Wekelijkse bijlage bij jouw krant • 13 januari 2018
BELG MET GEEN STOKKEN UIT DE AUTO TE SLAAN NIEMAND ZIT TE WACHTEN OP ‘CASH FOR CAR’
ENQUÊTE MOBILITEIT - P. 3 Mobiliteitsvergoeding nog niet van de grond
EINDE AAN DE FILE? - P. 6 De belangrijkste cijfers
CYCLE VALLEY - P. 7 Zorgeloze fietsoplossingen
13 januari 2018 - vacature.com
2
ENQUÊTE MOBILITEIT
9 OP DE 10 BELGISCHE WERKNEMERS GEEFT BEDRIJFSWAGEN NIET OP WANNEER ER EEN MOBILITEITSBUDGET KOMT Hoekrijgenwewerknemersuithunwagen?Alleszinsnietmetde‘cashforcar’-regelingdiede regeringvorigjaaruitdokterde.Maarookvanhetmobiliteitsbudgetdatvandaagoptafelligt, mogenwenietmeteenmirakelsverwachten,zoleerteenrondvraagvanSDWorxenvacature.com bij2.000werknemersen500werkgevers.Wantwatblijkt?9opde10werknemersinBelgië willendebedrijfswagennietopgevenwanneerereenmobiliteitsbudgetkomt. Tekst: HERMIEN VANOOST
Op22januarizalhetexactvierjaargeledenzijn datCD&V-volksvertegenwoordigerJefVanden Bergheeneerstevoorstelvoorhetmobiliteitsbudgetindiende.Werknemerszoudenvanhun werkgevereenvirtueelbudgetkunnenkrijgen omzelfhunvervoertekiezenentefinancieren. Eenalternatiefvoordebedrijfswagen,noemde VandenBerghhet,wanthetmobiliteitsbudget zoufiscaalensociaalopdezelfdemanierbehandeldworden.Ennetdaarwringtvandaagnog altijdhetschoentje.Nogaltijdisergeeneensgezindheidoverhoedatmobiliteitsbudgeternu moetuitzien.Evenleekheteropdatdeinvoeringvande‘cashforcar’-regeling,waarbij werknemershunwagenkunneninruilenvoor extracash(intussenherdoopttotmobiliteitsvergoeding,ziekader),heteindpuntzouzijn. DeRaadvanStatehadechterzwaretwijfels. Hetgelddatjeinruilkreegvoorjeautomoest immersookbelastwordenalsgewoonloonén erwassprakevaneenongelijkefiscaleensociale behandelingtussenwerknemersmetenzonder eenbedrijfswagen.Enzobegondediscussievan vorenafaan. BIJNA NIEMAND WIL ‘CASH FOR CAR’ Datdemobiliteitsvergoedingeenmaatvoor nietsdreigtteworden,blijktintussenookuitde enquêtediehr-dienstverlenerSDWorxen vacature.comindecember2017lietenuitvoerenbij2.000werknemersen500werkgevers uithetheleland.Noggeentweeopdetien
eelnemersmeteenbedrijfswagengevenaan d interessetehebbeninzo’ndeal.Zijdiede bedrijfswagenwelwilleninruilen,kiezener meestalvooromhetwoon-werktrajectmetde eigenwagenafteleggen.«DevreesvandeRaad vanStatelijktdusgegrond»,reageertVEERLE MICHIELS,juridischadviseurbijSDWorx. «Demobiliteitsvergoedinggarandeertnietdat werknemersdiehunautoinruilenopeenmilieuvriendelijkervervoermiddeloverstappen.» AAN DE BEDRIJFSWAGEN RAAK JE NIET Terugnaardatandereideedus:hetmobiliteitsbudget.Kandatwerknemersovertuigenom vooranderevervoersmiddelentekiezen?Op heteerstegezichtziendestatistiekenergunstig uit.Ietsmeerdandehelftvandewerknemers uitdeenquêteisgeïnteresseerdinhetmobiliteitsbudget.Zijzijnovertuigdvandevoordelen (endevrijheid)diezo’nbudgetmetzich meebrengt.
Zonder wagen raakt naar eigen zeggen 66% van de werknemers niet vlot op het werk Opvallendeuitzonderingzijndewerknemers diemeteenbedrijfswagenrondrijden.Indie groepheeftslechtséénopdevierinteressein hetmobiliteitsbudget(tegenoverruiméénop
WELK VERVOERSMIDDEL ZOU JE KIEZEN ALS JE JE BEDRIJFSWAGEN INRUILT? Eigen wagen
46%
Fiets
42%
Openbaar vervoer Combinatie
3
vacature.com - 13januari2018
29% 20%
BUDGET OF VERGOEDING: WAT IS HET VERSCHIL? Mobiliteitsvergoeding: werknemers met een bedrijfswagen kunnen die in principe sinds 1 januari inruilen voor een extra bedrag in cash dat sociaal en fiscaal gunstig behandeld wordt. Om in aanmerking te komen, moeten werknemers de wagen minstens twaalf maanden ter beschikking hebben. Het brutobedrag van de mobiliteitsvergoeding is gelijk aan 20 procent van 6/7de van de cataloguswaarde van de ingeleverde wagen. Het bedrag verhoogt met 20 procent wanneer de werkgever ook in de brandstofkosten van de auto tussenkwam. Netto komt het meestal neer op een bedrag tussen de 300 en 700 euro extra per maand. Financieel lijkt de formule vooral interessant voor wie dicht bij zijn werk woont en de wagen beroepsmatig en privé niet al te dikwijls gebruikt. Merk nog op dat een werkgever niet verplicht is om de vergoeding aan te bieden en dat ook de werknemer niet gedwongen kan worden om de auto in te ruilen voor cash. Mobiliteitsbudget: de sociale partners legden eind vorig jaar een nieuw voorstel op tafel dat het voor werknemers makkelijker (en interessanter) zou maken om verschillende vervoersmiddelen te combineren. Werkgevers zouden hun werknemers een budget kunnen geven waarmee die naar eigen goeddunken mobiliteitsoplossingen (ook een bedrijfswagen) kunnen gebruiken. Het grote verschil met de mobiliteitsvergoeding is dat het mobiliteitsbudget er ook zou zijn voor wie geen bedrijfswagen heeft (maar er wel voor in aanmerking komt).
de twee in de groep zonder bedrijfswagen) én is slechts één op de tien bereid om zijn bedrijfswagen in te ruilen voor één of meerdere andere vervoersmiddelen. Wanneer het mobiliteitsbudget er komt, zullen negen op de tien werknemers de bedrijfswagen gewoon houden. «Dat toont nog maar eens hoezeer we in België aan onze bedrijfswagens gehecht zijn», analyseert Veerle Michiels. «Zelfs de keuzevrijheid van het mobiliteitsbudget kan werknemers niet op andere gedachten brengen. In zekere zin is dat verrassend. Uit ander onderzoek weten we immers dat werknemers het bijzonder appreciëren wanneer de werkgever inspraak geeft in de manier van verlonen. Als het over de bedrijfswagen gaat, ligt dat blijkbaar anders. Misschien vrezen ze dat ze door het mobiliteitsbudget te veel toegevingen zullen moeten doen? Een vrees die trouwens onterecht is. Want nog altijd zullen ze voor een bedrijfswagen kunnen kiezen, al dan niet in combinatie met andere vervoersmiddelen.»
De mobiliteitsvergoeding garandeert helemaal niet dat werknemers die hun auto inruilen op een milieuvriendelijker vervoermiddel gaan overstappen Veerle Michiels, SD Worx Dat het vooral de werknemers zonder bedrijfswagen zijn die mee op de kar van het mobiliteitsbudget willen springen, vindt Veerle Michiels een belangrijke boodschap naar de regering toe. «Tot nu toe lag de focus op werknemers mét een bedrijfswagen, maar blijkbaar leeft de vraag om mobiliteit flexibeler in te vullen nog meer bij werknemers zonder bedrijfswagen.» Dat bleek eerder al uit de reacties op het cash for car-voorstel. Werknemers zonder bedrijfswagens – nog altijd de grootste groep! – voelden zich gepasseerd, wat eveneens één van de redenen was waarom de Raad van State het wetsontwerp discriminerend vond. AUTOMATISME En welke keuzes zouden werknemers zonder bedrijfswagen maken wanneer ze een mobiliteits-
woont, zowat de helft zegt dat hij geen alternatief voor de wagen heeft, terwijl die afstand met een elektrische fiets zeker te overbruggen is.
Merkwaardig genoeg schuift 17 procent van de respondenten zonder bedrijfswagen de auto als alternatief naar voren wanneer ze een mobiliteitsbudget zouden krijgen budget krijgen? Stappen zij vlot over op het openbaar vervoer of de fiets? Nee, kan je op basis van deze enquête stellen. Slechts 18 procent van de ondervraagden (zonder bedrijfswagen) geeft aan zich op een andere manier naar het werk te willen verplaatsen dan vandaag. De fiets (29 procent) en ‘een combinatie van vervoersmiddelen’ (33 procent) zijn de populairste keuzes. Merkwaardig genoeg schuift ook 17 procent van de deelnemers de auto (!) als alternatief naar voren. Met andere woorden: een deel van de werknemers die vandaag niet met de auto naar het werk rijdt, zou als het mobiliteitsbudget er komt net wél in de auto willen stappen.
STAP ZELF UIT DE FILE Laten we dus maar een kat een kat noemen: willen we minder in de file staan, dan moeten we eerst en vooral bij onszelf beginnen. Overheid en werkgevers hebben wel hun rol te spelen en moeten mee aan oplossingen werken, maar de grootste ommekeer moet uiteindelijk van de werknemers zelf komen. Veerle Michiels: «Hoe raar het ook mag klinken, ik denk dat de komst van het mobiliteitsbudget daarbij kan helpen. Niet alleen zorgt het ervoor dat er meer over mobiliteit wordt gesproken, als de voorwaarden slim bepaald worden en er sterke financiële stimulansen aan gekoppeld worden, is er een kans dat werknemers hun gedrag veranderen.» Om die reden ziet Veerle Michiels wel heil in het wetsvoorstel dat de sociale partners begin septem-
Schiet het mobiliteitsbudget dan zijn doel voorbij? «Niet per se», denkt Veerle Michiels. «Want een mobiliteitsbudget wil niet zeggen dat je de auto moet bannen. De belangrijkste ambitie is werknemers meer keuzemogelijkheden geven, zodat ze al naargelang hun noden van het moment het meest efficiënte vervoer kunnen nemen.» Maar daarvoor moet je medewerkers dus wel zo ver krijgen dat ze over hun traject gaan nadenken en niet langer uit automatisme in hun wagen stappen. Daar ligt zonder twijfel de echte uitdaging. Feit is dat maar liefst 66 procent van de werknemers vandaag geen andere oplossing dan de wagen ziet. Bij werknemers met een bedrijfswagen ligt dat percentage zelfs nog hoger. In die groep zegt driekwart dat hij met een ander vervoersmiddel niet vlot op het werk kan raken. «Voor een aantal onder hen zal dat inderdaad zo zijn», zegt Veerle Michiels. «Maar ga er ook maar van uit dat het merendeel de alternatieven nog nooit onderzocht of uitgeprobeerd heeft.» Tekenend is dat in de groep die op minder dan 16 kilometer van het werk
WAT DOE JE MET JE BEDRIJFSWAGEN WANNEER JE EEN MOBILITEITSBUDGET KRIJGT? Ik verander niets. Ik kies dezelfde bedrijfswagen.
61%
Ik kies opnieuw voor een bedrijfswagen, maar wel een kleiner exemplaar. Ik kies een bedrijfswagen van een hogere categorie. Ik ben bereid om daarvoor andere voordelen op te geven.
20% 9%
Ik geef mijn bedrijfswagen op en kies voor één of meerdere andere vervoersmiddelen.
5%
Geen idee.
5%
13 januari 2018 - vacature.com
4
ber hebben voorgelegd. Zij suggereren om de hoogte van de sociale bijdragen die op het mobiliteitsbudget verschuldigd zijn, te laten afhangen van de keuzes die de werknemers maken. Hoe duurzamer, hoe minder bijdragen. Wie kiest voor het openbaar vervoer, zou dan bijvoorbeeld volledig vrijgesteld worden. Een andere optie is werken met incentives, zoals onder meer KPMG doet. Aan het begin van elk jaar kent de adviesfirma zijn werknemers een mobiliteitsbudget toe dat ze vrij in vervoersmiddelen kunnen investeren. En er is ook een beloningssysteem aan gekoppeld. Voor elke kilometer die de consultants niet met de wagen afleggen, ontvangen ze een financiële tegemoetkoming, in de vorm van een kilometer- of dagvergoeding. Wanneer ze de alternatieven voldoende gebruiken, kunnen ze het geld dat ze in het begin van het jaar uitgeven dus terugverdienen. «Dat is de richting waarin ik het mobiliteitsbudget graag zou zien evolueren», besluit Veerle Michiels. «Niet al te dwingend, maar wel met voldoende financiële stimuli zodat werknemers stilletjes toch in de juiste richting evolueren.»
WAT VINDEN DE WERKGEVERS? Algemeen kun je stellen dat werkgevers de lijn van de werknemers volgen. Zo denkt 43 procent van de werkgevers er niet aan om de mobiliteitsvergoeding in te voeren (tegenover 14 procent wel). Het argument dat daarbij het meest op tafel komt is ‘geen interesse bij de werknemers’. Het mobiliteitsbudget kan op meer enthousiasme rekenen. 43 procent zegt interesse te hebben in de formule. In organisaties mét bedrijfswagens is er iets meer terughoudendheid. «Dat bedrijven vandaag aarzelen, heeft ook met de juridische complexiteit te maken», zegt Veerle Michiels, juridisch adviseur bij SD
Worx. «Elk vervoersmiddel kent vandaag een eigen (para)fiscale behandeling. Voer je een mobiliteitsbudget in, dan komt alles samen en wordt het erg ingewikkeld. Dat is waarom een eenduidig wettelijk kader zo belangrijk is. In principe kunnen bedrijven vandaag al een mobiliteitsbudget toekennen, bijvoorbeeld via een zogenaamd cafetariaplan. Een beperkt aantal doet dat al, maar de complexiteit houdt velen nog tegen.» De helft van de werkgevers gelooft dat werknemers in de toekomst vaker een kleinere bedrijfswagen zullen kiezen in combinatie met andere vervoersmiddelen.
MINDER AUTO’S? NEEN, MEER AUTO’S! Alle inspanningen van de overheid en mobiliteitsorganisaties ten spijt, neemt het aantal voertuigen in ons land jaar na jaar na jaar alleen maar toe. We doken in de archieven om de grootte van het voertuigenpark (inclusief motorrijwielen) in België te achterhalen.
2017 2012 2007 2002 1997
7.419.405* 6.920.791 6.362.161 5.913.747 5.340.996
* Het huidige voertuigenpark bestaat uit 5.785.447 personenwagens, 16.062 autobussen en autocars, 826.742 voertuigen voor goederenvervoer, 47.478 trekkers, 189.938 landbouwtrekkers, 71.754 speciale voertuigen en 481.984 motorrijwielen. Bron: Statistics Belgium
5
vacature.com - 13 januari 2018
Tekst: HERMIEN VANOOST, JONI HOREMANS EN MATTHIAS VAN MILDERS. Foto: TOM VERBRUGGEN
IS HET EINDE VAN DE RIT IN ZICHT? WIL JE JE BEDRIJFSWAGEN INRUILEN VOOR CASH? 10% GEEN IDEE 17% JA
63% 53%
van de werknemers weet wat de mobiliteitsvergoeding betekent.
kent de principes van het mobiliteitsbudget.
74% NEE
53% 46% 36% 35%
zegt niet op een andere manier dan met de (bedrijfs)wagen op het werk te geraken zegt dat ze de wagen nodig hebben voor het werk houdt van het comfort van een bedrijfswagen vreest dat het bedrag van de mobiliteitsvergoeding te laag zal zijn
Minder dan 1 op 3 werknemers verwacht dat het mobiliteitsbudget ook tot minder files zal leiden.
HEB JE INTERESSE IN HET MOBILITEITSBUDGET? De helft van de werknemers staat wél positief tegenover het mobiliteitsbudget. Vooral Vlamingen die momenteel geen bedrijfswagen hebben, tonen veel interesse.
63,1%
WERKNEMER MET BEDRIJFSWAGEN
HEB JE INTERESSE IN HET MOBILITEITSBUDGET?
11% GEEN IDEE
HOE VAAK STA JE IN DE FILE? 21%
19%
2% HEB IK AL
26,7%
56,9%
35% NEE 52% JA
29,1%
29%
28% 29%
31%
WERKNEMER ZONDER BEDRIJFSWAGEN
ENKELE KEREN PER WEEK
ELKE DAG
MINDER DAN ENKELE KEREN PER WEEK
BIJNA NOOIT
19%
23%
Walen gaan vaker te voet, met de trein of de bus naar het werk en Vlamingen hebben vaker een bedrijfswagen ter beschikking (23,6 procent tegenover 3,0 procent in deze studie). OVER HET ONDERZOEK Op vraag van HR-dienstverlener SD Worx en Vacature.com bracht marktonderzoeksbureau iVox de mobiliteitskeuzes van 2.000 Belgische werknemers in kaart. Hoe vaak staan ze in de file? Wat vinden ze van het mobiliteitsbudget en de cash for car-maatregel? Welke ingrepen zijn volgens hen nodig om de files in te dijken? Aan het onderzoek namen 67 procent Nederlandstaligen en 33 procent Franstaligen deel. Voor 64 procent van de deelnemers is de auto het meest gebruikte voertuig van en naar het werk. 17 procent rijdt rond met een bedrijfswagen. Aanvullend polste iVox ook naar de ervaringen van 500 Belgische werkgevers. 13 januari 2018 - vacature.com
6
SLIMMER EN SNELLER MET DE FIETS In december 2016 richtte Wim Roels Cycle Valley op, een full service partner voor elektrische fietsen. «Om mensen te stimuleren vaker te kiezen voor de fiets of het openbaar vervoer, moeten de alternatieven weliswaar voldoende aantrekkelijk zijn.» «Het mobiliteitsbudget is een maatregel die kadert binnen een belangrijke evolutie. De flexibiliteit die het biedt, vind ik erg positief. Waar een werknemer vroeger meteen een bedrijfswagen kreeg, kan hij nu kiezen voor alternatieven. Je zet je mobiliteitsbudget in op basis van je persoonlijke behoefte en combineert bijvoorbeeld een (kleinere) auto met een elektrische fiets of bakfiets of laat de wagen zelfs helemaal vallen.» «Om mensen te stimuleren vaker te kiezen voor de fiets of het openbaar vervoer, moeten de alternatieven weliswaar voldoende aantrekkelijk zijn. In mijn vorige job als Key Account Manager voor Philips was ik vaak op de baan.
Geef mensen goesting om zich op een andere manier te verplaatsen Ik genoot de luxe van een bedrijfswagen en ieder probleem – van autopech tot een barst in de ruit – werd meteen verholpen. Ik stond echter ook vaak in de file en zo is het idee gegroeid om dezelfde luxe te bieden aan fietsende werknemers. Een bedrijfsfiets zou even efficiënt en zorgeloos moeten zijn als een firmawagen!» ONTZORGEN «In december 2016 richtte ik daarom na een lange voorbereidingsfase Cycle Valley op. Met ons bedrijf geven we advies over mobiliteit en willen we bedrijven, steden en gemeenten die voor de fiets kiezen totaal ontzorgen. We hebben formules voor de huur, groepsaankoop of leasing van verschillende types fietsen, zorgen voor het onderhoud en de accessoires en bieden pechbijstand. Door mensen te laten proeven van degelijke alternatieven hopen we hen goesting te geven zich op een andere manier te verplaatsen.» «Ook zelf zit ik nog maar een fractie van de tijd van vroeger in de auto. We hebben een firmawagen, maar gebruiken hem enkel wanneer het echt niet anders kan. De fiets krijgt de voorkeur
en de tweede optie is het openbaar vervoer. Pas daarna volgt de wagen. Ik moet toegeven dat ik toen het sneeuwde de fiets heb laten staan, maar in andere gevallen schrikken weer en wind mij niet af. We denken trouwens onterecht dat het in België altijd slecht weer is. Volgens een analyse van Frank Deboosere regent het maar 7% van de tijd in ons land. Goede kledij zorgt er dan voor dat je toch op een comfortabele manier kunt pendelen met de fiets.» 11 KM/U IN DE FILE «Ik zie nog wel een toekomst voor de bedrijfs-
wagen, maar hij mag niet meer de focus zijn. We moeten ons gezond verstand gebruiken en een reflex voor de fiets ontwikkelen. Binnen Brussel ben je trouwens sowieso sneller met de fiets. In de file is de gemiddelde snelheid er 11 km/u. Dat overtref je zelfs met een gewone fiets probleemloos. Voor pendelafstanden boven de 7 km raden we een elektrische fiets aan die ondersteuning geeft tot 25 km/u of een high speed e-bike met ondersteuning tot 45 km/u. Met die laatste leg je gemakkelijk 140 km af zonder de batterij te moeten bijladen. Dankzij waardige alternatieven zal het aantal bedrijfswagens volgens mij afnemen.»
COLOFON Redactie 09 353 51 54, redactie.vacature@vacature.com Advertenties 09 353 51 57, commercieel@vacature.com Ordering 09 353 51 52, ordering@vacature.com VU Dirk Dewulf Content Manager Roxanne Claessens Coördinatie Katrien Brys Redactie Hermien Vanoost, Joni Horemans, Matthias Van Milders, Kristina Rybouchkina, Piet Verbeest Vormgeving Pieter Tirry Sales Marijke Van Impe Ordering An Parewijck
Ontdek nog meer op facebook.com/vacaturedotcom of volg ons op Twitter via @vacaturedotcom en Instagram via instagram.com/vacaturedotcom.
7
vacature.com - 13 januari 2018
13 januari 2018 - vacature.com
8
9
vacature.com - 13 januari 2018
13 januari 2018 - vacature.com
10
11
vacature.com - 13 januari 2018
13 januari 2018 - vacature.com
12
13
vacature.com - 13 januari 2018
13 januari 2018 - vacature.com
14
15
vacature.com - 13 januari 2018
13 januari 2018 - vacature.com
16
17
vacature.com - 13 januari 2018
Maak werk van je talent Leergierig
VIND JE JOB
13 januari 2018 - vacature.com
18