Wekelijks magazine bij jouw krant • 11 augustus 2018
ROUWEN OP HET WERK Mag het wat menselijker?
P. 3 – Werken met verlies Klein verlet blijft voorlopig op 3 dagen
P. 6 – Collega in rouw Tips om goed te steunen
P. 7 – Achter de schermen van Het brandwondencentrum in Neder-Over-Heembeek
11 augustus 2018 - vacature.com
2
WERKEN MET VERLIES ROUWVERLOF AMPER GENOEG OM PAPERASSEN TE REGELEN Werkgevers staan nog te veel met hun mond vol tanden wanneer werknemers na het verlies van een ouder, partner of kind weer aan de slag gaan. Ook de wetgever – die bij een overlijden van een naaste twee of drie dagen klein verlet voorziet – houdt te weinig rekening met de echte noden van rouwenden. Hoe kan het beter? Tekst: HERMIEN VANOOST
«Je voelsprieten uitsteken, luisteren naar wat patiënten zeggen en vooral niet te snel van de ene naar de andere kamer rennen.» Na een loopbaan van meer dan veertig jaar weet Rozette Reyskens exact waar goede zorg om draait. Als hoofdverpleegkundige gaf ze mee vorm aan de nieuwe afdeling hartfalen van het Ziekenhuis Oost-Limburg. In die rol was ze ook jarenlang het eerste aanspreekpunt van patiënten. «Ook al ben ik nu met pensioen, ik denk nog geregeld terug aan de gesprekken die ik met hen voerde. Vaak gingen die over leven en dood. Patiënten vertelden hun verhaal, ik luisterde. Het gaf me veel voldoening dat ik op een moeilijk moment in hun leven iets voor hen kon betekenen.»
huis, met de bedoeling de terugkeer voor collega’s in rouw menselijker te maken. Een doorbraak kwam er uiteindelijk in 2011, na de Pukkelpopstorm. «Die gebeurtenis liet bij veel collega’s op de spoedgevallendienst een diepe indruk na», vertelt Rozette. «Toen is beslist om werknemers die op het werk of in hun privéleven iets ingrijpends meemaken drie gratis sessies bij een psycholoog aan te bieden.» Een belangrijke rol daarbij is weggelegd
‘Kunnen we iets voor je doen?’, is een vraag die werkgevers zouden moeten blijven stellen Rozette Reyskens
NAAR DE PSYCHOLOOG Zelf ging ze ook door een diep dal toen tien jaar geleden haar dochter Jolijn stierf na een verkeersongeval. «Verlies is moeilijk te begrijpen voor mensen die het niet hebben meegemaakt. Het verandert je als persoon en het verandert je relatie met anderen. Vóór die fatale dag kenden ze mij op het werk als een vrolijke tante, degene die de sfeer erin bracht. Dat lukte me nadien niet meer. Met als gevolg dat collega’s niet meer wisten hoe ze met me moesten omgaan.» Rozette ging een week na de begrafenis van Jolijn weer aan het werk. Het was haar leidinggevende, een cardioloog, die haar had aangemoedigd om de draad snel weer op te nemen. «‘Hoe langer je het uitstelt, hoe moeilijk het wordt’, zei hij. Of ik daar goed aan heb gedaan, weet ik nog altijd niet. De eerste dagen en weken terug in het ziekenhuis was ik een wrak. Na twee uur leek het alsof ik een marathon had gelopen. Het viel me zwaar om door de gangen te lopen en bekenden tegen te komen. Velen wisten ook gewoon niet hoe te reageren.» Haar ervaring deed haar een paar jaar later aan de bel trekken bij het management van het zieken-
3
vacature.com - 11 augustus 2018
voor de leidinggevende. Het is aan hem om de medewerker te observeren, een vertrouwensrelatie te creëren en indien nodig de procedure te starten. Dat kan meteen bij de terugkeer naar het werk zijn, maar ook na een langere periode. Een positieve zaak, vindt Rozette. «Rouwen is echt een proces van vallen en opstaan. Het is dus niet zo vreemd dat het een tijdje goed gaat, en dan een tijd weer minder gaat. Daarom ook is het zo cruciaal dat leidinggevenden de ruimte blijven creëren om erover te praten. ‘Kunnen we iets voor je doen?’, is een vraag die werkgevers zouden moeten blijven stellen.» ROUWVERLOF: VAN 3 NAAR 10 DAGEN Samen met de vereniging Ouders van Verongelukte Kinderen (OVK) ging Rozette ook naar het kabinet van minister van Volksgezondheid Maggie De Block om er een verlenging van het rouwverlof te bepleiten. Werknemers in ons land hebben bij het overlijden van een partner, kind of ouder recht op drie dagen klein verlet. «Dat is eigenlijk zelfs niet voldoende om de
uitvaart van je dierbare te organiseren en de administratie rond het overlijden op te volgen», reageert Ellen Ruys van OVK. «Laat staan dat je er emotioneel klaar voor bent om opnieuw aan het werk te gaan. In de praktijk blijkt dat veel mensen noodgedwongen in ziekteverlof gaan, omdat ze niet voldoende tijd kregen.» Een rondvraag bij 408 nabestaanden (in 2008 uitgevoerd door voormalig CD&V-volksvertegenwoordiger Lieve Van Daele), waaraan ook leden van OVK deelnamen, bevestigt dat. Een vijfde van de deelnemers gaf aan een tijdje in ziekteverlof te zijn geweest, gemiddeld 35 dagen. Bij het overlijden van een kind liep dat tot 46 dagen op. Op de vraag of drie dagen rouwverlof op emotioneel vlak voldoende was, antwoordde 80 procent neen en 4 procent ja. Dat rouwverlof aan herziening toe is, is voor psycholoog en rouwexpert Manu Keirse een uitgemaakte zaak. In zijn boek ‘Helpen bij verlies en verdriet’ ijvert hij voor tien dagen rouwverlof, op te nemen in de eerste drie jaar vanaf de dag van het overlijden. «We pleiten niet voor een lange afwezigheid», schrijft hij, «maar eerder voor een klimaat van flexibiliteit in werksituaties en een beleid waarin wordt gekeken naar wat de werknemer in staat is te doen. Terugkeren in je werksituatie kan in momenten van verdriet een weldaad zijn als je er een zorgzame gemeenschap aantreft. Soms is het een welkome verstrooiing voor de dominante sfeer van verdriet thuis. De dagen van rouwverlof zouden dan opgenomen kunnen worden als je dit echt nodig hebt, voor bijvoorbeeld een afspraak met de notaris of op de verjaardag van het overlijden.» In de loop der jaren kwamen in de Kamer verschillende voorstellen in die richting op tafel – het eerste dateert al van in 2001 –, maar vreemd genoeg is Lees verder blz. 4 >
> Vervolg blz. 3 het nog nooit tot een stemming gekomen. Is er dan geen consensus over de noodzaak van de uitbreiding? «Zeker wel», vertelt Nahima Lanjri, die voor CD&V in de Kamercommissie Sociale Zaken zetelt en al jarenlang voor een verruiming pleit. In 2014 diende ze haar voorstel hierover opnieuw in. Voor werknemers die een kind of partner verliezen, voorziet ze tien dagen rouwverlof, waarvan vijf dagen vrij te kiezen binnen het jaar na het overlijden. «Eigenlijk kunnen
Verlies is moeilijk te begrijpen voor mensen die het niet hebben meegemaakt. Het verandert je als persoon en het verandert je relatie met anderen
tuaties te organiseren zoals het hen best past, ook wanneer ze met verlies te maken krijgen. Blijkt het aanbod toch onvoldoende, dan bekijken we met de medewerker individueel wat er verder mogelijk is.» Zo bedachtzaam ze er bij SD Worx mee omgaan, zo onbeholpen zijn veel andere werkgevers wanneer het over verlies en verdriet gaat. Dat ervaart ook Ellen Ruys bij het OVK: «Werkgevers contacteren ons regelmatig na het overlijden van een collega of wanneer een medewerker een dierbare verliest. Ze vragen ons hoe ze de medewerkers best kunnen ondersteunen, zowel emotioneel als praktisch. Wanneer neem je contact op en op welke manier? Hoe kan het werk best georganiseerd worden bij de terugkeer? Veel werkgevers worden overvallen door de plotse situatie en weten niet hoe te reageren.»
Rozette Reyskens alle partijen zich daarin vinden», zegt Lanjri. «In de Kamer is er tijdens de vorige legislatuur ook al meerdere keren over gesproken, maar helaas was er tot nu toe altijd wel iets dat een stemming heeft verhinderd. Eerst was er een negatief advies van de sociale partners, daarna was het de budgettaire context die voor verwarring en onenigheid zorgde. Die belemmeringen zijn intussen van de baan, dus ik hoop dat het in het volgende parlementaire jaar op de agenda kan komen. Ik zou het alvast graag op de prioriteitenlijst van de Commissie zien verschijnen. Het is hoog tijd dat we rouw uit de sfeer van ziekte halen.» ONMACHT, ONVERMOGEN Wachten op de nieuwe wetgeving doen ze bij hr-dienstverlener SD Worx alvast niet. Rouwende werknemers kunnen er zelf aangeven hoe ze wensen om te gaan met hun verlies, hoeveel tijd ze nodig hebben om terug aan het werk te gaan, welke maatregelen hun terugkeer kunnen vergemakkelijken en of ze graag psychologische begeleiding krijgen. «Het is niet dat we een specifiek rouwprotocol hebben opgesteld», legt Cathy Geerts, HR Director Belgium, uit. «Dat mensgerichte, daar hameren we in ons hr-beleid sowieso op. Ook autonomie dragen we hoog in het vaandel. We laten werknemers graag zelf beslissen over de manier waarop ze hun job willen uitoefenen. Wij reiken de instrumenten aan, meten de resultaten en zij bepalen samen met hun leidinggevende en het team hoe ze het aanpakken. We maken thuiswerk mogelijk, voorzien glijdende werkuren en zijn flexibel als het gaat over verlof nemen. Die regelingen stellen werknemers in staat om zich in allerhande si-
LUISTEREN IS HET CODEWOORD Hoe leidinggevenden en collega’s de medewerker opvangen, is nochtans doorslaggevend voor zijn psychologisch welbevinden en zijn uiteindelijke terugkeer naar de werkvloer. «De reactie op de werkvloer compliceert of faciliteert het rouwproces», schrijft professor-emeritus Manu Keirse. «De gevoeligheid van de collega’s, maar vooral van leidinggevenden heeft fundamentele invloed op de rouwervaring, net als enige flexibiliteit in de aanpassing van de werkprocedures. Hoe beter de organisatie reageert, hoe sneller de medewerkers weer gericht zijn op de missies
Drie dagen klein verlet is zelfs niet voldoende om de uitvaart van je dierbare te organiseren en de administratie rond het overlijden op te volgen Ellen Ruys (OVK) van de organisatie en hoe sneller de samenhorigheid in het team zich herstelt.» In die zin is het verwonderlijk dat omgaan met verlies en verdriet zelden tijdens managementopleidingen ter sprake komt. «Het klopt dat dit niet standaard in een opleiding leidinggeven zit», vertelt Kathleen De Rycke, trainer psychosociaal welzijn, leidinggeven en veiligheid bij Amelior. «Leidinggevenden leren daarin vooral hoe ze hun stijl kunnen aanpassen aan de situatie of het gedrag van de individuele medewerker. Ze krijgen inzicht in communicatieprocessen, oefenen gesprektechnieken, leren hoe ze medewerkers
kunnen motiveren, wat delegeren is en hoe ze een team kunnen laten groeien. Die opleidingen zijn vooral als algemene leidraad bedoeld.» Haar ervaring leert dat werkgevers in specifieke situaties als rouw en verlies vaak bij hun preventiedienst aankloppen. Om de begeleiding over te nemen of om advies te geven aan leidinggevenden en collega’s. Het belangrijkste wat werkgevers volgens Rozette Reyskens zouden moeten doen, is luisteren. «Creëer tijd en ruimte om te praten. Maak dat de collega zijn verhaal kan doen, opnieuw en opnieuw. De medewerker zal zelf wel aangeven of hij er nood aan heeft. Ook ik had soms dagen waarop ik dacht: zwijg erover, het gaat nu niet. Dat moet je als leidinggevende of collega leren aanvoelen.» HOE HELP JE ALS LEIDINGGEVENDE? Klinisch psycholoog Manu Keirse is sinds zijn boek ‘Helpen bij verlies en verdriet’ (1997) uitgegroeid tot Vlaanderens bekendste rouwexpert. In 2017 verscheen er een nieuwe versie van het boek, met onder meer een hoofdstuk over rouw en werk. Daarin geeft Keirse volgende tips voor leidinggevenden. • Zorg dat er contact is tijdens de periode van werkverlet. Als je uit je werksituatie niemand hoort of ziet, is terugkeren dubbel zo moeilijk. • Luister 80 procent van de tijd en spreek 20 procent van de tijd. Weinig mensen nemen de tijd om te luisteren naar iemands leed. Zeg niet dat je goed begrijpt wat hij doormaakt, maar luister hoe het voelt voor die persoon op dat geëigende moment. • Niet alleen de rouwende zal zich opnieuw in de organisatie moeten inpassen, ook de collega’s moeten zich comfortabel voelen in het contact. Organiseer een moment waarop je iets vertelt over wat een rouwproces met mensen doet en maak afspraken voor de terugkeer van de medewerker. • Is de dag van de terugkeer daar, confronteer de medewerker dan niet onmiddellijk met een grote groep maar ontvang hem in een persoonlijke sfeer. Ga dan samen met hem naar zijn werkplek en collega’s. Vertel de medewerker dat iedereen zal helpen zodat hij zich weer goed kan voelen op het werk en dat iedereen hem de tijd zal geven die hij nodig heeft. • Pas het werkpakket eventueel aan en informeer of hij extra steun nodig heeft. Bij een slechte nachtrust kan een uurtje later beginnen veel oplossen.
11 augustus 2018 - vacature.com
4
• Vermijd een vaag aanbod als ‘bel me maar als je me nodig hebt’. Neem regelmatig zelf contact op en wacht niet op het initiatief van de medewerker. Rouwenden hebben die kracht niet. • Forceer de medewerker niet door te zeggen: ‘Je doet het goed.’ Geef hem de kans om ook beroerde gevoelens te hebben zonder je teleur te stellen. • Rond de verjaardag van het overlijden komt het verdriet vaak in alle hevigheid terug. Hou een kalender van die moeilijke dagen bij en doe niet alsof het een normale werkdag is. Een kaartje of een bloemetje met de boodschap ‘Wij denken vandaag aan je’ doet deugd. Bron: ‘Helpen bij verlies en verdriet’, Manu Keirse
ROUWEN IN BELGIË
Wanneer een naaste sterft heb je volgens de Belgische wet recht op ‘klein verlet’ of ‘kort verzuim’. Dit type verlof gunt werknemers in bepaalde omstandigheden, zoals bij een overlijden, een korte afwezigheid van het werk. Wie langer thuis wil blijven om voor een familielid te zorgen dat op sterven ligt, kan hiervoor palliatief verlof aanvragen. Een overzicht van de geldende regels. Tekst: JONI HOREMANS
Wanneer mag je klein verlet opnemen? Er zijn meerdere gebeurtenissen die recht geven op klein verlet. Naast voor een begrafenis mag je zo afwezig melden voor een huwelijk, plechtige communie of feest van de vrijzinnige jeugd van een kind, maar ook voor een priesterwijding of om bepaalde burgerplichten te vervullen zoals het uitoefenen van het ambt van bijzitter. De lengte van het klein verlet varieert van 1 tot 3 dagen, afhankelijk van de reden van aanvraag. Dit zijn weliswaar minima opgelegd door de wetgever. Een arbeidscontract of cao kan voor jou, je sector of onderneming een langere termijn toestaan of de redenen uitbreiden met bijvoorbeeld een verhuis.
1 tot 3 dagen: klein verlet Je kan niet voor elk overlijden met behoud van loon vrijaf nemen. Enkel een sterfgeval binnen je familie komt in aanmerking voor klein verlet. Indien je kind, een van je (stief- /schoon-)ouders, je echtgenoot of de partner waar je wettelijk mee samenwoont overlijdt, heb je recht op drie dagen klein verlet, vrij te kiezen tussen de dag van het overlijden en de begrafenis. Gaat het om een inwonende (schoon-)broer of zus, (over-)grootouder, (achter-)kleinkind of schoonzoon of -dochter krijg je twee dagen. Woont een van deze overledenen niet bij je in, geldt het klein verlet slechts op de dag van de begrafenis.
1 tot 3 maanden: palliatief verlof Wil je zorg opnemen voor een dierbare die ongeneeslijk ziek en terminaal is? Dan kan je hiervoor – als je een attest van de behandelende arts hebt – palliatief verlof aanvragen. Die vorm van loopbaanonderbreking maakt het mogelijk tot een maand thuis te blijven. Je kan je werk volledig onderbreken, maar je kan ook deeltijds aan de slag blijven. Tot drie maanden na terugkeer ben je zo beschermd tegen ontslag en ontvang je een vervangingsinkomen van de RVA. Soms reikt de Vlaamse Gemeenschap daarbovenop een aanmoedigingspremie uit. Sinds februari 2017 kan het palliatief verlof maximaal tweemaal met één maand verlengd worden.
1 tot 2 maanden: tijdskrediet met motief ‘palliatieve zorgen verlenen’ Wie in de privésector werkt, kan ook tijdskrediet aanvragen voor het verstrekken van palliatieve zorg aan een geliefde. De toelatingsvoorwaarden, duur en aanvraagprocedure van dit type tijdskrediet verschillen van die van het palliatief verlof. Zodra je 24 maanden anciënniteit hebt, kan je over je gehele loopbaan maximaal 51 maanden tijdskrediet met motief 'zorgen' bekomen. Per patiënt die palliatieve zorgen nodig heeft, maak je aanspraak op één maand. Dit kan nog met één maand verlengd worden.
5
vacature.com - 11 augustus 2018
«VERLIES IS ALS EEN BOEMERANG» Verliesconsulente Nancy De Smet geeft tips om rouwende collega’s te steunen Tekst: JONI HOREMANS
«Het is ontzettend belangrijk om goede opvang te voorzien voor medewerkers die een naaste verliezen. Dit weet ik niet alleen door mijn werk als therapeut en life coach, maar vooral ook omdat ik zelf betrokken partij ben geweest toen ik in 2012 in één maand tijd beide ouders verloor. Ik weet nog hoe kapot ik ervan was en hoe ik na een maand rust die ik zelf afgedwongen had terug naar het werk kwam. Ik werd ook daar geconfronteerd met verschillende reacties, gaande van oprecht medeleven tot helemaal geen medeleven, tot mensen die zeiden dat ze het gewoon niet hadden aangekund om mij op te bellen en dergelijke meer. Ik voelde me helemaal ontworteld en ben dan ook verschillende malen gecrasht. Omdat ik thuis geen partner had die me kon steunen, kan ik me volop inleven hoe sommige mensen zich voelen wanneer ze na een verlies opnieuw moeten meedraaien in het systeem. Het is ook vanuit die ervaring, dat ik beslist heb om als therapeut en coach te werken rond verlies.» LET OP VERBORGEN VERDRIET «Veel hangt af van de relatie die je hebt met de collega die een naaste verliest, maar het is sowieso belangrijk dat je luistert. Luister naar zijn of haar verhaal en moedig je collega aan gevoelens en verdriet te uiten. Wanneer gevoelens geuit kunnen worden, geeft dit een gevoel van veiligheid en bevrijding, hetgeen de rouwende hard nodig heeft. Het is een doorslaggevende factor in het rouwproces. Daarnaast is het als collega belangrijk dat je let op verborgen verdriet. Dat kan zich uiten in humeurschomme-
MIJD ONZINNIGE CLICHÉ-UITSPRAKEN «Uiteraard moet je soms op je woorden letten. Klassieke gezegden, zoals ‘het leven gaat voort’ of ‘het was misschien het beste voor hem of haar’, of bij een miskraam, zeggen dat men ‘nog wel opnieuw zwanger zal worden’… zijn veelal uitspraken die meer kwaad doen dan goed. Maar ook uitspraken zoals ‘ik begrijp wat je bedoelt’, slaan nergens op wanneer je het niet zelf hebt meegemaakt en helpen de persoon niet vooruit. Tracht je niet in te beelden hoe je collega zich zou moeten voelen, want dat klopt wellicht niet met de werkelijkheid. Wil je graag weten hoe iemand zich echt voelt? Vraag het dan op een meelevende manier en toon dat je werkelijk begaan bent.» lingen of concentratieverlies, maar ook in lichamelijke klachten. Niet iedereen is assertief genoeg om zelf zijn verdriet te uiten, zeker niet in de werksfeer, en dan kan een goede collega het verschil maken. Doe dit door de persoon erover aan te spreken en zo de rouwende aan te zetten om zijn of haar verhaal te doen. Praktisch is het ook belangrijk dat je als collega’s beseft dat de inzet van de rouwende in het begin minder goed zal zijn. Steun je collega daarin en verlicht de werklast indien mogelijk.» BESLIS NIET VOOR IEMAND ANDERS WANNEER DIE EROVERHEEN MOET ZIJN «Denk verder zeker niet na een maand dat je collega wel over het ergste heen zal zijn. Vaak begint dan pas het echte rouwproces, met daarbij
horende emoties, gaande van verdriet tot kwaadheid en depressie. Deze gevoelens kunnen ook tot uiting komen op de werkvloer. Als collega is het belangrijk dat je daar rekening mee houdt zolang de rouwende dit nodig heeft. Wanneer de (werk-)omgeving snel weer vergeet wat er gebeurd is, geen steun meer biedt en de persoon te snel weer de normale routine moet opnemen, leidt dit tot uitstel van het rouwproces. En verdriet is als een boemerang: als het geen uitlaatklep vindt, komt het dubbel zo hard terug in het gezicht van de betrokkene, met alle gevolgen vandien. Wat nooit oké is, is bepalen wanneer jij denkt, dat iemand ‘eroverheen’ moet zijn. Elke persoon is verschillend en zo ook elk rouwproces. Wat voor de ene maar enkele maanden duurt, kan de andere jaren kosten.»
EEN POSITIEVE INGESTELDHEID HELPT «Geconfronteerd worden met mensen die rouwen is natuurlijk nooit makkelijk. Het zien van andermans pijn kan je zo dicht bij je eigen situatie of emoties brengen dat het vaak afschrikt. Afhankelijk van de manier waarop jijzelf met je gevoelens omgaat, kun je zulke confrontatie aan of niet. Positief ingestelde mensen die zonder problemen over hun emoties praten, zullen makkelijker een rouwende collega kunnen steunen en een rots in de branding zijn.» «Ten slotte wil ik nog meegeven dat mensen niet enkel rouwen bij een overlijden. Ook herstructureringen of het verlies van een baan kunnen een rouwproces in gang zetten.»
11 augustus 2018 - vacature.com
6
ACHTER DE SCHERMEN VAN
Het brandwondencentrum in Neder-Over-Heembeek Els Vandermeulen is als psycholoog verbonden aan het militair brandwondencentrum in Neder-Over-Heembeek. Ook staat ze mee aan het roer van Pinocchio, een vzw die o.a. herstelgerichte kampen organiseert voor kinderen die slachtoffer werden van een brandongeval. «Mensen relativeren vaak snel in het slachtoffer zijn plaats», vindt ze. Tekst: KATELIN RAW. Foto: LIES WILLAERT
DE MENSEN ACHTER DE PATIËNT Van een klein huishoudelijk ongeval tot een hevige woningbrand: brandwonden zijn even tekenend als verscheiden in ernst. Sommige slachtoffers komen terecht bij psycholoog Els en haar collega’s in het brandwondencentrum. «We hebben elk onze expertise», licht ze het team toe. «De chirurg en anesthesist bekommeren zich om het lichaam en de pijn. Verpleegkundigen dienen rond-de-klok verzorging toe. Een sociaal assistent helpt bij de administratieve en logistieke rompslomp. Een bandagist meet drukkledij op die littekenvorming beperkt.» In functie van de noden van de patiënt wordt ook een ‘secundair’ team van specialisten gevormd: logopedisten, cardiologen, oftalmologen… «Elk ongeval en het herstel erna is uniek. Maar net zoals de kinesist is ook mijn betrokkenheid bij elk slachtoffer zeer intens. Ik bouw een vertrouwensrelatie op om hem of haar te leiden door de ‘jungle’ van hun trauma.» TRAUMABELEVING Patiënten zijn hun basisgevoelens van vertrouwen, controle en zelfredzaamheid kwijt. «Het is mijn taak om die gevoelens van veiligheid weer op te bouwen,» vertelt Els. «Dat doe ik door onbevooroordeeld te luisteren. Een absoluut werkpunt voor de maatschappij, trouwens. Mensen durven nogal vaak te relativeren in de plaats van het
COLOFON
slachtoffer. ‘Je leeft toch nog?’ is zo’n veelgehoorde opmerking, die hard kan aankomen bij slachtoffers.» De verhouding tussen het ongeval en de beleving van het trauma is zelden evenredig. «Er zijn, naast de ernst van de brandwonden, verschillende factoren die bijdragen tot de lengte van een verwerkingsproces. Een ervan is in hoeverre het slachtoffer er alleen voorstaat. Mensen met een trauma hebben nood aan een netwerk dat dat trauma meedraagt.» Om dit deels mee op te vangen, organiseert vzw Pinocchio kampen waar jongeren en
kinderen met littekens lotgenoten ontmoeten. «We organiseren ook moeder-kindkampen, waar moeders steun zoeken bij elkaar in de verwerking van hun schuldgevoelens en het zoeken naar een nieuw evenwicht. Traumaverwerking beperkt zich zelden tot het slachtoffer alleen.» Vzw Pinocchio is een nationale vereniging die de belangen en het welzijn van kinderen en jongeren met brandwonden ter harte neemt. Meer info over kampen en giften vind je op hun website.
Redactie 02 490 10 87, redactie.vacature@vacature.com Advertenties 02 490 10 78, commercieel@vacature.com Ordering 02 490 10 61, ordering@vacature.com
VU Ruben Van Goethem Content Manager Roxanne Claessens Coördinatie Katrien Brys Redactie Hermien Vanoost, Kristina Rybouchkina, Piet Verbeest, Joni Horemans, Matthias Van Milders Sales Marijke Van Impe Ordering An Parewijck
Ontdek nog meer op facebook.com/vacaturedotcom of volg ons op Twitter via @vacaturedotcom en Instagram via instagram.com/vacaturedotcom.
7
vacature.com - 11 augustus 2018
11 augustus 2018 - vacature.com
8
9
vacature.com - 11 augustus 2018
11 augustus 2018 - vacature.com
10
11
vacature.com - 11 augustus 2018
11 augustus 2018 - vacature.com
12
13
vacature.com - 11 augustus 2018
11 augustus 2018 - vacature.com
14