Geertje van de Kamp by uitgeverijdekunst

m a ar ten buser

Een Nederlandse kunstenaar in AziĂŤ

geertje van de kamp in japan

maarten buser

Een Nederlandse kunstenaar in AziĂŤ

geertje van de kamp in japan

insp i r at iE 11 wa a nd er s uitge v er s , z wo lle va n v lis sin gen a r t fo undati o n

vo o rwo o r d

Sinds 2008 ondersteunt de Van Vlissingen Art Foundation talentvolle, Nederlandse beeldend kunstenaars. De stichting streeft er hierbij naar om nieuwe vormen van kunst te ontdekken. De serie laat de inspiratiebronnen van de kunstenaars zien en in ieder deel staat de reis van de kunstenaar centraal. Veelal worden reeds aanwezige fascinaties uitgediept op nieuwe bestemmingen. Geertje van de Kamp in Japan, een Nederlandse kunstenaar in AziĂŤ is het elfde deel dat verschijnt in de reeks Inspiratie. Voor het vervaardigen van kunst heb je naast inspiratie, ook discipline en een flinke dosis doorzettingsvermogen nodig. Gevouwen papier intrigeert Geertje van de Kamp. De keuze voor Japan is daarmee een logische. Het land dat bekend staat om enerzijds enorme hoeveelheden mensen en anderzijds de rustgevende rituelen ĂŠn origami, was de perfecte bestemming voor haar reis. De visuele explosie die Geertje in Japan hoopte aan te treffen viel niet tegen. Dat gaat u op de fotoâ&#x20AC;&#x2122;s in dit boek zien die ze maakte tijdens haar reis. En ook in haar nieuwe werk, waarin de invloeden van origami terug te vinden zijn, zijn de kleuren rijk en krachtig. Waardevolle inbreng was er van al diegenen die bij de voorbereiding en vervaardiging van dit boek betrokken waren. Daarvoor dank ik hen allen hartelijk.

John A. Fentener van Vlissingen

b innenwerel d/b u i tenwe re ld Wat moet dat een kindertijdwondertje zijn geweest, de eerste keer een muizentrappetje vouwen: twee platte stroken papier die samen een ruimtelijke vorm worden. Maar wacht even, ‘ruimtelijke vorm’ is natuurlijk iets dat alleen volwassenen zeggen, geen kind dat zijn muizentrappetje zo zou omschrijven. Hoe moet je op zo’n jonge leeftijd die transformatie onder woorden brengen? Waarschijnlijk gewoon niet: als ik weer er eentje had gemaakt (en dat heb ik vaak gedaan), was ik even verbaasd, om het trappetje vervolgens als arm of been op mijn nieuwste fantasiedier te plakken – en later was er toch weer de verwondering zodra ik er weer eentje had gevouwen. Gevouwen papier vormt een belangrijke inspiratiebron voor de in Haarlem wonende en werkende kunstenaar Geertje van de Kamp (Alkmaar, 1986): van patronen en mandjes die je met verschillende stroken kunt vlechten, tot papieren vliegtuigjes en het bekende muizentrappetje. Dit zijn de onderwerpen op haar schilderijen die alleen op het eerste oog abstract zijn; in het onderscheid tussen abstract en figuratief gelooft Geertje ook niet zo. Een patroon stelt formeel gezien niet iets ‘echts’ voor, maar hoe zit dat eigenlijk als je het naschildert en dus eigenlijk iets uit de werkelijkheid buiten het schilderij weergeeft? Op haar schetsboek na komt er geen papier te pas aan Geertjes kunst; laat staan dat er let-

terlijk gevouwen wordt. Ze werkt juist met behoorlijk stevig materiaal. De eerste keer dat we contact hebben, stelt Geertje haar praktijk kernachtig voor: ‘Ik maak schilderijen op acrylglas waarbij de focus sterk ligt op plat versus diepte, zowel in het beeld als in de constructie: elk werk bestaat uit twee aparte lagen vóór elkaar, met ruimte ertussen.’ Iets later voegt ze daaraan toe dat de achterste plaat zich een eindje van de muur af bevindt – een halve tot één centimeter – waardoor er niet alleen diepte-, maar ook schaduwwerking ontstaat. Na een expressievere schilderfase (waarover later nog veel meer) is Geertje steeds soberder beginnen te werken. Dat deed ze onder meer door niet op de voor-, maar op de achterkant van de plaat te schilderen. De kleuren ogen daardoor strak en egaal, zoals op een zeefdruk of een van de uitgeknipte stukken papier waar Henri Matisse in zijn laatste jaren mee werkte. Op andere schilderijen voegt ze óók verf toe aan de voorkant van de plaat, waardoor je meer textuur ziet. Dat oogt intiemer dan wanneer de hele schildering zich als het ware achter glas bevindt. Bovendien ontstaat er ook een fijn stukje verwarring: wacht eens even, waarom zie je hier de verf wel en op andere plaatsen niet? Soms blijken kleuren op de achterste plaat zelfs een reflectie te zijn. Ook hebben verschillende kleuren, verfsoorten of soorten acrylglas hun eigen mate van spiegeling, wat natuurlijk ook weer mogelijkheden biedt voor het schilderij. Door

sommige delen van een plaat onbeschilderd te laten, suggereert Geertje vaak dat daar een deel uit is gesneden. Er lijkt constant net iets niet te kloppen; niet op een onbeholpen, maar juist op een weloverwogen manier. De logica komt dan onder spanning te staan en blijkt opeens veel minder vanzelfsprekend. Door je ogen en hersenen op deze manier steeds even te laten kortsluiten houdt Geertje de aandacht vast en nodigt ze je uit te blijven kijken, vanuit verschillende hoeken. Hoewel ze haar kunstwerken ook expliciet schilderijen noemt, heb je niet alles gezien zodra je de voorkant hebt gezien, zoals toch gangbaar is met dit medium. De zijkant is bij Geertje immers ook van belang. Door het gebruik van reflecterend materiaal verandert het kunstwerk namelijk altijd een beetje van vorm, afhankelijk van aan welke muur het hangt, welk moment van de dag het is, hoe en welk licht erop valt, en natuurlijk de hoek van je blik. (Nog zo’n kindertijdwondertje: voor het eerst ontdekken dat je niet alleen recht naar voren in de spiegel kunt kijken, maar ook naar links en naar rechts, zelfs omhoog en omlaag – en het beeld verandert mee.) Deze schilderijen vragen om een avontuurlijke kijker die zich door de ruimte verplaatst en zo ziet hoe de schaduw meebeweegt en hoe de platen steeds een andere invloed op elkaar uitoefenen. Geertjes kunstwerken halen een opmerkelijke toer uit die aan het wonderlijke muizentrappetje doen denken: twee min of meer platte la-

Square twist tessellation #2