BURDIN-HITZAK
B I Z I TZ A Jaio zen 1 480 inguruan gutxi gorabehera (Sarasketan ,Nafarro behera) hil zen 1 560 inguruan eta ez da agertzen non hil zen tokian. Sarasketan jaio zela ustea da, 1 5.garren mendearen azken aldean, Nafarroako erresuma oraindik independientea zenean.Bernart Etxepare Eyheralar izeneko herri bateko apaiza zen,Bernat etxeparek libruru bat dauka eta bere izena da linguae vasconium primitae. Lehen euskaraz argitaraturiko liburua izan zen Bernat etxepare. liburuan bakarrik 1 4 poema egin zituen etapoema bilduma bakarra argitaratu zuen. Poema batean azaltzen duenez, preso egon zen Biarnon Nafarroako erregearen mende, segur aski Gaztelako erregearen alde egin zuelako. Atxilotzearen arrazoiak ez daude oso garbi: batzuen iritziz, garai hartako gatazkan Gaztelako erregearen alde jokatu izana leporatuko zioten.
L I N G U A E V A S C ON I U M P R I M I T A E Hamabost poemaz osatutako bilduma bat da, 52 orrialde guztira, eskaintza moduko hitzaurre labur batekin. Latinezko izenburu horrek euskararen hastapena esan nahi du. Lehenengo poema luzean gai erlijiozkoa darabil, hurrengo hamaiketan amodiozkoa, sarri gordintasun betean azaldua. Hamahirugarren poema autobiografikoa da, eta azken bietan euskararen goraipamena egiten du, lehen aldiz inprimategira eramaten zelako bozkarioz betea. Euskara Garazikoa da ia oso-osorik, eta neurkerari dagokionez, gehienetan, 1 5 silabako bertso-lerro luzeak ontzen ditu bi ataletan banatuak. Bertso-moldea eta gaien erabilera herrikoia da erabat, eta antz handia du lirika herrikoiarekin.
Hemen liburuaren zati bat: (Munduan ez da gauzarik hain eder ez atseginik nola emaztea gizonaren petik biluzgorririk [izatea], beso biak zabaldurik dago errenditurik, gizon horrek dagiela [egin dezala] hartaz nahi duenik.)
O S KO R R I
BERNAT ETXEPAREREN ABESTIA: (zati bat) Eus, eus, euskara irten hadi kanpora. Euskaldunen herria benedika dadila euskarari hartu dio behar duen guztia. Eus, eus, euskara irten hadi plazara. Jende askok uste zuten ezertarako ez zela orain aitortuko dute engainatu zirela.
B E R NA T E T X E P A R E I NS T I T U T OA
Etxepare Euskal Institutua Eusko Jaurlaritzak sortutako erakunde publikoa da. Bernat Etxepareri, Linguae Vasconum Primitiae (1 545), euskaraz idatzitako lehen liburuaren egileari, zor dio izena Institutuak. Bere xedea euskara eta euskal kultura mundu osoan zehar zabaltzea da. Euskal hizkuntza eta kulturaren enbaxadorea da Etxepare Euskal Institutua, eta kanpoan euskal sortzaileen berri izan dezaten lan egiten du, bai eta literatura, antzerkia, dantza, zinea, musika, artea bere hainbat adierazpenetan eta euskara hedatzeko
Etxepare Euskal Institutua (Donostia erdigunea)
E TXE PARE KALE A
Bernat Etxepareren kalea da eta hondarribian (Gipuzkuan) kokatuta
TRAPAGARAN KALEZ-KALE