Magazine 2605

Wekelijks magazine bij jouw krant • 26 mei 2018

185.000 NIEUWE BANEN SINDS 2014 …

DOSSIER WERKLOOSHEID - P. 3 Nog steeds te veel inactieven

EN TOCH IS ER WEINIG REDEN TOT EUFORIE

SAM, MARLEEN EN ANNELEEN - P.4 Maak kennis met de mensen achter de werkloosheidsstatistieken

GEEN WERK, GEEN STRESS? - P. 6 1 op 3 heeft mentale klachten

26 mei 2018 - vacature.com

2

DOSSIER WERKLOOSHEID

BEGRIJPE WIE BEGRIJPEN KAN: ER ZIJN MÉÉR JOBS, MAAR OOK NOG MASSA’S INACTIEVEN Toen de regering Michel in oktober 2014 aantrad, was jobgroei veruit haar grootste ambitie. Een kleine vier jaar later staat de teller naar eigen zeggen op 185.000 nieuwe banen. Mee daardoor daalde het aantal uitkeringsgerechtigde werkzoekenden in 2017 voor het eerst sinds 1981 onder de grens van de 500.000. Nooit waren er in ons land meer mensen aan het werk. En toch is er volgens gezaghebbende stemmen weinig reden tot euforie.

Tekst: Piet Verbeest. Fotografie: Tom Verbruggen

Laten we beginnen met het goede nieuws: de werkloosheidsgraad in ons land is met 7,3% relatief laag. De Nationale Bank ziet twee redenen voor de forse stijging van het aantal arbeidsplaatsen in 2017. De verlaging van de loonkosten via onder meer de indexsprong en de taxshift had onmiskenbaar een heilzaam effect. Daarnaast werd door de pensioenhervorming en de strengere activering van werklozen het arbeidsaanbod een flink stuk groter.

TE VEEL INACTIEVEN Daartegenover staat dat het aantal werkende Belgen de voorbije jaren niet significant is gestegen. Volgens Statbel, het Belgische bureau voor de statistiek, droeg in 2017 amper 68,5% van de landgenoten tussen 20 en 64 jaar bij aan ons welvaartssysteem. In vrijwel alle EUlanden ligt de werkzaamheidsgraad een pak hoger. Nederland en Duitsland halen zelfs bijna 80 procent. Bovendien

Veel Vlaamse werkzoekenden zijn te weinig mobiel en hun competenties sluiten onvoldoende aan bij de vraag

3

vacature.com - 26 mei 2018

vinden werklozen in België moeilijker een nieuwe baan dan in de meeste andere landen. Met name laaggeschoolden, pas afgestudeerden en nieuwkomers uit niet-EU-landen hebben het allesbehalve onder de markt, zeker in Brussel en het Waals Gewest.

In Vlaanderen speelt dan weer een heel ander fenomeen: zo’n 42.000 vacatures blijven structureel openstaan. Wat onze bedrijven ook proberen, ze vinden maar geen geschikte kandidaten. In de praktijk blijken veel werkzoekenden te weinig mobiel en sluiten hun competenties onvoldoende aan bij de vraag. Begin 2018 noemden zowel het VBO als de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka het wegwerken van die mismatch dan ook dé uitdaging voor het nieuwe jaar.

GROEI NEEMT AF Ook Agoria, de federatie van technologische bedrijven in ons land, toonde zich bij haar recentste halfjaarlijks overzicht niet eensluidend positief. 2017 was met een omzet van 125,8 miljard euro goed voor de beste resultaten sinds 2008.

Maar doordat 30.000 vacatures in de sector niet ingevuld geraakten, ging er wel 3 à 4 miljard euro verloren. Bovendien lijkt de groei enigszins gestuit. Waar de Belgische technologiebedrijven vorig jaar netto nog ongeveer 5.000 nieuwe

jobs creëerden, zullen dat er in 2018 wellicht maar 2.000 zijn.

Om het nijpende vacatureprobleem op te lossen, kijkt Agoria tegelijk naar de jongeren en de ouderen. «Ons land telt 130.000 jongeren tussen 15 en 34 jaar die werken noch studeren en 750.000

De regio’s moeten gewoon beter samenwerken.

Veel Vlaamse vacatures kunnen worden ingevuld door gericht Waalse werkzoekenden aan te trekken Marc Lambotte, CEO Agoria inactieven tussen 55 en 64 jaar», zegt CEO Marc Lambotte. «Een sterkere activering van beide categorieën is voor ons de topprioriteit. Ook moeten de regio's dringend beter gaan samenwerken.

Een pak Vlaamse vacatures kunnen worden ingevuld door gericht Waalse werkzoekenden aan te trekken. Verder kan het aangewezen zijn om langdurig werklozen in te schakelen in een zinvolle werkomgeving zoals vrijwilligerswerk of een opleidingsprogramma. Dat kan hun motivatie en werkwilligheid alleen maar ten goede komen.»

DIT ZIJN DE MENSEN ACHTER Een Syrische ingenieur die eerst en vooral vlot Nederlands moest leren spreken. Een jonge mama die worstelt om haar ambities te kunnen combineren met de zorg voor haar gezin. En een ervaren maatschappelijk werkster die door een ongelukkige samenloop van omstandigheden haar baan verloor. Drie ervaringsdeskundigen getuigen hoe zij in de werkloosheidsstatistieken belandden en daarmee omgaan.

SAM ABBOUD (28) «ALS VLUCHTELING MOET JE JE DUBBEL ZO HARD BEWIJZEN»

ANNELEEN DE LEYN (40) «MOEILIJK TE COMBINEREN MET GEZIN»

SAM ABBOUD (28) kwam in juli 2016 in België terecht. «Zodra ik aan de universiteit van Aleppo mijn master in Automation & Control Engineering had behaald, zijn mijn vrouw en ik het land uitgevlucht. Na een tussenstop in Turkije reisden we door naar West-Europa. Eenmaal in België bleek het niet zo evident om mijn diploma te laten homologeren.

Maar na negen maanden is het mij gelukt.»

ANNELEEN DE LEYN (40) ondervond dat zelfs met drie diploma’s het pad naar een duurzame job niet altijd met rozen bezaaid is: «Mijn langste werkervaring was vier jaar als videojournalist bij een regionaal tv-station.

Heel interessant, maar ik moest die job opgeven toen ik mama werd. Ik kon namelijk nooit voor 18 uur stoppen. En vind maar eens een opvangplek die zo laat openblijft! Mijn vriend werkt in Brussel en is sowieso zelden voor 20 uur thuis.»

EXTRA SCHOLING Intussen had Sam niet bepaald stilgezeten. Hij volgde intensief lessen Nederlands: «Ik had snel door dat een succesvolle integratie – privé en professioneel – maar mogelijk was als ik de taal beheerste. Bij de VDAB kwam ik in contact met @level2work, een project dat hoogopgeleide nieuwkomers mee op weg probeert te helpen. Ik leerde er hoe de arbeidsmarkt ineenzit en hoe ik mijn kansen het best kon verdedigen. Toen ik aangaf dat er nog wat lacunes zaten in mijn kennis van PLC programming, mocht ik bovendien een bijscholing volgen.»

Toen Sam effectief begon te solliciteren, bleek het vooral moeilijk om kandidaat-werkgevers te overtuigen dat hij over de vereiste kennis beschikte. «Ik heb daardoor een aantal jobs gemist, maar ik heb daar echt wel alle begrip voor. Het is normaal dat de mensen hier zich vragen stellen over het onderwijsniveau in Syrië. Ook al hield dat in dat ik extra hard moest bewijzen dat ik erg gemotiveerd was om een baan te vinden die nauw aansloot bij mijn opleiding.»

VERTROUWEN WINNEN Sinds september is Sam automation engineer bij het IT-bedrijf ESAS. Hij is verantwoordelijk voor een project bij ArcelorMittal dat een vol jaar zal duren: «Mijn opdrachtgevers geven aan dat ze heel tevreden zijn over mij. Het is natuurlijk fijn om dat te horen.

Als je zegt dat je een vluchteling bent, word je vaak eerst wat wantrouwig bekeken. Maar zodra de mensen inzien dat ik me in België thuisvoel en het mij menens is om samen met mijn gezin een actieve rol te spelen in de maatschappij, draaien ze doorgaans wel bij.»

WEINIG KLANTVRIENDELIJK En dus zette Anneleen noodgedwongen een stap terug. Al had ze niet verwacht dat ze zo moeilijk een even uitdagende baan zou vinden. «Ik heb onder meer wat interims in het onderwijs gedaan, maar ik voelde dat mijn hart bij de media lag. Na de geboorte van mijn tweede zoon besloot ik het in de eerste plaats als freelance journaliste te proberen en er daarnaast geregeld nog een deeltijdse job bij te nemen. Sinds midden maart werk ik, naast mijn freelance-opdrachten, twee dagen en één avond per week op de administratie van een school. Ik hoop er ook volgend schooljaar te kunnen blijven.»

Anneleen kwam in haar periodes zonder vast werk regelmatig in contact met de VDAB, maar haar ervaringen daar waren niet onverdeeld positief: «Midden in de zomervakantie werd ik uitgenodigd voor een gesprek. Toen ik liet weten dat ik die dag geen opvang voor mijn kinderen had, werd me maar heel schoorvoetend uitstel toegestaan. Wie een uitkering krijgt, heeft blijkbaar geen recht op een beetje flexibiliteit. Nochtans hebben veel werkzoekenden ook nog wel enkele andere rollen te vervullen. Die van moeder, manager van een gezin en partner bijvoorbeeld. Een beetje meer begrip zou toch wel mogen.»

«EEN PROFITEUR? ECHT NIET!» «Enkele maanden later belde ik een afspraak af omdat het hevig sneeuwde en ik me grieperig voelde. Ik kreeg te horen dat ze zouden bekijken of dat als overmacht kon worden beschouwd. Want ik was er ‘al eens eerder vanonder gemuisd’. Dat kwam toch wel hard aan. Ik werd zomaar bestempeld als iemand die van het systeem probeerde te profiteren. Ik ben nochtans altijd actief naar werk blijven zoeken. En als ik een job vond, was dat steevast op eigen kracht. Ik betreur dan ook dat de VDAB in haar communicatie zo weinig respect en zo veel wantrouwen uitstraalt. Ik vind dat we van een Vlaamse overheidsinstelling toch beter mogen verwachten.»

26 mei 2018 - vacature.com

4

DE WERKLOOSHEIDSSTATISTIEKEN MARLEEN* (50) «MIJN ANCIËNNITEIT WERKT TEGEN MIJ» MARLEEN (50) heeft 23 jaar ervaring als maatschappelijk assistente. In september 2016 werd haar arbeidscontract bij een sociale organisatie stopgezet. «Ik ondersteunde een 40-tal cliënten uit vaak erg kwetsbare gezinnen. Ik heb mijn job altijd heel graag gedaan, maar door veranderingen in de zorgwetgeving verdween de kwalitatieve aandacht voor de concrete noden van de mensen almaar meer naar de achtergrond.

Daarnaast speelde mijn gezondheid mij parten: ik kreeg steeds vaker opstoten van fibromyalgie met reumafactoren.»

GEWOONWEG TE DUUR Marleen bleef niet bij de pakken zitten: ze volgde outplacement en verstuurde het voorbije anderhalve jaar zeker 60 sollicitatiebrieven. «Ik bereid me altijd heel goed voor: ik reageer alleen op jobaanbiedingen waarbij ik me sterk in het gevraagde profiel herken.

Ik mag dan ook vaak op gesprek komen en in veel gevallen haal ik vlot de tweede ronde.

Maar na zo’n assessment of rollenspel krijg ik steevast te horen dat ik ondanks mijn vele goede ideeën en aanstekelijke motivatie niet in aanmerking kom. Door mijn hoge anciënniteit ben ik gewoon te duur. Soms wordt me zelfs vlakaf gezegd dat ik meteen mag beginnen als ik akkoord ga met een schoolverlatersloon.»

«Het is toch ver gekomen dat werknemers tegenwoordig afgestraft worden omdat ze te veel ervaring hebben. Het werkt enorm ontmoedigend om telkens weer met je hoofd tegen de muur te lopen. Elke nieuwe teleurstelling is een knauw voor mijn zelfvertrouwen en weerbaarheid. En toch blijf ik er rotsvast van overtuigd dat ik nog iets voor onze maatschappij kan betekenen. Ik mik nu in de eerste plaats op een halftijdse betrekking in de socio-creatieve sfeer, waarin ik mijn passie voor authenticiteit en mensgerichtheid kwijt kan. Ik overweeg zelfs om eerst een tijdje als vrijwilliger te werken. Zo kan ik rustig groeien in de job en kan de werkgever intussen zien wat ik in mijn mars heb.» * Familienaam bekend bij de redactie.

5

vacature.com - 26 mei 2018

OPINIE

Moeten we de werkloosheidsuitkeringen in België beperken in de tijd?

België is het enige EU-land waar werkzoekenden een leven lang een uitkering kunnen krijgen. In alle andere lidstaten moeten zij na een aantal jaren of zelfs al maanden weer hun eigen boontjes doppen.

Wordt het tijd om het voorbeeld van de rest van Europa te volgen?

NEEN, zegt STIJN BAERT, professor Arbeidseconomie aan de UGent «Ik pleit voor een ander model, waarin de uitkeringen sterker degressief gemaakt worden maar tijdens de eerste maanden wel hoger zijn. Nu vallen mensen na hun ontslag terug op ongeveer 65% van hun laatste loon. Na drie maanden begint hun uitkering bovendien langzaam te dalen.

Dat zet sommigen ertoe aan om eender welke job te aanvaarden, terwijl ze beter wat langer zouden uitkijken naar iets wat hen echt kansen op een duurzame toekomst biedt. Anderen worden door die zachte aanpak dan weer te weinig gestimuleerd. Vanaf pakweg een halfjaar kan het

nuttig zijn om hen stilaan wat te prikkelen om een tandje bij te steken. Finaal zou ik de uitkering tot net boven het leefloon laten zakken. Maar ik zou ze nooit helemaal stopzetten. Want dan geef je in wezen aan dat je niet langer in die werkloze gelooft. Hoe kan je dan nog van hem verlangen dat hij voluit een job blijft zoeken? Zolang iemand een uitkering krijgt, kan je hem gericht blijven activeren.

Eenmaal hij bij de VDAB van de radar verdwijnt, dreigt hij bij het legertje inactieven terecht te komen. En daar hebben we er al meer dan genoeg van. Ik geloof dan ook vooral in arbeidsmarkther-

vormingen die werkloosheid en inactiviteit samen aanpakken. Concreet moeten we zoveel mogelijk werkenden tot de officiële pensioenleeftijd aan de slag houden en zoveel mogelijk werklozen en inactieven opnieuw aan het werk krijgen. Daarom moet de overheid er in de eerste plaats voor zorgen dat werken in alle omstandigheden meer loont dan niet werken.»

JA, zegt HERMAN NIJNS, CEO van hr-dienstverlener Randstad «Mensen die hun job verliezen, moeten uiteraard de kans krijgen om op hun positieven te komen. Een werkloosheidsuitkering is in die omstandigheden niet meer dan billijk.

Maar toch zie ik grote voordelen aan een beperking in de tijd. In het veelgeprezen Scandinavische model krijgen werkzoekenden een tijdlang een zeer goede uitkering maar worden ze van de eerste dag intensief begeleid. Die duidelijke visie resulteert in een veel hogere participatie aan de arbeidsmarkt dan bij ons.

Waarom zouden wij zo'n systeem ook niet invoeren?

Naar mijn overtuiging leidt een uitkering van onbepaalde duur gewoon veel vaker tot langdurige werkloosheid.

Daarom raad ik werkzoekenden aan om na een zekere tijd toch maar een nieuwe job aan te nemen, ook al ligt die hen niet 100%. Ze krijgen er sowieso veel voor in de plaats: de verrijkende interactie met collega's, de kans om nieuwe competenties te ontwikkelen, een grotere financiële slagkracht, ze raken weer gewoon aan het arbeidsritme… En vervolgens kan die baan een opstap zijn naar iets wat ze wél gedurende een langere periode

willen doen.

Tegelijk zouden ook de werkgevers zich wel wat flexibeler mogen opstellen. Ze leggen bij vacatures de lat vaak zo hoog dat veel potentiële kandidaten niet eens hun kans durven te wagen. Terwijl het in deze tijden van grote krapte echt niet opgaat om onrealistische eisen te stellen.»

GEEN WERK, GEEN STRESS? DAT HAD JE GEDACHT...

1 OP 3 LANGDURIG WERKLOZEN KRIJGT PSYCHOLOGISCHE KLACHTEN Als je hoort dat iemand al maanden of jaren op zoek is naar werk, dringen de vooroordelen zich snel op. Maar langdurig werkloos zijn is helemaal geen pretje.

«Studies tonen aan dat mensen die lang thuis zitten heel vaak af te rekenen krijgen met mentale problemen», weet Ernst Koster, professor psychologie verbonden aan de UGent. «De stress en onzekerheid in zo’n situatie zijn niet te onderschatten.» Tekst: Kristina Rybouchkina, Piet Verbeest EERSTE SCHOK Zelfs al heb je een hekel aan de wekelijkse teamvergaderingen en vloek je regelmatig op je baas, je werk verliezen komt meestal als een schok. «Je job bepaalt in belangrijke mate je identiteit», legt prof. Ernst Koster uit. «Je haalt er betekenis, voldoening en eigenwaarde uit. Raak je je werk kwijt, dan verlies je ook een stuk van jezelf.»

VERLIES VAN STRUCTUUR Vaak komen de eerste zorgen meteen om de hoek loeren. «Kan ik dit financieel aan? Zal ik wel een nieuwe uitdaging vinden? Wanneer?

Zal het werk mij liggen? Zulke vragen brengen heel wat stress met zich mee. Hoe langer je werkzoekend bent, hoe meer. Bovendien zorgt werk ervoor dat je leven gestructureerd verloopt. Je hebt een reden om ’s morgens op te staan en je krijgt zaken gedaan. Een zee van tijd die je zelf moet invullen, maakt veel mensen onrustig. Dat gaat snel doorwegen op je stemming.»

DEPRESSIEVE KLACHTEN «Solliciteer je wekelijks, maar zonder succes?

Iedereen zou in zo’n situatie aan zichzelf beginnen te twijfelen! Wat doe ik verkeerd? Ben ik niet voldoende gekwalificeerd? Elke ‘nee’ voelt op den duur als een persoonlijke afwijzing», ver-

volgt prof. Koster. «Studies hebben aangetoond dat werkzoekenden erg veel piekeren als ze telkens het deksel op de neus krijgen. Bij één op de drie gaat het zelfs zo ver dat ze psychologische klachten ontwikkelen, zoals een depressie.»

SOCIAAL ISOLEMENT «Het is erg vervelend om continu de vraag te krijgen of je al werk hebt gevonden. Het is moeilijk om vrolijk te doen, terwijl je eigenlijk moedeloos bent. Om in jezelf te geloven, als geen enkele werkgever je lijkt te willen. Veel langdurig werkzoekenden gaan zich dus terugtrekken uit het sociale leven.»

TUNNELVISIE «Het risico bestaat dat je jezelf op den duur alleen nog gaat zien als werkloze. Alsof dat je enige kenmerk is. Negatieve reacties hakken er op zo’n moment heel hard in. Het stigma rond langdurige werkloosheid moet dus echt verdwijnen.

Zeker bedrijven en instanties moeten hier voorzichtig mee omspringen», vindt de professor.

Universiteit Gent onderzoekt de invloed van piekeren en bepaalde karaktereigenschappen op het omgaan met (langdurige) werkloosheid. Wil je graag meewerken aan de studie (tegen een vergoeding)? Mail naar nathan.vandenbergh@ugent.be voor meer info.

Rechtzetting Bij de foto’s in de vorige editie (‘Wie reanimeert de zorgsector?’) werd geen copyright vermeld. Alle portretfoto’s bij het hoofdartikel waren van Tom Verbruggen.

26 mei 2018 - vacature.com

6

Werkloosheid blijft dalen

De trend van dalende werkloosheid blijft gestaag doorzetten. Er komen steeds meer jobs bij en de beroepsbevolking krimpt door de vergrijzing. Zo’n 7% van de beroepsbevolking is nu werkloos in België.

Tekst: Matthias Van Milders

In maart ontvingen 357.545 werkzoekende werklozen een uitkering in België. Dat is een daling van 5,4% ten opzichte van maart 2017. De cijfers zijn in gelijke mate gedaald bij mannen en vrouwen (respectievelijk -5,3 en -5,5%).

1. STIJGING BIJ 60-PLUSSERS In alle leeftijdscategorieën is de werkloosheid gedaald in vergelijking met een jaar geleden. Bij jongeren onder de 25 jaar daalde de werkloosheid zelfs met 14,3%. Dat zijn 4.960 jongeren die sinds maart 2017 een baan vonden. Bij mensen van 25-49 jaar daalde het cijfer met 6,4%, bij 50-59 jaar met 11%. Alleen bij oudere werkzoekenden (60-65 jaar) steeg de werkloosheid aanzienlijk, met 43,1%. Dat is te danken aan de verhoogde leeftijdsgrens waarop iemand vrijstelling van inschrijving als werkzoekende kan krijgen; die werd dit jaar verhoogd van 62 naar 63 jaar.

2. GROOTSTE DALING IN WALLONIË In maart 2018 daalde het aantal werklozen in alle gewesten, met 7,1% in het Waals Gewest, 5,8% in het Vlaams Gewest en 0,3% in Brussel. Momenteel zijn er in Vlaanderen 147.922 volledig werklozen, in Wallonië 145.065 en in Brussel 64.558.

3. INVLOED VAN HET WEER De werkloosheid van korte duur (minder dan een jaar) nam op jaarbasis af met 5,2%. Net zoals die van 1 tot 2 jaar: -11,9%. De langdurige werkloosheid (meer dan twee jaar) daalde met 3,1%. Momenteel is 35,9% van de werkzoekenden minder dan een jaar werkloos. Bijna de helft is langdurig werkloos.

De tijdelijke werkloosheid is in maart 2018 wel flink gestegen tegenover maart 2017: met 14,2%. Dat is het gevolg van het slechte weer. Met name in de bouw leidt dat tot onderbreking van de werkzaamheden.

4. KOSTENPLAATJE Dalende werkloosheid leidt tot dalende overheidsuitgaven. In het eerste kwartaal van 2017 ontvingen de uitkeringsgerechtige werklozen samen 1.44 miljard euro. In het eerste kwartaal van 2018 was dat 1.33 miljard.

Daarentegen zijn de uitgaven voor pensioenen, invaliditeitsuitkeringen en gezondheidszorg net gestegen. Dit jaar zouden de kosten voor arbeidsongeschiktheidsuitkeringen voor het eerst groter zijn dan voor werkloosheidsvergoedingen.

Bron: RVA

COLOFON Redactie 09 353 51 54, redactie.vacature@vacature.com Advertenties 09 353 51 57, commercieel@vacature.com Ordering 09 353 51 52, ordering@vacature.com VU Ruben Van Goethem Content Manager Roxanne Claessens Coördinatie Katrien Brys Redactie Hermien Vanoost, Kristina Rybouchkina, Piet Verbeest Vormgeving Khuram Chaudry, Bob Haentjens Sales Marijke Van Impe Ordering An Parewijck

Ontdek nog meer op facebook.com/vacaturedotcom of volg ons op Twitter via @vacaturedotcom en Instagram via instagram.com/vacaturedotcom.

7

vacature.com - 26 mei 2018

26 mei 2018 - vacature.com

8

9

vacature.com - 26 mei 2018

26 mei 2018 - vacature.com

10

11

vacature.com - 26 mei 2018

26 mei 2018 - vacature.com

12

13

vacature.com - 26 mei 2018

Plaats je cv online en word gevonden door meer dan 2.000 werk werkgevers gevers

Op welk punt sta jij in je carrière?

26 mei 2018 - vacature.com

14

15

vacature.com - 26 mei 2018

26 mei 2018 - vacature.com

16