Tekst: J. Lundegaard Foto’s: J. Lundegaard - Jean-Marie Liot - Remond Verloop
Boottest
Archambault M34 De Tour de France à la Voile is een referentie in het wedstrijdzeilen. De wedstrijden worden in eenheidsklasse gevaren en dus moeten alle schepen evenwaardig zijn. Sinds het ontstaan van de wedstrijd zijn we aan het zevende boottype toe. Tijdens de beginjaren werd de boot wat vaker gewisseld maar na de Sélection 37 en JOD 35 van Jeanneau vond de laatste wissel plaats in 1999 met de Farr, zeg maar Mumm 30. In 2010 werd beslist een nieuwe boot te lanceren die aan een heel strikt bestek moest kunnen voldoen. Verschillende grote botenbouwers en architecten gingen aan de slag en het was Archambault die het haalde met de speciaal ontworpen M34. Een eigentijds schip dat nu al zijn capaciteiten in de wilde wateren van de media mag bewijzen. Varen trok naar La Trinité om de vloot gade te slaan en deed een uitgebreide test met het team van TU Delft in Scheveningen.
De nieuwe boot voor de Tour de France
6 • juni 2011 • VAREN
LOA: Breedte: Diepgang: Ballast: Waterverplaatsing: Genua: Grootzeil: Spi:
9.43 m 3.07 m 2.10 m 950 kg 2.063 kg 20.70 m² 35 m² 98 m²
Monotype op weg en voor de weg
Het architectentrio Michel Joubert, Bernard Nivelt en Alexandre Mercier kreeg een ambitieus lastenboek voorgeschoteld. De boot moest alle voordelen van een modern schip combineren met de praktische bezwaren die de Tour de France à la Voile met zich meebrengt. Een bijna onmogelijke opdracht. Het aspect transport kreeg daarbij een dominante rol die helaas een zware tol eist in de prestaties van het schip. Men wilde een schip van minder dan drie meter breed om aan de regels van buitengewoon vervoer te ontsnappen. De ophaalbare kiel moet ondiepe havens toegankelijk maken en ook de brughoogte op de weg mag geen probleem stellen. De boot is dus relatief smal en uitgerust met een redelijk zwaar ophaalsysteem voor de kiel. De vormstabiliteit van het schip wordt opgeofferd om te voldoen aan de transportmodaliteiten. Hard werken op ruime koersen. Rank en elegant schip.
LOA: Breedte: Diepgang: Ballast: Waterverplaatsing: Genua: Grootzeil: Spi:
10.59 m 3.55 m 2.10 m 2.000 kg 4.450 kg 29.50 m² 38 m² 95 m²
LOA: Breedte: Diepgang: Ballast: Waterverplaatsing: Genua: Grootzeil: Spi:
10.34m 2.98 m 1.80 m/2.50 m 1.050 kg 2.700 kg 29 m² 42 m² 130 m²
Zeewaardigheid!
Rank en elegant schip.
De nieuwe M34 moet aansluiten bij de zeewaardigheid van zijn voorgangers, de JOD 35 en Sélection 37. De wedstrijden zijn immers een afwisseling van sportieve inshores, met langere offshores tot meer dan 200 mijl op open zee. Een voorwaarde waaraan de erg lichte en kleine Farr 30 niet kon voldoen. Men wilde een zwaarder schip, met een hogere vrijboord, een betere motor, meer ballast en een elektrische bilgepomp. Ergens werd geopperd dat het schip zelfs ingezet moet kunnen worden voor trans-Atlantische wedstrijden. Een blik op het interieur en de uitrusting keldert deze illusie. Het schip kreeg wel de CE keuring A voor 8 personen mee. Om er twintig dagen mee op zee te verblijven met een volle bemanning lijkt utopisch.
De perfecte kuip
De allerbeste manier om een schip te leren kennen is er op uit trekken met een geoefende bemanning en ze te zien evolueren in de kuip. We kiezen voor de achtkoppige bemanning van TU Delft op een trainingsdag met 15-20 knopen wind. In de oorspronkelijke regels was gekozen voor een zeskoppige bemanning voor een totaal gewicht van 470 kilo maar de realiteit dwong de klasse de regel om te buigen tot een bemanning van acht opvarenden voor 600 kilo. De boot heeft die massa gewoon nodig en dan nog. Je zou verwachten dat de extra opvarenden een probleem zouden stellen aan dek. Dit is niet het geval. De kuip is liefst 4,30 m lang en dit voor een schip van 10,34 m. Archambault bewijst te weten hoe een wedstrijdkuip er uit moet zien. Absoluut geniaal is de positie van de grootzeiltrimmer achter de stuurman waar hij beiderzijds beschikt over lieren voor de omgekeerde German sheet, de overloop van het grootzeil staat achter de centrale helmstok. Overal zijn prima hoge voetsteunen
De transportmodaliteiten beheersen het concept. VAREN • juni 2011 • 7
Boottest Romplijnen vergeleken.
Mumm 30 A35
M34
“Op het voordek treffen we de, 1,50 meter lange, carbon boegspriet aan.”
voorzien. Tussen beide achterste steunen moet het reddingsvlot zijn plaats vinden. De grootzeiltrimmer beschikt tevens over de trim van de achterstag met een ontdubbeling van 1:48. Voor de rest is de kuip bijzonder eenvoudig. Geen zitbanken en geen opbergbakken. Een eenvoudige piano (grootzeilval zit aan de mastvoet) en twee lieren voor de trim van de voorzeilen. Opvallend is de opbouw en bijzondere trimmogelijkheden voor het aangrijpingspunt van de fokkeschoot. Die kan extra naar binnen getrimd worden. Op het voordek treffen we de, 1,50 meter lange, carbon boegspriet aan. Beslist een fragiel element bij het kruisen van de schepen. Hierop kan de 130 m² grote asymmetrische spinnaker gevoerd worden. Een evolutie die je met deze snelle en krachtige schepen zeker moet volgen. De boot is getuigd met een deelbare carbon mast met aluminium giek en zalingen. Aan de wind voert het schip 25 procent meer zeil dan zijn voorganger. Dit kan door de diepere kiel (2,50 m tegenover 2,10 m). Mits 140 rotaties via de lier aan dek kan de kiel opgehaald worden tot 1,80 m. De zwaardere kiel en dit ophaalsysteem maken de boot 700 kilo zwaarder dan zijn voorganger. Dit geeft een betere zeewaardigheid maar doet inboeten op levendigheid bij lichter weer.
Benedendeks - niks te beleven
Binnen is het schip nagenoeg helemaal leeg. Opvallend is de structuur voor het ophalen van de kiel, zeer knap afgewerkt en functioneel. Twee kleine opbergvakjes en een mini navigatiepost aan stuurboord. Onderaan de trap zitten de batterijen, daarachter de 20pk sterke motor en nog daarachter de polyethyleen, 50-liter grote, dieseltank. Beiderzijds achteraan banken waar je languit kan liggen. Alles is licht gebouwd maar toch degelijk afgewerkt. Aan dek springt de bijzonder goede afwerking in het oog.
Onder zeil met TU Delft
Erg sober interieur.
Aan de wind met teveel helling.
8 • juni 2011 • VAREN
Acht jongelingen maken zich op deze mooie lentedag klaar om een paar uur te gaan scheuren op de Noordzee voor Scheveningen. De wind is aflandig met een kracht van 15 knopen, later zal deze aantrekken tot 25 knopen en zal de M34 zijn duivels ontbinden. De zeilen gaan er op en we gaan aan de wind. Onze vrees wordt onmiddellijk bewaarheid, de boot valt zowat om ondanks de 600 kilo in het gangboord. Het gebrek aan vormstabiliteit wordt afgestraft, dat weten ze bij Archambault ook wel want de A35 is amper 24 cm langer maar wel bijna 60 cm breder Dat heeft natuurlijk te maken met de krachtiger tuigage. Is dat erg? Het is vreemd maar aangezien deze schepen in eenheidsklasse gevaren worden is dat voor iedereen hetzelfde en dus moeten we dat dan misschien maar wegcijferen. Het heeft wel repercussies op de handicap in IRC die vergelijkbaar is met die van een Swan 45 (1,168 voorlopig). Wanneer we Jean Sens van het UNCL hierover aanspreken kijkt hij wat filosofisch. ‘Ach, dit is een monotype en dan is het voor iedereen even lastig, in golven zullen ze wel afzien en in IRC is er weinig te rapen voor deze onstabiele boten’. Aan de wind gaat de boot minder snel en vooral zeker tien graden minder hoog dan zijn voorganger, de Farr 30. De topploegen experimenteren met nieuwe sets zeilen en hebben reeds vooruitgang geboekt. Met een nieuw schip is
het altijd zoeken maar dat maakt het net boeiend. Het team oefent enkele overstag manoeuvres en het valt op dat de kiel met diepstekende bulb smeekt om snelheid om het profiel weer grip op het water te laten krijgen. Een eenvoudig schip is dit niet.
Fun op ruime koersen
Wanneer we afvallen wordt de topspinnaker gehesen en dra schiet de machine vooruit. De longitudinale balans, die ook aan de wind belangrijk bleek, is weerom een bepalende factor. Na de spinnaker set komt de hele bemanning op het achterdek. De stuurman heeft het voorrecht helemaal vooraan te zitten. Aan lij zit nog een man met de lierhendel om de spi bij te trimmen. Iedereen zit of staat op het achterdek. Zes man gepropt op een kleine oppervlakte terwijl keihard gewerkt wordt. Pompen op het grootzeil, bij elke versnelling de spinnaker bijtrimmen en de neerhouder van het grootzeil als noodrem klaar houden. De stuurman zit als een gek te pompen aan het roer en het lijkt alsof we op een rollercoaster zitten. We halen snelheden tot 19 knopen terwijl er niet eens zoveel wind, laat staan golven, staat. Bekijk het filmpje op varen.be. Het potentieel lijkt in ieder geval enorm. Wie twijfelt of dit sport is raakt hier onmiddellijk overtuigd. Vooral de grootzeiltrimmer, die het ook aan de wind te verduren krijgt, zal in topvorm moeten zijn.
M 34 - goed voor het volgende decennium? We hopen dat de M34 het succes van zijn voorganger verder mag zetten. De keuze voor een zeewaardiger schip is zeker te verantwoorden gezien de aard van het parcours. Archambault levert een hoogwaardige constructie af waarin heel wat moderne zeilergonomie verwerkt zit. Een betere kuipindeling is nauwelijks te bedenken. Vooral de positie van de grootzeiltrimmer achter de stuurman is erg functioneel. De gebrekkige vormstabiliteit blijft een enorm pijnpunt die we niet bij de andere boten van het merk aantreffen maar die het resultaat is van het lastenboek. Benedendeks is niks te beleven en misschien is dat wel te betreuren maar op deze wijze vermijdt men allicht gesjoemel bij de bemanningen. Eenvoud is makkelijker te controleren want dit zijn boten voor absolute toppers.
Prijs M34
De klasse had in zijn lastenboek een prijsindicatie aangegeven en daar moet de werf zich aan houden. Dit betekent dat de boot, af werf, op de stalen trailer, voor 120.000 euro ex. BTW aan de deelnemers van de Tour de France à la Voile aangeboden wordt. De deelnemers moeten het elektronica pakket van Nexus aankopen (8.980 euro ex. BTW). De particulier die niet deelneemt aan de Tour betaalt 136.400 euro ex BTW (boot op trailer). Voor de knappe aluminium trailer (Harbeck) is er een meerprijs van 3.000 euro ex. BTW. z www.tourvoile.com - www.archambault-boats.eu Info dealer: Westdiep Yachting - Louisweg 2 8620 Nieuwpoort - info@westdiep.com www.westdiep.com - 058/23.40.61