Miguell Kaidel

Rustig en introvert, zo ziet dj Miguell Kaidel zichzelf. Samenwerken hoort erbij, ‘maar zelfstandig mijn eigen ding doen ligt me meer.’ De in Assen geboren en getogen Miguell (26) woont nu bijna vijf jaar in Amsterdam. Op 22-jarige leeftijd verhuisde hij naar de hoofdstad. Hij noemt het een van zijn beste beslissingen: ‘In Assen had ik alles. Mijn familie, mijn vrienden. Ik zat op de basisschool met Molukse kinderen. Vanuit mijn slaapkamer keek ik uit op het gebouw van stichting Pattimura. Maar eenmaal in Amsterdam, uit mijn comfortzone, ging een wereld voor me open. Nieuwe ervaringen met nieuwe inzichten.’ In the big city nam hij wel het advies van zijn ouders ter harte: ‘Wat je ook doet, blijf jezelf en bij jezelf. Wees zelfstandig en neem je eigen beslissingen.’

Zijn moeder is een Kaidel van het eiland Aru in de ZuidoostMolukken. Ze is half Nederlands. De vader van Miguell is een Muskita uit het dorp Naku op Ambon. Zijn oma van vaderskant is een Haurissa uit het dorp Nalahia op het eiland Nusalaut. Miguell draagt de naam van zijn moeder, omdat zijn ouders niet getrouwd zijn. ‘Wel gebruik ik op mijn socials een extra M van Muskita waar dat kan.’

Twee keer in de maand doet hij Assen aan om zijn familie en vrienden op te zoeken. Hier zette hij zijn eerste stappen in de wereld van de dj’s. ‘Assen was het epicentrum voor dj’s in Drenthe. Ik heb de provincie platgespeeld.’ Als hij op zijn carrière als dj terugkijkt, vertelt hij over de feesten van mensen afkomstig van het eiland Aru waar hij als zevenjarig jochie drumsolo’s speelde. Daar werd de basis gelegd. ‘Van mijn ouders moesten we – ik en mijn twee zusjes – een instrument kiezen.

Maar op mijn veertiende was ik wel klaar met drummen, jaren later lonkte de draaitafel. Eigenlijk delen de draaitafel en drummen dezelfde basis: ritme. De draaitafel als percussie-instrument. Mijn drumsolo’s als het begin van het dj’en.’ De samenwerking met dj’s in Drenthe ervoer hij als hartelijk en vriendschappelijk. ‘Wanneer we elkaar zien, zijn we collega’s. In Amsterdam is dat heel anders, daar zijn dj’s concurrenten van elkaar. Dat misgunnen en de valse openheid in Amsterdam, daar moest ik in het begin enorm aan wennen.’ In 2018 won hij de FUNX DJ Battle in Rotterdam. Dat bracht zijn carrière in een stroomversnelling. Meer dan vier jaar werkt hij nu voor de radiozender NPO FunX. Elke werkdag om negen uur is zijn ochtendshow ‘Get started met Miguell Kaidel’ te beluisteren. Miguell draait op grote festivals en in clubs door heel Nederland. Internationaal draaide hij onder meer in Suriname, Dubai, Mallorca en Indonesië. Hij heeft zelfs op Aru gedraaid, dat was op het Pesona Aru Festival. ‘Daar ging ik scholen langs. Dat was zo intens, zo mooi. De dag werd afgesloten met danspasjes. Het is zeker voor herhaling vatbaar.’ Verder werkte hij als redacteur bij NU.nl en als content creator bij het Museum Maluku in Den Haag. Op dit moment werkt hij op de redactieburelen van de NPO in Hilversum. Zijn ambities als dj reiken ver: ‘Wanneer ze me vragen waar mijn grenzen liggen? Dan zeg ik: geen idee. Want dat maakt de toekomst juist interessant, uitdagend. De toekomst als een plek zonder beperkingen.’

Na het behalen van zijn havodiploma maakte hij samen met zijn neef plannen om naar Maluku te gaan. In 2016 was zijn eerste keer, hij zocht familie van vaders- en moederskant op. ‘Ik bezocht de Molukken eerder dan mijn eigen opa Noké Kaidel, die de eilanden zelf nog nooit had bezocht. Het was trouwens ook de eerste keer dat ik ging vliegen.’

Hij zag zowel de witte stranden als het open riool op de Molukken. ‘Ik ben niet iemand die de Molukken wil romantiseren. Je moet wat je ziet in de juiste context en tijdsperiode plaatsen. Hoe vaker ik daarnaartoe ging, hoe beter ik het land leerde begrijpen. Bijvoorbeeld dat het politieke ideaal niet zo aanwezig is zoals je dat in Nederland ervaart. Die ontwikkelingen ben ik ook kritischer gaan bekijken. Zelfstandig een mening vormen op grond van wat je ziet en hoort.’

Om zijn Drentse roots te duiden, maakt hij even een uitstapje naar Amsterdam. Bij een autorit met Amsterdamse vrienden naar Duitsland was hij de enige die de auto instapte met een broodje kaas. ‘Ik word hier regelmatig op aangesproken. Ze moeten er soms om lachen. Maar voor mij is het basic. Dat is mijn Drentse nuchterheid. Waarom van die dure broodjes meenemen of kopen wanneer het ook eerlijk en simpel kan?’ Over een andere ervaring uit zijn beginperiode in Amsterdam vertelt hij: ‘Een vrouw die ik pas vijf minuten kende, begon met “Hé, schat”. Je moet niet overdrijven, denk ik dan.’

Bij het zoeken naar de objecten voor de tentoonstelling houdt Miguell rekening met de inrichting: ‘Ik maak graag gebruik van de ruimte. Spandoeken, een kruis en vliegers passen goed bij de opzet.’ Verder spelen bij deze keuzes zijn beide opa’s, opa Noké Kaidel en opa Johannes Muskita, een rol. Zo bleek er nog een koffer met vechtvliegers van opa Noké Kaidel te zijn. In de jaren tachtig was er zelfs een eenmalige happening met vliegers op het TT-circuit in Assen. ‘Hoe Drents is het om als Molukker te vliegeren op het TT-circuit!’

Opa Noké staat ook op een foto van de lichting van pakweg vijftig jongeren die in 1970 belijdenis deed in de kerk van Assen. ‘Het gaat niet alleen om opa en zijn lichting, maar ook om het kruis en het spandoek op de achtergrond. Wat er precies op het spandoek staat is onleesbaar, maar duidelijk is dat het spandoek een politieke boodschap uitdraagt. Het spandoek werd volgens de overlevering ook meegenomen tijdens RMS-demonstraties. Geloof en politiek gingen hand in hand, dat was typisch voor die tijd.’ Miguell benadrukt dat deze protesten op een vreedzame manier de RMS-strijd onder de aandacht brachten: ‘Dit was lang voordat de treinkapingen plaatsvonden.

Hoeveel keren hebben opa’s en oma’s petities overhandigd in Den Haag? Die kant wil ik ook laten zien.’

Van opa Johannes Muskita vond hij de reisdocumenten uit september 1962. De familie Muskita kwam in dat jaar vanuit Nieuw-Guinea naar Nederland. ‘In 2022 was het zestig jaar geleden dat die groep Molukkers in Nederland arriveerde. Ze woonden daar onder meer in de plaatsen Biak, Sorong, Merauke en Hollandia. De Molukse gemeenschap uit het voormalig Nederlands Nieuw-Guinea vormde een vrij hechte gemeenschap, maar het is een onderbelicht deel van de geschiedenis van Molukkers in Nederland. Hun geschiedenis is anders, maar maakt wel degelijk deel uit van de komst van Molukkers naar Nederland.’

Van de eerste generatie leerde hij hoe belangrijk de connectie is met familie en met de Molukse gemeenschap in het algemeen. Dit geldt zowel in Nederland als op de Molukken. Hij ziet een interessante ontwikkeling bij jonge Drentse Molukkers: ‘Mensen van mijn generatie weten elkaar te vinden. Iets waar de eerste generatie trots op kan zijn. Die generatie heeft gestreden voor de kansen die wij met beide handen aan moeten grijpen. Dat is mijn boodschap aan de nieuwe generatie: pak je kansen. Dat is een van de mooiste manieren om de vorige generaties te eren. Ervoor zorgen dat de pijn die zij hebben gevoeld niet voor niets is geweest. Laat je talenten zien aan de wereld.’