OVINGTON 29ER
Zeilen in vijfde versnelling Wie in een open boot snel wil zeilen en geen schrik heeft van een spatje water, moet eens met de 29er varen. Deze kleinere versie van de olympische 49er duikt sinds kort ook in onze contreien op. Een boot, een zeil, water en wind zijn reeds lang de basisingrediënten om te kunnen zeilen. Eerdere experimenten om sneller en spectaculairder over het water te scheren, hadden wel succes, maar het sloeg hier niet echt aan bij het brede zeilpubliek. Tot de Australiër Julian Bethwaite een skiff ontwierp van bijna 5 m lang. Met een gewicht van 70 kg en een zeiloppervlakte van 59 m² verscheen er een racemonster op het water. Deze 49er (forty niner) had van bij zijn geboorte de wind mee. In korte tijd werd hij een olympische klasse en mocht deelnemen aan de Spelen in Sydney. Maar deze Julian bleef niet stilzitten. In zijn 9erreeks ontwierp hij een kleinere versie van zijn geesteskind: de 29er (twenty niner). Met 50 cm minder lengte en 20 m² minder zeil is hij daarom niet minder attractief. Sinds kort wordt hij hier in de lage landen op de markt gebracht.
Droge voorstelling De boot heeft een pure skiffvorm. De romp is samengebouwd uit twee delen. Beide delen zijn vervaardigd uit een composiet foam sandwichconstructie. Door deze bouwwijze is men erin geslaagd om een zeer lichte doch stevige romp te bouwen. Een dwarsversteviging waar tevens de mastvoet op staat verhoogt de stijfheid van de boot. Drie rvs buizen in de kuip verhogen niet alleen de stijfheid in de langsrichting doch zijn voor de bemanning ook als voetsteun nuttig. Van de fokkenmaat word veel trapezewerk verwacht. Voor hem is praktisch aan de volledige buitenzijde van de romp een antislipstrip aangebracht. Tevens is er ter hoogte van de spiegel een voetband voorzien, voor wanneer het erg hard gaat. De twee loosgaten in de spiegel blijken hun werk voortreffelijk te doen tijdens de tocht op het water. In de romp juist onder de mast is een klein gaatje aangebracht om de eventuele drukverhogingen tussen romp en dek te kunnen compenseren. Mast en giek komen uit de eigen werkplaatsen van Ovington. De mast bestaat uit drie delen. De twee onderste delen zijn vervaardigd uit aluminium, het derde en topdeel is gemaakt uit carbon fiber. Alle delen worden
in elkaar geschoven en gezekerd met schroeven en een bout met moer. De zalings zijn vast voorgemonteerd en niet te verstellen. Voor de zeilsnit heeft men blijkbaar de ontwikkeling in de surfwereld gevolgd en toegepast. De zeilen zijn lichtjes voorgevormd en gemaakt uit mylar. De transparante zeilen helpen een goed overzicht te houden over het vaarwater. De felrode verstevigingsstrips accentueren het zeil volledig. De plaatsen waar de zeilen kunnen schavielen zijn extra beschermd. Voor grotere aërodynamisch efficiëntie tussen het grootzeil en de fok heeft men geopteerd extra flappen aan te brengen tussen mast en onder de giek. Met een rits sluiten ze vast om de mast. Tevens zijn er aan de binnenzijde opbergzakjes voorzien, voor het opbergen onder andere van het grootzeilval. Wat opvalt bij deze zeilvoering is dat de fok zelfkerend is. Eén enkele fokkenschoot wordt bediend via een keerblok midden de boot. Het grootzeil heeft drie doorgelatte zeillatten die door middel van een sleuteltje geregeld kunnen worden. Een betere zeilprestatie heeft men willen bereiken door de zeilen glad en vrij van enige hinder een maximale aërodynamische efficiëntie te geven. Om een grotere bewegingsruimte in de kuip te bekomen, heeft men ervoor geopteerd om de giekneerhouder te vervangen door een -duwer. Deze is vast bevestigd aan de mast boven de giek. De asymmetrische spi en de boegspriet worden bediend door één enkele doorlopende lijn. De boom is van carbon en zit tijdens het varen zonder spi lichtjes uitgeschoven. Hij schuift uit bij het hijsen van de spi, geen gevecht meer met een spiboom. De asymmetrische spi zit voor de mast in een slurfzak, uit de weg maar klaar om gehesen te worden. Veel beslag staat er niet op de boot, maar wat er opstaat is van Holt. Bij vervanging is elk merk toegestaan. Zwaard en roer lijken op het eerste gezicht wel van een afgezaagd aluminium profiel. Doch bij nader onderzoek blijken ze gemaakt te zijn van opgeschuimd geëxtrudeerd aluminiumprofiel. Een duurzame en sterke constructie. Aan de beide uiteinden zijn afwerkingstrips aangebracht. Zwaard en roer hebben slechts twee standen, eruit of volledig naar beneden.
Trimmogelijkheden De fok krijgt op de wal een vaste voorspanning. Een blok en de twee trapezekabels zijn de noodzakelijke hulpmiddelen om de grote spanning op het voorstag en de tuigage te krijgen. Door stiften op de keerrail van de fok te verplaatsen, kan men de spleet tussen de fok en het grootzeil regelen. Het grootzeil heeft een onderlijktrekker met een klamp op de giek. De giekneerdrukker en de cunningham kunnen vanuit de kuip bediend worden. De beide flappen van het grootzeil dienen tevens als aangrijpingspunt voor de cunningham. Het profiel van het zeil kan bij het optuigen nog enigszins beïnvloed worden door de doorlopende zeillatten meer of minder op spanning te brengen. Dit met een meegeleverd sleuteltje dat opgeborgen zit in één van de grootzeilflappen. Het bovenste stuk van de mast is uit carbon vervaardigd en reageert mee met de toenemende druk op het grootzeil.
Natte voorstelling Eens van de trailer blijkt de boot zo onstabiel dat je hem niet aan de steiger kunt afmeren. Wanneer je voor de eerste maal wil vertrekken, lijkt het meer op
dansen op een slappe koord. Na enige zwem- en startpogingen lukt het dan toch, later blijkt het een stuk gemakkelijker te gaan. Bij deze voorstelling lijkt het rollenpatroon op een zeilboot een stevige wijziging te hebben ondergaan. De fokkenmaat is niet meer de fokkenmaat van weleer maar is bemanningslid geworden. Hij krijgt niet meer de fokkenschoot in de handen gestopt maar wel de grootschoot. Deze grootschoot loopt via de spiegel van de boot over de giek rechtstreeks naar het bemanningslid. De schoot rechtstreeks in de hand en zonder klem voor een directe actieve reactie. De stuurman neemt de bediening van de fok op zich, hij heeft een klemblok ter beschikking. Dit voor het varen zonder spi. Met de spi erop worden de posities gewisseld. In drie trekbewegingen gaat de asymmetrische spi de lucht in en schuift de boom volledig uit. De bemanning (fokkenmaat) neemt de controle van de spi op zich. De stuurman zet de fok in de klem en neemt de grootschoot over. En dan is het alert reageren, met de juiste gewichtstrim en zeilstand. De boot springt snel aan bij elke windvlaag, het is alsof hij dan een vijfde versnelling krijgt. Met de snelheid neemt ook de stabiliteit toe, doch even niet opletten eindigt steevast in een zwempartij. Het zwaard blijft op alle koersen naar beneden. Gewichtstrim is belangrijk, de boot heeft de neiging om te duiken. Om de bemanning (fokkenmaat) in trapeze toch enig houvast te geven, is er ter hoogte van de spiegel een voetband voorzien. In de ruime kuip komt men weinig obstakels tegen. Hierdoor kan men zich vlot bewegen tijdens manoeuvres. Overstag gaan of gijpen is geen probleem, als men maar snel genoeg is want de boot reageert bliksemsnel op elke handeling. Gijpen met de asymmetrische spi is evenmin een probleem. De ruimte voor de fok is groot genoeg. En kapseizen hoort er nu eenmaal bij en is niet uit te sluiten bij deze boot. Ligt de boot plat op het water, dan ligt het zwaard net boven het watervlak. Is de boot doorgedraaid, dan is hij door zijn licht gewicht gemakkelijk recht te trekken. Eenmaal recht en terug vertrokken is het aanwezige water in de kuip snel afgevoerd. Het ideale bemanningsgewicht voor de 29er ligt tussen de 105 en 140 kg. Het is een snelle en sportieve boot. Prettig om mee te varen eens je hem kent. Dit op bijna alle koersen. Voor de wind met de asymmetrische spi erop is hij redelijk onstabiel, afkruisen is de boodschap. Het is een boot die van de bemanning enige soepelheid en lenigheid verwacht. En nog dit: steeds reservekleren bijhebben, droog blijven op deze boot is er zeker niet bij. De boot word gebouwd in Engeland en geleverd volgens de klassenvoorschriften: dit is compleet zeilklaar. Doch zonder dekzeil of trailer. Standaardkleur voor de boot is wit (voor diverse kleurvoeringen wordt een meerprijs gerekend). Het grootzeil en fok zijn transparant en voorzien van felrode strips. Enkel de spi kan worden geleverd met een kleur naar keuze.
Tekst en foto's: Fred De Bie
Technische gegevens
LOA: 4,45 m LWL: 4,24 m B: 1,77 m Gewicht: 70 kg Grootzeil en fok: 12,5 m² Asymmetrische spi: 15,0 m² Prijs: 17.900 NLG incl. BTW (februari 2001)
Verdeler Spider Network, PB 252, NL-3760 AG Soest, tel. 00-31/622609507, fax 0031/208673531, e-mail info@spidernetwork.nl, Verschenen in Varen februari 2001