Boottest
Robin en John
Tekst en foto’s: J. Lundegaard
De Amerikanen van J-Boats hebben een roemrucht verleden. Vanaf de eerste J24 in 1977 tot het heden met hun nieuwste raspaardje de J111. Op de huidige productielijst staan liefst 14 modellen van de nieuwste J70 tot de J133, terwijl er nog een twintigtal succesvolle boten uit productie verdwenen. Stuk voor stuk boten die beantwoorden aan de strikte filosofie die de familie Johnstone al jaren toepast. Snelle en eenvoudige boten die veel zeilplezier bieden, met een beperkte bemanning te varen zijn en passen in een concept van One Design Sailing. De J111 was een gouden toekomst voorspeld met een vijftigtal bestellingen voor de eerste boot geleverd was. We trokken dan ook met veel plezier richting Hellevoetsluis om dit prachtschip te ontdekken.
J111 - het nieuwe succes Het testteam - J-Xcentric Ripper
We gaan dit schip testvaren met invoerder Robin Verhoef en zeilvriend John van de Starre. Deze laatste was een goede bekende uit het windsurfen in de jaren tachtig met als specialiteit de lange afstanden en de grote oversteken. Helemaal vreemd is het niet dat zo iemand bij het zeilen terechtkomt en kiest voor een schip dat bij uitstek geschikt is voor lange wedstrijden en tochten met een beperkte bemanning. Voor de invoerder, Robin Verhoef, geldt hetzelfde. Af en toe hard racen maar tijdens het weekend er op uit met de kinderen. Het duo voer de Fastnet 2011 doublehanded, lagen lang op de eerste
44 • september 2012 • VAREN
plek en finishten op een schitterende derde plaats. En dit met een schip dat ze amper kenden. Ondertussen zeilden ze de tegenstand in de vernieling tijdens de North Sea Regatta 2012 en namen ze deel aan de Brewin Dolphin Commodores’ Cup 2012. (meer in rubriek wedstrijd)
Het concept J-Boats hebben een heel bijzondere look en feel. Het lage vrijboord, de lange en ranke romp, de uitschuifbare boegspriet en de specifieke opbouw zijn het visitekaartje van deze schepen die je al van verre herkent. One design boten bouwen, dat is de
Foto: Rick Tomlinson
filosofie van de familie Johnstone altijd geweest en daar hebben ze legendarische velden mee samengebracht. Vele duizenden J24’s, honderden J80’s en grote series zoals bijvoorbeeld de J105. De laatste is de voorganger van de nieuw ontworpen J111. In eerste instantie als one-off maar het succes kwam onmiddellijk. De bedoeling was een planerend schip te bouwen dat makkelijk te bedienen was met een beperkte bemanning van zeilvrienden. Ook korte cruises of wat daysailing zijn mogelijk met dit heel eenvoudige schip.
nummer bij J-Boats De vaartest
Aangekomen in Wemeldinge staat de erg sympathieke crew al klaar om uit te varen. Geen opdracht hoor, ze lijken het reuze te vinden om even buitengaats te gaan. Er staat niet veel wind. Ongeveer 8 knopen die later even gaat oplopen tot 12 knopen. De motor wordt gestart en die blijkt heel goed geïsoleerd. Het grootzeil gaat er vlot op en enkele tellen later staat ook de 108% genua erbij. De motor af en onmiddellijk aan de wind. De diepere kiel en de krachtige tuigage doen hun werk. De boot gaat zo naar 6 knopen en al heel snel tegen de 7 knopen aan. De stuurman heeft een zee van ruimte achter zijn anderhalf meter groot stuurwiel. We nemen de grootschoot in de hand en ontdekken een heel vlot lopende combinatie van weggewerkte overloop, klassieke schootvoering en natuurlijk de’ fine tuning’ of fijnafstelling voor de finesse. Aan de voorzijde van de stuurstand vinden we de hendel voor de hydrolische bediening van de achterstagspanner terug. Steun vinden we op de stuurconsole. De stuurman kan meer voorwaarts plaatsnemen en zo zelf de schoot bedienen. De trim van de voorzeilen gebeurt aan de Harken lieren. Vanop deze positie kan de trimmer tegelijk de ontdubbelde inhaulers bedienen. We maken enkele slagen en genieten van het heel precieze roer. Er wordt amper snelheidsverlies geleden als we het schip goed lanceren, de kleine voorzeilen zijn daarbij natuurlijk een groot gemak. Ook zonder veel bemanning op de rail kunnen we het schip onder controle houden. De drie andere opvarenden nemen plaats in de ruime kuip en zitten gezellig te keuvelen. En dan mag het asymmetrische voorzeil er op. We hebben keuze uit drie masttop gennakers. We gaan voor de grootste, liefst 130m² op een 36-voeter. Indrukwekkend. De 125m² en de 115m² die toegelaten zijn volgens de one design regels laten we vandaag onderdeks. De lange boegspriet wordt uitgeschoven en even later gaat de runner er op. Even zoeken maar het beest is los. We loeven tot we het zeil voelen bollen en dan gaan we er van door. Het smalle roerblad stuurt erg precies al voel je wel dat het schip zou kunnen uitbreken. Aandacht is vereist maar een goede grootzeiltrimmer is een grote hulp. Goed lanceren is de boodschap en al snel komen we boven de tien knopen. In deze zeilvoering is gijpen alweer een stuk makkelijker. Met tweetjes is dat zo geklaard en zeker als het schip uitgerust is met een sterke stuurautomaat zoals hier het toestel
Schitteren tijdens Brewin Dolphin Commodores’Cup.
van NKE, een echte referentie bij de solisten en duozeilers. Zelfs bij dit lichte weer is het zeilplezier groot, natuurlijk jammer dat we geen stevige bakstagwind en een beetje golven konden vinden om het beest echt te laten galopperen.
Aan dek De boot ziet er erg eenvoudig uit en dat is hij ook. Alles is heel precies geplaatst al heeft dit topwedstrijdteam zijn schip natuurlijk erg compleet uitgerust. Werkelijk alle trimlijntjes zitten op de juiste plaats en in de kuip is het een wirwar aan touwwerk. Belangrijk is dat de verdeler, Robin Verhoef, de verworven knowhow deelt met zijn klanten en er alles aan doet om hen zo snel mogelijk optimaal te laten genieten van hun schip. J-Bie, één van de eerste J111’s in België heeft een team van bijzonder ervaren zeilers aan boord maar ze krijgen de boot vooralsnog niet helemaal aan de praat. John en Robin stelden onmiddellijk voor om samen te sparren en zo snel beter te worden. Aan dek genieten stuurman en tacticus van een eigen ruimte achter het stuurwiel, behoudens op ruime koersen bij veel wind is daar niemand welkom. De stuurman kan comfortabel sturen vanaf het gangboord of staand, midscheeps, op ruime koersen. De steunen zijn naar behoren en zoals overal op het schip is de antislip van prima kwaliteit. Via het luik in het achterdek kan je het solide stuurkwadrant zien en daar kan je ook wat spullen kwijt zoals landvasten of stootwillen. Voor het stuurwiel kan de grootzeiltrimmer de klassieke schootvoering met blokken bedienen, evenals de overloop en de hydraulische achterstagspanner. Beiderzijds twee behoorlijke zitbanken voor het rustige cruisen. Onder de banken kan gekozen worden voor verschillende bergingsversies wat natuurlijk van invloed is voor de binnenruimte. Bedieningsgemak en ergonomie zijn de sleutelwoorden aan dek. De tuigage bestaat standaard uit de Halspars Carbon mast gebouwd volgens de Zyvex Nanotube technologie. Dit betekent in concreto een heel lichte en sterke mast die gesteund wordt door een relatief dunne volle ROD verstaging die op de zijkant van de boot geplaatst is. Er is dus geen sprake van een onderwant omdat de verstaging op de spanten ingrijpt. J-Boats heeft een sterke reputatie voor de structurele aanpak van de romp en zijn VAREN • september 2012 • 45
Reportage
“De J111 is bijzonder snel en levendig op ruime koersen en bovendien verbluffend snel aan de wind.”
en de waterreservoirs anderzijds. Alles om het zwaartepunt zo laag mogelijk te houden. Het plaatsen van extra zeebedden in het centrale gedeelte kan maar erg veel ruimte heb je daar wel echt niet. Het interieur is alles behoorlijk wit en koud met amper hout. Kunststof is prima want licht, sterk en onderhoudsvrij maar voor de scheepse gezelligheid kom je hier niet. Maar alle essentiële onderdelen zijn aanwezig.
kielbevestiging. Een blik op de kielbouten bevestigt dit. De aluminium giek en de dubbele zalingen zijn zwart geschilderd om zo goed bij de carbon mast te passen. Op het voordek vallen de intrekbare, dikke carbon boegspriet op en een goede ankerkluis. Als je voor de rolfok kiest komt hier een facnor tape drive rolsysteem op. De boot heeft een prima voetrail en de scepters van de zeereling kregen er een extra steuntje bij. Erg knap vonden we tenslotte het gebruik van de dubbele kleur aan dek. Het grijs gaf beslist een extra tintje. Het beslag van Harken, Antal en Spinlock is prima bemeten op het testschip.
Zeilkeuze De Nederlandse verdeler laat duidelijk zijn voorkeur voor North Sails blijken al wordt er ook een aanbod van Wittevrongel meegenomen in de prijsofferte. Vooral in het domein van One Design Sailing claimt North Sails een bijzonder grote competentie. Ze zijn dan ook al jaren de hofleverancier van J-Boats.
Benedendeks: the essentials Via een steile trap met drie treden komen we veilig onderdeks. De stahoogte is hier 1,85 meter. Aan de voorste spant is dat nog 1,72 meter. Aan bakboord een L-vormige keuken met de essentiële onderdelen zoals een tweepitsvuur, één diepe spoelbak, een klein werkblad en een zeer behoorlijke frigo. Alle kranen en leidingen zijn vlot bereikbaar maar de bergruimte in dit keukentje is erg beperkt. Aan stuurboord een redelijke navigatietafel met zitbankje en handgreep. Er is ruimte voor de in- of opbouw van enkele toestellen. Beiderzijds treffen we twee banken van bijna 2 meter aan. Vreemd genoeg ontbreekt de tafel. Deze is te verkrijgen als optie maar racers zullen daar om evidente redenen niet voor kiezen. De carbon mast kreeg op de geteste versie een mooie gewatteerde hoes mee. Daarachter zit de voorpiek met dubbele slaapplaats en kleine open natte cel, de deur werd er uit gehaald. Alweer om die evidente reden. Tijdens het cruisen is dit de enige afgesloten ruimte waarin je redelijk comfortabel kan verblijven. Bij wedstrijden of bij daysailing zal deze ruimte al snel ingepalmd worden door de volledige zeilgarderobe en zelfs dienen om de spi vlot te strijken en te hijsen. De kussen worden dan verbannen naar het achterschip. Achteraan het schip is er geen wand, alles is gewoon open. Achter het trapje ontwaar je twee ruimtes waarvan standaard één ingericht is als slaapplaats en de andere als berging. Optioneel maak je hier slaapplaatsen over de hele breedte van. Met zijn 1,95 x 1,10 meter zijn die wel niet zo ruim bemeten. Bergruimte hoef je er niet te zoeken. Onder de bedden, achter de motor zit de benzinetank. Onder de banken in het salon zitten de batterijen enerzijds 46 • september 2012 • VAREN
J-Boats gebouwd in Amerika en Frankrijk De gebroeders Rod en Bob Johnstone hebben nooit een eigen werf gehad maar bouwden bij TPI (Tillotson Pearson Inc) in Amerika en bij J-Composites in het Franse Sables d’Olonne. In Frankrijk wordt gebouwd voor de Europese markt (J80 tot J133) maar sommige modellen worden er ook voor de Verenigde Staten geproduceerd (J97, J108, J109 en J122).
Conclusie Alan Johnstone, de zoon van de stichter van het merk, bewijst met de J111 dat hij de traditie van met stijl kan verder zetten. De J111 is bijzonder snel en levendig op ruime koersen en is bovendien verbluffend snel aan de wind. De slanke romp, met performant fractioneel tuig en dieper stekende kiel bewijst telkens zijn potentieel. Hoewel het schip gebouwd is als One Design kan het ook in IRC zijn mannetje staan. Als grote troef geldt toch vooral zijn veelvuldige inzetbaarheid. Als daysailor met enkele vrienden, als cruiser voor een weekendje uit maar toch vooral als performer in wedstrijden. Binnen is alles schitterend afgewerkt maar het is eerder functioneel dan mooi te noemen. Prettig voor een weekend of een bende spartaanse wedstrijdzeilers. De J111 is een heerlijke, snel zeilende boot met een heel knappe look. De afwerking is van topniveau met standaard een Hall Spars Carbon mast. Helaas hangt aan dit kleine meesterwerk een flink prijskaartje maar dat belette de jury niet om hem toch te bekronen met de titel van ‘zeilboot van het jaar 2012’. Een flinke meerwaarde voor het merk is uitstekende service die Robin Verhoef en zijn team aan de klanten leveren. Een niet te verwaarlozen factor bij de aankoop van een schip. z
Gegevens: LOA: Lengte waterlijn: Breedte romp: Diepgang: Ballastgewicht: Zeiloppervlak: Motor: Prijs vanaf:
11 meter 9,97 meter 3,29 meter 2,19 meter 1.570 kg 69,80 meter Volvo Penta D1-20 18 Pk / 13,42 kW 214.081 euro
Dealer J/Benelux Bamendaweg 38 - 3319 GS Dordrecht Tel.: 0031(0)78 63 05 505 info@jboats.nl / www.jboats.nl