DE NIEUWE JEANNEAU SUN ODYSSEY 45 DS
Strak, ook voor de beurs "Never change a winning horse", zeggen onze Britse vrienden. Als er bij Jeanneau nu één botentype is dat het predikaat "winning horse" verdient, is het wel de reeks van deck saloons, die het merk al jaar na jaar stijgende verkoopcijfers oplevert. Ingrijpende veranderingen aanbrengen aan zo'n succesnummer is dus, volgens onze openingszin, "not done". En toch doen ze het, die dappere Fransozen. De nieuwste telg van de DS-familie wordt namelijk aangekondigd als zijnde: "moderner en strakker van interieur". Natuurlijk willen wij dan weten of zo'n "winning horse" echt tot nog meer kan worden aangepord, en hoe ze dat doen.
Als we dus naar Palma de Mallorca vliegen om de nieuwste Jeanneau Sun Odyssey 45 DS te testen, dan is dat niet omdat het daar mooier weer is, maar gewoon omdat net daar één van de eerste exemplaren van deze boot klaar ligt om aan een klant te worden geleverd. En toch ook wel een beetje omdat het er een graad of 15 warmer is dan hier, toegegeven. Jeanneau heeft dus, zoals reeds aangehaald, een reputatie te verdedigen met zijn reeks deck saloons. Je zou de Franse werf de uitvinders van het concept kunnen noemen, met hun Sun Odyssey 54 DS. Wie kent inmiddels deze slanke boot met zijn druppelvormige ramen niet, waar zelfs Paul Jambers - of was het Pascale Naessens - voor viel? Van de 54-voeter zijn er inmiddels zo'n 300 verkocht, en de reeks bestaat, naast de beroemde 54 DS, uit de 39 DS, de 42 DS en de 49 DS. Het enige wat de verzamelde pers het merk bij de lancering van ieder nieuw type uit deze reeks
een beetje verweet, was dat het interieur vrij klassiek bleef. Mij niet gelaten, want ik vind dat een boot scheeps mag ogen, en dat is dikwijls synoniem voor klassiek. Maar trends zijn er nu eenmaal om gevolgd te worden, en dus worden ook boteninterieurs met de dag strakker en gestroomlijnder. Zo ook deze 45 DS, die de eerste in een reeks moet worden van "design"-boten van Jeanneau. Hij zal namelijk op de voet worden gevolgd door de 50 DS, die bij het verschijnen van deze Varen al op de markt zou moeten zijn. Buiten merk je er niet bijster veel van, maar als we aan de volgestouwde kade van Palma op dit preproductiemodel binnenstappen, is de trendbreuk met de vorige DS-modellen wel dadelijk merkbaar. Modern en strak gelijnd, dat zijn duidelijk de ordewoorden die interieurontwerper Philippe Briand gekregen heeft. Hij is ook de ontwerper van de romp. Vittorio Garonni is verantwoordelijk voor de mooie deklay-out, en dat is maar goed ook, want die zachtmoedige en grappige, maar vooral geniale Italiaan weet hoe hij boten er sexy kan laten uitzien.
Hartverwarmend We vatten onze rondgang dus uitzonderlijk eens binnen aan, omdat daar het meeste nieuws te rapen valt. De opstelling in de kajuit zelf is nog vrij klassiek: keukenblok in L-vorm aan stuurboord, waardoor de kapiteinse tijdens het kokkerellen in contact blijft met haar bezoekers - of manlief. Aan bakboord is de kaartentafel, al zouden we daar tegenwoordig beter "plottertafel" van maken, want je geraakt er onmogelijk een uitgevouwen Imray-kaart op kwijt. Op geen enkele boot meer, trouwens, wat dat betreft. Die tafel vormt één geheel met de bovenkant van een megabar, die voorzien is van flessen- en glazenhouders. Mooi. Eventueel kan hier ook plaats worden gemaakt voor een wasmachine. Meer en meer koppels trekken immers met een boot als deze voor langere tijd op reis en dan is zo'n wasmogelijkheid essentieel. Vlak boven de plottertafel is het elektrapaneel in de wand ingebouwd, en het opent scharnierend zodat je vlot aan alle aansluitingen kunt. Het 220 V-gedeelte van de walstroomaansluiting is veilig verpakt in een geaarde, metalen kast en de bekabeling is zeer ordelijk uitgevoerd. Maar van Jeanneau verwachten we niet anders; we hebben ooit de fabriek bezocht en de zorg waarmee daar aan de schepen wordt gewerkt, is hartverwarmend om zien.
Gezellige zitjes Zowel boven op de bar als aan de zoldering en naast de kajuitingang is er volop mogelijkheid om je vast te houden. Ook die handgrepen zijn stijlvol en strak uitgevoerd: in hoogglanzend rvs, bekleed met leder. Het zijn die details die de boot een luxueus cachet geven en die ervoor zorgen dat strak niet synoniem voor koel wordt. Aan de zoldering is er in plaats van een open handgreep een platte houten rail die over de hele lengte van de kajuit loopt. Veel mooier dan zo'n laaghangende ouderwetse "grabhandle", maar ik prefereer bij zwaar weer, als de boot tekeergaat, toch nog altijd een échte greep waar ik mijn vingers helemaal rond kan klemmen. Nu ja, mooi en efficiënt zijn niet per se op dezelfde dag geschapen. En dat de toekomstige eigenaar van deze boot bij zware storm wijselijk op zijn ligplaats zal blijven, blijkt uit de twee losse - en zeer fraai gevormde - stoelen die aan de kajuittafel staan. Door hun gewicht zullen ze niet meteen het zwerk kiezen en daar beginnen ronddartelen, maar verschuiven zullen ze zeker, als het wild wordt. Ook die twee gezellige zitjes zijn dus een
toegeving aan comfort en huiselijkheid. Dat relaxed genieten is op deze boot absoluut gegarandeerd: de lange bank aan bakboord en de gezellige salon aan stuurboord - alles in lichtbeige imitatieleder - nodigen uit tot heerlijk onderuit zakken en niksdoen. De juiste keuze van houttinten, opgefleurd met lederen en inox accenten, zorgt voor knusheid. En dan niet in een donkere "kelder", maar in een zonovergoten salon, waar je door de grote panoramische ruiten in de verte kunt kijken ĂŠn door de kleinere ramen in de romp een oogje op het steigergebeuren kunt houden. Kwestie van het bezoek tijdig te zien afkomen. Ook het platte, grote raam in het kajuitdak draagt nog bij tot die open indruk van ruimte en licht. Maar dat ruimte-effect kenden we al van de zusterschepen van deze 45 DS.
Strakke prijs Onnodige krulletjes en fiorituren vind je op deze nieuwe Jeanneau dus niet. Strak is rechttoe rechtaan, en dat zijn twee termen die ze graag horen in de productie: want daar betekent rechttoe rechtaan dat er kan worden vereenvoudigd, vooral in de betimmering. Voor de koper heeft dat, buiten het mooie design, nog een ander wezenlijk voordeel: strak is goedkoper om te maken en dus is ook de prijs voor de instapversie van deze opvallend mooie boot heel democratisch gebleven: 172.500 euro exclusief btw. Ook minder duur zijn de vloerplaten, die in laminaat zijn uitgevoerd met een opgedrukt motief. Minder duur, maar tegelijkertijd veel robuuster en slijtvaster dan de vroegere multiplexplanken met een fineerlaagje. Als je daar iets hards liet op vallen, zat er gegarandeerd een putje in. Onder die vloerplaten is een en ander ook het zien waard: ordelijk bevestigde slangen en leidingen, goed bereikbare afsluiters, kortom: de knowhow en de ervaring van een wereldmerk zie je tot in de bilge. Toch heeft ook zo'n merk nog wat tijd nodig om al de mallen en de machines in de productie perfect op mekaar af te stemmen: omdat het een pre-productieboot is, vinden we hier en daar panelen die niet zo naadloos op mekaar aansluiten als dat op de latere boten zeker het geval zal zijn.
Boot op maat Alhoewel de instapprijs van deze boot dus verrassend laag mag worden genoemd, is er toch nergens bespaard op comfort en luxe. Zo is praktisch het ganse dak van de kajuit bekleed, is de mastvoet helemaal ingebouwd in een houten omtimmering en is de trap naar de kuip een "gesloten" versie, die helemaal bij de strakke lijnen past. Een lage instapprijs betekent ook: veel armslag voor de koper om zijn boot te personaliseren met nuttige of luxueuze opties. Zo vinden we op deze boot een luxe-salontafel, die uitklapbaar is van vierkant tot rechthoek en die op een brede voet rust. Die laatste is nog voorzien van schuifjes. De twee losse stoelen vernoemden we al, en ook die zijn een dure - optie. In de keuken valt meteen het prachtige vierpits-fornuis annex oven op, ook een optie. En zo kunnen we nog een tijdje verdergaan: het kiezen uit de optielijst is bijna even opwindend voor de koper als de aanschaf van de boot zelf. Een truc die is overgenomen uit de autobusiness, waar merken als Mercedes en BMW er al decennia lang een zaak van maken mekaar te overtroeven met de lengte van hun optielijsten. Het grote voordeel is dat er bijna geen twee auto's van die merken te vinden zijn, die exact gelijk zijn. Dat geldt dus ook voor Jeanneau: je maakt je boot zo exclusief als je zelf wilt.
Rationalisering van de productie Exclusief, maar tegelijkertijd praktisch. Die combinatie kan alleen een grote werf met veel ervaring bieden. Een typisch voorbeeld daarvan zijn de twee grote voorraadbakken waarvoor plaats voorzien is onder de vloerplaten. Je neemt de bakken leeg mee naar huis en ze komen vol terug. Ze gaan dan zo onder de vloer. Geen overbodig en vervelend in- en uitladen van proviand. Of de voorzieningen aan de plottertafel voor de draagbare computer: de bedrading voor de aansluiting aan de seriële poort is al voorgetrokken. Erboven is plaats voor een 20" lcd-scherm, dat draaibaar is opgesteld, zodat het zowel als plotterscherm als als tv-scherm kan dienen. Dat is natuurlijk de oplossing die stilaan onvermijdelijk geworden is: één scherm voor alles. Dat geldt ook voor de display op het elektrapaneel: ook die heeft één digitaal schermpje waarop je naar keuze de stand van de batterijlading kan beoordelen, of de inhoud van de diverse tanks. Zeer leesbaar en ook kostensparend. Die tanks hebben trouwens een respectabele inhoud: 615 l voor water en 240 l voor diesel. Opvallend detail: het is dezelfde inhoud als de tanks op de volgende telg uit de DS-familie: de 50 DS. En zo zijn er nog wel meer overeenkomsten, ook kwestie van efficiënt en kostensparend te werken. Beide boten staan, als alles goed gaat, op de Belgian Boat Show, en als u even tijd hebt is het de moeite waard om ze eens vlak na mekaar met een bezoekje te vereren. Dan zult u dadelijk merken wat met "rationalisering van de productie" wordt bedoeld. Als u goed kijkt, zult u zien dat belangrijke modules, zoals het volledige keukenblok en de kaartenpositie, exact hetzelfde zijn. Alleen op die manier hebben werven als Jeanneau de kans om tegen aanvaardbare prijzen een - stilaan enorm - gamma uit te bouwen, waarin iedereen wel een boot naar zijn wensen vindt.
Stille kracht De keuken in deze boot is super-uitgerust, en de optielijst is hier zeker dikwijls door de koper ter hand genomen: we vernoemden de 4-pits oven al, maar er is ook een diepvriezer, een aanrecht in superhard Corian-gelijkend materiaal, een grote ijskast die zowel bovenaan als vooraan opent, een kleine ijskast, plaats voor een microgolfoven, en massa's bergruimte. Onder de trap, naast de keuken, huist de motor. Een Yanmar in ieder geval, maar er is keus tussen een exemplaar van 54 pk of 75 pk. Het verschil in prijs is bijna 2.000 euro, maar ik zou die met plezier ophoesten, want aan motorvermogen heb je nooit genoeg als het eens stevig begint te blazen en je ergens aan hogerwal wil aanmeren. Of als je van een lagerwal wilt wegraken. De isolatie is, zoals we gewoon zijn van Jeanneau, overberekend. Onze decibelmeter duidt bij 1.800 tpm 75 dB aan in de salon en slechts 60 dB in de voorkajuit. In de achterkajuiten, vlak naast de motor, meten we 70 dB. Zeer comfortabele waarden. Overal rondom de boot vinden we nachtlichtjes in opstapjes, zoals dat om naar de voorkajuit af te dalen. Je moet daar wel even aan wennen, aan dat afstapje, want het komt een eind in de salon en als je niet oplet, duikel je er af. Aan lichtjes ook geen gebrek in de zoldering: overal waar het nodig is, word je bijgelicht door ingebouwde halogeenspotjes. Al had ik hier eerder LED-lampjes verwacht.
Twee of één achterkajuit
De versie die we hier testen, is er één met twee achterkajuiten. Er bestaat ook nog een lay-out met één grote achterkajuit. In ons geval zijn de twee kajuiten mekaars spiegelbeeld, en om meer licht binnen te krijgen, zijn er in de voet van de vaste kuiptafel twee patrijspoortjes, die respectievelijk ieder een achterkajuit van licht en lucht voorzien. We vinden brede bedden, met Lattoflex-bodem, maar dat is een optie. Vluchtluiken zijn er niet in deze kajuiten, maar dat heeft tegenwoordig bijna geen enkele Europese boot meer. De "grote" uitgang is dan ook vlakbij, dus is de zin van een vluchtluik twijfelachtig. Hangkasten zijn er ook niet, wel een open "hangruimte" voor kleding en verder kastjes voor kleinere kledingstukken. Er is één badkamer achteraan en één vooraan. Die achteraan bevindt zich aan bakboord, compleet met elektrisch toilet (optie) en een fraaie, halfronde wasbak. De afwerking is ook hier heel strak met spiegels die op de wand zijn gekleefd, zonder omlijsting. De badkamer vooraan heeft als extra nog een afsluitbare douchecel, al zijn we niet echt enthousiast over de manier waarop dat afsluiten gebeurt: met een schuifslotje dat het - vrees ik - nogal snel zal laten afweten. De wasbakjes zijn van die mooie half-bolvormige modellen in hooggepolijste inox.
Immense kuip De grote eigenaarskajuit vooraan biedt een echt kingsize bed, ook met Lattoflex (optie). Als u de kans hebt om de 50 DS en deze 45 DS te vergelijken, dan zult u merken dat het grootste verschil in die voorste slaapkamer schuilt. Die is bij de 50-voeter wezenlijk groter. Toch is er ook in die van de 45 DS nog plaats voor ruime hang- en legkasten en zelfs voor een secretaire, die uitklapbaar is uitgevoerd. Alleen een beetje vreemd dat je, als je het secretaireblad uitklapt, niet meer kunt zitten op het stoeltje dat erbij hoort. Staand schrijven dan maar? Och, wie schrijft er nu nog? E-mailen via de satelliet is dat tegenwoordig, van aan de plottertafel. Tijd om een luchtje te scheppen en de rondgang buiten aan te vatten, waar het inmiddels gezellig warm is geworden. Let wel: zelfs op Mallorca zijn de nachten in het voorjaar heel frisjes. Buiten zien we het stilaan bekende Jeanneautafereel: een ronduit immense kuip, met twee grote, langszij opgestelde lig- of zitbanken. We opperen het vermoeden dat deze kuip bijna even groot is als die van de 54 DS en onze gastheer Philippe Royaux van Jeanneau België bevestigt dat vermoeden: exact even groot zelfs. Weer een voorbeeld van rationeel produceren. Vlak tegen de kajuitingang is er een verhoogd stukje bank aan weerszijden, ook typisch voor de reeks van Jeanneau Deck Saloons. De vaste kuiptafel (een optionele teakversie in dit geval, de standaardtafel is in polyester) klapt naar twee kanten open en is voorzien van grote opstaande handgrepen aan de voor- en achterkant. In de voet zijn, zoals reeds gemeld, raampjes die de achterkajuiten van licht en lucht voorzien. In het midden van de tafel is een vak voorzien voor flessen, verrekijker en meer dingen die je in de kuip bij de hand wilt hebben. Onder tafel zit een 12 V-stopcontact en een schakelaar voor het schemerlampje dat bij de tafel hoort. Ook nog onder de kuiptafel is de plaats voor de plotter. Zelf zie ik die liever in een hogere positie, op een zuiltje, want van bukken om het scherm af te lezen krijg ik rugpijn. Maar blijkbaar heeft deze eigenaar daar geen last van. De twee grote stuurwielen laten de doorgang in de kuip perfect vrij en ook achter de stuurwielen kan de roerganger altijd een comfortabele zitpositie vinden. Aan stuurboord zit de dubbele gasbun, uitgevoerd volgens de strengste veiligheidsnormen, uiteraard.
Gemerkte kussens Helemaal achteraan is het obligate zwemplatform met de opklapbare zwemtrap, natuurlijk voorzien van de al even obligate douche. De toevoerslangen voor die douche moet je wel een beetje ontzien als je de bakskist volstouwt, want ze lopen nogal kwetsbaar door die kist. In het midden, tussen de stuurwielen, is plaats voor een reddingsvlot, en nog daaronder kan de optionele generator een plaats vinden. Goed bedacht, want vér weg van de salon en dus zeker nooit hinderend. Nog een praktisch detail: de mooie zitkussens voor de banken in gebroken wit, afwasbaar materiaal, zijn voorzien van groene en rode labels zodat je nooit moet twijfelen of het kussen in kwestie nu op de stuurboord- of op de bakboordbank thuishoort. Het teak op de kuipbanken is standaard, maar op de kuipvloer en voor de rest van het dek is het een optie. Maar genoeg verwijld in de kuip. Een uitstapje naar voren bevestigt de troeven van het DS-concept: de grote zijramen, de immense voorruit, de lijnen die voor het overgrote deel onder een afdekplaat beschermd naar voren lopen, het brede veilige gangboord met antislip, de diepe ankerkluis, de half-verzonken opgestelde ankerlier, de brede overloop voor de grootschoot vlak voor de kajuitingang, de lieren van Harken, de stoppers van Spinlock, … al dit moois kennen we al van de 54 DS en haar zusjes. De mast hier is standaard met rolreefsysteem en telt twee zalings per kant, in pijlvorm opgesteld om de stevigheid naar achteren te verbeteren. De 45 DS is ook te verkrijgen met half doorgelat grootzeil, maar reven gebeurt in ieder geval vanuit de kuip. Op onze boot komen de elektrische lieren (optie) daarbij goed van pas. De mast is topgetuigd met een vast achterstag. Deze boot heeft dan ook geen race-ambities maar wil zijn eigenaar vooral comfortabele toergenoegens verschaffen.
Wind gezocht Als we uitvaren om te testen wat deze 45 DS nu juist qua zeilprestaties in zijn mars heeft, zitten de weergoden tegen: het waait nauwelijks en zelfs als we op motor wat verder de Middellandse Zee optuffen om meer wind te zoeken, is het beste wat we kunnen vinden een windje van zo'n 9,5 knopen. We rollen het grootzeil en de rolgenua van 140% uit en we lopen al gauw 4,7 knopen op een vrij scherpe koers. Dat is alvast niet slecht! Maar de wind neemt nog af en we moeten noodgedwongen de zeilen oprollen en op motor terug naar de haven. Bij 2.000 tpm halen we 6,5 knopen en als we het gashendel doorduwen tot de meter 2.800 tpm aangeeft, lopen we 7,8 knopen. Met die snelheid zijn we in no-time terug in de haven. We spreken af om de dag erop af te wachten om te zien of Aeolus niet wat harder wil blazen voor ons. Onze terugvlucht vertrekt toch maar 's middags, dus tijd zat. Dat valt echter tegen, want al bij de dageraad 's anderendaags blijkt dat er iets meer wind is, maar lang niet genoeg om de Jeanneau aan een meer doorgedreven zeiltest te onderwerpen. Dàt hebben we natuurlijk niet in de hand. Gelukkig hebben we al uitgebreid, bij alle soorten wind en weer, met een paar van haar zusjes, de 54 DS en de 42 DS gevaren, en uit die ervaring weten we dat de zeileigenschappen van deze reeks zich laten omschrijven als: zeer handelbaar, nooit vicieus, verrassend snel voor zo'n grote toerboot en voorspelbaar. Over de 42 DS schreef ik dan ook in een vorige Varen: "voor de 42 DS is de Atlantische Oceaan met een windje van zo'n 5 Beaufort de ideale speeltuin: de met de computer ontworpen romp snijdt zonder veel omhaal door
de golven… De spi van 125 m² gaat omhoog en dan blijkt de sportieve achtergrond van de ontwerpers van deze boot: hij gaat er als de weerlicht vandoor en alhoewel de volle tanks (samen bijna een halve ton) en andere ballast niet toestaan dat de boot vlotjes in plané gaat, toch is dit genieten geblazen. Bij dat alles heeft de roerganger permanent het gevoel alsof hij met een veel kleiner bootje aan het spelevaren is." Van goeden huize dus, deze 45 DS. Zijn vaargedrag bij meer wind zal allicht ook zeer vergelijkbaar zijn met de "gewone" Sun Odyssey 45, die net dezelfde rompvorm en kiel heeft. Termen die voor die boot regelmatig in de pers terugkwamen qua zeileigenschappen waren o.a. "gewoon superb", "uitstekend in balans" en "verrassende 8,5 knopen bij halve wind". Jeanneau heeft dus nog maar eens zijn nek uitgestoken en drastische designwijzigingen doorgevoerd in een reeks die al een vaste waarde was geworden. Binnenin zet deze boot inderdaad nieuwe maatstaven voor het merk, en die vallen duidelijk in de smaak. Niet alleen bij de vakpers, maar ook bij de kopers. Of hoe een hechte, gedreven samenwerking tussen ontwerpers, designers, marketeers en productieverantwoordelijken een schip kan opleveren dat nog mooier oogt en toch niet meer kost, integendeel. Faut le faire! Tekst: Frank Maes Foto's: Concertpix
Technische gegevens -
L.O.A.: 13,75 m Lengte waterlijn: 11,45 m Breedte: 4,37 m Waterverplaatsing: 10.400 kg Ballast: 2.954 kg Diepgang: 2,05 m (standaard) Motor: Yanmar 54 pk (standaard) Brandstof: 240 l Water: 615 l Zeiloppervlak: 89,90 m² (standaard) CE-categorie: A Prijs: 172.500 EUR excl. btw
Info: Marina Yachting Center, Dokter E. Moreauxlaan 3, 8400 Oostende, tel. 059/32.00.28, fax 059/32.55.33, www.marinayachtingcenter.be , www.jeanneau.fr .
Verschenen in: Varen februari 2008