Bouwen in Centraal Nederland by Uitgeverij Het Noorden

Architectuur & Bouwen 91 jaargang 21 - 2011

BOUWEN IN CENTRAAL NEDERLAND

Architectuur & Bouwen met themaâ&#x20AC;&#x2122;s: Bouwen in het Noorden 66 Bouwen in het Zuiden 41 Bouwen in het Westen 39 Bouwen in Centraal Nederland 39

Voorwoord Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Dat ‘rottige aanbesteden’ of trend De markt wil maar niet op gang komen. De malaise duurt langer dan gedacht waardoor nog steeds bedrijven aan het afslanken zijn. Anderen praten er over dat de crisis is geweest. Maar malaise blijft het in velen ogen als ondernemers terugkijken op het verdienmodel van al weer enige jaren terug. De bouwsector is als een motor voor de binnenlandse economie maar blijkbaar wordt dat niet door de overheid zo gezien. Als je minister Donner van Binnenlandse Zaken zijn gang laat gaan dan zouden we in Nederland nog strengere regels moeten gaan toepassen voor het aanbesteden van maatschappelijk vastgoed. Dat was hij in januari nog van plan met zijn ‘Tijdelijke regeling voor woningbouwcorporaties’, maar hij heeft zijn koers moeten wijzigen onder marktdruk. In die regeling wordt melding gemaakt dat woco’s alleen in aanmerking komen voor staatssteun om 9 soorten van diensten te mogen uitvoeren indien ze 90% van de vrijgekomen woningen verhuren aan mensen met een inkomen van maximaal

€ 33.000 en een maximale huurgrens van € 647,53.

Daarbij zijn die Europese aanbestedingregels nu weer ingeruild voor de soepeler Nederlandse. Feit blijft dat er weer een segment onder aanbestedingsregels bij komt. Het vraagt van woco’s herbezinning op hun strategie en investeringsvraagstukken terwijl de markt juist schreeuwt om projecten. Niet alleen woco’s zijn dus blij met die ‘rottige’ aanbestedingsperikelen maar voor veel commerciële partijen in de bouw is aanbesteden al jaren een crime. De factor prijs is in marketingtermen slechts een van de vele factoren waarop je invloed kunt uitoefenen. Als de factor prijs het belangrijkste selectiecriterium is dan zet het winstmarges onder druk bij uitvoerende partijen. Het dwingt bedrijven naar hun eigen interne processen te kijken om de kostprijs scherp te houden. Snijden in kosten, maar dat zijn toch vaak lastige vraagstukken waardoor onder de kostprijs

Dat proces was enigszins op gang gekomen in de ‘booming markt’

offreren zich veelal eerder voordoet met als gevolg een moordende

voor de crisis, maar werd nog steeds bepaald door bouwkundige eisen

concurrentie. Hoe lang is dat vol te houden? Het vraagt juist om

van projectontwikkelaar en aannemer. In tijden van

creativiteit in de voorbereiding en uitvoering. Opvallend is dat de

wellicht noodzakelijk. Wordt de trend nu dat gemeentes af willen van

grotere bouwondernemers juist die ‘rottige’ aanbestedingstrajecten

door projectontwikkelaars bepaald aanzien van woonwijken? Almere

willen mijden omdat het de brutowinstmarges onder druk zet. Maar

is nadrukkelijk in touw met ‘ik bouw mijn eigen huis’ om de stad te

waardoor het weer kansen biedt aan de middelgrotere uitvoerders.

laten vormen door de burgers zelf. In de wijk Roombeek, Enschede, is

De grote bouwers leggen het vizier op complexere bouwtrajecten,

zo ook al een derde deel gerealiseerd. En straks ook voor de minder

renovatie & onderhoud.

draagkrachtigen zo bouwen? Gaat de woco daar dan ook op in spelen?

‘woningnood’

Wat blijft er over in het bouwlandschap tussen het ‘rottige‘ aanbesteden In dat laatste marktsegment is niet het grote geld te verdienen maar

en het particulier en ’sociale’ opdrachtgeverschap of wordt het echt

wordt nu aantrekkelijk om de continuïteit te waarborgen. En tegelijk

wachten op herstel van de woningmarkt? Woningnood is er niet, maar

aan tafel te zitten als er nieuwe projecten spelen maakt de woco

er zijn wel woonbehoeften bij de consument, waaronder mooier, groter,

interessant. De woco’s komen om in die belangstelling. Kortom, de

luxer, milieutechnischer wonen. Gelet op de ontwikkelingen op het

markt is bedrijfsmatig in beweging. Weliswaar is de productie zeer

internet met prijs- en productvergelijkende websites neemt dat ‘rottige’

afgeslankt en dat blijft wennen voor veel bedrijven, die dan ook naarstig

aanbesteden misschien wel nieuwe vormen aan. Een nieuwe trend?

op zoek zijn naar een nieuw businessmodel of marktsegment. In feite moet de van oudsher traditionele bouwwereld zich ontwikkelen van een

Henri J. Hendriks

productgestuurde markt naar een vraaggestuurde sector.

hoofdredacteur

Inhoud

13 Dru Complex, Ulft Ontwerp: Hurenkamp Architecten/ Koos van Lith Nijmegen Aannemer: Klaassen Groep, Dinxperlo

7 MFC Het Kristal, Apeldoorn Ontwerp: de Architekten Cie, Amsterdam Aannemer: Moes Bouwbedrijf, Zwolle

Uitgever: Uitgeverij Het Noorden, H.J. Hendriks, telefoon 0582153937, fax 058-2139157 Eindredactie: H.J. Hendriks, Bladmanager: Y. Dijkstra, J. Hendriks Redactie: K.L.H.E. Elhorst, R. Santing, S. van der Kooi H.J. Hendriks Redactieadres: Jupiterweg 23a, 8938 AD Leeuwarden, telefoon 058-2153937, fax 058-2139157, e-mail info@uhn.nl, Redactie secretariaat: UHN, Advertentieverkoop: W. Boonstra, Y. Dijkstra, M. Klaver 058-2153937, fax 058-2139157, Ontwerp: UHN, Opmaak: T. Jaarsma, B. Helder. Abonnement: €31,50 per jaar voor bedrijven en instanties uit de bouwbranche. Losse nummers: €8,50 excl. verzendkosten, Administratie: Uitgeverij Het Noorden, Jupiterweg 23a, 8938 AD Leeuwarden, telefoon 058-2153937, fax 058-2139157, e-mail: info@uhn.nl, internet www.uhn.nl.

De 4 Gravinnen, Tiel Ontwerp: Het Architectenhuis Borkent & Plug, Apeldoorn Aannemer: Dura Vermeer, Rosmalen

31 Het Meesterwerk, Amersfoort Ontwerp: Daad Architecten, Beilen Aannemer: Heijmans Bouw, Amersfoort

33 L’Hermitage, Almere Ontwerp: ZZDP, Amsterdam Aannemer: Wessels, Rijssen

23 Hof van Achterlo, Wijchen Ontwerp: Bureau voor Stedebouw en Architectuur Wim de Bruijn, Rotterdam Aannemer: Giesbers-Arnhem Bouw, Wijchen/Arnhem

De Diagonaal, Vriezenveen Ontwerp: IAA Architecten, Almelo Aannemer: Aannemersbedrijf Bramer, Vriezenveen

39 Renovatie DHV, Amersfoort Ontwerp: DHV, Amersfoort Aannemer: Dura Vermeer, Houten

47 Sportcomplex, Montferland Ontwerp: Wehrung Architecten, Beek Aannemer: Klaassen Bouwmaatschappij, Dinxperlo

En verder:

Colofon Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland 38 Op de inhoud van dit blad rust copyright. Niets mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever op enigerlei wijze worden vermenigvuldigd.

Architectuur & Bouwen is een onafhankelijk magazine voor bouwend Nederland. Uitgevers en auteurs kunnen op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op informatie uit deze uitgave. SAF: www.fraudemeldpunt.nl

4 5 16 28 36 41 44 52

Bouwflitsen Nieuwsflitsen Rembrandkade, Deventer 750 Woningen, Stedenwijk De Landdrost, Almere Arte College, Almere Poppodium De Vorstin, Hilversum 33 Carrière Woningen, Raalte

49 Hatertveld, Nijmegen Ontwerp: Faro Architecten, Zutphen Aannemer: Van de Water Bouw, Nijmegen

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Inhoud

Bouwnieuws

De Gevelbouwgroep levert 3500 kozijnen voor bijzondere renovatie

De nieuwe ventilatorconvector van Biddle, model EcoVair, is bij

Composietmateriaal L-SIM speelt in op groeiende behoefte in de bouw

uitstek geschikt voor het energiezuinig ventileren en verwarmen van

Steeds vaker worden composiet designmaterialen toegepast in de

In opdracht van Woningbouwvereniging Mitros is gestart met de

klaslokalen. De EcoVair voldoet aan twee belangrijke overheidsnormen.

bouw, doordat het materiaal een moderne uitstraling heeft en zeer

renovatie van 640 woningen in de Vechtzoom en Gagel te Utrecht

Uit metingen blijkt ten eerste dat bij toepassing van de EcoVair het

stevig en stootbestendig is. LW Materials heeft vijf jaar geleden het

door bouwbedrijf Rutges Vernieuwt, onderhoud en renovaties. De

CO2-gehalte de gehele schooldag onder de 1000 ppm blijft (zie

composiet designmateriaal ontwikkeld onder de naam L-SIM. Na jaren

Gevelbouwgroep uit Drachten gaat hiervoor 3500 kunststof kozijnen

grafiek). Deze frisse lucht zorgt voor een aanzienlijke verbetering van

van doorontwikkelen biedt het materiaal vele voordelen voor onder

leveren vanaf mei 2011 tot halverwege 2013 en die bestemd zijn

de leerprestaties.

meer bouwinterieur, scheepsbouw, machinebehuizing en industriële

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Frisse scholen door nieuwe EcoVair

voor de zogenaamde 3,5 hoog flats.

toepassingen.

Behalve de renovatie van de woningen gaat het woningbedrijf ook

L-SIM

met de portieken en tuinen aan de slag, met het afval in de buurt,

Het voordeel van het L-SIM materiaal is dat het de oppervlaktesterkte

de openbare ruimte en de leefbaarheid. De renovatie is bijzonder,

verbetert

omdat het bestaande metselwerk van de flats wordt gestript.

gemetalliseerd glasweefsel en een hoogwaardige UV bestendige

van

bouwinterieuren.

L-SIM

samengesteld

uit

epoxyhars, wat maakt dat het materiaal temperatuurgeleidend is en het interieur dus goed isoleert. Operations Manager van LW-materials

Voor meer informatie: De Gevelbouwgroep, Drachten

De EcoVair in Basisschool De Korenaar te Apeldoorn.

CO2-meting in klaslokaal.

en bedenker van L-SIM Nico van der Mark: “Het materiaal als geheel is sterk en fraai afgewerkt, waardoor het een meerwaarde geeft aan het totale ontwerp. Afnemers van het product vinden het dan ook een ‘sterk

DucoTwin vernieuwd

staaltje design’ als het daadwerkelijk in het interieur is toegepast.”

Duco Ventilation & Sun Control heeft de DucoTwin heeft twee nieuwe DucoTwin roosters ontwikkeld om een grotere luchtdoorlaat en een betere akoestische demping te kunnen realiseren. Het systeem

ir. Frank Maatje nieuwe directeur Bouwen met Staal

zorgt voor een combinatie van natuurlijke ventilatie met zonwering

Het bestuur van Bouwen met Staal heeft ir. Frank Maatje benoemd tot

garandeert een optimaal gezond en aangenaam binnenklimaat.

directeur van Bouwen met Staal. Per 1 mei 2011 is hij de opvolger van

Er is een standaard versie met een hoge doorlaat tot 19 l/s om

de huidige directeur, Rik van Thiel, én van de huidige secretaris van de

grote ruimtes voldoende te kunnen ventileren ontwikkeld. Een

vereniging Bouwen met Staal, Rob Lutke Schipholt.

tweede optionele AK versie is die waar het rooster van extra dempingmateriaal wordt voorzien voor geluidbelaste projecten. Om dit te realiseren werd ook de look van het rooster aangepast.

In zijn nieuwe functie gaat Maatje zich bezighouden met de ontwikkeling

Een nieuw buitenprofiel en een aangepast binnenrooster maken

en uitvoering van het beleid van Bouwen met Staal. De huidige directeur Rik van Thiel blijft parttime werkzaam bij BmS. Rob Lutke Schipholt

100-Jarig jubileum voor Ter Steege Groep

de grotere luchtdoorlaat mogelijk en zorgen ervoor dat het rooster

gaat op 1 april a.s. met pensioen.

De Ter Steege Groep viert dit

van extra dempingmateriaal kan worden voorzien. De roosterhoogte

hele jaar 2011 haar 100 jarig

daarentegen blijft wel gelijk.

bestaan

naar

medewerkers,

Trebbe en architectenbureau Broekbakema realiseren mooiste gebouw van 2011

relaties en maatschappij. In

De vernieuwde roosters kunnen nu dan ook perfect in het

Cofely bouwt een groen datacenter

diverse uitingen, zoals het wa-

DucoTronic System toegepast worden, vroeger kon dit enkel

Cofely

Gebouw X van de Zwolse Hogeschool Windesheim is op 28 april

genpark, panden en banners

binnen het Duco CO2 System of het Duco Comfort System. De

voorheen Hollandse Signaalapparaten

uitgeroepen tot BNA-gebouw van het jaar 2011. “Een feest van een

is dat zichtbaar. Op 23 sep-

ventilatieklep in het rooster werd vervangen door een duurzame en

BV,

school, voor leerlingen en docenten, voor gebruikers en passanten”,

tember 2011 wordt het jubile-

kwalitatieve aluminium klep. Deze garandeert een goede afdichting

gesloten

meent de jury van de Bond van Nederlandse Architecten. Ook

umfeest

gevierd met relaties

bij hogere winddrukken en maakt het mogelijk, in combinatie

een groen datacenter met een hoge

roemde de jury het feit dat de school op verschillende manieren op

met als thema ‘100 binnen de

met de FIX-uitvoering, dit product toe te passen in middelgrote

bedrijfszekerheid en voor het vervangen

de toekomst is voorbereid. De indeling is eenvoudig te veranderen,

bebouwde kom’, waarna op 24

hoogbouwprojecten. De bediening van het zonweringdoek kan door

van verouderde koelinstallaties door

waarbij leslokalen kunnen worden bijgebouwd of zelfs veranderd

september het feest worden

middel van een slingerstang, een elektronische of radiofrequente

de laatste koeltechnologie, door een

kunnen worden in kantoren. Verder is het gebouw energiezuinig.

voortgezet voor alle medewer-

motor, de bediening van de ventilatieklep kan met een hendel, koord

ingrijpende verbouwing van het huidige

Door energie- en waterbesparende maatregelen heeft gebouw X een

kers en gezinsleden.

of stang. De DucoTwin is al sinds enkele jaren een succesverhaal

Thales datacenter in Hengelo. Cofely Datacenter Solutions tekent voor

van de fabrikant.

de vernieuwing van de koelmachines en de volledige ombouw van het

Greencalcscore van 265.

Arend Jan en Diny ter Steege met de vierde generatie Rieneke, Hans, Karin en Wim.

en hebben voor

Thales een het

Nederland, overeenkomst

realiseren

van

datacenter. Ook is zij verantwoordelijk voor de stroomvoorziening, De Ter Steege Groep is een familiebedrijf dat onder leiding van Arend

Voor meer informatie:

koeling, klimaatbeheersing en brandveiligheid van het datacenter. De

Jan, kleinzoon van de grondlegger, een grote groei heeft doorgemaakt

www.duco.eu

toepassing van de modernste koelapparatuur levert een substantiële

en inmiddels teruggetreden is als commissaris. Het familiekarakter

verlaging van de energiekosten op. Een besparing die naar verwachting

heeft een grote invloed op de ontwikkeling en de cultuur van de Ter

overeenkomt met een CO2-reductie van ruim 211 ton. Een tweede

Steege Groep. Niet alleen omdat de vierde generatie is aangetreden

belangrijke doelstelling is het uitfaseren van het koudemiddel R22 in

maar ook omdat niet het winstoogmerk van de aandeelhouder

de gebouwgebonden koelinstallaties, inclusief het vervangen van de

maatgevend is, maar de langetermijnvisie en ondernemersmentaliteit.

regelkasten. Vanaf 2015 is het gebruik van R22 of met R22 gemengde

Dit zorgt voor een stabiele en vitale organisatie bij de Ter Steege Groep.

koudemiddelen verboden. Cofely bouwt en beheert momenteel duurzame datacentervoorzieningen met een totale oppervlakte van

Voor meer informatie:

85.500 m_ in Nederland. De kennis opgedaan in Cofely’s eigen

Ter Steege Groep

state-of-the art datacenter te Maastricht zet Cofely blijvend in om de

www.tersteegegroep.nl

nieuwste energie-efficiënte oplossingen aan haar klanten te kunnen

www.werkenbijtersteegegroep.nl

aanbieden.

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Productinfo

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

MFC

MFC Het Kristal Apeldoorn

Unieke combinatie van onderwijs en zorg In de wijk Moza誰ek in de stedelijke uitbreidingswijk Zuidbroek Apeldoorn verrijst voorzieningencluster Het Kristal met een bruto vloeroppervlakte van circa 27.500 vierkante meter, bestaande uit vier woontorens, vier vleugels en een centraal hart. Eenheid of samenhang in architectuur was de opgave voor de Architekten Cie. Moes Bouwgroep realiseert de bouwkundige uitvoering van het omvangrijke project, Burgers Ergon realiseert de technische installaties. Het Kristal is een uniek project dat in de woontorens 100 appartementen combineert met op de 1e en 2e verdieping kleinschalige woonvoorzieningen en zorginfra voor diverse doelgroepen. Ook zijn er nog eens in de vleugels twee basisscholen, twee scholen voor speciaal onderwijs, een centrum voor revalidatie, een kinderdagverblijf, twee gymzalen, een zwembad en een parkeergarage. Het centrale hart wordt multifunctioneel gebruikt met onder andere een restaurant, een aula, dagbesteding en een medisch centrum. De gebruikers delen de zorgvoorzieningen met elkaar, zoals een therapeutisch zwembad wat ook toegankelijk is voor anderen.

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

MFC

• Staalconstructies • Scheepvaartbetonning • Stalen trappen • Balkonhekken • Toelevering van knip-, zet- en snijwerk

Metaalbedrijf J. Pompstra b.v.

Sterk in staal

De Groot Vroomshoop

Industrieweg 11, Oldemarkt Tel. (0561) 45 13 95, fax (0561) 45 16 45 internet: www.pompstra.nl, e-mail: algemeen@pompstra.nl

Pompstra_90x132.indd 1

15-3-11 13:53

De uitstraling van gelijmd hout is voor architecten een bron van inspiratie als het gaat om het bedenken van creatieve constructies. Hout is een natuurproduct dat ademt en leeft. Het gebruik van hout vergt echter veel gespecialiseerde kennis en ervaring. De Groot Vroomshoop Gelijmde Houtconstructies is specialist op het gebied van gelijmde houtconstructies en levert tal van gelijmde houten producten. De houten constructie welke De Groot Vroomshoop Gelijmde Houtconstructies heeft geëngineerd, geleverd en gemonteerd voor Het Kristal is niet alleen duurzaam maar zorgt ook voor een warme uitstraling. Er is circa 900m³ Inlands Lariks en Vurenhout in verwerkt. De constructie bestaat uit gelamineerde liggers en kolommen welke zijn behandeld met een 2 laags verfsysteem. In de parkeergarage bevinden zich 720 stijlen van gelamineerd inlands Lariks welke zijn voorzien van een brandvertragende behandeling.

Samenhang in een groene setting

het geheel,’ maakt de architect duidelijk. ‘We hebben ook gezorgd voor

In Het Mozaïek worden vele bebouwingstypen toegepast volgens het

een duidelijke samenhang met de omgeving door de plaatsing van de

masterplan Zuidbroek. De verschillende mozaïekstukken moeten

vier woontorens te midden van de laagbouw. Zo is een eigen eenheid

allemaal een eigen ‘kleur’ krijgen, met een eigen samenhangende

binnen de woonwijk ontstaan. Op de laagbouw zijn sedumdaken

architectuur. In dit deelgebied vormen op die manier meerdere

aangebracht en die zorgen voor hemelwateropvang en zo min mogelijk

mozaïekstukken een eenheid van fragmenten. Eén van die fragmenten

warmteverlies. Het versterkt ook de groene uitstraling van het geheel.

is Het Kristal. Ook hier wordt een eenheid of samenhang in architectuur

Dat sluit aan bij de visie van Apeldoorn voor deze wijk waarin wonen

gevraagd vanuit het Masterplan Zuidbroek: vier lichtgekleurde

en werken met een herkenbaar groen Apeldoorns karakter, een groene

woontorens van verschillende hoogte verheffen zich nu in een omgeving

setting, het uitgangspunt is.

van groen, glas en hout. De kristalvorm valt niet meteen op maar eenmaal nabij het complex wijzen de lijnen ervan de verbanden in het

Aaibare aardsheid

gebruik aan. Zo heeft architect Frits van Dongen van de Architekten Cie

Een eenvoudig project was het volgens de architect niet, omdat alles

in elk geval Het Kristal in Apeldoorn opgezet. ‘Het was van belang dat

zo nauw luisterde.‘Toen wij voor de scholen hout voorstelden, werd dat

er voldoende samenhang in het complex was. De scholen mochten er

afgewezen omdat chipwood op leerlingen met autisme slecht uitwerkt.

ook niet echt uitzien als scholen, ze moesten onderdeel uitmaken van

In plaats daarvan hebben we berkenhout genomen daar deze een veel

Beter in bekistingen

w w w. h e n d r i k s - g r o e p . n l

Hendriks_185x132.indd 1

15-3-11 14:30

rustiger structuur heeft. Dat was belangrijk omdat de schoolgebouwen voor een groot deel uit hout bestaan, niet alleen de gevels en wanden maar ook de liggers. Het viel in de smaak bij de gemeente vanwege het duurzame karakter van de houten constructie en ook vanwege de warme uitstraling’. De keuze van materialen vroeg in meer gevallen om

MFA Kristal Apeldoorn

goed nadenken. Zo heeft de architect gekozen voor een geelachtige baksteen die aaibaarheid suggereert maar ook aardsheid. Voor wat betreft de installaties vormden het therapeutische zwembad met zijn

Bouwteamleden

hijsinstallaties een bijzondere opdracht.

Architect: de Architekten Cie, Amsterdam Aannemer: Moes Bouwbedrijf, Zwolle

Technische uitdaging

Architectuur & Bouwen met thema’s: Bouwen in het Noorden 65 Bouwen in het Zuiden 39 Bouwen in het Westen 38 Bouwen in Centraal Nederland 38

Architectuur & Bouwen 7 77 jaargang 20 - 2010

BOUWEN IN CENTRAAL NEDERLAND

Met adverteren in BOUWEN IN CENTRAAL NEDERLAND bericht u méér dan 10.000 vakgenoten!

Voor projectleider Jeroen de Boed van bouwbedrijf Moes was de bouw

Onderaannemers & leveranciers

van Het Kristal een technische uitdaging. In de laagbouw hebben we

DPA palen: Vroom Funderingstechnieken,

een draagconstructie aangebracht van gelamineerd hout. Dat kom je

Oosthuizen

zelden tegen.’ Leverancier was De Groot Vroomshoop. ‘In de hogere

Stalen wandbekisting: Hendriks Stalen Bekistingtechniek,

gebouwen gebruikten we prefab breedplaatvloeren welke in het werk

Veenendaal

werden afgestort en prefabtrappen en voor de parkeergarage hebben

Gelam. houtconstructies: De Groot Vroomshoop, Vroomshoop

we alleen prefabonderdelen toegepast. Daarnaast was het logistiek

MTW + spouwbladen: Westerveld Nederlof, Dinxperlo

gezien een kwestie van veel overleg en afstemming.

Ondersteuningsconstructies: Safe, Aarle-Rixtel

Gezien de doelgroepen moest de installateur veelvuldig op het juiste

Gevel-/beton-/

moment voorzieningen aanbrengen. Gelukkig was er sprake van

kalkzandsteen: Aberson, Zwolle

een nevenbedrijf waarmee we een goede samenwerking hebben.

Bitumineuze bedekkingen: OranjeDak, Hoogeveen

Er kwam ook veel bij kijken, bijvoorbeeld een zwembad dat het

Vegetatiedak: Eijkelboom, Apeldoorn

goede overleg tussen de verschillende partijen heel belangrijk

Valbeveiliging: Eurosafe Solutions , Zwolle

is geweest: ‘Iedereen houdt zijn eigen verantwoordelijkheden maar

Staalconstructies: Pompstra, Oldemarkt

inspelen op elkaar is de grote opdracht. We zitten bij besprekingen

Aanv. machinaal

met 12 man aan tafel en dat is niet niks.’ Het ontwerp is daar op zich

timmerwerk: Westerveld en Nederlof, Dinxperlo

niet de oorzaak van want dat was goed uitgewerkt. Het zijn de eisen

Betonlateien + steenstrips: Aberson, Zwolle

die de uitdagingen bepalen’, zegt hij. Dankzij een goede organisatie

Cementdekvloer: Habovo Afbouw, IJsselmuiden

is de bouw grotendeels snel en vlot verlopen. Ook omdat het ontwerpteam nauw betrokken is geweest bij de laatste uitwerkingen tijdens uitvoeringsfase. De Boed heeft dan ook nog steeds de hoop dat hij binnen de termijn zal blijven al is de tijd wat krap geworden. ‘Er was ca. 2 jaar voor uitgetrokken. Eind van 2011 moeten we klaar zijn,’ vertelt hij, waarna Het Kristal door Moes aan opdrachtgevers De Woonmensen en de gemeente Apeldoorn kan worden opgeleverd.

Voor uitgebreidere informatie over dit project en colofon verwijzen wij u naar:

BouwinfoNet .nl

Voor meer informatie bel: Tel.: 058 215 39 37 Fax: 058 213 91 57 E-mail: info@uhn.nl www.uhn.nl

Oranjedak_90x132.indd 1

15-3-11 14:26

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

MFC

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Renovatie

TENTEN Complete Trapoplossingen Trappenfabriek Tenten BV Galileistraat 4 7131 PE Lichtenvoorde T 0544-373355 F 0544-376585 Web: www.tenten.nl mail: info@tenten.nl of r.oldhof@tenten.nl

Binnen Tenten werken we graag nauw met elkaar samen. Met één gezamenlijk doel: het realiseren van een optimaal rendement voor onze klanten. Dat is úw winst. Pas als wij u keuzevrijheid geven, kunnen we een passende oplossing bieden. En dat is exact wat we doen. Tenten is een trappenspecialist, gericht op de professionele markt, die een compleet dienstenpakket aanbiedt, opgebouwd uit modules. Als eerste kiest u de wijze waarop u de samenwerking wilt invullen. Daarnaast speelt de toegevoegde waarde van onze trappenfabriek een belangrijke rol om het rendement binnen uw projecten te verbeteren en de faalkosten te verminderen. Ten slotte bieden wij u een breed pakket aan mogelijkheden met onze unieke trapconcepten. Dankzij onze opbouw in modules & concepten zijn wij in staat binnen elk project een passende oplossing te bieden.

     

Altijd een passende oplossing Kosten besparen Extra verdienmogelijkheden Opbouw in modules & concepten Keuzevrijheid Altijd denken in oplossingen

Tenten onderhoud al enige jaren een wederzijds trouwe relatie met Aannemersbedrijf Gerritsen BV te Renkum. Tenten heeft dan ook het genoegen om uit deze partnership ook de trappen te maken voor het Beltmancomplex te Ulft.

Herbestemming DRU complex Ulft

Creëer met ons uw eigen wand

Het DRU complex in Ulft is een historisch gegroeid fabrieksterrein dat, door zijn plaats, nauw is verbonden met de ruimtelijke, historische en sociale ontwikkeling van het dorp Ulft. Het karakter van een fabrieksstraat in Nederland is nergens beter dan hier nog aanwezig door een relatief goed bewaarde, ten dele gesloten gevelwand. Onderdelen van het DRU-complex zijn daarom bestempeld tot industrieel erfgoed, waaronder het Beltmancomplex met daarop zijn watertoren. Het was eigenlijk de emailleerfabriek, en is in feite al een complex op zichzelf. Behoud van industrieel en cultureel erfgoed door herbestemming is dan ook de oplossing. KlaassenGroep heeft in opdracht van Wonion 15 woningen en het kantoor van Wonion zelf, naar ontwerp van vof Van Lith – Hurenkamp BNA Architecten, in de emailleerfabriek gebouwd.

Scheidingswanden staal – glas – hout

Onmogelijkheden zijn voor ons een uitdaging! Tel.: Fax: E-mail: Internet:

(0315) 64 06 00 (0315) 64 06 01 ulft@unispace.nl www.unispace.nl

Transformatie van ijzer gieten naar geïndustrialiseerd wonen en werken

Juist omdat de oude gebouwen de tand des tijds zo goed hebben

van Wonion werd vervolgens het plan opgevat om in plaats van 36

doorstaan, was het voor de architecten een uitdaging om de

appartementen er 15 grond gebonden woningen te realiseren. ‘Het

herbestemming van de verschillende delen zo uit te voeren dat het

was de oplossing toen we het doorrekenden. De bijzondere woningen

oude karakter behouden bleef. ‘Het is een industrieel complex, en

hebben een zeer grote vloeroppervlakte met een huurprijs van ca

die sfeer moest behouden blijven,’ vertelt architect Koos van Lith van

€ 620 per maand. De huurders stonden er voor in de rij!’

het Nijmeegse architectenbureau. ‘Er is dan ook veel restauratiewerk uitgevoerd op het terrein.’ In 2000 moest het bedrijf sluiten, maar

Herbestemming en restauratie

het historische fabrieksterrein bleef bestaan. Herontwikkeling en

‘We kregen de opdracht om in het Beltmancomplex kantoorruimte

restauratie was de uitdaging, die door BOEi, een non-profit organisatie

voor woningbouwvereniging Wonion en woningen te creëren’, licht

die zich bezighoudt met herbestemmen van industrieel erfgoed,

Van Lith toe.

is opgepakt. Ron Spaan, projectleider Realisatie bij BOEi: ‘meestal

bakstenen complex. Voorheen was het binnenterrein overdekt met

denkt men om zoveel mogelijk woningen in zo’n complex te stoppen.

oude sheddaken. Een groot deel daarvan is verdwenen, waardoor er

Dat vraagt om horizontale en verticale aanpassingen en balcons en

een open binnenplaats is ontstaan. Het andere gedeelte van de carré

wordt daardoor een oplopend financieel plaatje.’ Samen met Reinders

is zo goed als intact gebleven. Vanuit stedenbouwkundig oogpunt was

Het bouwblok kenmerkt zich als een carré-vormig

het van belang de goed bewaarde, deels gesloten gevelwand aan de

Zo voldoet het complex nu aan de eisen van de huidige tijd. In

Hutteweg, die de oude fabriekssfeer ademt, te behouden. Voor de

combinatie met de historische watertoren blijft het nog steeds een

vergunningen van Monumentenzorg zorgde Ron Spaan: ‘Binnen 14

bijzonder gebouw. In februari 2011 is het project opgeleverd en in

weken was de goedkeuring rond’.

gebruik genomen door Wonion.

Unieke binnenkant Nemen we echter een kijkje in het gebouw, dan is daar een

Kremer

INSTALLATIETECHNIEK

TELEMATICA

PetersDidam_185x64.indd 1

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

15-3-11 14:08

Kremer Passie voor techniek

Kremer

Industriële automatisering

Kremer

Architectuur & Bouwen 7 77 jaargang 20 - 2010

Telematica

Kremer

BOUWEN IN CENTRAAL NEDERLAND

Telematica

TELECOM

ICT

Kremer

BEVEILIGING

AUDIO

ICT

BEVEILIGING

ENERGIEBESPAREN

Koos van Lith Architecten, Nijmegen

verschijningsvorm, en dat maakt dit een uniek complex.’ De vijftien

Aannemer:

KlaassenGroep, Dinxperlo

woningen die in het pand zijn verschenen zijn onderverdeeld in gelijkvloerse appartementen en maisonnettes over meerdere lagen.

Onderaannemers:

‘Het zijn aardig ruime woningen geworden’, stelt Van Lith. ‘Zo’n 130 à

E-installaties:

Kremer, ’s Heerenberg

150 vierkante meter. Dat is helemaal voor het huursegment, waar de

L-installaties:

Installatiebedrijf Peters, Didam

woningen in terecht zijn gekomen, erg groot.’

Cv en Mv Installaties:

Wassink Installatie, Winterswijk

Kasten:

Uni Space Projectconcept, Ulft

Cultureel erfgoed

Stoffering:

Peters Woonservicewinkel, Ulft

Omdat het industrieel en cultureel rijkserfgoed betreft, hadden

Trappen:

Trappenfabriek Tenten, Lichtenvoorde

de ontwerpers veel te maken met partijen als de gemeente en de

Toelev. metselmortel

Remix, Borger

Telematica

blijven. Dat is dus ook van meet af aan de insteek geweest.’ Ook

Industriële automatisering

de oude watertoren die op het DRU-complex staat, is zodoende

hadden de architecten de vrijheid om iets nieuws voor het terrein te

Voor uitgebreidere informatie over dit project en colofon verwijzen wij u naar:

BouwinfoNet .nl

bedenken. ‘We hebben een mooie nieuwe toegang gebouwd, naar

Duurzaam

ontwerp van Raoul Scheffer van Hurenkamp’, legt Van Lith uit. ‘Zware stalen deuren. Die zijn eenmalig en speciaal voor dit project ontworpen. Ze zijn gemaakt van cortenstaal. Dat is materiaal dat wel roest, maar na een paar jaar zet de roest niet meer door. Dat past dus ontzettend mooi bij dat historische, industriële uiterlijk van het complex.’ AIBD heeft in opdracht van woningcorporatie Wonion een Programma van Eisen opgesteld voor renovatie en herbestemming van het

Installatietechniek

DOMOTICA

Hurenkamp Architecten & Adviseurs/

die tijd was dat heel bijzonder. ‘Deze spanten bepalen de ruimtelijke

Aan de buitenzijde moest er veel in de oude staat blijven, maar toch

Kremer

ELEKTRA

Wonion, Varsseveld

Architect:

Ook de typische oude gevel hebben we gewoon laten zitten.’

Voor meer informatie bel:ICT BEVEILIGING AUDIO TELECOM Tel.: 058 215 39 37 Fax: 058 213 91 57 E-mail: info@uhn.nl www.uhn.nl

Installatietechniek

Opdrachtgever:

herbergt de eerste betonnen portaalconstructies van Nederland. In

het terrein. Van Lith: ‘Weer om het industriële karakter te waarborgen.

Duurzaam

E telematica@kremer.nl I www.kremer.nl

Bouwteamleden:

opgebouwd uit betonnen kolommen, spanten en vloeren. Het

gerestaureerd en bewaard gebleven, evenals de oude pijpleidingen op

AUDIO

Kremer

T +31 (0) 314 67 50 50

het niet gebruikelijk.’ Het uit 1913 daterende gebouw is hoofdzakelijk

daar wel op teruggekomen. Juist dat karakteristieke moet behouden

Met adverteren in BOUWEN IN CENTRAAL NEDERLAND bericht u méér dan 10.000 vakgenoten!

Postbus 101, 7040 AC 's-Heerenberg

de wegenbouw, bij viaducten bijvoorbeeld, maar voor bedrijvenbouw is

bijzonder, niet nuttig’, legt de architect uit. ‘Vandaag de dag is men

Industriële automatisering

TELECOM

gebruik van grote betonnen spanten. Van Lith: ‘Dit zie je wel vaak in

Beltman Complex Ulft

Rijksdienst. ‘Vroeger vond men die oude fabriekscomplexen niet

Kremer

Duurzame technieken

Ulenpasweg 2b, 7041 GB 's-Heerenberg

Architectuur & Bouwen met thema’s: Bouwen in het Noorden 65 Bouwen in het Zuiden 39 Bouwen in het Westen 38 Bouwen in Centraal Nederland 38

interessante kantoorruimte te zien. Deze is vooral bijzonder door het

ZONNEPANELEN

Installatietechniek

Beltmancomplex en de SSP-hal, met behoud van de historische constructie. Het gebouw is in oude stijl gebleven. Bij de ombouw is ook een warmtepomp geïnstalleerd. Om de geluidoverlast van deze warmtepomp te voorkomen is door Alpha Akoestiek een

geluidisolerende en -absorberende schermwand geplaatst op het dak van het complex. De wand is voorzien van een poedercoating met een kleurstelling die voldoet aan de eisen van monumentenzorg.

Uw installatiespecialist. Voor energiezuinige, comfortabele, passende oplossingen voor al uw installaties.

www.wassink.nl 17

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Renovatie

Appartementencomplex constructie grotendeels onder de grond, waardoor ook het landschap

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Appartementencomplex

zoveel mogelijk intact kan blijven. ‘We wilden geen parkeerzee in het zicht hebben’, licht Bakker toe.

Appartementencomplex Rembrandtkade Deventer

Ketting met verschillende schakels Minstens zo belangrijk als het uitzicht vanuit de appartementen is het

Verspringende patronen van gevels bieden herkenbaarheid

uitzicht op de nieuwe gebouwen vanaf de andere kant van de IJssel, vanwaar je tegen de stadswand van Deventer aankijkt. ‘We hebben geprobeerd om de verschillende flats, ondanks hun verschillen in uiterlijk en grootte, toch herkenbaar vorm te geven. De woningblokken krijgen grote betonnen kaders als omlijstingen van gevelopeningen. De verschillende blokken sluiten in de toekomst op elkaar aan, maar het patroon van de gevel verspringt. Zie het als een ketting met verschillende schakels. Zo ontstaat een logisch geheel. Ook zijn er galerijen aan de stadszijde van het gebouw op de tweede rij geplaatst. De zijde van de IJssel, bleef zo vrij op het uitzicht. ‘Dat is ongebruikelijk’, volgens Bakker. ‘Normaal gesproken is dit andersom.’

Stichting Eigen Bouw wilde in 2005 inspelen op de toenemende vergrijzing en de groeiende vraag naar aantrekkelijke woningen voor senioren. Ze gaf Bureau voor Architectuur en Ruimtelijke ordening Martini opdracht om een masterplan te ontwerpen voor 294 huurwoningen op een van de mooiste locaties van Deventer, aan de IJssel, ter vervanging van bestaande flats. Met de voltooiing van het complex “de Uiterwaerde”, naar ontwerp van Max Architecten, uitgevoerd door BAM Woningbouw Deventer, is het eerste van de drie deelplannen gerealiseerd.

De donker rode baksteen, de houtachtige panelen, en de balkons van rood, blauw en geel glas zijn zo goed zichtbaar. Bij het gebouw haaks op de Rembrandtkade zijn de balkons schuin geplaatst, om het zicht op de IJssel te vergroten. Dit verwijst ook naar de gelijksoortige balkons die te zien zijn bij de nabijgelegen Rembrandtflat. Bij de opening van het complex op 25 maart 2011 stelde adjunctdirecteur Gerard van Groenewoud van BAM Woningbouw Deventer dat zijn bedrijf er trots op is zulke mooie gebouwen te mogen bouwen. Het gebouw staat op 359 palen met een totale lengte van 5,5 kilometer. Er is 6.000 m³ beton in verwerkt, en er zijn 200.000 stenen gebruikt.

Levensloopbestendig

project: de nieuwe appartementen zijn gelegen aan of vlakbij de IJssel.

De appartementen zijn verdeeld over drie verschillende gebouwen, die

En als er nieuwe appartementen op een dergelijke toplocatie worden

variëren in hoogte van vier tot zes woonlagen. Onder de woningen is

gebouwd, is het aantrekkelijk om de IJssel hier zoveel mogelijk bij te

een half verdiepte kelder aangelegd, waarin zich

betrekken. Architect Rob Bakker van Max Architecten heeft dit dan

parkeerplaatsen en bergingen bevinden, gelegen op een prachtige lo-

ook als belangrijkste uitgangspunt genomen. ‘We wilden graag dat de

catie aan de IJssel. De rivier moest dan ook zoveel mogelijk betrokken

IJssel vanuit bijna ieder appartement dat er zou gaan komen zichtbaar

worden bij het ontwerp van het nieuwe appartementencomplex. Het

zou zijn. We dachten: hoe kunnen we de gebouwen zo vormgeven dat

uitzicht op de IJssel diende optimaal te zijn, maar het uitzicht vanaf

iedereen het idee heeft dat ze aan de IJssel wonen?’

Aan de gebouwen werkten ruim 240 mensen.

Rembrandtkade Deventer

Theuma altijd een sluitende oplossing!

de IJssel op de appartementen ook. Oudere woningen aan de Rembrandtkade moesten gefaseerd worden gesloopt, zodanig dat veel van

De meerdere appartementenblokken zijn daarom om en om neergezet,

de bewoners van die oude flat zouden kunnen doorschuiven naar de

zodat er altijd tussendoor te kijken is. ‘De gebouwen staan straks in

Bouwteamleden:

nieuwbouw. De algemene eis van opdrachtgever Stichting Eigen Bouw

een parklandschap, vormgegeven als een meanderende rivier. Door

Opdrachtgever: Stichting Eigenbouw, Colmschate

is dat de nieuwbouw voor ouderen bestemd is, met een rolstoelvrien-

de verschillende beddingen in het gebied is het een fijn beloopbare

Architect: Martini architecten, Amersfoort

delijk karakter en extra bergruimte, maar ook levensloopbestendig is.

strook, met veel planten, bomen en struiken. Dit is mooi om op uit te

Architect: Max Amersfoort, Amersfoort

kijken. De vloer is ongeveer een meter boven het maaiveld opgetild.

Adviseur: Technisch Adviesbureau Valk, Putten

Leidend landschap

En mensen vinden het fijn dat men van buitenaf niet kan zien wat

Aannemer: Bam Woningbouw, Deventer

Ongetwijfeld is de locatie het meest belangrijke aspect aan dit

er op hun bord ligt.’ De parkeerplek en bergingen liggen door deze

Onderaannemers & leveranciers:

Valk geeft integraal advies

Staalconstructie: Barendsen Vorden, Vorden Zonwering: Schellekens en Schellekens, Beuningen Binnenkozijnen en deuren: Theuma, Bunschoten

KENNIS VAN TECHNIEK EN PRAKTIJK • Werktuigbouwkunde • Elektrotechniek • Regeltechniek De meest efficiënte oplossing voor utiliteit en woningbouw

Midden Engweg 11 3882 TS Putten Postbus 295 3880 AG Putten T (0341) 35 39 71 F (0341) 35 14 45 www.valktab.nl

Theuma

Valk Technisch Adviesbureau B.V.

voor al uw projecten

Voor uitgebreidere informatie over dit project en colofon verwijzen wij u naar:

BouwinfoNet .nl

• • • • •

MonoPlus stalen montagekozijnen Solid stalen inmetselkozijnen Silence schuifdeursystemen Vervolux witlakdeuren Brucoral HPL deuren

Kijk voor meer informatie en producten op www.theuma.nl

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Woon/zorgcomplex

SCHELLEKENS & SCHELLEKENS B.V.

Stationsweg 454 3925 CH, Scherpenzeel Telefoon: 033-2771480 Fax: 033-2774705 E-mail: info@berkhofbv.nl

Woon-zorgcomplex De Vier Gravinnen Tiel

Tiel in Italiaanse sferen Terrakleurige bakstenen, roomkleurig stucwerk, veel glas en open verbindingen: je waant je in Siena, maar je bent in Tiel. Een levendig centrum en dat is precies wat men bij Het Architectenhuis voor ogen had bij het ontwerp van woongebouw De Vier Gravinnen: een multifunctioneel woon- en werkgebied met een verscheidenheid aan woonvormen en ontmoetings mogelijkheden. Dura Vermeer Bouw Rosmalen realiseerde de bouw. ‘Het Italiaanse Siena is een ideale stad,’stelt architect Ronald Plug,

het gebouw willen: het moet een sociale ontmoetingsplek worden.’ Zo

van Het Architectenhuis. ‘Die stad heeft alles: donkere kromme steeg-

is er ook een restaurant te vinden, een kinderopvang, een dokterspost,

jes, rechte open straten, pleinen, parken, spannende plekken. Toen we

een informatieloket van de gemeente, diverse kleine bedrijven. ‘en

de opdracht kregen om een woongebouw te ontwerpen dat de nieuwe

de openbare binnentuin. Daar is de hoofdingang met een plaza, waar

basis moest vormen voor de Hertogenwijk, hebben we Siena als lich-

iedereen elkaar tegenkomt.’

tend voorbeeld genomen.’

Binnen is buiten

Bomar_185x132.indd 1

15-3-11 13:29

De Toscaanse stad is vooral beroemd om de Palio, de paardenrace die

De sociale insteek heeft alles te maken met de visie van de opdracht-

ieder jaar op het schelpvormige plein worden gehouden. De race heeft

gever, Stichting Christelijke Woningkorporatie te Tiel. De woningen zijn

ook een belangrijke sociale functie: iedereen komt elkaar tegen, maakt

ontworpen voor bewoners die op verschillende wijze behoefte hebben

een praatje, eet wat, drinkt wat. Plug: ‘Dat is ook precies wat we met

aan persoonlijke verzorging en begeleiding. ‘Mensen die willen wonen

Woon/zorgcomplex

zonder zorg en mensen die moeten of willen wonen met zorg, mensen

Verder bevat iedere gang en straat – verspringingen, waardoor je naar

die beschermd moeten wonen, en mensen die zorg op afroep nodig

buiten kunt kijken. Hiermee wordt voorkomen dat het ellenlange,

hebben, thuiszorg’, ligt Plug toe. ‘Alle bewoners kunnen wonen binnen

rechte galerijen zijn geworden. ‘We wilden de buitenwereld er echt bij

een sociale en open context.’ De architectuur en uitstraling van Siena

betrekken. Als mensen ’s avonds over de gangstraten lopen moeten

vinden ook hier aansluiting bij. Plug: ‘Een deel van de bewoners komt

ze het idee hebben dat ze buiten, in Siena, door de straten lopen. De

relatief weinig naar buiten. We wilden de buitenwereld naar binnen

voordeuren die aan de gangen gelegen zijn hebben we voorzien van

halen, een stad in een stad creëren.’ De architect refereert dan ook

veel glas. Als mensen een ommetje maken, kunnen ze ook even bij de

Bouwteamleden:

niet aan gangen, maar aan ‘straten’. De hoeken van het gebouw zijn

buren naar binnen kijken. Even gluren wat er op de tv is.’

Opdrachtgever: Stichting Christelijke

‘pleinen’. ‘Overal komt veel daglicht naar binnen. Het buitenklimaat wordt zo naar binnen gehaald.’

Toscaanse kleuren

De vier gravinnen Tiel Woningcorporatie, Tiel

Met de voltooiing van het woon-zorgcomplex heeft Tiel een markante

Architect / Directie: Het Architectenhuis Borkent & Plug,

wijkentree gekregen. Het versterkt stedenbouwkundig de relatie tot het

Apeldoorn

centrum en geeft weer meer kleur aan de jaren-60 wijk.

Constructeur: Raadgevend Ingenieursbureau

Het stedenbouwkundig plan voorzag in een landmark aan de Tielseweg

Heijm, Velp

en een duidelijke

Adviseur installaties: Intechno Ingenieursburo, Breda

entrees naar de Hertogenwijk. Hierbij moet het

nieuwe gebouw de ruimtelijke samenhang van de wijk vergroten.

Aannemer: Dura Vermeer, Rosmalen

‘Het ontwerp moest een landmark worden en een transparante

E- installaties: Unica Installatietechniek, Arnhem

uitstraling krijgen’, aldus Plug. ‘Maar tegelijkertijd ook een bepaalde

W- installaties + lijngoot : Oostendorp Installatietechniek, Tiel

geborgenheid uitstralen, mensen moeten zich bovenal thuis voelen. Een woongemeenschap binnen een wijk, een stad binnen een stad.’

Onderaannemers & leveranciers: Lift: All-in Liften, Alphen a/d Rijn

De architect heeft dat bijvoorbeeld vertaald naar de kleurzetting en de

Terreininrichting/

materialisering van het gebouw. Het gebouw bestaat uit terrakleurige

grondwerk: Berkhof, Scherpenzeel

baksteen, en er is een tweede gevel van roomwit stucwerk. ‘Door

Betonvloeren: Van Berlo Bedrijfsvloeren, Veghel

die tweede gevel kunnen we spelen met dieptewerking. We hebben

Ondersteuningen + steiger: Safe, Aarle-Rixtel

het gebouw opgeknipt in delen, waardoor we de gevel kunnen laten

Heiwerken en traphekken: Bomar, Gendt

verspringen. Voor de nodige afwisseling.’De Italiaanse kleuren zijn

Zonwering: Schellekens & Schellekens,

niet alleen aan de buitenkant te vinden. ‘De trappen hebben we in de

Beuningen

hoeken van het gebouw geplaatst. Iedere hoek heeft een andere kleur:

Toegangsdeur parkeerkelder: Novoferm, Almelo

oker, lila, terra of roomwit. Ieder plein heeft zo een eigen uitstraling’,

Trafodeur: Alrema, Goirle

licht Plug toe. ‘Hiermee creëer je een goede oriëntatie in het gebouw.’

Gevelstenen: Aberson, Zwolle

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Woon/zorgcomplex

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Woon/winkelcomplex

31 MEI 2012 IN GOINGARIJP

UHN Regatta Cup Bouw Noord Deelnemers UHN Regatta Cup Bouw Noord 2012 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

De Gevelbouwgroep Unica Installatietechniek Bouwprodukten Zomer PSW Bouw Westermann Installatietechniek Veldmans technische handelsonderneming Raadsma Jorritsma Bouw Haitsma Beton Sijtsma groep & Vloertechniek Grundfos & Gévier Uitgeverij het Noorden Romein Beton Océ-Nederland

Bouw

Woonwinkelcentrum Hof van Achterlo Wijchen

Stadse kern in een dorpse omgeving

Zeilt u mee tijdens de nautische bouwsoos?

Het voormalige winkelcentrum in de wijk Achterlo in Wijchen stamde uit de jaren ’70. Het verkeerde in slechte staat, er waren een aantal kleine brandjes geweest en graffiti bepaalde het uiterlijk. In 2004 heeft stedenbouwkundig bureau Plein 11 een modellenstudie gedaan voor revitalisering van het winkelcentrum op verzoek van de gemeente en Giesbers vastgoed. In 2009 werd uiteindelijk besloten het gebied een nieuwe impuls te geven. Bureau voor Stedebouw en Architectuur Wim de Bruijn BV tekende voor het ontwerp en GiesbersArnhem Bouw b.v. realiseerde de bouw.

winkels en woningen die opgetild zijn om de winkelfunctie te creëren. Het meest opvallende aspect is de punt van het bouwblok, waar een markant kopgebouw is geplaatst. De kop van het gebouw geeft identiteit aan het gebouw. Een markant herkenningspunt. ‘Hier open je de wijk mee,’ stelt Mes. ‘Het is een eyecatcher waarmee we het gebouw een eigen karakter geven.’

Sculpturale uitstraling De gevels van het bouwblok zijn gerelateerd aan de woningen in de omgeving. De tweelaagse bestaande

bebouwing is daarmee van

gelijke hoogte met de nieuwbouw. Het metselwerkplint is voorzien van een

aantal penanten zodat een reliëfrijke gevel ontstaat. De

Het programma van de revitalisering van het winkelcentrum omvat 53

gesloten gevels van de winkelfunctie worden vormgegeven in een

appartementen, twee supermarkten, een snackbar en twee dagwinkels.

bijzonder metselwerk verband. Dit versterkt enerzijds het sculpturale

Verder is de bestaande sporthal uitgebreid. Van de appartementen

aspect van het gebouw. Grote, met metselwerk opgebouwde kaders

wordt 50% in het betaalbare segment uitgevoerd conform de

verbijzonderen de individuele woningen, per cluster van twee, waardoor

Ontvangst, lunch en palaver

KAN-norm (overeenkomst concessie Woningbouw 2004-2009; het

een aansluiting wordt gevonden bij de kleinschaligheid van de directe

KAN-convenant). Ook wordt de openbare ruimte rondom de nieuwbouw

omgeving. Omdat het ontwerp naadloos moest opgaan in de wijk koos

geheel vernieuwd. ‘Het gebouw moest een baken in de wijk worden.

de architect voor een sculpturale uitstraling, wat zich uit in een alzijdig

14:15

Boarding

Met een vriendelijke uitstraling en herkenbaar voor de mensen,’ vertelt

ontwerp: er is geen achterzijde aan het gebouw.

14:30

Training

Mes: ‘Dat was nog knap lastig. De winkels hebben toch vaak een

15:30

Start UHN Regatta Cup

hebben we de laad- en losruimte inpandig gemaakt.’ Dat bleek

Finish Regatta, ontvangst met Haring & Berenburg, omlijst met muziekborrel en prijsuitreiking

van Giesbers-Arnhem Bouw. ‘We wilden natuurlijk niet dat vrachtwagens

Dinerbuffet

van kunststof dakranden,’ legt Mes uit. ‘Kunststof is makkelijker te

Programma 13:00

17:30

18: 30

architect Mark Mes. Het mondde uit in een rechthoekig gebouw met achterkant nodig om de bevoorrading te kunnen ontvangen. Daarom makkelijker gezegd dan gedaan. ‘Dat inpandige expeditiehof zit bouwkundig complex in elkaar’, vertelt projectleider Koen Klein Tuente geluidsoverlast zouden veroorzaken voor de bewoners of dat de trillingen de rust zouden verstoren. Daarom is in overleg met de projectleiders Erwin Lund van BSA, Wim de Bruijn van LBP een zwevende vloer gemaakt: deze ligt op allemaal rubberen blokjes, waar de vrachtwagen opstaat.’ De architect en de aannemer geven verder aan dat de materialisering redelijk traditioneel is. ‘Wel hebben we gebruik gemaakt onderhouden dan beton, en de kleur blijft mooi behouden.

Appartementencomplex

Binnentuin op één hoog De woningen zijn gesitueerd rondom een hoftuin die alleen voor de bewoners toegankelijk is. ‘Het gebouw is om een ellipsvormige tuin heen gebouwd,’ legt Mes uit. ‘De tuin is dus niet te zien van buitenaf. Bijzonder is dat deze tuin verhoogd is: deze ligt bovenop de eerste

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Woon/winkelcomplex

Hof van Achterlo Wijchen

verdieping, op zo’n viereneenhalf à vijf meter hoogte.’ Het hof vertoont veel contrast met de buitenkant. Waar de sculpturele buitenkant vooral uit kloek metselwerk bestaat, zijn de binnengevels en de tuin

Bouwteamleden:

gedecoreerd met veel hout en groen. Mes: ‘Het moet voor de bewoners

Bouwdirectie: Van Kessel & Janssen, Beuningen

ook een soort ontmoetingsplek zijn, een gemoedelijk, besloten en

Architect: Bureau voor Stedebouw en

vriendelijk buitenverblijf.’ Hoveniersbedrijf De Woudhof heeft deze tuin

Architectuur Wim de Bruijn,

ontworpen en vervaardigd.

Rotterdam

‘Het is ons goed gelukt om een stadse kern, met wonen en winkelen,

Onderaannemers & leveranciers:

in een dorpse omgeving te creëren,’ blikt Mes terug. De reacties van

Aannemer: Giesbers-Arnhem Bouw,

de bewoners van Achterlo waren dan ook erg positief. Projectleider

Wijchen/Arnhem

Klein Tuente: ‘Het was mooi om te zien dat de bouw ontzettend goed

Gevelstenen: Aberson Bouwmaterialen, Zwolle

werd ontvangen. De oude situatie was natuurlijk erg verloederd. Dit

Prefab beton: Jansen Prefab Beton, Son

project is een speerpunt van de vernieuwing in de wijk. De bewoners

Tegelwerk: Tegelzettersbedrijf Betting &

hebben wel een groot gebouw in het zicht gekregen, maar iedereen

Ressing, Groenlo

was enorm positief. Je merkte dat de buurt enorm betrokken was.

Aanleg daktuin: Hoveniersbedrijf de Woudhof, Klarenbeek

Voor uitgebreidere informatie over dit project en colofon verwijzen wij u naar:

BouwinfoNet .nl

In het oog springende combinatie van platte daken die aan de randen speels oplopen

Betting & Ressing in Groenlo: Wand- en vloertegels tegen stuntprijzen Met honderden soorten wanden vloertegels heeft u in de nieuwe showroom van Betting Ressing in Groenlo de keuze uit een enorm aanbod. Het laagdrempelige bedrijf verkoopt de hoogstaande tegels tegen stuntprijzen. Dat kan omdat het materiaal rechtstreeks in het buitenland wordt ingekocht. Door tegels van een prima kwaliteit rechtstreeks te betrekken vanuit Italië en Spanje

Aanleg en Onderhoud van tuinen, landschap en groenvoorziening, daktuinen, civiele techniek en tuinen landschapsarchitectuur.

wordt de tussenhandel geheel uitgeschakeld. En dat scheelt de klant veel geld. Een ander groot voordeel van Betting Ressing is dat bijna alle tegels op voorraad zijn, Een unieke situatie in tegelland waar veelal met levertijden wordt gewerkt. Als u teveel tegels heeft gekocht kunnen volle dozen weer retour. Daarnaast worden ook aanverwante artikelen verkocht zoals lijm, voegsel en profielen.

Appartementencomplex De Diagonaal II, Vriezenveen

Batterij 12 Groenlo T 0544-476170 verkoop@bettingressing.nl www.bettingressing.nl

Bramer Projectontwikkeling heeft in Vriezenveen het appartementencomplex de Diagonaal II, het sluitstuk van het plan Weemelanden, ontwikkeld. In het ontwerp is samenhang gezocht ten opzichte van de reeds gebouwde objecten in het plan en met name op afstemming van lessenaarsdaken. Het ontwerp is van IAA Architecten en de uitvoering is in handen van Aannemersbedrijf Bramer. De Diagonaal II vormt met het aan de andere zijde liggende de

twee appartementencomplexen gesitueerd. Het moest een stevig

Diagonaal I als het ware een toegangspoort naar het nieuwbouwplan

bouwvolume zijn dat de woningen die midden in het plan staan afsluit.

Weemelanden. Het nieuwe complex ligt tussen de groene ‘long’

Maar die duidelijk qua signatuur wel passend zijn in de rest van de

van Vriezenveen en het buitengebied en dicht bij het centrum van

nieuwe woonwijk.’ Als afstemming op de lessenaarsdaken in deel I

Vriezenveen. Nadat in 2008

de Diagonaal I is opgeleverd is er

van het plan Weemelanden koos architect Wolters voor een in het oog

eind 2009 begonnen met de bouw van dit nieuwe project, waarvan

springende combinatie van platte daken die hij aan de randen speels

de oplevering in maart 2011 heeft plaats gevonden. Maar het

heeft laten oplopen. ’We hebben gezocht naar samenhang in het

appartementencomplex completeert de rest van de nieuwbouwwijk

ontwerp ten opzichte van de rest van de bebouwing in de wijk.

Weemelanden ook, zowel in vormgeving als materiaalgebruik, dat een duidelijk statement afgeeft.

Er is een onder doorgang in het hart van het gebouw die bewoners toegang geeft tot het midden gebied. Het pand heeft een stevige

Harmonie met aangelegen woonwijk Woudweg 57 7381 BA Klarenbeek Tel. 055-3011706 Fax 055-3011720 www.dewoudhof.nl

uitstraling gekregen door de donkere kleur steen die is gekozen voor gelijknamige

zowel deze onder doorgang in het hart als de hoeken van het gebouw.

appartementencomplex aan de andere zijde van het plan mede

Daarnaast is er voor de daar tussen gelegen delen een lichtere kleur

ontworpen door Paul Wolters van IAA Architecten: ‘Als een soort

steen uitgekozen om het gebouw in verticale zin op te delen zodat ook

boekensteun aan weerskanten van het nieuwbouwplan zijn deze

de individuele maat van de appartementen duidelijk wordt. ‘Ik denk

Het

symmetrische

ontwerp

evenals

het

Appartementencomplex

ten opzichte van de omgeving, grootschalige complex mooi ingevoegd

Bouwhuis bouwtechniek bv Huttenwal 44 7462 AC Rijssen

hebben in de rest van het plan. Ik vond het daarnaast een mooi

Tel. 0548 - 54 44 64 Fax. 0548 - 54 44 65

Bouwproces

e-mail:  internet: 

gegeven om zowel aan de kop als de staart van de wijk met deze gebouwen een duidelijk statement af te geven.’

  Bouwhuis_185x64.indd 1

15-3-11 11:31

De Diagonaal Vriezenveen

De uitvoering van het project was in handen van Aannemersbedrijf

Bouwteamleden:

Bramer. Er is intern overleg gepleegd met Bramer Projectontwikkeling

Architect: IAA Architecten, Almelo

over de aanpak van dit project, hierdoor was er sprake van

Constructeur: Bouwhuis Bouwtechniek, Rijssen

korte communicatie lijnen die het bouwproces vergemakkelijkt

Aannemer: Aannemersbedrijf Bramer,

hebben. Directeur Wessels van Aannemersbedrijf Bramer: ‘Het

Vriezenveen

appartementencomplex

heeft

een

fundering

van

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

dat we door het materiaalgebruik en verspringing van de gevels het,



betonnen

funderingsbalken op palen met daaroverheen een geïsoleerde vloer.

Onderaannemers & leveranciers:

De binnenwanden bestaan hoofdzakelijk uit kalksteenlijmelementen.

Technische installatie: Technia Installatietechniek, Borne

Het pand heeft houten kozijnen met geïsoleerde beglazing. De gevels

Natuur en kunststeen: Lamers Natuursteen, Almelo

zijn traditioneel gemetseld met daaraan betonnen balkons en een

Toelev. metselmortel Remix, Borger

betonnen galerij voorzien van stalen hekwerken en leuningen.’ Bramer Projectontwikkeling heeft gekozen voor meerdere typen appartementen zodat het complex geschikt is voor een brede doelgroep, variërend tussen starter en senioren. Het complex heeft 22 appartementen waarbij de keuze bestaat uit zes verschillende indelingen verdeeld over de drie woonlagen van het complex. Alle woningen op de etages hebben een balkon terwijl de woningen op de begane grond voorzien zijn van een terras. De ruime appartementen hebben twee slaapkamers waarbij de grotere appartementen een extra hobbyruimte hebben. Door de variatie in aanbod en vraaggericht te

Voor uitgebreidere informatie over dit project en colofon verwijzen wij u naar:

BouwinfoNet .nl

bouwen, worden wensen van kopers ingevuld.

120 jaar vakmanschap in een geavanceerde onderneming. Een moderne bedrijfsvoering en strakke, betrouwbare afspraken over levertijden en prijzen. De voorraad natuursteen is groot en gedetailleerd beschreven. Onze natuursteen producten kenmerken zich door hoge kwaliteit, zorgvuldig maatwerk, precisie en vakmanschap. Onze kennis en ervaring zorgt voor innovatieve ideeën en oplossingen. Alles uit natuursteen voor utiliteitsbouw, nieuwbouw, verbouw en renovatie. Lamers Natuursteen Industrie

Lamers_90x132.indd 1

Grintweg 4 7604 PV Almelo

T 0546 47 37 77 F 0546 47 36 66

I www.lamers-almelo.nl E info@lamers-almelo.nl

15-3-11 13:58

Ambachtstraat 2 – 7622 AP – Borne – 074-2671929 –

www.technia.nl

Duurzaamheid,kwaliteit, kennis en gedegen vakmanschap zijn kernwoorden die ten grondslag liggen aan de visie van Technia Installatietechniek. Ze vormen de basis van ons complete installatiepakket. 29

Woningbouw

nieuwe baksteen meerdere voordelen. Zo betekent een vermindering

Renovatieproces

van de breedte van 3 cm. niet alleen een verschil in gebruik van mortel,

Projectleider Gerard Harderwijk geeft tot slot aan welke werkzaamheden

maar ook minder gebruik van klei als product. Daarnaast is het ook

er allemaal zijn uitgevoerd terwijl de bewoners in de woning bleven

voordeliger in transport, er kunnen immers meer stenen per vrachtauto

wonen: ’We zijn begonnen met het ontgraven van de woning tot aan

worden vervoerd. Dit nieuwe idee is noodgedwongen ontstaan maar

de bovenkant van de bestaande fundering. Daarna is de woning in

was op dat moment uniek in de bouwwereld. ‘Ergens is het jammer

de steigers gezet die we van kappen hebben voorzien zodat er geen

dat we er toen geen patent op hebben aangevraagd, ’ zegt Rob Moritz.

water binnen kan komen. Vervolgens zijn de gehele buiten muren eraf

‘Tegenwoordig wordt dit type baksteen namelijk veel vaker door andere

gehaald en tevens het oude isolatie materiaal tot op de binnenmuren.

fabrikanten aangeboden als eigen product.’

Dan vervangen we de oude kozijnen voor onderhoudsvrije aluminium kozijnen en is het isolatiemateriaal geplaatst. Na het metselen worden alle dakpannen vervangen en leggen we over de bestaande isolatie een nieuwe dakisolatieplaat. We voorzien de woning tot slot van een nieuwe dakgoot.’ De woning krijgt een nieuwe badkamer en als laatste wordt de bestrating om het huis vernieuwd.

750 woningen Goedestede Bouwteamleden: Opdrachtgever: Goede Stede, Almere Adviseur constructies: Alferink van Schieveen, Zwolle Architect: 19 Het Atelier, Zwolle

Woningbouw Stedenwijk-Noord Almere

Dunne baksteen geeft ruimte voor meer isolatie

Aannemer: Mateboer Bouw, Kampen

Onderaannemers & leveranciers: Gevelstenen en doorstrijkmortel Eternite Gevelbekleding: Aberson, Zwolle Bitumineuze Dakbedekking: Dolfsma, Kampen

Het project Stedenwijk-Noord in Almere bestaat uit een grootschalige renovatie van 750 woningen in opdracht van Goedestede Almere. De woningen worden volledig gerenoveerd en dienen ieder dusdanig geïsoleerd te zijn dat ze energielabel B krijgen. De door Goedestede gehouden prijsvraag werd de aanbesteding werd toegewezen aan Mateboer Bouw B.V die op zijn beurt 19 het atelier architecten uit Zwolle selecteerde. Het architectenbureau kwam in het ontwerp met een gevelbeeld volledig geïnspireerd door de stijl van de Amsterdamse school. De uitvoering is in handen van Mateboer Bouw B.V.

Schilderwerk: Coenen, Urk

Stijl van de Amsterdamse school

dakpannen: rood voor Groningen, bruin voor Drenthe en een zwarte

Architect Rob Moritz vertelt over het ontstaan van het idee voor

dakpan voor Friesland. Het belangrijkste herkenningspunt bestaat

Voor uitgebreidere informatie over dit project en colofon verwijzen wij u naar:

deze renovatie: ‘Toen wij door de wijk liepen zagen wij dat er met

echter uit de gevelornamenten gemaakt door Annet van de Kamp.

de vorm en de indeling van de woningen eigenlijk helemaal niets

Elke provincie heeft vier soorten unieke stenen. Zo heeft Drenthe één

mis was. Er was een grote diversiteit aan de composities van de

met daarop de naam van de provincie afbeeldingen van hunebedden,

verschillende woonblokken. Er moest alleen voor gezorgd worden dat

riet en een kievit. De gehele wijk is, onafhankelijk van de provincie,

er in materiaalgebruik ook een duidelijk statement werd afgegeven.

uitgevoerd in twee verschillende kleuren steen, rood en oranjerood.

Waterkeringen: Comprifalt, Zwijndrecht Grond/straatwerk: Mateboer Civiel, Kampen Pannenlegger: Hakkers, Sibculo Metselwerk en steiger: Metselbedrijf Schuler, Emmen Staalwerk: Pompstra, Oldemarkt

BouwinfoNet .nl

Eigenlijk kwamen we al heel snel tijdens onze rondgang door de wijk op het idee om het gevelbeeld van de wijk in de stijl van de Amsterdamse

Noodgedwongen innovatie van baksteen

school te renoveren. Er zijn veel elementen die ons op dit idee brachten

Projectleider Gerard Harderwijk van Mateboer Bouw B.V. vertelt over

waaronder de band die Almere met Amsterdam heeft. Blijkbaar viel dat

de innovatie die uit de opdracht van Goedestede is ontstaan. ‘In de

bij de opdrachtgever in de smaak.’

opdracht was opgenomen dat de woning beter geïsoleerd moesten worden zonder dat iets veranderd mocht worden in de aansluitdetails.

Variatie en herkenningspunten

Dus moesten we samen met de architect een manier verzinnen om

Van oorsprong is de wijk opgebouwd uit negen verschillende

toch ergens aan ruimte te winnen zodat we binnen de bestaande maten

basiscomposities. De architect had een totaal van 32 verschillende

van de woning toch meer isolatiemateriaal geplaatst kon worden. We

nieuwe typen van ontwerpen, waardoor de aanblik van deze wijk enorm

hebben dit opgelost door in plaats van een normale 10 centimeter

gevarieerd is geworden. Het project De Stedenwijk-Noord kent een

dikke baksteen, voor dit project te onderzoeken of we ook een dunnere

onderverdeling in de drie noordelijke provincies: Groningen, Friesland en

steen konden gebruiken. Alle woningen zullen bij oplevering van de

Drenthe. Elke provincie heeft na de renovaties eigen herkenningspunten

hele wijk voorzien zijn van een baksteen met een breedte van 7 cm.

in het ontwerp waaronder een aparte voordeur en een verschil in kleur

Naast de gewonnen 3 centimeter voor het isolatiemateriaal heeft deze

Pieter de Keyserstraat 17, 7825 VE Emmen Tel: +31(0)591-674466 Fax: +31(0)0591-634524 g.schuler@aannemersbedrijfschuler.nl 31

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Woningbouw

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Woningbouw

Tegelzetbedrijf A.J. van der Weide

Abraham Kuyperstraat 5 7642 XS Wierden Tel.: 0546 - 577107 Mail: info@ajvanderweide.nl www.ajvanderweide.nl

CONSTRUCTIES

maakt meer mogelijk InstallatIetechnIek ProjectverlIchtIng BeveIlIgIngen InsPectIes BesturIngstechnIek

Zuiderinslag 12 Postbus 39 3870 CA Hoevelaken T (033) 253 45 81 F (033) 253 58 26 E info@mossink.nl

Sinds de oprichting in 1959 is het familiebedrijf Mossink Elektrotechniek uitgegroeid tot een veelzijdige, gecertificeerde onderneming met meer dan 100 medewerkers. Zij zijn inzetbaar voor een enorme diversiteit aan projecten op het gebied van installatietechniek, projectverlichting, beveiligingen, inspecties en besturingstechniek. Als BRL-6000 gecertificeerd installateur zorgen wij voor kwalitatief hoogwaardige oplossingen die perfect aansluiten bij uw specifieke wensen en bij het beschikbare budget. Wat kunnen wij voor ú betekenen? Vraag eens naar de mogelijkheden. Ons team staat voor u klaar om uw wensen feilloos te vertalen naar pasklare oplossingen.

www.mossink.nl

Het Meesterwerk Amersfoort

TRAPPEN

Voor een staalverleggende samenwerking Konstruktiebedrijf H. van Ee b.v. Compagnieweg 8 3771 NH Barneveld

T 0342 493 555 F 0342 493 530 www.staalverleggend.nl

De Co-maker in funderingen Sonderen

Veelzijdigheid in kleur, materiaal en vorm Op het oude industriegebied achter het station van Amersfoort verrijst een nieuwe wijk met 1500 woningen het Eemkwartier. In de deelwijk Puntenburg is Het MeesterWerk gerealiseerd, een complex van stadswoningen, herenhuizen en appartementen. AM Vastgoedontwikkeling en Heijmans Vastgoed hebben daartoe hun krachten gebundeld in een gezamenlijke ontwikkelingscombinatie, genaamd Mondriaanlaan v.o.f. Architectenbureau Pieter Weeda, Paul van der Weyden, Hans Been Architecten en DAAD Architecten gaven invulling aan de kleur, het materiaal en de vorm. Hierdoor ontstond een veelzijdig woningbouwprogramma van; Het Meesterwerk. Rondom de Nieuwe Poort en de westelijke toegangsweg naar

verschillende functies. Het gebied, grenzend aan Puntenburg en direct

Amersfoort centrum, staat heel veel te gebeuren. In het nieuwe

gelegen aan het spoor, is bestemd voor kantoren. De gebouwen werken

Eemkwartier,

op deze wijze tevens als een soort geluidswal voor de woningen van

met

deelwijken

Eemplein,

Oliemolenkwartier

en Puntenburg, verrijzen woningen, winkels, een popschool, een

Puntenburg.

Hogeschool en uitgaansmogelijkheden. Kortom een plek met een

Veelzijdige ontwikkeling

gewoon gezellig een terrasje pakken.

In de woonbuurt Het Meesterwerk zijn 70 appartementen en 59 eengezinswoningen gerealiseerd. De woningen zijn aangesloten op een

Heipalen

Prefab funderen

verscheidenheid aan wonen, werken en vele creatieve ontdekkingen of

Puntenburg ligt tussen het spoor van De Nieuwe Poort, de

duurzame energie- opwekkende installatie. Hiervoor zijn twee, elk van

IJB Groep

Drentsestraat, de Puntenburgerlaan en de Pieter Pijperstraat. Het

130 meter diep, bronnen geboord voor de warmte-koudeopslag. Het

Lemmer (0514) 56 88 00 www.ijbgroep.nl info@ijbgroep.nl

gebied is verdeeld in een aantal verschillende, nog te ontwikkelen

MeesterWerk is een zeer veelzijdige ontwikkeling. Deze veelzijdigheid

woningbouwblokken waaronder Het Meesterwerk. Daarnaast krijgt het

is terug te zien in zowel de verschillende architectonische eenheden,

gebied kantoorgebouwen en een handelsgebouw met als combinatie

de kleur, het materiaal, de gevels en de dakvorm. Zo zijn er bij de

Kantoren

Kantoren l'Hermitage Almere

rijtjeswoningen verdiepingshoge openingen die op een speelse wijze open gehouden zijn. Variërende kaphoogtes en verschillende kleuren in de gevel zorgen voor een mooie en elegante uitstraling. Ook de keuzes van de projectontwikkelaars, voor 3 architectenbureaus, dragen hier aan bij.

Het Meesterwerk Amersfoort

Stadswoningen DAAD ontwierp 4 rijen met stadswoningen rondom het nieuwe

Bouwteamleden:

Puntenburgpark en langs de Mondriaanlaan gelegen in het nieuwe

Opdrachtgever: AM Wonen, Nieuwegein

Eemkwartier, vlak achter het station in Amersfoort. De woningen zijn

Architect: Daad Architecten, Beilen

door één hand ontworpen maar hebben ieder een eigen architectonische

Aannemer: Heijmans Bouw, Amersfoort

uitdrukking gekregen. Dit had te maken met de plaats van de woningen

E- installaties: Mossink, Hoevelaken

binnen het stedenbouwkundig plan. Gemeenschappelijke noemer is,

W- installaties +

een vriendelijke stedelijkheid. De woningen aan de Mondriaanlaan zijn

ventilatieroosterdak: Gebr. Oudendorp, Baarn

echte stadswoningen, stevig en robuust. Toch is elke woning apart herkenbaar, dit is gedaan door elke erker net anders uit te laten

Onderaannemers & leveranciers:

voeren, door de plaatsing van de vensteropeningen te laten variëren

Loodgieterswerk: Foppen installatietechniek,

per woning en de hoekwoning een extra accent te geven. Aan de

Amersfoort

straatgevel is een kleine stoepzone gecreëerd die bij de woning hoort,

Funderingspalen: IJB, Lemmer

deze zorgt voor voldoende afstand, om de privacy op de begane grond

Staalconstructie: Constructiebedrijf Van Ee, Barneveld

te waarborgen. De woning is flexibel te gebruiken, door bijvoorbeeld

Stalen inmetsel- en

te wonen op de verdieping, waardoor je kookt en eet op de begane

nastelkozijnen: Theuma Doorsystems, Bunschoten

grond, of andersom. Aan de achterzijde is een riant dakterras en tuin,

Tegelzetter: Van de Weide, Wierden

daarnaast heb je op je eigen terrein een parkeerplaats.

Levering cilinders: Leeuwenbouw, Zwolle

In 1997 is met een pps constructie, tussen de gemeente en Heymans, voor grondexploitatie en planontwikkeling gestart genaamd het Eemkwartier. Deze bouwactiviteiten vormden het sluitstuk voor het oorspronkelijke centrum van Amersfoort (kon geen gelijke tred houden met de groeiende stad- van de transformatie van het Amersfoortse stadshart). De bouw van het Eemplein is nu in volle gang. Multi Vastgoed BV is de ontwikkelaar van de meeste gebouwen en de parkeergarage.

Voor uitgebreidere informatie over dit project en colofon verwijzen wij u naar:

BouwinfoNet .nl

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Woningbouw

Brandwering en doorvalveiligheid laten zich combineren met fraaie architectuur De skyline van Almere wordt verrijkt met een nieuw gezichtsbepalend kantorencomplex l ‘Hermitage, bestaande uit drie hoge gebouwen: Carlton, Martinez en Majestic. De Carlton-toren is een ontwerp van Dam & Partners Architecten en het hoogste kantoorpand Martinez van ZZDP Architecten en Majestic van de Architekten Cie. Tot het masterplan behoren ook twee verdiepte parkeergarages. Hoofdaannemer is Wessels Rijssen. De bouw van de Majestic is gefaseerd in afwachting van een betere marktsituatie. Hoge gebouwen vragen meer aandacht voor brandwering en doorvalveiligheid. Volgens het masterplan van OMA voor het nieuwe stadshart Almere

van vloer tot plafond, moeten voor maximale lichtinval zorgen. Een

moest aan het eind van de centrumontwikkeling, vanaf het Weerwater,

terugkerend motief in het werk van het bureau is het aanbrengen van

een soort hoge rug gelijk een coulisselandschap, van langs elkaar

liften aan de gevel. In de visie van de architect geeft dat een gebouw

schuivende kantoorschijven komen. Dat zou het centraal station

meer dynamiek. In het ontwerp van de architect zijn zowel in lengte- als

visueel dichter naar de stad trekken. In een latere fase leverde Pi de

in breedterichting van het gebouw een getraptheid in de hoogte van het

Bruijn (de Architekten Cie.) de enig overgebleven projectontwikkelaar

gebouw aangebracht. Voor de realisering hiervan koos constructeur

Eurocommerce een meer marktconform masterplan aan met drie

ABT om in de langsgevel de kolommen enigszins naar binnen te laten

volumes, waarin het spel met de kantoorschijven is gehandhaafd.

plaatsen. Door de randbalk vervolgens te voorzien van een vloeruitkraging, die over de hoogte langzaam kleiner werd, voldeed dit aan het

Hybride draagstructuur

esthetische beeld. In de kopgevels zijn plaatselijk stalen triangels aan-

In de constructie heeft constructeur ABT bv voor alle drie gebouwen

gebracht, omdat de kolommen niet meer boven elkaar stonden, zodat

een hybride draagstructuur, een combinatie van staal en beton in de

met het prefab bouwsysteem door kon worden gebouwd. De vloeren

hoofddraagconstructie, toegepast die gezamenlijk voor draagkracht

schieten zo voorbij de kolommen waardoor men er omheen kan lopen

en stabiliteit zorgen die per gebouw weer verschillend zijn. Zo heeft

en de gevel transparant blijft. De Carlton- toren heeft een omvang van

Carlton grote stalen vakwerken in combinatie met betonvloeren en de

38.000 vierkante meter vloeroppervlak en is 120 meter hoog. Deze

toepassing van V-vormige staal-beton kolommen hogerop in het gebouw.

hoogte stelt bijzondere eisen aan de brandveiligheid.

Voor Martinez en Majestic heeft ABT gekozen voor een combinatie

vanaf de begane grond betonnen kernen, die voor de stabiliteit van

Brandveiligheid

het gebouw samenwerken met stalen vakwerken en outriggers.

Het opgestelde brandbeveiligingsconcept van Adviesburo Nieman

Vanwege de gevraagde vrije hoogte in het ontwerp zijn de vloerliggers

sloot aan bij de visie uit de praktijkrichtlijn ‘Brandveiligheid in hoge

van deze gebouwen ontworpen als stalen, geïntegreerde HE-liggers

gebouwen’ (SBR, 2005). De nadruk ligt op veilig vluchten, omdat de

of hoedliggers. Vanuit het oogpunt van constructieve veiligheid heeft

evacuatietijden bij hoge gebouwen relatief lang zijn. Het hele gebouw

ABT zowel bij Carlton als bij Martinez en Majestic de vakwerken en

is voorzien van een sprinklerinstallatie, maar niet voldoende voor

windverbanden in alle gevallen dubbel laten uitvoeren. Er is dan bij

verlaging in de eisen voor brandscheidingen. Eurocommerce verwachtte

bezwijking van één van de staven te allen tijde een tweede draagweg

60 minuten maar de eis was echter 90 minuten. Deze eis heeft ook zo

aanwezig, zodat de belasting blijvend kan worden opgevangen.

zijn invloed op de beglazing in het ontwerp van de architect

Carlton-toren

Schilders-, onderhouds- en afbouwbedrijf Hemink Groep kreeg de

Het door architectenbureau Dam en Partners ontworpen gebouw be-

opdracht voor het glas- en schilderwerk. Zij schakelden Saint-Gobain

staat uit een hoge kolom geflankeerd door twee kleinere blokken met

Glass Solutions - Veromco in. Deze adviseerden een bijzondere

6,12 en 33 verdiepingen. De architect heeft zoveel mogelijk transpa-

oplossing, de toepassing van SGG CONTRAFLAM LITE 60 beglazing.

rantie nagestreefd. Een atrium tot aan de elfde verdieping, met ruiten

Getest op 60 minuten maar met een ruime bovengrens tot 90 minuten.

Kantoren

117 adv Maars 't Noorden 2011_A5DESIGN 038 3375788 24-01-11 12:27 Pagina 1

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Hiermee kon de detaillering in het ontwerp van de gevels uitgevoerd worden omdat glas met een hogere testwaarde automatisch een beperking zou opleveren in de toepasbare afmetingen. Dit type

C R E AT E Y O U R E N V I R O N M E N T

beglazing is volgens de leverancier het helderste type opschuimend glas en dat betekent bij de gegeven veiligheidseis de hoogst mogelijke hoeveelheid licht. Bovendien is dit glastype letsel- en doorvalveilig. Een bijkomend voordeel is dat de montage van balustrades voor de ruiten daardoor overbodig is. Het biedt de architect de mogelijkheid open en transparant te ontwerpen.

Martinez Het oorspronkelijk ontwerp van Martinez, bestaande uit 2 schijven, is door ZZDP architecten aangepast naar vier waardoor de kantoorplattegronden over meer gevel, dus meer daglicht beschikken. De twee extra schijven vormen uitkragingen op de tweede en derde verdieping. De voorste twee schijven, aan de stationszijde, hebben een gevelbekleding van verticale stroken voorzien van doorzichtig en ondoorzichtig glas dit in combinatie met geprofileerde aluminium penanten. Aan de parkzijde combineert de architect glas met natuursteenpenanten. De kopgevels van de vier schijven zijn helemaal voorzien van doorzichtig glas. Het levert een afwisselende verspringende gevel op waardoor er bijzondere plekjes ontstaan in het gebouw zelf die kunnen dienen als vergaderruimte, directiekantoor of kantine. Projectontwikkelaar Eurocommerce is er in geslaagd om Almere te verrijken met fraaie architectonische kantoorpanden die goed verhuurbaar zullen zijn. Nu is het wachten op het aantrekken van de markt om ook Majestic met nog eens 30.000 m² te realiseren.

L’Hermitage Almere Bouwteamleden: Architect: ZZDP, Amsterdam, de Architekten Cie, Amsterdam © Dominic Verhulst

Aannemer: Wessels, Rijssen

Onderaannemers & leveranciers: Permanente valbeveiliging: Eurosafe Solutions, Zwolle

Perfectie tot in elk detail

Leverancier prefab

Liften zijn belangrijke verkeersaders in uw gebouw. U eist terecht dat ze feilloos functioneren. Daarvoor bent u bij Mitsubishi aan het juiste adres. Wij zijn uw partner vanaf de selectie van de lift in de ontwerpfase, tijdens het installeren tot en met de serviceverlening als de lift in gebruik is. Geïnteresseerd? Bel ons voor meer informatie of een afspraak.

kolommen, balken en bordessen: Geelen Beton, Wanssum Leveren en aanbrengen

Vo o r e e n d o o r s n e e s y s t e e m w a n d k u n t u o v e r a l t e re c h t . M a a r a l s u o p z o e k b e n t n a a r e c h t e p e r f e c t i e e n e s t h e t i e k , m a a k d a n k e n n i s m e t d e s y s t e e m w a n d e n v a n M a a r s P ro j e c t e n . B i j v o o r b e e l d m e t h e t

damwanden: Gebr. Van het Hek, Midden Beemster Betonmortel en prefab

a f g e b e e l d e S t r i n g 2 - p a n o r a m a s y s t e e m . E e n u n i e k e s y m b i o s e v a n e ff i c i ë n t i e , g e b r u i k s g e m a k e n p u u r

trappen: Jansen Beton, Zeewolde

r a ff i n e m e n t . C re a t e y o u r e n v i ro n m e n t .

Leveren en monteren systeemwanden: Maars Projecten, Harderwijk Levering en montage liften: Mitsubishi Elevator Europe, Veenendaal

B e l v o o r i n f o r m a t i e e n d o c u m e n t a t i e o v e r S t r i n g 2 - p a n o r a m a e n a l l e a n d e re s y t e e m w a n d e n :

Voor uitgebreidere informatie over dit project en colofon verwijzen wij u naar:

( 0 3 4 1 ) 4 6 5 2 1 1 o f b e z o e k w w w. m a a r s g ro u p . c o m .

BouwinfoNet .nl Maars185x270.indd 1

24-3-11 12:25

M i t s u b i s h i

e l e v a t e s

y o u

T 0318 - 586 586 www.mitsubishi-liften.nl

Kantoren voor de beide stukken hoogbouw. Er was maar weinig ruimte voor

De engineering en realisering van de technische installatie is van

opslag van materialen dus hebben we gekozen voor ‘Just in time’

Terberg Systeemintegratie, bekend van het meest duurzame gebouw

leveringen. Daarbij speelde ook nog eens dat er maar één opstelplaats

van Nederland, de Bussumse Watertoren. Er is veel aandacht besteed

was voor een vrachtauto. Er zijn daarom zeer duidelijke afspraken

aan de integratie van de afzonderlijke installaties waardoor de

gemaakt met onze leveranciers.’

beschikbare technische ruimten en schachten optimaal benut worden. de

Met de realisering van De Landdrost is het stadhuis van Almere (Cees

parkeerkelder die in een bouwkuip m.b.v. tijdelijke damwanden, is

Dam, 1986) aan de zuidkant nu in feite met een grootstedelijke

gerealiseerd. De funderingsconstructie bestaat uit vibropalen met

wand afgemaakt. Het duistere gapende gat van het inwendige

een in het werk gestorte keldervloer die monoliet zijn afgewerkt. Het

van de parkeergarage van het Stadhuis is door de bouw van de

overige is een prefab-skelet van kolommen en balken met metselbeton

Landdrost onttrokken aan het oog, en geeft daarmee invulling aan de

met daartussen enkele knelplaten,THQ-liggers en druklagen’, licht

stedenbouwkundige ambities van de stad Almere.

‘Volgens

toegepaste

bouwmethodiek

gestart

met

Harderwijk toe. De stabiliteitskernen die midden in de toren zitten zijn uitgevoerd in holle wanden. ‘Een knelpunt was de plaatsing van vloeren. Vooral de bevestiging van de vloeren op de knelplaten en de THQ-liggers verliep niet soepel. Door wapeningen en stalen hoeklijnen toe te voegen is dit probleem opgelost,’ aldus Harderwijk. Het gebouw kenmerkt zich door uitkragingen. Die zijn in prefab uitgevoerd. Harderwijk: ‘Een aantal balken hebben we gesplitst vanwege de kraan capaciteit. Deze stukken zijn later weer aangegoten nadat ze door de kraan op de gewenste positie waren geplaatst. Daarnaast hebben we gekozen voor balken met holle ruimtes omdat dit een stuk minder grote belasting gaf voor de kraan. ‘ Voornamelijk in de prefab constructie heeft Dura Vermeer behoorlijk wat aspecten geoptimaliseerd in verband met gewichtsbesparingen.’

Kantoor en Onderwijsgebouw De Landdrost Almere

Kleur en materiaalgebruik gevel harmoniëren met stadscentrum De Landdrost in Almere is een nieuw bouwwerk met een spannende samenstelling van zowel kantoor, als een school voor hoger onderwijs in combinatie met een grote parkeergelegenheid. Het wordt gekenmerkt door eigentijdse architectuur en bestaat uit een dubbele torenopbouw - een soort tweekoppige Januskop - met strakke belijning op een transparante plint. Het ontwerp is van architecten Joris Deur en Adam Smit van ZZDP Architecten.

De Landdrost Almere Bouwgegevens: Kantoortoren: 11.000 m² Onderwijstoren: 9.000 m² Totaal: 30.00 m² Aantal parkeerplaatsen: 185 Bouwtijd start april: 2009 Oplevering: mei 2011

Het bouwvolume van De Landdrost omvat een laagbouw, een

gekozen in de drie elementen van het gebouw is deels om de harmonie

kantoortoren van 13 verdiepingen en een onderwijstoren van negen

te waarborgen met het aangrenzende stadhuis,’ licht architect Deur

verdiepingen, waarin de verschillende locaties van de Hogeschool

toe. ‘We hebben vooraf ook overleg gehad met Dam & Partners over

Bouwteamleden:

van Amsterdam in Almere zijn samengebracht. En een drielaagse

de mogelijke aansluitingen bij het bouwblok met het stadhuis. Daaruit

Opdrachtgever: Almere Landdrost, Amsterdam

parkeergarage met 185 parkeerplaatsen. Twee lagen daarvan zijn

kwam het idee naar voren van de twee hoogte-accenten op de hoeken.’

Architect: ZZDP Architecten, Amsterdam

bovengronds parkeren en één laag is ondergronds parkeren.

De gevels die geplaatst zijn door Alkondor Hengelo bestaan uit

Aannemer: Dura Vermeer Bouw, Hengelo

aluminium vliesgevels met tussenstroken van Arabescato Cervaiole

E+W-installateurs: Terberg Systeemintegratie,

De opgave was om twee aparte torenvolumes te projecteren op een

marmer. De torengevels zijn samengesteld uit doorontwikkelde RT62

IJsselstein

gemeenschappelijke plint. In de plint zijn een parkeergarage en een

kozijnprofielen van systeemleverancier Alcoa. De uiterst smalle

ruimte voor collegezalen gesitueerd. Joris Deur van ZZDP, die mede

profilering ervan zorgt voor een stijlvol gevelbeeld. Op de begane grond

Onderaannemers & leveranciers:

verantwoordelijk is geweest voor het ontwerp: ‘Beide torens zijn

en de eerste verdieping zijn Schüco vliesgevelprofielen toegepast.

Leverancier stalen

uitgevoerd in hetzelfde materiaal waardoor er sprake is van grote

Deze zijn binnen in de profielen verstevigd met stalen strippen om aan

binnenpuien: De Gevelbouwgroep, Drachten

homogeniteit tussen de twee verschillende torens op die plint. Het geeft

de constructieve eisen te voldoen. De architect heeft met de keuze

Stucadoorswerk: Heigro Stucadoors, Klazienaveen

de aanblik van één bouwvolume hoewel, de functies in verschillende

van één materiaal beoogt dat het stadscarré met dit gebouw aan de

Tegelwerk: Tegelzetbedrijf Teunissen & Becking,

torens zitten.’ Het 150 meter lange gebouw ligt ingesloten door de

zuidkant weer een eenheid vormt.

Almelo

busbaan en de belangrijke doorgaande weg richting het stadshart

Onderaannemer: Techniplan Adviseurs, Rotterdam

en ligt tegenover het Flevo Ziekenhuis. De onderwijstoren ligt aan de

‘Just in time’ levering

stadszijde vanwege de toegang tot belangrijke voorzieningen en een

De uitvoering was in handen van G. Harderwijk van Dura Vermeer

toekomstige bushalte. De achtergevel van dit gebouw heeft een grote

Hengelo. ‘Logistiek was dit een moeilijke klus omdat de bouwplaats

uitkraging ter hoogte van de top van de plint. Het zorgt ervoor dat

enkel aan een zijde van de oude busbaan gebruik kon worden terwijl

studenten droog staan terwijl ze wachten op de volgende bus. ‘Dit

aan de andere zijde slechts ruimte over was voor de plaatsing

gebouw completeert in kleur en materiaalgebruik het stadhuiscarré dat

van een steiger. Je werkt midden in de stad en we hebben in die

het als het ware afbakent. De reden dat we voor één materiaal hebben

beperkte ruimte ook nog twee torenkranen op de bouwplaats gehad

Voor uitgebreidere informatie over dit project en colofon verwijzen wij u naar:

BouwinfoNet .nl 39

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Kantoren

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Renovatie

‘Aanpakken en niet moeilijk doen. Die mentaliteit spreekt ons wel aan’ Wolter & Dros is een creatieve en innovatieve partner die integraal en complementair technische installaties ontwerpt, installeert, onderhoudt en beheert. Met vestigingen verspreid over heel Nederland vormen ruim zestienhonderd gemotiveerde mensen de toegevoegde waarde van ons product. Voor de duurzame renovatie van het hoofdkantoor van DHV realiseert Wolter & Dros de werktuigbouwkundige installaties. Het energielabel gaat van G naar A, waardoor het kantoor comfortverhogend én energiebesparend wordt. www.wolterendros.nl

Wolter & Dros. Techniek met karakter.

WolterDros_185x64.indd 1 18_11_WD_Adv_185x64_Bouwen_Centraal_NL.indd 1

15-3-11 14:39 18-11-10 22:15

ZORGELOOS COMFORT VOOR DE TOEKOMST Bepalend bij de realisatie en het onderhoud van het regelen besturingssysteem voor de klimaat-, lichtwerings- en verlichtingsinstallaties in uw nieuwe werkomgeving: • Minimaal energieverbruik • Optimaal comfort voor de individuele gebruiker • Helder beheer • Open voor toekomstige ontwikkelingen

Renovatie hoofdkantoor DHV Amersfoort

Met innovatieve aanpak is duurzame renovatie niet per definitie duurder Het hoofdkantoor van advies- en ingenieursbureau DHV ligt al 40 jaar te midden van het groen in de onmiddellijke omgeving van Amersfoort. Dat het gebouw al zoveel jaar ononderbroken goede diensten heeft bewezen, mag een referentie zijn voor het pand. Het gebouw was aan een groene renovatie toe. Er is gestreefd naar dezelfde of nog meer duurzaamheid. DHV nam zelf het ontwerp en het projectmanagement voor zijn rekening en laat hiermee zien waartoe het in staat is: met een innovatieve aanpak is duurzame renovatie niet duurder dan nieuwbouw. De verbouwing is in zes fasen uitgevoerd, door aannemer Dura Vermeer en installateur Wolter & Dros, waarbij de delen die niet werden gerenoveerd in gebruik bleven door DHV.

De aluminium gevels t.b.v. het project “renovatie DHV Amersfoort” zijn geleverd en gemonteerd door Hermeta.

Door specialisten uit eigen organisatie is het renovatieproces door

nevel van uitermate fijne waterdruppels. Het systeem maakt zo’n wolk

integrale benadering opgepakt. Als architect ervan trad Roel Brouwers

door water onder hoge druk in een ruimte te blazen. De mist werpt

op. Hij is uiterst tevreden over het behaalde resultaat. Daarvoor is ook

een barrière op voor brand volgens installatieontwerper Remko Noor

alle reden want alleen al het energielabel werd van G naar A gebracht.

van DHV. Tot op heden werd dat eigenlijk alleen maar in de industrie

Dat levert het bureau een jaarlijkse energiebesparing van 100.000

toegepast.

euro op. Restwarmte en vocht worden nu bijvoorbeeld door installaties in het gebouw teruggewonnen voor hergebruik.

Zongestuurde lichtwering De gevels van het nieuwe gebouw zijn helemaal van glas, gevat in een

Watermist-systeem biedt brandveiligheid

geanodiseerde aluminium variant met HR++-glas van vloer tot plafond

‘De oorspronkelijke ontwerper van het gebouw, architect D. Zuiderhoek,

en zorgen voor meer daglicht.

wist heel goed wat hij ermee wilde,’ meent Brouwers. ‘Daarom heeft

Postbus 1017 4147 ZG Asperen tel. 0345-634888 fax. 0345-634800 E-mail gevelbouw@hermeta.nl Internet www.hermeta.nl

het veertig jaar lang goed kunnen functioneren. We hebben nadrukkelijk

‘De nieuwe gevel biedt de medewerkers een nog sterker beleving van

aangesloten op de bestaande situatie.’ Zo was dit één van de eerste

de locatie waar ze hun werk doen,’ meent Brouwers. De transparante

kantoortuinen van Nederland met een oppervlak van 20.000 m². Dat

nieuwe gevel vereiste wel constructieve aanpassingen. De 20

bezorgde het gebouw een open en ruimtelijk interieur. Het heeft vanaf

centimeter dikke betonvloeren zijn voorzien van een aluminium voet

het begin goed gefunctioneerd en dat wilden we graag behouden omdat

om de volglazen gevel aan op te hangen. Maar eerst is een proefgevel

onze collega’s zeer te spreken zijn over het aangename werkklimaat.’

gemonteerd die een beeld geeft van hoe het wordt. ‘Daarna zijn de

Vanwege de brandveiligheid moeten we eigenlijk compartimenteren

oude borstweringen vervangen door glas. Dat was in het verleden niet

maar dat wilden we dus niet. De oplossing is gevonden door in het

goed mogelijk in verband met de eisen die het energiebeheer stelde,

gebouw een watermist-systeem aan te brengen. Watermist is een

nu kon het wel. Tegelijkertijd zijn die gevels ook heel erg vertand

Renovatie

Onderwijs Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Warmteterugwinning Ook installatietechnisch gezien is er veel energiewinst behaald. DHV heeft gekozen voor warmteterugwinning op de luchtbehandeling wat resulteerde in een rendement van meer dan 70 procent. Daarbij wordt de hoeveelheid lucht afgestemd op de in het gebouw aanwezige hoeveelheid mensen. Voor de nieuwe klimaatinstallatie zijn de plafonds voorzien van strakke inductie-units waarin verwarmings- en koelelement zijn geïntegreerd. De bestaande installaties die nog niet waren afgeschreven zijn ingezet voor het opwekken van warmte en kou. Wel is de regeling geoptimaliseerd. Ook is al geanticipeerd op het toepassen van duurzame energiebronnen zoals warmte – koudeopslag. In het voorjaar van 2011 is de revitalisering afgerond. Daarna gaat DHV ook de directe omgeving nog landschappelijk aanpassen. ‘Het is een mooie locatie waarin de medewerkers zich zeker nog tientallen jaren thuis kunnen voelen’, meent Brouwers. ‘Dat resultaat is vooral bereikt door een nauwe en integrale samenwerking van onderdelen van onze eigen organisatie.’ en daardoor is het moeilijk om zonwering aan de buitenkant aan te brengen. ‘We hebben daarom voor de binnenkant gekozen met een

Met de verandering van het energielabel van G naar A, is het 40-jarige

zongestuurde lichtwering in combinatie met passieve warmteafzuiging

pand uiteindelijk net zo energiezuinig als nieuwbouw en kun je spreken

die opgewarmde lucht tussen het glas en de screens afvoert via

van een groene renovatie. DHV bewijst ook dat een duurzame renovatie

openingen in de koof met een ribdak in een lichte kleur. Die reflectie

niet per definitie duurder is. De hele verbouwing heeft volgens Brouwers

zorgt ook al voor een flink stuk koeling.’ Het zou mooi geweest zijn

plaats gevonden voor een regulier renovatiebudget.

om op het dak zonnepanelen te plaatsen maar daarvoor was het dak niet sterk genoeg. Montage ervan in het dak, zou tot een te geringe opbrengst leiden dus dat is niet gebeurd.’ Maar daar staan nu wel de zes opnemers voor de lichtsturing. Met de nieuwe gevel en dakisolatie heeft de gebouwschil een Rc-waarde van 5 gekregen. Een hogere isolatiewaarde was weliswaar haalbaar maar vergde dure

Renovatie DHV Amersfoort

aanpassingen aan de gevelconstructie.

Bouwteamleden: Projectmanagement: DHV, Amersfoort Architect: DHV, Amersfoort Aannemer: Dura Vermeer, Houten E- installatie: Croon, De Meern Installaties: Wolter & Dros, Amersfoort

OSG Arte College Middelbare school Almere

Kunst en theater in een nieuwe school Een nieuwe school, en daarbij hoort een nieuwe manier van leren en lesgeven. Het nieuwe schoolgebouw van scholengemeenschap De Meergronden, het Arte College, brengt de nieuwste pedagogische en didactische inzichten samen in het Eurokwartier, de nieuwe wijk van Almere.

Onderaannemers & leveranciers:

Voor al uw totaaloplossingen in: • timmerwerk • metselwerk • steigerwerk www.vakbouwers.nl

Watermistinstallatie: Unica, Utrecht

In de filosofie van het nieuwe Arte College is een belangrijke rol

‘Esdoorn latjes, van zo’n 30 millimeter. Die hebben we horizontaal en

Vliesgevel: Hermeta, Asperen

voor theater weggelegd. De ambitie bestaat om de nieuwe vestiging

verticaal op de wanden aangebracht, met daarachter isolatiemateriaal.

Sloopwerken: Beelen sloopwerken, Harderwijk

inhoudelijk en functioneel op te zetten rondom het thema ´Theater´.

Dat was bijna meer meubelmakerswerk dan timmermanswerk.’

Systeemplafonds: SRA, Eindhoven

Dit sluit aan op het project Verbindend Vernieuwen van de gemeente

Systeembekleding: MSP, Heerenveen

om het onderwijs meer thematisch, vraaggericht, competentiegericht

Zonwering: De Haan Westerhof, Drachten

en contextrijk te organiseren. De school biedt ruimte voor zo’n

Dakbedekkingen: HDO dakbedekkingen, Heerjansdam

850 leerlingen van het vmbo-, havo- en het vwo-leerlingen, die hun

Schilderwerk: Van der Gun Vastgoed Onderhoud,

bijzondere interesse voor kunst en cultuur kunnen ontwikkelen.

Vianen Metselwerken: Wessels Vakbouwers, Lichtenvoorde

Kloppend hart

Stuc-en spuitwerk: De Bruijn Intergips, Dordrecht

Deze filosofie komt ook tot uiting in het ontwerp van het gebouw.

Hardglazen deuren toilet: Alverre, Almelo

Verantwoordelijke architect Hans Goverde van Kraaijvanger Urbis

Regelinstallatie: Regelpartners, Hoevelaken

Amsterdam heeft de school rondom een centraal gelegen aula gesitueerd. Deze vormt het kloppend hart van de school, en doet tevens dienst als theater. ‘We hebben een rechthoekig schoolgebouw neergezet, drie verdiepingen hoog,’ legt aannemer Fred de Langen van

Voor uitgebreidere informatie over dit project en colofon verwijzen wij u naar:

BouwinfoNet .nl 42

Bouwbedrijf Noordersluis te Lelystad uit. ‘De aula, een soort atrium, is helemaal open gelaten: drie verdiepingen hoog. Daar kunnen dans- en muziekprojecten worden uitgevoerd.’ Om deze reden moest de akoestiek erg goed zijn. Om dit voor elkaar te krijgen, heeft de aannemer bijna twintig kilometer aan latjes in de aula aangebracht.

Rondom de aula zijn in een vierkante vorm de klaslokalen te vinden. Per onderwijsniveau is een verdieping ingeruimd: op de begane grond zijn de vmbo-richtingen gevestigd die een directe relatie tot het theater hebben, zoals decorbouw, op de eerste en tweede verdieping bevinden zich grote, open leerpleinen voor havo- en vwo-leerlingen met diverse

OSG De Meergronden Almere

multimediavoorzieningen en specials als studio’s en een danszaal.

Rijk gebouw

Bouwteamleden:

Ondanks de vele facetten die het gebouw kent, heeft de bouw

Opdrachtgever: Ymere ontwikkeling, Amsterdam

nauwelijks vertraging opgelopen. Alleen de strenge winter gooide

Architect: Kraaijvanger Urbis, Rotterdam

kortstondig roet in het eten. De Langen: ‘Omdat we de gevel af konden

Constructeur: Van Rossum, Maarssen

maken, moesten we een tijdelijke oplossing zoeken. We hebben toen

Aannemer: Bouwbedrijf Noordersluis, Lelystad

de kozijnen met folie dichtgemaakt, en zijn toen direct gestart met de

E+W installatie: Hollander Techniek, Almere

afbouw van de binnenkant. Door dit parallel te trekken, compenseerden

Hofstede Genemuiden Betonboringen V.O.F. Ratelaar 5 8281 KZ Genemuiden Tel. (038) 385 68 71 Fax. (038) 385 80 82

we het tijdsverlies. Binnen stonden kachels, dieselheaters, om het

Onderaannemers & leveranciers:

binnen een beetje warm te stoken. Voor onze mensen, natuurlijk.’

Staalconstructie: Stok en Zn, St. Annaparochie Grondwerken: De Waard Grondverzet, Zeewolde

Het theater, een geïntegreerd café en enkele onderwijsruimten worden

Betonboringen: Hofstede Betonboringen,

buiten schooltijden gebruikt door een buurtcentrum. Zo is het mogelijk

Genemuiden

om ook dan een extra programma aan te bieden en voorstellingen te

Kalkzandsteen: Calduran, Harderwijk

houden. De Langen: ‘Het is bovendien een soort opvang voor de buurt. Binnen, maar ook buiten, want daar is een buitentribune gebouwd. Dan kan er ook met mooi weer aan kunst en theater worden gedaan.’

duurzame energie Het Arte college is gebouwd in de vinexwijk Almere poort, een nieuwe vinexwijk. Alle woningen deze wijk worden aangesloten op stadswarmte, ook wel stadsverwarming genoemd. Omdat stadswarmte restwarmte is van industriële bedrijven in de buurt. Het warme water dat daar vrij komt, wordt via warmwaterleidingen de woningen binnen gesluisd. Daar verwarmt het radiatoren. De bewoners van de omliggende huizen én

Voor uitgebreidere informatie over dit project en colofon verwijzen wij u naar:

BouwinfoNet .nl

de school hoeven dus niet zelf te stoken, en er zijn geen gasleidingen,

Onafhankelijk onderzoek van PRC kostenmanagement toont economische voordelen aan!

cv-ketels en rookgasafvoerkanalen.



deWaard Grondverzet b.v. • Grond-, straat- en rioleringswerk • Sloop-, asbest- en saneringswerk • Projectadvisering • Natuurontwikkeling

Calduran bouwsystemen

Constructief zeer geschikt voor utiliteitsbouw

Calduran, uw partner voor een optimaal bouwproces Postbus 97, 3840 AB Harderwijk, 0341 464 000, info@calduran.nl,

www.calduran.nl

• Verhuur grondverzetmachines • Transport wegenbouwmaterialen • Handel wegenbouwmaterialen

Zeewolde / Wolsum / Meppel Baardmeesweg 20 Postbus 1288 3890 BB Zeewolde

Tel: 036 - 522 12 39 Fax: 036 - 522 21 99 E-mail: info@dewaardbv.nl

www.dewaardbv.nl 45

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Onderwijs

Recreatie Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

een maximale hoogte van zestien meter was toegestaan. Voor het gewenste gebruiksoppervlak is de oplossing gevonden door deels onder de grond te gaan. In de kelder zijn zes oefenruimtes gesitueerd die een aparte ingang hebben waardoor deze ook bereikbaar zijn als De Vorstin zelf gesloten is, en er is een fietsenstalling.

Poppodium De Vorstin Hilversum

Opgehangen Feestgevoel Architecten Cie ontwierp meer theaterachtige bouwwerken zoals

Bouwteamleden:

Philharmonie Haarlem, en de Heineken Music Hall. ‘Het gaat vooral om

Opdrachtgever: Gemeente Hilversum

akoestiek, want het geluid moet super zijn, en om de sfeer. En er moet

Architect: de Architecten Cie, Amsterdam

iets te beleven zijn aan het gebouw.’ Bij de Vorstin is de opvallende

Adviseur installaties: Grontmij Technical Management,

buitenkant ook geslaagd. Het gebouw is daarnaast heel open naar

Amersfoort

de stad toe door het vele glas en het zicht op het podiumcafé. Als

Adviseur theatertechniek: DHV, Eindhoven

voorbijganger is direct te zien of er iets te doen is. Maar als bezoeker

Opzichter: Inter Bouw Consult, Houten

ben je echt een avond op een bijzondere plaats. De architect wilde

Aannemer: Ballast Nedam, Nieuwegein

het gebouw warmte uit laten stralen wat onder meer gelukt is door de

Gevel: Erdo, Capelle aan den IJssel

rode kleur en de verlichte traptreden. ’Daarnaast moet het hufterproof

Installaties: Massier, Leidschendam

zijn. Constructies moeten stevig zijn en van materiaal dat moeilijk te

Toelev. sandwichpanelen: SAB-profiel, Nieuwegein

beschadigen valt,’ vertelt Van Dongen. Het feestgevoel in De Vorstin

Toelev.sinus-platen: Aluform, Schellinkhout

wordt binnen nog eens versterkt door de theatrale trap die meteen op de entree volgt en tot aan de derde verdieping gaat. Direct aangrenzend is er de foyer die als het ware meeklimt met de verdiepingen.’ De grote zaal van het poppodium, met een capaciteit van 850 mensen, is bewust in zwart uitgevoerd. ‘Bij optredens wordt altijd een kunstmatige sfeer opgeroepen die van keer tot keer verschilt. Dan is het maar het beste om de achtergrond zo neutraal mogelijk te laten zijn,’ vindt Van Dongen. Hij ziet het poppodium daarom als een juweeltje voor iedereen die uit wil gaan en mocht er behoefte zijn aan iets anders, dan kan het ook. ‘Het gebouw is zo in elkaar gezet dat het verschillende doeleinden kan dienen,’ zegt hij. Vanwege de diverse geluidsniveaus tussen de

Voor uitgebreidere informatie over dit project en colofon verwijzen wij u naar:

BouwinfoNet .nl

zalen zijn akoestische boxen opgehangen in een staalconstructie. ‘Er is daarmee bij uitstek rekening gehouden bij de inrichting van de zaal onder de grote zaal. Die veelzijdigheid geeft het gebouw de kans om te concurreren met anderen. ‘Overdag domineert nu de ‘lijn’ van het theater, ‘s nachts het ‘licht’ dat van binnenuit doordringt’ volgens het juryrapport van de architectuurprijs 2010-2011 waar het ontwerp een eervolle vermelding

Poppodium De Vorstin Hilversum

Illusie van een BLOB Al jarenlang had Hilversum een poppodium: De Tagrijn, gevestigd in wat ooit een school was. Na sloop verrees een bouwwerk als een sculpture van diamant, maar uitgevoerd in staal en glas terwijl bij een eerste aanblik de illusie van een BLOB wordt gewekt, draagt het nu de naam ‘De Vorstin’. Het ontwerp is van de Architekten Cie en gebouwd door Ballast Nedam Bouw midden. Architect Frits van Dongen van Architecten Cie is trots op het

producent Aluform afkomstige aluminium sinus-platen zijn eenvoudig

resultaat. ‘Veel grote problemen zijn er op zich niet geweest’, zegt

gemonteerd via aluminium regels op SAB profiel sandwichpanelen

hij, ‘alleen halverwege het ontwerpproces wilde de opdrachtgever een

door gevelbouwer Erdo uit Capelle aan den IJssel en vormen de

andere indeling. De problematiek zat in de vormgeving. We hadden

bouwfysische schil.

kreeg.

ISO 9001 gecertiﬁceerd bouwmanagementbureau Directievoering en Bouwtoezicht Kwaliteitborging van uw bouwproject Projectbegeleiding in ontwerpen uitvoeringsfase Technisch beheer en Onderhoud

rechthoekige zalen ontworpen waarvan de buitenwanden naar buiten bubbelden, waarbij we een BLOB voor ogen hadden. De term ‘BLOB’

Bij de kozijnen van de kantoorruimten zijn geperforeerde platen

is in 1995 bedacht door de architect Greg Lynn die zich bezig hield

gebruikt om het lijnenspel door te zetten. Hier en daar lijkt een punt

met experimenten in digitale CAD-programma’s. Door het aanklikken

naar buiten te steken. Ook is het materiaal in verschillende richtingen

van een wolk willekeurige punten werd een vorm gekregen, blob

geplaatst. Optisch lijkt het gebouw van enige afstand een gesloten,

genoemd, in het Engels ook wel ‘klodder’ (voorbeeld van architectuur

puntige steen. Door gradaties in lichtbreking die door deze vormgeving

is het Guggenheim Museum in Bilbao, red.) De nieuwbouw moest

ontstaat krijgt het gebouw het uiterlijk van een geslepen diamant. Het

echter passen in het driehoekige bestemmingsplan, dus leek het de

gebouw valt wel onmiddellijk op in zijn omgeving, ‘maar dat was de

gemeente geen goed idee. We hebben nu voor een visuele oplossing

bedoeling ook’, licht Fits van Dongen zijn ontwerp toe. Het gebouw

gekozen met behulp van aluminium golfmateriaal op de gevels.’ De van

moest binnen stedenbouwkundig strenge grenzen passen waarbij

BREEAM-NL EXPERT Site: www.interbc.nl Tel. 030 636 10 09 E-mail: info@interbc.nl 47

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Recreatie

Sportcomplex uit spoelwater wordt hergebruikt en de warmte uit de retourlucht van

Slimme constructie

het zwembad wordt gebruikt voor de verwarming van de bovenliggende

´De unieke combinatie van wonen boven een sportcentrum zonder

appartementen. Ook is een warmte- en koude opslag gerealiseerd.

geluidshinder is gerealiseerd door de constructie van 2 losgekoppelde bouwmassa's,´

legt

Molder,

projectleider

bij

Klaassen

Financieel resultaat

Bouwmaatschappij Dinxperlo, een van de drie bouwondernemingen

Voor de gemeente was het essentieel, dat het jaarlijkse exploitatietekort

van het familiebedrijf, uit. Te Molder: ´Het woongedeelte is op hoge

(€512.000,- per jaar) niet zou worden overschreden. Op basis van de

betonkolommen gezet en zweeft als het ware boven het sportcentrum,

investering en de daaruit volgende kapitaallast is vastgesteld dat de

waardoor geluidscontact wordt voorkomen. Daarnaast is een hoge

doelstelling ruim is behaald. De succesvolle horecavoorziening levert

mate van isolatie toegepast. De separate constructie geeft bouwkundig

een duidelijke positieve bijdrage benadrukt Geert Bertijn.

wel meerkosten maar voorkomt juist contactgeluid. ‘

Woningbouwontwikkeling OLCO had reeds in het voortraject een ontwikkeling mogelijk gezien van het gehele plangebied. Door modellen te maken werd een woningbouwprogramma mogelijk geacht waardoor financieel het nieuwe sportcomplex een bijdrage van de grondopbrengst zou ontvangen. Dit zorgde dat OLCO het risico geheel over heeft kunnen nemen van de gemeente en de ontwikkeling voor 40% uit de woningontwikkeling werd gefinancierd. Na overleg met de gemeente en de provincie werden deze opties goedgekeurd en uiteindelijk vastgesteld op basis van een conceptplan voor het bestaande terrein. Er zijn inmiddels 41 appartementen gerealiseerd in het startersegment boven het sportcentrum en verkocht aan Woningstichting Dinxperlo. Geert Bertijn: het bijzondere aan het gehele plan is dat de exploitatie van het oude sportcomplex is doorgegaan ten tijde van de bouw van het nieuwe sportcentrum. Hierdoor was het laatste cruciale criterium van de gemeente, namelijk het niet tijdelijk sluiten van het zwembad,

Sportcomplex Montferland

Duurzaam en innovatief De gemeente Montferland (voormalige gemeente Berg) kampte, ten aanzien van het oude sportcomplex, al jaren met een aantal problemen. Om de complexe problematiek op te lossen is OLCO gevraagd oplossingen aan te dragen en met voorstellen te komen die de exploitatiebijdrage van de gemeente verlaagt en voor een lange periode fixeert. OLCO heeft binnen dit project opgetreden als risicodragend ontwikkelaar waarbij in samenspraak met de exploitant de logistieke en bouwtechnische aspecten zijn uitgewerkt. Het Sportcomplex en de appartementen zijn gebouwd door Klaassen Bouwmaatschappij Dinxperlo. Knelpunten analyse

Het nieuwe sportcentrum

OLCO is begonnen met het opstellen van een knelpuntenanalyse in

Het sportcentrum is in juli 2010 opgeleverd en in exploitatie genomen

2001. Deze omvatte een analyse van de technische- en functionele

door Laco. Het zwemgedeelte bestaat uit een wedstrijdbad (25 bij 15

staat en de bedrijfsvoering van het voormalige sportcentrum.

m²) en een instructie-/doelgroepenbad (8 bij 12,5 m²), beide met een

Knelpunten bleken het onderhoud, het niet voldoen aan de huidige

beweegbare bodem. Een uitgebreide peuter/kleuterspeelhoek, een

regelgeving (milieu & veiligheid) en de steeds hoger oplopende

glijbaan van 50 m¹ lengte en een thermenruimte zijn ondersteunend

gemeentelijke bijdrage aan de exploitatie, vertelt Geert Bertijn,

in het gebruik. Buiten is een bad van circa 200 m² en een peuterbad

projectleider bij OLCO.

van 30 m² gerealiseerd. De sporthal (24 bij 44 m¹) voldoet aan de

eveneens goed mogelijk. Dit door een slimme en efficiënte indeling van het terrein en een inventieve fasering van de bouwwerkzaamheden. Na de sloop van het oude sportcomplex is OLCO bezig met het ontwikkelen van een woningbouwprogramma op de oude locatie van het sportcomplex. Er wordt hierbij gezocht naar een combinatie van appartementen en grondgebonden woningen, waarbij de nadruk ligt op service en gemak. Voor de ontwikkeling en de verkoop van de woningen wordt het volledige risico gedragen door OLCO.

NOC-NSF eisen en is in twee delen te splitsen. Naast de noodzakelijke

Visie

ruimten als kleedruimten en bergingen, is er ook een tribune voor 200

Op basis van de knelpuntenanalyse heeft OLCO samen met de

personen. Ter versterking van de exploitatie is op de verdieping circa

gemeente een visie ontwikkeld ten aanzien van de primaire functie van

1.000 m² voor fitness, spinning en aerobics en een Dojoruimte van

het sportcomplex Montferland. Een intensieve en constructieve dialoog

15 bij 15 m² opgenomen, dit om de judovereniging te faciliteren. Als

heeft ervoor gezorgd, dat de jaarlijkse bijdrage (als maximaal toelaatbaar

centraal element is op de begane grond in combinatie met de entree,

gekwalificeerd) van de gemeente een zeer belangrijk criterium vormde.

een horecavoorziening gelegen van waaruit men contact heeft met

De bijdrage vanuit de gemeente voor de exploitatie werd gefixeerd op

alle publieksfuncties in het gebouw. Als laatste gebouwfunctie is

maximaal € 512.000,- per jaar inclusief kapitaallasten en het volledige

een ruimte voor de carnavalsverenging opgenomen van ca. 400

onderhoud. Ook moest de bijdrage, behoudens de inflatie gedurende

m². Deze ruimte is direct verbonden met de sporthal en kan in de

20 jaar kunnen worden gegarandeerd tegen overschrijdingen. Door de

carnavalsperiode aan de sporthal worden gekoppeld.

exploitant vanaf het begin onderdeel van het projectteam te laten zijn, was OLCO in staat een duurzame exploitatievisie te ontwikkelen. Een

Duurzame maatregelen

tweede criterium was het programma. Het nieuwe plan moest minimaal

In het project zijn belangrijke investeringen gedaan t.a.v. verbetering van

gelijkwaardig zijn aan het oude sportcentrum.

kwaliteit en exploitatie uit het oogpunt van duurzaamheid. De warmte

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Sportcomplex

Woon/zorgcomplex

Van Tintelen Sustainable B.V. heeft voor de installatie van de woningen

wel 27% warmte uit voor de vloerverwarming van de woningen. Een

Sportcomplex Montferland

tweede besparing is gevonden in de luchtventilatie van de woningen.

Opdrachtgever

Door het onderliggende sportcomplex kan vanwege geluidshinder niet

sport & recreatie:

Gemeente Montferland, Didam

gebruik worden gemaakt van de normale luchtventilatieroosters boven

Opdrachtgever overig:

Woningstichting Dinxperlo, Dinxperlo

de ramen. Daarom een bewuste keuze voor een ventilatiesysteem

Exploitant:

Laco International, Hilvarenbeek

van het Deense Nilan. Elijzen: ‘Dat haalt energie uit de lucht van de

Architect:

Wehrung Architecten, Beek

woning voor het bijwarmen of koelen van de binnenstromende lucht en

Projectontwikkeling:

Olco holland, Zeist

hierdoor wordt ook het geluidsaspect vermeden.

Constructeur:

Pieters Bouwtechniek, Utrecht

Adviseur:

Peutz & Associes, Mook

Adviseur installaties:

Adviesgroep HTD, Leens

De KlaassenGroep

Aannemer:

Klaassen Bouwmaatschappij,

De KlaassenGroep heeft in opdracht van Olco Holland bouw B.V. en

Dinxperlo

de Woningstichting Dinxperlo het sportcomplex met appartementen

E- installaties:

Jan van de Ven Elektrotechniek, Bladel

gerealiseerd. De KlaassenGroep is een regionale ontwikkelende

W- installaties:

KWB, Boxtel

bouwer. Het familiebedrijf is in de loop der jaren uitgegroeid tot een

Luchtbehandelings

moderne en dynamische, allround ontwikkelen bouwonderneming.

installaties:

Wassink Installaties, Doetinchem

Met circa 165 medewerkers, met vestigingen in Dinxperlo, Arnhem

Loodgieterswerk:

HtW Installatietechniek, Winterswijk

en Doetinchem én met behoud van zijn specifieke cultuur en karakter.

Energie besparende

Meedenken, samenwerken, een heldere visie, maatschappelijke

installaties:

Van Tintelen Sustainable, Brummen

betrokkenheid en kennis een belangrijke plaats in. De KlaassenGroep

Bar / balie:

D&D Sign, Amersfoort

duurzame energietechnieken toegepast. Directeur Bertus Elijzen: ‘Er is gebruik gemaakt van de eis dat zwemwater regelmatig gespoeld en verfrist moet worden. Met een warmtepompinstallatie halen we er

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Sportcomplex

is actief in herstructurering & vastgoedontwikkeling, utiliteitsbouw, woningbouw en renovatie & onderhoud. De KlaassenGroep streeft naar duurzaamheid in de toegepaste bouwmethodes, de gebruikte materialen en de uitvoering van de projecten, maar ook in de wijze waarop de relatie met klanten wordt opgebouwd en onderhouden. Dat verstaan we onder het bieden van meerbouwwaarde.

Voor uitgebreidere informatie over dit project en colofon verwijzen wij u naar:

BouwinfoNet .nl Woon-zorgcomplex Hatertveld Nijmegen

Geen lange galerijen vanwege sociale aspecten Tot in de jaren zestig was Hatert, ten zuidoosten van Nijmegen, een op zichzelf staand dorp. Totdat het dorp in datzelfde decennium werd uitgebreid met meer dan 3500 woningen, waardoor het ging functioneren als een wijk van de stad. De wijk kreeg, zoals vaak destijds, een strak en rechthoekig stratenpatroon, veelal opgevuld met eengezinswoningen; laagbouw met platte daken. Deze woningbouw voldeed niet meer aan de moderne eisen. FARO Architecten, die werkt vanuit de visie van een alledaags utopia, realiseerde het ontwerp voor een woonzorgcomplex waarbij woningen aan weerszijden van een corridor zijn geplaatst. Mooier en moderner Arnhem Doetinchem Dinxperlo

Uw betrouwbare partner in kantoorinrichting, display’s, winkelinrichting en balies

Of het nu gaat om een woonhuis, een utiliteitsgebouw, een bedrijfspand of gebiedsontwikkeling… bouwen is het waarmaken van een ambitie, het realiseren van een droom. Maar bouwen is ook een complex proces. Alle stappen daarin - ontwikkelen, ontwerpen, bouwen, exploiteren, onderhouden - bepalen uiteindelijk sámen het succes van een bouwproject. Bouwen is daarom méér, de KlaassenGroep biedt u die meerbouwwaarde.

Interieurontwerp productie montage

Architect Hugo de Clercq gaf de wijk een andere uitstraling. De Clercq

zogenaamde zorgindicatie, zoals ouderen’, legt de architect uit.

begreep goed wat er met de wijk diende te gebeuren: de oude en

Omdat deze groep mensen doorgaans veel tijd thuis spendeert is het

de nieuwe bouw moeten samenhang vertonen, bij elkaar aansluiten:

appartementencomplex daarop ingericht. Het sociale aspect mocht

‘Die cohesie is erg belangrijk. De ontwerpen van Hatertveld zijn dan

niet onderbelicht blijven. ‘Niet alleen hebben we rekening gehouden

ook sterk familie van elkaar. We hebben ons laten inspireren door die

met praktische zaken, zoals een berging voor scootmobielen, maar ook

oudere bouw en de omgeving van de nieuwbouw. Maar dan moest

hebben we een brede corridor aangebracht: een breed toelopende gang,

het mooier en moderner.’ De architect doelt op de ruimte en het

en een grote entreehal. Dit om een soort ontmoetingsplek te creëren.’

lichte, groene karakter van de wijk. Daarom is er bij het tekenen van

De corridor is een voor Nederlandse begrippen tamelijk uitzonderlijk

de woningen gestreefd naar een horizontaal beeld, met horizontale

principe: de woningen zijn aan weerszijden van een brede binnengang

betonnen banden over de gevels. Hierbij zijn wel de strakke lijnen

gesitueerd. Hierdoor is het mogelijk zonder lange buitengalerijen te

behouden, maar krijgen de woningen toch een elegante uitstraling.

werken. Dat ziet er niet alleen mooier uit maar bewoners komen elkaar op deze manier sneller en gemakkelijker tegen.

Xenonweg 35 Amersfoort t. 06 - 520 24 555 www.d-d-sign.nl www.klaassen.com

Sociaal karakter De nieuwbouw kent daarnaast een tamelijk specifieke doelgroep.

Ook de entreehal is ook volgens dit principe vormgegeven. De ingang

‘Het plan omvatte 35 wooneenheden voor mensen met een

is ontzettend hoog, en reikt tot aan de vijfde verdieping van het pand.

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Woon/zorgcomplex

Hatertveld Nijmegen Bouwteamleden: Opdrachtgever: Talis Woondiensten, Nijmegen Architect: Faro Architecten, Zutphen Constructeur: Van Rossum, Maarssen Aannemer: Van de Water Bouw, Nijmegen

• Utiliteit en industrie

W-installatie: Ingenieursbureau Wolter en Dros, ’s-Hertogenbosch

• Woningbouw

‘Ook weer om een open, sociaal karakter te creëren’, licht de Clercq

• Renovatie en verbouw

toe. ‘We hebben ontzettend veel aandacht besteed aan die semi-

Onderaannemers & leveranciers:

gemeenschappelijke ruimtes. Zodat de mensen zo min mogelijk

Aluminium puien: Wijnveen Aluminiumbouw,

• Onderhoud en service

moeite hoeven te doen om contact met medebewoners te krijgen.’

Wageningen Prefab Funderingen: IJB groep, Lemmer

Duurzaam verwarmen

Kraan: Rutten Hoogteservice, Wijchen

In de materiaalkeuze en in het ontwerp, speelde duurzaamheid een

Toelev. metselmortel Remix, Borger

belangrijke rol. De Clercq: ‘Wij proberen altijd het maximaal haalbare qua duurzaamheid te behalen. Dat is ook één van de redenen dat wij gevraagd zijn voor dit project.’ Zo is er een Warmte Koude Opslag in het gebouw aangelegd. ‘Zo doen we dus geen beroep op fossiele brandstoffen’, zegt een trotse De Clercq. Ook zijn er inpandige serres aanwezig, die naast het sociale aspect ook fungeren als buffer voor kou en warmte. Op het dak staan bovendien zonnecollectoren. Voor

Nijmegen

T: 024-3712750 E: info@vandewaterbouw.nl www.vandewaterbouw.nl

Faro is het energievraagstuk dan ook een belangrijk aspect om in het ontwerpproces mee te nemen.

Voor uitgebreidere informatie over dit project en colofon verwijzen wij u naar:

BouwinfoNet .nl

Met Rutten Hoogteservice bereikt u de top! VERREIKERS - KRANEN - HOOGWERKERS

Rutten Hoogteservice is uw regionale specialist in de verhuur van bemande of onbemande kranen, verreikers en hoogwerkers. Een modern machinepark en vakbekwame medewerkers en machinisten staan klaar om u bij de meest uiteenlopende projecten van dienst te zijn. Rutten Hoogteservice is in 2000 gestart als eenmansbedrijf met één machine. Nu bestaat ons team uit tien medewerkers en betrokken wij onlangs een groot nieuwbouwpand op Bijsterhuizen te Wijchen. Ons machinepark bestaat uit telekranen, mobiele torenkranen, rupstorenkranen, roterende verreikers en hoogwerkers voor de onbemande verhuur. Al onze machines kunnen voorzien worden van diverse hulpstukken (personenkooi, jib, pallethaak, kubel, stenenklemmen etc.). De meeste machines zijn radiografisch bestuurbaar.

Multi-inzetbaar

Onze machines worden vooral ingezet bij onderhouds-, renovatie en nieuwbouwprojecten. Maar ook bij grootschalige evenementen, zoals de Vierdaagse, gebroeders van Limburg festival en voor verhuizingen of transporten zijn wij een veelgevraagde en multi-inzetbare partner. De kracht van onze onderneming en de basis voor onze snelle groei is onze geweldige service. Wij verkopen nooit ‘nee’, maar zoeken altijd voor de klant naar een pasklare oplossing. Desnoods laten we machines van elders aanrukken. We regelen alles: van horizontaal tot verticaal transport en alle daaruit voortvloeiende werkzaamheden.

Veilig en veelzijdig

Al onze machinisten zijn in het bezit van een geldig hijs en VCA certificaat, die verplicht zijn voor het bedienen van roterende verreikers en kranen. Daarnaast zijn wij lid van de Vereniging Verticaal Transport. Veiligheid en service staan bij ons ‘hoog’ in het vaandel.

RUTTEN HOOGTESERVICE BV BIJSTERHUIZEN 3104 6604 LV WIJCHEN T (024) 642 15 73 F (024) 675 41 63 M 06 53 83 32 37 INFO@RUTTENHOOGTESERVICE.NL WWW.RUTTENHOOGTESERVICE.NL

Architectuur & Bouwen in Centraal Nederland

Woningbouw

Woningbouw Sallandse Poort Raalte

Adverteerdersindex Bouwen in Centraal Nederland 38

Betaalbare starterswoningen Hoe maak je een grote hoeveelheid woningen die voor starters betaalbaar zijn en er toch aantrekkelijk uitzien? Voor die vraag stonden architectenbureau Van den Berg uit IJsselmuiden en woningbouwcorporatie SallandWonen uit Raalte. Samen met bouwbedrijf Nikkels uit Twello hebben zij het basisconcept ontwikkeld voor ‘de carrièrewoning,’ waarvan er hier in Raalte 33 worden gebouwd door bouwbedrijf Nikkels.

Bedrijfsnaam

bijvoorbeeld door de toepassing van aardwarmte. Bij dit specifieke woningbouw project in het starters segment is het natuurlijk ook onrealistisch om dit duurzame beleid door te voeren.

‘Dat is precies wat we gedaan hebben’, zegt architect Fred Kapelle over 33 starters koopwoningen die gerealiseerd worden in de

Doorbreken massaliteit

Sallandse Poort in Raalte-Noord. ‘Het project is bijzonder vanwege de

Eén van de leuke kenmerken van het project is dat de woningen per rijtje

betaalbaarheid voor starters terwijl er toch een flinke marge over is

een duidelijke eenheid vormen. Op de hoek is in de vormgeving een

gebleven voor individuele invulling.’ Standaard in het concept was de

heldere afscheiding gemaakt, bijvoorbeeld door een anders gevormde

ventilatietechniek met zelfregulerende roosters en zonneboilers. Die

dakrand of een anders gekleurde baksteen. ‘Door die afwisseling van

standaardisering maakte de ontwikkeling aanmerkelijk goedkoper.

baksteenkleur hebben we de uitstraling van eenheid en massaliteit

De maximumprijs ligt nu op 203.000 euro per woning. ‘Architect,

kunnen doorbreken.’ Bovendien moest de architect rekening houden

woningbouwcorporatie SallandWonen en aannemer Nikkels stonden

met de omgeving. De bouwgrond is eigendom van de aannemer en

samen aan de wieg van het basisconcept waarbij de doelstelling was

niet ver van de starterswoningen verrijst een appartementencomplex.

‘betaalbaar wonen voor starters’ en het opzetten van een ‘leerling-

‘Het ontwerp daarvan was ook aan ons toegewezen en dat maakt het

bouwproject’ voor leerlingen in de bouw. Er zit dus ook nog een sociaal

gemakkelijker om beide projecten op elkaar af te stemmen,’ meent

component aan.

Kapelle. Op het ogenblik wordt er hard gewerkt aan de afronding van het project starterswoningen. Half mei 2011 vindt de oplevering plaats.

Investeren in duurzaamheid Naast dit standaardconcept waren de eisen van de gemeente bepalend. Zo was het de bedoeling dat alle woningen aan de voorzijde op het maaiveld afwaterden voor wat het hemelwater betreft. Daar ligt nu een wadi die het water opvangt. Aan de achterzijde zijn infiltratiekratten geplaatst waar het water naartoe loopt. Maar niet alles is standaard. De bewoners kunnen bij de hoekwoningen nog zelf kiezen voor een garage en bij elke woning kon bijvoorbeeld ook een klompenhok worden aangebouwd. De gemeente stelde ook eisen op het gebied van de duurzaamheid zoals een goede epc en SallandWonen wilde toepassing van kunststof kozijnen (onderhoudsarm). Voor ons is duurzaamheid een belangrijk thema. Wij hebben graag oog voor duurzaamheid,

Aarnink Kunststof Aberson Berkhof BV Betting Tegelzettersbedrijf Bomar BV Bouwhuis Bouwtechniek Bramer BV Calduran Kalkzandsteen D & D-sign interieur De Groot Vroomshoop De Waard Grondverzet Donec Afbouw BV Dura Vermeer Bouw Heigro Stucadoors Hendriks Groep Hermeta Hofstede Betonboringen Hollander Techniek Hoveniersbedrijf De Woudhof IJB Groep Inter Bouwconsult Klaassen Bouwmaatschappij Dinxperlo BV Kremer BV Lamers Natuursteen Almelo BV Maars Holding BV Mitsubishi Liften Mossink BV Oranjedak Peters Didam BV Peters Woonservicewinkel Pompstra Metaalbedrijf Regelpartners Rutten Hoogte Service BV Schellekens en Schellekens Zonwering Schuler BV Technia Installatietechniek Tenten Trappenfabriek Theuma Doorsystems BV Uni Space Projectconcept Valk Technisch Adviesbureau Van de Water aannemersbedrijf BV Van der Weide Van Ee constructies Wassink Installatie Wessels Vakbouwers Westerveld Nederhof Timmerfabriek Wijnveen BV Wolter en Dros Ingenieurs Wolter en Dros Ingenieurs

Plaats

Deventer Zwolle Scherpenzeel Groenlo Gendt Rijssen Vriezenveen Harderwijk Amersfoort Vroomshoop Zeewolde Deventer Rosmalen Klazinaveen Veenendaal Asperen Genemuiden Apeldoorn Klarenbeek Lemmer Houten Dinxperlo S’Heerenberg Almelo Harderwijk Veenendaal Hoevelaken Hoogeveen Didam Ulft Oldemarkt Hoevelaken Wijchen Beuningen Emmen Borne Lichtenvoorde Bunschoten Ulft Putten Nijmegen Wierden Barneveld Winterswijk Lichtenvoorde Dinxperlo Wageningen Amersfoort Amersfoort

Internet

www.aarnink.nl www.aberson.nl www.berkhofbv.nl www.bettingressing.nl www.bomarbv.nl www.bouwhuis-bt.nl www.bramerbv.nl www.calduran.nl www.d-d-sign.nl www.degrootvroomshoop.nl www.dewaardbv.nl www.donec-afbouw.nl www.duravermeerbouwrosmalen.nl www.heigro.nl www.hendriks-groep.nl www.hermeta.nl www.hofstedebetonboringen.nl www.hollandertechniek.nl www.dewoudhof.nl www.ijbgroep.nl www.interbc.nl www.klaassen.com www.kremer.nl www.lamers-almelo.nl www.maarsgroup.com. www.mitsubishi-liften.nl www.mossink.nl www.oranjedak.nl www.petersdidam.nl www.peterswsw.nl www.pompstra.nl www.regelpartners.nl www.ruttenhoogteservice.nl www.schellekens.com www.schulerbv.nl www.technia.nl www.tenten.nl www.theuma.nl www.unispace.nl www.valktab.nl www.vandewaterbouw.nl www.ajvanderweide.nl www.staalverleggend.nl www.wassink.nl www.vakbouwers.nl www.westerveld-nederhof.nl www.wijnveen-alu.nl www.wolterendros.nl www.wolterendros.nl

Pagina

52 8 18 24 18 26 26 42 48 6 43 10 21 37 8 38 42 42 24 30 45 48 14 26 34 35 30 10 14 12 8 38 50 18 29 26 12 17 12 16 50 30 30 14 40 10 50 38 50

33 Carrièrewoningen Raalte Bouwteamleden: Opdrachtgever: Salland Wonen, Raalte Architect: Van den Berg Architecten, IJsselmuiden Aannemer: Nikkels Bouwbedrijf, Twello Installaties: Nijhof Installatietechniek, Broekland

Onderaannemers & leveranciers Kalkzandsteen / lijm / lijmblokken / elementen: Calduran, Harderwijk Kunststof kozijnen: Aarnink Kunststof Ramenfabriek, Deventer Stucwerk/dekvloeren: Afbouw Rikkert, Enter

Kijk op

BouwinfoNet .nl

7 JUNI 2012 IN HUIZEN

UHN Regatta Cup Bouw Nederland

Laat eens een frisse wind waaien door uw relatiemarketing en nodig uw relaties uit voor een echte Regatta zeilwedstrijd met andere bedrijven uit de bouwsector. Uitgeverij Het Noorden organiseert op 7 juni 2012 de tweede UHN Regatta Cup Bouw Nederland. Een zeilwedstrijd tussen uw bedrijf met uw relaties en andere bedrijven uit de bouwsector op authentieke botters. Na een zeiltraining gaat u met uw gasten als bemanning op het Ijsselmeer de strijd aan om de Cup. Daarna een nautische bouwsoos onder het genot van een dinerbuffet. U zeilt met 2 ervaren schippers op originele botters, waarop u 6 tot 12 relaties kunt uitnodigen. Het is goed toeven aan boord en de Regatta zorgt voor een ongekende dynamiek. U kunt uw belangstelling voor deelname aan de Regatta Cup Bouw Nederland nu reeds kenbaar maken door voorinschrijving waardoor deze nautische bouwsoos niet aan u voorbij zeilt.

Zeilt u mee tijdens de nautische bouwsoos? Deelnemerslijst 2011: Mitsubishi Elevator Europe Romein Beton UHN

Programma 13:00 14:15 14:30 15:30 17:30

18: 30

Ontvangst, lunch en palaver Boarding Training Start UHN Regatta Cup Finish Regatta, ontvangst met Haring & Berenburg, omlijst met muziek, borrel en prijsuitreiking Dinerbuffet

Voorinschrijving voor deelname: Uitgeverij Het Noorden JurriĂŤn Hendriks tel: 058-2153937 fax: 058-2139157 e-mail: j.hendriks@uhn.nl