magazine 2710

Wekelijks magazine bij jouw krant • 27 oktober 2018

17 procent minder jobs op 20 jaar tijd Hoe overleven in een sterk digitaliserende financiële sector?

P. 3 - Achter de schermen bij De financieel planner

P. 4 - Dossier finance De tol van de digitalisering

P. 6 - Opinie Geert Noels Financiële sector blijft te veel mannenwereld

27 oktober 2018 - vacature.com

2

ACHTER DE SCHERMEN BIJ EEN FINANCIEEL PLANNER

"WE KRIJGEN NU OOK MEER TWINTIGERS OVER DE VLOER" Wanneer heb ik genoeg geld om met een gerust hart op pensioen te kunnen? Kan mijn kind later mijn vermogen erven zonder er zijn broek fiscaal aan te scheuren? Als ik door een ongeval niet meer kan werken, wat dan?

Financieel planners krijgen dergelijke vragen dagelijks op hun bord. Over het beroep bestaan ook heel wat misvattingen, dus wij trokken even aan de mouw van de financieel planners zelf om uit te vissen wat het beroep precies inhoudt.

Tekst: LUDOVIC VANHEE Foto: LIES WILLAERT

ROMINA MANDAGLIO werkt als financieel planner bij Stremersch, Van Broekhoven & Partners, een onderneming die sinds 1989 actief is in het vak.

“We begeleiden onze klanten bij de financiële, fiscale, juridische en economische vraagstukken rond hun vermogen”, vertelt ze. “Het gros van onze klanten zijn vijftigplussers die naar hun pensioen lonken. Vaak willen ze zicht krijgen op hoe ze hun vermogen kunnen organiseren om later een regelmatig inkomen te hebben, naast het wettelijk pensioen. Daarnaast begeleiden we ook mensen die al op pensioen zijn en bijvoorbeeld een serviceflat overwegen of specifieke vragen hebben over schenken en erven. De laatste jaren zien we steeds meer jonge mensen die bij ons aankloppen. Ook twintigers denken al na over hun financiële toekomst en hebben vaak al veel vragen. Ben ik mijn spaarpot ‘goed’ aan het opbouwen. Wat is de beste vorm om aan pensioensparen te doen? Mis ik geen opportuniteiten?

Enzovoort.”

EEN PLAN, VEEL EXPERTS “We gaan als volgt te werk: in een eerste fase brengt een medewerker, de zogenaamde paraplanner, de gezinssituatie, het vermogen, de (toekomstige) inkomsten en uitgaven, de fiscale situatie, de financiële doelstellingen van a tot z in kaart. Die data dienen niet alleen om het overzicht te bewaren, maar gieten we ook in een rekenmodel. Via dit rekenmodel krijgen we eerste indicaties rond hoe we de successieplanning, de fiscale aspecten, het vermogen kunnen optimaliseren.

Vervolgens gaat een financieel planner aan de slag met alle data om tot een plan op maat te komen. Een groot stuk van de expertise hebben we zelf in huis. Denk dan aan advies rond beleggingen, erfrecht, vennootschapsrecht, en ga zo maar door. Eenmaal het actieplan op punt staat, kan de notaris, accountant, vermogensbeheerder er ook mee aan de slag.”

MEE EVOLUEREN MET DE KLANT “Een financieel plan projecteren we meestal tot een leeftijd van 100 jaar.

We werken dus echt wel op de lange termijn, vaak zelf voor het leven. Juridische, fiscale en wettelijke ontwikkelingen kunnen tussentijds een grote

impact hebben op een financieel plan.

Daarnaast kunnen we bijvoorbeeld helpen met een aanpassing in het huwelijkscontract, het opstellen van een testament, het herstructureren van de beleggingen, een schenking voorbereiden. Simulaties maken we ook. Zo willen veel klanten weten wat er gebeurt als ze niet op hun 67ste, maar al op hun 62ste stoppen met werken; wat is dan de impact op de cash flow en op het wettelijke en extralegaal pensioen?”

DE ENE FINANCIAL PLANNER IS DE ANDERE NIET “Wijzelf hebben het wettelijke statuut van onafhankelijk financial planner en staan onder controle van de FSMA (Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten, die naast de Nationale Bank van België toezicht op de Belgische financiële sector uitoefent, nvdr).

Dat woordje ‘onafhankelijk’ is wel echt belangrijk, want we zijn niet afhankelijk van de verkoop van beleggingsproducten of commissies. We verdienen onze boterham louter met het advies en expertise waarvoor alleen onze klanten betalen. We vinden dat je enkel met zo’n adviesmodel garantie kan bieden op objectiviteit en discretie.”

27 okt 2018 - vacature.com

3

Warrige tijden in de financiële sector Toenemende digitalisering zorgt voor ontslagen én jobtekorten

Tekst: PIET VERBEEST

Is het vandaag nog wel slim om voor een financiële job te kiezen?

Op het eerste gezicht zou je denken van niet. Meer dan één bank zet zijn medewerkers tegenwoordig met duizenden tegelijk bij het huisvuil. Accountant worden dan maar? Oké, maar je houdt er best rekening mee dat je takenpakket weldra in ruime mate geautomatiseerd wordt. En toch biedt de financiële sector volgens gezag hebbende stemmen nog altijd mooie perspectieven op een boeiende en lucratieve carrière.

4

vacature.com - 27 okt 2018

Een zaak is zeker: als een bank een bepaald proces kan informatiseren en zo op werkkrachten kan besparen, zal ze dat vroeg of laat doen. De voorbije twintig jaar zorgde de opkomst van het thuisbankieren al voor een gevoelige daling van het aantal kantoren en loketbedienden. Het groeiende succes van mobile banking - via smartphone of tablet - luidt nu een tweede digitale versnelling in. Eind 2017 waren er in ons land 5,55 miljoen abonnementen op bank-apps geactiveerd, goed voor een stijging van 30 procent op een jaar tijd. Langzaam maar zeker groeien mobiele bank-apps uit tot een veelzijdig platform, waar we al onze financiële zaken kunnen afhandelen.

Menselijk kapitaal elders inzetten Voor VISHAL MARRIA, een Britse specialist in financiële dienstverlening, is het duidelijk dat de automatisering nefast zal zijn voor bepaalde traditionele functies. “Banken zullen steeds meer inzetten op virtuele assistenten en chatbots die aangestuurd worden door artificiële intelligentie”, schrijft hij in het Amerikaanse zakentijdschrift Forbes. “Die zijn beter geschikt dan bankmedewerkers om vragen van klanten te beantwoorden en kunnen zelfs vlot anticiperen op hun toekomstige behoeftes. Hoe meer ze

aan het werk worden gezet, hoe slimmer ze bovendien worden en hoe minder menselijke interactie er aan te pas moet komen. Je kan het jammer vinden dat er banen verloren gaan, maar je kan de evolutie nu eenmaal niet tegenhouden. En al zeker niet als het de operationele efficiëntie en de algemene customer experience ten goede komt. Bovendien komen daardoor weer middelen vrij om medewerkers in te zetten in domeinen waar ze wel nog een aanzienlijk verschil kunnen maken, zoals fraudebestrijding. Technologie kan ook nuttig zijn om iemands risicoprofiel verder te helpen verfijnen en hem zo nog beter te adviseren. Voor mij is de eindbalans dus toch wel positief.”

Als we de de blik richten op de digitalisering in de Belgische bankwereld, springen vooral de realisaties van Belfius nadrukkelijk in het oog. Volgens een onafhankelijke benchmarkstudie van Finalta (McKinsey Solutions) over 175 vooraanstaande internationale spelers zette in 2016 wereldwijd geen enkele bank straffere groeicijfers in mobile banking neer. In april dit jaar kwam de Belfius-app ook duidelijk als kwalitatief beste naar voren in een vergelijkend nationaal onderzoek van Le Soir.

“1,2 miljoen gebruikers openen onze app elke dag en er komen er wekelijks

Je kan het jammer vinden dat er banen verloren gaan, maar je kan de evolutie nu eenmaal niet tegenhouden.

Vishal Marria

nog 3.500 bij”, zegt GEERT VAN MOL, Chief Digital Officer van Belfius Bank & Verzekeringen. “Ons hele bedrijf is doordrongen van de digitale gedachte. Alle afdelingen bouwen non-stop mee aan de best mogelijke gepersonaliseerde klantinteractie. Dát is voor mij de ware digitale transformatie van onze onderneming.”

Sneller en beter Toen Belfius drie jaar geleden zijn Mobile first-aanpak lanceerde, was het in eerste instantie de bedoeling om tien basisbankproducten in de app te integreren. Begin oktober was de grootbank met de ‘app-normale autoverzekering’ al aan de negende toe. Alleen de brandverzekering moet nu nog de stap zetten. “En daarna volgt uiteraard een nieuwe golf van innovaties”, verduidelijkt Geert Van Mol. “Voor de klant van vandaag is het de normaalste zaak van de wereld dat hij zijn bankzaken 24/7 kan regelen, waar en wanneer

dat hem het best uitkomt. Hij zou gewoon niet meer aanvaarden dat een transactie pas de volgende bankdag kan worden doorgevoerd. Doordat het hele proces geautomatiseerd werd, gaat het tegenwoordig allemaal veel sneller.”

“Belfius voldoet als enige Belgische bank aan alle wettelijke voorwaarden om online gepersonaliseerd advies te mogen geven. Heel wat diensten binnen het bedrijf hebben twee jaar lang keihard gewerkt om dat mogelijk te maken. Stel nu dat wij opmerken dat een hoog bedrag langdurig op jouw rekening blijft staan: vroeger zou een bankmedewerker een telefoontje hebben gepleegd om je een bepaald beleggingsproduct voor te stellen. Zo’n aanpak is niet meer van deze tijd. Wil dat zeggen dat er totaal geen menselijke interactie meer bij komt kijken? Zeker niet. Zeker bij complexe producten blijven persoonlijke contacten nog altijd onvervangbaar. Je moet state of the art mobiele technologie kun-

nen koppelen aan een menselijke benadering. De rol van onze bankagenten blijft dus cruciaal. Meer zelfs, doordat ze van een aantal routineuze taken verlost zijn, kunnen ze zich nadrukkelijker dan ooit concentreren op een nog betere begeleiding van hun cliënten.”

Hoewel nogal wat repetitieve taken er stilaan uitgaan, vermijdt Belfius resoluut massale ontslagen. Geert van Mol: “De komende zeven jaar vertrekken bij ons duizend medewerkers met pensioen. We gaan rustig bekijken wie we nog gaan vervangen. En intussen blijven we volop nieuw talent aanwerven. We hebben permanent 50 à 60 vacatures voor dataspecialisten, experts in digitale communicatie, IT’ers. Ik heb in mijn team medewerkers met de meest uiteenlopende profielen rondlopen.

Al zijn de kandidaten met de juiste competenties eerlijk gezegd niet dik gezaaid. Daarom is het cruciaal dat de onderwijsinstellingen het digitale aspect resoluut in hun opleidingen integreren.”

Dringend gezocht: 5000 accountants-belastingconsulenten Dat de digitalisering van de financiële sector soms tot vreemde effecten leidt, wordt bewezen door de huidige realiteit van accountants en belastingsconsulenten. Een recente studie van ING Bank geeft aan dat er 98 procent kans is dat het boekhoudkundige werk op behoorlijk korte termijn wordt geautomatiseerd. Tezelfdertijd was het tekort aan accountants nooit eerder zo groot.

“Het klopt dat ‘robots’ stilaan in staat zijn om het pure cijfermatige boekhouden over te nemen”, zegt BART

VAN COILE van het Instituut voor Accountants en Belastingconsulenten. “Maar dat is eigenlijk maar een klein aspect van de taak. Zeker in een eerste fase zullen het nog altijd mensen zijn die zullen moeten bepalen in welke kostenplaats een document thuishoort. Bovendien creëert de technologische vooruitgang meteen ook kansen om de job enigszins anders in te vullen. Of een fiscalist/belastingconsulent of accountant nu voor een klein lokaal kantoor werkt of voor een grote internationale speler, met zijn specifieke expertise en competenties is hij uitstekend geplaatst om ondernemers in alle vertrouwen te adviseren, te begeleiden en te inspireren. We mogen daarbij ook niet vergeten dat de wetgeving de jongste jaren veel complexer is geworden. De dromen van onze cliënten mee waar helpen maken: daar zal onze opdracht in de toekomst steeds meer op neerkomen en dat tijdens de hele levenscyclus van het bedrijf, van de opstart tot het eventuele einde. Daar zit toch wel een heel mooie uitdaging in. Het is dan ook heel jammer dat de huidige uitstroom van de onderwijsinstellingen niet volstaat om de vraag naar boekhoudkundig talent in te vullen. Als de huidige trend zich doorzet, hebben we over 5 jaar een tekort van liefst 5.000 werkkrachten. Daarom ook juichen wij de opkomst van online boekhoudplatformen volmondig toe. Doordat ondernemers voortaan veel makkelijker over realtime gegevens kunnen beschikken, dragen dergelijke hoogtechnologische innovaties bij tot een verdere professionalisering van ons werk.

Meer nog, ze maken ons beroep in zekere zin opnieuw wat sexyer.”

27 okt 2018 - vacature.com

5

ECONOOM GEERT NOELS:

"DE FINANCIËLE OPLEIDINGEN MOETEN DRINGEND EEN TANDJE BIJSTEKEN" Terwijl de digitalisering pijlsnel de werkpraktijk in de financiële sector verandert, gaan er diverse stemmen op dat de opleidingen daar toch onvoldoende in mee zijn.

Geert Noels, hoofd-econoom van het financieel-economisch adviesbureau Econopolis, problematiseert vooral de lage in- en uitstroom.

Tekst: PIET VERBEEST

“Het is al een tijdje heel moeilijk om onze jeugd nog warm te maken voor financieel-economische studies. De grote aandacht voor enerzijds de vergrijzing en de pensioenproblematiek in onze maatschappij en anderzijds het grote tekort aan technische profielen maakt dat jongeren nu liever voor zorg- of STEM-opleidingen kiezen. Onze universiteiten en hogescholen zouden wat meer inspanningen mogen doen om hun financieeleconomische richtingen te promoten, want momenteel is de instroom echt te laag. Zeker meisjes voelen zich nauwelijks nog aangesproken.

De financiële sector is dan ook bij uitstek een macho mannenwereld. In de Raden van Bestuur van onze banken is de vrouwelijke aanwezigheid nog altijd ver te zoeken.”

THE BIG FOUR “Het weinige toptalent dat vandaag nog een financieel-economisch diploma haalt, wordt bovendien in belangrijke mate weggekaapt door ‘The Big Four’ van internationale ac-

6

vacature.com - 27 okt 2018

countants- en consultancykantoren (KPMG, Deloitte, PricewaterhouseCoopers en Ernst & Young, nvdr).

Voor de rest van de sector blijven alleen nog wat kruimels over. Sinds Brussel stevig van zijn pluimen heeft gelaten als internationaal financieel centrum trekken ook steeds meer afgestudeerden naar het buitenland.

Onze financiële kleppers vinden in Luxemburg, Zwitserland en Nederland een veel uitdagender en dynamischer werkomgeving terug en ondanks de nakende Brexit blijft ook Londen een heel aantrekkelijke werkplek. Kortom, zowel voor onze overheden als onze onderwijsinstellingen is er werk aan de winkel: ze moeten dringend een tandje bijsteken, zowel wat de kwaliteit van de opleidingen betreft als de algemene uitstraling van onze financieel-economische wereld. Pas dan zullen we de nieuwe generaties financieel specialisten er opnieuw van kunnen overtuigen dat ze ook in eigen land mee het verschil kunnen maken.

FINANCIËLE OPLEIDINGEN:

MIX VAN IT-KENNIS EN SOFT SKILLS Jongeren met interesse voor de financiële wereld kunnen in heel wat hogescholen en universiteiten terecht. In welke mate houden onze onderwijsinstellingen nu al rekening met de snel veranderende digitale realiteit?

Tekst: PIET VERBEEST “Wij leiden onze studenten op tot consultants die hun klanten begeleiden met fiscaal en financieel advies. Ze zijn gegeerd om hun technische skills en communicatieve vaardigheden”, zegt THOMAS HEYNDERICKX, opleidingshoofd Accountancy-Fiscaliteit aan de Karel de Grote Hogeschool Antwerpen. “De toenemende digitalisering van uitvoerende taken geeft onze jonge professionals nu de ruimte om zich nog meer op toe te leggen op analyse, creatieve oplossingen en relatiemanagement. Daarom maken wij onze studenten vertrouwd met gespecialiseerde applicaties en besteden we meer aandacht aan het versterken van sociale vaardigheden en teamwerk.

Samen met onze partnerbedrijven passen we ons curriculum continu aan om een future-proof opleiding te kunnen blijven garanderen.”

“Onze studenten Accountancy-Fiscaliteit leren doorheen de opleiding met verschillende boekhoudprogramma’s werken”, vertelt KATRIJN CLAES, opleidingshoofd Bedrijfsmanagement aan de Odisee Hogeschool. “Met het oog op de toenemende digitalisering en de daaruit voortvloeiende wijziging van de jobinhoud, leggen wij bij onze opleidingen nu meer het accent op het analyseren van gegevens, het adviseren van klanten en het anticiperen op hun noden. Naarmate hun opleiding vordert, verwachten we van de studenten bovendien een steeds grotere zin voor autonomie, met als sluitstuk de stage en bachelorproef. In de toekomst zullen er zeker nog veranderingen komen, want als onderwijsinstelling

moeten we onophoudelijk blijven inspelen op nieuwe evoluties. Daarom is het zo belangrijk is dat het werkveld mee vorm geeft aan onze studieprogramma’s.”

WILFRIED LEMAHIEU, decaan van de faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen van de KU Leuven, gelooft dat de automatisering van routineus werk ook nieuwe kansen zal creëren: “Waar financieel analisten tot nu toe voor heel wat taken vanuit hun ervaring en buikgevoel moesten opereren, zullen ze voortaan over veel meer gefundeerde data beschikken. Het interpretatieve deel van het werk kan vooralsnog niet volledig aan technologie worden overgelaten. Het menselijk perspectief blijft dus heel belangrijk. Hoewel we in al onze basisopleidingen al heel wat IT-competenties meegeven, merken we wel dat de keuzevakken die daar dieper op doorgaan stevig in de lift zitten. Onze studenten gaan er zichtbaar van uit dat een goede kennis van data-analyse en management hun arbeidskansen altijd sterk zal verhogen. Tegelijk maken we hen gevoelig voor bepaalde IT-valkuilen. De financiële crisis van tien jaar geleden is mee ontstaan doordat het kredietrisico op basis van onbetrouwbare data werd ingeschat. We zorgen dus dat onze alumni mee zijn met de nieuwste technologie, maar tegelijk de ogen openhouden voor de inherente gevaren.

Tot slot leggen we de jongste jaren extra nadruk op soft skills als teamwork, leiderschap en communicatie.”

Werkgelegenheid in het rood:

17 PROCENT MINDER JOBS IN 20 JAAR Tekst: LUDOVIC VANHEE Het aantal jobs in de financiële sector in België daalde in 20 jaar van 144.200 naar 119.200 (Q2 2018). Dat is een inkrimping met 17,3 procent. Je zou op het eerste gezicht veronderstellen dat de financiële crisis een kantelpunt was. Maar de dalende trend was al in 2001 ingezet en zette zich na 2008 gewoon in hetzelfde tempo door. De daling van het aantal kantoren is nog scherper. Terwijl je in 2008 nog 8.259 bankkantoren in België telde, verschrompelde dat aantal volgens de jongste cijfers tot 5.896. Een daling van bijna 29 procent in 10 jaar.

Niets wijst erop dat de trend in de nabije toekomst zal ombuigen. Banken zetten momenteel zwaar de schaar in hun service centers en kantorennet. Technologische ontwikkelingen zoals robo advisors, automatisatie, blockchain, peer-to-peer lending, crowdfunding en artificiële intelligentie duwen de loketbedienden en adviseurs steeds vaker richting de uitgang. Puur uitvoerende jobs worden gedigitaliseerd. Aan de andere kant zie je wel een stijging van profielen als softwareontwikkelaars, specialisten in cybersecurity of expert in regelgeving.

Bronnen: Febelfin, Nationale Bank van België

COLOFON Redactie 02 490 10 87, redactie.vacature@vacature.com Advertenties 02 490 10 78, commercieel@vacature.com Ordering 02 490 10 61, ordering@vacature.com VU Ruben Van Goethem Content Manager Roxanne Claessens Coördinatie Katrien Brys Vormgeving Bob Haentjens Redactie Hermien Vanoost, Kristina Rybouchkina, Piet Verbeest, Joni Horemans, Matthias Van Milders Sales Marijke Van Impe Ordering An Parewijck

Ontdek nog meer op facebook.com/vacaturedotcom of volg ons op Twitter via @vacaturedotcom en Instagram via instagram.com/vacaturedotcom.

27 okt 2018 - vacature.com

7

27 oktober 2018 - vacature.com

8

9

vacature.com - 27 oktober 2018

27 oktober 2018 - vacature.com

10

11

vacature.com - 27 oktober 2018

27 oktober 2018 - vacature.com

12