LENTE 2016
DE LIJFKRANT GE ZO N D HEI D / / PREVE N T IE // S E KS UA LIT E IT // A N T ICONC EPTIE / / LEZEN / / REIZEN
GRATIS krant voor vrouwen ! A ER N R V T L O ME X E ECIA BLE SP PRO T EE
IN DEZE EDITIE: • Ode aan het feminisme
• Seksualiteit & De bekkenbodem • Anticonceptie & Abortus
• Verslaving: blijf er niet mee zitten! • Ben jij SOA-vrij? • Lezen & Reizen
UITGEVERIJ 11 WWW.GOEDEBOEKJES.NL
De Lijfkrant informeert over belangrijke vrouwenzaken. Van seksualiteit tot anticonceptie: de Lijfkrant vertelt je hoe het zit.
DE LIJFKRANT
DE LIJFKRANT // 2
ODE AAN HET FEMINISME
vrijheid en gelijkheid voor alle vrouwen We zouden het haast vergeten, want vrijheid went snel. Maar nog geen 50 tot 100 jaar geleden hadden vrouwen in Nederland geen stemrecht, mocht een getrouwde vrouw niet werken, werd er neergekeken op single moeders en was abortus illegaal. Dankzij onze voormoeders die op de bres gingen voor gelijke rechten, denken, praten en handelen vrouwen in het westen nu mee op alle niveaus. We zijn even hoog opgeleid als mannen, hoeven niet meer te trouwen als we dat niet willen, kunnen kiezen voor het moederschap, runnen onze eigen huishoudens en verdienen ons eigen geld. Toch zijn we er nog niet. Slechts de helft van de vrouwen is economisch onafhankelijk en nog steeds verdienen we minder dan mannen voor hetzelfde werk. Maar vooral vrouwen buiten de westerse wereld hebben het vaak (veel) minder goed dan wij. Velen zijn ondergeschikt aan mannen, moeten trouwen en kinderen krijgen, mogen niet werken en in sommige gebieden niet eens naar school. Wij wensen vrijheid en gelijkheid voor álle vrouwen. Pas als vrouwen nergens meer gedomineerd worden door mannen, als we allemaal dezelfde rechten en kansen krijgen als mannen en we overal baas zijn in eigen buik: pas dan is het feminisme ‘klaar’.
HET WOORD FEMINISME IS AFGELEID VAN HET LATIJNSE WOORD FEMINA DAT VROUW BETEKENT Tot in de jaren zestig van de 20e eeuw was het in Nederland gebruikelijk dat vrouwen automatisch hun baan verloren zodra ze in het huwelijk traden, voor vrouwelijke ambtenaren was dit wettelijk vastgelegd.
Tot in de jaren tachtig van de 20e eeuw was een verkrachting binnen het huwelijk niet strafbaar en bestond voor vrouwen geen recht op gelijk loon.
HET FEMINISME
ALETTA JACOBS (1854 -1929)
Het feminisme is de verzamelnaam voor maatschappelijke en politieke stromingen of bewegingen die ongelijke (machts-)verhoudingen tussen mannen en vrouwen kritisch analyseren en vrouwenemancipatie nastreven. Het feminisme komt op voor vrouwenbelangen, streeft juridische en feitelijke opheffing na van ongelijkheden tussen mannen en vrouwen en maakt zich sterk voor lichamelijke autonomie voor vrouwen.
Aletta Jacobs was de beroemdste Nederlandse vertegenwoordigster van de eerste feministische golf. Zij was de eerste vrouw in Nederland die een Hogere Burgerschool (HBS) bezocht, universitair onderwijs volgde, arts werd én promoveerde. In die tijd stelde de wet alleen een loongrens om te mogen stemmen. Door haar werk als arts, voldeed Aletta aan de loongrens en wilde gebruikmaken van haar stemrecht. Pas toen werd het verbod voor vrouwen om te stemmen expliciet in de wet opgenomen en kwam Jacobs in verzet. Vijfentwintig jaar lang stond zij aan het hoofd van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht.
DOLLE MINA Dolle Mina was een feministische beweging, die in het begin van de jaren zeventig met ludieke publieksacties de aandacht vestigden op de strijd voor gelijke rechten voor man en vrouw. De groep bezette bijvoorbeeld Kasteel Nijenrode, waarin de Business School was gevestigd die tot op dat moment vrouwelijke studenten weigerde en bond in Amsterdam openbare mannenwc’s dicht met roze linten om ‘plasrecht’ te eisen; er waren in die tijd geen openbare toiletten voor vrouwen. Eén van de beroemdste leuzen van Dolle Mina was Baas in Eigen Buik waarmee zelfbeschikkingsrecht en vrije abortuskeuze werd geëist.
ANNA MARIA VAN SCHURMAN (1607 - 1678) Aletta Jacobs was de eerste Nederlandse vrouwelijke promovenda. Maar twee eeuwen eerder - in 1636 - werd Anna Maria van Schurman als eerste vrouw in Nederland toegelaten aan de universiteit van Utrecht. Omdat vrouwen in die tijd niet aan een universiteit mochten studeren, volgde Schurman colleges vanachter een gordijn zodat de mannelijke studenten haar niet konden zien. Schurman was humaniste, taalkundige, theologe, dichteres, kunstenares en insectenkundige en correspondeerde met de belangrijke geleerden van die tijd.
HET FEMINISME IN VOGELVLUCHT Het feminisme verliep in zogenaamde ‘golven’. In Nederland was de eerste feministische golf rond 1900 toen vrouwen uit de bovenlaag van de samenleving protesteerden tegen uitsluiting van vrouwen in onderwijs, arbeid en politiek. Deze eerste feminismegolf resulteerde in 1919 in actief kiesrecht voor vrouwen. De tweede feministische golf brak door in de jaren zestig. Weer stonden arbeid, onderwijs en politiek centraal, maar deze keer was er ook aandacht voor seksualiteit, huwelijk en gezin. Vrouwen streden voor recht op abortus, ‘baas in eigen buik’, een eerlijker verdeling van huishoudelijk werk en betaalde banen. Het in werking treden van de abortuswet in 1984 markeerde het einde van de tweede feministische golf.
DE LIJFKRANT
DE LIJFKRANT // 3
VROUWEN IN CIJFERS
SIMONE DE BEAUVOIR In 1949 schreef Simone de Beauvoir het boek Le Deuxième Sexe, waarin ze pleit voor economische onafhankelijkheid van de vrouw. Beauvoir was tegen het klassieke huwelijk waarin de vrouw volledig afhankelijk was van de man. De Nederlandse vertaling van dit boek De Tweede Sekse kwam uit in 1965 aan het begin van de tweede feministische golf.
Straight men need to be emasculated. I’m sorry. They all need to be slapped around. Women have been kept down for too long. ~ Madonna Feminism is probably the most important movement that you could embrace because it’s just basically another word for equality. ~ Taylor Swift A guy for me is the cherry on the pie. But i’m the pie and my pie is good all by itself. ~ Halle Berry The history of men’s opposition to women’s emancipation is more interesting perhaps then the story of that emancipation itself. ~ Virginia Wolf Even if they come to kill me, I will tell them what they are doing is wrong, that education is our basic right. ~ Maladah Yusafzay Where there is discord, may we bring harmony. Where there is error, may we bring truth. Where there is doubt, may we bring faith. And where there is despair, may we bring hope. ~ Margareth Thatcher (1925- 2013) There is no greater pillar of stability than a strong, free and educated woman, and there is no more inspiring role model than a man who respects and cherishes women and champions their leadership. ~ Angelina Jolie Pitt Freedom cannot be achieved unless the women have been emancipated from all forms of oppression. ~ Nelson Mandela The more you know of your history, the more liberated you are. ~ Maya Angelou You get in life what you have the courage to ask for. ~ Oprah Winfrey
Sinds 2000 is 75% van de nieuwe vacatures in de EU gevuld door vrouwen Het wereldrecord voor vrouwelijke orgasmes staat op 134 per uur en/of meer dan 2 per minuut 1 op de 10 vrouwen heeft wel eens last van incontinentie 21% van het nieuws gaat over vrouwen
Ruim 25% van de ondernemers is vrouw Blondines hebben gemiddeld 140.000 haren op huh hoofd Vrouwen hebben 3x vaker migraine dan mannen 15% van de vrouwen houdt van mannen én vrouwen 30% van de managers is vrouw
Bedrijven met vrouwen in de raad van bestuur behalen 42% meer verkoopresultaat en 66% meer rendement op het geïnvesteerde kapitaal dan besturen met uitsluitend mannen.
95% van de vrouwen heeft cellulitis 8% van de Nederlandse vrouwen was ooit slachtoffer van seksueel geweld 5% van je lipstick blijft achter op glazen, kopjes, kleding en mannen Roodharigen hebben gemiddeld 80.000 haren op hun hoofd
Vrouwen wegen gemiddeld 65 kilo 25% van de vrouwen onderhandelt over haar salaris versus 42% van de mannen
Bronnen: The Boston Consulting Group, S(h)evolution, Bureau of Labor Statistics, CBS, De Volkskrant, Trouw, Ernst & Young, AD, MOVISIE
1 op de 10 Nederlandse meisjes is tevreden met haar uiterlijk Brunettes hebben gemiddeld 110.000 haren op hun hoofd
57% van de kinderen die niet naar school gaan is meisje 516 miljoen vrouwen in de wereld kunnen niet lezen en schrijven 1 vrouw heeft ongeveer 19.000.000 huidcellen 45% van de vrouwen was ooit slachtoffer van huiselijk geweld 20% van de moeders met kleine kinderen werkt niet of nauwelijks 16% van de hoogleraren op universiteiten is vrouw
DE LIJFKRANT
DE LIJFKRANT // 4
SEKSUALITEIT, VITALITEIT & DE BEKKENBODEM DE BEKKENBODEM: EEN LESJE ANATOMIE De bekkenbodem bestaat uit een spiergroep die als een hangmatje onderin het bekken ‘hangt’ tussen schaambeen en stuitje. Deze ‘bodem’ van het bekken draagt de organen in de onderbuik: de urineblaas, de baarmoeder, de eierstokken en de darmen. De zwaartekracht trekt de organen naar beneden, de bekkenbodemspieren houden ze (mede) op hun plek. De bekkenbodemspiergroep bestaat uit de kringspieren van de urineblaas, de anus en de vagina. De vagina is de middelste sluitspier van de spiergroep. Als de bb-spieren te sterk gespannen zijn (overactief), kan dit last geven bij gemeenschap. In extreme vorm spreken we van vaginisme. Te sterk aangespannen bb-spieren zorgen er ook voor dat je minder goed uitplast, waardoor je sneller blaasontsteking kunt krijgen. Te slappe spieren zorgen voor verzakkingen van baarmoeder, darmen of urineblaas en incontinentie.
MAIL& FEMALE Mail&Female is sinds 1988 dé toonaangevende, vrouwvriendelijke sekswinkel van Nederland. Een winkel waar iedereen welkom is, waar je rustig fijne seksproducten kunt uitzoeken, tips en adviezen krijgt en álles kunt vragen wat je wilt weten over seksualiteit. Bij Mail&Female gaat seks over plezier en kennis van de vrouwelijke seksualiteit. Een belangrijk onderdeel van de vrouwenemancipatie waar Mail&Female voor heeft geknokt. En met succes! Want Mail&Female is tegenwoordig een volledig geaccepteerde sekswinkel waar je zonder gene binnenstapt en waar je ook prettig online shopt.
Mail&Female Amsterdam Nieuwe Vijzelstraat 2 | Weteringcircuit www.mailfemale.com
DE BEKKENBODEM: BASIS VAN ENERGIE & VITALITEIT In het Taoïsme wordt de bekkenbodem niet alleen gezien als fysieke bodem van het lichaam, maar ook als de basis van het energetische systeem. In onze buik, ook wel de onderste dantien genoemd, huist onze vitaliteit, levensenergie of Chi (Qi). Bij een zwakke of een gespannen bekkenbodem vloeit die vitaliteit weg. Het gaat erom de juiste balans te vinden tussen spierspanning en -ontspanning. In de Chinese gezondheidsleer wordt seksuele energie gezien als de bron van onze levensenergie. De seksuele energie, ofwel Jing-chi, wordt hierbij gezien als één van de krachtigste energieën waar de mens over beschikt. Je kunt deze energie gebruiken voor het creëren van nieuw leven; het maken, dragen en voeden van kinderen. Maar de energie is er altijd en kun je ook aanwenden om jezelf te voeden. Seksuele- en levensenergie zorgt ervoor dat je vitaal en gezond blijft.
BEKKENBODEM OEFENINGEN: MEER VITALITEIT ÉN EEN SAPPIGE YONI Door je bb-spieren te trainen, gaat er meer bewustzijn naar dit gebied en wordt je bekkenbodem sterk en gezond. Hanni Jagtman van Mail&Female: ‘Door meer aandacht te geven aan je onderlichaam en seksuele energie, leer je jezelf beter kennen en word je een completer mens. Je bekkenbodemgebied vraagt om jouw liefdevolle aandacht. Er zijn fijne producten die je hierbij kunnen helpen. Het yoni-ei van natuursteen bijvoorbeeld of ben-wa ballen van siliconen of kunststof. Door hiermee de vagina spieren te ‘trainen’ leer je de werking erven (beter) kennen en vergroot je de kracht en contrôle van deze spieren. Ook stimuleer je met de oefeningen de doorbloeding in het bekkengebied waardoor je seksuele opwinding toeneemt en je yoni* ‘sappiger’ wordt.’ Op de site van de Love Academy kun je meer lezen over de technieken en wat bewustwording voor je kan betekenen. * Yoni = vagina in het Sanskriet
Hanni Jagtman is initiatiefnemer en eigenaar van Mail & Female ‘De zoektocht naar de betekenis van seks heeft me tot een compleet mens gemaakt. Het heeft me geleerd van mezelf te houden, iets dat voor veel vrouwen (en mannen) misschien nog wel moeilijker is dan houden van een ander. Eigenliefde is ook de basis van de praktische workshops – altijd met de kleren aan- van onze Love Academy, een kenniscentrum over liefde en lust onder leiding van ervaringsdeskundigen. De workshops zijn bedoeld om technieken en de betekenis ervan over te brengen. Ontspannen en open praten over seks is prettig en leerzaam. En het mooie is dat het niet uitmaakt of je twintig of tachtig bent. Seks is tijdloos en speelt in alle fasen van je leven een rol.’
LOVE ACADEMY De Love Academy is de sekspositieve plek waar je terecht kunt voor praktische kennis en kunde op het gebied van liefde & lust. Online vind je bij de Love Academy uitgebreide informatie over uiteenlopende onderwerpen zoals erotische massage, het G-spot orgasme en Taoïstische liefdeskunsten. Daarnaast organiseert de Love Academy events rondom interessante seksonderwerpen en een breed scala aan workshops, zoals de populaire workshop ‘aftrekken voor & door vrouwen’. De workshops worden gegeven in de winkel van Mail&Female onder het genot van een drankje. www.loveacademy.nl
KEGELOEFENINGEN Span de bekkenbodem-vaginakringspier afwisselend 5 tellen aan (het voelt als dezelfde spier die je gebruikt om je plas in te houden), dan 5 tellen ontspannen, 5 tellen aanspannen, enzovoort. Een sessie is 10 keer aan en ontspannen. Let op: de ontspanningsfase is net zo belangrijk als het aanspannen. Doe een aantal sessies achter elkaar.
JADEN EI OEFENING Gebruik een ei waar een touwtje doorheen kan. Maak het eitje warm en breng het voorzichtig naar binnen. Oefen met zachtjes knijpen, het eitje verplaatsen over de lengte van je vaginakanaal en het weer vriendelijk omlaag ‘persen’. Hou al die tijd aandacht voor wat je voelt. Respecteer de wensen en grenzen die je eigen lichaam aangeeft. Neem na het oefenen minimaal twintig minuten om te rusten.
DE LIJFKRANT EEN SOA - Is een besmettelijke ziekte - Wordt veroorzaakt door virus, bacterie of parasiet - Krijg je door geslachtsverkeer of slijmvliescontact (geslachtsorganen, anus of mond) - Krijg je soms via huidcontact of beddengoed (schaamluis en schurft)
DE LIJFKRANT // 5
BEN JIJ SOA-VRIJ? SOA staat voor Seksueel Overdraagbare Aandoening(en)
SYMPTOMEN VAN SOA - Branderig gevoel bij het plassen - Jeuk in de schaamstreek - Witte of geelgroene afscheiding - Sterk ruikende afscheiding - Wratten, blaasjes of zweertjes - Gele huid en geel oogwit - Pijn in de onderbuik - Bloedverlies tijdens of na het vrijen
HIV - Humaan Immunodeficiëntie Virus - Ongeneeslijk virus dat het afweersysteem van het lichaam aantast - Maakt het lichaam vatbaar voor (dodelijke) infecties zoals AIDS - Symptomen: opgezette lymfeklieren, hardnekkige hoest, koorts en huidafwijkingen - Het virus zit in bloed, sperma en vaginaal vocht - Het virus zit ook in moedermelk als de moeder besmet is - Het virus kan jarenlang aanwezig zijn zonder manifestatie - Drie maanden na besmetting is het virus te zien in je bloed - Er zijn nog geen medicijnen die het HIV virus doden - Langdurige medicatie helpt om het virus te remmen
HERPES GENITALIS - Een virale infectie (herpes simplex) - Veroorzaakt pijnlijke, branderige blaasjes rondom de vagina - Het virus blijft voor altijd in je lichaam - Bij verminderde weerstand kan het actief worden - Het herpes virus is vooral besmettelijk via de blaasjes - De eerste besmetting is vaak het ergst - Indrogende crème zoals zinkoxide- of zinksulfaat-vaselinecrème kan helpen GONORROE - Zeer besmettelijke bacteriële infectie - De bacterie nestelt zich in vagina, anus, keel en ogen - De infectie kan terechtkomen in bloedbaan en eileiders -Vrouwen ervaren vaak weinig of geen klachten - Goed te behandelen met antibiotica (injectie) HEPATITIS B - Een ernstige en zeer besmettelijke virale infectie van de lever - Overdraagbaar via besmet bloed, sperma, voorvocht, vaginaal vocht, wondvocht en de slijmvliezen van mond, neus, ogen, anus of geslachtsorganen - Symptomen zijn jeuk, moeheid, verminderde eetlust, misselijkheid, koorts, pijn in de rechter bovenbuik, geel oogwit en huid (geelzucht), donkere urine en lichte ontlasting - Aantoonbaar via bloedonderzoek - Verdwijnt meestal vanzelf - Bij chronische Hepatitis B (langer dan zes maanden) is behandeling nodig - Vrouwen met Hepatitis B kunnen hun baby bij de bevalling of bij het geven van borstvoeding besmetten
DOE DE SOA-TEST! Een SOA gaat nooit vanzelf over en is besmettelijk. Het is verstandig om een SOA-test te laten doen: - als je in het verleden onveilig gevreeën hebt - als het condoom gescheurd is - als je een nieuwe relatie hebt en zonder condoom wilt vrijen - als je last hebt van bepaalde klachten - als een ex-partner je gewaarschuwd heeft - als je zwanger bent en een eventuele SOA niet wil overdragen op je kind
CONDOOMS BESCHERMEN TEGEN SOA SYFILIS - Bacteriële infectie in slijmvlies van penis, vagina, anus of mond - Veroorzaakt harde, rode zweren van ongeveer 1 cm en opgezette lymfeklieren - Na 3 maanden maken zweren plaats voor spier-, hoofd-, keel- en gewrichtspijn - Ook koorts, moeheid, vlekjes, ontsteking aan ogen en witgrijze, wratachtige bolletjes bij penis, anus of vagina - Kan leiden tot beschadigingen in nieren, ruggenmerg, hart en hersenen - Aantoonbaar via bloedonderzoek - Goed te behandelen met antibiotica CHLAMYDIA - Sommige SOA geven (in eerste instantie) weinig tot geen klachten! - Onveilige seks geeft risico op een SOA - Een onbehandelde SOA kan leiden tot gevaarlijke ontstekingen, onvruchtbaarheid en soms zelfs de dood! - De meeste SOA zijn goed te behandelen als ze op tijd gevonden worden - 100.000 nieuwe SOA infecties per jaar in Nederland - Chlamydia is de meest voorkomende SOA, vooral onder vrouwen van 20-25 jaar
CHLAMYDIA - Een virale infectie (herpes simplex) - Veroorzaakt pijnlijke, branderige blaasjes rondom de vagina - Het virus blijft voor altijd in je lichaam - Bij verminderde weerstand kan het actief worden - Het herpes virus is vooral besmettelijk via de blaasjes - De eerste besmetting is vaak het ergst - Indrogende crème zoals zinkoxide- of zinksulfaat-vaselinecrème kan helpen GENITALE WRATTEN - Gevolg van een virusinfectie (HPV virus) - Symptomen zijn jeuk, pijn en een branderig gevoel - Het virus wordt via huid, lakens of handdoek doorgegeven - Wratten ontstaan enkele weken na besmetting - Genitale wratten verdwijnen uiteindelijk meestal vanzelf, al kan het lang duren (jaren) - Wratten worden bevroren, weggebrand of gesneden - Behandeling met vloeibare crème kan ook CHLAMYDIA - De meest besmettelijke SOA - 60.000 nieuwe gevallen per jaar -Vrouwen tussen de 20 en 25 jaar lopen het meeste risico - Chlamydia geeft meestal geen of weinig klachten - Onbehandelde chlamydia kan leiden tot ontstekingen in eileiders en bekkengebied en verminderde vruchtbaarheid - Chlamydia is goed te genezen met antibiotica (pillen)
Voorafgaand is er een consult met een arts. Consult en test duren samen zo’n 30 minuten. De uitslag is na een week bekend. Bij CASA Klinieken kun je terecht voor onderzoek naar SOA. Je wordt getest op Chlamydia, Gonorroe. Hepatitis B, Lues (Syfilis) en HIV bij nader onderzoek. Een SOA-test wordt gedaan met urine (m), swab/wattenstaafje (v) en bloedafname (m/v).
Ben je jonger dan 25 jaar dan kun zonder afspraak gratis getest worden op Chlamydia tijdens een Sense consult. Als je een verwijsbrief hebt van huisarts of GGD worden de kosten doorgaans vergoed door de ziektekostenverzekering.
www.casaklinieken.nl • 088 888 4444
DE LIJFKRANT
DE LIJFKRANT // 6
ANTICONCEPTIE Anticonceptie is een verzamelnaam voor alle methoden en middelen die je kunt gebruiken om bevruchting (conceptie) te voorkomen. Het aanbod varieert van hormonale anticonceptiemiddelen zoals de anticonceptiepil tot non-hormonale anticonceptiemiddelen zoals condooms en sterilisatie. Over het algemeen hebben hormonale anticonceptiemiddelen meer bijwerkingen maar bieden ze ook meer bescherming. Sommige middelen zijn vrij verkrijgbaar bij apotheek of drogist, voor andere heb je een verwijzing van de huisarts nodig. DE PIL De pil is een veel gebruikt en betrouwbaar anticonceptiemiddel. De pil blokkeert de eisprong, maakt de baarmoederwand minder geschikt voor innesteling van een bevrucht eitje en maakt de ingang van de baarmoeder ondoordringbaar voor zaadcellen. De actieve ingrediënten van de pil zijn de hormonen oestrogeen en een progestageen. Je slikt de pil 3 weken dagelijks op een vast tijdstip. Week 4 word je ongesteld (al is dit geen echte menstruatie). Als er trombose of borstkanker in je familie voorkomt en/of als je migraine hebt, wordt de pil afgeraden. Ook bij sommige andere medische aandoeningen is het niet verstandig om de pil te slikken. Overleg hierover met je arts. PRIKPIL De prikpil is een betrouwbaar anticonceptiemiddel waarbij je eens per 12 weken een injectie krijgt met één van de hormonen van de pil in hoge dosering. Dit hormoon zorgt ervoor dat het slijm van de baarmoederhals ondoordringbaar wordt voor zaadcellen, een bevruchte eicel niet kan innestelen en er geen eisprong plaatsvindt. De meeste vrouwen worden niet ongesteld als ze de prikpil gebruiken. IMPLANON Implanon is het meest betrouwbare anticonceptie middel. Het is een staafje ter grootte van een lucifer dat onderhuids in de bovenarm wordt geplaatst. Dit bevat één van de hormonen uit de pil, in lage dosering. De meeste vrouwen worden niet ongesteld bij gebruik van Implanon. Er is wel kans op tussentijds bloedverlies. Het staafje kan 3 jaar blijven zitten. TWEE SOORTEN SPIRAALTJES
2 SOORTEN SPIRAALTJES Het koperspiraaltje is een plastic staafje met een koperdraadje eromheen. Het bevat geen hormonen. Het wordt in de baarmoeder geplaatst en kan 10 jaar blijven zitten. Het verandert het baarmoederslijmvlies zo dat een bevruchte eicel niet kan innestelen en het koper maakt zaadcellen minder vruchtbaar. Je menstruatie kan langer en pijnlijker zijn dan je gewend bent. Het hormoonspiraal (Mirena) bevat een hormoon dat de ovulatie (eisprong) onderdrukt. Het spiraaltje wordt in de baarmoeder geplaatst waar het lokaal een lage dosering hormonen afgeeft. De Mirena kan 5 jaar blijven zitten. In veel gevallen wordt de menstruatie minder of verdwijnt volledig. MORNING AFTER PIL De morning afterpil (noodpil) vermindert tot 72 uur na onveilige seks de kans op zwangerschap. De noodpil stopt/vertraagt de eisprong en belet bevruchting/ innesteling van de eicel. De morning after pil / noodpil is bij CASA klinieken verkrijgbaar voor 7,-. Voor jongeren tot 21 jaar is de noodpil gratis op recept van de huisarts. Jongeren tot 25 jaar krijgen de noodpil gratis bij een Sense afspraak bij CASA klinieken. Er is ook een morning after pil die je tot 5 dagen na onbeschermde seks kunt nemen. Voor deze pil heb je een recept van de huisarts nodig. Jongeren tot 25 jaar kunnen hiervoor een recept krijgen bij CASA klinieken.
MORNING AFTER SPIRAAL Je kunt ook kiezen voor het morning after spiraal (noodspiraal). Deze is nog betrouwbaarder dan de morning after pil. Het noodspiraaltje is een koperhoudend spiraaltje dat tot vijf dagen na onbeschermde seks geplaatst kan worden. Het spiraaltje voorkomt in 99% van de gevallen een zwangerschap. De werking en eventuele bijwerkingen zijn hetzelfde als bij het gewone spiraaltje. Het noodspiraaltje kan bij zowel huisarts als CASA klinieken geplaatst worden. SPIRAAL LATEN PLAATSEN? ZOEK EEN ARTS MET ERVARING!
STERILISATIE VIA DE BUIK Een sterilisatie via de buik heet een laparoscopie. De kijkbuisoperatie wordt uitgevoerd door een gynaecoloog en vindt plaats onder algehele verdoving (sedatie). Je wordt ongeveer een halve dag opgenomen. Het werkt als volgt
• Er wordt een klein sneetje (1 cm) onder de navel gemaakt. • Via die opening wordt de buik gevuld met koolzuurgas. Dit is nodig om goed zicht op de eileiders en de baarmoeder te krijgen. • De kijkbuis wordt via het sneetje in de buik gebracht. • Net boven het schaamhaar wordt een tweede sneetje gemaakt, waardoor met een klein instrument de eileiders worden afgesloten.
Meer over sterilisatie: www.sterilisatie.info
Spiralen worden altijd door een arts geplaatst en verwijderd. Het is de meest gebruikte en goedkoopste manier van langdurige anticonceptie die ook weer ongedaan gemaakt kan worden. Plaatsing van een spiraaltje is een relatief kleine ingreep, maar kan vervelend voelen. Spiralen worden bij voorkeur ingebracht tijdens de menstruatie. Het is dan zeker dat je niet zwanger bent en de baarmoedermond is vanwege het bloedverlies iets verwijd, wat het inbrengen vergemakkelijkt. Je kunt het spiraaltje laten inbrengen bij de huisarts, in het ziekenhuis of in een gespecialiseerde kliniek. Belangrijk is dat je het laat doen door een arts met veel ervaring met het inbrengen van spiraaltjes. Zo loop je minder risico op een pijnlijke ingreep. NB: Bij CASA klinieken wordt het spiraaltje ingebracht met behulp van een echo. Hierdoor kan de arts zeer precies te werk gaan wat zorgt voor minimale pijn.
CASA klinieken biedt betrouwbare en deskundige informatie, advies en hulp op het gebied van anticonceptie, ongewenste zwangerschap en seksualiteit. www.casaklinieken.nl CASA klinieken verkoopt ook condooms
ALS ETEN EEN PROBLEEM IS special met info, adressen en ervaringsverhalen WAT IS EEN EETPROBLEEM?
FACTS & FIGURES EETPROBLEMEN
Ongeveer 10% van de mensen lijdt aan een eetprobleem of - stoornis. Het merendeel (90%)
* In Nederland hebben zo’n 189.000 mensen last van een eetprobleem * 90% van de mensen met een eetstoornis is vrouw * Eetstoornissen komen vaker voor in de stad dan op het platteland * Ieder jaar krijgen zo’n 3.400 mensen in Nederland een eetstoornis * 10% overlijdt aan/met een eetstoornis * Het duurt gemiddeld 4 jaar voor iemand met een eetstoornis op zoek gaat naar hulp/therapie * Het duurt ongeveer een jaar voordat hij/zij de juiste hulp vindt * Een eetstoornis duurt gemiddeld 6 tot 7 jaar * Als in het behandelplan alleen aandacht is voor eten, is het terugvalpercentage 50%-70% in de eerste 18 maanden na behandeling * Eetproblemen gaan vaak gepaard met ontkenning en gevoelens van schaamte * Veel reguliere behandelingen zijn gericht op eten, straffen en belonen
is vrouw. De bekendste eetstoornissen zijn Anorexia Nervosa, waarbij de angst om te eten en dik te worden overheerst en Boulimia Nervosa, waarbij je last hebt van terugkerende eetbuien en compensatiegedrag. Tijdens een eetbui neem je in korte tijd grote hoeveelheden voedsel tot je, die je vervolgens probeert kwijt te raken door braken, vasten of compenseren met overmatig sporten en/of het gebruik van laxeermiddelen. Minder bekend maar veel vaker voorkomend is Binge Eating Disorder, waarbij je eetbuien hebt zonder compensatiegedrag. In de praktijk blijkt dat eetproblemen gecompliceerd in elkaar zitten en niet altijd passen in één duidelijk ziektebeeld. Om hulp te krijgen die vergoed wordt door je verzekering, heb je vaak een diagnose ‘eetstoornis’ nodig. Maar ook zonder diagnosecircuit is goede hulp beschikbaar. Hulp zoeken is heel belangrijk. Eetproblemen zijn vaak hardnekkig, worden steeds erger en gaan gepaard met gevoelens van schuld, schaamte en depressie. In je eentje lukt het maar zelden om beter te worden. Blijf er dus niet mee zitten!
HEB IK EEN EETPROBLEEM?
VIER SOORTEN EETSTOORNISSEN
Of je een probleem met eten hebt, weet je meestal zelf wel. Maar ‘ontkenning’ (jezelf voor de gek houden) is een ingewikkeld fenomeen. Soms heb je zwart op wit bevestiging nodig om de waarheid onder ogen te kunnen zien. Hieronder noemen we een aantal stellingen. Hoe meer stellingen je met ‘ja’ beantwoordt, hoe groter de kans dat je last hebt van een eetprobleem.
Boulimia Nervosa Mensen met Boulimia Nervosa hebben regelmatig last van eetbuien. In korte tijd eet je grote hoeveelheden voedsel, waarna je het zo snel mogelijk kwijt proberen te raken door middel van braken, vasten, overmatig sporten en/of het gebruik van laxeermiddelen. Ongeveer 23.000 mensen lijden in Nederland aan Boulimia Nervosa.
• In gedachten ben je continue met eten bezig: wat, wanneer, hoeveel, enzovoort • Je gaat (meer of juist minder) eten als je je verdrietig of eenzaam voelt • Je eet (vaak) stiekem • Je eet het liefst alleen. • Je bent obsessief bezig met je gewicht • Het voelt (vaak) alsof je machteloos staat tegenover eten
•N a het eten, heb je last van schuldgevoelens • Je hebt een lijst met ‘verboden’ dingen die je van jezelf niet mag eten • Je compenseert eten door te sporten, braken of laxeermiddelen te gebruiken • Je bent niet tevreden met je lichaam en je gewicht • Doordat je allerlei regels en angsten hebt met betrekking tot eten, is je sociale leven beperkt. (Je durft bijvoorbeeld niet goed met/bij anderen te eten…) • Je voel je vaak rusteloos, eenzaam en/of anders dan anderen • Je hebt het gevoel (steeds weer) te falen omdat je niet ‘normaal’ of ‘goed’ kan eten • Je denkt zwart wit over eten: slechte en goede producten, slechte en goede dagen
Anorexio Nervosa Mensen met Anorexia Nervosa zijn extreem bang om dik te worden, terwijl ze objectief gezien te mager zijn. Je dagelijks leven staat in het teken van (zo min mogelijk) eten en gewicht. Ongeveer 6000 mensen lijden in Nederland aan Anorexia Nervosa. Binge Eating Disorder Binge Eating Disorder, ook wel eetbuistoornis genoemd, lijkt in grote lijn op boulimia met het verschil dat je na afloop van de eetbui het voedsel niet kwijt probeert te raken. BED gaat vaak samen met depressie. Ongeveer 160.000 mensen in Nederland hebben last van BED. Eetstoornis NAO De eetstoornis Niet Anderszins Omschreven (NAO) wordt ook wel aangeduid als a-typische eetstoornis. Onder dit kopje vallen eetproblemen die niet helemaal voldoen aan de criteria van anorexia of boulimia. Je vertoont bijvoorbeeld symptomen van anorexia maar wordt nog wel ongesteld.
Bijna twintig jaar heb ik ‘gek’ gedaan met eten. Ik ervaar het als een wonder dat ik geen calorieën meer ‘hoef’ te tellen en zonder schuldgevoel kan genieten van eten. Als ik beter kan worden, kan iedereen het! ~ Annemarie Eten blijft mijn zwakke plek. Ik gebruik het als thermometer. Op het moment dat ik denk aan het hebben van een eetbui, weet ik dat ik iets niet onder ogen wil zien. Dan weet ik dat ik er met iemand over moet praten en dat doe ik dan ook. Ik gebruik mijn verleden met de eetstoornis als een investering voor de toekomst. Ik weet nu wanneer ik onvoldoende naar mezelf luister ~ Lotte
Na vele jaren van proberen, heb ik eindelijk geleerd dat het gecontroleerd nemen van één koekje bijna altijd leidt tot het ongecontroleerd leeg eten van de hele trommel, of kast... Als ik alleen ben, kan ik er beter helemaal niet aan beginnen ~ Elvira Mijn hoofd is nu helder en rustig. Ik heb energie en hoop voor de toekomst. Ik heb zin in het leven. Vroeger draaide alles om eten en afvallen. Vroeger was ik doodongelukkig ~ Sandra
ALS ETEN EEN PROBLEEM IS // 2
LACHEN & OPBIECHTEN door Larissa Verhoeff
Af en toe word ik gevraagd voor een lezing over emotie-eten. Ik vind het nog steeds eng om zomaar voor mensen te staan en dan een praatje te houden, maar het is ook heel bevrijdend. Ik ben niet alleen met mijn eetprobleem. Ik ben niet de enige met vreetbuien en ik ben zeker niet de enige voor wie het gewicht een worsteling is. Dat vind ik troostvol. Soms kan je namelijk blijven hangen in een idee dat niemand je begrijpt en dat is niet zo. Meestal vertel ik wat en lees ik wat voor, maar het meeste kijk ik uit naar het vragenrondje. ‘Herkent iemand dit?’ vraag ik als ik net een nachtelijke vreetbui tot in details heb beschreven. In de zaal gaat het hek van de dam. De dames lopen leeg. Ik hoor de meest inventieve manieren om stiekem te eten. Ik hoor hoe je daarna je mond moet spoelen, zodat je niet meer ruikt naar chips of eiersalade… ik hoor een boel. Ook een boel ellende. ‘Weet je wat ik doe?’ We kijken allemaal om naar een blonde vrouw achterin de zaal. ‘Ik zorg gewoon dat ik niks in huis heb.’ We knikken. Dat is inderdaad de beste manier om vreetbuien te voorkomen. Als je niets in huis hebt, dan kan je ook niet snaaien. ‘Maar weet je wat het probleem is?’ Ze laat een stilte vallen.
Larissa Verhoeff is columnist in Vriendin en auteur van bestsellers Vette Pech en Dikke Pret. In deze boekjes schrijft ze met humor, kwetsbaarheid en zelfreflectie over haar ervaringen met dik worden en afvallen.
VETTE PECH
DIKKE PRET
Waarom lukt het afvallen vaak niet? Waarom zijn we eigenlijk dik en voelen we ons daardoor ongelukkig? In Vette Pech begint Larissa Verhoeff een tragikomische zoektocht naar de wortels van het kwaad dat ‘altijd maar willen eten’ heet. Van de lach, de traan, de angry fat woman-tirades tot wees blij met je lijf-mantra’s en alles daartussen in. Voor dit boekje sprak Larissa bijna honderd volle meisjes en vrouwen - van professor tot kapster - en verwerkte hun ervaringen in het boek. Vette Pech gaat de diepte in, op zoek naar een
Wat moet je dan als je je niet prettig
oplossing die wél werkt. Vette Pech ISBN 9400500475 € 9,30
voelt in je lijf en je graag wat dunner zou willen zijn? Larissa weet dat diëten niet helpt. Ze zijn een glijbaan naar eeuwig jojoën en altijd ontevreden zijn met jezelf. In ruim anderhalf jaar tijd viel Larissa zonder dieet ruim veertig kilo af. Ze schrijft hierover in Dikke Pret: een vrolijk, bij vlagen hilarisch en vooral optimistische reisverslag over de weg naar een gezonder, slanker en gelukkiger leven. Dikke Pret ISBN 9400502990 € 9,95
‘Ik ben dan in staat om midden in de nacht brood te bakken. Of caramel te maken. Boter of vet in de pan, suiker erin, bruin laten worden en klaar. Je hoeft het alleen maar te laten afkoelen en als dat niet snel genoeg gaat, dan leg je het even in de diepvries. Niets in huis halen is dus voor mij geen optie. Ik ben zo goed in de keuken. Ik kan toveren met weinig.’ En dat is zo. Ik knik. Dat kan ik ook. Je trekt de koelkast open. Je ziet wat er staat en er schiet zo een aantal gerechten door je hoofd. ‘Maar het gaat niet om je culinaire creativiteit.’ Nee, knikt ze en ze zucht. ‘Het gaat erom wat er achter die vreetbui schuilgaat. Ik heb de wijsheid ook niet in pacht, maar als ik goed bij mezelf naga waarom ik eet, dan heb ik in ieder geval iets in handen waardoor ik het de volgende keer beter zou kunnen begrijpen. Bij mij is het al winst als de tijd tussen twee eetbuien steeds langer wordt. Kleine stapjes. Niet denken dat morgen alles weer goed is. Veel geduld houden. En jezelf vaker vergeven. Het is gebeurd. Volgende keer beter. Niet blijven hangen in een schuldgevoel.’ Ik spreek tegen haar, maar spreek direct ook tegen mezelf, merk ik. Ik moet mezelf ook maar weer eens wat vaker vergeven. Dan verschuift het thema naar verstopplekken. Waar kun je nou het beste het snoepvoer verbergen als je niet wilt dat andere mensen weten wat jij allemaal eet. Bij mij deed vroeger de meterkast dienst als chocola-opbergla, maar er zijn altijd creatievere vrouwen dan ik. Eén heeft pralines verborgen in haar pedicureset – ‘daar kijkt mijn man nooit’ – een ander zweert bij het verstoppen van borrelnoten in de wasmand – ‘daar kijkt die van mij nooit…’ De hele zaal ligt dubbel. Ik ook. Het is ook hilarisch. Het lucht zo op om keihard te lachen over je eigen rare gedrag en het lucht vooral op om het op te biechten. De dames, inclusief mezelf, hebben vanavond een grote stap richting heling gezet!
ALS ETEN EEN PROBLEEM IS // 3
WIST JE DAT HERSTEL VAN EEN EETSTOORNIS MOGELIJK IS? Sarah (22) herstelde van een eetstoornis bij Stichting Human Concern. Dankzij de eetstoornis ziet Sarah alles in een ander perspectief. Ze is nu dankbaar voor haar leven, respecteert zichzelf en ziet hoeveel deuren haar herstel heeft geopend. Maar om zover te komen, heeft Sarah een zware weg afgelegd. De jaren waarin de eetstoornis haar leven beheerste, ziet ze als een zwarte tijd. ‘In het diepst van haar eetstoornis geloofde ik niet dat herstel mogelijk was. Voor anderen misschien, maar niet voor mij. Ik was al blij als ik beter kon leren omgaan met dat allesomvattende ongeluksgevoel. Met die enorme leegte en de eenzaamheid die gevuld werd door de eetstoornis. Als puber zocht ik compensatie in uiterlijke schoonheid en in de goedkeuring van anderen. Later in (niet-)eten en overmatig bewegen. Ik was een onzeker en gevoelig meisje toen ik in de zomer van 2012 naar Italië afreisde om de zomer als animator te werken. Ik had er de tijd van mijn leven en sprak af het jaar erop terug te keren. En het liefst iets dunner en mooier... Ik gebruikte een boek over gelukkig worden door gezond eten als leidraad. Ik bande snoep en koolhydraten uit mijn dieet, at alleen nog maar biologisch en sportte meer en meer. Ik kreeg complimenten over mijn gezonde dieet en uiterlijk en had het gevoel goed bezig te zijn. Ergens in 2013 drong tot me door dat ik geleefd werd door mijn dieet. Mijn hele dag stond in het teken van boodschappen doen, sporten en eten. Ik maakte planningen waarin ik precies opschreef wat, wanneer en hoeveel ik die dag mocht eten. Ik studeerde niet meer en moest na elke hap bewegen: ik liep ‘s ochtends hard, trainde ‘s middags in de sportschool en deed beenspieroefeningen in bed. Thuis gaf mijn gedrag steeds meer frictie. Mijn familie wilde dat ik stopte met die gezondheidsmanie. Zij zagen dat het niet goed met me ging. Ik voelde me steeds ongelukkiger en minder energiek. Ik kreeg cognitieve gedragstherapie van een therapeut die voorstelde de eetstoornis aan te pakken. Maar het lukte niet er grip op te krijgen. ‘s Ochtends om vijf uur stond ik op om te koken. Ik dacht alleen nog maar aan eten. Omdat ik inzag dat het zo niet langer kon, meldde ik me aan voor een behandeling bij Stichting Human Concern – Centrum voor eetstoornissen. Ook besloot ik te starten met medicijnen om mijn neurotische gedrag te verminderen. Tot dan had ik dat altijd afgehouden want medicatie is niet natuurlijk. Maar ik voelde me zó slecht, erger kon het niet worden. Het herstel ging met kleine stapjes. Het fijne bij Human Concern is de ruimte die je krijgt om uit te zoeken wat bij je past. Voor mij werkte het goed
om naast mijn individuele therapie veel te schrijven. Ook vond ik het fijn dat mijn eetstoornis niet meteen van me werd afgepakt. Eerst keken we naar de functie die het eten voor mij had en gaandeweg werd mijn eetgedrag hierin meegenomen. Bij mijn therapeut, een ervaringsprofessional, vond ik het begrip, waarnaar ik al zolang op zoek was. Zij wist als geen ander wat ik doormaakte. In therapie zag ik hoezeer het me ontbroken had aan een eigen identiteit. Als één van een drieling voelde ik me pas compleet als we samen waren. En nu gingen we alle drie steeds meer onze eigen weg. Wie was ik nu eigenlijk? Ik realiseerde me dat ik altijd buiten mezelf gezocht had naar prikkels om me beter te voelen. Ik leerde om pijn toe te laten. Ik ben gaan inzien dat het leven nu eenmaal niet alleen maar goed en mooi kan zijn en dat pijn zachter wordt als je het er mag zijn. Mijn herstel heeft mijn hele leven verbeterd. Toen ik de eetstoornis los durfde te laten, kwam er ruimte voor andere dingen. Ik pakte mijn studie weer op en verhuisde terug naar mijn moeder. Mijn familie was altijd welkom om aan te haken in de gesprekken bij Human Concern en dat heeft ons goed gedaan. Vorig jaar heb ik mijn therapie afgerond en inmiddels woon en werk ik in Madrid waar ik lesgeef op een school. Het gaat goed met mij en ik heb zin in het leven!’
Deze verhalen over herstel van een eetstoornis zijn geschreven door mensen die in behandeling zijn geweest bij Stichting Human Concern – Centrum voor eetstoornissen of door hun naastbetrokkene. Meer inspiratie verhalen zijn te lezen op www.humanconcern.nl. Hier is ook meer informatie te vinden over de behandeling door Ervaringsprofessionals®.
‘De eetstoornis van onze dochter is heftig voor ons allemaal...’ Anja: ‘Onze dochter heeft sinds een paar jaar een eetstoornis. Als gezin zitten we hierdoor al een tijd op een eiland en dat is best eenzaam. De eetstoornis van Laura is heftig voor ons allemaal. Het legt een enorme druk op het gezin en op de relatie met mijn partner. We hebben veel steun aan de ervaringsdeskundige therapeuten. Ze begrijpen mijn dochter goed maar ook wat wij als ouders doormaken. Als ik de ervaringsdeskundige therapeuten van Stichting Human Concern hun eigen ervaringsverhaal hoor vertellen, geeft dat hoop. Ze staan nu zo krachtig in het leven! Ze laten zien dat je er sterk uit kunt komen, met bagage die je positief kunt inzetten. Als gezin nemen wij dat als voorbeeld.’ ‘Als partner kan ik bijdragen aan het herstel’ Jeremy: ‘Toen ik mijn vriendin ontmoette, was ze voor 75 procent de eetstoornis. Ze lachte wel, maar ze was niet vrolijk. Nu is ze 100 procent zichzelf. Als ze lacht, lacht ze écht. Van iemand die er niet wilde zijn, is ze geworden tot een vrouw die van het leven geniet. Zoek hulp als je een eetstoornis hebt of als je van iemand houdt die ermee worstelt. Ik zou dat van de daken willen schreeuwen! Je kunt als partner echt bijdragen aan het herstel, zeker als je hierin goed begeleid wordt.’
STICHTING HUMAN CONCERN Stichting Human Concern – Centrum voor eetstoornissen is een gespecialiseerde GGZ– instelling, die er continu naar streeft om de beste behandeling voor alle eetstoornissen te bieden op vier locaties in Nederland en één in Portugal. Human Concern werkt met Ervaringsprofessionals®. Ervaringsprofessionals®zijn GGZ-professionals die ook ervaringsdeskundig zijn; genezen van een eetstoornis of een vergelijkbare andere moeilijke levenservaring hebben doorgewerkt. Naast het professioneel inzetten van ervaringsdeskundigheid behandelt Human Concern eetstoornissen vanuit een eigen visie. Deze visie is ontstaan vanuit de eetstoornis zelf en is gericht op duurzaam herstel. De eetstoornis wordt vanuit de kern aangepakt en symptoombestrijding wordt daarmee vermeden. Human Concern biedt een multidisciplinaire behandeling voor haar cliënten. Zowel in een ambulante vorm als een kort-klinische boost-behandeling die deels in Portugal plaatsvindt. Tijdens alle behandelingen biedt Human Concern ondersteuning aan de naastbetrokkenen van de cliënten. www.humanconcern.nl
®
E R VA R I N G S P R O F E S S I O N A L S I N E E T S T O O R N I S S E N
Kijk ook eens op www.ikookvanmij.nl een online ontmoetingsplek voor mensen met alle vormen van een eetstoornis. Je vindt er lotgenoten én ervaringsdeskundigen, steun en hulp.
ALS ETEN EEN PROBLEEM IS // 4
EVA
33
Eva was de eerste 28 jaar van haar leven ontevreden. Ze voelde zich altijd anders, buitengesloten en boos. Ze vluchtte voor die gevoelens in drank en eten. Per toeval kwam ze in aanraking met een zelfhulpgroep. Sindsdien is haar leven 180 graden gedraaid.
AO gaf mij een handleiding voor het leven
‘Het grote verschil met toen en nu? Vroeger haatte ik het leven en iedereen erin. Mensen waren lastige objecten die tussen mij en het eten in stonden. Ik had negatieve oordelen over alles en iedereen, en geloofde ook echt in wat ik dacht. Nu kan ik relativeren, en lachen om mijn soms bizarre gedachten. Ik vind het leven leuk, en ben ontzettend blij en dankbaar met de relaties die ik heb. Ik heb geleerd te focussen op de positieve dingen in het leven. Vroeger was dat precies omgekeerd.
M
ijn vroegste jeugdherinneringen zijn negatief. Ik vond mijn kleuterjuf stom en de meisjes in mijn klas ook. Op de basisschool precies hetzelfde. Ik had altijd het gevoel dat ik anders was en dat ik er niet bij hoorde. Als ik niet gekozen werd voor een groepje bij gym, was ik woest. Terugkijkend begrijp ik dat onder die woede, pijn en onzekerheid zat. Waarom werd ik overgeslagen? Was ik niet goed genoeg? Bij mij sloegen die gevoelens en angsten om in woede. Ik wilde er niets een meer bij horen. Zij waren stom. Thuis ging ik zoveel mogelijk mijn eigen gang. Ik trok me terug op mijn kamer en zocht geen steun bij mijn ouders als ik verdrietig was. De focus op eten was er toen al. Als ik even de kans kreeg, pakte ik dingen weg uit de keuken. Ik was grenzeloos en oneerlijk. Want ik zei altijd dat ik het niet gedaan had. Kennelijk voelde ik dat mijn gedrag niet normaal was. In de pubertijd werd mijn gewicht een obsessie. Toen een jongen op school zei dat ik een ‘dikke reet’ had, wist ik het zeker: ik móést afvallen. Ik ging in de weer met 20+ kaas en rijstwafels maar lang hield ik het nooit vol. Ik ging er alleen maar meer door eten.
kamer voelde ik me ellendig. Ik had vreetbuien en obsessieve zelfmoordgedachten. Ondertussen rolde ik vrij gemakkelijk door school. Ik was dan misschien dik en niet goed genoeg, maar leren kon ik! In die zin gaf het minderwaardigheidsgevoel een functionele drive om te presteren. Na mijn eindexamen ging ik studeren. Ik vond mijn medestudenten stom en al had ik wel wat vriendinnen, ik begon mezelf steeds meer te isoleren. Ondertussen werden de vreetbuien steeds groter. Ik at borden vol eten, zakken chips, kaas, chocolade… Ik nam me elke dag voor het niet te doen, maar bijna altijd deed ik het toch. Op mijn 26e had ik mijn eigen droomappartement en de baan die ik altijd al wilde hebben. Maar nog steeds was ik doodongelukkig. Ik had eetproblemen, paniekaanvallen en allerlei dwangmatige trekjes. Ik maakte me obsessief zorgen of ik het gas wel uit gedaan had of ik móést ineens naar buiten als ik ergens was. Ik begon me te realiseren dat het allemaal niets te maken had met de omstandigheden. Die negatieve gevoelens zaten in mij. Ik had hulp nodig. Via de huisarts kwam ik bij een psycholoog, die me na een tijdje doorstuurde naar een instituut. Uiteindelijk kwam ik terecht bij een psychiater.
Thuis woog ik mezelf stiekem op de weegschaal als mijn ouders beneden waren. Vaak schrok ik zo van wat hij aangaf dat ik totaal in paniek raakte. Ik nam me voor niet meer te snoepen en maakte schema’s in mijn agenda met hoeveel ik de komende weken af ging vallen. Maar het lukte nooit. De middelbare schooltijd was heel dubbel. Zolang ik onder de mensen was, voelde ik me okay. Maar als ik alleen was, zakte ik weg. In mijn eentje op mijn
Ik kreeg therapie en medicijnen. Ik kreeg inzicht in hoe ik in elkaar zit en allerlei goed bedoelde adviezen: ademhalingsoefeningen tegen eetbuien en het advies slablaadjes in de chipszakken te doen… Het hielp allemaal even maar niet structureel. De vreetbuien bleven en ik werd dikker en dikker. Voor mezelf had ik de grens getrokken bij 100 kilo. Dan zou ik er een eind aan maken en ik wist precies hoe. De laatste keer dat ik op een Stichting JIJ heeft twee locaties in Rotterdam en werkt weegschaal stond woog ik 97 kilo. met meer dan 50 vrijwilligers, waarvan circa 40 getrainde ervaringsdeskundigen. Er zijn verschillende zelfhulpgroepen, Toen vond ik het programma. individuele begeleiding en een inloophuis waar diverse activiteiten, workshops en trainingen georganiseerd worden. Ook is er een informatie- en adviespunt voor mensen met een eetprobleem en hun naasten. OPEN INLOOP voor volwassenen maandag van 10.00 tot 12.00 uur voor jongeren op donderdagavond van 19.30 tot 21.30 uur Oudedijk 221b - Rotterdam Woon je niet in Zuid-Holland en vind je geen passend antwoord op je vraag in jouw provincie? Neem gerust contact op dan kijken we wat we voor je kunnen doen. Anne: ‘De supportgroep heb ik als heel fijn ervaren. Het zijn erg warme en lieve mensen bij JIJ. Ik voelde me er veilig. Ze hebben goede tips en weten waar ze over praten.’
Stichting Jij is er voor JOU!
Stichting JIJ biedt laagdrempelige en anonieme hulp aan mensen met een eetprobleem of eetstoornis.
WWW.STICHTING-JIJ.NL
NUTTIGE WEBSITES anonieme-overeters.nl • naeweb.nl centrumeetstoornissen.nl • kenniscentrum-kip.nl humanconcern.nl • psychischegezondheid.nl sensoor.nl • anorexiajongens.nl • boulimiajongens.nl buropuur.nl • richtlijneetstoornissen.nl • stichting-jij.nl
Ik liep er bij toeval tegenaan op Internet. Ik dacht dat het een
De meeste mensen denken bij verslaving aan drugs of alcohol. Maar ook bij eetproblemen (eetbuien) valt vaak een verslavingspatroon te ontdekken. In de basis betekent verslaafd zijn: machteloos staan tegenover iets, het steeds weer doen terwijl je het eigenlijk niet wilt… grap was. Anonieme Overeters. Ja hoor!? Maar toen las ik iets over bodemloze trek en altijd honger hebben. Dat heb ik, dacht ik. Ik heb áltijd honger! Zo had ik het alleen nog nooit onder woorden gebracht. Op de eerste bijeenkomst viel mijn mond open van verbazing. Ik hoorde mensen dingen zeggen die ik al mijn hele leven voelde maar waar ik geen woorden voor had. Het stuk van mezelf dat ik niet wilde zien en waar ik me zo voor schaamde, lag hier gewoon op tafel. Er werd over gepraat en zelfs om gelachen. Er was zoveel herkenning. Deze mensen waren net zoals ik! Die eerste meeting was vijf jaar geleden. Sindsdien is mijn leven totaal veranderd. Ik heb geleerd mijn aandacht te vestigen op het positieve en het negatieve deel van mijn brein te accepteren en zoveel mogelijk te negeren. Het lege gevoel dat altijd bij mij was, is verdwenen. Ik ben niet meer alleen. We doen het samen. Ik heb geen vreetbuien meer en draag maat 38. Ik heb bijzondere vriendschappen gesloten en een geweldige sponsor gevonden bij wie ik altijd terecht kan. Ik heb eindelijk het gevoel dat ik erbij hoor. In het begin voelde ik dat alleen in de groep, daarna ook bij mijn familie en een paar vriendinnen. Nu voel ik het in het hele leven. Het 12-stappen programma van Anonieme Overeters mij heeft een handleiding voor het leven gegeven. Ik doe eindelijk mee en ik vind het nog leuk ook!’
WAAROM EEN EETPROBLEEM? Sommige wetenschappers zijn overtuigd van een genetische aanleg, maar ook allerlei andere factoren kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van een eetstoornis. Deze risicofactoren gelden vaak voor het ontwikkelen van een psychisch probleem in het algemeen. Denk aan: familiaire factoren (eetstoornissen, depressie, zwaarlijvigheid, diabetes en/of alcohol- en drugsmisbruik in de familie), culturele factoren (nadruk in de media op slank zijn), psychologische factoren (gebrek aan zelfvertrouwen, negatieve gevoelens/angstig, emotionele geremdheid, impulsieve en obsessieve (dwangmatige) trekken). I S E T E N E E N P RO BL E E M V O O R JE ? Je bent niet de enige!
ANONIEME OVERETERS
Als eten een probleem is
e-book met info en ervaringsverhalen
www.anonieme-overeters.nl 020 - 6274820 KOM VRIJBLIJVEND LANGS OP E E N VA N O N Z E B I J E E N K O M S T E N !
ISBN 9789082244724
€ 4,95
DE LIJFKRANT
DE LIJFKRANT // 7
ABORTUS
Het kan gebeuren dat je per ongeluk en/of ongewenst zwanger wordt. Als je zeker weet dat je de zwangerschap niet wil uitdragen, is abortus een mogelijkheid. Er zijn verschillende behandelingen om een zwangerschap af te breken. Welke behandeling het best past bij jouw situatie, hangt onder andere af van je gezondheid, hoe lang je zwanger bent en je persoonlijke situatie. In een abortuskliniek zoals CASA klinieken wordt gekeken welke behandeling het meest geschikt is voor jou.
ABORTUS BEHANDELINGEN Abortuspil Tot een zwangerschap van acht weken (vier weken overtijd) kan de zwangerschap afgebroken worden met de abortuspil. In de kliniek wordt een echo gemaakt om te bepalen hoever je zwanger bent. Deze medicamenteuze abortus bestaat uit twee verschillende medicijnen die je in de loop van drie dagen inneemt. Samen zorgen ze ervoor dat de zwangerschap wordt afgebroken. Je kan hiervan een dag heftig buikpijn en bloedverlies hebben, er moet die dag dan ook de hele dag iemand bij je zijn die weet dat je de abortuspillen hebt ingebracht. Eerste trimester abortusbehandeling Een zwangerschap onder de dertien weken (gerekend vanaf het begin van de laatste menstruatie) wordt een eerste trimesterbehandeling genoemd. De behandeling wordt uitgevoerd door een abortusarts die wordt bijgestaan door één of twee verpleegkundigen en duurt ongeveer tien minuten. Met een zuigbuisje wordt de baarmoederholte leeggezogen. Je krijgt een plaatselijke verdoving maar het kan toch pijnlijk aanvoelen, vergelijkbaar met een heftige menstruatiekramp. Je kunt ook kiezen voor een roesje (sedatie) zodat je niets merkt van de behandeling. De weken na de behandeling kun je last houden van buikkrampen en bloedverlies, vergelijkbaar met een normale menstruatie. Tweede trimester abortusbehandeling Vanaf dertien weken zwangerschap (gerekend vanaf het begin van de laatste menstruatie) spreken we van een tweede trimester abortusbehandeling. De behandeling wordt uitgevoerd door een abortusarts en bijgestaan door twee verpleegkundigen en duurt ongeveer een half uur. De vrucht wordt verwijderd met behulp van instrumenten. Het wordt aangeraden om een roesje te nemen tijdens een tweede trimester behandeling. De weken na de behandeling kun je last houden van zwangerschapsverschijnselen, zoals misselijkheid of gespannen borsten. Ook buikkrampen en bloedverlies zijn normaal.
LEVENSVATBAARHEIDSGRENS Abortus is in Nederland wettelijk toegestaan tot aan de levensvatbaarheidsgrens. Deze grens ligt bij 24 weken zwangerschap. In de praktijk houden de meeste Nederlandse klinieken en ziekenhuizen een bovengrens aan van rond de 22 weken.
WETTELIJK VERPLICHTE WACHTTIJD Voor een abortus geldt een wettelijke bedenktijd van vijf dagen. Deze wachttijd (bedenktijd) gaat in na het eerste gesprek met een (huis)arts. Dit betekent dat je zes dagen voor de abortus een gesprek gehad moet hebben met je huisarts of in een abortuskliniek. Ben je minder dan zestien dagen overtijd, dan geldt er geen wettelijke wachttijd.
TWIJFELS? Als je twijfelt en niet zeker weet of je de zwangerschap uit wilt dragen of laten afbreken, dan kan CASA Klinieken je doorverwijzen naar een erkende instelling zoals het Fiom die je verder kan helpen.
GOED OM TE WETEN • Voorafgaand aan een abortusbehandeling is er altijd een gesprek met een arts. Hij of zij besluit of de afgesproken behandeling door kan gaan. • CASA klinieken biedt alle cliënten jonger dan 21 jaar bij een abortusbehandeling een onderzoek op chlamydia en gonorroe aan zonder extra kosten. • Weet je niet zeker hoelang je zwanger bent? Een echo biedt uitkomst.
Bij CASA Klinieken kun je terecht voor advies over anticonceptie, plaatsen van Implanon of sterilisatie en morning after middelen. Ben je onder de 25 jaar, dan kan dit gratis en anoniem via Sense. Je kunt bij CASA Klinieken snel terecht voor het plaatsen van een spiraaltje. Bij het plaatsen en bij de nacontrole wordt een echoapparaat gebruikt om er zeker van te zijn dat het spiraaltje goed zit. Indien nodig of gewenst is lokale verdoving of sedatie (roesje) mogelijk. Lokale verdoving is inbegrepen bij de behandeling. Sedatie kost apart €110,-. Met een verwijsbrief van de huisarts, worden de kosten voor de behandeling door bijna alle zorgverzekeraars vergoed. De totale kosten liggen rond de € 280,-. Hoeveel vergoed wordt, hangt af van je zorgverzekeraar en het eigen risico. In bepaalde situaties kan het voordeliger of wenselijk zijn om de behandeling zelf te betalen. In dat geval zijn de kosten van het plaatsen van een spiraal € 70,-. Daarnaast komen de kosten van het spiraal € 165,(hormoonspiraal Mirena) of € 70,- (koperspiraal) en 70,- voor de nacontrole. De kosten van het spiraaltje kun je eventueel betalen in 12 maandelijkse termijnen. Kijk voor verdere info op www.casaklinieken.nl
Marcella (25 jaar) onderging vorig jaar een abortus. ‘Ik had een korte romance met een man waar ik erg verliefd op was. Hij was alleen niet erg stabiel en deep down wist ik dat het nooit serieus zou worden. We gebruikten condooms als voorbehoedsmiddel. Op een avond na een feestje - allebei aangeschoten- namen we het niet zo nauw met de condooms. Voor het zingen de kerk uit, oftewel terugtrekken voor zijn hoogtepunt, leek ons prima voor een keer... Ik heb er verder niet over nagedacht tot een paar weken later mijn menstruatie uitbleef. Ik voelde het ook aan mijn borsten, die waren gespannen en pijnlijk net als bij mijn vorige zwangerschappen. Terugkijkend kan ik mezelf wel voor de kop slaan. Als volwassen vrouw had ik beter moeten weten! Maar dat is achteraf gepraat. Ik heb een verkeerde keus gemaakt en de consequentie was een zwangerschap.’
Abortus was de beste keuze
‘Mijn vriendje - ondertussen ex- reageerde heel onprettig. Hij wilde nergens over praten en vond dat ik het zelf op moest lossen: ‘het zit in jouw buik dus het is jouw probleem’, zei hij. Ik vond dat zó onaardig en egoïstisch, dat ik het meteen heb uitgemaakt. Maar ondertussen was ik intens verdrietig en zwanger. Ik stond voor een moeilijke beslissing. Toch wist ik vrijwel meteen dat ik de zwangerschap niet wilde uitdragen. Ik wil graag kinderen, maar wel samen met een partner. Ook ben ik net begonnen met mijn carrière. Dus koos ik voor een abortus. Niet leuk. Maar voor mij in dit geval de beste optie.’
Verdrietig en opgelucht
‘Ik heb een afspraak gemaakt in de kliniek en moest daarna een paar dagen wachten zoals wettelijk verplicht is. Ik kwam nog net in aanmerking voor de abortuspil maar in overleg met de arts heb ik gekozen voor een zuigcurettage. Dat voelde beter voor mij. Ik wilde dat het goed en gedegen zou gebeuren en dat er geen enkel risico zou zijn op mislukken. Ik heb ook meteen een SOA test gedaan en gelukkig was ik ‘schoon’. Al met al was het een heel verdrietige ervaring. Ik ben blij dat het achter de rug is en dat ik de mogelijkheid had om de zwangerschap af te breken. Maar ik wil nooit meer zoiets meemaken. Ik heb tegenwoordig altijd condooms op voorraad.’
DE LIJFKRANT
DE LIJFKRANT // 8
VERSLAVING
Verslaafd worden is meestal (maar niet altijd) een sluipend proces. Het gebruik van drank of drugs neemt steeds verder toe: vaker, meer, vroeger op de dag... De grens tussen wel en niet verslaafd is niet altijd duidelijk. Deze signalen kunnen erop wijzen dat je verslaafd bent: * Controleverlies (je nam je voor het niet te doen...) * Steeds meer gebruiken en/of langer doorgaan * Vaker gebruiken dan gepland * In de problemen komen of grenzen overgaan door gebruik * Er veel mee bezig zijn en er vaak aan moeten denken * Ontwenningsverschijnselen(onrust, slapeloosheid, irritatie) als je niet gebruikt * Mensen in je directe omgeving die zeggen dat je een probleem hebt
MIRAGE VERSLAVINGSZORGKLINIEK Een herstelprogramma voor je verdere leven Mirage Verslavingszorgkliniek Monsterweg 194 - 2553 RM Den Haag t 088-358 37 41 (op werkdagen van 9.00 tot 17.00 u.) t 088-358 34 96 (‘s avonds en in het weekend) W: www.mirageverslavingszorg.nl E: info@mirageverslavingszorg.nl Mirage Verslavingszorgkliniek: * bestaat ruim 13 jaar * ontvangt 200+ cliënten per jaar * heeft 40 bedden met eigen douche en wc * 60% van de behandelingen succesvol * ook poliklinische hulp bij verslaving in Amsterdam, Haarlem en Den Haag
DOE DE TEST! Heb jij problemen met alcohol, drugs, gamen en/of gokken? Op de website van Mirage Verslavingszorg kun je een test doen: www.mirageverslavingszorg.nl/verslavingstest
ALCOHOL 85% van de volwassenen drinkt alcohol. Een alcoholprobleem valt daarom niet zo snel op. Toch heeft een half miljoen Nederlanders een ernstig drankprobleem of een alcoholverslaving. Velen van hen blijven gemiddeld 8 jaar doorlopen met dit probleem! Het vergt moed om toe te geven dat je een probleem hebt. Maar durf je de stap te zetten, dan is er goede hulp voor handen. COCAÏNE Langdurig en overmatig gebruik van cocaïne kan leiden tot verslaving. Je wordt er gespannen, geïrriteerd en egoïstisch van. En dat is niet alles, want cocaïne zorgt ook voor geldproblemen, slapeloosheid, angsten en psychoses. Cocaïne wordt niet voor niets de ‘witte sloper’genoemd. Het Mirage Model helpt bij het herstellen van een cocaïneverslaving. Behandeling bij Mirage Verslavingszorg wordt 100% vergoed door alle zorgverzekeraars.
EEN VERSLAVINGSKLINIEK: HOE WERKT DAT? Een opname in verslavingskliniek Mirage duurt gewoonlijk zeven weken. Je woont er met andere mannen en vrouwen met vergelijkbare problemen en werkt samen aan je herstel. Iedereen heeft een eigen slaapkamer met badkamer. Het Mirage Model is gericht op inzicht krijgen in de ziekte verslaving, het vergroten van zelfinzicht, aanleren en oefenen van nieuw gedrag en het leren herkennen van risico’s op terugval. Centraal staat het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen herstel. Op werkdagen zijn er groepsprogramma’s en individuele gesprekken met je persoonlijke begeleider, psycholoog en arts. Vanaf de 4e week ga je een dag per week naar huis, en vanaf het 4e weekend een nacht in het weekend. Zo kun je ‘oefenen’ met clean en nuchter blijven in de echte wereld. Belangrijk onderdeel van de behandeling zijn de zelfhulpgroepen. Mirage biedt een herstelprogramma voor het leven, dus ook na je opname ben je welkom om de zelfhulpgroepen te volgen.
MIRAGE VERSLAVINGSZORG BIEDT HULP BIJ: - Alcoholverslaving - Gameverslaving - Cocaïneverslaving - Familie en/of naasten - Stoppen met blowen van verslaafden - Gokverslaving
Constant Mouten (Psychiater/ Manager Zorg) Over De Kracht Van Het Mirage Model.
Marike Bruinsma is GZpsycholoog en systeemtherapeut bij Mirage Verslavingszorg
‘We werken met een combinatie van de door gedragswetenschap ontwikkelde behandelvormen uit de reguliere verslavingszorg en de filosofie van de zelfhulp. We gebruiken modules als: cognitieve gedragstherapie, rationele emotieve therapie, sociale vaardigheidstraining en terugval preventie. Ook wordt er vóór en tijdens de opname goed naar bijkomstige diagnostiek gekeken en op indicatie bieden we medische, psychiatrische en psychologische zorg op maat. Een onlosmakelijk onderdeel van onze behandeling is abstinentie van alle verslavingen (met uitzondering van roken) en het bezoeken van zelfhulpgroepen als AA en NA. Naast het fysieke en psychologische herstel is er speciale aandacht voor zingeving en lichamelijk herstel door middel van aanvullende modules en individuele gesprekken.’
Wat houdt systeem therapie in? ‘Met ‘systeem’ bedoelen we de naasten van de verslaafde. Denk aan partners, ouders, kinderen, broers, zussen en goede vrienden. Iedereen die betrokken is bij iemand met verslaving, zelf ook te maken heeft met de effecten van die verslaving. Systeem therapie houdt in dat de behandeling zich (ook) richt op de belangrijkste naasten van patiënten. Bij Mirage hebben we hiervoor informatieavonden, een relatiegroep, systeemgesprekken en het driedaags familieprogramma.’
‘Het Mirage Model is vrij intensief, maar daarom ook zeer effectief. Een groot deel van ons team heeft zelf een achtergrond van problemen met verslaving. Het zijn ervaringsdeskundigen met gemiddeld twaalf jaar nuchter-, cleantijd. Door alle aspecten van de verslaving te bespreken krijgen we goed zicht op de onderliggende-, veroorzakende-, in stand houdende- en verergerende factoren van de verslaving. We maken gebruik van de kracht van de patiënt en zijn omgeving. We verwachten dat patiënten meedoen aan alle onderdelen van de behandeling, open staan voor verandering en verantwoordelijkheid nemen voor hun herstel. De combinatie van door de wetenschap ontwikkelde modules, zingeving en zelfhulp biedt de beste kans op duurzaam herstel.’
Waarom is dit belangrijk? ‘Gemiddeld is iemand acht jaar verslaafd voordat hij/zij hulp zoekt. Vaak is er dan al veel gebeurd ‘achter de gordijnen’. Je hoeft geen alcohol of drugs te gebruiken om te lijden onder alcohol- of drugsmisbruik. Als iemand binnen een familie een verslaving heeft, ervaren ook gezinsleden en andere naasten de machteloosheid die verslaving met zich meebrengt. Ook zij kunnen ondersteuning gebruiken bij het omgaan met de verslaving.’ Hoe worden de naasten betrokken? ‘Op de informatieavonden geven we uitleg en informatie over verslaving en de behandeling. Relatie- en gezinsgesprekken (systeemgesprekken) kunnen helpen om elkaar beter te begrijpen, weer in contact met elkaar te komen en zaken uit te spreken die anders onbesproken blijven. Door samen te werken zoeken we naar oplossingen en manieren om beter met elkaar om te gaan. Bij de relatiegroep werken paren gezamenlijk aan terugkerende problemen. Tijdens het driedaags familieprogramma leren partners, ouders en vrienden hoe ze effectiever kunnen omgaan met de verslaving van hun naaste en hoe de kwaliteit van hun eigen leven verbeterd kan worden.’ Wat wordt verwacht van naasten? ‘We verwachten dat zij duidelijk aan (gaan) geven wat zij wensen, waar zij mee zitten en wat zij wel en niet aan kunnen. Vaak is er al lang niet meer open en eerlijk gecommuniceerd. Als we tijdens de behandeling een goed begin maken, kunnen mensen na de behandeling samen verder op een andere manier.’
DE LIJFKRANT
DE LIJFKRANT // 9
VEEL VROUWEN KAMPEN MET VERSCHILLENDE PSYCHISCHE KLACHTEN TEGELIJK Waar ga je naartoe als je depressief bent, een trauma hebt én te veel drinkt?
Oudere vrouwen hebben de meeste psychische klachten Gemiddeld een op de zes vrouwen had gedurende de onderzoeksperiode psychische klachten, bleek al eens uit onderzoek van het CBS. Bij de mannen was dit een op de tien. Psychische klachten komen het vaakst voor onder 75-plussers, gevolgd door personen van 45 tot 55 jaar en meisjes tussen 16 en 20 jaar. De samenhang tussen leeftijd en psychische gezondheid verschilt bij mannen en vrouwen. De relatief slechte gezondheid van 45- tot 55-jarigen en de relatief goede gezondheid van jongeren is vooral te zien bij de mannen. Personen die getrouwd zijn hebben overigens een betere geestelijke gezondheid dan personen zonder echtgeno(o)t(e). Weduwen en weduwnaars zijn geestelijk weer gezonder dan gescheiden personen. Bij vrouwen komen vaker stemmings- en angststoornissen voor. Bij mannen komen middelenstoornissen vaker voor. (NEMESIS)
Vrouwen: meer functionele beperkingen Vrouwen ervaren duidelijk meer functionele beperkingen als gevolg van psychische stoornissen dan mannen, zo blijkt uit de studie Genderverschillen in psychische stoornissen, consequenties en zorggebruik van de Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study (NEMESIS). Van de vrouwen met een psychische stoornis heeft 30,5 procent problemen bij het werk of andere dagelijkse bezigheden als gevolg van hun psychische problemen (tegenover 22,9 procent bij mannen in dezelfde situatie). 60,4 Procent ondervindt problemen in de sociale contacten met gezin, vrienden, buren of anderen als gevolg van lichamelijke of psychische problemen (tegenover 48,8 procent bij mannen in dezelfde situatie). Belangrijk is dus dat behandeling zich niet alleen richt op reductie van klachten, maar ook op de levensdomeinen relatie, gezin en werk.
Vrouwen: anders in veel opzichten
Veel meer vrouwen dan mannen zoeken hulp bij een GGZ-instelling. Veel minder vrouwen dan mannen zoeken hulp bij een verslavingszorginstelling. Ook blijken meer vrouwen dan mannen verslaafd te zijn aan medicatie op recept. Vrouwen lijden bovendien vaker tegelijkertijd aan een depressie, angststoornis of een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS), zo blijkt uit onderzoek naar gender, verslaving en comorbiditeit (masterthesis Karin de Jong, UvA). Comorbiditeit wil zeggen dat iemand lijdt aan meerdere aandoeningen tegelijkertijd. Als vrouwen in behandeling komen voor een verslaving, treft men vaak een ernstigere klinische problematiek aan dan bij mannen. En dat terwijl vrouwen minder van het bewuste middel hebben gebruikt gedurende een kortere periode. Kortom, er zijn belangrijke verschillen tussen vrouwen en mannen als het gaat om psychische aandoeningen, verslaving, comorbiditeit en hulp zoeken.
4 vragen aan… Ingrid Weijnen, Directeur behandelzaken U-Center
comorbiditeit. Een op de twee patienten heeft meer dan één aandoening. En als je een tweede aandoening hebt, is de kans weer 50 procent dat je ook een derde hebt, etcetera. Comorbiditeit is dus meer regel dan uitzondering en vraagt om een daarbij passend behandelaanbod.”
Waaruit bestaat dat passende behandelaanbod?
Wat is er bekend over verslaving, psychische klachten en comorbiditeit? “Vrouwen zijn vaker verslaafd aan medicatie op recept. Denk aan slaapmiddelen, kalmerende tabletten en pijnstillers.Tegelijkertijd zoeken zij minder vaak hulp, vanwege het taboe dat hierop rust. Vrouwen ontwikkelen ook eerder een depressie of angststoornis dan mannen. Mannen gebruiken daarentegen weer vaker cannabis en ontwikkelen eerder agressief gedrag. Comorbiditeit komt inderdaad ontzettend veel voor. Met name vrouwen hebben vaak meerdere aandoeningen tegelijkertijd. We spreken wel over de 50 procent-regel van
“Probleem is dat de zorg voor verslaafden en mensen met andere psychische stoornissen in Nederland is opgesplitst in twee organisaties: de verslavingszorg en de GGZ. Maar wat als je een persoonlijkheidsstoornis hebt, maar daarbij ook depressies kent en alcohol en andere verslavende slaappillen gebruikt? De ambulante zorg is verdeeld in programma’s, die met hun protocollen slechts gericht zijn op één aandoening. Dat lijkt logisch, maar dit is vaak niet wat we in de praktijk zien. Veel mensen, en vooral vrouwen, hebben symptomen van meerdere aandoeningen tegelijk. Ze worden dan van het kastje naar de muur gestuurd en veel vrouwen vallen daarom tussen wal en schip.”
De GGZ en verslavingszorg werken niet goed samen? “De GGZ zegt vaak: stop eerst met drinken, dan kunnen we je behandelen. Maar oorzaak en gevolg zijn veelal lastig te scheiden. Depressie kan komen door een alcoholverslaving, maar andersom is evengoed mogelijk. Sterker: over vrouwen is bekend dat zij veelal gaan drinken als gevolg van depressie. Als alcohol een functie heeft en daar komt niets voor in de plaats, helpt het niet om te stoppen met drinken. Je moet beide aandoeningen dus tegelijkertijd behandelen.”
Is dit probleem te tackelen? Zo ja, hoe? “Integraal, tegelijkertijd behandelen is de oplossing, binnen één programma in dezelfde instelling. Dat is goed mogelijk. Wij bij U-Center doen dat, bijvoorbeeld. We behandelen intensief kort klinisch en ambulant. Daar nemen we de partner en het gezin overigens in mee, want die zitten ook met vragen. Vrouwen met een baan begeleiden we ook terug naar werk, zodat ze niet op straat komen te staan. Dat is echt integraal behandelen.”
U-Center: integrale behandeling U-Center is een psychotherapeutisch centrum dat klinische en ambulante behandelingen aanbiedt voor psychische aandoeningen (zoals depressie, trauma, angst, burn-out, eetstoornis en persoonlijkheidsproblematiek) en verslavingen. In een resultaatgerichte ‘healing environment’ in Epen krijgen patiënten een integrale behandeling. Psychische problemen of verslavingen komen namelijk vrijwel nooit alleen voor. U-center heeft specialistische kennis in huis voor de behandeling van meerdere diagnoses ofwel comorbiditeit. Het centrum werkt nauw samen met de Universiteit Maastricht en heeft een Wetenschappelijke en Klinische Adviesraad. De raad voorziet de instelling van de meest recente inzichten en adviseert over de werkwijze en kwaliteit van de kliniek.
U-Center Kliniek Julianastraat 23a 6285 AH Epen Ambulante vestiging De Horst 1 - Gebouw Vossesteijn nr 7 3971 KR Driebergen 0800-2224446 www.u-center.nl
Astrid werd behandeld bij U-Center Astrid (36)*: “Als gevolg van posttraumatische stressklachten ben ik aan de drank geraakt en werd ik cocaïne-verslaafd. Voor de behandeling hiervan ben ik zeven weken opgenomen geweest bij U-Center. Daar ben ik goed en professioneel geholpen. Ik heb er hele goede EMDR-sessies ondergaan, waardoor ik mijzelf weer helemaal top voel. Je moet er hard werken, maar er is voldoende tijd om je te ontspannen en leuke dingen te doen. De omgeving is heel mooi en de kamers waar je verblijft zijn ook echt goed. De nazorg in Driebergen is ook heel goed; je wordt meteen gebeld als je weer thuis bent, met de vraag hoe het met je gaat. Daarna word je ook goed in de gaten gehouden, want weer thuis heb je nog een klus te klaren. Tot op heden ben ik de medewerkers van U-center dankbaar voor hun geweldige professionaliteit. Ik raad iedereen aan om voor een dergelijk traject te kiezen als je met jezelf in de knoop zit en ambulant niet verder komt. Als het met mij weer fout zou gaan, ga ik onmiddellijk terug.” *Deze naam is om privacyredenen gefingeerd.
DE LIJFKRANT
DE LIJFKRANT // 10
ONGEWENST ZWANGER? Je hebt het recht op een vrije keuze Fiom is de specialist op het gebied van ongewenste zwangerschap, afstand ter adoptie, jong ouderschap en abortusverwerking. Fiom biedt informatie en begeleiding bij keuzevragen en bij de verwerking van een abortus. Daarnaast deelt Fiom haar kennis met publiek, politiek en professionals die deze thema’s in de praktijk tegenkomen. Fiom helpt mensen ook bij hun zoektocht naar biologische familie in binnenen buitenland. Uitgangspunt in het werk van Fiom is de keuzevrijheid van ongewenst zwangere vrouwen en het recht op afstammingsgegevens. Meer weten? Bezoek fiom.nl of bel : 088-1264900
Hoe kom je tot een besluit? Als je emotioneel of in de war bent, kan het moeilijk zijn om een weloverwogen keuze te maken. Het helpt om je gedachten en gevoelens op een rij te zetten. Opschrijven wat je denkt en voelt geeft inzicht, net als erover praten met iemand die je vertrouwt. Weet je niemand om het mee te delen of durf je het niet te vertellen, dan kun je online hulp zoeken via zwangerwatnu.nl Wil je liever een persoonlijk gesprek? Bel of mail dan naar een organisatie die gespecialiseerd is in hulp bij onbedoelde zwangerschap, zoals Fiom. Zij kunnen een gesprek voor je regelen met een hulpverlener bij jou in de buurt.
Ongewenst zwanger Als je ongewenst zwanger raakt, sta je voor een grote beslissing. Wat wil je? Een besluit nemen kan heel moeilijk zijn. Zelfs als je weet wat je wil, kun je toch nog twijfelen. Het is daarom extra belangrijk dat je goed weet welke mogelijkheden er zijn.
Afstand ter adoptie en pleegzorg Ben je zwanger en is abortus of zelf voor je kind zorgen geen optie? Dan kun je overwegen je kind af te staan ter adoptie. Alle juridische banden tussen moeder en kind worden dan doorgesneden. Dit is een ingrijpende beslissing en die neem je niet zomaar. Daarom is er een wettelijke bedenktijd van drie maanden. In deze periode gaat de baby naar een tijdelijk opvanggezin. De moeder - en vader als hij betrokken is- krijgt hulp en begeleiding van Fiom. Als je aan het eind van de drie maanden besluit je kind af te staan ter adoptie, gaat je kind van het tijdelijk opvanggezin naar de mensen die het willen adopteren. Vind je definitieve afstand ter adoptie te ingrijpend? Dan is pleegzorg een mogelijkheid. Je kind gaat dan (tijdelijk) in een ander gezin wonen. Bij een pleegplaatsing blijft de mogelijkheid van contact tussen jou en je kind bestaan. De juridische band blijft intact. Onder geheimhouding bevallen Is het belangrijk voor je om de zwangerschap, de bevalling en de geboorte van je kind geheim te houden? Dan kun je in Nederland onder geheimhouding bevallen. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn omdat je in gevaar komt, als de zwangerschap uitkomt. Is dit het geval, neem onmiddellijk contact op met Fiom voor hulp.
Welke mogelijkheden zijn er? • Je kunt ervoor kiezen de zwangerschap uit te dragen en het kind zelf op te voeden. Als je nog jong bent, zijn er instanties die je daarbij kunnen helpen. Op tienermoeders.nl kun je zien welke hulp er in jouw regio is. • Wil of kan je de zorg voor een kind (nog) niet zelf op je nemen, dan kun je ervoor kiezen je kind tijdelijk door anderen op te laten voeden (pleegzorg) of af te staan ter adoptie. • Overweeg je de zwangerschap te beëindigen, dan is abortus een optie. Welke mogelijkheden je hebt, hangt af van je leeftijd en de duur van je zwangerschap.
Een besluitvormingsgesprek bij Fiom: hoe gaat dat? Of je nu liever online begeleiding krijgt of een face to face gesprek wil, je wordt altijd geholpen door hulpverleners die gespecialiseerd zijn in de problematiek van ongewenste zwangerschap en minimaal HBO opgeleid zijn. Hoe het besluitvormingsgesprek verloopt is afhankelijk van het aantal weken zwangerschap, je leeftijd en je relationele situatie. Sowieso word je volledig geïnformeerd over alle mogelijkheden zodat je in absolute vrijheid kan besluiten. De nadruk ligt op veiligheid, neutraliteit en openheid. Fiom gaat uit van het zelfbeschikkingsrecht van de vrouw; jij bent degene die beslist.
zwangerwatnu.nl helpt bij het nemen van een besluit over het al dan niet uitdragen van je zwangerschap. Het programma biedt informatie en oefeningen die helpen in het keuzeproces. Je krijgt handvatten bij het ordenen van gevoelens en gedachten, het verhelderen van motieven, en het in kaart brengen van de consequenties van de verschillende keuzemogelijkheden. Daarnaast kun je anoniem vanuit je persoonlijke (online) omgeving begeleiding krijgen van een gespecialiseerde hulpverlener.
Abortusverwerking.nl Heb je een abortus gehad en heb je moeite met de verwerking ervan? Op abortusverwerking.nl kun je online begeleiding krijgen. Met behulp van schrijfopdrachten ga je aan de slag met je klachten. Je wordt hierbij begeleid door je persoonlijke hulpverlener.
FACTS & FIGURES • • • •
Astrid: ‘Ik was 22 toen ik onbedoeld zwanger werd. Voor abortus was het te laat. Maar mijn situatie was zo uitzichtloos dat het kind houden ook geen optie was. Daarom besloot ik het kind af te staan. Het belangrijkste vond ik dat mijn kind in een liefdevol gezin zou komen. Dat is gebeurd. Ik ben heel lang verdrietig geweest, maar heb nooit getwijfeld aan mijn keuze. Mijn dochter heeft een normaal leven, ze gaat naar school en op vakantie. Dingen die ik vroeger nooit heb kunnen doen. Soms voel ik me schuldig om hoe ik dingen gedaan heb. Maar ik ben ook trots dat ik het patroon van mijn ouders doorbroken heb. Ik heb mijn ellende niet aan haar doorgegeven. Mijn dochter heeft een goed leven gekregen.’ Irene: ‘Ik had al twee kinderen toen ik onverwacht weer zwanger raakte. Mijn man wilde geen derde kind. Op ons werk waren het onzekere tijden en mijn man dacht dat we het financieel niet zouden redden. Samen hebben we besloten voor abortus te kiezen. Een zware tijd volgde. Ik had spijt. Mijn leven werd beheerst door de abortus en ik voelde me intens verdrietig. Via internet kwam ik terecht abortusverwerking.nl. Aan de hand van schrijfopdrachten ging ik aan de slag met mijn klachten. Ik schreef aan mijn begeleider alles wat ik had meegemaakt: hoe mijn man en ik tot het besluit waren gekomen, hoe de dag in de kliniek was, en over mijn schaamte en schuldgevoel daarna. Het voelde goed om het van me af te schrijven. Ik kreeg ook duidelijke feedback waar ik verder mee kon. ik heb soms nog spijtgevoelens, maar ik heb de abortus wel een plek kunnen geven.’ Rowena: ‘Op mijn 16e werd ik ongepland zwanger. Ik slikte de pil, maar misschien was ik hem ook wel vergeten. Ik heb getwijfeld over een abortus maar toch gekozen om de baby te houden. Opeens werd alles anders. Mijn vriend liet me zitten, dus ik stond er alleen voor. Ik moest zoveel doen en regelen. Ik had een huis nodig en een uitkering en kon mijn opleiding niet afmaken... Via tienermoeders.nl heb ik veel hulp gekregen. Ik leerde er andere tienermoeders kennen en we helpen elkaar met tips. Mijn ouders springen ook bij en toen mijn zoontje een jaar was, kon ik ook weer naar school. Het heeft even geduurd, maar nu gaat het weer goed met me!’
1 op de 5 vrouwen raakt een keer in haar leven onbedoeld zwanger In 2014 werden 30.361 zwangerschapsafbrekingen in Nederland uitgevoerd 95 vrouwen overwogen in 2014 hun kind af te staan ter adoptie 26 vrouwen kozen (na de wettelijke bedenktijd) ook daadwerkelijk voor afstand ter adoptie, waarvan 6 onder geheimhouding • Nederland heeft wereldwijd één van de laagste geboortecijfers onder tieners • Op 1 januari 2015 telde Nederland 2579 tienermoeders (bronnen: Fiom, CBS, NIVEL en Rutgers)
DE LIJFKRANT
DE LIJFKRANT // 11
BOEKEN & WINKELEN YOGISHA FeetUp: de makkelijkste weg naar de hoofdstand! Een gemakkelijke weg naar een veilige omgekeerde houding, ook voor mensen die nog niet eerder yoga hebben beoefend. Prijs: €119,www.yogisha.nl/hoofdstandbankje-feetup I LOVE YOGA De yogalegging van Niyamasol zit zo heerlijk dat hij past bij al jouw activiteiten: yoga, sporten, een avondje thuis én uit. 4 way stretch - ademend en vocht absorberend schuurbestendig en antibacterieel - 84% gerecycled plastic/16% spandex
DE JAVAANSE Toto Koopman was het eerste model van gemengde afkomst dat als mannequin doorbrak bij Coco Chanel. In de oorlog kwam ze als spionne terecht in een concentratiekamp wegens verzetswerk. Van Java naar de studio’s van Vogue, van het concentratiekamp naar het artistieke naoorlogse Londen; het verhaal van een moedige en romantische schoonheid. De Javaanse ISBN 9061006783 Jean-Noel Liaut € 17,90
EEN VOUW ZIEN
Prijs: vanaf €65,www.iloveyoga.nl YOGAKLEDINGONLINE Deze specialeYoga BH biedt naast ondersteuning en comfort, maximale bewegingsvrijheid bij asana’s en ademen. Prijs: vanaf € 24,95 (XS t/m XL) www.yogakledingonline.nl
Goede Reisjes Yoga Schrijf Reatreat in Nederland Yoga Adventure reis naar Rishikesh, India Cultuur Project reis naar Zuid India Yoga Healing reis naar Thailand
• • • • •
exclusieve groepsreizen naar bijzondere locaties veel vrijheid & privacy kleine groepen - maximaal 10 deelnemers persoonlijke reisbegeleiding maximaal 2 weken: kort & krachtig
WWW. GOEDEREISJES.NL
yoga & schrijfretreat
27-29 JUNI
Over een lesbische liefde in het Zwitserse St. Moritz in 1929. De Zwitserse auteur en journaliste Schwarzebach (1908-1942) promoveerde op haar 23e als historica, verzette ze zich tegen het fascisme en was open over haar lesbische geaardheid. Gebonden uitgave in pocketformaat, kleine druk. Een vrouw zien ISBN 9061006805 Annemarie Schwarzenbach € 14,90
THAILAND TIENERGIDS reisgids voor tieners Handig zakformaat gidsje met info, tips en weetjes over Thailand. Speciaal geschreven voor tieners Met reviews van jongeThailand bezoekers Thailand Tienergids ISBN 9082244705 € 7,95
YOGABEE IN ZEELAND www.goedeboekjes.nl
LEER SCHRIJVEN ZONDER BLOKKADES / ELKE DAG 2,5 UUR HATHA YOGA
Duik in je lichaam èn in je pen. Ontspan, leer, laat los èn ontdek. zowel voor dag
Zowel voor ‘dagboek’- als professionele schrijvers!
uitgeverij
Inclusief • workshops ‘leer schrijven zonder blokkades’ van Anne Bakker • overnachtingen in het heerlijke spa retreat ‘yogabee’ • vrij gebruik sauna • heerlijke, gezonde vegetarische en biologische maaltijden • 2,5 uur hatha yoga per dag • massage (extra boekbaar: t 35 voor 40 minuten)
• Inclusief goodybag! Zomereditie Yogakrant, Yogagids Amsterdam, choco treat, massage oil!
•
voor maar t 395,00!
anne@goedereisjes.nl www.goedereisjes.nl www.yogabee.nl
LATER ALS IK GROOT BEN beroepenboekje voor meisjes Dertig vrouwen vertellen over hun beroep: wat houdt het in en hoe zijn ze er gekomen? Van directeur tot televisiepresentatrice. Met info kader over opleiding en beroep. Later als ik groot ben ISBN 9081842536 € 9,95 www.goedeboekjes.nl
DE LIJFKRANT
DE LIJFKRANT // 12
DE LIJFKRANT DE VOLGENDE EDITIE VAN DE LIJFKRANT KOMT UIT IN HET NAJAAR VAN 2016
Deze editie van de Lijfkrant kwam tot stand door samenwerking met de volgende partners: CASA KLINIEKEN www.casaklinieken.nl
HUMAN CONCERN www.humanconcern.nl
FIOM
www.fiom.nl
MIRAGE VERSLAVINGSZORG www.mirageverslavingszorg.nl
U-CENTER www.u-center.nl
速
E R VA R I N G S P R O F E S S I O N A L S I N E E T S T O O R N I S S E N
Met dank aan onze partners!
Uitgeverij 11 // www.goedeboekjes.nl // www.goedereisjes.nl