MAART
2014 EDITIE OOST Weekblad De Duinkoerier Weekblad Waalwijk + Vlijmen, Haarsteeg
Opel ADAM Rocks: stoer uiterlijk en open vouwdak
en Nieuwkuijk
In deze uitgave o.a.
Test: Nissan Qashqai
Volkswagen Golf
Mini Clubman
Test: Seat Leon ST
Aardgas of groengas
WEEKBLAD DE DUINKOERIER - WOENSDAG 26 MAART 2014
PAGINA 20
Let’s Go! naar uw Hyundai-dealer Hyundai i20 Go! > > > > > >
15-inch lichtmetalen velgen Bluetooth-carkit Cruise control Geïntegreerd navigatiesysteem Lichtsensor Stuurwielbediening audio
€3.495,- voordeel* Hyundai i20 Go! Plus Extra’s t.o.v. Go!
> Buitenspiegels elektrisch inklapbaar > Elektrisch schuif-/kanteldak > Lederlook bekleding
€5.395,- voordeel*
Kom snel langs en scoor nu WK-voordeel HYUNDAI VAN RIEL B.V.
Charles Petitweg 1, Breda, tel. 076 - 572 5555 riel.hyundai.nl
JAC. OSSENBLOK B.V.
Mon Plaisir 100, Etten-Leur, tel. 076 - 502 2399 ossenblok.hyundai.nl
AUTO SMOLDERS TILBURG B.V.
Kraaivenstraat 16, Tilburg, tel. 013 - 528 6900 smolders-tilburg.hyundai.nl
AUTOBEDRIJF VAN DE WOUW
Van Andelstraat 7, Waalwijk, tel. 0416 - 651 164 wouw.hyundai.nl
Gecombineerd brandstofverbruik: 3,2 - 6 (l/100 km) / 31,3 - 16,7 (km/l); CO2-emissie: 84 - 140 (g/km). Uitstoot is afhankelijk van gebruik. Uitstoot- en brandstofverbruikgegevens zijn gebaseerd op tests die zijn uitgevoerd volgens Europese Verordening 715/2007/EEG. GENOEMDE PRIJZEN VAN DE MODELLEN ZIJN INCL. BTW EN BPM EN EXCL. KOSTEN RIJKLAAR MAKEN, METALLIC LAK, LEGES EN RECYCLINGBIJDRAGE. AANBIEDING IS GELDIG ZOLANG DE VOORRAAD STREKT. ENERGIELABEL IS AFHANKELIJK VAN DE VERKRIJGBARE UITVOERING. ZIE VOOR KOSTEN EN VOORWAARDEN WWW.HYUNDAI.NL. AFGEBEELD MODEL KAN AFWIJKEN VAN STANDAARD UITVOERING. DRUK- EN ZETFOUTEN VOORBEHOUDEN. VRAAG IN DE SHOWROOM NAAR DE VOORWAARDEN. *VOORDEEL T.O.V. I-MOTION UITVOERING.
HDD391-110/1 Van Riel_WK13_QGO_ADV i20_Auto Special 217x284.indd 1
21-03-14 11:53
C O L U M N
WEEKBLAD DE DUINKOERIER - WOENSDAG 26 MAART 2014
PAGINA 21
Wat willen we eigenlijk?
De waarzegster op de kermis leeft ervan, we willen allemaal best eens even in de toekomst gluren. Er zijn mensen die hier hun beroep van maken –en niet op de kermis staan- en via gericht onderzoek onze wensen en eisen voor de komende jaren inschatten. Voor de industrie kan dat heel interessante visies opleveren. Uiteraard beperk ik me hier tot auto’s en wat ermee heeft te maken. In opdracht van de internationale occasionsite Autoscout24 is onlangs zo’n onderzoek gehouden. De vraag aan 8.800 mannen en vrouwen uit zeven Europese landen was in grote lijn: wat verwacht u van de auto in de komende 25 jaar? Zo ver komt de glazen bol van die waarzegster niet, maar veel van de geboden mogelijkheden tekenen zich nu al af. Hoe groot de verschillen kunnen worden, blijkt wel als we even 25 jaar terugkijken, toen internet nog onbekend was, laat staan zaken als boordcomputers, navigatiesystemen, mobiele telefonie of cruise control die de afstand tot de voorligger constant houdt. Het hele rapport telt 28 pagina’s, dus ik moet het hier beknopt houden, maar er kwamen wel enkele opmerkelijke resultaten uit. Voor een deel lijkt de auto-industrie op de goede weg, op andere gebieden is nog heel veel werk te doen. OK, de toekomst begint morgen al, maar niet alles hoeft meteen tegelijk gerealiseerd te worden. Vrijwel alle ondervraagden willen dat de auto maximale veiligheid biedt, zowel voor inzittenden als voor de omgeving. Dat komt mooi uit, er zijn al systemen in de maak die flinke stappen zetten naar de ‘ongevalsvrije auto’ en sommige merken claimen dat die al vanaf 2020 realiteit kan zijn. Dat veiligheidsstreven gaat heel ver. Zo is de toepassing van
Lithium-Ion-accu’s in (half-)elektrische voertuigen nog maar heel gering, omdat die bij een ongeval brandgevaarlijk kunnen zijn. Het wachten is op betere en veiliger alternatieven. Opvallend is dat op de tweede plaats bij de belangrijke eigenschappen een lage kostprijs voor vervoer staat. Dat is ongetwijfeld beïnvloed door de actuele stand van de economie, maar de verwachting dat brandstofprijzen de pan uit rijzen speelt hierin uiteraard een grote rol. Comfort komt op de derde plaats en duurzaamheid pas op een relatief lage vierde plaats. Vrouwen blijken daaraan trouwens meer waarde te hechten dan mannen. Een onverwachte conclusie is dat jonge mensen veel méér waarde hechten aan de statusfunctie van de auto dan ouderen. In de groep van 18 t/m 29 telt dit zelfs twee keer zo zwaar als bij de ondervraagden van 60 t/m 65. Daarbij heeft de auto vooral de functie om aan te geven hoe de eigenaar ‘in het leven staat’, dus het gaat niet alleen om het etaleren van welstand. Bij de internet-gestuurde functies van de auto van de toekomst tellen gevaarherkenning met daarop een automatische reactie en automatisch contact met hulpdiensten na een ongeval heel zwaar. Dat is logisch, gezien het belang van veiligheid. Onverwacht is hier dat deze eigenschappen ruim tweemaal zo belangrijk zijn dan de toegang tot sociale netwerken en het gebruik van de auto als mobiel kantoor. Het belang van een snelle internetverbinding in de auto is het grootste in de leeftijdsgroepen 30-39 en 40-49 jaar: die hechten het meest waarde aan de ‘auto als
rijdend kantoor’-functie. Een sterke eigenschap van de eigen auto is nog steeds de privacy die deze biedt, dat geldt voor bijna 70% als een belangrijk argument vóór het bezit van een eigen auto. Slechts 21% zegt dit even sterk te ervaren in een huur- of deelauto. Het idee dat jongeren veel meer waarde hechten aan een smartphone of tablet dan aan een eigen auto wordt ook onderuit gehaald. Van alle ondervraagden geeft minder dan 5% aan geen eigen auto te willen bezitten. Belangrijk is wel, zeker voor de auto-industrie, dat 40% verwacht dat de auto in de periode dat men die bezit regelmatig een update krijgt met modernere technologie. Dat is iets wat we nu nog nauwelijks zien, hooguit krijgt een navigatiesysteem af en toe een geactualiseerde kaart. De auto voorzien van een automatische piloot, dus ‘autonoom’ rijdend, is ook op afzienbare termijn te verwachten. Voor het gebruik van die mogelijkheden bestaan verschillende redenen. Brandstofverbruik en veiligheid spelen een grote rol, maar de belangrijkste factor is dat men de stress van autorijden wil wegnemen, als men vermoeid of gespannen is. Verlichting van het vervelende rijden in fileverkeer is ook een belangrijke factor. Het onderzoek van Autoscout24 gaat nog veel dieper op de materie in. De allerbelangrijkste conclusie is wel dat de auto als individueel vervoermiddel nog lang niet aan zijn einde is, maar dat er in de komende jaren wel heel veel aan gaat veranderen. Ik kan nauwelijks wachten! Als u alles wilt lezen, kijk dan op: www. deautovanmorgen.nl.
COLOFON
Bart van den Acker
De Autospecial verschijnt in drie deeledities met een totale oplage van ca 162.000 exemplaren huis-aanhuis verspreid. Autospecial Editie Oost en Editie midden zijn uitgaven van Uitgeverij Em de Jong in Baarle-Nassau. Autospecial Editie West is een uitgave van Uitgeverij de Bode in Zundert. Gedrukt op 100% gerecycled papier.
VERSPREIDGEBIED De Autospecial verschijnt als extra bijlage bij de volgende weekbladen: ■ Editie west - Bredase-, Etten-Leurse-, Zundertse Bode ■ Editie Midden (105.000 ex.) - Weekblad Oosterhout - Weekblad ‘t Carillon - Ons weekblad
- Weekblad Nieuw ginneken - Weekblad de Langstraat - Weekblad Gilze en Rijen - Weekblad Dongen ■ Editie Oost (67.000 ex.) - Weekblad de Duinkoerier - Weekblad Waalwijk + Vlijmen, Haarsteeg en Nieuwkuijk
Uitgeverij Em. de Jong Visweg 8 088-6655555 5111 H J Baarle-Nassau Postbus 8 5110 AA Baarle-Nassau 014 - 690324 www.uitgeverijemdejong.nl uitgeverij@emdejong.nl
© Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever door derden gepubliceerd worden.
■ WEST ■ MIDDEN ■ OOST
WEEKBLAD DE DUINKOERIER - WOENSDAG 26 MAART 2014
PAGINA 22
KIJK EN VERGELIJK! Mitsubishi ASX 1.6 ClearTec Invite+ € 21.990,-
Suzuki SX4 S-Cross 1.6 Exclusive € 22.799,-
Nissan Qashqai 1.2 Dig-T Acenta
Renault Captur 1.2 TCe 120 EDC Expression S&S
€ 25.050,-
€ 21.590,-
De vernieuwde Mitsubishi ASX Standaard zeer riant uitgerust met o.a.: ClearTec motor met o.a. Auto Stop & Go • Airco • Airbags • Radio cd/mp3 speler • Elektrisch bedienbare ramen • Elektrisch verstelbare en verwarmbare buitenspiegels • In hoogte verstelbare bestuurdersstoel • LED achterlichten • Hill Start Assist
EXTRA’S OP DE INVITE+ UITVOERING: 17” lichtmetalen velgen • Zwarte roofrails • Privacy glass • Bluetooth carkit met bediening op stuurwiel • Keyless Operation System met start/stop knop
U rijdt al een Mitsubishi ASX vanaf € 18.990,VANAF B-LABEL • TREKVERMOGEN 1.200 KG
Autobedrijf Van de Wouw Waalwijk B.V. Van Andelstraat 5-7 • 5141 PB Waalwijk • Telefoon 0416-650005
WWW.WOUW.NL Brandstofverbr.: 4,8 tot 5,8 l/100 km, CO2-uitstoot: 125 tot 133 g/km. Prijzen inclusief bpm/btw, tenzij anders vermeld, exclusief verwijderingsbijdrage kosten rijklaar maken. Afgebeelde modellen kunnen afwijken van standaard specificaties. Wijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden. Vraag naar de voorwaarden. *Vergelijking op basis van de meest vergelijkbare uitvoeringen.
Uw oude sloopauto is altijd iets waard! MARESIA
AUTO RECYCLING
● ●
Import en export
In- en verkoop van (schade) auto’s ●
Verkoop van gebruikte auto-onderdelen:
voornamelijk van Duitse, Japanse & Koreaanse merken
Inname en recyclen van afgeschreven auto’s ●
Zuidhollandsedijk 135 ● 5171 TL Kaatsheuvel Tel. +31(0)416 - 27 49 44 ● info@maresia.nl
www.maresia.nl
WEEKBLAD DE DUINKOERIER - WOENSDAG 26 MAART 2014
PAGINA 23
Tekst: Bart van den Acker
Autorijden op aardgas of groengas De auto-industrie, de petrochemische industrie en diverse andere partijen zijn naarstig op zoek naar alternatieve brandstoffen ‘voor als de olie opraakt’. Elektrisch rijden werkt prachtig, maar is voor lang niet alle gebruikers praktisch. Een alternatief dat nu al gewoon bestaat, is rijden op aardgas, òf op groengas, of biogas… Hoe zit dat nu eigenlijk en hoe interessant is het dan wel?
Alternatieve brandstof, volop te koop! Ja, rijden op gas is niet zo vreemd, maar dan bedoelen we autogas, ofwel LPG. Dat is een aardolieproduct en dat is nou juist wat we willen vermijden. Hier hebben we het over zowel aardgas als groengas. Dat is in principe niet hetzelfde, maar praktisch gesproken ook weer wel. Verwarrend? Daarmee hebben we meteen één van de oorzaken te pakken die de grotere doorbraak van deze brandstof tot nu toe in de weg staan: onduidelijkheid. Aardgas is bekend, dat komt uit Slochteren en verre omgeving, of zelfs uit Rusland.
De Audi A3 g-tron is af fabriek zo zuinig dat zakelijke rijders maar 14% bijtelling voor privégebruik betalen.
Een andere aanduiding voor aardgas, bij toepassing in auto’s is overigens CNG: Compressed Natural Gas. Groengas is een heel ander verhaal. Dit is een duurzame brandstof, die wordt gemaakt uit biomassa, dat is mest, afvalwaterslib of groente, fruit en tuinafval. Door vergisting komt hieruit gas vrij, dat ook wordt aangeduid als biogas. Dit wordt gefilterd en ‘opgewaardeerd’ tot het exact dezelfde kwaliteit heeft als aardgas en dan noemen we het Groengas. We heb-
ben in Nederland een heel ‘dicht’ aardgasnet, sinds we eind jaren zestig de Limburgse kolen verruilden voor het Groningse gas. Het zou onzin zijn nog een apart netwerk aan te leggen voor Groengas. Daarom wordt het geproduceerde Groengas op verschillende plekken in het aardgasnet gespoten.
De Mercedes-Benz E200 CNG wordt al veel gebruikt als taxi, maar ook als directie-auto.
Op zowel aardgas als het identieke Groengas kunnen auto’s rijden, daarvoor zijn maar enkele aanpassingen nodig. In de praktijk kunnen zowel benzine- als dieselmotoren aangepast worden om op gas te rijden. In sommige steden zien we al volop stadsbussen rijden op aardgas (i.p.v. diesel), het wordt ook toepast in bijvoorbeeld vuilnisauto’s en landbouwmachines, maar ook transportbedrijven kiezen steeds vaker voor vrachtwagens op gas, met name in het distributieverkeer. Personenauto’s die op aardgas/ groengas kunnen rijden zijn er ook. Verschillende merken (zie kader) houden zich hiermee al bezig, elk vanuit een eigen achtergrond. Bedrijven maken hiervan al gebruik, met name omdat er op de aanschaf van milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen vaak subsidie wordt verleend, wat het natuurlijk aantrekkelijker maakt.
WAT HEB IK ER AAN? De voordelen van aardgas/groengas als brandstof zijn divers. In geval van Groengas is het mooi dat we geen fossiele brandstof gebruiken en een natuurlijke gasbron, die we toch al
Aardgas tanken, zoals bij deze Fiat 500L, is even simpel en schoon als autogas tanken.
hebben, niet weggooien, maar benutten. Dat heet duurzaam! Voor het milieu heeft deze brandstof nog meer voordelen. De uitstoot van CO2 is minstens driekwart lager, vergeleken met benzine en er is geen uitstoot van stikstofoxiden en hoegenaamd geen fijnstof. Prachtig allemaal, maar het kan voor de ondernemer of de consument ook voordeliger zijn. Aardgas/ groengas kost ongeveer € 1,15 per kilo. Op een kilo aardgas kan een auto ongeveer even ver rijden als op een liter dieselolie en dat is dus zuiniger dan een benzineauto. Kiezen voor aardgas/ groengas leidt dus net als bij LPG tot een rekensom, waar ligt het omslagpunt? Als we bijvoorbeeld kijken naar de Fiat 500L TwinAir Turbo CNG, dan ligt dat omslagpunt al bij iets meer dan 11.000 kilometer. Wie meer rijdt, bespaart geld en hoe meer je rijdt, hoe meer je bespaart. Het mag duidelijk zijn dat zo’n Fiat het bijvoorbeeld heel goed doet als taxi en met zijn grote interieurruimte en met een flinke jaarlijkse
kilometrage is het voor het taxibedrijf een slimme keuze, nog afgezien van de subsidieregelingen. Even goed kan zo’n Fiat voor de particuliere ‘veelrijder’ interessant zijn. In dat verband is het nog belangrijk te melden dat er in Nederland nu ruim 130 aardgastankstations zijn, volgens planning zijn dat er in 2015 al 200. Daarbij komt het praktische voordeel dat in de auto een benzinetank aanwezig blijft, waardoor de angst om zonder brandstof te komen staan vervalt.
VOOR MEER INFORMATIE: www.groengasmobiel.nl www.aardgasauto.nl
Zo liggen de aardgas-tanks in de Opel Zafira Tourer CNG.
VANAFPRIJZEN VAN DE NU LEVERBARE AARDGASAUTO’S IN NEDERLAND Audi A3 Sportback g-tron: Fiat 500L TwinAir Turbo CNG Pop: Fiat Panda TwinAir 80 CNG Edizione Cool: Fiat Qubo 1.4 77 Natural Power Actual: Lancia Ypsilon CNG Ecochic Silver: Mercedes-Benz E200 NGT: Opel Zafira Tourer 1.6 CNG Turbo Design Edition: Seat Mii 1.0 68 pk EcoFuel Reference 5-deurs: Skoda Citigo 1.0 CNG Greentech Active 5-deurs: Volkswagen up! 1.0 EcoFuel BMT take up!: Volkswagen Caddy Combi 2.0 EcoFuel Trendline:
€ 28.900,€19.895,€ 12.995,€ 16.895,€ 13.950,€ 51.600,€ 32.845,€ 11.425,€ 11.480,€ 11.920,€ 31.060,-
WEEKBLAD DE DUINKOERIER - WOENSDAG 26 MAART 2014
Dankzij Bosch Car Service kon uw auto de winter gemakkelijk aan. En nu weer samen écht genieten van ijs...
PAGINA 24
27-28-29 maart
Alleen tijdens showdagen € 1.000,EXTRA inruil!*
Occasionshow bij Van Mossel Waalwijk
vanmosselacties.nl
Overzicht openingstijden Donderdag Vrijdag Zaterdag
09 - 18 u 09 - 20 u 09 - 17 u
Van Mossel Volkswagen is gevestigd in Waalwijk. Tevens vindt u ons in Hapert, Oisterwijk, Tilburg, Valkenswaard en Weert. Onderdeel van de
Van Mossel Groep
*Vraag naar de actievoorwaarden in onze showroom.
Volkswagen Polo
De kwaliteit en reputatie van Bosch, toegepast op het onderhoud en de reparatie van alle automerken met behoud van uw fabrieksgarantie. www.boschcarservice.nl
Autobedrijf Jan Wellens
Belgiëstraat 6A, 5171 PN Kaatsheuvel, T. 0416-54 01 50 info@autobedrijfjanwellens.nl www.boschcarservicekaatsheuvel.nl
Wij doen alles voor uw auto
Uiterlijk is het inderdaad een facelift en niet eens een heel grote. Onderhuids is de Polo zo ingrijpend aangepast, dat je bijna kunt spreken van een ‘nieuwe lancering’. Om te beginnen is er een hele reeks nieuw motoren. Nou ja, nieuw voor dit model, want de 1,0 liter driecilinders met 44 kW/60 pk en 55 kW/75 pk kennen we al uit de Up! Daar komen nog TSI-uitvoeringen bij met 66 kW/90 pk en 81 kW/110 pk op basis van hetzelfde motorblok. Daarmee vervalt bijvoorbeeld de 1.2 TSI.
Er komt ook een nieuwe driecilinder 1,4 TDI met 55 kW/75 pk (BlueMotion, 14% bijtelling), 66 kW/90 pk en 77 kW/105 pk. De Polo krijgt ook heel het elektrische systeem van de grotere modellen (Golf, bijvoorbeeld), met alle daaraan gekoppelde mogelijkheden. De nieuwe Polo’s worden in mei verwacht.
DE NIEUWE GENERATIE NISSAN QASHQAI NU IN DE SHOWROOM!
ONTDEK DE ULTIEME CROSSOVER Krachtig. Voorzien van de meest innovatieve technologie en gemaakt om u te verbluffen. Dat is de nieuwe generatie Nissan QASHQAI. v.a.
20% bijtelling Havenweg 21
5145 NJ Waalwijk
Tel. (0416) 344 075
www.degraaff-autobedrijven.nl
*Consumentenadviesprijs Nissan QASHQAI 1.2L DIG-T (85 kW/115 pk) Visia v.a. € 23.150,- (o.b.v. de meest recente prijslijst, incl. BTW en BPM, excl. recyclingbijdrage à € 45,- en kosten rijklaar maken). Vanaf leaseprijs gebaseerd op Nissan QASHQAI 1.2L DIG-T (85 kW/115 pk) Visia o.b.v. 48 maanden/15.000 km per jaar full operational lease via Nissan Business Finance, incl. verzekering excl. BTW, brandstof en vervangend vervoer. Afbeeldingen kunnen afwijken van standaarduitvoering. QASHQAI-gamma: 3,8-5,8 l/100 km, resp. 26,3-17,2 km/ltr. CO2-uitstoot variërend van 99 gr/km tot 129 gr/km. Alle wijzigingen voorbehouden aan Nissan Nederland.
WEEKBLAD DE DUINKOERIER - WOENSDAG 26 MAART 2014
PAGINA 25
Tekst: Bart van den Acker Door een knap lijnenspel lijkt de Qashqai compacter dan hij in werkelijkheid is. Uiterlijk is het een zeer geslaagd ontwerp.
Nissan Qashqai VANAF: € 23.150,-
Met twee miljoen verkochte exemplaren in nauwelijks zeven jaar tijd is de vorige Nissan Qashqai wereldwijd een flink verkoop succes geworden. Dat verdient navolging. Zie hier, de nieuwe Qashqai, volledig nieuw ontwikkeld, in alle opzichten net even beter en fraaier, maar de gedachte is hetzelfde gebleven. De Qashqai is een ruime ‘crossover’, met het van Nissan bekende zeer hoogwaardige kwaliteitsniveau, voor de prijs van een normale vijfdeurs hatchback. Grote kans dat dit opnieuw een flink succes gaat worden.
CARROSSERIE: Strak en modern Het nieuwe model is iets langer en breder, maar ook lager dan zijn voorganger. Daarmee volgt Nissan een trend die ik overal in de autowereld zie. De vormgeving is compleet nieuw en anders, deze is veel meer ‘uitgesproken’ dan de vorige Qashqai. Het knappe is dat de strakke en naar mijn mening zeer geslaagde vormgeving van de Qashqai lijkt te verhullen hoe groot de auto werkelijk is. Simpel gezegd: hij lijkt kleiner. Ik reed een zeer complete Tekna-uitvoering (in de Visiabasis kom je al niks echt te kort) die een hoop extra voorzieningen heeft.
CONCLUSIE De nieuwe Nissan Qashqai heeft alles in zich om net zo’n ‘qashkraker’ te worden als zijn voorganger. Hij ziet er stoer uit en hij is vooral ruim en comfortabel. Daarbij kunnen we over de kwaliteit van Nissan alleen maar loftrompetten laten horen. Dat biedt de Qashqai allemaal voor een prijsniveau dat zéér aanvaardbaar is.
Eentje daarvan is een camerasysteem dat 360 graden om de auto heen kijkt bij inparkeren. Het wordt geactiveerd door de parkeersensoren en dan lijkt het wel alsof er een drone boven de Qashqai zweeft. Ik moest wel even wennen aan het opzij raar vertekende beeld, maar het werkt perfect. Nissan noemt een heel pakket veiligheids- en assistentiesystemen ‘Safety Shield’. Daarbij zitten bijvoorbeeld ook dode hoek-waarschuwing en een seintje als je de rijbaan verlaat zonder richting aan te geven. Prachtig, maar niet alles werkt perfect. Zo kreeg ik soms een waarschuwing voor een frontale botsing, terwijl er niets aan de hand was. De Qashqai vond ook dat ik moe was en toe aan koffie, maar in werkelijkheid slingerde ik een beetje als gevolg van een straffe zijwind, waarvoor hij trouwens door z’n hoge bouw wel wat gevoelig is.
INTERIEUR: Volop zitruimte Kenmerk van de Qashqai is zijn zeer ruime interieur. Logisch, daarvoor koop je een crossover. Op de achterbank kunnen twee volwassenen prima zitten en de bank zit ook best comfortabel. Nissan heeft ervoor gekozen de achterbank vast, dus niet verschuifbaar te maken. Dat vind ik jammer, want met kinderen op de achterbank zou zo de bagageruimte vergroot kunnen worden. Met een minimuminhoud van 439 liter is die vergeleken met een normale hatchback wel ruim, maar voor een crossover vind ik het wat magertjes. De tweedelige rugleuning van de achterbank kan uiteraard plat en vormt net nèt geen volledig vlakke laadvloer. De bodemplaat van de bagageruimte bestaat uit twee delen, die gemakkelijk uitgenomen kunnen wor-
den, waarmee de maximale hoogte van die ruimte kan worden bereikt. De voorstoelen zitten voortreffelijk en uiteraard is de zitpositie ook in de laagste stand relatief hoog: dat hoort bij het soort auto. Het dashboard is door de rijke uitrusting nogal ‘vol’, maar goed overzichtelijk en alles werkt zoals je verwacht. Nou, op één detail na dan. De cruise control moet telkens als de motor uit is geweest opnieuw geactiveerd worden. De Qashqai verdient wel een extra compliment voor de fraaie materialen en de perfecte passing en afwerking van het hele dashboard. Dat geeft ‘m terecht de uitstraling van een kwaliteitsproduct.
TECHNIEK: Liever iets sterkers Het leveringsprogramma van de Qashqai is nog niet compleet. Momenteel zijn er maar twee dieselmotoren en slechts één benzinemotor beschikbaar. Ik reed met die laatste, een compleet nieuwe 1,2 liter turbo. Dat is een mooi staaltje motortechniek, met relatief veel vermogen en trekkracht, maar toch vind ik ‘m in de Qashqai een beetje ondermaats. Hij is wel mooi stil en soepel, maar als ik bijvoorbeeld nadat die passerende vrachtwagen naar rechts is gegaan even van 80 terug wil naar 120 km/u, dan komt hij echt te kort. OK, ik kan een keer of wat terugschakelen met de overigens erg fijn schakelende zesbak, dat helpt, maar het feit blijft dat die motor zwaar wordt belast en het gaat gewoon traag. Het jammere is dat ook in het brandstofverbruik blijkt dat die motor er zo hard voor moet werken. Ik reed 1 op 12,9 en dat is geen slechts score, maar een sterkere motor met een zelfde moderne constructie
TEST
Maar ook van binnen is de Qashqai fraai. De bediening laat niets te wensen over, pas in het donker komen de mooie lijntjes ‘sfeerverlichting’ tevoorschijn.
scoort beter. Hoe toevallig, die motor, een 1,6 turbo, staat voor de Qashqai nog op de planning, die komt later dit jaar. Volgend jaar verschijnt ook een plug-in hybrid, voor de lage bijtellingsjagers. Gelukkig is er meer moois over de Qashqai te melden. Zo vind ik de afstemming van vering en schokdemping erg prettig, heel comfortabel. De elektrisch bekrachtigde besturing werkt mooi nauwkeurig en zonder de vreemde reacties of doodsheid die ik vaak bij andere merken zie. De koppeling komt ook mooi soepel in aangrijping. Er is overigens ook een CVTautomaat voor de Qashqai voorzien, die is er voorlopig alleen in de sterkste diesel, maar die verwacht ik ook wel in de 1,6 turbo. Prijslijst belangrijkste versies: Nissan Qashqai 1.2 DIG-T Visia: € 23.150 Nissan Qashqai 1.2 DIG-T Acenta: € 25.050 Nissan Qashqai 1.2 DIG-T Connect Edition: € 26.580 Nissan Qashqai 1.2 DIG-T Tekna: € 29.100 Nissan Qashqai 1.5 dCi Visia: € 26.150 Nissan Qashqai 1.5 dCi Acenta: € 28.050 Nissan Qashqai 1.6 dCi Acenta:€ 30.450 Nissan Qashqai 1.6 dCi Tekna: € 34.500 Nissan Qashqai 1.6 dCi 4WD Acenta: € 33.450 * = testauto Beknopte technische gegevens testauto: Rijklaar gewicht: 1.250 kg, Motor: 1,2 liter turbo, viercilinder, benzinemotor, 83 kW/115 pk, Gemiddeld brandstofverbruik tijdens de test: 1 op 12,9, CO2-uitstoot in g/km: 129, Energielabel: B
De nieuwe Qashqai is een stoere verschijning en heeft bijvoorbeeld ook een heel andere uitstraling dan zijn succesvolle voorganger.
WEEKBLAD DE DUINKOERIER - WOENSDAG 26 MAART 2014
PAGINA 26
WEEKBLAD DE DUINKOERIER - WOENSDAG 26 MAART 2014
Opel ADAM Rocks
Volkswagen Golf Sportsvan & GTE We wachten al een tijdje op de Volkswagen Golf Sportsvan, de opvolger van de Golf Plus. Hij komt definitief in juni. Volkswagen is nog lang niet klaar met variëren op de Golf, want we krijgen ook nog een GTE. Dat is feitelijk een GTI, maar dan een plug-in hybrid, met naast de 1.4 TSI benzinemotor (110 kW/150 pk) een elektromotor van 75 kW. Volgens de (achterhaalde) officiële metingen zal die een CO2–uitstoot krijgen van slechts 35 g/km, wat neerkomt op slechts 7% bijtelling. De vanafprijs blijft ruim onder de veertig mille en hij komt in de zomer. Daarvóór, in mei, verschijnt nog de volledig elektrische Golf met 85 kW/115 pk en 190 kilometer rijbereik.
DE GROOT
HEUSDEN 1964 2014
PAGINA 27
Mini Clubman De nieuwe Mini is gearriveerd, de derde generatie. In eerste instantie gaat het dan alleen om de normale driedeurs en dus kunnen we erop rekenen dat alle varianten binnen afzienbare tijd ook een ingrijpend vernieuwde versie krijgen. Dat zal als eerste wel de Clubman zijn, die vanwege de dubbele achterdeuren als zesdeurs kan worden aangeduid. De nieuwe Clubman is duidelijk ook een stuk groter dan zijn voorganger (26 centimeter langer en 17 breder!) en belooft ook meer interieurruimte. Meer gedetailleerde informatie volgt later. Officieel is dit nog een ‘Concept’, maar los van misschien enkele details is dit ‘m gewoon. Ik verwacht ‘m ruim voor het einde van het jaar.
Logisch, Opel gaat variëren op de compacte ADAM. Komende zomer verwachten we deze ‘Rocks’, met een heel stoer uiterlijk en een groot open vouwdak. Behalve deze extra uitvoering is de compleet nieuwe 1,0 liter driecilinder belangrijk, die in alle ADAM-versies verschijnt. Er komen twee varianten, met 66 kW/90 pk en 85 kW/115 pk, beide gecombineerd met een nieuw ontwikkelde zesversnellingsbak. De officiële cijfers staan nog niet vast, maar deze aandrijflijn belooft een duidelijk lager verbruik en een ongeveer 20 gram lagere CO2-uitstoot. Da’s mooi, want dat heeft ook rechtstreeks invloed op de catalogusprijs.
Ford Tourneo Courier
Dit compacte ruimtewonder van Ford is al eerder aangekondigd, maar hij verschijnt pas tegen het einde van de zomer. Er komt maar één uitvoering, met één motorisering. Dat is de driecilinder 1,0 liter benzinemotor met 74 kW/100 pk in de uitvoering Titanium. De vanafprijs staat wel al vast: € 20.995.
PEUGEOT DE GROOT - HEUSDEN
MOTION & EMOTION
Autobedrijf de Groot is een echt familiebedrijf dat persoonlijke benadering en klantvriendelijkheid erg
Steenweg 1
belangrijk vindt. Al 50 jaar hebben wij ervaring in de autobranche waarvan sinds 1983 met succes wordt
0416-661165
samengewerkt met Peugeot. Uniek is dat wij 3 Peugeot Technisch Specialisten in dienst hebben, met elk
www.degroot.peugeot.nl
meer dan 25 jaar ervaring. Wij hanteren ruime openingstijden, dagelijks van 8.00 tot 21.00 uur en op zaterdag van 9.00 tot 17.00 uur.
WEEKBLAD DE DUINKOERIER - WOENSDAG 26 MAART 2014
In de komende maanden staat ons weer veel nieuws te wachten op autogebied. Opvallend is het grote aantal nieuwkomers in de kleinste klasse, waar zich tegenwoordig een belangrijk deel van de autoverkoop afspeelt. Maar er is meer, in alle soorten en maten. Toe aan een nieuwe auto? Bekijk eerst deze pagina’s, om zeker te weten dat je de juiste keuzes maakt. Dit is een overzicht van de belangrijkste nieuwe modellen voor dit jaar, voor zover nu bekend. In enkele gevallen is het nog niet meer dan een aankondiging, maar andere staan al snel in de showroom.
Toyota Aygo, Citroën C1, Peugeot 108
Na negen jaar is dit supertrio uit de allerkleinste klasse aan vervanging toe. Het bijzonder is daarbij dat de drie merken wel gezamenlijk de ontwikkeling en productie doen, maar nog meer dan voorheen hun eigen weg gaan. Dat spreekt voorlopig het meest uit de styling. De voorruit en voorportieren zijn identiek, maar voor de rest is al het uitwendige plaat-
PAGINA 28
werk anders. Daardoor ziet het drietal er heel verschillend uit. De 108, opvolger dus van de 107, vind ik heel geslaagd omdat zo’n echt ‘Peugeootje’ is, hij past heel goed in de lijn van de andere modellen. De Citroën C1 is lekker eigenwijs, dat hoort ook zo. Toyota vaart met de nieuwe Aygo een heel eigen koers. De scherpe stilering omdat een aantal vlakken die naar smaak in kleur zijn uit te voeren, er komen dan door-en-door gekleurde kunststofpanelen in, waardoor eindeloze kleurcombinaties mogelijk zijn. De afmetingen van het drietal zijn vrijwel identiek met het vorige model. Ze zijn er ook weer als drie- en vijfdeurs, al legt Toyota het accent sterk op de vijfdeurs. Alle drie de merken bieden ook een stoffen vouwdak, dat is geen nieuwe ontwikkeling, maar wel een mogelijkheid die we al lang niet meer zagen. Toyota kiest er ook voor de Aygo bij ons alleen te leveren met de bekende 0,9 liter driecilinder (50 kW/68 pk), een iets gemoderniseerde versie van de vorige motor. De Citroën en de Peugeot hebben die ook, maar tevens ook een 1,2 liter driecilinder ‘uit eigen huis’ (60 kW/82 pk). Door het lage gewicht (rond 850 kg) en de banden met een lage rolweerstand bereiken alle drie een lager brandstofverbruik en door de lagere CO2-uitstoot een scherpe catalogusprijs. De nieuwe Citroën C1 komt in juni en is dan leverbaar vanaf € 9.490. De Peugeot 108 is er medio juni, vanaf € 9.690. De nieuwe Toyota Aygo komt een maand later, de prijzen daarvan zijn nog niet bekend.
BMW 2-serie Active Tourer Voor wie thuis is in het merk BMW, is de 2-serie Active Tourer op z’n minst een revolutie. Dit wordt de eerste auto die ook het wit-blauwe merk mocht dragen met voorwielaandrijving. Valt BMW van z’n geloof of misschien zelfs z’n voetstuk, of is dit juist een briljante zet en maakt het de kopers van déze BMW niks uit dat hij geen achterwielaandrijving heeft. De tijd gaat het leren. De compacte Active Tourer biedt opvallend veel interieurruimte en een relatief hoge zit en meet zich vooral met bijvoorbeeld de Mercedes-Benz B-klasse. Het interieur is ook enigszins variabel in te delen, door een verschuifbare achterbank, met een verstelbare rugleuning, die ook is om te klappen als je achter de auto staat. Een elektrisch te openen achterklep, ook door met de voet onder de bumper te bewegen, behoort tot de mogelijkheden. In eerste instantie komen er twee benzinemotoren en een diesel, compleet nieuwe ontwikkelingen. De eerste indruk van de Active Tourer is heel positief. BMW heeft nog nooit een dergelijke auto gemaakt, maar toch is het in vormgeving en uitvoering direct helemaal een BMW. Dat is knap. Uiteraard zijn we razend nieuwsgierig naar hoe de auto rijdt, maar hij komt pas in de herfst.
Renault Twingo
De nieuwe Twingo laat nog tot September op zich wachten, maar dit belooft een buitengewoon slim gebouwde auto te worden. Hij is tien centimeter korter dan de vorige Twingo en tegelijk van binnen 22 centimeter langer. Daarmee is hij zelfs ‘Billyproof’, als verwijzing naar het bekende Zweedse woonwarenhuis. Dit is mogelijk gemaakt doordat de motor gekanteld achterin ligt, onder de bagageruimte. Naar verhouding zit het interieur dus verder naar voren, in het korte neusje zit alleen nog de radiateur, de nodige vulopeningen en natuurlijk de kreukelzone. De prijzen en exacte verdere specificaties zijn nog niet bekend, maar de Twingo is een nieuwkomer om naar uit te kijken… en met de aanschaf van een compacte auto nog heel even te wachten!
WEEKBLAD DE DUINKOERIER - WOENSDAG 26 MAART 2014
PAGINA 29
TEST
Tekst: Bart van den Acker
Grote kans dat de Seat Leon ST binnenkort een bekende verschijning wordt binnen het zakelijke verkeer. Niet alleen door z’n fraaie, strakke vormgeving, maar ook omdat er twee uitvoeringen zijn met maar 14% bijtelling.
Stapsgewijs bouwt Seat de modellijn Leon verder uit. We kennen ‘m al als drie- en vijfdeurs hatchback, nu is het de beurt aan de stationwagen, aangeduid als ST. Dit is een interessante nieuwkomer, vooral ook voor de Nederlandse (zakelijke) markt. Seat levert de ST volgens de prijslijst in liefst 39 uitvoeringen, maar daarvan zijn er twee die vallen in de categorie ‘14% bijtelling’. Voor wie zakelijk auto rijdt en die ook privé gebruikt, is dit een zeer interessante aanbieding, met weinig concurrentie. Niets ten nadele van die 37 andere Leon ST’s, maar die twee, met de 1,6 liter TDI in de uitvoeringen Reference en Style zullen het grootste deel van de verkoop voor hun rekening nemen.
CARROSSERIE: Strak en tijdloos In enkele jaren tijd heeft Seat een heel geslaagde eigen stijl ontwikkeld. Strakke, scherpe lijnen, goede proporties en wat ik heel goed vind, vooral niet te véél lijnen en versieringen. Zo maakt Seat de modellen relatief tijdloos (denk maar aan de vorige Leon!), waardoor je niet snel in ‘een oud model’ rijdt en op termijn is dat weer goed voor de restwaarde. Het is duidelijk dat de ST, hoewel later geintroduceerd, tegelijk met de andere Leons is ontworpen. Dat wordt bewezen doordat hij er uitziet als een eenheid en niet als een hatchback met een dakkapel. Het geslaagde uiterlijk van de Leon ST is beslist een bijkomende aankoopargument, al gaat het de stationcarkoper op de eerste plaats om de praktische eigenschappen.
Seat Leon ST VANAF: € 21.800,-
Het dashboard van de ST is uiteraard identiek aan dat van de hatchbacks. Overzichtelijk, vrijwel alles is logisch geplaatst. Wat ontbreekt is een controlelampje voor de verlichting, het grote display zit alleen in de duurste versies.
van de rugleuning zijn ook te ontgrendelen als je achter de auto staat, via hefboompjes in de flanken van de bagageruimte. Dat zien we steeds meer, maar handig is het zeker. Als je met de afstandsbediening de auto ontgrendelt, blijken de achterportieren daarin niet mee te gaan. Dat is niet handig als er bijvoorbeeld na het starten nog iemand achterin wil stappen, een onnodige extra handeling. Nog zoiets geks: als de rolhoes in de bagageruimte niet is uitgerold, reflecteert de metalen rand van de vloer in de achterruit en dat geeft weer een vreemde aanblik in de binnenspiegel. Dus: uitrollen, die
hoes. Het dashboard is identiek aan dat in de andere Leons. Alles zit op logische plekken, de bediening levert nergens echt vraagtekens op. De tellers zijn mooi duidelijk, maar ook hier heb ik een kleine opmerking. De verlichting is weliswaar automatisch in te schakelen, maar of die brandt of niet, is op het dashboard niet te zien. Een controlelampje was fijn geweest. Het geheel is wel wat erg somber-zwart en de materiaalkeuze is niet op het allerhoogste niveau, maar goed, dat mag je in deze klasse ook niet helemaal verwachten.
TECHNIEK: Liever de 1.6 TDI Ik reed de Leon ST in de allerduurste uitvoering, de FR met de sterkste 2,0 liter diesel. Het is niet eenvoudig om op basis van deze, in de praktijk waarschijnlijk weinig verkochte versie, een oordeel te vellen over de Leons die wel veel verkocht gaan worden. Zoals zo vaak is de duurste niet per se de fijnste. De FR-uitvoering is knap stug geveerd. Dat is prima voor een echt scheurijzer, maar in een gezinsauto is dit niet fijn. Die zuinige en veel goedkopere uitvoeringen zijn veel
INTERIEUR: Echt lekker ruim Nou, die zijn ook dik voor elkaar. Een jaar geleden was ik al heel tevreden met de vijfdeurs Leon, deze is in het interieur uiteraard even ruim. Ik kan prima ‘achter mezelf zitten’. De bagageruimte is natuurlijk van belang en die is met minimaal 587 liter ook echt gróót voor een stationcar van dit formaat. De achterbank kan in ongelijke delen worden omgeklapt en dan is de laadvloer vrijwel vlak. De delen
Van achteren mag de Leon ST er ook zijn. Mooie, scherpe lijnen en hij is vooral niet ‘overdesigned’ zoals veel moderne auto’s. Pracht van een stationcar!
prettiger geveerd, dat moeten heel fijne gebruiksauto’s zijn, met toch ook uitstekende rijeigenschappen. De FR verdient wel een compliment voor die heerlijke voorstoelen, maar ik weet dat ook de normale stoelen beslist niet verkeerd zijn. Ik ben er van overtuigd dat de 81 kW/110 pk diesel, die met 14% bijtelling, voor het overgrote deel van de kopers krachtig en soepel genoeg is. Het is knap dat ze nu al 135 kW/184 pk uit een 2,0 liter dieseltje halen, maar wat moet ik er mee? Feit is dat die dikke diesel in de dagelijkse praktijk maar heel minimaal wordt belast en dan toch nog aan een heel acceptabel verbruik komt. Ik reed ruim 1 op 16, met de 1,6 TDI verwacht ik dicht in de buurt van 1 op 20 uit te komen. Prijslijst belangrijkste versies: TSeat Leon ST 1.2 Reference: € 21.800 Seat Leon ST 1.4 Style: € 25.350 Seat Leon ST 1.8 TSI FR: € 29.950 Seat Leon ST 1.6 TDI (81 kW) Reference Ecomotive: € 25.850 Seat Leon ST 2.0 TDI (110 kW) Style: € 29.650 * Seat Leon ST 2.0 TDI (135 kW) FR: € 32.950 * = testauto Beknopte technische gegevens testauto: Rijklaar gewicht: 1.315 kg; Motor: 2,0 liter, viercilinder, turbodieselmotor, 135 kW/184 pk; Gemiddeld brandstofverbruik tijdens de test: 1 op 16,1; CO2-uitstoot in g/km: 112; Energielabel: C
CONCLUSIE Met de Leon ST heeft Seat een heel sterk nieuw wapen in de strijd om de kopersgunst. Het is een mooie en ruime gezinsauto met in de normale uitvoeringen een prima prijskaartje. Dat geldt des te meer voor wie ‘een auto van de baas’ mag rijden. Dan is die 14% bijtelling van de fijne 1.6 TDI een doorslaggevend aankoopargument. Momenteel is dit bij maar heel weinig merken te vinden. Ik denk dat de ST straks nog meer verkocht gaat worden dan de normale 3- en 5-deurs Leons!
WEEKBLAD DE DUINKOERIER - WOENSDAG 26 MAART 2014
PAGINA 30
“Slim Ingekocht, “Slim Ingekocht, dus extra voordeel!” “Slim Ingekocht, dus extra voordeel!” dus extra voordeel!” Kom nú naar de Ford dealer en profiteer tijdelijk van verrassend veel voorraad voordeel op de Ford Fiesta. Want voor de snelle beslisser hebben we een gelimiteerd aantal modellen op voorraad. Direct leverbaar, dus snel rijden! Kom nú naar de Ford dealer en profiteer tijdelijk van verrassend veel voorraad voordeel op de Ford Fiesta. Want voor de snelle beslisser hebben we een gelimiteerd aantal modellen op voorraad. Direct leverbaar, dus snel rijden! Kom nú naar de Ford dealer en profiteer tijdelijk van verrassend veel voorraad voordeel op de Ford Fiesta. Want voor de snelle beslisser hebben we een gelimiteerd aantal modellen op voorraad. Direct leverbaar, dus snel rijden!
De stijlvolle Ford Fiesta
13.645,1.000,Normaal 13.645,Nu vanaf De stijlvolle Ford Fiesta Inruilpremie 1.000,Normaal 1 jaar gratis Nu vanaf 129,-13.645,autoInruilpremie verzekering 1.000,Normaal
De stijlvolle Ford Fiesta Inruilpremie
12.645,12.645,Vanaf slechts
p.mnd. met Ford Options
Nu vanaf
12.645,129,-
1 jaar gratis autoverzekering
129,-
1 jaar gratis autoverzekering
Vanaf slechts
p.mnd. met Ford Options
Vanaf slechts
p.mnd. met Ford Options
Ook verkrijgbaar met:
14% bijtelling Ook verkrijgbaar met:
Alle bedragen in euro’s. Prijzen zijn incl. BTW/BPM, excl. kosten rijklaar maken en verwijderingsbijdrage, tenzij anders aangegeven. Wijzigingen voorbehouden. Zie voor kosten en verkoopvoorwaarden ford.nl. Afgebeelde auto kan afwijken van standaardspecificaties. Gemiddeld brandstofverbruik en CO2-uitstoot: km/liter: 14,3-30,3; liter/100 km: 3,3-7,2; CO2 g/km: 85-138.
14% bijtelling
Ook verkrijgbaar met:
Alle bedragen in euro’s. Prijzen zijn incl. BTW/BPM, excl. kosten rijklaar maken en verwijderingsbijdrage, tenzij anders aangegeven. Wijzigingen voorbehouden. Zie voor kosten en verkoopvoorwaarden ford.nl. Afgebeelde auto kan afwijken van standaardspecificaties. Gemiddeld brandstofverbruik en CO2-uitstoot: km/liter: 14,3-30,3; liter/100 km: 3,3-7,2; CO2 g/km: 85-138.
14% bijtelling
Alle bedragen in euro’s. Prijzen zijn incl. BTW/BPM, excl. kosten rijklaar maken en verwijderingsbijdrage, tenzij anders aangegeven. Wijzigingen voorbehouden. Zie voor kosten en verkoopvoorwaarden ford.nl. Afgebeelde auto kan afwijken van standaardspecificaties. Gemiddeld brandstofverbruik en CO2-uitstoot: km/liter: 14,3-30,3; liter/100 km: 3,3-7,2; CO2 g/km: 85-138.
Kenmerken Options-aanbieding: Contante AanTotaal Vaste debet Jaarlijks Duur Termijn- SlotTotaal te prijs betaling kredietbedrag rentevoet kostenpercentage overeenkomst bedrag termijn betalen bedrag 13.645,- 5.055,8.590,8,9% 8,9% 25 mnd. 129,- p.mnd. 6.871,9.967,De Europese Standaardinformatie is verkrijgbaar via FCE Bank en wordt voorafgaand aan de totstandkoming van de overeenkomst verstrekt. Kenmerken Options-aanbieding: Contante AanTotaal Vaste debet Jaarlijks Duur Termijn- SlotTotaal te prijs betaling kredietbedrag rentevoet kostenpercentage overeenkomst bedrag termijn betalen bedrag 13.645,- 5.055,8.590,8,9% 8,9% 25 mnd. 129,- p.mnd. 6.871,9.967,De Europese Standaardinformatie is verkrijgbaar via FCE Bank en wordt voorafgaand aan de totstandkoming van de overeenkomst verstrekt. Kenmerken Options-aanbieding: Contante AanTotaal Vaste debet Jaarlijks Duur Termijn- SlotTotaal te prijs betaling kredietbedrag rentevoet kostenpercentage overeenkomst bedrag termijn betalen bedrag 13.645,- 5.055,8.590,8,9% 8,9% 25 mnd. 129,- p.mnd. 6.871,9.967,De Europese Standaardinformatie is verkrijgbaar via FCE Bank en wordt voorafgaand aan de totstandkoming van de overeenkomst verstrekt.