22 minute read
Les 33 Een reactie schrijven
1
Je haalt elementen uit bronnen en vergelijkt die met elkaar
Je gebruikt argumenten om je eigen mening kracht bij te zetten 3
Je krijgt inzicht in tweetaligheid
2 4
Je schrijft een reactie op een mening en onderbouwt die aan de hand van bronnen
1
tweetaligHeid
1 Wandel rond in de klas en vind een medeleerling voor elk van onderstaande criteria. • Je mag elke medeleerling maar één keer in het raster opnemen. • Voer telkens een kort gesprek met die medeleerling. Stel minstens één extra vraag over het onderwerp.
… thuis een andere taal spreekt dan Nederlands.
Vind iemand die … … vier of meer talen spreekt. … Engels als zijn lievelingsvak beschouwt.
… ooit in het buitenland zou willen studeren. … het vak Nederlands niet leuk vindt.
… Frans als zijn lievelingsvak beschouwt. TRAJECT NederlaNds 3 INFO & COMMUNICATIE
… ‘goedendag’ kan zeggen in minstens vijf talen. 2 Kies het antwoord van een medeleerling die jou het meest verraste en leg uit in minstens twee zinnen waarom.
Ik vind het verrassend dat mijn medeleerling … omdat …
SCHRIJven Je weet nu hoe jouw medeleerlingen tegenover taal staan. Je gaat nu aan de hand van een kijkfragment dieper in op taalonderwijs. © VAN IN
Voor het kijken
3 Je kijkt naar een fragment uit het televisieprogramma Ook getest op mensen. a Ken je dat programma?
b Wat zijn jouw verwachtingen over het programma op basis van de titel?
4 In het programma komen de begrippen ‘tweetaligheid’ en ‘immersieonderwijs’ aan bod. Kies de definitie die volgens jou de meest correcte is. tweetaligheid ¡ het afwisselend én vlot kunnen gebruiken van twee talen in verschillende situaties ¡ een omgeving waarin je twee talen door elkaar mag spreken ¡ een school waar je in twee talen les krijgt
immersieonderwijs ¡ onderwijs van slechte kwaliteit ¡ onderwijs waarbij leerlingen ondertitels bij de les krijgen ¡ onderwijs waarbij bepaalde vakken in een andere taal (niet de moedertaal) gegeven worden
LES 33 een reactie ScHrijven 379 Tijdens het kijken 5 Bekijk het eerste deel van het fragment en vul onderstaand schema in. Gebruik volledige zinnen. wie wat waarom hoe waar wanneer 6 Vergelijk jouw tabel met die van een medeleerling. Vul elkaars notities aan. © VAN IN
7 Bekijk het tweede deel van het fragment uit Ook Getest op Mensen en vul onderstaand schema in.
wie
wat
waarom
hoe
waar
wanneer
Na het kijken
8 Geef twee verschillen tussen de onderzoeken in het eerste deel en in het tweede deel.
TRAJECT NederlaNds 3 INFO & COMMUNICATIE 9 Geef drie voordelen van immersieonderwijs volgens Professor Van De Craen. 10 Welke nadelen of hindernissen heeft immersieonderwijs? Geef er twee. © VAN IN
2
infOrmatie Samenbrengen
Je vergelijkt de inhoud van de kijkfragmenten nu met een krantenartikel. Zo leg je informatie over hetzelfde onderwerp uit verschillende bronnen samen.
1 Lees het artikel en markeer de voor- en nadelen van immersieonderwijs die in de tekst aan bod komen.
2 Welk voordeel van immersieonderwijs uit Ook getest op mensen komt ook aan bod in het artikel?
3 Formuleer nu kort jouw eerste mening over immersieonderwijs. a Ben jij een voor- of tegenstander? b Welke argumenten hebben jou overtuigd?
Ik ben voornamelijk een voorstander/tegenstander van immersieonderwijs omdat … • Het belangrijkste argument voor mij is … • Andere voordelen/nadelen zijn … Daarom denk ik dat het goed / niet goed is om immersieonderwijs toe te passen. SPREkEN
LES 33 een reactie ScHrijven 381© VAN IN
Stampvolle klassen in immersiescholen: ‘Maar niet perfect tweetalig’ SARA DE SLOOVER© BRUZZ
Bijna 4 500 Franstalige Brusselse kinderen volgen immersieonderwijs, waarbij ze een deel van de vakken in het Nederlands krijgen. Maar de vraag is nog groter: de klassen zitten stampvol en de wachtlijsten ook. ‘Het niveau van het Nederlands in het gewone Franstalige onderwijs is totaal ontoereikend’, zegt hoogleraar Alex Housen (VUB). ‘Vandaar het succes. Toch zijn deze leerlingen zeker niet perfect tweetalig. Buiten de klas horen ze vaak nooit Nederlands.’
Brussel heeft 18 basis- en 17 middelbare scholen die immersieonderwijs aanbieden. Die scholen hebben vaak wachtlijsten. ‘Nergens is het belang van kennis van de andere landstaal belangrijker dan in de hoofdstad. En dus zijn klassen met 30 kinderen geen uitzondering’, zegt Housen, specialist in meertalig onderwijs en tweedetaalverwerving. Samen met onder meer Philippe Van Parijs is hij medeoprichter van het Marnixplan, dat meertaligheid in Brussel bevordert.
Andere hersenen
De voordelen van immersie zijn overduidelijk, zeggen experts. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die immersieonderwijs volgen hun brein op andere manieren gebruiken. ‘Leerstof in een andere taal krijgen leidt vaak ook tot een betere verwerking van die leerstof’, klinkt het bij Housen. ‘Omdat meer domeinen van de hersenen geactiveerd worden, leidt dat tot diepere verwerking.’ Brusselse ouders hopen vooral dat hun kroost vlot Nederlands leert. ‘Het niveau van het Nederlands in het gewone Franstalige onderwijs is totaal ontoereikend’, zegt Housen. ‘Ouders hopen dat immersie dat probleem oplost. In de praktijk blijkt dat vaak tegen te vallen, heb ik zelf ervaren. Mijn kinderen zijn de enige Nederlandstaligen in een basisschool met immersie in Sint-Lambrechts-Woluwe. Hun klasgenootjes begrijpen veel, maar praten in het Nederlands blijft moeilijk.’ Dat er ondanks de grote populariteit niet meer immersiescholen zijn, wijt Housen vooral aan een gebrek aan gekwalificeerd personeel: ‘Leerkrachten die taalkundig en pedagogisch onderlegd zijn. Ik ken een Franstalige school in het centrum die immersie wou invoeren, maar er uiteindelijk heeft van afgezien omdat ze niet genoeg geschikte leerkrachten konden vinden.’ ‘Je mag in België niet zomaar in de andere gemeenschap gaan werken. Een Vlaming die in een Franstalige school Nederlandse les wil geven, moet daarvoor eerst een taalexamen Frans afleggen. Bovendien liggen de lonen lager dan aan Vlaamse kant. Ze krijgen dus vaak les van Franstalige leerkrachten.’
Het is nooit de bedoeling dat de kinderen in het immersieonderwijs perfect tweetalig worden, benadrukt Wim De Grieve, die inspecteur vreemde talen is in het Franstalige basisonderwijs. ‘Het zijn en blijven Franstalige kinderen die buiten de lessen en ook thuis Frans praten. Hoe meer Nederlands kinderen horen en gebruiken, hoe hoger hun niveau. Maar bij de meesten beperkt hun kennis zich dus tot de klascontext. Onder elkaar praten ze Frans.’ Housen: ‘Wie verwacht dat zijn kroost perfect Nederlands leert, moet ook af en toe Ketnet aanzetten, of hen bijvoorbeeld naar de Nederlandstalige muziekacademie of sportclub sturen.’ ‘Bovendien zijn er geen duidelijke doelen vastgelegd voor de vreemde taal in het immersieonderwijs’, stipt De Grieve nog aan. ‘Het decreet spreekt in het basisonderwijs bijvoorbeeld van 8 tot 21 uur in de andere taal. Hoe meer uren, hoe groter het resultaat natuurlijk. Verder speelt ook nog mee welke vakken precies in de andere taal worden gegeven, en of de leerkrachten moedertaalsprekers zijn of niet.’ Housens zoontje moet volgend jaar naar de secundaire school. Hij is er nog niet uit of hij hem naar een Nederlands- of Franstalige school gaat sturen. ‘Ik ben een groot voorstander van tweetalige scholen, maar omdat die niet bestaan, was immersie op een Franstalige school de beste keuze voor ons. Als het enigszins mogelijk is, zou ik daar in het secundair graag ook weer voor kiezen.’
TRAJECT NederlaNds 3 INFO & COMMUNICATIE Bron: bruzz.be © VAN IN
3
verwOOrd je mening
In het vorige deel maakte je kennis met de voor- en nadelen van immersieonderwijs aan de hand van een fragment uit Ook getest op mensen en een krantenartikel. Je schrijft nu in verschillende stappen een reactie op het televisiefragment vanuit jouw ervaringen als leerling.
1 Hoe zou volgens jou immersieonderwijs het beste vorm krijgen in jouw school? Vul onderstaande kader in met enkele kernwoorden. Wees zo specifiek mogelijk.
voor wie
door wie
welke talen
welke vakken
2 Kijk naar de argumenten die je in het vorige deel verzamelde. a Herlees je mening over immersieonderwijs (opdracht 3 van 2 Informatie samenbrengen). b Gebruik die argumenten om je mening in een doorlopende tekst uit te schrijven.
Je kunt hierbij gebruikmaken van de onderstaande formuleringen om jouw tekst vorm te geven en een nieuwe alinea mee te starten.
Immersieonderwijs is vooral nuttig voor … aangezien … • Ten eerste … • Verder … Ik ben van mening dat … Toch mogen we niet vergeten dat … Hoewel … is het toch belangrijk om te vermelden dat … Tenslotte … LES 33 een reactie ScHrijven 383
schrijven 3 Schrijf een inleidende alinea voor jouw tekst. Vat samen waar het fragment uit het televisieprogramma Ook Getest op Mensen over ging en geef ook al je mening. 4 Vat aan het einde van je tekst jouw standpunt in twee zinnen samen. 5 Voeg ook een titel toe. ontoereikend: niet genoeg, onvoldoende wijten aan: een reden geven gekwalificeerd: iets wat / iemand die voldoet aan bepaalde eisen (bv. een opleiding, diploma, fysieke mogelijkheden) het decreet: wet (in België: gemaakt door een van de gemeenschappen van ons land) enigszins: een beetje woord © VAN IN
1
wOOrdenScHat
1 Welk woord wordt hier afgebeeld?
g d b
Hallo, ik heet Alice.
Bonjour, je m’apppelle Alice.
r 2 Geef een synoniem voor volgende woorden a niet genoeg, onvoldoende b in dezelfde verhouding, gelijk c uit zichzelf, zonder dat het moet d stadhuis, gemeentehuis e besluit, bevel, wet Synoniemen zijn woorden die (ongeveer) dezelfde betekenis hebben. misdadig – gemeen – boosaardig – slecht wandelen – stappen – gaan t onthouden © VAN IN
3 Je maakte dit jaar kennis met het verschil tussen spreekwoorden, zegswijzen … Welk dier ontbreekt in de volgende uitdrukkingen? Een dier kan maar één keer voorkomen.
a Rani werkt al heel haar leven hard in haar eigen zaak. Nu heeft ze haar op het droge en heeft ze genoeg verdiend om niet meer te moeten werken.
b We weten nog niet of we op vakantie vertrekken, we kijken nog even de uit de boom.
c De acteurs van die film eisen boter bij de : ze willen delen in de winst die de film boekte.
d Stop eens met leuteren over dingen die al lang vergeten en vergeven zijn. Je moet geen oude
uit de gracht halen.
e Wees blij met de cadeautjes die je gekregen hebt, want je moet een gegeven niet in de bek kijken.
f Die twee maken echt de hele tijd ruzie; die leven samen als kat en .
g Ik dacht echt dat ik haar kon vertrouwen; ze ziet er zo lief en onschuldig uit. Maar het bleek een
in schaapskleren te zijn.
onthouden
Spreekwoorden kun je niet veranderen; ze hebben vaak het uitzicht van een volledige zin. Spreekwoorden zijn vaak kernachtig. De meeste spreekwoorden zijn wijsheden die van generatie op generatie worden doorgegeven. Soms verwijzen ze naar gewoontes of gebruiksvoorwerpen die we niet altijd meer kennen. Oost west, thuis best. Na regen komt zonneschijn. TUSSENSTOP 6 385 Hoge bomen vangen veel wind. Zegswijzen kun je aanpassen; het zijn woordgroepen die je aan de situatie kunt aanpassen door een onderwerp te kiezen, het werkwoord te vervoegen of ze negatief te gebruiken. In deze discussie hield zij het been stijf. (zegswijze: het been stijf houden) De term uitdrukking is een algemene term die we gebruiken voor de vaste verbinding met een figuurlijke betekenis die we hierboven bespraken. 4 Welk woord ontbreekt in de zin? a Ik kan dat werk niet doen omdat ik er niet voor ben. b Hij zoekt excuses en aan het feit dat hij afwezig was toen de opdracht gegeven werd. c Omdat zijn vader niet wou betalen, werd Thomas en begon hij te schelden. d Ik ben niet kwaad, wel teleurgesteld omdat je me niet verwittigd had. e Ik ben aan mijn gsm; ik zou niet meer kunnen leven zonder het toestel. f Ze vertelde over haar nieuwe vriendje: iedereen kreeg alles over hem te horen. g Nu ben je droevig, maar na een tijdje zal het verdriet . © VAN IN
• Teken een podium. Aan beide zijden van het podium hangt een theatergordijn. • Op het podium staan twee bomen als decor. • De cast bestaat uit een acteur en een actrice. Ze staan tegenover elkaar. De acteur heeft een hond aan de leiband. • De actrice richt een pistool op de acteur. Behalve het pistool zijn er ook nog andere rekwisieten want ze heeft ook een koffertje in de hand.
TRAJECT NederlaNds 3 TUSSENSTOP 6 Lees aandachtig de korte fragmenten. Leid de betekenis van de onderstreepte woorden af door een van de geleerde strategieën toe te passen. Let wel op: een woordenboek is niet toegelaten. a Lommel wordt wel eens de heetste plek van Vlaanderen genoemd. Als we de borden aan de apotheekzaken mogen geloven, dan zou dat wel eens heel goed kunnen kloppen. Zaterdagmiddag stond er immers op te lezen dat het kwik tot 43 graden gestegen was in het stadscentrum. Metingen op dergelijke borden zijn echter niet bepaald accuraat, vermoedelijk was het toch enkele graden frisser. strategie: ¡ context ¡ andere taal ¡ woorddelen accuraat: b Twee mannen probeerden een woning in Gent binnen te dringen. Ze gaven zich uit voor politieagenten en toonden valse dienstkaarten aan de bewoner. ‘Ze vroegen of ze de woning mochten betreden in het kader van een buurtonderzoek’, klinkt het bij de lokale politiezone. ‘Wees extra voorzichtig en laat niet iedereen zomaar binnen’, benadrukt de politie. ‘Ook al lijkt hun uitleg plausibel.’ De intenties van de twee onbekende mannen blijven onduidelijk. Mogelijk proberen ze met een smoes woningen binnen te dringen om zaken te stelen. strategie: ¡ context ¡ andere taal ¡ woorddelen plausibel: strategie: ¡ context ¡ andere taal ¡ woorddelen intentie: © VAN IN
c In groep H van de Champions League speelden Rijsel en Celtic 2-2 gelijk, waardoor AC Milan alleen leider is met zes punten. In die match werkte Jonathan David, die een erg moeilijke start kent in Frankrijk, zich nog wat meer op tot antiheld door een strafschop te missen voor de pauze, waarna hij vervangen werd.
strategie: ¡ context
antiheld: ¡ andere taal ¡ woorddelen
d Onder grote belangstelling van de media begint straks in de rechtbank in Utrecht het vierdaagse proces tegen de verdachte van de tramaanslag in de Nederlandse stad. De 38-jarige man moet van de rechters verplicht verschijnen, desnoods onder dwang. Hij wilde zichzelf verdedigen maar de rechtbank wees dat verzoek af omdat de verdachte niet in staat zou zijn om te begrijpen wat er gebeurt in de rechtszaal.
Volgens deskundigen lijdt de man aan persoonlijkheidsstoornissen en is hij zwakbegaafd.
strategie: ¡ context
persoonlijkheidsstoornis: ¡ andere taal ¡ woorddelen
strategie: ¡ context
zwakbegaafd: ¡ andere taal ¡ woorddelen
e Een tube ontharingscrème en een nieuwsgierige peuter? Geen ideale combinatie! Maisie Saward ontsnapte aan het toeziend oog van haar vader en smeerde in de badkamer de ontharingscrème op haar TUSSENSTOP 6 387 hoofd. Haar vader probeerde het product nog uit haar haar te wassen, maar het kwaad was geschied. Het meisje zal nu voor een lange tijd met een grote kale plek op haar voorhoofd door het leven moeten. Maisie vindt het zelf blijkbaar ook hilarisch. ‘Ze wrijft nu met haar hoofd tegen allerlei voorwerpen omdat dat zo grappig aanvoelt. En als ik een foto wil nemen, buigt ze haar hoofd zodat die kale plek er zeker op staat. Ze is er helemaal weg van’, besluit haar moeder. strategie: ¡ context ¡ andere taal ¡ woorddelen hilarisch: f De dader van de aanslag in Manchester enkele jaren geleden blijkt enige tijd daarvoor door de Britse marine te zijn gered uit een oorlogsgebied in Libië. De man blies zichzelf op kort na een concert van de Amerikaanse zangeres Ariana Grande. Daardoor kwamen 22 mensen om het leven. De man zou heel veel contact gehad hebben met een terroristische organisatie. Tijdens die contacten zou hij gebrainwasht zijn: hij kreeg voortdurend te horen hoe slecht onze vrije manier van leven is en uiteindelijk was hij daar ook zelf van overtuigd. strategie: ¡ context ¡ andere taal ¡ woorddelen brainwashen: © VAN IN
2
taal
1 Plaats de woorden in de tabel.
Kies uit: demping – fraude – realiseren – associatie – fictie Leid daarna van de werkwoorden een zelfstandig naamwoord af en van de zelfstandige naamwoorden een werkwoord.
zelfstandig naamwoord werkwoord
2 Onderstreep in deze zinnen het onderwerp en duid de juiste vorm van de persoonsvorm aan. a De graafwerken leverde / leverden geen doorbraak op in het moordonderzoek.
b Vijftien euro kost / kosten deze pralines.
c De gegevens van dat onderzoek die bepaalt / bepalen hoeveel CO2 er in de lucht zit, wordt / worden regelmatig in vraag gesteld.
d Deze diersoort komt / komen veelvuldig voor in de regio.
e De kudde schapen kon / konden niet samengehouden worden door de herdershond.
f Volgens sommige critici circuleert / circuleren drugs op elke school.
g Een reeks liedjes werd / werden toegevoegd aan de muzieklijst voor het schoolbal.
h Dertig procent van de respondenten gelooft / geloven niet in een nultolerantiebeleid in het verkeer.
i In de vakantie geeft / geven verschillende musea korting op de entreeprijs.
j De helft van de leerlingen protesteerde / protesteerden tegen de onverwachte toets.
Het onderwerp en de persoonsvorm (pv) in een zin komen altijd overeen. Als het onderwerp enkelvoud is, dan staat de pv in het enkelvoud; als het onderwerp meervoud is, dan staat de pv in het meervoud.
In de zin Mijn broer gaat straks liever voetballen is gaat de persoonsvorm en mijn broer het onderwerp. Gaat staat in het enkelvoud, net zoals het onderwerp.
onthouden © VAN IN
3 Vul de gaten in de zinnen aan met ou of au.
a Vanaf nu kun je uit de school tomaat fruit halen.
b Het is belangrijke om regelmatig r we groeten te eten.
c In een reusachtig w d naast de Russische stad Mosk werd het skelet van een dinos rus
opgegraven.
d Dit weekend werden de spelers van mijn favoriete voetbalclub uitgej wd door de toesch wers.
e Ik noteerde alle taken en oefeningen n wkeurig in mijn schoolagenda.
f De bergbeklimmers kl teren stap voor stap naar de top van Mount Everest.
g Mijn leerkracht wiskunde trok de wenkb wen op toen hij mijn toets zag.
h Zwart is de kleur van de r w.
i De kabelj w is een vis die in koudere wateren leeft.
4 Je krijgt een dictee te horen waarbij de nadruk ligt op de correcte meervoudsvorm.
Mijn broer wou zijn vriendin verrassen met enkele
voor haar verjaardag.
Hij had al ,
en voor
TUSSENSTOP 6 389 gegoogeld, maar was enorm geschrokken van de kostprijs. Om aan genoeg centen te komen, liep hij verschillende af op zoek naar een vakantiejob. Hij was bereid om aan te vullen of te serveren. Uiteindelijk moest hij in een tuincentrum de verzorgen. Leuk was dat zijn beide in zijn flatgebouw woonden op verschillende en dat ze dus niet met verschillende naar het werk reden. © VAN IN
5 Werkwoordstijden. a Lees het krantenartikel op de volgende pagina over De schrijfassistent. Welke werkwoordstijd wordt in de aangeduide gevallen gebruikt? Kies uit: onvoltooid tegenwoordige tijd (ott) – voltooid tegenwoordige tijd (vtt) – onvoltooid verleden tijd (ovt) – voltooid verleden tijd (vvt) – onvoltooid tegenwoordige toekomende tijd (ottoekt)
DE SCHRIJFASSISTENT IS KLAAR!
Goed nieuws voor iedereen die af en toe twijfelt1 over de spelling van een woord, struikelt2 over de dt-regel of voor wie regelmatig in zijn pen kruipt3: De schrijfassistent, een webtool die De Standaard en VRT in 2016 oorspronkelijk voor journalisten lieten4 bouwen door het Instituut voor Levende Talen (KU Leuven), zal binnenkort gratis beschikbaar zijn5 op schrijfassistent.be.
Bron: vrttaal.net
1
2
3
4
5
Het Nederlands heeft acht werkwoordstijden. Je vindt ze in de onderstaande tabel. De eerste twee tijden zijn de belangrijkste. Voor de andere tijden combineer je eigenlijk verschillende werkwoorden met elkaar. werkwoordstijd TRAJECT NederlaNds 3 TUSSENSTOP voorbeeld 1 onvoltooid tegenwoordige tijd (ott) ik werk, ik studeer, ik lees 2 onvoltooid verleden tijd (ovt) ik werkte, ik studeerde, ik las 3 voltooid tegenwoordige tijd (vtt) ik heb gewerkt, ik heb gestudeerd, ik heb gelezen 4 voltooid verleden tijd (vvt) ik had gewerkt, ik had gestudeerd, ik had gelezen 5 onvoltooid (tegenwoordige) toekomende tijd (otkt) ik zal werken, ik zal studeren, ik zal lezen 6 voltooid (tegenwoordige) toekomende tijd (vtkt) ik zal gewerkt hebben, ik zal gestudeerd hebben, ik zal gelezen hebben 7 onvoltooid verleden toekomende tijd (ovtkt) ik zou werken, ik zou studeren, ik zou lezen 8 voltooid verleden toekomende tijd (vvtkt) ik zou gewerkt hebben, ik zou gestudeerd hebben, ik zou gelezen hebben
onthouden © VAN IN
b Vul onderstaande tekst aan met de juiste vorm van het werkwoord.
Subsidies voor 3 virtual-reality-games
De Vlaamse minister van sport
375 000 euro (toekennen, vtt) in het kader van de projectoproep virtual-reality-games in het sport- en beweegbeleid. Na een jurybeoordeling drie projecten (selecteren, passief, ovt) die zich duidelijk (onderscheiden, ovt) van de andere zeven ingediende projecten. De beoordelingscommissie (zijn, ovt) bij elk van de drie projecten enthousiast over het spelconcept en het verhaal achter de game, over de mogelijkheden van het product om te inspireren en motiveren tot bewegen of sporten en de bruikbaarheid binnen de sportsector.
TUSSENSTOP 6 391 Doel Deze projectoproep was geïnspireerd op het Gamefonds, maar (hebben, ott) een eigen sportspecifieke doelstelling. We (ondersteunen, ott) projecten die als eindproduct een virtual-reality-game met een duidelijke sport- of beweegcomponent hebben. Aan de hand hiervan we (nagaan, ottoekt) welke mogelijkheden virtual reality (VR) (bieden, ott) om mensen effectief aan te zetten tot meer sporten en bewegen. Bron: www.sport.vlaanderen © VAN IN
6 Onderstaande zinnen bevatten telkens schooltaalwoorden. Kies telkens de beste omschrijving voor de onderstreepte woorden. a In de tekst stonden kortere en langere paragrafen. ¡ woorden ¡ tekstdelen ¡ zinnen
b De schoolleiding was matig tevreden over het besluit. ¡ echt ¡ helemaal niet ¡ niet erg
c De keuze van die studierichting biedt hem veel perspectief. ¡ oplossingen ¡ mogelijkheden ¡ zorgen
d Hij toont relatief weinig interesse voor talen. ¡ Hij toont heel weinig interesse. ¡ Hij toont vrij weinig interesse. ¡ Hij toont veel interesse.
e Deze vraag is niet relevant. ¡ Deze vraag is niet belangrijk. TRAJECT NederlaNds 3 TUSSENSTOP ¡ Deze vraag is belangrijk. ¡ Deze vraag is niet duidelijk. f Ze heeft een geringe kennis van het Nederlands. ¡ beperkte ¡ voldoende ¡ ruime g Onze doelstelling werd verwezenlijkt. ¡ Ons doel werd gerealiseerd. ¡ Ons idee werd afgeslagen. ¡ Onze stelling werd waargemaakt. h Het was een nauwelijks noemenswaardig voorval. ¡ Het voorval was het niet waard om vermeld te worden. ¡ Het voorval was het echt waard om vermeld te worden. ¡ Het voorval was het amper waard om vermeld te worden. i Onafhankelijk van elkaar beantwoordden de leerlingen de vraag op een gelijkaardige manier. ¡ Zonder elkaar te beïnvloeden, beantwoordden de leerlingen de vraag op een soortgelijke manier. ¡ Los van elkaar beantwoordden de leerlingen de vraag helemaal hetzelfde. ¡ Doordat ze de vraag apart beantwoordden, leken de antwoorden van de leerlingen erg op elkaar. © VAN IN
3
KijKen: Ocean cleanup
Voor het kijken
1 Heb je al gehoord van de Ocean Cleanup?
2 Welk probleem pakt Ocean Cleanup volgens jou aan?
3 Nam je ooit zelf deel aan deze of een soortgelijke actie?
Je krijgt nu een gesprek te zien tussen Boyan Slat en Matthijs van Nieuwkerk in zijn talkshow De Wereld Draait Door (DWDD). Ze hebben het over de Ocean Cleanup en een nieuw systeem dat Boyan Slat bedacht heeft om het plasticprobleem aan te pakken.
Tijdens het kijken
4 Je luistert een eerste keer naar het gesprek tussen Boyan Slat en Matthijs van Nieuwkerk. Neem notities bij het kijken. Volgende namen worden geciteerd: Rebecca Helm (RH) en Jan Andries van
Franeker (JF).
5 Je bekijkt het gesprek een tweede keer. Overloop je schema en vul de ontbrekende zaken aan.
TUSSENSTOP 6 393 Na het kijken – reflectie 6 Overleg met een medeleerling en evalueer het gesprek. a Hadden jullie last van de Nederlandse uitspraak van Boyan Slat en Matthijs van Nieuwkerk? b Wat vonden jullie van het tempo van het gesprek? c Hielp de videoanimatie om het systeem beter te begrijpen? 7 Overloop nu samen met twee medeleerlingen deze vragen. a Vonden jullie de opdracht gemakkelijk, doenbaar of moeilijk? b Waren jullie tevreden over jullie notities? c Hebben jullie veel zaken niet kunnen noteren? Hoe kwam dat? d Wat zouden jullie de volgende keer anders aanpakken? © VAN IN
4
wOOrdenlijSt
woord
behoedzaam voorbeeldzin
De brandweer bevrijdde behoedzaam de vrouw die klem zat in haar auto. voorzichtig, overwogen
betekenis
het decreet
dempen
de drenkeling Sommige politici willen dat het hoofddoekenverbod in een decreet wordt vastgelegd. wet (in België: gemaakt door een van de gemeenschappen van ons land)
Dubbel glas zal het straatlawaai beter dempen. inhouden, stiller of kleiner maken
Gisteren werden vijf drenkelingen gered in volle zee. iemand die uit een schip viel in volle zee
enigszins
evenredig Hij was toch enigszins bezorgd toen ze niet verscheen op het afgesproken uur.
Het geld wordt evenredig verdeeld over alle kinderen. gelijk, in dezelfde verhouding
een beetje
de fraude Jan is veroordeeld tot vijf jaar voorwaardelijk wegens fraude. vervalsing, bedrog
gekwalificeerd Uit onderzoek bleek dat heel wat onthaalouders niet gekwalificeerd waren. iets wat / iemand die voldoet aan bepaalde eisen (bv. een opleiding, diploma, fysieke mogelijkheden)
honderduit TRAJECT NederlaNds 3 TUSSENSTOP
Ik had beter niet gevraagd hoe het met hem ging. Na die vraag begon Yussef honderduit te vertellen tot in de vroege uurtjes. continu, enthousiast en zonder ophouden
nijdig Toen ik Jan-Willem zijn koekje niet gaf, werd hij erg nijdig. scherp, boos
ontoereikend Ondanks alle inspanningen is de gezondheidszorg nog altijd ontoereikend. niet genoeg, onvoldoende
de overmacht Door een treinstaking kon ze niet op het werk geraken. Niemand nam haar dat kwalijk want dat was overmacht. onvoorziene en onomkeerbare situatie die ervoor zorgt dat je iets niet kunt doen
het raadhuis De gemeente heeft besloten om het oude raadhuis te slopen en een nieuw gebouw te zetten.
stadhuis, gemeentehuis decreet dempen© VAN IN
radeloos
spontaan
de tweetaligheid De vluchteling was radeloos toen zijn asielaanvraag opnieuw werd geweigerd.
Wanneer je een gezin hebt, wordt het steeds moeilijker om spontaan een uitstapje te maken. uit zichzelf, zonder verplichting
In België zijn heel wat mensen tweetalig: ze spreken zowel Frans als Nederlands. het afwisselend kunnen gebruiken van twee talen in verschillende situaties
van streek, vertwijfeld
verknocht zijn aan Sommige mensen zijn zo verknocht aan hun gsm dat ze hem geen uurtje kunnen missen. gehecht aan
wegebben Na een tijdje zal het verdriet wegebben. langzaam verdwijnen
wijten aan Het ongeval waarbij twee mensen stierven, is te wijten aan overdreven snelheid. een reden geven
radeloos verknocht zijn aan
TUSSENSTOP 6 395© VAN IN
