Wekelijkse bijlage bij jouw krant • 3 februari 2018
WANNEER JE RELATIE DE DUPE WORDT VAN JE WERK 60% VAN DE WERKNEMERS HEEFT LAST VAN WERK-PRIVÉCONFLICTEN
GETROUWD OP HET WERK - P. 3 Overbelasting is de nieuwe norm
RELATIETHERAPEUTE RIKA PONNET - P. 5 Zo overleeft je relatie een burn-out
DAAROM WERK IK HIER - P. 7 Ann De Bisschop is Wellbeing Director (Medialaan)
3 februari 2018 - vacature.com
2
BEDRIEGEN WE ONZE PARTNERS STEEDS MEER MET ONS WERK? Voel jij soms de onweerstaanbare drang om de laptop van je partner dicht te klappen wanneer hij of zij ’s avonds werkmails zit te beantwoorden, om samen toch wat qualitytime te hebben? Of mis je zelf regelmatig een theatervoorstelling van je zoon of dochter, omdat je vaak moet overwerken? Je bent niet alleen. Onze job heeft steeds meer invloed op ons privéleven en op onze relaties. Is het tijd om aan de alarmbel te trekken, voor we geen andere opties meer hebben dan te trouwen met ons werk?
Verschillende onderzoeken bevestigen dat meer dan 60% van de werknemers soms last heeft van werk-privéconflicten. Volgens de Vlaamse Werkbaarheidsmonitor (2016) omschrijft 12% zijn of haar werk-privébalans zelfs als problematisch. «Spanningen tussen werk en privé zijn beginnen op te komen rond de jaren zeventig», weet DIMITRI MORTELMANS, als socioloog verbonden aan de Universiteit Antwerpen. «Voordien was er in de meeste gezinnen één kostwinner, de man. De vrouw bleef thuis om voor de was en de plas te zorgen.» Inmiddels zijn we geëvolueerd naar een tweeverdienersmodel. 66% van de Belgische mannen tussen 15 en 64 heeft een job. Hoewel vrouwen nog iets vaker thuisblijven, bedraagt hun participatiegraad wel
12% van de Vlamingen vindt werk-privébalans problematisch ruim 58%. Uiteraard is dat een verrijking. Maar het betekent wel dat steeds vaker beide partners in een gezin én werknemer, én ouder, én huisman en huisvrouw zijn. «Werkende vrouwen ervaren een iets grotere druk dan mannen. Zij spenderen namelijk nog steeds meer tijd aan het huishouden en zorg voor de kinderen, gemiddeld twee uur per dag. Daardoor hebben zij
3
vacature.com - 3 februari 2018
als het ware een dubbele shift. Maar ook veel mannen staan onder stress. Dat komt omdat het leven de laatste tien jaar enorm is versneld, we moeten alles steeds vlugger gedaan krijgen. De opkomst van de moderne technologie speelt daar een belangrijke rol in, want we zijn nu altijd en overal bereikbaar. Ook voor ons werk. Dat brengt een hoge belasting met zich mee.» TE DRUK, TE VEEL Daarnaast zijn er nog een reeks maatschappelijke evoluties die de druk in ons dagelijks leven vergroten. «De prestatiedrang is erg toegenomen», vervolgt Dimitri Mortelmans. «In ons professioneel leven, maar ook ten opzichte van de kinderen. We willen dat ze veel hobby’s hebben, dat ze overal in uitblinken. Dus ouders moeten ’s avonds en in het weekend taxichauffeur spelen. Het verkeer is dan ook nog eens veel hectischer geworden, dus we zijn steeds langer onderweg. We moeten onze kinderen bovendien begeleiden van en naar school zodat ze er veilig raken. Veertig jaar geleden was dat anders. Eigenlijk hebben wij vandaag veel meer vrije tijd dan vroeger. Onze werkweken waren nog nooit zo kort. En toch hebben we nog nooit zo veel stress gehad. Dat komt doordat we héél veel willen doen en heel veel willen bereiken.» De toegenomen druk die we allemaal
Het leven is de laatste tien jaar enorm versneld, we moeten alles steeds vlugger gedaan krijgen. De opkomst van de moderne technologie speelt daar een belangrijke rol in, want we zijn nu altijd en overal bereikbaar. Ook voor ons werk. Dat brengt een hoge belasting met zich mee Dimitri Mortelmans, UA ervaren, heeft uiteraard een weerslag op de kwaliteit van onze relaties. Er blijft minder tijd over om leuke dingen te doen als koppel, waardoor je elkaar uit het oog kan verliezen. Als je onder stress staat, kunnen de gemoederen bovendien gemakkelijker hoog oplopen. Wil dat zeggen dat onze relaties de dupe dreigen te worden van onze hedendaagse werkijver? «Voor zover je dat kan meten, valt dat gelukkig nogal mee. Werk op zich speelt maar een kleine rol bij relatiebreuken», weet de socioloog. «Wij doen longitudinaal onderzoek naar echtscheidingen en de combinatie van arbeid en gezin. Daaruit komt duidelijk naar voor dat factoren als gescheiden ouders, trouwen op jonge leeftijd, verschillen tussen partners op vlak van op-
leidingsniveau of religieuze achtergrond in veel sterkere mate de kans op een relatiebreuk bepalen dan de jobs die mensen uitoefenen en de stress die ze daarin ervaren. Dus als je toevallig een vervelende baas hebt die je op de meest onmogelijke momenten opbelt, zal dat niet meteen leiden tot een scheiding. Integendeel, het kan jou en je partner net dichter bij elkaar brengen, omdat jullie samen over het probleem kunnen praten en zich aan elkaar kunnen optrekken.» Uiteraard zijn er altijd gevallen waarbij werk wel de voornaamste oorzaak van een breuk zal zijn. Het is mogelijk dat een van de partners zichzelf echt in zijn of haar job verliest en daardoor vervreemd van zijn of haar partner en
We hebben meer vrije tijd dan ooit, en toch stond ons privéleven nog nooit zo onder druk Dimitri Mortelmans, UA gezin. «Maar ‘te veel werken’ staat nog niet in de top vijf van redenen waarom koppels uit elkaar gaan», stelt de socioloog gerust. «Dat komt omdat een druk leven inmiddels de norm is. Meestal komen koppels in de meest chaotische fase van hun leven op het moment dat zij kinderen hebben. Hun carrière is dan al gelanceerd en die extra zorg komt er dan nog bij. Maar kinderen zorgen er net voor dat partners harder hun best doen om samen te blijven. Bovendien zien koppels dat hun vrienden en collega’s van
dezelfde leeftijd juist hetzelfde doormaken. Het feit dat je niet alleen bent, helpt om de druk te dragen.» Weet ook dat een periode van extreme druk vaak tijdelijk is. Kinderen worden groter, de stress op het werk kan afnemen. Meestal is het gewoon even op de tanden bijten. Wil je in de tussentijd voorkomen dat jij en je partner van elkaar vervreemden of elkaars werklaptop kapotgooien van frustratie? Blijf dan vooral met elkaar communiceren. Heb begrip voor elkaars spanningen en gevoelens. Probeer regelmatig een moment in jullie agenda te blokkeren om samen iets leuks te doen. En schakel desnoods hulp in bij het huishouden. Dan is dat al een zorg minder.
GESCHEIDEN WERK In 2016 waren er 44.725 huwelijken en 23.583 echtscheidingen in België. Het totale aantal echtscheidingen daalde met 4,4% tegenover 2015. De Belg huwt gemiddeld op 31 jaar en scheidt gemiddeld 12 jaar later.
Top 15 van jobs met hoogste scheidingspercentage 1. Dansers en choreografen 2. Barmannen 3. Kinesist 4. Casinomedewerkers 5. Machineoperatoren 6. Croupiers 7. Fabrieksarbeiders in de voedingssector 8. Tele-operatoren 9. Verpleegsters, psychiatrischeen andere hulpverleners in de zorgsector
43% 38% 38% 35% 33% 31% 30% 29%
10. Entertainers, sportlui of aanverwante beroepen 11. Bagagedragers en conciërges 12. Telemarketeers 13. Obers en serveersters 14. Dakwerkers 15. Huishoudsters en schoonmakers
28% 28% 28% 27% 27% 26%
Bron: Radford University, 2010
29% 3 februari 2018 - vacature.com
4
«EEN GOEDE RELATIE VERLAAGT DE KANS OP EEN BURN-OUT» Iedereen begrijpt dat stress op het werk een negatieve impact kan hebben op je relatie. «Maar mensen vergeten vaak dat hun privéleven ook een belangrijke invloed heeft op hun werk», merkt relatietherapeute Rika Ponnet op. Een goed lief helpt je met andere woorden om beter om te gaan met een hoge werkdruk. Geen enkele aandoening kreeg de voorbije jaren meer aandacht dan de burn-out. Terecht, want volgens HR-dienstverlener Securex loopt maar liefst 20% van de werknemers een verhoogd risico om ermee te maken te krijgen. In 2017 waren 28.000 Belgen (tijdelijk) arbeidsongeschikt omwille van een burn-out. «Steeds hogere werkdruk, weinig autonomie, emotionele belasting in je job, de neiging om al je taken perfect te doen, moeilijk nee kunnen zeggen tegen collega’s… Dat speelt allemaal mee bij de ontwikkeling van een burn-out. Maar de aandoening is niét enkel en alleen werkgerelateerd», weet relatietherapeute RIKA PONNET. «Je professionele leven en je privéleven staan met elkaar in verbinding. De manier waarop je omgaat met stress op het thuisfront bepaalt mee hoe je je voelt op het werk, en vice versa.» SINGLE EN SUCCESVOL De therapeute ziet een duidelijke link tussen onze alsmaar meer geïndividualiseerde maatschappij en het stijgende aantal burn-outs. Een op de drie huishoudens in België bestaan momenteel uit één persoon. In Brussel gaat het om de helft. «Ik zie in mijn praktijk veel alleenstaanden die erg succesvol zijn», vervolgt Ponnet. «Ze werken hard en halen veel bevestiging uit hun job. Maar op den duur moeten ze steeds meer werk verzetten om dezelfde appreciatie te ervaren. Of de resultaten vallen eens tegen. Dan gaat hun stressniveau de hoogte in. En het is niet gemakkelijk om daar in je eentje komaf mee te maken. Het is zelfs wetenschappelijk bewezen dat alleen al het feit dat er iemand op je zit te wachten wanneer je thuiskomt, de stress verlaagt. Veel meer dan als je actief bij iemand moet langsgaan of iemand moet opbellen om je hart te luchten.» Zijn alle vrijgezellen met andere woorden gedoemd? Natuurlijk niet. «Het is gewoon nuttig om hierbij stil te staan, want het is gemakkelijk om in een vicieuze cirkel te belanden. Als je gestresseerd bent, heb je namelijk vaak geen zin in
5
vacature.com - 3 februari 2018
sociaal contact, wat de situatie alleen maar moeilijker maakt.» OMGEKEERD ROLPATROON Dezelfde vicieuze cirkel kan ontstaan in een relatie. Als er spanningen zijn in je relatie, kan werk namelijk een vluchtroute betekenen. Maar als je dan onder druk komt te staan in je professionele leven, kan dat op zijn beurt de situatie thuis nog erger maken. «Of misschien waren er oorspronkelijk helemaal geen spanningen. Misschien gaat een van beide partners door nieuwe omstandigheden – een promotie, nieuwe job of herstructu-
Het is bewezen dat alleen al het feit dat er iemand op je zit te wachten wanneer je thuiskomt, de stress verlaagt. Veel meer dan als je actief bij iemand moet langsgaan of iemand moet opbellen om je hart te luchten Rika Ponnet
rering – plots een verhoogde werkdruk ervaren. Als er niet tijdig aan de alarmbel wordt getrokken, kan dat een impact hebben op het hele gezin», vervolgt Ponnet. Als een van de partners opgebrand raakt, kan hij of zij namelijk niets meer doen. Hij is uitgeput en blijft de hele dag in bed. Hij gaat sociaal contact uit de weg en kan dus geïrriteerd en ongeïnteresseerd reageren. Laat staan dat hij nog kan helpen in het huishouden of met de kinderen. «Alle taken komen op de schouders van de andere partner terecht. Dat zet een enorme druk op die persoon en op de relatie. Vaak was de partner die hard werkte een rots in de branding. Hij of zij stond aan het hoofd van het gezin, hij of zij zorgde voor het grootste deel van de financiële middelen. Nu valt die zekerheid weg. Hoe lang zal de situatie nog duren? En als de
burn-out voorbij is, kan die partner nog terugkeren naar zijn of haar oude job? Zullen we ons leven volledig moeten aanpassen? Al die vragen brengen extra stress mee voor de andere partner en eventuele kinderen.» WAKE-UPCALL Gelukkig hoeft een burn-out geen einde te betekenen van je relatie. «Zie het als een wakeupcall», adviseert de therapeute. «In de praktijk zie ik dat koppels waarin een van de partners een burn-out heeft, vaak lange tijd in een soort bevroren toestand leefden. Hun relatie functioneerde niet geweldig en ze voelden al een tijdje dat het druk was op het werk, maar ze stelden zich daar geen vragen bij. Ze bleven maar doorgaan en hoopten dat de problemen zichzelf zouden oplossen. Dat is typisch, mensen willen hun manier van leven niet aanpassen want ze houden niet zo van verandering. Als een van de twee crasht, word je wel gedwongen om je leven onder de loep te nemen. Dat is niet gemakkelijk. Herstel vraagt veel tijd. Maar hou in je achterhoofd dat het wel zal beteren en dat jullie op het einde van de rit een oplossing zullen vinden die voor beide partners leefbaar is.» Het is natuurlijk het beste om te voorkomen dat het tot een burn-out komt. Hoe vroeger je de alarmsignalen opmerkt, hoe sneller je kan ingrijpen. «Daar is aandacht en begrip voor nodig», weet de relatietherapeute. «Merk je dat je partner een tijdje gestresseerd loopt? Dat hij of zij vaak piekert over het werk, of dat hij of zij steeds minder tijd heeft om samen dingen te doen? Spreek hem of haar daarop aan. Niet op een verwijtende manier, maar wel uit bezorgdheid. Vraag of het gaat. Of je iets kan doen. Probeer begrip te tonen voor zijn of haar prikkelbaarheid, in plaats van er op een negatieve manier op te reageren. Zo kan je een constructief gesprek aangaan. Leg de lat ook niet te hoog voor elkaar, zowel op persoonlijk als op professioneel vlak. Het moet niet allemaal perfect zijn. Als je ziet dat je partner zijn of haar job niet meer met plezier doet, suggereer dan om een afspraak te maken bij een loopbaancoach of trajectbegeleider. Misschien is hij of zij wel voor iets helemaal anders in de wieg gelegd? Dat kan een job zijn met een lager loon, maar is een lager inkomen niet beter dan een ongelukkige partner?»
Tekst: Piet Verbeest en Joni Horemans
DANSEN OP HET SLAPPE KOORD TIPS: HOE HOUD JE WERK EN LEVEN IN BALANS? Het is ongetwijfeld heel herkenbaar: na de drukke en veeleisende dagtaak is het niet altijd evident om thuis tot rust te komen. De relatie met je partner wil daar wel eens serieus onder lijden. Zes tips om het evenwicht te herstellen voor het te laat is.
1. Wees een luisterend oor
2. Trek grenzen
Het is belangrijk om interesse te hebben in elkaars werk. Merk je dat je partner professionele zorgen heeft, ga het onderwerp dan zeker niet uit de weg. Het kan namelijk ongelooflijk veel deugd doen om je hart te kunnen luchten. Bovendien: hoe beter jullie elkaars muizenissen kennen, hoe makkelijker je de ander kan steunen als hij of zij het even wat moeilijker heeft.
Begrip opbrengen is één zaak, maar dat kan uiteraard niet blijven duren. Op een bepaald moment moet je je werk echt achter je kunnen laten. Wees dus niet bang om jezelf of elkaar duidelijke huisregels op te leggen. Zo kan het heilzaam zijn om radicaal te beslissen om voortaan geen werkmails meer te beantwoorden of telefoontjes te plegen. Beter nog: zet die smartphone gewoon uit.
6. En desnoods: zoek hulp Geraak je er echt niet uit, aarzel dan niet om professioneel advies in te winnen. Vaak ziet een buitenstaander veel helderder waar het probleem ligt en kan hij jullie met de juiste analyses mee op weg zetten naar een ontwarring van de relationele knoop.
5. Leef gezond Je kan je maar lekker voelen in je relatie als je zelf goed in je vel zit. Probeer dus gezond en gevarieerd te eten, kies voor voldoende beweging en voorzie de nodige ontspanning. Niet iedereen kan snelsnel van werk veranderen als zijn relatie onder druk komt te staan. Maar goede gewoontes kunnen je wel helpen om de dagelijkse stress beter te kanaliseren. Steun je partner daar dan ook in. Koppels die bijvoorbeeld op vaste tijdstippen samen eten, maken automatisch betere voedingskeuzes.
3. Organiseer het huishouden Ook thuis ligt er handenvol werk op ons te wachten. Vaak is dat een bron van extra spanningen, maar het kan ook anders: het komt er gewoon op aan de onvermijdelijke klussen efficiënt en gestructureerd aan te pakken. Lukt dat, dan komt er op slag een zee van kostbare en kwalitatieve tijd vrij.
4. Doe iets leuks Zeer belangrijk, zeker als je kinderen hebt: trek er regelmatig bewust met jullie tweetjes op uit. Een gemeenschappelijke hobby kan al een sterke bindende factor zijn. Daarnaast is het geen overbodige luxe om een paar keer per jaar een lange weekendtrip in te plannen en de doordeweekse routine radicaal te doorbreken.
3 februari 2018 - vacature.com
6
WHY I WORK HERE
«Mijn job? Zorgen dat onze werknemers gezond en gelukkig zijn» «Ik ben zestien jaar geleden begonnen bij Medialaan als Commercieel Directeur Radio. Ik leidde het salesteam tot ze mij in 2016 de functie van Directeur Radio voorstelden. Ik vond dit uiteraard een hele eer, dus ik zei volmondig ja tegen deze mooie promotie. Ik had beter moeten weten. Ineens was ik vooral bezig met cijfers en niet meer met mijn echte passie, namelijk mensen coachen. De eerste alarmbellen (slecht slapen, nek- en rugklachten) negeerde ik gewoon, tot ik uiteindelijk een hyperventilatieaanval kreeg. Toen verplichtte onze CEO me om rust te nemen.» «Tijdens die periode van rust kon ik eindelijk nadenken. Ik besefte dat ik absoluut bij Medialaan wou blijven, maar dat de functie me niet lag. De functie van Wellbeing Director heb ik zelf gecreëerd. ‘De moederkloek van het bedrijf ’, dat was zo’n beetje mijn bijnaam, en dat heb ik gewoon officieel gemaakt. In zekere zin is het een pioniersrol. In veel bedrijven zie je immers dat iemand bij HR als vertrouwenspersoon wordt aangeduid, maar iemand die zich louter focust op het welzijn van de medewerkers, dat is toch redelijk uniek.» «Ondertussen is er al veel veranderd. We hebben thuiswerk en glijdende uren ingevoerd. Ik organiseer wandelingen, yoga- en bokslessen, heb elektrische fietsen, trampolines, springtouwen en hoepels aangeschaft. En een pingpongtafel! Eigenlijk zijn we constant bezig met ons brein te overbelasten, en ons lichaam ziet af van al het stilzitten. Geen wonder dat het ziekteverzuim zo piekt. En wist je dat de gemiddelde mens zich eigenlijk maar 52 minuten ten volle kan concentreren? Voldoende pauzeren is dus erg belangrijk. Het vreemde is dat nu enkel mensen met een ongezonde gewoonte, name-
Ann De Bisschop Wellbeing & Corporate Identity Director bij Medialaan
lijk roken, dat doen, terwijl het voor iedereen doodnormaal zou moeten zijn om elk uur kort te ontspannen en even te bewegen.» «Dat betekent wel dat ook het management een andere mentaliteit moet kweken. Dat ze zich niet enkel afvragen hoe het met de cijfers gaat, maar ook en vooral hoe het met de medewerkers gaat. Medialaan is niets zonder zijn mensen, en dat gaat voor de meeste bedrijven op. Een baas is nu een coach, een werknemer is een medewerker.» «Mijn welzijnsbeleid is gestoeld op drie pijlers: fysieke gezondheid, mentale gezondheid en voeding. Er zijn lezingen rond attention management en focus, digital detox of een goede nachtrust en meer beweging. Mensen kunnen naar mij komen voor een persoonlijk gesprek; indien nodig verwijs ik hen door naar professionals. Daarnaast werk ik ook af en toe als consultant voor bedrijven die zich geen ‘wellbeing director’ kunnen veroorloven. Een drukke agenda, en dus moet ik nog steeds heel erg waken over mijn eigen werk-leven-balans. Na me mijn hele loopbaan gesmeten te hebben, heb ik soms nog steeds moeite om het toe te passen, ook al weet ik heel goed hoe het moet.»
Manic Mondays De Monday Blues... Iedereen heeft er wel eens last van. Voor velen is de maandagochtend als een berg waar ze tegenop zien. De Wereldgezondheidsorganisatie geeft aan dat in 2020 burnout en depressie de belangrijkste redenen zullen zijn voor afwezigheid op het werk. Zelfs het World Economic forum zet ‘wellbeing’ op de agenda. In haar boek laat Ann De Bisschop twaalf experten aan het woord. Zij formuleren een antwoord op vragen waar werknemers én werkgevers mee zitten: wat zijn de oorzaken en symptomen van stress? Hoe kan ik mezelf weerbaar maken? Hoe verhoog je je productiviteit? Wat is het belang van een goede leider? Is multitasken echt zo slecht? En wat kan gezonde voeding en voldoende bewegen betekenen voor je concentratie en energiepeil? ‘Aftellen naar maandag’ is een must-read voor iedereen die zijn of haar werkleven een serieuze boost wil geven.
COLOFON Redactie 09 353 51 54, redactie.vacature@vacature.com Advertenties 09 353 51 57, commercieel@vacature.com Ordering 09 353 51 52, ordering@vacature.com VU Dirk Dewulf Content Manager Roxanne Claessens Coördinatie Katrien Brys Redactie Hermien Vanoost, Joni Horemans, Matthias Van Milders, Kristina Rybouchkina, Piet Verbeest Vormgeving Khuram Chaudry Sales Marijke Van Impe Ordering An Parewijck
Ontdek nog meer op facebook.com/vacaturedotcom of volg ons op Twitter via @vacaturedotcom en Instagram via instagram.com/vacaturedotcom.
7
vacature.com - 3 februari 2018
3 februari 2018 - vacature.com
8
9
vacature.com - 3 februari 2018
3 februari 2018 - vacature.com
10
11
vacature.com - 3 februari 2018
3 februari 2018 - vacature.com
12
13
vacature.com - 3 februari 2018
3 februari 2018 - vacature.com
14
15
vacature.com - 3 februari 2018
3 februari 2018 - vacature.com
16
17
vacature.com - 3 februari 2018