Niet-commerciële periodieke pers,
gigant in de schaduw verkennende studie van Eric Goubin Memori-Thomas Moore
Information is key Wat is de Raad voor de Reclame? MediaSpecs: online mediadatabase en zoekmachine Samenwerking tussen uitgevers en freelancers UPP info
© Frank Bahnmüller
verschijnt driemaandelijks I € 6 I oktober - november - december 2014 I n° 92 I www.upp.be
UPP / UNIE VAN DE UITGEVERS VAN DE PERIODIEKE PERS
#inhoud
Information is key 2 3 4-5 6-9 10 11 12
Information is key
Wat is... De Raad voor de Reclame In de kijker - mediadatabase MediaSpecs, online mediadatabase en zoekmachine In de kijker - studie Niet-commerciële periodieke pers, gigant in de schaduw Pro Justitiae De samenwerking tussen uitgevers en freelancers Prikbord Wist u dat? Wat leest … Martine Barratt UPP info
Wie vindt nu niet van zichzelf dat hij/zij met zijn/haar uitgeefactiviteit goed bezig is? Ja, natuurlijk zijn er altijd wel wat punten te verbeteren en aan te passen. En ja, als we meer tijd zouden hebben dan deden we het zus en zo. Maar over het algemeen vinden we onze eigen uitgeefproducten best wel ok. En terecht. Wat we echter wel eens durven te vergeten, is dat ook de buitenwereld daarvan overtuigd dient te worden, met name de stakeholders van de uitgeefsector. De lezers en de adverteerders in de eerste plaats maar ook de reclameregies, de mediabureaus en zelf de politieke wereld. Overtuigen doe je met informatie. En laat het nu net het verzamelen, presenteren en communiceren van (overtuigende) informatie zijn waarvoor we ‘geen tijd’ hebben. In deze De Periodiek handelen 2 artikels over het belang van informatie voor en over uw uitgeefproduct, print of digitaal. Op pagina 4 & 5 maken we via het MediSpecs platform kennis met het belang van aanleveren van goede informatie over uw titel ten behoeve van adverteerders/reclameagentschappen en mediabureaus. Op de pagina’s 6 tem 9 toont een verkennende Vlaamse studie van Memori/ Thomas Moore aan hoe het gebrek aan informatie nefast kan zijn voor de bekendheid en/of de erkenning van een belangrijke groep perstitels en hun uitgevers, met name de niet-commerciële pers. Niettegenstaande het feit dat de niet-commerciële pers een indrukwekkend aandeel van 58% (!) van de Vlaamse tijdschriftenmarkt inneemt, vind je er zelden iets over in wetenschappelijke literatuur, vakpers of medianieuws. Een gebrek aan informatie? (ldp)
#Colofon
Werkten mee aan dit nummer: Luc De Potter - Isaac De Taeye - Willem-Jan Cosemans Renaud Homez - Bart Kuypers - Eric Goubin Redactieadres & advertentiewerving: Ed. Machtenslaan 79/23 - 1080 Brussel Tel: 02 414 12 35 - Fax: 02 414 23 95 info@upp.be - www.upp.be Ontwerp: Kliek Creatieve Communicatie Digitaal geprint: Symeta Verantwoordelijk uitgever: Steven Van de Rijt, Parmastraat 65 - 9120 Melsele
2
de periodiek I oktober-november-december 2014
#wat is...
Raad voor de Reclame In deze rubriek nemen we een kijkje bij diverse organisaties waarin UPP haar leden vertegenwoordigt. In dit nummer maken we kennis met de Raad voor de Reclame. De Raad voor de Reclame (RvdR), opgericht in 1967, is samengesteld en gefinancierd door beroepsverenigingen van de drie partners in de reclamecommunicatie: de adverteerders, de communicatiebureau’s en de diverse reclamemedia. De ondernemingen die lid zijn van de bij de Raad voor de Reclame aangesloten verenigingen, staan in voor het creëren en/of het verspreiden van meer dan 80% van de in België gevoerde handelsreclame.
Doel en opdracht Het bevorderen, het valoriseren en het verdedigen van de reclamecommunicatie en haar vrijheid, als factor van economische expansie is het doel van de Raad voor de Reclame. Hierin zitten 3 opdrachten vervat: ✔ het valoriseren van de rol van de reclame en de reclamesector De RvdR wil de economische en sociale rol van de reclamesector promoten door o.a. de meerwaarde van reclamecommunicatie voor de consumenten te benadrukken. Naast zijn informerende rol, maakt reclame het ook mogelijk om niet alleen nieuwe producten en diensten op de markt te brengen maar ook innovatieve communicatiekanalen. ✔ het vertegenwoordigen van de reclamesector in België Hierbij werpt de RvdR zich op als de bevoorrechte gesprekspartner van de overheid, en dat door deze te sensibiliseren over het economische en sociale belang van de reclamesector.
✔ het onderwerpen van de reclame aan een strikte en gecontroleerde ethiek Dit realiseert de RvdR via het ontwikkelen van de zelfregulering. In 1974 werd daartoe de Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame (JEP) opgericht. Het zelf-disciplinair orgaan van de reclamesector, dat zoals de RvdR het wou, volledig onafhankelijk en paritair is samengesteld. De resultaten van deze zelfregulering worden adequaat gecommuniceerd naar de overheid en andere stakeholders.
Waarden Naast de sociale en economische rol die de reclame in onze samenleving speelt, is er ook de maatschappelijke verantwoordelijkheid die op de schouders van de communicatieprofessionals rust. Dat is de reden waarom reclame-ethiek een centrale plaats krijgt binnen de werking en de structuur van de RvdR. Hoe worden deze waarden concreet ingevuld: ✔ Verdediging van de belangen van de reclame bij overheid en officiële instanties, wat betreft de wetgeving en haar weerslag op de reclamecommunicatie ✔ Vertegenwoordiging in talrijke organen, zoals: de Vlaamse Sectorraad Media, Raad voor het Verbruik, … ✔ Ontwikkeling van projecten, vb. Media Smart om de sociale verantwoordelijkheid van de sector aan te tonen
Fons Van Dyck Voorzitter Raad voor de Reclame
✔ Organisatie van evenementen, zoals Dag van de reclame om het imago van de reclame tegenover de consument te bevorderen ✔ …
De JEP Het is onmogelijk het imago van reclame te bevorderen zonder de ethiek in de reclamecommunicatie in acht te nemen. Daarom heeft de RvdR in 1974 de Jury voor Ethische praktijken inzake reclame (JEP) opgericht, het zelfdisciplinair orgaan van de reclamesector in België De JEP heeft als taak te onderzoeken of de reclameboodschappen die verspreid worden via de media in overeenstemming zijn met de regels inzake reclame-ethiek, waarvoor de JEP zich baseert op de wetten en de zelfdisciplinaire codes. De zelfdisciplinaire werking van de JEP steunt op de vrijwillige medewerking van de adverteerders, reclamebureau’s en media. www.raadvoordereclame.be
de periodiek I oktober-november-december 2014
3
#in de kijker - mediadatabase
MediaSpecs: online media Het platform voor mediaspecialisten “Changing the market”. De klassieke mediajaarboeken (MediaPlan, B2B jaarboek, …) zijn niet meer. Ze werden overbodig door het gebruik van nieuwe media toepassingen, met name een internetplatform die een marktplaats creëert tussen enerzijds de diverse media en anderzijds adverteerders, reclameagentschappen en mediabureaus. In België (en Luxemburg) wordt deze positie ingenomen door MediaSpecs, het mediadatabase-initiatief van Bart Kuypers. (ldp)
Historiek Gedurende zijn jarenlange ervaring in de mediawereld werd Bart Kuypers er zich van bewust dat met de nieuwe technologieën er een betere en vooral efficiëntere match gemaakt kon worden tussen media en adverteerders/reclameagentschappen/mediabureaus. Deze overtuiging werd in concrete plannen gegoten na zijn kennismaking in 2002 met de mediadatabase Retriever in Nederland. Bart Kuypers sloot een licentie af voor België en Luxemburg en ging meteen aan de slag om het databaseconcept te verfijnen en aan te passen aan de Belgisch/Luxemburgse markt. Eind 2013 werd het platform ook in Frankrijk gelanceerd.
1. MEDIAPLATFORM Centraal in het mediaplatform staat de database welke omringd wordt door enkele aansluitende functionaliteiten. Zo is er ‘Hot News’: een rubriek waarin gratis, kort en bondig dagelijks alle relevante medianieuws gericht naar mediaprofessionals aangeboden wordt, ‘Insights’: waar diepgaande sectorinfo
(media-onderzoek, dossiers, analyses, opinies) consulteerbaar is, ‘Twitter’ en de gratis maandelijkse ‘Nieuwsbrief’. Online database en zoekmachine De mediadatabase is drietalig en bevat de actuele gegevens van alle reclamemedia (met uitzondering van de nationale TV) in België en Luxemburg, i.e. contactgegevens, advertentietarieven, redactionele specials, enz.). Hierdoor wordt het een bron van inspiratie en informatie voor communicatiespecialisten. De database wordt gebruikt door alle mediabureau’s, grote en kleine reclamebureau’s en andere media professionals (bvb PR bureau’s). Wat zit er in de MediaSpecs-database? ✔ Alle reclamedragende mediatypes: magazines, huis-aan-huisbladen, dagbladen, vakpers, out of home, digitaal, thematische en lokale TV en radio ✔ Bij elke titel: actuele advertentietarieven, technische fiches, informatiefiches, … (originele pdf documenten) ✔ Bij elke titel: 3 adressen (regie, aanlevering en redactie), met contactpersonen, telefoonnummers, e-mailadressen
www.mediaspecs.be
4
de periodiek I oktober-november-december 2014
Bart Kuypers oprichter en zaakvoeder MediaSpecs
✔ Online en offline per titel in handige tabbladen naast elkaar ✔ Een heldere omschrijving van de inhoud van het medium. ✔ Speciale edities en promoties in de module Specials & Actions, zoekbaar op thema’s Waarom zou u als uitgever aanwezig moeten zijn in deze mediadatabase? De MediaSpecs database is het werk instrument bij uitstek van alle mediaplanners. Via MediaSpecs is alle informatie over uw titels in één beweging op het juiste moment bij alle media professionals. Voor uitgevers is opname van mediagegevens in de database gratis. U krijgt dan ook toegang tot uw persoonlijke servicepagina. De servicepagina is uw persoonlijke ‘homepage’ waar u al uw informatie kan nakijken, aanpassen en bevestigen: ✔ omschrijvingen (250 karakters) van uw medium/titel invoeren in één of in drie talen. ✔ uw nieuwe Specials & Actions invoeren en beheren (themanummers, dossiers, speciale edities, …). ✔ Zelf direct wijzigingen doorvoeren in adresgegevens en contactpersonen.
database en zoekmachine “Via MediaSpecs is alle informatie over uw titels in één beweging op het juiste moment bij alle mediaprofessionals.”
✔ de nieuwste coverfoto's uploaden. ✔ uw gepubliceerde gegevens controleren en eventueel nieuwe tariefkaarten ter publicatie sturen naar data@mediaspecs.be.
2. DE TARIEVENKAART In de MediaSpecs database worden de tarievenkaarten (in pdf) opgenomen zoals ze door het medium doorgestuurd werden. De tarievenkaart is niet enkel een document met advertentiemogelijkheden, het functioneert tevens als een visitekaartje voor uw titel en het toont bovendien het professionalisme van uw organisatie. De opmaak van een tarievenkaart noopt u tot het beantwoorden van enkele fundamentele vragen: ✔ wie/wat is mijn titel? (uw positie tov de adverteerder, is het een nieuwe of een reeds gekende titel, …) ✔ wat is uw doelgroep? (B-to-B, B-to-C) ✔ welke gegevens moet u meedelen? ✔ welke lay-out? (deze moet in lijn zijn met uw bedrijfsimago/communicatie) Kortom de tarievenkaart biedt de adverteerder de nodige info om uw titel te begrijpen. Het geeft een indicatie van de mogelijkheden en prijzen alvorens de adverteerder contact opneemt met de uitgever. De tarievenkaart vormt tevens het startpunt voor eventuele onderhandelingen.
Tips & trics voor een duidelijke tarievenkaart Welke inhoud moet een tarievenkaart bevatten? inhoud
tips & trics
titel
gebruik dezelfde typografie als de magazinetitel
cover
geeft de look & feel weer van het magazine
contactdata van de uitgever en de regie
contacteerbaarheid bij vragen en correcte administratieve info voor facturatie
de periode waarvoor de tarieven geldig zijn
vermeldt dit expliciet, zo vermijdt u discussies achteraf
titelomschrijving
geeft aan de adverteerders een duidelijk profiel van uw titel weer en laat hen toe te beoordelen of uw titel geschikt is voor hun beoogde doelgroep
doelgroep
leeftijd, geslacht, B-to-B groep, vergelijking met andere titels, …
distributie
hoe komt de titel bij de lezer, waar kan de lezer de titel vinden, abo, kiosk, …
oplage-en bereikcijfers
betaalde verspreiding, CIM controle of eigen declaratie, opsplitsing Noord/Zuid, lezers laatste periode, …
frequentie en kalender
publicatie, reservatie-en aanleveringsdata
formaat
aflopend? nuttig formaat?
tarieven
geven de adverteerder een idee inzake budgetniveau
technische informatie
hoe aanleveren, bij wie en aanleveringsspecificaties
Keep in mind
1. 2. 3.
geef de belangrijkste info een duidelijke plaats (tarieven, doelgroep, oplage, frequentie, contact, formaat) de rest is ook belangrijk maar bijkomend (taal, demografische data, sectorstatistieken, …) hou het kort en simpel
!
de periodiek I oktober-november-december 2014
5
#in de kijker - studie
Niet-commerciële pers, Op 10 oktober werd “Gigant in de schaduw” voorgesteld. Deze studie is een verkenning van de niet-commerciële en waardengedreven periodieke pers in Vlaanderen. Ze kwam er in opdracht van Medianetwerk Plus (voorheen VUKPP) en werd gerealiseerd door Memori – Thomas More Mechelen.
Begripsafbakening Door de afwezigheid in de vakliteratuur van werkbare definities voor de verschillende types pers, werd voor de begripsafbakening in deze studie beroep gedaan op diverse gesprekken met academici en uitgevers om zo de verschillende types pers op een herkenbare, relevante en zo correct mogelijke manier van elkaar te onderscheiden. Wat Vlamingen in het dagelijkse leven beschouwen als “klassiek” pers is een commerciële pers en omvat dagbladen en tijdschriften, uitgegeven door uitgeverijen waarvan het nastreven van financiële winst, ten behoeve van particuliere eigenaars of aandeelhouders, het hoofddoel is. Daarnaast heb je de niet-commerciële pers, waarvan het nastreven van financiële winst niét het hoofddoel is.
Ze worden uitgegeven door socialprofit organisaties, overheidsinstellingen, beroepsfederaties en bedrijven die met deze tijdschriften expliciet maatschappelijke doelen beogen. De hoofdmoot van de niet-commerciële pers vormen de verenigingstijdschriften en de informatiebladen van de overheden. Daarnaast omvat het tijdschriften waarvan je bewust abonnee bent, en je niet per se lid hoeft te zijn van de organisaties die deze bladen uitgeven (bvb. MO Magazine). Binnen de niet-commerciële pers heb je de waardengedreven pers, deze omvat uitgevers die expliciet werk maken van het promoten en versterken van immateriële waarden, ideeën, gedachtengoed … ten voordele van de samenleving in haar geheel of van bijzondere doelgroepen daarin. Het overgrote deel van de niet-commerciële pers maakt hier deel van uit gezien de meeste niet-commerciële
© Frank Bahnmüller
De studie geeft een (verkennende) kijk op die grote, maar onderschatte, groep van niet-commerciële periodieke pers. De Periodiek is de studie ingedoken en haalt er voor u een aantal interessante inzichten en bevindingen uit over deze ‘grote’ onbekende. Met dank aan Eric Goubin en Memori. (ldp)
Eric Goubin is als hoofdlector en senior researcher verbonden aan de Thomas Moore hogeschool in Mechelen. Na enkele jaren praktijkwerk in journalistiek en communicatie, was hij jarenlang opleidingshoofd journalistiek. Hij is aan de Mechelse hogeschool medestichter van het expertisecentrum Memori. Memori spitst zich toe op communicatie en media, met daarbij bijzondere aandacht voor innovatie en sociale inclusie.
tijdschriften er expliciet maatschappelijke doelen en bijhorende waarden op nahouden. Maar ook commerciële uitgevers kunnen waardegedreven zijn, al is dit dan ondergeschikt aan het primaire nastreven van financiële winst ten behoeve van particuliere eigenaars of aandeelhouders.
“De niet-commerciële bladen nemen een indrukwekkend aandeel in in het Vlaamse tijdschriftenlandschap maar je vindt er zelden iets over in wetenschappelijke literatuur, vakpers of medianieuws.” 6
de periodiek I oktober-november-december 2014
een gigant in de schaduw. Kerncijfers van de tijdschriftenmarkt +/- 330.000.000 ex tijdschriften per jaar verspreid (bpost, 2012) waarvan +/- 138.600.000 verspreide ex commerciële pers (42%) en +/- 191.400.000 ex niet-commerciële pers (58%)
58% 42%
nietcommercieel
commercieel
“Lezers herkennen en erkennen het engagement en de waarden in de niet-commerciële pers en ze waarderen die eerlijkheid. Zo weten ze door welke bril gekeken wordt.” Top 20 in het Vlaamse tijdschriftenlandschap Tijdschrift
Oplage
Bron
1. Visie (Beweging.net/CM/ACV)
1.300.000
UPP
2. Klasse voor Ouders (Vlaamse overheid)
700.000
UPP
3. S-Magazine (Social. Mutualiteit)
503.700
UPP
4. Dag Allemaal
382.206
CIM
5. Ons Recht (LBC-NVK)
320.000
bevestigd door uitgever
6. VAB Magazine
300.404
CIM
7. De Nieuwe Werker (ABVV)
300.000
PUB
8. Kerk&Leven
280.085
CIM
9. De Bond (Gezinsbond)
276.483
CIM
10. Profiel (Onafhankelijke Ziekenfondsen)
253.000
UPP
11. Libelle
244.687
CIM
12. CM.be (CM)
200.000
vermeld op website
13. Maks (Vlaamse overheid)
200.000
UPP
14. Klasse voor Leraren (Vlaamse overheid)
190.000
UPP
15. Touring Explorer (nl)
187.211
CIM
16. OKRA Magazine
162.574
CIM
17. Story
157.334
CIM
18. Humo
153.210
CIM
19. Test-Aankoop
151.000
UPP
20. Nest (fr+nl)
149.017
CIM
niet-commerciële pers
>>
commerciële pers
de periodiek I oktober-november-december 2014
7
#in de kijker - studie
Kostenstructuur
Conclusie
Het diagram inzake de gemiddelde kostenstructuur (zie diagram p. 9) is gebaseerd op de kostenstructuur bij de tijdschriften aangesloten bij Medianetwerk Plus.
Als je de niet-commerciële bladen opneemt in de inventaris van het Vlaamse tijdschriftenlandschap, nemen ze er een indrukwekkend aandeel voor hun rekening. Maar het is een gigant in de schaduw. Je vindt er zelden iets over in wetenschappelijke literatuur, vakpers of medianieuws. Dat komt doordat het overgrote deel van de niet-commerciële pers niet terug te vinden is in de CIM-cijfers, het mediareferentiekanaal bij uitstek. Omdat de meeste van die bladen niet of in mindere mate afhankelijk zijn van reclame, zijn ze niet opgenomen in de uiteindelijk toch vooral op adverteerders gerichte CIM-statistieken.
Deze kostenstructuur geeft aan dat van de totaalkost gemiddeld 17% naar personeelskosten gaat. Pre-press en drukkosten nemen ongeveer 1/3 van de kosten in beslag. De overige kosten zijn verdeeld over het inhuren van freelancers, distributie en diverse werkingskosten. Tijdschriften met een kleinere oplage (< 10.000 ex) besteden een groter deel van hun budget aan freelancers en drukkosten. Bij de qua oplage grote en zeer grote tijdschriften neemt de distributiekost een veel groter aandeel in.
De niet-commerciële pers in Vlaanderen is goed voor enkele duizenden
“Men mag niet vergeten dat er in de niet-commerciële pers ook duizenden vrijwilligers actief zijn in het mee aanleveren van teksten en foto’s en in het meewerken aan distributie en administratie.”
jobs en een omzet van honderden miljoenen euro’s. Het productieproces bij deze uitgevers is behoorlijk gelijklopend met dit van de commerciële pers, maar niet identiek. Men mag niet vergeten dat er in het maatschappelijke middenveld ook duizenden vrijwilligers actief zijn in het mee aanleveren van teksten en foto’s, en in het meewerken aan distributie en administratie. Precieze cijfers hierover zijn echter niet voorhanden. Net als bij de commerciële bladen toont zich bij de niet-commerciële tijdschriften een dalende oplagetrend, zij het niet over de gehele lijn en aan een trager tempo. Bij de ledenbladen evolueert de oplage mee met de toeof afname van het aantal leden van de organisatie. Bladen waarvan het abonnement niet bij het lidmaatschap van een organisatie hoort, kennen net als de commerciële bladen een dalende tendens in oplage en bereik. Anders dan bij de commerciële bladen, waar advertenties een prominente rol spelen in de inkomstenstructuur halen niet-commerciële bladen hun financiën uit lidmaatschapsbijdragen, eigen middelen en abonnementsgelden. Bij de meerwaardenpers bieden verschillende spelers geen advertentieruimte aan. Wie dat wel doet, stelt doorgaans normen en laat niet zomaar door eenieder wie adverteren.
OZ KLANTENMAGAZINE • OKTOBER 2014
WIN
HET BOEK 'ME-TIME' van Martine Prenen zie p. 18
JOUW GEZONDHEID, DAAR DRAAIT HET OM
SPORTENDE KINDEREN
ENERGIE UIT DE JUISTE BRANDSTOF
DOSSIER HOGE BLOEDDRUK METEN IS WETEN
EEN BLOEDDRUKMETER
WIN t.w.v. € 118,60 - Zie p. 9
WEEKJE NAJAAR AAN ZEE
VEEL TE BELEVEN BIJ ZON OF REGEN
WINTERZON OF -SNEEUW, UNIEKE GEZINSREIS
IEDER ZIJN TAAKJE IN HET HUISHOUDEN
Dr ie
Gezond p4 Interview Dr. Marc Van Ranst p7 Actueel De HospiPluskaart p12-13 Jaarverslag
Facturen tellen of rustig herstellen ? Primeur van jouw ziekenfonds! VNZ lanceert de HospiPluskaart.
Afgiftekantoor Brussel X – P401115
8
de periodiek I oktober-november-december 2014
ma an
nr. 83 - Septembe
r2 d e lijk s gezond he id s m a g a zine 014
Gemiddelde kostenstructuur bij de tijdschriften aangesloten bij Medianetwerk Plus
Aanbevelingen voor de niet-commerciële pers en hun uitgevers
1.
9
%
17%
14% 27% 28
Tijdschriften nog beter integreren in de communicatie-mix Het viel op hoe zelden organisaties/uitgevers aanpak en inhoud van tijdschriften doordacht plannen en doseren in nauwe samenhang met de andere communicatiekanalen. Die media bestaan vaak al te geïsoleerd naast elkaar. Er is hoge nood aan een meer crossmediale benaderingwaarbij de verschillende informatiekanalen elkaar versterken in het bereiken van communicatiedoelen bij de beoogde doelgroepen.
2.
Werk maken van een kosten efficiënte en duurzame aanpak Dit kunnen organisaties doen door hun leden minstens gedeeltelijk te laten bepalen welke informatie ze wel/niet willen krijgen via welke gedrukte en/of digitale kanalen. Zoiets veronderstelt een performante CRM aanpak met regelmatig geactualiseerde abonneeprofielen.
%
5% diverse werking
9%
personeel 17%
3.
freelancers 27% pre-press 5% druk 28% distributie 14%
4.
www.memori.be
Ruimte maken voor samen werking Er is een uitgesproken behoefte aan maar men maakt er zelden werk van. We bevelen de uitgevers/organisaties aan elkaar te vinden en samen oplossingen te zoeken en te delen voor de uitdagingen die zich aandienen.
5.
www.medianetwerkplus.be
Aandacht voor eigentijdse concepten Dit betreft de noodzaak van een uitnodigende, frisse en eigentijdse lay-out alsook benaderingen zoals storytelling, crowdsourcing, …
Zichzelf blijven Lezers herkennen en erkennen het engagement en de waarden in de nietcommerciële pers en ze waarderen die eerlijkheid. Zo weten ze door welke bril gekeken wordt, zelfs al zijn ze het niet altijd eens met sommigen waarden en bijhorende accenten. Het maakt deze bladen anders dan de commerciële pers.
de periodiek I oktober-november-december 2014
9
#Pro Justitia
De samenwerking tussen uitgevers en freelancers Een niet-onbelangrijk gedeelte van content leveranciers, zoals journalisten en fotografen, is aan de slag als freelancer. Gespecialiseerde freelancers kunnen hun verhalen of fotoâ&#x20AC;&#x2122;s, al dan niet in opdracht gecreĂŤerd, kwijt in gespecialiseerde tijdschriften, zoals hobbybladen, vaktijdschriften en bedrijfsbladen. Deze tijdschriften werken over het algemeen met kleine redacties, die op grote schaal gebruik maken van de diensten van freelancers. Graag staan we even stil bij de auteursrechtelijke aandachtspunten van de samenwerking met freelancers. De basisregel van het Belgische auteursrecht is dat het auteursrecht toekomt aan de persoon die het werk tot stand heeft gebracht. Aangezien een scheppende intellectuele activiteit enkel door een fysiek persoon kan worden geleverd is het onmogelijk dat een rechtspersoon als oorspronkelijke auteur wordt aangeduid. M.a.w. wanneer een freelance journalist of fotograaf een artikel schrijft of een foto maakt zal hij als enige de auteursrechten bezitten op deze creatie. De omstandigheid dat de creatie gebeurde op bestelling doet geen afbreuk aan deze regel. De auteurswet staat wel toe dat in een schriftelijke overeenkomst de auteursrechtelijke vermogensrechten worden overgedragen of in licentie gegeven. Om een overdracht of licentie van de freelancer naar de uitgever te verwezenlijken dient dus een schriftelijke overeenkomst te worden ondertekend. Wij geven beide partijen graag de volgende tips mee m.b.t. de inhoud van zulke overeenkomst: 1. Bepaal duidelijk op welke werken de overdracht betrekking heeft en welke vermogensrechten worden overgedragen. Zo kan er bijvoorbeeld worden overeengekomen om enkel de exploitatierechten op papier en niet de digitale exploitatierechten over te dragen. 2. Bepaal duidelijk voor welke territoria de vermogensrechten worden overgedragen. Het is bijvoorbeeld mogelijk om deze rechten over te dragen aan uitgever X in BelgiĂŤ en aan uitgever Y in Nederland.
10
3. In geval van een licentie, die louter een gebruiksrecht toekent aan de licentienemer, dient men duidelijk aan te geven of deze licentie exclusief of niet-exclusief is. In geval van een exclusieve licentie zal de licentiegever dezelfde gebruiksrechten niet mogen toekennen aan anderen, wat wel mag bij een niet-exclusieve licentie. 4. Voorzie in een clausule waarin de freelancer waarborgt of verklaart dat hij de overgedragen vermogensrechten vrij van alle rechten heeft overgedragen. Freelancers gebruiken mogelijk ook content in de door hun aangeleverde werken waar derden rechten op kunnen doen gelden. Zo kan de freelancer in een aangeleverd artikel bijvoorbeeld een foto van een databank zoals Shutterstock hebben toegevoegd. In dat geval zullen de toepasselijke algemene voorwaarden van de databank moeten worden nagekeken. 5. Bepaal duidelijk de overeengekomen vergoeding voor iedere exploitatiewijze. Deze vergoeding kan vast of variabel zijn, afhankelijk van de oplage, verkoop of aantal views. Een combinatie van beide vergoedingen is ook mogelijk.
Regelmatige samenwerking Bij een regelmatige samenwerking met dezelfde freelancer is het uiteraard niet zo praktisch om telkens een nieuwe overeenkomst te ondertekenen voor de reeds aangeleverde werken. In dat geval raden wij aan om een kaderovereenkomst te ondertekenen die regelmatig wordt hernieuwd en waarin wordt bepaald dat de vermogensrechten op de in het
de periodiek I oktober-november-december 2014
Willem-Jan Cosemans Advocaat OLSWANG
verleden aangeleverde werken (opgesomd in bijlage) en de in de toekomst aan te leveren werken worden overgedragen of in licentie gegeven. Het is in dat geval wel zeer belangrijk om de aan te leveren werken zo nauwkeurig mogelijk te omschrijven en om in e-mails, faxen en brieven hieromtrent steeds te verwijzen naar de overeenkomst. Op die manier kunnen de vermogensrechten op een systematische wijze worden overgedragen of in licentie gegeven. Ten slotte is het sterk aangewezen om in alle facturen te bepalen dat de vergoeding niet alleen gebeurt voor de geleverde prestaties maar ook in ruil voor de overgedragen of in licentie gegeven rechten. Terzijde merken wij op dat de auteursrechtelijke morele rechten een onvervreemdbaar karakter hebben. Deze rechten kunnen worden onderverdeeld in het openbaarmakingsrecht, het vaderschapsrecht en het recht op eerbied. Er kunnen echter wel concrete afspraken worden gemaakt met de freelancer betreffende de uitoefening van de morele rechten. Een nauwkeurig opgestelde overeenkomst zal latere discussies vermijden. Zulke overeenkomst zou er moeten voor zorgen dat de freelancer correct wordt vergoed voor de geleverde prestaties en dat hij eventueel zijn creaties elders kan laten exploiteren zonder discussie achteraf. Aan de andere kant kan de uitgever op zijn beide oren slapen en de aangeleverde content op de door hem gewenste wijze exploiteren.
#Prikbord
Wist u dat?
Wat leest... Martine Barratt Het gaat niet goed met de tijdschriftenverkoop … de puzzelbladen vormen daar echter steevast een uitzondering op. Martine Barratt is een gevestigde waarde in het wereldje van de puzzelbladen. Ze is uitgever bij Puzzelmedia, de uitgeverij van het gekende Vlaamse puzzelmerk De Puzzelaar. Zweedse puzzels, Variapuzzels, Doorlopers, Legwoordpuzzels, Sudoku, Kruiswoordpuzzels, … ze kennen geen geheimen meer voor haar. Maar zouden de leesgewoonten van Martine Barratt een raadsel inhouden? Wat voor soort lezer bent u? Ik ben voornamelijk een vakantie- en avondlezer. Zonder iets gelezen te hebben kan ik niet gaan slapen. Dit kan gaan van één pagina tot bijna een heel boek, al naargelang hoe laat het is en uiteraard hoe goed het boek is. Ik zal een boek ook altijd volledig uitlezen, ook al valt het wat tegen. Dan bijt ik toch door tot het einde van het boek, al was het maar om te zien of het zo slecht blijft. Als een boek mij bevalt gebeurt het dat ik het na enkele jaren nog eens vastpak en herlees. Zeker als er een filmversie van uitkomt, of deze op televisie te zien is, zal ik ook sneller geneigd zijn om terug te grijpen naar het boek, om te zien waar er verschillen in zitten, of om gewoon eens te herlezen. Wat leest u? Op zich ben ik een literaire veelvraat, als het maar in het Engels is (wegens mijn afkomst). Hoofdzakelijk fictie, met een lichte voorkeur voor klassiekers en 19e-eeuwse auteurs zoals Jane Austen of de zusters Brontë. Aan de andere kant van het spectrum zijn dan weer zaken als de comical fantasy boeken van Terry Pratchett: heerlijk ontspannend en vindingrijk. De ochtend begint wel altijd met de (papieren) krant. Ook de puzzels van de "conculega’s" komen in mijn handen, maar dit is dan wel niet echt lezen, en al zeker niet als zuivere ontspanning bedoeld. Wat is uw favoriet tijdschrift en waarom? Vanuit professioneel standpunt zijn mijn favoriete tijdschriften vanzelfsprekend die van ‘De Puzzelaar’, maar in mijn
✔ Door de besparingsronde van de Vlaamse Regering zullen de tijdschriften Klasse (gericht op leerkrachten), Klasse voor ouders, Maks! (gericht op leerlingen middelbaar onderwijs) en Yeti (gericht op leerlingen lager onderwijs) niet meer op papier verschijnen. De tijdschriften blijven wel nog online bestaan. ✔ “We worden allemaal geconfronteerd met een reeks grootse kansen, op schitterende wijze vermomd als onoplosbare problemen.” (John W. Gardner) ✔ Jan Creten is de nieuwe hoofdredacteur van VAB-magazine. Hij volgt in deze functie Toni De Coninck op die de organisatie verlaten heeft. Jan Creten was voorheen verantwoordelijk voor de marketing strategie bij VAB.
Martine Barratt Uitgever bij Puzzelmedia www.depuzzelaar.be
vrije tijd lees ik ook wel iets anders. Bijvoorbeeld de National Geographic (ook in het Engels) waarop ik al enkele jaren een abonnement heb. Ze gaan wat dieper in op bepaalde onderwerpen in vergelijking met andere tijdschriften, het is steeds wetenschappelijk onderbouwd en geïllustreerd met prachtige foto’s. De populaire tijdschriften zijn naar mijn aanvoelen vaak te oppervlakkig: bij interessante thema’s stoppen ze op het moment dat ik vaak juist meer wil weten en blijf ik dus op mijn honger zitten. Leest u digitaal? Sinds enkele jaren bezit ik een e-reader met een hoop e-books op. Die gaat dan ook steeds mee op vakantie. Heel handig voor een veellezer, want met de gewichtsbeperking is het lastig om voldoende materiaal mee te nemen om een hele reis toe te komen. Daarnaast lees ik ook op vakantie de krant digitaal om zo op de hoogte te blijven van de actualiteit.
✔ Het special interest magazine JAGEN heeft zijn nieuwe digitale newsletter JAGEN informeert gelanceerd. Deze wordt verzonden naar meer dan 10.000 nederlandstalige en 3.500 franstalige e-mailadressen. Het doelpubliek zijn topondernemers, kapitaalkrachtige families en key decision makers die geïnteresseerd zijn in jacht en outdooractiviteiten. ✔ VOKA, het Vlaams netwerk van ondernemingen, wordt voor 25% aandeelhouder van Open Bedrijvendag. De overige aandeelhouders zijn het evenementenbureau TWICE (25%) en Roularta (50%). ✔ “Om iets voor elkaar te krijgen, moet een commissie uit niet meer dan drie mensen bestaan van wie er twee afwezig zijn.” (Robert Copeland) ✔ Touring Magazine is de nieuwe naam van het ledenblad van Touring. Het vervangt Touring Explorer. De basis van het blad is evenwel ongewijzigd gebleven maar de lay-out kreeg een grondige aanpassing. ✔ Het nederlandstalig bouwweekblad Bouwkroniek heeft zijn franstalige tegenhanger La Chronique overgenomen. Door deze bundeling van krachten bestrijken beide bladen samen het ganse Belgische bouwmedialandschap.
de periodiek I oktober-november-december 2014
11
#UPP info
Winnaars van de Business to Business Press Awards 2014 Categorie
Winnaar
Beste diversificatie
Bouwkroniek
Beste integratie
Data News
Beste edito
Gondola en Data News
Beste dossier
Media Marketing
Beste cover
Gondola
Beste relaunch
Link2Fleet (MMM Business Media) en Module Rexel (DECOM)
Beste lay-out
Foodâ&#x20AC;&#x2122;s Gondola
Beste app
Refexion Medical Network
Beste B to B communicatie
Humoâ&#x20AC;&#x2122;s B to B campagne
Beste gratis B to B magazine
Sparkle (bpost)
Beste newsletter
Media Marketing
Speciale prijs van de jury
The Loop (Retail Detail)
Met dank aan structurele partner
businesspartners