Les 19 Argumenteren

les les 19 Argumenteren

1

Je kent de begrippen mening, standpunt, argument, feit, conclusie

2

Je onderscheidt standpunten, argumenten, feiten en meningen van elkaar 3

Je formuleert argumenten en tegenargumenten

1

facebOOK: een publieK dagbOeK?

1 Bekijk je Facebook- of Instagram-account. Scroll door de eerste vijftig berichten en tel hoeveel hiervan gesponsord zijn. a Hoeveel advertenties kwam je tegen? b Vind je dat veel?

2 Surf naar www.facebook.com/ads/preferences en bekijk jouw advertentievoorkeuren. a Zijn er advertentievoorkeuren bij die je helemaal niet verwacht had? b Begrijp je waarom Facebook denkt dat jij hierin geïnteresseerd bent?

3 In het artikel werden sommige woorden gemarkeerd. Verbind die woorden met de zinnen in de tweede kolom. Het vetgedrukte woord (woorden) heeft een gelijkaardige betekenis aan het woord in LES 19 argumenteren 219 de eerste kolom. 1 verstrekken 2 weigeren 3 data 4 een beroep doen op 5 netwerk 6 inclusief 7 bevestigen 8 bevinding 1 2 3 4 5 6 7 8 a De analyse van de gegevens gebeurt door onderzoekers. b Mark Zuckerberg beaamt dat Facebook gegevens van gebruikers verkoopt aan adverteerders. c Het Facebook-account van Djamel geeft weer dat hij een erg uitgebreid sociaal web heeft. d Wat deel jij mee via sociale media? e Kunt u mij wat informatie geven over het gebruik van sociale media? f Wereldwijd geven 500 miljoen meer gebruikers de voorkeur aan Facebook ten opzichte van YouTube. g Een andere vaststelling is dat veel jongeren niet zouden willen betalen voor Facebook in ruil voor een account zonder advertenties. h Voor die nieuwe laptop betaalde Sofia € 899, btw meegerekend. i Harry wil zijn telefoonnummer niet bekendmaken op zijn Instagram-account. j De leraar riep de hulp in van zijn leerlingen om zijn profielgegevens verder aan te vullen. © VAN IN

Hier lees je op welke manier Facebook jouw gegevens gebruikt zodat adverteerders gericht reclame aan jou kunnen bezorgen.

Facebook zet informatie die gebruiker niet zelf deelt in voor advertenties

Amerikaanse onderzoekers tonen aan hoe Facebook ‘schaduwcontactinformatie’ gebruikt voor het richten van advertenties. Het gaat om gegevens die gebruikers niet zelf aan Facebook hebben verstrekt en om telefoonnummers voor beveiliging.

Gebruikers kunnen hun eigen schaduwcontactinformatie niet inzien, omdat ze die niet zelf aan Facebook gegeven hebben. Ook weigert Facebook deze data te verstrekken als Europese gebruikers een beroep doen op het recht op inzage van hun gegevens.

Met het onderzoek tonen de wetenschappers aan dat Facebook telefoonnummers koppelt aan personen, ook als personen dat nummer zelf niet aan het sociale netwerk hebben gegeven. Dat gebeurt bijvoorbeeld als persoon A zijn contacten deelt met Facebook, inclusief een telefoonnummer van persoon B, die wel een Facebook-account heeft, maar nooit zijn nummer heeft gedeeld. Ook blijkt Facebook telefoonnummers die gebruikers opgegeven hebben ter beveiliging van hun account in te zetten voor gerichte advertenties. Een woordvoerder van Facebook bevestigt dat het sociale netwerk dit doet. Gebruikers die daar niet van gediend zijn, kunnen een andere beveiligingsmethode gebruiken zonder telefoonnummer, aldus Facebook. Facebook gaat niet tegen de bevindingen van de onderzoekers in, maar verschuilt zich achter zijn voorwaarden en stelt dat gebruikers hun advertentievoorkeuren zelf kunnen aanpassen via instellingen op de site.

Bron: www.tweakers.net Een feit is een controleerbaar gegeven in de werkelijkheid. Dingen die je kunt zien, horen, meten … en die niet persoonlijk, dus objectief, zijn. De zon komt op in het oosten. Met een standpunt of een mening geef jij aan hoe je over een stelling denkt. Dat is steeds persoonlijk, dus subjectief. Het is leuk om elk jaar met de jeugdbeweging op kamp te gaan. het recht op inzage: een organisatie moet jou binnen een bepaalde termijn kunnen informeren over de gegevens die ze van jou hebben niet van gediend zijn: iets niet willen woord onthouden © VAN IN

4 Verschillende mensen reageerden op dit artikel. a Lees deze reacties en plaats ze in de juiste tabel: feit of mening.

1 m3gA Ik heb een Facebook-account om wat zaken te testen (Facebook inloggen op wifi). Ik heb er een volledig nieuw e-mailadres voor aangemaakt. Ik gebruikte dit nooit eerder, maar zodra ik mijn telefoonnummer invulde, had ik mijn volledige contactlijst van Whatsapp als vriendschapsvoorstel.

2 Chriistiix Het wordt steeds gekker. Wij als consumenten worden helemaal uitgemolken voor en door zulke businessmodellen. En dit is gewoon best belachelijk. Dat je je profiel compleet maakt met gegevens die Facebook weer gebruikt, dat weten we ondertussen wel. Maar als je gegevens wil geven voor de veiligheid en deze gewoon weer worden gebruikt voor advertenties, is dat natuurlijk te gek voor woorden.

3 bBob1970 Gelukkig houdt de EU zich nu met de kwestie Facebook bezig. Helaas duurt het te lang en wordt het hoog tijd dat er boetes van 10% van de jaaromzet komen om Facebook tot de orde te roepen.

4 H92 Herkenbaar. Ik heb een Instagram-account aangemaakt en bewust gekozen om niet in te loggen met Facebook. Ik heb wel hetzelfde e-mailadres gebruikt. Iedereen van mijn vriendenlijst op Facebook die ook Instagram heeft, werd aanbevolen.

5 Bonus Ik kan nu niet zeggen dat ik het echt abnormaal vind wat Facebook doet. Ze moeten er toch ook iets aan verdienen. Bij de bakker verwacht je toch ook niet dat je je brood gratis meekrijgt?

6 DigitalMaster Het gemak van Facebook is voor mij belangrijker dan het potentieel ongemak. Ik maal er dus niet om. Niemand wordt hier rechtstreeks door benadeeld. Je kunt nog steeds gewoon doen en laten wat je wilt als je een Facebook-account hebt.

7 Memphis Alles wat gratis is op het internet, moet ergens van betaald worden, want echt gratis bestaat niet. Je kunt bij Facebook eindeloos veel data gebruiken, net zoals bij Google met bijvoorbeeld YouTube.

8 Bow Ik heb mijn telefoonnummer lang geleden verwijderd van Facebook. Recent kreeg ik weer een vraag om mijn telefoonnummer op te geven. Het vakje was reeds ingevuld met mijn telefoonnummer.

LES 19 argumenteren 221 feit mening b Bekijk de forumberichten die een mening uitdrukken opnieuw. Welke zijn positief tegenover de praktijken op Facebook? Welke zijn negatief? positief negatief de consument: klant, gebruiker potentieel: mogelijk, met de kans dat je … krijgt ergens niet om malen: ergens niet om geven, iets niet erg vinden woord © VAN IN

5 Welk forumbericht sluit het meest aan bij jouw mening over het onderwerp?

6 Probeer in één zin te formuleren wat jouw mening, jouw standpunt is over volgende stelling.

Facebook verkoopt de profielgegevens van gebruikers aan adverteerders.

7 Leg uit waarom je dit standpunt hebt. Formuleer twee argumenten die je mening onderbouwen.

onthouden

Om iemand van je mening te overtuigen, moet je gebruikmaken van goede argumenten. In je argumentatie geef je de redenen aan waarom je een bepaald standpunt inneemt.

Ik vind de Indische keuken heerlijk (standpunt), omdat ik graag pikant eet en het fijn vind om kennis te maken met voeding uit andere werelddelen (argumenten).

2

Standpunt en argument 1 Markeer het standpunt en onderstreep het argument in de volgende uitspraken. a Nog nooit was het zo gemakkelijk om je aan te melden voor een dienst of product, omdat je vaak niet eens een account hoeft aan te maken of een nieuw wachtwoord hoeft te onthouden. b Facebook is je agenda, je fotoalbum, je adressenboek, je nieuwsbron, de plek waar je over je passies kunt lezen en praten, en natuurlijk de plek waar je contact houdt met je vrienden en familie - dichtbij én ver weg. Daarom is Facebook onmisbaar in het leven van veel mensen. c Als bedrijf is het belangrijk om actief te zijn op Instagram, want het geeft je merk of product een persoonlijk karakter. d Doordat je foto's op Snapchat – als je ze eenmaal gezien hebt – niet nog een keer kunt bekijken, is het moeilijk om een echt gesprek te voeren. Dit is het grootste nadeel aan dit platform. e Omdat je op TikTok geen volgers nodig hebt om bekeken te worden, verkies ik deze app boven Instagram. Deze signaalwoorden worden vaak gebruikt bij argumenten: omdat, doordat, daarom, dus, aangezien, want … TRAJECT NederlaNds 3 INFO & COMMUNICATIE

tip © VAN IN

2 Wanneer je met iemand discussieert, moet je steeds rekening houden met de argumenten die de ander kan gebruiken. Als je hierop kunt anticiperen, heb je een streepje voor in de discussie.

Welk argument spreekt het argument uit de eerste kolom tegen? Verbind de argumenten met hun tegenargument.

argument 1 Ik heb een erg druk leven waardoor ik geen tijd heb om me nog eens bezig te houden met het onderhouden van contacten via sociale media. 2 Via sociale media krijg je zo veel informatie mee. Dat krijg ik nooit verwerkt. 3 Op Twitter vertellen mensen dat ze koffie halen of naar de wc gaan. Dat vind ik volstrekt oninteressant. 4 Sociale media zijn enkel voor jongeren.

Bron: www.frankwatching.com tegenargument a Uit onderzoek blijkt dat meer dan 75% van de 65+’ers actief is op sociale media. b Juist door gebruik te maken van aanbevelingen uit je online netwerk, is de informatie die je krijgt vaak heel nuttig. c Je moet inderdaad tijd investeren om de wereld van sociale media te leren kennen en met de verschillende media en tools om te leren gaan. Aan de andere kant helpen de tools ook om tijd te besparen. Twitter vervangt bijvoorbeeld vaak een telefoontje of een mailtje. d Je bent niet verplicht om bepaalde mensen te volgen op sociale media. Volg enkel wie je interessant vindt.

1 2 3 4

3 Bedenk nu zelf een tegenargument voor volgende stellingen en argumenten. a Jongeren mogen pas vanaf hun twaalfde op sociale media, want op jongere leeftijd kunnen ze de gevaren LES 19 argumenteren 223 nog niet inzien. b Facebook schendt mijn privacy aangezien het mijn profielgegevens doorspeelt aan adverteerders. Wanneer je het niet eens bent met iemands argumenten kun je argumenten tegen het standpunt geven. Je geeft dan tegenargumenten. anticiperen: vooruitlopen op bepaalde zaken, rekening houden met wat er in de toekomst kan gebeuren woord onthouden © VAN IN

3

cOmputer SayS nO

1 Jef Ausloos doet onderzoek naar alles wat te maken heeft met rechten en plichten van IT-bedrijven.

Hij is dus een expert ter zake. In volgende fragmenten lees je wat hij van deze situatie vindt. a Markeer in deze alinea het standpunt van de schrijver en onderstreep de drie argumenten die hij geeft.

Computer says no

Dat Facebook een belangrijke impact heeft op mens en maatschappij staat buiten kijf. Het is dan ook hoogst problematisch dat het bedrijf vrijwel geen publieke verantwoording aflegt. In de eerste aflevering van Facebook en ik tracht Tim Verheyden tevergeefs contact op te nemen met een vertegenwoordiger van het bedrijf. Ook zijn uitdrukkelijk verzoek tot inzage in alle data die Facebook over hem bezit en wat ze ermee doet, bleef onbeantwoord. Dat laatste TRAJECT NederlaNds 3 INFO & COMMUNICATIE is nochtans een recht dat iedereen in de EU zonder meer kan inroepen op grond van de zogenaamde GDPR. Zelfs wanneer hij dan maar zelf aan Facebooks deur ging aankloppen in Silicon Valley, werden hij en zijn cameraploeg vriendelijk de laan uitgestuurd. Bron: www.vrt.be/vrtnws b Eén argument zet Jef Ausloos nog eens extra kracht bij. Aan de hand van welke zin doet hij dat? c Is je antwoord bij opdracht b een feit of een mening? d Vind je dat een sterk (bijkomend) argument of niet? Leg uit. © VAN IN

Dergelijk gedrag is verontrustend voor een bedrijf dat door vele mensen dagelijks gebruikt wordt voor communicatie en nieuwsconsumptie. Zouden we het aanvaarden, moesten minder grote spelers zoals kranten, televisiezenders of telecomoperatoren individuen en journalisten steevast negeren wanneer ze gevraagd worden (problematische) praktijken toe te lichten?

2 In bovenstaande alinea eindigt Ausloos met een vraag die je als argument kunt lezen. Formuleer hiervoor een tegenargument.

3 De schrijver sluit Computer says no af met een conclusie. Welke conclusie past het best bij de twee voorgaande alinea’s?

¡ Dergelijke macht kan bewust of onbewust gebruikt worden voor bedenkelijke doeleinden. Denk maar aan hoe Facebook op moeilijk detecteerbare wijze seksisme, racisme … kan bestendigen en zelfs vergemakkelijken door adverteerders toe te staan om pastinaakrecepten enkel naar de ‘vrouw aan de haard’ te sturen, vastgoed- en jobaanbiedingen enkel aan de blanke middenklasse te tonen, of tienermeisjes te viseren die zich ‘onzeker en waardeloos’ voelen. Ook al was dit alles niet noodzakelijk Zuckerbergs intentie wanneer hij LES 19 argumenteren 225 Facebook oprichtte, hij bouwde wel de digitale infrastructuur die het allemaal toelaat. ¡ Facebook experimenteert dan ook op massale schaal met gebruikers om zo te bepalen welke kleine aanpassingen in lay-out, interactie, newsfeed-volgorde … het langste de aandacht kunnen vasthouden. ¡ Onze relatie met Facebook betreft dus een soort van spiegelraam, waar maar langs één kant doorgekeken kan worden. Het bedrijf heeft inzage in de meest intieme aspecten van ons leven, maar in welk mate laat het ons toe terug te kijken? ¡ Maandag zagen we de eerste aflevering van de nieuwe docu-reeks Facebook en ik van Tim Verheyden, waarin hij zicht probeert te krijgen op het ongrijpbare netwerk dat Facebook geworden is. Wat alvast duidelijk werd, is dat we ons niet alleen zorgen moeten maken over hoe Facebook onze privacy schendt, maar ook over hoe het bedrijf macht over ons uitoefent. © VAN IN

4

uitbreiding: aan de Slag

1 Bekijk het beeldfragment Sociale netwerken betaal je met je persoonlijke data. Wat is jouw standpunt over het geven van jouw persoonlijke gegevens in ruil voor gepersonaliseerde reclame?

2 Formuleer nu drie goede argumenten die jouw standpunt onderbouwen. Geef meteen ook een mogelijk tegenargument.

argument tegenargument

3 Kies vervolgens een van onderstaande mogelijkheden.

Schrijven

Schrijf een reactie bij het beeldfragment. Houd rekening met deze richtlijnen. • Je reactie moet een duidelijke IMS-structuur hebben. Gebruik daarvoor het schrijfkader. • Je tekst bestaat uit 100-150 woorden. • Gebruik woordenlijst.org wanneer je twijfelt over de spelwijze van een woord. • Raadpleeg schrijfassistent.be om je tekst te checken. TRAJECT NederlaNds 3 INFO & COMMUNICATIE SCHRIJven

Debatteren Je leraar zet je samen met twee of drie medeleerlingen. Jullie voeren een gesprek over het gebruik van persoonlijke gegevens om gepersonaliseerde reclame te sturen. • Gebruik de argumenten die je formuleerde en anticipeer op mogelijke tegenargumenten. • Zorg ervoor dat je je niet van de wijs laat brengen door je tegenstanders.

SPREkEN Standpunt innemen Je leraar legt je enkele stellingen voor. Wanneer je het eens bent met een stelling, ga je vooraan in de klas staan. Ben je het oneens, ga dan achteraan in de klas staan. © VAN IN