Les 15 Beeldtaal in stripverhalen

les Beeldtaal in stripverhalen Je maakt kennis met verschillende soorten stripverhalen Je kijkt na hoe een stripmaker 1 zijn verhaal sterker maakt door beeldtaal

15 3

2

Je kent termen rond afstand, perspectief en tekenstijl 4

Je past je kennis rond beeldtaal en stripverhalen toe op een concrete strip

1

verScHillende SOOrten StripS

Typisch voor strips is dat beeldtaal en geschreven taal gemengd worden. Er bestaan verschillende soorten stripverhalen.

1 Verbind de termen en definities in de volgende oefening met de juiste afbeeldingen.

© 2021 Standaard Uitgeverij

LES 15 beeldtaal in StripverHalen 171 term definitie a comic 1 Japanse strip, meestal zwart-wit met veel actie en hevige emoties b vedettestrip 2 Amerikaans formaat stripboek van ongeveer 24 pagina's. Meestal bevatten deze uitgaven delen van series die later gebundeld worden in zogenaamde trade-paperbacks. c cartoon 3 een stripboek met 'romandikte'; de inhoud brengt een boodschap d manga 4 een stripreeks rond bekende mediafiguren e graphic novel 5 een enkel plaatje, al dan niet voorzien van tekst © VAN IN

2 Veel stripreeksen zijn genoemd naar het hoofdpersonage. a Som vijf stripfiguren op die je herkent in deze afbeelding.

b Geef zelf een voorbeeld van een stripverhaal dat naar de held genoemd is. Vermeld zijn vijand en wie hem helpt.

2

beeldtaal

172 TRAJECT NederlaNds 3 lITeraTUUr 1 Welk gevoel heeft Obelix in deze prent? Geef drie argumenten die je antwoord ondersteunen. © VAN IN

2 Strips kunnen heel erg verschillen van tekenstijl. Hieronder vind je twee extremen. a Plaats de woorden bij de juiste tekening. Kies uit: realistisch – lijntekening – ingekleurd – zwart-wit – gedetailleerd – globaal getekend

b Geef nu in je eigen woorden een omschrijving van de termen realistisch, lijntekening, gedetailleerd en globaal getekend.

• realistisch:

• lijntekening:

• gedetailleerd:

• globaal getekend: 3 Soms gaat de striptekenaar dicht bij zijn onderwerp staan, maar soms staat hij veraf. De hoek van waaruit de tekening gemaakt wordt, kan ook verschillen. Bij afstand spreken we over een totaalbeeld, een mediumbeeld en een close-up. Hebben we het over de tekenhoek van waaruit de tekening wordt gemaakt, dan spreken we van kikvorsperspectief, neutraal perspectief of vogelperspectief. a Leg elke term in je eigen woorden uit. • kikvorsperspectief: • neutraal perspectief: • vogelperspectief: • close-up: LES 15 beeldtaal in StripverHalen 173

onthouden © VAN IN

• totaalbeeld:

b Benoem de afstand en het perspectief bij de volgende vier voorbeelden.

© 2021 Standaard Uitgeverij

© 2021 Standaard Uitgeverij© 2021 Standaard Uitgeverij © 2021 Standaard Uitgeverij © VAN IN

4 In deze totaaloefening krijg je de startprent van een klassiek verhaal. Bekijk de prent aandachtig en beantwoord de vragen eronder.

a Over welke soort strip gaat het hier? Duid aan. ¡ avonturenverhaal ¡ sciencefiction ¡ fantasy ¡ detective ¡ historische strip b Geef twee elementen uit de tekening die dat duidelijk laten zien.

c Wie zijn de hoofdrolspeler en de tegenspeler in het verhaal?

d Hieronder vind je termen die de tekenstijl van strips omschrijven. Onderstreep alle woorden die op deze afbeeldingen van toepassing zijn. realistisch ingekleurd LES 15 beeldtaal in StripverHalen 175

globaal getekend gedetailleerd

lijntekening zwart-wit e Welke afstand zit er in het plaatje? Leg uit waarom je die term kiest. ¡ close-up ¡ mediumbeeld ¡ totaalbeeld f Geef ook het perspectief van het plaatje. Leg uit waarom je die term kiest. ¡ kikvorsperspectief ¡ neutraal perspectief ¡ vogelperspectief 5 Je leest nu thuis een strip en past de leerstof rond beeldtaal zelfstandig toe op een voorbeeld. © VAN IN

3

HuiSlectuur – StripverHaal

1 Paspoort van het verhaal

titel: reeks: schrijver: tekenaar: genre: ¨ komische strip ¨ avonturenstrip ¨ sciencefictionstrip ¨ historische strip uitgeverij:

2 Inhoud

hoofdrolspeler: tegenspeler: thema:

Noteer in een vijftal regels wat er in je strip gebeurt.

176 TRAJECT NederlaNds 3 lITeraTUUr 3 Tekenstijl a Omschrijf de tekenstijl van het stripverhaal (je kunt gebruikmaken van deze woorden: gedetailleerd – lijntekening – (on-)realistisch) © VAN IN

b Past de tekenstijl bij het verhaal? Geef twee argumenten waarom dat (niet) het geval is.

4 Afstand en perspectief

Blader door het stripverhaal en neem een foto van drie concrete panels. a Voeg die toe aan deze les. b Geef bij elk panels aan wat de afstand en het perspectief is. c Wat vind je van die panels? Vat je leeservaring in één bijvoeglijk naamwoord samen.

5 Beoordeling

a Heb je het verhaal graag gelezen? Waarom (niet)? LES 15 beeldtaal in StripverHalen 177 b Aan wie zou je de strip aanraden? Aan wie niet? Leg ook telkens uit waarom je dit (niet) zou doen. het panel: vakje in een stripverhaal woord © VAN IN

Tekenstijl Een affiche of tekening kan realistisch zijn: de tekening lijkt in dat geval op een foto. Daarbij zal vaak gedetailleerd gewerkt worden: een precieze weergave van de werkelijkheid met heel veel oog voor details.

Het andere uiterste is een lijntekening: de vorm van de figuur wordt met beperkte lijnen weergegeven. In dat geval worden enkel de hoofdzaken in het beeld opgenomen.

Afstand Bij afstand spreken we over een totaalbeeld, een mediumbeeld en een close-up.

Het totaalbeeld toont het onderwerp in de wijde omgeving. Als kijker krijg je zo een overzicht. Vaak wordt het gebruikt om een realistisch beeld van de omgeving te schetsen, om de kijker bij de start van een verhaal een globaal beeld te geven van de personages in hun omgeving of om aan het einde van een scène of aflevering een verrassing te creëren. We zien de gevolgen van een actie voor de omgeving of we zien dat de personages zich op een vreemde plaats bevinden.

Bij een mediumbeeld krijg je het grootste deel van het onderwerp in beeld. Dat is een neutrale manier om personages in hun omgeving weer te geven. In films en tvreeksen komt het mediumbeeld vaak voor bij gesprekken.

Bij een close-up krijg je een deel van het onderwerp in beeld met aandacht voor detail. De focus ligt op een detail of op de emoties in het gezicht van een personage.

178 TRAJECT NederlaNds 3 lITeraTUUr Perspectief Als we het hebben over de tekenhoek van waaruit de tekening wordt gemaakt, dan spreken we over neutraal perspectief, kikvorsperspectief of vogelperspectief. Het onderwerp wordt dan vanuit een bepaalde hoek weergegeven. Bij een neutraal perspectief staat de kijker op dezelfde hoogte als het onderwerp. Bij een kikvorsperspectief wordt het onderwerp van onderuit weergegeven. Hierdoor lijkt het groter. In films, strips en reclame wordt dat vaak gebruikt om een sterk, machtig of beangstigend personage neer te zetten. Het tegenovergestelde is het vogelperspectief. Hier zie je het onderwerp van bovenaf, waardoor het kleiner en nietiger overkomt. © VAN IN