¶mXm go Á¶mXm VrZ ~¡[a¶a ~Zm gH$Vo h¢& "Q>rM BZ' Am¡a "goQ>An' ‘moS> ‘| ‘yë¶ (d¡ë¶y) ‹S>mb gH$Vo h¢, {Oggo H$m‘ H$aZo Ho$ {bE gwa{jV joÌ {Z{üV {H$¶m Om gH$Vm h¡& Bg‘| EH$ Oê$ar ~mV ¶h h¡ {H$
H$m‘ Ho$ {bE BñVo‘mb hmoZo dmbm dmñV{dH$ joÌ Qy>b Ho$ Zmn Ho$ H$maU H$m‘ Ho$ {bE CnbãY joÌ ‘| hmoZo dmbm ’$H©$ ZOa AmVm h¡ H$m‘ Ho$ {bE dmñVd ‘| BñVo‘mb hmoZo dmbm joÌ
1 1, 2, 3 ~¡[a¶a
MH$ 3
2
H$m‘ Ho$ {bE Cn¶moJr à˶m{eV joÌ {MÌ H«$. 3 : H$m¶©dñVw nH$‹S> gmYZ go H$m‘ Ho$ {bE CnbãY joÌ ‘| hmoZo dmbm ’$H©$
{MÌ H«$. 4 : MH$ ~¡[a¶a
67
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
4 ,5, 6 Q>obñQ>m°H$
2. Z
Aj : ¶h X Aj go b§~ê$n Am¡a ‘erZ ~oS> go g‘mZmÝVa hmoVm h¡& dH©$nrg H$moAm°{S>©ZoQ> {gñQ>‘ Ûmam gr.EZ.gr. Q>{ZªJ g|Q>a ‘| Aj H$s {XemE§ ({MÌ H«$. 7 Am¡a 8) VWm dH©$nrg Oramo nm°B§Q> (W) V¶ hmoVo h¡& CgH$m ‘ob ‘erZ Oramo nm°B§Q> go h¡& Qy>b nm°B§Q> H$s nmo{OeZ X Am¡a Z ‘mnZm| go {Z{üV H$s OmVr h¡&
~¡[a¶a
4 5 6
Oramo nm°B§Q> ‘erZ Oramo nm°B§Q> H$m¶©dñVw X+ Q>obñQ>m°H$ {MÌ H«$.
5
: Q>obñQ>m°H$ ~¡[a¶a
~¡[a¶a H$m°Z©a nm°B§Q> V¶ H$aVo g‘¶ ghr Qy>b hr BñVo‘mb hmoZm Mm{hE& VWm MH$ Ed§ H$m°Z©a nm°B§Q> Ho$ ~rM H$s Xÿar C{MV hmoZr Mm{hE& ¶o ~¡[a¶a G ’§$ŠeZ H$m à¶moJ H$aVo hþE ewé ¶m ~§X {H$E Om gH$Vo h¢& {‘gmb hoVw {MÌ H«$. 4 ‘| MH$ ~¡[a¶a Ed§ {MÌ H«$. 5 ‘| Q>obñQ>m°H$ ~¡[a¶a {XImE JE h¢& OmopI‘ ~¡[a¶a Ho$db Qy>b Ho$ {JZo hþE q~XþAm| H$mo hr A{^{H«$¶m XoVo h¢& Qy>b hmoëS>a Ho$ {dñVm[aV/n[ad{V©V {hñgm| na ܶmZ Zht {X¶m OmVm, {Oggo Q>¸$a hmo gH$Vr h¡& B‘O]gr ñQ>m°n H«$m°g ñbmBS> H$m¶© Ho$ {Z{üV {H$E hþE joÌ Ho$ (XmoZm| Va’$ go) ~mha Zm OmE, VWm dh ~m°b ñH«y$ H$s gr‘m Ho$ A§Xa aho, Bg{bE ‘erZ na ‘oH¡${ZH$b B‘O]gr ñQ>m°n {b{‘Q> pñdM bJmE hmoVo h¢& ¶h pñdM X~mZo go ñbmBS> H$m g§MbZ nyar Vah go ~§X hmoVm h¡& ‘moQ>a ^r ~§X hmo OmVr h¢& ‘¡Ý¶wAb nëg OZaoQ>a go ^r g§MbZ Zht H$a gH$Vo& Bg pñW{V ‘| hmW go ~m°b ñH«y$ Kw‘m H$a ~§X hþAm pñdM ImobZm n‹S>Vm h¡ ({MÌ H«$. 6)&
M Z-
W
Z+
X-
{MÌ H«$.
7
:
X
Am¡a
Z
{XemAm| ‘| Ajm| H$m ñWmZ H$m¶©dñVw Oramo nm°B§Q>
‘erZ Oramo nm°B§Q>
X+
Z-
M
W
Z+
X-
{MÌ H«$. 8 : H$m¶©dñVw Oramo nm°B§Q> {hbm¶m J¶m h¡&
gr.EZ.gr. Q>{ZªJ g|Q>a Ho$ {bE A{YH$ Aj
X Aj
Q>aoQ> 1
B‘O]gr ñQ>m°n {b{‘Q> pñdM nm°B§Q> ‘erZ Oramo nm°B§Q> à˶m{eV H$m¶© Ho$ {bE Cn¶moJr joÌ
C Aj
àYmZ pñn§S>b
M
gmâQ>do¶a {b{‘Q> {ñdM nm°B§Q> {MÌ H«$.
6:
gmâQ>do¶a {b{‘Q> pñdM B‘O]gr ñQ>m°n
Aj Ed§ Aj H$s {XemE§ 1. ñbmBS> H$m g§MbZ gr.EZ.gr. Q>{ZªJ g|Q>a Aj X Am¡a gr.EZ.gr. Q>{ZªJ g|Q>a ‘| gaH$Zo H$s {Xem (’$sS>) Aj Z H$s {Xem ‘| hmoVm h¡& X H«$m°g Aj hmoVm h¡& X Aj na ahm ‘yë¶ ì¶mg na {Z^©a ahVm h¡&
Z Aj Q>aoQ> 1&2
X Aj
Q>aoQ> 2
{MÌ H«$. 9 : {Q‰>Z ñbmB©S> Q>{ZªJ g|Q>a (Mma àYmZ Aj + EH$ Ky‘Vm Aj)
68
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
boI‘mbm R Aj ({MÌ H«$. 10) : R Aj H$m à¶moJ, Z Aj go g‘mZmÝVa Q>obñQ>m°H$ àmoJ«¡q‘J Ho$ {bE {H$¶m OmVm h¡& X Aj
Q>aoQ>
Z Aj
C Aj
R Aj
{MÌ H«$.
10
Q>aoQ>
Q>obñQ>m°H$
: qgJb gmBS> Q>{ZªJ g|Q>a (Xmo àYmZ Aj)
C Aj ({MÌ H«$. 9, 10) : C Aj Ho$ Cn¶moJ go Z Aj na H$m¶©dñVw {H$VZo A§e ‘| Ky‘oJr, BgH$m àmoJ«¡q‘J {H$¶m Om gH$Vm h¡ VWm CgHo$ IwX Ho$$Ky‘Zo H$m ’$sS> ^r {Z{üV {H$¶m Om gH$Vm h¡&
G. V. ENGINEERS Manufactures of
NPT PLUGS
Available in Alloy Steel, Brass, Aluminum Socket Head, Hex Head, Square Head Sizes from 1/16th" to 2" Zinc Coated, Blackodized, Chrome Plated With /Without Vibraseal Coating
For all your requirements contact:
G. V. ENGINEERS
PLOT NO. 31/A, S. NO. 336/1, UDYAMBAG, BELGAUM - 590008 INDIA. Tel : 0831 - 4203666 Cell: 09845162926, 09845656107 Email: gvengineers7@gmail.com
0 8625975219 sheetalcomp@yahoo.com
gVre OmoerOr gr.EZ.gr. ‘erqZJ ‘| Ho$ {deofk h¢& Amn H$B© H§$n{Z¶m| Ho$ gbmhJma aho h¢& {d{^Þ ‘hm{dÚmb¶m| ‘| AܶmnZ H$aVo hþE, gr.EZ.gr. boW ‘erZ {df¶ na Amn H$s {H$Vm~ ^r àH$m{eV hþB© h¡&
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
69
70
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
boI‘mbm
àgÞ A¸$bH$moQ>H$a g§MmbH$, ’¡$~oŠg B§OrZr¶g©
h
H$‘ IM} ‘| ñdMmbZ
W‘m}H$nb Omo‹S>
‘mao EH$ J«mhH$ ’$mD$§S´>r Ho$ {bE Oê$ar W‘m}H$nb H$m {Z‘m©U H$aVo h¢& ¶h W‘m}H$nb ßbmpñQ>H$ Ho$ nwO} na bmoho H$s Q>monr M‹T>m H$a ~Zm¶m OmVm h¡& ¶h nwOm© JÎmo (H$mS>©~moS>©) H$s Zbr ‘| àog H$a Ho$ Cg‘| B§S>pñQ´>¶b ½by S>mbm OmVm h¡& Bg nyar Agoåãbr H$s à{H«$¶m {H$g Vah ñdMm{bV H$s JB© ¶h OmZH$mar Bg boI ‘| Xr JB© h¡& nwamZm VarH$m nhbo ¶h à{H«$¶m Xmo ì¶{º$ EH$ a~a Ho$ hWm¡‹S>o (‘¡boQ>) Ho$ Cn¶moJ go H$aVo Wo& BgHo$ VrZ MaU Wo • W‘m}H$nb hmW ‘| boZm& • ~«e go Cgo ½by bJmZm& • Cgo JÎmo H$s Zbr ‘| aI H$a hWm¡‹S>o go ‘maZm& g‘ñ¶mE§ • Ano{jV ‘mÌm ‘| CËnmXZ Zht {‘b ahm Wm (2 ì¶{º$¶m| go 2 Agoåãbr à{V {‘ZQ>)& • ½by O‘rZ na, JÎmo H$s Zbr na Am¡a Am°naoQ>a Ho$ hmWm| na {JaVm Wm& • hWm¡‹S>o go R>moH$Vo g‘¶ JÎmo H$s Zbr Iam~ hmo OmVr Wr& • W‘m}H$nb Iam~ hmoVm Wm& J«mhH$ H$s Oê$aV| • CËnmXH$Vm ~‹T>mZm& • H$m¶©dñVw Iam~ hmoZo go amoH$Zm& • ½by {Ja OmZo ¶m O‘rZ Iam~ hmoZo go amoH$Zm& Z¶m VarH$m O~ ñdMmbZ Ho$ {bE ¶h g‘ñ¶m
W‘m}H$nb JÎmo H$s Zbr ½by {MÌ H«$.
1
h‘mao nmg AmB© Am¡a J«mhH$ H$s Oê$aV Ed§ ‘m§J XoIr JB© Vmo nVm Mbm {H$ do 10 JwZm CËnmXH$Vm MmhVo h¢& CËnmX Iam~ hmoZm ~Xm©íV hmoZo dmbr ~mV Zht Wr Š¶m|{H$ ¶h Cg à{H«$¶m H$m AmIar MaU Wm& Cg MaU na CËnmX Iam~ hmoZo go {Z‘m©U na hþB© nyar bmJV ~oH$ma OmVr Wr& ¶h B§S>pñQ´>¶b ½by EH$ AbJ {H$ñ‘ H$m Wm Omo, EH$ ~ma Jm‹T>m hmo OmZo Ho$ ~mX, hQ>mZm ‘wpíH$b Wm& nyar Om§M Ho$ ~mX XoIm J¶m {H$ JÎmo H$s Zbr Ho$, CgH$s b§~mB© Ho$ AZwgma 3 - 4 àH$ma hmoVo h¢& ¶h Zbr gm‘mݶ ê$n go 2, 3 Am¡a 4 ’y$Q> b§~r hmoVr Wr& 4 ’y$Q> b§~r JÎmo H$s Zbr g§^mbZm EH$ g‘ñ¶m ~Zr Wr& A~ 30 ¶w{ZQ> à{V {‘ZQ> H$s CËnmXH$Vm H$m CÔoí¶ aI H$a Z¶m BbmO Ty>§‹T>Zo H$m H$m‘ h‘Zo ewé {H$¶m& EH$ {‘ZQ> ‘| 30 Z{b¶m§ g§^mbZm O{Q>b hmo ahm Wm& Bg{bE h‘Zo EH$ H$Ýdo¶a ~Zm¶m {OgH$s Mm¡‹S>mB© 4 ’y$Q> Wr Am¡a Cg na n{Å>¶m§ (ñb¡Q>) ~ZmB© Wr& EH$ hm°na ‘| Z{b¶m§ ^a aIr Wt Am¡a H$Ýdo¶a EH$ EH$ Zbr CR>m H$a MhrVo ñWmZ na bo OmZo H$m H$m‘ H$aVm Wm&
: W‘m}H$nb Omo‹S>
Bg Vah nhbr BH$mB© Vmo ~Z JB©& Xÿgar BH$mB© Bg Vah ~ZmB© JB© {H$ Cg‘| H$Ýdo¶a go AmZo dmbr JÎmo H$s Z{b¶m§ ZrMo {Ja H$a Xÿgao ‘erZ ‘| OmVr Wt& {’$a, ݶy‘¡{Q>H$ {gqbS>a H$s ‘XX go, ¶o Z{b¶m§ {Z{üV ñWmZ na nH$‹S> H$a aIr OmVr Wr& CgHo$ nmg hr h‘Zo EH$ ~mCb ’$sS>a ~Zm¶m {OgHo$ O[aE ¶h W‘m}H$nb ¶y{ZQ> {d{eï> {Xem ‘| Kw‘m H$a (Amo[aE§Q>) bmZm g§^d hþAm& Bg ~mCb ’$sS>a ‘| H$B© W‘m}H$nb aIo OmVo Wo& CZ‘| go EH$ EH$ W‘m}H$nb {d{eï> VarHo$ go Ky‘ H$a ~mha AmVm Wm Omo ‘¡Jo{OZ ‘| ‹S>mbm OmVm Wm& Bg ‘¡Jo{OZ H$m Xÿgam A§V Cg ñWmZ Ho$ nmg Wm, Ohm± JÎmo H$s Zbr nH$‹S>r aIr OmVr Wr& A~ g‘ñ¶m CR>r {H$ ½by Ho$ gmW H¡$go H$m‘ H$a|? BgHo$ {bE h‘Zo EH$ VaH$s~ {ZH$mbr& Cg ½by Ho$ {bE {ZMbr Am¡a D$nar bodb na EH$ EH$ Q>§H$s Ed§ XmoZm| Ho$ ~rM ½by Ho$ {bE EH$ C{MV B§S>pñQ´>¶b n§n BñVo‘mb {H$¶m& n§n Ûmam ZrMo H$s Q>§H$s go ½by CR>m H$a D$nar Q>§H$s ‘| ‹S>mbm OmVm Wm& D$na H$s Q>§H$s go EH$ Amodaâbmo ~Zm¶m {Oggo {ZH$bVm ½by
71
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
H$Ýdo¶a
~mCb ’$sS>a
‘¡Jo{OZ {MÌ H«$.
2
: W‘m}H$nb Omo‹S> H$m ñdMm{bV ¶§ÌU
W‘m}H$nb na N>bH$Vm Wm& ~Mm ½by {’$a go {ZMbr Q>§H$s ‘| {JaVm Wm& ¶m{Z ZrMo H$s Q>§H$s go D$nar Q>§H$s ‘| ½by OmVm h¡, Amodaâbmo hmo H$a W‘m}H$nb na ‹S>mbm OmVm h¡ Am¡a dhm± go {Jam A{V[aº$ ½by ‘yb Q>§H$s ‘| dmng AmVm h¡& ¶h nyar {d{Y ñdMm{bV ~ZmB© JB©& h‘Zo EH$ Am¡a gw{dYm Xr {Oggo ½by bJm¶m hþAm W‘m}H$nb, ݶy‘¡{Q>H$ nÕ{V go EH$
AUTHORISED DISTRIBUTOR OF
Kolhapur | Sangli | Satara | Belgaum | Hubli- Dharwad
Gagnant Solution & Services Shop No.A-2, Ghevare Mala, Nagaon Phata, Kolhapur- 416122 gagnantsolutions1@gmail.com sales@gagnantsolutions.com
8378938096 | 8237237148
ñQ>oeZ AmJo ~‹T>m¶m OmZo bJm& W‘m}H$nb Ho$ R>rH$ J§Vì¶ ñWmZ na JÎmo H$s Zbr Am H$a R>har hmoVr Wr& CgHo$ nrN>o EH$ {’$Šüa bJm¶m, {Og‘| n¶m©á j‘Vm H$m ݶy‘¡{Q>H$ {gqbS>a Wm Omo Cg W‘m}H$nb H$mo Zbr Ho$ EH$ N>moa go A§Xa OmZo ‘| ghm¶Vm H$aoJm& W‘m}H$nb H$m nyar Vah A§Xa OmZm gw{Z{üV H$aZo hoVw dhm± EH$ goÝga bJm¶m J¶m& Bg goÝga Zo ^amogm
XoZo na hr ݶy‘¡{Q>H$ {gqbS>a ¶h Zbr N>mo‹S> XoVm h¡ Omo AJbo ݶy‘¡{Q>H$ {gqbS>a Ho$ ñnoAa ‘| nH$‹S>r OmVr h¡& dhm± go {ZMbo H$Ýdo¶a go dh ~mha {ZH$mbr OmVr h¡& CËnmXH$ ‘erZ H$s gmB{H$b Bg Vah goQ> H$s JB© {H$, à{V {‘ZQ> 30 ¶m{Z 2 goH§$S> ‘| EH$ Am°naoeZ nyam hmo OmE& {’$Šü[a¨J Ho$ Xm¡amZ Wmo‹S>m AZwg§YmZ Ed§ {dH$mg (R&D) H$aZm Oê$ar ~Zm Wm na§Vw {’$Šü[a¨J nyam hmoZo Ho$ ~mX EH$ ^r Zbr Iam~ Zht hþB©& Bg H$maU 100% g’$b ZVrOo {‘bZo bJo& Bggo hþE bm^ Bg àH$ma h¢ • ½by H$m {JaZm VWm ’¡$bZm nyar Vah go éH$ J¶m& • Zbr Iam~ hmoZo H$m Xa eyݶ hmo J¶m& • EH$ hr Am°naoQ>a à{V {‘ZQ> bJ^J 30 Z{b¶m§ ~ZmZo bJm& • Am°naoQ>a H$mo Am¡a gw{dYm hmo JB©& 0 9422086165 prasannafabex@gmail.com
àgÞ A¸$bH$moQ>H$aOr ¶m§{ÌH$s A{^¶§Vm h¢& Amn "’¡$~oŠg B§OrZr¶g©' Ho$ g§MmbH$ h¢ Am¡a Amn H$mo ñdMmbZ joÌ H$m 25 gmbm| go A{YH$ AZw^d h¡&
72
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
INDIA'S NO. 1 ENGINEERING, MACHINERY & MACHINE TOOLS SHOW Gold Sponsors
ENGINEERING & SOLUTIONS
CNC Machine Tools
Organized by
Supported by
Awards by
SCAN THIS CODE TO REGISTER
For More Details, Contact:
98250 83530, 93288 99503 • info@kdclglobal.com • www.kdclglobal.com
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
73
74
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
ADVERTISERS A
P
AARUSH FIRE SYSTEMS PVT. LTD................................75
PRAGATI AUTOMATION PVT. LTD..................................07
ACE MANUFACTURING SYSTEMS LTD.........................09
PRAGATI AUTOMATION PVT. LTD..................................79
AG GAUGING SYSTEMS & EQUIPMENTS ....................41
PRAGATI TRANSMISSION PVT. LTD...............................51
ARATI ENTERPRISES......................................................75
PRECISION CNC SERVICES...........................................75
ATQ METRO.....................................................................39
PUNE MACHINE TOOLS SHOW-20................................30
AVCON CONTROLS PVT. LTD.........................................02
S
B
SAMAY ENGINEERING WORKS.....................................76
BHAVYA MACHINE TOOLS..............................................77
SPHOORTI MACHINE TOOLS PVT. LTD.........................05
D
SUNLUBE INDIA PVT. LTD...............................................59
DMG MORI........................................................................80
SUSHIL AUTO PRODUCTS..............................................57
E
SUYASH PRECISION.......................................................75
ENGIMACH.......................................................................72
T
F
TAEGUTEC.......................................................................31
FUEL INSTRUMENTS & ENGINEERS PVT. LTD.............03
TECHNOVISION CNC......................................................45
G
THE JAWS MGF. CO. ......................................................21
G. V. ENGINEERS............................................................68
TRUMPF (INDIA) PVT. LTD. ............................................19
GAGNANT SOLUTIONS & SERVICES............................71
V
GLOBAL INDUSTRIAL EXPO - 2019................................64
VIJAY GEARS...................................................................73
GLOBE-TECH ENGINEERING EXPO..............................04 H HEMANT INDUSTRIES.....................................................75 J J. K. MACHINES...............................................................75 JUPITER INDUSTRIAL WORKS.......................................13
Appeal For Advertisements
K
We have started Hindi issue in November 2018, with circulation
KALYANI SALES CORPORATION....................................27
of 15,000 copies of each issue. This magazine is reaching
KARNATAK AGRO INDUSTRIES.....................................75
to Machine Shops, Machine Tools Manufacturers and Auto
L LAKSHMI MACHINE WORKS LTD...................................69 LAWAS LUBE SPECIALITIES...........................................68
Component Manufacturers across Delhi NCR & parts of North India. We request you to be part of this mission by giving advertisements in the magazine. Your advertisement will reach 15,000 actual users of Machine Tools and Accessaries in a
LOKESH MACHINES LTD................................................65
very cost effective way and you will have the satisfaction of
M
supporting a good cause.
MEGHA MACHINE TOOLS...............................................53 MICROMATIC MACHINE TOOLS PVT. LTD.....................11 MOHIRE MACHINING WORKS........................................75
Contact : Udyam Prakashan Mobile No. : 9818063124, 9130009576
Email : mktg.delhi@udyamprakashan.com marketing@udyamprakashan.com
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
75
76
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
SAMAY ENGINEERING WORKS Specialist in Manufacturing of
Tube Mills, Tube Mill Rolls, Straightening machine Rolls Square Die & Rolls All Rolls are Machined on C.N.C Machine All Kinds of Fabrication & Job Works
TB Roll Forming Machine
polish Machine TR
SS Tube Mill
Tube Straightening machine Straightening machine
Tube Straightening machine
Heavy Tube Mill ADDRESS Office Plot no. 01, R.B. Complax, Flat no. 10, Jaynagar, Shanoorwadi, Aurangabad Work Plot no. D-52/10, M.I.D.C Waluj, Aurangabad (M.S.)
CONTACT Office 9325202284 0240-2342682
Work 0240-2554801
Email samayengineeringworks@gmail.com
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
77
78
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
boIZ AZwamoY "YmVwH$m¶©' n{ÌH$m B§OrZr¶[a¨J dH©$em°n go g§~§{YV H$m‘ H$aZo dmbo ha EH$ Ho$ {bE h¡& h‘mam à`mg h¡ {H$ ‘m{bH$ go boH$a H$‘©Mm[a¶m| VH$ ha EH$ H$mo Bg‘| Hw$N> Zm Hw$N> n‹T>Zobm`H {‘bo& Bg{bE em°n âbmoa na H$m‘ H$aZo dmbm| Ho$ AZw^dm| na AmYm[aV boI, n{ÌH$m ‘| XoZo H$s h‘mar BÀN>m h¡& AmO hOmam| B§OrZr¶[a¨J dH©$em°n Mb aho h¢& H$ënZmE§ gmoMr OmVr h¡& ZE VH$ZrH$ ZE A§XmO go BñVo‘mb {H$E OmVo h¡& Omo `§Ìgm‘J«r h¡ Cgr‘| go Am¡a AÀN>m CËnmXZ {‘bo Bg{bE ha H$moB©
H$m‘ H$aVm h¡& Eogr hr> ZB© H$ënZmE§, VH$ZrH$ bmoJm| VH$ nhþ§MmZo Ho$ {bE "YmVwH$m¶©' H$m ‘§M> CnbãY h¡& dH©$em°n ‘| H$m‘ H$aVo g‘` Hw$N> {deof CËnmXZ V§Ìm| H$m `m Hw$N> ZB© H$ënZmAm| H$m BñVo‘mb H$a Ho$ CËnmXZ IMm© KQ>m`m hmo, Hw$N> {deof {Z`moOZ go CnbãY gm‘J«r H$m hr BñVo‘mb H$a Ho$ Á`mXm CËnmXZ {b`m J`m hmo, Eogo Hw$N> Img AZw^d AmnHo$ nmg hmo Vmo dh h‘mao nmR>H$m| Ho$ gmW gmPm H$aZo ‘o§ h‘| Iwer hmoJr&
boIH$m| Ho$ {bE AZwamoY "YmVwH$m`©' n{ÌH$m Ho$ boIZ Am¡a g§nmXH$s` {d^mJ Ho$ {bE ‘oH¡${ZH$b joÌ ‘| H$m‘ H$aZo H$m 20-25 gmbm| H$m AZw^d hmoZo dmbo/godm{Zd¥Îm A{^`§Vm| Ho$ `moJXmZ H$m ñdmJV h¡& BgHo$ {bE C{MV ‘mZXo` {X`m OmEJm& Amn ^maV ‘| H$ht go ^r h‘mao {bE H$m‘ H$a gH$Vo h¡&
Amn h‘mao A{^XmVm ~Zo| g§nH©$ CÚ_ àH$meZ àYmZ H$m`m©b`
AmZ§XKZ, Vrgar _§µ{Ob, ßbmQ>> Z§. 113, ZQ>amO gmogmBQ>r, H$d}ZJa, nwUo 411052.
{X„r H$m`m©b`
arJg, bm°{OŠg {gQ>r g|Q>a, gmVdr ‘§{Ob, ßbmQ> Z§. BW- 58, goŠQ>a 32, ZmoES>m 201301 Pune: 7755944598 Delhi: 9818063124 Pune: office@udyamprakashan.com Delhi: mktg.delhi@udyamprakashan.com
www.udyamprakashan.com
"YmVwH$m¶©' n{ÌH$m Ho nhbo df© H$m Zm¡dm§ A§H$ AmnH$mo XoVo hþE h‘| Iwer hmo ahr h¡& h‘ OyZ 2017 go ‘amR>r ^mfm ‘| "YmVwH$m‘', Zd§~a 2018 go qhXr ‘| "YmVwH$m¶©' VWm H$ÞS> ‘| "bmohH$m¶©' Zm‘ go ¶h n{ÌH$m àñVwV H$a aho h¢& H$m‘ H$aVo g‘¶ ¶h n{ÌH$m AJa AmnH$mo Cn¶w³V bJo Vmo h‘ Amngo g{H«$¶ ghm¶Vm H$s Cå‘rX aIVo h¢& Bg n{ÌH$m Ho$ dmMH$m| go h‘mam ¶h {ZdoXZ h¡ H$s do§ Bg n{ÌH$m Ho$ A{^XmVm (g~ñH«$mB~a) ~Z|& YmVwH$m¶© H$m dm{f©H$ ewëH$ é. 1000/-, Û¡dm{f©H$ ewëH$ é. 1800/- Ed§ Ì¡dm{f©H$ ewëH$ é. 2500/- h¡& ¶h ewëH$ Amn MoH$/S>rS>r/NEFT Ûmam h‘| ^oO gH$Vo h¢& h‘mar do~gmB©Q >(www.udyamprakashan.com) Ho$ ‘mܶ‘ go ^r ewëH$ AXm H$aZo H$s gw{dYm h¡& {H$gr ^r Vah go aH$‘ AXm H$aZo Ho$ Vwa§V ~mX H¥$n¶m h‘| CgH$s OmZH$mar X|& ImVo H$m ã¶m¡am (Account Details)
Udyam Prakashan Pvt. Ltd. Bank Of Baroda, Karvenagar Branch, Pune. Current A/c No. : 38610200000098 IFSC code BARB0KARVEN (Fifth character is zero)
YmVwH$m¶© … OwbmB© 2019
79
YmVwMAHHIN/2019/77281. H$m¶© … OwbmB© 2019 Dhatukarya - Registered RNI No.
80
DMU 50 3rd Generation with PH 150
ECONOMICAL PRODUCTION STARTING WITH THE FIRST BATCH 2 16 m COMPACT AUTOMATION loading capacity up to 250 kg (incl. pallet)
THE FIRST CHOICE IN 5-AXIS UNIVERSALMILLING
36 -MONTH WARRANTY ON
speedMASTER SPINDLE
warranty without unlimited spindle hours
Exclusive Technology Cycle
MPC 2.0 – MACHINE PROTECTION CONTROL
Vibration and torque monitoring of the process
Find out more about DMU 50 3rd Generation dmu.dmgmori.com