Invulling van personeel blijft een lastige klus

Denk bij het zoeken naar instroom buiten de kaders

Invulling van personeel blijft een lastige klus

Als bedrijvenadviseurs krijgen we veel te maken met de vraag hoe we de instroom van medewerkers in onze sector op peil kunnen houden. Een vast gegeven is dat er de aankomende jaren veel vaste medewerkers van hun welverdiende pensioen gaan genieten. De instroom van ‘nieuwe’ medewerkers weegt niet op tegen deze uitstroom. Hoe kunnen we er als sector voor zorgen dat we gewoon genoeg medewerkers in onze mooie sector hebben?

Uit het Colland-arbeidsmarktonderzoek (2018) blijkt dat de vergrijzing in de cumelasector in vergelijking met andere sectoren niet direct een probleem vormt. Van het totaal aantal medewerkers dat uitstroomt, valt ongeveer acht procent in de leeftijdscategorie 55 tot 64 jaar. De grootste uitstroom zit in de leeftijdscategorie 15 tot 24 jaar (37 procent) en 25 tot 34 jaar (24 procent). Wat wel speelt, is dat de uitstroom van ouderen in het bedrijf extra hard aankomt, omdat het bijna altijd heel ervaren medewerkers zijn, die ook complexe werkzaamheden uitvoeren en ingewikkelde machines bedienen. Instroom van nieuwe medewerkers is voor nu en voor de toekomst belangrijk, maar ook het behoud van medewerkers in de cumelasector is waar werkgevers meer aandacht aan moeten besteden. Dat kan onder meer door hen opleidingen en cursussen te laten volgen en hen een wisselend aanbod van werkzaamheden aan te bieden. Het belangrijkste is dat de werkgever weet wat de ‘werkwensen’ van zijn medewerkers zijn. Tevreden medewerkers blijven zo behouden voor de cumelasector.

Onderwijs

Het onderwijs speelt een grote rol bij de huidige instroom van nieuwe medewerkers in de cumelasector en blijft dat ook doen. Binnen de provinciale besturen zijn één of meerdere bestuursleden verantwoordelijk voor het dossier onderwijs. In de provincies Friesland, Groningen en Drenthe wordt een aantal keren per jaar een sectorraadvergadering onderwijs gehouden met Terra AOC in Groningen en het Nordwin College in Leeuwarden. Bij deze bijeenkomsten zijn naast de provinciale bestuursleden een aantal leden van Cumela uit de regio aanwezig en vertegenwoordigers en leraren van Terra AOC en Nordwin College. Doordat theorie en praktijk geregeld met elkaar om tafel zitten, horen ze beide elkaars standpunten. De cumelaAcademie speelt een belangrijke rol in het onderwijs in groen, grond en infra. Terra AOC in Groningen is zo’n cumelaAcademie. Op dit moment zijn er naast Terra AOC nog drie scholen in Nederland die het predicaat cumelaAcademie mogen hanteren. Het houdt in dat de school voldoet aan de kwaliteitseisen die de cumelasector stelt aan de opleiding. Het doel is om kwalitatief goed onderwijs aan te bieden, zodat er in de toekomst goede werknemers in de cumelasector instromen. Daarnaast is het belangrijk om de interactie tussen school, cumelabedrijven en leerlingen te bevorderen. Een belangrijk onderdeel binnen de opleidingen zijn ook de praktijkdagen. Cumelaondernemers dragen hieraan hun steentje bij. Leraren en leerlingen gaan naar cumelabedrijven, waar een afgesproken programma wordt onderwezen.

‘IPC Werkt’ in Arnhem huurde een Hooby MH115 Gradertronic om de leerlingen met een mobiele graafmachine te leren werken. Praktijkervaring werd opgedaan bij de firma Hobelman, na een bezoek aan Hooby-fabriek. Een mooie combi van het cumelabedrijf Hobelman en de machinebouwtak.

Voorbeelden zijn onder andere het werken met trekkers met RTK-GPS, rollenpersen en grondverzetmachines, maar ook het omgaan met klanten en het verwerken van werkbonnen.

Jong geleerd, oud gedaan

Belangrijk is dat jongeren al vroeg worden ‘getriggerd’ voor de cumelasector. Een belangrijk onderdeel hierin is Veilig met (Land)bouwverkeer. Basisschoolkinderen krijgen daarbij voorlichting over de gevaren van landbouwvoertuigen op de weg. Tijdens deze dag geven mbo-leerlingen van de AOC’s uitleg. Het is een eerste aanzet om jonge kinderen al bekend te maken en te enthousiasmeren voor onze sector. Om bij jongeren die na het vmbo moeten kiezen voor het vervolgonderwijs de interesse voor de sector op te wekken of vast te houden, zul je hun aandacht moeten trekken. Het beroepenfeest Onderwijs On Stage is een goed voorbeeld van een manier om met jongeren in gesprek te gaan over het mooie werk dat we in de sector doen en ze een kans te bieden om op het bedrijf mee te komen kijken en werken. De jongeren krijgen tijdens een besloten bijeenkomst uitleg welke beroepen er allemaal mogelijk zijn in de cumelasector. Op de website www.onderwijsonstage.nl zijn de aankomende bijeenkomsten terug te vinden.

Stagiairs en BBL’ers

Het aanbieden van stageplekken en het goed begeleiden door cumelabedrijven van stagiairs en BBL’ers is een natuurlijk begin om instroom binnen de cumelasector te creëren. Als ondernemer bent u zelf het uithangbord voor nieuwe aanwas. U kunt zich daarbij vooraf een aantal vragen stellen: hoe ga ik om met stagiairs en BBL’ers, wat bied ik hen en hoe begeleid ik hen? Om het imago van nieuwe instroom te realiseren, zult u als ondernemer moeten investeren in een gedegen aanpak. Bied de stagiair of BBL’er daarom de mogelijkheid om de praktijkvaardigheden op uw bedrijf goed onder de knie te krijgen. We zien jammer genoeg dat dit bij veel stagebedrijven onvoldoende gebeurt. Dit is een gemiste kans.

Zichtbaar en herkenbaar

Als ondernemer kunt u op lokaal niveau uw netwerk gebruiken voor een goede instroom van jongeren in de cumelasector. Zichtbaar en herkenbaar zijn in de regio is daarom belangrijk. Profileer uw bedrijf en daarmee de cumelasector. Dit kan op diverse manieren worden opgepakt. • Organiseer zelf een Veilig met landbouwverkeer-dag voor de kinderen van het basisonderwijs op het bedrijf. Laat zien wat er allemaal gedaan wordt binnen de onderneming. Laat de kinderen plaatsnemen in een trekker of graafmachine. • Bied snuffelstages aan voor vmbo-leerlingen. Neem het initiatief hierin richting de lokale scholengemeenschappen. • Organiseer een praktijkdag voor vmbo-leerlingen. • Geef een gastles op een basisschool of vmbo-school. • Organiseer excursies naar beurzen. • Vraag aan de leerlingen wat de belangrijkste reden is waarom ze in de cumelasector zouden gaan werken. Voor ondernemers is deze informatie essentieel.

Cumelaondernemers kunnen gebruik maken van het ‘CUMELA-open-dagen pakket’ (www.cumela.nl/open-dagenpakket), dat bestaat uit divers materiaal, zoals vlaggen, folders en magazines. Voor basisschoolkinderen en vmbo’ers zijn het magazine Buitenwerk en de video Groene Helden zeer bruikbaar.

Overige instroom

In de praktijk melden potentiële kandidaten zich spontaan aan bij cumelaondernemers. Vaak zijn het personen die werkzaam zijn geweest in een andere (aanverwante) sector en op zoek zijn naar een nieuwe uitdaging. Voor de doorstroming binnen de cumelasector kunnen deze kandidaten interessant zijn. U kunt de mogelijkheid bieden de kandidaat intern op te leiden of, als er geen vacatures zijn, hem door te verwijzen naar collegabedrijven. Daarmee voorkomt u dat potentiële kandidaten niet meer beschikbaar zijn voor de sector.

Buiten de kaders

Wees proactief, kom op voor de cumelasector, denk buiten de kaders! Wilt u over dit onderwerp sparren, ideeën doorgeven of heeft u vragen? Neem dan contact op met Lajos Bax of Dick Klop op telefoonnummer (033) 247 49 99 of per e-mail via ondernemerslijn@cumela.nl.

TEKST: Simon Broekstra FOTO: CUMELA Communicatie