Wekelijks magazine bij jouw krant • 7 april 2018
VOORKOM EEN BURN-OUT, RAAK BEVRIEND MET JE COLLEGA’S
P. 3 – WANNEER JE WERK JE LEVEN OVERHEERST 1 op 8 worstelt met de werk-privébalans
P. 6 – ZET JEZELF ‘UIT’ En andere tips om je werk niet mee naar huis te slepen
P. 7 – WIE IS EUROPEES WERKKAMPIOEN? Hint: niet de Belgen!
7 april 2018 - vacature.com
2
1 OP 8 WERKNEMERS SPREEKT VAN EEN PROBLEMATISCHE WERK-PRIVÉBALANS Heb jij ook het gevoel dat je werk je leven overheerst? Je bent niet alleen, maar liefst 1 op de 8 werknemers omschrijft zijn werk-privébalans als problematisch. Hoog tijd om stresserende gewoontes zoals mailen na de werkuren te verbieden? «Niet per se», vinden experts. «Vriendschap op het werk stimuleren kan een positiever effect hebben.» Niet alleen vindt 1 op de 8 werknemers zijn werk-privébalans problematisch, het cijfer zit ook in de lift. Volgens de Vlaamse Werkbaarheidsmonitor is het aantal werkkrachten dat werk-privéproblemen ervaart gestegen met ruim 15% in vergelijking met 2010. «Alarmerende, maar geen verrassende cijfers», vindt prof. Marijke Verbruggen van het Research Centre for Work and Organisation Studies aan de KU Leuven. «Het feit dat steeds vaker beide partners in een gezin gaan werken, heeft ons leven een stuk complexer gemaakt. Er is geen duidelijke taakverdeling meer, zoals het geval was in de jaren 50. We hebben heel wat verschillende rollen – werknemer, ouder, huisvader of -moeder, partner, vriend of vriendin... – die we allemaal moeten zien te combineren. Dat zorgt voor moeilijkheden, want hoe verdeel je je kostbare tijd? Wat als bepaald gedrag, zoals werken na de uren, wel binnen de ene rol past maar tegenstrijdig is met de andere? Zulke conflicten veroorzaken heel wat stress.» Onze maatschappij is bovendien een stuk competitiever geworden. Wil je op een goed blaadje staan bij je baas, dan word je aangespoord om betere resultaten te halen dan je collega’s. «De ict-evolutie zorgt er tegelijkertijd voor dat we altijd en overal geconnecteerd blijven met ons werk. Vaak dringt onze job letterlijk onze huiskamer binnen, waardoor het nog moeilijker wordt om afstand te nemen.» Het is dus niet verwonderlijk dat we het allemaal reuzedruk hebben en dat het voelt alsof ons werk ons leven overschaduwt. RECHT OM TE DECONNECTEREN Om de werk-privébalans enigszins in evenwicht te houden, zal de ene persoon werk en privé zo veel mogelijk proberen te scheiden. De andere zal juist trachten om beide zo veel
3
mogelijk in elkaar te laten overvloeien. «Welke strategie het beste werkt, hangt af van persoon tot persoon. De optie die je verkiest, hangt niet alleen af van je karakter, ook factoren zoals gezinssituatie spelen hier een rol in. We weten bijvoorbeeld dat hoe meer kinderen een werknemer heeft, hoe groter de kans is dat hij of zij werk en privé wil integreren»,
Vaak dringt onze job letterlijk onze huiskamer binnen, waardoor het nog moeilijker wordt om afstand te nemen Marijke Verbruggen, Research Centre for Work and Organisation Studies vervolgt Marijke Verbruggen. «Zo’n werknemer zal bijvoorbeeld liever wat vroeger vertrekken om de kinderen te gaan ophalen en ’s avonds nog een tweetal uur verder werken van thuis, eens ze in bed liggen. Terwijl het voor een andere collega ondenkbaar kan lijken om zo lang e-mails te beantwoorden in de zetel, ver weg van de werkvloer.» Jammer genoeg kunnen verschillende werkpatronen zorgen voor misverstanden. Als je ziet dat een medewerker, je baas of een klant vaak mailtjes verstuurt na zeven uur ’s avonds, voel je mogelijk de druk om ook bereikbaar te blijven buiten je uren, terwijl je dat niet wil. Zonder met zekerheid te weten of je leidinggevende dat wel verwacht. «Daarom vind ik het een goed idee dat bedrijven hier afspraken over maken met hun personeel», aldus de onderzoekster. «In Frankrijk hebben werknemers al het recht om te deconnecteren. Dat betekent dat firma’s daar verplicht zijn om met hun personeel te
bespreken wanneer zij bereikbaar willen zijn en wanneer niet. Beantwoord je liever geen berichten buiten je uren, dan kan je daar niet op afgerekend worden. Dat is een uitstekende zaak.» In ons land heeft minister van Werk Kris Peeters een soortgelijk wetsvoorstel ingediend. Hij wil ook onderzoeken of het een optie is om het technisch onmogelijk te maken om ’s avonds e-mails te ontvangen. «Dat is echter geen goed idee», vindt Marijke Verbruggen. «Er zullen namelijk altijd werknemers zijn die wel graag bereikbaar willen blijven. Het is belangrijk om die flexibiliteit te behouden.» SAMEN STERK Naast afspraken over werkuren en grenzen wat betreft de werklast, kunnen organisaties inzetten op opleidingen rond timemanagement en stressbeheersing en mogelijkheden tot sabbaticals, flexibele werkuren, thuiswerk en kinderopvang om de werk-privébalans van hun werknemers te verbeteren. «Maar vergeet niet dat de verantwoordelijkheid niet alleen bij je werkgever ligt», waarschuwt prof. dr. Rein De Cooman, eveneens lid van het Research Centre for Work and Organisation Studies. «Als individu heb je jouw werkprivébalans mee in handen. Heb je al overwogen om bepaalde huishoudelijke taken uit te besteden? Moet je drie verschillende hobby’s hebben? Is het nodig om zo veel tijd te spenderen op het internet? Is het een optie om parttime te werken? Het is belangrijk om prioriteiten te stellen, je kan onmogelijk alles doen.» Nog iets wat je werk-privébalans aangenamer kan maken, is investeren in vriendschappen op het werk. Rein De Cooman: «Verbondenheid is een van de basisbehoeften van de mens. Het is dus heel belangrijk om je in je job verbonden te voelen met anderen.
Lees verder blz. 4 > vacature.com - 7 april 2018
> Vervolg blz. 3 Wie een goede band heeft met collega’s, ervaart meer emotionele steun, is meer tevreden en is bovendien meer betrokken bij zijn job, omdat hij zijn werk als meer belangrijk ervaart. Daarnaast zijn vrienden sterk geneigd om elkaar te helpen en om kennis uit te wisselen. Goede relaties met collega’s zijn met andere woorden goed voor je resultaten. Je doet je werk beter en ervaart minder stress. Al die zaken hebben uiteraard een positieve invloed op je stemming buiten je werkomgeving.» Het is nog nooit zo gemakkelijk geweest om vrienden te maken op het werk. «Dankzij landschapsbureaus en open werkruimtes zitten
Als individu heb je jouw werk-privébalans mee in handen. Het is belangrijk om prioriteiten te stellen, je kan onmogelijk alles doen prof. dr. Rein De Cooman we dichter bij elkaar en zien we onze collega’s vaker dan vroeger. Omdat jobs complexer zijn geworden, werken we meer samen in teams. Werkgevers zetten bovendien steeds meer in op activiteiten zoals teambuildings en andere personeels-
evenementen, om de sfeer en de verbondenheid op het werk te verbeteren. En ook het internet en sociale media zijn een handig hulpmiddel.» 73% IS FACEBOOKVRIENDEN MET COLLEGA’S Dat bevestigt Ralf Caers, professor Human Resources Management aan de KU Leuven: «Uit ons recentste onderzoek blijkt dat 73% van de Vlamingen op Facebook bevriend is met directe collega’s. Het onderzoek dateert uit 2013, maar ik verwacht dat de cijfers vandaag in dezelfde lijn liggen. De meerderheid van de Vlamingen vindt dat je gemakkelijker contact kan leggen met collega’s eens
De beste en slechtste sectoren voor de werk-privébalans Volgens de Vlaamse werkbaarheidsmonitor ervaren zowel mannen (11,4%) als vrouwen (12,8%) een onevenwicht in hun werk-privébalans. Het probleem is het grootst bij dertigers (14%). Onderwijs komt als ‘slechtste’ sector uit de bus wat werk-privébalans betreft, daar geeft maar liefst 18,4% aan dat de situatie problematisch is. Al scoren kader- en directiefuncties nog iets slechter, daar is het aandeel dat de werk-privébalans als problematisch ervaart meer dan 1 op 5 (21,9%).
openbaar bestuur
Wie als werknemer in Frankrijk liever geen berichten beantwoordt buiten de uren, kan daar niet op afgerekend worden
9,2
metaal
9,4
horeca
9,7
textiel confectie
je vrienden bent op Facebook. Kom je bijvoorbeeld iemand tegen aan de koffieautomaat, dan kan je direct een praatje maken over een Facebookpost die je hebt zien passeren. Sociale media zorgen er sowieso voor dat je elkaar op een andere manier leert kennen. Je ziet opeens meer persoonsgebonden aspecten, waardoor je mogelijk meer gelijkenissen ontdekt en vrienden kan worden.» Toch plaatst de professor enkele kanttekeningen bij het gebruik van sociale media in een werkcontext. «55% van de Facebookgebruikers die bevriend zijn met hun collega’s, laten hen evenveel zien als vrienden uit het privéleven. Let daar echter mee op. Posts zoals ‘blij dat de werkdag erop zit’, zijn misschien niet ideaal meer. Wees ook voorzichtig met foto’s of
berichten die je professionaliteit kunnen ondermijnen. Om te voorkomen dat bepaalde posts in een verkeerd keelgat schieten, kan je een facebookgroep aanmaken waarin je jouw collega’s onderbrengt, zodat je gemakkelijk kan selecteren wat zij te zien krijgen.» Heb jij een leidinggevende functie? Probeer dan aan de verleiding te weerstaan om je ondergeschikten een vriendschapsverzoek te sturen. «71% zou zijn baas nooit zelf toevoegen op Facebook. Stuurt de baas zelf een verzoek, dan zou de helft het weigeren of negeren. Een kwart zou het zonder meer accepteren, een kwart zou zijn baas wel toevoegen, maar in een aparte groep plaatsen. Sowieso wees je hier als leidinggevende best voorzichtig mee omwille van de machtsrelatie. Het
9,9
gezondheids- en welzijnszorg
11,0
finaciële sector
11,2 11,9
chemie Vlaamse arbeidsmarkt
12,2
post-telecommunicatie
13,0
groot- en kleinhandel
13,0
bouw
13,3
voeding
13,9 14,4
transport zakelijke dienstverlening
15,3
onderwijs
18,4 2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
7 april 2018 - vacature.com
4
prof. dr. Rein De Cooman pen op het werk kunnen dan wel leuk zijn, ook zij dragen ertoe bij dat de grens tussen werk en privé steeds vager wordt. «Chatgroepen of eten-
Urenkloppers Een gezonde work-lifebalans betekent voor veel mensen dat ze geen ellenlange werkdagen moeten kloppen. Hoe zit dat eigenlijk in ons land? Doen we het beter dan andere Europese landen? Blijven er na onze werkdag nog voldoende uren over voor wat vrije tijd?
5
vacature.com - 7 april 2018
tjes met collega’s kunnen een soort spanningsveld creëren», besluit Rein De Cooman. «Is dat werken, of niet? Het zijn tenslotte wel je vrienden, maar soms voelt zoiets ook aan als een verplichting.» Waar je de grens trekt, beslis je zelf. Het blijft een feit dat onze verschillende rollen steeds meer in elkaar overvloeien en dat werk en privé steeds meer in elkaars vaarwater komen. Dus waarom niet genieten van een gezellig avondje op café met de collega’s?
Werk aan je balans
Wil je het heft in eigen handen nemen en aan je eigen balans werken? Het Research Centre for Work and Organisation Studies voert momenteel een onderzoek naar job crafting: ze bekijken welke aanpassingen je zelf kan doorvoeren in je job om het werk werkbaarder te maken. Contacteer rein.decooman@kuleuven.be om je kandidaat te stellen.
De Denen kloppen de kortste werkweken
De Fransen hebben de meeste vrije tijd
Hoeveel uren telt de gemiddelde werkweek? 2008 2012 2016 Denemarken 38 38 38 Nederland 39 39 39 Frankrijk 39 39 39 België 39 39 39 Zweden 40 40 40 Duitsland 40 41 40 Griekenland 41 41 41 Verenigd Koninkrijk 42 42 42 IJsland 46 44 44 Turkije 52 51 49
Hoeveel vrije tijd is er gemiddeld per dag (ontspanning, persoonlijke zorg, slapen, eten)? Frankrijk 16:24 Denemarken 15:54 Nederland 15:54 België 15:48 Duitsland 15:36 Zweden 15:12 Verenigd Koninkrijk 14:54 Griekenland 14:42 IJsland 14:12 Turkije 12:36
Bron: OESO
WELKE GRENS TUSSEN WERK EN PRIVÉ? Facebookverzoeken en vriendschap-
Goede relaties met collega’s zijn goed voor je resultaten. Je doet je werk beter en ervaart minder stress
Bron: Eurostat
gaat hier niet alleen over de vraag hoeveel van je privéleven je wil blootgeven, maar ook over de vraag naar wie van je ondergeschikten je een vriendschapsverzoek stuurt. Hoe komt dat over bij de werknemers die er geen krijgen?» Hetzelfde geldt voor uitsluiting van collega’s. Hier is het dus opletten geblazen.
Tekst: Kristina Rybouchkina, Loes Liemburg en Matthias Van Milders Foto: Lies Willaert
5 TIPS OM JE WERK NIET MEE NAAR HUIS TE NEMEN We zijn altijd bereikbaar en lijken soms niet aan de roep van onze gsm te kunnen ontsnappen. Dat heeft een nieuwe werkcultuur gecreëerd, waarbij we als werkende mens nooit helemaal ‘uit’ staan. Hoe doorbreek je dat patroon? Met deze tips trek je een duidelijke lijn tussen werk en privé.
1. Stel grenzen Bedenk waar jouw grenzen liggen en geef die aan op je werk. Krijg je te veel op je bord? Zijn er taken die niet tot jouw verantwoordelijkheden behoren? Geef het op tijd door, want voor je het weet, zit je te vaak ’s avonds door te werken. Laat het ook weten als je na een bepaald uur niet meer gebeld wil worden of als je op je vrije dagen niet gestoord wil worden door collega’s. Bewaak ook de grenzen van je privéleven: als de gesprekken met collega’s jou te persoonlijk worden, dan hoef je er niet in mee te gaan. Laat vriendelijk weten dat je informatie over je liefdesleven, je kinderwens of je politieke voorkeur liever voor jezelf houdt.
2. Werk efficiënt Haal zo veel mogelijk uit je werkdag door onnodige afleiding te voorkomen. Je privémail of Facebook check je dus beter niet tijdens kantooruren. Je kunt daarvoor een app of software downloaden die je socialemediagebruik begrenst. En is de werkdag voorbij, laat dan als je thuis bent je telefoon met rust. Als je ’s avonds echt nog je e-mail moet bekijken, spreek dan met jezelf één of twee momenten af, en beperk die tot bijvoorbeeld een kwartier. Door de tijd die je aan werk en privé besteedt streng af te bakenen, kun je aan beide je volle aandacht geven!
3. Creëer afstand Je kunt niet enkel je tijd, maar ook je ruimte begrenzen. Werk je geregeld thuis, of moet je ’s avonds wel eens doorwerken, richt daar dan een aparte werkruimte voor in. Heb je een kamertje
over, of kun je buiten je living een bureau kwijt? Perfect! Ben je iemand die vooral thuis werkt, dan kun je overwegen om buiten de deur een kantoor te huren. Zo kun je na je werk de deur achter je dichtslaan en je op andere dingen richten.
4. Manage je online bestaan Aangezien we veel tijd op sociale media doorbrengen, hou je ook daar werk en privé best een beetje gescheiden. Je kunt bijvoorbeeld LinkedIn en Twitter voor werkzaken reserveren, en Facebook voor je persoonlijke leven. Als collega’s waar je niet bevriend mee bent je een vriendschapsverzoek sturen, leg ze dan vriendelijk uit dat je je Facebook enkel voor betere vrienden en familie gebruikt, en verwijs ze door naar bijvoorbeeld Instagram. Je
kunt je Facebook ook zo instellen dat je wat minder persoonlijke dingen deelt met collega’s die je aanvaardt, maar waar je geen geweldige vriendschapsband mee hebt.
5. Zoek een hobby Heb je het gevoel dat de balans al zoek is, investeer dan meer in je privéleven. Maak tijd vrij voor jezelf, je familie en vrienden. Probeer eens een nieuwe hobby uit of ga vaker sporten, liefst samen met anderen. We besteden het grootste deel van onze tijd op ons werk, dus de tijd nemen voor plezier en ontspanning is heel belangrijk. Vermijd ook om buiten werktijd enkel met collega’s af te spreken: zorg dat je fijne vrienden en gezellige activiteiten hebt om je leven mee te verrijken.
7 april 2018 - vacature.com
6
WHY I WORK HERE
Ivy Vanderheyden (44) is marketing director bij SAS in Tervuren. Vier jaar geleden koos ze er bewust voor om vier vijfde te gaan werken.
«Binnen SAS geef ik leiding aan drie teams van elk vijf mensen. Eén team zit hier in België, maar de twee andere opereren internationaal. Vier jaar geleden volgde ik een interne opleiding voor leidinggevenden. Daarin moest ik stilstaan bij de vraag waarom ik bepaalde plannen nooit had uitgevoerd. Toen besefte ik dat ik mijn verhaal zelf in de hand heb. Vier vijfde werken wilde ik al langer doen, toen heb ik de knoop doorgehakt. Mijn motivatie haalde ik uit twee dingen. Ik wilde meer gaan lopen, dat is altijd mijn sport geweest. En ik wilde geen weekendmama zijn voor mijn dochter Eowyn, die toen in het eerste leerjaar zat. In de week kwam ik meestal net op tijd thuis om haar nog een verhaaltje te lezen en dat was het.» «Woensdag werd mijn vrije dag en dat is nu nog steeds zo. In de voormiddag ga ik lopen, wanneer mijn
«Je leeft maar één keer. Ik doe mijn werk heel graag en wil er veel in investeren. Maar het is net dankzij die vrije dag dat mijn energiebalans helemaal goedzit» dochter thuiskomt, ben ik er helemaal voor haar. Als ze op de academie zit, werk ik nog even in een theehuisje in de buurt. Intussen is woensdag voor mijn dochter ‘mamadag’, dat is een begrip geworden. Ook mijn man heeft mijn beslissing altijd aangemoedigd.» «In het begin moest ik wel wat zoeken naar een nieuw evenwicht. Ik hoorde dat mensen het opmerkelijk vonden dat een directielid vier vijfde werkte. Maar van de andere leidinggevenden kreeg ik veel steun. En
plots kreeg ik veel vragen van collega’s die ook overwogen om de stap te zetten. Ik ben een stukje loon kwijt, maar ik kocht daarmee meer tijd voor mijn gezin en mezelf. En dat voelt heel goed.» «In april 2019 loopt mijn ouderschapsverlof af. Wat ik dan ga doen, weet ik nog niet. Ik wil wel deeltijds blijven werken zolang mijn dochter er behoefte aan heeft. En misschien wil ik daarna nog steeds 90% werken. Dat lopen is immers heel belangrijk voor me. Je leeft ook maar
WOONPLAATS
Oosterzele LOON
Deels vast, deels variabel EXTRALEGALE VOORDELEN
Alle zaken die horen bij een directiefunctie zoals een bedrijfswagen, smartphone, representatievergoeding, enzovoort. Daarnaast kent SAS een Flexible Income Plan waarin we budget beschikbaar kunnen besteden naargelang onze persoonlijke situatie en voorkeur zoals aanvullende kinderbijslag, een leasefiets of opties (warrants). PENDELAFSTAND
70 kilometer PENDELTIJD
1 uur 30 één keer. Ik doe mijn werk heel graag en wil er veel in investeren. Maar met mijn vrije dag zit de energiebalans helemaal goed.»
COLOFON Redactie 09 353 51 54, redactie.vacature@vacature.com Advertenties 09 353 51 57, commercieel@vacature.com Ordering 09 353 51 52, ordering@vacature.com VU Dirk Dewulf Content Manager Roxanne Claessens Coördinatie Katrien Brys Redactie Hermien Vanoost, Julie Putseys, Joni Horemans, Kristina Rybouchkina Vormgeving Kris Masschelein Sales Marijke Van Impe Ordering An Parewijck
Ontdek nog meer op facebook.com/vacaturedotcom of volg ons op Twitter via @vacaturedotcom en Instagram via instagram.com/vacaturedotcom.
7
vacature.com - 7 april 2018
7 april 2018 - vacature.com
8
9
vacature.com - 7 april 2018
Maak werk van je talent
Hands-on
VIND JE JOB
7 april 2018 - vacature.com
10
11
vacature.com - 7 april 2018
7 april 2018 - vacature.com
12
13
vacature.com - 7 april 2018