Rotterdamse Kunst & Cultuur Krant - febr+maart by UITGEVERIJ 11

MAART & APRIL 2018

BOEKEN SPECIAL

PAK MEE!

KUNST • THEATER • BOEKEN • MUZIEK • UITGAAN • FOTOGRAFIE • DANS • FILM • GESCHIEDENIS • CULTUUR

Doe mee!

TY ART & TpjHesEwedCstIrijd! • Korte film 18 jaar • 12 t/m en • Mooie prijz

thecity.nl

www.artand

IN D

• 4 ma EZE EDITIE art Al festiva les is kunst l in de bie • • Joris Kunst op str b aa Lutz in Mijn Ro t • MissP u b l icity ov tterdam • De R er • Erasm otterdam Ma werk rathon u s & H • Extra veel M et Humansim ail&W e • Bach in boeken • En m eer...

inf o ins rme am pire ert us ert ee rt

LIEFDE

MIJN ROTTERDAM ‘Rotterdam is een stad in beweging. Dat het hier en daar knettert en wringt is juist leuk!’

Foto Edu Calicher

Joris Lutz Hij is muzikant, acteur, presentator en (tekst)schrijver. In Rotterdam kennen we hem onder meer van zijn gitarenshow de Six String Sessions en de Kidstalkshow Tussen Kunst & Kids in Theater Walhalla. Hij woont samen met vriendin Peggy op de Kop van Zuid en heeft twee zoons Rodin (15) en Minne (14). Joris Lutz (1965) over Rotterdam...

Waar ben je opgegroeid? ‘Ik ben geboren en getogen in Hillegersberg en had een echte Dick Trom jeugd, heerlijk! Moeder was thuis na school met een kopje thee, dan de voetbalschoenen aan en de rest van de middag balletjes trappen op het veldje om de hoek bij de Toorop Mavo. Ik had geen idee wat ik wilde worden, behalve dat ik een film en een boek wilde maken. Met mijn ouders (resp. actrice Simone Rooskens en acteur Luc Lutz) kwam ik in het Hofpleintheater. Die blijspelen van hen vond ik niks, zó overdreven haha... De liefde voor muziek was er al wel. Op mijn zestiende begon ik met gitaar.’ Hoe was je pubertijd in Rotterdam? ‘Heel veel voetballen op dat veldje... En repeteren met vrienden in ons tuinhuisje. We hadden een band met de legendarische naam Johnny Angelface and the erected nipples. Mike Boddé speelde er ook in. Hij was natuurlijk vele malen beter dan wij maar daar ging

Colofon

Concept & Realisatie: Uitgeverij 11 www.goedeboekjes.nl info@goedeboekjes.nl

het niet om. Het ging om lekker hakken en plezier maken met elkaar. Mijn eerste biertjes dronk ik in café Stobbe in Kralingen. Later werd dat Melief Bender, Ad Fundum, dat soort plekken. We gingen ook vaak bandjes kijken en meehelpen, spullen sjouwen, bier halen: erbij zijn!’ Je woonde ook een paar jaar in Amsterdam... ‘Na de militaire dienst - ik werkte als chauﬀeur voor de commando’s - kon ik daar in het huis van een vriend. Mijn oma woonde ook in Amsterdam en ik vond de sfeer er altijd heel fijn, zo gezellig. Ik studeerde er héél even Musicologie maar kwam er al snel achter dat de studie niks voor mij was. Ik wilde gewoon lekker muziek maken, niet leren over de theorie erachter. Ik vond een leuke baan in de horeca en deed van alles en nog wat. Nog steeds doe ik het zo, alles lekker op mijn eigen manier. Eigenlijk ben ik gewoon stront eigenwijs.’ Blij om terug te zijn? ‘Jazeker! Rond mijn dertigste

Aan deze editie werkten mee: Debbie Kleijn (fotografie) Barbara Jonckheer (redactie) Merel Vuil (sales en correcties) Floor Lemans (layout support)

kwam ik terug op mijn geboortegrond. Ik leerde de stad kennen vanuit een heel nieuw referentiekader, vooral het nachtleven! Mijn stamkroeg was de Vagabond, ik heb er heel wat avonden versleten. Tegenwoordig vind ik de geschiedenis van de stad interessant. Dat die Dam aan de Rotte Rotterdam werd, dat weten de meesten wel. Maar wist je ook dat die Schielandse Hoge Zeedijk rond 1300 werd aangelegd en de voeten droog houdt van zo’n drie miljoen mensen? Het is natuurlijk puur chauvinisme, maar ik vind dat gaaf om te weten!’ Waarom Rotterdam? ‘Al die verschillende culturen! Ik moet er niet aan denken om in een heel witte stad te wonen. Veel te saai. Dat het hier en daar knettert en wringt, hoort erbij. Dat is juist leuk en houdt de stad in ontwikkeling. Wel vind ik het Rotterdam een culturele woestijn om het even overdreven te zeggen. Vooral door de week is het akelig stil. Waarom spelen er bijvoorbeeld niet meer bandjes

Deze krant komt zes keer per jaar uit. Voor info, samenwerken en/of adverteren, neem contact op met anne@bakker.info

in kroegen? Gelukkig zijn er wel oases in de stad. Walhalla bijvoorbeeld, daar kunnen mensen lekker eigenwijs theater maken. Theater voor iedereen. Dat motiveert en inspireert.’ Hoe bevalt het op de Kop van Zuid? ‘Ik vind het er heerlijk. Ik woon er sinds 2000. Tot halverwege de vorige eeuw vond je hier alleen pakhuizen en spoorwegen. Op initiatief van de heer Pincoﬀs was de haven uitgebreid, maar pas eind 20e eeuw werden er woningen gebouwd. In het begin was het leuk omdat er een pionierssfeer heerste. Nu is het leuk omdat het een levendige, gezellige buurt is. Er zijn veel kinderen, het licht is prachtig en we hebben water voor de deur. Wat wil je nog meer? Het is ook lekker dicht bij Katendrecht. Theater Walhalla en SS Rotterdam zijn om de hoek.’ Wat zijn favoriete plekken voor jou in de stad? ‘Lastig! Ik heb geen vaste plekken waar ik graag kom. Ik fiets

Met dank aan Alek Dabrowski, Hans Merts, Puzzelcorner en iedereen die een bijdrage heeft geleverd!

graag door de stad en ontdek steeds nieuwe dingen. Het Kralingse Bos is mooi en het nieuwe Centraal Station is gaaf. Ik ga graag naar Lantarenvenster en heb laatst heel leuk gegeten bij Z&M in de Veerhaven. Maar ik ga net zo lief naar Sunset aan de Botersloot, zo’n echt mannencafé, en Ver van Hier aan de Kleiweg. Kortom, ik houd van lekker divers! Favoriete winkels? Kopi Soesoe, RSI en natuurlijk Keymusic aan de Ceintuurbaan! Ik kom er al mijn hele leven.’ Six String Sessions Op zondag 29 april gaat Joris weer flink tekeer op zijn gitaar met zijn band, andere bekende gitaarfreaks en u tijdens de eredienst van de gitaar in Theater Walhalla. Tussen Kunst en Kids Op zondag 17 maart en zondag 15 april presenteert Joris deze leuke talkshow voor kinderen in Theater Walhalla. Fred in de haven Samen met Bram Klein en Bart Wijtman maakte Joris dit spannende voorleesboek met vrolijke liedjes cd. www.fredindehaven.nl

kunst op straat

KUNST OP STRAAT Hugo de Groot

In deze rubriek bespreken we kunstwerken van de stad. Waar staan ze voor en wie heeft ze gemaakt? Deze rubriek maken we in samenwerking met CBK Rotterdam die zich met het programma BKOR hard maakt voor kunst in de buitenruimte.

Auke Hettema (Leeuwarden, 1927 – Amsterdam, 2004) studeerde gelijktijdig met zijn tweelingbroer Renze Hettema beeldhouwkunst aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. Hettema behoorde tot de generatie Nederlandse beeldhouwers, die na de Tweede Wereldoorlog hun carrière begonnen met het maken van oorlogs- en verzetsmonumenten, zoals het verzetsmonument in de Prinsentuin in Leeuwarden. In 1951 won hij de Prix de Rome.

Locatie Stadhuis - Coolsingel Kunstenaar Auke Hettema Maakjaar 1969

Het beeld van Hugo de Groot bij de entree van het stadhuis aan de Coolsingel werd gemaakt in opdracht van Gemeente Rotterdam. Hugo de Groot (1583 – 1645) was een belangrijke inwoner van Rotterdam. De Groot was staatsman, jurist en schrijver. In 1613 werd hij benoemd tot raadspensionaris van de stad Rotterdam. Hij bereidde de bijeenkomsten van de burgemeesters voor en ging mee naar de staatsvergaderingen. Zijn voorganger was Van Oldenbarnevelt, die ook als beeld de entree van het stadhuis verrijkt. Hugo de Groot schreef Latijnse tragedies en gedichten, theologische verhandelingen en Nederlandse gedichten. Zijn beroemdste werk is De iure belli ac pacis (Over het recht van oorlog en vrede) uit 1625. Het vormt de basis voor het moderne volkenrecht. Hugo de Groot is ook bekend vanwege zijn pleidooi voor de vrije toegang tot de zee (en de vrijhandel) het Mare Liberum (1609), dat in 1864 werd teruggevonden en gepubliceerd. Gevangenis De Groot was kritisch op het heersende religieuze gezag. Hij was van mening dat de staat het hoogste gezag was en dus boven de kerk stond. In 1618 werden De

Groot - en Van Oldenbarneveldt die ook pleitte voor meer religieuze tolerantie gearresteerd omdat hij de religie van de staat zou ondermijnen en verdeeldheid zou zaaien tussen de provinciën. Van Oldenbarneveldt werd ter dood veroordeeld en terecht gesteld. De Groot zat zijn straf uit in Slot Loevestein, waar hij veel las en studeerde. In 1621 ontsnapte hij in een boekenkist, waarin zijn boeken werden aangevoerd. De Groot vluchtte naar Parijs waar hij een toelage kreeg van de Franse koning en herenigd werd met zijn vrouw. In 1631 bezocht hij Rotterdam voor het laatst en bezocht toen ook het standbeeld van Erasmus. Hij weigerde amnestie aan te vragen omdat hij vond dat hij niets verkeerd had gedaan. Het standbeeld van Hugo de Groot is een klassiek beeld en maakt deel uit van een ensemble in combinatie met het beeld van Johan van Oldenbarnevelt en dat van Gijsbert Karel van Hogendorp op de trappen van het World Trace Center Rotterdam.

De Gabo / de tulp / het ding Stadhuis - Coolsingel Kunstenaar Naum Gabo Maakjaar 1957

Het kunstwerk van Naum Gabo aan de Coolsingel, in de volksmond ook wel ‘De gestileerde bloem’ of ‘Het Ding’, is eindelijk gerestaureerd! Sculpture International Rotterdam maakte zich al jaren hard voor de restauratie. Uiteindelijk is eigenaar van het kunstwerk – Bouwfonds Investment Management – in overleg met de gemeente Rotterdam over gegaan tot restauratie met als doel zoveel mogelijk de originele uitstraling van het beeld terug te halen door gebruik te maken van originele technieken.

Naum Gabo

Naum Gabo (1890, Rusland - 1977, USA), een Russisch-Amerikaanse

schilder,

beeldhou-

wer,

architect

en designer. Hij studeerde dicijnen,

mefiloso-

fie en kunstgeschiedenis

voor

MAIL & WIN Omdat we bij een eerdere mail&win actie zóveel mails kregen, mogen we nog een keer een exemplaar weggeven van het prachtige boek BEELDEN van Siebe Thissen! Stuur een e-mail naar goedeboekjes&gmail.com en leg uit waarom jij dit boek graag zou krijgen.

hij zich vestigde als

kunstenaar.

Gabo was aan-

BEELDEN.

hanger van het

Stadsverfraaiing in

Constructivisme.

Rotterdam sinds 1940 Auteur : Siebe Thissen - 2016 Hardcover met 528 pagina’s

Het beeld is in 1957 gemaakt door Naum Gabo en kenmerkt zich door transparantie en ruimtelijkheid. Het ‘ding’ weegt circa 40.000 kilo! In een toelichting vertelde Gabo dat de organische structuur in de plantenwereld hem de inspiratie had gegeven voor de constructie. De fundering als stevig verankerde wortels en de twee met zwart marmer beklede blokken beton de stam waaruit acht metalen takken groeien. De donkere, fijnere kern staat voor het bladerdek.

Formaat: 22 x 28 cm ISBN: 978-94-90322-62-5

CONSTUCTIVISME Kunstvorm uit Rusland 1919 - 1934 Gewichtloos en toch ruimtelijk Onderwerploos Geometrische vormen in compositie Zwevende constructies

ROTTERDAM

FILM & SERIE LUTHER (2003) Luther vertelt het verhaal van de monnik Maarten Luther (1483 - 1546) - gespeeld door Joseph Fiennes - die in het begin van

EVEN VOORSTELLEN Hesdy Lonwijk (41) is regisseur en filmmaker. Hij maakte onder andere de televisiefilm Johnny Bingo (2009) en afleveringen van de populaire televisieserie Feuten. Hesdy woont op het Noordereiland in Rotterdam.

de 16e eeuw pleit voor hervorming binnen de kerk. Luther wil minder macht van

Op je 13e kwam je naar Nederland vanuit

dam wonen mensen van overal vandaan. Aan

de kerk, bijbelvertalingen in volkstaal en

Suriname. Hoe kijk je terug op je jeugd?

de ene kant geeft dat een werelds gevoel. Maar

het afschaffen van aflaten, waarbij geld

‘Als ik denk aan Suriname denk ik aan zon,

je bent wel met zijn allen import. In Rotterdam

betaald werd aan de kerk voor verge-

buiten spelen in de regen, heel veel groen en

wonen vooral veel échte Rotterdammers. Mijn

ving van zonden.

geweldige vakanties bij familie in de binnenlan-

vrienden zijn bijna allemaal hier geboren. Dat

Luthers’

verzet

den. Mijn ouders waren een jaar eerder dan ik

voelt goed! Daarbij had ik ook behoefte aan

leidt een periode

naar Nederland vertrokken. Mijn vader studeer-

nieuwe impulsen en inspiratie.’

in van politieke

de aan de Universiteit van Tilburg. Ik woonde

onrust

volksop-

bij mijn oom. Ik was nieuwsgierig naar Neder-

Voel je ook nog binding met Suriname?

land op een kinderlijke manier. Hoe zouden de

‘Natuurlijk! Mijn halve familie woont daar. Men-

burgeroorlogen.

wolken er daar uitzien? Mijn eerste indruk was

sen vragen me of ik ‘verhollandst’ ben. Ik weet

De film is wel-

koud! Het was september, er was weinig groen

niet wat dat betekent. In draag meerdere cul-

licht wat vlak en

en het rook anders dan ik gewend was. ‘

turen in me. Ik ben deels Nederlands, maar de

standen

verhaallijn

verhalen die ik wil vertellen spelen zich af in

hier en daar kabbelend. Maar decor en

Hoe ben je in Rotterdam terecht gekomen?

Suriname. Na de Filmacademie ben ik een half

aankleding zijn prachtig en de filmcast

‘Ik ben net sinds drie jaar weer terug. Op mijn

jaar teruggeweest en ik voelde toen: ‘Dit is mijn

sterk. Al met al geeft Luther een mooi

19e woonde ik ook een paar jaar hier. Ik had

land, hier wil ik films maken.’ Later ga ik ook

tijdsbeeld en inzicht in de ingewikkel-

het VWO afgemaakt en wist niet wat ik wilde. Ik

rentenieren in Suriname.’

de problematiek van de reformatie.

deelde een appartement in de stad met vrien-

Leuk feitje vonden wij dat Luther trouwt

den en werkte in een jeanszaak en een tijdje

met een gevluchte non en zes kinderen

in een CD zaak op de Kruiskade. Toen ik mijn

krijgt. Te huur bij de Centrale Bibliotheek.

eerste salarischeque kreeg, dacht ik WTF, zó

academie. Daar leer je ook veel en word je ge-

voor de deelnemers?

weinig? Ik besloot om het jaar erop toch maar

ïntroduceerd in het netwerk. De afstudeerfilms

‘Start met research. Zoek korte filmpjes en kijk

te gaan studeren...’

worden vertoond op een festival, daar komen

hoe ze gemaakt zijn. Hoe wordt het verhaal op-

de producenten, enzovoort.’

gebouwd? Wat gebeurt er met de karakters?

SHE’S GOTTA HAVE IT (2017) De serie vertelt het verhaal van de jon-

Je zit in de jury van Art in the City korte filmcontest voor jongeren. Welke tips heb je

ge, vrijgevochten Nola Darling - gespeeld

Welke studie werd het?

door DeWanda Wise. Nola probeert in

‘Account Management. Ik heb het afgemaakt

Waar ben je op het moment mee bezig?

wordt en of de shots wel goed zijn. Richt je op

Brooklyn New York voet aan de grond te

maar ontdekte tijdens de studie mijn creatieve

‘Ik werk aan een speelfilm, een serie en een the-

het verhaal en begin met schrijven! Als je ver-

krijgen als kunstenares en houdt er on-

kant. Tijdens een stage bij een reclamebureau

aterstuk. Ik heb altijd meerdere pannetjes op

haal op papier staat, is het makkelijker om je

dertussen drie zeer verschillende min-

kwam ik in aanraking met copywriting en bij

het vuur. Dat moet ook in deze wereld. Projec-

idee over te brengen aan anderen en aan je ver-

naars op na. Serie 1 heeft 10 afleveringen

een uitwisseling met de Universiteit van Bal-

ten duren lang en kunnen vertraging oplopen.

haal te werken. Blijf ook dicht bij jezelf. Neem

van 30 minuten, waarin de perikelen van

timore volgde ik filmvakken. Zo groeide lang-

Je moet een lange adem hebben. De speelfilm

een onderwerp waar jij nieuwsgierig naar bent.

zaam het idee van film maken.’

gaat over een Surinaams gezin met grotere kin-

En last but not least: have fun!’

Maak je geen zorgen of het wel mooi genoeg

deren die remigreren naar Suriname. Een famiWat waren je eerste concrete stappen in die

liedrama. De serie gaat over drie jeugdvrienden

richting?

en speelt zich af in Rotterdam Zuid. Hij is rauw

‘Ik ging aan de slag bij Cineac Pietje Bell / Rot-

realistisch.

terdam TV, nu is dat OPEN Rotterdam. We maakten een jongerenmagazine, super leuk de

Na twaalf jaar Amsterdam kwam je weer te-

Nola verteld worden zoals alleen regis-

lokale omroep is ideaal om ervaring te doen en

rug naar Rotterdam! Waarom?

seur Spike Lee dat kan, met onverwachte

veel te leren. Van daaruit ging ik naar de Film-

‘Ik voel me meer thuis in Rotterdam. In Amster-

twists en kunstige, filmische intermezzo’s. Het resultaat is een leuke, onderhoudende serie over een bijzondere, sterke jonge vrouw die haar eigen weg vindt in het leven. Wij keken de serie in één ruk uit! Een aanrader dus. Serie twee is onderweg. Te zien op Netflix. PULP FICTION (1994) Misdaad

cultfilm

van

regisseur

Quentin Tarantino met legendarische rollen van Samuel L. Jackson, John Travolta en Uma Thurman. De film bestaat uit vijf niet-chronologische, absurde verhaallijnen, die door elkaar gevlochten zijn en uiteindelijk samenkomen.

ART IN THE CITY Film Contest Maak een filmpje met je tel!

Deelnemers 12 t/m 18 jaar • Filmpje max 1 minuut • Thema: MIJN 010 • Win €100,-

DOE MEE! Maak een filmpje met je telefoon van maximaal twee minuten. Thema van je filmpje is MIJN 010 Hoe ziet jouw Rotterdam eruit? Wie ben je en waar sta je voor?

Wees creatief & have fun! Aanmelden & uploaden via de website Tien finalisten worden uitgenodigd voor deelname aan een tentoonstelling in WORM. De winnaar krijgt een interview in de Rotterdamse Kunst & Cultuur Krant én wint €100,-

Pien Ruigrok (16 jaar) ‘Hele coole film! Je ziet ook dat veel jonge filmmakers door deze film geïnspireerd zijn. Ik herkende allerlei scenes in latere films, clips en series. Ook de muziek is top. Ik heb veel nummers toegevoegd aan mijn playlist.’

www.artinthecity.nl #artinthecity010

Hesdy Lonwijk zit samen met Rashieda Adrianus, Shariff Nasr en Joost Pleune in de jury van Art in the City korte film contest voor jongeren www.artinthecity.nl

VAN ALLES

KERKEN In deze rubriek bespreken we kerken en gebedshuizen in Rotterdam. Deze keer de Pauluskerk aan de Mauritsweg.

De Pauluskerk werd in 1960 in gebruik genomen door de hervormde gemeente Rotterdam en in 2007 gesloopt. In 2013 opende de kerk op dezelfde plaats haar deuren voor een doorstart met een futuristisch ogend bouwwerk, ontworpen door de Engelse architect Will Alsop.

WIJ WAREN ERBIJ @ DIZZY MINI’S Een mini is € 1,- per woord! Max 50 woorden.

Op zondag 11 februari waren we in Jazz Café Dizzy voor een concert van de Rotterdamse ambientgroep The Chi Factory. De groep was populair in de jaren ‘80.

Jazz Café Dizzy opende haar deuren in 1977 en

Stuur je tekst voor de mei-juni editie uiterlijk

is sindsdien- met een kleine onderbreking in

15 april naar info@goedeboekjes.nl

2013 - niet meer weg te denken uit het RotterBijles

voor

middelbare

scholieren

door native speaker. 32,- euro per uur.

Het was een relaxte muzikale trip down memo-

tiesten op zoals Chet Baker, George Coleman

Voor info bel Heike (1975) 06 248 76 230

ry lane met mooie visuals, hypnotische fluit en

en Lee Konitz. Tegenwoordig is het muzikale

arabische sitar klanken. Het was vooral dui-

aanbod ruimer dan alleen jazz en staan ook

LOFTLY Jouw airbnb zorgeloos verhuurd in

delijk dat de mannen het enorm naar hun zin

genres als pop en tango op het programma.

Rotterdam

hadden met elkaar en dat maakte de ietwat rommelige performance goed.

Wil jij jouw leuke woning in Rotterdam (tijdelijk) In Dizzy kun je ook prima een hapje eten. De

verhuren tijdens vakantie of zakenreis, maar

menukaart is uitgebreid en ook geschikt voor

heb je geen tijd om het zelf te regelen? Wij nemen

We zijn vooral enthousiast over Dizzy als gezel-

vegetariërs. Dizzy verzorgt zelfs catering voor

graag het verhuurtraject voor je uit handen!

lig en divers muziekpodium voor jong en oud.

feesten! Kijk voor meer info en de actuele

Je kunt bij ons terecht voor verhuur van enkele

Heerlijk donker en rokerig - maar dan zonder

agenda op de website.

dagen tot een jaar, aan één of meerdere huurpartijen. www.loftly.nl

rook - de perfecte sfeer voor een intiem concert of open mike night (op donderdagen).

Op woensdag 21 maart treedt de Maltezer singer-songwriter Alexandra Alden

RADIO DE LATE AVOND

op in Dizzy

met nummers van haar debuutalbum Wild Honey.

Prachtige easy listening muziek en nieuws uit

Het concert begint om 21.30 uur. Entree is € 5,-

de streek. Iedere werkdag tussen 23:00 uur en mid-

• Jazz Café Dizzy • ‘s-Gravendijkwal 127

dernacht bij 12 lokale om-

• dizzy.nl

roepen in Zuid-Holland en 1 in Spanje. delateavond.nl

DE MAANSTEEN Creatieve feestjes voor grote en kleine kinderen

• Grote en kleine groepen • In speeltuin de Torteltuin of bij jou thuis

De Pauluskerk staat voor gastvrijheid, laagdrempeligheid en hulp. Hulp door mensen op te vangen en hun levenskracht te versterken. Maar ook door te proberen onrechtvaardige wetten en regels te veranderen. Helpen is niet iemand een vis geven. Helpen is iemand een vishengel geven én toegang bieden tot de visvijver.

Diaconale Centrum Pauluskerk is zeven dagen per week van negen tot negen open. In de winterse periode ontvangt de kerk 1000 1250 mensen per week. Dit wordt mogelijk gemaakt door bijna 250 vrijwilligers en 15 beroepskrachten. www.pauluskerkrotterdam.nl

Duits

Sinds de jaren ‘70 traden er veel bekende jazzar-

In de jaren ‘80 werd de kerk vooral bekend door de opvang van drugsverslaafden, daklozen en vluchtelingen onder leiding van dominee Hans Visser. Nog steeds komt het Diaconale Centrum Pauluskerk op voor mensen die hulp nodig hebben op economisch, sociaal en spiritueel vlak. De kerk probeert daar te helpen ‘waar geen helper is’. Hulp en actie voor kwetsbare mensen in de marge van de samenleving: dak- en thuislozen, verslaafden, psychiatrische patiënten, vluchtelingen, jongeren en ouderen zonder gevoel voor richting.

De kerk organiseert allerlei activiteiten, van maatschappelijk werk tot creatieve programma’s zoals een open atelier en taalcursussen. Ook is er een kledingwinkel, ﬁetsenwerkplaats, huisarts, tandarts en kapper. De activiteiten zijn gericht op contact, creativiteit, plezier en inspiratie.

PRIVÉ BIJLES DUITS

damse uitgaansleven.

Zelf een schilderij maken en/of geschminkt worden? Het kan allemaal!

merel.vuil@gmail.com 06 17403598

Foto Eelco Roelsma

SEEPJE Gedicht voor buurvrouw Lies In de vorige editie testten wij Seepje, duurzaam wasmiddel gemaakt van schillen uit Nepal. Naar aanleiding van de mail&win actie ontvingen wij dit fantastische gedicht van Rens Fromme. Een welverdiend kennismakingspakket is onderweg naar zijn buurvrouw Lies!

Seepje met je zachte naam, ik gun je echte wereldfaam met de geur van zomerbries, geef ik je aan buurvrouw Lies zij is iemand die je weinig hoort, zachtjes staat ze je te woord dringt zich niet op, maar geeft, altijd alles wat ze overheeft en zoek ik wijze opvoed raad, dan weet zij wel hoe t gaat. oh geef haar toch een seepje zacht, want die vrouw is subtiele kracht!

WIJ TESTEN HET

LUSH Zeep van pure ingrediënten Gourmet zepen van Lush zit-

met kleine, verantwoorde

Drop of Hope met een mix van

ten vol ingrediënten van mi-

boeren die hun producten tijd

zijde tofu, pioppino padden-

lieuvriendelijke leveranciers

en aandacht geven. Dit maakt

stoelen, Japanse koolzaadolie

van over de hele wereld.

de zepen extra fijn: mooi van

en sinaasappel absolue.

binnen én buiten! En ze ruiken

Alledrie ruiken ze heerlijk en

ook nog eens héérlijk!

maken lekker zacht.

maar kokosolie, cacaoboter en

De zepen

Hilarisch vinden wij de Rump

castorolie in haar producten.

Ro’s Argan met rozenolie van

Bottom Rub!

Wij mochten een aantal zepen

met de hand geplukte rozen-

Geef je bibs een boost met

testen en vonden ze top! Wat

blaadjes uit Turkije.

deze rub van guarana, aloë

wij ook waarderen is dat Lush

Olive Tree met vers gemalen

vera en avocado-boter en

kiest voor samenwerkingen

groene olijven.

make your derrière great again!

Lush gebruikt geen omstreden ingrediënten zoals palmolie*,

* In de volgende editie van deze krant meer over palmolie!

Uw product(en) laten testen door ons? Mail ons op info@goedeboekjes.nl

CULTUUR

WOORDNACHT 2018 Literair festival op meerdere locaties in het centrum van Rotterdam. Kom op vrijdag 13 en zaterdag 14 april meepraten, luisteren en genieten van optredens van diverse auteurs uit Nederland en Vlaanderen.

Anna Blaman Lezing door Adriaan van Dis • 13 april 2018 • 19:30 uur • Arminius - Grote Zaal • Museumpark 3

De Rotterdamse auteur Anna Blaman (1905-1960) geldt als literair icoon, cultureel en maatschappelijk geëngageerd boegbeeld, en (homo)seksuele voorvechter. Blaman zag het kunstenaarschap als opdracht en gaf in haar eigen lezingen uiting aan haar culturele, maatschappelijke en humanistische bespiegelingen. Haar gedachtegoed vormt een leidraad voor deze lezing.

Het Verhalenhotel: Sanneke van Hassel, Jamal Ouariachi, Annelies Verbeke, Rob van Essen

Dubbelinterview Raoul de Jong en Gerjon Gijsbers door boekrecensent Alek Dabrowski

• 14 april 2018 • 20:00 uur • Marriott Hotel Rotterdam • Weena 686

• 14 april 2018 • 22:00 uur • Nostra - Nostra • Van Oldenbarneveltstraat 127A

Sanneke van Hassel (1971) is auteur van korte verhalen en romans. In 2014 ontving ze de driejaarlijkse Anna Blamanprijs voor haar oeuvre. Jamal Ouariachi (1978) debuteerde en schreef vervolgens in hoog tempo vier romans. Annelies Verbeke (1976) is een Vlaamse auteur van romans, verhalen, scenario’s en toneelstukken. Ze is pleitbezorger van het moderne korte verhaal. Rob van Essen (1963) is schrijver van romans en verhalen en recensent van NRC. In 2015 won hij de eerste J.M.A. Biesheuvelprijs.

Raoul de Jong (1984) is schrijver van speelse en lichtvoetige romans zoals Het leven is verschrikkulluk (2005), Stinknegers (2006) en De grootsheid van het al (2013), een verslag van zijn voetreis naar Marseille. Gerjon Gijsbers (1983) schetste in zijn chapbook Aan gort (2014) in drie verhalen een eerste beeld van Luctor, een dwalende ziel op zoek naar werk, liefde en de zin van het leven ‘maar in eerste instantie naar een douchegordijn’.

13 & 14 APRIL

Muziek: Sinta Wullur • 13 april 2018 • 22:15 uur • Arminius - Grote Zaal • Museumpark 3 Sinta Wullur (1958) is componist en musicus. Haar muziek is sfeervol, experimenteel en dramatisch en een belangrijk thema in haar werk is culturele overbrugging. Sinta liet een nieuw instrumentarium bouwen, de twaalftonige chromatische gamelan.

Muziek: Waar de Wereld eindigt Ewoud Kieft & De Harde Liefde • 14 april 2018 • 20:40 uur • Pauluskerk - Kerkzaal • Mauritsweg Ewoud Kieft speelt samen bassist Thomas Geijtenbeek, gitarist Bart Schoones en drummer Zoli Soos folk- en indiepop met stevige grooves en Nederlandse teksten.

www.woordnacht.nl

Jaar Franse Taal en Cultuur

De meest Franse ontmoetingsplaats

Cultuurprogramma 2018 Onder andere:

25 april 2018: Voorstelling door Bart van Loo

30 mei tot 2 juni 2018: Wijnreis naar de Bourgogne

22 juni 2018: Fête de la musique met o.a. optreden van Davine

En: lezingen, netwerkborrels, wijn workshops, etc.

Meer informatie ? 010 - 436 04 21 - bonjour@alliancerotterdam.nl - www.alliancerotterdam.nl

Cultuuronderwijs

MAART 2018

Maand van Cultuuronderwijs

Laat je verrassen en verrijken tijdens de Maand van Cultuuronderwijs! Het hele programma vind je op www.kc-r.nl/mvco • #MvCO

Samen het cultuuronderwijs van morgen vormgeven...

De Maand van Cultuuronderwijs wordt georganiseerd door het Kenniscentrum Cultuureducatie Rotterdam (KCR). We danken alle partners in Rotterdam die meedoen.

Maart is de Maand van Cultuuronderwijs in Rotterdam! In de Maand van Cultuuronderwijs wordt een spotlight geplaatst op activiteiten die een opvallend en onderzoekend karakter hebben. Verwacht een maand lang debatten, lezingen, festivals en activiteiten voor en door scholen, theaters, musea en andere culturele instellingen. Samen onderzoeken we de vraag: hoe vormt cultuuronderwijs Rotterdam? Bezoek bijvoorbeeld de tweedaagse nascholing over kunst, technologie en onderwijs, speciaal

5 HIGHLIGHTS UIT HET PROGRAMMA! PROEFWORKSHOP KUNST APPETIZERS • 21 maart 13:30 uur • SKVR Rotterdam Centrum Hoe geef je leerlingen op primair onderwijs nieuwe energie? Met Kunst Appetizers: korte ‘spelletjes’ die concentratie verhogen. In deze gratis workshop leer je hoe ze werken binnen de disciplines dans, beeldende kunst, theater en muziek.

DE GROTE VIERDAAGSE IMPACT VAN CULTUURONDERWIJS • 6 t/m 9 maart • Locaties en tijden volgen Veelzijdige vierdaagse vol evenementen voor leraren, educatoren, ouders en andere onderwijs- en cultuurprofessionals rondom de actuele thema’s van de Maand dit jaar: Gelijke Kansen, Persoonsvorming en Perspectieven. Doel is een slag te slaan in het gezamenlijk verankeren en verdiepen van cultuuronderwijs in deze stad.

voor voortgezet onderwijsdocenten. Woon een lezing bij over cultuuronderwijs en gelijke kansen in Rotterdam. Of ga vijf dagen lang aan een toneelinfuus met de beste voorstellingen gepresenteerd door honderden scholieren van verschillende middelbare scholen uit Rotterdam en de regio bij het #EAF Scholierenfestival van Hofplein. En wat dacht je van gratis workshops en proeflessen voor leraren bij bijvoorbeeld de SKVR, het Belasting en Douane Museum, de Bibliotheek Rotterdam of het Wereldmuseum? Het belooft weer een waardevolle maand te worden voor leraren, educatoren, ouders en andere onderwijs- en cultuurprofessionals.

DE MYSTERIEUZE AFSLUITER VAN #MVCO • 28 maart 13:00 tot 15:00 uur • Locatie volgt Een spectaculaire finale voorstelling op grote hoogte, speciaal voor leerkrachten primair onderwijs. Aansluitend de feestelijke aftrap van het Nieuwe Cultuurtrajectseizoen, waar ieder jaar 38.000 Rotterdamse leerlingen aan meedoen. Verder een mystery guest met inhoud en een wrap-up van de hele Maand.

#EAF2018 SCHOLIEREN THEATERFESTIVAL ROTTERDAM • 13-16 maart • Hofpleintheater Vier dagen theater waarin tien middelbare scholen strijden om o.a. de Fred van der Hilst-wisseltrofee. Deelnemers maken een voorstelling met als uitgangspunt ‘kunstenaar’.

TWEEDAAGS PROFESSIONALISERINGSPROGRAMMA KUNST, TECHNIEK EN ONDERWIJS VOOR DOCENTEN VO: MAKE! IMPAKT • 9 en 10 maart • Willem de Kooning Academie Ga op avontuur in de jungle die ‘technologie’ heet. Aan welke technologieën moet je aandacht besteden in jouw lessen? Hoe laat je als docent nieuwe technologieën aansluiten op de belevingswereld van de leerling? Ontdek het hier!

MAART 2018 MAAND VAN CULTUURONDERWIJS

HOE VORMT CULTUUR ONDERWIJS ROTTERDAM?

MEEDOEN? GA NAAR KC-R.NL/MVCO #MVCO

VAN ALLES

KORT VERHAAL Winnaar van de Korte Verhalen Wedstrijd is Anselma Büeler! Anselma wint het boek De zweetvoetenman.

MANTEL DER LIEFDE Aangeklaagde: De mate waarin ik mijn kind zou hebben verwaarloosd, valt alleszins mee Edelachtbare. Goed, ik heb een eindje met hem in de kou gewandeld. Ik moet toegeven, het was rond het vriespunt, maar de zon scheen, het was windstil en ik moest op pad. Ik was de enige die naar haar toeging na haar allerlaatste grote examen. Niemand kon verder. En ze had wat steun nodig. Ze is een soort aangewaaide stiefdochter die... Aanklager: Ik protesteer, dat doet niet ter zake, Edelachtbare. Rechter: Gaat u verder, maar kom ter zake. Aangeklaagde: Ik moest dus op pad. U wilt niet weten wat ik die ochtend allemaal heb moeten doen om op pad te… Rechter: Dat wil ik niet weten nee, gaat u vooral verder. Aangeklaagde: Mensen die een groot gezin hebben weten wat ik bedoel. Ik haal dus de draagdoek uit de droger, maar de draagdoek was nog helemaal nat. De droger was ermee uitgescheden, dat gebeurt wel vaker als… Rechter: Gaat u verder, verder. Advocaat: Het element van de draagdoek is essentieel, het laat zien dat de intentie er was, maar de omstandigheden niet meezaten. Rechter: Vooruit, maar gaat u vooral verder. Aangeklaagde: De draagdoek had helemaal niet gewassen hoeven worden trouwens als de kat er niet overheen gepist had. Sinds de geboorte van Auke plast ze op mijn spullen. Pissig…Dus ik moest snel beslissen. Ik ging zonder draagdoek op pad. Ik dacht, ik loop al improviserend wel tegen iets extra warms aan, een trappelzak of zoiets. Met de kinderwagen op stap gaan was ook geen optie. De treinen zitten met carnaval erg vol...Die fanfares in de trein spelen trouwens wel luid. Aanklager: Ik protesteer, Edelachtbare. U ziet toch dat dit helemaal niets meer met de zaak zelf te maken heeft. Rechter: Toegewezen. Maak uw punt. Aangeklaagde: Auke had wel z’n jasje aan, met capuchon. Advocaat: Misschien is dit wel een moment voor bewijsstuk één. [Het jasje wordt getoond aan de rechter. Hij bekijkt het met interesse] Aangeklaagde: Ik droeg hem tegen mijn borst met mijn suède mantel over hem heen geslagen. Advocaat: En bewijsstuk twee. [Een blauwe suède mantel wordt getoond aan de rechter. De rechter bekijkt deze en ruikt kort aan het suède.] Aanklager: Edelachtbare, zij is gewoonweg zo de deur uit gelopen met de baby in haar armen, de vrieskou tegemoet. Advocaat: Ik protesteer. Stemmingmakerij. De oﬃcier wil een noodlijdend en armetierig beeld scheppen van de aangeklaagde door het te laten lijken of het verkeerd is dat zij met haar baby in haar armen liep. Hij sluit aan bij een overgeorganiseerde tijdsgeest waarin het kennelijk ondraaglijk is om te zien dat iemand gewoon met een kind in de armen over straat loopt. Zo ver zijn wij dus afgedreven van het beeld van Maria, dat we bang zijn van een vrouw met kind. Buitengewoon treurig. Deze vrouw probeert iets te doen voor de samenleving, neemt haar kind mee, beiden goed aangekleed, om vervolgens door drie man politie meegenomen te worden. Ik pleit voor vrijspraak.

KUNST & ONDERZOEK Sandim Mendes (32) is beeldend kunstenaar en geboren en getogen in Rotterdam. We spraken haar over haar onderzoek naar de symbolische en culturele waarde van textiel. te betalen - dat was het uitgangspunt. Mijn ouders vinden het nog steeds af en toe lastig. Kunst... hoe werkt dat precies?’

Hoe ben je op dit onderwerp gekomen? ‘Ik kreeg een traditionele Kaapverdische doek die van mijn Oma is geweest. Mijn moeder wist niet wat de traditie ervan was. Voor mij was het iets heel bijzonders om te hebben, een laatste stuk authentiek cultureel familie erfgoed. Toen ik de doek verloor, leek het alsof ik mijn Oma weer opnieuw verloor. De waarde die textiel op dat moment kreeg, is wat ik nader wilde onderzoeken.’ Je onderzoek heeft dus een persoonlijke component? ‘Absoluut. Van jongs af aan ben altijd gefascineerd geweest door de Kaapverdiaanse cultuur waarin ik werd groot gebracht. Het was zo anders dan Nederland, het land waar ik ben geboren. Mijn plek daarin vinden, was een persoonlijk thema. In mijn kunst gebruik ik mijn eigen achtergrond en alle vragen die ik erbij heb, als basis voor mijn onderzoek naar culturele identiteit.’ Heb je antwoorden gevonden? ‘Jazeker! Ik weet nu dat onderzoeken waar je vandaan komt heel belangrijk is. Ik begrijp nu beter wat mijn identiteit heeft gevormd en dat ik niet hoef te kiezen voor een cultuur. Ik hoor bij allebei of bij geen van beiden. Ik vind dat culturele identiteit een nieuwe vorm heeft gekregen, iets wat nog niet gedefinieerd is. Misschien hoeft dat ook niet.’ Is je onderzoek voltooid? ‘Nee, mijn onderzoek is verdeeld in fases. De eerste fase is bijna klaar, daarin heb ik de Kaapverdiaanse traditionele doek - panu terra- van mijn Oma onderzocht. Het zijn doeken die vooral door vrouwen werden gedragen, bijvoorbeeld om aan te geven dat ze klaar waren voor het hu-

MAIL & WIN EEN BOEK

Hoe kwam je toch op de Willem de Kooning terecht? ‘Na de middelbare school wist ik niet goed wat ik wilde en ging daarom eerst volwassen onderwijs doen. Daar kwam ik erachter dat ik van tekenen hield en hoorde ik over de mogelijkheid van creatieve opleidingen. Ik maakte toen al filmpjes in mijn vrije tijd. Ik schreef me in op de Willem de Kooning Academie en werd aangenomen.’

welijk. De traditie heb ik vertaald naar een hedendaagse versie. De volgende fases gaan over hoe textiel een rol kan spelen in het doorgeven van verhalen en wat de rol van de vrouw hierin is.’

Hoe was dat? ‘Het was een totaal onbekende wereld voor mij. Ik begon op de audio visuele opleiding, maar switchte al snel naar autonoom, de richting voor vrij kunstenaarschap. Ik vond het spannend en eng, maar tegelijkertijd ook bevrijdend. Ik merkte dat ik in deze wereld helemaal mezelf kon zijn en dat ik heel gelukkig werd van creatief bezig zijn. En dat word ik nog steeds!’ artistsandimmendes.tumblr.com

Wat voor soort kunst maak je? ‘Ik werk met fotografie, textiel, tekenen, performance, video en installatie. Culturele identiteit is in al mijn projecten een belangrijk thema. Hoe vind je je eigen ik in een multiculturele samenleving? Het begon bij mijn eigen zoektocht, maar ik vertaal het naar een maatschappelijke vraag. ‘

MAIL & WIN

Elke vier jaar maakt CBK Rotterdam een gids met een overzicht van bijzondere projecten, residencies en onderzoeken van Rotterdamse kunstenaars die mogelijk zijn gemaakt door de financieringsregeling Ontwikkeling & Onderzoek (O&O). Sandra Smets verzorgt de teksten, Bart Oppenheimer de vormgeving. In april komt de publi-

Wist je altijd al dat je kunstenaar wilde worden? ‘In tegendeel. Ik wist niet eens wat de Kunstacademie precies was! Ik ben opgegroeid in Rotterdam Zuid in een arbeidersomgeving, je werkt om de rekeningen

catie van 2014-2017 uit. Sandim Mendes is één van de kunstenaars uit het overzicht. Kans maken op dit boek? Stuur een mailtje naar com@cbkrotterdam.nl

In deze boeken-editie geven we extra veel boeken weg! Kans maken op één van onderstaande boeken? Stuur een mail naar goedeboekjes@gmail.com en leg uit waarom jij het boek graag zou krijgen...

Fitness & Crossﬁt Food Kookinspiratie voor sporters! Heerlijke, gezonde recepten en achtergrondinfo. Auteur: Christian Coates

De kunst van goed leven 52 simpele levenstechnieken voor geluk. Meer over dit boek op pagina 16. Auteur: Ralph Dobelli

Je bent een geschenk aan de wereld Mindfulness in woord en beeld. De mooiste fragmenten uit het werk van boeddhistische monnik Thich Nhat Hanh.

Fred in de haven Rotterdams kinderboek over de avonturen van de trouwe hond Fred. Voor kleine kinderen en hun (groot)ouders. Met liedjes CD. Auteur: Joris Lutz

Thailand Tienergids

Wat zit er in uw eten?

Het Rotterdamse ABC

Reisgidsje voor tieners met info over het land. En reviews van nl tieners die in Thailand wonen. goedeboekjes.nl

Gids met info over E-nummer.

Boekje met typische Rotterdamse woorden.

Auteurs: Corinne Gouget en Will Jansen

Auteur: Herko Kruik

Later als ik groot ben Beroepenboekje voor meisjes 30 Vrouwen vertellen over hun baan en hoe ze er gekomen zijn. goedeboekjes.nl

ERASMUS

CRYPTOGRAM

HANS

Het woord cryptogram komt van het Griekse woord kruptos, dat verborgen betekent, en gráphein dat schrijven betekent. Een cryptogram is als het ware een soort geheimschrift dat ontrafeld moet worden.

PUZZE L MAIL & WIN!

Hans Eduard Merts is journalist en tekstschrijver en woont en werkt in Rotterdam. In deze column zegt hij wat vindt, geen gelul op z’n Rotterdams....

WHAT’S IN A NAME? In Rotterdam Noord ligt de Erasmusstraat, vernoemd naar Desiderius Erasmus.

MAIL & WIN Mail je oplossing voor 15 april naar goedeboekjes.nl@gmail.com en vermeld in de subject dat het gaat om de cryptogram. Onder de juiste inzendingen verloten wij het boek Erasmus, de ster aan Gutenbergs firmament. Meer over dit boek op p.10.

Op de vraag wat mijn meest favoriete boek is, hoef ik niet lang na te denken. De Bijbel. Natuurlijk. Zonder enig twijfel. En, dan wel in de NBG vertaling uit 1951. Waarom? Het archaïsch taalgebruik spreekt me zeer aan en is vele malen poëtischer dan latere vertalingen. Naast moreel kompas, grondbeginsel voor het christelijke

Horizontaal 8. Innemend lettertje (5) - 9. Lel (7) - 10. Twentenaren die slapen (7) - 11. Dier aan zet (5) - 12. Deze vogel gaat naar het toilet (6) - 13. Bier uit de rivier (6) - 15. Stoppen met hoofddeksels (6) - 17. Persklaar kopie (6) 20. Buitengewoon talentvol in het leger (5) - 22. Krachtstroom (7) - 24. Gokhol (7) - 25. Geglazuurd bericht (5) Verticaal

Erasmus door Hans Holbein de Jonge 1523

1. Gekleurde huid (4) - 2. Toneelfragment (6) - 3. Religieus dorp (8) - 4. Durven verlangen (5) 5. Verheven tocht (4) - 6. Populair in de kroeg (6) - 7. Schets-vorm? (8) - 12. Politieman die komt buurten (8)

humanisme, dat naast de (West-) Europese

Erasmus (1467 - 1536) was priester,

14. Geschift kookgerei (8) - 16. De dupe zijn van een oneindige borrel (6) - 18. 1000 gulden voor een tas (6)

beschaving ook haar weg vond met de ‘May

19. (Een nieuw begin na de) winterstop (5) - 21. Dus daar naar toegaan (4)

theoloog, filosoof, schrijver en humanist.

Flowernaar de nieuwe wereld.

23. Deze Spaanse rivier is niet eentonig (4)

Hij werd geboren in Rotterdam als onwettig kind van Gerard, een priester uit Gouda, en

De uitkomsten zijn, kijkend naar de geschiedenis discutabel. Maar, de Verlichting en de ‘uitvinding’ van het individu zijn onlosmakelijk verbonden met die humanistische traditie, de secularisatie en wat dies meer zij.

Margaretha, de dochter van een arts.

De correspondentie van Desiderius Erasmus deel I t/m X De uitgebreide corresponden-

teel. Altijd zijn ze to the point

‘Het is een geluk dat de

tie van Desiderius Erasmus

en een genot om te lezen. Alle

brieven van Nederlands

de humanistische Latijnse school in

Taal als teken des tijds

met vele belangrijke huma-

delen zijn genaaid gebonden

beroemste humanist eindelijk

nisten is gepubliceerd in een

in linnen band met stofomslag

integraal worden uitgegeven.

grijpelijk’ moet zijn is zo overrated en klink-

serie van tien boeken. De

en leeslint en voorzien van

Ze behoren tot het waarde-

klare onzin! Shakespeare lees je ook in haar

brieven vertonen een verras-

een inleiding, notenapperaat,

volste dat de Nederlandse

oorspronkelijke taal.

sende veelzijdigheid en geven

personenregister en lijst van

beschavingsgeschiedenis

een levendig beeld van het

correspondenten.

heeft voortgebracht.’

Humanisme en de politieke

Shall I compare thee to a summer’s day?

ontwikkelingen in Europa ten

Thou art more lovely and more temperate.

tijde van de Renaissance. De

Rough winds do shake the darling buds of

brieven variëren van vrolijk

may...

en uitgelaten tot venijnig, sar-

(Sonnet 18)

castisch, droevig en sentimen-

Wat een schoonheid, een poëtische statement van de bovenste plank. De poëtische kracht van de klanken in deze zin, klinkt als een lied, de taal zingt je bijna tegemoet. Maar, terug naar het boek der boeken. Kunsthistorisch is het een van de grootste bronnen, de bijbel. Een veel gehoorde

zwijgen. Klinkklare nonsens natuurlijk! Zoals gezegd: Cultuurhistorisch

baken

waar

moraal,

ethiek van de Europese Verlichtingsbeweging schatplichtig aan is. De bijbelse schoonheid van taal en inhoud komt samen in deze quote: uit Corinthiërs

Erasmus in 1485 de stad Deventer en studeerde verder aan de Latijnse school in

Klooster Emmaüs te Stein bij Gouda. Hij schreef een pleidooi voor het kloosterleven, maar liet zich ook kritisch uit over de vele regeltjes en beknotting van de

MAIL & WIN EEN BOEK

menselijke vrijheid. Op 24 april 1492 kreeg

KUNSTWORKSHOP

Erasmus de priesterwijding en hiermee de mogelijkheden tot verdere studie. In

SENIORENSOOS, SCHIEZICHT DELFSHAVEN

1495 begon hij aan een theologiestudie

Mail naar goedeboekjes@gmail.com en leg uit waarom jij het boek graag zou krijgen!

in Parijs, waar hij ook les gaf. Hier sluit hij vriendschap met invloedrijke mensen zoals de humanisten Robert Gaguin en Thomas More, de auteur van Utopia. Het verhaal

De Correspondentie van Desiderius Erasmus Deel I Genaaid en gebonden uitgave met stofomslag. Uitgeverij Ad. Donker

Het eeuwige vuur

gaat dat Erasmus de bedenker is van deze term. Elke 2e en 4e donderdag van de maand

Tekenen, schilderen, vilten, boetseren, mozaiek, porselein beschilderen, enz.

van boeken. De Lof der Zotheid is één van

Kosten: € 2,50 contant aan deur

zijn bekendste werken, waarin ‘de zotheid’ de lezer toespreekt en hij op luchtige

8 en 22 februari vilten en mozaiek

8 en 22 maart mozaiek en vilten

12 en 26 april Schilderen en dromenvanger

Lees de Bijbel, ik kan het u aanraden!

vertalingen uit het Grieks en het schrijven

14.00u -‐16.00u

17 en 31 mei ?? en boetseren

ze rekent het kwade niet toe.

Mathenesserdijk 272b, Delfshaven

14 en 28 juni boetseren en ??

12 en 26 juli kijk op facebook

9 en 23 augustus kijk op facebook

Auteur: Ken Follet

13 en 27 september schilderen en ??

zij zoekt zichzelf niet, zij wordt niet verbitterd,

Erasmus besluit zich toe te leggen op

Kom langs en doe mee

Voor iedereen van 60 jaar en ouder organiseert Creatief Welzijn Senioren de Seniorensoos met workshops van Rotterdamse kunstenaars.

Volg ons oprealiteit Facebook: www.facebook.com/creatiefwelzijnsenioren/ Master storyteller Ken Follet neemt je mee in de dagelijkse van de politieke en religieuze onrust in de 16e eeuw ten tijde van de reformatie in Europa. Spannende verhaallijnen en levensechte personages uit alle lagen van de samenleving. Ook historische figuren spelen een rol in het verhaal en zelfs onze eigen Erasmus komt voorbij!

zij is niet afgunstig, zij is niet opgeblazen,

Alexander Hegius rector in Deventer, die

In 1487 deed Erasmus zijn intrede in het

toon de spot drijft met de misplaatste ernst waarmee de mens van alle rangen en standen hun eigen belang najagen en oordelen over elkaar. Twee grote thema’s bepalen het

de liefde praalt niet, zij kwetst niemands gevoel,

Nederlanden. Vanaf 1483 was de humanist

‘s-Hertogenbosch.

11 en 25 oktober kijk op facebook

De liefde is lankmoedig, De liefde is goedertieren,

onderwijsinstellingen van de noordelijke

Wegens een pestuitbraak ontvluchtte

Heleen Pott, NRC Handelsblad

15 en 29 november kijk op facebook

13:4-5 :

Deventer, toentertijd één van de beste

Grieks toevoegde aan het curriculum.

klacht is dat de taal in de bijbel te ouderwets zou zijn, om over de inhoud maar te

Gouda - voorloper van de Latijnse school en het Coornhert Gymnasium- en naar

Modern gezeik, waar alles hip, snel of ‘be-

Een voorbeeld.

Erasmus ging naar de parochieschool in

gedachtegoed van Erasmus, en wel de Govert Jan Bach over de Matthäus Passion van Johann Sebastian Bach Hernieuwde uitgave Govert Jan Bach (verre familie van) studeerde psychologie en theologie en is gespecialiseerd in het leven en de werken van componist Johann Sebastian Bach. In dit prachtige luisterboek bestaande uit zeven cd’s inclusief een uitvoering van de Matthäus Passion door Ton Koopman, bespreekt Bach de muziek en de context van dit grootse muzikale kunstwerk. Auteur: Govert Jan Bach

vrijheid van mensen en vrede. Tijdens zijn leven onderhield Erasmus uitgebreide briefwisselingen met vele vooraanstaande humanisten. Deze brieven zijn gepubliceerd in boekvorm, De correspondentie van Desiderius Erasmus.

wereldreligies & spiritualiteit

Rotterdam kent vele religies en denkwijzen. We lichten er telkens eentje uit...

Het Humanisme

Ook humanist?

Het humanisme is een levensbeschouwing waarin de mens centraal staat. Humanisten gaan ervan uit dat mensen zelf betekenis aan het leven geven. Zij hechten bijzonder veel waarde aan zelfbeschikking: de vrijheid om op een manier te leven waar je zelf achterstaat. Humanisme als levensbeschouwing wordt ook wel seculier, modern of eigentijds humanisme genoemd. In deze denkwijze staan de mens en de menswaardigheid centraal. Het humanisme (lat: humanus = ‘menselijk’) gaat uit van vrijheid, rede, ethiek en rechtvaardigheid. Het gaat om de vraag hoe mensen een aangenaam en gelukkig leven kunnen leiden. Het bovennatuurlijke en het spirituele, spelen hierbij geen rol in het bepalen van een menswaardige moraal.

Renaissancehumanisten Het woord humanist duikt voor het eerst op aan het eind van de 15e eeuw voor bekleders van een bepaalde leerstoel, vergelijkbaar met de naam jurist. Grote denkers zoals Thomas More en Erasmus waren voorlopers van de moderne humanisten. Zij spraken zich uit voor vrijheid en tolerantie binnen de kerk, die toen enorme invloed had op de samenleving in Europa.

Humanismus De term Humanismus werd in 1808 geintroduceerd door de filosoof Friedrich Immanuel Niethammer. Hij bedoelde

Erasmus, de ster aan Gutenbergs firmament Door de uitvinding van de boekdrukkunst, halverwege de vijftiende eeuw, konden kennis en ideeën ineens in grote oplagen

daarmee de pedagogische houding om het onderwijs - en dan vooral taal en literatuur - te beoordelen als doel op zich, in plaats van in termen van praktisch (materieel) nut.

Cicero Het uitgangspunt van het humanistische gedachtegoed kwam van de oud Romeinse politicus Cicero. Cicero (106 - 43 v.Ch) sprak als eerste over het concept van ‘menselijkheid’ of ‘humaniteit’ (humanitas). Volgens Cicero onderscheidt de mens zich door taal van de dieren en beleeft de mens in het leren en onderhouden van talige communicatie haar menselijkheid. Hieruit volgt de gedachte dat de cultivering van taal mensen in staat stelt tot filosoferen en morele ontwikkeling en daarmee de nobelste menselijke activiteit is.

Humanistisch Verbond Halverwege de 19e eeuw groeide dit intellectuele, niet-christelijke gedachtegoed tot het moderne humanisme, waarvan de uitgangspunten in 1973 werden vastgelegd in het Humanistisch Verbond. Een aantal uitgangspunten van dit verbond zijn het recht op leven, verantwoordelijkheid voor goede zorg, universele mensenrechten, recht op educatie en zelfbeschikking.

Plato, Socrates, Erasmus maar bijvoorbeeld ook Angelina Jolie... Het zijn allemaal humanisten omdat ze bepaalde eigenschappen of ideeén uitdragen die kenmerkend zijn voor het humanisme. 1. Je gaat uit van de onafhankelijkheid en kracht van de mens 2. Je wijst elke vorm van fundamen talisme en dwang af 3. Democratie is volgens jou de beste bestuursvorm 4. Je bent voor scheiding van kerk en staat 5. Je bent voor gelijkwaardigheid en gelijke behandeling ongeacht sekse, ras, afkomst, geaardheid, leeftijd en levensovertuiging 6. Je staat voor een tolerante samenleving 7. Je erkent dat je mening kan veranderen op basis van nieuwe ervaring of info

Het ethische gedrag van de mens moet gebaseerd zijn op sympathie, opleiding en sociale banden; geen religieuze basis is noodzakelijk. De mens zou er slecht aan toe zijn als hij wordt teruggehouden door angst voor straf en hoop op beloning na de dood.

Erasmus Erasmus is één van de beroemdste christelijke humanisten. Hij maakte vertalingen van het Oude Testament, zodat mensen de Bijbel zelf konden lezen en interpreteren. In latere tijden nam het humanisme afstand van de kerk en werd het gedachtegoed seculier.

Albert Einstein

8. Je voelt de plicht om zorg te dragen voor de natuur en wil onnodig lijden van dieren voorkomen

De afdeling regio Rotterdam Rijnmond van het Humanistisch Verbond verzorgt regelmatig lezingen en gespreksgroepen in het Humanitasgebouw aan de Pieter de Hoochweg 110. De agenda staat op de website.

www.humanistischverbond.nl

Erasmus: eerste bestseller auteur in de geschiedenis Geri de Boer vertaalde Erasmus, de ster aan Gutenbergs ﬁrmament van Nina Burton uit het Zweeds naar het Nederlands. Het boek gaat over Erasmus, het humanisme en de zestiende-eeuwse mediarevolutie.

verspreid worden. Erasmus was een belangrijke schrijver en uitgever in die tijd.

Wat vindt u van het boek?

aspect in het boek. Bazel was het centrum

leven krijgt Erasmus geld en aanbiedingen uit

Geïnspireerd door schrijvers uit de klassie-

‘Ik ben er lyrisch over, het is een schitterend

daarvan, en dat is niet vreemd: het ligt ideaal

heel Europa om zich ergens te vestigen. Hij

ke oudheid, introduceerde hij als voorlo-

boek. Behalve de titel dan, die kan eenvoudi-

voor de distributie via de Rijn. De verkoop ver-

wijst ze allemaal af omdat hij zjin geestelijke

per van de humanisten een revolutionair,

ger... Verder is er bijna geen passage die ik niet

liep via colporteurs en boekenlijsten die wer-

vrijheid niet wil verkopen.’

onafhankelijk denken. De kern van zijn

leuk vind. De invalshoek van de mediarevolu-

den bezorgd, en niet in de laatste plaats via

ideologie was dat de mens centraal stond

tie is nieuw voor mij en de schrijfstijl van Nina

de Frankfurter Buchmesse, die al sinds 1470

Waarom is dit boek relevant?

in plaats van de kerk en de godsdienst. De

Burton is geweldig!’

bestond.’

‘De schrijfster schetst interessante overeen-

tijdperk van ‘de eerste mediarevolutie’ aan

Hoe is het boek opgebouwd?

Erasmus stond aan de wieg van massame-

een mediarevolutie (toen de boekdrukkunst,

de hand van het leven van Erasmus (1466

‘Het boek geeft een beschrijving van het leven

dia marketing ...

nu de digitale revolutie), daarna kwam er een

- 1536). Hij was de ster van de boekdruk-

van Erasmus. Van zijn geboorte in Rotterdam

‘Precies! Schrijvers en drukkers wilden niet al-

informatie-explosie die gevolgen had voor on-

kunst en de eerste bestsellerauteur uit de

tot de uitgebreide correspondenties in zijn la-

leen hun naam aan het werk toevoegen, maar

derwijs, wetenschap en cultuur. Het is te ver-

geschiedenis.

tere leven met alle grote intellectuelen van zijn

ook hun beeltenis. Erasmus liet de grote kun-

gelijken met wat er nu in de wereld speelt.’

tijd zoals Thomas More, koning Jacobus IV van

stenaars van zijn tijd afbeeldingen maken voor

‘Nina Burton portret-

Schotland, koning Hendrik VIII van Engeland,

zijn boek, van hem maar ook andersoortige

Leg uit...

teert het vroeg 16e

hertog Karel (de latere keizer Karel V), paus

illustraties. Denk aan Massys, Dürer en Hol-

‘Netwerken van internationale corresponden-

eeuwse mediagenie

Leo X (Giovanni de Medici) en Maarten Luther.

bein.’

ten bespraken/bespreken de actualiteit en

met durf en finesse.

Allemaal proberen ze hem aan hun kant te

Erasmus is de

krijgen, want Erasmus was een beroemdheid.’

Zweedse auteur Nina Burton beschrijft dit

komsten tussen toen en nu: het begon met

helderste ster aan

publicatie van die commentaren beïnvloedWat voor man was Erasmus?

de/ beïnvloedt het publieke leven: onlusten,

‘Twee typerende voorbeelden: in mei 1524

intolerantie, vluchtelingenstromen, fanatici.

het gedrukte literaire

Hoe kwam dat?

stond er een legertje boeren voor de poorten

Destijds schudde het humanisme - met de

firmament.’

‘Grotendeels doordat zijn gedachtegoed kon

van Bazel; op advies van Erasmus hoorde het

nadruk op tolerantie - op zijn grondvesten. Nu

LitteraturMagazinet

worden gedrukt en verspreid. De invloed van

stadsbestuur hen aan, en na een kalme discussie

voeren we een vergelijkbare discussie over

de boekdrukkunst is dan ook een belangrijk

vertrokken ze weer. Tegen het eind van zijn

humaniteit.’

FILOSOFIE

De Stoïcijnen

STOÏCIJNSE UITGANGSPUNTEN • De wereld is één geheel en onderhevig aan universele natuurwetten. • De wereld is rationeel en functioneert volgens de goddelijke logos (rede), ieder mens maakt met zijn persoonlijke logos deel uit van die universele logos. • De noodzakelijke, universele wet van de causaliteit (oorzaak en gevolg) bepaalt het lot van ieder individu. • Alles gebeurt voor een reden en is goed, ook al ervaren wij sommige dingen als slecht. Het geluk van de mens ligt in de acceptatie van het leven zoals het komt, instemmen met de kosmische orde. • De Stoïcijnen bepleiten dagelijks gewetensonderzoek /zelfreflectie en meditatie ter bevordering van mentale kalmte.

De Stoïcijnen of de Stoa, zijn aanhangers van een filosofische stroming die rond 300 v. Chr. in Athene ontstond. De nadruk van deze filosofie ligt op leven volgens de logica / wetten van de natuur en kalme acceptatie van het lot. De grondlegger was Zeno van Kition.

Het gedachtegoed van de Stoa is onderverdeeld in drie perioden. De Oude Stoa, waar Zeno zijn eerste lessen geeft. De Midden Stoa, die zich vooral concentreert op ethische en politieke vraagstukken. En de Nieuwe Stoa, gericht op samensmelting met de natuurwetenschappen. Logica van de natuur De Stoïcijnen vonden dat alle mensen gelijkwaardig waren, want alle mensen hadden en maakten deel uit van de logos (rede, verstand, logica). Ieder mens is een microkosmos (miniatuurwereld), een afspiegeling van de macrokosmos (de wereld). Het enige echte recht is het natuurrecht, dat overal geldt voor iedereen,

en daarom is iedereen gelijkwaardig, de waardigheid is onafhankelijk van staatkundige grenzen en sociale scheidslijnen (zoals man of vrouw, slaaf of vrij). Iedereen heeft het wereldburgerschap (kosmopolitisme). Alles is één De Stoa gaat uit van het idee dat alles met elkaar verbonden is. Er is geen tegenstelling tussen geest en materie. Alles is één en alles is de natuur. De wereldlijke werkelijkheid berust op materie, op alles wat een lichaam heeft, en materie heeft een wezenlijke logos (logica) en die is van goddelijke aard. De Stoa geloven in de wetten / logica van

de natuur en het natuurlijke verloop van het leven (het lot). Het heeft geen zin je tegen dit lot te verzetten, beter is het om je lot te accepteren en het leven kalm, zonder emotie, tegemoet te treden. Het doel De Stoïcijnse deugden zijn dan ook verstand, ingetogenheid, eenvoud, dapperheid en rechtvaardigheid. Om ‘het hoogste goede’ (summum bonum) te bereiken moet je vrij zijn van hartstochten, en je niet door emoties en passies laten meeslepen. De beste staatsvorm volgens de stoïcijnen (Stoïsch kosmopolitisme) is een samenleving, waarin alle mensen gelijkwaardig zijn en slavernij niet bestaat.

RELATIVEER JE WORST CASE SCENARIO Een belangrijke Stoïcijnse oefening is de praemediatio malorum van Cicero, vrij vertaald naar ‘anticipeer je worst case scenario’. Wat is het ergste dat in een bepaalde situatie kan gebeuren? Stel je voor dat dit gebeurt en maak vrede met die mogelijkheid. Door onaangename gebeurtenissen op deze manier te relativeren, verdwijnt de angst en kun je het leven kalm en helder tegemoet treden.

Belangrijke Stoïcijnse filosofen Zeno van Kition

Never let the future disturb you. You will meet it, if you have to, with the same weapons of reason which today arm you against the present. Marcus Aurelius

(334- 262 v.Chr.) Grieksje grondlegger van de Stoa. Hij gaf les in Athene en werd beïnvloed door de cynici, een filosofische school in navolging van de leer van Socrates (469 - 399 v.Chr.). Rode draad in de filosofie van de cynici was de nadruk op een eenvoudig en oprecht leven, trouw aan de natuur. Het cynisme bleef bestaan tot in de 5e eeuw.

Cicero

(106 - 43 v.Chr.) Marcus Tullius - bijnaam Cicero - was Romein, redenaar, advocaat, politicus en filosoof. Zijn doel was om de filosofie aantrekkelijk te maken voor een modern publiek. Hij bedacht veel filosofische uitdrukkingen, die nog steeds gebruikt worden, zoals a priori (kennis vóór de ervaring) en a posteriori (kennis afgeleid van de ervaring).

Seneca

(4 v.Chr. - 65 n.Chr.) Lucius Annaeus Seneca was een Romeinse schrijver en Stoïcijnse filosoof. Hij had een belangrijke positie in Rome ten tijde van keizer Nero. Het belangrijkste in zijn filosofie was het geloof in een eenvoudig leven, gewijd aan deugdzaamheid en rede. Zijn filosofie is meer een richtlijn om goed te leven dan een theorie.

Marcus Aurelius

(121 - 180 n.Chr.) Romeinse keizer en filosoof die wordt beschreven als rechtvaardig en menselijk heerser. Zijn Stoïcijnse werk Ta eis heauton, wordt nog steeds bescouwd als literair filosofisch monument. Hij beschrijft hierin hoe men te midden van strijd en conflict gemoedsrust kan vinden door de natuur te volgen als leidraad en inspiratie.

Grote denkers Mooi hardcover boek van The School of Life. Het geeft een overzicht van belangrijke denkers uit het oosten en westen,

Het woord Stoa betekent letterlijk zuilengalerij. De stroming wordt zo genoemd omdat Zeno zijn leerlingen les gaf onder de zuilen van de school in Athene.

EPICTETUS

The School of Athens (1509-1511) door Raphael

beginnend bij de oude grieken tot nu.

zelf niets op. Zijn leerling Arianus vatte

de hond de situatie accepteert

acteur is wel vrij in de keuze van

zijn gedachtegoed samen in colleges

en mee-loopt in het tempo van

zijn interpretatie; hij kan goed of

en boeken. Ze omvatten de kern van

het paard, komt de hond goed en

slecht spelen, voluit of terughou-

Epictetus (60-125 n.Chr.) werd gebo-

de Stoïcijnse filosofie: beheers jezelf,

zonder pijn aan bij het eindpunt.

dend, met plezier of met tegenzin.

ren in wat nu het westen van Turkije

verdraag tegenslag, maak onderscheid

Hetzelfde geldt voor de mens. De mens

‘Verwacht niet dat alles gebeurt zoals jij

is. Hij kwam als slaaf naar Rome, waar

tussen de dingen die je zelf kunt be-

moet zijn wil doen opgaan in de nood-

het wilt, maar besluit te willen wat je over-

hij uiteindelijk vrij man werd. Zijn naam

ïnvloeden en veranderen, en de rest

zakelijkheid van het lot. Het heeft geen

komt en je zult gelukkig zijn,’ zegt Epic-

betekent ‘gekocht’. Epictetus leefde so-

waartegen je machteloos bent.

zin om je te verzetten tegen zaken

tetus. Hij benadrukt het belang van

ber en predikte Stoïcijnse onthechting

Twee

die

waar je geen invloed op hebt. Beter is

innerlijke kalmte en beheersing van

onder mannen en vrouwen van alle

Epictetus gebruikt om zijn filosofie

het om de realiteit te aanvaarden, mee

emoties. ‘Denk eraan dat je bij alles wat

rangen en standen. Hij had een schare

te verduidelijken. Het eerste gaat

te bewegen met je lot en te veranderen

gebeurt eerst bij jezelf te rade gaat welke

van leerlingen.

over een kar die getrokken wordt

wat wel kan: meningen en verlangens.

mogelijkheden je hebt om ze het hoofd te

Op 40-jarige leeftijd werd hij uit Italië

door een sterk paard, waaraan

Epictetus’ tweede voorbeeld is dat van

bieden. Heb je pijn? Zoek je uithoudings-

verbannen op bevel van keizer Domi-

een hond is vastgebonden. Hoe

de acteur. Een acteur krijgt een rol

vermogen. Word je uitgescholden? Zoek

tianus, die filosofen (vrijdenkers) als

erg de hond ook tegenstribbelt,

toegedicht - hij speelt een ziek of

geduld. Als je je daarin oefent, ben je niet

bedreiging zag. Hij vluchtte naar Nico-

het paard is sterker en trekt de

gezond mens, een edelman of een

langer speelbal van je voorstellingen en

polis en stichtte er een school. Net als

kar. Als de hond niet meeloopt,

bedelaar - en beslist ook niet zelf

emoties.’

Socrates, Jezus en Boeddha schreef hij

wordt hij meegesleurd. Maar als

over de lengte van het stuk. De

Toonbeeld van Stoïcijnse filosofie

treffende

voorbeelden

Per denker geeft het boek een korte bio en samevatting van het gedachtegoed. Toegankelijk geschreven, hier en daar wat opinierend, maar handig als naslagwerk.

Happiness and freedom begin with a clear understanding of one principal: some things are within your control, and some things are not. Epictetus

Bronnen: filosofie.nl en goodreads.nl

boeken

Dat moet nog blijken • Door Alek Dabrowski

De programma’s van Roland Vonk op Radio

tiseert hij hem. Hij probeert zijn vader te door-

Rijnmond beluister ik met regelmaat. Ik zie hem

gronden en herkent veel in hem. Zijn moeder

weleens in het echt. Dan wisselen we wat ge-

krijgt minder aandacht in het boek. Zij overleed

meenplaatsen uit. Na het lezen van de bunde-

op jonge leeftijd. De drie oudere zussen waren

ling radiopraatjes in ‘Dat moet nog blijken’, heb ik

het huis al uit. Roland woonde jaren samen met

sterk het gevoel hem nog beter te kennen. Maar

zijn vader. Hun eetpatroon kende vooral regel-

Roland Vonk zal de eerste zijn die hierover twijfel

maat. Elke week op dezelfde dag, hetzelfde eten.

zaait. Want in hoeverre ken je iemand eigenlijk

Toen zijn vader ontdekte dat macaroni nog snel-

ooit echt?

ler klaar te maken was dan aardappels, je hoefde immers niets te schillen, aten zij het iedere dag.

Het stellen van zulke vragen past bij zijn karakter. Roland Vonk mijmert graag. Alledaagse observa-

Vonk schrijft veel over zijn belangstelling voor

ties roepen vragen bij hem op. In groepsverband

muziek uit de regio en zijn werk voor de radio.

discussiëren is niets voor hem. Liever zit hij al-

Naar aanleiding van een stuk over de antropo-

leen thuis of wandelt hij met zijn hond langs de

loog en muziekverzamelaar Alan Lomax, komt

singel. Hij is een twijfelaar.

hij tot een mooi inzicht. Nationale cultuur bestaat niet: ‘cultuur is in essentie regionaal.’

Straatvraag RON SCHOUTEN (75 jaar)

‘Het laatste boek dat ik las was Achilles in Vietnam van Jonathan Shay. Ik ben op mijn tiende naar Amerika verhuisd en daar opgegroeid. Op mijn 18e ging ik in het leger en heb onder andere in Vietnam en Korea gevochten. In totaal zes jaar. Het boek vond ik in een tweedehands winkel. Ik dacht dat het oorlogsverhalen waren, maar het ging vooral over post traumatisch stress syndroom. Over hoe diep oorlogservaringen zitten en

Wat is uw beste boek?

Foto’s Debbie Kleijn

Boekbesprekingen

MICHAEL MORRIS (23 JAAR)

‘Mijn lievelingsboek is Blauwe plekken van Anke de Vries. Het gaat over een meisje dat mishandeld wordt door haar moeder en uiteindelijk kiest voor zichzelf. Ik las het toen

In een stukje over zijn vermeende herinneringen aan Dorus - zat ik werkelijk bij hem op schoot?

Leuk zijn de zeurstukjes over alledaagse keuzes

– zegt hij het helder. ‘Er zijn mensen die dingen

die een mens moet maken. Hoe draag je bij-

gauw zeker menen te weten en er zijn de twij-

voorbeeld bretels. Vonk heeft een paar broeken

felaars. Ik behoor zelf tot de twijfelaars. Ik ben

gekocht die neigen naar afzakken. De oplossing

ook geneigd om meer waarde te hechten aan de

zoekt hij in bretels. Maar doe je ze over alles

herinnering van twijfelaars dan aan mensen die

heen of alleen over je onderhemd heen? Ook zjin

erg overtuigd zijn van hun geestelijke vermogens

er problemen op de wc. Om zittend te kunnen

op dit vlak.’

piesen moet er van alles uit. Dan maar staand.

In zijn verhalen is Vonk buitengewoon open.

Ik ben zelf een verzamelaar en herken veel van

Meermaals vertelt hij over een testje dat hij ooit

wat Roland Vonk hierover schrijft. Hij verzamelt

invulde er waaruit bleek dat zijn gedrag binnen

ook beelden. Valt zijn oog in Singapore tweemaal

het autistisch spectrum valt. Ook een boek over

op nogal bijzondere vloerbedekking, dan denkt

dit onderwerp bevestigde zijn vermoeden. Toch

direct ‘zal ik ze gaan verzamelen?’ Vonk woont in

zie ik na het lezen van zijn boek, vooral de milde,

een huis van vier verdiepingen en zegt er meteen

onschuldige vorm terug. Nieuwe kleding koopt

bij dat alle ruimtes zijn gevuld.

hij liever niet. Evenmin wisselt hij graag van kleding. Hij heeft beslist verzamelzucht en neigt ook

Tijdens de presentatie noemde Roland Vonk ‘Dat

naar categoriseren. Hoewel mensen die bij hem

moet nog blijken’ een boekje. Dat is het niet. Het

over de vloer komen vaak alleen chaos zien.

is een boek van bijna 300 pagina’s, met ontroerende, soms zeer persoonlijke verhalen, waar

Vonk houdt niet erg van veranderingen. Opmer-

hoe moeilijk het is om er vanaf te komen. Ik ken veel veteranen met grote problemen. Zelf heb ik jaren last gehad van nachtmerries. Tot ik vader werd en mijn aandacht kon richten op mijn zoon. Toen was het over.’

Veerle van de Wetering (25 jaar)

‘Mijn lievelingsboek is Polleke van Guus Kuijer. Het gaat over het leven van Polleke van elf die verliefd is op haar Marokkaanse overbuurjongen Mimoen, maar hem

bovendien volop bij gelachen mag worden.

kelijk is dat hij wel veel naar verre oorden afreist. Al jong voelde hij zich aangetrokken tot Brazilië.

Tot slot, op de radio hoor ik Roland Vonk, bij-

Hij heeft het land vaak bezocht en vertelt smake-

voorbeeld bij een bijzondere opname, vaak het

lijk over de aard van de Braziliaan. Ooit trof hij er

woord curieus gebruiken. In deze bundel ben ik

een platenzaak, waar alles geordend naar gen-

dit prachtige woord niet tegengekomen. Dat is

re en op alfabet stond. De winkel werd gerund

vreemd. Ik zou zeggen, curieus.

door een Engelsman. Dat verklaart alles. Een boottochtje op de Amazone van anderhalve dag,

ik jonger was, maar het was touching en is in mijn geheugen blijven hangen. Ik kreeg het boek van mijn oma. Zij is leerkracht en heeft mij altijd gestimuleerd om te lezen. Ik studeer Business Management aan de Hogeschool dus veel tijd om te lezen heb ik niet. Maar ik doe mijn best. Ik ben net begonnen in De edele kunst van not giving a fuck van Mark Manson. Helemaal top, deze levenshouding past bij mij!’

Louis Du Moulin (64 jaar)

‘Ik ben al heel lang bezig in Congo van David Reybrouck. De hele geschiedenis van Congo en het koloniale verleden met België wordt in dit boek ontrafelt. Ik kom nu steeds dichter bij de huidige tijd, maar het leest niet snel. Het is een taaie kluif! Ik heb geschiedenis gestudeerd en houd van dergelijke boeken. Maar ik lees ook vrolijke boeken. Hippie trail bijvoorbeeld van mijn vriend Frank van Alphen, over de lange tocht over land van Turkije naar India eind jaren ‘70, begin jaren ‘80. Avontuurlijk en bij vlagen hilarisch! Ik ben zelf niet meegegaan. Ik ging studeren.’

liep uit tot een dagenlange reis. De passagiers zaten er niet mee. Onderweg werd er waar mogelijk gevoetbald, gedronken en muziek gemaakt. Bijzonder zijn de langere stukken over zijn vader en zijn tijd in Indonesië. Vonk is er geboren. Zijn vader was arts in de tijd na de onafhankelijkheid. Op voorstel van zijn zoon schreef hij zijn belevenissen op. Vonk citeert er ruim uit. De manier waarop hij over zijn vader spreekt is heel eerlijk.

Dat moet nog blijken

Hij zet het hem niet op een voetstuk, noch bekri-

Auteur: Roland Vonk

Alek Dabrowski Alek Dabrowski studeerde filosofie en geschiedenis, houdt van taal en schrijven, geeft lezingen over literatuur en werkt voor diverse bibliotheken. Op Radio Rijnmond verzorgt hij de maandagse boekenrubriek De Boekenstroom; éénmaal per maand van 18.00 tot 19.00 uur, de andere maandagen een korte bespreking rond 16.30 uur.

uitgelezenboeken.blogspot.nl • alekdabrowski3@gmail.com

niet mag zien van zijn ouders. Toen ik het als kind las, vond ik het al een heel leuk boek. Nu zie ik hoe mooi de zinnen zijn en hoeveel diepgang erin zit. Ik pak het regelmatig op. Het leest makkelijk weg en het is een boek waar ik vrolijk van word. De quote ‘Voor altijd samen, amen’ staat zelfs op mijn slaapkamer muur. Mijn vriend en ik zeggen het voor het slapen gaan. Ik ‘Voor altijd samen’, hij antwoordt dan ‘amen’. ‘

Lela (47 jaar)

‘Ik heb de boeken van Harry Potter allemaal in één ruk uitgelezen! De films heb ik daarna ook gezien, maar de boeken vond ik beter. Als je een boek leest, zit je echt helemaal in het verhaal. Je kunt je eigen fantasie erop losgooien en een beeld creëren in je hoofd. Ik ben geboren in Turkije maar getogen in Rotterdam. Ik lees het liefst in het Nederlands, die taal staat dichter bij me. Het laatste boek dat ik las was de biografie van Steve Jobs, heel interessant!’

BOEKEN

Het Rotterdamse avontuur van Donner

Rotterdamse Schrijvers

Door Leo van de Wetering

Leo van de Wetering (1959) begon veertig jaar geleden als jongste bediende bij boekhandel Donner en is er inmiddels mede-directeur.

De vlucht van de Elan Een sciencefiction boek waarin Professor Zegrius een expeditie

De geschiedenis van Donner is vervlochten met een eeuw Rot-

en appartementen.

organiseert om de mensheid te

terdamse historie. Sinds de oprichting in 1912 zat de boekhan-

redden van ‘azulers’, die onder

del achtereenvolgens aan de Gedempte Botersloot, waar de

invloed van een goedje afkomstig

winkel in 1940 tijdens het bombardement in vlammen opging,

van een meteoriet van Saturnus.,

Pijnackerplein, Rochussenstraat, Korte Lijnbaan, Meent, hoek

blauw en extreem slim zjin gewor-

Lijnbaan/Binnenwegplein en nu de Coolsingel. Uiteindelijk toch

den. De prof krijgt last van een

op het monopolyspel terechtgekomen! Maar dat was niet van-

psychose. Dit brengt een diepere laag in het boek, namelijk

zelfsprekend toen er in 2014 een doorstart werd gemaakt onder

Meent

de ontwrichtende werking van een psychose.

leiding van vijf dwarse boekverkopers, die zich ten doel stelden:

Auteur Timo Hendriks (33, Rotterdam) heeft zelf ervaring

‘Donner als zelfstandige boekhandel teruggeven aan de stad.’

met psychoses en begeleidt als ervaringsdeskundige psy-

Na het debacle van de boekhandelsketens opererend onder de

chosegevoeligheid. Hij werkt aan volgend boek, een thriller.

namen Selexyz en Polare (welke boekenliefhebber verzint zulke namen?), kon er met behulp van crowdfunding en particuliere investering een nieuwe draai aan het oude Donner worden gegeven. Maar waar? Want het pand aan de Lijnbaan diende op

Jij bent van mij

stel en sprong verlaten te worden. Als een blessing in disguise kreeg de vijfkoppige directie een -

Korte Lijnbaan

Hoofdpersoon

Lijnbaan

voorlopig tijdelijke - plek in het leegstaande rijksmonument aan

Klaas-Jan

neemt

je mee aan de hand van dromen

de Coolsingel aangeboden, beter bekend als het ABN AMRO-ge-

Donner merkt met dankbaarheid dat de klanten bereid zijn deze

en herinneringen naar zjin jeugd

bouw. Na overal in de binnenstad gezocht te hebben, werd be-

reis, dit Rotterdamse avontuur, met de medewerkers mee te

waarin hij op brute wijze mishan-

sloten om definitief in dit pand te blijven. Inmiddels, zo was de

maken. ‘Om de mooiste boekhandel van Nederland te bouwen heb

deld en misbruikt wordt door zijn

ervaring, wisten klanten Donner weer in groten getalen te vinden.

je tijd nodig. En klanten die je die tijd gunnen.’ Zo prijkte het op een

dominante en sadistische vader.

Het rijksmonument is onderdeel van het nieuw te bouwen

aﬃche. Voor nu is het enigszins behelpen - overigens wel met

Het verhaal is semi-autobiogra-

Forum, een groot project in de binnenstad.

een voorraad die volledig intact is gebleven - maar straks ver-

fisch en daardoor extra indringend.

ad. ‘Tijdens de verkoop gaat de verbouwing gewoon door’, zo rela-

rijst een boekhandel die onze stad en regio verdient! Een ruim

tiveerde de directie met een knipoog de plaats van Donner in

opgezette ontmoetingsplaats voor boekenliefhebbers en een

Auteur Wouter Springer besloot tijdens een opname in een

deze enorme bouwput.

winkel voor cadeauzoekers. In een monumentaal pand dat in

kliniek om zijn herinneringen op te schrijven. Hij werkt aan

Ondertussen maakt Donner een reis door het pand om uitein-

oude glorie is hersteld, met goede horeca en een groot podium

een volgend boek, waarin de verwerking van zijn verleden

delijk, aan het begin van 2019, zijn definitieve plaats te krijgen.

voor lezingen, debatten, interviews en muziek. Het begin van

centraal staat.

ABN AMRO wordt onze buur en in de ‘achtertuin’ komen winkels.

een nieuw avontuur...

werk

Niet lullen maar poetsen CLARISSA SLINGERLAND• Vorig jaar werd ze uitgeroepen tot Rotterdamse Zakenvrouw van het Jaar. Ze heeft kantoren in Rotterdam, Amsterdam en Antwerpen en partnerbureaus in London en Hamburg. Ze woont al vijftien jaar met dezelfde man, houdt niet van de titel ‘baas’ en rent Marathons. In haar mooi gestylde kantoor met uitzicht op de Maas, vertelt MissPublicity herself over teamwork, succes en dingen voor elkaar krijgen.

Hoe ben je in Rotterdam terecht

samen in een team, dat is onze kracht.’

gekomen?

vast in een baan waarin ze niet gelukkig

was mijn trademark. De roze koeken zijn

zijn. Als je ambitieus bent en mijn verhaal

er nog steeds. Maar in de nieuwe huisstijl

‘Ik ben opgegroeid in Sassenheim, tussen

Heb je het ondernemen van huis uit

geeft je net dat zetje om ervoor te gaan...

is het roze minder prominent aanwezig.

de bollen. Na de middelbare school volgde

meegekregen?

Geweldig!’

Alleen nog de punt in het logo.’

ik een HBO-opleiding in Haarlem en door

‘Mijn vader was ondernemer en mijn

een stage belandde ik in Rotterdam. Ik

moeder had een yogaschool. Ik heb voor-

Je was al vrij jong serieus aan het werk.

Je hebt ook kunstlabel ArtPublicity.

vond het hier zó leuk, dat ik bedrijfskunde

al meegekregen dat het belangrijk is om

Hoe kijk je daar nu op terug?

Ben je kunstliefhebber?

ging studeren zodat ik kon blijven. Op mijn

op zoek te gaan naar wat bij jou past.

‘Ik vond het zelf heel normaal hoe ik de

‘Vroeger dacht ik: Hoezo kunst en thea-

25e begon ik met marketing en pr bureau

En om je eigen broek op te houden. Na

dingen deed. Terugkijkend realiseer ik me

ter? En waarom subsidie? Nu zie ik dat

MissPublicity. Ik huurde een kantoor aan

mijn studie lagen de traineeships voor

dat niet iedereen zo doelgericht en stra-

anders. Ik heb een paar jaar geleden een

de Maaskade en daar zitten we nog steeds.

het oprapen bij bedrijven zoals Unile-

tegisch bezig is op jonge leeftijd. Ik maak-

prachtig kunstwerk van Margriet Smul-

ver en l’Oreal. Maar ik was bang dat ik

te heel bewust keuzes: als ik dit doe dan

ders gekocht, een ensemble van bloemen

Wat heb je geleerd op de Universiteit?

uit loyaliteit zou blijven plakken bij zo’n

heeft dat die consequenties, dus doe ik

op water. Ik kijk er elke dag naar en word

‘Veel natuurlijk. Maar vooral dat het be-

bedrijf, zonder uit te vinden wat bij mij

het wel of niet. Ik was gewoon hartstikke

er telkens weer blij van. Nu snap ik dat de

langrijk is om niet op te geven, creatief te

past. Ik besloot mijn eigen weg te gaan.’

ambitieus, en dat ben ik nog. Toen ik per-

schoonheid van kunst goed voor je is. Met

soneel in dienst kreeg, voelde het ook als

ArtPublicity willen we artiesten, kunste-

zijn en te denken in mogelijkheden. Zo wilde ik bijvoorbeeld graag met een uitwis-

Je bent lid van Rotterdam Running Am-

plicht naar hen toe om een duidelijk ver-

naars en culturele instellingen een breder

seling naar Florida State University. Maar

bassadors. Wat houdt dat precies in?

haal en visie te hebben.

podium geven.’

ik stond geen acht gemiddeld en dat was

‘RRA is een club van hardlopende onder-

een vereiste. Toen ik hoorde dat er ook

nemers. Gemeenschappelijke noemer is

Wat zijn volgens jou belangrijke

mogelijkheden waren vanuit de Rechten

het lopen van (internationale) marathons.

ingrediënten voor succes?

faculteit, ben ik daar gaan praten en lukte

Het is goed voor de gezondheid en voor

‘Enthousiasme, het verschil kunnen ma-

het toch. Dat was een belangrijke levens-

het relatienetwerk. Toen ik net lid was,

ken en een positieve instelling. Verder

les: niet opgeven maar creatief zijn.’

ging ik mee naar de Marathon in Istanbul.

moeten plannen inhoudelijk en business-

Ik zou een halve lopen, maar er waren al-

wise zijn. Beren op de weg zie ik niet, dat

leen startnummers voor de hele. Zo kwam

beperkt: als je er één ziet, zie je er zo tien.

Want vind je van de Rotterdamse

het dat ik een hele liep... Sindsdien heb

Ik denk liever in mogelijkheden en oplos-

mentaliteit Niet lullen maar poetsen?

ik er nog drie gelopen, mijn snelste tijd is

singen. Doorzetten is ook essentieel. Lukt

‘Top! Ik steek graag de handen uit de

3.40 uur. In april loop ik hem niet. Dan ben

het niet zo, dan doen we het anders. De

mouwen. Wel eerst nadenken en plan-

ik mijn 40 verjaardag vieren in New York!’

kunst is om te blijven vernieuwen, en je

nen bespreken, maar dan daadwerkelijk

steeds weer te laten inspireren door wat

iets doen. Als klein meisje had ik al aller-

er om je heen gebeurt.’

lei baantjes: bollen pellen, dozen vouwen

‘Beren op de weg zie ik niet, dat beperkt. Als je er één ziet, zie je er zo tien...’

‘Enthousiasme en denken in mogelijkheden zijn belangrijke ingrediënten voor succes’

Je houdt niet van de titel ‘baas’. Waar-

Vorig jaar werd je uitgeroepen tot

om eigenlijk niet?

Rotterdamse Zakenvrouw van het Jaar.

‘Baas vind ik echt niet kunnen. Ik ben ei-

Hoe vond je dat?

Er is veel roze op je kantoor en op je

kopen met mijn zus... Mijn vader zei altijd

genaar en enig aandeelhouder, maar ik

‘Ik vond het een eer om die onderscheiding

website. Wat heb jij met roze?

dat je een kind niet het gevoel moet ont-

werk gewoon mee. Ik heb het liever over

te krijgen. Het heeft me doen stilstaan bij

‘Ik vind het een mooie kleur. Vroeger was

nemen van die eerste keer je eigen fiets

collega’s. We zijn met zijn twaalven, inclu-

alles wat ik tot nu toe gedaan heb en de

het hele kantoor roze, had ik een roze

kopen. Ik word nog steeds heel blij als ik

sief twee stagiaires. Natuurlijk geef ik rich-

mooie mensen die ik heb mogen ontmoe-

scooter en stonden er altijd roze koeken

zelf dingen voor elkaar krijg.’

ting en als we nieuwe dingen opzetten,

ten. Ik ben me ook bewust geworden dat

op tafel. Als die er niet stonden tijdens een

dan is dat mijn initiatief. Ik ben ook het

ik anderen kan inspireren. Veel mensen

meeting, smste ik de stagiare onder de ta-

gezicht van het bedrijf. Maar we werken

willen voor zichzelf beginnen, maar zitten

fel of ze nieuwe koeken kon brengen. Het

voor mijn vaders bedrijf, stroopwafels ver-

www.misspublicity.nl www.artpublicity.nl

SPORT

VRIJWILLIG Rotterdammers over hun vrijwilligerswerk. Deze keer Kees Korenhoff (68).

Marathon Rotterdam ‘Jarenlang had ik drukke managementfuncties in de financiële wereld. Kwart voor zes in de auto, nooit voor zeven uur ‘s avonds thuis, elke dag in de file. Tien jaar geleden vond ik het mooi geweest, al heb ik heel even getwijfeld. Stoppen met werken, en wat dan? Maar het zwarte gat heeft zich nooit aangediend. De eerste periode was voor bijkomen, uitrusten, vakantie en sport. Maar na anderhalf jaar werd dat me te oppervlakkig. Ik pakte een studie geschiedenis op bij Hovo. Thema’s als de zijderoute en de Nederlandse Marine in de 17e eeuw... Genieten! Maar ik wilde ook graag iets doen voor de maatschappij. Al tijdens mijn werkende leven was ik me bewust van mijn geluk. Ik wist dat er een moment van teruggegeven zou komen. En dat moment was nu. Ik googlede ‘vrijwilligerswerk Rotterdam’ en kwam uit bij de Zonnebloem; mensen met een lichamelijke beperking meenemen naar de dierentuin. Ik meldde me aan en al snel belde iemand van de organisatie. Ze hadden mijn CV gezien, of ik geen regiovoorzitter wilde worden? Ik heb het een aantal jaar gedaan en dat was goed. Maar nu doe ik wat ik vanaf het begin van plan was, het wezenlijke werk, met de voeten in de klei: mensen bezoeken en rolstoel duwen. Ik kom op het moment bij vier mensen, ongeveer eens in de twee weken. Ik ken ze via de Zonnebloem en het UVV. We gaan naar het bos, doen een boodschap of ik neem ze ergens mee naartoe. Bij één man kom ik al jaren, we zijn ondertussen dikke vrienden geworden. Medische of financiële dingen, daar blijf ik vanaf. Ik breng gezelschap en afwisseling en het is een two way street. Iets doen voor een ander en zien wat het brengt, geeft mij een goed gevoel. Als iemand bij het weggaan zegt dat het een heerlijke dag was, maakt mij dat gelukkiger dan geld!”

In het weekend van 7 en 8 april vindt de 38e editie van de NN Marathon Rotterdam plaats. In mei 1981 werd in Rotterdam de eerste internationale marathon gerend. Daar ging een lange geschiedenis aan vooraf. Het idee van een internationale

Metro, een andere atletiekclub uit

Marathon ontstond in 1980. Op 17

de Maasstad, de organisatie over.

mei van dat jaar organiseerde de

Vier organiseerde de club zo’n eve-

Rotterdamse Atletiekvereniging PAC

nement op een parcours door het

ter gelegenheid van het 85-jarig be-

Kralingse Bos.

staan een nationaal kampioenschap 25 kilometer. Op de Coolsingel ston-

23 mei 1981

den Cor Vriend, Barry Kneppers en

In 1980 werd met groot succes het

Bram Wassenaar als respectievelijk

NK 25 kilometer gehouden. Het

nummers één, twee en drie op het

idee ontstond om een Marathon te

erepodium.

organiseren en de keus viel op het voorjaar van 1981. Op 23 mei 1981

Voorlopers

regende het pijpestelen toen zo’n

Al voor de Tweede Wereldoorlog in

tweehonderd lopers om 15.30 uur

1937 werd er een Marathon georga-

klaar stonden op de Boszoom. On-

niseerd in Rotterdam. De wedstrijd

der hen de destijds 24-jarige Schot

werd gesponsord door het blad ‘Het

John Graham. Hij arriveerde na zes

Leven’ en de route liep van de Nenij-

rondes door het Kralingse Bos op de

to-sintelbaan naar Nieuwerkerk aan

Coolsingel met een indrukwekkende

de IJssel en terug. De wedstrijd gold

tijd van 2.09.28 uur.

als nationaal kampioenschap. De

Jacques Valentin eindigde als eerste

titel ging naar de Rotterdammer

Nederlander op de derde plaats.

Bram Groeneweg (2.54.06).

Graham werd beloond met 750

Op 22 juli 1950 werd op ditzelfde

Engelse

parcours

stond goed en wel op de Marathon-

opnieuw

nationale

titelstrijd gehouden, met de Eind-

ponden

Rotterdam

landkaart.

hovenaar Adri Moons als winnaar (2.58.12). In de jaren zestig nam

Bron: nnmarathonrotterdam.nl

42 Kilometer Een marathon is precies 42 kilometer en 195 meter lang. Hoezo eigenlijk? In 1896 werden de eerste moderne

in Parijs en St. Louis, was de afstand

Olympische Spelen georganiseerd

ook ongeveer 40 kilometer.

en men wilde graag verwijzen naar het oude Griekenland. De Fransman

Pas bij de Spelen van 1908 in Londen

Michel Bréal stelde voor om een

kwam de huidige afstand in gebruik.

loopwedstrijd te houden ter ere van

De race begon buiten Londen, bij

Pheidippides, een Griekse bood-

kasteel Windsor en eindigde in het

schapper die volgens de legende

Olympisch stadion. Om ervoor te

meer dan 1400 jaar geleden van het

zorgen dat wijlen koning Edward VII

stadje Marathon naar de hoofdstad

en koningin Alexandra goed zicht

Athene rende om het nieuws van de

hadden, moesten de renners vanaf

overwinning op de Perzen te bren-

de achterkant het stadium binnen

gen. Bij aankomst kon hij nog net

komen, een stuk met de klok mee-

UNIE VAN VRIJWILLIGERS De UVV is een landelijke organisatie met circa 7.000 vrijwilligers die vanuit meer dan 40 lokale afdelingen praktische zorg en ondersteuning bij individuele hulpvragers bieden. uvv.net

‘we hebben gewonnen’ uitbrengen.

lopen om uiteindelijk precies voor

Daarna viel hij dood neer.

de koninklijke box te finishen. Door

De loopwedstrijd werd ingepland en

deze detour werd de lengte van het

tot ‘Marathon’ gedoopt. De lengte

parcours precies 42 kilometer en 195

van het parcours werd vastgesteld

meter. Sindsdien zijn alle Marathons

Kees rende vorig jaar zijn eerst Mara-

op 40 kilometer, ongeveer de afstand

wereldwijd deze afstand. Met dank

thon. In april rent hij weer mee. Hij traint

van Marathon tot Athene. Bij de

aan de Engelse Royal Family!

met een groep bij Loopschool Kralingen

tweede en derde Olympische Spelen

Bron: quest.nl

DE ZONNEBLOEM Als vrijwilliger bij de Zonnebloem zet je je in voor mensen met een lichamelijke beperking. Helpen kan op verschillende manieren: bij mensen in de buurt, tijdens een dagje uit, als vakantievrijwilliger of in een bestuursfunctie. zonnebloem.nl

onder leiding van Sheila van Galen.

CULTUUR OP REIS

De kunst van goed leven

Musea van Zürich

In Basel spraken we met zakenman en auteur Ralph Dobbel over zijn nieuwste boek De kunst van goed leven, 52 simpele levenstechnieken voor geluk. In

dit boek bespreekt Dobbelli

aan de hand van praktische voorbeelden en ervaringen volle

van

succes-

zakenmensen

hoe je oude en nieuwe

levenswijsheden

kunt het

toepassen dagelijks

leven

voor meer geluk en gemoedsrust. U benadrukt het belang van totale acceptatie van de realiteit. Dit klinkt Boeddhistisch... ‘Dat is het niet. Ik vind het jammer dat we ge-

Met meer dan 50 musea, 100 galerieën en mooie historische en moderne architectuur, is Zürich (Zueri in Zwitserduits) een geweldige stad voor een culturele citytrip. Je wandelt er langs het mooie Zurichsee-meer, kunt er goed winkelen in de binnenstad en eet er de lekkerste kaasfondue. Wij bezochten er een aantal geweldig mooie musea.

neigd zijn altijd maar naar het oosten te kijken voor levenswijsheid. De westerse filosofie biedt minstens zo veel! Ik ben geïnspireerd door het

Landesmuseum

Het museum heeft een aantal vaste en wisse-

komt in zijn rol als humanistisch schrijver

stoïcisme - ook wel De Stoa - een filosofische

Vlak achter het Centraal Station van Zurich ligt

lende tentoonstellingen en is zó groot, dat je er

en uitgever. Alle tentoonstellingen zijn voor-

stroming die 300 jaar voor Christus ontstond

het Schweizerisches Landesmuseum, oftewel

een dag voor nodig hebt om alles te zien. Er is

zien van interactieve beeldschermen, teksten

bij de oude Grieken. Het stoïcisme is praktisch

het Nationale Museum van Zwitserland. Het is

een prachtige archeologische tentoonstelling

in meerdere talen en allerlei moderne foef-

en goed toepasbaar. Het gaat over de kern-

gevestigd in prachtig oud gebouw - een soort

over het gebied met eeuwenoude opgravin-

jes. Kortom, een museum om niet te missen!

vraag ‘hoe leid ik een goed leven?’

kasteel- en je vindt er de grootste cultuurhisto-

gen en veel interessante achtergronden, een

rische verzameling van het land.

uitgebreide historische tentoonstelling over de

U waarschuwt om vooral niet naar je gevoel

Zwitserse cultuur waarin allerlei aspecten be-

te luisteren. Hoe bedoelt u dit precies?

licht worden van de Zwitserse origine van het

‘Onze gevoelens zijn onbetrouwbaar, vooral de

Internationale Rode Kruis tot de nationale vrou-

negatieve. Daarom is het beter ze niet te seri-

wenbeweging.

eus te nemen. Ik geloof dat we een afstandelij-

Ook is er een mooie tentoonstelling over de

ke, speelse houding tegenover ons binnenste

geschiedenis van kerk en boekdrukkunst en

moeten hebben. Een handige metafoor: zie

constateerden we vol trots dat onze eigen

jezelf als een luchtige markthal waar allerlei

Erasmus van Rotterdam uitgebreid aan de orde www.landesmuseum.ch

vogels doorheen vliegen. De vogels staan symbool voor gevoelens. Sommige vliegen snel door de markt, sommige blijven even hangen, maar allemaal vliegen ze uiteindelijk verder.

Museum Rietberg

Sommige vogels zie ik graag, andere minder.

Aan de rechteroever van het meer ligt in

Sinds ik er zo naar kijk, bezitten gevoelens mij

een buitenwijk het Museum Rietberg, ge-

niet meer.’

vestigd in drie historische villa’s in een park

Amsterdam naar Zürich.

van 67.000 vierkante meter. Dit museum

Informatie en reserveringen:

PRAKTISCHE INFO • SWISS vliegt dagelijks 4 keer van

www.swiss.com

U raadt een tweede identiteit aan te meten

is internationaal één van de meest toon-

voor het sociale leven. Dat slaat haaks op de

aangevende centra voor kunst uit Azië,

huidige ‘authenticiteitshype’...

Noord- en Zuid Amerika, Oceanië en Afrika.

eenvoudig van A naar B met het

‘Daar doe ik bewust niet aan mee! Ten eerste

De kostbare sculpturen die baron Eduard von

perfect georganiseerde Zwitserse OV.

omdat we onszelf amper begrijpen of kennen.

der Heydt (1882-1964) - voormalig eigenaar van

Informatie over de OV-voordeel-

Ons binnenste is een wirwar van tegenstrijdi-

de villa’s- in 1952 aan de stad Zürich schonk,

passen: www.SwissTravelSystem.com

ge gevoelens. Ten tweede zet je jezelf voor gek

vormen de kern van de permanente collectie.

• Informatie over (toeristisch)

door al je gevoelens publiekelijk te maken. Zeg-

Door de bouw van nieuwe ondergrondse za-

Zwitserland en boekingen:

gen wat je vindt en je houden aan beloftes en

len in 2007 is de capaciteit van het museum

www.MySwitzerland.com of telefonisch:

principes zijn altijd belangrijk, ook naar buiten

verdubbeld. Er zijn permanente en wisselende

00800 100 200 30

toe. Maar teleurstelling en frustraties horen

tentoonstellingen.

www.rietberg.ch

heb je belang bij een tweede identiteit, een

Kunsthaus

soort ‘minister van Buitenlandse Zaken’. Ver-

Het Kunsthaus Zürich is hét museum voor

Badi-metropool

gelijk het met een ‘buitenstructuur’ zoals een

beeldende kunst. Je vindt er een verzameling

celmembraan die beschermt tegen slechte in-

van schilderijen, sculpturen, foto’s en video’s

vloeden van buitenaf.’

van alle belangrijke perioden van de Europe-

• Met de Swiss Travel Pass reis je

in een intieme relatie of hechte vriendschap. Voor vluchtige contacten zoals social media

Door Marije Westerveld

Met 24 openbare badi`s is Zürich een echte badi-Metropol.

se kunst van de Middeleeuwen tot het heden. Waarom 52 technieken, is dat niet een beetje

Van Oude Meesters en impessionisten tot he-

Zürich zonder badi’s (buitenzwembaden) is

veel van het goede?

dendaagse kunst. Ook toont het Kunsthaus

voor de stadbewoners van Zürich ondenk-

‘Het boek is een compilatie van wekelijkse co-

een omvangrijke verzameling van werken van

baar! Je vindt de badi’s overal: aan het meer

lumns die ik schreef voor een krant: 52 in totaal.

de Zwitserse beeldhouwer en schilder Alberto

van Zürich (Zürichsee), aan de zijrivieren ervan

Het geheel kun je zien als een gereedschaps-

Giacometti. Er zijn Engelse audiotours beschik-

en in de stad. Behalve dat je er kunt zwem-

kist met 52 tools. Je hebt ze niet allemaal elke

baar, maar verder is dit museum erg Deutsch.

men, vind je in iedere badi wel een kiosk met

dag nodig en ook

lekkere sandwiches en salades of een restau-

niet allemaal voor elk

rant waar je goed kunt eten. Ook zijn er vaak

probleem, maar als

grillplaatsen, kompleet met aanmaakhout en

je weet welke men-

oude kranten voor zelfmeegebrachte worstjes

tale tools er zijn, kun

of grill-groente. Vaak wordt er ook yoga en

je per probleem het

massage aangeboden. `s Avonds veranderen

gereedschap kiezen

de badi`s in clubs of bars. Er wordt gedanst

dat je nodig hebt.

en muziek gemaakt en gezwommen by night.

Mijn boek is een gereedschapskist voor het leven!’

www.kunsthaus.ch

Marije Westerveld is geboren en getogen in Rotterdam en woont sinds 25 jaar in Zurich.

• Flussbad Unterer Letten Historisch zwembad met kino, bar en cultuur • Frauenbadi Stadthausquai (women only) Prachtig gelegen in de oude stad van Zürich ‘s Avonds zijn er culturele programma’s www.barfussbar.ch (men & women) * Männerbadi Schanzengraben (men only) Bij mooi weer is er ‘s avonds de Rimini-Bar www.rimini.ch (men & women) * Seebad Enge Aan de Zürichsee met winterprogramma ‘Sauna am See’ www.seebadenge.ch * Strandbadi Mythenquai Familie zwembad met springplanken, gras, zand en alles wat de kinderhartjes sneller doet kloppen

www.badi-info.ch

Deze reis werd mede mogelijk gemaakt door Swiss International Air Lines (SWISS), Swiss Travel System en Zwitserland Toerisme.

muziek

Johan Sebastian Bach a

‘I was obliged to be industrious. Whoever is equally industrious will succeed equally well.’ Johann Sebastian Bach (Eisenach, 21 maart 1685 – Leipzig, 28 juli 1750) was een Duitse barokcomponist en musicus. Hij wordt door muziekwetenschappers beschouwd als één van de grootste en invloedrijkste componisten uit de geschiedenis van de klassieke muziek. Johan Sebastian Bach werd geboren op 21 maart 1685 in Eisenach, een stad in de Duitse deelstaat Thëringen, als achtste kind van Johann Ambrosius Bach en Elisabeth Lammerhirt. Zijn namen kreeg hij van zijn peetooms Sebastian Nagel en Johann Georg Koch. Op 23 maart 1685 werd Johann Sebastian gedoopt in de Georgenkirche (St. George kerk). Het huis waar hij opgroeide is nu een museum. Muzikale familie De familie Bach was een bekende, muzikale familie. Bekend is dat de familie regelmatig reünies organiseerde waar gemusiceerd, gezongen en geïmproviseerd werd. Op zijn tiende jaar verliest Bach zijn beide ouders, waarschijnlijk door ziekte, en trekt hij in bij zijn oudste broer en organist Johan Christoﬀ in Ohrdruf. Van hem krijgt Johan zijn eerste orgelles.

Muzikale opleiding In Ohrdruf gaat Bach naar het lyceum waar hij een goede, muzikale opleiding krijgt, Latijn leert en zingt in het schoolkoor. Na zijn opleiding vervult hij tijdelijke aanstellingen als organist in Weimar, Arnstadt en Mühlhausen. Seculiere muziek Van 1717 tot 1723 werkt hij als kapelmeister voor Prins Leopold van Anhalt-Köthen. Bach verdiende riant, maar aangezien de prins streng Calvinistisch was, was er aan dit hof geen ruimte voor het componeren van kerkelijke muziek zoals Bach gewend was en graag deed. In deze periode componeerde Bach hoofdzakelijk seculiere muziek voor concerten en feesten zoals zijn beroemde vioolconcerten, sonates en suites voor viool, violoncello en klavecimbel.

Vrouwen en kinderen Bach trouwt in 1707 met trouwt met zijn achternicht Maria Barbara met wie hij vier kinderen krijgt. Zij overlijdt in 1720 als Bach op reis is met Prins Leopold. Vrij snel daarna in trouwt hij met Anna Magdalena Wülcken, zangeres en dochter van een hoftrompettist. Zij neemt de opvoeding van de vier kinderen op zich en baart zelf nog 13 kinderen, van wie zes de jonge kinderjaren overleven. Leipzig In 1723 vestigt Bach zich in Leipzig waar hij tot het eind van zijn leven blijft. Leipzig was destijds een belangrijk cultureel handelscentrum met vooraanstaande boeken muziekuitgeverijen, een grote universiteit en de alom bekende Leipziger Messe (beurs). Hij werkt er als muzikaal leider van de Thomaskerk en componeer-

de muziek voor de belangrijkste Lutherse Kerken van de stad en voor het studentencollectief Collegium Musicum van zijn universiteit. Laatste fase Bach had de laatste drie jaar van zijn leven last van een oogziekte als gevolg van ouderdomsdiabetes en was bijna blind geworden. In 1750 besluit hij zich te laten opereren maar dit mislukt. Op 18 juli 1750 krijgt hij onverwacht zijn gezichtsvermogen weer terug, maar een paar uur later wordt hij getroﬀen door een beroerte. Hij overlijdt tien dagen later aan de gevolgen daarvan. Bach wordt drie dagen later anoniem begraven op het kerkhof van de Johanneskerk van Leipzig. Bachhaus in Eisenach bachhaus.de Museum in Leipzich bachmuseumleipzig.de

DE MATTHÄUS-PASSION

BACH MOTIEF

SOLI DEO GLORIA

BACH CONCERT

De Matthäus-Passion vertelt het lijdens- en sterfverhaal van Jezus volgens het Evangelie van Matthäus. De eerste uitvoering was op 11 april 1727 op Goede Vrijdag in de St Thomas in Leipzig. Honderd jaar later, op 11 maart 1829 verzorgde Felix Mendelssohn een ingekorte uitvoering in Berlijn. Mede door zijn inspanningen werd Bachs muziek steeds meer uitgevoerd. Rond 1900 was de Matthäus-Passion vast onderdeel van het concertrepertoire geworden, uitgevoerd met grote koren en honderden orkestleden, zonder aria’s en koralen. In 1912 vond de eerste onverkorte uitvoering plaats. In Nederland is de Matthäus-traditie ontstaan dankzij veelvuldige uitvoeringen van de Amsterdamse dirigent Willem Mengelberg en de Nederlandse Bachvereniging.

In de laatste maanden van zijn leven werkte Bach aan Die Kunst der Fuge, een collectie van veertien fuga’s en vier canons. Deze compositie is door zijn plotselinge dood onvoltooid gebleven.

‘The aim and �inal end of all music should be none other than the glory of God and the refreshment of the soul.’

Een bijzonder detail is het zogenaamde BACH-motief waarmee de muziek begint. Het BACH-motief is een muzikale handtekening waarbij de naam Bach in de muzieknoten Bes, A, C en B (in het Duits H) terugkeert in de muziek. Dit motief wordt ook gebruikt in de Matthäus-Passion in het deel waar het koor zingt: Wahrlich, dieser ist Gottes Sohn gewesen.

Bach ondertekende een groot deel van zijn composities met Es.D.G., de afkorting van Soli Deo Gloria wat zoveel betekent als Alle eer komt God toe of in het Engels Only for the glory of God.

Op 21 april organiseert Stichting Musikc een bijzonder gevarieerd Bach programma rondom de cd presentatie van solo fluitiste Julliette Hurel (RPhO), Franse sopraan Maïlys de Villoutreys, cellist Alexis Dove en clavecimbel speler Patrick Ayrton. Op het programma staan de partita voor fluit BWV 1013; de sonata es majeur BWV 1031; uit het Paas-oratorium BWV 249: ‘Seele, deine Spezereien.’; uit de ‘Kaﬀeekantate’ BWV 211: ‘Ei wie schmeckt’; uit de kantate BWV 82a: ‘Ich habe genug.’ Kaarten à €20,- zijn te koop bij Boekhandel Amesz, La Mer/Verloor en Van der Heijde Bladmuziek (Donner) en via kaarten@muzikc.nl Aanvang: 15:00 uur Locatie Pro Rege • Oudedijk 113 Website: www.muzikc.nl

In veel stukken worden echter niet de exacte noten B A C H gebruikt, maar een transpositie ervan, bijvoorbeeld een halve toon hoger, of een terts lager.

Johan Sebastian Bach

Vanuit zijn Lutheriaanse achtergrond en geloof, zag Bach het als zijn levenswerk om God te eren met zijn muzikale talent. Vanuit dat idee verwerkte hij het akkoord Es, D en G ook veelvuldig in zijn muziekstukken. De Johannes-Passion, het lijdens - en sterfverhaal van Jezus volgens het Evangelie van Johannes, begint bijvoorbeeld met dit akkoord.

18 Even Voorstellen : Fenne & Marieloe Onze nieuwe Jongreporters!

JONG

4 MA AR ALLES T IS KUNS T FESTI VAL

Goed bezig! Op het IFFR ontmoetten wij Ayman Boulahrouz. Ayman is 11 jaar, zit op de Vreewijkschool in Rotterdam-Zuid én hij is acteur.

Fenne en Mariloe gaan interviews en artikelen schrijven voor deze krant. Hun eerste klus wordt het verslaan van het Alles is Kunst festival in de Centrale Bibliotheek op 4 maart. Wil jij geïnterviewd worden tijdens het festival? Kijk dan of je Fenne of Mariloe ziet in de bieb en ga erop af! MARIELOE (9 jaar) zit in de klas bij juf Tessa op OBS het Landje, een kunstzinnige basisschool in het centrum van de stad. Marloes zit op toneel en houdt van tekenen en zingen. Later wil ze beroemd worden. Voor deze krant gaat ze tijdens het Alles is Kunst festival kinderen interviewen. Marieloe: ‘Ik ben nieuwsgierig en probeer graag nieuwe dingen. Interviewen lijkt denk ik een beetje op acteren. En misschien neem ik mijn moeder mee om foto’s te maken.’

AYMAN werd ontdekt toen hij auditie deed voor de film Oppassen van de Rotterdamse regisseur Shariﬀ Nasr. Deze korte horrorfilm werd bekroond met Best Film op het 48-hourﬁlm Project Rotterdam. Ayman werd genomineerd voor Best Actor.

FENNE (13 jaar) zit in de brugklas van Melanchton Schiebroek. Fenne gaat een reportage maken over het Alles is Kunst festival. Fenne gaat in de weekenden graag naar de camping in ‘s Gravenzande en houdt van paardrijden. Een andere hobby is Netﬂix en natuurlijk leuke dingen doen met vriendinnen. Fenne: ‘Ik vind het heel leuk om stukjes te gaan schrijven voor de krant. Op 4 maart neem ik wel een vriendin mee naar de Bibliotheek, dan kunnen we het samen doen. Dat is gezelliger!’

Op het IFFR speelde Ayman in een videoclip met muziek van Levi Silvanie, een voorproefje voor het project ROTTERDAM, I LOVE YOU. In dit wereldwijde filmproject wordt steeds een andere stad door lokale filmmakers en regisseurs in beeld gebracht. Dit jaar is Rotterdam aan de beurt! Eén ding is zeker, we gaan nog heel veel zien van Ayman! Ayman: ‘Ik had auditie gedaan voor Oppassen op aanraden van mijn tante. Toen ik was gekozen, kwam al die vreugde omhoog. Ik was zó blij dat ik door de kamer sprong en een paar traantjes moest laten.’

Lijkt het jou ook leuk om artikelen en verhalen te schrijven voor deze krant en heb je een goed idee? Mail dan naar info@goedeboekjes.nl en pitch* je plan!

MAIL & WIN EEN BOEK

Wij mogen weer een speciale pop-up editie weggeven van De Kleine Prins. Kans maken op dit boek? Mail naar goedeboekjes@gmail.com wat jij het leukst vond op het Alles is Kunst festival en leg uit waarom. Wie weet krijg jij dan straks dit mooie boek kado!

Filmstill uit Opassen

*Een pitch is een ‘verkooppraatje’ waarin je jouw plan of idee kort samenvat en aanbiedt.

ALLES is

kunstFESTIVAL

l www.lemniscaat.n ie at voor meer inform

een kunstfestival voor kinderen (4-12 jaar) Centrale Bibliotheek Rotterdam 4 maart 2018 | 13:00 - 16:00 gepresenteerd door Nienke de la Rive Box Met workshops van o.a. Pieter Koolwijk,

Studio Maky, HofpleinTheater, Codarts, Cinema Bioscoop en Dansschool Fuse

‘T HUIS VAn

Lies

AGENDA Een greep uit het culturele uitgaansaanbod van Rotterdam. Een agenda item plaatsen kan voor € 25,- ex btw. Mail uw item voor de agenda van mei en juni uiterlijk 14 april naar info@goedeboekjes.nl (20 woorden + titel en locatie)

MAART za 3

APRIL • MUSEUMNACHT

zo 1 • ROTTERDAM MUSIC FESTIVAL

Art/Expo & Avantgardistische State of Love in WORM

Flinke line-up, show elementen en special eﬀects.

Locatie: Boomgaardstraat 71 • Aanvang: 19:55 uur za 3

• ALLES EN NIETS t/m 10 juni

Locatie: Maassilo Zuidzijde 1-2 • rmf.nl za 7 • CONTRAST MET DAVE CLARCK

POSSESSED dark&weird

Een duistere film over de moderne tijd en hoe

Radicale kunst van Jan Hendrikse, van afval en alle-

Nieuwe nachtclub in Annabel met techno, house

we met zijn allen ten onder gaan aan sociale

daagse producten als kratten bier, centen en kurken.

en electro.

media. Indringende beelden over eenzaam-

Locatie: Annabel • Schiestraat 20 • Aanvang: 00:00 uur

heid in een tijd waar we alles doen voor het

Locatie: Stedelijk Museum Schiedam do 8 • MAMA CASH & WORM PRESENT: RE#SISTER

wo 11 • SPORTFILMFESTIVAL

oog van onze eigen camera terwijl de wereld

International Women’s day at WORM

Bijzondere films en documentaires over de essentie

kapot gaat aan oorlog. De film draait om de

Exhibition and Live Programme (20.30 uur)

van sport.

vraag ‘What is the devil today?’ en eindigt met

Locatie: Lantarenvenster • sportfilmfestivalrotterdam.nl

een futuristische invasie van buitenaards le-

Locatie: Boomgaardstraat 71 • Aanvang: 18:30 uur vr 9 • AMSTERDAMS KLEINKUNST FESTIVAL

do 12 • HIPHOP CAFÉ

ven. Kortom, voor mensen die houden van ex-

Zes finalisten van het Amsterdamse Kleinkunst

Lokale dj’s draaien de dikste tracks en bekende

perimentele film en reflectie...

Festival 2018 treden op.

namen en opkomende talenten uit de scene komen

Gemaakt door Metahaven en Rob Schröder

Locatie: Theater Walhalla • Aanvang: 21:00 uur

langs.

met actrice Olivia Lonsdale. Vanaf 29 maart in

Locatie: GROUNDS podium • Aanvang: 20.00 uur

de bioscoop.

zo 11 • SCHRIJFWORKSHOP Schrijfworkshop van Ingmar Heytze - Georganiseerd

vrij 13 • WOORDNACHT (t/m za 14 april)

door Poetry Academy.

Literair festival met optredens van diverse auteurs uit

Locatie: Westersingel 16 • €10,- Aanvang: 15:00 uur

Nederland en Vlaanderen en musici op verschillende

ma 12 • VERKIEZINGSDEBAT

locaties in het centrum.

Waar staat het milieu? In Arminius Rotterdam Locatie: Coolsestraat 75 C • Aanvang: 20:00 uur

Locatie: o.a. Arminius Rotterdam • zie pagina 6 do 19

vrij 16 • OPENING MISHMASH

• OPENING ANYTIME NOW IN TENT Groepstentoonstelling met werken waarin spanning

Een selectie uit het oeuvre van (interieur)ontwerpers

en mondiale instabiliteit centraal staan. Doorlopende

Henk Beezemer en Frank van Oosten. Found objects

aanwezigheid van live performers vormen het hart

en kitscherige assemblages met humor.

van de tentoonstelling. •

Locatie: Bob Smit Gallery • Aanvang: 17:00 uur wo 21 • DIZZY SPECIAL : ALEXANDRA ALDEN

Locatie: Witte de Withstraat 50 • Aanvang: 19:00 uur do 19 • MOTEL MOZAIQUE

Debuutalbum concert Wild Honey Abym Launch

Avontuurlijk festival met nieuwe muziek, live perfor

Locaties: Dizzy • ‘s Gravendijkwal 127

mances en beeldende kunst.

Aanvang: 21:30 uur • €5,-

zo 25 • SPOKEN WORLD: BATTLE OF WORDS De scherpste spoken word artiesten, de mooi ste muziek en hilarische komedianten! Locatie: WORM • Aanvang 19:00 uur zat 31 • GLUREN BIJ DE BUREN Rondleiding met De Rotterdam Tours over heden,

Locatie: Diverse podia • motelmozaique.nl za 21 • BACH CONCERT Presentatie Bach cd van fluitiste Julliette Hurel, sopraan Maïlys de Villoutreys, cellist Alexis Dove en

RAW Streetphoto Gallery

clavecimbelspeler Patrick Ayrton • muzikc.nl

ONCE UPON A TYPE • 21 April - 7 June

Locatie: Pro Rege • Oudedijk 13 • Aanvang: 15:00 uur

You are very welcome to join the opening of

za 21 • OPENING ONCE UPON A TYPE BY SANS SERIF

verleden en toekomst van de Coolsingel. Hilton,

Deze leuke foto kregen we van kunst-docent Rachel van de Krimpenerwaardschool. Zij won de mail&win pop-up editie van De Kleine Prins!

Sans Serifs first solo exhibition. He is present at the exhibition so you have the unique chance

speciaal voor deze rondleiding de deuren.

Israeli graphic designer and photograper Sans Serif reveals the new subject in photography - The Human Typography in RAW Gallery.

Locatie: Museum Rotterdam • Aanvang 14:00 uur

Locatie: Coolsestraat 75 C • Aanvang 16:00 uur

lights and shadows are united into one new

Decathlon, Bijenkorf, WTC en Schielandshuis openen

Nu • PROGRAMMERING GEZOCHT

vrij 27 • KONINGSDAG

to discuss all artistic subjects with him. Connection of model, letter-type, surrounding, composition that makes photography works of

Heb jij een voorstelling die je wil laten zien aan

Podia met live muziek in het Kralingse Bos. Classics,

Sans Serif very distinguished.

publiek en ideeën over samenwerking? Mail dan snel

dance en hiphop in het park bij Euromast. Oranje

Exhibition opening starts at 16:00 the 21st April

naar info@studiodebakkerij.nl

feest op het stadhuisplein. Dansen op Plein 1940.

MAART KINDEREN zo 4 • ALLES IS KUNST FESTIVAL

APRIL KINDEREN zo 1 • RONDLEIDING MUSEM BOIJMANS

Kunstfestival voor kinderen (4 -12 jaar) met

Iedere eerste en derde zondag van de maand een

workshops van o.a. Hofpleintheater, Codarts en

peuterrondleiding met museumknuﬀel Bo.

Dansschool Fuse.

Locatie: Museum Boijmans van Beuningen

Locatie: Centrale Bibliotheek • Aanvang: 16:00 uur zon 10 • DUMMIE DE MUMMIE

Premiere van deze muzikale theatervoorstelling voor kinderen (8 t/m 12 jaar), gebaseerd op het verhaal

Locatie: Theater Zuidplein • Aanvang: 13:30 uur

van de Surinaamse saxofonist Kid Dynamite (1911–

wo 14 • KOEKIE BOEKIE

1963), die een markante rol speelde in de jazzscene

Voorleesmiddag (4 - 8 jaar) in Studio De Bakkerij.

in Rotterdam in WOII.

Locatie: Bergweg 283 • Aanvang 14.30 uur • Gratis

Locatie: Werkplaats Walhalla t/m 8

• MAAK JE EIGEN COOLSINGEL

Matthäus-Passion voor kinderen (6+). Marieke speelt

Kleur jouw favoriete standbeeld op de Coolsingel in

de dochter van stadhouder Pontius Pilatus en stelt

en plaats hem op de sokkel. Je mag natuurlijk ook

hem vragen over Jezus’ wonderlijke veroordeling.

een eigen kunstwerk ontwerpen!

zo 18 • MIJNES JOUWES

Locatie: Museum Rotterdam • Doorlopend vrij 13 • LILITH

Duurzaam kinderkleding shoppen onder het genot

Een performance waarin alle flauwekul over

van een hapje en een drankje. Kleding in maat 50 t/m

meiden en vrouwen onderuit wordt gehaald. Geen

170. jouwesmijnes.nl

protest. Wel een energieke, dynamische voorstelling

Locatie: Burgemeester Meineszplein 26a

voor jong en oud (vanaf 12 jaar).

Aanvang: 11:00 tot 17:00 uur zo 18 • TALKSHOW: TUSSEN KUNST EN KIDS

Coolsestraat 75 C • rawstreetphotogallery.com +31 6 420 82 476 • #rawstreetphotogallery info@rawstreetphotogallerycom Wed-Fr 18:00 / 20:00 • Saturday 13:00 / 18:00

Aanvang: 13:30 uur

doodgewone jongen Goos Guts. theaterzuidplein.nl

Locatie: De Doelen • Aanvang: 15:00 uur

RAW Streetphoto Gallery

vrij 6 • THE KID DYNAMITE SHOW

Doldwaze familiemusical rondom de avonturen van

wo 14 • HEMEL EN AARDE

DUO PHOTOGRAPHY EXHIBITION WEN ROKS (NL) & TANU KALLIO (FIN) • 10 March - 11 April 2018

Locatie: Hofpleintheater • Aanvang 19:30 uur zo 29 • AN EASY SUNDAY

Rotterdamse Kunst & Cultuur Krant

Presentatie Joris Lutz. Entree gratis!

kinderdisco. Live optreden voor ouders.

De volgende editie heeft thema Eten &Drinken en is verkrijgbaar in mei en juni.

Locatie: Kantine Walhalla • Aanvang: 15:00 uur

Locatie: GROUNDS podium • Aanvang: 12:30 uur

facebook.com/Rotterdamse-Kunst-Cultuur-Krant

De Wereld Draait Door voor 7+. Voor bovenbouwers

Kinderevent met livemuziek, een kinderdisco en

en iedereen die een bovenbouwer kent.

diverse workshops SKVR, TOS Delfshaven en in de