Zakenvisie Editie nr. 62

No. 62, december 2013

Ondernemersmagazine van de Commerciële Club Zuid Friesland

Wim Anker bij CCZF

Niemand leased nog een benzineslurper

Orange Gas Verdubbeling rijden op groen gas

Harm Langeveld manager Jelle Talsma Autobedrijven:

‘Groen-gasauto beste voor milieu’ Losse nummers e 3,95

276 pagina’s Friese eetcultuur: • • •

gerechten van 30 Friese topkoks boordevol historische informatie ruim 40 hedendaagse streekproducten

FAN FRYSKE GRÛN

Voor slechts

€ 29,95

BESTEL NU!

Ga naar www.fanfryskegrun.nl of bel 0513 - 68 33 14 (ma. t/m vr. van 09.00 tot 16.30 uur)

Laat je niks wijsmaken

Drukkers moeten vandaag de dag zo flexibel zijn dat je ’t Easterein Heerenveen nauwelijks kunt geloven.

Klanten vragen beduidend meer Sibadawei 20 Jupiter 10i in minder tijd zonder dat het eindresultaat er onder mag lijden. Maar ons hoor je niet klagen! Als de order het vraagt maakt de synergie tussen onze vestigingen beestachtige

krachten los in onze vakmensen. En al wordt ’t elke dag nachtwerk, er isBolsward geen klus zo groot of we krijgen ’m klein.

Nieuwmarkt 9 Daag ons maar uit. Want zien is geloven bij Van der Eems.

Kijk voor ons volledige aanbod in drukwerk op onze website, www.vandereems.nl.

EAstErEin

BolsWArD

HEErEnVEEn

snEEK

Zien is geloven

Omdat geen bedrijf gelijk is…

U kent ons misschien van de verzekeringen voor plezier vaartuigen en klassieke auto’s, maar we doen véél meer. We zijn een onafhankelijk en allround verzekeringskantoor in schade- en levensverzekeringen, pensioenen, financiële planning en hypotheken. Voor particulieren én bedrijven. Informeer dus gerust eens naar onze bedrijfsverzekeringen op maat.

Omdat geen bedrijf gelijk is, adviseren wij op maat Breedpad 21, 8442 AA Heerenveen | Postbus 116, 8440 AC Heerenveen T (0513) 61 44 44 | F (0513) 62 37 42 | E info@kuiperverzekeringen.nl | I www.kuiperverzekeringen.nl

Colofon

ZakenVisie is het officiële clubblad van de Commerciële Club Zuid Friesland en is een uitgave van Van der Let & Partners Identity.

Uitgave/vormgeving Van der Let & Partners Identity Herenwal 137, Postbus 496 8440 AL Heerenveen Tel.: 0513 - 654 445 Fax: 0513 - 654 761 E-mail: mail@vdlp.nl Internet: www.vdlp.nl Advertentieverkoop Tel.: 0513 - 654 445 Redactie A. Rombout, M. van der Leest, S. van der Let E-mail: mail@zakenvisie.nl Met medewerking van J. van Zanden, M. van der Leest, G. Schaaij, Jan Hylkema, Bas Cremers, Sjoerd Koopmans, Jelle Talsma, Jan Baljeu, Ben Hendriks, Marcel Borger, H.H. Leerink

No. 62

10

december 2013

Zuinige auto’s

Eindredactie S. van der Let Fotografie Van der Let & Partners Identity, Cor Pot, Fotopersburo FPH e.a.

Druk Drukkerij Van der Eems Heerenveen Verspreiding Sandd Dagelijks bestuur CCZF Voorzitter J. van Zanden Penningmeester H. de Jager Secretaris A. Alkema

22

Niemand leased nog een benzineslurper

Algemeen bestuur CCZF G. Hofstee F. Tuinstra E. Selderijk Ereleden CCZF M. Rem A. Brink J. de Vries J. Boeijenga Op de inhoud van dit magazine rust copyright. Niets mag op enigerlei wijze worden vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. De uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de columns.

ZakenVisie is het leden- en informatiemagazine van de Commerciële Club Zuid Friesland.

Het magazine verschijnt 6x per jaar in een oplage van 4.000 exemplaren en wordt verspreid onder alle leden van de CCZF. Daarnaast komt het CCZF magazine via controlled circulation terecht bij alle bedrijven met meer dan 7 werknemers in de zuidelijke helft van Friesland en alle bedrijven met meer dan 10 werknemers in de noordelijke helft van Friesland.

Het CCZF magazine wordt tevens toegezonden aan overheidsinstanties en diverse openbare instellingen.

24

Verdubbeling rijden op groen gas

Deze editie

Van de redactie

een uitgave van

Voorwoord

W

at bepaalt tegenwoordig de keuze voor een

5 6

Van de voorzitter Happy Hour 16 oktober Commerciële Club Zuid Friesland

8

Wim Anker bij CCZF Commerciële Club Zuid Friesland

10 Zuinige auto’s:

Peugeot, Mercedes, Renault, Fiat en Lancia

nieuwe auto: emotie en persoonlijke voorkeur of bijtelling? Dat laatste, stellen noordelijke lease-

bedrijven. Fiscale voordelen hebben de automarkt op z’n kop gezet. Volkswagen Passat, een traditionele topper, is uit de gratie, aldus Friesland Lease. De Volvo V40 met 14 procent bijtelling topt ineens.

In hoeverre spelen de autoproducenten in op deze specifieke Nederlandse belastingvoordelen? Weinig, zeggen de Friese dealers in de nieuwe ZakenVisie, die als thema

22 Lease-auto’s:

Niemand leased nog een benzineslurper

groen rijden meekreeg. Toch hebben zij inmiddels een uitgebreid aanbod van groen-gas-, hybride en elektrische

24 Orange Gas Heerenveen

auto’s en zuinige diesels. Maar wat blijft er over 15 jaar

28 Gadgets

heimelijk op de waterstofauto.

30 Ook de gevaren in beeld brengen

Diesel of groen gas? Ook zo’n vraagstuk. In Zuidwest-

Geert Schaaij

over van de experimenten van nu? De dealers wachten

Friesland vond hierover zelfs een heuse strijd plaats tij-

32 Zakennieuws

dens de aanbesteding van het busvervoer. De provincie

35 Autonieuws

paste onder druk van de gemeente Heerenveen het

37 Rechtspraak Mr. H.H. Leerink

38 Culturele tips

wilde twee jaar geleden bussen op groen gas, maar bestek aan. En dus kwamen er toch dieselbussen, zegt Marcel Borger van Orange Gas. Wethouder Coby van der Laan van Heerenveen zegt dat de uitstoot in beide gevallen hetzelfde is. Zij wil de werkgelegenheid bij bussenbouwer VDL, die dieselbussen maakt, behouden.

40 Vooraankondigingen CCZF De redactie

6

Happy Hour in het teken van speeddaten

Onder de naam Raadsma ToegangsBeheer (RTB) biedt Raadsma alle mogelijke deurtechnieken en elektronische toepassingen. RTB maakt het mogelijk de toegangsrechten van personen vooraf en op afstand te regelen ten behoeve van veiligheid, beveiliging en comfort.

In onze moderne RTB showroom in Leeuwarden ontvangen onze adviseurs u graag om u te laten zien wat er allemaal mogelijk is.

KENNIS IS KUNNEN

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl

Van de voorzitter

Beste Leden, A

an de vooravond van het nieuwe jaar 2014 kijk je onbewust of is het toch bewust terug op het afgelopen jaar. Als Nederlander heb je het bijna altijd over het weer, dus laten we daar maar mee beginnen. De winter was lekker, veel vrieskou, veel kunnen schaatsen en net geen Elfstedentocht. Het voorjaar was te koud, de zomer perfect en de herfst volgens mij gemiddeld, wellicht iets te warm en op maandag 28 oktober een pittige wind met de nodige omgevallen bomen en andere schade. Waar blijft de tijd en wat gaat het snel. Voor jou privé hoop ik dat het een goed jaar is geweest en zakelijk hoop ik niet anders. Een broos economisch herstel lijkt op ons af te komen en de wens is toch wel dat we in 2014/2015 eens lekker door mogen trekken naar een krachtig economisch herstel en vooral stabiliteit.

Voor de CCZF was 2013 een goed jaar. Dit leid ik af aan de bijeenkomsten die we hebben gehad en de reacties daarop van de leden/introducés en partners; deze waren overwegend positief. Het blijft altijd een uitdaging voor het bestuur om onze leden te vermaken met kwalitatief goede bijeenkomsten met een groot scala aan diversiteit. Medio dit jaar hebben we met onze leden intensief mogen nadenken hoe wij onze CCZF zien in de komende jaren. Vele goede ideeën zijn daarbij naar voren gebracht en een aantal hebben we al in de praktijk kunnen brengen.

Op de plank liggen er nog meer ideeën en deze willen we zoveel mogelijk ook gaan uitvoeren. De uitdaging is wel om zoveel mogelijk leden het naar de zin te maken, maar je weet dat dit nooit voor honderd procent gaat lukken. Wat wel een punt van aandacht is de ontwikkeling van de ledenaantallen. Gelukkig hebben we een aantal nieuwe leden mogen verwelkomen, maar de aanwas mag wel groter zijn. We blijven insteken om leden te vragen om zakelijke introducés mee te nemen die in principe lid kunnen worden van onze CCZF. Daartoe zullen we onze leden ook gerichter gaan benaderen.

De laatste bijeenkomst in november met mr. Wim Anker kende een heel goede opkomst . Meer dan 100 leden en introducés konden bij dit event aanwezig zijn. Een mooie boppeslach. Afsluitend gaan we dit seizoen een bezoek brengen aan Thialf. De bedoeling is dat we de leden uitnodigen voor het bijwonen van het schaatskwalificatie toernooi voor de 22e Olympische winterspelen in Sochi van 7 tot en met 23 februari 2014.

Gezamenlijk met de Businessclub van Thialf zullen we gaan genieten van topsport en ondertussen kunnen we netwerken.

Een nieuw jaar ligt voor ons. Wat het gaat worden weet gelukkig niemand, maar één ding is zeker het is het eerste jaar van de rest van je leven. Dus met die uitdaging maak er wat van. Rest mij jou, en degene die je lief zijn, namens het bestuur van de CCZF een gezond 2014 te wensen waarin de verwachtingen die je privé en zakelijk hebt mogen uitkomen. Graag zien we je ook weer op één va onze volgende bijeenkomsten.

Jan van Zanden Voorzitter

5

december 2013

Commerciële Club Zuid Friesland

Woensdag 16 oktober

Happy Hour H

et Happy Hour stond deze keer geheel in het teken van speeddaten.

Een 50-tal leden en introducés hadden zich aangemeld voor bij deze bijeenkomst.

Na het welkomstwoord van onze voorzitter Jan van Zanden zijn we onder leiding van onze bestuursleden Ellen Selderijk en Grietje Hofstee gaan speeddaten.

Op tafel lagen diverse kaarten met voorstellingen en steekwoorden. Deze kaarten kon je gebruiken om eens op een andere manier met je gesprekspartner in contact te komen.

Je kon ook ‘gewoon’ een gesprek aangaan en in het kort iets vertellen over jezelf, je bedrijf, je werkzaamheden etc.

Per gesprek kreeg je 7 minuten tijd, daarna kraaide de haan en schoven alle aanwezigen een plek op naar rechts. In twee ronden van 5 keer 7 minuten was het de bedoeling om veel informatie over je gesprekspartner te weten te komen.

Na drie kwartier was het tijd voor een borrel en een heerlijk Tapas Buffet en werden wij strikt om half acht weer aan de tafels gezet om verder te daten.

Er ontstonden ontzettend leuke, verrassende en leerzame gesprekken.

Iemand zei tegen mij, ik ken jou wel, dus over zaken hoeven we het niet te hebben. Inderdaad bleek deze persoon zeer goed te kunnen vertellen wat mijn werkzaamheden inhouden.

Wel is gebleken dat bij veel leden in de afgelopen periode veel veranderingen hebben plaatsgevonden en er daardoor veel nieuwe informatie uit te wisselen was. Er werd ook na afloop van de sessie nog lang genetwerkt.

Al met al een zeer geslaagde actieve bijeenkomst met intensieve communicatie en nieuwe of hernieuwde contacten met leden en introducés. n Foto’s: Cor Pot

6

december 2013

7

december 2013

Commerciële Club Zuid Friesland

“Wij krijgen veel kritiek en daarom moet je een dikke huid hebben”

Wim Anker bij CCZF

“E

r is maar één belang en dat is knokken en vechten voor de cliënt. We

hebben geen belang bij slachtoffers en nabestaanden. Het is uiteindelijk een onafhankelijke rechter die wikt, weegt en beslist.”

D

at zei Wim Anker op een goedbezochte bijeenkomst van de Commerciële Club Zuid Friesland in Heerenveen. De tweelingbroers Wim en Hans Anker uit Akkrum zijn twee bekende Nederlandse strafpleiters. Anker & Anker uit Leeuwarden heeft zich gespecialiseerd in strafrecht en met name in strafzaken, waarin TBS en cassatie een grote rol spelen. De broers verdedigden onder meer Ferdi E., de moordenaar van Gerrit Jan Heijn, Martha U., de ‘Engel des doods’ en Richard Klinkhamer die zijn vrouw vermoordde en in de tuin had begraven.

Dikke huid “We krijgen veel kritiek en daarom moet je een dikke huid hebben,” vertelde Wim Anker.

De broers hanteren een aantal principes en uitgangspunten. “We zijn principieel en zeggen nooit nee. In de grondwet staat dat een ieder recht heeft op rechtsbijstand. Ook een pedofiel als Robert M. heeft recht op een eerlijk proces.” De verdediging van Robert M. leverde het advocatenkantoor maar liefst 4.500 mails op. Alleen al de eerste nacht nadat De Telegraaf over de zaak had gepubliceerd kreeg het advocatenduo meer dan 400 mails binnen. “De meeste berichten werden ‘s nachts verstuurd en het waren vooral bedreigingen, beledigingen en verwensingen met ernstige ziekten,” aldus Wim Anker.

Veel kritiek kregen de Ankers ook toen Ferdi E. vervroegd vrijkwam en recht bleek te hebben op 7 ton WAO. “De regering had zitten slapen,” aldus Wim Anker. De mazen in het net werden daarna snel bijgewerkt. Na vele jaren zocht de weduwe van Heijn contact met de Ankers. Zij wilde graag praten over het gebeurde. Samen met intimi van de familie Heijn heeft Wim Anker daarna in Gaast een lezing gehouden over deze landelijke zaak.

Een ander belangrijk uitgangspunt is dat de Ankers de regie bepalen en niet de cliënt. Er wordt ook een professionele distantie aangehouden.

8

december 2013

Strenge selectie Het kantoor Anker & Anker telt 26 medewerkers die een strenge selectie hebben ondergaan. Binnen het kantoor wordt een strakke regie aangehouden. Kennelijk voelen de medewerkers zich thuis bij de Ankers, want er is geen personeelsverloop. De laatste keer dat een van de medewerkers vertrok was in 1991.

Pro deo Het draait bij de broers niet om geld.

Veel zaken (ongeveer zestig procent) worden pro-Deo gedaan. Voor de overige zaken ontvangen Anker & Anker 280 euro per uur. Bij de zedendelicten is het aantal pro-Deozaken zelfs 90 procent. n Foto’s: Cor Pot

9

december 2013

Zuinige auto’s

Autobedrijf Hylkema

Peugeot uniek met hybride diesels P

eugeot is al jaren bezig om CO2-uitstoot terug te brengen, vertelt Jan Hylkema, directeur van autobedrijf Hylkema in Drachten, Heerenveen, Sneek en Emmeloord. “Wij zitten nu al gemiddeld ver onder de norm

die pas in 2015 gaat tellen. En in 2001 waren we de eerste met een roetfilter op diesels, waarmee onze motoren tot 80.000 keer effectiever waren dan de strengste milieunorm. Sindsdien hebben we veel ervaring opgebouwd.”

Uitstoot vrijwel 0 Bijvoorbeeld met de HDI dieselmotor.

Hylkema: “Deze stoot 10.000 maal minder roetdeeltjes uit dan alle andere diesels. De uitstoot is namelijk zo goed als nul. In 2011 kwamen we met de allereerste diesel hybrid4. Namelijk de 3008. Het jaar daarop volgde de 508 diesel hybrid4. Bijzonder, omdat andere hybrids altijd elektriciteit met benzine combineren. Diesel is zuiniger, dus een mooi voordeel. Bovendien geniet de hybrid4-uitvoering slechts 14 procent bijtelling. De Peugeot 3008

10

december 2013

Links: Jan Hylkema en rechts Wouter den Burger

2.0 HDi Blue Lease heeft 25 procent bijtelling.”

Beide hybride Peugeots hebben geen plug-in-versie. De accu wordt opgeladen tijdens het rijden en remmen. Dat gaat, in vergelijking met andere hybrides, snel. Bijzonder is verder dat alle hybride-uitvoeringen van Peugeot vierwielaandrijving hebben. Net als Citroën. Daarmee zijn de Fransen uniek, weet Wouter den Burger, sales accountant bij autobedrijf Hylkema.

“De elektromotor drijft de achterwie-

len aan, de dieselmotor de voorwielen.

Het hybrid4-principe betekent dus soms voorwiel-, soms achterwiel- en soms vierwielaandrijving. In de praktijk merk je geen verschil.”

Nieuw Peugeot is niet de eerste met een elektrische bedrijfswagen.

“Binnenkort komen we met een volledig elektrische bedrijfsauto, namelijk een elektrische uitvoering van de Peugeot Partner. Deze is groter dan de meeste elektrische bedrijfswagens en

11

december 2013

heeft als voordeel de grotere actieradius. Deze is bij de meeste modellen 80 tot 120 kilometer. De Peugeot Partner heeft straks een actieradius van 150 tot 160 kilometer. Aanzienlijk beter dus.”

Nieuw is ook de 2008 Hybrid Air, een combinatie van benzine en perslucht in een full-hybrid concept. Dit type heeft een verrassend lage uitstoot.

Wanneer de benzinemotor en de elektromotor samenwerken is de wagen met 122 pk toch behoorlijk pittig.

Diesel heeft toekomst Jan Hylkema denkt echter dat de grootste milieuwinst de komende jaren van diesels zullen komen. “Deze zijn met allerlei technieken nog zoveel schoner te maken. Zoals we met onze 308 hebben gedaan. Deze heeft een

euro-6-motor met slechts 82 gram uitstoot per kilometer. Daarmee valt hij mooi in de 14 procent bijtelling.”

Volledig elektrische auto’s blijven zeker de komende 10 tot 15 jaar een beperkte actieradius houden, zo verwacht Wouter den Burger. “Dat is

voor veel mensen en bedrijven niet handig. Voor korte stukken is het natuurlijk wel een prima alternatief.

Over 15 jaar zullen we zien welke technieken blijvend zijn en welke niet.

Tot die tijd halen we milieuwinst uit hybride motoren en dieselmotoren.” n

Peugeot 3008 HYbrid4 Blue Lease 200 pk

Peugeot 308 1.6 e-HDi €6 Blue Lease 120 pk

Carrosserievorm: 5-deurs MPV Adviesprijs incl. btw/bpm: 34.600 Bpm: 842 Btw: 5.859 CO2-uitstoot: 85 g/km Energielabel: A Bijtellingscategorie: 14% bijtelling Brandstofverbruik stadsrit: 3,1 l per 100 km Brandstofverbruik buitenrit: 3,6 l per 100 km Brandstofverbruik gecombineerd: 3,4 l per 100 km Acceleratie 0 – 100km/h: 8,5 sec Topsnelheid: 191 km/h Aantal cilinders: 4 Maximaal vermogen: 200 PK / 147 kW Brandstof: diesel + elektromotor

Carrosserievorm: 5-deurs Hatchback Adviesprijs incl. btw/bpm: €22.550 Bpm: 842 Btw: 3.767 CO2-uitstoot: 82 g/km Energielabel: A Bijtellingscategorie 14% bijtelling Brandstofverbruik: 3,2 l per 100 km Acceleratie 0 – 100km/h: 10,2 sec Topsnelheid: 196 km/h Aantal cilinders: 4 Cilinderinhoud: 1560 cc Emissienorm: euro 6 Maximaal vermogen: 120 PK / 88 kW Brandstof: Diesel

12

december 2013

Zuinige auto’s

Mercedes Wensink

Van elektrische stadsauto tot snelle sportwagen M

ercedes liep tot een jaar of vier geleden achter met duurzame modellen, maar heeft sindsdien flinke sprongen gemaakt, zegt Bas Cremers, verkoopleider van Mercedes Wensink, met 18 vestigingen

in Nederland, waaronder Leeuwarden, Heerenveen en Drachten. “We zijn vooral sterk in aardgasauto’s, maar bieden ook modellen met elektriciteit.”

per uur en een actieradius van 250 km. Heel bijzonder, niet voor de reguliere Friese klant. Ook zijn we bezig met waterstof. Met de Mercedes-Benz Ener-G-Force. Een prototype offroader dat nog verder ontwikkeld moet worden. Hele mooie vormgeving.”

Elektrisch en hybride Experiment Mercedes pioniert er flink op los de laatste jaren. “Bijvoorbeeld met de SLS AMG Electric Drive, een volledig elektrische sportwagen. Vier elektromotoren, een topsnelheid van 350 km

13

december 2013

De elektrische Smart is alweer aan de derde generatie toe. De Smart ForTwo blijk prima geschikt voor particulieren.

De topsnelheid en actieradius zijn verbeterd. De stadsauto van Mercedes heeft namelijk een veel krachtiger motor gekregen: 75 pk, tegen voorheen 41 pk. Nieuw is de Mercedes

Zuinige auto’s

Smart ForTwo Aandrijving: elektrisch, 30 kW PK’s: 71 0 tot 100 km in: 11,5 seconden Topsnelheid: 125 km per uur Actieradius: 145 km Oplaadtijd (230 V) zonder wallbox: 7 uur Oplaadtijd (230 V) met wallbox: 6 uur Oplaadtijd snelopladen (400 V/22 kW) met wallbox: 1 uur Bijtelling: 0 procent

E 300 BlueTec Hybrid De basis wordt gelegd door een 250 CDI dieselmotor Deze 2.1 liter viercilinder levert al 204 pk en 500Nm maar wordt nu bijgestaan door een 27 pk sterke elektromotor.

0 tot 100 in 7.5 seconden Topsnelheid 242 km/u Bijtelling: 20%

B-klasse Electric Drive. Deze elektrische gezinsauto heeft een actieradius van 200 km en een bescheiden accupakket in de kofferbak.

Op hybride-gebied heeft Mercedes nog niet veel te bieden. Het meeste zit nog in de pijplijn. De voorlaatste A Klasse was in hybride-variant te verkrijgen. De nieuwe niet meer. Wel is er een hybride-diesel in de E Klasse, met bijna geen uitstoot. 20 procent bijtelling en een flinke besparing op de

BPM. Hetzelfde geldt voor de hybride S Klasse. Daarvan komt in het derde kwartaal van 2014 bovendien een plug-in-variant. “Heel bijzonder”, zegt Cremers. “Een auto van €100.000 met slecht 14 procent bijtelling.”

14

december 2013

Veel aardgasmodellen Dan die aardgasauto’s. Daarvan biedt Mercedes er veel. Vrijwel alle Mercedes-personenauto’s zijn in deze variant verkrijgbaar. “Maar we hebben ook bedrijfswagens op aardgas”, vertelt Cremers. “Zoals de Sprinter en

Bas Cremers / Foto: FPH

de Vita. Zelfs grotere vrachtwagens.

En in Heerenveen rijdt een vuilniswagen van Mercedes op biogas.”

Cassettesysteem Aardgasauto’s bieden nu nog veel voordelen ten opzichte van elektrische

auto’s, zegt Cremers. Vooral de actieradius is een stuk beter. “Stel: je woont in Heerenveen en moet voor je werk op en neer naar Leeuwarden.

Dat kan prima met een Smart. Maar als je dan even over Sneek of Emmeloord moet, dan wordt het al

15

december 2013

lastig. Daar moet in de toekomst een oplossing voor komen. Denk bijvoorbeeld aan een cassettesysteem, waarbij je lege cassettes langs de snelweg omruilt voor opgeladen cassettes.” .n

Zuinige auto’s

ABD Renault

Gelooft in elektrische toekomst R

enault pakt elektrisch rijden serieus aan, zegt Sjoerd Koopmans, after sales coördinator van ABD Renault in Leeuwarden, Drachten, Heerenveen en Sneek. “We hebben meerdere elektrische modellen,

met scherpe onderhoudscontracten voor de accu’s.”

16

december 2013

Hybride komt eraan!

Het Franse automerk verkoopt daarentegen nog steeds geen hybride auto’s, maar daar komt snel verandering in.

Renault ziet gecombineerde aandrijving niet langer als een tussenstation tussen de verbrandingsmotor en de elektrische motor, zo klonk het een jaar geleden. Het bedrijf werkte tot die tijd vooral aan het schoner maken van de traditionele verbrandingsmotor. Met succes. Veruit de meeste modellen vallen onder het A-label.

Omslag in denken Vier elektrische modellen heeft Renault nu. Onder meer de bedrijfswagen Kangoo ZE, met een elektromotor van 60 pk en een topsnelheid van 130 km per uur. Verder twee gezinsauto’s. De Fluence ZE is een nononsense sedan, plug in, met een verwisselbare accu tussen de achterbank en kofferbak. De Zoe, die dit jaar werd

gepresenteerd, heeft alleen een elektrische variant, in tegenstelling tot de Fluence waarvan ook benzine- en dieseluitvoeringen verkrijgbaar zijn. De Zoe kent geen verwisselbare, maar een vaste accu onder de bodem. En dan is er nog de schattige Twizy, een vierwieler waarvoor alleen een scooterrijbewijs genoeg is. Een handige tweezitter voor in de stad.

Nadeel voor de frequente rijder is de actieradius en de relatief lange oplaadtijd van de elektrische auto. Dat geldt ook voor de modellen van Renault. Toch kan het voor velen een serieus alternatief worden, denkt Koopmans. “Onze elektrische modellen volstaan voor 70 procent van de gebruikelijke autoritten. De beperking zit vooral tussen de oren. Een paar jaar geleden nog hadden we een mobiele telefoon met een batterij die wel een week mee ging. Smartphones

moet je iedere dag opladen. Dat was in het begin wennen. Zo moet je ook naar de elektrische auto kijken. Het vergt een omslag in het denken.”

Verbrandingsmotor achterhaald En die omslag is hard nodig, vindt Koopmans. “Het is eigenlijk raar dat we nog steeds in auto’s rijden met aandrijftechnologie die meer dan 100 jaar oud is. Met alle uitstoot en toestanden van dien. Denk aan alle fijnstof in de steden, de geluidsoverlast.

Gekkenwerk. De elektrische auto is veel beter geschikt voor de samenleving van nu en de toekomst. De komende jaren vinden we oplossingen voor de beperkte actieradius en de lange acculaadtijd. Ik denk dat in 2025 40 procent van het Nederlandse wagenpark elektrisch is. Wij verkopen nu 3 tot 5 procent elektrisch. En dat is al veel.” n Sjoerd Koopmans / Foto: FPH

17

december 2013

CarrosseriRenault Twizy Urban Energielabel: A Brandstof: elektrisch gevoed Aandrijving: voorwielen Actieradius: 100 km Topsnelheid: 80 km/u Transmissie: automaat Maximaal aantal zitplaatsen: 2

CarroRenault Zoe Life Energielabel: A Aandrijvingssysteem: elektromotor Aandrijving: voorwielen Maximaal vermogen: 65 kW (88 pk) Accucapaciteit: 22 kWh Topsnelheid: 135 km/h Acceleratie 0-100 km/h: 13,5 s

Foto: FPH

18

december 2013

Zuinige auto’s

Jelle Talsma

Groen-gasauto beste voor milieu F

iat en Lancia vertegenwoordigen een aardig programma van groen-gasauto’s,

zegt Harm Langeveld, manager van Jelle Talsma Autobedrijven in Leeuwarden, Heerenveen en Drachten. “Groen gas is de enige echte CO2-neutrale brandstof. Het gas komt van afval uit bio-vergisters. Het kost bijna geen extra energie om het te maken. Groen gas wordt opgewerkt tot aardgaskwaliteit. Een prima duurzame brandstof.”

Fiat voorop Fiat loopt voorop met deze techniek.

“In Europa zijn al 560.000 Fiats met deze techniek verkocht. Vooral in Italië zelf. Ook rijden er al 200.000 Fiats op LPG in Europa. Een heel klein deel daarvan vinden we terug in Nederland. Wij zijn geen grote speler op dit gebied. In Friesland bedraagt hooguit 2 procent van onze verkoop groen-gasauto’s. Vooral overheden zijn hier belangrijke afnemers.”

Fiscale stimuleringsmaatregelen hebben de laatste jaren bepaald welke modellen werden verkocht. “Daar hebben wij ook van geprofiteerd. Ik denk dat we daardoor zo’n vijfhonderd auto’s per jaar extra afzetten. Vooral de motorrijtuigenbelastingvrije Fiat Punto, Fiat Panda en de Alfa Mito deden het goed. Slechts 14 procent bijtelling. Wie deze typen na 1 januari

19

december 2013

Zuinige auto’s

Specificaties Fiat 500L Brandstof: aardgas Motorinhoud: 875 cc Cilinders/kleppen: 2 Vermogen: 80 pk @ 5500 tpm Aandrijving: voorwielen Versnellingen: 6 Acceleratie 0 - 100 km/u: 12,3 sec.

Topsnelheid: 163 km/u Verbruik gemiddeld: 1 op 17.0 Verbruik stad: 1 op 13.9 Verbruik buitenweg: 1 op 19.6 CO2 uitstoot: 105 gr. / km Energielabel: A

Specificaties Fiat Panda TwinAir Turbo 80 CNG Trekking Brandstof: aardgas Motorinhoud: 875 cc Cilinders/kleppen: 2 Vermogen: 85 pk @ 5500 tpm Aandrijving: voorwielen Versnellingen: 5 Acceleratie 0 - 100 km/u: n.b.

Topsnelheid:168 km/u Verbruik gemiddeld: 1 op 20.8 Verbruik stad: 1 op 16.4 Verbruik buitenweg: 1 op 25.0 CO2 uitstoot: 86 gr. / km Energielabel: A

2014 aanschaft, moet wel motorrijtuigenbelasting betalen en een hogere bijtelling. Natuurlijk is dat jammer, maar we hebben er ook van geprofiteerd.”

Groen gas is wat Langeveld betreft een prima alternatief. “Slechts 14 procent bijtelling vanaf 1 januari 2014.

BPM-vrij. Geen motorrijtuigenbelasting. De tanks zijn bovendien in de fabriek ingebouwd, nemen geen ruimte in en zitten niet in het zicht.

Mooi weggewerkt. Datzelfde geldt voor onze wagens op LPG. Het betreffen zoveel bedrijfswagens als personenauto’s.”

Elektrisch? Hoge uitstoot!

De grootste fiscale voordelen zijn er vanaf volgend jaar voor elektrische en

hybride voertuigen, weet Langeveld.

En die hebben Fiat, Lancia en Alfa niet. Waarom eigenlijk niet? “Alfa heeft zelfs geen groen gas. Dat past niet bij dit merk. Alfa staat voor krachtige, scherp rijdende auto’s. Het is een

20

december 2013

merk met een sportieve historie. Fiat maakt alleen elektrische 500’s voor Californië, vanwege de strenge regelgeving daar. In Europa worden deze niet verkocht. Fiat wil voorop blijven lopen met groen gas.”

Harm Langeveld / Foto: FPH

Elektrische auto’s zijn helemaal niet zo milieuvriendelijk, zegt Langeveld.

“De meeste stroom wordt nog altijd opgewekt met kolencentrales, die veel CO2 uitstoten. Pas met 100 procent groene stroom zijn elektrische auto’s

CO2-neutraal. Zo ver zijn we nog lang niet. Aan de andere kant vind ik het ook wel weer jammer dat wij ze niet kunnen bieden. Vooral vanuit commercieel oogpunt. Die 0-procent bijtelling is gewoon interessant.” n

21

december 2013

Auto lease

Niemand leased nog een benzineslurper A

utobezitters zijn niet meer merkvast. De portemonnee en het milieu bepalen welke

auto het wordt. Noordelijke leasebedrijven spelen daar handig op in.

“M

ensen zijn niet meer merktrouw”, merkt Jan Baljeu op, directeur van Friesland Lease in Drachten. “Fiscale voordelen zijn leidend geworden in de keuze voor een auto. Ik zou dat fiscaliteitstrouw willen noemen.”

Ben Hendriks, commercieel manager bij Century Autolease in Tynaarlo valt hem bij. “Onze klanten kiezen niet meer op basis van emotie, maar op basis van een lage bijtelling, lage leaseprijs en een lage uitstoot. Dat is overigens ook heel verstandig. Het is vandaag de dag niet meer verantwoord om met een benzine slurpende V8 bij de klant voor te rijden. Als bedrijf word je daarop beoordeeld.”

Overheid bepaalt Vooral grote bedrijven en overheden zijn bewust van hun maatschappelijke rol. Zij vragen leasebedrijven om duurzame wagenparken. Bovendien eisen

Jan Baljeu

22

december 2013

ze een kijkje in de bedrijfsvoering van dat leasebedrijf. Geen groene visie?

Geen zaken. Ook de noordelijke provincies proberen te sturen. “Deze overheden verstrekken subsidies aan bedrijven die groene auto’s aanschaffen”, weet Hendriks. “Dat zegt iets over de ambitie en urgentie.”

Regionale overheden geven richting, maar het is het Rijk dat echt keuzes afdwingt. De klant? Die kan maar beter goed luisteren. Want wie volgt, voelt dat in de portemonnee. Geen motorrijtuigenbelasting, geen bpm en geen of een beperkte bijtelling van 14 tot 20 procent voor zakelijke rijders.

Voorheen populaire auto’s, raken zo

Ben Hendriks

ineens uit de gratie. Nieuwe, onbekende typen worden plots aan de lopende band verkocht.

What’s hot, what’s not?

“De Volkswagen Passat deed het bij ons traditioneel erg goed, maar is helemaal weggezakt”, zegt Baljeu.

“Deze wagen valt namelijk niet meer in de 20-procent bijtelling en is daarmee duurder geworden. De Volvo V40 liep voorheen niet goed en nu wel.

Het nieuwe type valt wél in de 14-procent bijtelling. En de Mitsubishi Plugin Hybrid, een half elektrische MPV. 0 procent bijtelling. Daarvan worden ineens duizenden verkocht.”

Maar over het algemeen zijn het vooral kleinere, zuinige auto’s met weinig CO2-uitstoot die het goed doen. “Heb je die grote auto echt nodig als je maar een keer per jaar met het gezin op vakantie gaat?”, vraagt Hendriks. “Als je voor de rest met een kleine wagen toe kunt, zijn er interessante opties. Century Autolease biedt speciale contracten, waarbij je grotendeels van het jaar een kleine auto least en in de vakantie een grotere tot je beschikking krijgt.”

Combinatie-lease Friesland Lease biedt zelfs arrange-

menten met een elektrische leasefiets. “Daarmee waren we de eerste in Nederland. Aanvankelijk werden we wel eens uitgelachen, maar nu begint het toch serieuze vormen aan te nemen. Aan een groot ziekenhuis bieden we nu een pakket met 30 kleine auto’s en 200 elektrische fietsen. Ook zijn combinaties met openbaar vervoer mogelijk. De laatste drie jaar hebben we onze omzet verdubbeld tot 30 miljoen. Vooral door de overname van Athlon Car Lease.

Maar ook door slimme arrangementen te bieden.”

Naast zuinige benzine- en dieselauto’s komt het elektrisch rijden op. “Veel mensen hebben nog een negatief beeld van elektrisch rijden”, merkt Baljeu. “Onterecht. Het heeft veel toekomst. 90 procent van de ritten van een benzineauto, kun je ook elektrisch doen. De actieradius is prima. De auto’s zijn in de aanschaf duurder, maar in het verbruik een stuk goedkoper. Rij je veel, dan verdien je het dus zo terug.”

Beide leasebedrijven bieden tevens voertuigen op groen gas. Ook dat is aantrekkelijk, omdat Nederland inmiddels 130 vulpunten heeft. Ok, je moet af en toe een stukje omrijden. Maar

23

december 2013

het rijdt fantastisch en de brandstof is goedkoop, aldus Hendriks.

Jongeren: geen auto Ben Hendriks bespeurt nog een trend.

“Jongeren zijn niet meer geïnteresseerd in het bezit van een auto. Dat was vroeger wel anders. Rijbewijs gehaald? Auto aanschaffen. Zo was het toen. Nu kiezen jongeren voor een smartphone die van alles kan. En de auto? Die willen ze best delen. Ze willen alleen toegang tot een auto wanneer ze deze nodig hebben. Het gebruik wordt zo belangrijk, het bezit juist minder belangrijk. Overal zie je het concept van auto delen opkomen.”

Voor leasebedrijven ontstaat zo een heel andere werkelijkheid, zegt Baljeu.

“Maar deze biedt wel degelijk kansen.

Wij denken niet dat jongeren, wanneer ze ouder worden wel een auto voor de deur willen. Dat hoeft wat ons betreft ook niet. Sterker, we voorzien juist groei met nieuwe concepten voor deelauto’s gericht op jongeren.” n Tekst: Marco van der Leest Foto’s: FPH

Orange Gas

24

december 2013

Verdubbeling rijden op groen gas O

range Gas in Heerenveen gaat het aantal

schaf van bestelwagens en taxi’s op groen gas.”

Nederlandse vulpunten

Leasemarkt veroveren

voor groen gas in drie jaar verdubbelen tot honderd. Mede door fiscale maatregelen wordt rijden op deze biologische brandstof steeds aantrekkelijker, zegt directeur Marcel Borger.

D

e afzet van groen gas stijgt snel. Vijf jaar geleden, toen OrangeGas begon, telde Nederland 36 plekken waar deze brandstof werd verkocht. Inmiddels zijn dat er meer dan 130. “Wij exploiteren daarvan vijftig”, vertelt Borger.

‘Eind 2016 zijn het er 100.”

Groen gas is nu vooral aantrekkelijk voor ondernemers met voertuigen op grijs kenteken, afvalinzameling, bedrijven met vrachtwagens en voor openbaarvervoerders. Vanaf 1 januari verovert deze biologische brandstof ook de leasemarkt. Borger: “Veel nieuwe modellen met groen gas vallen dan onder de 14-procent bijtelling.

Bijvoorbeeld de Audi A3, de Skoda Octavia en de Golf. Veel dieselmodellen gaan ondertussen naar 20-procent bijtelling.”

Friesland voorbeeld

Aangezien de bijtelling tegenwoordig de autokeuze bepaalt, kan het niet anders dan dat bedrijven in groten getale overgaan op groen gas, zo denkt de Orange Gas-directeur. “Nu nog rijden er in Nederland 7000 auto’s op groen gas. In 2016 zijn dat 20.000 tot 25.000.”

Friese overheden hebben een belangrijke rol gespeeld in de opkomst van groen gas. Borger. “De gemeente Leeuwarden en provincie Fryslân hebben enkele jaren geleden al het gebruik van biologische brandstoffen afgedwongen bij aanbestedingen van leerlingen-, Wmo- en openbaar vervoer. Wij gebruiken dat vaak als voorbeeld in de rest van Nederland.

Gemeenten als Wageningen en Amsterdam hebben delen van het Friese beleid gekopieerd. En ook de regio Arnhem – Nijmegen en provincie Overijssel stimuleren nu via aanbestedingen groen-gasgebruik.”

Andere biobrandstoffen doen het ondertussen minder goed. Zoals bioethanol. “Dat komt door de accijnsbeweging in Den Haag”, zoals Borger het noemt. “Bio-ethanol wordt gemaakt uit geteelde gewassen en concurreert met de voedselvoorziening. Dat was aanleiding voor de overheid om de accijns een aantal jaren flink hoger te houden. Aan de ene kant begrijpelijk. Aan de andere kant jammer, want bio-ethanol kan een uitstekende bijdrage leveren aan de terugdringing van fijnstof in grote steden.”

Borger noemt een paar voorbeelden in onze provincie. “De busjes voor leerlingenvervoer in Leeuwarden. Maar ook Omrin, dat vuilniswagens op groen gas heeft. De provincie Fryslân subsidieerde enkele jaren terug de aanleg van vulpunten. Dat is nu niet meer nodig, want de groengastankstations renderen inmiddels prima. Nu subsidieert de provincie nog de aan-

Elektrisch rijden omstreden Groen gas ziet het Rijk wél zitten, omdat dit wordt gewonnen uit biologisch afval, zoals rioolslib, GFT en bermgras. Ook elektrische en hybride auto’s genieten fiscale voordelen, hoewel dat volgens Borger niet altijd terecht is. “Het probleem met elektrisch rijden is de stroom. Groene stroom? Prima, 0 procent emissie.

25

december 2013

Grijze stroom? Veel CO2 uitstoot in de keten. De stroom komt immers vaak uit kolencentrales.”

“Er zijn nu een aantal hybride modellen met 0 procent bijtelling die helemaal niet zo milieuvriendelijk zijn.

Zoals de Mitsubishi Outlander, die minder dan 15 procent op elektriciteit rijdt. Dat leidt toch niet tot veel minder uitstoot? Of de Volvo XC60 Hybrid Diesel. Die heeft een knop, waarbij je zelf naar alleen diesel kunt schakelen.

Ik ken ondernemers met zo’n auto die alleen maar op diesel rijden en wel profiteren van de fiscale voordelen.

Dan is de Opel Ampera interessanter.

Die rijdt standaard elektrisch en als de auto overschakelt op benzine, dan wordt de accu gelijk opgeladen.”

Elektrisch rijden heeft wel toekomst, denkt Borger. Maar laadpalen bij tankstations zijn geen succes. “Wij hebben ze op drie plaatsen: Leeuwarden, Beilen en Amsterdam. Maar er wordt weinig gebruik van gemaakt.

Elektrisch rijden wordt een thuisoplossing. Kun je zelf een contract voor groene stroom afsluiten. Heb je 0 procent emissie. Voor de zakelijke rijder is verder een laadpaal bij het bedrijf interessant. Pas dan wel op met het laden zelf. Te vaak gebruik maken van een snellader, is slecht voor de accu.”

Blokkeert Heerenveen biobussen?

Een nog grotere toekomst ziet de Orange Gas-directeur voor groen gas.

Regionale en lokale overheden kunnen daar ook weer een rol in spelen.

Fryslân zou dan weer moeten aanja-

Orange Gas

Orange Gas investeert in en exploiteert zelf tankstations voor groen gas in heel Nederland. In totaal vijftig vulpunten. Het hoofdkantoor staat in Heerenveen. Bij het bedrijf werken twaalf mensen.

Met de juiste bemanning gaan voor de winst

■ Accountantscontrole ■ Jaarrapporten ■ Salarisadministratie en advies ■ Bedrijfswaardering en overnames ■ Belastingadvies ■ MKB bedrijfsadvies ■ Agro bedrijfsadvies

Met de juiste bemanning kun je het meest effectief werken aan succes. Je maakt gebruik van ieders sterke kanten en voelt precies aan waar, op welk moment en door wie actie moet worden ondernomen. Op een vertrouwd en op elkaar ingespeeld team kun je rekenen. Je hebt aan één woord genoeg en gaat samen voor het mooiste eindresultaat.

Wil je samen met ons een succesvol team vormen, neem dan gerust contact met ons op.

Gorredijk (0513) 468 468

www.kromhout.com

Drachten (0512) 584 800

Joure (0513) 480 480

Daar kun je op sturen.

Zorgeloos zakelijk rijden www.frieslandlease.nl

Orange Gas

gen in plaats van ontmoedigen, vindt Borger. “Blijf voorop lopen. Het is technisch gezien mogelijk om heel Fryslân in 2020 op biobrandstoffen te laten rijden. Maar dan moet de provincie wel durven kiezen, bijvoorbeeld bij aanbesteding van busvervoer.”

Daar ging het de afgelopen jaren mis.

“In Zuidwest-Friesland is de provincie na een sterke diesellobby overstag gegaan. Aanvankelijk moedigde het bestek biobrandstoffen aan, maar die passage is geschrapt. Rijden op biobrandstoffen zou ten koste gaan van banen bij bussenbouwer VDL in Heerenveen. Daar is de politiek actief mee aan de slag gegaan. Wethouder Coby van der Laan is hier de gangmaker achter geweest.”

Zo kwamen er 150 dieselbussen in Zuidwest-Friesland in plaats van schonere bussen op groen gas, beweert Borger. “Verdedigbaar hoor, vanuit oogpunt van werkgelegenheid.

Aan de andere kant: wij hadden het werkgelegenheidsverlies van zo’n 30 banen bij VDL waarschijnlijk wel kunnen opvangen. Als je echt iets wilt veranderen, dan moet je voet bij stuk houden. Leeuwarden heeft dat wel gedaan, terwijl ook op deze stad druk werd uitgeoefend. In Leeuwarden rijden nu 23 groen-gasbussen.”

Wethouder Van der Laan erkent dat er overleg is geweest met de provincie en VDL over deze kwestie. “Je moet niet kijken wat er aan de voorkant bij die bussen ingaat, maar wat er aan de achterkant uitkomt. Dan scoren de dieselmotoren van VDL heel goed.

Daarom heb ik bij de provincie gevraagd om een eerlijke vergelijking.

Die kwam er. Gelukkig maar. Bij VDL in Heerenveen werken bijna 200 mensen. Belangrijke banen voor Friesland.

De groen-gasbussen zouden in het buitenland worden gebouwd. Dat gaat inderdaad ten koste van de werkgelegenheid hier.”

Gelijk speelveld Over het 100.000-voertuigenplan van de drie noordelijke provincies is Borger zeer te spreken, hoewel de doelstelling niet wordt gehaald. In 2015 hadden hier 100.000 auto’s en boten op biobrandstoffen of elektriciteit moeten rijden en dat wordt bij lange na niet gehaald. “In de basis is het een goed plan en het heeft zeker bijgedragen aan de positieve ontwikkelingen rond biobrandstoffen in het Noorden. Maar 10.000 was realistischer geweest. In heel Nederland rijden nu zo’n 50.000 voertuigen op biobrandstoffen.”

Belangrijke ontwikkeling in Nederland is verder het fiscaal aantrekkelijk

27

december 2013

maken van groen gas rijden. “Wij pleiten al jaren voor een gelijk speelveld, waarin brandstoffen en voertuigen eerlijk kunnen concurreren. Dat lijkt nu eindelijk te gebeuren. Met elke paar jaar voordelen voor verschillende brandstoffen, kom je er niet.”

Uitbreiden in Europa Ons land is bezig om de achterstand ten opzichte van andere EU landen in te halen. “In België gebeurt vrijwel niets met groen gas. In Duitsland wel.

Dat land loopt sowieso voorop. De overheid daar steekt samen met het bedrijfsleven €8 miljard in de ontwikkeling van waterstof als brandstof.

Probleem is nu nog dat het veel energie kost om waterstof te produceren.

Maar in 2025 is het een goed alternatief, verwacht ik. Welke biobrandstoffen er dan zijn? Ik verwacht toch wel groen gas en bio-LNG.” En Orange Gas zelf? Het Heerenveense bedrijf blijft de komende jaren doorgroeien. Niet alleen met vulpunten in Nederland.

Ook in andere Europese landen heeft de onderneming plannen. “Over een paar jaar willen we actief zijn in een of twee andere Europese landen. We denken dan aan Engeland, Zweden of Spanje.” n Tekst: Marco van der Leest

Productenvisie

Titel

Undercover ipad Sleeve O

p de loer liggende dieven bent u met de Undercover ipad Sleeve te slim af. Bij het zien van de cover zal bij de bandieten echt geen belletje gaan rinkelen; met een gerust hart bergt u vanaf nu uw laptop op. De ipad Sleeve biedt daarnaast bescherming aan de Ipad. www.megagadgets.nl

Elektronische sleutelvinder M

et de elektronische sleutelvinder raakt u nooit meer uw sleutels of telefoon kwijt. De gadget bestaat uit een zender en drie ontvangers. Maak de ontvangers vast aan de voorwerpen en bewaar de zender goed. Zodra u uw sleutels of telefoon kwijt bent, drukt u op de zender en de ontvanger gaat piepen. www.icadeau.nl

W

Wekker Secret Agent Pistool

ord wakker als James Bond met uw eigen Wekker Secret Agent Pistool. Richt het pistool op de muur, schiet en de tijd verschijnt 30 seconden lang op de muur. Deze originele wekker heeft niet alleen een tijd-, maar ook een snoozefunctie. Stel een tijd in wanneer u wilt ontwaken, leg het pistool nabij uw kussen en u wordt de volgende ochtend door middel van de trilfunctie wakkergeschud. www.gadgethouse.nl

Visitekaartjes V archiefkast

isitekaartjes zijn natuurlijk heel erg handig, maar waar worden ze over het algemeen bewaard na ontvangst? In de koffer, binnenzak of portemonnee.

Vanaf nu kunt u ze in de ‘visitekaartjes archiefkast’ stoppen. Deze gadget is net een mini-archiefkast voor op het bureau. Door de bijgeleverde tabbladen wordt het bewaren van de visitekaartjes volkomen overzichtelijk. www.megagadgets.nl

28

oktober 2013 december 2013

De Spiekpen B

ent u weleens wat vergeten tijdens een belangrijke bespreking of vergadering? Dat is met de Spiekpen voorgoed verleden tijd. Deze speciale pen verbergt namelijk een notitiebriefje waarop u belangrijke aantekeningen kunt noteren. Zo staat u nooit meer met de mond vol tanden. U kunt natuurlijk ook verjaardagen of uw trouwdatum hierop noteren zodat u geen flater slaat bij uw familie en vrienden. www.fonq.nl

Microsoft Arc Touch Mouse

De S Boek­ kluis Robotbal H

tijlvol en zeer opvallend, maar tevens betrouwbare draadloze vrijheid en touch-technologie van Microsoft. De Microsoft Arc Touch Mouse is een computermuis die op vrijwel elk oppervlak te gebruiken is, zelfs op tapijt.

Daarnaast is de muis te gebruiken tot op een afstand van 9 meter. Bent u klaar met het gebruiken van de muis? Dan kunt u hem opvouwen waardoor die zestig procent kleiner wordt. Het scrollen door bestanden en websites is nog nooit zo makkelijk geweest door de haptische feedback (lichte trilling die scrollsnelheid aangeeft). Deze muis past zich volledig aan uw wensen aan.

eeft u waardevolle spullen op kantoor en wilt u die veilig opbergen? Met deze Boekkluis zal niemand ontdekken waar ze liggen. Dit interessante boek ziet er van de buitenkant uit als een boek, maar dat is slechts schijn. Dit boek verbergt een kluis. Plaats dit boek in uw boekenkast of op een boekenplank en al uw spullen zullen veilig zijn voor een ieder die aan uw spullen wil zitten. www.gadgethouse.nl

U

herkent het vast: vierkante ogen door het lange turen naar het beeldscherm. De Sphero 2.0 biedt uitkomst. De Bluetooth bestuurbare robotbal ĂŠn spelcomputer ineen zorgt voor het nodige vermaak op de momenten dat het nodig is. De bal is met hoge snelheden te besturen met de eigen smartphone en beweegt zich ter land, ter zee en in de lucht. www.icadeau.nl

29

oktober 2013 december 2013

www.bol.com

Geert Schaaij

Ook de gevaren in beeld brengen M

ensen zijn altijd optimistisch, en wanneer je dat niet bent, heeft de dokter daar wel een medicijn oor. Ook ik ben een van natura positief ingesteld mens. Toch gaan we de vijf CRASH-factoren die de beurzen en daarmee onze economieën vroeg of laat kunnen doen ontsporen een analyseren.

D

at de financiële markten gevaarlijke plaatsen zijn geworden, is enkel en alleen te wijten aan de monetaire politiek die de centrale banken de afgelopen jaren hebben gevoerd. Het plaatje is bekend: na de grote financiële crisis van 2008 hebben de centrale banken de markten met liquiditeiten overspoeld. In combinatie met een rente van (bijna) nul procent heeft dit ertoe geleid dat goedkoop geld in overvloed beschikbaar was (en nog altijd is). Dat goedkope geld heeft echter geleid tot de vorming van zeepbellen op diverse markten. Niet alleen blijven veel analisten erop hameren dat de obligatiemarkten nog altijd een bubble vormen, maar ook vastgoed, goud, groeimarkten, commodity’s (grondstoffen) enzovoort zijn momenteel veel duurder dan ze op basis van de fundamentals zouden mogen zijn.

Zeepbellen kunnen vroeg of laat uiteen spatten Het probleem met zeepbellen is dat ze vroeg of laat uiteen kunnen spatten.

Een dergelijk scenario hebben we al beleefd tijdens de grote internethype in de late jaren negentig van de vorige eeuw. Tientallen bedrijven die nog niets hadden bewezen en die nog nooit een dollarcent winst hadden gemaakt, kwamen voor de meest extreme prijzen naar de beurs. De beleggers kochten bij wijze van spreken elk aandeel van een bedrijf dat achter zijn naam dot-com had geplaatst. De gevolgen zijn bekend:

op zeker moment was de maat vol en bleek de keizer geen kleren te dragen.

Slechts enkele internetbedrijven hebben de hype van de late jaren 90 overleefd. Ook de Amerikaanse vastgoedmarkt bleek in 2008 tot een gigantische zeepbel te zijn uitgegroeid. Met de gevolgen van het uiteenspatten van die zeepbel worden we nog altijd geconfronteerd.

Situatie is en blijft gevaarlijk Enkele weken geleden werd herdacht dat Lehman Brothers vijf jaar geleden omviel. Verschillende analisten en economen maakten van de gelegenheid gebruik om te waarschuwen dat de huidige situatie evenmin zonder gevaar is. We dansen momenteel op een dun koord en een kleine misstap is voldoende om in de afgrond te vallen. Beleggers moeten daarom meer dan ooit op hun hoede zijn, want het sentiment op de markten kan razendsnel omslaan. Momenteel zijn er vijf factoren die de beurzen vroeg of laat kunnen ontregelen. De beginletter van die vijf woorden vormen, toevallig of niet, het woord ‘crash’. Let wel, we beweren niet dat we op een beurscrash afstevenen. Ons financieel systeem wordt echter nog steeds van diverse kanten belaagd. De vijf factoren die ons enigszins ongerust maken, zijn de volgende:

De C van conflict De eerste letter is de C en die staat voor conflicten. Het zal duidelijk zijn dat er op het moment geen gebrek is

30

december 2013

aan broeihaarden. De spanningen in Syrië lopen regelmatig hoog op, maar ook op andere plaatsen in het MiddenOosten heerst grote onrust. Egypte is een kruitvat dat elk ogenblik opnieuw kan ontploffen en een zware ontploffing in het land van de piramides kan grote gevolgen hebben voor de oliebevoorrading. Een escalatie van de Syrische crisis zou eveneens de prijs van een vat Brent (Noordzeeolie) in een mum van tijd boven het niveau van $ 125 kunnen jagen. De wereldeconomie is momenteel nog te fragiel om met een dergelijk hoge olieprijs te leven. Het verleden bewijst dat een explosie van de olieprijs zware gevolgen kan hebben. Tijdens de oorlog tussen Irak en Koeweit steeg de prijs voor Brent met 154% en daalden de beurskoersen met meer dan 15%.

De R staat voor rentevoeten In de afgelopen zes jaar zijn er wereldwijd 520 renteverlagingen doorgevoerd en is er voor een totaal bedrag van $ 11.500 miljard dollar in het financieel systeem gepompt. Het spreekt voor zich dat een dergelijke situatie niet kan voortduren. Het ergste wat de financiële markten zou kunnen overkomen, is dat de rente, die jarenlang kunstmatig laag werd gehouden, plots fors zou gaan stijgen.

Daarmee zou een van de belangrijkste factoren achter de beursrally van de afgelopen jaren wegvallen. In de Verenigde Staten is de rente op de 10-jarige staatsleningen al aan een stijging begonnen, maar ook in Europa

vertoont de geldmarktrente al een aantal maanden een opwaartse trend.

De A van Azië Chief investment strategist Michael Hartnett van Bank of America Merrill Lynch is beducht voor een nieuwe Aziatische crisis. Een dergelijke crisis vond al plaats in de jaren negentig en die werd maar heel moeilijk verteerd.

In heel wat Aziatische landen zijn opvallende tekorten op de lopende rekening een zwak punt. Zo is in India het tekort op de lopende rekening nog verder opgelopen sinds de koers van de roepie door de vloer is gezakt.

Sommige economen vrezen dat de Aziatische koorts zou kunnen overwaaien naar China, met alle gevolgen van dien. Een economische recessie in China zou grote gevolgen kunnen hebben voor de wereldeconomie.

De S van speculatie Ondanks de ervaringen met de grote

crisis van 2008 spelen de banken opnieuw gevaarlijke spelletjes met afgeleide producten. Zo werden én worden de financiële markten overspoeld met allerlei risicovolle obligaties. Zolang er niets fout loopt is er uiteraard geen vuiltje aan de lucht.

Het omvallen van één dominosteen is echter genoeg om het hele kaartenhuis te doen wankelen. Hoewel er regelmatig wordt gewaarschuwd dat vooral de Europese banken onvoldoende zijn gekapitaliseerd om het hoofd te kunnen bieden aan nieuwe schokken, blijkt daarvan uiteindelijk niemand echt wakker te liggen. De speculanten zijn echter niet alleen aan te treffen op de markten voor afgeleide producten, ook op de beurzen wordt gespeculeerd dat het een lieve lust is. Zo wordt er op de beurs van New York weer veel meer met margins gewerkt, wat betekent dat er met een hefboomeffect op bewegingen in de koersen wordt gemikt.

31

december 2013

De H van huizenmarkt De H staat voor huizenmarkt, want in verschillende delen van de wereld worstelt de vastgoedsector nog altijd met problemen. Nederland is dus geen alleenstaand geval. Zelfs in de Verenigde Staten wordt gevreesd dat de vastgoedsector opnieuw in een zeepbel is beland. De grote crisis van 2008 vond haar wortels in de Amerikaanse vastgoedsector en een herhaling van een dergelijk scenario kan nooit op voorhand worden uitgesloten. Een plotselinge en onverwachte stijging van de rente kan de huizenmarkt in verschillende landen weer op wankele benen zetten, met alle gevolgen van dien voor de financiële markten en voor de (wereld)economie. n

Geert Schaaij www.beursgenoten.nl

Zakennieuws

Titel

Innovatiepact Fryslân moet Friese economie versterken

D

e provincie Fryslân en de gemeenten gaan hun krachten bundelen met het regionale beroepsonderwijs en het bedrijfsleven in het onlangs gepresenteerde ‘Innovatiepact Fryslân’. Door middel van onderzoek en innovatie moet de

Friese economie verder versterkt worden. Eén van de pijlpunten is de oprichting van een zestal werkplaatsen, waar door innovatief onderzoek nieuwe impulsen voor het bedrijfsleven moeten ontstaan. Ondanks de aanwezigheid van vele jonge en innovatieve bedrijven in de provincie blijft het niveau van ondernemerschap, innovatie én export achter bij het gemiddelde niveau. Daarnaast heeft de provincie te maken met vergrijzing, terugloop van voorzieningen, economi-

sche stagnatie en oplopende werkloosheid. Ook vinden jonge afgestudeerden uit het MBO en HBO te vaak geen aansluiting op de Friese arbeidsmarkt. De bedoeling van dit plan is een impuls geven aan kennisontwikkeling én het toepassen van die kennis. Hierdoor moeten de uitdagingen waar de provincie voor staat blijvend worden aangepakt en de kwaliteit van de beroepsbevolking worden versterkt. n

Schaatstalenten krijgen nieuwe hoofdsponsor

E

en team van dertien Nederlandse schaatstalenten mag zich verheugen op een nieuwe hoofdsponsor. Het Heerenveense bedrijf AfterPay is met behulp van de webshop van oudschaatser Yuri Solinger hoofdsponsor geworden van het team waar onder andere de talenten Lieuwe Mulder,

Marit Dekker, Reina Anema en Lennart Velema in zitten. Deze junioren zitten in de zogeheten

Developmentploeg van iSkate. Elf van de dertien teamleden stonden onlangs nog aan de start van het NK Afstanden in Thialf. AfterPay is een bedrijf dat achterafbetalingen regelt voor webshops. In de afgelopen jaren is dit bedrijf snel gegroeid. Yuri Solinger runt de onlinewinkel Athleteshop vanuit Groningen. n

Bootbouwers uit Sneek mogen trots zijn

’s

Werelds grootste watersportvakantiebeurs mag zich verheugen op de aanwezigheid van diverse Sneker bedrijven. Het bureau voor toerisme Friesland Holland in Wolvega heeft extra ruimte gehuurd voor de presentatie van een nieuw en luxe chartermotorjacht en een snellere zeilboot bij Boot Düsseldorf 2014. De aanwezigheid van deze boten bij de beurs onderstreept het imago van Sneek als dé watersportplaats van Europa en de thuishaven van bouwers van hoogwaardige boten. Daarnaast krijgt de stad ook een eigen stand op

Boot 2014. De stand bestaat uit drie themapleinen: motorboating, modern sailing & sailing schools en traditional sailing. Sneek is dé leverancier van luxe stalen op maat gemaakte plezier-

32

oktober 2013 december 2013

jachten in Europa. Sneek is ook synoniem met snelle zeilsport. De boten zijn te zien van 18 tot en met 26 januari in Hal 14 in Düsseldorf. n

Post Plaza in Leeuwarden overgenomen door Hotelgroep Hoscom

H

et viersterrenhotel Grand Hotel Post Plaza aan de Tweebaks­ markt in Leeuwarden is verkocht. Eigenaar Jan Boomsma verkocht het hotel om gezondheidsredenen. De nieuwe eigenaar is Lucas Petit van de Hospitality Company Hoscom. Het cruisehotel SS Rotterdam van Petit moest in Rotterdam plaatsmaken voor Westcord Hotels na con-

flicten met de Rotterdamse woningbouwcorporatie Woonbron. Hoscom exploiteert naast Post Plaza al hotels in Vlaardingen, Rockanje, Lattrop en De Koog. Petit wil het hotel aanzienlijk uitbreiden met vergaderfaciliteiten in het voormalige monumentale postkantoor. Post Plaza heeft op dit moment veertig kamers, een restaurant, twaalf vergaderzalen en wellness-voorzienin-

gen. De omzet bedraagt ca. 2,5 miljoen euro. n

De IJB Groep levert bijzondere prestatie met windmolens

B

ij het windpark Noordoostpolder heeft de IJB Groep uit Lemmer een technisch hoogstandje afgeleverd. De combinatie van de hoogste windmolens in Europa en de complexe grondopbouw van de polder maakt het werk van de IJB groep een indrukwekkende prestatie. De masten zijn 135 meter en de tiphoogte is bijna 200 meter. Hiermee behoren deze windmolens tot de hoogste van Europa.

Aangezien het zwaartepunt van de mast bovenin de mast zit en ze daar

voortdurend met wisselende windrichtingen en windkrachten belast worden, werd er een beroep gedaan op de kwaliteiten van de IJB Groep. Zij wisten de krachten efficiĂŤnt en duurzaam op te vangen. De IJB Groep is de enige totaalleverancier in de Nederlandse hei- en funderingenbranche. Hiermee waren zij dan ook de enigen die de opdracht uit konden voeren. Ondanks de uitlatingen van sceptici over deze operatie is het hen toch gelukt. n

Fries beton bij Duinkerken

B

ij de bouw van een 350 meter lange zeesteiger bij Duinkerken wordt Fries beton gebruikt. De Franse energiegigant EDF heeft Haitsma Beton de opdracht gegeven om het beton te leveren. Haitsma, dat onder andere ook beton leverde voor de bouw van het stadion van FC Groningen, moet beton leveren van hoge kwaliteit. De balken voor de onderbouwconstructie worden versterkt met thermisch verzinkte wapening. Dit is nodig voor de enorme druk die de steiger zal moeten kunnen

weerstaan. Aan de steiger moeten straks tankers afmeren voor de LNGterminal. Haitsma fabriceert 26 meter lange prefab balken, U-bakken en put

33

december 2013

voor het bouwwerk. Het is de bedoeling dat de terminal in Duinkerken eind 2015 gereed is voor gebruik. n

Bedrijfspresentatie

Doeltreffend adverteren via WaterstadFM

M

eezingen met plaatjes van vroeger en weer terug naar deze tijd met de hedendaagse popmuziek. Voor deze aangename mix van muziek stemmen radioluisteraars af op Waterstad FM. Vanuit het

hoofdkantoor in Sneek gaat de radiozender samen met RADIONL en Freez FM dagelijks de lucht in. De drie zenders vormen met een breed en trouw luisterpubliek een aantrekkelijk platform voor adverteerders.

Sven Landmeter, salesmanager bij de drie radiostations, beschrijft Waterstad FM als een no-nonsense radiozender voor een brede doelgroep.

Onder de slogan ‘Jouw Radio’ wordt oude en nieuwe muziek afgewisseld met nieuws, weer- en verkeersinformatie uit de regio. ‘Wij staan dicht bij de luisteraar en de meeste mensen kennen ons dan ook uit de omgeving,’ legt Landmeter uit. ‘Wij komen met verschillende concepten naar de regio zoals het Glazen Huis in Sneek, de Nederlandstalige variant op Serious Request van 3FM, en Zaterdag Live, een live radiospektakel op een locatie in het land.’

De drie radiozenders bereiken samen een groot publiek en dat is interessant voor adverteerders. Doeltreffend adverteren is hierdoor mogelijk. De radiozender werkt met een uniek editiesysteem waardoor bedrijven zelf kunnen bepalen in welke regio de

reclameboodschap wordt uitgezonden.

‘Er zijn mogelijkheden van regionaal tot bijna landelijk en daarmee kunnen wij adverteerders altijd een juiste doelgroep bieden,’ legt Landmeter uit.

‘Het voordeel van radioreclame is dat je de consument bereikt op plaatsen waar andere media dit niet kunnen, zoals in de auto of op het werk. Radio wordt op specifieke momenten van de dag beluisterd en onze zenders hebben bovendien een zeer trouw luisterpubliek met een gemiddelde luistertijd van vier uur per dag.’

Bedrijven kunnen om verschillende redenen campagne voeren via de radio. Bijvoorbeeld om naamsbekendheid op te bouwen of het aankondigen van acties en evenementen. Volgens Landmeter levert adverteren via de radio, in combinatie met het inzetten van andere media, een waardevolle bijdrage aan het uiteindelijke campagneresultaat. ‘Campagnes met radio in

34

december 2013

de mediamix zorgen voor gemiddeld vijftien procent meer groei op spontane merkbekendheid en gemiddeld negenendertig procent meer groei op boodschapoverdracht dan campagnes zonder radio. Bovendien bieden wij ook de mogelijkheid om via onze websites te adverteren, bijvoorbeeld ter ondersteuning van de radiocampagne,’ legt Landmeter uit.

Volgens de salesmanager is er voor ieder budget een reclamecampagne samen te stellen en dat maakt adverteren voor elk bedrijf financieel mogelijk. ‘Mensen denken vaak dat radioreclame erg veel geld kost maar adverteren via onze radiostations hoeft helemaal niet duur te zijn. Onze accountmanagers komen altijd vrijblijvend bij de klant langs voor advies op maat en bijna altijd wordt er dan positief gereageerd op het investeringsplaatje. Een groot bereik van de juiste doelgroep, tegen relatief lage kosten, dat is onze kracht.’ n

WaterstadFM Koperslagersstraat 26 8601WL Sneek Tel. 0515-432360 info@waterstadfm.nl www.waterstadfm.nl

Autonieuws

Nissan GT-R Hybride D

e geruchten deden al een tijdje de ronde onder de autoliefhebbers, maar nu is het dan definitief: de volgende generatie Nissan GT-R wordt een hybride. Volgens Andy Palmer, directeur engineering, sales en marketing van Nissan, ontkomt geen enkele auto in de toekomst aan de elektrische variant (de elektrificatie), dus ook de GT-R niet. ‘En juist op deze auto heeft elektrificatie ook veel voordelen. Aan de ene kant bieden elektromotoren koppel op de momenten dat de verbrandingsmotoren dat minder doen en bovendien verlagen ze de uitstoot flink. Het is een win-win-situatie,’ aldus de topman.

De nieuwe Nissan GT-R wordt rond 2015 bij de dealers verwacht. Dan zal ‘Godzilla’ het andermaal opnemen tegen de Porsche 911 Turbo en andere supersportwagens.

Voor het zover is, presenteert Nissan eerst nog de snelle GT-R Nismo van

de huidige generatie. De onthulling vindt plaats op de Tokyo Motor Show, waar Nissan tegelijkertijd ook de rondetijd van de auto op de Nordschleife zal tonen.

Palmer vertelt dat er vier testcoureurs

met een GT-R Nismo de Ring op zijn gestuurd. Daarmee wilde Nissan de testrijders extra competitief maken in hun jacht op een snelle tijd.

Ex-Formule 1-coureur Sébastien Buemi heeft de snelste tijd neergezet. n

Gene Simmons’ Snakebit Ford

G

ene Simmons is bekend als bassist van de rockband Kiss.

Tegenwoordig doet Simmons ook in auto’s: hij ontwierp een nieuwe Fordauto. Het Simmons-model is ‘pick-up oude stijl’, een zogenaamde retro-racer.

Van origine is de Snakebit, zoals de grijze pick-up is gedoopt, een Ford F100 uit 1956. Erg veel is niet in originele staat gebleven. Te zien is een behoorlijk uitgebouwde oldtimer met een neus die enige verwantschap ver-

35

december 2013

toond met het front van de Shelby Mustang.

Dat laatste is dan ook geen toeval, Ford heeft van de Snakebit een eerbetoon gemaakt aan de oude Shelby’s.

Onder de kap houdt een 5,4-liter V8 met supercharger zich schuil die er in de Snakebit ongeveer 550 pk uit perst.

De voorwielen hebben maatje 18-inch, aan de achterzijde heeft Ford forse 20-inchers gemonteerd. Schakelen gaat via een handbak met zes versnellingen en een sportuitlaat moet de Snakebit van een passende grom voorzien.

Een opvallende creatie als deze wordt niet zomaar in elkaar geschroefd. De Snakebit wordt in 2014 bij BarrettJackson geveild. De opbrengst is bestemd voor een project dat de naam Wheels of Dreams draagt. Het geld dat de initiatiefnemers ontvangen gaat naar een nieuw kinderziekenhuis in het Canadese Saskatchewan. n

JAcobus:

Wat is uw koersdoel?

de ultraschone houtkachel

Maandelijks te zien in ‘Business Class’

• Duurzaam • Revolutionaire verbrandingstechniek • Geschikt voor vrijwel elk type woning

Wie actief is op de beurs heeft meestal een duidelijk doel voor ogen. Wierda en Partners combineert de jarenlange ervaring die opgedaan is bij grootbanken met de voordelen van een klein en flexibel beleggingskantoor.

Resultaatgerichtheid, transparantie en maatwerk zijn woorden die bij ons passen. Wij zijn onafhankelijk en niet gebonden aan beleggingsproducten van een specifieke aanbieder. Daarom kan er op meer kansen ingespeeld worden. Wij streven naar duurzame relaties en een prettige samenwerking.

Vele klanten gaven ons al het roer van hun beleggingsschip in handen.

Mogen wij u eens helpen uw koersdoel scherper te stellen?

Service

Wij kunnen ook de plaatsing van uw rookkanaal verzorgen.

Bel of mail voor een vrijblijvend bezoek & offerte op maat.

Janco de Jong Tolbaas 8-10, 8401 GD Gorredijk, Tel. (0)513 460575 Twitter: @JAnusJAcobus, Facebook: www.facebook.com/houtkachels Wierda en Partners | Oostersingel 1, 9401 JX Assen | Tel. 0592-301550 Plein 1945-27 | 1251 MA Laren | Tel. 035-2018866 www.wierdavermogensbeheer.nl

Voor meer informatie en dealeradressen: www.jacobus.nl

RENAULT SCHRIJFT GESCHIEDENIS MET DE AUTO'S VAN DE TOEKOMST

FLUENCE VANAF

ZOE

VANAF

TWIZY VANAF

€6.990,-

€20.990,-

VANAF

€20.195,- (EXCL. BTW)

EXCLUSIEF KOSTEN RIJKLAAR MAKEN à € 795,-

EXCLUSIEF KOSTEN RIJKLAAR MAKEN à € 945,-

EXCLUSIEF KOSTEN RIJKLAAR MAKEN à € 845,-

KOM VOOR DE WAARHEID NAAR ABD RENAULT

EXCLUSIEF KOSTEN RIJKLAAR MAKEN à € 595,-

Kijk voor de waarheid op WWW.RENAULT-ZE.COM

€26.490,-

KANGOO Z.E.

WWW.ABDRENAULT.NL

ABD LEEUWARDEN HORTENSIASTRAAT 2 8922 HD LEEUWARDEN TEL. (058) 266 35 55

ABD IS OOK GEVESTIGD IN: DRACHTEN JADE 1 HEERENVEEN SKRYNMAKKER 26 SNEEK KOLENBRANDERSTRAAT 7

TEL. (0512) 515 615 TEL. (0513) 650 222 TEL. (0515) 413 291

Genoemde prijzen zijn inclusief BTW, exclusief fiscale stimuleringsmogelijkheden en kosten leasing accupakket (m.u.v. Kangoo Z.E.). BPM en motor voertuigenbelasting vrij en 0% belasting. Informeer bij ABD Renault naar mogelijkheden en subsidieregelingen. Lees alle informatie over elektrisch rijden op www.renault-ze.com.

M r. H . H . L e e r i n k

Eigen bijdrage AWBZ O

p 1 januari 2013 is de regeling voor het vaststellen van de eigen bijdrage van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) ingrijpend gewijzigd. Dit leidt tot aanzienlijk hogere zorgbijdragen voor

een verblijf in een AWBZ-instelling. Veel mensen maken zich zorgen over de gevolgen die de nieuwe regeling voor hen heeft en vrezen terug te keren naar de tijd dat men zijn eigen woning moest opeten.

Hoe werkt de nieuwe regeling?

Verzekerden van 18 jaar of ouder moeten zelf bijdragen aan de kosten van de zorg als ze in een AWBZ-instelling verblijven. Niet alleen het inkomen is bepalend voor de hoogte van de eigen bijdrage, maar ook het vermogen in box 3.

Voor de berekening van de eigen bijdrage in 2013 gaat het om het box 3 vermogen per 1 januari twee jaar daarvoor.

Wat kunt u doen om in te spelen op de nieuwe regeling?

Het belastbaar vermogen verlagen. Dit kan op verschillende manieren.

1. Uitkering erfdelen Als de langstlevende naar een AWBZinstelling gaat en de erfdelen van de kinderen in de nalatenschap van de eerst overleden ouder nog niet uitgekeerd zijn, is het verstandig tot uitkering daarvan over te gaan. Dit kan leiden tot heffing van schenkbelasting.

2. Testament Het is verstandig om uw testament te laten controleren door de notaris.

Wellicht dat het testament moet worden aangevuld met een bepaling dat de erfdelen van de kinderen opeisbaar zijn bij blijvende opname in een AWBZ-instelling.

3. Schenken Verder kan het verstandig zijn om geld te schenken aan kinderen of kleinkinderen. U kunt dit jaar E 5.141,-- per kind belastingvrij schenken. Vanaf 1 oktober 2013 is er de

37

december 2013

eenmalige schenking tot E 100.000,-ter besteding aan de woning, of voldoening van de restschuld.

Schenken “op papierâ€? vermindert het vermogen (bepalend voor de eigen bijdrage) ook, maar niet de armslag. Voor deze schenking is een notariĂŤle akte vereist. De schenker moet echter jaarlijks wel 6% rente uitbetalen aan de kinderen.

4. Bewind / Levenstestament Als iemand onder bewind moet worden gesteld, dient er een bewindvoerder te worden benoemd. De bewindvoeder moet voor tal van beslissingen (bijvoorbeeld: schenkingen) toestemming vragen aan de kantonrechter. De kantonrechter zal alleen toestemming geven voor een schenking als aangetoond kan worden dat degene wiens vermogen onder bewind gesteld is in het verleden altijd al schonk.

U kunt het instellen van een bewind voorkomen door een volmacht (levenstestament) aan elkaar of aan de kinderen te geven. Instellen van een bewind is dan niet meer noodzakelijk en schenkingen kunnen zonder toestemming worden gedaan.

Conclusie: neem contact op met de notaris om de mogelijkheden te bespreken.

Mr. H.H. Leerink, notaris Groenewegen Advocaten & Notarissen te Heerenveen Telefoon: 0513 - 65 55 55 info@groenwegennotarissen.nl

Culturele tips

Zo’n mooie dag Hans Dagelet en Joke Tjalsma spelen een ontroerend mooi duet voor twee oudere mensen. Jaren geleden, toen ze nog jong en onschuldig waren, werd hun prille liefde wreed uiteengescheurd. Inmiddels is hij stervende en verschijnt zij in een koortsdroom aan hem. Ze leren elkaar daar opnieuw kennen, maar draaien om elkaar heen. Hij moet vervolgens de zaken recht zetten. Het onrecht moet ongedaan gemaakt worden. Dit resulteert in een ontregelende en hallucinante trip. De kwetsbaarheid van het leven moet herinnerd worden.

Waar: Marne Theater, Bolsward Wanneer: 14 december Aanvang: 20.00 Prijs: € 15,00

African Angels Tijdens de koude wintermaanden proberen de African Angels hun gasten te verwarmen met een scala aan ontroerende en opzwepende Afrikaanse liederen in combinatie met Amerikaans gospel. Dit resulteert in kerstnummers en liedjes van hoop en licht. De hele avond zorgt voor een intense beleving, verstilde momenten, maar vooral voor veel vrolijkheid. Deze zangeressen worden wereldwijd geroemd om hun geweldige stemmen en overweldigende performance. De meesten zijn opgegroeid in de armste gebieden van ZuidAfrika en hebben zich naar de top gewerkt. Overal waar de African Angels komen zorgen ze voor spektakel.

Waar: De Koornbeurs, Franeker Wanneer: 14 december Aanvang: 20.15 Prijs: € 26,00

Zoutsloter Kerstmarkt Langs de Zoutsloot in Harlingen wordt voor de 10e keer een sfeervolle kerstmarkt georganiseerd. Met ruim 200 kramen met (kerst)artikelen, live muziek, Kerstman, vuurkorven en zangkoren. Ook de gevels en vensterbanken van de veelal monumentale panden zijn door de bewoners prachtig versierd.

Dit jaar wordt de jubileumeditie van de Zoutsloter Kerstmarkt opgeluisterd met optredens van o.a. De Kerst(b)engels en Rudolf ´t rendier, General Jazz, dweilorkest De Boljeiers en diverse koren.

Wanneer: 14 december Aanvang: Hele dag Entree: gratis

La Dietrich In de Harmonie in Leeuwarden is de theatershow over Marlene Dietrich te zien. De vrouw die bekend stond om haar slaapkamerogen en haar zwoele opwindende stem wordt in deze show gespeeld door Wilma Bakker. Ze vertolkt de diva erg overtuigend. Indringend maar breekbaar. Ze wordt gedurende de voorstelling begeleidt door maestro Eric Lensink op de piano. Voor deze voorstelling wordt de kleine zaal in de Harmonie omgetoverd tot een heuse nachtclub. De sfeer doet aan alsof je er echt bij bent geweest. Er wordt ook uniek filmmateriaal getoond van La Dietrich.

Waar: Harmonie, Leeuwarden Wanneer: 21 december Aanvang: 19.00 Prijs: € 45,00

38

september 2013 december 2013

Diederik van Vleuten Jarenlang was Diederik van Vleuten te zien op de planken en op televisie naast Erik van Muiswinkel. In 2009 namen zij afscheid van elkaar en sindsdien treedt Van Vleuten solo op. Zijn eerste programma ‘Daar Werd Wat Groots Verricht’ over de ondergang van Nederlands-Indië werd enthousiast ontvangen. Nu komt hij met zijn nieuwe voorstelling ‘Buiten Schot’. Meesterverteller Van Vleuten verbindt zijn persoonlijke geschiedenis aan gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en die van de wereld. In dit geval voorziet hij gebeurtenissen rond de Eerste Wereldoorlog van zijn eigen verhaal op de nostalgische manier die we van Van Vleuten gewend zijn.

Datum: 11december Aanavang: 20.15 uur Prijs: € 19,00

De Slag om de Beerenburcht Een confronterende familievoorstelling waarin de aard van Friesland en de Friezen blootgelegd wordt. Dit sprookje gaat over de Friese aard binnen de Nederlandse monarchie. De voorstanders van het behoud van de Friese identiteit, cultuur, taal en landschap staan hier aan de ene kant en de tegenstanders die willen vernieuwen in een Staat onder een nieuwe koning. Twee families staan in deze met veel humor gebrachte raamvertelling tegenover elkaar. Ze staan model voor het conflict tussen de conservatieve Friezen en de vernieuwende Friezen. Dit leidt in het stuk uiteindelijk tot een confrontatie. ‘De Slag om de Beerenburcht’ is hiermee een vrolijke parodie op onze volksaard.

Datum: 21-23 december, 27-30 december en 2-4 januari Aanavang: 19.30 uur Prijs: € 19,00

God van de Slachting In dit toneelstuk zoeken twee echtparen elkaar op nadat hun zoontjes met elkaar op de vuist zijn gegaan. Het ene echtpaar, gespeeld door Huub Stapel en Anneke Blok, spreekt het andere echtpaar aan op het gedrag van de zoon van het andere echtpaar, gespeeld door Paul R. Kooij en Johanna ter Steege. Hoewel de fatsoenlijke ouders proberen er als volwassenen uit te komen,

Wolga Kozakken Tijdens de kerstdagen zijn er natuurlijk vele kerstconcerten te bezoeken in vele theaterzalen. Een van de speciale kerstconcerten is echter die van de Wolga Kozakken.

Gekleed in traditioneel Russische kleding en begeleid door Russische instrumenten brengen zij hier, u kunt het wel raden, Russische muziek. Met de ogen dicht waan je je voor één avond aan de oevers van de Wolga. De traditie van de zang en de muziek brengen de ideale kerstsfeer. Naast enkele bekende Russische nummers als Kalinka, Wolga Bootsman en Stenka Rasin, hebben ze ook de alom bekende nummers White Christmas en Amazing Grace aan hun repertoire toegevoegd.

Datum: 21 december Aanvang: 20.00 uur Prijs: € 25,00

39

oktober 2013 december 2013

mondt het gesprek toch uit in een complete oorlog. In dit stuk vinden messcherpe dialogen plaats, snoeiharde humor en het is een cast van topacteurs. .

Datum: 4 december Aanvang: 20.00 uur Prijs: € 30,50

Commerciële Club Zuid Friesland

Mededelingen CCZF Vooraankondigingen geplande activiteiten • Vrijdag 27 december

KNSB Kwalificatie Toernooi Olympische Spelen

• Dinsdag 21 januari

Happy Hour

• Dinsdag 18 februari cultuurbezoek

• Dinsdag 25 maart bedrijfsbezoek

• Dinsdag 22 april lezing

• Dinsdag 20 mei

sportief event

• Dinsdag 17 juni

Happy Hour

• Dinsdag 19 september ledendag Data en invulling van deze bijeenkomsten zijn onder voorbehoud. Houdt u de uitnodigingen in de gaten.

8e pag zakenvisie.indd 1

40

december 2013

07-12-2012 11:02:5

Drinkwater, regenwater, zwemwater… Wat maakt water tot water?

Zoeken naar een onbekende gevaarlijke verontreiniging, is als zoeken

En wanneer is het veilig? Vragen die bij drinkwater, maar zeker ook bij

naar een speld in een hooiberg. Naar welke stoffen zoek je? Op welk

het verwerken van afvalwater niet eenvoudig te beantwoorden zijn. Want

moment? INCAS³ ontwikkelt, samen met het Canadese Aquastructure

de samenstelling is elke dag verschillend. Welke verschillen zijn normaal

Solutions Inc. en de Canadese stad Yorkton als launching customer, een

en wanneer vraagt een afwijking om ingrijpen? Vragen waarmee

sensornetwerk waarmee 24 uur per dag op verschillende punten in het

waterzuiveraars voortdurend worstelen; en waarvan het beantwoorden

afvalwater gemeten wordt. Het systeem monitort het afvalwater en

een kostbare zaak is. Tot nu.

registreert opvallende afwijkingen zodat direct kan worden ingegrepen en ons water veilig blijft.

L A AT U I N S P I R E R E N O P O N S SY M P O S I U M Hoe meten en bewaken we de kwaliteit van ons water, zodat we zeker kunnen zijn dat het veilig is?

Het zijn uw vragen die ons onderzoek motiveren en waarvan de oplossingen de wereld veranderen.

Laat u inspireren door Syed Imran (Aquastructure Solutions Inc.) tijdens het INCAS³ symposium ‘A World of Sense’ op 16 december 2013.

U kunt zich aanmelden via www.worldofsense.eu

SAMENWERKINGSVERBAND NOORD-NEDERLAND DIT PROJECT WORDT MEDEGEFINANCIERD DOOR HET EUROPEES FONDS VOOR REGIONALE ONTWIKKELING, HET MINISTERIE VAN EZ, PIEKEN IN DE DELTA, DE PROVINCIE DRENTHE EN DE GEMEENTE ASSEN

‘‘Mijn winst is goed juridisch advies’’

Groenewegen Advocaten en Notarissen is gespecialiseerd in het verlenen van juridische diensten aan bedrijven, instellingen en particulieren binnen een groot aantal rechtsgebieden.

Korte lijnen en de nauwe samenwerking tussen onze advocaten en notarissen zorgen voor onze kenmerkende

K.R. Poststraat 91

effectieve en dus kostenbesparende werkwijze. Bovendien

8441 EN Heerenveen

verhoogt deze samenwerking de kwaliteit van onze dienst-

Telefoon (0513) 65 55 55

verlening. Of het nu gaat om bemiddeling bij echtscheiding

info@groenewegenadvocaten.nl

of ingewikkelde zakelijke processen. Klanten een voorsprong

www.groenewegenadvocaten.nl

geven: dat is Groenewegen Advocaten en Notarissen.

www.groenewegennotarissen.nl

UW ZAAK IN VERTROUWDE HANDEN