Jissokta t-taħriġ mill-Assoċjazzjoni
It-Tkabbir Ekonomiku ta’ Malta: Ħarsa Ġenerali fi sfond ta’ Budget
Kunsilli Lokali lill-membri eletti
Introduzzjoni
Malta, nazzjon gżira żgħira fil-Mediterran, esperjenzat tkabbir ekonomiku sinifikanti matul dawn l-aħħar snin. Dan it-tkabbir
jista’ jiġi attribwit għal diversi setturi ewlenin, politiki strateġiċi, stabbilità politika, u adattamenti għat-tendenzi ekonomiċi globali, partikolarment f’dawn l-aħħar 12-il sena.
għaddew il-ġimgħat il-għasel’ u kulħa l-mawra jew vatiegħu, l-Assoċjazzjoni
Lokali se tkompli fil-leġiżlatura li se terġa’ tibda
ta’ taħriġ għallf’dekasteri diffe
ta’ Settembru u jkunu qed isiru fuq l-allokazzjo l-finanzjament tal-Kun fuq il-ġestjoni ta’ pubbliċi kif ukoll se jingħataw ideat ta’ tidħol l-anzjani fil-komunità.
ta’ deċiżjonijiet
tat-Tkabbir Ekonomiku
hija waħda mill-ħisiewja fi kwalunktax-xogħol. Il-Kunsill mhux eċċezzjoni. Li
Turiżmu
deċiżjoni infurmata tajtgħinek issir kunsilproduttiv għax tista’ l-ħin u tgħinek aħjar tar-riżorsi.
f’dan l-isfond li lsoċjazzjoni qed tistieden kunsilliera, SegreEżekuttivi u ħaddiema Lokali biex jatżewġ sessjonijiet prattiku fuq kif nis-
It-Turiżmu huwa wieħed mill-pilastri ewlenin tal-ekonomija ta’ Malta. It-turiżmu ra żieda konsistenti, b’miljuni ta’ viżitaturi attirati lejn is-siti storiċi, il-kultura vibranti, u l-pajsaġġi sbieħ tiegħu. Forsi mhux dejjem in-numri hallew l-aqwa efett u forsi wkoll wasal iż-żmien li wieħed jerġa jirrevedi jew jaġġorna l=poliitka tal-Gvern f’ dan is-settur. Is-settur tat-turiżmu jiġġenera dħul sostanzjali u joħloq bosta impjiegi, kemm direttament kif ukoll indirettament.
famużi numri li napprovaw kull tliet xhur, anki jekk mhux kulħadd jifhem xi jfissru. U dan hu l-iskop ta’ dawn is-sessjonijiet, li l-kunsilliera kollha, ikollhom l-opportunità jifhmu aħjar dawn il-figuri biex dan jintuża bħala għodda importanti fit-teħid tad-deċiżjonijiet li jridu jsiru minn seduta għall-oħra. Dawn is-sessjonijiet, fihom se nesploraw id-definizzjoni tat-teħid tad-deċiżjonijiet u kif ittejjeb il-ħiliet tiegħek f’dan ir-rigward.
jagħmilna kandidat eċċellewnti biex wieħed jinvesti magħna f’ dan is-settur.
Teknoloġija tal-Informazzjoni u Logħob
L-industrija tal-logħob, partikolarment il-logħob onlajn, kibret b’rata mgħaġġla f’Malta, imsaħħa minn regolamenti favorevoli u forza tax-xogħol tassengħa. Hawn forsi meħtieġ upskilling partikolarment fejn jidħlu ħaddiema Maltin.
Innovazzjoni
Ħafna professjonisti jsibuha utli li jieħdu vantaġġ mill-għodod tat-teħid tad-de-
Servizzi Finanzjarji
Malta stabbiliet ruħha bħala ċentru tas-servizzi finanzjarji, li toffri oqfsa regolatorji attraenti u inċentivi fiskali għan-negozji internazzjonali. Il-banek, is-servizzi ta’ investiment, u l-assigurazzjoni iffjorixxu, megħjuna mis-sħubija ta’ Malta fl-UE, li ttejjeb l-attrazzjoni tagħha għall-investituri
jiet u l-ostakli li dan il-pro ċess ta’ spiss jippreżenta. F’dawn is-sezzjonijiet se nispjegaw x’inhuma l-għodod għat-teħid tad-deċiżjonijiet, inklużi l-benefiċċji tal-użu tagħhom, u niddeskrivu metodi differenti li tista’ tuża biex tagħmel għażliet aktar infurmati u ssimplifikati.
Sessjonijiet infushom
l-materjali tal-kostruzzjoni. Dan jikkontrasta bil-kbir amll-kwalita’ ta’ manifattura li kellna fil-passat riċenti bejn it-tmenijiet u l-ahhar tad-disghinijiet. Għal dak il-perjodu, l-manifattura fit-tessuti, partikolarment, kienet waħda important imma tul iż-żmien, Pajjiżna għaraf jimxi mall-bdliet li seħħew madwarna u ddiversifika anki dan il-qasam.
Dawn is-sessjonijiet ta’ taħriġ se jkunu qed isiru nhar il-Ħamis 26 u nhar it-Tnejn 30 ta’ Settembru (kontinwazzjoni), bejn l-4.00 p.m. u s-7.00 p.m. Qed tiġi wkoll
Malta qed issir ċentru għall-iGaming, tattira ħafna kumpaniji internazzjonali u trawwem l-innovazzjoni fit-teknoloġija. Dan huwa settur important għal Pajjiż żgħir bħalna ghaliex id-didversifikazzjoni hija kruċjali sabiex it-tkebbir ekonomiku jibqa’ persistenti u b’ mod sostenibbli.
Manifattura
Malta għandha settur tal-manifattura robust li jinkludi l-elettronika, il-farmaċewtiċi, u
u inċentivi għal negozji barranin ġibdu investiment dirett barrani (FDI) sinifikanti.
MARIO FAVA Il-President tal-Assoċjazzjoni tal-Kunsilli Lokali
Agħmel in-numri tiegħek jaħdmu għalik f’kull deċiżjoni
Sfidi għat-Tkabbir Ekonomiku
X’se jkun qed jiġi diskuss waqt dawn is-sessjonijiet?
Dipendenza mit-Turiżmu hija sfida ewlenija. Filwaqt li t-turiżmu huwa saħħa, id-dipendenza fuq settur wieħed tista’ tesponi l-ekonomija għal varjazzjonijiet u kriżijiet globali, kif deher matul il-pandemija tal-COVID-19.
Kwistjonijiet tas-Suq tax-Xogħol hija sfida kbira oħra li niffaċċjaw.
vata l-ġurnata tal-Ħamis, 3 ta’ Ottubru bejn l-4.00 p.m. u s-7.00 p.m. f’każ li jkun hemm bżonn repetizzjoni ta’ xi partijiet mill-ewwel żewġ sessjonijiet.
L-iskop ta’ dan it-taħriġ mhux li nsiru kollha accountants, imma li kulħadd ikollu għarfien bażiku ta’ dak li jiġi mpoġġi quddiemu għall-approvazzjoni kull tliet xhur waqt is-seduta tal-Kunsilli.
Dawn il-prodotti jikkontribwixxu għall-esportazzjonijiet tal-pajjiż, u jsaħħu l-bilanċ kummerċjali tiegħu.
Politiki u Investiment tal-Gvern
Il-gvern Malti implimentaviżjoni strateġika u diversi inizjattivi biex irawwem l-iżvilupp ekonomiku, fosthom l-investiment fl-infrastruttura, l-innovazzjoni, u l-edukazzjoni. Minn meta ssieħbet fl-UE fl-2004, Malta bbenefikat minn diversi programmi ta’ finanzjament u aċċess għas-swieq, li saħħew it-tkabbir ekonomiku tagħha. L-inċentivi fiskali ukoll kienu parti minn din il-viżjoni. Ir-Rati tat-taxxa korporattiva attraenti
Il-kontabilità mhix biss dwar iż-żamma tar-rekords. Hija għodda vitali biex jittieħdu deċiżjonijiet maniġerjali strateġiċi li jistgħu jsawru l-futur tal-Kunsill tiegħek.
Ifhem id-dikjarazzjonijiet finanzjarji:
Nuqqas ta’ ħiliet f’ċerti setturi, partikolarment fit-teknoloġija u l-kura tas-saħħa, joħolqu sfidi għat-tkabbir u l-innovazzjoni kontinwi.
It-tħassib Ambjentali jgħodd mall-lista. L-iżvilupp rapidu u t-turiżmu jistgħu jwasslu għal stress ambjentali, li jeħtieġu prattiki u politiki sostenibbli. Xi ħaġa li dan il-budgit għandu jindirizza.
Trasformazzjoni Diġitali - Filwaqt li tenfasizza t-teknoloġija u d-diġitalizzazzjoni, Malta qed tpoġġi lilha nnifisha bħala attur ewlieni fl-ekonomija diġitali, partikolarment f’oqsma bħall-blockchain u l-fintech. Tkabbir Tkompli – L-ambjent ekonomiku huwa wieżed stabbli u l-aġenziji tal-kreditu internazzjonalo, issa ilhom ghal numru ta’ snin jagħtu u jbassru andament b’ saħħtu għall-ekonomija Maltija. L-andament tan-negozji ukoll huwa robust u b’saħħtu u l-faxxa ta’ nies li Jħdmu għal rashom komplew ikunu l-mutur ekonomiku ta’ Pajjiżna.
Nibdew bl-affarijiet bażiċi – Balance Sheet, dikjarazzjonijiet tad-dħul u dikjarazzjonijiet tal-flus. Dawn id-dokumenti joffru ħafna informazzjoni dwar is-saħħa finanzjarja tal-Kunsill tiegħek, inkluż il-likwidità.
Ibbaġitjar u tbassir:
X’ inhi l-perspettiva futuri f’ dan kollu?
Inizjattivi ta’ Sostenibbilta’Il-gvern Malti qed jiffoka dejjem aktar fuq is-sostenibbiltà u l-innovazzjoni ekoloġika, bil-għan li jiddiversifika l-ekonomija u jnaqqas l-impatti ambjentali.
L-iskuża li ma nafux jew mhux kompitu tagħna, ma treġix għaliex kulħadd huwa responsabbli għal dak li japprova u għall-fondi pubb liċi li bihom jaħdmu l-Kun silli Lokali.
Dan jikkonferma d-eċizjonijiet tajba li hadu Gvernijiet Laburisti fl-ahhar 12-il sena. Deċiżjonijiet li mhux biss wasslu għal tkabbir ekonomiku bla precedent imma wkoll tejbu l-kwalità tal-ħajja tan-nies. Kwalita’ tal-ħajja li issa rridu ntuha tifsira oħra billi naraw x’ inhuma l-impatti tal-istess tkabbir li setgħu kienu negattivi fuq l-aspetattiva tar-resident. Dawn għandhom jiġu indirizzati sabiex naċċertaw li nibqgħu gvern relevanti ghal dak li jistennew in-nies minn Gvern Soċjalista, li għandu għal qalbu il-benessere tal-familji Maltin u Għawdxin kollha.
Uża data biex tħejji baġits u tbassir preċiżi. Antiċipa l-ħtiġijiet finanzjarji futuri. Alloka r-riżorsi b’mod aktar effettiv u ppjana kemm għal operazzjonijiet għal żmien qasir kif ukoll għal investimenti jew proġetti fit-tul.
Identifika fejn il-Kunsill tiegħek qed iġarrab ħafna mill-ispejjeż tiegħu u liema-
mettilek li, taġġusta l-baġit,timizza l-infiq tiegħek biexlenin tal-prestazzjoni
Movituri Ewlenin
Ninċentivaw in-Negozju bi Strumenti Finanzjarji Differenti
Imprenditur għandu bżonn miljun ewro għal proġett. Diġà rnexxilu jwarrab €200,000 minn flusu, iżda fadallu jsib
€800,000. Biex jasal għad-differenza, jagħmel kuntatt mal-Bank Malti għall-Iżvilupp (MDB) għall-għajnuna.
L-imprenditur jikkonferma wkoll li hu eliġibbli għal għotja ta’ €100,000 mill-UE għall-istess proġett. Minflok jieħu l-għotja direttament, u jkun fadallu jara kif se jsib €700,000 oħra, l-MDB joffrilu self ta’ €800,000 għal 10 snin b’rata tal-imgħax baxxa. L-għotja ta’ €100,000 tintuża minflok biex tkopri l-parti l-kbira tal-imgħax, biex b’hekk ikun jaqbillu jieħu dan is-self. B’dan il-mod, l-għotja tgħinu jaċċessa self akbar b’kundizzjonijiet aħjar.
Dan hu eżempju ta’ kif lMDB jgħaqqad flimkien riżorsi finanzjarji differenti biex jappoġġja n-negozji u l-proġetti. Is-self jista’ jinħareġ taħt skemi tal-MDB ma’ banek kummerċjali li huma akkreditat għal din l-iskema.
Kull proġett għandu l-karatteristiċi tiegħu u dak li jista’ jagħmel l-MDB ivarja fil-każijiet differenti. Madankollu, aħna niżviluppaw skemi li japplikaw għal firxa wiesa’ ta’ negozji. Dettalji dwar l-iskemi eżistenti tagħna jinsabu fuq il-websajt mdb.org.mt, flimkien ma’ informazzjoni dwar il-Bank u s-servizzi tiegħu.
Riżorsi disponibbli
Banek għall-iżvilupp madwar l-Ewropa huma kruċjali biex jgħaqqdu bir-reqqa appoġġ ibbażat fuq għotjiet ma’ metodi oħra ta’ għajnuna finanzjarja, bħas-self. Din il-bidla strateġika mhux biss qed issaħħaħ il-firxa u l-impatt tar-riżorsi, iżda qed tixpruna sens ta’ responsabbiltà u inċentiv fost il-benefiċjarji.
Fl-aħħar snin, l-MDB wera għarfien eċċezzjonali fit-twaqqif u l-implimentazzjoni ta’
dawn l-istrumenti finanzjarji sofistikati. L-MDB joħloq strumenti finanzjarji billi jgħaqqad flimkien garanziji u fondi minn sorsi differenti, bħal fondi millUE, minn banek internazzjonali u fondi nazzjonali. Ġeneralment, dawn il-fondi huma intermedjati mill-banek imsieħba tagħna.
Is-suċċess tal-iskemi tagħna, inkluż dawk introdotti waqt il-Pandemija u l-miżuri ta’ rispons għas-sitwazzjoni fl-Ukrajna huma xhieda ta’ kemm dawn l-istrumenti kienu profiċjenti u implimentati f’waqtom. Dawn l-iskemi għaqqdu sussidji fuq l-imgħax imħallas ma’ self garantit, biex in-negozji u l-individwi jkunu megħjuna fi żminijiet ta’ sfidi kbar.
Riċerka tal-MDB tikkalkula li l-Iskema ta’ Garanzija tal-COVID-19, bl-użu ta’ garanzija talgvern, appoġġjat €1.7 biljun ta’ Valur Miżjud Gross (GVA) jew 13% tal-GVA kollu ta’ pajjiżna fl-2019. Il-GVA huwa l-valur tal-prodotti u servizzi li pajjiż jipproduċi, li minnu tnaqqas l-ispejjeż kollha li saru għalihom.
Eżempju ieħor ta’ appoġġ finanzjarju innovattiv, hija l-iskema Further Studies Made Affordable (FSMA). Din l-iskema tal-MDB użat fondi tal-UE biex tipprovdi garanziji lil bank kummerċjali li sellef lill-istudenti biex komplew jistudjaw. Aktar minn hekk, grazzi għal sussidju fuq l-imgħax, dan is-self għal dawn l-istudenti isir saħansitra aktar vantaġġjuż. Madwar 700 student gawdew bejniethom minn total ta’ €28 miljun f’self vantaġġjuż.
Vantaġġi
L-istrumenti finanzjarji joffru vantaġġi differenti fuq għotjiet tradizzjonali fosthom impatt aktar wiesa’, il-fatt li jixprunaw investiment privat, firxa akbar, qsim tar-riskji, sostenibbiltà u t-trawwim ta’ sens ta’ responsabbiltà fost il-benefiċjarji.
Vantaġġ ċar huwa l-mod ta’ kif jitwessa’ l-impatt. Meta jgħaqqdu flimkien l-għotjiet mas-self u garanziji, il-banek promozzjonali jimmassimizzaw l-impatt ta’ riżorsi limitati, biex jilħqu aktar benefiċjarji
meta mqabbel ma’ appoġġ li jiddependi biss fuq għotjiet tradizzjonali. Din l-istrateġija tinċentiva lill-benefiċjarji u l-promoturi biex jiżguraw li l-proġetti tagħhom jirnexxu.
L-istrumenti finanzjarji joffru wkoll opportunità li l-fondi jintużaw għall-proġetti differenti, hekk kif meta benefiċjarji partikolari jibdew iħallsu lura, dawn il-flejjes jistgħu jiġu investiti mill-ġdid fi proġetti ġodda b’benefiċjarji differenti. Dan iċ-ċirku ta’ finanzjament kontinwu jikkuntrasta ma’ nefqiet fuq għotjiet ta’ darba, u jiżguraw impatt fuq tul ta’ żmien, u minn dan igawdu benefiċjarji differenti u l-ekonomija b’mod ġenerali.
Barra minn hekk, l-istrumenti finanzjarji jattiraw investituri privati permezz ta’ qsim tar-riskju. Il-garanziji jnaqqsu r-riskju għall-investituri kif ukoll għall-banek kummerċjali.
Għarfien tal-MDB u Kollaborazzjoni
L-MDB għandu l-għarfien biex jifhem kwistjonijiet tekniċi kumplessi marbuta ma’ użu ta’ fondi differenti u għarfien dwar is-sistemi ta’ għajnuna talistat. Għalhekk, aħna nistiednu l-entitajiet kollha f’Malta li għandhom mandat li jipprovdu għotjiet biex jesploraw modi ta’ kollaborazzjoni magħna. Dawn l-entitajiet jistgħu jagħmlu użu mir-riżorsi u l-għarfien talMDB biex isaħħu l-effettività tal-għotjiet tagħhom bi strumenti finanzjarji. Dan hu wkoll konformi mal-politika tal-UE.
Din l-istrateġija kollaborattiva tiftaħ opportunitajiet ġodda għall-iżvilupp u investiment, filwaqt li niżguraw li l-proġetti mhux biss isiru iżda wkoll jkunu sostenibbli u ta’ suċċess. Ir-rekord tagħna juri li l-MDB għandu l-ħila meħtieġa biex jimmobbilizza r-riżorsi b’mod effiċjenti, u b’hekk niksbu aktar b’anqas.
Dan jinkoraġġixxi aktar proġetti innovattivi u ta’ riskju għoli, u b’hekk jinkiseb aċċess għal aktar riżorsi li jwassal biex jikber id-daqs tal-investiment mill-privat. Dan iwassal għal użu aktar effiċjenti u effettiv tal-fondi.
Paul V. Azzopardi Kap Eżekuttiv Bank Malti għall-Iżvilupp
budget.gov.mt FREEPHONE 153 infrastruttura
24SIEGĦAekonomija
Servizzi u deliveries f’ħiniiet off-peak
faċilitajietĠODDA park & ride
Fil-qalba tal-lokalitajiet biex tittaffa l-problema tal-parkeġġi
Trasportpubbliku
Rotot ġodda u diretti u reviżjoni tar-rotot kollha
jingħataw
biex jiġi limitat l-użu tal-vetturi
FIL- titjib
taxKOORDINAZZJONI xogħolijiet
u proġetti infrastrutturali fit-toroq tagħna
b’modi ta’ trasport sostenibbli
b u dg e t g o v.m t FREEPHONE 1 5 3
Wa ra l i fi l- b ud g et għa s- sen a 2024 il-g ver n kie n ra l i j saħħa ħ il- komuni taji et , fil-budg et għa l di n i s- sen a se j kompl i jibn i fu q da k ta ’ qabl u sabi ex di n id-darb a jel eva l- kwa li tà tal-ħ ajj a ta ’ l-i stess komuni taji et .
gvern lokali
Dan se jkun qed jagħmlu b’diversi inizjattivi u skemi:
- Komunitajiet aktar
b’saħħithom u inklussivi
Din l-inizjattiva tmur pari passu mal-budget għas-sena d-dieħla Permezz ta’ din l-iskema, il-Kunsilli Lokali se jkunu qed japplikaw għallfondi li permezz tagħhom se jwasslu għat-tisħiħ tal-benesseri tal-komunitajiet tagħna B’din l-iskema l-Kunsilli Lokali se jkunu f ’pożizzjoni aħjar li jwettqu proġetti jew inizjattivi biex jgħinu l-komunitajiet tagħhom ikunu aktar b’saħħithom u nklussivi
Permezz tal-budget 2025, is-Segretarjat Parlamentari għall-Gvern Lokali se jkompli jwieżen il-kwalità tal-ħajja tal-komunitajiet tagħna.
- Inizjattiva u Investiment fis-saħħa mentali tar-residenti Maltin u Għawdxin, permezz ta' proġett pilota, sabiex wieħed ikun jista' jingħata l-għajnuna professjonali meħtieġa fl-eqreb kunsill lokali tiegħu
- Vjal Kulħadd se jitkompla l-proġett ta’ €10miljun flimkien ma’ Infrastruttura Malta li permezz tagħha se jkollna lokalitajiet aktar sbieħ u siguri
- S e jitkomplew għadd ta’ skemi oħra li permezz tagħhom Kunsilli Lokali se jkunu jistgħu jiksbu fondi għat-tisbiħ tal-lokalitajiet tagħhom, fosthom ġonna u spazji mif tuħa
BUDGET IEĦOR B’RUĦ SOĊJALI
Il-Budget li tħabbar it-Tnejn li għadda mill-Ministru tal-Finanzi Clyde Caruana fisser kif pajjiżna se jiffoka fuq il-kwalità għas-snin li ġejjin.
Il-Budget ma naqasx ukoll li jħabbar miżuri soċjali li jkomplu jtejbu l-kwalità tal-ħajja tas-setturi kollha tas-soċjetà. Dan dovut għal ekonomija b’saħħitha b’ruħ soċjali li din is-sena wkoll hija l-pern ta’ dan il-Budget.
L-ekonomija mistennija TIKBER B’4.3
Il-Ministru tal-Finanzi Clyde Caruana waqt li kien qed jaqra l-budget beda biex qal li l-iżviluppi li jseħħu madwar id-dinja, kemm jekk huma ta’ natura ekonomika, kemm jekk huma ta’ natura fiskali u anke dawk politiċi, jinfluwenzaw lill-pajjiżi kollha, inkluż lil Malta.
Huwa spjega li skont it-tbassir tal-Kummissjoni Ewropea, l-ekonomija tal-Unjoni Ewropea mistennja tikber b’1% u 1.6% fl-2024 u fl-2025 rispettivament. Filwaqt li l-ekonomija taż-żona tal-ewro mistennija tikber b’0.8% fl-2024 u 1.4% fl-2025.
Skont l-istess tbassir, Malta mistennija tesperjenza l-akbar tkabbir ekonomiku fost il-pajjiżi tal-Unjoni Ewropea fis-snin li ġejjin. L-inflazzjoni hija mbassra li tkompli tonqos fejn fl-Unjoni Ewropea mistennija tonqos minn 6.4% fl-2023 għal 2.7% fl-2024 u 2.2% fl-2025.
Il-Ministru Caruana ħabbar ukoll li għar-raba’ sena konsekuttiva, il-Gvern se jerġa’ jiffinanzja s-sussidji fuq il-prezzijiet tal-enerġija, il-fjuwils u ċ-ċereali, dqiq u l-għalf tal-annimali.
Ir-ritmu pożittiv tal-ekonomija mistenni jippersisti fis-snin li ġejjin hekk kif huwa previst li sal-aħħar tas-sena l-ekonomija tkun kibret b’4.9% f’termini reali, bid-domanda domestika mistennija tkun il-mutur ewlieni ta’ dan it-tkabbir.
Is-sena d-dieħla, l-ekonomija Maltija hi mbassra li tikber b’4.3% f’termini reali u b’7% f’termini nominali. Fejn id-domanda domestika mistennija tibqa’ l-mutur ewlieni tat-tkabbir ekonomiku b’kontribut ta’ 3.4 punti perċentwali.
Dan it-tkabbir mistenni jkun rifless fis-suq tax-xogħol ukoll, hekk kif iż-żieda fl-impjiegi mistennija tkun ta’ 4.6% fl-2024 u 4.1% fl-2025. L-inflazzjoni mistennija tbatti għal 2.5% fl-2024 u 2.1% fl-2025.
Skont l-indiċi tal-prezzijiet, il-kumpens għall-għoli tal-ħajja għas-sena d-dieħla se jkun dak ta’ €5.24 fil-ġimgħa. Il-Ministru Caruana Fakkar li l-istudenti wkoll se jgawdu miż-żieda pro-rata tal-COLA fl-istipendji.
B’riżultat tal-ftehim storiku milħuq is-sena li għaddiet bejn il-Gvern u l-imsieħba soċjali, is-sena d-dieħla l-Paga Minima Nazzjonali se tiżdied b’€8.24 fil-ġimgħa u se tilħaq il-€221.78 fil-ġimgħa. Huwa fakkar ukoll li l-paga minima f’pajjiżna se tibqa’ ma tiġix intaxxata.
Tnaqqis fir-rata tal-income tax Se nagħtu lin-nies €140 miljun
Soċjal
- Żieda ta’ €7.42 fil-ġimgħa fl-Assistenza
Miżjuda għal Diżabilità severa
- Żieda ta’ €3.49 fil-ġimgħa fl-Assistenza għal
Familji
- Żieda fl-allowance tat-tfal ta’ €250 għal
kull wild - nefqa ta’ €16.5 miljun
- Żieda ta’ €170 fl-għotja taż-żwieġ li tiġi
€1,000 kull koppja
- Estensjoni fil-mekkaniżmu addizzjonali kontra l-għoli tal-ħajja
- Kull familja tingħata bejn €100 u €1,500
- Pensjonanti €8 fil-ġimgħa
Saħħa
- Żieda fl-investiment kapitali u rikurrenti fis-settur tas-saħħa
- Allokazzjoni ta’ €14-il miljun sabiex jitnaqqsu l-listi ta’ stennija
- Inizjattivi ġodda fis-saħħa mentali b’nefqa ta’ €4.5 miljun
Ambjent
- Estensjoni tal-għotjiet fl-iskemi tal-enerġija rinovabbli u l-ilma
- Proġetti ġodda ta’ tħaddir urban
Diżabilità u Diżabilità severa
- Żieda ta’ €5.24 fil-ġimgħa fl-Assistenza
Miżjuda għall-Carers
- Żieda ta’ €5 fil-ġimgħa fl-allowance lillfamilji bi tfal b’diżabilità
- Kreditu ta’ taxxa għall-ġenituri bi tfal b’diżabilità għall-ispejjeż fuq terapiji speċjalizzati se jiżdied b’€250
Proprjetà
- Estensjoni fl-iskema tat-tnaqqis fit-taxxa tal-boll għall-first u second time buyers
- Estensjoni fl-iskema tal-għotja ta’ €10,000
- Estensjoni tal-inċentivi fiskali biex issebbaħ proprjetà li tinsab f’żona UCA jew li ilha vakanti aktar minn 7 snin
Tnedija ta’ politika ġdida
- Politika tal-Migrazzjoni Ekonomika
- Transport Master Plan
- Viżjoni Malta 2050
budget.gov.mt FREEPHONE 153
Titjib fl-effiċjenza u l-kwalità tas-sistema tal-Ġustizzja
Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali: 10% ġustizzja
Uffiċċju għall-Irkupru tal-Assi: 17%
Uffiċċju tal-Avukat tal-Istat: 22%
Aġenzija għas-Servizzi tal-Qorti: 9%
Aġenzija għall-Għajnuna Legali: 38%
Kummissjoni Permanenti Kontra l-Korruzzjoni: 28% Ċentru tal-Medjazzjoni ta’ Malta: 5% OHSA: 35%
Awtorità tal-Bini u l-Kostruzzjoni: 19%
Inizjattivi marbutin mal-Bini u l-Kostruzzjoni: 500%
Matul l-2024, il-Ministeru għall-Ġustizzja u r-Riforma tas-Settur tal-Kostruzzjoni kompla bl-impenn tiegħu li jtejjeb ir-riżorsi allokati għas-sistema tal-Ġustizzja filwaqt li jinvesti f’riformi indirizzati lejn it-titjib tal-kwalità, l-effiċjenza u l-effettività.
Riforma tal-Qorti tal-Familja
Twettqet analiżi dettaljata u ġew mħejjija numru ta’ rakkomandazzjonijiet li tressqu għall-konsultazzjoni li se twassal għall-ewwel fażi tar-riforma.
Dan jinkludu sensiela ta’ inizjattivi li jindirizzaw bidliet leġiżlattivi, reviżjoni tal-iskadenzi, u t-twaqqif ta’ servizzi ġodda bil-għan li kemm jista’ jkun jonqos l-iskariġġ għal dawk li jsibu ruħhom f’sitwazzjonijiet relatati mal-Qorti tal-Familja
Diġitalizzazzjoni
- Tnedija tal-implimentazzjoni tat-tender għall-mapping tal-proċessi ta' xogħol fl-entitajiet tal-ġustizzja.
- Pubblikazzjoni tas-sistema ta’ ġestjoni tal-informazzjoni għall-Aġenzija tas-Servizzi tal-Qorti b’investiment ta’ aktar minn €10 miljun
- Imnedija u bdiet tiffunzjona s-sistema ta' ġestjoni tal-kawżi tal-Aġenzija tal-Għajnuna Legali.
- Ser jiġu implimentati sistemi simili fl-uffiċċju tal-Avukat Ġenerali u l-Avukat tal-Istat.
It-tisħiħ tal-kundizzjonijiet tal-impjieg u l-ħiliet
Konklużi diversi ftehimiet kollettivi u fiż-żmien li ġej ser jitkompla l-proċess biex jingħalqu ftehimiet ġodda
Investiment bla preċedent fl-allokazzjoni tar-riżorsi umani
- Professjonisti legali fl-Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali.
- Ħaddiema tal-Aġenzija għas-Servizzi tal-Qrati
- Avukati li jipprovdu servizz ta’ Court Attorneys u Judicial Assistants fil-Qorti.
- Ħaddiema fil-BCA u l-OHSA b’mod speċjali fl-infurzar.
Investiment fil-ġudikatura
- Il-Korp tal-ġudikatura żdied għal 57 membru, l-akbar fl-istorja ta’ pajjiżna. Il-korp tal-Ġudikatura se jkompli jissaħħaħ b’sejħa għal Imħallfin u Maġistrati addizzjonali.
- Ġew allokati 4 Maġistrati ġodda għat-taqsima tal-inkjesti Maġisterjali u 2 imħallfin għall-Qorti Kummerċjali, li issa tinkludi kawżi marittimi.
- Żdied ukoll il-baġit għall-iżvilupp professjonali tal-ġudikatura b'40%
Aġenzija għas-Servizzi tal-Qorti
- Awla ġdida għall-ġurijiet.
- Se jingħata l-bidu tal-kostruzzjoni għal binja aktar moderna b’awli għall-qasam tal-kriminal u uffiċċji ġodda.
- Identifikat u allokat bini għall-Qorti Kummerċjali l-ġdida.
Proġetti li għadhom għaddejjin
Fl-2024, komplew il-proġetti għat-tisħiħ tal-kwalità fl-Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali u tal-Avukat tal-Istat skont pjan ta’ azzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa.
Proġett mal-OECD biex itejjeb l-aċċess għall-Ġustizzja b’approċċ li jiffoka fuq il-bżonnijiet tan-nies, inkluż l-aċċess għal persuni b’diżabbilità.
Lejn kultura t’aktar rispett u responsabbiltà fis-settur tal-kostruzzjoni u l-proprjetà
Ħidma fuq l-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet li ħarġu mill-inkjesta Jean Paul Sofia.
Bidliet notevoli fil-leġiżlazzjoni fosthom dawk relatata mal-bennejja u l-kuntratturi
Kemm il-BCA kif ukoll l-OHSA saħħew l-awtoritajiet tagħhom b’investiment fid-diġitalizzazzjoni tas-sistemi u wettqu spezzjonijiet konġunti fuq siti ta’ kostruzzjoni
Helpline Ġdid 138
- Ġie mniedi helpline ġdid 138 li jipprovdi sistema ċentralizzata ta’ 24/7 għall-ilmenti kollha relatati mal-kostruzzjoni, is-saħħa u s-sigurtà.
- Servizz professjonali b’xejn ta’ avukati u periti biex jgħinu lit-terzi affettwati mill-kostruzzjoni
It-tisħiħ tal-liġi u l-operat tal-OHSA
- Ġie approvat b’mod unanimu fil-Parlament l-Att il-ġdid dwar is-Saħħa u s-Sigurtà.
- Se jitwaqqaf reġistru uffiċjali tal-esperti fis-settur tas-Saħħa u s-Sigurtà.
- Ċentru ġdid tal-OHSA f’Għawdex
Inizjattivi mill-BCA
- Allokazzjoni ta’ €3,000,000 lill-BCA għal skemi bħal "Irrinova Darek" biex tgħin lill-familji jirrinovaw djarhom b’enerġija sostenibbli.
- Riżorsi lit-Tribunal tal-Bini u l-Kostruzzjoni biex jissaħħaħ il-proċess tal-appell.
- Kampanja t’għarfien dwar iċ-Ċertifikat tal-effiċjenza fl-enerġija
Pajjiż ta’ Kwalità
NAĦDMU LEJN