UPLB PERSPECTIVE | Volume 41 Issue 4 | February - May 2015
VOLUME 41 ISSUE 4
FEBRUARY - MAY 2015
facebook.com/uplbperspective
twitter.com/uplbperspective
uplbperspective.wordpress.com
“The progress Aquino has been claiming about is unfelt and unrealistic for the majority of people. He himself has said that economic growth is not enough: the people need to be empowered to help them stand on their own feet. Yet, poverty still transcends through low wages, deprivation of basic social services, unemployment, lack of education, corruption, social injustice and anti-people policies.” ~Poverty Incident Report, page 8
03 TANDUAY WORKERS
07 KANINO NAGMULA ANG UNANG BALA?
</3
13
#WALANG FOREVER
15 PARTY, RUN, VOTE!
UPLB PERSPECTIVE | Volume 41 Issue 4 | February - May 2015
WORDS | Guien Eidrefson Garma
The Board of Regents (BOR) of the University of the Philippines has approved on its meeting held on January 29 the request of UP Los Baños to use part of its main campus for a special economic zone (SEZ). In a letter dated January 8, 2015 and sent to UP President Alfredo Pascual, Vice President for Development Elvira Zamora endorsed “for your [Pascual] consideration and the approval of the UP Board of Regents, that UP Los Baños be granted authority to use the duly designated 69.9998-hectare portion of its campus as Special Economic Zone,” which will last for five years. A public report of the events transpiring in the January 29 meeting released by Student Regent Neill John Macuha revealed that Chancellor Fernando Sanchez, Jr. and two other resource persons presented in front of the BOR. Need for consultations Both Student Regent Macuha and Staff Regent Anna Razel Ramirez expressed sentiment to defer the decision of the BOR on the said matter. Macuha cited that the Office of the Student Regent (OSR) has to “commence some consultations with UPLB Constituents who did not even know about the proposal.” Ramirez, meanwhile, asserted that “Union members in UPLB did not even know” about the economic zone. However, according to the public SR report, Commission on Higher Education
(CHED) Chair Patricia Licuanan asserted that “there must also be a balance as continuous consultation would hamper development in the University.” During the meeting, the proponents of the SEZ admitted that the Philippine Economic Zone Authority (PEZA) requires consultation with the people within the proposed zone. The report revealed that “when asked whether students, faculty, and staff have been consulted, they clarified that only stakeholders were present in the consultative meetings.” The identifications of these stakeholders are not clear in the report. All the members of the BOR, except Macuha and Ramirez voted for the approval of the SEZ. [See Sidebar] Agro-industrial, IT parks Of the 69.9998 hectares of the proposed SEZ, 60.8498 hectares will be allotted to the UPLB Agro-Industrial Park, while the remaining 9.1500 hectares will become an Information Technology Park. A report from a local publication Los Baños Update said that the UPLB Science and Technology Park was already established in year 1990 “to propagate commercialization of technologies being developed by UPLB.” A summary of changes in the SEZ proposal revealed that in September 6, 2007, UPLB proposed to revise the UPLB Land Use Plan “to expand the [Science and Technology Park] from 22 hectares to approximately 155.8 hectares.” On
September 28, the BOR approved the revision of the Land Use Plan. However, on April 23, 2009, the land area for the proposed SEZ was reduced to 134.5 hectares, of which 126.5 hectares will be dedicated to an Agro-Industrial Park, and the remaining 8 hectares for an Information Technology Park. In the same year, Philippine Economic Zone Authority (PEZA) approved Resolution Nos. 09-192 and 09-193, proclaiming UPLB as a special economic zone. On June 14, 2011, the total land area for the SEZ was reduced to 69.9998 hectares. On July 26 the same year, PEZA released Board Resolution No. 11423, approving the reduction of the size of the SEZ. The final sizes of the parts of the park was laid down on September 2011. The timeline reported that on August 7 the same year, another request for amendment was sent to PEZA. There was supposed to be an industrial park in the SEZ, but was deferred on September 6, 2007. SR Macuha: Approval railroaded In a phone interview with the Perspective, Macuha said that the approval of the Special Economic Zone in the University is a manifestation of railroading inside the BOR. “If it’s going to be a controversial move, it has to be discussed. It has to be given ample time,” Macuha said in Filipino. He also added that the SEZ was not properly consulted with the various sectors of
Chancellor Sanchez delays SU renovation
Groups gather along EDSA, urge PNoy to resign
Approval for SEZ Yes: CHED Chair Patricia Licuanan UP President Alfredo Pascual Sen. Pia Cayetano Hon. Magdaleno Albarracin Hon. Gizela Gonzalez-Montinola Alumni Regent Ponciano Rivera
WORDS | Albert John Enrico A. Dominguez and Jose Lorenzo Lim
sidebar
BOR approves UPLB special economic zone Student, staff regents vote “No”
UPLB PERSPECTIVE | Volume 41 Issue 4 | February - May 2015
No: Student Regent Neill John Macuha Abstain: Staff Regent Anna Razel Ramirez
the University, including students and research staff. “Talagang nagkagulatan,” he said. “[According to Dr. Ted Mendoza,] there are a lot lacking in [UPLB’s] research and development for our research and professional staff, for our professors there in UPLB, but we still have the guts to rent our land assets and experimental farms,” Macuha said. Macuha said that it was admitted during the meeting that the creation of the special economic zone is a form of income generation for the University. “We are an academic institution. Therefore, our lands should be used for academic purposes,” said Macuha. He also added that as a research university, the move to allow private investors in a special economic zone within the bounds of the University is “a step backward” to the University’s research thrusts. Macuha also expressed his concern with the possible effects of factories to be built in the zone. “How will [these industries] affect the quality of land? How will these affect the ecology of Los Banos?” he said. [P]
WORDS | ANDREW ESTACIO
02
NEWS
Purisima to ensure Usman would not get away. Purisima was already suspended,” Renato Reyes Jr., Bayan Secretary-General was quoted by GMA News Online as saying. Protesters Going to EDSA Shrine Blocked Members of the Quezon City Police District, together with a firetruck, lined up at Santolan Station and blocked traffic, both protesters and vehicles, causing jam at the EDSA for three more hours. “Sumama na kayo!” shouted the protesters at one point. Addressing the anti-riot police, Anakbayan National Chairperson Vencer Crisostomo said, “Ang gobyernong ito ang papatay sa inyo… Tanggalin niyo na ang uniporme ninyo at sumama sa mga mamamayan”. But more police reinforcements came. “Ang daming reinforcements sa araw na ito, noong Mamasapano, walang reinforcement!”, Crisostomo said. In a statement, BAYAN’s Renato M. Reyes, Jr. claimed that the “police blockade was an elaborate plan of the Aquino Government to limit the flow of people along EDSA…The blockades were not there to protect the public. They were there to protect the President and only the President.” On February 24, protest organizers had a meeting with Police Chief Superintendent Diosdado Valeroso, the National Capital Region Police Office (NCRPO) Deputy Chief for Administration, and informed him of the plans on the 25th. Fr. Ben Alforque, who was among those who met with Valeroso, said the latter reasoned that the Metro Manila Development Authority (MMDA) “made changes” based on their assessment, of which he was uninformed. On Facebook, Juana Change wrote about their coordination meeting with
Mga manggagawa ng Tanduay, patuloy ang welga
To push through only after democratic student consultations Chancellor Fernando C. Sanchez, Jr. agreed to delay the renovation of the second floor of the Student Union (SU) building, which houses the offices of the Office of Student Affairs (OSA), student institutions University Student Council (USC) and UPLB Perspective [P] , and the USC-run Textbook Exchange and Rental Center (TERC), until democratic consultations with students are conducted. The said postponement was put forward by the USC, College Student Councils (CSCs), and this publication during their dialogue with the Chancellor on March 13, Friday. “Klaro na there was no clear consultation with USC and [P], given in the previous admins, there was no communication between admin and the student institutions,” USC Chairperson Allen Lemence said in the meeting. “Ayaw n’yo rin po kaming paupuin sa mga meeting niyo dahil sabi niyo po ‘it’s purely engineering and architectural stuff’, which is not a valid reason dahil karapatan po naming malaman yung napagpaplanuhan dahil kami ang maapektuhan. We should have the right for representation,”Jil Danielle Caro, [P] Editor-in-Chief, told the administration. The renovation plan was initiated during the term of Chancellor Luis Rey Velasco and was an original scheme of the Office of the Vice Chancellor for Planning and Development (OVCPD). The plan includes: > Renovation of the entire SU second floor > Removal of the USC and [P] office to be replaced by Learning Resource Center (LRC) and International Student Services (ISS) offices > Removal of the TERC office to pave way for the extension
The Filipino people made history when a mass revolution saw the end of the dictatorship of President Ferdinand Marcos and put the country’s first female president, Corazon “Cory” Aquino, into position. Twenty nine years later, history seems to be repeating itself as people once again gathered in Epifanio de los Santos Avenue (EDSA) to show opposition to another president: Cory’s son, Benigno S. Aquino III. Various militant groups led by Bagong Alyansang Makabayan (BAYAN) gathered along EDSA to voice out their call to oust Aquino. Call for a better governance Different sectors from the Southern Tagalog region composed of workers, farmers, women, migrants, and youth, gathered at Mabuhay Rotonda where they called on President Aquino to resign from presidency. They also held programs at the Ninoy Aquino Monument and under the Quezon Avenue MRT Station. They also converged with other groups from different regions who were at EDSA-Cubao. It has also been a month since the Mamasapano, Maguindanao clash that took the lives of 44 Special Action Force (SAF) troopers on the same day of the rally, February 25. In connection to this, an inter-faith activity took place at the front of the Philippine National Police (PNP) headquarters in Camp Crame at 3 p.m. “First, it is clear that [Philippine National Police (PNP) Chief Alan] Purisima was the center of coordination between the PNP SAF and the President, despite him being suspended. Second, Aquino knew of the details of the operation based on his replies to Purisima. Aquino also did not think it was improper for him to be coordinating with and issuing orders to
PHOTO | JOSE LORENZO LIM
General Valeroso at C2 Restaurant in. “Ang ayos ng usapan. Dahil People Power Celebration, hindi na kailangan ng permit…Pero kahapon, hinarang mula Santolan ang iba naming mga kasama. Nakaharang sa EDSA ang dalawang firetruck. Ready ang mga hose…Naka-full battle gear ang ilang mga pulis.” A Facebook note entitled “COUNTERMANDED – Without Coordination” by Inday Espinosa-Varona claimed that “officials of the NDCRPO had promised, not only a free pass, but also offered to have 200 personnel join the human chain.” That is if their superiors would give them permission. Also, alternative media outlet Pinoy Weekly reported that the Metropolitan Manila Development Authority (MMDA) announced on midnight the rerouting scheme for EDSA. Officials from the government and the PNP commanded that EDSA Shrine be filled with police and block anyone from entering. Coincidently, February 25 was declared a working holiday, which caused heavy traffic along EDSA and roads
Sa kabila ng patuloy ring karahasan
of the OSA-Counseling and Testing Division (CTD) > The relocation of the USC, [P], and TERC offices at the basement of the SU building. The said renovation has already an allotted budget worth P 27 million. The three offices will be relocated to the Student Center, a new building to be constructed where the College, Laguna Post Office currently stands. However, until there is no Student Center, the three offices will reside in the basement. The administration itself admitted that the Student Center is still “far from reality.” Sanchez said that he could not yet answer the specific time frame for the construction of the Student Center for he needed the availability of funds to justify the feasibility. “There’s a restriction of monetary resources. Kailangan kong makakuha ng external funding. When the money comes,then there’s already a plan,” he said. Caro asserted that the student institution offices should remain at the SU Building, considering the apparent
problems with the specifics of Student Center, lack of democratic student consultations, and the consensual refusal of the student institutions. After the successful dialogue, Sanchez gave an assurance that if ever the renovation would push through, the USC, [P], and TERC offices would be able to return to their original locations afterwards. Temporarily, all offices located at the second floor of the SU building would have to move to the basement. Prof. Genaro A. Cuaresma, Assistant to the Vice Chancellor for Community Affairs (OVCCA), presented the body two choices for the temporary locations— behind convenience store 7-Eleven at the first floor, or at the basement. Sanchez also included Caro, together with Lemence, in the Terms of Reference (TOR), the committee in charge of planning and management for the SU renovation and construction of Student Center building. ‘Providing Basic Services, Not Commercializing’ Prior the dialogue, the USC spearheaded a manifesto signing to relay the issue of SU commercialization
to the students. They gathered 1,417 signatures supporting the campaign to reclaim Student Union building as genuine student center for the promulgation of the students’ rights and welfare. In line with the campaign, a blackout protest was also held at the Humanities Building, which was convened by USC, [P], SLAM Aquino and other progressive alliances. “Ang naisip dati namin, yung 2nd floor, may offices yung commercial establishments. Kapag commercial establishments, students are not in favor. We are interested in the renovation plan kung walang commercialization na magaganap,” Lemence said to Sanchez. Sanchez pointed out, “We disagree on the definition of commercialization on the context na gusto niyo. Ang sa akin, yung business establishments [are there] to serve the studentry. Basically, we just want to provide the basic needs. We need to have private individuals. Kaya may coffee shops, barber shops.” Yet, he assured that there would be no commercial space in the second floor of SU. The USC, in their statement, stands firm that the SU renovation is not merely relocation of their office but “a part of a grander scheme of commercialization of education.” Their call is to “re-orient SU to serve the students’ rights, welfare, and potentials.”
Chancellor Sanchez delays... Page 6
PHOTO | Southern Tagalog Exposure
“Naitayo namin ito, paninindigan namin, hangga’t hindi namin nakakamtan ang (aming) ipinaglalaban at ang hustisya para sa aming mga manggagawa.” Iyan ang iginiit ni Anse Are, tagapangulo ng Tanggulan Ugnayan Daluyong ng Lakas-Anakpawis ng Tanduay Distillers Inc. (TUDLA) sa patuloy na kilos protesta ng mga manggagawang kontraktuwal ng Tanduay Distillers Inc. upang ipanawagan ang regularisasyon sa trabaho. Anila, hindi sila aalis hangga’t hindi natutugunan ang kanilang panawagan para sa kanilang karapatan bilang mga manggagawa.
Sa loob ng mahigit apat hanggang 11 taong pagtatrabaho sa kumpanya, nanatiling kontraktwal ang 90% ng mga manggagawa ng Tanduay Distillers Inc., na pagmamay-ari ni Lucio Tan. Tatlumpu’t apat lang naman ang mga regular na manggawa ng kumpanya. Bukod pa rito, sa kabila ng bilyunbilyong kinikita ng kumpanya taun-taon, mababa pa rin ang sahod sa lakaspaggawa. Umaabot lamang daw sa Php 315 ang sahod na natatanggap ng mga manggawa. Ayon pa sa PAMANTIK, mula rito ay kabi-kabila ang pagkaltas para sa Compulsory Death Donation, Personal
Protective Equipment, at Provident Fund. Noong ika-16 ng Abril ng nakaraang taon, nagparehistro sa Department of Labor and Employment (DOLE) ang mga manggagawa ng Tanduay bilang isang asosasyon. Nang mapag-alaman ito ng pangasiwaan ng Tanduay, sunud-sunod na raw ang panggigipit at pananakot sa mga manggawa. Ani Dante Ragasa, bise presidente ng TUDLA,“Nariyan yung panggigipit sa amin, pananakot, na kung kami ay sasali (sa asosasyon), tatanggalin kami sa trabaho.” Nagsampa din sila ng reklamo sa DOLE upang magsagawa ng inspeksyon
perpendicular and parallel to the main thoroughfare. Despite these, the protesters proceeded to form a human chain which stretched from Santolan to Cubao. Call for resignation “Noynoy resign!” the protesters shouted in unison throughout the campaign. “To allow this US-Aquino regime to stay in power any longer is an injustice not just for the families of the Mamasapano carnage but to all his so-called Bosses. The people of Southern Tagalog demands, Tama na, Panagutin Na, Patalsikin na,” said Flor Chan, Spokesperson of ST REMOVE AQUINO (Southern Tagalog Resign Movement for Aquino) which was included in the press release of Southern Tagalog Exposure in their Facebook page. People who observed the unity walk also gave their opinion. “Kahit simpleng mamayan lang naman kami ay alam naming ang mga pinaggagawa niya [Aquino]. Sa tingin niya ata ay mangmang ang mga Pinoy para maniwala pa sa kanya” Victoria Mamaril, 49, a cigarette vendor said. [P] WORDS | ANDREW ESTACIO & CLARIZA CONCORDIA
na tutukoy na ang dalawang ahensya ng Tanduay, ang Global Skills Providers MultiPurpose Cooperative at HD Manpower Service Cooperative, ay Labor Only Contracting (LOC). “Subalit sa kasamaangpalad, walang malinaw na desisyon ang DOLE tungkol doon,”ani Ragasa. Matapos ang inspeksyon na iyon, ginipit ng ahensyang Global ang mga manggagawa roon. “Nagpalabas sila ng kontrata na sinasabi roon, nagko-comply sila sa requirements. Eh kami, dahil sa alam namin kung ano ang totoo, hindi namin nilagdaan, marami sa mga kasama namin,” salaysay ni Ragasa. Marami raw sa mga kasama nilang kasalukuyang pumapasok pa rin sa Tanduay ay pumirma roon, bagama’t hindi raw nila nalalaman ang sinasaad ng kontrata. Ilan din daw ang pinilit na pumirma.“Sinasabi sa kanila na kapag hindi sila pumirma, mawawalan sila ng trabaho,” ani Ragasa. Nito nga lamang Abril, agarang naglabas ng kontrata ang pamunuan ng Global. Rikisito daw iyon ng kumpanya sa Global para umano sa ISO accreditation. Ani Ragasa, hindi raw sila naniniwala roon, sapagkat isang taon ang nakalipas, nakapasa naman daw ang ahensya sa akreditasyon, bagama’t walang kontratang pinapirmahan. Hanggang noong Mayo 16, wala ng schedule ang mga manggagawang hindi pumirma sa kontarata, at tanging mga piling manggagawa na lamang ang nagtatrabaho roon.
Tanduay workers... Page 6
NEWS
03
UPLB PERSPECTIVE | Volume 41 Issue 4 | February - May 2015
UPLB PERSPECTIVE | Volume 41 Issue 4 | February - May 2015
Ika-42 February Fair, nanawagang kumilos wORDS | DENISE ROCAMORA
Ginanap ang ika-42 February Fair ng UPLB na may temang “Ablaze: Fueling the Youth’s Nationalist Spirit” sa pangunguna ng University Student Council (USC) noong Pebrero 10-14. Layunin ng Feb Fair na mahikayat ang mga kabataan upang makiisa at makialam sa mga isyu ng lipunan na kanilang kinabibilangan. Hindi lamang ito isang linggo ng mga kasiyahan at tugtugan kundi isa ring paggunita sa paglaban ng mga estudyante para sa karapatan nilang mag-organisa. Noong panahon ng Martial Law sa ilalim ng rehimen ni Pangulong Ferdinand Marcos, ginanap ang fair na ito sa buwan ng Setyempre bilang protesta sa panggigipit at pagkitil sa karapatan ng mga estudyante at ng mga mamamayan na mag-organisa at kumilos. Ang Tema Ang temang “Ablaze: Fueling the Youth’s Nationalist Spirit” ay pagpapatampok sa iba’t ibang isyu na kinakaharap ng mga Pilipino, partikular na ang mga kabataan. Ayon kay Magno, dapat itong matutukan ng mga kabataan bilang sila ang haharap sa mga ito. “We are all capable of change, and if we change in a way that’s productive to the national economy or to the national interests of the people, well that is the theme of the Feb Fair. The nationalist spirit is what will drive how we decide and how we act as Filipino citizens. At yun ang gustong i-fuel ng Feb Fair,” aniya. Mga Isyung Itinampok Ayon kay USC Socio-Cultural and Arts Committee Head Romina Marcaida, ang Feb Fair ay isa sa mga itininuturing na paraan upang mapakilos ang mga mag-aaral ng UP. Tiniyak rin ng Feb Fair committee na hindi lamang puro programang pangaliw ang kanilang naihatid. Katunayan, nagkaroon din ng programa ang Alliance of Dormitory Associations (ADA) na isa sa mga nagpatingkad ng mga isyung pangkampus na tinalakay. Bawat araw ng Feb Fair ay may kanya-kanyang tema na patungkol sa iba’t ibang isyu ng lipunan. Kabilang dito ang mga isyung sektoral, pang-kalikasan, pang-edukasyon, pangkarapatang pantao, at panawagang umaksyon. Bukod sa mga diskusyon at
WORDS | Guien Eidrefson Garma
as per final, official results
PHOTO | KAPATIRANG PLEBEIANS UPLB CURIA
talakayan, nag-imbita rin ng iba’t ibang bandang may adbokasiya ang mga organisasyon. Kabilang sa mga bandang nagtanghal ay ang Moonstar88, Slapshock, Flying Ipis, Typecast, Chicosci at Letter Day Story. Nagtanghal rin ang mga bandang mula sa UPLB maging ang ibang pang musikero tulad nina Ebe Dancel, Miko Aguilar at Noel Cabangon. Hindi rin nawala ang mga regular na bahagi ng Feb Fair tulad ng Class Distraction, Razzmatazz, Rock United, atbp.
Kabilang din sa pagdiriwang ng Feb Fair ay ang One Billion Rising na ginanap noong huling araw ng fair. Lumahok dito ang mga kababaihan mula sa iba’t ibang konseho, organisasyon at sororities sa unibersidad. Dito rin inilundsad ang Women Against Repression Council (WAR) na isang alyansa ng mga kababaihan upang isulong ang pagkakapantay-pantay ng kasarian at uri. “Nawa’y mapanindigan natin ang tunay na esensya ng Feb Fair na naging legacy na ng kalakasan ng student movement sa ating pamantasan,”
“Kaya po kami ay madaliang nagplano na maglunsad ng welga para madinig ng aming mga management na talagang kami ay naninidigan para sa inilalaban namin na regular na trabaho, magkaroon kami ng seguridad sa trabaho namin,” ani Ragasa. Nitong Mayo 18, sinimulan ng mga manggagawa ng Tanduay ang welga upang ipanawagan ang regularisasyon sa trabaho, at hustisya para sa dalawa nilang kasamahang pinaalis sa trabaho nang hindi dumaan sa tamang proseso. Mariin din nilang kinondena ang pagkakaroon ng pasok noong Araw ng mga Manggagawa. Ani Ragasa, hindi raw tinugunan ng administrasyon ang kanilang sulat ukol sa panawagang ito. “Kaya po yung kaso namin, itinuluy-tuloy na lamang sa DOLE.” Dinaan sa dahas Sa unang araw lamang ng kilos protesta, dinaan sa dahas ng mga kapulisan at ‘private goons’ ni Lucio Tan ang mga welgista. “Sabi namin, hindi kami lalaban. Nakataas na ang mga kamay namin,” salaysay ni Claro, isa sa mga welgistang nakapasok sa distilyera noong unang araw. Walang habas na pinagpapalo ng mga security guards ang mga manggagawa ng Tanduay na nakadestino sa main gate. Anila, mga bayarang pulis daw ang humarap sa kanila, sapagkat hindi raw iyon ang mga security guards na nagtatrabaho sa kumpanya. “Hindi naman kami manggugulo doon. Magpipiket lang kami. Babantayan lang namin yung gate para yung mga produkto roon, hindi nila mailabas,” salaysay ni Claro. Dagdag pa ni Ragasa, iyon lamang daw ang kanilang paraan upang harapin sila ng pamunuan ng kumpanya. “Wala kaming tanging paraan kung ‘di ‘yon lang, eh,” dagdag pa niya. Sa ika-anim na araw ng pagwewelga ng mga manggagawa ng Tanduay, nakiisa ang mga progresibong grupo mula sa National Capital Region na binubuo ng mga grupo mula sa sektor ng manggagawa, mangingisda, migrante, kabataan at mga kababaihan. Nagkaroon ng programa maghapon kung saan nagpahayag ng mga mensahe ang iba’t ibang mga lider ng mga progresibong grupo, at nagkaroon ng talakayan hinggil sa laban ng mga welgista. Bandang alas kwatro ng hapon, tinungo ng ilang mga grupo ang Gate 3 ng Asia Brewery upang doon sana’y maglunsad ng programa. Subalit hindi pa man sila nakakababa ng mga sasakyan, sinugod sila ng bulto ng
NEWS
This year’s college representatives, meanwhile, are as follows: Jomar Taguba, College of Agriculture (BUKLOD) Jarrod Edan Papasin, College of Arts and Sciences (SAKBAYAN) Danielle Lois Afuang, College of Development Communication (LETS-CDC) Gabriel John de Leon, College of Engineering and AgroIndustrial Technology (CEASE) Franilen Hernandez, College of Economics and Management (ADLAW) Ma. Bernadette Basa, College of Forestry and Natural Resources (SAKBAYAN) Leon Lorenzo Espenilla, College of Human Ecology (SAKBAYAN) Sarah Mae Saipudin, Graduate School (LIKAS)
UPLB University Student Council AY 2015-2016
Tanduay workers... cont from Page 3
04
Celestial- Zuñiga tandem to lead USC SAKBAYAN takes majority of seats
dagdag ni Marcaida. Binigyang diin din niya na hindi lamang mga estudyante ang nag-aabang dito, kundi na rin ang mga kalapit na komunidad. Mensahe ng Feb Fair sa Bawat Isa Binigyang-diin rin ni Magno ang importansya ng pagiging kritikal at analitikal sa pagtingin sa mensahe ng fair. “As students of the University, as students of the University of the Philippines, as an Isko and an Iska, one of the things that the university instilled in us is critical thinking. Do not take things at the surface level. Be critical and analytical on how things happen,” ani Magno. Dagdag pa niya, “the fair was not there to make money.” Isa rin sa mga mensaheng ibinigay kaugnay ng fair ay ang pagbabalik-tanaw ng mga estudyante sa kasaysayan. Hinihikayat niya ang mga estudyante na gawin ito upang maalala nila na ang Feb Fair ay naitatag upang bigyang-pansin ang mga sama-sama at kolektibong umaksyon patungkol sa mga ito.
“The Feb Fair has and will always be for awareness,” pagtatapos niya. [P]
Mga Tema sa Feb Fair 2015 Peb 10 Isyung sektoral (sectoral issues) Peb 11 Isyung pangkapaligiran (environmental issues) Peb 12 Edukasyon (education) Peb 13 Karapatang Pantao (human rights) Peb 14 Call to Action
mga security guards at goons. Pinaghahampas ng malalaking pamalo ang mga sasakyan, at pinagbabato ang mga welgista. “’Yung mga gwardiya pong iyon, hindi sila totoong mga gwardiya. Yun po yung karga ng trak ng BJMP noong Lunes ng hapon,” ani Are. Noong araw ding iyon, may dumating pa raw na sasakyan ng mga preso. “Maliban po sa management, maliban sa gwardiya, kapulisan po ng Cabuyao [ay] isa po sa aming mga kalaban,” dagdag pa niya. Noong Mayo 24 naman, dumating si Police Inspt. Lope Liwanag, Chief inspector at Chief administrator ng kapulisan sa Cabuyao. Sa pahayag niya sa Perspective, ang tungkulin lamang daw ng kapulisan ay ang “panatilihin ang peace and order.” “Ang gusto naman natin ay mauwi (ang dalawang panig) sa mapayapang pagkakasundo,” dagdag pa niya. Nang tinanong siya ukol sa naging marahas na aksyon ng mga kapulisan sa Gate 3, aniya, dapat daw masuportahan ng salaysay ang kaganapan. Aniya, mas mainam daw kung may recorded copy. “Saka pa lang aaksyon hangga’t hindi pormal ang reklamo,” saad nito. Inamin naman nito ang presensya ng kanyang mga subordinates sa naganap na marahas na pag-disperse sa mga welgista. Subalit, hanggat “wala pang nakikita” (first hand), hindi muna aaksyon ang kapulisan. P10 bilyong kita kada taon Patuloy ang pagwewelga ng mga manggagawa ng Tanduay, sigaw-sigaw ang kanilang pagkundena kay Lucio Tan, may-ari ng Tanduay Distillers, Inc. at ng Asia Brewery sa Laguna. Ayon sa Forbes, si Tan ay pangalawa sa pinakamayamang bilyonaryo sa bansa sa kanyang net worth na P270 bilyon. Ayon naman sa Bulatlat.com, inulat ng kompanya na sampung bilyon ang kinita nito noong 2012 at labing-dalawang bilyon naman noong 2013. Saad ng TUDLA, maliit na porysento lamang nito ang napupunta sa mga manggagawa ng Tanduay. Kinundena naman ng Kilusang Mayo Uno ang pagpapa-kontraktwal ni Tan sa 90% ng kanyang mga manggagawa. Alinsunod sa Labor Code, sa halos dekada na nilang pagtatrabaho sa Tanduay, nararapat na silang iregularisa. Patuloy ang kilos-protesta ng mga manggawa ng Tanduay sa pagawaan nito sa Cabuyao, Laguna. Isang linggo nang nagdaan, wala pa ring reaksyon at pahayag ang management, bagkus ay patuloy ang pantataboy ng pulisya sa mga manggagawa. [P]
Ronald Gem Celestial of Buklod-UPLB and Yvann Curtis Zuñiga of Samahan ng Kabataan Para sa Bayan (SAKBAYAN) have won the chairmanship and vicechairmanship, respectively, in the University Student Council (USC) elections held on April 22-23. Celestial won by a very slim margin, garnering 2,502 votes, as opposed to 2,499 votes for Romina Angeliz Marcaida, SAKBAYAN’s standard bearer for the chairmanship. 1,314 voters abstained. Zuñiga, meanwhile, garnered 3,110 votes. His opponent, Buklod’s Jon Elijah Miguel Tetangco, got 2,024 votes. 1,181 voters abstained. SAKBAYAN majority in USC Most of the elected councilors and college representatives in this year’s USC come from SAKBAYAN, with six councilors and three college representatives getting seats in the council. Four councilors and one college representative come from Buklod. The Movement of Students for Progressive Leadership in UP (MOVE UP), through its affiliated college party LETS-CDC, gets one college representative seat. The rest of the college representatives are from colleges with a singular political party, in particular, the Colleges of Economics and Management (CEM), College of Engineering and AgroIndustrial Technology (CEAT), and the Graduate School (GS). The new USC councilors are as follows: Ivan Lawrence Aguilar, BUKLOD (2,602 votes) Patricia Marie Catriz, SAKBAYAN (2,371) Christian Lee Resurreccion, BUKLOD (2,328) Gabriel Jeremiah Guevarra, SAKBAYAN (2,267) Denise Doctolero, SAKBAYAN (2,085) Karl Dwayne Infante, BUKLOD (2,017) Mariane Louise Lucido, SAKBAYAN (1,981) Ian Christopher Lucas, BUKLOD (1,966) Shaira Marie Patricia Cledera, SAKBAYAN (1,948) Hannah Mae Rustia, SAKBAYAN (1,941).
COLLEGE
POPUL’N
CA CAS CDC CEAT CEM CFNR CHE CVM GS
1,399 3,860 732 2,560 1,229 845 966 642 1,598
VOTERS’ TURNOUT 671 1,719 563 1,174 620 676 496 304 92
% 47.96 44.53 76.91 45.86 50.45 80.00 51.35 47.35 5.76
Less than 50% voted The campaign period lasted for three weeks, extending the original two-week schedule. Despite this, however, the voters’ turnout was still lower than 50% A total of 6,315 out of 13,831 registered voters, or 45.66% of the total voting population, cast their votes. The College of Forestry and Natural Resources (CFNR) had the highest per-college voters’ turnout, with 80% of the student population voting. The College of Development Communication (CDC), the college with the highest turnout last year, had a 76.91% turnout this year. [P]
Laguna Lakeshore Expressway-
dike, patuloy na tinututulan
WORDS | Clariza Concordia
Patuloy ang pagtutol ng ilang mga progresibong grupo sa pagsasakatuparan ng Laguna Lakeshore Expressway-Dike Project (LLEDP), ang pinakamalaking proyekto ng Public-Private Partnership (PPP) sa ilalim ng administrasyong Aquino na magsisimula sa lungsod ng Taguig sa kalakhang Maynila at magtatapos sa bayan ng Los Baños, Laguna. Ayon sa mga grupong Pambansang LaAyon sa mga grupong Pambansang Lakas ng Kilusang Mamamalakaya ng Pilipinas (PAMALAKAYA-Pilipinas) at Save Laguna Lake Movement (SLLM), ang naturang proyekto ay mapaminsala hindi lamang sa lawa mismo kundi maging sa libu-libong mamamayan. Sa panayam ng Perspective kay Salvador “Ka Buddy” France, Vice Chairperson for Luzon ng PAMALAKAYAPilipinas, sinabi nitong ang LLEDP ay hindi tutugon sa pangangailangan ng mga mamamayan. “Magdudulot lamang [ito] ng malawakang pagpapalayas sa mga tirahan, at pagkawala ng hanapbuhay at kabuhayan ng mga mamamayan sa paligid ng lawa,” ani Ka Buddy.
Sa tala ng SLLM, mahigit 500,000 mamamayang maralita na nakatira sa tabing-lawa ang maaapektuhan ng naturang proyekto. Kabilang dito ang mga panirikang mahahagip ng itatayong expressway-dike, at mga pamayanang nakatayo sa mga disaster risk areas. Ayon pa sa grupo, hindi lamang panirikan ang malalagay sa panganib, kundi pati na rin ang mahigit 100,000 na mangingisda na mawawalan ng kabuhayan. Sa pagpapatayo ng road dike at reclamation site, lalo lamang kikitid ang pook pangisdaan. “Sisirain nito ang mga lugar na iniitlugan at pinamamahayan ng mga isda kaya’t lalo pa nitong pahihinain ang huling isda sa lawa,” dagdag pa ni Ka Buddy. Bukod pa rito, “isang panlalansi at panloloko” raw sa mamamayan na tutugunan ng LLEDP ang matagal nang suliranin sa pagbaha. Anila, istratehiya lamang ito ng gobyerno upang mahamig ang mamamayan na tanggapin ang nakaambang proyekto. Naipahayag na
rin daw mismo ng gobyerno na tanging kanlurang bahagi lamang ng Metro Manila ang masasalba ng proyekto mula sa baha. “Programang pangkaunlaran” Sa kanyang State of the Nation Address (SONA) noong Hulyo 2014, ipiniresenta ni Aquino ang pinakamalaking proyekto na katuwang ang pribadong sektor. Ang LLEDP ay binubuo ng dalawang bahagi, ang Laguna Lakeshore Expressway Dike, at ang Rawland Reclamation and Horizontal Development. Sa praymer na inihanda ng Department of Public Works and Highways (DPWH) at Laguna Lake Development Authority (LLDA), ang mga ahensyang mag-iimplementa ng proyekto, ang mga delubyong kinaharap noon at ang pagkasirang dala nito sa mamamayang malapit sa lawa ang naging basehan upang isakatuparan ang proyekto. “The urgency of the project was heightened by the intense rains and typhoons during the monsoon season – e.g., Typhoon “Ondoy” in 2009, Typhoon “Maring” in August 2013,” saad nila. Ayon sa DPWH, ang mga sumusunod ang pangunahing sanhi ng pagbaha sa Lawa ng Laguna: • pag-agos ng tubig na nagmumula sa kabundukan ng Sierra Madre at Marikina Watershed; • pag-awas ng mga daluyan ng tubig na may mababang carrying capacity; • hadlang sa mga paagusan ng tubig sa gitnang bahagi ng Metro Manila; at • pagkakaroon ng mga komunidad sa palibot ng Look ng Maynila at Lawa ng Laguna. Sa diwa nito, isang flood control dike ang itatayo 150m hanggang 500m mula sa pampang ng lawa. Ayon pa sa opisyal na website ng DPWH, tutugunan din nito umano ang problema sa trapiko, sa pamamagitan ng 47-km na expressway na itatayo sa ibabaw ng dike. Ito ay may 6-lane tollway at walong interchanges at access roads na sasaklaw mula Taguig hanggang Los Baños. Sa ilalim naman ng Rawland Reclamation and Horizontal Development, magkakaroon ng reclamation ng mahigit 700 na ektarya ng lupa mula Taguig hanggang Muntinlupa para sa “commercial land development.” Sa plano ng DPWH, pitong islang may 15.6-km haba ang bubuuin dito, na may lapad na 450 hanggang 500 metro. Sa mga islang ito itatayo ang mga condominium, residential areas, komersyo at mga negosyo. “It will support the private financing for the construction of the entire project,” ayon sa Official Gazette. Sumatotal, ang proyektong ito ay nagkakahalaga ng P122.8 bilyon na tutustusan ng mga pribadong sektor. Nitong ika-28 ng Pebrero, natapos na ang bidding para sa naturang proyekto. Tatlong korporasyon ang nakatalang sumali sa bidding: •Team Trident (Trident Infrastructure and Development Corporation) na binubuo ng Ayala Land Inc, Megaworld Corporation ni Andrew Tan, Aboitiz Equity Venture Inc, at SM Prime Holdings, Inc. na pagmamay-ari ni Henry Sy; •San Miguel Holdings Corporation; •at Alloy-PAVI-Hanshin LLEDP Consortium, na binubuo naman ng Malaysia’s Alloy MTD Capital Berhad, Prime Asset Ventures Inc, at Hanshin Engineering Construction. Ang mga napiling bidder ang magpipinansiya at magdidisenyo ng itatayong expressway-dike. Kaunlaran ng iilan Subalit para sa PAMALAKAYAPilipinas at iba pang mga progresibong grupo, huwad na kaunlaran ang dulot ng LLEDP.
Laguna Lakeshore... Page 6 GRAPHICS | John Paul OMAC
NEWS
05
UPLB PERSPECTIVE | Volume 41 Issue 4 | February - May 2015
Sigaw ng Kababaihan,
Noynoy Resign! WORDS | Shirley Songalia
MARSO 8, 2015—Sa militanteng diwa at tradisyon ng Pandaigdigang Araw ng mga Kababaihan, lumahok ang iba’t ibang sektor mula sa Timog Katagalugan sa malawakang mobilisasyon sa Crossing, Calamba. Kasama ang kabataan at student organizations mula sa UPLB sa pagtindig upang panagutin si Pangulong Aquino at ipanawagan ang pagbibitiw nito sa pwesto. Sa pangunguna ng Gabriela Southern Tagalog, nagsalubong mula sa apat na daan ng intersection sa Crossing ang mga indibidwal at masang organisasyon ng mga magsasaka, manggagawa, migrante, at kabataan. Mga Isyu’t Panawagan “Pahirap nang pahirap ang buhay sa ilalim ng gobyernong Aquino. Ayon sa datos ng Gabriela, 69% sa kababaihang manggagawa ay nakakakuha ng mas mababa pa sa P270 na arawang sahod, gayung ang dapat na family living wage ay P1,083. Pumapasok sa kahit anong trabaho at livelihood projects para may mapagkakitaan kahit sa maliit na halaga, ngunit walang benefits ang mga manggagawa sa loob at labas ng pagawaan,” ayon kay Nonie Etena ng Gabriela Southern Tagalog. Sa buong Asya, naiulat na ang Pilipinas ang may pinakamataas na unemployment rate na 7.4%. Ayon sa Ibon (July 2014), 11.5 milyong Pilipino ang walang trabaho o naghahanap ng dagdag na trabaho. Sa panayam kay Entena, isinaad nito na sa termino ni Aquino ay patuloy ang pagdami ng walang trabaho at ang pagbagsak ng kabuhayan ng masang Pilipino. Ayon pa sa kanya, dagdag-pasanin sa mga kababaihan ang pagsasapribado ng mga industriya at serbisyo, at deregulasyon sa mga industriyang dapat sana ay kontrolado ng gobyerno kagaya ng industriya ng langis, kuryente at tubig na nagreresulta sa pagtaas ng presyo ng mga produkto at serbisyo. “Bunsod din ng Public-Private Partnership na siyang binibidang economic program ni Aquino, talamak din ang demolisyon at dislokasyon sa buong panig ng bansa dahil kino-convert sa commercial establishments at subdivisions ang mga lupa,” dagdag pa niya. “Pawala na ang serbisyo sa mamamayan, pero ang laki pa rin ng inilaan para sa pork ng Pangulo sa 2015 budget! Imbes na maging abot-kaya ang serbisyong panlipunan, ipinagkait pa ito ng korap na gobyerno,” giit ni Entena. Kasama rin sa programa sa Crossing, Calamba ang pakikiisa ng mga kabataan sa laban ng mga kababihan. Sa solidarity message ng GABRIELA Youth-UPLB, tinukoy nito ang mga problemang kinakaharap ng mga kabataan sa ilalim ng administrasyong Aquino. Panawagan ng Kababaihang Kabataan Sa ulat ng Institute for Nationalist Studies (Abril 2014), ang kabataang Pilipino ay bumubuo sa 41% ng buong populasyon sa bansa ngunit halos 15.2M (40%) ng mga kabataan ay hindi nag-aaral at hindi nagtratrabaho.
“Patuloy ang pagkabulok ng sistemang pang-edukasyon sa ating bansa. Nananatili at patuloy na tumitindi ang krisis ng komersyalisado, kolonyal at pasistang edukasyon sa bansa na lalo pang nagpapalaki ng bilang ng mga di makapag-aral. Taun-taon ang pagtaas ng matrikula, ibinababa ang makadayuhang programa at patakaran nang walang konsultasyon sa mga estudyante at talamak ang panunupil at militarisasyon sa kampus,” pahayag ni Shaira Cledera, kasalukuyang Propaganda Committee Head ng Gabriela Youth-UPLB. Ayon pa kay Cledera, “Sa ilalim ng programang Roadmap for Public Higher Education Reform (RPHER), nilelehitimo ang budget cuts sa SUCs at pagpapagamit ng mga ari-arian ng mga paaralan para sa negosyong pribado.
Resulta nito ay ang band-aid solution ng socialized tuition system (STS) na tiyak na magtataas ng matrikula sa SUCs.” “Laganap ang mga patakarang nagkakait ng karapatang mag-organisa laban sa mga represibong polisiya. Ipinagkakait sa mga konseho at publikasyon ang otonomiyang magtakda ng maka-estudyanteng programa, at laganap din dito ang diskriminasyon sa mga kababaihan at LGBT. May mga military forces at intel na gumagala sa kampus upang maniktik sa aktibidad ng estudyante,” dagdag pa niya. Sa bagong tala ng Gabriela, ang pagtindi ng kahirapan ay lalong naglalantad sa kababaihan at mga bata sa karahasan. Sunod-sunod ang kaso ng rape kung saan may isang babae o bata ang nagiging biktima kada isang oras at 21 minuto. Sa mga biktima, 75% ng bilang ay bata. Ang tindi ng krisis sa kabuhayan sa ilalim ni Aquino ang nagtutulak sa kababaihan at bata (partikular sa mga maralitang komunidad) sa mga mapanganib at mga anti-sosyal na gawain at mapagkakakitaan tulad ng prostitusyon, pagtutulak ng droga, at cybersex.
OBR, People’s Council Upang ipagdiwang ang Buwan ng Kababaihan ngayong taon, naglunsad ang GY-UPLB ng mga lokal na kampanya para sa pagsusulong ng pantay na pagtingin sa kababaihan sa lipunan. Isa na rito ang pagdaos ng dance mob bilang bahagi ng One Billion Rising for Revolution campaign sa UPLB noong Pebrero 14 para rin sa paghahanda sa mobilisasyon sa Marso 8. “Ngunit ang ating mas malalim na panawagan ay ang pagpapatalsik kay Aquino na mastermind nang pagpapahirap sa ating lahat!,” lagom ni Entena sa buong programa. “Sa ating pagtalsik sa korap na gobyerno ay itataguyod natin ang People’s Council na siyang tunay na representante ng mga batayang masa, maglulunsad ng tunay na reporma sa pulitika at mag-aabante sa nasyonalismo at demokratikong programa ng bansa. “Hamon sa ating lahat na lalong palakasin ang ating pagkilos hindi lamang sa ating rehiyon kundi sa iba pang lugar upang tunay na nating makamit ang katotohanan, katarungan at kapayapaan sa bansa.” [P]
06 NEWS
ang
Enero 24, 2015
6:00 am
Umalingawngaw na ang mga patukan, pagsabog, at sigawan ng mga sundalo sa di matukoy na lokasyon sa Tukanalipao, Mamasapano.
6:38 am
Binalita ni Rashid Ladiasan, MILF-Coordinating Committee on the Cessation of Hostilities (MILF-CCCH), via SMS ang sagupaan kina GPH-CCCH Chair Brigadier General Carlito Galvez at sa Head of Scretariat, Director Carlos Sol. Galvez. Ayon sa kaniya: “Salam bro, firefight erupted between the AFP and the 105 BC at Tukanalipao, Mamasapano. The AFP troops moved in without any coordinaton and this is difficult to control to avoid encounters between our forces when there is no coordination. This is clearly disregarding and violating the ceasefire. Now with that situation the only option is to ceasefire otherwise it will escalate further.”
Laguna Lakeshore... continued form Page 6 na pamilya sa Brgy. Malaban sa Biñan, at 4,800 naman sa Brgy. Sinalhan, Santa Rosa ang tatamaan ng demolisyon. Umaabot naman daw sa 60,000 pamilya sa “Lupang Arenda” sa Brgy. San Juan, Taytay, Rizal ang maapektuhan, pati na rin ang mahigit 10,440 pamilyang nakatira sa tabing-lawa. Sa paniniwala ng grupo, hindi kaunlaran ng mga mamamayan at kalikasan ang dulot ng LLEDP. “Ang tunay na kaunlaran sa lawa at buong bansa ay makakamit lamang sa pagpapatupad ng tunay na reporma sa lupa at pangisdaan, kasama ang pagpapatupad ng pambansang industriyalisasyon,” ani Ka Buddy. Panawagan at pagkilos Patuloy ang kanilang paglulunsad ng mga talakayang masa, asembliya sa mga barangay, at pamimigay ng mga polyeto upang ipaalam ang kasalukuyang estado ng lawa at ng proyektong ito. Bukod pa rito, kabi-kabila rin ang mga piket protesta, dialogue, fluvial protest, petition signing, mga rally, at mobilisasyong masa upang
ipahayag ang kanilang pagtutol sa mapaminsalang LLEDP. Ayon pa sa PAMALAKAYA-Pilipinas, ang rehabilitasyon at preserbasyon ng lawa ang tutugon sa mga problema sa Lawa ng Laguna. “Ang hangad nating mga proyektong isasagawa sa lawa ay yaong tumutugon sa rehabilitasyon at preserbasyon ng lawa, at hindi ang LLEDP na ang resulta ay ang tuluyang pagkasira o pagkamatay ng lawa. Hindi rin ang pribatisasyon, kumbersyon, at programang PPP ng rehimeng US-Aquino ang maghahatid ng kaunlaran sa lawa at sa bansa,” dagdag pa niya. Dahil dito, patuloy ang panawagan ng PAMALAKAYA-Pilipinas at ng SLLM, kasama ang iba’t ibang mga samahan at pangmasang organisasyon, na “tutulan, labanan, at ibasura” ang Laguna Lakeshore Expressway Dike Project. Ani Ka Buddy, “Sa patuloy na pagpapalawak at pagpapatibay ng pagkakaisa ng mamamayan, kasabay ng militanteng pagkilos at paglaban, makatitiyak tayo ng tagumpay laban sa LLEDP.” [P]
kanilang pulong masa, workshop at iba pang aktibidad. Hanggang sa unti-unti na ngang maitaboy ang mga estudyante,” Manzanilla said. During Chancellor Velasco’s term in 2006-2007, it was Sanchez, who was then the Assistant to the Vice Chancellor for Planning and Development (OVCPD), who discussed the initial plan to the USC, under Manzanilla’s term. They immediately opposed their proposal for it lacked consultation. Manzanilla pointed out, “Nang pinaupo kami sa meeting ay presentation na ng plano. Agad naming hinarang ito dahil una walang consultation na naganap at pangalawa, malinaw na komersyalisasyon ng SU ang tunguhin ng plano.” The USC at that time immediately disclosed the issue of the renovation
plan, together with the 300% tuition and other fee increase (TOFI), to the students through series of meetings with student organizations and nonaffiliated students. The said USC also opened the issue of SU rehabilitation and commercialization to former Senator Jamby Madrigal, granddaughter of National Artist Leandro Locsin, who is the architect behind the SU building. That time, Sen. Madrigal was supposed to give donations for the restoration of damaged parts of the building. But upon learning the said issue, she postponed the donation and opposed the renovation of SU for it was a creation of a National Artist. “Noong simula pa lang ay nakita na natin na itutulak nito ang pagtataboy sa mga estudyante. Kung dati ay malaya
at walang bayad na nakakagamit ng mga pasilidad ang mga orgs sa SU, ngayon ay puro mga establisyimentong pangkomersyo na ang nasa loob ng SU,” Manzanilla said. Aside from commercial establishments, Agatep also mentioned student problems in SU, such as the closure of the University Canteen, expensive meals, payment to use the lobby, implementation of curfew, and the stringent approval of the Business Affairs Office (BAO) and OSA for holding student activities. Agatep also said that he is personally adhering the renovation, “basta’t ilabas ng admin ang buong plano at i-ensure na makakabalik sa taas ang [student institutions], at dapat yung nature ng renovation ay genuinely para ayusin ang SU hindi para ipaupa sa ibang commercial establishments.” [P]
KANINO NAGMULA
UNANG
10:00 pm Tatlong daan at siyam napu’t dalawa (392) na kapulisan ang pinadala sa Mamasapano upang isagawa ang Oplan Exodus o Oplan Wolverine upang tugisin ang lider ng Islamiyah na si Zulfiki bin Hir (alias Marwan) at ang Pilipinong teroristang si Basit Usman. Ito ay pinamunuan ni Supt. Raymond Train para sa ‘assault team’ at Sr. Insp. Ryan Pabalinas para sa ‘support team’. Ang operasyon ay inaasahang tatagal lamang ng 30 minuto.
PHOTO | UPLB PERSPECTIVE
Chancellor Sanchez delays... cont. from Page 2 Student Union should be for Students In history, SU had been the center of student assemblages since Martial Law. “Dito unang nanindigan ang mga kabataan ng UPLB para itayo ang Council of Student Leaders (CSL) na hindi naglaon ay naging USC-CSC, una ‘yun sa buong Pilipinas,” Daniel Dane Pamittan Agatep from AnakbayanUPLB, narrated. Former USC Chairperson Day Manzanilla-Bautista said that the SU Building had a significant role in the victory of students throughout the history of UP and the nation, from Martial Law to different struggles facing the youth. “Ito ang naging kanlungan ng napakaraming mga lider-estudyante sa
Nagimbal ang lahat sa naganap na sagupaan sa pagitan ng Philippine National Police-Special Action Force (PNP-SAF) laban sa Moro Islamic Liberation Front (MILF) at Bangsamoro Islamic Freedom Fighters (BIFF). Masakit sa isang kaibigan, kapatid, anak, asawa, ina, at ama ang mawalan ng isang kumpare, kuya, tatay, kabiyak, at anak. Subalit, paano nga ba makakamit ang hustisya kung patuloy na nagtuturuan ang mga kinauukulan?
Enero 25, 2015
“Walang proyektong masasabing pangkaunlaran kung ang katumbas nito ay pagpapalayas ng tirahan, pagkawala ng hanapbuhay at kabuhayan, at paglalagay sa ibayong pagdurusa, kahirapan, panganib, o kamatayan ng mga mamamayang direktang maaapektuhan ng proyektong ito. Hindi rin masasabing pag-unlad ang isang proyekto kung katumbas nito ay pagkasira ng kapaligiran at kalikasan,” ani Ka Buddy. Saad pa ni Ka Buddy, “malaki ang posibilidad na lumawak pa ang maaapektuhan ng demolisyon at tastasan at ang pagtatambak sa 700 ektarya ng lawa [para sa reclamation site] ay inisyal lamang sa kabuuang planong 8,500 ektaryang tatambakan sa lawa ayon sa National Economic and Development Authority. (NEDA).” Bukod pa rito, bahagi lamang daw ang LLEDP sa mahigit kumulang na 50 proyekto sa ilalim ng Laguna de Bay Basin 2020 ng LLDA. Sa ulat ng Bulatlat hango sa dokumentong inilabas ng LLDA hinggil sa proyekto, mahigit 6,800
?
UPLB PERSPECTIVE | Volume 41 Issue 4 | February - May 2015
7:00 am
Tumawag ng reinforcement mula sa radyo si Pabalinas.
7:00 8:00 am
Mas tumindi pa ang putukan sa pagitan ng PNP-SAF support team, at MILF at BIFF.
9:00 am
Tumawag si Lt. Gen. Rustico Guerrero, kumander ng Western Mindanao Command kay Major Genn. Edmund Pangilinan na magpadala ng reinforcement dahil na wiped out na daw ang grupo ni Pabalinas.
10:00 am Nakumpirmang buhay pa ang grupo ni Pabalinas ngunit kulang na sila sa bala. 10:34 am Pinaalam ni Galvez kay Ladiasan na tumawag na sila ng sa PNP para magpatupad ang ceasefire. 1:00 pm
Tumawag muli si Pabalinas na magpadala ng reinforcement, ngunit makalipas ang ilang minute ay di na sila sumasagot sa radyo. Nagsimula magdatingan ang reinforcement ngunit hindi nila mapasok ang lugar.
5:00 pm
Tumigil na ang mga putukan, dahil sa pagtawag ng AFP ng ceasefire at para sa pagrekober ng mga bangkay.
5:30 pm
Dumating ang recovery team, 44 miyembro ng SAF, 17 mula sa MILF, at 7 sibilyan ang nakuhang bangkay.
WORDS | Diana Jane Plofino LAYOUT | Trista IE GILE
Bakit nga ba humantong sa isang madugong engkwentro, kung gayong may ceasefire agreement ang dalawang panig? Ayon sa MILF, ang unang nagpaputok ay ang mga miyembro ng SAF. Iginiit ng MILF na ikinagulat nila ang pagdating ng SAF sa Tukanalipao, kung saan pinaputakan ang dalawa sa kanilang grupo na nagresulta sa pagkamatay ng mga ito. Ngunit itinanggi ito ni Napeñas. Ayon sa kanya, “Based on the accounts of the team leader, ang unang pumutok ay yung improvised explosive device (IED) na nakatanim sa paligid ng kubo ni Marwan”. Iginiit din ni Napeñas na hindi ‘misencounter’ ang naganap kundi massacre, “Pinakita sa forensic examination na binaril nang malapitan ang isang miyembro ng SAF. Buhay pa nung pinakita sa (viral) video. Massacre yun, your Honor”, ayon kay Napeñas. Itinanggi naman ng MILF ang kumakalat na video. Anila, hindi ipinakita sa video na mula talaga sa kanila ang pumatay, at maaaring ibang grupo ito.
BALA SOS, REINFORCEMENT
“May nagsabi na wala na si Cordero (PO2 Roger Cordero), patay na. Mamaya may nagsasabi na naman na wala na si Tayrus, patay na. Nagsisigaw na ng ‘Sir, reinforcement, Sir? Wala ba tayong [casualty] evac, Sir? Saan yung reinforcement natin, Sir?, sigaw ng mga wounded na kasama ko,” pahayag ng isang miyembo ng 84th Seaborne o ang assault team sa Oplan Exodus sa GMA News. “Ako rin, sumigaw din ako. Bakit ang tagal ng reinforcement? Bakit walang tutulong sa atin?”, dagdag niya. Ayon sa ulat ni Anthony Taberna ng ABS-CBN, ang sagot ng Pangulong Noynoy Aquino nang tanungin siya ng isa sa mga kamag-anak ng namatay na SAF ay, “Sabi ko, padalhan ng reinforcement iyan kaya akala ko okay na. Di ko naman alam na hindi pala totoo iyon. At di ko rin alam na bandang hapon eh napapalaban na rin ang (SAF) 84th Seaborne.” Ikinumpara pa nga din daw ng Pangulo ang pagpapadala ng reinforcement sa pagkikipagkita sa kaibigan, “Kayo ba kapag kunwari itetext niyo friend niyo, ‘Kita tayo sa MOA,’ ganun lang ba kadali sa inyo na pumunta, dun?” Sa ulat ng Board of Inquiry (BOI), isang sa mga naging dahilan ng mabagal na pagdating ng reinforcement ay ang hindi pagpapaalam nito sa Armed Forces of the Philippines (AFP) at sa Officer-in-Charge ng PNP na si Leonardo Espina. Hindi rin agaran na nahanap ang eksaktong lokasyon ng SAF, at nang marating nila ang lugar ay hindi agad sila nakapasok.
“oplan lihim”
Abril 2014 nang mapag-usapan ng mga matataas na opisyal, kabilang na si Aquino, Purisima, at Department of Interior and Local Government (DILG) Secretary Mar Roxas ang plano sa pagtugis kay Marwan, ngunit wala pang eksaktong lokasyon ng kanyang pinaglalagian. Nobyembre 2014 nang nakakuha ng impormasyon kung saan nagtatago si Marwan. Dito nagsimulang planuhin ang pagsugod sa kanyang kuta pagdating ng Disyembre. Ngunit pagdating ng ika-4 ng Disyembre, nasuspende si Purisima dahil sa kasong graft at plunder. Ayon sa ulat ng BOI, pagdating ng ika -16 ng Disyembre, iniabot ni Espina ang Special Order No. 9851 kay Purisima at sa iba pang nasuspendeng pulis na kung saan nakasaad dito na “cease and desist from performing the duties and functions of their respective offices during the pendency of their respective cases filed by the Ombudsman until its termination.” Ngunit sa kabila ng suspensyon na ipinataw sa kanya, ipinagpatuloy niya ang Oplan Exodus. Ipinahayag ni Espina at ni Roxas na nalaman lamang nila ang plano noong Enero 5, 2015. Hindi rin ito ipinaalam sa AFP dahil sa paggamit ni Police Director Getulio Napeñas, Director ng SAF, ng taktikang Time-onTarget (TOT) sa pag-koordina. Ayon sa BOI, nanahimik lamang ang Pangulo nang iprinesenta ito.
G N O R A L
!
Turuturuan
Sino nga ba ang responsable sa naganap na engkwentro? A. Purisima B. Napeñas C. Aquino D. Espina
E. A and B only F. All of the above except C G. All of the above
Sa ulat ng BOI ilinahad ang mga pagkakamaling nagawa ng Pangulo, ni Purisima, at ni Napenas.
Bago pa man ang suspensyong ipinataw sa kanya ay naisagawa na ang planong pagtugis kay Marwan at Usman. PURISIMA Naging malaki ang parte ni Purisima sa pagpaplano at pagsasagawa ng operasyon. 1. Paglabag sa Special Order No. 9851, ang suspension order na pinataw sa kanya; 2. Hindi pagbibigay-alam kay Chiefof-Staff AFP General Gregorio Catapang, gayo’y nangako siya kay Napeñas sa isang pulong kasama ang Pangulo na siya na ang bahala kay Catapang; 3. Hindi pagbibigay-alam sa pangulo ng totoong nagaganap sa operasyon. Sa text na ipinadala niya sa Pangulo nagpupull-out na ang SAF commandos sa kabila ng patuloy na pakikipagbakbakan ng grupo. Ngunit sa kabila ng mga ito, nanindigan si Purisima na ‘unapologetic’ siya sa naganap at iginiit na hindi siya kabilang sa pagpapaplano at pagsasagawa ng operasyon.
Bilang Director ng SAF, ang kanyang utos ang kinokonsiderang pinal. Nakapaloob sa BOI report na inako ni Napeñas ang “command responsibility” napeÑas ng operasyon at inaming may mga naging paglabag siya dito. Kagaya ng: 1. Hindi pagpapaalam kay Espina at Roxas ng operasyon ayon sa kagustuhan ni Purisima; 2. Hindi pangangasiwa ng maayos sa operasyon na nagresulta sa pagkamatay ng 44 na SAF commandos; 3. Paggamit ng Time-on-Target (TOT) bilang taktika sa operasyon kahit sinabihan siya ng Pangulo na makipagkoordina sa AFP. Sa dulo, iginiit ni Napeñas na si Purisima ang nag-supervise sa buong pagpaplano. Sa ulat mula sa Rappler ipinaliwanag ni Napenas ang pagkakasangkot ni Purisima at sinabing, “Nabanggit ko kanina na sa kanilang dalawa nag-rereport [Purisima and Espina] ako sa kadahilanan na yung project na ‘yun inumpisahan pa ni General Purisima noong April pa, November tuloy-tuloy at siya ang may hawak ng intelligence”.
Kanino nagmula ... page 8
Ilang beses din nating narining sa Pangulo ang mga katagang “wala akong alam diyan,” “hindi ipinaalam sa akin AQUINO ‘yan,” at kung ano pang kaparehong kahulugan. Matapos ang engkwentro, nabanggit ng Pangulo ang “Purisima lied to me”, “Purisima let me down”. Ngunit sa kabila nito’y pinagkakatiwalaan niya pa din si Purisima at binuntong lahat ng sisi kay Napeñas. Binola niya ako,” pahayag ni Aquino. Sa lahat ng pagtuturong ginawa ng Pangulo, wala nga ba talaga siyang pagkaakamali? Sa BOI report iginiit na may mga pagkukulang ang Pangulo sa naganap na operasyon. Kabilang na dito ang: 1. Pagpayag sa pakikialam ni Purisima sa pagplano at pagsagawa ng operasyon; 2. Pakikipag-koordina kay Napeñas ang hindi pakikipag-koordina kay Espina ay ang paglabag sa Chain of Command, kung saan dapat na si Espina ang Senior Commander, at si Napeñas bilang Intermediate Commander lamang.
FEATURE
07
UPLB PERSPECTIVE | Volume 41 Issue 4 | February - May 2015
Poverty Incident Report WORDS | Elisha Padilla & Andrew Estacio layout | miguel elvir r. quitain & trista gile
Kanino nagmula ... continued from page 7 Bilang Acting PNP Chief, si Espina dapat ang siyang may hawak at nakakaalam ng operasyon, ngunit espina inilihim nga ito sa kanya ni Napeñas, ayon na din sa utos din ni Purisima. Subalit, habang isinasagawa na ang operasyon, malaki ang naging pagkukulang ni Espina ayon kay Napenas. Sa press conference na ipinatawag ni Napeñas noong ika4 ng Pebrero, ipinaliwanag niya na base sa BOI report, naibigay daw ang coordinates ng SAF. Pahayag ni Purisima, wala siyang direktang pagkakasangkot sa Oplan Exodus at ang tanging bahagi niya sa operasyon ay ang pagbibigay payo kay Napeñas. Ngunit ayon naman kay Napeñas, nag-uulat siya kay Purisima bilang siya ang nagpasimula ng plano at nasa kanya ang intelligence. Sinisi naman ng Pangulo si Napeñas, sa ‘di umano nito pagbibigay ng tamang impormasyon sa kanya. Nandiyan din ang paninisi ni Napeñas kay Espina, na bagama’t walang lubos na kaalaman sa operasyon, ay naging mabagal ang reinforcement.
nasa kuko ang hustisya Sa kabila ng 44 na sundalong namatay, itinuring ni Purisima na matagumpay ang isinagawang operasyon, “And with regard to your assumption that I will be taking the glory if the operation was successful, for your information, the operation was successful at very high cost.” Ganun din ang pagtingin ni Napeñas, kasabay ang pag-ako ng responsibilidad sa mga naging pagkukulang niya. Gayunpaman, ipinahayag niya na sana akuin din ng mga nag-utos sa kanya ang responsibilidad. Naging matagumpay man o hindi ang operasyon, ang tanging sigaw ng pamilya ng mga biktima ay hustisya sa pamamagitan ng katotohanan. Ang mga namatay sa engkwentro ay may kanyakanyang pamilya kung saan bawat isa ay may bitbit na alala ng pagiging magiting ng mga kapulisang ito. “We have a brother who offered his life for our nation but what we mourned and grieved over his death was he is too young to die,” hinaing ni Marilyn. Dagdag pa niya, tunay na isinabuhay ng kanyang kapatid ang motto ng PNPA Class of 2011, “Sacrifice yourself so that others may live”. Bilang isang kaibigan, kapatid, anak, asawa, ina, at ama, mahirap tanggapin ang kamatayan nila hangga’t ang katotohanan ay nakatago pa din sa mga kuko ng may sala. Sa larong turu-turuan, Purisima kay Napenas, Napenas kay Purisima. Aquino kay Napenas, Napenas kay Espina. Sa dulo ng araw, matatanong natin ang ating mga sarili “Ganito ba ang nais nating gobyerno?” Walang pananagutan at patuloy ang pagtalikod sa sariling mamamayan. [P]
08
FEATURE
“We must translate our economy’s continued growth to real and tangible benefits for the poor. We must empower our people to stand on their own two feet and create the lives that they desire.” Thus said President Aquino during his budget message for 2015. Hence, a big chunk of the 2015 budget has been allotted for Social Services, which now takes up 36.6 percent (P952.7 billion) of the P2.606 Trillion National Budget. In the Philippines Investment Forum last March 24, President Aquino has boasted the country’s economic growth and has never failed to mention its improvements since 2013. The Philippine Statistics Authority also said last January that the economy in the fourth quarter of 2014 has grown to 6.9 percent from the 6.3 percent growth in the same period of 2013. This ‘promising economy’ has also lead several institutions to express their positive predictions. For one, World Bank Country Director Motoo Konishi said “the Philippines has what it takes to sustain this high level of growth for many years despite a weak global economy.” Moreover, the Standard Chartered Bank also said that the Philippines would most likely retain the spot as the second-fastest growing economy in Asia. This is similar to business news network Bloomberg’s report that according to a survey they have conducted among economists around the world, the Philippines would be the second fastest-growing economy in the world this year. The Forbes Magazine, on the other hand, attributed this positive economic outlook for the country to the efforts put into fighting corruption; increasing number of infrastructure projects; promising economy for foreign investment; growing outsourcing industry; and increasing foreign remittances.
Economy not as strong
Contrary to the previously listed reports, IBON Foundation, a non-profit organization that provides research about socioeconomic issues, claims that the economy is not as strong as the administration says it is. They explained that the economic growth has actually slowed down to 5.8 percent, and would most likely go slower since the source of the economy’s boost was temporary, and thus, would not do much in the long run. Furthermore,according to IBON, the National Economic and Development Authority (NEDA) reports of a passive concept of growth in terms of poverty incidence. During the first half of 2014, poverty incidence has increased to 25.8 percent among Filipino individuals and 20 percent among Filipino families. Hence, poverty is still transcending. Fifty-six million Filipinos live on less than 100 pesos a day, based on data from the National Statistical Coordination Board which was reinterpreted by IBON Foundation. In addition, the Trade Union Congress of the Philippines (TUCP) says that out of the 20 million poorest of the working poor, more than four million are incapable of having the P293 cost of basic resources for survival.
‘‘
the more important indicators of development are not ‘the illusion of a healthy economy’, but the efforts to address social issues in the country
’’
The Philippines will also be unable to reach its goal of cutting down the poverty rate to half from the 34.4 percent in 1990s. The medium-term Philippine Development Plan now aims to reduce the poverty rate to only 20-23 percent in 2015; and then 18-20 percent in 2016. This is lower than the original goal of reducing the poverty incidence to 17.2 percent by 2015. In addition, IBON pointed out that the more important indicators of development are not “the illusion of a healthy economy”, but the efforts to address social issues in the country. Some of the listed social issues that contribute to poverty are corruption, job crisis, insufficient wage, landlessness, and anti-people schemes of the government.
Bloating Job Crises,Shrinking Wage “Worsening job crisis results in widening poverty in the country,” Kabataan partylist Rep. Terry Ridon said to Manila Standard Today. In fact, there are 4.1 million Filipinos who are unemployed as of January 2015, as Ridon cited from the Philippine Statistical Authority’s (PSA) January 2015 Labor Force Survey. Also as of January, there are 3.3 million youths, aged 15-34, who are unemployed. In addition, IBON have estimated that last year, 2014, 4.3 million are unemployed, 6.9 million are underemployed, and an employment rate of 10.2 percent and a huge total of 11.2 million are unemployed and underemployed Filipinos. However, the counter-reports of PSA claimed that in 2014, there was an increase in employment of Filipinos by 1.02 million. But IBON argued that this data mostly account to jobs that are of low quality, which involves part-time workers,or those who worked less than 40 hours a week. According to government data, they contributed to the 90% of the increase in employment. The research group said 77 percent of the mentioned increase in employment involves those jobs created in manufacturing, construction, agriculture, trade, hotel and restaurants, and domestic help. As of April 2014, IBON says these jobs’ daily basic pay is less than the national average wage of P355.89 per day.
UPLB PERSPECTIVE | Volume 41 Issue 4 | February - May 2015 IBON also noted that the increasing percentage of poor quality work in 2014 proved the “inability of the economy to create enough, stable and meaningful jobs for the labor force.” Ridon, on the other hand, claimed the lack of national industries and the degrading state of agriculture are some of fundamental roots why there are no ‘stable and meaningful’ jobs in the country. Meanwhile, the Department of Labor and Employment (DoLE) has announced the 15-peso increase in the minimum wage of workers in Metro Manila on March this year. This increase was met by protests from different groups, including TUCP, who were asking for a Php136 increase from the minimum wage of is Php310 to Php335 per day only. There is also the Two-Tiered Wage System instituted by the Aquino administration, which reduces the floor wage, where workers only receive additional income depending on productivity. Ecumenical Institute for Labor Education and Research Executive Director Anna Leah Escresa said in an interview with Bulatlat.com that this system “completely binds workers’ wages to the whims of capitalists.” The contractualization of workers still persists through Herrera Law, which has amended the Labor Code in 1989 and provided legal grounds for contractual work arrangements. There are only 20% to 30% regular workers in factories. In Southern Tagalog, there are five hundred agencies that employ contractual workers, whose salaries are too low; who have no retirement benefits; and are even prohibited to organize their union.
Faulty Schemes
Majority can’t afford to go to school Under the K-12 program, two years would be added to secondary education, within which students would be given the choice to specialize in technical-vocational courses; humanities and arts; or academics. The two added years however causes concern for many because of the added costs. Sen. Allan Peter Cayetano in 2012 also said this might increase the dropout rates among Filipino students, which has been rising since 2007. Cayetano said there is already a 36 percent drop out rate after elementary, and only 44 percent is able to graduate in high school, thus, implementing K-12 might worsen the situation. In addition to the concern on increasing costs of education, which Bulatlat.com reports as a cause of dropout rates, is the Commission on Higher Education’s (CHED) recent approval of tuition fee increase among 313 private higher education institutions. This was met with opposition from student and youth groups, who said this is part of the scheme of commercializing education. Also part of the schemes receiving much flak is the Socialized Tuition System (STS) in the University of the Philippines (UP), whch has raised the base tuition from P1000 to P1500. UP in the recent years has also been receiving less than half of its proposed budget –for 2015, UP got P12.6 billion from its proposed P25.4 billion budget. The education sector got the biggest chunk of the P2.206-trillion 2015 budget, gaining an 18 percent increase. Additionally, the budget for State and University Colleges (SUCs) has also increased from P38 Billion in 2014 to P43.3 Billion in 2015. However, the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) recommends that a country spend 6 percent of its GDP on education. IBON reports that the Philippine government allocates only a third of this, lagging behind Malaysia and Indonesia. Also according to IBON, the current situation of Philippine education contributes to low-quality jobs. IBON says that after taking vocational and technical skills training in high school, students under the K-12 program are expected to work abroad, contrary to the ideal education system which should promote the “ingenuity and capacity of Filipino students to develop new technologies and build new forms of knowledge.” Anakbayan National Chairperson Vencer Crisostomo also said K-12 would just produce “cheap labor for export.”
Farmers remain landless and impoverished Farmers, together with fishermen, consist around 70% of the nation’s population, yet their sector remains extremely impoverished. The Manila Times reported that the average income of Filipino farmers, aged 57 on average, is only around P2000 per month, considering that the extent of their labor reaches a 1.5 hectare-work in farms. Recent figures from PSA show that the poverty incidence for farmers is 38.3 percent, and 39.2 percent for fishermen. In addition to that, landlessness remains the fundamental root of the farmers’ adversities. They are still being agonized for 42 years of bogus land reform through the Comprehensive Agrarian Reform Program (CARP). This scheme has allowed multinational corporations to control and operate large agricultural lands for a span of 25 years and renewable for another 25 years, which paved way for land grabbing of giant capitalists.
CARPER, or the extended CARP, in its requisites, implement non-land transfer schemes such as the Stock Distribution The Aquino administration further facilitates privatization of public services Option (SDO), which does not give farmers land to till but shares of stock. This mechanism has caused strike among Hacienda under his centerpiece program, Public Luisita farmers, leading to the November 17 massacre and continuous human rights violation. Up to now, farmers in various Private Partnership (PPP). As per IBON, regions are inflamed to strike and call on for the Genuine Agrarian Reform. PPP scheme became a mechanism to guarantee profit for private investors and corporate takeover of government roles that leads to abuses against public interests. It has already led to increase in toll rates, MRT fares, water and electricity bills, inaccessibility of health services and other social services which impoverish the people. IBON added that PPP initiatives even raise public debt because they do not guarantee savings for the government. Bulatlat.com reported the rampant demolition threats and human rights violation to urban poor in 2013, all because of Aquino’s privatization centerpiece program. Informal settlers living near Manila tributaries are being pushed away to pave way for projects of private entities. Meanwhile, the Aquino administration’s way of eradicating poverty is by reinforcing Conditional Cash Transfer (CCT) program, which transfers money to the poor who meet certain criteria. IBON points out that is ‘unsustainable and artificial trickle-down mechanism’ that does not genuinely solve poverty, for CCT do not have no complementary policies that will create livelihood programs and support national industry.
‘‘
UNDERSIDE STORY TELLS THE TRUTH
Underside the allegedly constructive statistics and reports from the Aquino administration are the appalling truths coming from the masses. A survey from IBON says that 50.7 percent of the 1,501 respondents think the economy did not improve while 21.5 percent say it got worse. The progress Aquino has been claiming about is unfelt and unrealistic for the majority of people. He himself has said that economic growth is not enough: the people need to be empowered to help them stand on their own feet. Yet, poverty still transcends through low wages, deprivation of basic social services, unemployment, lack of education, corruption, social injustice and anti-people policies. Should there be any claims that the country indeed developed economically, it seems to be fallacious for indeed, our economic condition worsens given all the dwindling schemes of the government. [P]
RELENTLESS CORRUPTION From 1960 to 2011, the Philippines was robbed of P6 Trillion in illegal money outflows, according to the 2014 study of Global Financial Integrity (GFI), a non-profit research organization in Washington, D.C.. This has incurred P357 billion losses every year. GFI said that these losses decreased domestic savings, but propelled crime, corruption, and underground economy. Much loss has also been incurred from the Pork Barrel scam, siphoning P10 Billion public fund for private gains of government officials and cronies. Also, the P12.8 Billion fund from the Disbursement Acceleration Program (DAP) of President Aquino,was allegedly to had been illicitly channeled to legislators in order to convict former Chief Justice Renato Corona. IBON said the nature of DAP and Pork Barrel funds are arbitrary, discretionary and patronage-driven use for the benefit of the elite minority. IBON added that these funds should be rechanneled instead to social services and regular agency budgets that will serve the people’s basic welfare and necessities. Progressive partylist groups, according to IBON, identified social services that could have benefited from the supposed public funds: P 63.6 Billion budget allocation for basic eduction needs, P 96.5 Billion for additional health, P 33.4 Billion for higher education and a significant P 10 Billion fund for housing services, government salaries, subsidies for farmers, and other livelihoods. IBON listed other factors that show the degrading rate of the economic condition. These are summarized in the table on the right:
Factor Gross National Income Capital formation Revenue effort Tax effort
Time Period 2011-2013 2011-2013 2007-2013 2008-2013
Change 30.7% to 30.2% 17.3% to 17% 16.5% to 14.9% 13.6% to 13.3%
Poverty still transcends through low wages, deprivation of basic social services, unemployment, lack of education, corruption, social injustice and anti-people policies.
FEATURE
’’ 09
UPLB PERSPECTIVE | Volume 41 Issue 4 | February - May 2015
BBL: Daan Taong Pakikibaka
WORDS | Clariza Cassandra C. Concordia, Pamela A. Mendoza GRAPHICS & LAYOUT| MIGUEL ELVIR R. QUITAIN
“Ano ang BBL?”
Sa kabilang dulo ng mapa kung saan nagaganap ang walang tigil na kaguluhan na dahilan umano kung bakit binuo ang Bangsamoro Basic Law (BBL), may mga batang nangangarap maging “Freedom”, o higit na kilala bilang Bangsamoro Islamic Freedom Fighters (BIFF).“Sasali kami sa Freedom,” anilang mga batang bakwit nang sila’y tanungin ng Pinoy Weekly kung ano ang nais nila maging paglaki. Ayon nga kay Julkipli Wadi, isang manunulat sa kasaysayan at pulitika sa kanyang akdang Islamic Nationalism in the Philippines, ang matagalang pakikipaglaban ng mga Muslim para magkaroon ng kapayapaan at kasaganahan sa kanilang lipunan ay isang salamin ng nasyonalismo sa bansa; ipinapakita nito na kaya nating mga Pilipinong manindigan para sa ikabubuti ng lahat. Marami lamang ang hindi nagigising dahil sa mali at hindi sapat na impormasyong ibinibigay sa atin ng mainstream media. Sa pakikisangkot ng lahat, may pag-asa pang magkaroon ng tunay na pagbabago at pag-unlad. Ang usapin ng BBL ay higit na nangangailangan ng mga magsisiyasat: ito na nga ba talaga ang solusyon sa kaguluhan at kahirapan sa katimugang bahagi ng bansa?
Ugat ng pag-aaklas ng mga Muslim Naibaon na nga sa limot na ang pinagmulan ng sigalot ng mga Muslim at Kristiyano ay buhat pa noong pinalaganap ang Kristiyanismo sa bansa. Dahil sa kanilang “mobilizing ideology,” sa wika ni Che Man, matagumpay nilang sinalangsang ang lukanot na ito na siyang daan upang tuluyang masakop ang kabuuan ng bansa. Dito na rin napunla ang hidwaan sa pagitan ng mga Muslim at kapwa mga Pilipinong yumakap sa ibinigay sa kanila ng mga mananakop. “Whatever ties of race and culture had previously existed were replaced by suspicion and antipathy since Christianized natives were regularly conscripted for the wars against the Muslims and, in retaliation, the latter also raided the Christianized communities,” salaysay ni Renato Constantino, isang historyador. Pinaigting pa ng bansang Amerika ang tunggaling ito, nang walang pakundangan nilang sinugpong ang lupain ng Bangsamoro sa bansa. Nagkaroon ng iba’t ibang mga polisiyang nagtaguyod ng eksploytasyon at pangangamkam ng mga lupain sa Mindanao. At kahit hanggang sa mismong mga Pilipino na ang namuno sa bansa, nanatili pa ring minorya ang mga katutubong Muslim sa lupang kanilang sinilangan. Ayon kay Allynna-Haneefa Acraman Macapado, Vice President for External Affairs of the UP Muslim Students Association, ito ang maituturing na “historization of Moro struggle.” Subalit sa paglipas ng panahon, hindi na lamang daw naging historikal ang basehan ng pakikibaka ng mga sumibol na grupo. Sa paglala ng mga suliraning pangsosyo-ekonomiko na matingkad sa pagtaas ng insidente ng kahirapan sa Mindanao, umigting pa lalo ang pagnanais ng mga Muslim na
“
Mga nagdaang usaping pangkapayapaan Sa paglala ng sitwasyon sa Mindanao, umusbong pa ang iba’t ibang armadong grupo: ang Bangsa Moro Liberation Organization (BMLO); Moro Islamic Liberation Front (MILF); at ang Moro Revolutionary Organization (MORO). Bunsod ng unti-unting paglawak ng kanilang grupo, nagsimula na ring magtaguyod ng mga usaping pangkapayapaan ang mga sumunod na rehimen.
MARCOS
Nilagdaan ang Tripoli Agreement kasama ang MNLF, kung saan 13 probinsya ang ginawaran ng awtonomiya. Subalit, panandalian lamang ang tigil-putukang dulot ng kasunduang ito nang ideklara ng tagapagsalita ng Philippine Foreign Ministry taong 1980 na ang nasabing kasunduan ay “null and void.”
”
FEATURE
Istruktura ng Polisiya
Binubuo ng 18 artikulo ang draft ng Bangsamoro Basic Law o Batayang Batas ng Bangsamoro. Nakasaad dito na magkakaroon ng sariling watawat, sagisag at awit ang Bangsamoro. Sinasabi din nitong magkakaroon ng sariling sistema ng pamahalaan ang Bangsamoro. Magkakaroon sila ng Punong Ministro na siyang mamumuno sa Bangsamoro Konseho ng mga Pinuno – ang tawag sa kanilang pamahalaan. Kaiba sa dating ARMM, may itatalaga sa pamahalaang ito na Wali, opisyal na gaganap sa mga pangseremonyang gawain. Ito ang kasarinlang inihain ng pamahalaan sa MILF at nagpasang-ayon sa kanilang muling pasukin ang usaping pangkapayapaan. May tatlong uri ng kapangyarihan sa ilalim ng batas na ito: reserbado, pantay at eksklusibo. Sinasabi lamang nito na may mga kapangyarihang ang gobyerno pa rin ang may hawak, mayroong paghahatian ng gobyerno at ng Bangsamoro, at mayroong ekslusibo sa Bangsamoro. Kasama sa 58 eksklusibong kapangyarihan ay ang pamamahala sa mga tubigang nasa loob ng teritoryo, pagtatatag ng protected nature reserve areas at sanctuaries, pangangasiwa sa lupain at pamamahagi ng lupaing pang-agrikultura. Pagsasaluhan at paghahatian ng gobyerno at Bangsamoro ang 14 na kapangyarihan gaya ng pagbabantay-dagat, pagpaparehistro ng lupain, awditing, karapatang pantao at pagkontrol sa polusyon. Paghahatian din nila ang pagbibigay ng permiso sa eksplorasyon at pagmimina ng fossil fuel at uranium. Mananatiling sa gobyerno lamang ang kapangyarihan sa pagsasalapi at patakarang pananalapi, adwana at taripa, depensa at panlabas na seguridad, at patakarang panlabas. Ang pagbibigay ng mga probisyong ito ang inaasahan ng gobyernong magbibigay ng kasaganahan at kapayapaan sa Mindanao.
C. AQUINO
Sumunod naman ang Jeddah Accord, sa pangunguna ni Corazon Aquino. Nilayon nitong isagawa ang mga probisyon sa naunang kasunduan, na hindi naging matagumpay bunsod na rin ng hindi pagkakaunawaan sa pagitan nina Marcos at Misuari. Sa kasamaang palad, tila naging isang ‘paper autonomy’ lamang ang batas na ito.
F. RAMOS (1996)
Nagsimula ang negosasyon sa gitna ng pamahalaang Fidel Ramos at MILF subalit nagpatuloy ang armadong pakikibaka ng grupo.
ESTRADA (2000)
Hanggang sa magdeklara ng “all-out war” ang dating Pangulong Estrada noong 2000, na nagdulot ng pagkamatay nang mahigit 400,000 na katao.
G. ARROYO (2001)
Ang panlalamang at pangangamkam na dinanas ng mga Muslim, na pinaigting pa ng kabikabilang masaker sa kapanahunan ng Martial Law ang siyang nagpasikhay... upang tuluyang mag-aklas ang mga ito at lumuhog ng kasarinlan mula sa mapaniil na gobyerno.
10
hingin ang kasarinlan mula sa gobyerno. Ayon pa nga kay Macapado, “The national government doesn’t seem to provide the Moro community its rights.” Ang panlalamang at pangangamkam na dinanas ng mga Muslim, na pinaigting pa ng kabi-kabilang masaker sa kapanahunan ng Martial Law ang siyang nagpasikhay, ayon kay Iqbal, upang tuluyang mag-aklas ang mga Muslim at lumuhog ng kasarinlan mula sa mapaniil na gobyerno. Nariyan ang Jabidah Massacre noong 1968, na kumitil sa buhay ng mahigit kumulang 23 na mga Moro na nirekrut ng rehimeng Marcos upang salakayin ang Sabah. Lalo pang nag-alab ang poot sa insidenteng ito nang itinanggi ni Marcos ang operasyong ito at ang nangyaring masaker. Ito raw, ayon kay Iqbal, ang nagsilbing “eye-opener” upang kumilos ang mga Muslim tungo sa pagtamo ng kalayaan. Nag-organisa ang mga Muslim, sa ilalim ng pamamahala ni Datu Udtog Matalam, at itinatag ang Muslim Independent Movement na nagsilbing “umbrella organization” ng lahat ng kilusan ng mga Muslim. Dumagdag pa ang Manili Massacre kung saan walang awang sinugod ng isang grupo ng mga Kristiyano – ang Ilaga – ang isang mosque sa Manili, na ikinasawi ng mahigit sandaang mga Muslim – bata, kababaihan, maging matatanda.“The Moros saw that the fight was not fair,” ani Iqbal. Kalaunan, humawak na ng mga armas ang mga Muslim, tinahak na nila ang armadong pakikibaka upang ipanawagan ang kanilang mga daing. Dito nabuo ang Moro National Liberation Front (MNLF), na pinangunahan ni Nur Misuari.
UPLB PERSPECTIVE | Volume 41 Issue 4 | February - May 2015
Noong ika-22 ng Hunyo 2001, sa pamumuno ni Gloria MacapagalArroyo, nilagdaan ang isang ceasefire agreement sa pagitan ng dalawang kampo. Hinain ang MOA-AD o Memorandum of Agreement on Ancestral Domain, ngunit kalaunan, hinatulan itong unconstitutional. Ito rin ang nagbunsod upang humiwalay si Ameril Umra Kato mula sa MILF, at magtatag ng bagong grupo: ang Bangsamoro Islamic Freedom Fighters (BIFF).
BS. AQUINO (2012)
Mahigit isang dekada na ang nagdaan, muling binuksan ang posibilidad ng pagkakaroon ng usaping pangkapayapaan. Noong ika-15 ng Oktubre 2012, nilagdaan ng MILF at ng pamahalaang BS Aquino ang Framework Agreement on Bangsamoro (FAB). Sa kapangyarihan nito, tuluyan nang papalitan ang rehiyong ARMM. Bukod pa rito, binuo rin ang Bangsamoro Basic Law (BBL), na naglalayong magtatag ng Bangsamoro “political entity.” Ang pinakamalaking katanungan: Maibibigay ba nito ang tunay na kapayapaang hinahangad ng lahat?
Hamon
Matapos ang mahigit kumulang isang dekada ay muling nabigyang pansin ang usaping pangkapayapaan. Nagpalitan ng kopya ng kasunduan sina Mohagher Iqbal (kaliwa), Chief Negotiator ng MILF, AT Miriam CoronelFerrer (kanan), tagapangulo ng negotiating panel ng gobyerno. PHOTO | INQUIRER
Constitutionality vs. Unconstitutionality
Ipinaliwanag ng dating House Deputy Speaker na si Pablo Garcia sa isang pagdinig sa batas na ito na hindi konstitusyonal ang BBL sapagkat hindi maaaring buwagin ang ARMM na siyang bahagi ng Konstitusyon ng Pilipinas 1987 sa walong seksyon nito. Kung maipasa man ang Bangsamoro sa porma nitong hindi konstitusyonal, dadaan sa mabagal na proseso ng panghuhusga ang pagpapatakbo ng pamahalaan nito. Ayon naman kay Sen. Miriam Defensor-Santiago, labag sa pambansang soberanya ang BBL kaya hindi ito konstitusyonal. Ang tanging sagot ng Political Affairs Undersecretary na si Jose Luis Martin Gascon sa mga alegasyong ito ay ang pagdiin niya na ang bawat aspeto ng BBL ay iniayon sa konstitusyon. “The Bangsamoro territory shall remain a part of Philippine territory, ”dagdag pa niya. Marami pang ibang pulitikong dumalo sa pagdinig ang nagsasabing konstitusyonal ito ngunit wala silang ibang paliwanag kundi sabihing kumokomporme naman ang nilalaman ng BBL sa konstitusyon. Tila hindi nagkakaunawaan maging ang mismong mga mambabatas sa pagbasa ng konstitusyon na siyang magpapabisa o hahadlang sa pagpapatupad ng mga ipinangakong probisyon ng BBL. Kahit na ipinangako ng gobyernong ipapasa ang BBL sa orihinal nitong porma, ngayon ay nahaharap ito sa mga proposisyon ng pag-alis ng Bangsamoro Human Rights Commission na mahalaga upang protektahan ang mga Moro sa kung anumang uri ng pang-aabuso, at ang paglilimita ng probisyon sa awditing.
Ngayong nailatag na nga ang usaping pangkapayapaan, isang napakalaking hamon para sa atin na maging kritikal at suriing mabuti ang usaping ito. Ito na nga ba ang tunay na kasagutan upang magkaroon ng habambuhay na kapayapaan na inaasam ng bawat partido? Tunay nga bang matutugunan nito ang matagal ng panawagan ng mga Muslim ukol sa mga suliranin nito? At higit sa lahat, ito na nga ba ang susi upang mabigyang-solusyon ang matagal ng ugat ng armadong pakikibaka ng mga grupo? Hangga’t wala pang kongkretong solusyon sa suliraning ito ng mga mamamayang Muslim, tila walang hanggang putukan pa rin ang patuloy na babasag sa katahimikan ng isang napakagandang lupain na binahiran ng karahasan ang kasaysayan. Patuloy pa rin ang pag-asang makaalpas mula sa tanikala ng paniniil at kawalang katarungan. Hangga’t walang hustisyang panlipunan, hindi magkakaroon ng tunay na kapayapaan at kalayaan. Hangga’t patuloy ang pananamantala ng mga naghaharing-uri at patuloy ang diskriminasyon sa mga Moro, hindi kailanman matatapos ang panawagan upang tuluyang wakasan ang pagdanak ng mga dugo. Hangga’t patuloy ang opresyon at eksploytasyon, hindi hihinto ang pagdanak ng dugo.
“War on terror” at diskriminasyon sa Islam
Sa imbestigasyon ng People’s Fact-Finding Mission mula Pebrero 9 hanggang 11 ngayon taon, natuklasan ang direktang partisipasyon ng U.S. sa Mamasapano. Ayon sa isang magsasaka na nakapanayam ng komite, bukod sa mga napatay na Special Action Force (SAF), isang bangkay ng sundalong Caucasian ang kanyang nakita. Inilarawan ito bilang “matangkad, maputi, asul ang mga mata, at matangos ang ilong.” Bukod pa rito, isang drone ang naiulat na namataang paikot-ikot ilang araw bago maganap ang madugong insidente. Sa ulat ng Pinoy Weekly, ang partisipasyon ng mga sundalong Amerikano sa isang militar na operasyon ay tahasang paglabag sa Saligang Batas. Pilit na pinagtatakpan ng gobyerno ang pagkakasangkot ng U.S. at ang kampanya nitong giyera laban sa terorismo. Ang pagtugis kina Zulkifli bin Hir (Marwan) at Basit Usman, at ang pabuyang nagkakahalagang $5 milyon ay bahagi ng kampanyang pagsupil sa terorismo ng U.S. Ayon kay Vencer Crisostomo, Pambansang Tagapangulo ng Anakbayan, naging makinarya ng U.S. ang Pilipinas sa pamamagitan ni Aquino, sa laban nito kontra terorismo. “Pinatutunayan din nito ang pagkatuta ng administrasyong Aquino at lokal na sandatahang lakas,” saad pa niya. Paano nga ba humantong sa isang madugong bakbakan, gayong nakapataw ang ordenang tigil-putukan, at kasalukuyang isinasagawa ang usaping pangkapayapaan sa panig ng MILF at ng gobyerno? Bukod pa rito, bakit nga ba MILF ang itinuturong may pananagutan sa insidente, gayong sila ri’y naging biktima? “Ang hindi nakikita sa discourse na ito, kapag pinaguusapan ang war of terror, ay yung pagiging subject of war ng Muslim community,” ayon kay Macapado. Bunsod ng global campaign ng Estados Unidos na “war on terror,” hindi lamang kamatayan ang naging dulot niyon para sa mga apektado ng digmaan; bagkus, epekto rin nito maging ang demonisasyon ng mga Muslim, at ng Islam sa kabuuan. Sa Pilipinas na lamang mismo, hindi na maipagkakaila ang matingkad na epekto ng ‘war on terror’ na ito nang unti-unting naiakibat sa mga grupo ng mga Muslim ang terorismo.” Dahil na rin sa insidente sa Mamasapano, nagkaroon na ng bahid ng pagdududa sa BBL. Parami na nang parami ang kumekwestyon sa sinseridad ng MILF sa pakikipag-usap. Ayon pa nga kay Macapado, “By default, sinasabi ng mga tao na yung confidence building for the Bangsamoro peace process to continue is in the burden of the MILF... It is in the burden of the MILF para i-build ulit yung trust sa kanya ng Philippine government.”
FEATURE
11
UPLB PERSPECTIVE | Volume 41 Issue 4 | February - May 2015
WORDS | JIL DANIELLE CARO GRAPHICS&LAYOUT | tRISTA ISOBELLE GILE
UPLB PERSPECTIVE | Volume 41 Issue 4 | February - May 2015
illegal
Recruiter
12
Kamakailan ay naging matunog ang isang pangalan na siyang naging laman ng araw-araw na mga balita sa radyo, telebisyon at pahayagan, higit pa sa social media. Isang pangalan na nagbuklod sa milyong Pilipino, si Mary Jane Veloso. Sino? Ah! Si Mary Jane Veloso, isang Pilipina na kasalukuyang nakakulong sa bansang Indonesia dahil di umano sa drug trafficking. Hindi kataka-taka kung hindi siya kilala. Limang taon nga naman kasing itinago sa atin ng gobyerno at ng mainstream media ang kaso niya. Nito lamang natin napagtanto ang kalagayan ng ating kababayan nang malapit na siyang parusahan ng kamatayan, dahil sa isang krimen na wala naman siyang kinalaman. Ngunit ang istorya ni Mary Jane Veloso ay hindi lamang iisang istorya. Bagkus, ito ay istorya ng buong sambayanang Pilipino. Hindi na maikukubli pa ang kahirapan na dinaranas ng bansang Pilipinas. Bagama’t ipinagmamalaki ng administrasyong Aquino ang ‘di umano ay pag-unlad ng ekonomiya, kalakhan ng populasyon ay hindi ito nararamdaman. Ultimo mga pangunahing bilihin kagaya ng bigas at bawang ay hindi na mapigilan sa pagtaas. Hindi ba’t kataka-taka na ang bansang Pilipinas na kilala sa kanyang agrikultura, ay may mga mamamayan na hindi makakain ng kanin tatlong beses sa isang araw? Aba’y paano nga naman uunlad ang agrikultura, kung ang mga magsasaka mismo ay walang sariling lupa? Maliban dito ay talamak ang land-grabbing o land-conversion, kung saan ang mga lupang agrikultural ay ginagawang lupang tayuan ng mga negosyo. Kaysa ipamahagi ang lupa, ayan at lalo pang naghihirap ang mga magsasaka sa kamay ng mga panginoong may lupa o landlords na patuloy na nagpapalaganap sa umiiral na sistemang piyudal. Hindi na rin tayo bulag sa talamak na kahirapan. Ayon sa datos, 66 milyong Pilipino ang mahihirap, o nabubuhay sa araw-araw ng hindi lalampas sa P125. Sa madaling sabi, tatlo sa bawat limang Pilipino ang nakakaranas ng matinding kagutuman. Bunga rin ito ng pagiging export-oriented ng bansa, kung saan mas marami pa ang inilalabas nating pagkain kumpara sa nilalaman natin sa ating mga kumakalam na sikmura. Sa Cordillera, mas prayoridad ang pagpapatubo ng mga cat flower at iba pang halamang pangdekorasyon na ilalako sa ibang bansa kaysa sa pagpapatubo ng mga ani na mapapakinabangan sana ng mga Pilipino. Kahanay din ng kawalan ng lupa at ng matinding kagutuman ay ang kawalan ng trabaho. Tinatayang 4.3 milyong Pilipino ang walang trabaho o unemployed at 6.7 milyong Pilipino ang underemployed. Ayon din sa mga pagsusuri, ang bansang Pilipinas ay may recordhigh unemployment sa buong Asya. Kung mayroon mang trabaho, kontraktwal lamang o ‘di kaya ay kakarampot ang sweldong natatanggap ng mga manggagawa. Tila ang inaabot na sweldo ay sapat lamang na pamasahe pauwi sa sariling bahay at pamasahe pabalik sa trabaho kinabukasan. Sa mga nabanggit na sitwasyon, hindi kataka-taka kung bakit napakarami sa atin ang pinipiling mangibang bansa na lamang sa paghahangad ng mas maginhawang buhay. Sa kasalukuyan, tinatayang 10.5 milyong Pilipino ang Overseas Filipino Workers (OFWs) o nagtatrabaho sa ibang bansa. Ang mga OFWs na ito o kilala rin bilang mga migrante ay 1/4 ng kabuuang labor force ng Pilipinas. Hawak din ng kasalukuyang administrasyong Aquino ang record sa may pinakamaraming OFWs na pumalo na sa bilang na 1.7 milyon noong taong 2014. Ayon din sa mga datos, 6092 mga Pilipino ang lumilipad paalis ng bansa arawaraw. Kahirapan ang nagtulak kay Veloso, at sa milyon-milyong migrante upang makipagsapalaran sa ibang bansa. Sino nga ba ang nagnanais na malayo sa pamilya at mga minamahal sa buhay? Sino nga ba ang nagnanais maging alipin ng mga dayuhan? Sino nga ba ang pipiliin na mangibang bansa, kung mayroon namang trabaho at tamang pasweldo sa sariling bayan? Ilang anak na nga ba ang lumaki nang hindi nakikilala ang kanyang sariling ama o ina? Ilang ina na nga ba ang hindi mapanatag ang kalooban sapagkat alam niyang ang anak niyang dinala niya ng siyam na buwan sa kanyang sinapupunan, ay nandoon sa malayo at nagkukudkod ng kubeta? Ilang pamilya na nga ba ang sa halip na mabuo ay nagkawatakwatak? Si Veloso ay salamin ng isang ordinaryong Pilipino na naghahangad ng isang maayos na kinabukasan para sa sarili at sa pamilya. Siya ay salamin ng mga ordinaryong Pilipino na handang tumagaktak ang pawis sa ibang bansa makaligtas lamang sa gutom ang pamilya at upang masustentuhan ang napakalaking gastusin para sa edukasyon at kalusugan ng mga minamahal sa buhay--- mga karapatan na nararapat na natatamasa ng kung hindi man libre ay abot-kaya. Sa halip, ang mga pundamental na karapatang ito ay ginagawang negosyo ng iilan. Ang buhay ni Veloso ay buhay ng sambayanang Pilipino---nagugutom, naghihirap, niyuyurakan ang karapatan at tila dayo sa sariling bayan. Hindi na maitatanggi pa na ang administrasyong Aquino ang pangunahing recruiter ng mga OFWs. Ang gobyernong ito mismo ang pangunahing tumatalikod sa kanyang mga obligasyon sa taumbayan, sa halip ay yumuyukod sa interes ng mga dayuhan. Ang gobyernong ito mismo ang nagsasadlak sa sarili niyangmamamayan sa tila walang hanggang kahirapan, at nagtutulak sa kanila upang maging sunud-sunuran sa ibang bansa. Ang gobyernong ito ang mismong yumuyurak sa ating mga karapatan, at maagang naghahatid sa atin sa ating mga libingan. Bilang mga manunulat ng bayan, tungkulin nating magmulat sa pamamagitan nang paglalantad ng katotohanan. Mandato natin na isulong ang karapatan ng bawat mamamayang Pilipino na nararapat nating pinaglilingkuran. Kaya naman, mandato rin nating tuligsain ang isang Pangulong taksil sa taumbayan at papet ng mga dayuhan. Habang patuloy ang pagtalikod sa atin ng gobyerno, ay mas hindi natin dapat talikuran ang isa’t isa. Panahon na upang wakasan ang daang taon nang pananamantala. Magsulat at kalampagin ang lansangan. Magkapit bisig at itaas ang mga kamao--- makibaka para sa tunay na pagbabago.
CULTURE
The article was an entry to College Editors’ Guild of the Philippines (CEGP) 75th National Students Press Convention (NSPC) Editorial writing competition.
SKETCHPAD
Ang Pagtatapos at Muling Pagsisimula
Dumating ang tangi kong kakampi, si Ernesto. Nanlaki man ang mga mata, binuksan niya pa rin ang kanyang mga bisig para saluhin ako, para tanggapin ang pagragasa ng mga damdaming kaytagal kong kinimkim. Nanlisik ang mga mata ni Inay sa nasaksihan, ako at ang isang lalaki ay magkayakap sa kanyang harapan. Dumaloy ang luha na tila ba lahar mula sa isang bulkan. “Ano’ng ibig sabihin nito, Gina?”, pagalit na tanong ni Inay. “Ginaya ko lang kayo!” Bago pa man kami masunggaban ni Inay ay napigilan siya ni Padre. Isang kapita-pitagang alagad ng simbahan at isang tanyag na deboto ay pinasok nang magkasama ang isang bawal na relasyon. Ito ang aking isinumbat. Nagulantang sila sa aking isiniwalat. Natigilan. Sinamantala namin ni Ernesto ang pagkakataon para makaalis, ngunit napatigil kami sa may bungad ng bakuran. Nandoon si Itay, nakatulala habang hawak ang maleta at mga pasalubong. Nadinig niya ang lahat. Siya na ibig kaming supresahin ay mas nasurpresa sa kanyang mga nalaman. Ang kanyang galak ay nawasak nang paglilihim ng anak at pangangaliwa ng kabiyak. Dahan-dahang binitiwan ni Ernesto ang aking kamay. Umalis siya at kasunod naman nito ang pag-alis ni Padre. Iniwan nila kami ni Inay. Mga ilang sandali pa ay pumasok si Itay sa bahay at saka kami sumunod ni Inay. Nadaig ako ng takot, hindi ako makagalaw o makapagsalita man lang. Naglakas-loob si Inay, nilapitan si Itay. Puro patawad ang namutawi sa kanyang mga labi. Lumuhod. Tumangis. Hinilamusan niya ng mga halik si Itay, ngunit para bang humahalik siya sa isang bangkay. Malamlam ang kanyang mga mata, tila ba naglalakbay sa malayo ang kanyang kaluluwa. Nasaid ang lakas ni Inay sa panunuyo kay Itay. Laking gulat namin nang magyaya si Itay na magpahinga. Tumungo kami sa aming mga kuwarto. Sumilip ako sa butas, ngunit tahimik lang sila. Lumipas ang mga oras, ngunit hindi pa rin ako makatulog, hindi ko kaya. Maya-maya may nadinig akong mga yabag. Naaninagan ko ang isang taong paalis sa aming bahay, halatang madami siyang bitbit na mga gamit at sa kanyang mga bisig ay tila ba may yakap-yakap siyang mga anghel. Napatigil siya. Nadinig niya ang aking paghakbang. Sa sandaling iyon ay natitigan ko ang kanyang pigura. Iyon ang imaheng tumatak sa akin nang minsang nagpaalam ang aking bayani, ngunit sa pagkakataong ito, hindi siya lumingon, hindi siya nagpaalam. Huminga siya nang napakalalim na tila ba sisisirin niya ang kailaliman ng karagatan, saka nagpatuloy sa paglalakad. Hindi ko siya napigilan, hindi ko kayang ipapasan sa kanya ang bagaheng nagtulak sa kanyang pangarapin ang langit, ngunit naghila sa kanya pabalik ng lupa. Wala akong nagawa kundi ang panoorin siya. Tama, mahirap mabuhay nang nag-iisa at batid namin ito, ngunit kami ang nagdulot ng pag-iisa ng aming minamahal.
JEY FILAN
REYES
Hindi siya ang lumisan, kundi kami. Nasa malayo man ay pinanghangwakan niya ang kanyang kayamanan. Kami ang bumitiw sa kanya, sa aming pamilya. Kasabay nang pagsapit ng tanghali ay ang pagpatak ng aking huling luha. Lumabas na ng kuwarto si Inay. Napakaputla niya na tila ba naubusan na siya ng dugo. Wala siyang sinabing kahit ano. Dumating ang bukas. Nagtungo ako sa opisina ni Ernesto matapos ang klase ko. Kinuwento ko ang mga nangyari at pinaagos ang mga saloobin. “Maaaring huli na ang lahat para sa akin pero ikaw, nandiyan pa ang pamilya mo at ‘wag mong hayaang mawala.” Nakinig si Ernesto na tila ba isang musmos na pinapangaralan matapos suwayin ang mahigpit na utos. May mga nagmamahal sa amin, ngunit ito ay nakaligtaan. Ginamit lang namin ang isa’t isa upang punan ang kakulangang nadarama na kami rin ang lumikha. Gumaan ang aming mga pakiramdam. Malaya na kami mula sa mga kadenang ibinalot namin sa isa’t isa. Ngumiti ako. Ngumiti siya. Dahan-dahan akong tumalikod at naglakad papalayo sa kanya. Lumipas ang mga araw. Tuloy pa rin kami sa pagsimba ni Inay. Hinahanaphanap ito ng aming katawan at isipan. Walang kisap pa ring binabahagi ni Padre ang mga nakapaloob sa bibliya. Pagkatapos ng mga misa ay nagpapaiwan pa rin si Inay sa simbahan at sa tuwing uuwi siya ay lagi na lang kakikitaan ng bahid ng luha ang kanyang maputlang mukha. Sa paglaon ay hininto na ni Inay ang pagsimba samantalang ako ay tuloy pa rin. Namumuhi ako, ngunit gusto kong patuloy na ipaalala sa isa sa mga sumira sa aking pamilya ang nagawa niyang kasalanan. Mahusay si Padre. Napakahusay. Madaanan man ako ng paningin ay hindi pa rin siya matinag. Ang kaluluwa niya ay binawian na ng kahit anong bahid ng konsensiya. Napapakinggan ko pa rin sa kanyang mga sermon ang tungkol sa dalawang patutunguhan ng mga tao kapag nilisan na nila ang kanilang mga katawang lupa, ang impiyerno at ang langit. Umalingawngaw ang kampana, oras na para tumungo sa simbahan. Nang masapit ay nakuha ang atensyon ko ng mga bulungan at mga iyakan. Tinunton ko ang pinanggagalingan at nakita ang mga nagkukumpulang tao sa bahaydalanginan. Buong lakas ko silang hinawi. Tumambad ang imaheng tumagos sa butas ng aking kuwarto, ang imaheng tumatak sa aking isipan at nilaman ng mga bangungot, ngunit wala nang ingay. Magkatabi sila, ngunit hindi na magkayakap o magkahalikhan. May pinturang pula ang nakatatak na krus. Nilamon ng dilim.
CULTURE
13
UPLB PERSPECTIVE | Volume 41 Issue 4 | February - May 2015
UPLB PERSPECTIVE | Volume 41 Issue 4 | February - May 2015
Party, Run, Vote!
GRAPHICS | trista ie
MUMBLINGS
HODGE PODGE
Kung paanong ikaw ay sila, at sila ay ikaw Depende kung saan mo kayang isiksik ang schedule mo. Nakakapagod.
“Nakakadena si Amor, Nakahawla ang dama ni Noche, Walang trabaho bagong-layang si Ador; Reklamador, kundi ang magbilang ng poste”
JOHN PAUL OMAC
-Dong Abay, Mateo Singko
Alas singko y medya na nang umaga. Dali-dali’y babangon ka mula sa iyong kama at mag-aayos ng sarili: maliligo, magsisipilyo, magbibihis. Pagtapos mo rito’y tutungo ka sa kusina. Maswerte kung may aabutan kang makakain para sa almusal—tuyo, noodles, o di kaya’y itlog na pula mula sa hapunan kagabi, kasama ang kaunting kanin na alam mong pagsasaluhan pa ng pamilya mo sa maghapon. Kung wala naman, pagkasyahin mo na lang ang sarili mo sa isang tasang kape, pampapinit din yan ng sikmura mong halos araw-araw na lang kumakalam. Magpapaalam ka sa mga kasama mo sa bahay. Siguro sa nanay mo, sa tatay mo, sa kapatid mo, o kaya naman sa roommate mo kung nasa apartment o boarding house ka. Lalabas ka ng bahay at tatahakin ang daan papasok sa iyong trabaho. Sabihin na nating crew ka sa fastfood. Araw-araw ganito tatakbo ang araw mo. Pagpasok mo ay una mong haharapin yung mautak ninyong bundy clock. Lahat kasi ng galaw at kilos mo de-oras. Dun nakabase ang bayad sa ‘yo kaya naman mahuli ka lang nang ilang minuto sa log-in o mauna ka sa log-out, siguradong may kaltas na agad sa sweldo mo. Paulit-ulit mong maririnig mula sa manager niyo na para ito sa efficiency o kung anuman, yung tipong dapat hanggang sa kahuli-hulihang segundo may pakinabang ka. Sa isip-isip mo, exploitation ata ang tinutukoy ng damuho. “Welcome ma’am, welcome sir!”, “Thank you, come again!”, “I received 100, change niyo po ma’am/sir.” Yan ang dialogue mo at ng mga kasama mo. Parang robot na tulad ng mga nanlamig nang tira-tirang french fries na tinatakasan na ng buhay. Pilit na mga ngiti. Sagot naman sayo ng mga customer: “Pahingi...”, “Padagdag...”,”Pakilinis...”, “Nasaan ang manager niyo?”, “Gawin mo nang ayos ang trabaho mo.” “Happy to serve you!”, sabi sa nametag mo. O hindi naman kaya, baka isa kang factory worker. Nagtatrabaho ka marahil sa pagawaan ng sikat na brand ng alak. Yung nagsasabing habang tumatagal lalong sumasarap. Yung may kakaibang tibay daw—pero ang tunay na matibay lang naman talaga doon ay ang mukha ng may-ari nitong ganid sa tubo. Marahil isa ka sa mga matatagal nang kontraktwal na nagtatrabaho ng walang benepisyo at sumasahod nang mababa pa sa minimum wage. Dito, wala kang pinagkaiba halos sa mga makinang pinapaandar mo. Ikaw mismo unti-unting nagiging makina. Makina na tila ang pakinabang lang ay ang makapag-akyat ng mga produktong pagmumulan ng yaman ng iyong amo. Taon ka na marahil sa pagawaan—yung iba nga, dekada na. At sa oras naman na igiit ninyo ang karapatan ninyo para sa siguradong hanapbuhay at sapat na sahod, karahasan naman ang itutugon sa inyo.
Di mo rin maiiwasang ikumpara ang sarili sa kanila—kuntodo uniporme at makintab na sapatos. Isang tawag lang sa magulang, agad na makapagpapadala ng baon. Samantalang ikaw, nagpapakahirap pa sa trabaho para mapag-aral ang sarili. Baka nga ‘di magtagal, tumigil ka na nang tuluyan. Nagtaas na naman kasi ngayong taon ang matrikula, habang ang badyet sa edukasyon, patuloy namang bumababa. Manipestasyon ng pag-abandona ng gobyerno sa tungkulin nitong magkaloob ng abot-kaya at de-kalidad na edukasyon. Balak pa nilang dagdagan ang taon ng pag-aaral, pero para kanino? Tanong mo sa isip mo. Para saan? Para turuan ang mga bata na maging semi-skilled na manggagawa na handa nang makapagtrabaho pagkatapos ng high school? Para dumami ang pwede nating ipadala sa ibang bansa bilang domestic helper, welder, mananahi, tubero, o kung anumang in-demand na trabaho? Para dumami ang pagkukunan ng lakas-paggawa na siya namang magkukumpetensya para sa trabaho? Para lalong lumaki ang puwang sa pagitan ng mayaman at mahirap? Ito nga kaya ang tinatatawag na “mas mataas na kalidad ng edukasyon”? Uuwi ka sa inyo, ilalapag mo ang gamit mo, mahihiga para magpahingang saglit sa paulit-ulit at nakakapagod mong araw. Wala ka pang ilang minutong nakakahiga ay lalapitan ka ng iyong ina, o di kaya’y tatawagan sa telepono. Humahagulgol niyang ibabalita sa’yo na anumang oras ay pwede nang bitayin ang ate mo na nasa Indonesia. Nahuli siya doon mga limang taon na ang nakakaraan dahil sa ‘di umano’y pagbibitbit ng droga. Sa pag-aasam ng magandang buhay para sa inyo at sa mga anak niya, nabiktima siya ng sindikato. Dati pa’y humihingi na kayo ng tulong mula sa pamahalaan para mailigtas ang kapatid mo, ngunit ano nga ba ang saysay na makiusap at magmakaawa sa isang pangulong bingi sa sigaw ng kanyang mga kababayan? Sa isang pangulong nagbubulag-bulagan at sunudsunuran sa amo niyang dayuhan?
Consequent to Jesus’ resurrection is the rise of new messiah—a local messiah the university and the studentry is waiting for; the administration is not very excited. The shift of mood the UPLB and our generation will undertake is something new. In this year’s election, there is no fair; No February Fair where they get to the stage and display themselves. This is also the year where [we] the UPLB Perspective held an Opening Salvo where only campaign managers will be the one to sit and discuss polemically. Well, this should be the original case, but we know what really happened, don’t we? Apparently, the publication is adamant to show the students what really lies inside university politics. Why do you ‘party’? What could be tiring? Electoral parties feeding us with acronyms and meticulous words that will pressure you to believe in them. Or, probably making you believe that they are into service and stuff. I know one service; back in high school—van. That is high school politics. One of the reason why I was happy to graduate back then was the fact that I am leaving that culture. Most of the time, they were only there to be put there. Display. Or, taga-lista ng noisy. Of course, those student leaders may have total concern to their constituents; but, who in the end will decide what they do? Advisers. Or guidance. Or principal. Or student director. Puppet. The distinguishing point: puppetry. Parties in UPLB deviate from that crummy term. Not strictly sure, though. They embrace social principles; justquite differing principles that they only differ in insert usual answer in an election debate. They differ in the way they face up the students’ problems. They differ in how they answer national and university issues. Although, they differ less when you talk to them—wtf. They are all pushing for something for the, something for the, i don’t know, too! Maybe for the students, maybe for the community, maybe for them; For their narcissistic selves. Some are so right they were dragged with Noynoy to his matuwid na daan. Some are so left they were left in the roads persuading people that Noynoy’s matuwid na daan is far from being matuwid. Some are acting priest, sitting in the council and sending prayers and regards: sweet! Some are just vain.
RUN
OPINION
So, whenever I see someone with a called student council. Way, way back, nameplate inches below their breasts when we are not even born; student saying: “Vote for me, Fuckers!”, a question representation was pushed for one thing: always pops into my head: Why is s/he to campaign the fundamental rights students must have. They barred sudden running? S/he could’ve walked. increases in tuition or other fees, they Why do you ‘run’? If running in electoral terms means to also barred several unjust censoring be a candidate or be a nominee to handle projects the university may implement. a political responsibility; walking, then, for They banner the students’ demands—the me, is to not be a candidate or a nominee, students’ rights. This council is being changed over but will still bear the responsibility; as the years, because, of course. And, a candidate or a these changes lead to its nominee handles strengthening or them. So, why not weakening. Apparently, walk? Every year some years ago, The deeper we are looking for a tuition just increased question opens in a staggering three a query whether I new Jesus. hundred percent. scorn or respect the Parties have become leading to a changing candidate: Why do you UP culture and UP really run? The question tactical to promote environment as it leave becomes difficult their own Jesus, its status as a premier to answer because, state university. constructing a apparently, the nature Apparently, it has of democratic election discipleship with become no different is corrupted in the first from unsubsidized place. How? Election popular membership; universities. is a popularity contest Constructing the kind private Thus the messiah! politically encrusted with Why do you ‘vote’? principles and service of Jesus that should work for them. Every year, UP to what or to whom. suffers from the And, at its core: it is a budget cuts imposed huge flask to experiment by the state. This is in line with Pork what people think of or what can change their thoughts. To what Barrels and DAP. See where I’m getting manner they are going to serve their at? Some students still see the problem. constituent is stained by the fact that Some, sadly, start to forget it since, of the student voted for them—that they are course, they can pay. Students who can famous. Their service, even if it is wholly feel that there is a problem stop to be a a service they wholly, intently, genuinely student—because they can’t. The end delivered automatically bears rewards; a result is an environment not any different service that is delegitimized as it is only from an environment private and fascist universities have where all students are done for the prize that comes with it. These are typical answers to my financially capable to pay and there is no problem, except that some people are just question, why someone runs: disgusting and not cute. Do we want that for a. “I see problems and we, the UP? I do not know for most, but personally, students, should act to resolve these I still hope that UP can cater the poorest problems.” of us and help those with ability to be a b. “I have all the prerequisites for one professional, even with economic hurdles. to be a leader, to be your leader, to be And we can step up this discussion to the your Chairperson!” level university administrators are in: thus c. “E, kay’sa naman yung kabila pa the council. At least, that is why I vote. ang manalo? ‘Diba, ‘diba?” But, why do you vote? d. “Napilit lang ako. Like, honestly.” Like the usual, utopian, democracy: We To answer why someone should run, all love to break free from the popularity we must then remember the fundamental and face-value nature of election. Every reasons why the university has this thing year we are looking for a new Jesus. Parties
“
have become tactical to promote their own Jesus, constructing a discipleship with popular membership; Constructing the kind of Jesus that should work for them. (1) The Jesus that crucifies himself and do all the sufferings so his constituents can have a very wonderful FebFair. He’s crucified, though, so he can only work inside his office. (2) The Jesus that sweeps the market vendors— vendors that are capitalizing on his church, and exploiting the church goers of their faith to God. (3) The Jesus that goes from place to place to be awesome and famous, meeting the likes of Mary Magdalene. Nice! The initial set-up this process of lookingfor-messiah has a distinct character: it all roots from the people having a problem. Remember the rise of Superman in one of US’s economic depression? Or, the airplane-god which is apparently simply an airplane a certain tribe in the North abruptly worshiped during the World War 2? Or maybe, Jesus during his time, where food is not necessarily abundant and sicknesses are not entirely curable? In this phenomena, where we look for a God, a messiah, a president, or simply a leader, it seems that those in the group are being united for choosing that God, messiah, or leader for having recognized the same problem. We are united by the problem and then we choose our leader, we choose our God. It is different for most voters: They vote the person, then they will realize their problem through that person. Democracy, yeah! Protip: Know the problem, then vote. Vote even if the others will not, even if the others cannot. The campaign period has begun and be ready for your organizations’ publicity materials to go unnoticed. Be ready to judge how they design their campaign layouts. Be ready to look at your crush or crushes while you wait for your next class. And, be ready for all the fucks you can give, because, hey it’s politics. And for your entertainment education, attend election-related activities! And: Good luck! Have Fun! And, vote wisely! [Somehow the sentence is popular.]
VOTE
”
Pabulong ka na lamang na tutugon sa nanay mo, halos humihikbi din. “Wag ka mag-alala ‘nay. Lilipas din ang lahat ng ito. Makaka-ahon din tayo.” Kasama ang masa, lalagutin natin ang tanikala. Nasa bagong lipunan ang hustisya. [P]
Madadaanan mo naman ang mga estudyanteng kalalabas lang ng paaralan. Ikaw kasi, papasok pa lang. Magtatrabaho sa umaga, mag-aaral sa gabi. Minsan baliktad, sa gabi ka nagtatrabaho at sa umaga naman pumapasok sa klase.
14
PART Y
john moses chua
GRAPHICS | trista ie gile
OPINION
15
UPLB PERSPECTIVE | Volume 41 Issue 4 | February - May 2015
EDITORIAL
The UPLB Perspective AY 2014-2015
GRAPHICS | JOHN PAUL OMAC
Editor in Chief Jil Danielle M. Caro Associate Editor John Paul M. Omac Managing Editor Andrew A. Estacio News Editor Guien Eidrefson P. Garma Features Editor Kezia Grace R. Jungco Culture Editor John Moses A. Chua Production and Layout Editor Trista Isobelle E. Gile
Nitong Hulyo 04, 2015, 2,124 na mga Iskolar ng Bayan ang nagtapos sa kani-kanilang mga natatanging kurso. Malayo-layo na rin ang narating ng bawat isa sa atin. Mula sa pagkuha ng UP College Admission Test (UPCAT) kung saan pinag-isipan nating mabuti saang UP campus natin nais pumasok, at anong kurso ang nais nating kunin. Mula sa puntong ito ay naglalaro na ang ating mga imahinasyon, nakikita na natin ang ating mga sarili bilang mga “UP student.” Ilang buwan din ang inantay nang dumating ang resulta ng UPCAT. Walang mapaglagyan ang tuwa nang malaman na pumasa sa pangarap na unibersidad. Kasabay nito ang hindi mapipigilang pagbabalita ng mga nanay at tatay na “nakapasa sa UP ang anak ko.”
Paanong naging de kalidad ang edukasyon? Kung ito naman ay nakabatay sa interes ng ibang bansa, at hindi lapat sa konteksto ng Pilipinas? Kung hindi nabibigyang-diin ang agrikultura, at pambansang industrisya? Sa halip ay nariyan ang diin sa business, information, at technology, dahil ito ang dikta ng panahon at in-demand sa merkado. Tatanawin natin ang mga magbubukid at manggagawang nagpapaaral sa atin. Hindi maiiwasan ang pagpatak ng mga luha sa kalagayan ng mga magbubukid--- nananatiling walang lupa ang pito sa bawat sampung magsasaka, tali sa produksyon dahil ito ang nais ng mga panginoong may lupa, hindi matapos-tapos na pandarahas at kawalan ng hustisya, kabilang na rito ang nangyaring Hacienda Luisita massacre noong 2004 at Mendiola massacre noong 1987.
Sa hanay naman ng mga manggagawa ay talamak Hindi rin malilimutan ang unang araw natin dito sa ang kontraktwalisasyon. Ilang taon nang subsob UPLB. Freshmen tayo noon at punung-puno ng pag- sa trabaho subalit hindi pa rin maging regular, asa. Dapat maka-graduate on time, at dapat laude kaakibat ng kawalan ng benepisyo. Patuloy din ang ang standing. Nandiyan ‘di umano ang tinatawag pangangamkam ng lupang ninuno mula sa mga nilang “culture shock”, pero, ito rin ang dahilan kung katutubo, lumalaki ang bilang ng mga biktima ng bakit mas exciting mag-aral sa UP. Iba’t militarisasyon sa nayon. Kaliwa’t kanan ibang tao, mula sa iba’t ibant panig ng “Buong tapang din ang pang-aabuso at pandarahas sa bansa, may kanya-kanyang pagkatao, nating tinanggap ang mga kababaihan, at mga may piniling kanya-kanyang hilig, at kanya-kanyang hamon ng pagiging kasarian. pangarap. Nag-org agad tayo noong isang Iskolar ng freshmen tayo, kahit sabi nila, “bawal.” Bayan, at higit sa Nangyari na nga ‘di umano ang Doon natin napagtanto na hindi tayo lahat, ng pagiging kinatatakutan. Kabilin-bilinan ng mga mapipigilan sa kung ano ang nais isang kabataang kaanak na “Nako, UP, baka ka maging nating mangyari, ano ang nais nating Pilipino. aktibista. ‘Wag kang makasama-sama marating. sa mga rally.” Alam nating may magMakatapos man aalala, may magbabawal at pipigil at makaalis sa sa atin. Subalit mas matimbang ang Hindi naging madali ang buhay unibersidad ay hindi nabuong pag-ibig para sa masang dito sa UPLB. Kaliwa’t kanan na ito ang katapusan. anakpawis at bayang lugmok sa exams, group projects, reports, Nananatili ang kahirapan at pinagsasamantalahan presentations, paper, at iba pang dakilang tungkulin ng mga dayuhan. Alam nating hindi mga requirements. Hindi na natin na paglingkuran ang tayo kailanman patatahimikin ng nagmabilang kung ilang gabi tayong sambayanan. “ aalimpuyong damdaming makabayan. hindi natulog, kung ilang tanghalian o hapunan na nga ba ang nakaligtaan Buong tapang tayong nagtaas ng ating mga kamao, natin, at kung ilang weekend tayong hindi nakauwi at nagwagayway ng mga bandila. Hindi na mabilang dahil tambak pa ang gawain. kung ilang kilometro na ang nilakad, hindi nagpatinag sa nakakapasong init, sinuong ang malalakas na Ilang beses na nga ba tayong humagulgol at ulan, bitbit ang mga panawagan para sa panlipunang muntikan nang sumuko? Pero hindi natin ginawa. hustisya at pagbabago. Kailangang makatapos ng pag-aaral. Kailangang sumablay, makahanap ng magandang trabaho, at Sa pagbabalik-tanaw ay mapagtatanto nating magkaroon ng magandang buhay. Ngunit, dito na malaki ang iniunlad ng ating kamulatan. Namulat tayo lamang ba magtatapos ang buhay nating mga Iskolar sa katotohanan, at kasalanan kung tayo ay muling ng Bayan? pipikit. Mapagtatanto natin ang bigat ng pagiging isang Iskolar ng Bayan, ang responsibilidad ng pagiging Marahil ay ilang ulit nating narinig ang katagang isang Pilipino. “pinag-aaral kayo ng gobyerno.” Swerte raw tayong mga Tumitindig ang ating mga balahibo sa tuwing taga-UP. Natatamasa natin ang isang de kalidad na edukasyon sa murang halaga. Subsidized, ika nga. Sa maiisip natin na nananalaytay sa atin ang dugo ng unang banda ay aayon tayo. Ngunit malalaman natin mga bayani--- silang buong giting na nakipaglaban ang katotohanan na ang pinang-aaral sa atin ay mula para sa kalayaan ng bansa ilang siglo na ang lumipas. sa buwis ng mamamayang Pilipino. Mula sa buwis ng Tayo, tayo ang mga tagapagmana. Tayo, ang siyang mga magbubukid, manggagawa, at iba pang sektor ng inaasahang tumapos nang nasimulan noon pa. lipunan. Buong tapang nating tinanggap ang hamon ng pagiging isang Iskolar ng Bayan, at higit sa lahat, ng Mula rito ay lalalim pa ang ating pang-unawa. pagiging isang kabataang Pilipino. Paanong naging mura ang edukasyon sa UP? Mura bang matatawag ang base rate tuition fee na Makatapos man at makaalis sa unibersidad ay hindi P1500/unit? Mura ba ang libong laboratory fees, ito ang katapusan. Nananatili ang dakilang tungkulin na hindi naman natin mamalayan kung saan nga ba na paglingkuran ang sambayanan. napupunta?
16
EDITORIAL
Business Manager Ana Catalina C. Paje News Staff Aileen M. Alcaraz Jeremiah N. Dalman Albert John Enrico A. Dominguez Caren Joy B. Malaluan Abraham A. Tabing Features Staff Ysabel Dawn B. Abad Czarina Joy B. Arevalo Mary Anne V. Gudito Miguel C. Lazarte Diana Jane M. Plofino Jhon Marvin R. Surio Culture Staff Clariza Cassandra C. Concordia Karl Gabrielle B. De Los Santos Andrew A. Estacio Angella Jayne T. Ilao Jey Filan C. Reyes Production Staff Paul Christian A. Carson Vicente C. Morano III Miguel Elvir Quitain Business Management Staff Jose Lorenzo E. Lim Denise Madeleine Gale C. Rocamora Apprentices: Elisha V. Padilla Pamela A. Mendoza Shaime Faith B. Latap Kent Sydney H. Mercader Charity Faith D. Rulloda
The UPLB Perspective is a member of College Editors Guild of the Philippines (CEGP) and UP Solidaridad UP systemwide alliance of student publications and writers’ association uplbperspective1415@gmail.com UPLB Perspective @uplbperspective uplbperspective