Zakenvisie Editie nr. 64 by Van der Let & Partners

Drachten in beweging

Ondernemersmagazine van de Commerciële Club Zuid Friesland

No. 64, juli 2014

n van bands die zich en. We Programmeren ere podia.’

trale slagader die dwars het gebouw loopt en waarop vrijwel alle ruimten uitkomen. Dat is tevens handig voor mensen die gebruik maken van de verschillende activiteiten van het PEPconcept. Het laden en lossen gaat bovendien voor een deel inpandig plaatsvinden en boven de hoofdingang komt de entree van de kleine zaal. Met uitzicht op het Laweiplein.’

Drachten als naaf van Noorden

voor bedrijven innovatieve

e is ook interessant sleven, zegt Avezaat. zijn we 24 uur per dag n bedrijf om 3 uur wil grote zaal, dan moet kunnen een compleet veren. Van schilderen en. Met een voorstelen. Feestjes met s… Deze ondernemaakt het mogelijk dat 5 jaar nog bestaan.’

w kan straks niet veel orheen al kon, erkent het gebouw leent zich ter voor het PEPeuw is de vlakkevloerAvezaat. ‘Verder zijn er oefenruimten voor lesruimten voor culok komt er een film2 stoelen, tevens akelijke bijeenkomsten, De routing wordt sterk onder meer een cen-

Opvallend is de verbeterde uitstraling van de nieuwbouw. In plaats van Bonnema-wit en donkere ramen krijgt de schouwburg een schil van goudkleurige platen en transparant glas, dat veel beter bij de uitstraling van een modern theater past.

Grand opening Op 10 oktober wordt de vernieuwde Lawei heropend met een bijzonder evenement. Wat dat precies zal zijn, wil Avezaat nog niet zeggen. ‘Het wordt zeker iets bijzonders. Daarna hebben we een week lang activiteiten. Voor alle doelgroepen. Jongeren, ouderen, de zakelijke markt… Ok, een klein tipje: we hebben rondleidingen door het gebouw.’ �

‘Drachten is hard bezig het grauwe imago van zich af te schudden’ Burgemeester Drachten Tjeerd van Bekkum

Tekst: Marco van der Leest Foto’s:Denis Markic

TO BE CONTINUED

De Lawei wil aanjager zijn van cultuur in Friesland

Drachtstervaart als levenswerk Andrea Jager, eigenaar Moar!: Commerciële Club Zuid-Friesland verbinden, inspireren en ondernemen

Losse nummers e 3,95

‘Mei elkoar meer bereiken door kennisdeling en netwerken binnen het Moar huurconcept’

samen werken. samen werken.

samen werken en samen vooruit In de nieuwe gemeente De Friese Meren houden we samen werken en samen vooruit

er met elkaar de vaart in.

Ondernemers hebben in deze mooie gemeente alle ruimte en helpen elkaar waar dat

In dekan. nieuwe De Friese Meren er met Want elkaardoor de krachten vaart in. maar Moetgemeente de koers verlegd worden? Dan houden doen we we dat samen. Ondernemers hebben deze mooie gemeente alle ruimte en helpen elkaar waar dat te bundelen, komen weinverder. Meer weten? www.defriesemeren.nl maar kan. Moet de koers verlegd worden? Dan doen we dat samen. Want door krachten te bundelen, komen we verder. Meer weten? www.defriesemeren.nl

www.defriesemeren.nl

Friesland Post is 40 jaar en dat vieren we graag met jou!

Speciale jubileumaanbieding!

es i t i d e 2 1 slechts

€39,

l € 51,-

Een jaar lang het meest gelezen magazine van Friesland in de bus voor slechts € 39,95!

Normaa

Friesland Post is hét magazine vol boeiende reportages, foto’s, verhalen over het heerlijke (buiten) leven in het heitelân en interessante artikelen over bijzondere Friezen. Het abonnement stopt automatisch na 12 edities (één jaar).

Aanmelden? Bezoek de actiepagina:

www.frieslandpost.nl/jubileumabonnement 1

juli 2014

Colofon

ZakenVisie is het officiële clubblad van de Commerciële Club Zuid Friesland en is een uitgave van Van der Let & Partners Identity. Uitgave/vormgeving Van der Let & Partners Identity Herenwal 137, Postbus 496 8440 AL Heerenveen Tel.: 0513 - 654 445 Fax: 0513 - 654 761 E-mail: mail@vdlp.nl Internet: www.vdlp.nl Advertentieverkoop Tel.: 0513 - 654 445 Redactie A. Rombout, M. van der Leest, S. van der Let E-mail: mail@zakenvisie.nl

No. 64

Met medewerking van J. van Zanden, M. van der Leest, G. Schaaij, T. van Bekkum, A. Jager, S. Avezaat, H. Frieswijk, J. Oudendijk, H. Wind, P. Fellinger en mr. G. Schraa

juli 2014

Moar-kantoor als magneet voor Drachtster dienstverleners

Eindredactie S. van der Let Fotografie Van der Let & Partners Identity, Cor Pot, Fotopersburo FPH e.a. Druk Drukkerij Van der Eems Heerenveen Verspreiding Sandd Dagelijks bestuur CCZF Voorzitter J. van Zanden Penningmeester H. de Jager Secretaris A. Alkema

Algemeen bestuur CCZF G. Hofstee F. Tuinstra E. Selderijk

Lawei: nieuwbouw in Drachten, producent in heel Friesland

Ereleden CCZF M. Rem A. Brink J. de Vries J. Boeijenga Op de inhoud van dit magazine rust copyright. Niets mag op enigerlei wijze worden vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. De uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de columns. ZakenVisie is het leden- en informatiemagazine van de Commerciële Club Zuid Friesland. Het magazine verschijnt 6x per jaar in een oplage van 4.000 exemplaren en wordt verspreid onder alle leden van de CCZF. Daarnaast komt het CCZF magazine via controlled circulation terecht bij alle bedrijven met meer dan 7 werknemers in de zuidelijke helft van Friesland en alle bedrijven met meer dan 10 werknemers in de noordelijke helft van Friesland. Het CCZF magazine wordt tevens toegezonden aan overheidsinstanties en diverse openbare instellingen.

Drachtstervaart als levenswerk

Deze editie

Van de redactie

een uitgave van

Commerciële Club Zuid-Friesland verbinden, inspireren en ondernemen

Zakenvisie: special rond ambitieus Drachten

rachten bouwt aan de toekomst. Jarenlang kwamen de zo vurig gewenste verbeterprojecten niet van de grond, maar inmiddels kent de plaats verschillende grote bouwputten. De Drachstervaart wordt tot het centrum uitgegraven. Het Raadhuisplein ondergaat een complete metamorfose. En De Lawei krijgt een mooie make-over.

Van de voorzitter

Kijkje achter de schermen van ‘High Tech’ in Joure

Over twee jaar zijn de meeste werkzaamheden alweer afgerond, maar ook dan blijft Drachten investeren, zo zegt burgemeester Tjeerd van Bekkum in deze ZakenVisie. ‘Er ligt een ambitieuze samenwerkingsagenda met de provincie Fryslân, met verbetering van het 50 meter-zwembad en een vaarweg voor grote schepen. De burgemeester ziet Drachten als een stad in wording. ‘Ik ervaar het als toenemend bruisend.’

Commerciële Club Zuid Friesland

Happy hour: online reputatie management Commerciële Club Zuid Friesland

Festival Oranjewoud met supertalent op viool in Museum Belvédère Commerciële Club Zuid Friesland

10 Drachten in beweging: Burgemeester bouwt mee aan stad in wording

12 Drachten in beweging: Moar-kantoor als magneet voor Drachtster dienstverleners

16 Drachten in beweging: Lawei: nieuwbouw in Drachten, producent in heel Friesland

Verder in deze ZakenVisie veel aandacht voor ondernemen in Drachten. Met het Innovatiecluster toont de plaats zich spil in de noordelijke technieksector. €32 miljoen wordt er de komende jaren geïnvesteerd in een ‘high tech ecosysteem’, dat bedrijven in een straal van 100 kilometer moet lokken. Innovatieve spelers mogen zich melden, maar er wordt ook gescout op 45 top techs, zegt Piet Fellinger van Neopost. Ondertussen doet de kantorenmarkt in Drachten het beter dan in de rest van Friesland, zegt Andrea Jager. Zij ontwikkelde het zogenaamde Moar-concept voor de voormalige Friesland Bank aan de Berglaan, dat zich in no time vulde met zakelijke dienstverleners. Jager heeft haar formule inmiddels uitgerold naar de oude ING aan het Zuiderplein in Leeuwarden en ze wil ook nog naar Heerenveen, zo vertelt ze in deze ZakenVisie. De redactie

20 Drachten in beweging: Het eerste echte stadsplein van Drachten

22 Drachten in beweging: Drachtstervaart als levenswerk

25 Drachten in beweging: Drachten als naaf van Innovatieve noorden

28 Gadgets 31 Aandelen zijn de toekomst, geld wordt onteigend

Geert Schaaij

32 Zakennieuws 35 Autonieuws 37 Grote veranderingen in het arbeidsrecht Mr. G. Schraa

38 Culturele tips 40 Vooraankondigingen / Nieuwe leden CCZF

Drachten als naaf van Innovatieve noorden

Onder de naam Raadsma ToegangsBeheer (RTB) biedt Raadsma alle mogelijke deurtechnieken en elektronische toepassingen. RTB maakt het mogelijk de toegangsrechten van personen vooraf en op afstand te regelen ten behoeve van veiligheid, beveiliging en comfort. In onze moderne RTB showroom in Leeuwarden ontvangen onze adviseurs u graag om u te laten zien wat er allemaal mogelijk is.

KENNIS IS KUNNEN

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl 4

juli 2014

Van de voorzitter

Beste Leden, L

etterlijk op de vooravond van mijn vakantie schrijf ik dit voorwoord. Het is elk jaar weer hetzelfde liedje: Alle werkzaamheden moeten af voor de vakantie. Dit jaar had ik de vakantie vervroegd in de hoop dat het nu anders zou zijn, maar helaas. De komende weken maar nadenken over een alternatief voor de toekomst. Over toekomst gesproken: We hebben als CCZF een hectisch en heftig halfjaar achter de rug, maar het resultaat mag er zijn! Begin dit jaar heeft het bestuur besloten om onze vernieuwingsslag te versnellen. Om even zelfkritisch te zijn, waren de vele ideeën van de leden zó uitdagend en té ambitieus voor het bestuur om dit in de uitvoering zelf in te vullen. We hebben daarover als bestuur gewikt en gewogen en besloten een projectleider aan te stellen om dit proces te begeleiden. Nu we de maand juni hebben bereikt kunnen we stellen dat we een mooie “boppeslach” hebben gemaakt en met een voldaan gevoel kunnen terugzien op de afgelopen maanden. In maart is Marijke Kramer als projectleider begonnen met haar opdracht. We hadden de lat voor haar heel hoog gelegd, maar als een flegmatieke hoogspringster is ze geslaagd! Zij heeft samen met het projectteam, bestaande uit leden van de CCZF, de concrete invulling van de vernieuwing, uitgevoerd. De input die was gegeven door de leden is door hen volop gebruikt. Op 11 juni hebben we de uitkomsten met de leden gedeeld in Terherne. Onder de bezielende leiding van Atze Lubach werd in een “De Wereld Draait Door opstelling” een aantal van de direct betrokkenen geïnterviewd over hun rol en de ervaringen. Ook werd het onderstaand logo van onze CCZF onthuld:

Commerciële Club Zuid-Friesland verbinden, inspireren en ondernemen

De reactie van de aanwezige leden was heel positief. Tijdens onze ledendag in september zullen we het nog eens dunnetjes overdoen en ook de financiële verantwoording afleggen aan de leden. We zijn benieuwd naar de reacties en de ervaringen. En zijn we er nu? Nee, nu begint het pas. Als bestuur zullen we de leden oproepen om de eigen gegevens op de website te vullen. Op deze manier kunnen we beginnen met onze communicatie via social media, wat vele mogelijkheden biedt om je netwerk te verbeteren. Een ander aspect is de programmering voor het volgende seizoen. In de onlangs gehouden enquête zijn vele suggesties gedaan. We zullen de uitdaging aangaan om deze aspecten zoveel mogelijk in te vlechten in de CCZFevents voor het komende seizoen. De koffers zijn gepakt, nu naar bed en dan op naar bella Italia. Rest mij om alle leden en hun partners ook een top vakantie te wensen met veel rust en mooi weer. Een prachtige broedgelegenheid om de 2e helft van 2014 in te vullen.

Jan van Zanden Voorzitter

juli 2014

Commerciële Club Zuid Friesland

Dinsdag 20 mei

Kijkje achter de schermen

Directeur Rinze van der Schuit (links op de foto) vertelt de leden van de Commerciële Club Zuid Friesland over de werking van de vlechtmachine en het volledig geautomatiseerde productieproces bij FibreMax. FibreMax maakte kunststofkabels door middel van ‘endless winding’, een geautomatiseerd systeem, dat door het bedrijf zelf ontwikkeld is.

e Commerciële Club Zuid Friesland was in mei te gast bij FibreMax en Dotec in Joure. Bij beide ‘ high tech’ bedrijven is het productieproces volledig geautomatiseerd. De economie trekt weer aan. De Jouster

producten worden geëxporteerd over de hele wereld. De leden stelden het unieke kijkje achter de schermen zeer op prijs. Onder het genot van een hapje en een drankje konden de bezoekers na afloop vragen stellen en netwerken.

Directeur Rinze van der Schuit van FibreMax vertelde dat de orderportefeuille op dit moment goed gevuld is. Het wachten is op een paar grote miljoenenorders. Als een van de orders doorgaat, wordt in Joure een anderhalve kilometer lange fabriek gebouwd. Ook zijn er plannen voor een grote fabriek in Amsterdam. Een van de grootste projecten waar FibreMax de kabels voor levert is een

drijvend windmolenpark bij Engeland. Het gaat om 170 windmolens van 300 meter hoog.

Megaparasols Het Jouster bedrijf hoopt binnenkort ook een order te krijgen voor duizenden meters kunststofkabel voor de bouw van zes megaparasols. Het gaat om parasols van 2500 vierkante meter per stuk. De opdrachtgever van dit

juli 2014

project woont in het Midden-Oosten en wenst onbekend te blijven. Door de aanschaf van zes megaparasols hoopt hij 15000 vierkante meter schaduw te realiseren. FibreMax is toeleverancier voor een Japans bedrijf dat het totale pakket uitvoert. ,,Voor ons gaat het om een order van ongeveer 1 miljoen euro’’, vertelde Van der Schuit. Het is een grote klus, want er worden nogal wat eisen gesteld. De parasols moeten makkelijk open en dicht kunnen en ook windbestendig zijn. Belangrijk is ook dat er lichtgewicht kabels worden gebruikt. ‘’

Lichter en sterker FibreMax werd in 2008 opgericht. Het bedrijf maakt kabels die lichter, sterker en duurzamer zijn dan traditionele kabels. De kabels zijn zeer gewild en

van ‘High Tech’ in Joure

Dotec is gespecialiseerd in tilliften voor grote en kleine bedrijven

worden in de hele wereld gebruikt in de mijnbouw, offshore, bouw en voor zwaar transport en zware industriële toepassingen. Containers met kabels van FibreMax gaan per vliegtuig naar Amerika, Canada, Australië, Japan, China en tal van Europese landen. ,,Alleen met Rusland doen we geen zaken’’, zei Van der Schuit, ,,De reden is de taalbarrière.’’ Bij FibreMax werken vijftien mensen. Doordat het productieproces volledig geautomatiseerd is, zijn slechts vijf medewerkers in de werkplaats nodig. De overige collega’s werken op de afdeling verkoop.

wordt gemaakt. We hebben geen last van de crisis, maar daardoor wel van de wet van de remmende voorsprong.’’ Bij Dotec werden de deelnemers rondgeleid door directeur Rob Verhagen, Jan Maarten Verhagen, manager operations, en Wouter Verhagen, salesmanager international. Het bedrijf is gespecialiseerd in tilliften voor grote en kleine bedrijven. Tal van producten zijn tilbaar van rollen tot zakken en van kazen tot radiatoren. De nieuwste technieken en materialen worden gebruikt om tilliften slimmer en gebruiksvriendelijker te maken.

Remmende voorsprong

Vanuit de hele wereld komen orders binnen. Ruim zeventig procent van de omzet wordt gerealiseerd door export. Drie jaar geleden was dit nog dertig

Van der Schuit: ,,We maken een product dat aan alle wensen van de klant voldoet, maar nergens in de wereld

Tevreden

procent. Naast tal van Europese bedrijven weten ook China, India en de Verenigde Staten de weg naar het Jouster bedrijf te vinden. Bij Dotec werken 22 mensen. Dotec werd in 1978 opgericht en verhuisde later vanuit de Randstad naar Joure. Het bedrijf besteedt veel werk in Friesland uit. In Joure vindt alleen assemblagewerk plaats. ,,Wij zijn heel tevreden’’, zegt directeur Rob Verhagen, ,,We merken dat de economie aantrekt. Elke dag komen er weer nieuwe opdrachten. Dat was een paar jaar geleden heel anders.’’ n Foto’s: Cor Pot

juli 2014

Commerciële Club Zuid Friesland

Dinsdag 25 maart

Happy hour: online reputatie management

a het welkomstwoord van onze voorzitter Jan van Zanden werd voor de ruim

70 aanwezige leden en introducés het woord gegeven aan Gé Bouma van Bouma Webmonitoring. Aan de hand van diverse voorbeelden vertelde Gé over het belang van een goede naam op internet en wat te

In een interactieve setting werden wij gevraagd wat onze reactie zou zijn bij de diverse getoonde voorbeelden. Het blijkt belangrijk te zijn om bij zowel positieve als negatieve berichtgeving over je bedrijf zo snel mogelijk en alert te reageren. Veel bedrijven en personen hebben geen idee wat er op internet allemaal bekend is en het advies van Gé was dan ook om maar eens op je naam en bedrijf te googlen.

doen als er negatieve berichten over je bedrijf op internet verschijnen.

juli 2014

Het voorbeeld van de muziekwinkel uit Groningen waar in een vacature expliciet werd vermeld dat de sollicitant geen baard, geen piercings en geen tatoeages mocht hebben maakte veel reacties los. Uitingen op internet op deze sollicitatie waren niet mals en de reactie van de eigenaresse was er één zoals het niet moet! De reactie van de hoogste baas van FedEx op de video van een medewerker was echter een positief voorbeeld. n

Commerciële Club Zuid Friesland

Dinsdag 22 april

Festival Oranjewoud met supertalent op viool in Museum Belvédère

e leden met hun partners waren op deze prachtige dag op een super mooie

locatie in Museum Belvédère uitgenodigd voor het Festival. Bijna 100 leden met partners gaven acte de présence en je kunt stellen dat het een top bijeenkomst was op cultureel gebied.

In de namiddag werden de aanwezigen verwelkomd met koffie en iets lekkers daarbij. Na een “van harte welkom” door de voorzitter Jan van Zanden was het podium voor de medeorganisator Jan-Peter Ensing als voorzitter van de organisatie die in mei de Landgoedconcerten organiseert. Ensing bracht de mogelijkheden van het beleven van cultuur in relatie tot de mogelijkheden voor het bedrijfsleven onder de aandacht. Dat de belastingdienst daar in kader van fiscale regelingen een aftrek van de

winst mogelijk maakt is een prettige bijkomstigheid. Daarna was het podium voor de artiesten waarom het ging en waarvoor we kwamen. De aftrap werd gedaan door pianist Yoram IshHurwitz, ook initiator van het festival, en later konden we genieten van een prachtig optreden van de violiste Noa Wildschut. Deze dame van 13 lentes jong wist op een geweldige manier prachtige composities ten gehore te brengen. Bijna ademloos konden de aanwezigen genieten van deze arties-

ten. Tussen de klassieke stukken door gaf Yoram Ish-Hurwitz een toelichting op de muziek. Na afloop van hun optreden gaf hij de mogelijkheden aan om het festival te bezoeken in mei en gaf hij een doorkijk naar Leeuwarden Culturele hoofdstad 2018. Afsluitend konden de leden en hun partners genieten van een goed buffet verzorgd door De Koningshof en kon het netwerken voortgezet worden. Al met al kunnen we terug op een onvergetelijke middag/avond. n Foto’s: Fph

juli 2014

Drachten in beweging

Burgemeester bouwt mee aan stad in wording D

rachten is hard bezig het grauwe imago af te schudden, zegt burgemeester Tjeerd van Bekkum. Miljoeneninvesteringen laten het centrum bruisen. En nieuwe landmarken moet de verstopte stad achter

de geluidswal wegtrekken.

Tjeerd van Bekkum is in 1966 geboren in Drachten. In zijn jeugdjaren heeft hij zo’n beetje in alle delen van het dorp gewoond. ‘We begonnen in de Stelpswijk en verhuisden mee met de ontwikkeling van Drachten. Mijn vader, afkomstig uit Rotterdam, begon in deze plaats de eerste praktijk voor fysiotherapie. Hij was actief in allerlei maatschappelijke clubs. Op mijn 21ste ben ik verhuisd naar Groningen. Ik moest weg, want er was weinig werk. Er gebeurde hier toen niets.’

Toenemend bruisend Na zijn studie bedrijfskunde vertrok Van Bekkum naar het westen, waar hij beleidsmedewerker werd van de VVD Tweede Kamerfractie en politiek adviseur van de staatssecretaris van verkeer en waterstaat. In 2002 werd hij wethouder in Berkel en Rodenrijs, drie jaar later burgemeester in het Groningse Marum en twee jaar terug in Smallingerland. ‘Hoewel Marum vlakbij ligt, wist ik weinig van de ontwikkeling die Drachten had doorgemaakt. In Marum lazen we geen Drachtster Courant. Geen Leeuwarder Courant. Maar Dagblad van het Noorden. Die strakke provinciescheiding is heel

onnatuurlijk. Ik blijf een groot voorstander en pleitbezorger van meer samenwerking op noordelijke schaal. We moeten meer over de provinciegrenzen heen kijken. Toch blijken de geografische grenzen telkens te belemmerend te werken.’ In het Drachten van de twintigste eeuw trof Van Bekkum een stad in wording, zoals hij het zelf omschrijft. ‘Ik ervaar het als toenemend bruisend. Het wordt een echte stad met een cultureel leven en mooie projecten die daarbij horen. Bovendien heeft Drachten een enorme economische ontwikkeling doorgemaakt. Jonge mensen kunnen nu niet meer zeggen: er gebeurt hier niks. We hebben De Lawei, poppodium Iduna en festivals.’

Investeringen: €250 miljoen Toch maakt de stad in ontwikkeling zich maar moeilijk los van het grauwe imago, erkent Van Bekkum. ‘Imago kantel je niet zomaar. Dat duurt soms jaren. We moeten er dus hard aan trekken en dat doen we ook. Het gaat om inhoud. Er gebeuren veel positieve zaken, die langzaam doorsijpelen. Daarin trekken we gezamenlijk op. Met bedrijven en organisaties.

juli 2014

Ook de enorme investeringen die hier nu en in de toekomst plaatsvinden, dragen bij aan een positieve uitstraling. In totaal wordt er voor €250 miljoen geïnvesteerd. In De Lawei, Drachtstervaart, Raadhuisplein en het scholencluster bijvoorbeeld. Maar ook in infrastructuur. Er komen een bypass langs de A7 en twee transferia, vanwaar het centrum snel te bereiken is. Als je nu langs Drachten rijdt, zie je niets. Daar gaan we iets aan doen. Er komt iets fysieks, mogelijk een landmark, dat ons zichtbaar maakt.’ Daar blijft het niet bij. De gemeente Smallingerland heeft inmiddels een ambitieuze samenwerkingsagenda met de provincie opgezet. De investeringsagenda die daaruit voortvloeit, wordt op 27 juni ondertekend. ‘Een deel is al op geld gezet. Zo’n €45 miljoen. Daarin zitten nog niet ambities als een opwaardering van het zwembad, het enige 50 meter-bad boven Amersfoort, en de nieuwe vaarweg naar Drachten. We hebben nu al de grootste binnenhaven van het noorden en de derde van heel Nederland. Er ligt een onderzoek naar de varianten. Projecten belangrijk voor NoordNederland. “

komt, zijn wij hier oprecht blij. Dit moet sterk doorgetrokken worden op de schaal van Noord-Nederland.” Ook de benoeming van Leeuwarden als Culturele Hoofdstad van Europa in 2018 kan goed uitpakken voor Smallingerland, denkt de burgemeester. ‘Een stad moest trekker zijn. Dat is Leeuwarden geworden. Maar we doen het met heel Friesland. De komende tijd gaan we gebruiken om te kijken welke ideeën er onder ‘onze mensen’ leven. We beschikken al over een goede culturele infrastructuur. Die kan zeker een rol spelen.’

Economische drive De combinatie van cultuur en economische ontwikkeling moet Drachten verder doen groeien, vindt de burgemeester. ‘Met Innovatiecluster Drachten hebben we een sterke troef. We beschikken over 850 r&d-banen. 40 procent van alle private noordelijke r&d-investeringen vinden hier plaats. Zelfs 75 procent van Friesland. We werken er hard aan om hoger opgeleiden te trekken. Met mooie culturele en sportieve voorzieningen, goede scholen en aantrekkelijke woonmilieus. Dat Drachten geen hoger onderwijs heeft, is niet erg. Het ligt niet direct voor de hand dat Drachten hboinstellingen krijgt. Het hbo van Drachten staat in Leeuwarden, de universiteit van Drachten in Groningen. Hier kun je mooi wonen en werken.’

Tjeerd van Bekkum

Samenwerken Smallingerland werkt dus nauw samen met de provincie Friesland, maar ook steeds meer met de andere grote plaatsen in de provincie. De zogenaamde F4, met Leeuwarden, Sneek en Heerenveen. Al deze plaatsen zijn afzonderlijk te klein om zelfstandig echt een vuist te kunnen maken. Vliegen afvangen maakt dus

plaats voor coöperatie. ‘We zien elkaar nu vaker. Bestuurders in deze plaatsen komen geregeld bij elkaar op bezoek. Dat moet ook als je een ambassadeursrol wilt spelen voor Friesland. Ferd Crone van Leeuwarden doet dat prima in Den Haag. Samen moeten we deze regio economisch sterker maken. Als er in Heerenveen een nieuwe melkfabriek

De economische drive blijkt wel uit de vele activiteiten. Smallingerland heeft een eigen ondernemersprijs. En binnenkort wordt voor de tweede keer de Uitvindersprijs voor noordelijke hbostudenten uitgereikt, een activiteit van het Innovatiecluster. Dat cluster gaat zich de komende jaren verder ontwikkelen in Drachten, zegt Van Bekkum. ‘We werken aan een Innovatiehuis, om nieuwe ontwikkelingen aan te jagen. Dat kan een virtuele, maar ook een fysieke plek worden. In het kader van de samenwerkingsagenda komen er in ieder geval miljoenen voor beschikbaar.’ n Tekst: Marco van der Leest

juli 2014

Drachten in beweging

juli 2014

Moar-kantoor als magneet voor Drachtster dienstverleners H

et lijkt een mirakel in deze tijd. Het voormalige Friesland Bankkantoor in Drachten is in no time helemaal verhuurd. Andrea Jager maakte een slim concept dat als een magneet werkt op zakelijke en

financiële dienstverleners.

Moar. Zo heet dat concept. Het staat voor ‘mei elkoar’. ‘Het netwerk staat centraal’, zegt Jager, zelf woonachtig in Sneek. ‘Onderling samenwerken, kennis delen in een prettige omgeving. We brengen bedrijven in de zakelijke en financiële dienstverlening samen, zodat zij elkaar versterken. Twee huurders, een accountant en administratiekantoor, hadden behoefte aan een bedrijf voor salarisadministratie. Daar zijn we naar op zoek gegaan. Voordeel voor beide partijen. De salarisadministrateur heeft gelijk klanten.”

Full service Daarmee onderscheidt Moar zich van een traditionele makelaar. Waar makelaars bemiddelen tussen vraag en aanbod van kantoorruimte, zoekt Jager actief bedrijven die in haar concept passen. ‘Daarbij werk ik overigens wel samen met makelaars, want die hebben een interessant netwerk. Verder maak ik gebruik van mijn eigen netwerk, dat van huurders en van de eigenaar van het pand, ICT Vastgoed van Auke van der Meer.’ Met succes. Twee jaar geleden ging Moar van start in Drachten. Een jaar later zat het voormalige Friesland

Bank-kantoor van 1200 m2 met zestien huurders helemaal vol. ‘Het is een mooie locatie, naast het winkelcentrum, vlakbij De Lawei en met mogelijkheid voor parkeren’, zegt Jager. ‘Bovendien vinden veel bedrijven het concept interessant. We bieden een full service-pakket voor één prijs. Geen aparte rekeningen voor energie, schoonmaak, koffie en thee en internet. Verder onderscheiden we ons in kwaliteit. Geen antikraak, maar een nette zakelijke uitstraling. Met representatieve entree en kantoorruimten. We zijn niet de allergoedkoopste. Vanaf €375 per maand.’ Haar huisvestingsconcept is niet alleen aantrekkelijk voor huurders, maar ook voor vastgoedeigenaren, zo legt ze uit. ‘Heb je één huurder, dan ben je kwetsbaar. Heb je er twintig, dan is het niet zo erg als er één vertrekt. Bovendien stijgt de waarde van een pand enorm als er huurders in zitten.’

Ook in Leeuwarden De situatie op de Drachtster kantorenmarkt draagt ook bij aan het succes van Moar, erkent Jager. ‘Drachten kent relatief weinig leegstand. 9 pro-

juli 2014

cent. Leeuwarden heeft 16 procent. Heerenveen 21 procent. In Drachten is dus minder concurrentie.’ Aan de Berglaan is nu nog plek voor één of twee bedrijven binnen het concept. De belangstelling is nog altijd goed, zegt Jager. ‘Bijna één op de twee kijkers wordt huurder.’ In Leeuwarden, waar het Moar-concept is neergestreken in een deel van het ING-bankgebouw aan het Zuiderplein, gaat dat iets moeizamer. Concurrentie van andere leegstaande gebouwen en aanbod van antikraak kantoren in de stad spelen parten.

Drachten investeert

Drachtstervaart

ber eik baa r

win kel en

Raadhuisplein

De Lawei / Meldij

cul tuu r

par ker en

Varen op een

Mississippi-schip De Frisian Queen biedt ruimte aan 40 tot 185 personen. Aan boord kunt u genieten van onze uitgebreide keuken. Het schip is uitermate geschikt voor feesten en partijen. Het is ook mogelijk om het schip te gebruiken als trouwlocatie.

Maak eens vrijblijvend een afspraak om partyschip de Frisian Queen te bekijken.

Het is zeker de moeite waard! www.frisian-queen.nl Fam. Meeter – It Stalt 1 – 8491 DV Akkrum – Tel. (0566) 650 030

juli 2014

Drachten in beweging

Toch mag het Moar-concept ook in de Friese hoofdstad een succes heten. Ruim een half jaar geleden gestart, nu acht huurders. Jager verwacht daar binnenkort drie aan toe te voegen. Ze is ook bezig met meerdere grote spelers uit de regio, die ineens 1000 tot 1400 m2 zouden willen afnemen. Past dat wel binnen het concept? ‘Zeker, het pand meet 3200 m2. Daar kan prima een grotere huurder bij, zolang we maar vasthouden aan de strategie. In Leeuwarden bedienen we twee doelgroepen. Zakelijke en financiële dienstverleners. En ICT-bedrijven.’ Het Leeuwarder gebouw is op een perfecte plek gesitueerd, vindt Jager. ‘Vlakbij de binnenstad, die met allerlei evenementen steeds levendiger wordt. Vlakbij het station ook. En we hebben een parkeergarage met zeventig eigen plekken. Dat is uniek op deze locatie in de stad. Voordeel is verder dat Leeuwarden steeds beter bereikbaar wordt. Nu ben je al redelijk

snel in de binnenstad, over een jaar zal dat nog beter worden.’ Op beide locaties worden ook zakelijke bijeenkomsten gehouden, vaak gekoppeld aan een thema. ‘We hebben eenvoudige netwerkborrels, maar nodigen ook sprekers uit. Alles om kennis te delen, te inspireren en het zaken doen binnen het netwerk aan te moedigen.’

Straks in Heerenveen? Drachten en Leeuwarden dus. Als het aan Jager ligt, komt Heerenveen daar op termijn bij. ‘Ik ben me al aan het oriënteren. De hoge leegstand van kwalitatief goede kantoren maakt dat daar veel keuze is. Ook van vergelijkbare concepten. Vanuit het niets een concept zo in de markt zetten, is riskant. Ik zoek eerst ondernemers met verhuisplannen die bij elkaar passen en geïnteresseerd zijn in het concept en het netwerk. Dan gaat het om bedrijven in bijvoorbeeld de ICT en

juli 2014

people. Zodra we meerdere huurders hebben, gaan we van start. Misschien zelfs dit jaar al.’ n Tekst: Marco van der Leest Foto’s: Fph

Drachten in beweging

Lawei: nieuwbouw in in heel Friesland

e Lawei wil aanjager zijn van cultuur in Friesland. Dat lukt steeds beter. Het theater produceert tegenwoordig

voorstellingen in heel Friesland. In Drachten verheugt directeur Stef Avezaat zich ondertussen op de vernieuwbouw van de schouwburg, die in oktober in gebruik wordt genomen.

Foto:Fph 16

juli 2014

Drachten, producent

Hoe lang wordt er al gesproken over nieuwbouw van De Lawei? ‘Zeker sinds 1998’, vertelt Avezaat. ‘De eerste schetsen voor een vlakkevloertheater stammen al van die periode.’ Dit jaar ging de ‘vernieuwbouw’ dan eindelijk van start. Waarom heeft dat zo lang geduurd? ‘Dat is typisch Fries’, zegt de directeur. ‘In de rest van het land gaan dit soort processen veel sneller, zo hoor ik van collega’s. In Friesland loopt het toch wat anders. Als de ene stad iets wil, moet de andere ook iets krijgen. Dat vertraagt.’

Grote ego’s Die Friese verdeelmentaliteit maakt het ondernemen in een schouwburg wel eens lastig, vindt Avezaat. ‘Ik mag in Leeuwarden bijvoorbeeld geen posters ophangen. Vreemd. Het heeft voor ons geen zin om daar reclame te maken voor voorstellingen die tevens in De Harmonie staan, maar we hebben ook producties die in Friesland alleen in ons theater komen. Daarmee bedienen we dus heel Friesland en een deel van Groningen en Drenthe. Het mag dus niet. Overigens werken we met de Friese theaters onderling wel heel goed samen. We verwijzen naar elkaars voorstellingen. In De Lawei verkopen we tegenwoordig zelfs kaartjes voor het Posthuis Theater in Heerenveen.’ In Friesland hebben ‘we’ allemaal last van grote ego’s, aldus Avezaat. ‘En toch is het gelukt om Culturele Hoofdstad van Europa te worden,

ondanks die ego’s. Een groot compliment voor al die mensen die er aan getrokken hebben. Het betekent een boost voor Leeuwarden, waar de laatste jaren positieve dingen gebeuren. Een paar jaar terug was het klimaat er nog somber. Het is niks, het wordt niks. Onzin. Daar heb ik nooit in geloofd. Culturele Hoofdstad biedt grote kansen voor heel Friesland en het noorden als geheel. Het verdient zich uiteindelijk dubbel en dwars terug. Zeker als we er met z’n allen voor zorgen dat we er iets duurzaams aan overhouden.’

Producent van Friesland Hoewel Leeuwarden officieel Culturele Hoofdstad is, profiteert heel Friesland mee. De helft van alle activiteiten vindt plaats buiten de hoofdstad. Drachten kan daar prima bij aanhaken, vindt Avezaat. ‘De infrastructuur is er. De Lawei wordt prachtig verbouwd en Museum Drachten heeft zich geweldig ontwikkeld. We kunnen zo mee in de agenda voor 2018. Als Lawei produceren we bovendien verschillende voorstellingen, waaronder de opening van Culturele Hoofdstad in Leeuwarden. Verder hebben we met ‘Lost in the Green House’ een voorstelling rond Poolse arbeiders in de kassen bij Sexbierum. Wat gebeurt er met die gemeenschap in Polen? En in Friesland?’ De Lawei slaat de vleugels dus uit naar de rest van Friesland. Zelfs naar Leeuwarden. ‘Daar hebben we al eer-

juli 2014

der een voorstelling geproduceerd’, relativeert Avezaat. ‘Bij FaderPaard in het WTC, een theaterspektakel ter gelegenheid van het 135-jarig bestaan van het Koninklijk Fries PaardenStamboek, waren we coproducent, samen met Klaas Toering en het KFPS. En in De Veenhoop stond in 2010 de door ons geproduceerde voorstelling ‘Pake Sytse’, die gespeeld werd rond de ark van wijlen de Friese schrijver Rink van der Velde.’ Voorstellingen in Leeuwarden. Op het platteland. Wordt De Lawei dé schouwburg van Friesland? ‘Dat zijn we eigenlijk al jaren. Veel Friezen zien De Lawei als hét theater van Friesland. De Harmonie is toch meer de stadsschouwburg van Leeuwarden. De situatie is overigens wel iets veranderd met de komst van Theater Sneek, dat ook goed loopt.’

Ondernemend Drachten Het Drachtster theater staat dus midden in de Friese samenleving. En zeker in het centrum van de Drachtster samenleving. Ook het bedrijfsleven kan de cultuurtempel goed vinden. ‘Iedereen weet dat we sinds jaar en dag goede banden hebben met Philips. Ook met de andere bedrijven in Drachten onderhouden we nauwe contacten. Ik neem namens De Lawei deel in het innovatiecluster van techniekbedrijven. De gemeente draagt cultuur ondertussen een warm hart toe. Er wordt niet bezuinigd op cultuur. Dat is moedig in deze tijd.

Laat je niks wijsmaken

Wie maakt toch in Easterein mooievisitekaartjes? visitekaartjes? nodigkabouhebben. We leggennieuwe uitvisitekaartjes hoe makkelijk nodig Heerenveen Bolsward Wie maakt toch in ‘n oogwenk diedie mooie De matig Wie maakt toch in’n‘noogwenk oogwenk die mooie visitekaartjes? De kaboumatiggraag nieuwe visitekaartjesons nodighebben. hebben.We Weleggen leggen graag graag uit uit hoe hoe Sibadawei 20 De kaboutertjes? Nee, visitekaartjes maak je zelf Jupiter online10ibij

Nieuwmarkt systeem werkt. Want zien9is geloven bij Van der Eems. Kijk

tertjes?tertjes? Nee, visitekaartjes maak jezezelf online bijvooral Van der Eems. In In makkelijk onsons systeem werkt. Want Nee, In visitekaartjes zelfIdeaal, online bij Van der Eems. makkelijk systeem werkt. Wantzien zienisisgeloven gelovenbij bijVan Van der der Eems. Eems. Van der Eems. no time heb jemaak in je huis. voor ons volledige aanbod in drukwerk op onze website, voor organisaties regelmatig nieuwe www.vandereems.nl. no timeno heb je heb ze inje huis. vooral voorvisitekaartjes organisaties die regelvoor allealle andere time zedie inIdeaal, huis. Ideaal, vooral voor organisaties die regel- Ook Ook voor anderedrukwerk drukwerkdiensten! diensten!

EastErEIN

HEErENVEEN

BOlsWarD

juli 2014

sNEEK

Zien is geloven

Drachten in beweging

Het biedt de mogelijkheid om goed te presteren. We trokken afgelopen jaar zelfs iets meer bezoekers, in tegenstelling tot veel andere theaters.’

ment gaan doen van bands die zich goed ontwikkelen. We Programmeren hen dan op andere podia.’

De Lawei is een ondernemende schouwburg. De opbrengst van allerlei commerciële activiteiten wordt weer teruggesluisd naar de programmering. Theatercafé Hopper, dat enkele jaren geleden werd geopend, heeft zich bijvoorbeeld ontwikkeld tot structurele financier. De zogenaamde PEPmethode, die volgens Avezaat centraal staat in het bedrijfsmodel van de schouwburg, genereert ook weer extra inkomsten.

De PEP-methode is ook interessant voor het bedrijfsleven, zegt Avezaat. ‘Voor bedrijven zijn we 24 uur per dag geopend. Als een bedrijf om 3 uur wil boetseren in de grote zaal, dan moet dat kunnen. We kunnen een compleet arrangement leveren. Van schilderen tot muziek maken. Met een voorstelling erbij. Dineren. Feestjes met muziek en bands. Deze ondernemende aanpak maakt het mogelijk dat we over 10 of 15 jaar nog bestaan.’

PEP staat voor Productie, Educatie en Programmering. ‘In de nieuwbouw hebben we straks prachtige ruimten voor cultuureducatie. Hier kunnen mensen zelf muziek maken, deelnemen aan theater. Ze kunnen er dansen, zelf schilderen of beeldende kunst maken. Professionele docenten leiden hen op. Sommigen halen een hoog niveau, wat leidt tot Productie: een tentoonstelling of een voorstelling, geprogrammeerd in De Lawei of elders. We kunnen ook het manage-

In de nieuwbouw kan straks niet veel meer dan er voorheen al kon, erkent Avezaat. Maar het gebouw leent zich wel een stuk beter voor het PEPconcept. ‘Wel nieuw is de vlakkevloerzaal’, verklaart Avezaat. ‘Verder zijn er straks speciaal oefenruimten voor bands en mooie lesruimten voor cultuureducatie. Ook komt er een filmhuiszaal met 102 stoelen, tevens geschikt voor zakelijke bijeenkomsten, zoals seminars. De routing wordt sterk verbeterd, met onder meer een cen-

24-uur open voor bedrijven

trale slagader die dwars door het gebouw loopt en waarop vrijwel alle ruimten uitkomen. Dat is tevens handig voor mensen die gebruik maken van de verschillende activiteiten van het PEP-concept. Het laden en lossen gaat bovendien voor een deel inpandig plaatsvinden en boven de hoofdingang komt de entree van de kleine zaal. Met uitzicht op het Laweiplein.’ Opvallend is de verbeterde uitstraling van de nieuwbouw. In plaats van Bonnema-wit en donkere ramen krijgt de schouwburg een schil van goudkleurige platen en transparant glas, dat veel beter bij de uitstraling van een modern theater past.

TO BE CONTINUED

juli 2014

Drachten in beweging

Het eerste echte V

an achterkant naar voorkant. Het Raadhuisplein in Drachten ontwikkelt zich tot een aantrekkelijk woon-/winkelgebied, met een nieuwe parkeergarage, nieuwe appartementen en nieuwe winkels, waaronder

Media Markt

een Media Markt en The Sting.

Het Raadhuisplein was 2 jaar geleden nog een groot parkeerterrein met daaraan appartementen en een verouderd winkelcentrum. In de jaren 70 werd dit gebied nog heel anders beleefd. Het overdekte winkelcomplex was toen een noviteit in Friesland. Vanuit alle hoeken van de provincie kwamen mensen winkelen. In de jaren 90 ging het mis. Het winkelcomplex van architect Bakema begon sleets te ogen. Eigenaar Achmea Vastgoed deed niets dan verhuren, tot grote teleurstelling van het gemeentebestuur, dat hier graag een nieuwe impuls zag. Die gelegenheid diende

Oudendijk, directeur van het in Nieuwegein gevestigde vastgoedbedrijf.

zich aan in 2002, toen Webscon de winkels en een deel van de appartementen overnam.

Groot Deze ontwikkelaar wilde wel investeren en het complex samen met de gemeente Smallingerland opknappen. Eindelijk kon de gewenste ontwikkeling in gang worden gezet, herinnert gemeentewoordvoerder Henry Frieswijk. ‘Het winkelcentrum stond met de rug naar de rest van het winkelgebied gekeerd. We zagen liever een betere aansluiting en verblijfskwaliteit, vergelijkbaar met dat van de Zuiderbuurt en het Moleneind, waar we in de jaren 90 al een verbeterslag hebben gemaakt.’ Webscon en de gemeente kwamen met een plan voor 10.000 m2 aan nieuwe winkelruimten. Een nieuwe parkeergarage met zevenhonderd plekken. 190 nieuwe woningen. En een horecagelegenheid in de as van het plein, met een groot terras ervoor. Een ambitieus plan, ook voor Webscon, dat vooral actief is in winkelcentra in de wijken. ‘Dit is na winkelcentrum Wijnegen in Antwerpen ons grootste project’, erkent Jaap

Henry Frieswijk

juli 2014

Het Raadhuisplein had een slechte naam, weet hij. ‘Noordelijke en landelijke projectontwikkelaars wilden het niet oppakken. Wij durfden het wel aan.’ En toen kwam de crisis, waar Webscon natuurlijk ook last van heeft. Toch is reeds 75 procent van de winkelruimte verhuurd. ‘Voor de rest is genoeg belangstelling. Ik verwacht dat alles vol komt als het project gereed is. We hebben een paar grote trekkers, waar andere winkels graag naast zitten.’ Grootste nieuwkomer is de Media Markt, die 4000 m2 afneemt. ‘Alle grote steden hebben al een Media Markt, zegt Henry Frieswijk. ‘Daar kan het bedrijf de omzet niet meer vergroten. Daarom worden nu nieuwe winkels geopend in middelgrote steden, zoals Drachten.’ Kledingzaak The Sting, ook debutant in Drachten, betrekt 3000 m2. Houtbrox opent haar eerste noordelijke kledingfiliaal aan het Raadhuisplein. Boekhandel Van der Velde is inmiddels verhuisd naar de nieuwbouw. Aan de rand van het complex komen grote publiekslievelingen terug: Albert Heijn, Wibra en Mitra.

Kleiner plein Van de bestaande appartementen zijn er dertig gesloopt, vertelt Oudendijk.

stadsplein van Drachten ‘Allemaal twee tot vier hoog. Dat was nodig om ruimte te maken voor nieuwbouw. De andere flats, waaronder de 12 hoog, blijven staan.’ Opvallend is dat voor de flats aan de oostelijke rand van het complex een nieuwe winkelplint is gebouwd. Deze sluit aan bij de lage panden aan de overzijde van het plein. ‘Die panden zijn van allemaal verschillende eigenaren’, zegt Frieswijk. ‘Om toch de kwaliteit te verhogen hebben we een stimuleringsregeling voor de gevels op deze locatie opgezet.’ Het plein is door de nieuwbouw wel iets kleiner geworden. Aan de kop is een horecagelegenheid gebouwd. In neoklassieke stijl. Het oogt chic. Graancirkel, Café Restaurant Bakkerij heet het voluit. Daarboven zijn drie appartementen gesitueerd, waarvan er inmiddels al twee zijn verkocht. Van de 190 appartementen zijn er 170 verkocht aan een wooncorporatie en een zorginstelling.

Klaar voor toekomst Bijzonder is verder de ondergrondse parkeergarage. De eerste van Drachten. De gemeente koopt deze voor €28 miljoen van Webscon. Voor de openbare inrichting trekt de gemeente Smallingerland/Drachten nog eens €4 miljoen uit. De rest van het €90 miljoen kostende project komt van private partijen. De eerste fase is nu gereed. De tijdelijke winkels zijn verdwenen. De parkeergarage, bereikbaar vanaf de Drift, is al open voor 500 auto’s. Aan de laatste 200 plekken wordt nu in de tweede fase gewerkt. Ook zijn er nog bouwwerkzaamheden aan nieuwe winkelpanden. Begin 2016 is het hele project afgerond, verwacht Frieswijk. Hoewel parkeren op maaiveld van het Raadhuisplein mogelijk blijft, ontstaat er toch een prettige verblijfsruimte. Een aantrekkelijk begin van een dagje shoppen in Drachten. ‘We investeren anticyclisch, om het centrum op

Digitale impressie nieuwe situatie

niveau te houden’, aldus Frieswijk. ‘Als de economie straks weer echt aantrekt, zijn wij er in Drachten helemaal klaar voor.’ n Tekst: Marco van der Leest

Jaap Oudendijk

Het Raadhuisplein in 2006

juli 2014

Drachten in beweging

Drachtstervaart als levenswerk

et Drachtstervaartproject krijgt eindelijk vorm. Volgend jaar stroomt het water tot aan het

winkelcentrum. Toch duurt het nog meer dan 10 jaar voor alle woningen zijn verkocht, zo verwacht Harmen Wind van Wind Groep.

juli 2014

De eerste plannen voor het uitgraven van de Drachtstervaart dateren alweer uit de eerste helft van de jaren 90, herinnert Harmen Wind. ‘Wethouder Ines Pultrum had het prille idee daarvoor uitgesproken. Wij hebben dat idee vervolgens verder uitgedacht en ontwikkeld tot een project, in nauwe samenwerking met de gemeente Smallingerland.’

Tegenslag Het Drachtstervaartproject was van begin af niet alleen een ambitieus stedenbouwkundig project, het bood tevens oplossingen voor tal van problemen waar Drachten destijds mee te kampen had. ‘Het gebied tussen woonwijk De Sanding en de Hogeweg oogde rommelig, met kassen, woonboten en een vuilnisbelt. Het Moleneind werd door veel Drachtsters beleefd als een landingsbaan, met die grote asfaltbaan in het midden. Bovendien moest de riolering worden aangepast. Al deze aspecten zijn integraal meegenomen in de planvorming.’ De eerste bouwwerkzaamheden startten in 2001. Kort daarop werden de eerste plandelen opgeleverd. Allemaal woongebieden aan de uiterste westrand van het project. Toen kwam de crisis. In 2007 en 2008. De oorspronkelijk afspraak was dat Wind Groep de vaart zou uitgraven uit de opbrengsten van de eerste vijfhonderd woningen. Omdat de verkoop stagneerde, zou aanleg van de vaart lang op zich laten wachten.’ De gemeente wilde dat Wind Groep de vaart alsnog snel zou uitgraven, maar dat bleek financieel niet haalbaar, zo bleek uit onderzoek. Daarop hebben beide partijen nieuwe afspraken gemaakt. De gemeenteraad

besloot €5 miljoen voor te financieren, waardoor werkzaamheden in 2012 konden starten.

de rondweg bij Philips. De markt is ook al verplaatst. Van het Moleneind naar het nieuwe Raadhuisplein.

Formidabel

In het najaar van 2015 varen de eerste bootjes tot aan het carillon, voorspelt Wind. Watertoeristen varen dan langs een woonwijk in Scandinavische stijl, met veel hout en veel kleuren. Bij de Zuiderhogeweg komen ze een nieuwe haven tegen. Halverwege het nieuwe deel van de vaart ligt eveneens een haven, voor zo’n twintig bootjes. Bij het carillon in het centrum vinden ze terrassen. Daar zijn ook mogelijkheden voor afmeren.

De lange looptijd van het project zit niet alleen in de crisis, erkent Wind. ‘Het project omvat allerlei infrastructurele en andere ingewikkelde onderdelen. We hebben alles bij elkaar 250 vergunningstrajecten doorlopen. Dat is behoorlijk tijdrovend. Daarnaast is het bestemmingsplan tweemaal bij de Raad van State geweest. In de voorbereiding werkten er zo’n veertig mensen fulltime aan het project. Bij ons, bij de gemeente, de provincie en het rijk. Die samenwerking verliep formidabel. We zijn zelfs uitgeroepen tot landelijk voorbeeldproject in het kader van intensief ruimtegebruik.’ Ondanks de crisis is het plan nagenoeg gelijk gebleven. ‘De eilanden waarop de woningen verrijzen, zijn hier en daar iets van vorm veranderd. Een groot deel van de ontwikkeling van de huizen hebben we overgedaan aan ontwikkelaar AM in Utrecht. Deze koos voor een iets aangepaste planopzet. We werken overigens nog steeds veel met Drachtster bedrijven, waaronder Jansma en Van der Wiel.’

Voor op schema De vuilstort is inmiddels gesaneerd. Restanten zijn verantwoord verwerkt in een geluidswal aan de noordkant van de bestaande Drachtstervaart. De eerste vierhonderd woningen daar tegenover staan er inmiddels. De graafwerkzaamheden, gestart in 2012, hebben het centrum reeds bereikt. ‘We liggen voor op schema. In de zachte winter konden we extra meters maken.’ Van de vijf nieuwe bruggen zijn er al enkele gereed, waaronder de grote in

juli 2014

Trots In totaal moet het plan achthonderd woningen tellen. Nog zo’n vierhonderd te gaan, weet Wind. ‘De afgelopen jaren werden er steeds 20 tot 25 woningen gebouwd. Er komen nog vele mooie woningen, maar de komende jaren gaan we uit van een lager verkooptempo dan voor de crisis. Exacte prognoses hebben we niet, maar in theorie zitten we halverwege het project. Dat betekent dat we er vanuit gaan dat we nog zeker 10 jaar te gaan hebben voordat alles is afgerond.’ De Drachtster is trots op het project. ‘Ik ben heel blij voor Drachten dat dit project helemaal wordt uitgevoerd. Het heeft een hoge toegevoegde waarde voor inwoners en bezoekers. De recente paginagrote publicatie in de Cobouw bewijst dat het nog steeds een in het oog lopend project is. We zijn er al 18 jaar mee aan de slag. Als tweede Wind-generatie ben ik er trots op annex te zijn met dit levenswerk van mijn vader.’ n Tekst: Marco van der Leest

Sjoerd en Arjan. Typisch ondernemers met een nine-to-five mentaliteit. Het gemak van een grotendeels geautomatiseerde administratie Overal en altijd inzicht in actuele cijfers

Nieuw! Slim boekhouden met een betrouwbare online totaaloplossing Da’s lekker... tijd overhouden voor een potje tennis met je vrienden. Hoe doe je dat? Met Boekhout van Kromhout. Deze slimme online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeft 24/7 inzicht in de prestaties van uw bedrijf. U bent altijd in

control en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden. Zo kunt u de kostbare uren na vijven besteden zoals u zelf wilt: aan uw relatie, uw kinderen, uw hobby, uw sport of om nieuwe ondernemingsplannen uit te werken.

Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen! Ga naar www.boekhoutvankromhout.com

VAN DER WIEL INFRA & MILIEU BV VAN DER WIEL BIOGAS BV VAN DER WIEL TRANSPORT BV VAN DER WIEL PLANONTWIKKELING BV

Postbus 332, 9200 AH Drachten De Meerpaal 11, 9206 AJ Drachten Telefoon 0512 - 58 62 10 www.vanderwiel.nl Van der Wiel is uitvoerder van het werk aan de Drachtstervaart. © Fotografie Frans Foekema

juli 2014

Betrouwbare sturingsinformatie in één muisklik Altijd het advies van uw accountant bij de hand Tijd overhouden voor zaken die er écht toe doen

Drachten in beweging

Drachten als naaf van Innovatieve noorden B

innen 4 jaar moet het Innovatiecluster in Drachten groeien van negen naar minimaal twintig bedrijven. ‘We kijken in een straal van 100 km rond Drachten’, zegt Neopost inkoopdirecteur Piet Fellinger, een van

de oprichters van het cluster.

Voor de oorsprong van het Innovatiecluster gaat Fellinger terug naar 2007. ‘Een aantal Drachtster bedrijven wilde graag een innovatiecentrum bouwen. Dat was voor de crisis. Een jaar later zaten we in een heel andere realiteit. Stenen waren niet langer haalbaar. Toen hebben we ons afgevraagd: waar gaat het eigenlijk om? Activiteiten clusteren, zo bleek.’

mende schaarste aan goed geschoold technisch personeel. Alle deelnemende bedrijven lopen hier tegen aan. ‘We willen laten zien dat je ook in het noorden carrière kunt maken in de techniek’, zegt Fellinger. ‘Daarvoor hoef je niet naar andere ‘techniekregio’s’. Wil je je verder ontwikkelen in een ander bedrijf, dan biedt het noorden voldoende opties.’

derlijke MKB-bedrijven bijna niet meer bij te benen, vertelt de inkoopdirecteur. ‘Je kunt niet meer alle kennis en alle apparatuur zelf in huis hebben. Dat is financieel onhaalbaar. De bedrijven kunnen elkaar wel toegevoegde waarde bieden, door kennis en kunde met elkaar te delen, in een proces van open innovatie.’

Open innovatie

Een andere reden is de almaar toenemende snelheid van innovatieve ontwikkelingen. Deze zijn voor de afzon-

Dat is het doel. Het Innovatiecluster wil een high tech ecosysteem ontwikkelen, waarin noordelijke techniekbedrijven

Belangrijkste aanleiding voor oprichting van het Innovatiecluster is de toene-

juli 2014

High tech ecosysteem

Drachten in beweging

Piet Fellinger

juli 2014

melden zich spontaan aan. Maar we kunnen niet alle aanvragen honoreren. Bedrijven dienen aan specifieke spelregels te voldoen. Het moeten bijvoorbeeld ‘zelfscheppende’ spelers zijn, met eigen middelen voor productcreatie, en ze dienen internationaal gericht te zijn.’

It giet oan! BD Kiestra wurdt noch grutter De stuurboordzijde werd te klein, daarom komt er aan bakboord nog een stukje bij. Het hoofdgebouw van BD Kiestra B.V. in Drachten groeit uit zijn voegen, daarom gaan wij dit jaar starten met een grootscheepse uitbreiding.

Kiestra Marconilaan 6, 9207 JC Drachten

De website van het cluster meldt verder dat ‘vooralsnog geen concurrenten van bestaande deelnemers worden toelaten’, omdat in de huidige fase de omvang beperkt en onderling vertrouwen broos is. Verder moet een kandidaat (toeleverend aan) een leider in de markt zijn. Fellinger: ‘Juist van leveranciers kan toegevoegde waarde komen.’

Scouting en begeleiding bereid zijn ervaringen te delen en samen hoogopgeleide mensen aantrekken. Dat vraagt een zekere mate van openheid bij de bedrijven. Kan een bedrijf dat niet opbrengen, dan ligt deelname in het cluster niet in het verschiet. ‘Het is niet de bedoeling dat je alleen kennis komt halen, je moet ook iets inbrengen.’ Deelname in het cluster betekent deelname aan verschillende interessante activiteiten. Zo zijn er vier kenniskringen. ‘Elektronica en Software, Technologie en Innovatiemanagement, Computer Added Drawing, oftewel 3d-tekenen, en Product Life Cycle Management. Bij die laatste kijken we hoe je om kunt gaan met het onderhoud van je producten. HRM is een hele zware kenniskring. Daarin kijken we hoe omgaan met het aantrekken van personeel om behoud van mensen.’

Noordelijk onderwijs Werknemers die zich willen ontwikkelen kunnen bijvoorbeeld een jaar bij een collega-bedrijf aan de slag, terwijl ze bij hun huidige werkgever op de loonlijst blijven. Verder is er veel inzet op onderwijs. ‘We brengen engineers uit de bedrijven voor de klas op de hogescholen in het noorden. Ook halen we studenten techniek van deze scholen naar de bedrijven om hen te laten ervaren wat er gebeurt. In Drachten doen we dit ook met basisscholen.’ Fellinger voorziet binnen afzienbare termijn een vijfde kenniskring rond het thema Supply Chain, ofwel procesinnovatie. Daarnaast onderneemt het Innovatiecluster nog andere activiteiten. ‘We hebben onlangs deelgenomen aan

de Dutch Technology Week, waaraan naast Drachten de techniekclusters van Delft, Enschede en Eindhoven deelnamen. Niet de minsten. Later deze maand organiseren we de Uitvinderswedstrijd, waaraan de NHL, Stenden, Hanzehogeschool, Windesheim en ook het Hanze Institute of Technology in Assen deelnemen. Opdracht: vind iets uit dat stress-reducerend werkt. De winnende studenten krijgen de kans om hun vinding verder uit de werken in de bedrijven.’

Grote 3D-printer? Tot 2018 moet het Innovatiecluster verschillende ontwikkelingen doormaken. Zo worden zogenaamde shared facility’s opgezet. Fellinger noemt een voorbeeld uit zijn eigen bedrijf. ‘Wij hebben een klimaatkamer om apparatuur uit te testen. Andere bedrijven maken daar nu al gebruik van. Philips heeft een akoestisch lab. Dat zou voor ons weer interessant zijn. Verschillende deelnemers produceren complexe metaaldelen. We kijken nu naar gezamenlijke aanschaf van een grote 3D-printer. Niet alleen voor de bedrijven. Ook scholen kunnen er mogelijk gebruik van maken.’ Op termijn zou dan weer een eigen gebouw van het Innovatiecluster in beeld kunnen komen. ‘Om het Innovatiecluster een eigen gezicht te geven. Ook zouden we in Drachten een locatie voor start-ups ontwikkelen. Dat zou na 2018 een optie kunnen zijn.’

Spelregels toetreders Tot die tijd wil het Innovatiecluster het tal deelnemende bedrijven uitbreiden naar 20 tot 24. ‘Er is veel belangstelling’, merkt Fellinger. ‘Veel bedrijven

juli 2014

Het Innovatiecluster gaat ook zelf op zoek naar potentiële deelnemers. ‘We hebben een lijst met zo’n 45 bedrijven in een straal voor 100 kilometer rond Drachten. Deze worden actief benaderd. Momenteel hebben we negen deelnemers, die allemaal zijn gevestigd in Drachten. Drachten wordt de naaf van het Innovatiecluster, maar bedrijven hoeven hier niet gevestigd te zijn. We willen op noordelijke schaal internationaal opereren.’ Belangrijk is verder dat nieuwe deelnemers goed worden begeleid in het Innovatiecluster. ‘Er zijn veel activiteiten op verschillende niveaus. Het mag niet zo zijn dat bedrijven niet deelnemen aan activiteiten, omdat ze door de bomen het bos niet meer zien. Ze krijgen dus niet alleen een agenda, maar worden actief betrokken.’

Drachten middelpunt Voor de periode tot 2018 heeft het Innovatiecluster €32 miljoen beschikbaar. De gemeente Smallingerland en de provincie Friesland betalen beiden 8 miljoen, bedrijven leggen daar nog eens €16 miljoen bij. Grote vraag is dan: wat levert dat concreet op in 2018? Hoeveel banen zijn er dan? Wat is het investeringsvolume? ‘Dat is niet in harde munt uit te drukken’, zegt Fellinger. ‘Wel kunnen we zeggen dat we dan een ecosysteem hebben, waarin innovaties en technisch personeel goed kunnen gedijen. Drachten is daarvan het middelpunt. Nu al heeft deze plaats 850 productontwikkelaars. Van alle private investeringen in innovaties, vindt 40 procent in Drachten plaats. De belangstelling voor Drachten zal zeker toenemen, zo is de verwachting.’ n Tekst: Marco van der Leest

Productenvisie

Radio uit natuurlijke materialen

an dat? Ja dat kan! De Eco design radio is gemaakt met polymelkzuur en bamboe. Polymelkzuur wordt geproduceerd uit hernieuwbare plantaardige grondstoffen, zoals maïs, en is biologisch afbreekbaar. De radio kan worden opgeladen via een dynamo of stopcontact. Twee minuten opladen is dertig minuten luistertijd! www.lexon-design.nl

Wifi waterkoker Z

in in een warme kop thee maar geen zin om op te staan? Zet de waterkoker alvast aan via de gratis app op uw smartphone of tablet! Zodra het water gekookt is, krijgt u meteen een melding. De iKettle beschikt ook over een wake-up functie. Zodra u ’s ochtends opstaat (u kunt zelf instellen hoe laat), vraagt uw smartphone of tablet of u al zin heeft in een kop thee. Nog geen zin om op te staan? Met de warmhoudfunctie blijft het water nog een half uurtje warm.

www.gadgethouse.nl

Stop de deur

ollega’s lopen in en uit het kantoor. De één doet de deur dicht, de ander niet. Maak voor eens en voor altijd duidelijk dat u de deur van uw kantoor open wilt houden. Frisse lucht is immers goed voor de hersenen. Deze handige deurstoppen in de vorm van een potlood houdt uw deur tegen. Met de ‘gum’ zorgt het ervoor dat de muur en de deur niet worden beschadigd. www.gadgethouse.nl

juli 2014

Lekker cool O

ef, die warme zomerdagen! Wie houdt er dan niet van een lekker gekoeld blikje drinken? Harde werkers vergeten nog wel eens het blikje snel op te drinken. Gevolg: ongekoeld drinken. Deze USB Koelkast zorgt ervoor dat uw blikje altijd lekker koel blijft! Hij koelt een blikje van 330ml tot ongeveer 8,5 ºC. Super simpel aan te sluiten door de USB en hij heeft zelfs een lampje aan de binnenkant! www.hitechgadgets.nl

Korte metten met memo’s

l die kleine memoblaadjes, welke heeft u nou niet meer nodig en welke wel? Maak meteen korte metten met de blaadjes die u niet meer nodig heeft. Papier versnipperen doet u nu in een handomdraai met de USB papierversnipperaar. Het maximale formaat wat in één keer gesnipperd kan worden is A5. Loopt uw auto over van de memobriefjes? Geen probleem! De papierversnipperaar werkt ook op 4 × AA batterijen. www.aliexpress.com

Altijd bereikbaar N

iets is zo onhandig als lege batterijen van de telefoon of tablet. Die lege batterijen behoren nu tot het verleden met de Leitz Complete USB-lader. Een handige, krachtige lader waarmee u de tablet of zelfs twee smartphones tegelijk kunt opladen. De compact vormgegeven USB-lader heeft twee USB-aansluitingen waarmee heel eenvoudig mobiele apparaten, zonder tussenkomst van een stopcontact, kunnen worden opgeladen. Gebruikt u de lader eventjes niet? Dan schakelt hij zichzelf automatisch uit om energieverlies te voorkomen. www.leitz.com/complete

Multifunctionele klip W

einig ruimte op uw bureau door al dat papierwerk? Dan ook nog eens per ongeluk uw kopje koffie omstoten. Papierstapels doorweekt met koffie, dat kunt u nu voorkomen. Deze bekerhouder klikt u doormiddel van de clip makkelijk aan het bureau. Meer ruimte, geen omgestoten kopjes meer en ook de kringen op uw bureau zijn verleden tijd. De DrinKlip heeft overigens de Product Design Award gewonnen, hij is namelijk super multifunctioneel. Naast uw mok, glas of kop kunt u ook andere spullen in deze DrinKlip kwijt. De DrinKlip is namelijk geschikt voor items tot 700 gram. www.gadgethouse.nl

juli 2014

In het

van SKS

www.vdlp.nl

Full-service mediapartner SKS

juli 2014

Geert Schaaij

Aandelen zijn de toekomst, geld wordt onteigend H

et wachten was op 5 juni, de dag dat Draghi zijn spierballen zou tonen. Alle

hoop was gevestigd op de stappen die hij zou nemen. Beleggers kregen door de ECB een scala aan maatregelen gepresenteerd. De rente is verlaagd van 0,25% naar 0,15%. Banken die denken dat ze hun geld veiliger bij de ECB kunnen stallen dan dat ze het

ken. Dat is ook de reden dat ze de sterkste economie van Europa zijn. “Dit is een regelrechte aanslag op ons geld”, roepen ze. Publicist Wolfram Weimar noemde de ultra lage rente zelfs een massaonteigening. Waar linkse revolutionairen van droomden, wordt door het monetair beleid van de ECB werkelijkheid. En waarom? De Duitsers hebben gelijk. Doordat de zuidelijke landen die mee zijn gaan doen met de euro, er een puinhoop van hebben gemaakt, moet Duitsland, maar ook Nederland, het gelag betalen.

uitlenen, moeten daarvoor aan de ECB gaan betalen. Er komt een nieuwe bankensteunronde van €400 miljard, bedoeld voor krediet aan ondernemingen. Ook gaat de ECB (mogelijk) verpakte bedrijfsleningen opkopen.

De aandelenmarkt reageerde gematigd op de maatregelen, maar koos uiteindelijk de goede weg en zette een nieuw hoogtepunt neer voor dit jaar. Alle analisten hebben een mening over de maatregelen van de ECB. De teneur is dat het weliswaar goede regels zijn, maar niet daadkrachtig genoeg. De Duitsers zijn boos. Onze buren zijn van huis uit degelijke spaarders geble-

Doordat het niets meer kost om schulden te hebben en alles erop is gericht om schuldenaren verder te ontlasten, wordt de rekening bij de mensen met vermogen gelegd. Wanneer voorts de inflatie aan wordt gewakkerd, zullen schulden uiteindelijk als sneeuw voor de zon verdwijnen: ons vermogen gaat door deze maatregelen ten onder. Voor de belegger betekent dit dat hij uit de kaders moet gaan treden. De oorspronkelijke opbouw van een beleggingsportefeuille bestond in de tijd dat ik vermogensbeheerder was deels uit obligaties, een deel defensieve aandelen en een kleiner deeltje attractief. Hoe graag we het ook zouden willen, obligaties kunnen we nauwelijks meer aanraden. De rente is laag en de koersen van de obligaties zijn torenhoog. Het zijn immers communicerende vaten.

juli 2014

Mensen die geld hebben, moeten beleggen, als ze tenminste na verloop van tijd nog iets van hun vermogen over willen houden. Ik heb het al vaker gezegd: geld gaat ten gronde aan inflatie! Die inflatie zou moeten worden gecompenseerd door rente, maar die vlieger gaat niet op. Wie zijn vermogen wil laten renderen, raad ik aan zijn heil te zoeken in defensieve aandelen, die een hoog dividendrendement hebben. Dat type aandelen zijn volgens ons niet (te) duur. Wees geduldig met aankopen en durf te wachten. Ook het schrijven van opties op uw aandelen kan het rendement vergroten. Mijn werk is de belangrijke taak beleggers de juiste informatie aan te reiken, want beleggen is echt de enige manier om uw geld te laten renderen. Dit is nu mooi en dankbaar werk. De koersstijgingen van de aandelen zijn te danken aan het huidige monetaire beleid. Dat beleid blijft voorlopig zo, profiteer daar dan van. n

Geert Schaaij www.beursgenoten.nl

Zakennieuws

Meer duurzame energie Noord-Nederland

e provincies Groningen, Friesland, Drenthe en NoordHolland willen de komende jaren veel meer duurzame energie opwekken. Het Noorden is de eerste regio die een eigen plan neerlegt voor meer duurzame energie, zoals afgesproken in het Nationaal

Energieakkoord. Het aandeel duurzame energie is er nu nog 8,4 procent, in 2020 moet dat 21 procent zijn. De plannen betekenen dat onder andere de haven van Harlingen als uitvalsbasis gaat dienen voor de assemblage en de plaatsing en onderhoud van windturbines

op zee. Volgens Bestuurlijk Overleg Noord-Nederland betekent de omslag naar duurzame energie een flinke impuls voor de werkgelegenheid. En is berekend dat de provincies kunnen rekenen op zo’n 3600 extra arbeidsplaatsen. n

Coöperatie kleine zorgaanbieders

ier kleinschalige zorgaanbieders in West-Friesland gaan voortaan verder als één zorgcoöperatie. Zorgboerderijen De Elsenburg in Enkhuizen en De Steenuil in Bovenkarspel, logeer-

huis Merakel in Lutjebroek en ‘Jij en Ik-support’ uit Hoogkarspel verwachten zo goedkoper te kunnen werken. De coöperatie heeft zich bij de West-Friese gemeenten gemeld om straks mee te kunnen doen aan

de aanbesteding van nieuwe zorg. Met ingang van komend jaar moeten de gemeenten zelf veel zorg aan bijvoorbeeld ouderen of mensen met een lichte beperking gaan regelen. n

Rabobank sluit opnieuw kantoren

e Rabobank-kantoren in Appelscha, Haulerwijk, Jubbega en Noordwolde sluiten per 1 juli hun deuren vanwege sterk teruggelopen klantenbezoek. Dit heeft Rabobank Heerenveen-Zuidoost besloten. Steeds meer mensen handelen

hun bankzaken online af en daardoor worden kantoren minder bezocht. De dorpen houden wel een pin-en sealbag- automaat. Onlangs gingen in het zuidwesten van de provincie al vijf Rabo-kantoren dicht en in het noordwesten zes. n

Financiering voor baggeren vaarwegen

e vaarwegen binnen de gemeente Súdwest-Fryslân hebben een belangrijke recreatieve bestemming binnen Friesland.

Een subsidie van €795.862 vanuit het Friese Merenproject wordt daarom beschikbaar gesteld voor achterstallig baggeronderhoud in de gemeente. De

oktober juli 20142013

bijdrage is de helft van de beraamde baggerkosten van circa €1,6 miljoen. De werkzaamheden starten in het najaar. n

NDC mediagroep lanceert zakelijk televisiekanaal

DC mediagroep lanceerde vorige maand een online zakelijk televisiekanaal: N Channel. Het tv-kanaal richt zich op de zakelijke markt in Noord-Nederland en zendt drie eigen programma’s uit. Rick van der Kleij, Evelien Bouma, Marijke Roskam en Nynke de Jong nemen de presentatie voor hun rekening. Het programma ‘Profile’ biedt inzicht in de mens achter de onderne-

mer. In ‘Headlines’ vinden interviews plaats met lokale ondernemers en wordt het zakelijke nieuws besproken. In ‘Vorm’ laat de presentator creatieve personen aan het woord die zich onder andere bezighouden met architectuur, eten, design en mode. NDC mediagroep is uitgever van de Leeuwarder Courant, het Friesch Dagblad en Dagblad van het Noorden. n

Green Experience Centre geopend

et groene warenhuis Green Experience Centre is geopend. In het kenniscentrum is allerlei informatie te vinden op het gebied van onder meer verlichting, elektri-

sche auto’s, waterbesparing en zonneenergie. Het Green Experience Centre is hét innovatiecentrum voor duurzaamheid in Noord-Nederland. Elke donderdag tot en met zaterdag kan

iedereen die een groen bestaan wil leiden zijn hart ophalen aan de Douwe Tammingawei in Leeuwarden. n

Schûlenboarch op de schop

e provincie Friesland en gemeenten Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel hebben een overeenkomst ondertekend om het bedrijventerrein Schûlenboarch aan te pakken. Ondernemers op het ter-

rein hebben problemen met de route naar de bedrijven. Om op het terrein te komen, moet het verkeer een grote omweg maken. Het industrieterrein krijg nu een goede ontsluiting en aansluiting op de provinciale weg.

Daarnaast komt er een uitbreiding van de zandwinputten en wordt er een recreatiestrand aangelegd. De bedoeling is dat de weg in 2016 gerealiseerd is. n

Provincie Fryslân investeert miljoenen in bedrijfsleven

m de economie in Friesland een flinke boost te geven, heeft provincie Fryslân drie financieringsinstrumenten gestart. Dit zijn Fryslân Fernijt, het Doefonds en het

Ondernemersimpuls. Er is vijf miljoen euro voor Fryslân Fernijt beschikbaar gesteld voor experimentele innovatieve samenwerkingsprojecten op het gebied van onder andere gezondheid,

juli 2014

voedselzekerheid en schone, veilige watervoorzieningen. De doelstelling van Doefonds BV is een versterking van de economische structuur en uitbouw van de werkgelegenheid in Fryslân door stimulering van innovatie bij het midden- en kleinbedrijf. Met het Ondernemersimpuls wordt er vijf miljoen euro beschikbaar gesteld om Friese ondernemers meer financiële ruimte te bieden. Met het investeringsprogramma wil de provincie de komende jaren tegemoet komen aan de behoeften van het Friese bedrijfsleven om gebruik te kunnen maken van kredietfaciliteiten. n

Edwin Wierda: ‘Onafhankelijk beleggen is onze core business’.

Business Class Edwin Wierda is maandelijks te zien op RTL 7 als gesprekspartner van Harry Mens in diens programma ‘Business Class’.

Het is alweer vier jaar geleden dat Wierda en Partners Vermogensbeheer met twee financieel experts startte op de beleggingsmarkt. Inmiddels zijn de vermogensbeheerders uitgegroeid tot een team van beleggingsspecialisten met een uitstekende staat van dienst. Een partij om rekening mee te houden zogezegd. ‘Kernbegrippen in de visie van Wierda Vermogensbeheer zijn: onafhankelijkheid, deskundigheid en snelheid’, legt voormalig Rabobank beleggingsspecialist Edwin Wierda uit. ‘In tegenstelling tot de grootbanken zijn wij beleggingsspecialisten pur sang. Wij houden ons exclusief bezig met het Bij Wierda Vermogensbeheer zijn klanten geen num-

beleggen in beursgenoteerde aandelen, opties en obligaties.’

mers. Wie binnenkomt in het sfeervolle pand in het centrum van Assen, wordt verwelkomd met een kopje

ONAFHANKELIJK ‘Veel grote partijen zijn gebonden aan ‘eigen’ beleggingsfondsen’, vervolgt Wierda. ‘Wij zijn daarentegen onafhankelijk en bepalen zelf waarin we beleggen. We beleggen in aandelen, obligaties en opties waarvan we op basis van fundamentele analyse verwachten dat ze goed zijn voor onze klanten. Voor zo’n diepgaande analyse nemen veel grootbanken al lang de tijd niet meer. Maar daar valt wel geld mee te verdienen voor de klant. Een ander verschil met de grote banken is dat wij de beursnoteringen dagelijks nauwgezet volgen. Hierdoor weten wij exact wat er speelt en kunnen we snel inspelen op kansen en bedreigingen.’

koffie en een hartelijk woord. Vervolgens nemen de financieel specialisten alle tijd om samen met de klant diens portefeuille door te nemen en te kijken of beleggingsdoelstelling en -profiel van de klant nog steeds synchroon lopen. Wierda: ‘Wij hebben relatief veel klanten die in het verleden zelf belegd hebben maar die de dagelijkse stress van het beleggen niet meer willen en ervoor kiezen het beheer van hun vermogen met een gerust hart aan ons over te laten.’

Wij besteden honderd procent van onze tijd aan beleggen en aan niets anders. Klanten van Wierda Vermogensbeheer kunnen rekenen op een grote

ontvangen klanten elk kwartaal een

waarin telkens een specifiek aandeel

mate van betrokkenheid en persoonlijke aandacht. Maar hoe zit het

schriftelijke rapportage en houden

wordt belicht. Voor een vrijblijvende

met de veiligheid?

we minimaal een keer per jaar een

second opinion van uw portefeuille

evaluatiegesprek met elkaar.’

kunt u contact opnemen met Wierda

Wierda: ‘Vanzelfsprekend beschik-

die beiden onder toezicht van de

ken wij over de hoogste vergunning

Nederlandsche Bank staan. Het geld

SECOND OPINION

van de AFM. Bovendien hebben

staat altijd op naam van de klant en

Geïnteresseerden kunnen zich via de

onze klanten een rekening bij SNS

de klant houdt ten allen tijde inzicht

(vernieuwde) website van Wierda Ver-

Securities of bij Theodoor Gilissen,

in zijn vermogen via de inlogcode

mogensbeheer aanmelden voor een

gerenommeerde effecteninstellingen

die men krijgt van de bank. Ook

informatiepakket en de nieuwsbrief

en Partners Vermogensbeheer: 0592 301550. www.wierdavermogensbeheer.nl

Uw vermogen, onze zorg, ons vak 34

juli 2014

Autonieuws

BMW i8

uurzaamheid en efficiëntie zijn samengesmolten met dynamiek en sportiviteit. De efficiëntie van de nieuwe BMW i8 plug-in hybrid ligt bijvoorbeeld in de intelligente lichtgewicht constructie met carbon en het aerodynamische design. De duurzaamheid is terug te vinden in de uiterst efficiënte BMW eDrivetechnologie en recyclebare materialen in het interieur. Een sportwagen op het eerste gezicht, extreem laag en breed van vooraf gezien. Een vlak silhouet met krachtig gevormde vlakken en scherpe lijnen. De spectaculaire

vleugeldeuren onderstrepen het karakter van de sportwagen en passen uitstekend bij de vloeiende lijnen van de aerodynamische carrosserie. De combinatie van een elektromotor en een krachtige benzinemotor vormt de basis van een van de meest innovatieve sportauto’s van onze tijd. Deze BMW biedt veel meer dan pure sportiviteit. Dit komt doordat het krachtige plug-in hybride systeem in combinatie met BMW eDrive technologie en de BMW TwinPower Turbe 1.5-liter driecilinder benzine motor de voordelen van beide motors

samenbrengt. De precieze wisselwerking tussen verbrandingsmotor en elektrische aandrijving zorgt voor efficiency en dynamiek in gelijke mate. De benzinemotor verenigt alle voordelen die men van de krachtbron van een sportwagen zou verwachten. Een innovatief koelsysteem houdt de batterijen van de BMW eDrive technologie op hun optimale bedrijfstemperatuur wat de prestaties en levensduur verhoogt. Geen compromis, maar een optimale combinatie tussen rijplezier en verantwoordelijkheid. n

Audi A3 clubsport quattro D

eze compacte vierdeurs sedan met zijn 2,5-liter vijfcilinder turbomotor (386 kW/525 pk) laat zien welk sportieve potentieel er nog in de A3-familie schuilt. Alles aan dit concept is extreem: de kracht, de dynamiek, het design én het geluid. Het A3 clubsport quattro concept heeft de S3 Limousine als basis. Onder de kap bevindt zich een 2,5liter vijfcilinder TFSI. In het concept levert de turbomotor (maximale turbodruk 1,5 bar) een vermogen van 386 kW/525 pk en een koppel van 600 Nm. Het specifieke vermogen bedraagt 211 pk/liter en de gewicht/ vermogen-verhouding is 2,9 kg/pk (totaal gewicht: 1.527 kg). Het resultaat: een sprint van 0-100 in 3,6 s en een topsnelheid van 310 km/h. Deze prestaties gaan gepaard met het even kenmerkende als indrukwekkende vijfcilindergeluid van Audi. Het weggedrag van het A3 clubsport quattro concept is zeer dynamisch. In

het onderstel met multilink-achterwielophanging zijn veel onderdelen van aluminium. Vergeleken met de S3 Limousine staat het koetswerk nog eens 10 mm lager en de vering en demping zijn handmatig instelbaar. Ook Progressive Steering draagt bij aan de ‘scherpte’, zeker in combinatie met het torque-vectoring systeem.

juli 2014

Omdat het A3 clubsport quattro concept tevens geschikt is voor circuitgebruik, kan het ESC volledig worden uitgeschakeld. Het studiemodel heeft 21-inch wielen en carbon-keramische remschijven (370 mm vóór). Uniek is de toepassing van een airbrake. Bij afremmen vanaf hoge snelheid wordt de achterspoiler elektronisch in vrijwel verticale positie gezet. n

• Nieuwbouw • Verbouw • Aanbouw • Onderhoud • Renovatie • Verzorgen schetsontwerp of bouwtekeningen. • Verzorgen vergunningen en toebehoren. Bouwbedrijf Otter . Aengwirderweg 255 . 8458 BE Tjalleberd T +31 (0) 513-646 027 . F +31 (0) 513-646 118 info@bouwbedrijfotter.nl . www.bouwbedrijfotter.nl

juli 2014

M r. G . S c h r a a

Grote veranderingen in het arbeidsrecht H

et komende jaar gaat er veel veranderen in het arbeidsrecht. De Wet Werk en Zekerheid is 10 juni 2014 aangenomen en dit zorgt er voor dat er al per 1 januari 2015 wijzigingen zullen worden doorgevoerd

die toezien op de verbetering van de positie van (tijdelijke) werknemers. Per 1 juli 2015 volgen er nog meer ingrijpende wijzigingen. De achtergrond van de nieuwe wet is dat arbeidsvoorwaarden voor zowel vaste als tijdelijke krachten zo veel mogelijk gelijk moeten worden getrokken en dat ontslagvergoedingen eerlijker moeten worden verdeeld.

Wijzigingen per 1 januari 2015 Per 1 januari 2015 zullen enkele wijzigingen ingaan, waaronder de regels over het hanteren van een proeftijd en het overeenkomen van een concurrentiebeding. Vanaf 1 januari 2015 is het slechts toegestaan om een proeftijd overeen te komen indien er een arbeidsovereenkomst wordt gesloten met een duur die langer is dan zes maanden. Daarnaast is het vanaf 1 januari 2015 in beginsel niet meer mogelijk om een concurrentiebeding op te nemen in een arbeidsovereenkomst die is aangegaan voor bepaalde tijd. Slechts indien er sprake is van zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen mag een concurrentiebeding worden overeengekomen. De werkgever dient dan wel schriftelijk te motiveren waarom het concurrentiebeding noodzakelijk is. Een andere belangrijke wijziging is dat een werkgever verplicht is de werknemer die een contract voor bepaalde tijd van zes maanden of meer heeft uiterlijk één maand voordat de arbeidsovereenkomst eindigt schriftelijk moet informeren over het wel of niet voortzetten van de arbeidsovereenkomst. Indien de werkgever de arbeidsovereenkomst wenst voort te zetten moet er daarnaast worden aangegeven onder welke voorwaarden hij de arbeidsovereenkomst wil voortzetten. Informeert de werkgever de werknemer niet of niet tijdig, dan

is de werkgever een vergoeding aan de werknemer verschuldigd. Bij het niet informeren staat deze gelijk aan het vastgestelde loon voor één maand en bij het niet tijdig informeren zal deze naar rato moeten worden berekend.

Wijzigingen per 1 juli 2015 Één van de belangrijkste wijzigingen per 1 juli 2015 die voor iedere werkgever van belang zijn is dat een werknemer sneller aanspraak kan maken op een vast contract. In de huidige wetgeving heeft een werknemer bij een vierde contract of na 36 maanden recht op een vast contract, per 1 juli 2015 heeft een werknemer al bij een derde contract of na 24 maanden recht op een vast contract. Nu is het zo dat als een werknemer minimaal drie maanden uit dienst is geweest een nieuw contract niet als opvolgend contract wordt gezien. Per 1 juli 2015 zal deze termijn worden verlengd van drie naar zes maanden. Ook in het ontslagrecht zal er per 1 juli 2015 veel veranderen. Voor ontslag vanwege bedrijfseconomische redenen of langdurige arbeidsongeschiktheid kunt u alleen nog naar het UWV. Ontslag op andere gronden kan dan alleen nog maar via de kantonrechter. Daar staat tegenover dat alle werknemers, in tegenstelling tot nu, recht krijgen op een vergoeding, de transitievergoeding genaamd, indien

juli 2014

zij minimaal twee jaar in dienst zijn geweest en de arbeidsovereenkomst eindigt door opzegging, ontbinding of niet verlenging. De hoogte van de vergoeding hangt af van verschillende factoren, zoals het maandsalaris en de lengte van het dienstverband. Naast voornoemde transitievergoeding kan er door de kantonrechter aan de werknemer een billijke vergoeding worden toegekend indien de ontbinding van de arbeidsovereenkomst het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever. Wanneer daarvan sprake is zal de praktijk moeten uitwijzen.

Conclusie Het arbeidsrecht is de komende tijd aan veel veranderingen onderhevig die van invloed zullen zijn op (de inrichting van) uw organisatie.

Tip Houd de wijzigingen goed in de gaten en richt uw organisatie in op de nieuwe regels. Heeft u vragen over de wijzigingen in het arbeidsrecht? Neem dan gerust contact met mij op of met mijn collega, mr. N.H.M. Poort. Mvr. mr. G. Schraa, als advocaat verbonden aan Groenewegen Advocaten te Heerenveen en gespecialiseerd in contractenrecht en arbeidsrecht

Culturele tips

Het geheim van Marijke Meu

Maak op een verrassende wijze kennis met het Oranje-verleden van hofstad Leeuwarden. Tijdens de anderhalf uur durende wandeling leidt de populaire regentes Maria Louise van Hessen-Kassel (1688-1765) u langs historische woon- en werkplekken van de Friesche Nassaus. Onder andere Koninklijk Paleus het Stadhouderlijk Hof wordt bezocht en u mag een kijkje nemen in de originele eetkamer van Marijke Meu in haar paleis het Princessehof. Maar welk geheim koestert de Princesse toch zo zorgvuldig? De wandeling is educatief, interactief en humoristisch. Een theatervoorstelling met de oude hofstad als decor.

Waar: Leeuwarden Wanneer: 5, 11, 19 en 26 juli Aanvang: 14.30 uur Meer informatie: www.actatheater.nl

Zwoele zomeravond

Jan Vayne (vleugel) en Martin Mans (orgel) geven samen een concert. Een jarenlange samenwerking tussen deze Klaviervirtuozen heeft tot een gestroomlijnd samenspel geleid. Ze spelen werken voor twee instrumenten zoals Candle in the Wind, Mijn Gebed, Ave Maria en Anchors Away. Daarnaast laten beiden hun improvisatiekunsten ter plekke horen. Het publiek mag verzoeken aandragen.

Waar: De Flambou, Surhuisterveen Wanneer: 17 juli Aanvang: 20.00 uur Prijs: € 15,00 voorverkoop / € 27,00 aan de deur Meer informatie: www.martinmans.nl

City Jazz Leeuwarden

De derde editie van het festival City Jazz Leeuwarden. Vanaf 14.00 uur is het Gouverneursplein met twee podia het decor voor dit swingende muziekspektakel. Op het stormpodium treedt jong talent op. Het hoofdpodium biedt plaats aan gevestigde namen in de jazzwereld. Ook dit jaar is er weer extra aandacht voor jong jazztalent.

Waar: Leeuwarden Wanneer: 30 augustus Aanvang: 14.00 uur Meer informatie: www.cityjazzleeuwarden.nl

Blues Night V: King Of The World

Sinds de oprichting (begin 2012) is het rap gegaan met deze Nederlandse blues-, rhythm en rootsband. De echte doorbraak volgde een jaar later met debuutalbum Can’t Go Home. De reacties in de pers waren lovend. Bluesfanaat Johan Derksen reikte de band het eerste exemplaar van het album uit en draagt de band immer een warm hart toe. Eén en ander resulteert in een live performance in het TV-programma Vrije Geluiden. Veelzeggend, want nooit eerder speelde een Nederlandse bluesband in dit VPRO programma. Het nieuwe album KOTW is een stukje steviger dan het debuut, met diverse stijlen zoals slowblues, boogieblues en New Orleans-stijl.

Waar: Het Bolwerk, Sneek Wanneer: 13 September Aanvang: 20.00 uur Prijs: € 12,50 voorverkoop / € 15,00 aan de deur Meer informatie: www.hetbolwerk.nl

juli 2014

Gianni Schicchi

Wanneer de puissant rijke Buoso Donati sterft, is de opwinding van zijn familie over zijn nalatenschap vele malen groter dan hun verdriet om het verlies. Als een troep honderige gieren gaan ze op zoek naar zijn testament. Donati blijkt alles aan het klooster te hebben nagelaten. Dit kunnen zij eenvoudigweg niet toestaan. Ze zinnen op een list.Rinuccia, de jongeste spruit van de familie, stelt voor Gianni Schicchi om raad te vragen; hij is de vader van haar geliefde. Het gezelschap huivert bij het horen van zijn naam. Maar gianni Schicchi is al onderweg en blijkt een man van ideeën te zijn.

Waar: Opera Spanga, Spanga Wanneer: 6, 7, 8, 9, 13, 14, 15 en 16 augustus Aanvang: 20.30 uur Prijs: € 44,00 Meer informatie: www.operaspanga.nl

Mansholt

Een voorstelling over voormalig landbouwminister en eurocommissaris Sicco Mansholt. Mansholt, voorvechter van de agrarische sector en aanjager van groei, wordt vlak voor zijn pensioen geconfronteerd met de negatieve effecten van zijn beleid. Schaalvergroting en intensivering hebben geleid tot enorme overschotten en grote schade aan natuur en milieu. Sicco keert zich tegen zijn eigen beleid en wordt profeet van de Nulgroei. Een rigoureuze omslag die niet beperkt blijft tot zijn politieke denken. Want, terwijl zijn pensioen steeds dichterbij komt en hij rond reist om te spreken over de uitputting van de aarde, begint hij een verhouding met een 24-jarige stagiaire: Petra Kelly, de latere oprichtster van de Grünen in Duitsland. Een verhaal uit de jaren zeventig waarvan het thema vandaag de dag nog steeds actueel is.

Waar: Aldahuys, Bears Wanneer: 11 t/m 19 juli Aanvang: 14.30 en 20.15 uur Prijs: € 14,50 Meer informatie: www.mansholt-theater.nl

Een goed nest (try-out)

In het najaar 2014 verschijnt ‘Een goed nest’, de nieuwe roman van Tessa de Loo. Tegelijkertijd is de toneelbewerking ook in de theaters te zien en vanavond is een try-out van het stuk al in Heerenveen mee te maken. Net als ‘De Tweeling’ gaat ook ‘Een goed nest’ over twee zussen. In het toneelstuk worden ze gespeeld door Anneke Blok en Henriette Tol. De zussen Noor en Eva zijn vijftig, maar ze hebben niets geleerd. Nadat ze elkaar jaren niet gezien hebben, zoekt Noor haar zus op met opzienbarend nieuws. Het wordt een turbulente ontmoeting. De strijdbijl wordt opgegraven en papa’s kleine meisjes weten na al die jaren elkaars zwakke plekken nog feilloos te vinden. Ze zijn nog steeds rivalen, in alles, vilein en kinderachtig tegelijk. Dat maakt hun strijd af en toe behoorlijk vrolijk en hilarisch. Blijven ze steken in het verleden, of zijn ze in staat hun leven een andere wending te geven?

Slotakkoorden

Waar: Posthuis Theater, Heerenveen Wanneer: 19 september Aanvang: 20.15 u Prijs: € 22,50 Meer informatie: www.posthuistheater.nl

Twee eenakters van elk één uur, gespeeld door drie acteurs. Onder de noemer ‘Slotakkoorden’ ziet u een avond toneel in het kader van Wereld Alzheimer Dag. ‘Naar Padua’ - Het huwelijk van een middelbaar echtpaar heeft zijn beste tijd gehad. De liefde tussen twee mensen heeft plaatsgemaakt voor bitterheid, die zich uit in een ijzig cynisme, vooral van de zijde van de man. Een aantal incidenten en de daarop volgende twistgesprekken maken duidelijk dat er achter deze façade van schijnbaar dagelijkse schermutselingen iets geheel anders schuilgaat. ‘Dicht bij jou’ - Een verhaal over een ouder echtpaar waarvan de vrouw dementeert. Hij heeft haar zien veranderen van een evenwichtige intelligente persoonlijkheid in een buiten de werkelijkheid levend wezen. In zijn onvoorwaardelijke liefde probeert hij haar op onorthodoxe wijze terug te brengen tot de werkelijkheid.

Waar: Posthuis Theater, Heerenveen Wanneer: 20 september Aanvang: 20.15 uur Prijs: € 20,00 Meer informatie: www.posthuistheater.nl

juli 2014

CommerciĂŤle Club Zuid Friesland

Mededelingen CCZF Activiteitenprogramma

Nieuwe leden Per maart 2014

tot en met september 2014

H. Agricola â&#x20AC;˘ Vrijdag 19 september

Ferwerda Joure Joure

Algemene ledenvergadering

Data en invulling van deze bijeenkomst zijn onder voorbehoud. Houdt u de uitnodigingen in de gaten.

A.J. Leegstra Net To Net IT Drachten

J. van Strien Aannemersbedrijf J. de Jong BV Oosterwolde

8e pag zakenvisie.indd 1

juli 2014

07-12-2012 11:02:58

oproep aan ondernemend friesland

jett rebel

bløf

nielson

GEZELLIG SAMEN MET JE COLLEGA’S MET DE VOETJES IN HET ZAND

van velzen

.miss montreal postmen

13-17u gratis toegang

GENIETEN VAN ELKAAR, MUZIEK, ZON & STRAND!

waylon

glemmer saturday shermanology u2 la vation (usa) mainstreet johannes rypma & band bruce springsteen by marsman doe maar na hazes fajah jourens miss faith

voor een passend bedrijfsfeest tijdens Glemmer BEACH bel! 088-8440861 of mail! gastvrij@glemmerbeach.nl

cu@glemmerbeach.nl 6 areas // podia @ the beach lemmer

11-16u

‘‘Mijn winst is goed juridisch advies’’

Groenewegen Advocaten en Notarissen is gespecialiseerd in het verlenen van juridische diensten aan bedrijven, instellingen en particulieren binnen een groot aantal rechtsgebieden. Korte lijnen en de nauwe samenwerking tussen onze advocaten en notarissen zorgen voor onze kenmerkende

K.R. Poststraat 91

effectieve en dus kostenbesparende werkwijze. Bovendien

8441 EN Heerenveen

verhoogt deze samenwerking de kwaliteit van onze dienst-

Telefoon (0513) 65 55 55

verlening. Of het nu gaat om bemiddeling bij echtscheiding

info@groenewegenadvocaten.nl

of ingewikkelde zakelijke processen. Klanten een voorsprong

www.groenewegenadvocaten.nl

geven: dat is Groenewegen Advocaten en Notarissen.

www.groenewegennotarissen.nl

UW ZAAK IN VERTROUWDE HANDEN