Wekelijks magazine bij jouw krant • 17 februari 2018
SOLLICITEREN 2.0 WAAR LIGT DE GRENS TUSSEN EEN BEETJE VERBLOEMEN EN RONDUIT LIEGEN?
WEG MET DE WITTE RAVEN - P. 3 Aanwerven moet anders
DROOMJOB OF KAT IN DE ZAK? - P. 6 Herken de alarmsignalen
JOBVERLIES - P. 7 37% van de 25-29-jarigen vreest ervoor
17 februari 2018 - vacature.com
2
WAAROM SOLLICITEREN HEEL VAAK EEN ROULETTESPEL LIJKT Experts pleiten voor een ander aanwervingsbeleid Moét je wel liegen als je in de huidige War for Talent enige kans wil maken op succes? Het heeft er vaak alle schijn van. Sollicitanten nemen in hun cv ongegeneerd een loopje met de waarheid, in de hoop dat iemand in hen de langverwachte witte raaf zal zien. Omgekeerd beloven bedrijven kandidaten zonder blikken of blozen de hemel op aarde. Toch zijn arbeidsmarktspecialisten An Bels en Frederik Anseel formeel: op die manier wordt de kloof tussen vraag en aanbod alleen maar groter. Tekst: PIET VERBEEST
Duurzame ondernemingsgroei vereist dat op het juiste moment de juiste mensen worden aangetrokken. Maar hoe kan een rekruteerder met zekerheid weten wie van de soms honderden kandidaten de beste garantie biedt op succes? Eén zaak staat als een paal boven water: hij houdt best niet te veel rekening met wat sollicitanten over zichzelf vertellen. Het onderzoeksinstituut Statistic Brain openbaarde in 2015 dat liefst 78% van de cv's misleidende informatie bevat en 53% zelfs flagrante leugens. Volgens het online recruitment platform HireScores.com liegen mensen vooral over verloningen, diploma’s, talenkennis, ervaring en de reden van vertrek bij vorige werkgevers. Door creatief om te springen met de begin- en einddata van jobs verzwijgen ze periodes van werkloosheid. Om niet voor een rabiate jobhopper te worden versleten, laten ze kortstondige betrekkingen liefst weg. En ze beweren ten onrechte dat ze leiding hebben gegeven of geven valse referenties op. Maar ze komen daar lang niet allemaal straffeloos mee weg. HR-specialist CareerBuilder viste uit dat 85% van de recruiters al onwaarheden opmerkte. Een op de drie vindt bovendien dat het probleem met het jaar erger wordt. Op veel clementie hoeven betrapte kandidaten in elk geval niet te
rekenen: de helft van de bedrijven stuurt hen zonder verpinken de laan uit. WEG MET DE WITTE RAAF De relatie tussen werkgever en werknemer steunt voor een groot deel op wederzijds vertrouwen. Dat bedrijven de verklaringen van sollicitanten met een stevige korrel zout moeten nemen, is dus een serieus probleem. Al kijken veel rekruteerders best ook eens in eigen boezem. Als je vacaturetekst neerkomt op een ellenlange lijst van haast onmogelijke eisen, hoeft het niet te verbazen dat mensen zich naar binnen proberen te bluffen. Neen, een succesvolle aanwervingprocedure start bij voorkeur met een waarheidsgetrouwe jobomschrijving. Als een pak meer kandidaten zich in de gevraagde vaardigheden herkennen, nemen de kansen op een geslaagde match aanzienlijk toe. Maar ook dan gaat het allemaal niet vanzelf, getuigt AN BELS, Director Recruitment & Selection bij hrconsultancy bureau Hudson. «Het is logisch dat veel klanten hopen dat wij vlot de spreekwoordelijke witte raaf voor hen zullen vinden. Je weet wel: die ene kandidaat die over zo veel parate kennis en relevante ervaring beschikt dat hij meteen op volle kracht kan meedraaien. Helaas is perfectie meestal niet van deze
wereld. Geregeld komen wij tot de conclusie dat het noodzakelijk is om het gezochte profiel op een aantal criteria te verbreden. Doorgaans komen we dan uit bij een kandidaat die hier en daar nog wel een ontwikkelingspuntje heeft. Maar dat hoeft geen probleem te zijn. Het is vooral belangrijk dat de drie partijen – werkgever, werknemer en wijzelf – een goed gevoel hebben bij de overeenkomst en het
Wat ik kwalijk vind, is dat veel bedrijven niet de moeite doen om de afvallers ook maar de minste feedback te geven. Moeten we dan verwonderd zijn dat sollicitanten het ook niet zo nauw meer nemen met de gedragsregels? Frederik Anseel, King’s College London partnership. Dat weegt in de finale beslissing even zwaar door als de naakte facts & figures uit het cv. Als die klik er niet is, begin je er beter niet aan. Niemand wordt beter van een mismatch. Als de nieuwe medewerker relatief snel na zijn aanwerving alweer teleurgesteld afhaakt, wordt dit een verhaal met Lees verder blz. 4 >
3
vacature.com - 17 februari 2018
> Vervolg blz. 3 alleen maar verliezers. Daarom heeft het geen enkele zin om een job aantrekkelijker voor te stellen dan hij eigenlijk is.» AUTHENTICITEIT LOONT Ook FREDERIK ANSEEL, professor bedrijfspsychologie aan King’s College London, ziet de voordelen in van een realistic job preview, waarbij je een waarheidsgetrouw beeld van de vacante betrekking en van de werkplek schetst. «Je kan bijvoorbeeld een filmpje opnemen met getuigenissen van toekomstige collega’s. Of je kan een kandidaat via camera’s virtueel laten binnentreden in het bedrijf en live vragen laten stellen. Als dat soort technieken je toelaten om vlotter de juiste krachten aan te trekken, kan ik daar alleen maar voor zijn. Alles wat tot een duurzamere rekrutering leidt, is positief. Een werkgever kan in de vacature bijvoorbeeld heel gericht zijn taalgebruik afstemmen op het publiek dat hij hoopt aan te spreken. Een bedrijf dat authenticiteit uitstraalt, zal de sollicitanten automatisch ook tot meer eerlijkheid weten te bewegen.» Cruciaal in het rekruteringsproces bij Hudson is het persoonlijke gesprek. «Uitgangspunt is uiteraard dat de kandidaten zo goed mogelijk aan de verwachtingen van de klant moeten beantwoorden», verduidelijkt An Bels. «Maar we peilen ook welke richting iemand uit wil met zijn carrière en of hij wel in de specifieke bedrijfscultuur past. Dat mensen zich bij zo’n gesprek van hun mooiste kant laten zien, is eigenlijk heel normaal. Als rekruteerder moet je daar doorheen kunnen kijken. Met een beetje mensenkennis voel je snel aan waar de grens ligt tussen een beetje verbloemen en ronduit liegen. Maar dat laatste heb ik eerlijk gezegd nog niet meegemaakt. Ik denk dat de kandidaten onderhand wel doorhebben dat we bij onze screening behoorlijk gedetailleerd te werk gaan en dat flagrante fraude dus weinig kans op slagen heeft. Bovendien zijn de meeste mensen zo integer om zich niet met bedrog in te laten en beseffen ze dat waarachtigheid een belangrijke vereiste is om tot een geslaagde samenwerking te kunnen komen. En als die er niet is, is ook de jobtevredenheid meestal ver te zoeken.»
SPELLETJE ROULETTE Voor Frederik Anseel ligt de kern van het probleem al bij de manier waarop met name grote bedrijven tegenwoordig hun sollicitatieprocedures afhandelen: «Om de immense stroom aan kandidaten de baas te kunnen, worden in toenemende mate algoritmes ingezet. Een computersysteem maakt op basis van een aantal kernwoorden een eerste grove selectie. Maar de sollicitanten weten dat natuurlijk ook en spelen daar handig op in. Op tal van gespecialiseerde jobsites vind je praktische tips om je cv volgens de regels van de kunst op te stellen. Zo wint aan het eind niet noodzakelijk de beste kandidaat, maar hij die het spelletje het best beheerst. En wat ik zo
Niemand wordt beter van een mismatch. Als de nieuwe medewerker relatief snel na zijn aanwerving alweer teleurgesteld afhaakt, wordt dit een verhaal met alleen maar verliezers An Bels, Hudson
mogelijk nog kwalijker vind, is dat veel bedrijven vervolgens niet de moeite doen om de afvallers ook maar de minste feedback te geven. Moeten we dan verwonderd zijn dat sollicitanten het ook niet zo nauw meer nemen met de gedragsregels? Ze weten dat ze in één groot roulettespel zijn beland en dat de kans op succes vrijwel onbestaande is. En dus beginnen ze in het wilde weg sollicitatiebrieven rond te sturen. De belangrijkste vraag wordt nu: wat kan ik doen om over die eerste horde te geraken? Dat ze daarbij de waarheid een beetje geweld moeten aandoen, nemen ze er met de glimlach bij. Wat hebben ze per slot van rekening te verliezen?» AANWERVEN MOET ANDERS Dat moet toch beter kunnen. Professor Anseel pleit onomwonden voor een ander aanwervingbeleid, waaraan een flinke scheut employer branding wordt toegevoegd: «Ik raad absoluut aan om meer op de lange termijn te denken. Een kandidaat die vandaag misschien niet helemaal voldoet, zou morgen wel eens een heel waardevolle aanwinst kunnen zijn. Ik zou mensen duidelijk uitleggen waarom ik hen nu niet aanneem maar tegelijk benadrukken dat ik wel degelijk
17 februari 2018 - vacature.com
4
potentieel in hen zie en daarom graag contact wil houden. Verder is het altijd een goed idee om sollicitanten actief te testen op hun leervermogen en de betere elementen mee te nemen in een opleidingstraject. Dat zou in de War for Talent echt wel eens voor een serieuze doorbraak kunnen zorgen. Alleen vraagt het van bedrijven dat ze veel nadrukkelijker moeten geloven in de ontwikkelbaarheid van mensen. Ik besef dat dit verre van evident is. Maar als we komaf willen maken met die vloed aan nooit ingevulde vacatures, moeten we afstappen van de idee dat nieuwe rekruten van de eerste dag op volle kracht moeten kunnen presteren. Telkens weer alles op alles moeten zetten om die ene topkandidaat binnen te halen, is alles behalve een duurzame keuze. Voor bepaalde profielen zal er namelijk nooit voldoende aanbod zijn.»
Gedraagt de Vlaamse rekruteerder zich wel correct?
Sollicitanten worden tot in den treure bestookt met goedbedoelde raad die ze niet in de wind mogen slaan als ze echt kans willen maken op een job. Advies naar werkgevers toe hoor je dan weer zelden. Gedraagt die zich wel correct tijdens aanwervingsprocedures? Wat vinden de sollicitanten daar zelf van? Vacature.com en de vakgroep Sociale Economie van UGent organiseerden afgelopen maand een enquête over het thema. Meer dan 2.000 respondenten namen er aan deel. Begin maart lees je in deze bijlage hoe de Vlaamse werkgever het er op het vlak van sollicitatie-etiquette van afbrengt.
«De verdediging is de beste aanval» FRÉDÉRIQUE BRUGGEMAN, Managing Director van het gespecialiseerde rekruteringsbureau Robert Half BeLux, is van oordeel dat werkgevers op zoek moeten gaan naar een nieuwe balans tussen must-have-skills en nice-to-have-skills: «Als een kandidaat bepaalde vaardigheden mist, zullen ze die hem in toenemende mate zelf moeten bijbrengen. Het valt trouwens op dat er almaar meer van werknemers wordt verwacht. Zo moeten boekhouders vandaag ook strategisch meedenken met het bedrijf en zich tot heuse peoplemanagers ontpoppen. Maar misschien is de verdediging hier nog wel de beste aanval: bedrijven die werk maken van een duidelijke retentie- en talentmanagementstrategie zullen uiteindelijk het verst geraken. Een individueel trainings- en ontwikkelingsplan met een duidelijk horizontaal of verticaal carrièrepad, dat samen met de medewerker wordt opgesteld, is daarbij cruciaal.»
JOBVERLOOP 18%
In 2016 werd van de arbeidscontracten in de privésector beëindigd, 2% meer dan in 2015. Het aantal vrijwillige vertrekkers bleef stabiel op 5,19%, het aantal ontslagen daalde licht, tot 3,63%. Wel zagen opvallend meer mensen een tijdelijk contract ten einde lopen: 9% in plaats van 6,79%. Mogelijk kreeg een deel van hen dankzij de aantrekkende economie een vaste betrekking in de plaats.
Hogere intentie tot vertrek
11,28%
Intussen verklaarde van de werknemers in 2016 dat ze de intentie hadden om op korte termijn een nieuwe baan te zoeken, een stijging met een kleine 2% tegenover 2015. Op lange termijn ging het om 20% (+5%). Algemeen bleken de 30-34-jarigen en de hooggeschoolden het meest tuk op verandering.
Grotere vrees voor jobverlies
29,5%
was dan weer bang om in 2017 zijn job te verliezen, tegenover 24,7% in 2015. Bij de 25-29-jarigen werkte liefst 37% met de daver op het lijf. Bron: Securex white paper Personeelsverloop in 2016
5
vacature.com - 17 februari 2018
Tekst: KRISTINA RYBOUCHKINA EN PIET VERBEEST Foto: LIES WILLAERT
IS DIE DROOMJOB EIGENLIJK EEN NACHTMERRIE? 5 alarmsignalen die je kunnen waarschuwen Net zoals werkzoekenden soms een leugentje om bestwil schrijven op hun cv, durven werkgevers hun bedrijf al eens iets té rooskleurig voorstellen. Als sollicitant is het dus belangrijk om kritisch te zijn en je ogen en oren goed open te houden wanneer je op gesprek gaat. De volgende signalen kunnen erop wijzen dat een vacature te mooi is om waar te zijn.
1
De recruiter is overdreven enthousiast
Uiteraard zal elke hr-medewerker positief zijn over het bedrijf waar je mogelijk gaat werken. Maar het moet oprecht blijven. Lijkt jouw sollicitatiegesprek meer op een verkoopspraatje? Dan zit er mogelijk iets achter. Bij elke job zijn er uitdagingen. Het is de taak van de recruiter om je daarop te wijzen, zodat je later niet voor verrassingen komt te staan. Als hij de firma en de functie overdreven bewierookt, kan het zijn dat hij een tikkeltje wanhopig is en je gewoon wil overhalen om de job snel aan te nemen.
2
Je blijft met vragen zitten
Als je vragen stelt aan je toekomstige werkgever, moet je daar een eerlijk antwoord op krijgen. Blijft het bedrijf vaag over de reden waarom je voorganger moest vertrekken? Kan niemand je vertellen hoeveel overuren je gemiddeld zal moeten doen? Is het niet duidelijk waarom de firma na een halfjaar nog geen
geschikte kandidaat heeft gevonden voor jouw functie? Dan is daar vast een reden voor.
3
Het bedrijf is onzichtbaar op sociale media
Niet alle firma’s hebben een account op sociale media. Maar werknemers die fier zijn op hun bedrijf, posten wel regelmatig berichten over hun werk op Facebook, Instagram, Twitter of LinkedIn. Vind je nergens foto’s terug van bedrijfsuitjes of feestjes met collega’s? Zijn er geen posts te bespeuren over succesvolle projecten of opendeurdagen? Dat kan te verklaren zijn door een strenge privacy policy, maar het doet toch de wenkbrauwen fronsen.
4
Er is veel verloop
5
Jullie afspraken staan niet op papier
Weinig mensen werken hun hele leven voor dezelfde firma. Maar dat de ene werkkracht na de andere zijn biezen pakt, is niet normaal. Veel verloop kan wijzen op een hoge werkdruk, een slechte sfeer, onrealistische verwachtingen van de leidinggevende … Probeer daarom te achterhalen hoelang mensen gemiddeld bij je toekomstige werkgever blijven. Vaak lukt dat al door eens rond te vragen in je omgeving. De kans is groot dat je via via iemand kent die er ooit heeft gewerkt. Maak gebruik van je connectie om zo veel mogelijk informatie in te winnen.
Ben je na enkele gesprekken tot een overeenkomst gekomen met je nieuwe werkgever, maar vind je bepaalde zaken die hij je beloofd heeft niet terug in je contract? Kaart dat onmiddellijk aan. Wuift hij je opmerking weg of begint hij terug te krabbelen? Dat is een duidelijke rode vlag.
Checklist arbeidsovereenkomst
Voor je ergens je handtekening zet, moet je goed op de hoogte zijn van wat er allemaal in deze overeenkomst staat. Wij zetten alles op een rijtje in onze onlinegids. Die vind je op vacature.com/nl-be/tools-testen/ gids-arbeidsovereenkomst.
17 februari 2018 - vacature.com
6
WHY I WORK HERE
«Ik wist al van jongs af aan dat ik in de verkoop aan de slag wou. Ik hou van sociaal contact, ik geniet er echt van om mensen te adviseren en om tussendoor een praatje te maken. Een kledingzaak is daar de perfecte omgeving voor. Mijn eerste job was in een kleine winkel, maar daar kreeg ik weinig kansen. Dus toen ik een vacature zag bij e5 mode heb ik meteen gesolliciteerd. Ik was amper 19, maar ik werd met open armen ontvangen.» «Het grootste voordeel aan werken voor een grote keten is dat je erg goed omringd wordt. Er zijn heel wat interne opleidingen. Als starter leer je bijvoorbeeld hoe je het best met klanten omgaat. Hoe je commercieel bent zonder te overdrijven. Want niemand houdt van opdringerige verkoopsters, ikzelf ook niet. Draai je al wat langer mee, dan moet je nog steeds bijblijven met de nieuwste collecties en modetrends. Ook daarvoor zijn er vormingen. In onze winkel in Geel hebben we een vast team, maar dankzij de vele opleidingen en evenementen ken ik ook mijn collega’s uit de andere filialen erg goed. Dat is leuk voor de sfeer en het maakt je werkwereld meteen een stuk groter.» PERSONAL SHOPPING «Mijn functie is inhoudelijk niet zo veel veranderd doorheen de jaren. Ik volg orders op, ik zorg voor de aankle-
OPINIE
Laura Keersmaekers (31) is verkoopster bij e5 mode
«Ik hou zelf niet van opdringerige winkeldames» ding van de winkel, ik help klanten... Maar ik vind wel dat ik geëvolueerd ben als verkoopster. Dat is logisch, hoe meer ervaring je hebt, hoe beter je jouw klanten aanvoelt. Sowieso laten we mensen eerst op hun gemak rondkijken in de winkel vooraleer we vragen of we iets voor hen kunnen betekenen. Maar als je dat een paar jaar doet, kan je haast voorspellen wat ze
willen. Het geeft me veel voldoening als ik dan op de juiste manier kan bijspringen. Hetzelfde geldt voor personal shopping. We bieden de mogelijkheid om op afspraak een uur lang één op één met een klant op zoek te gaan naar de juiste outfit. Als die persoon terugkomt en opnieuw jou wil boeken, weet je dat je goed bezig bent!»
WERKUREN:
28/week (4/5-regime) BRUTOLOON:
1.540 euro EXTRALEGALE VOORDELEN:
groeps- en hospitalisatieverzekering, kilometervergoeding, maaltijd- en ecocheques, kledingbudget en kortingskaart PENDELTIJD:
20 minuten (Retie - Geel)
«Het is tegenwoordig perfect mogelijk om artificiële intelligentie in te zetten om cv’s en motivatiebrieven te screenen» BERNIE CAESSENS, DOCTOR IN DE PSYCHOLOGIE EN MANAGING PARTNER VAN HR-TECHNOLOGIEBEDRIJF RESOLVED «Het oordeel van een rekruteerder is hoe dan ook subjectief. Wij begeleiden bedrijven bij de integratie van innovatieve tools die hen helpen om objectievere beslissingen te nemen. Het is tegenwoordig perfect mogelijk om artificiële intelligentie in te zetten om cv’s en
7
vacature.com - 17 februari 2018
motivatiebrieven te screenen. De vrijgekomen tijd komt goed van pas om met meer kandidaten een echt gesprek te kunnen voeren. Bij een klassiek rekruteringsproces leer je iemand pas echt kennen als hij een tijdje aan het werk is. Bij een meer datagedreven aanpak
komt die waardevolle informatie al veel vroeger vrij. Het laat je toe om op basis van feitelijke informatie naar een kandidaat terug te koppelen waarom je hem of haar niet kiest. Dat maakt dat beide partijen er alvast een beter gevoel aan over zullen houden.»
17 februari 2018 - vacature.com
8
9
vacature.com - 17 februari 2018
17 februari 2018 - vacature.com
10
11
vacature.com - 17 februari 2018
17 februari 2018 - vacature.com
12
13
vacature.com - 17 februari 2018
Op welk punt sta jij in je carrière?
Plaats je cv online en word gevonden door meer dan 2.000 werkgevers werk
17 februari 2018 - vacature.com
14
15
vacature.com - 17 februari 2018