GRATIS!
januari & februari 2019
rot terdamse
CULTUUR krant
DOE MEE!
Foto & verha platform
len NIEUW
JAARS CONC ERT De Be zetting Speelt in de Pelgrim svade rkerk 15 jan uari
KUNST • LEZEN • FILM • CHINA • HISTORIE • DANS • WERK • MUZIEK • duurzaamheid
DITIE E E Z E D IN he City
t • Art in geren mse jon ? a ’d R n a n Films v t ooste : uit he a eus g D o Y • omo H n e s n ans • Sapie inese d h C ’s n Yu • Shen nst op straat • Ku Wins • Mail & ls • Puzze
rotterdams e CULTUUR krant Uitgeverij 11
VEELZIJDIG & INFORMATIEF
2
r ot t er da m s e CULTUUR krant
FILM
‘Ieder kind is een kunstenaar’ ~ Pablo Picasso (1881 - 1973)
MIJN ROTTERDAM ART IN THE CITY organiseert evenementen voor en met jongeren op het gebied van kunst en cultuur in Rotterdam. Op 2 december toonden achttien Rotterdamse jongeren tijdens de eerste Art in the City contest hun films van één minuut met thema Mijn Rotterdam op het grote doek in WORM. Een deskundige jury van Rotterdamse regisseurs en filmmakers - Shariff Nassr, Hesdy Lonwijk en Rasheida Adrianus - gaf feedback op de filmpjes en koos de nummers één, twee en drie. Nummer één werd de 15-jarige Lazlo Cordua met een spectaculair filmpje dat goed in elkaar zat en een spannend beeld gaf van Zijn Rotterdam.
WWW.ARTINTHECITY.NL
De filmpjes zijn te zien op de website van Art in the City en op Instagram @artinthecity010
Deelnemers Art in the City korte film contest
Winnaar Lazlo (15 jaar)
Nummer twee - Brandon (12 jaar ) Vertegenwoordigd door zijn moeder
Shariff en Chayenne (18 jaar)
Larissa (18 jaar)
ROFFA FILM CLUB Speciaal voor startende filmmakers is er in Rotterdam de ROFFA FILM CLUB, een maandelijkse filmavond waar filmmakers hun vrije werk laten zien en bespreken met collega-filmmakers. Initiatiefnemers van deze filmclub zijn Sanjay Singh en Ahmed Hammadi, beide 26 jaar. Sanjay en Ahmed studeerden Internationaal Media en Entertainment aan
Nummer drie - Isaak (13 jaar)
Nimo (18 jaar)
© Fotocredits Ellen de Monchy
Honorable Mention - Thomas en Laura (8 jaar) Revellzproductions
Lorenny (16 jaar)
Avond voor startende filmmakers in WORM de NHTV in Breda. Ze organiseren de filmclub in hun vrije tijd. Ahmed: ‘We zijn de ROFFA FILM CLUB gestart om onszelf en anderen te stimuleren vrij werk te blijven maken. Wij geloven dat je het meeste leert en vooruit komt in wat je écht wil maken door zoveel mogelijk te doen, en over je werk te praten met anderen.’ Sanjay: ‘Iedere filmmaker is welkom, ook tieners. En je film hoeft niet perfect of zelfs
goed te zijn. Onze filmavond is bedoeld voor iedereen: een veilige plek om je werk te laten zien, ongeacht de kwaliteit. Je kunt namelijk alleen beter worden door het zoveel mogelijk te doen!’
ROFFA FILM CLUB Locatie: WORM - worm.org Aanvang: 20.00 uur Data: 22 januari, 26 februari, 26 maart
Ahmed
Sanjay
HISTORIE
YOGA Uit het oosten. Of toch niet?
BOEKJES Erasmus
Verrassend onderzoek naar de herkomst van yoga, laat zien dat yogaoefeningen lang niet zo oud zijn als vaak gedacht wordt. Mark Singleton ontdekte dat de meeste yogahoudingen krap honderd jaar oud zijn en gebaseerd op Europese gymnastiekoefeningen. Dr Mark Singleton doet al jarenlang onderzoek
stellen lange tijd rustig, comfortabel en onge-
naar de geschiedenis van yoga en publiceert ar-
stoord in meditatie te zitten. Andere stappen
tikelen en boeken over het onderwerp. Tijdens
gaan over moraliteit (geweldloosheid is een
zijn research stuitte hij op een instructieboek
belangrijke pijler), ademcontrole, concentratie
van de Deense gymnast Niels Bukh (1880-1950)
en uiteindelijk samadhie (bevrijding). In de Yoga
met oefeningen die hem sterk deden denken
Sutra’s staat niets over staande of bewegende
aan de oefeningen uit zijn eigen yogales. Zo be-
lichaamshoudingen.
gon een kritisch onderzoek naar de herkomst van yogaoefeningen.
Vivekananda & Yogananda In de 19e eeuw kunnen we grofweg twee soor-
Eeuwenoude traditie
ten yogi’s onderscheiden in India. Aan de ene
Het gangbare idee over yogaoefeningen is dat
kant de yogi-saddhu’s; asceten of outcasts die
ze horen bij een eeuwenoude hindoeïstische
leefden aan de rand van de samenleving. Ze
spirituele traditie. Volgens dit verhaal begon
verdienden hun geld met bedelen en bizarre
het allemaal met de Veda’s. Dit zijn de oudste
fysieke kunsten vertonen, zoals dagen op één
geschriften van het hindoeïsme van ongeveer
been staan, of wekenlang een arm omhoog
1500 v.Chr., geschreven in het Sanskriet. Maar
houden. Daarnaast waren er de intellectuele
gaan we op zoek naar het woord ‘yoga’ in deze
yogi’s, die zich bezig hielden met filosofie, on-
teksten, dan wordt het slechts enkele keren
sterfelijkheid en éénwording met God. Swami
genoemd en dan in de letterlijke betekenis van
Vivekananda (1863 - 1902) en Paramahansa
‘juk’ / ‘samenvoegen’ van het ene met het an-
Yogananda (1893 - 1952) bijvoorbeeld. Zij wor-
dere, zonder concreet bewijs van een diepere,
den gezien als de eerste Indiërs die yoga in-
symbolische, betekenis. Yoga als het beoefe-
troduceerden in het westen. Hatha, de fysieke
nen van houdingen komt niet voor in de Veda’s.
kant van yoga, speelde slechts een bijrol in hun
3
r ot t er da m s e CULTUUR krant
Mythe|s (mv.) : verhaal dat veel mensen kennen, maar dat niet werkelijk is gebeurd
In februari brengt Uitgeverij 11 het boekje Erasmus uit. Dit ansichtkaart-formaat boekje vertelt kort en bondig wie Erasmus was, waar hij voor stond en waar je hem vandaag de dag nog tegenkomt in de stad. Het boekje is in het Engels en Nederlands en wordt exclusief verkocht door dakloze Rotterdammers. De totale opbrengst is voor de verkopers. We maken dit boekje met steun van de G.Ph.Verhagen-Stichting. Damesgymnastiek van Molly Bagot Stack (1883 - 1935)
‘Hatha is useful, and produces spectacular physical results, but this branch of yoga is little used by yogis bent on spiritual liberation.’ ~ Yogananda in Autobiography of a yogi
Ben of ken jij iemand die dit boekje wil verkopen? Mail ons op info@goedeboekjes.nl
Erasmus 2019
The most famous man of Rotterdam
€2,-
• Facts & Figures • His ideas • Quotes • Erasmus in town
This booklet is exclusively sold by homeless people in Rotterdam. Purchasing this booklet will help them save money to improve their situation. Thank you for your contribution.
gedachtegoed. Centraal stonden ademhalingsRegels voor rituelen
oefeningen, meditatie en spirituele bevrijding.
Wat staat er dan wel in die oude geschriften? In
Bikram Choudry, grondlegger van Bikram Yoga begon zijn carrière als bodybuilder
Bodybuilder K.V. Iyer die de Zonnegroet populariseerde
Restaurantgids 010
grote lijn gaan ze over allerlei manieren om de
Gymnastiek & Bodybuilding
goden gunstig te stemmen en beschrijven ze
Waar komen die fysieke houdingen - het yoga
regels voor opoffering en rituele ceremonies.
van tegenwoordig - dan wél vandaan? Dat
In de Upanishads (300 v.Chr) - een bijsluiter van
brengt ons terug bij Mark Singleton. Zijn onder-
de Veda’s - komen we het woord ‘yoga’ voor
zoek laat zien hoe aan het eind van 19e en het
het eerst tegen. En wel als de God van de dood
begin van 20e eeuw het fysieke lichaam steeds
In het voorjaar komt ook de Restaurantgids weer uit! Een gratis gidsje (zakformaat) waarin restaurants zich presenteren aan de stad. Teksten in Engels en Nederlands. Het gidsje is gratis en wordt verspreid via VVV, Bibliotheek en hotels in de stad.
(Yama) het noemt als manier om vreugde, ver-
belangrijker werd in Europa. Er werden allerlei
Uw restaurant in het gidsje? Opgeven kan tot
driet en de dood te overwinnen. Er wordt een
gymnastieksystemen ontwikkeld zoals de oe-
1 februari via info@goedeboekejs.nl
rechtopzittende lichaamshouding beschreven,
feningen van Molly Bagot Stackin in de UK, die
waarbij de geest onder controle wordt ge-
van Niels Bukh en J.P. Müller in Denenmarken
bracht door de adem in te houden. Ook in de
en die van Pehr Ling in Zweden.
Bhagavad Gita - een mythologisch verhaal uit
De populariteit van gymnastiekoefeningen
200 - 500 v.Chr, wordt yoga genoemd. Hier als
werd door o.a. de Engelse kolonisten en nieu-
drie-voudig pad naar verlichting, oftewel één-
we handelsroutes over de wereld verspreid,
wording met God: Karma (het pad van goed
en bereikte ook India. Tegelijkertijd ontstond
gedrag), Bhakti (het pad van de overgave) en
daar een enorme rage rondom westerse body-
Jnana (het pad van de rede). Lichaamshoudin-
builders zoals Eugen Sandow. Dit verstekte en
gen worden niet genoemd.
beïnvloedde de populariteit van lichaamsoe-
2019
Oefeningenseries van de Deense gymnastiekdocent Niels Bukh (1880 - 1950)
FOOD GUIDE
010
feningen verder. Tegen deze achtergrond van Lichamelijk zuiveren
internationale uitwisseling van ideeën over fit-
Pas veel later, rond de middeleeuwen, komen
ness en gymnastiek, ontstonden de moderne,
we lichaamshoudingen tegen in hindoeïstische
yogaoefeningen zoals we die nu kennen.
hore c gids a
Breakfast Drinks & Cocktails Coffee & Tea Bites Lunch Dinner
teksten*. Vanaf de 17e eeuw zien we rek- en strekoefeningen in de teksten. Maar alleen als
Moderne yoga
voorbereiding op pranayama (ademcontrole)
Wie heeft al die oefeningen van tegenwoordig
en meditatie. Wat betreft het lichaam is er voor-
dan bedacht? Singleton wijst naar Krishnamacha-
al aandacht voor zuivering en het overwinnen
ria (1888 - 1989), een belangrijke innovator op
van lichamelijk verval. Zo wordt aangeraden
het gebied van yoga. Begin jaren dertig van de
de maag te reinigen door stroken doek in te
vorige eeuw vernieuwde hij talloze asanas en be-
slikken en terug te trekken en de neusholtes te
dacht er nieuwe bij. Hij ontwikkelde vooral veel
wassen met zoutoplossing (neti). Middeleeuw-
staande houdingen en vermeldde daar meestal
se yoga lijkt in bijna niets op de moderne yoga
netjes de bron bij, namelijk J.P. Müller. Leuk de-
die we nu beoefenen. Staande, bewegende of
tail in Singletons onderzoek is de herkomst van
asymetrische houdingen komen niet voor.
de bekende Zonnegroet (Surya Namaskar). Hij ontdekt deze dynamische serie van stretch - en
De Yoga Sutras van Patañjali
krachtoefeningen, in een boek voor Indiase wor-
Elke moderne yogastudent leert over Patan-
stelaars uit 1896. Pas later, in de loop van de 20e
jali, een schriftgeleerde en filosoof die waar-
eeuw werd de serie opgenomen als onderdel van
schijnlijk leefde rond 400 n.Chr. Hij onderzocht
hatha yoga.
oude teksten en stelde 196 coupletten op, die
In de 20e eeuw ontstonden allerlei nieuwe vor-
de basis vormen van de filosofie van yoga. In
men van fysieke yoga zoals Ashtanga yoga, Iy-
deze Yoga Sutra (lett: yoga uitspraken) beschrijft
engar yoga (leerling van Krishnamacharia) en
hij acht stappen om de geest te kalmeren en
Bikram yoga. De afgelopen decennia zette deze
bevrijding te bereiken. Eén van de stappen is
trend door in het westen met de ontwikkeling
āsana (houdingen), voornamelijk zithoudingen,
van nieuwe yogavormen zoals kinderyoga, mind-
die worden beoefend om de yogi in staat te
fulnessyoga, anasarayoga, acroyoga enzovoort.
Oefeningen van de Zweedse gymnastiekdocent en onderzoeker Pehr Ling (1776 - 1839)
Adverteren & Adopteren
Yoga Body In zijn boek Yoga Body beschrijft Singleton het ontstaan van moderne yogahoudingen en de opkomst van de huidige populariteit van yoga op toegankelijke wijze en in detail. Zijn onderzoek is baanbrekend, omdat het laat zien dat de meeste yogaoefeningen die we vandaag de dag kenne, hooguit 100 jaar oud zijn en sterk beïnvloed door westerse gymnastiek uit de vorige eeuw. Singleton stelt hiermee het gangbare idee over yogaoefeningen als eeuwenoude Indiase traditie ter discussie, en beschrijft hoe het proces van mythevorming tot stand kwam.
Wilt u samenwerken, adverteren of een redactionele pagina adopteren? Neem dan contat op voor de mogelijkheden met anne@bakker.info
Yoga Body The Origins of Modern Posture Practice Mark Singleton
* Teksten: Saiva Tantras, de HathaYoga Pradipika (HYP) & Gheranda Samhita (Ghs) uit de 13e - 18e eeuw - Bronnen: Yoga Body (M. Singleton) , modernyogaresearch.org, skepsis.org, yogisan.com
Colofon Concept & Realisatie: UITGEVERIJ 11 www.goedeboekjes.nl info@goedeboekjes.nl
© Niets uit deze uitgave mag hergebruikt worden zonder toestemming van de uitgever.
Met dank aan iedereen die een bijdrage aan deze editie heeft geleverd!
UITGEVERIJ 11 is niet verantwoordelijk voor zet en/of drukfouten.
Coverfoto: Ossip van Duivenbode
4
r ot t er da m s e CULTUUR krant
ROTTERDAM
DOE MEE !
WIJK IN BEELD
STRAAT ‘t Weena
DUURZAAM
Wij nodigen fotografen uit om in deze krant hun wijk in beeld te brengen met foto’s.
Het Weena kennen we allemaal. Het loopt vanaf het Hofplein voor het CS langs, en gaat bij de kruising met de Statentunnel en Henegouwerlaan over in de Beukelsdijk. Maar waar komt die naam vandaan?
Hoe gaat het met The Ocean Cleanup?
Deze keer laat dichter/fotograaf Arthur van der Elst (1964) het Kleiwegkwartier zien in foto’s met bijschrift. Meer werk van Arthur kun je zien op: instagram.com/artograaf instagram.com/zwartwitkijker Meedoen met deze rubriek? Mail naar: goedeboekjes@gmail.com
Rozenbrug - Verroest, verweerd, verrot. De brug is als het leven. En het leven gaat niet altijd over rozen...
‘Weena is vernoemd naar het het Hof van Wena, een kasteel dat vlak achter het huidige Hof-plein lag, ongeveer ter hoogte van waar nu de Hof-bogen zijn.
Ook in de middeleeuwen was dit pal ten noorden van stadskern van Rotterdam. Vanuit de stad was het kasteel bereikbaar via de Hofpoort, één van de tien stadspoorten van Rotterdam. De poort stond vanaf de 14e eeuw tot 1833 tussen de Binnenrotte en de Delftsche vaart aan het einde van de Oppert, niet ver van de Delftsche Poort.
Op 8 september vertrok System 001 van The Ocean Cleanup vanuit de haven van San Francisco naar open zee. Drijvende kracht achter dit project is de 24-jarige Boyan Slat uit Delft, die 29 miljoen euro inzamelde voor zijn plan om de plasticsoup te bestrijden. Het hoofdkantoor van The Ocean Cleanup is gevestigd in Rotterdam. Op 16 oktober bereikte het systeem de finale bestemming, de Great Pacific Garbage Patch tussen Hawaii en Californië. System 001 is een drijvend U-vormig systeem dat plastic uit de zee moet filteren. Een team van ingenieurs en experts onderzoekt nu het gedrag van het systeem op open zee. Er wordt gekeken hoe het beweegt het zich ten opzichte van de wind, hoe de interactie is met het plastic en of het systeem bestand is tegen ruwe weersomstandigheden. In grote lijn gedraagt het systeem zich als verwacht, er is nog geen interacties met zeeleven geconstateerd, en ook kleine stukjes plastic worden door het systeem verzameld. Wel blijkt dat nog te veel plastic het systeem weer verlaat. Mogelijk komt dit doordat het systeem te langzaam beweegt tov het plastic. Ook wordt de opening van de U-vorm wat breder gemaakt. Er wordt kortom, hard gewerkt aan oplossingen en het team is positief over de voortgang. Ondertussen wordt al veel plastic uit de zee gehaald. Voornamelijk ghostnets, enorme synthetische vissersnetten. 46% Van het plastic afval in de oceanen bestaat uit dergelijke gedumpte vissersnetten. Kijk op twitter voor updates: twitter.com/TheOceanCleanup
De Hofpoort in 1704
Lijn 8 Monoloog bij de tramhalte: ‘’Goedemorgen mijnheer. De tram is net weg maar dat geeft niet. Ik heb geen haast mijnheer. Hier in de stad heeft iedereen haast maar ik niet. Ik heb alle tijd mijnheer. Ik heb alle tijd van de wereld.’
Het Hof van Wena wordt voor het eerst genoemd in de 14e eeuw en wisselde in de loop der tijd meerdere malen van eigenaar. De oudst bekende bezitter van het Hof was de familie Bokel (Beukel), waar o.a. de Heer Bokelweg naar vernoemd is. De familie Bokel van Wena was ook bezitter van een aantal heerlijkheden in en om Rotterdam waaronder de Beukelsdijk. Een heerlijkheid was een gebied waarvan de Heer eigenaar was en zogenaamde heerlijke rechten genoot. Heerlijke rechten waren bijvoorbeeld het pachtrecht, het windrecht (het recht om een molen te laten bouwen), het recht van gruit (recht om belasting te heffen op het brouwen van bier), enzovoort. In het midden van de 15e eeuw kwam het Hof van Wena in het bezit van de familie Van Boekhorst. Vanaf de 16e eeuw was het van de familie Van Almonde, die het in 1590 aan de stad Rotterdam verkocht. Wanneer het precies is afgebroken, is onduidelijk.
Edelstenenbuurt - Een duidelijke (kleine) boodschap. En NEE NEE ook niet door de brievenbus! Ja ja de humor ligt op straat. Maar of ze er hier nu zo smakelijk om kunnen lachen? Ook dit is Rotterdam. Naast architectonische hoogstandjes is er gelukkig nog plek voor wat knibbel knabbel knuisje nostalgie.
Wél weten we dat het Hof van Wena een rol speelde in het ontstaan van de vlag van Rotterdam. Graaf Willem III van Holland en Henegouwen bezocht het Hof van Wena in 1304 om zijn strijdmakker Dirk Bokel te bezoeken. Als dank voor zijn hulp in de strijd tegen Vlaanderen, liet hij het wapen van Wena (groen en wit) met dat van Holland en Henegouwen verenigen. Het wapen van Henegouwen bestond uit twee rode Hollandse leeuwen en twee zwarte Vlaamse leeuwen. Zo ontstond het wapen van Rotterdam. Met dank aan deleeuwvanweenen.nl
Chinese fotograaf opgepakt voor foto’s over milieuvervuiling in China De Chinese fotograaf Lu Guang is in november opgepakt door de Chinese veiligheidsdienst. Lu won de eerste prijs in de prestigieuze World Press Photo-wedstrijd voor een serie over arme Chinese dorpsbewoners die besmet raakten met HIV nadat ze hun eigen bloed hadden verkocht om rond te kunnen komen. Lu’s foto’s gaan over kritische onderwerpen zoals vervuiling en armoede, zaken die door de Chinese overheid als gevoelig worden beschouwd. De foto hieronder van Lu Guang laat een vervuilde rivier zien in een Chinees industriegebied.
DANS
‘Alle mensen zijn hetzelfde. Het zijn slechts hun gebruiken die verschillen’ ~ Confucius (555 - 479 v.Chr.)
r ot t er da m s e CULTUUR krant
5
KLASSIEKE CHINESE DANS Nieuwe Luxor Theater, 5 & 6 februari
In februari verwelkomt Rotterdam het indrukwekkende Shen Yun dans- en muziekgezelschap uit New York voor een wervelende theatershow voor het hele gezin. Schurken en helden komen tot leven op het podium in een mix van klassieke Chinese dans, live muziek en adembenemende digitale decors. Een bijzondere ervaring die niet alleen leuk is, maar ook verrijkt en inspireert!
‘Shen’ betekent goddelijke of godheid, en ‘Yun’ betekent gevoel of ritme. Vrij vertaald betekent Shen Yun zoveel als ‘De pracht van dansende hemelse wezens’. De traditionele Chinese cultuur die Shen Yun presenteert is nergens anders in de wereld te zien, zelfs niet in China. De heersende Communistische Partij ziet de rijke spirituele en artistieke klassieke danstraditie als een bedreiging voor zijn ideologie. Internationaal Chinees gezelschap Shen Yun bestaat grotendeels uit Chinese performers, maar het gezelschap is gevestigd in New York City. Daar kwam in 2006 een groep Chinese artiesten samen met een visie: het beste van China’s culturele erfgoed nieuw leven inblazen en delen met de wereld. De meeste Shen Yun choreografen en componisten komen van origine uit China, de dansers zijn etnische Chinezen vanuit de hele wereld: uit de Verenigde Staten, Canada, Australië, China, Taiwan en Japan. Ook de musici zijn een gemêleerd gezelschap uit China, de Verenigde Staten, Duitsland, Spanje, Armenië, Bulgarije, … en nog vele andere landen. Na ruim tien jaar van optredens over de hele wereld, is het Shen Yun gelukt om de klassieke Chinese dans nieuw leven in te blazen en heeft zij dit prachtige culturele erfgoed van uitsterven gered.
beschaving zelf. De bewegingen zijn zeer expressief, zodat karakters en gevoelens duidelijk verbeeld kunnen worden. Shen Yun dansers voeren klassieke Chinese dans uit, gecombineerd met allerlei traditionele Chinese etnische en volksdansstijlen.
Falun Dafa Falun Dafa is een zelfstandige ideologie, gericht op zelfontwikkeling. De spirituele discipline is gebaseerd op de principes van waarachtigheid, mededogen en verdraagzaamheid. Omdat het niet strookt met de communistische doctrine, is het verboden door het Chinese regime. In het oude China mediteerden artiesten en zochten ze innerlijke rust en een connectie met het universum; zij geloofden dat om echte kunst te kunnen creëren, ie-
Bijzonder orkest Een Shen Yun voorstelling wordt altijd begeleid door een orkest dat westerse instrumenten combineert met traditionele Chinese instrumenten zoals de tweesnarige erhu, de pipa en allerlei percussie-instrumenten. Voor elke nieuwe dans worden nieuwe muzikale composities geschreven en de muziek wordt altijd live gespeeld. Het orkest van Shen Yun is het eerste in de wereld dat op deze manier twee totaal verschillende muzikale tradities samenvoegt tot één harmonieus geluid. Kostuums Alle kostuums, van etherische hemelse jurken tot keizerlijke drakengewaden, worden met de hand gemaakt door de kostuumartiesten van Shen Yun. De kostuums zijn gebaseerd op traditionele kleding van de verschillende Chinese dynastieën, unieke klederdracht van de vele Chinese etnische minderheidsgroepen, en het hele scala van godheden uit de folklore en mythologie.
Zes dansgezelschappen Wat in 2006 begon met één dansgezelschap, is ondertussen uitgegroeid tot zes even grote gezelschappen die tegelijkertijd overal ter wereld optreden. Ieder reisgezelschap heeft ongeveer 80 artiesten – voornamelijk dansers en muzikanten, maar ook zangers, gastheren en gastvrouwen en een productiecrew. Chinese dans Klassieke Chinese dans is anders dan Europees ballet. Het heeft een eigen systematische training en bevat veel verschillende soorten sprongen, pirouettes, salto’s en tuimeltechnieken. Het is een dansvorm die zo oud is als de Chinese
de Chinese beschaving huldigt. Het gaat over ideeën zoals harmonie tussen hemel, aarde en de mensheid. Daarnaast vindt Shen Yun dat kunst niet alleen een medium moet zijn voor het delen van schoonheid en cultuur, maar ook een humanitaire kant moeten hebben. Minstens één dans per voorstelling gaat daarom over een gevoelige kwestie in China; zoals het verhaal van Falun Dafa, ook wel Falun Gong genoemd.
Korte verhalen De voorstelling van Shen Yun bestaat uit korte verhalende dansen van een minuut of tien, een soort kleine uittreksels van de Chinese geschiedenis. Ze kunnen gaan over een keizer uit een ver verleden of over een hedendaagse held. Iedere dans belichaamt en huldigt de deugden die al duizenden jaren het kloppende hart vormden van de Chinese beschaving: trouw, moed, mededogen en vroomheid. Humanitair en spiritueel Eén van de dingen die Shen Yun uniek maakt, is dat het naast de schoonheid van dans, ook de spirituele essentie van
mand deugdzaamheid en innerlijke puurheid moest cultiveren. Shen Yun’s artiesten volgen deze nobele traditie. Sinds 1999 worden beoefenaars van Falun Dafa in China vervolgd, gevangen genomen en gemarteld. Om dit onrecht te bestrijden, vertelt Shen Yun het verhaal van deze moedige mensen op podia over de hele wereld. Dans als statement Een behoorlijk aantal Shen Yun artiesten is zelf ooit gearresteerd en soms zelfs gemarteld, of ze hebben familieleden die dit is overkomen, omdat ze Falun Dafa beoefenen. Sommige dansers hebben hun ouders verloren aan martelpraktijken in Chinese detentiekampen. Door het verhaal van Falun Dafa te laten zien aan de wereld, proberen zij hun naasten en de mensen in China te helpen. Deze wetenschap, maakt een voorstelling van Shen Yun tot een extra bijzondere ervaring.
6
r ot t er da m s e CULTUUR krant
‘Ik ben overal thuis waar ik m’n bibliotheek heb en m’n schamele spullen’ ~ Desiderius Erasmus (1466 - 1536)
lezen
In 2010 stierven stierven bijna drie miljoen mensen aan obesitas en aanverwante ziekten, en terroristen doodden wereldwijd maar 7697 mensen in totaal, veelal in ontwikkelingslanden. Voor de gemiddelde Amerikaan of Europeaan is Coca-Cola een veel dodelijker bedreiging dan Al Quida. ~ Uit Homo Deus van Yuval Noah Harari
Yuval Noah Harari (1976) doceert geschiedenis aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem. Hij is gespecialiseerd in wereldgeschiedenis en macrohistorische processen. Zijn boeken Sapiens (2014) en Homo Deus (2016) zijn wereldwijde bestsellers. Harari is getrouwd met Itzik Yahav en woont in een moshav, een coöperatieve agrarische gemeenschap in de buurt van Jeruzalem. Harari beoefent elke dag Vipassana meditatie, eet veganistisch en heeft geen smartphone.
Vorig jaar kwam zijn derde boek uit: 21 Lessen voor de 21ste eeuw. In Sapiens buigt Harari zich over het verleden, in Homo Deus over de toekomst; in dit boek laat hij zijn licht schijnen over het heden. Wat zijn de uitdagingen van onze tijd? Hoe beschermen we onszelf tegen een nucleaire oorlog, ecologische rampen en technologische bedreigingen? Wat is de oorzaak van de opkomst van populisten als Donald Trump? Hoe weren we ons tegen fake news? En meer.
Sapiens
Homo Deus
Een kleine geschiedenis van de mens
Een kleine geschiedenis van de toekomst
Auteur : Yuval Noah Harari Prijs: 19,99
Auteur : Yuval Noah Harari Prijs: 24,99
Dit boek leest als een interessante geschiedenisles over de evolutie van de moderne mens op aarde. In het eerste deel beschrijft Harari de ontwikkeling van de verschillende soorten mensen (geslacht homo) naar de homo sapiens (moderne mens) en analyseert hij verschillende gangbare theorieën die daarover de ronde doen. Rode draad in deze ontwikkeling is intermenselijk geweld: de mens heeft zich de wereld toegeëigend, en dat ging niet zonder slag of stoot.
‘Een systeem van menselijke normen en waarden op basis van geloof in een bovenmenselijke orde.’ Harari koppelt religie hiermee los van God. Het betreft elke ideologie, ook het kapitalisme en humanisme.
In deel twee beschrijft Harari de agrarische revolutie en vraagt zich af of deze wel gezien kan worden als echte vooruitgang. De overgang van jagen en verzamelen naar de landbouw, was positief voor de exponentiele groei van de mens, maar heeft verder veel nadelen met zich meegebracht. Harari geeft een interessante kijk op het belang van mythes en geloof: We geloven niet in een bepaalde orde omdat die objectief waar is, maar omdat het geloof erin ons in staat stelt om effectief samen te werken en een betere samenleving op te bouwen. Denkbeeldige ordes moeten in tegenstelling tot de natuurlijke orde die er altijd is - kunstmatig in stand gehouden worden. Wanneer mensen niet meer geloven in een mythe, verdwijnt ze. Denkbeeldige ordes zoals het kapitalisme of de mensenrechten - zijn nodig om grote groepen mensen te mobiliseren en te laten samenwerken.
Het vierde deel gaat verder in op de rol van wetenschap bij de ontwikkeling van de menselijke cultuur. Uiteindelijk komt Harari uit bij de onvermijdelijke vraag naar de zin van dit alles: Zijn wij gelukkiger dan pakweg de jager-verzamelaars? Is er een nut geweest aan al die ontwikkeling? Hoe heeft de geschiedenis het geluk van de mens beïnvloed? Wat maakt gelukkig? Na een aantal analyses van heersende ideeën over ‘geluk’, eindigt Harari met een opsomming van mogelijke toekomstmogelijkheden. Zullen we als zelfverklaarde Goden kunnen ontsnappen aan onze biologie?
In deel drie stelt Harari dat we evolueren naar een wrede, mondiale cultuur, die draait op drie uitgangspunten: geld, imperia en religie. Harari hanteert een brede definitie van religie. Hij bedoelt hiermee:
Harari schrijft toegankelijk met een logische opbouw en veel heldere voorbeelden. Hij geeft kritiek, maar ook nuances. Sapiens is een kritisch boek over de systemen die de mens heeft opgezet in de loop der eeuwen. Het zet je aan het denken over wie wij zijn en wat we doen op aarde. Het eind is open en voelt als een waarschuwing. Daar zijn we dan, als mens op aarde, met zóveel kennis en mogelijkheden. Maar waar gaan we heen, wat is onze, gezamenlijk richting?
In Homo Deus borduurt Harari verder op wat hij in Sapiens al beschrijft: het vermogen van de mens om gezamenlijke ideologieën op te bouwen - het geloof in gedeelde ficties / mythes - waardoor we ons verbonden voelen, zonder dat we elkaar individueel hoeven te kennen. Of het nu Feyenoord is, of de Republiek of God of geld... Samen geloven in een ‘hoger doel’ leidt tot succesvol samenwerken. Onze overtuigingen over de werkelijkheid lijken ‘echt’, maar zijn illusies die alleen in onze gedachten bestaan. Geld is feitelijk slechts papier. Mensenrechten bestaan omdat we erin geloven. Landgrenzen gelden omdat we dit met elkaar hebben afgesproken.
In Homo Deus waarschuwt Harari voor snelle ontwikkelingen in de informatica, waardoor de mens steeds verder ontleed zal worden tot losse onderdelen (data), van koopgedrag tot ziektegeschiedenis, met als doel het menselijk gedrag te sturen en te voorspellen. Deze ontwikkelingen zijn nu al zichtbaar in online advertentiemanagement en overheidsstrategieën als nudging, het onbewuste beïnvloeding van gedrag.
Wat is dan wel waarachtig in ons leven? Harari beschrijft drie werelden. De tasbare werkelijkheid, de innerlijke belevingswereld en de intersubjectieve, gemeenschappelijke verbeelding. Die derde wereld filtert en overheerst alles voor de mens: het is een wereld die bestaat uit ficties zoals geld, nationale staten, bedrijven, enzovoort. Een wereld die alleen bestaat omdat we er collectief in geloven. Het moderne leven speelt zich grotendeels af in die derde wereld van gedeelde ideeën. En ook al zijn veel gedeelde ideeën bruikbaar, ze kunnen zomaar ophouden met bestaan. Als voorbeeld beschrijft Harari de ondergang van het communisme. Bijna 100 jaar heeft het geloof in het communisme mensen geïnspireerd en gemobiliseerd. Het versloeg het fascisme, bedreigde het kapitalisme en domineerde miljoenen mensen. Maar in de jaren tachtig verdween het simpelweg omdat mensen er niet meer in geloofden...
Volgens Harari zullen we - gedreven door de wetenschap - blijven sleutelen aan de mens tot er een soort supermens ontstaat: een sterke, extreem lang levende, hyperintelligente godmens (homo deus). Er zal tweedeling ontstaan tussen deze supermensen en de gewone mensen. En wat gebeurt er dan met ons humanisme en de mensenrechten? Harari stelt in dit boek kritische en wezenlijke vragen over onze rol als mens op aarde. Waar gaan/willen we naartoe? Hoe beschermen we de wereld tegen onze wrede en verwoestende krachten? Wat zijn de sociale gevolgen van technologische vooruitgang op het gebied van lichaam en geest? Hij stelt dat het essentieel is om meer te begrijpen van de technologische revolutie om ons heen, anders hebben we geen invloed op de koers van onze toekomst. Dit is de volgende stap in onze evolutie.
Rinkeldekink
Dichter in de jungle
In september 2015 kreeg Martine Bijl een hersenbloeding. Na een langdurige herstelperiode in een revalidatiecentrum waar zij vrijwel alles opnieuw moest leren, bracht ze nog enkele maanden door in een ziekenhuis. Haar taalvermogen bleef onaangetast. Martine Bijl schrijft indringend, eerlijk, met wrange humor en zonder opsmuk over partners en therapeuten, over welzijnstaal, over de valklas en de ergotherapie, over angsten en wanen en over hoe het voelt als iemand anders in je brein is gekropen en daar de boel dreigt over te nemen.
Biografie over het leven van John Gabriel Stedman, een Schots-Nederlandse officier en schrijver van het in 1796 verschenen boek ‘Narrative, of a five years’ expedition against the Revolted Negroes of Surinam’. Stedman maakte deel uit van een expeditieleger in Suriname dat als taak had slaven op te sporen die van hun plantages waren weggelopen. Hij beschreef in zijn gedetailleerd de gruwelijke wijze waarop sommige plantage-eigenaren omgingen met hun slaven. Hierdoor werd dit boek een belangrijk instrument in de strijd tegen de slavernij.
Auteur : Martine Bijl Prijs: 14,99
Auteur : Roelof van Gelder Prijs: 23,99
lezen
VERHALEN PLATFORM
DOE MEE !
r ot t er da m s e CULTUUR krant
7
Wij nodigen schrijvers en dichters uit om hun stem te laten horen in deze krant! Onze voorkeur gaat uit naar schrijfsels die op een bepaalde manier te maken hebben met Rotterdam. Maximaal 1000 woorden. Stuur je tekst als worddocument naar goedeboekjes@gmail.com en vertel er kort iets bij over jezelf. Deze keer een verhaal van Tessa Bierman. In de straat achter de mijne is een nieuw zwembad gebouwd. Het is al een tijdje open, ik wilde al een tijdje gaan, maar het voornemen heeft een half jaar aanmoediging nodig gehad voordat het gerealiseerd kon worden. Vanochtend voelde het eindelijk alsof het juiste moment daar was. Ik pakte mijn zwemspullen en mijn Rotterdampas, meer was er blijkbaar niet voor nodig, en tweeëneenhalve minuut later liep ik een lange tegelgang door, op weg naar de kleedkamers. Er hing een frisse, levendige energie in het gebouw. De lange tegelgang had veel ramen, ik kon mijn huis zien liggen en kreeg zin om door de gang te rennen. Als ik geen teenslippers aan had gehad maar sokken en schoenen, had ik mijn schoenen uitgedaan en was ik op mijn sokken over de gladde plavuizen gegleden. Als mijn buurvrouw dan toevallig uit haar keukenraam had gekeken zou ze gedacht hebben dat ik op een vliegveld-loopband stond. Na het omkleden en met de kluissleutel van kluis vijfenveertig om mijn pols (waar alleen mijn teenslippers, shirt en Rotterdampas in lagen), begaf ik me naar de hal van het wedstrijdbad. Het was een grote hal, ik zag mensen in de verte baantjes trekken en er was in de dichtstbijzijnde baan een zwemles bezig. Een badmeester zwaaide naar me vanuit de verte. Hij gebaarde dat ik naar hem toe moest komen—wat ik gewillig deed—en hij legde me uit wat de bedoeling van alles was (zwemmen), ik
oogde ‘alsof ik het niet begreep’. Onderwaterkijken vind ik een van de mooiste dingen die er zijn, ik heb daarom kortgeleden een duikbril (met neusstuk) bij de Decathlon op de Coolsingel gekocht. De bril is een large, omdat de medium dingen met mijn gezicht deed die ik liever niet benoem. Ik liet me in het water zakken en drukte de duikbril aan. Hij zoog goed vacuüm, dat had ik in de winkel al getest. Een klein straaltje water dat via je wenkbrauw naar binnen sijpelt en langzaam je vizier vol laat lopen leidt af van het onderwaterkijken, dat zou zonde zijn. Na het nemen van een hap lucht dook ik onder, zette me af tegen de kant en schrok direct van de helderheid van het water. Ik had niet verwacht zoveel te zullen zien, en zo vlijmscherp, het zicht reikte tot de overkant van het bad. Ik zag de tegels, de roosters, de plukken haar op de bodem (nou ja plukken, een vogel zou er een gebruiksklaar nest aan hebben), de verloren pleisters en andere dwarrelende, ondefinieerbare stukjes materie. Ik zag de mensen, de lijven, de zwemmende benen, de sportieve badpakken en een man met een strakke geruite zwembroek. Ik was al binnen vijf slagen overprikkeld maar ben toch een uur doorgegaan want dan zou ik later tegen anderen kunnen zeggen: ‘Ik heb vanochtend een uur gezwommen’. Na een tijdje ging het beter, ik moest er gewoon even inkomen, maar alsnog maakte het onder-
waterzwemmen me erg moe, en het zwemmen met het gezicht boven water (zonder duikbril, om niet op Jarjar te lijken) ervoer ik als eentonig. Iemand riep trots naar de badmeester dat ze zestig banen had gezwommen terwijl ik al twintig minuten in de hoek van het bad hing om mijn uur vol te maken. Toen de klok zei dat ik mocht gaan ging ik snel naar de douches, het badwater was niet meer zo aangenaam van temperatuur na zo lang stilhangen. Ik bleef bijna langer onder de warme douche staan dan ik had gezwommen—ik had de aanschaf van mijn Rotterdampas met de douchebeurt alleen al terugverdiend—en liep tevreden naar de kluisjes. Een man keek me in het voorbijgaan aan en er was iets opmerkelijks aan hem. Ik keek hem nog even na. Aan zijn donkerblauwe zwembroek kon ik niks ontdekken, zijn haar vond ik wel wat lang, maar in Charlois is dat niet ongebruikelijk. Ik kon het gevoel niet plaatsen. Mijn hersenen wilden waarschijnlijk gewoon inzicht in de situatie hebben, zoals mijn hersenen dat altijd willen, maar ik kan mijn hersenen voorgoed uit de droom helpen en ze vertellen dat het verlangen onvervuld zal blijven, alle situaties en daarmee het hele leven, ik zal het nooit helemaal begrijpen, daarom vind ik het ook zo interessant. Even later zag ik de man opnieuw, hij stond bij de spiegel zijn haar te föhnen. Hij had zijn zwembroek verwisseld voor een zwarte leren jurk met taillevolants en bijpassende knielaarzen, zijn ha-
rige bovenbenen bleven onbedekt. De jurk deed me denken aan de witte latexjurk van Persephone, een personage uit The Matrix: Reloaded. Persephone wordt vertolkt door Monica Bellucci en ziet er uit als een zeemeermin doordat de latex ruches in de taille van haar jurk op vinnen lijken. In de film staat ze voor de spiegel in een toiletruimte haar lippen te stiften, met haar rug naar de kijker. Soms als ik lippenstift opdoe ga ik een klein beetje buiten de lijntjes, zodat mijn lippen meer op die van Persephone lijken. Mijn zus zegt dat deze truc niet werkt, mijn lippen lijken eerder schraal dan vol, maar ik geloof haar niet. De man had intussen zijn föhn laten zakken en keek me met een vragende blik aan, ik liep snel door. Terwijl ik de trap afging richting de uitgang merkte ik hoeveel honger ik had. Ik dacht aan de baklava-bakkerij die op de route lag, maar thuis had ik ook nog een krentenbol in de vriezer liggen waar mijn naam op stond. ‘Tessa!’ zeiden de krentjes, zoals mijn moeder vroeger verrast ‘Tessa!’ zei als ze een pakje uit de zak pakte op 5 December—alsof ik mijn moeders handschrift niet kon herkennen—en mijn moeder gaf me dan met een ingewikkelde conspiracy theory-achtige blik in haar ogen het cadeautje aan. Ik ging naar huis, ontdooide de krentenbol en at hem langzaam op. Hij was inderdaad voor mij bedoeld, daar was ik heel zeker van.
8
r ot t er da m s e CULTUUR krant
‘Hoe je over jezelf denkt is veel belangrijker dan hoe anderen over je denken’ ~ Seneca ( 4 v.Chr. - 65 n.Chr)
THUIS BIJ TENT
KUNST OP STRAAT Rotterdam heeft veel beelden in de buitenruimte. Dit komt deels omdat tijdens de wederopbouw de 1% regel gold: 1% van het bouwbudget van bedrijven moest besteed worden aan kunst.
In december startte in TENT het publieksprogramma Thuis bij TENT, waarbij elke week een Rotterdamse cultuurmaker een voordracht houdt over identiteit vanuit zijn of haar eigen kunstdiscipline. Thuis bij TENT is een initiatief van Gyonne Goedhoop.
Wat houdt het programma in? Gyonne: ‘Tot en met maart geven we elke vrijdag vanaf 18.30 uur de vloer aan een Rotterdamse cultuurmaker of kunstenaar. Hij of zij houdt een monoloog over ‘identiteit’. Wat betekent dat voor hen? Hoe vonden zij hun eigen identiteit? Hoe ze de monoloog precies invullen, staat helemaal vrij. Aan het publiek wordt een luisterend oor gevraagd: aandachtig luisteren als constructieve activiteit, om elkaar ruimte en respect te geven.’ Hoe ben op het idee gekomen voor dit programma? Gyonne: ‘Vorig jaar heb ik Mama’s Couch gehost, een reeks intieme en besloten ontmoetingen, waarbij ik mensen uitnodigde
plaats te nemen op de bank om persoonlijke verhalen te delen. Hieruit ontstonden gesprekken over identiteit. Met Thuis bij TENT gaan we een stapje verder. Nu daag ik de genodigden uit om hun verhaal te vertellen voor publiek. Ik daag ze uit om te laten zien wie ze zijn, om hun space te claimen in de stad, in de maatschappij, in de hedendaagse cultuur en in TENT.’ Wat is jouw eigen verhaal wat betreft identiteit? Gyonne: ‘In een notendop: ik ben geboren en getogen op Aruba en zeven jaar geleden naar Rotterdam gekomen. Ik heb Media en Cultuurgeschiedenis gestudeerd aan de Erasmus Universiteit en werk sinds juni vorig jaar als programmamaker bij TENT. Mijn
roots zijn divers: wit Nederlands, Afrikaans, Javaans... Ik ben een positief product van een donker verleden.’
TENT Witte de Withstraat 50 www.tentrotterdam.nl
DOLF HENKES
korte bio
Op donderdag 7 februari tijdens Art Rotterdam wordt de Dolf Henkes prijs - een bedrag van 12.000 euro - uitgereikt aan een beeldbepalende Rotterdamse kunstenaar. Wie was Dolf Henkes eigenlijk?
Dolf Henkes in zijn studio op het Haringvliet, Rotterdam, ca.1950 - privé collectie
Henkes werd geboren in een arbeidersgezin en werkte als jongeman een tijdje als bankmedewerker en als machinist op een kolenschip. De zee maakt diepe indruk en aan boord tekende en schilderde hij volop. Toch duurde het tot zijn dertigste voor Henkes besloot om zijn roeping te volgen en zich helemaal te wijden aan de kunst. In zijn beginperiode exposeerde Henkes onder meer bij Toonkamer Ad. Donker in de Witte de Withstraat en in de foyer van Tuschinski’s Rotterdamse avant-garde filmtheater Studio ’32 (1936). Tijdens de oorlog (‘40-’45) leidde Henkes een teruggetrokken bestaan. Samen met zijn broer Jan hielp hij onderduikers en vanuit zijn atelier tekende en schilderde hij de oorlogsverschrikkingen, met name de vernietigde havens. In de periode rond de bevrijding hielp hij actief mee met de distributie van voedsel en kleding in de wijk. Na de oorlog reisde Henkes voor het eerst naar Curaçao. Hij maakte er onder meer muurschilderingen in de kapel van het Sint Elisabeth Gasthuis in Willemstad. Henkes reisde verder naar Mexico, waar het landschap en de mensen een onuit-
Maar door wie zijn al die kunstwerken gemaakt en waar staan ze voor? In deze rubriek zoeken we het uit. Meer over kunst in de stad op bkor.nl
Hoe WAS VOOR JOU de overgang van Aruba naar Rotterdam? Gyonne: ‘Het heeft twee jaar geduurd voor ik over de cultuurshock heen was. Ik moest erg wennen aan de winter - sneeuw kende ik alleen van de televisie - en aan de Totterdamse directheid. Tegelijkertijd heeft die directheid me geleerd meer te gaan staan voor wie ik ben. De multiculturele blueprint van Rotterdam heeft me ook laten zien dat verschillen versterkend kunnen werken. Verschillen tussen mensen kunnen ons uitnodigen om elkaar beter te begrijpen. Over dit proces gaat Thuis bij TENT. ‘
De komende vrijdagen zijn nog te zien: Kelin Mesa Bedoya, Ibrahim Alaoui, Jorge Coffie en Liza Wolters. Op 8 maart, tijdens de laatste editie op Internationale vrouwendag, verwacht Gyonne een bijzondere gast!
Roelof Lucas Johannes (Dolf) Henkes (1903 – 1989) was een Rotterdamse schilder die een groot deel van zijn leven in Katendrecht woonde. Zijn oeuvre vertelt het verhaal van de wereld om hem heen: portretten en stillevens van het havenbedrijf, Rotterdammers, kennissen, landschappen en mensen die hij tegenkwam op zijn reizen.
KUNST
puttelijke bron van inspiratie waren. Terug in Nederland betrok Henkes een atelier op het Haringvliet. Later had hij ook een tijdje een atelier in Groningen. In zijn leven exposeerde Henkes veelvuldig in Nederland en Europa en maakte hij talloze studiereizen naar Ierland, Oostenrijk, Schotland, Frankrijk, Spanje, Griekenland, Turkije en Joegoslavië. Ook ging hij terug naar Curaçao om zijn schilderingen aldaar te herzien en te restaureren. In 1989 was er in musuem Boijmans van Beuningen een grote overzichttentoonstelling van zijn werk. Vlak na dit eerbetoon aan zijn werk, overleed Henkes op 85-jarge leeftijd. Tijdens zijn leven verkocht Henkes ruim duizend werken aan particulieren en musea. In zijn testament liet hij zijn collectie van vijfendertighonderd schilderijen en tekeningen na aan de Nederlandse staat. Stichting Henkes waakt over het nalatenschap en de collectie van Dolf Henkes, en organiseert de tweejaarlijkse Dolf Henkes Prijs, voor jong talent in de Rotterdamse beeldende kunst. In 2016 werd de Dolf Henkes prijs gewonnen door Katarina Zdjelar. Dit jaar zijn de genomineerde kunstenaars Roxette Capriles, Priscila Fernandes, Emma van der Leest en Evelyn Taocheng Wang. Tot en met zondag 17 februari wordt hun werk tentoongesteld in TENT. Op donderdag 7 februari wordt om 18.00 uur in TENT de winnaar bekendgemaakt.
Lof der Zotheid Locatie: Burg. van Walsumweg 528 Bouwjaar: 1989 Kunstenaar: Geert van de Camp Opdrachtgever: Erasmus Universiteit
Foto Dietmut Teijgeman-Hansen
In 1988 vierde de Erasmus Universiteit haar 75-jarige met o.a. het project Lof der Zotheid, naar het bekende boek van Erasmus. Uit acht schetsontwerpen werd het ontwerp van Geert van de Camp gekozen. Uitgangspunt van dit ontwerp is het klassieke ruiterstandbeeld met hier een ezel als symbool van dwaasheid. Het lijf van de ezel is een constructie van bollen en kegels en de benen zijn omgevormd tot een gestileerde golf. Rotterdammers zien allerlei dingen in het kunstwerk, zoals een waterkraan, een sinaasappelpers of een narrenkap. Geert van de Camp (1962) is beeldhouwer en installatiekunstenaar, die sinds 1997 samenwerkt in het kunstenaarscollectief het Observatorium.
Boom met hand Locatie: Mariniersweg 5A Bouwjaar: 2001 Kunstenaar: Hans Lemmen Initiatiefnemer: De Groene Passage
De Groene Passage is een mens- en milieuvriendelijk winkelcentrum. Zij wilden daarom graag een kunstwerk voor de deur met als thema de controversiële relatie tussen mens en natuur. De Maastrichtse kunstenaar Hans Lemmen vertaalde deze vraag naar een kunstwerk waarbij de natuur letterlijk contact zoekt met de mens: de boom biedt de voorbijganger een warme hand aan. Lemmen nam De boom als symbool van levenskracht en standvastigheid. De hand bevat een verwarmingselement van 37 graden, lichaamstemperatuur. Deze boom nog nooit de hand geschut? Hij staat op je te wachten!
WERK
DUURZAAM Wij vragen ondernemers: Wat doe jij voor het milieu? Aan het woord deze keer Ronald Roodenburg, eigenaar van Old North Interiors aan Burg. van Walsumweg 528. oldnorthinteriors.com
‘Als je doet wat je leuk vindt, hoef je nooit te werken’ ~ Mahatma Gandhi (1869 - 1948)
NIET LULLEN
Rotterdammers over werk Zoë Daniela Cochia is eigenares en initiatiefnemer van Niffo Galerie en Recycle Studio aan de Pretorialaan 4b in de Afrikaanderwijk.
r ot t er da m s e CULTUUR krant
9
VRIJWILLIG Christian Huurman is voorzitter van Stichting ViaLisa, een organisatie die zich inzet voor jongeren in de sloppenwijken in Dhaka, Bangladesh. vialisa.com
‘Ik zie werk als een never-ending kunstwerk’
Is jouw winkel duurzaam? ‘Absoluut! Duurzaamheid is het hele idee achter de winkel. Alles wat we verkopen is tweedehands. We zijn tegen verspilling en massa consumptie, en vóór hergebruik en restauratie van hoge kwaliteitsproducten. Massaconsumptie is één van mijn grootste ergernissen. Ik koop ook wel eens iets bij IKEA - laatst nog een lampje bijvoorbeeld maar in grote lijn stimuleren zulke winkels het continue (willen) vernieuwen van je interieur. Zonde! Er circuleren al meer dan genoeg mooie, goede spullen in de wereld!’ Let je privé ook op duurzaamheid? ‘Thuis leven wij redelijk minimalistisch. Ik heb twee stapeltjes kleding, meer heb ik niet nodig. Mijn vrouw eet grotendeels plantaardig, ik eet af en toe vlees maar alleen van goede kwaliteit. Verder koop ik zoveel mogelijk lokaal, probeer minder afval te produceren en vraag ik me bij iedere aankoop af: heb ik dit écht nodig? Voor mij betekent ‘duurzaam’ teruggaan naar de basis en de tijd willen nemen om stil te staan bij je keuzes.’ Hoe kwam je op het idee van een vintage interieurwinkel? ‘Het begon met een enkel lampje! Ik had een vet lava lampje van mijn oom uit de jaren ’70 op mijn nachtkastje staan en mensen reageerden daar heel enthousiast op. Zo kwam ik op het idee om vintage te verkopen. Ik begon met popup winkels in Capelle en Ridderkerk, en vorig jaar ben ik hier begonnen in Rotterdam. Volgend jaar gaan we ons vooral richten op vintage meubels en interieur styling. Dit wordt de vetste vintage interieurzaak van de stad!’ Waarom Old North Interiors? ‘De naam heeft een dubbele verwijzing. Ik ben geboren in het Oude Noorden én ik heb veel vintage meubels uit Scandinavië. Daar komen de beste meubelontwerpers vandaan. Ze lopen daar trouwens enorm voor op gebied van duurzaamheid. In Denemarken is afval scheiden de normaalste zaak van de wereld en hebben openbare prullenbakker recyclebare afvalzakken. Daar kunnen wij in Nederland van leren!’
NIFFO ‘‘Dat betekent ‘neef’ in straattaal; bij NIFFO zijn we één grote familie. We organiseren exposities en events en vandaar uit ontstaan educatieve en kunstzinnige projecten voor jongeren. Ik gebruik kunst in alle vormen, om te experimenteren op een creatieve, maar ook praktische manier. We werken nu bijvoorbeeld aan een 3D reproductie van Zadkine’s beeld Stad zonder hart. Dan praten we eerst over de oorlog en het bombardement en over Zadkine: wie was dat eigenlijk? Dan kijken we hoe we onze kleine A4 printjes kunnen uitvergoten. Dit vergt rekenwerk. Vervolgens gaan we de tekening omzetten naar materiaal. We denken aan karton, dat haal ik bij de dierenwinkel op de hoek. Zo komen gaandeweg allerlei vaardigheden aan bod die bijdragen aan de ontwikkeling van jongeren: geschiedenis, associëren, rekenen, tekenen, enzovoort.’ Van Roemenië naar Rotterdam ‘Eind jaren ‘80 hoorde ik verhalen over vrijheid in het Westen en wilde dit ervaren. Ik belandde in Rotterdam en hoe meer ik ontdekte over de stad, hoe enthousiaster ik raakte. Rotterdam is een rauwe stad, maar ik heb er mijn plek gevonden. Of ik de vrijheid die ik zocht ook gevonden heb? Als ik terugkijk op mijn jeugd in Roemenië, had ik minder, maar was mijn geest vrijer. Kunst was een onderdeel van het leven. Concerten, theater, musea... alles was gratis toegankelijk. Hier is kunst elitairder en gekoppeld aan geld. Ook worden we gebombardeerd met overbodige spullen en een lawine aan informatie. Het beperkt onze blik en maakt ontevreden. Vrijheid is een relatief begrip. Ik zie hier vooral een ethisch probleem van overdaad. Ik zou een brug willen slaan tussen de twee werelden. NIFFO 2.0 op het platteland in Roemenië!’ Docent kunst ‘Ik was begin 40 en bezig met foto’s en collages maken, schilderen, poëzie schrijven, culturele events organiseren... Tijd om de knoop door te hakken. Ik meldde me aan bij Willem de Kooning Academie en volgde de opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving. Aansluitend ging ik aan de slag als coach/docent op een wijkschool in Feijenoord. Toen de wijkscholen verdwenen, werd het mijn doel een innovatieve, open plek te creeëren. Een omgeving waar iedereen elkaar zonder vooroordelen ontmoet en inspireert, waar jongeren kunnen leren, uitproberen en groeien. Die plek werd NIFFO.’ Gewoon Zoë ‘Sommigen noemen me een moeder, maar ik ben gewoon Zoë. Ik werk met
kunstenaars en mensen uit de buurt, maar ook veel met jongeren. Ik houd de drempel bewust laag. Jongeren lopen hier stage en werken mee aan allerlei projecten, kinderen krijgen huiswerkbegeleiding waarbij de jongeren meehelpen. Een deel van de jongeren is pas net in Nederland, anderen zijn hier opgegroeid. Die laatste groep kan veel leren van de eerste. Zij spreken misschien minder goed Nederlands, maar ze zijn bescheiden, nieuwsgierig, enthousiast, dankbaard, leergierig en hulpvaardig. Eigenschappen die ik minder zie in het Westen.’ Fotografie ‘Ik besteed veel tijd aan fotograferen, mijn vrije werk. Fotografie is zoveel meer dan het vastleggen van een beeld. Ik wil een boodschap tonen: het beeld als communicatiemiddel. De perceptie van het moment bevriezen in een compositie waarin kleur, betekenis, perspectief en emotie elkaar ontmoeten. Fotografie begint met aandachtig observeren. Mijn werk is een uiting van de zoektocht naar mezelf en staat altijd in verbinding met mijn omgeving en de mensen om mij heen.’ Niet lullen maar poetsen ‘Dat vind ik een mooi motto. Ik heb van alles gedaan: mechanisch ingenieur, schoonmaakster, horeca medewerker, au pair, medewerker data - invoer TNO, medewerker geo-informatie havenbedrijf, medewerker grafisch en infrastructuur, organisator events, docent beeldende kunst, coach & docent loopbaan burgerschap, enzovoort! Het werk is nooit klaar, uit het één volgt het ander. Ik laat de dingen natuurlijk ontstaan. En iedereen denkt mee. Als ik ‘s ochtends een plan bespreek met de jongens van Pretoria Koffiehandel en zij hebben een leuk idee, dan integreer ik dat. Op die manier wordt werk een never ending kunstwerk: een verzameling van periodes met verschillende significaties qua inhoud en kennis, een multiculti verzameling van mensen en omgevingen.’
In 2018 won NIFFO de Doro Siepelprijs, een jaarlijkse onderscheiding voor een culturele organisatie die kunst en cultuur toegankelijk maakt voor nieuwe groepen. De prijs is vernoemd naar de in 2016 overleden directeur van Theater Zuidplein. De prijs omvat een beeld en een geldbedrag van 10.000 euro.
‘ViaLisa helpt jongeren in de sloppenwijken van Dhaka, die moeten werken omdat hun familie anders niet kan rondkomen. Bij ViaLisa krijgen ze praktische training om hun kansen op werk te vergroten. Bijvoorbeeld door (betaalde) stageplekken voor ze te regelen bij bedrijven waar ze niet uitgebuit worden of gevaarlijk werk moeten doen. Ook bieden we mentors waar jongeren terecht kunnen voor advies op het gebied van opleiding en werk.’ ‘De programma’s van ViaLisa zijn gericht op jongeren tussen 15 en 21 jaar, die bij andere organisaties geen aansluiting vinden omdat ze te oud of te arm zijn. We helpen ook bij medische problemen, bieden budgetbegeleiding en bemiddelen bij problemen thuis of op het werk.’ ‘Lisa is de initiatiefnemer en heeft de stichting veertien jaar geleden opgericht. Ze woont en werkt in Dhaka met een team van lokale medewerkers, vrijwilligers en stagiaires. Lisa is geboren in Bangladesh en geadopteerd door Nederlandse ouders. Net zoals ik. Ik ontmoette haar zes jaar geleden, toen ik zelf op een zogenaamde rootsreis in Bangladesh was. Ze vertelde me haar eigen verhaal en over ViaLisa. Een jaar later was ik weer in Dhaka en nam ze me mee de sloppenwijk in. Ik was erg onder de indruk van het goede werk dat zij daar doet en wilde graag iets bijdragen. Nu zet ik me vanuit Rotterdam in voor de stichting op het gebied van marketing en fondsenwerving.’ ‘Het werk voor de stichting voelt als een verbintenis met mijn roots. Toch is het ‘toeval’ dat Lisa en ik allebei geadopteerd zijn uit Bangladesh. We zijn een diverse stichting en iedereen is welkom. Ons doel is om de kinderen in de sloppenwijken van Dhaka op weg te helpen naar werk. Het gaat om hen.’
Op de website van ViaLisa kun je alles lezen over het goede werk van de stichting. Donaties zijn meer dan welkom. Stichting ViaLisa IBAN: NL95INGB0009552228 ViaLisa is op zoek naar een communicatiemedewerker. Interesse? Mail naar: vialisa@vialisa.com
10
r ot t er da m s e CULTUUR krant
NETFLIX
VAN ALLES
‘Haast u langzaam’ ~ Desiderius Erasmus (1466 - 1536)
KRUISWOORD
© Puzzelcorner
Horizontaal 1. Dreumes (3) 3. Stekelhuidig dier (4) 6. Contant (4) 10. Knock-out (2) 11. Omroep (4) 13. Europese hoofdstad (6) 15. Atmosfeeroverdruk (3) 17. Vooraf (1, 6) 19. Landbouwwerktuig (2) 20. Vent (5) 21. Idem (2) 22. Rivier in Zwitserland (4) 24. Voorzetsel (2) 25. ‘Een ___ succes’ (8) 29.
WHAT WERE THEY THINKING?
Soort duif (6) 31. Takje (3) 32. Middelbaar onderwijs (2) 33. Collectieve arbeidsovereenkomst (3) 34. Mama (2) 35. Voormalige Nederlandse omroep (4) 37. Spoorstaaf (4) 39. Meisjesnaam (2) 40. Tevens (3) 41. Voegwoord (Fr.) (2) 42. Sukkel (3) 44. Zeuren (6) 46. Verschil (8) 48. Bangladesh (op auto’s) (2) 50. Op het kantje (4) 51. Voetbalclub (2) 52. ‘___ troef’ (5) 54. Rivier in Brabant (2) 55. Mens (7) 58. Reuzenslang (3) 59. Grote woestijn (6) 61. Snoepgoed (4) 63. Buislamp (2) 64. God van de liefde (4) 65. Beest (4) 66. Zoogdier (3)
Verticaal 1. Machthebber (9) 2. Kilovolt (2) 3. Plaats in Noord-Brabant (3) 4. Mensaap (7) 5. Chinese wijsgeer (3) 6. Toscaanse wijn (7) 7. Assistent-econoom (2) 8. Jaap (4) 9. Omheining (3) 10.
Interessante documentaire over de tweede feministische golf in de jaren ‘60, ‘70 en ‘80. Met o.a. Jane Fonda, Gloria Steinem en Lily Tomlin over uiteenlopende onderwerpen zoals identiteit, abortus, ras, jeugd en moederschap.
GREENLEAF
Bruingele stof (4) 12. Schildergerei (5) 14. Uiting van verdriet (5) 16. Ondernemingsraad (2) 18. Berg op Kreta (3) 23. Retweet (2) 26. Bindmiddel (6) 27. Sport (6) 28. Zeilvaartuig (4) 30. Schaap (3) 32. Sneeuwlaarzen (9) 33. Bemanning (4) 36. Rund (3) 38. Draf (7) 39. Rivier in Zuid-Amerika (7) 43. Eenjarig dier (5) 45. Zoutmeer (5) 46. Civiel ingenieur (2) 47. Snel (3) 49. Akkoord (4) 50. Voorzetsel (4) 53. Megabyte (2) 54. Noorse god (3) 56. ‘Iemand een ___ voor ogen draaien’ (3) 57. Deel van het hoofd (3) 60. Stop! (2) 62. Krant (2)
Mail je oplossing naar goedeboekjes@gmail.com en maak kans op Rinkeldekink van Martine Bijl
OPLOSSING
WOORDZOEKER KIDS
© Puzzelcorner
STREEP WEG BOS DIKKE JAS DOOI FEBRUARI GLAD GUUR HAGEL HUTSPOT IJSBAAN KACHEL
Smeuïge dramaserie over de familie Greenleaf. Politiek en intriges tegen de achtergrond van een gospelkerk in Memphis. Met Merle Dandridge, Leith David en Oprah Winfrey.
CAMARÓN
KOUD LAARZEN MUTS NATUUR PRET REGEN SEIZOEN SJAAL SKIËN SLEE
SNERT SPAR STORM TEMPERATUUR TRUI WANTEN WIND WIT
OPLOSSING Zoek de woorden in de puzel en streep ze weg. De negen letters die overblijven vormen samen de oplossing. Mail je oplossing naar goedeboekjes@gmail.com en vermeld ook je leeftijd! Onder de juiste inzendingen verloten we twee gratis entreekaartjes voor Villa Zebra, het leukste museum voor kinderen in Rotterdam!
Documentaire over het en de carrière van de legendarische flamencozanger Camarón. Over zijn jeugdige wens om stierenvechter te worden, zijn bijzondere band met flamengogitarist Paco de Lucia en zijn tragische, vroege dood.
Villa Zebra is een uniek museum en kunst laboratorium speciaal voor kinderen.
HIPHOP EVOLUTION
RAW STREETPHOTO GALLERY Ben jij een startende (straat)fotograaf? Meld je aan voor het persoonlijke curator programma van RAW! In deze documentaireserie praat rapper Shad Kabango met collega’s, dj’s en muziekbazen over het ontstaan en de evolutie van hiphop tussen de jaren ‘70 en ‘90.
THE GOOD PLACE
Door een vergissing belandt de egoïstische Eleanor Shellstrop na haar dood in The Good PLace. Ze wil absoluut niet naar The Bad Place, en probeert daarom een beter mens te worden. Absurdistische serie met Kristen Bell, Ted Danson, William en Jackson Harper.
RAW Streetphoto Gallery is de enige gallery voor straatfotografie in Nederland. Straatfotografie speelt zich af op het snijvlak van documentaire-fotografie, toeristische kiekjes en fotojournalistiek. Het richt zich op mensen en publieke plekken, zoals straten, parken en metrostations. Meestal zonder styling: puur en rauw. Tentoonstellingen & workshops RAW organiseert (internationale) tentoonstellingen en workshops voor fotografen. Dit jaar biedt zij ook een persoonlijk curatorprogramma voor startende fotografen. Curatorprogramma Het curatorprogramma is speciaal bedoeld om startende fotografen te begeleiden in het volledige proces van het maken van een tentoonstelling. Er is plek
voor maximaal acht fotografen, aanmelden kan via website, mail of telefoon. Persoonlijke begreleiding Tijdens het programma krijgt je twee maanden professionele begeleiding van het team van RAW. De begeleiding is gericht op het vergroten van je kritische kennis van fotografie, het (beter) leren neerzetten van een duidelijke artistieke statement en het vertalen van je ideeën naar concrete fotografie. Na de achtweekse training, is er de mogelijkheid om je eigen tentoonstelling te realiseren in RAW Streetphoto Gallery.
Program for starting photographers RAW offers a special trainingprogram for starting photographers: two months of professional guidance in photography and realising an exhibition. Apply through mail or telephone.
RAW Streetphoto Gallery Coolsestraat 75 rawstreetphotogallery.com info@rawstreetphotogallery.com +31 6 42082476
Do 17.00 - 19.00 Vrij 17.00 - 19.00 Zat 16.00 - 19.00
Een greep uit het culturele aanbod in Rotterdam. Een agendaitem plaatsen kan voor € 25,- ex btw. Mail uw item voor de agenda van maart en april uiterlijk 15 februari naar: info@goedeboekjes.nl (20 woorden + titel en locatie)
JANUARI
FEBRUARI Rotterdams Philharmonisch Orkest met Wayne
Aparte Salsa & Bachata rooms, fantastische DJ’s en heerlijke catering. Een avond om niet te missen!
Marshall als dirigent, Katie Hall als sopraan en Julian
Ovenden als tenor.
Aanvang: 22.00 uur Locatie: Grounds, podium & café
Aanvang 20.15 uur
di 5 • SHEN YUN
Locatie: De Doelen Grote Zaal
vr 11 • Ikarai - Muhammad
Spectaculaire klassieke Chinese dansvoorstelling met live muziek, prachtige kostuums en high tec decors.
Een spannend gevecht tussen klassieke muziek, jazz, audiofragmenten van ‘The Rumble in the Jungle’ en
Aanvang: 19.30 Locatie: Nieuwe Luxor Theater
Ali’s wervelende speeches. Locatie: De Doelen, Eduard Flipse Zaal
za 12 • DISCO2DISCO | Disco 40+ | Motown Edition
woe 6 • ART WEEK ROTTERDAM
Vijf dagen kunst in de stad: Art Rotterdam in de
Nostalgische avond met klassiekers uit de geweldige
Van Nelle Factory, designbeurs OBJECT in het
jaren ’70. kom grooven, hustlen en boogiën!
HAKA-gebouw en qade solo, tentoonstellingen
Aanvang 21.00 uur
en evenementen.
Locatie: Annabel
artrotterdamweek.com do 7 • ART ROTTERDAM
Driedaags nieuwjaarfestival met vuurshows, straat theater en live muziek. winterwelkomrotterdam.nl
De kunstbeurs viert haar 20-jarig jubileum met een
Locatie: Op het dak van de Hofbogen
focus op de verbinding tussen nationale en internati onale galeries.
di 22 • VOCES8 & Codarts Dans Wintertales De 8 zangers van VOCES8 trakteren u op oorstrelende
Locatie: Van Nelle Fabriek
do 7 • Amir ElSaffar Ensemble & Vanesa Aibar
lende muziek voor de koude winter! Na de pauze volgt een mooie samenwerking met Codarts Dans.
Flamenco & Oriënt - Ensemble van de mystieke, Ira kese klassieke maqam-traditie, flamenco en jazz.
Aanvang 20.30 uur
Aanvang: 20.15 uur
Locatie: Laurenskerk
Locatie: De Doelen, Jurriaanse zaal
woe 23 • IFFR
woe 13 • Pas de Deux - Scapino Ballet
Start van het Internationaal Film Festival Rotterdam met 10 dagen films in doverse bioscopen in de stad.
Dansconcert van Michiel Borstlap en Ed Wubbe. Het
Kijk voor het hele programma op iffr.com
ene moment is de voorstelling lichtvoetig en sereen,
Locaties: Hoofdlocatie De Doelen
het andere gepassioneerd en opwindend. Aanvang: 20.15 uur
vr 25 • AMMAR 808
Brussels-Tunesisch trio met blazers, stevige beats en
Locatie: Schouwburg, grote zaal
za 16 • VICTORY
rauwe distorted vocals. Aanvang: 21.00 uur
Theatervoorstelling over falen. In een mix van dans,
theater en slapstick vallen vier performers en een
Locatie: Grounds, podium & café
muzikant in een razend tempo van de ene in de
zat 26 • BLACK FASHION WEEK
Eerste editie van dit evenement in Nederland.
facebook.com/blackfashionweekfoundation Aanvang: 18.00 uur
andere mislukking.
Locatie: Maaspodium vrij 22 • SPRUIJT EN OPPERMAN • ZIJ EN IK
woe 30 • DAYNA KURTZ
Aanvang 20.15 uur
Locatie: Worldhotel WINGS
Foto Jan Hordijk
Het Rotterdamse kamermuziekensemble De Bezetting Speelt met tien enthousiaste musici verrast haar publiek telkens weer met nieuwe en onbekende pareltjes uit het kamermuziekrepertoire. Ook in 2019 sprankelen zij met mooie concerten in Rotterdam en elders.
Locaties: Verspreid over de stad
vrij 18 • VUUR & VLAM
DE BEZETTING SPEELT
za 2 • LATINXPRESS
do 10 • Nieuwjaarsconcert Best of Broadway
11
r ot t er da m s e CULTUUR krant
agenda januari & februari
Twee jonge twintigers die denken te weten hoe de
Zangeres met warme, intense stem, krachtige gitaar
wereld in elkaar zit en het publiek uitegt uit hoe je
zingt mix van blues, jazz, folk en chanson.
een eerste date aanpakt en kinderen moet opvoeden. Aanvang: 21.00 uur
Aanvang: 20.30 uur Locatie: Bird
Locatie: Theater Walhalla
ZO MOOI KAN LIJDEN ZIJN
Dit concert is ook te beluisteren op zaterdag 9 maart 2019 om 20.15 uur in de Oud-Katholieke Kerk in Den Haag.
SKETCHES FROM SPAIN Met het nieuwjaarsconcert brengen de musici de zomer terug met Spaanse muziek, tapas en wijn in de Pelgrimvaderskerk! Voor aanvang is er een interactieve lezing en de Rotterdamse kunstenares Karin Trenkel omlijst het concert met haar prachtige visuele installaties. Programma 5+5=7 | INTRODUCTION ET ALLEGRO (1905) van MAURICE RAVEL (1875-1937) Bezetting: fluit, klarinet, strijkkwartet en harp 5+5=2 | SUITE POPULAIRE ESPAGNOLE (1915) van MANUEL DE FALLA (1876-1946) Bezetting: cello en harp 5+5=11 | EL SOMBRERO DE TRES PICOS (1919) van MANUEL DE FALLA Bewerking Alexander van Eerdewijk (2019) Bezetting: strijkkwintet, blaaskwintet + harp
Om dit bijzondere concert toegankelijk te maken voor alle Rotterdammers is er een speciale Rotterdampasactie met korting en zijn er voor genodigden die geen kaartje kunnen kopen vrijkaarten beschikbaar. Zie de website voor info.
• Datum: Zondag 24 maart 2018 • Tijd: 12.00 - 13.30 uur • Locatie: De Machinist
Het Rotterdamse koor Cappella Gabrieli brengt op zondag 10 maart in de Eendrachtskapel prachtige lijdensmuziek ten gehore van componisten Palestrina, Lobo en Gesualdo. Het Stabat Mater componeerde Palestrina veel later, waarschijnlijk voor paus Gregorius die slechts twee jaar in functie was van 1590 tot 1591. De stijl van dit achtstemmige, dubbelkorige werk verschilt enorm van die van het requiem en is veel homofoner, waardoor de tekst makkelijker te volgen is. De tekst stamt uit de 13e eeuw. De tekstdichter is onbekend, maar het reimt heel lekker. Op het programma staan verder de Lamentaties van de Spaanse componist Alonso Lobo en Caligaverunt oculi mei, een zesstemmig responsorium van Gesualdo. Cappella Gabrieli staat onder leiding van dirigent Maarten Michielsen.
• Datum: Vrijdag 11 januari 2019 • Aanvang: 20.00 uur • Locatie: Pelgrimsvaderkerk
C’ EST LA VIE
Muziek van Palestrina, Lobo en Gesualdo • Door Cappella Gabrieli
Giovanni Pierluigi da Palestrina (1525 – 1594) was een Italiaans componist, die van grote invloed is geweest op de ontwikkeling van de katholieke kerkmuziek. Zijn muziek wordt beschouwd als een hoogtepunt van de Renaissancemuziek. Palestrina’s Missa pro Defunctis verscheen voor het eerst in druk in zijn Missarum libere primus in 1554. De componist was toen ongeveer 30 jaar. De mis schreef hij waarschijnlijk eerder en wordt gezien als één van zijn vroege werken. Van de requiemtekst zoals wij die nu kennen heeft Palestrina slechts enkele delen meerstemmig gezet. Dichterlijke vrijheid? Niet echt: de tekst voor een dodenmis werd namelijk pas in 1570 officieel vastgelegd. Wél koos Palestrina ervoor de oorspronkelijke gregoriaanse melodieën in zijn mis te parafraseren in plaats van ze letterlijk te citeren.
Nieuwjaarsconcert
Franse klassieke muziek van vrouwelijke componisten én een eigen bewerking.
Datum: Zondag 10 maart Aanvang: 15.00 uur Locatie: Eendrachtskapel Eendrachtsstraat 95 Rotterdam Voorverkoop €15,00 via www.cappellagabrieli.nl Aan de kassa €17,50 Scholieren/studenten gratis
De Bezetting Speelt schrijft een wedstrijd uit voor kinderen tussen de 12 en 17 jaar. Tijdens dit concert worden kinderen uitgedaagd om filmpjes te maken van een deel van dit concert. De musici zullen voor aanvang van het concert (tussen 11.15 en 11.45) uitleggen welke instrumenten belangrijk zijn in welk deel van het muziekstuk en waar de jonge filmers op kunnen letten. De beste of meest originele inzendingen maken kans op publicatie op social media of om gebruikt te worden voor een crowdfundingsfilmpje voor onze volgende cd.
Meer info en ticketverkoop:
debezettingspeelt.nl
Ga Ga naar de de websites via via cbkrotterdam.nl naar websites cbkrotterdam.nl
Chris Chris Evans,Evans, Portrait of a Recipient as a Door 2014 2014Peter Peter Pontiac, Louis Louis de Vries, 2014 2014 Portrait of a Recipient as a Handle, Door Handle, Pontiac, de Vries, Foto: Jannes Linders Foto: Max Foto: Jannes Linders Foto:Dereta Max Dereta
John Körmeling, 1989, 1989, 1991 1991 John Körmeling, Foto: Jannes Linders Foto: Jannes Linders
CBK Rotterdam is het centrale adres voor kunst, kunstenaars
De vier programma’s TENT, Sculpture International Rotterdam,
Foto: Aad Hoogendoorn
Foto: Max Dereta
Marga Weimans - On The Other Side Of Reality in TENT Rotterdam, 2015 foto Aad Hoogendoorn
Nicky Nicky Assmann, Radiant, 2015 2015 Assmann, Radiant, Foto: Aad Foto:Hoogendoorn Aad Hoogendoorn
De De viervier programma’s TENT, Sculpture International Rotterdam, programma’s TENT, Sculpture International Rotterdam, BKOR en en ArtArt Office werken daar elk elk vanuit eeneen andere BKOR Office werken daar vanuit andere invalshoek aanaan en en vullen elkaar perfect aan.aan. invalshoek vullen elkaar perfect
TENT BKOR ARTART SCULPTURE TENT BKOR SCULPTURE en De publiek invan Rotterdam. Met tentoonstellingen, lokale enstad Art Office werken elkOFFICE vanuit een andere De actualiteit de kunst vanuit INTERNATIONAL ErBKOR isErgeen in Nederland metdaar actualiteit van de kunst vanuit INTERNATIONAL is geen stad in Nederland met OFFICE en Rotterdams internationale kunst instaat de publieke ruimte, projecten, invalshoek aan en vullen elkaar aan. Rotterdams perspectief staat zo veel beeldende kunst in de Dit Dit ‘kunstkantoor’ vanvan CBK ROTTERDAM perspectief zo veel beeldende kunst in de perfect ‘kunstkantoor’ CBK ROTTERDAM centraal bij TENT aanaan de Witte openbare ruimte als als Rotterdam. helpt Rotterdamse houdt zichzich bezig met het het opdrachten, en investeringsregelingen brengt centraal bijbijdragen TENT de Witte openbare ruimte Rotterdam. Rotterdam Rotterdam helpt Rotterdamse houdt bezig met de Withstraat waar opvallende beeldend kunstenaars zichzich beheer en de BKOR (Beeldende Kunst & & deRotterdam Withstraat waar opvallende kunst, beeldend kunstenaars beheer en- vernieuwing de vernieuwing BKOR (Beeldende Kunst Sterre Black Hole Empire • Foto: Luxxxer Foto: Max Dereta CBK de beeldende deMette stad, kunstenaars ontwikkelingen en vernieuwende Openbare Ruimte) beheert optimaal te ontwikkelen en van een unieke internationale ontwikkelingen en vernieuwende Openbare Ruimte) beheert optimaal te ontwikkelen en van een unieke internationale en publiek elkaar in contact. GaBKOR naar de websites via cbkrotterdam.nl ART OFFICEmet kunstenaars in de vanvan en vernieuwt de omvangrijke hunhun zichtbaarheid in de beeldencollectie vanvan meer kunstenaars in context de context en vernieuwt de omvangrijke zichtbaarheid in stad de stad beeldencollectie meer Het ‘kunstkantoor’ van CBK Rotterdam bemiddelt, informeert ondersteunt RotterHet Duivenvrouwtje terug! Het gevelkunstwerk jaren kwijt, maar isMeer inmiddels Rotterdam worden gesignaleerd. en online te vergroten. dan 50 publieke kunstwerken stadscollectie in samenwerking Rotterdam worden gesignaleerd. enwas online te vergroten. Meer dan 50 en publieke kunstwerken stadscollectie in is samenwerking damse beeldend kunstenaars in de uitoefening van hun beroep. Bijvoorbeeld door de teruggevonden en gerestaureerd door BKOR. Dit ‘Duivenvrouwtje’ is een wandreliëf dat TENT is een dynamisch podium metmet betrokken Rotterdammers, 1200 kunstenaars zijnzijn hoofdlijnen TENT is een dynamisch podium op de betrokken Rotterdammers, dandan 1200 kunstenaars op zogeheten de zogeheten hoofdlijnen mogelijkheid te bieden een tijd ongestoord te werken aan een onderzoek of aan de is gemaakt door Adri Blok. Na de restauratie en de toevoeging van nieuwe duiven is het metmet landelijke bekendheid en en bedrijven en instellingen. BKOR bij Art Office. vanvan de stad. Daarnaast landelijke bekendheid bedrijven en instellingen. BKOR ingeschreven ingeschreven bij Art Office. de stad. Daarnaast ontwikkeling als beeldend kunstenaar. Art Office laat de rijkdom van de Rotterdamse werk weer te bewonderen aan een gevel op de hoek van de Meent en Oppert, boven heeft een verbindende rol in zorgt voor het beheer en Art Office draagt bij aan de de stelt Sculpture International heeft een verbindende rol in Art Office draagt bij aan stelt Sculpture International zorgt voor het beheer en kunstwereld zien, bijvoorbeeld tijdens Art Rotterdam waar op 7 februari het magazine restaurant Napoli. Het beeld kreeg deze nieuwe plek mede door de inzet van ‘mr. Meent’, Rotterdamse kunstsector. jaarlijks een uitgebreid deze collectie vanvan (startende) de Rotterdamse kunstsector. professionalisering (startende) onderhoud van deze collectieKunstprofessionalisering jaarlijks een uitgebreidonderhoud Ade Propos Art wordt gepresenteerd en er tijdens Rotterdam een Rotterdam speciaal programma kunstenaars Robin vonvan Weiler. BKOR (Beeldende & Openbare Ruimte) ontwikkelt kunstprojectTENT steltstelt zichzich als het doel en archiveert uitgebreide beeldend kunstenaars meten activiteitenprogramma samen TENT als doel en archiveert uitgebreide beeldend kunstenaars met activiteitenprogramma samen worden voorgesteld aan internationale publiek van Art Rotterdam. en in de openbare ruimte, samen met bewoners en gemeentelijke partners, doet dit hedendaagse kunst in een breder deenbeelden op de leningen, performances, films, tijdelijke hedendaagse kunst in een bredermetmet informatie over de beelden op de financieringsregelingen, financieringsregelingen, leningen, performances, films, tijdelijkeinformatie vooral in over buurten wijken. maatschappelijk en mondiaal artist-in-residence mogelijkheden, sculpturen en onderzoek op op splinternieuwe website. maatschappelijk en mondiaal artist-in-residence mogelijkheden, sculpturen en onderzoek splinternieuwe website. www.rotterdamsekunstenaars.nl BKOR heeft een groeiende database met kunst in Rotterdam, zie de website. kleinschalige opdrachten het het gebied vanvan kunst in de kleinschalige opdrachten gebied kunst in de perspectief te plaatsen. perspectief te plaatsen. www.bkor.nl en informatievoorziening. publieke ruimte vanvan Rotterdam. en informatievoorziening. publieke ruimte Rotterdam. openingstijden di-zo, 11-18 uur uur openingstijden di-zo, 11-18 Ingeschreven beeldend Uitgebreide informatie overover de de Ingeschreven beeldend Uitgebreide informatie kunstenaars presenteren hunhun werk collectie wordt gearchiveerd op collectie wordt gearchiveerd op kunstenaars presenteren werk op de website van Art Office. de website. op de website van Art Office. de website. Nicky Assmann, Radiant, 2015 Chris Evans, Portrait of a Recipient as a Door Handle, 2014 Peter Pontiac, Louis de Vries, 2014 John Körmeling, 1989, 1991 Foto: Jannes Linders
TENT SCULPTURE De actualiteit van de kunst vanuit INTERNATIONAL Rotterdams perspectief staat ROTTERDAM centraal bij TENT aan de Witte houdt zich bezig met het de Withstraat waar opvallende beheer en de vernieuwing ontwikkelingen en vernieuwende van een unieke internationale kunstenaars in de context van beeldencollectie van meer Rotterdam worden gesignaleerd. dan 50 publieke kunstwerken TENT is een dynamisch podium op de zogeheten hoofdlijnen met landelijke bekendheid en van de stad. Daarnaast heeft een verbindende rol in stelt Sculpture International de Rotterdamse kunstsector. Rotterdam jaarlijks een uitgebreid TENT stelt zich als doel activiteitenprogramma Foto: samen Jannes Linders hedendaagse kunst in een breder met performances, films, tijdelijke SCULPTURE INTERNATIONAL maatschappelijk en mondiaal ROTTERDAM sculpturen en onderzoek op In 2018 werd dit kunstwerk van Cosima von Bonin geplaatst bij metrostation Maashavhet gebied van kunst in de perspectief te plaatsen. en. Het kunstwerk kreeg van de kunstenaar de naam The Idler’s Playground, in het publieke ruimte van Rotterdam. Nederlands het beste te 11-18 vertalen als ‘de speeltuin van de vrijbuiter’ en bestaat uit een openingstijden di-zo, uur Uitgebreide informatie Pinocchio-achtige figuur op een hoge scheidsrechtersstoel. Hij steekt zijn langeover neus de in wordt gearchiveerd een reusachtige paddenstoel die een paar meter collectie verderop staat. Dit groene kunstwerk op de website. is opgenomen in de collectie van Sculpture International Rotterdam, het internationale programma voor kunst en de publieke ruimte van CBK Rotterdam. www.sculptureinternationalrotterdam.nl
Foto: Jannes Linders
ART OFFICE Dit ‘kunstkantoor’ van CBK Rotterdam helpt Rotterdamse beeldend kunstenaars zich optimaal te ontwikkelen en hun zichtbaarheid in de stad en online te vergroten. Meer dan 1200 kunstenaars zijn ingeschreven bij Art Office. Art Office draagt bij aan de professionalisering van (startende) beeldend kunstenaars met financieringsregelingen, leningen, artist-in-residence mogelijkheden, TENT is de plek waar CBK Rotterdam de actualiteit van de Rotterdamse kunstwereld kleinschalige opdrachten laat zien. Het verbindt de kunst van de stad met wat in de wereld er omheen gebeurt. Tot en informatievoorziening. 10 februari toont TENT werk van de vier genomineerden van de Dolf Henkes Prijs 2019: beeldend Roxette Capriles, Priscila Fernandes, EmmaIngeschreven van der Leest en Evelyn Taocheng Wang. kunstenaars presenteren hun werk De prijs wordt door de Stichting Henkes tweejaarlijks uitgereikt aan een beeldbepalende op de website van 2019. Art Office. Rotterdamse kunstenaar. De prijsuitreiking vindt plaats op 7 februari Daarnaast
BKOR Er is geen stad in Nederland met zo veel beeldende kunst in de openbare ruimte als Rotterdam. BKOR (Beeldende Kunst & Openbare Ruimte) beheert en vernieuwt de omvangrijke stadscollectie in samenwerking met betrokken Rotterdammers, bedrijven en instellingen. BKOR zorgt voor het beheer en onderhoud van deze collectie en archiveert uitgebreide informatie over de beelden op de TENT splinternieuwe website.
kun je tot half maart in Publiekslievelingen en Weesbeelden zien hoe Rotterdammers de beelden in hun stad koesteren, ervoor lobbyen en actievoeren, en ze desnoods adopteren. www.tentrotterdam.nl
Rotterdam, 2015 foto Aad Hoogendoorn
Rotterdam, 2015 foto Aad Hoogendoorn
CBK Rotterdam is het centrale adres voor kunst, kunstenaars CBK Rotterdam is het centrale adres voor kunst, kunstenaars en en publiek in Rotterdam. MetMet tentoonstellingen, lokale publiek in Rotterdam. tentoonstellingen, lokale en en internationale kunst in de publieke ruimte, projecten, internationale kunst in de publieke ruimte, projecten, opdrachten, bijdragen en en investeringsregelingen brengt opdrachten, bijdragen investeringsregelingen brengt CBK Rotterdam de de beeldende kunst, de de stad, kunstenaars CBK Rotterdam beeldende kunst, stad, kunstenaars en en publiek metmet elkaar in contact. publiek elkaar in contact.