Zakenvisie Editie nr. 63

No. 63, maart 2014

Ondernemersmagazine van de Commerciële Club Zuid Friesland

Nieuwe en mooie banen in watertechnologie

In Noordoost Friesland kiezen meer jongeren voor techniek

Braindrain geen probleem

Coby van der Laan wethouder Economische Zaken Heerenveen:

‘Er komen minimaal 500 werkplekken bij’ Losse nummers € 3,95

samen werken. samen werken.

samen werken en samen vooruit In de nieuwe gemeente De Friese Meren houden we samen werken en samen vooruit

er met elkaar de vaart in.

Ondernemers hebben in deze mooie gemeente alle ruimte en helpen elkaar waar dat

In dekan. nieuwe De Friese Meren er met Want elkaardoor de krachten vaart in. maar Moetgemeente de koers verlegd worden?

Dan houden doen we we dat samen.

Ondernemers hebben deze mooie gemeente alle ruimte en helpen elkaar waar dat te bundelen, komen weinverder.

Meer weten? www.defriesemeren.nl maar kan. Moet de koers verlegd worden? Dan doen we dat samen. Want door krachten te bundelen, komen we verder. Meer weten? www.defriesemeren.nl

www.defriesemeren.nl

Onder de naam Raadsma ToegangsBeheer (RTB) biedt Raadsma alle mogelijke deurtechnieken en elektronische toepassingen. RTB maakt het mogelijk de toegangsrechten van personen vooraf en op afstand te regelen ten behoeve van veiligheid, beveiliging en comfort.

In onze moderne RTB showroom in Leeuwarden ontvangen onze adviseurs u graag om u te laten zien wat er allemaal mogelijk is.

KENNIS IS KUNNEN

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl

Colofon

ZakenVisie is het officiële clubblad van de Commerciële Club Zuid Friesland en is een uitgave van Van der Let & Partners Identity.

Uitgave/vormgeving Van der Let & Partners Identity Herenwal 137, Postbus 496 8440 AL Heerenveen Tel.: 0513 - 654 445 Fax: 0513 - 654 761 E-mail: mail@vdlp.nl Internet: www.vdlp.nl Advertentieverkoop Tel.: 0513 - 654 445 Redactie A. Rombout, M. van der Leest, S. van der Let E-mail: mail@zakenvisie.nl Met medewerking van J. van Zanden, M. van der Leest, G. Schaaij, Engbert Boneschansker, Cees Buisman, Jenna Bottema, Coby van der Laan, Viktor Venhorst, Joke Speelman, mr. N.H.M. Poort

No. 63

15

maart 2014

Friesland: minder banen meer werkzoekenden

Eindredactie S. van der Let Fotografie Van der Let & Partners Identity, Cor Pot, Fotopersburo FPH e.a.

Druk Drukkerij Van der Eems Heerenveen Verspreiding Sandd Dagelijks bestuur CCZF Voorzitter J. van Zanden Penningmeester H. de Jager Secretaris A. Alkema

21

Honderen nieuwe banen in Heerenveen

Algemeen bestuur CCZF G. Hofstee F. Tuinstra E. Selderijk Ereleden CCZF M. Rem A. Brink J. de Vries J. Boeijenga Op de inhoud van dit magazine rust copyright. Niets mag op enigerlei wijze worden vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. De uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de columns.

ZakenVisie is het leden- en informatiemagazine van de Commerciële Club Zuid Friesland.

Het magazine verschijnt 6x per jaar in een oplage van 4.000 exemplaren en wordt verspreid onder alle leden van de CCZF. Daarnaast komt het CCZF magazine via controlled circulation terecht bij alle bedrijven met meer dan 7 werknemers in de zuidelijke helft van Friesland en alle bedrijven met meer dan 10 werknemers in de noordelijke helft van Friesland.

Het CCZF magazine wordt tevens toegezonden aan overheidsinstanties en diverse openbare instellingen.

26

Hoe kom je als ZZP-er aan opdrachten?

Deze editie

Van de redactie

een uitgave van

Visie op de Friese arbeidsmarkt

S

inds 2008 is het aantal Friese banen met 8500 gekrompen. Tegelijk is de werkloosheid in decennia niet zo hoog geweest: 11 procent. Minder banen dus, voor meer werklozen. Toch zijn er nog altijd sectoren die schreeuwen om personeel, zo blijkt in deze editie van Zakenvisie, die als thema arbeidsmarkt heeft. Zoals de techniek. In Noordoost-Friesland hebben de drie O’s de handen ineengeslagen om dit probleem te tackelen. Met succes! Meer leerlingen kiezen een technisch profiel.

5

Van de voorzitter

6

OKT in Thialf 27 december

Ook de Friese watertechnologie, wereldwijd in de spotlights, vindt straks mogelijk te weinig binnenlands talent.

Buitenlandse toppers kunnen het tekort dan opvullen, zo vertellen twee onderzoekers in deze Zakenvisie.

Ondertussen verruilen veel hoger opgeleide Friezen de provincie voor de Randstad. Geen probleem, vindt dr. Viktor Venhorst van de Rijksuniversiteit Groningen.

Leeuwarden weet toch nog 20 procent van de afgestudeerde hbo-ers te binden. Goed voor de stad, goed voor de regio.

Commerciële Club Zuid Friesland

7

Heerenveen verwacht de komende jaren een daling van de werkloosheid, zegt wethouder Coby van der Laan.

Werkzoekenden in de gemeente kunnen aan de slag bij de nieuwe zuivelfabrieken, die honderden banen naar Heerenveen brengen.

Happy Hour 21 januari Commerciële Club Zuid Friesland

8

Fries Museum 18 februari Commerciële Club Zuid Friesland

Verder heeft carrièrecoach Joke Speelman in deze Zakenvisie tips voor ZZP-ers. Hoe kom je als starter aan opdrachten? Hoe breek je door tot bestaande netwerken?

Met de juiste benadering kun je in een paar jaar een succesvolle ondernemer worden!

11 Arbeidsmarkt: Nieuwe en mooie banen in watertechnologie

14 Arbeidsmarkt: Minder banen, meer werkzoekenden

17 Arbeidsmarkt:

De redactie

Gouden Driehoek

19 Arbeidsmarkt: Honderden nieuwe banen in Heerenveen

23 Arbeidsmarkt: Braindraimn geen probleem

25 Arbeidsmarkt: Hoe kom je als ZZP-er aan opdrachten?

28 Gadgets 30 Welke trends zijn de komende decennia bepalend?

Geert Schaaij

32 Zakennieuws 35 Autonieuws 37 Rechtspraak Mr. N.H.M. Poort

38 Culturele tips 40 Vooraankondigingen / Nieuwe leden CCZF

8

CCZF: Fries Museum

Edwin Wierda: ‘Ik geloof sterk in een persoonlijke benadering’ Het gaat goed met de klanten van Wierda en Partners Vermogensbeheer. In de afgelopen jaren is het bedrijf uitgegroeid tot een toonaangevende vermogensbeheerder in Nederland. Recent opende

RTl Business Class Edwin Wierda is regelmatig te zien als gesprekspartner van Harry Mens in zijn programma Business Class.

Wierda: ‘In tegenstelling tot de grootbanken zijn wij beleggingsspecialisten pur sang. Wij houden ons exclusief bezig met het beleggen in beursgenoteerde aandelen, opties en obligaties.’

Wierda en Partners Vermogensbeheer haar tweede vestiging in Laren.

Bij Wierda Vermogensbeheer zijn klanten geen nummers. Wie binnenkomt in het sfeervolle pand in het centrum van Assen, wordt persoonlijk verwelkomd met een kopje koffie en een hartelijk woord. Vervolgens nemen de financieel specialisten alle tijd om samen met de klant zijn of haar portefeuille door te nemen en te kijken of beleggingsdoelstelling en -profiel van de klant nog steeds synchroon lopen. Wierda: ‘Wij hebben relatief veel klanten die in het verleden zelf belegd hebben maar die de dagelijkse stress van het beleggen niet meer willen en ervoor kiezen het beheer van hun vermogen met een gerust hart aan ons over te laten’, aldus de voormalig Rabobank beleggingsspecialist.

Kernbegrippen in de visie van Wierda Vermogensbeheer zijn: onafhankelijkheid, focus en snelheid.

onafhankelijk

Wierda: ‘Vanzelfsprekend beschikken wij over de hoogste vergunning van de AFM. Bovendien hebben onze klanten een rekening bij SNS Securities of bij Theodoor Gilissen, gerenommeerde effecteninstellingen die beiden onder toezicht van de Nederlandsche Bank staan. Het geld staat altijd op naam van de klant en de klant houdt ten

Wierda en Partners Vermogensbeheer Assen Oostersingel 1 | 9401 JX Assen | T: 0592 301 550

allen tijde inzicht in zijn vermogen via de inlogcode die men krijgt van de bank. Ook ontvangen klanten elk kwar-

Nieuw: Wierda en Partners Vermogensbeheer Laren

taal een schriftelijke rapportage en houden we minimaal een keer per jaar een evaluatiegesprek met elkaar.’

Plein 1945, nr. 27 | 1251 MA Laren | T: 035 2018 866

Wierda en Partners nu ook in Laren

Een vers kopje koffie staat voor u klaar. Kijk voor meer

Wierda Vermogensbeheer groeit. Klanten kunnen nu ook terecht bij onze vestiging in Laren.

maak een afspraak.

informatie op: www.wierdavermogensbeheer.nl en

Vanuit onze nieuwe vestiging kunnen wij onze klanten in midden Nederland nog beter bedienen.

Ook in onze nieuwe vestiging kunt u rekenen op een

Ook voor het laten beoordelen van uw effectenporte-

grote mate van betrokkenheid en persoonlijke aandacht.

feuille kunt u volledig vrijblijvend bij ons terecht. Onze

Wij richten ons op te beheren vermogens vanaf € 100.000.

specialisten kijken samen met u of we meer rendement

Een kennismakinggesprek inclusief de intake is gratis.

uit uw portefeuille kunnen halen. Kom gerust eens langs.

meeR aandaChT vooR uw veRmogen.

Van de voorzitter

Beste Leden, H

et voorjaar is krachtig begonnen! En dat in meerdere opzichten. De economie toont steeds sterke kenmerken van herstel. Het overheidstekort neemt af, alleen de werkloosheid vertoont nog een stijgende trend. Theoretisch klopt dit, echter voor degene die het treft, is elke dag één te lang. Wat verder zorgen baart is de te hoge jeugdwerkloosheid. Wanneer onze jeugd volop aan de bak kan geeft hen dat toekomst en wordt de maatschappelijke schade beperkt. Voor bedrijfsleven en overheid een verplichting om dit met voorrang op te pakken.

De winter, ja weer geen tochtje langs de elf steden, was warm en de eerste tekenen voor het voorjaar zijn meteorologisch ook positief. Dus lekker er op uit! Laat dit een teken zijn voor een mooi voorjaar en zo ook de zomer.

Bij het voorjaar hoort ook ambitie. Nog niet zo lang geleden kenden we nog de grote voorjaarsschoonmaak en de ambitie was voor de dames, veelal uit de agrarische sector, om eerder dan dat het eerste kievietsei was gevonden alles weer spic en span te hebben. Ik durf wel te stellen dat deze voorjaarschoonmaak bij velen niet meer wordt uitgevoerd. Gelukkig mag het eerste kievietsei nog wel geraapt worden. En wat is jouw ambitie? Uiteraard staat gezond zijn en blijven bovenaan. Wellicht heb je privé een ambitie om een tocht te lopen, schaatsen, fietsen. Of zakelijk gezien een uitbereiding te realiseren, het rendement te verbeteren, de kosten beheersen of minder afhankelijk te zijn van de bank. Het is zeker aan te bevelen om als ondernemer/manager stil te staan bij je ambitie. Betrek daar je personeel bij want wat is er leuker om te constateren dat je met zijn allen de ambities hebt waargemaakt.

En hoe staat het met de ambities van onze CCZF? We kunnen zeggen heel goed. Ongeveer 2 jaar geleden heeft het bestuur het voortouw genomen om te kijken naar onze CCZF. Wie zijn we en wie willen we zijn. We hebben onze leden gevraagd om daarin mee te denken en die reacties en suggesties waren vele. Dit hebben we betrokken bij onze visie en missie die we medio 2013 ook nog op een ludieke manier hebben gespiegeld met input van Peter Heerschop. Vervolgens zijn er zes ambassadeurs aangesteld die vanuit hun deelgebied een coördinerende rol hebben opgepakt. Wij zijn als bestuur ieder lid zeer erkentelijk voor haar/zijn bijdrage. Kortom de ambities zijn in hoofdlijnen beschreven, al is dit natuurlijk een doorlopend proces. Een aantal zaken hebben we direct opgepakt, bijvoorbeeld meer thematische bijeenkomsten, maar er liggen nog wel een paar ambities zoals verbeteren website, toepassen social media, die we moeten gaan realiseren. Begin dit jaar hebben we als bestuur geconstateerd dat de uitvoering van de ambities achterblijft bij de doelstelling. Om de verwachtingen die door leden zijn uitgesproken te kunnen realiseren hebben we besloten om externe ondersteuning bij de uitvoering in te zetten met als doel om samen met de ambassadeurs en direct betrokken leden het realiseren van onze ambities. Tijdens elke bijeenkomst zal ik kort verslag doen van de voortgang.

Mag ik je verder veel ambities wensen die ook gerealiseerd worden.

Graag tot ziens bij onze volgende bijeenkomst.

Jan van Zanden Voorzitter

Jan van Zanden Voorzitter

5

maart 2014

Commerciële Club Zuid Friesland

Vrijdag 27 december

OKT in Thialf

D

e laatste bijeenkomst van het jaar 2013 was een gezellige en spannende bijeenkomst. Met op de achtergrond de olympische gedachte werden de 48 leden die zich hadden aangemeld verwelkomd door

Akke Annema in de entreehal. Boven in de business club kwamen alle leden bijeen en werd het startschot van de avond gegeven door Jan van Zanden.

Om goed geïnformeerd de wedstrijd te kunnen volgen heeft de coach van de BAM schaatsploeg Jillert Anema een leuke en informatieve presentatie gehouden. We werden even met de neus op de feiten gedrukt hoe het eigenlijk voelt om 500 meter te schaatsen in de houding van de topschaatsers. Dat viel nog niet mee! Menige spieren gingen al snel de verzuring in terwijl we alleen nog maar stilstonden.

Omdat het wedstrijd schema zeer

strak gehanteerd werd, begonnen we met de 500 meter voor mannen precies om 17.18.

Het beloofde een spannende wedstrijd te worden gezien de belangen. En we werden op onze wenken bediend.

Vooral in de tweede reeks van de 500 meter werd er zeer hard geschaatst met een record voor Michel Mulder.

Tussen de bedrijven door werd er gezorgd voor het gebruikelijke hapje en drankje en kon iedereen lekker met

6

maart 2014

elkaar even netwerken. We moesten wel blijven opletten wanneer de schaatsers weer van start gingen.

Want voordat je het wist was er alweer een rit aan de gang.

De dames hebben de 3000 meter geschaatst. Wat later bleek dat dit nogal wat voeten in aarde had. Dit vanwege wissels die niet goed gingen en dit ten koste van tijd en daarmee zelfs van kwalificatie.

Na de wedstrijd konden we genieten van een buffet want we waren toch wel wat hongerig geworden van al het kijken naar die topatleten!

Al met al een zeer geslaagde avond met een sportief karakter en de mogelijkheid om eens goed de schaatsers van dichtbij te kunnen zien presteren. n Foto’s: Cor Pot

Commerciële Club Zuid Friesland

Dinsdag 21januari

Happy Hour op een presenteerblaadje D

at was de pakkende en uitnodigende titel voor de eerste bijeenkomst van de CCZF in het jaar 2014. Kennelijk een goede trigger, daar er bijna 100 leden met introducés op dinsdag 21 januari naar

het Abe Lenstra stadion kwamen. En dat betekende voor de spreker Luuk Wink dat hij “full charge” aan de slag kon.

Luuk heeft een training- en adviesbureau in Heerenveen, en was uitgenodigd om ons op een compacte wijze iets over presenteren te vertellen.

Hoe doe je dat nou, jezelf presenteren?

Doe ik het goed? Hoe sta ik eigenlijk?

Waar laat ik in hemelsnaam mijn handen? Diep in de broekzak, of toch losjes langs het lijf? Hoe kom ik over bij mijn gesprekspartner? Zeg ik wel de goede dingen op het juiste moment?

Hoe meng je je in een gesprek? Of, hoe kun je aanvoelen dat je dat nu net

nog even niet moet doen?

Luuk nam ons op een wervelende manier mee langs een aantal van die cruciale issues. Het geven van een ferme hand, (geen ‘weke vis’), het recht aankijken van je gesprekspartner als je je voorstelt (niet blijven staren), stevig op je beide benen staan, en zorgen voor een correcte en passende outfit. En voor de nerveuze handen: simpelweg bijvoorbeeld een pen in de hand nemen!

In een nutshell liet hij veel onderwerpen op losse, geanimeerde wijze de

7

maart 2014

revue passeren. Was het gesneden koek, of toch hier en daar een eyeopener?

Vervolgens stond er weer een fantastisch buffet gereed, wat een ieder zich goed liet smaken.

Het was duidelijk dat de aanwezige gasten de woorden van Luuk Wink goed in zich hadden opgenomen. Aan veel tafels werd flink gepresenteerd, men had elkaar klaarblijkelijk genoeg te vertellen!

Zoveel zelfs, dat er bij het sluiten van de bar nog voldoende aanwezigen steeds langzamer hun laatste teugjes nipten.

Al met al een geslaagde netwerkavond, met een educatief tintje. n Foto’s: Cor Pot

Commerciële Club Zuid Friesland

Dinsdag 18 februari – Thema: oud geld en nieuw geld

Fries Museum

D

e Friese architect Abe Bonnema gaf meer dan 10 jaar geleden de aanzet voor de nieuwbouw van het Fries Museum. Bij zijn overlijden in 2001 liet hij maar liefst 18 miljoen euro na aan het Fries Museum.

Wel met twee voorwaarden: bouw op of aan het Zaailand/Wilhelminaplein in Leeuwarden en de architect Hubert-Jan Henket moest de architect worden van de nieuwbouw. Het Fries Museum heeft die kans aangegrepen en is nu een aanwinst voor Leeuwarden en voor vandaag het podium voor de CCZF.

Na het welkomstwoord van onze voorzitter Jan van Zanden werd het woord gegeven aan Dirk Jan Pfeifer, een jonge ondernemer uit Sneek van het bedrijf Everlake. Dit bedrijf houdt zich bezig met het online zakendoen middels webshops. Everlake Trading Company is in 2008 opgericht. Klein begonnen, en nu een leidinggevende rol in de huishoudelijke verbruiksartikelen branche. In 2008 voor het eerst online met een webwinkel in de espressomachine onderhoudsartikelen genaamd Eccellente.nl. Na verloop van tijd kwamen er meerdere webwinkels elk gericht op niche markten.

De missie voor dit bedrijf is een breed assortiment functionele en praktische

huishoudelijke gebruiksartikelen aan te bieden tegen zo laag mogelijke prijzen, zodat zoveel mogelijk mensen in staat zijn deze artikelen te kopen. Het jaar 2013 was zeer succesvol met €700.000 omzet, 63% meer dan in het jaar 2012.

Vervolgens gingen we in twee groepen door het museum en kregen we een korte uitleg over de tentoonstelling Oud Geld door Marlies Stoter.

Oud Geld toont in vijf zalen circa tweehonderd objecten. De schijnwerpers zijn gericht op topstukken van het Friese erfgoed, zoals de zilveren Poptaschat, zeldzaam mooi borduurwerk in goud en zilver, kostbaar damast en voorname portretten van de

8

maart 2014

belangrijke Friese schilder Wybrand de Geest. In Oud Geld komt de Gouden Eeuw tot leven.

Societyexpert Jort Kelder laat zien dat begrippen als Old boys Networks en musthaves van alle tijden zijn. Kelder is de eerste van een aantal gastconservatoren die een wisselpresentatie inrichten met gadgets van nu. Deze worden geplaatst naast hun 17deeeuwse equivalenten: een huwelijksportefeuille met goudborduurwerk uit 1680 naast een damestas van Birkin, waarvoor mensen nu jaren op een wachtlijst staan. Hij laat zien dat materiële statussymbolen van alle tijden zijn. In de resterende (korte) tijd konden we een indruk krijgen van de rest van de collectie van het Fries Museum.

Daarna was er in de bar van het museum volop gelegenheid tot netwerken onder het genot van een hapje en een drankje waar druk gebruik van werd gemaakt. Al met al een zeer geslaagde bijeenkomst met ongeveer 60 leden en introducés. n Foto’s: Cor Pot

9

maart 2014

Laat je niks wijsmaken

Drukkers moeten vandaag de dag zo flexibel zijn dat je ’t Easterein Heerenveen nauwelijks kunt geloven.

Klanten vragen beduidend meer Sibadawei 20 Jupiter 10i in minder tijd zonder dat het eindresultaat er onder mag lijden. Maar ons hoor je niet klagen! Als de order het vraagt maakt de synergie tussen onze vestigingen beestachtige

krachten los in onze vakmensen. En al wordt ’t elke dag nachtwerk, er isBolsward geen klus zo groot of we krijgen ’m klein.

Nieuwmarkt 9 Daag ons maar uit. Want zien is geloven bij Van der Eems.

Kijk voor ons volledige aanbod in drukwerk op onze website, www.vandereems.nl.

EAstErEin

BolsWArD

HEErEnVEEn

snEEK

Zien is geloven

Omdat geen bedrijf gelijk is…

U kent ons misschien van de verzekeringen voor plezier vaartuigen en klassieke auto’s, maar we doen véél meer. We zijn een onafhankelijk en allround verzekeringskantoor in schade- en levensverzekeringen, pensioenen, financiële planning en hypotheken. Voor particulieren én bedrijven. Informeer dus gerust eens naar onze bedrijfsverzekeringen op maat.

Omdat geen bedrijf gelijk is, adviseren wij op maat Breedpad 21, 8442 AA Heerenveen | Postbus 116, 8440 AC Heerenveen T (0513) 61 44 44 | F (0513) 62 37 42 | E info@kuiperverzekeringen.nl | I www.kuiperverzekeringen.nl

Arbeidsmarkt

Nieuwe en mooie banen in watertechnologie H

et tal banen in de Friese watertechnologie blijft de komende jaren groeien.

Prima, zegt de Leeuwarder econoom Engbert Boneschansker. Maar belangrijker dan het aantal is de kwaliteit van die banen. “Precies aan dit soort werkgelegenheid is behoefte in Friesland.”

In de Friese watertechnologie werken nu 1750 tot 2000 mensen. “Iets minder dan 1 procent van alle Friese banen”, weet Boneschansker, die regionaal en internationaal onderzoek naar de sector verrichtte. “In heel Nederland biedt watertechnologie werk aan zo’n 35.000 mensen. Het aantal banen in de sector zal de komende jaren wel groeien, maar procentueel blijft het in Friesland en Nederland een kleine sector.”

Cees Buisman, wetenschappelijk directeur van onderzoeksinstituut Wetsus, is optimistischer. “In 2003, bij

de start van Wetsus, bood Leeuwarden werk aan zo’n 100 mensen met een hoge opleiding in de watertechnologie. In 2020 moeten dat er 2000 zijn. Bij Wetsus zelf werken momenteel zo’n 110 mensen. Dat aantal zal de komende jaren iets toenemen, maar de grootste groei zit bij de bedrijven. Sinds 2000 zijn er 60 tot 70 nieuwe ondernemingen rond Wetsus ontstaan. De komende jaren zullen er ook weer nieuwe bedrijven starten.

Dat zal een enorm effect op de Friese werkgelegenheid hebben.”

Engbert Boneschansker / Foto: FPH

11

maart 2014

Arbeidsmarkt

Cees Buisman

Voldoende hoger opgeleiden?

De bedrijven moeten dan wel aan geschikt personeel kunnen komen.

Dat is een probleem, zo blijkt uit onderzoek van Boneschansker. Friese watertechnologiebedrijven hebben geregeld vacatures uitstaan, die moeizaam ingevuld worden. De Nederlandse techniek verwacht in 2016 een tekort aan kenniswerkers van 20 procent. Vertaald naar de noordelijke watertechnologie zijn dat 200

Veel hoger opgeleiden in watertechnologie

In de watertechnologie werken relatief veel hoger opgeleiden. Minder dan 40 procent van de Nederlanders heeft nu een hogere opleiding. In de noordelijke watertechnologie is 45 procent hoger opgeleid. Ongeveer een derde van de werkenden in deze sector heeft een mbo-opleiding. 20 procent heeft een lagere opleiding. Deze cijfers komen overeen met de verdeling van de opleidingsniveaus voor alle technische sectoren gemiddeld.

tot 250 banen die niet worden ingevuld door instroom uit het onderwijs.

Instroom van buiten Nederland is dan een optie. “Dat zien we nu al”, zegt Boneschansker. “Omdat de sector voor een deel internationaal is georiënteerd, komen er kenniswerkers vanuit andere landen naar Friesland.”

tere toegevoegde waarde. Juist daar is behoefte aan in Friesland. Er wordt veel meer geld verdiend. Geld dat hier wordt uitgegeven. Regionale toeleveranciers profiteren daar van mee.

Bovendien is watertechnologie van oudsher stevig verankerd in Friesland.”

Het aantal banen in de Friese watertechnologiesector groeit dus wel degelijk, maar dat zal de hoge Friese werkloosheid niet vergaand terugdringen, zo verwacht Boneschansker. Veel politici is het daar juist wel om te doen. Het is voor hen een belangrijk argument om subsidie te verstrekken.

“Politici kijken teveel naar de aantallen”, vindt de Leeuwarder econoom.

“Ze moeten ook blij zijn met sectoren die het goed doen, maar niet direct veel banen opleveren. Investeren in het binnenhalen van een callcenter is prima, want het biedt veel werk. Maar de winstmarges zijn klein, waardoor de bedrijven kwetsbaar zijn. Na 3 jaar kunnen ze weer vertrekken.

Watertechnologie heeft een veel gro-

Groeipotentie

12

maart 2014

Watertechnologie kent ook nog eens een grote groeipotentie, zeggen beide onderzoekers. “Watertechnologie en zuivel zijn de enige bedrijfstakken die tijdens de crisis zijn blijven groeien”, aldus Buisman. “In watertechnologie gaat wereldwijd enorm veel geld om: €315 miljard. De komende periode groeit de sector met 5 procent per jaar. Niet zozeer in Europa, vooral in Azië, Zuid-Amerika en Afrika. Water wordt schaarser, de behoefte aan zuivering van industrieel-, afval- en drinkwater groter.”

Veel Friese watertechnologiebedrijven zijn nu al internationaal georiënteerd.

“Het Ministerie van Economische

Zaken moedigt dat aan, heeft daar speciale programma’s voor”, zegt Boneschansker. “De bedrijven in Friesland zijn klein ten opzicht van die in de Randstad, die in de Randstad zijn klein ten opzichte van waterbedrijven in bijvoorbeeld Frankrijk en Spanje. Nederland en Friesland hebben veel MKB, dat sterk is in bepaalde niches. Internationaal wordt er naar ons gekeken. Wat hier gebeurt, dat telt mee. Die positie kunnen we verder uitbouwen. Onze installatiebedrijven hebben veel ervaring met pijpleidingen leggen. Waarom niet in Brazilië aan de slag? Dat gebeurt nu nog te weinig. Terwijl er veel werk ligt. Meer dan hier in Nederland.”

Friesland telt mee Ons land telt dus mee. Friesland telt mee. Maar hoe liggen die verhoudingen precies? “Binnen Nederland neemt Leeuwarden een belangrijke positie in, maar er zijn ook andere belangrijke watercentra in Nederland”, vertelt Buisman. “Delft met waterbehandeling. Wageningen met life sciences. In de drie steden vindt ongeveer evenveel onderzoek plaats op het gebied van watertechno-

logie, maar in Leeuwarden zitten de meeste onderzoekers. Ook de Nederlandse vakbladen erkennen de positie van Leeuwarden. Hier gebeurt het meest. We hebben de grootste kritische massa.”

De Friese hoofdstad noemt zichzelf Capitol of Watertechnology, maar buitenlanders kennen Leeuwarden helemaal niet, zegt Boneschansker. “Voor hen is Nederland niet meer dan Schiphol. Buiten Europa zijn nog een aantal andere watercentra, waaronder Singapore en Canada. Het is natuurlijk goed dat Wetsus bedrijven voortbrengt, mooi wanneer deze in Friesland neestrijken, maar als het Amersfoort wordt, is het ook prima.

Leeuwarden zelf wordt ondertussen steeds internationaler. De watersector in de stad trekt kenniswerkers vanuit de hele wereld en Wetsus werkt samen met Nederlandse én buitenlandse universiteiten. De sector is bovendien nauw verbonden met de voedselindustrie en petrochemie, die ook groeien.

Een goede uitgangspositie voor de Friese watertechnologie.” n Tekst: Marco van der Leest

13

maart 2014

Watertechnologie in Friesland

Wetsus Technologies topinstituut op het gebied van duurzame watertechnologie. In Wetsus, dat onderzoek doet, participeren verschillende binnen- en buitenlandse universiteiten, waaronder Universiteit Wageningen, Universiteit Twente en de Rijksuniversiteit Groningen.

Frisian Water Alliance Samenwerkingsverband van publieke en private ondernemingen, overheidsorganisaties en kennisinstituten op het gebied van watertechnologie in Nederland. Doel: innovatieve ideeën omzetten in business.

Centre of Expertise Water Technology Het Centre of Expertise Water Technology (CEW) is hét kennis- en innovatiecentrum voor toegepast onderzoek en productontwikkeling op het gebied van watertechnologie.

Watercampus Het onderkomen van Wetsus, het Centre of Expertise Water Technology en verschillende kleine en startende bedrijven in de sector. Nu nog gevestigd in het Van Hall Instituut en het Johannes de Doper Science Center. Straks ook in een opvallend nieuw onderkomen tegenover de Leeuwarder Courant.

Activiteiten van De Wijnschuur:

• Relatie geschenken • Wijnproeverijen • Horeca leveringen (huiswijn advies, opstellen van een wijnkaart) • Trainingen voor horecapersoneel • Instap cursus wijn • Wijnabonnement Stationsstraat 3 • 8441 AX Heerenveen 06-51532728 • 0513-842479 Twitter/dewijnschuur www.facebook.com/dewijnschuurheerenveen

www.dewijnschuurheerenveen.nl

Wat is uw koersdoel?

Maandelijks te zien in ‘Business Class’

Wie actief is op de beurs heeft meestal een duidelijk doel voor ogen. Wierda en Partners

Vele klanten gaven ons al het roer van hun beleggingsschip in handen. Mogen wij u eens

combineert de jarenlange ervaring die opgedaan is bij grootbanken met de voordelen

helpen uw koersdoel scherper te stellen?

van een klein en flexibel beleggingskantoor. Resultaatgerichtheid, transparantie en maatwerk zijn woorden die bij ons passen. Wij zijn onafhankelijk en niet gebonden aan beleggingsproducten van een specifieke aanbieder. Daarom kan er op meer kansen ingespeeld worden. Wij streven naar duurzame relaties en een prettige samenwerking.

Wierda en Partners | Oostersingel 1, 9401 JX Assen | Tel. 0592-301550 | www.wierdavermogensbeheer.nl

Arbeidsmarkt

Friesland: minder banen meer werkzoekenden M

inder banen, meer werkzoekenden. Friesland telde vorig jaar 3,7 pro-

cent minder fulltime banen dan in 2008. Tegelijk is de werkloosheid in decennia niet zo hoog geweest als nu. 11 procent voor Friesland.

Economie trekt langzaam aan, banengroei blijft voorlopig uit Friesland telde op 1 april 2013 zo’n 223.300 banen, zo blijkt uit het Fluchskrift Wurkgelegenheid van de provincie Fryslân. Dat zijn er 8.500

minder dan in 2008, bij het uitbreken van de crisis. Een verlies van 3,7 procent. Afgelopen jaar raakte onze provincie 3815 banen kwijt. Een krimp van 1,7 procent. Daarmee presteren we slechter dan in 2012, toen het banenverlies in Friesland 0,9 procent bedroeg.

Zorg grootste werkgever De grootste klappen vielen het afgelopen jaar in de bouw en financiële dienstverlening, die respectievelijk 1445 (8,1 procent) en 420 fulltime banen (4,6 procent) verloren. Ook in de industrie, het onderwijs, de handel, vervoerssector, horeca en landbouw kromp de Friese werkgelegenheid afgelopen jaar. Alleen in de dienstverlening, gezondheidszorg en de overheidsinstellingen was sprake van een

15

maart 2014

bescheiden groei. In deze sectoren steeg het aantal banen met minder dan een procent, aldus de provincie Fryslân.

De zorgsector is nog altijd de grootste werkgever in Friesland, gevolgd door de industrie en de handel. Het aantal fulltime banen in de zorg is in de afgelopen 10 jaar met bijna 30 procent toegenomen. De werkgelegenheid binnen de dienstverlening is met 26 procent gegroeid ten opzichte van 2003. Het aantal banen binnen de industrie, bouw, financiële instellingen en landbouw kromp de afgelopen 10 jaar met 10 tot 20 procent.

Heerenveen stabiel Alle Friese gemeenten hebben te maken met een dalende of gelijkblij-

april Vanaf 3 open! weer zijn wij Wij staan al 11 jaar sterk in het leveren van kwalitatief en betaalbare teak tuinmeubelen.

Kom bij ons langs en laat u inspireren!

BeleeF Sonnema in één uur.

Bij Sonnema maken wij met trots en passie Sonnema Berenburg volgens dezelfde geheime receptuur als Fedde Sonnema deed in 1860 in zijn herberg in Dockum.

Door kruiden toe te voegen en te sleutelen aan de verhoudingen gaf Fedde de drank zijn eigen unieke karakter. Deze kruidenmix zorgt voor een stevige bite en dat is precies waarom Sonnema zo lekker is in de mix met frisdrank of als basis voor een cocktail.

ludingaweg 33a 8862 bl Harlingen 0517-418306

Ontdek in het bezoekerscentrum in Bolsward in één uur de complete geschiedenis van Sonnema. Duik even terug in de tijd, naar 1860. Direct wordt duidelijk waarom Sonnema zo’n bijzondere drank is. En ja, proeven mag natuurlijk ook.

Groepen van minimaal 20 personen kunnen het bezoekerscentrum het gehele jaar, op aanvraag, bezoeken. Ga voor meer informatie en aanvragen naar: www.sonnema.nl

Arbeidsmarkt

procent. Het aantal Friese WW uitkeringen nam het laatste jaar met 18,4 procent toe.

Friesland in noorden gemiddeld In januari telde Friesland 21.864 WW-uitkeringen, aldus het UWV. Een jaar eerder waren dat er nog 18.461.

Een stijging van 18,4 procent.

Daarmee doet Friesland het aanmerkelijk minder slecht dan Nederland als geheel. Het totale aantal WW-uitkeringen in Nederland steeg met 24,7 procent, van 369.280 tot 460.491. In het noorden presteert Groningen iets slechter dan Friesland en Drenthe iets beter, met respectievelijk 19,6 en 17,9 procent meer WW-uitkeringen.

Banenmotor zorg valt stil Opvallend is dat de zorg, traditioneel de grootste werkgever in Friesland, als banenmotor stilvalt. Van alle sectoren laten zorg en welzijn de sterkste stijging van de WW zien. In januari alleen al groeide het aantal uitkeringen in het noorden met 827, 12 procent. Daarmee telt het noorden nu 7.700 WW-uitkeringen. Vooral verzorgend personeel verloor afgelopen jaar werk, zoals verpleeghulpen en activiteitenbegeleiders. Ook veel mensen met administratieve beroepen in de zorg, waaronder receptionisten en (medisch) secretaressen, raakten werkloos.

CBS: werkloosheid gelijk

vende werkgelegenheid. In geen enkele gemeente is sprake van groei.

Van de vijf grootste Friese gemeenten is Heerenveen qua werkgelegenheidspeil gelijk gebleven. Binnen de gemeenten Skarsterlân (-2,4 procent), Leeuwarden (-1,7 procent) Súdwest Fryslân (-1,5 procent) en Smallingerland (-1,4 procent) is sprake van een banenverlies.

Einde crisis nabij Volgens ING Economisch Bureau lijkt het einde van de crisis voor NoordNederland in zicht. Gemiddeld komt de economische groei in Groningen in 2014 uit op 0,1 procent. Drenthe en Friesland zullen over het hele jaar gemeten nog een kleine krimp van 0,2

procent laten zien, maar in de tweede helft van 2014 is er een kleine plus.

Kansen liggen er volgens ING in de sectoren die al sterk zijn, zoals de agrifood en maakindustrie. Ook energie, milieu en recreatie doen het relatief goed. Groei van de werkgelegenheid zal echter voorlopig nog op zich later wachten, zeggen deskundigen.

WW groeit in Friesland minder hard Werkloosheid in Friesland komt in 2014 op ongeveer 11 procent, aldus het ING Economisch Bureau. Drenthe gaat naar 10 procent, Groningen 12

17

maart 2014

Volgens het CBS nam de werkloosheid in januari met 10.000 toe. Gemiddeld over de afgelopen 3 maanden is de werkloosheid echter gelijk gebleven.

Twee factoren spelen daarbij een rol.

Aan de ene kant nam het banenverlies toe, terwijl aan de andere kant relatief veel werklozen zich terugtrokken van de arbeidsmarkt. Dit samen maakt dat de werkloosheid gemiddeld over de afgelopen drie maanden nauwelijks is gewijzigd.

In januari kwam de werkloosheid in Nederland volgens de ILO-definitie uit op 7,1 procent van de beroepsbevolking. In december 2013 was dat nog 7,0 procent. n Tekst: Marco van der Leest

Arbeidsmarkt

In NoordoostFriesland kiezen meer jongeren voor techniek

O

m het dreigende personeelstekort in de techniek te keren hebben

gemeenten, scholen en bedrijven in Noordoost-Friesland krachten gebundeld in de Gouden Driehoek.

“Het eerste resultaat is binnen”, zegt projectleider Jenna Bottema.

“Veel meer leerlingen kiezen nu voor een technische richting op school.”

Jenna Bottema / Foto: FPH

18

maart 2014

V

eel bedrijven klagen over de slechte aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt.

Leerlingen die pas van school komen, moeten in de praktijk vaak nog veel leren, zo luidt het commentaar.

Gemeenten willen graag een bemiddelende rol spelen, maar lopen dan tegen ondernemers aan die geen tijd of zin hebben om te overleggen. In Noordoost-Friesland is die spiraal nu doorbroken.

Enorme energie “In deze regio liep het lange tijd moeizaam”, zegt Jenna Bottema, projectleider van de Gouden Driehoek. “We zagen bedrijven die vooral bezig waren met overleven. Andere hadden het zo druk dat er geen ruimte was voor overleg met gemeenten en scholen. In 2009 kwam er eindelijk schot in de zaak. Toen organiseerde de Kamer van Koophandel Noord-Nederland gesprekken om de samenwerking tussen gemeenten, bedrijven en scholen in Noordoost-Friesland op gang te brengen. Ineens zaten we met elkaar aan tafel. Twee keer zelfs. Er bleek een enorme energie te zijn.”

Daarop werd een netwerkorganisatie opgericht: de Gouden Driehoek. Aan de stuurgroep namen vertegenwoordigers deel van iedere O (Onderwijs, Overheid en Ondernemers): Henk Stam namens het Dockinga College, Bearn Bilker (burgemeester Kollumerland) als voorzitter van de NOFA-gemeenten en Joop Wolters namens de ONOF, de ondernemersfederatie in de regio. “Inmiddels is de stuurgroep van samenstelling verandert en zijn we vol aan de slag met activiteiten”, zegt de projectleider.

Behoefte aan alles De eerste activiteit van de Gouden Driehoek was de organisatie van een enquête in 2010 onder drieduizend regionale bedrijven met meer dan één werknemer. “Daaruit bleek dat voor twee sectoren een groot personeelstekort in het verschiet ligt”, vertelt Bottema. “26 procent van de zorgorganisaties verwacht hiermee te maken te krijgen. Vooral hoger opgeleiden zijn straks moeilijk te krijgen in Noordoost-Friesland.”

In de techniek is de situatie nog nijpender. “Hier vreest 47 procent van de ondernemingen personeelstekort.

Sommige bedrijven kunnen nu al niet of nauwelijks aan geschikte mensen komen. Andere moeten vanwege de

crisis personeel ontslaan, maar hebben een probleem als de economie weer aantrekt. Dat speelt niet alleen hier, maar ook in de rest van het land.

De komende jaren ontstaat er in Nederland een tekort van 150.000 mensen in de techniek, zo is de algemene verwachting. Aan alles is behoefte: mensen met een lage, midden en hoge opleiding.”

Bedrijven leren presenteren Daarom richt De Gouden Driehoek zich vooralsnog op de sector met de grootste behoefte aan jong talent: de techniek. “De eerste bijeenkomst was bij SMI in Dokkum”, herinnert Bottema. “Daar kwamen ruim honderd mensen vanuit techniekbedrijven en stakeholders bijeen. De gemeenschappelijke wens: techniekdagen voor leerlingen in het voortgezet onderwijs organiseren. Dat zijn een soort open dagen bij de bedrijven, waarbij schoolklassen worden uitgenodigd. We hebben er gezamenlijk voor gekozen om op dit onderdeel aansluiting te zoeken bij het reeds bestaande landelijke netwerk van technetkringen, waarin ook weer de drie O’s in de regio samenwerken.”

Grote vraag: hoe organiseer je zo’n techniekdag? Hoe presenteer je jezelf als bedrijf? “Daarvoor werden speciale workshops georganiseerd. Bedrijven krijgen tientallen leerlingen over de vloer. Hun interesses lopen nogal uiteen. Sommigen hebben vanuit zichzelf iets met techniek, anderen tonen een latente voorkeur en er zijn er ook die helemaal niets voor de sector voelen.

Bedrijven sluiten met verschillende routes aan bij de verschillende voorkeuren. Al doende ontdekken de leerlingen of techniek iets voor hen is.”

Koffertje Aan iedere techniekdag moeten minimaal acht bedrijven en twee scholen meedoen, maar in Dongeradeel/ Dantumadiel blijkt de belangstelling veel groter. “We hebben nu drie edities gehad en iedere keer deden er tussen de twintig en vijfentwintig bedrijven mee. Er kwamen gemiddeld zo’n driehonderd leerlingen op af.

Tweede en derde klassen van zowel vmbo als havo/vwo. Ze bezoeken twee bedrijven. Vaak met hun ouders, want die worden ook uitgenodigd.

Ouders zijn belangrijk in het keuzeproces voor een beroepskeuze. Zij hebben dikwijls een negatief beeld van de techniek. Het zou vies en zwaar werk zijn. Dat blijkt in de prak-

19

maart 2014

tijk helemaal niet het geval. Na de techniekdagen denken ze positiever over de sector. Leraren gaan ook mee naar de open dagen. Zij weten ook lang niet altijd wat er in de bedrijven gebeurt, terwijl dat wel van belang is.

Zeker als ze advies uitbrengen over de keuze voor een beroepsprofiel.”

De lokale technetkring is dus verantwoordelijk voor de organisatie van de techniekdagen. Maar zij organiseert meer activiteiten. “Zoals de Technics 4 You voor leerlingen van het basisonderwijs. Groepen 7 en 8. Op school krijgen ze voorlichting over de sector.

Vervolgens gaan ze op bezoek bij de bedrijven. Verder is er een project met ambassadeurs, waarbij jonge techniekstudenten gastlessen geven aan derde klassen havo en vwo, en een project waarbij basisschoolleerlingen een dag doorbrengen op de vmbo-vakschool. Er is een quiz, een film en ze gaan met hun klas iets bouwen, onder begeleiding van leerlingen van de vmbo-vakschool. De volgende dag gaan ze met een leeg koffertje bij vijf bedrijven langs. Bij ieder bedrijf krijgen ze een stuk gereedschap voor in dat koffertje, dat ter nabespreking mee naar school gaat.”

Tijd voor evaluatie Wat al die inspanningen precies opleveren, is nog niet bekend. “Na drie jaar wordt het tijd voor een evaluatie”, vindt Bottema. “We zien al wel dat op het Dockinga College veel meer leerlingen een techniekprofiel kiezen.

Dat is alvast een succes. We zijn inmiddels ook begonnen waar dezelfde problemen spelen, namelijk de zorgsector. Er is inmiddels een zorgwerkgroep opgericht die in de startblokken staat.” n

Tekst: Marco van der Leest

Noord-Nederland telt momenteel zo’n twintig van deze technetkringen.

Noordoost-Friesland heeft er twee, die de geografische grenzen van de gemeenten volgen. De technetkring Dongeradeel/Dantumadiel is erg actief.

Ferwerderadiel heeft zich hierbij aangesloten. Verder is de technetkring Kollumerland/Achtkarspelen behoorlijk actief. En in Tytsjerksteradiel is er een in oprichting.

Zo wordt de hele regio straks bestreken.

steenhouwerij fransen natuursteen

Herenwal 177 8441 BG Heerenveen T: 0513-622305

www.fransen-natuursteen.nl

an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

Arbeidsmarkt

Honderen nieuwe banen in Heerenveen O

ndanks de crisis blijft de werkgelegenheid in Heerenveen nagenoeg sta-

biel. In de komende 4 jaar verwacht wethouder Economische Zaken Coby van der Laan zelfs weer groei.

“Er komen minimaal 500 werkplekken bij. Vooral in de zuivel.”

Burgemeester Tjeerd van der Zwan sprak in zijn nieuwjaarstoespraak nog optimistisch van duizend nieuwe banen in 2014. Dat is op de lange termijn, weet Van der Laan. “Op korte termijn worden het er minimaal 500, maar we gaan voor 1000. In 2017.”

500 nieuwe banen is realistisch, vindt Heerenveen. De komst van nieuwe en uitbreiding van bestaande zuivelbedrijven levert veel nieuw werk op voor Friesland.

Industriële blikvangers De Nederlandse kaasfabrikant A-ware Food Groep is volgend jaar goed voor 150 nieuwe werkplekken en wil daarna doorgroeien naar 400.

Buurman Fonterra uit Nieuw-Zeeland, dat zich richt op wei, brengt er ook 300 naar Heerenveen. De Chinese producent van baby- en kindervoeding, Ausnutria Hyproca 100. Waarschijnlijk komt er nog een andere Chinese babyvoedingfabrikant bij met zo’n 60 banen. Verder verdubbelt Henri Willig, dat luxe kazen maakt, de bestaande fabriek op bedrijventerrein De Kavels: een tiental extra banen.

De vier nieuwe zuivelfabrieken verrijzen allemaal op het Internationaal Business Park Friesland, langs de A7 richting Drachten. Er wordt inmiddels volop gebouwd. De skyline van Heerenveen krijgt er kloeke industriële blikvangers bij. Goed voor de uitstraling van de plaats, goed voor werkgelegenheid en goed voor de Coby van der Laan

21

maart 2014

HIGH TEA

OP ZATERDAG- EN ZO NDAG M IDDAG

RESERVEREN 058 - 233 49 00 OF RESERVEREN@ELEVE.NL HELICONWEG 52 LEEUWARDEN WWW.ELEVE.NL

WCD_ELE_W11_FP_AD_90x130_001.indd 1

17-03-14 10:45:07

• Nieuwbouw • Verbouw • Aanbouw • Onderhoud • Renovatie • Verzorgen schetsontwerp of bouwtekeningen.

• Verzorgen vergunningen en toebehoren.

Bouwbedrijf Otter . Aengwirderweg 255 . 8458 BE Tjalleberd T +31 (0) 513-646 027 . F +31 (0) 513-646 118 info@bouwbedrijfotter.nl . www.bouwbedrijfotter.nl

Arbeidsmarkt

gemeentelijke grondverkopen. “Bij elkaar nemen de bedrijven ruim 40 hectare af,” zegt de trotse EZ-wet­ houder.

Moeizame financiën De toenemende vraag naar zuivelproducten in vooral Azië is dus goed nieuws voor de Heerenveense kas. De gemeente moest de afgelopen jaren €80 miljoen afboeken op het grondbedrijf. Grootste strop met €27,5 miljoen was Klaverblad Noord Oost, dat voorlopig geen bedrijventerrein wordt en weer landbouwwaarde heeft. Ook op andere gronden werden verliezen genomen, waaronder de nieuwbouwwijk Skoatterwâld. “Tot de crisis bouwden we daar gemiddeld 100 woningen per jaar. De afgelopen jaren tussen de twintig en dertig woningen.

Vooral de kavelverkoop is minimaal.

Vorig jaar kwam er maar één nieuwe woning bij in Skoatterwâld,” vertelt Van der Laan. “We merken dat de kavelverkopen in deze nieuwbouwwijk dit jaar weer iets aantrekken. Op dit moment worden de kavels met 20 procent korting aangeboden.”

De financiële situatie staat Heerenveen niet toe om te investeren in het centrum, zoals andere grote Friese plaatsen wel doen. De parkeergarage op het Molenplein wordt niet gebouwd. De gemeente mag er van de provincie geen geld in steken.

“Jammer,” vindt Van der Laan. “Het ging maar om een bedrag van €2 ton per jaar.” Tot 2020 kan de gemeente,

behalve faciliteren, financieel weinig doen om het centrum op te knappen.

Optimisme Toch is de wethouder optimistisch. De komst van nieuwe winkels zorgen voor een nieuwe impuls en maken Heerenveen aantrekkelijker als winkelplaats, aldus Van der Laan. “Er komt een ANWB-winkel en een biologische supermarkt van Ekoplaza.”

Ze heeft meer goed nieuws. Behalve bij zuivelaars is Heerenveen in trek bij andere bedrijven. Zoals Compact Board, een nieuwe fabriek die meubelpanelen verlijmd met natuurlijke hars.

60 nieuwe banen. “Voornamelijk voor lager opgeleiden,” zegt Van der Laan.

“Het is ook een interessante werkgever voor mensen met een SW-indica­ tie.”

Koppeling met bijstand Al met al veel nieuwe werkgelegenheid. Om alle banen goed in de vullen maakt Heerenveen een koppeling met het bestand van werkzoekenden in de gemeente. Nu nog zijn er ruim 1300 Heerenveeners in de bijstand. Dat aantal daalt de komende jaren stevig, zo verwacht de wethouder, die ook verantwoordelijkheid voor de regio neemt. “We werken hierbij samen met andere Friese gemeenten en het UWV. Gezamenlijk willen we de werkloosheid in Friesland terugdringen.”

Veel Friezen met een lage opleiding zullen werk vinden in Heerenveen.

23

maart 2014

Het aantrekken van hoger opgeleiden wordt mogelijk nog een probleem.

Daarvan zijn er immers weinig.

Bovendien trekt de Randstad nog altijd veel slimme Friezen. De werving in het hogere kader is dan ook reeds gestart. Om de toestroom te stimuleren werken de zuivelaars samen met de gemeente en het onderwijs, waaronder Van Hall, Nordwin, Friesland College en NHL, in de zogenaamde Dairy Chain. Verder heeft A-ware onlangs een oude proefboerderij in Oentsjerk overgenomen. Hier is ruimte voor trainingen, opleidingen en onderzoek.

Toch nieuw bedrijvenpark?

Ondertussen ziet Van der Laan een nieuw probleem opdoemen. Een tekort aan bedrijfsgrond. “Op het IBF hebben we nog maar 25 hectare vrij beschikbaar, verdeeld over het bedrijvenpark. We kijken nu toch weer naar Klaverblad Noord Oost, dat 150 hectare meet. Als de huidige ontwikkelingen doorzetten, hebben we die gronden nog hard nodig. Dan pakt die afwaardering zuur uit. Maar dat is achteraf. We werken nu aan een positieve eigen reserve in 2021.

Binnenkort komen we waarschijnlijk onder preventief toezicht van de provincie. Aan het eind van de collegeperiode willen we weer een gezond financieel meerjarenperspectief bieden.” n Tekst: Marco van der Leest

Arbeidsmarkt

Braindrain geen probleem D

e braindrain van Leeuwarden en Friesland naar de Randstad is hele-

maal geen probleem, stelt dr. Viktor Venhorst van de Rijksuniversiteit Groningen. Met maatwerk kan veel noordelijk talent behouden blijven.

Leeuwarden telt meer dan 20.000 hbostudenten. 80 procent daarvan verkast vlak na het afronden van de opleiding naar elders. Vooral richting de Randstad. “Veel overheden zien dat als een probleem, maar dat is het niet.

In de Randstad is nu eenmaal meer werk dan in het noorden. Groningen heeft eens de twijfelachtige eer gehad het best opgeleide werklozenbestand van Nederland te hebben. Daar heb je toch niets aan?”

Verhuizen om werk Noordelijke studiesteden als Leeuwarden en Groningen hebben beslist niets te klagen, vindt Venhorst, die de afgelopen jaren verschillende studies naar verhuisgedrag van pas afgestudeerden verrichtte. “Het beeld is dat de beste studenten na hun studie naar de Randstad verhuizen. Dat is in z’n algemeenheid onjuist, zo blijkt uit ons onderzoek. Wel zien we dat de beste Leeuwarder hbo-economen naar de Randstad trekken. Veel talent van de overige studierichtingen blijft juist in Friesland wonen en werken.”

De belangrijkste reden voor studenten om te verhuizen, is werk. “In sommige vakgebieden worden toppers nog tijdens hun studie uit de schoolbanken gerekruteerd, ook door bedrijven uit de regio. Dat zagen we veel in de noordelijke techniek en ICT. De knapste koppen blijven dan in of rond hun studiestad wonen. Heel anders is dat

voor bijvoorbeeld afgestudeerden bedrijfskunde. Voor hen is hier nauwelijks werk, zeker sinds de overname van Friesland Bank, die wel talent wist te binden.”

Economen richting Randstad Van andere studierichtingen blijft juist een overgrote meerderheid in de regio. “Voormalig pabo-studenten bijvoorbeeld. Zij kunnen overal werk vinden, ook dicht bij huis. Hetzelfde geldt voor afgestudeerden van de opleiding verpleegkunde. Basisscholen en ziekenhuizen heb je, in tegenstelling tot grote multinationals, overal in Nederland.”

Venhorst ontdekte ook een verschil in het verhuisgedrag van pas afgestudeerde academici en hbo-ers met een vers diploma. “Bij de Rijksuniversiteit Groningen vertrekt 70 procent na de studie. Bij de noordelijke hbo-instellingen is dat gemiddeld 60 procent. Dat komt doordat universiteiten een grotere regio bedienen. Studenten moeten vaak verhuizen voor hun studie.

Wie eenmaal verhuist, is later eerder geneigd om nogmaals te verhuizen.

Hbo-instellingen zijn vlak om de hoek.

Waarschijnlijk blijven meer hbo-ers tijdens hun studie bij hun ouders wonen. Ze verhuizen daarna niet snel meer naar elders.”

Positieve ervaring Werk mag dan de belangrijkste factor zijn in het verhuis- en blijfgedrag van pas afgestudeerden, de binding met de studiestad is ook van belang.

“Wanneer studenten een positieve ervaring hebben met hun studiestad, zijn ze eerder geneigd daar na hun studie te blijven wonen. Goede voorzieningen op het gebied van werken, wonen, winkelen, sport, cultuur en uitgaan dragen bij aan een positieve ervaring van hoger opgeleiden met de studiestad. Grote studiecomplexen

24

maart 2014

aan de rand van de stad, zoals in Enschede en Zernike in Groningen, doen dat niet. Van de blijvers wonen de meesten de eerste jaren na de opleiding in de stad. Een kleiner deel woont in de omgeving.”

Venhorst deed in samenwerking met tien steden en Platform31 ook onderzoek naar de langere termijn. “Dan zie je dat hoger opgeleiden nauwelijks nog verhuizen naar een andere regio.

Ze krijgen een relatie, kinderen en gaan zich settelen. De factor woningmarkt wordt dan van groter belang dan de factor werk. Als stad moet je je afvragen of die woningmarkt goed functioneert. Pas afgestudeerden willen vaak eerst een appartement.

Wanneer er kinderen in het spel komen, zijn eengezinswoningen meer in trek. Stad en regio moeten ervoor zorgen dat er voldoende mogelijkheden zijn voor een goede wooncarrière.

Daarmee houden ze meer hoger opgeleiden vast.”

Goede voorzieningen Naar de aantrekkelijkheid van de steden zelf heeft Venhorst geen onderzoek gedaan. “Vaak wordt aangenomen dat historische binnensteden aantrekkelijk worden gevonden, maar het is onduidelijk wat het effect van een oud stadscentrum is. Studenten kunnen daar heel verschillende opvattingen over hebben. Over het algemeen kun je stellen dat het goed is dat noordelijke steden hun centra opknappen. Ze creëren daarmee prettige verblijfsklimaten voor verschillende doelgroepen, ook voor studenten.”

Leeuwarden bindt hbo-ers De drie Leeuwarder hogescholen zijn rond de binnenstad gesitueerd. Dat moet een pluspunt zijn. Het stadsbestuur doet er alles aan om het studenten naar de zin te maken. De kennis-

campus rond de NHL en Stenden is volop in ontwikkeling. De NHL heeft een opvallend nieuw gebouw gekregen en binnenkort worden de eerste studentenwoningen op het complex opgeleverd. Er wordt gebouwd aan de Watercampus met plek voor onderzoek en startende bedrijven. Ook komt er nog een Dairy Campus, weliswaar aan de rand van de stad. En aan het opknappen van de binnenstad wordt al jaren gewerkt.

Gemeentebesturen moeten daar niet zo moeilijk over doen, vindt Venhorst.

“Het gaat al erg goed. Je kunt zeggen dat 80 procent wegtrekt. Maar dat betekent ook dat 20 procent blijft. Van alle Leeuwarder hbo-studenten woonde 5 procent voor hun 16de jaar in de stad. Na het afstuderen woont 15 procent in Leeuwarden en 18 procent vindt er een baan. Leeuwarden houdt dus wel degelijk hoger opgeleiden vast.”

Of al die maatregelen jonge afgestudeerden vasthouden?

Maatwerk

alsof het allemaal zo verschrikkelijk is, vindt Venhorst. Hij raadt stadsbesturen aan om maatwerk te leveren. “Kijk naar waar behoefte aan is en ga daar beleid op voeren. Kijk niet naar méér werk voor hbo-ers, maar naar het juiste werk. Stem dat af op het aanbod van pas afgestudeerden.” n Tekst: Marco van der Leest

Gemeentebesturen moeten niet doen

Viktor Venhorst

25

maart 2014

Arbeidsmarkt

Hoe kom je als ZZP-er aan opdrachten?

26

maart 2014

F

riese ondernemers doen vooral zaken binnen hun eigen netwerk, zegt Joke

Speelman uit Leeuwarden. Hoe kom je daar als startende ondernemer tussen? Tips van een professional in carrièrecoaching en werving en selectie.

Joke Speelman begeleidt met haar bedrijf The Care Factory werknemers naar een andere baan en richting het ondernemerschap. Voornamelijk in de publieke sector, waar steeds meer ZZP-ers actief zijn. Ook werft ze personeel voor bedrijven en instellingen in deze sector. “Mijn netwerk bestaat voor een groot deel uit zorgondernemers.”

Gesloten Friese netwerken De Friese en noordelijke ondernemersmentaliteit onderscheidt zich van die in andere delen van het land, aldus Speelman, die zelf uit Wolvega komt.

“In het noorden hebben we meer een ons-kent-ons-mentaliteit. Een Friese ondernemer zal niet snel een externe partij inschakelen, maar valt eerder terug op ondernemers in zijn eigen netwerk. Als startende ondernemer liep ik daar een paar jaar geleden zelf ook tegenaan.”

Dat betekent beslist niet dat startende Friezen, ZZP-ers, kansloos zijn.

“ZZP-ers beschikken vaak al over een groot en effectief netwerk. De lijntjes zijn snel gelegd. Maar er zijn ook valkuilen. Veel ZZP-ers hebben maar een of twee belangrijke opdrachtgevers en vinden het verder prima. Daarmee maak je jezelf kwetsbaar. Je moet niet vergeten om te ondernemen. Dat is essentieel voor de continuïteit van je onderneming.”

Aan de andere kant kunnen bestaande contacten ook een belemmering vormen voor ZZP-ers. “Naar voormalige werkgever en collega’s heb je ineens een andere rol. Zij kunnen dan terughoudend zijn in het verstrekken van opdrachten.”

Bepaal je toegevoegde waarde Veel ZZP-ers lopen dan ook met dezelfde vragen rond. Wat kan ik doen om aan opdrachten te komen? En hoe kom ik zonder relevante contacten bij bestaande netwerken binnen? “Begin eerst bij jezelf”, zegt Speelman.

“Definieer je toegevoegde waarde.

Wat heb jij jouw potentiële opdrachtgevers te bieden? Als je dat scherp hebt, bepaal je wat je precies van collega’s, ZZP-ers en een netwerk verwacht.”

Joke Speelman

De volgende stap is contacten leggen, aldus Speelman. “Dat is vooral een kwestie van veel doen. Veel potentiële opdrachtgevers vinden het leuk om over hun onderneming, hun werk te praten. Dat is dus een mooie gelegen-

27

maart 2014

heid om in contact te treden. Bepaal ook van tevoren wat je uit een gesprek wilt halen. In veel gevallen is gelijk een opdracht teveel gevraagd.

Vraag dan of de persoon in kwestie nog een andere ondernemer, een andere potentiële opdrachtgever kent die voor jou interessant kan zijn. Want alleen maar informatie uitwisselen, is niet genoeg. Houd tijdens het gesprek je doel dus goed voor ogen. Waarom ben je daar? Voel aan wat je uit die ontmoeting kunt halen.”

Warme en koude contacten Maak onderscheid tussen koude, lauwe en warme contacten. “Koude contacten zijn mensen die je nog niet kent, maar wel interessant zijn voor je netwerk. Misschien kent iemand in je huidige netwerk zo’n persoon. Laat je introduceren. Zelf contact opnemen kan natuurlijk ook. Lauwe contacten zijn bijvoorbeeld connecties op LinkedIn. Hier kun je eenvoudig mensen benaderen. Kijk ook in netwerken van ‘vrienden’. Daar kunnen interessante contacten tussen zitten.

Misschien kan er een match plaatvinden. Warme contacten zijn mensen uit je eigen netwerk: oud-collega’s, kennissen, vrienden en huidige opdrachtgevers. Schroom niet om met hen het gesprek aan te gaan.”

Verder raadt Speelman aan om bijeenkomsten te bezoeken. “Iedere grote plaats in Friesland heeft ondernemerscafés en Open Coffees. Laat je daar inspireren door andere ondernemers.

Hoe halen zij opdrachten binnen? Het ontbreekt kleine zelfstandigen vaak aan creativiteit bij het binnenhalen van opdrachten. Ga met anderen in gesprek. Zo komt bovendien samenwerking tot stand tussen ZZP-ers. Dat kan ook opdrachten opleveren.”

Maak lange termijnplan Maak een werkplan voor de langere termijn. “Veel ZZP-ers kijken maar een jaar vooruit. Ik zou zeggen: maak een werkplan voor 5 jaar. Als je de ambitie hebt om over 5 jaar €5 ton te verdienen, dan ga je groter denken in kansen en mogelijkheden. Dan blijf je contacten leggen, ook al heb je een of twee grote opdrachten binnen. Als je een kwalitatief netwerk hebt, kun je ook weer zaken uitbesteden. Blijf bouwen aan je onderneming. Dat moet je mindset zijn.” n Tekst: Marco van der Leest

Productenvisie

Titel

Opblaasbare stropdas E

en kussen meenemen naar kantoor zonder argwaan te wekken is moeilijk. Met deze opblaasbare stropdas heb je altijd een kussen in de buurt, zonder dat iemand het opmerkt. Via het verborgen mondstuk kan het opgeblazen worden. Komt de baas binnen wandelen? Binnen een paar seconden is de stropdas leeggelopen! www.gadgethouse.nl

Warme koffie H

arde werkers vergeten hun koffie of thee nog wel eens, waardoor het afkoelt. De USB Cup Warmer is een bekerwarmplaat die u gemakkelijk via de USB-poort kan aansluiten op de computer of laptop. De plaat wordt hierdoor heet en houdt uw koffie of thee warm. Hij is erg ruim zodat elk kopje erop past. www.gadgethouse.nl

Handsfree bellen E

en horloge en een volledig functionerende mobiele telefoon in ĂŠĂŠn. Het GSM Horloge beschikt over alle multimedia functies die u ook verwacht bij een mobiele telefoon. Een camera, muziek- en videospeler en een touchscreen. Met behulp van het meegeleverde bluetooth headsetje, belt u met uw handen vrij.

www.hitechgadgets.nl

28

oktober maart 2014 2013

USB-Tulp V

ervang die fantasieloze, vierkante USB-Hub door deze fleurige tulp. Deze vrolijke hub bevat vier high-speed USB-poorten die verwerkt zijn in een mooie, rode tulp. Een bureau hoeft niet kleurloos te zijn! www.icadeau.nl

Handybag M

et de Solar City Bag bent u nooit meer onderweg met een lege batterij. De tas heeft een uitneembare accu die opgeladen wordt zodra u in het zonlicht loopt. Sluit uw telefoon of tablet aan op de accu en uw apparaat wordt opgeladen. De tas is zo gemaakt dat er makkelijk een iPad of een A5-formaat kladblok in past. www.gadgethouse.nl

Altijd een toetsenbord bij de hand

Laptop­kap

L

aat op het bureau een draadloos toetsenbord verschijnen met de Epic Laser Keyboard. Het apparaat is in feite een kleine projector. Een sensor en een infrarood licht registreren de handelingen waardoor het ook mogelijk is de Epic als muis te gebruiken. Doordat de projector erg klein is, is hij makkelijk mee te nemen voor wanneer je onderweg in de trein nog wat werk moet doen. Weg met het onhandige toetsenbord! www.megagadgets.nl

M

aak een einde aan de hinderlijke lichtinval op uw laptop met deze ‘CompUshade’. De kap vormt een 30 centimeter diepe kijktunnel die de lichtinval op het beeldscherm ontneemt.

Het past op elke laptop met een 9 tot 17 inch beeldscherm en is gemaakt van ultra licht en duurzaam polyethyleen. Ingeklapt is hij zo dun dat de laptop in de tas blijft passen. www.thegadgetspot.nl

29

oktober maart 2014 2013

Geert Schaaij

Welke trends zijn de komende decennia bepalend?

Wijzigingen in de marktomstandigheden dwingen beleggers hun aandelenportefeuille aan te passen De wereld rondom ons verandert snel, veel sneller dan we soms denken. Een goed voorbeeld daarvan zijn de smartphones. Enkele jaren geleden bezat nog bijna niemand zo’n smartphone, inmiddels zijn ze gemeengoed geworden. Vooral in de technologiesector kan het allemaal snel gaan. Een bedrijf als Eastman Kodak was nog niet zo heel lang geleden als belangrijkste speler op de markt voor analoge fotografie een blue chip op de beurs van Wall Street. De opkomst van de digitale fotografie heeft de aandelen van dit bedrijf echter helemaal in de vergeethoek geduwd. Het is daarom belangrijk om tijdig in te spelen op veranderingen op de markt, waarbij u moet proberen vooruit te kijken. Het voorspellen van de toekomst is natuurlijk onmogelijk, maar we kunnen wel proberen om toekomstige trends tijdig te herkennen. Welke trends zullen de wereld in de komende decennia bepalen? Het antwoord op deze vraag is belangrijk, want een wijziging in de marktomstandigheden dwingt beleggers hun aandelenportefeuille aan te passen. We bespreken enkele trends waarvan we denken dat ze de komende decennia een bepalende rol kunnen gaan spelen.

Het tijdperk van de BRICS lijkt achter de rug Brazilië, Rusland, India, China en ZuidAfrika staan afgekort bekend als de BRICS-landen en dit vijftal heeft een periode van bovengemiddelde economische groei achter de rug. Ze lijken

echter over het hoogtepunt heen te zijn, want er is in alle vijf de landen sprake van een economische groeivertraging. In Brazilië, India en China zullen de autoverkopen dit jaar voor de eerste keer in meer dan een decennium dalen. Bovendien lijkt de periode van goedkoop geld in bijna al deze landen achter de rug te zijn; de rente vertoont er een stijgende trend. Het duurder worden van het geld zal uiteraard een verdere rem op de economische groei zetten.

Elk van de bovenvermelde landen worstelt met specifieke problemen. De Brazilianen sparen niet genoeg, met als gevolg dat het land afhankelijk is van buitenlands kapitaal. Daar staat Rusland tegenover, dat juist met de uitstroom van kapitaal wordt geconfronteerd. President Wladimir Poetin heeft tot dusverre die outflow van geld nog niet daadkrachtig aangepakt.

India zit gevangen in een vicieuze cirkel, waarbij een chronisch tekort op de lopende rekening inflatie veroorzaakt en de overheidsschulden doet oplopen.

China moet de overstap zetten van een export- naar een consumptiegerichte economie en die overstap moet plaatsvinden tegen de achtergrond van grote problemen in de bankensector. Zuid-Afrika heeft tenslotte met sociale onrust te maken, waarbij vooral de arbeiders in de mijnbouw grote loonsverhogingen vragen. Bovendien lopen ook de politieke spanningen in dit land steeds hoger op.

Grote haussemarkt bij de grondstoffen achter de rug Een andere trend die zich in dit decennium en mogelijk ook in de volgende decennia zal aftekenen, is de afkoeling

30

maart 2014

op de grondstoffenmarkten. De prijzen voor commodities zijn jarenlang gestegen, maar aan die periode zou wel eens een einde kunnen komen. Er lijkt namelijk een trendommekeer in de maak te zijn. Landen als Turkije, Brazilië en China hebben veel geïnvesteerd in infrastructuur en bouw, met als gevolg een grote vraag naar koper en andere basismetalen. In de komende jaren zal die vraag consolideren, met als gevolg dat er een einde komt aan de periode van grote prijsstijgingen. Ook goud en de andere edelmetalen zijn al een toontje lager gaan zingen.

Robots zullen steeds meer banen overbodig maken Veel mensen begrijpen het nog niet helemaal, maar we staan aan de vooravond van de grote doorbraak van de robotisering. Robots zullen niet alleen meer in fabrieken worden ingezet, maar ook in de dienstensector.

Sommige landen zouden met behulp van technologiebedrijven zelfs werken aan robots die als soldaten op het slagveld ingezet kunnen worden. De komst van steeds meer robots, die zonder morren overwerken en nooit ziek zijn of staken, zullen heel wat banen overbodig maken.

Zuid-Europa zal een probleemgebied blijven Meer robots in de bedrijfswereld is vooral slecht nieuws voor die landen

waar de werkloosheid al erg hoog is.

Met name in Zuid-Europa dreigt de werkloosheidsgraad nog decennia een levensgroot probleem te blijven.

Sommige landen, zoals bijvoorbeeld Frankrijk, hebben tot dusverre halsstarrig geweigerd om hun arbeidsmarkt meer flexibel te maken. Ook Italië, Spanje, Griekenland en Portugal zullen ingrijpende maatregelen moeten doorvoeren om het probleem van de werkloosheid aan te pakken. Vooral de jeugdwerkloosheid is nu al in praktisch heel Zuid-Europa een levensgroot probleem. Wanneer daar geen oplossing voor wordt gevonden, zijn sociale spanningen onvermijdelijk. En daar zit natuurlijk niemand op te wachten.

Pensioenen zullen onbetaalbaar worden Niet alleen de jeugd zal met problemen te kampen krijgen, ook de ouderen onder ons kunnen harde noten te kraken krijgen. In de Verenigde Staten gaan momenteel elke dag, jaar in en jaar uit, 10.000 babyboomers met pensioen. De Amerikaanse staat heeft zich garant gesteld voor het betalen van hun pensioenen, maar kijkt inmid-

dels tegen een schuldenberg van 16.000 miljard dollar aan. De vraag luidt dan ook hoe de Verenigde Staten die pensioenen kunnen gaan betalen.

Europa heeft echter met hetzelfde probleem te maken, ook hier hebben de overheden op het vlak van pensioenen beloftes gedaan die ze niet zullen kunnen waarmaken. Het is niet denkbeeldig dat jongeren en ouderen samen de straten van de grote steden zullen bezetten om te protesteren tegen de politiek zoals die door de overheden werd en wordt gevoerd.

Beleggen in de Frontier Markets zal ook voor kleine beleggers lonend zijn Het tijdperk van de groeimarkten ligt niet helemaal achter ons. De groeimarkten van het verleden (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika) zijn weliswaar over het hoogtepunt heen, maar hun plaats zal worden ingenomen door wat nu de Frontier Markets wordt genoemd. Deze naam wordt gebruikt voor een aantal landen die nog geen echte groeilanden zijn, maar wel de potentie hebben om dat ooit te worden. Zo is in Europa Roemenië een voorbeeld van een land

met een Frontier Market status. Vooral Afrika beschikt over een aanzienlijk potentieel, want dit continent heeft een grote achterstand in te halen.

Een bijzondere vermelding is weggelegd voor Nigeria, dat door de buitenwereld vaak wordt gezien als een onrustig land. Nigeria is echter een groot land en de problemen situeren zich slechts in bepaalde delen van het grondgebied. Jim O’Neill, de vroegere topman van Goldman Sachs, kwam wild enthousiast terug van een bezoek aan het land. Hij gelooft dat Nigeria het voortouw kan nemen in de Afrikaanse economie en dat niet alleen vanwege de olierijkdom van het land.

Bij fondsbeheerders wordt overigens ook West-Afrika steeds populairder, omdat de meeste landen in deze regio politiek gezien relatief stabiel zijn.

Bovendien hebben veel oliemaatschappijen grote investeringen gepland in het olierijke West-Afrika. In deze Frontier Markets dienen zich nieuwe beleggingskansen aan en die moeten we met beide handen grijpen. n

Geert Schaaij www.beursgenoten.nl

Lagos, Nigeria

31

maart 2014

Zakennieuws

Titel

Nieuwe uitdaging voor West-Friesland

H

et Trefpunt Betrokken Ondernemers West-Friesland gaat verder als de Westfriese Uitdaging. Een uniek concept dat organisaties en bedrijven bij elkaar brengt. Er zijn veel stichtingen, ver-

enigingen en organisaties die behoefte hebben aan contact met het bedrijfsleven. Andersom wil het bedrijfsleven graag maatschappelijk verantwoord ondernemen. De bedoeling is om gebruik te maken van

krachten en kennis die voorhanden liggen. De Westfriese Uitdaging werkt met oude rotten en jonge honden vanuit het bedrijfsleven en zij zetten zich in om matches te maken tussen het bedrijfsleven, gemeenten en non-profit organisaties binnen West-Friesland.

Voor bedrijven geldt dat zij een hechter netwerk opbouwen en een maatschappelijke bijdrage leveren. En ondernemingen helpen maatschappelijke organisaties verder of dragen zelfs bij aan hun voortbestaan. Het concept is ooit begonnen in Arnhem, maar verspreid zich nu succesvol over heel Nederland. n

Loket voor energie-initiatieven

D

oarpswurk en de Friese Milieu Federatie komen met één loket voor alle energievragen: De Energiewerkplaats. Fryslân telt momenteel meer dan vijftig energieinitiatieven. In dorpen en wijken werken enthousiaste bewoners aan het opwekken en besparen van energie.

De provincie, Doarpswurk en de Friese Milieufederatie willen de initiatieven

graag op weg helpen. De Energiewerkplaats zorgt ervoor dat de initiatieven elkaar vinden, informeren, inspireren en advies krijgen voor het financiële plaatje voor de activiteiten.

Verder richt de Energiewerkplaats zich onder andere op zonnepanelen en het energiezuinig maken van woningen. n

Nieuwe directeur voor Ateliers Majeur

A

teliers Majeur in Heerenveen heeft een nieuwe directeur.

Harry Koning volgt interimdirecteur Pepijn Kuyper op, die zich bijna twee jaar heeft ingezet voor het centrum voor de kunsten. Koning gaat zich vooral richten op de maatschappelijke positie van de organisatie.

Daarnaast gaat hij zich bezighouden met de doorontwikkeling van Ateliers Majeur tot een kwalitatief sterke kunst en culturele partner, in de breedste zin van het woord. n

32

oktober maart 2014 2013

Grenzeloos Groeien met Export

O

p initiatief van Friese ondernemers en de provincie Fryslân is er de mogelijkheid gekomen om deel te nemen aan het project ‘Grenzeloos Groeien met Export’. Er wordt gewerkt aan het ontwikkelen en uitvoeren van exportplannen onder toeziend oog van verschillende exportspecialisten, waaronder de Kamer van Koophandel. Het Friese bedrijfsleven exporteert jaarlijks voor miljoenen euro’s. Deze export biedt de bedrijven allerlei mogelijkheden om nieuwe afzetmarkten te vinden en meer omzet te behalen. Het project vergroot in zes maanden tijd de kennis van de nieuwe markten. n

AppMachine in de lift

N

og geen twee jaar na de oprichting telt AppMachine al meer dan 60.000 gebruikers in honderdveertig landen. Nog lang niet genoeg, vindt het bedrijf. AppMachine is een online platform waar mobiele apps ontwikkeld kunnen worden.

Eelco-Jan Boonstra, de nieuwe Chief Commercial Officer, wil een ijzersterke naam als nummer één in de markt voor mobiele app platforms krijgen.

Daarvoor breidt de organisatie zich uit met vestigingen en partners in het

buitenland. Onlangs zijn er kantoren geopend in Brazilië, Duitsland en Amerika. Ook richt het bedrijf zich meer en sterker op zogenaamde ‘resellers’. Dat zijn bureaus die apps verkopen aan hun eigen klanten en daarvoor de software van AppMachine gebruiken. Als derde pijler richt AppMachine zich nu op apps voor intern gebruik bij grotere bedrijven. Die bedrijven kunnen bij AppMachine een app helemaal zelf vormgeven en hun eigen functionaliteiten toevoegen. n

Duitse multinational neemt After Pay over

H

et in Heerenveen gevestigde bedrijf AfterPay is overgenomen door de Duitse multinational Arvato Financial Solutions.

AfterPay verzorgt de achterafbetalingen voor webshops. Arvato richt zich op het werven, uitbouwen, behouden, beheren of zelfs het terugwinnen van klanten. Vanuit Heerenveen zal het Duitse miljardenconcern de buitenlandse markten gaan veroveren. n

33

maart 2014

Met de juiste bemanning gaan voor de winst

■ Accountantscontrole ■ Jaarrapporten ■ Salarisadministratie en advies ■ Bedrijfswaardering en overnames ■ Belastingadvies ■ MKB bedrijfsadvies ■ Agro bedrijfsadvies

Met de juiste bemanning kun je het meest effectief werken aan succes. Je maakt gebruik van ieders sterke kanten en voelt precies aan waar, op welk moment en door wie actie moet worden ondernomen. Op een vertrouwd en op elkaar ingespeeld team kun je rekenen. Je hebt aan één woord genoeg en gaat samen voor het mooiste eindresultaat.

Wil je samen met ons een succesvol team vormen, neem dan gerust contact met ons op.

Gorredijk (0513) 468 468

www.kromhout.com

Drachten (0512) 584 800

Daar kun je op sturen.

Joure (0513) 480 480

Autonieuws

Honda Civic Tourer

H

onda heeft een model in huis gehaald dat de automobilist op z’n wenken bedient. Maak kennis met de nieuwe Honda Civic Tourer.

Wat meteen aangeprezen wordt is de enorme bagageruimte, de grootste in zijn klasse, met een standaardvolume van 624 liter. En dan hebben we het nog niet eens over de 1.668 liter in totaal met neergeklapte achterbank,

volgeladen tot aan het plafond. Onder de vlakke laadvloer bevindt zich een handige opbergruimte van 125 liter.

De Tourer ziet er anders uit dan andere stationwagens. De strakke, dynamische lijnen van de koplampen naar de stijlvolle achterlichten, geven een sportief profiel. Door een extra ¾ achterruit lijkt het dak te zweven en wordt het zicht naar achteren ver-

groot. De scharnieren van de achterportieren kunnen tot bijna 90 graden open wat het laden en lossen, maar ook het in- en uitstappen makkelijk maakt. De Civic Tourer is een auto die bol staat van de innovatieve technologieën en geavanceerde veiligheidsfuncties met een vijfsterren beoordeling van Euro NCAP. De rijstrookassistent waarschuwt wanneer de auto afwijkt van de rijstrook zonder dat er richting aangegeven is en het Actief Stadsremsysteem is ontwikkeld om aanrijdingen bij lage snelheid te voorkomen. Om nog maar te zwijgen over de dodehoek waarschuwing, Adaptieve Cruisecontrol, achteruitkijkcamera, parkeersensoren en een frame die de energie absorbeert die vrij komt bij een botsing.

De dieseluitvoering is een pareltje in de cilinderinhoudklasse. De kleine i-DTEC bulkt van de talenten: hij is soepel, licht, levendig, trillingvrij en bijzonder zuinig. De Tourer is verkrijgbaar met verschillende geavanceerde motoren, waaronder de 1.3 i-Dtec. n

Porsche Macan B

egin april staat de nieuwe SUV van Porsche bij de dealers.

Porsche zet hoog in door meteen de Macan S en de Macan Turbo te leveren. De Macan Turbo valt ook op door zijn frontspoilerrand en zijkanten waarvan het design is ontleend aan de 918 Spyder. De motorkap loopt door tot aan de wielkuipen, waardoor het front breed en krachtig oogt. De Macan heeft grotere banden op de achteras. Dit maakt niet alleen visueel een krachtige indruk, maar het toegenomen contactoppervlak aan de achterzijde verbetert ook de stabiliteit. De wielen ademen sportiviteit, daarom gooit de Macan hoge ogen. Alle wielen zijn uitgevoerd in aluminium, dat verlaagt het gewicht en vergroot de souplesse. Om het brandstofverbruik nog verder te verlagen, is in bepaalde rijsituaties het zogenaamde zeilen mogelijk. Hierbij wordt de motor van de aandrijflijn losgekoppeld en wordt voorkomen dat de auto op de motor afremt. Zo kan de auto zijn

eigen bewegingsenergie optimaal benutten en over een langere afstand uitrollen. Dit zorgt voor een duidelijk lager brandstofverbruik zonder dat dit ten koste gaat van het comfort of de sportiviteit.

De Porsche Macan komt beschikbaar met drie motoren: een diesel en twee

35

maart 2014

benzinemotoren. De minst potente motorisering is een 3,0-liter V6 turbodiesel in de Macan S Diesel. Niet dat het behelpen is, want dat blok is 258 pk sterk. De sprint naar 100 km/h kost in deze diesel 6,3 seconden en de topsnelheid is 230 km/h. Het gemiddeld verbruik is 6,1 l/100 km. n

GRATIS ENTREE . GRATIS WORKSHOPS . GRATIS PARKEREN TEL2014 biedt u de gelegenheid om voor de tweede maal mee te tellen in zakelijk Noord-Nederland. Het geslaagde netwerkconcept van vorige editie is ook nu weer helemaal van deze tijd. De zakenbeurs waar organisaties duidelijk maken wat ze te bieden hebben. Waar bezoekers vinden wat ze zoeken.

TEL is de zakenbeurs voor het Noorden. Kom ook, op 18 en 19 maart 2014 in het WTC Expo, en ontdek dat ‘ live’ communicatie echt werkt. Registreer uw bezoek online op www.wtctel.nl/bezoekers

TEL, WAAR NETWERKEN BEGINT 18 & 19 maart . 12.00 uur - 22.00 uur

M r. N . H . M . P o o r t

De pre-pack: vol ei of lege dop?

E

en nieuw fenomeen in faillissementsland is de pre-pack ofwel de stille bewindvoering.

Bedrijven in moeilijkheden konden al wel proberen om, vooruitlopend op een mogelijk faillissement, op voorhand een onderzoek te doen naar afscheiding van gezonde delen van de onderneming en op zoek gaan naar eventuele overnamekandidaten, maar dat moest altijd in eigen beheer, zonder wettelijke regels.

Die wettelijke regels komen er nu wel.

Minister Opstelten heeft daarvoor inmiddels een wetsvoorstel gepubliceerd. Alle problemen zijn daarmee echter nog niet de wereld uit.

De voorgestelde pre-pack komt er op neer dat een schuldenaar de rechtbank vraagt om te laten weten wie zal worden aangewezen als curator indien de schuldenaar failliet zou gaan. De rechtbank beslist hierover achter gesloten deuren. Een positief besluit wordt vastgelegd in een beschikking, die niet openbaar is.

Vervolgens bereiden de beoogd curator en de schuldenaar zo mogelijk een doorstart voor die wordt gerealiseerd nadat het faillissement wordt uitgesproken.

Voor de buitenwereld is tot dat moment niet te achterhalen of er een beoogd curator is. Voor de buitenwereld draait de onderneming door alsof er niets aan de hand is.

Die onbekendheid voor de buitenwereld als gevolg van de voorgestelde pre-pack regeling roept problemen op.

EÊn zo’n probleem is, dat de leverancier van een onderneming die afste-

vent op een faillissement daarvan niets weet. Hij weet ook niet dat er een beoogd curator is. De benoeming van een beoogd curator wordt immers niet openbaar gemaakt. De leverancier blijft dus, nietsvermoedend, leveren.

Na drie weken is een doorstart voorbereid en gaat de onderneming failliet. De leverancier blijft zitten met een onbetaalde vordering, en mogelijk zelfs met een vordering die hoger is dan de vordering was ten tijde van de benoeming van de beoogd curator. De leverancier kan als gevolg van de prepack dus in een slechtere positie zijn komen te verkeren dan zonder prepack het geval was geweest.

Het wetsvoorstel van Minister Opstelten zoekt de rechtvaardiging hiervoor in het realiseren van een hogere opbrengst. Dat is een mooi uitgangspunt, maar niet zo realistisch wanneer men bedenkt dat in de huidige faillissementspraktijk slechts in 5% van de faillissementen enige betaling aan concurrente schuldeisers, waaronder dus de leverancier in mijn voorbeeld, plaatsvindt.

de voorgestelde pre-pack regeling (nog steeds) achter het net.

Wanneer de voorgestelde pre-pack wordt ingevoerd doet dit afbreuk aan de rechten die crediteuren in de loop der tijd hebben verworven. De verhaalspositie van gewone schuldeisers verslechtert eerder dan dat deze verbetert. Het huidige voorstel leidt er slechts toe dat de (toch al) sterke positie van de banken verder wordt verstevigd, althans dat de bank nog meer dan zonder pre-pack het geval is zal worden voldaan.

Dat is zonde van de pre-pack, dat in deze crisistijd een waardevol instrument zou kunnen zijn mits voor een aantal probleempunten andere oplossingen worden bedacht.

Voor gewone schuldeisers lijkt de regeling niet het volle(re) ei maar meer een (te) lege dop.

Daar wringt ook de schoen: bijna altijd zijn de activa - machines, voorraden, debiteuren, etc. - verpand aan de bank.

Dat betekent dat de opbrengst naar de bank gaat, zonder dat de gewone schuldeisers daar iets van terugzien.

Het wetsvoorstel brengt daarin geen wijziging, zodat de pre-pack er slechts toe zal leiden dat de bank een hogere opbrengst krijgt. De andere belanghebbende schuldeisers vissen ook in

37

maart 2014

Mr N.H.M. Poort is sinds 1992 als advocaat/partner verbonden aan Groenewegen Advocaten en Notarissen te Heerenveen.

Hij is gespecialiseerd in arbeidsrecht en insolventierecht.

Culturele tips

Adres onbekend Dat ook woorden daden kunnen zijn, ja zelfs doden, wordt onontkoombaar duidelijk gemaakt in het theaterstuk Adres Onbekend van Huib Rooymans en Hans van Veggel. Een wereldberoemd theaterstuk naar het boek van Katherine Kressmann in de vorm van een dubbelmonoloog die een huiveringwekkend beeld schetst van het opkomende nazisme in Duitsland. Met verpletterende slagkracht en meeslepend vertolkt door Huib Rooymans en Hans van Veggel. Een uniek koppel dat met het uitbrengen van deze voorstelling een grote wens in vervulling ziet gaan.

Waar: Marne Theater, Bolsward Wanneer: 10 april Aanvang: 20.00 Prijs: € 15,00

Gejaagd door de wind Na het verschijnen van de legendarische film brengt MATZER Theaterproducties ‘Gejaagd door de wind´ naar het theater. “Gejaagd door de wind” is een portret van de ultieme moderne vrouw, die meedogenloos nastreeft wat ze wil hebben, misgrijpt en weer opnieuw begint. Een eigentijdse klassieker over de liefde met meeslepende muziek, sensuele blikken en opwaaiende jurken.

Waar: De Koornbeurs, Franeker Wanneer: 29 april Aanvang: 20.15 Prijs: € 24,50

De wraak van de Koolmees Thijs van Domburg meet zich een superkracht aan, naait een kostuum en gaat op pad om orde in de chaos te scheppen. Mensen gelukkig maken, dat is zijn ultieme droom. ’s Avonds is hij een doodgewone cabaretier, maar overdag… veranderd hij in ‘De Koolmees’.

Waar: Harmonie, Leeuwarden Wanneer: 7 mei Aanvang: 20.30 uur Prijs: € 18,75

Paulien Cornelisse Paulien Cornelisse houdt zich in haar nieuwe theaterprogramma ‘Maar Ondertussen’ bezig met alles wat onbelangrijk lijkt. De “grote bewegingen in de samenleving” zijn voor haar echter nogal onbegrijpelijk. Maar het is een geruststellende gedachte dat ook wereldleiders worden aangestuurd door krachten waar zij geen weet van hebben, zoals het chagrijnige karakter van de familieparkiet. Grote dingen gebeuren in de wereld. Maar ondertussen…

Waar: Sense, Dokkum Wanneer: 5 april Aanvang: 20.15 uur Prijs: € 18,50

38

september maart 2014 2013

Ashton Brothers Een feit is dat de vier Ashton Brothers in staat zijn om een buitengewone sfeer in elk theater te creëren. ‘Treasures’ is de vierde show van de mannen. Ze brengen spektakel van de bovenste plank en net als je denkt dat het niet groter en absurder kan, volgt de uitsmijter. Maar de Ashton Brothers grijpen je ook bij de keel met een poëtische hartenkreet waaruit blijkt dat ze tot de absolute top van het theater behoren. Ze zijn een nieuwe generatie van de uitvoerende kunstenaars: jong en roekeloos, maar echt ervaren.

Datum: 9 en 10 april Aanavang: 20.15 uur Prijs: € 27,00

Thomas Verbogt en Youp van ’t Hek Verhalen over het wonderlijke alledaagse, ons zinloze geploeter tussen droom en daad. Het aardse gehakketak dat leidt tot hilarische zwaarmoedigheid. Slechts drie weken lang zijn schrijver Thomas Verbogt en cabaretier Youp van ’t Hek onderweg met hun programma. Al jaren zijn de twee goede vrienden en ze houden allebei van mooie verhalen. Verzonnen, meegemaakt of een combinatie van die twee. Hun programma met de toepasselijke titel ‘Mooie Verhalen’ is een niet te missen avond voor de echte liefhebbers van taal zoals taal bedoeld is.

Datum: 6 mei Aanvang: 20.15 uur Prijs: € 20,00

Shakespeare’s Julius Caesar In het toneelstuk ‘Julius Caesar’ van William Shakespeare voeren afgunst en jaloezie de boventoon. Julius Caesar dreigt van Rome een monarchie te maken, om zo alle macht in handen te krijgen. Een aantal senatoren vreest buitengesloten te worden van het dagelijks bestuur. Ze stellen elkaar en zichzelf gewetensvragen: kan ik doorleven zonder in te grijpen? Maar ieder woord, al is het gefluisterd, kan dodelijk zijn. Een complot wordt gesmeed om Caesar te doden en zo de republiek te redden. Regisseur Matthijs

Rümke laat een lokale drumband meedoen. Met ritmische en opzwepende muziek zijn de drummers een belangrijke medespeler in dit politieke drama over een continu gevoel van persoonlijke onveiligheid en oorlogsdreiging. .

Datum: 17 april Aanvang: 20.00 uur Prijs: € 23,00

Tick, Tick, Boom!

Deze muziektheatervoorstelling draait om de liefde, ambitie, vallen en weer opstaan.

Het is een grotendeels autobiografisch stuk van Jonathan Larson, met als thema het volgen van dromen en het vechten voor originele ideeën. Jonathan komt terecht in een dertigerdilemma: Waar sta ik nu? Wat heb ik bereikt? Is dit nu alles? Het persoonlijke verhaal wordt verteld in een combinatie van pop, rock en musical. Een stijl waarin de maker van Rent duidelijk herkenbaar is.

Datum: 8 april Aanvang: 20.00 uur Prijs: € 25,00

39

oktober maart 2014 2013

Commerciële Club Zuid Friesland

Mededelingen CCZF Activiteitenprogramma

Nieuwe leden Per januari 2014

tot en met juni 2014

Jan Slump • Dinsdag 25 maart

Jan Slump Media Productions Heerenveen

Happy Hour met als thema: een goede naam op internet

• Dinsdag 22 april

Diederik van Loef

’t Waterhuys Gorredijk

Landgoed concerten Oranjewoud 20.00 uur Oranjewoud

• Dinsdag 20 mei

Jan IJben

Bedrijfsbezoek in Joure

Ottenhome Heeg Events BV Heeg

• Dinsdag 17 juni Ducktrail

Kees Schokker

Data en invulling van deze bijeenkomsten zijn onder voorbehoud. Houdt u de uitnodigingen in de gaten.

Hoekstra Brandbeveiliging Ureterp

Bram Stoelwinder Empatec Pastiel Sneek

Jelle Koen Merces Custodio Naarden

Klaas de Winter De Winter Organisatieadvies Ureterp

Meindert Bonnema Friesland Lease BV Drachten

Erik Mous Inzet Uitgroep BV Heerenveen

Saako de Boer Inzet Uitgroep BV Heerenveen

Wybren Lok Domino-ICT Leeuwarden 8e pag zakenvisie.indd 1

07-12-2012 11:02:58

40

maart 2014

Friesland Post is 40 jaar en dat vieren we graag met jou!

Speciale jubileumaanbieding!

es 12 editi s slecht Wij trakteren je op een jubileumabonnement op de Friesland Post.

Je ontvangt een jaar lang het meest gelezen magazine van Friesland in de bus voor slechts € 39,95!

€39,

95

l € 51,-

Normaa

Friesland Post is hét magazine vol boeiende reportages, foto’s, verhalen over het heerlijke (buiten) leven in het heitelân en interessante artikelen over bijzondere Friezen.

Het abonnement stopt automatisch na 12 edities (één jaar).

Aanmelden? Bezoek de actiepagina:

www.frieslandpost.nl/jubileumabonnement

‘‘Mijn winst is goed juridisch advies’’

Groenewegen Advocaten en Notarissen is gespecialiseerd in het verlenen van juridische diensten aan bedrijven, instellingen en particulieren binnen een groot aantal rechtsgebieden.

Korte lijnen en de nauwe samenwerking tussen onze advocaten en notarissen zorgen voor onze kenmerkende

K.R. Poststraat 91

effectieve en dus kostenbesparende werkwijze. Bovendien

8441 EN Heerenveen

verhoogt deze samenwerking de kwaliteit van onze dienst-

Telefoon (0513) 65 55 55

verlening. Of het nu gaat om bemiddeling bij echtscheiding

info@groenewegenadvocaten.nl

of ingewikkelde zakelijke processen. Klanten een voorsprong

www.groenewegenadvocaten.nl

geven: dat is Groenewegen Advocaten en Notarissen.

www.groenewegennotarissen.nl

UW ZAAK IN VERTROUWDE HANDEN