Zakenvisie Editie nr. 74

No. 74, december 2016

Ondernemersmagazine van de Commerciële Club Zuid Friesland

BRUISEND HART: Actieplannen tegen winkelleegstand en vóór vitale dorpen en steden

ZZP’ERS IN DE TANG MEER INVESTERINGEN, extra stimulansen voor innovatie

Eelke Jan Bles Commerciële Club Zuid-Friesland verbinden, inspireren en ondernemen

Losse nummers € 3,95

Friese Eelke Jan Bles ervaart onzekerheid in wereldstad Londen

Het is tijd om anders naar elektrisch rijden te kijken

De Renault ZOE nú met een actieradius van 400km (NEDC) Én met GRATIS laadpunt t.w.v. €999,-*

vanaf

€22.180,-**

De Renault ZOE (R90 - 41KWh) vanaf €24.680,De auto met de laagste bijtelling in 2017, met 4% bijtelling al vanaf €29,- p/mnd*** 100% elektrisch, 100% rijplezier, 0 gram CO2 uitstoot Geen wegenbelasting en geen BPM Nu leverbaar bij ABD Renault!

* Bij aankoop van een Renault ZOE ontvangt u een gratis laadpunt t.w.v. €999,- excl. BTW. ** Vanafprijs betreft de Renault ZOE (R90 - 21KWh.. De genoemde vanafprijs is een consumentenadviesprijs incl. BTW en is inclusief onvermijdbare kosten, nodig voor aflevering van de auto aan de consument. Optionele pakketten en/of uitrusting zijn altijd de keuze van de consument en kunnen desgewenst tegen meerprijs geleverd worden. ***4% bijtelling is van toepassing op elektrische auto’s. Het gecommuniceerde bijtellingsbedrag is gebaseerd op basismodel ZOE. Schrijf- en drukfouten voorbehouden.

Heeft u een collectieve zorgverzekering bij De Friesland Zorgverzekeraar?

Uw werknemers profiteren naast korting op de premie van veel extra’s

Voordelen voor uw werknemers bij De Friesland Korting op de zorgpremie, ook voor hun gezin 10% korting op de reisverzekering Het eigen risico gespreid betalen Gezonde extra’s via Fan van Fit Informeer uw werknemers Als werkgever wilt u graag het beste bieden voor uw werknemers. Een collectieve zorgverzekering is een goede manier om dit te doen. Niet alleen een flinke korting op de zorgverzekering, juist ook veel voordeel om vitaal en gezond te leven en te werken. Heeft u een collectieve zorgverzekering bij De Friesland? Informeer uw werknemers over de voordelen.

Meer informatie?

Mail met ons via ondernemersdesk@defriesland.nl. Liever persoonlijk contact?

Bel ons op (058) 291 33 88. Wij helpen u graag verder.

Colofon

ZakenVisie is het officiële clubblad van de Commerciële Club Zuid Friesland en is een uitgave van VDLP Publishing.

Uitgave VDLP Publishing Herenwal 137 8441 BE Heerenveen Postbus 496 8440 AL Heerenveen Tel.: 0513 - 654 445 Fax: 0513 - 654 761 E-mail: info@vdlppublishing.nl Internet: www.vdlppublishing.nl Hoofdredactie S. van der Let Redactie Bert de Jong en Simon van der Let E-mail: mail@zakenvisie.nl Advertentieverkoop Pieter Balstra Tel.: 0513 - 654 445

No. 74

5

Vormgeving Van der Let & Partners Marketing / Webdevelopment

december 2016

In tien jaar naar de top met duurzaam en innovatief zuivelhart

Met medewerking van B. de Jong, G. Schaaij, E. Reekers, N. Donker Fotografie Van der Let & Partners, Cor Pot, Fotopersbureau FPH e.a.

Druk Drukkerij Van der Eems Heerenveen Verspreiding Sandd Dagelijks bestuur CCZF Voorzitter E. Mous Penningmeester H. Agricola Secretaris C. Koning

15

Kansen voor het bruisend hart

Algemeen bestuur CCZF E. Selderijk C. Meihuizen J. van Strien Ereleden CCZF M. Rem A. Brink J. de Vries J. Boeijenga Op de inhoud van dit magazine rust copyright. Niets mag op enigerlei wijze worden vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. De uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de columns. ZakenVisie is het leden- en informatiemagazine van de Commerciële Club Zuid Friesland.

Het magazine verschijnt 4x per jaar in een oplage van 4.000 exemplaren en wordt verspreid onder alle leden van de CCZF. Daarnaast komt het CCZF magazine via controlled circulation terecht bij alle bedrijven met meer dan 7 werknemers in de zuidelijke helft van Friesland en alle bedrijven met meer dan 10 werknemers in de noordelijke helft van Friesland.

Het CCZF magazine wordt tevens toegezonden aan overheidsinstanties en diverse openbare instellingen.

24

Het zoet ligt in het verschiet

Deze editie

Van de redactie

Investeren in eigen land

een uitgave van

Commerciële Club Zuid-Friesland verbinden, inspireren en ondernemen

N

ederland lijkt zuinig als het gaat om investeren in eigen economie. Toch is er de komende jaren economische groei. In de Verenigde Staten en in

Groot-Brittannië is de ommekeer gaande. Nederland richt zich op handel met andere landen en de Britten en de

5

Grote Friese ambitie met Dairy Valley

Amerikanen keren zich nu juist af. Eigen land eerst is

Actueel

daar het parool.

8

Te gast bij Drafbaan Victoria Park Wolvega

Commerciële Club Zuid Friesland

Met Donald Trump als de nieuwe Amerikaanse president

10

In de greep van Brexit

Economie

15

Actieplannen tegen winkelleegstand en vóór vitale dorpen en steden

en met het besluit van de Britse uittreding uit de Europese Unie is er garantie voor roerige tijden in 2017.

Het protectionisme heeft gevolgen. De positie van ons land als de op een na grootste agrarische exporteur krijgt een tik.

Economie

20

De Britse belofte om de winstbelasting voor bedrijven

ZZP’ers in de tang

Arbeidsmarkt

24

Meer investeringen, extra stimulansen voor innovatie

fors te verlagen moet ervoor zorgen dat grote concerns het Verenigd Koninkrijk niet verlaten. De burgers krijgen later de rekening, het slaat immers een fors gat in de Britse geldpotten. Fnuikend nu is de grote onzekerheid in

Financieel

het land over de Brexit. Dit verlamt de economie, merkt

30

Gadgets

ook de Friese Eelke Jan Bles die in de Londense City

33

Autonieuws

34

Blijf op uw hoede voor inflatiegevaar

Geert Schaaij

36

Zakennieuws

38

Culturele tips

40

Vooraankondigingen CCZF

onderneemt.

In eigen land is ‘investeren’ de aanmoediging in het verkiezingsjaar 2017. Daar zijn extra miljoenen voor uitgetrokken. In het bijzonder het midden- en kleinbedrijf, de ruggengraat van de nationale economie, krijgt zo prikkels om te innoveren. Tegelijk weten ondernemers dat er ook in Nederland belastingmeevallers in het verschiet liggen. Vanaf 2018 is er in drie stappen minder vennootschapsbelasting verschuldigd.

Nu al zinspeelt minister Jeroen Dijsselbloem van

Mededeling

Financiën echter op meer verlaging van de

In goed overleg met het bestuur van de CCZF is besloten

winstbelasting. De internationale fiscale wedloop om de

dat ZakenVisie per 1 januari 2017 als een onafhankelijk

grote concerns binnen de landsgrenzen te halen of te

medium verder gaat.

houden is dus al in volle gang. Het lijkt slim, want het houdt banen in het land.

Door deze verandering kan ZakenVisie zich beter profileren als provinciebreed medium. Dit is belangrijk voor de

De Nederlandse economie moet het hebben van de

continuiteit van het magazine en zal de CCZF zich meer

export. Daarzonder is het veel minder florissant.

gaan richten op de online mogelijkheden die er zijn.

Liever zetten mensen euro’s opzij dan ze te consumeren.

Hiermee verandert de uitstekende samenwerking gedu-

De leegstand in de winkelstraten laat zien hoe het de

rende maar liefst 74 edities. Per 1 januari is ZakenVisie

kleine economie soms vergaat. Dat vraagt dus investeren

niet meer het officiele orgaan van de CCZF, maar zal

in eigen straten, in eigen land. Wellicht is dit slimmer

ZakenVisie wel nog steeds op regelmatige basis verslag-

dan een extraatje voor de belastingontwijkende

legging doen van de activiteiten van CCZF.

multinationals.

De redactie

KENNIS IS KUNNEN ECOstyle in Oosterwolde heeft voor hun nieuwbouw gebruik gemaakt van Raadsma ToegangsBeheer (RTB). Raadsma biedt alle mogelijke deurtechnieken en elektronische toepassingen. RTB maakt het mogelijk de toegangsrechten van personen vooraf en op afstand te regelen ten behoeve van veiligheid, beveiliging en comfort.

In onze moderne RTB showroom in Leeuwarden ontvangen onze adviseurs u graag om u te laten zien wat er allemaal mogelijk is.

RAADSMA IJZERSTERK

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl

Actueel

Grote Friese ambitie met Dairy Valley

In tien jaar naar de top met duurzaam en innovatief zuivelhart H et

zuivelhart ligt in

F riesland . M et

het project

D airy V alley

een internationale koppositie door intensief samen te werken .

5

december 2016

liggen er grote ambities :

Actueel

D

e wereld moet voortaan het nieuwsgierig oog richten op Friesland. Want binnen tien jaar zal er internationaal de meest duurzame en innovatieve zuivelketen zijn gerealiseerd. Er is al fors geïn­ vesteerd in infrastructuur en onderwijs. Nu moeten de bedrijven als bijen naar de honingpot komen. Met Dairy Valley worden de Friese krachten gebundeld.

Leeuwarden heeft de eerste vruchten geoogst met de komst van Dairy Campus, het nieuwe landbouw­ centrum voor de melkveehouderij waarin onderzoek, onderwijs en ondernemingen hun krachten hebben gebundeld. Maar daaropvolgend zijn er meer successen binnengehaald die de agrosector versterken: de nieuwbouw van de stremselfabriek van CSK, de nieuwbouw van een slachterij van Vion, de komst van het Fries Landbouwmuseum. Begin 2017 hoopt hij nog twee bedrijven in Leeuwarden te verwelkomen. De investeringen in de agrarische infrastructuur betalen zich al uit.

en elkaar geen vliegen afvangen. ,,Zo zijn we sterker.’’ ,,Dit is nedich om fierder te kommen’’, zegt de Friese gedeputeerde Johannes Kramer. Hij beklemtoont de noodzaak van samenwerkingsverbanden zoals Dairy Valley, waarin veel organisaties en veel ondernemingen uit het midden- en kleinbedrijf meedoen. ,,Wy ha mei ús suvel foarsprong en dat moatte wy sa hâlde. Mar dan moatte wy wol oan de dyk timmerje en ynvesteare, want it is gjin fanselssprekkendheid.’’

Cowhouse Cowhouse is een mooi voorbeeld van een Fries bedrijf dat de omgeving van onderzoek en innovatie heeft opgezocht. De stalinrichter zit in Leeuwarden nu bij de poort van Dairy Campus, het opvallende pand in de zwartbonte kleurstelling van een koe was er zelfs al eerder, sinds 2013.

De aangekondigde komst van Dairy Campus naar Leeuwarden gaf bij Rinse Andringa de doorslag. Hij was zijn bedrijf voor stalinrichting in de melkveehouderij begonnen in Harkema, maar zat daar op slot.

De kogel was al bijna door de kerk om Cowhouse naar Drachten te verhuizen, totdat de rode loper werd uitgelegd­naar Leeuwarden.

Broedplaats Andringa voelt zich thuis in ,,de broedplaats voor nieuwe dingen en nieuwe ontwikkelingen’’. Hij profiteert er van het netwerk, de kennis en de samenwerkingsmogelijkheden.

Groepen buitenlanders krijgen geregeld een ontvangst op zijn bedrijf om kennis te maken met de noviteiten in de stallenbouw.

Samenwerking Maar Dairy Valley is veel meer, beklemtoont de Leeuwarder wethouder Henk Deinum. ,,Samenwerking tussen de gemeenten is hierin reuze belangrijk. Goed beschouwd is Friesland een grote gemeente.’’

De vestiging van drie nieuwe zuivel­ fabrieken in Heerenveen past in zijn optiek in de kracht van de Friese Dairy Valley. De afspraak is dat de vier grote gemeenten – Leeuwarden, Smallingerland, Heerenveen en Súdwest-Fryslân – samen optrekken

Bij Cowhouse hanteren ze een filosofie die gericht is op duurzaamheid, legt Andringa uit. Dus kiest hij voor andere oplossingen, waardoor een koe langer vitaal blijft en ook nog eens meer melk geeft, omdat ze zich prettiger voelt. ,,Een koe heeft minimaal drie meter ruimte nodig als comfortabele zone. Maar in de oude ligbox­ stallen is die ruimte veel beperkter.

Het zijn enge kooien.’’

6

januari 2017 december 2016

Met observatievideo’s laat het bedrijf zien hoe koeien zich in de stal gedragen. ,,Dan zie je wat er misgaat en wat je kunt verbeteren.’’ Cowhouse heeft de hausse in de investeringsdrift in de melkveehouderij met veel nieuwe stallen volop meegemaakt.

Nu legt het bedrijf zich in eigen land met achttien medewerkers toe op vooral renovatie van stallen.

“Voor de toekomst liggen er goede perspectieven in het verschiet”

hij. Friesland heeft een sterk vestigingsklimaat voor de agri- en zuivelsector.

Er zijn al tachtig partijen die zich aan Dairy Valley hebben verbonden.

Daartoe horen de in Friesland aanwezige zuivelbedrijven FrieslandCampina, Royal A-ware, Fonterra en Ausnutria Hyproca.

Ook Wageningen Universiteit en de hogeschool Van Hall Larenstein in Leeuwarden doen mee. Diane Keizer van Van Hall weet dat er grote stappen worden gemaakt in het onderwijs en prijst hoe Friesland voorop loopt in de ontwikkelingen met circulaire economie. ,,In de agrosector is dit van heel groot belang.’’

Buitenland ,,Voor de toekomst liggen er goede perspectieven in het verschiet’’, oordeelt Andringa. Zo’n 60 procent van de handel gaat naar het buitenland.

Belangrijk daarin zijn Duitsland en Frankrijk en ook Rusland. De Russen hebben – ondanks de handelsboycot – veel belangstelling voor de Friese innovaties. Ook bij andere Friese bedrijven steken ze hun licht op.

De internationale belangstelling is een aanmoediging voor Dairy Valley, beklemtoont wethouder Deinum.

Vanaf 2017 is het officieel en daarna kan het project tien jaar groeien. ,,Dairy Valley moat in showcase wêze fan hoe’t it ek kin yn de lânbou’’, vindt Deinum. Het project moet laten zien hoe er geïnnoveerd kan worden.

Partijen moeten elkaar snel weten te vinden. Daar zit de kracht, vervolgt

7

december 2016

Kansrijke sectoren Met in het achterhoofd het Nederlandse verlangen om een positie in de top vijf van de meest concurrerende economieën te heroveren, is er een Friese ambitie om te excelleren als landbouw- en zuivelprovincie. Agri en dairy worden algemeen beschouwd als zeer kansrijke sectoren. Door gezamenlijk te investeren kan over tien jaar met innovaties en duurzaamheid de internationale top worden bereikt.

Een leidende rol in de economie als Nederlands zuivelhart is de wens. n Tekst en foto's: Bert de Jong

C o m m e r c i ĂŤ l e C l u b Z u i d F r i eTs il taenl d

Vrijdag 25 november 2016

CCZF te gast bij

Drafbaan Victoria Park Wolvega

8

januari 2017 december 2016

9

januari 2017 december 2016

Economie

Friese Eelke Jan Bles ervaart onzekerheid in wereldstad Londen

In de greep van de Brexit

10

december 2016

D e B rexit

heeft een deken

gelegd over het economisch leven .

N eem L onden ,

normaliter het kloppend hart in de wereld van geld .

E elke J an B les

zit er

middenin en voelt de kou van de

B rexit .

E

en groot deel van de Britten hoopt op het goede van de Brexit. Maar menigeen betwijfelt ook of een breuk met de Europese Unie Groot-Brittannië meer heil zal brengen dan aan de leiband van ‘Brussel’ te blijven. Het is hoop op meer banen en meer welvaart, de cijfers wijzen echter op een stagnerende Britse economie.

De breuk met de Europese Unie vraagt een hoge tol. Veel Britten zetten sinds juni consumptie op een lager pitje en investeerders hebben besloten abrupt de kat uit de boom te kijken. De economische motor hapert.

In 2016 is nog een economische groei van 1,9 procent te behalen, maar in 2017 en 2018 zal er slechts de helft van over zijn, blijkt uit ramingen van de Europese Commissie.

Nu het Britse volk zich in meerderheid voor een Brexit heeft uitgesproken, is er duidelijk onzekerheid bij ondernemers en investeerders. Zo zeker is het ineens niet meer om het goede geld te steken in projecten in het Verenigd Koninkrijk. Londen City is ‘the place to be’ voor de rijken der aarde, maar nu even wat minder.

Vertrouwen Eelke Jan Bles, geboren in Joure en opgegroeid in Heerenveen, weet er alles van. Hij is projectontwikkelaar in hartje Londen en voelt de lethargie.

De mensen in het hoge segment hebben geen vertrouwen. Vanwege de onzekerheid over wat er komen gaat blijft het ook nog tijden zo duren, vreest Bles. ,,Yn 2008 mei de krisis en de ûndergong fan de bank Lehman Brothers hiest seis wiken dat de saak stil lei. No duorret it folle langer.’’

Londen City is ‘the place to be’ voor de rijken der aarde, maar nu even wat minder

Het was fantastisch, zegt Bles, totdat het Britse volk zich had uitgesproken over de Brexit. Nu merkt hij terughoudendheid. Menigeen wacht af, zeker als het gaat om investeringen in onroerend goed. Ook Bles verlegt zijn focus. Hij richt zich nu ook op ‘booming’ Amsterdam, om het risico te spreiden. Voor zijn vloerenbedrijf Solid Floor was er direct effect: de omzet ligt een derde lager, voor enkele medewerkers is geen werk meer.

Stom idee ,,Brexit is een heel stom idee.’’ Bles is resoluut in zijn oordeel. In Londen weten ze als geen ander dat er sprake is van een globale economie. Londen

11

december 2016

is als een van de belangrijkste financiële centra ter wereld cruciaal voor de Britse economie.

Internationaal is de stad het centrum van onderhandelingen, eigenlijk een staat op zich, vindt Bles. Er zijn in Europa weinig andere grote steden die de rol van Londen kunnen overnemen, overpeinst hij. Maar desondanks zullen er verschuivingen komen. Naar Parijs, Milaan en ook Amsterdam, taxeert Bles.

Banken Grote internationale concerns zijn al volop bezig met een heroriëntatie, de banken voorop. De Amerikaanse bank Citygroup is van plan om de Ierse hoofdstad Dublin als de uitvalsbasis voor de EU te kiezen. Nu heeft de grootste Amerikaanse bank 9000 werknemers in het Verenigd Koninkrijk.

Ook Amsterdam profiteert van de exodus uit Londen. De grootste bank van Japan, Mitsubishi UFJ Financial Group, verhuist de Europese activiteiten naar Nederland. De Japanse bank heeft nu 2000 mensen aan het werk in Londen.

Banken in het bijzonder, maar eigenlijk alle bedrijven moeten nu afzonderlijk zowel de Britse als de Europese belangen veiligstellen. Banken kunnen nu vanuit Londen zonder belemmeringen zaken doen in de Europese Unie.

Dat is na de uittreding van GrootBrittannië uit de EU niet meer het geval.

Sentimenten Voor een historicus is dit fantastisch, meent Bles. Maar hij maakt zich grote zorgen over de sentimenten in de Britse samenleving. Eenzelfde tendens ziet hij in Frankrijk met Marine Le Pen en in de Verenigde Staten met Donald Trump. Brexit was een stem tegen de overheid, tegen het establishment. ,,It is de ûntefredenheid fan minsken.’’

Wat Bles verontrust is dat het de stemmen van de ouderen waren, niet van de jongeren. Het conservatisme zit vooral bij de ouderen. Met verwijzing naar de immigranten die de banen zouden hebben ingepikt. In de gebieden met zware industrie en de steenkolenmijnen leeft dit gevoel vooral. Het zijn de ouderen die met de Brexit de jongeren het Europees perspectief ontnemen.

Voor oor al al uw uw V G rond rond - en en S Straatwerken traatwerken G

Snel & servicegericht voor professional en particulier

sijperdaverhuur.nl

0900 7474747

Vertrouw op Sijperda blauw.

JPERDA VERHUUR_ADV_90x130mm_04_2016.indd 2

22-04-16 15:30

“Hét adres voor schadeherstel aan bedrijfswagens en landbouwvoertuigen” Carrosseriebouw W. IJntema B.V. Leeuwarderstraatweg 151a 8441 PK HEERENVEEN

(0513) 636 636 178 178   ii www.gebrdevries.nl www.gebrdevries.nl tt (0513)

00 31 (0)513 67 14 11 www.ijntema-bv.nl info@ijntema-bv.nl

info@hommesiebengabouw.nl

Economie

“Do kinst it libben net feroarje.

Dat is in dream.”

Er wordt kritisch gekeken naar de Britse bijdrage aan de EU, betoogt Bles, maar niet naar wat er met Europees geld in gang is gezet.

Anders dan in Nederland investeert de Britse overheid weinig. Ondanks beloftes wordt er weinig geld gestoken in bijvoorbeeld wegen en ook niet in beroepsonderwijs. Hij overziet de scheve verhoudingen. Dat zoveel Poolse arbeiders aan het werk zijn, is te verklaren. Het is omdat er in de Britse arbeidsmarkt gaten zijn gevallen.

Londen Voor een zakenman als Bles is de Brexit vooral heel lastig. Twintig jaar geleden vertrok hij naar de Britse hoofdstad als vervolg op zijn studie economische geografie. Immers, Londen leek hem de stad van de ongekende mogelijkheden. ,,Londen is sa grut as de provinsje Utrecht, mei 8,6 miljoen ynwenners is der sa’n grut ferskil. Elk jier komme der wer 100.000 minsken by.’’

Londen is een staat op zichzelf, vindt Bles. De stad zou zo zelfs beter af zijn. ,,Londen is net Ingelan’’, beklemtoont hij. In zijn dromen dacht hij aan schepping in deze metropool. Om de stad beter te kunnen begrijpen, heeft hij er een architectuurstudie gedaan.

,,Ik hâld fan gebouwen, fan stêden.’’

Maar hij weet inmiddels dat hij met zijn vastgoedprojecten amper kan sturen. ,,Do kinst it libben net feroarje.

Dat is in dream.’’

Nooit op één plek Zijn domicilie heeft hij gekozen in Londen, maar Bles woont nooit op één plek. Het is het mooie van vastgoed, vindt hij. Het zijn projecten met de duur van een of twee jaar die je van overal kunt regelen. Dan is hij in Amsterdam, bij zijn Schotse partner Hamish Leslie, dan weer op het Franse platteland.

De Brexit heeft ook persoonlijke gevolgen. Bles heeft besloten om ook de Britse nationaliteit aan te vragen, onder andere vanwege pensioenaanspraken en om gemakkelijk te kunnen bewegen binnen zowel de Europese Unie als het Verenigd Koninkrijk.

Het kost hem al maanden veel tijd, energie en geld. De aanvraag van een verblijfsvergunning was het begin.

Stapels papieren moest hij invullen met daarbij ook een lijst in welke landen hij de afgelopen zes jaar is geweest. Aan zijn advocaat is hij hiervoor al 3500 pond aan kosten kwijt.

Hoe het anders kan, bewijst zijn levensgezel Hamish die de

13

januari 2017 december 2016

Nederlandse nationaliteit aanvroeg. ,,Kunt u hier even tekenen?’’, vroegen ze op het stadskantoor in Amsterdam.

Vijf minuten later stond hij weer buiten. Met de toezegging dat hij begin 2017 een paspoort heeft. n Tekst en foto's: Bert de Jong

Eelke Jan Bles Eelke Jan Bles (50) komt uit een arbeidersgezin. Zijn vader was metaalbewerker in Heerenveen. ,,Eins wie ik in leaf bern’’, stelt hij vast. Toch was het beter dat hij op jonge leeftijd het ouderlijk huis verliet. Hij kwam in de mode terecht, volgde later de fotovakschool in Amsterdam en concludeerde op zijn 22 ste om ,,it oars te dwaan’’: de Universiteit van Amsterdam voor een studie economische geografie. Drie jaar later trok hij naar wereldstad Londen. Vastgoed trok hem. ,,Ik hâld fan hannel.’’

Met succes, want onroerend goed heeft er een explosieve prijsstijging ondergaan.

Sjoerd en Arjan.

Typisch ondernemers met een nine-to-five mentaliteit.

Het gemak van een grotendeels geautomatiseerde administratie Overal en altijd inzicht in actuele cijfers

Nieuw! Slim boekhouden met een betrouwbare online totaaloplossing Da’s lekker... tijd overhouden voor een potje tennis met je vrienden. Hoe doe je dat? Met Boekhout van Kromhout. Deze slimme online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeft 24/7 inzicht in de prestaties van uw bedrijf. U bent altijd in

control en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden. Zo kunt u de kostbare uren na vijven besteden zoals u zelf wilt: aan uw relatie, uw kinderen, uw hobby, uw sport of om nieuwe ondernemingsplannen uit te werken.

Betrouwbare sturingsinformatie in één muisklik Altijd het advies van uw accountant bij de hand Tijd overhouden voor zaken die er écht toe doen

Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen!

Ga naar www.boekhoutvankromhout.com

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw

Stienstra & Van der Wal-IJlst IS

Ook kunt u bij ons terecht voor: • Remmings- en geleidewerken • Stalen damwanden • Haven aanleg en steigerwerk • Houtleverantie • Diverse typen walbeschoeiingen • Houten bruggen Voor informatie en/of een vrijblijvende offerte kunt u altijd contact met ons opnemen.

S&W

teit

& kwali iligheid Waar ve samengaan nauw

erd

certifice

A ge O en VC

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw Stienstra & Van der Wal Rogmolewei 6, 8651 EP IJlst Tel. 0515-533243, Fax 0515-531362 info@stienstra-vanderwal.nl www.stienstra-vanderwal.nl

Economie

Actieplannen tegen winkelleegstand en vóór vitale dorpen en steden

Kansen voor het bruisend hart l eegstand er

in stads - en dorpscentra is velen een doorn in Het oog .

z ijn

er Minder winkels ?

is in een kwart eeuw vooral Heel veel winkeloppervlakte bij gekoMen .

oMMekeer .

15

december 2016

M aar

er is een

I n n o v a tA i er beeEni cda osm nmobam irt k ii eet

V

oor het winkelend publiek bieden lege etalages geen verleiding.

Toch kampen veel Friese winkelstraten met dit probleem. Panden staan langdurig leeg, in zowel grotere steden als kleinere dorpen. In heel Fryslân is eind 2016 9 procent van de winkelpanden onbenut.

Het komt door de krimp op het platteland, zegt de een. Mensen trekken weg en de winkels moeten noodgedwongen sluiten. Het komt door de grote winkelcentra aan de rand van de grote plaatsen, meent de ander.

Die zuigen de mensen uit het stadshart vandaan en ontnemen de kleine winkeliers een bestaan.

Feit is dat er veel meer winkels zijn.

In tien jaar tijd is de winkelvoorraad fors gestegen. De economische crisis werd overal gevoeld, maar toch kwamen er allerhande nieuwe winkelprojecten. Neem Leeuwarden, de stad heeft er sinds 2005 ruim 45.000 vierkante meter winkelvloer bijgekregen.

De leegstand verdubbelde naar bijna 40.000. Landelijk is er ruim 4 miljoen vierkante meter winkelvloer toegevoegd. Maar voor wie, voor wie eigenlijk?

Pas in 2016 is er sprake van een ommekeer. Voor het eerst in lange tijd is er een daling van de winkelvoorraad. Eindelijk lijkt het verstand teruggekeerd. Onder regie van overheden is er een rem gezet op nieuwe projecten. Om de leegstand in stads- en dorpscentra te lijf te gaan, hebben de provincies een vuist gemaakt.

Paal en perk De grootste zorg is het overeind houden van vitaliteit in dorpen en steden.

Want de lege plekken in een winkelhart zijn niet aantrekkelijk en hebben een negatieve invloed op de regionale economie en het toerisme. Het is juist daarom dat de provincie Fryslân net als de andere provincies paal en perk stelt. Er is volgens gedeputeerde Sander de Rouwe noodzaak om binnensteden bruisend en vitaal te houden.

Het provinciebestuur neemt de handschoen op om gemeenten in het gareel te brengen. Dan gaat het onder andere om afstemming bij het ontwikkelen van nieuwe winkelcentra.

Dat zou het probleem in de toekomst alleen maar verergeren. De Rouwe: ,,Soms zal er een lokaal plan moeten sneuvelen om echt een rem te kunnen

zetten op de komst van nieuwe winkelpanden. Provincies zullen hier hun rol pakken.’’

Overbodig Er is urgentie, want als er niet wordt bijgestuurd kan zelfs 20 tot 35 procent van de huidige en geplande winkelruimte overbodig worden, is de waarschuwing van adviesbureau McKinsey in een rapport dat in opdracht van Detailhandel Nederland is gemaakt.

Nederland heeft al veel winkeloppervlakte: 30,8 miljoen vierkante meter.

In vergelijking met andere landen is de winkeldichtheid in ons land erg hoog. De kruidenier is bij wijze van spreken nog om de hoek. Af te meten aan de groei aan winkeloppervlakte lijkt het hier een luxe. De werkelijkheid is veel rauwer: er blijft bijna 4 miljoen vierkante meter winkelruimte onbenut.

De winkelleegstand concentreert zich buiten de grote steden en vooral in krimpgebieden als in Fryslân en Groningen. Ook in Overijssel, Limburg en Noord-Brabant zijn plattelands­ gebieden met een veel hoger leegstandspercentage dan het landelijk gemiddelde van 10,2 procent in 2016.

Ruim een kwart is zogeheten structurele leegstand die al meer dan drie jaar duurt.

Faillissementen Het probleem wordt verergerd door een reeks faillissementen in de detailhandel. Met de gedwongen sluiting van winkels van V&D, Miss Etam, Schoenenreus, House of Shoes, MS Mode, Mitra en McGregor is er in de afgelopen jaren heel wat winkeloppervlakte beschikbaar gekomen.

Nog lang niet in alle gevallen is er een nieuwe bestemming gevonden.

Bevolkingskrimp is een andere boosdoener. De samenhang is evident.

Daar waar minder mensen zijn, sluiten ook de winkels. Voor een belangrijk deel zijn de gebieden met veel leegstand ook de krimpregio’s. Bovendien is er een aanzuigend effect van de grote centrumplaatsen.

Positieve draai Sneek heeft een positieve draai gemaakt. Daar is de leegstand naar Friese begrippen nu opvallend laag: 5 procent. Ondanks een toename van 25.000 vierkante meter winkelvloer is het percentage leegstand ook niet gegroeid. Sinds 2014 is de werkgroep

16

januari 2017 december 2016

Met een actief beleid komen onvermoede resultaten tot stand Binnenstad Sneek aan de slag om de binnenstad vitaal te houden.

De inspanningen werpen hun vruchten af: het winkelhart trekt veel meer bezoekers.

Binnenstadsmanager Rudolf Dijkstra heeft bovendien hard gewerkt om de

leegstand tegen te gaan. Met een actief beleid, in samenwerking met Sneeker Zakenlieden en de gemeente Súdwest-Fryslân, komen op deze wijze onvermoede resultaten tot stand, waarbij winkelpanden een nieuwe invulling hebben gekregen.

Het gaat erom partijen bij elkaar te brengen. In Amsterdam hebben ze hiervoor al langer een vergelijkbaar fenomeen, de Stadsloods.

Van onderop In Balk komt het van onderop. Daar is het de vereniging Dorpsbelang die de handschoen heeft opgepakt. Deze verraste de gemeente De Fryske Marren met een visie voor de toekomst. ,,Het komt niet goed als we niets doen’’, zegt voorzitter Wytze Bouma.

,,De leefbaarheid van ons dorp heeft ons aangezet tot het maken van plannen.’’

Dorpsbelang was voortvarend: met een belevingsonderzoek onder de 3800 inwoners van Balk en een analyse van de ruimtelijke kwaliteit.

En er kwamen conclusies. Om de vitaliteit van de kern te behouden is het zaak om het winkelgebied compact te maken. Het bestuur van Dorpsbelang is ambassadeur en bemiddelt bij een nieuwe invulling van panden in het winkelhart.

Onderzoek Met een koopstromenonderzoek wordt nog beter in kaart gebracht hoe de Friezen winkelen. De provincie Fryslân

17

december 2016

heeft het onderzoek ingezet. In april 2017 zal er meer bekend zijn. Daarna wil gedeputeerde De Rouwe met gemeenten in gesprek over maatregelen. In het onderzoek is in samenspraak met Koninklijke Horeca afdeling Friesland nadrukkelijk ook plaats gegeven aan de horeca. Feit is dat in veel winkelcentra opengevallen plaatsen door onder andere restaurants worden ingevuld.

Voor het Friese provinciebestuur zijn de uitkomsten van dit onderzoek belangrijk voor nieuw beleid. In Drenthe wil men echter niet wachten.

Daar trekt de provincie 13 miljoen euro uit om de winkelleegstand in Emmen, Hoogeveen, Assen, Meppel, Roden, Beilen en Coevorden tegen te

Omdat geen pensioen gelijk is…

Omdat geen pensioen gelijk is, adviseren wij op maat Breedpad 21, 8442 AA Heerenveen | Postbus 116, 8440 AC Heerenveen T (0513) 61 44 44 | F (0513) 62 37 42 | E info@kuiperverzekeringen.nl | I www.kuiperverzekeringen.nl

Friesland

93.2

wwww.waterstadfm.nl

FM

Economie

gaan. ,,Het gaat om het kleiner maken van bestaande winkelgebieden en het verbeteren van de centra van de steden’’, zegt gedeputeerde Cees Bijl.

Haaks daarop staat echter de voor­ genomen vestiging van een Factory Outlet Center aan de rand van Assen.

Daarmee komt er 20.000 vierkante meter winkeloppervlakte bij, terwijl de winkelleegstand in Assen al heel groot is. Onbegrijpelijk, vindt Peter Sluyter van MKB Assen. ,,We hebben al een gigantisch probleem met winkelleegstand in Drenthe.’’

Cambuur-stadion Nieuwe weidewinkels, grote winkelcentra buiten de bebouwde kom, zijn in Fryslân vooreerst uitgesloten.

Ook de meeste bestuurders en politieke partijen belijden dat dit soort plannen niet mag leiden tot proble­ matische leegloop van de binnenstad of bestaande bedrijventerreinen.

Maar soms zijn er ook andere belangen.

De komst van een grote winkelboulevard in het nieuw te bouwen voetbalstadion van SC Cambuur bij het FEC in Leeuwarden betekent dat er zo minstens 25.000 vierkante meters worden toegevoegd. Speerpunten zijn een sportboulevard met vrijetijdszaken, een bioscoop en winkels.

Verschillende grote winkelketens (Lidl, Aldi en Bauhaus) zitten op het vinkentouw om zich in 2018 in het nieuwe complex te vestigen.

De gemeente Leeuwarden heeft een harde eis dat het Cambuur-plan geen concurrentie mag vormen voor de binnenstad en het winkelplein De Centrale in Leeuwarden. Het kost projectontwikkelaar Wyckerveste moeite om het plan rond te krijgen. Ook de gemeente is op zijn hoede, want deze wil niet dat er al vanaf het begin leegstand is of dat er al na enkele jaren verloedering optreedt. De problemen in de binnenstad zijn immers al groot genoeg: 143 winkelpanden staan leeg, in 2005 waren dat er 80.

ten. Maar de vitaliteit komt ook terug nu het stads- en dorpscentrum veel meer in de gratie is voor wonen en werken. Meer mensen houden van die dynamiek boven groen en ruimte.

In verschillende plaatsen steunen gemeenten nieuwe initiatieven die een versterking zijn van een bruisend centrum. Een voorbeeld is Heerenveen waar in de monumentale panden rond het Gemeenteplein met nieuwe hore-

Heerenveen krijgt in het oude Oenema State zelfs weer een hotel in het centrum

Ambitie De ambitie voor een vitale en bruisende binnenstad staat in heel Fryslân op de agenda. De gezellige drukte komt vooral van mensen die er niet wonen of werken, maar die zich als bezoekers laten verleiden. Het is juist daarom dat horeca in een stadshart een veel groter belang heeft, zeker als het gaat om plaatsen met veel toeris-

19

januari 2017 december 2016

cavoorzieningen van de Friese horecaondernemer van het jaar Geert Bosman weer dynamiek is.

Heerenveen krijgt in het oude Oenema State zelfs weer een hotel in het centrum.

Het zijn geen projectontwikkelaars, maar de Heerenveense ondernemers zelf die met plannen komen, ook voor invulling van winkelpanden.

Wethouder Coby van der Laan is er blij mee: ,,Het is mooi dat juist zij in actie komen. Het gaat ze aan het hart.’’ n Tekst en foto's: Bert de Jong

Leegstand winkels 2016 Leeuwarden Drachten Heerenveen Sneek Harlingen Dokkum

26.129 16.671 6.752 5.007 2.041 5.915

m2 10% m2 11% m2 8% m2 5% m2 6% m2 9%

A rA bd e vi de sr m t oar ri k a tl

ZZP’ers in de tang de

onrust is groot onder zelFstandig onderneMers .

t erwijl

H un

bestaan is veel Minder zeker .

Het nou eigenlijk de bedoeling was oM Met wetten en regels Meer duidelijkHeid

te verscHaFFen voor zzp ’ ers .

H

et gaat met gepiep en geknars.

Aan de forse groei van het aantal zelfstandigen is een eind gekomen. Het leger aan zzp’ers was menigeen een doorn in het oog geworden, ook al is het bestaan als zelfstandige zonder personeel voor veel mensen een uitkomst. Heel wat bouwvakkers hebben na ontslag in de jaren van de economische crisis zo

de draad in het arbeidsproces weer opgepakt.

Het past allemaal in de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Het leger zzp’ers is hierin het smeermiddel. Sinds 2006 steeg het aantal zzp’ers met 44,8 procent. De explosieve groei wordt duidelijk als het wordt afgezet tegen de stijging van de werkzame beroeps-

20

december 2016

bevolking met maar 6,9 procent. In 2016 is er een belangrijke kentering.

Er is sprake van een daling van het aantal zelfstandigen. Tegelijk is er een sterke stijging van het uitzendwerk.

De zzp’ers zoeken noodgedwongen een veilige haven.

Flexiblisering De zzp’ers zijn deze eeuw goed voor

de verdere flexibilisering van de arbeidsmarkt. Ze zijn op elk moment in te zetten en ook nog eens goedkoper. Ze verdienen echter gemiddeld minder dan iemand in loondienst in een vergelijkbare functie, blijkt uit onderzoek. Van gelijk werk tegen gelijk loon is dan geen sprake.

Ze genieten weliswaar belastingvoordelen, maar daar tegenover staat dat ze geen gebruik kunnen maken van een sociaal vangnet bij ziekte of arbeidsongeschiktheid.

Voor de Belastingdienst en de Haagse politiek wringt de schoen op het moment dat de zzp’ers naast collega’s in loondienst op bijvoorbeeld de bouwsteigers staan. Vooral als ze de hele week hetzelfde werk doen, werken met het gereedschap van de aannemer en ook een gezagsverhouding van baas-werknemer kennen.

Dan is er sprake van schijnzelfstandig-

Er worden voor zzp’ers geen sociale premies en loonbelasting betaald heid, oordeelt de Belastingdienst.

Dan horen ze in loondienst te zijn.

Op de korrel De fiscale inspecteurs hebben de bouwsector hierom al veel langer op de korrel. Maar ook in het onderwijs en in de zorg gebeurt het. Een leraar die als zzp’er een jaar lang op een school les geeft om te voorkomen dat hij een vaste aanstelling moet krijgen, die raakt in oorlog met staatssecreta-

21

december 2016

ris Eric Wiebes, verantwoordelijk voor fiscale zaken.

Ook al die harde werkers in de zorg die ontslag kregen en daarna als zzp’er aan de slag konden, liggen onder het vergrootglas van de fiscus. Het zijn vaak schijnconstructies om als organisatie verlost te worden van vast personeel. Als zzp’er konden ze terugkomen, maar per saldo zijn ze dan goedkoper voor de werkgevers. Er worden voor zzp’ers immers geen sociale premies en loonbelasting betaald.

Volgens de schattingen van Wiebes is 2 tot 14 procent van de zelfstandige ondernemers schijnzelfstandige.

Voor hem genoeg om de misstanden te bestrijden. Tot de invoering van nieuwe wetgeving in 2016 was de pakkans klein. De opdrachtgevers hadden zich bovendien vaak gevrijwaard van de consequenties.

A rA bd e vi de sr m t oar ri k a tl

Opgeschud De nieuwe wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) heeft de wereld van de zzp’ers flink opgeschud. Met modelovereenkomsten probeert de Belastingdienst richting te geven aan wat er geregeld moet worden en wat kan en niet kan.

Alleen is de verwarring over de positie van de zzp’er groot geworden.

In de Tweede Kamer wordt zelfs al gesproken van een mislukking van de wet DBA. In plaats van deregulering is er sprake van veel extra rompslomp.

Dit heeft huivering teweeggebracht bij zowel opdrachtgevers als de zzp’ers. Het verklaart waarom er in de loop van 2016 zelfs sprake is van een daling van het aantal zelfstandigen. Opdrachtgevers willen geen gedoe en kiezen voor zekerheden en richten de flexibele schil anders in:

met uitzendkrachten en payrollconstructies.

Ondertussen zitten de zzp’ers in de tang. Menigeen laat zich als noodsprong inhuren als flexibele werkkracht met een looncontract.

Tienduizenden hebben sinds 1 mei 2016 minder opdrachten gekregen.

Uit angst voor boetes en naheffingen hebben opdrachtgevers een heuse zelfstandigenstop ingevoerd. Ze kiezen voor de veilige route bij uitzendorganisaties en payrollbedrijven.

Rabobank, Achmea en ING maken er geen geheim van dat ze weinig zzp’ers meer inhuren.

Minder opdrachten Slechts met een noodstop is de onrust weg te nemen. Het kabinet heeft daarom besloten om de wet uit te stellen tot in elk geval 2018. ,,Het gaat om werk, inkomen en

22

december 2016

bestaanszekerheid. Dat kunnen we ondernemers niet aandoen’’, zegt staatssecretaris Wiebes nadat het draagvlak is verdwenen en de druk is opgevoerd: na de vakbonden trok ook de werkgeversorganisatie VNO-NCW en MKB Nederland de steun aan de wet in. De Tweede Kamer is uiterst kritisch.

Er is een landelijk meldpunt ingericht om beter zicht te krijgen waar de voetangels en klemmen zitten.

Wiebes: ,,De zorgen zijn heel herkenbaar en we moeten hier snel wat aan doen.’’ Het jaar 2017 wordt benut om de knelpunten op te lossen. De Belastingdienst zal in dat jaar geen boetes uitdelen of naheffingen opleggen.

Ja toch, aan diegenen die er overduidelijk een potje van maken.

Adder onder gras De diepere gedachte achter de nieuwe

wet was een eind te maken aan schijnzelfstandigheid. Staatssecretaris Wiebes is laconiek: wie echt werkt als zzp’er heeft niets te vrezen. Voor de meesten is er dus geen centje pijn, zeker niet als het gebeurt conform de modelovereenkomsten van de Belastingdienst. In dit opzicht is er door de wet al veel kaf van het koren gescheiden.

Wie echter eigen overeenkomsten maakt en die voor toetsing voorlegt aan de fiscus, die heeft wel degelijk kans op een probleem. Er zit een adder onder het gras. Pas op met die modelovereenkomsten is het advies van belastingadviseur Gerrit Jan Wuite van Priore in Heerenveen.

Ze zorgen voor omkering van de bewijslast. Nu is het zo dat de Belastingdienst moet aantonen dat er sprake is van schijnzelfstandigheid.

Als er een modelovereenkomst is

“De regelgeving gaat ten onder aan administratieve rompslomp’’ getekend, dan moet de opdrachtgever echter bewijzen.

Toetsing Intussen is de Belastingdienst al bedolven onder ter toetsing voorgelegde zzp-contracten. Er is te weinig fiscale mankracht om er snel op te kunnen reageren, maar Wiebes heeft beterschap beloofd. Opvallend is het hoge aantal afwijzingen door de fiscus. Het illustreert de krampachtigheid waartoe de wet DBA heeft

geleid. Wuite formuleert het kort en bondig: ,,Door deze wet is alles en iedereen in de war.’’ ,,De regelgeving gaat ten onder aan administratieve rompslomp’’, concludeert voorzitter Josien van BredaHoekstra van de vakbond FNV Zelfstandigen. De nieuwe wet genoot de steun van de vakbond, vooral vanwege de aanpak van schijnconstructies. Maar het is met de modelovereenkomsten veel te ingewikkeld geworden. ,,Zorg voor een paar heldere regels over tarief, duur en beschrijving van opdracht. Dan is er al een werkbaar raamwerk.’’ n

Tekst en foto's: Bert de Jong

Fiscaal voordeel voor een miljoen zzp’ers De fiscus is de ruim een miljoen zzp’ers gunstig gezind. Zij kunnen namelijk profiteren van gunstige belastingregelingen. De inmiddels al omstreden geworden zelfstandigenaftrek van € 7.280 op de fiscale winst van de ondernemer scheelt flink op te betalen belasting. Voor startende zzp’ers geldt twee jaar lang een extra aftrek van € 2.123. Enige eis is dat een zzp’er minstens 1225 uren per jaar bezig is met zijn bedrijf.

Daaroverheen komt nog een MKBwinstvrijstelling van 14 procent van de winst.

Het is een fiscale bloementuin waar in korte tijd heel wat bijen op af zijn gekomen. In de afgelopen tien jaar kwamen er jaarlijks rond de 120.000 zzp’ers bij.

23

december 2016

Van alle nieuw ingeschreven ondernemingen valt maar liefst 95 procent in de categorie kleine zelfstandigen zonder personeel.

Het persoonlijk inkomen van een zzp’er ligt gemiddeld een tiende lager dan van een werknemer in loondienst. In de culturele en creatieve sector zijn de verschillen het grootst. Daar ontvangen zzp’ers bijna de helft minder.

Nederland telt ruim een miljoen zzp’ers. Het is vooral een mannenzaak, slechts een derde van de zzp’ers is vrouw. De meerderheid is tussen de 35 en 55 jaar oud.

Lang niet in alle gevallen is de stap een succes. Binnen vijf jaar stopt bijna de helft van de ingeschreven zzp’ers weer. Ze zijn vaak een illusie armer.

F i n a n cT ii et e l

Meer investeringen, extra stimulansen voor innovatie

Het zoet ligt in het verschiet N ederland

staat er weer beter voor .

zijn bereid te investeren .

H et

M et  ambitie

24

consumentenvertrouwen neemt toe en bedrijven

en wat hulp krijgt de economische motor  extra gas .

januari 2017 december 2016

D

e economische vooruitzichten voor het nieuwe jaar 2017 zijn gunstig. Er moeten heel vreemde dingen gebeuren wil de voorspelde economische groei geen waarheid worden. De inspanningen voor een duurzaam economisch herstel lijken­zich uit te betalen. Door lastenverzwaringen en bezuinigingsslagen is er veel zuur geslikt, nu ligt er meer zoet in het verschiet.

De onzekerheid komt vooral van buiten. Neem de Britse uittreding uit de

EU. Deze heeft op korte termijn negatieve effecten op de consumptie en investeringen. Nederland is een belangrijke handelspartner voor Groot-Brittannië en voelt zodoende de nadelige gevolgen. Het Centraal Plan Bureau stelt dat hierdoor de economische­groei in 2017 0,4 procentpunt lager uitvalt.

Douceurtjes Voor het verkiezingsjaar 2017 heeft het kabinet Rutte reden om optimisme uit te stralen. Een economische groei van 1,7 procent voor de komende jaren is bescheiden, maar de krimp­ jaren zijn duidelijk verdwenen.

Bovendien is het overheidstekort in 2020 omgebogen in een overschot.

Tijd dus alvast voor enkele douceurtjes, zo vlak voor de verkiezingen.

In het belastingplan zitten zodoende weinig pijnlijke punten, maar bijvoorbeeld wel enkele fiscale prikkels en zelfs miljarden voor extra koopkracht.

Jammer dat dit extraatje als sneeuw voor de zon verdwijnt. Wat te denken van de fors hogere premies voor zorgen autoverzekeringen en een prijs­ stijging voor energie.

De sterke groei van de investeringen in 2015 en 2016 houdt in 2017 en daarna geen stand Voor het bedrijfsleven is de gunstiger tariefstelling van de vennootschaps­ belasting alvast ingeboekt, maar deze geldt vanaf 2018. Het blijft allemaal wat zuinigjes, dit tot ongenoegen van werkgeversorganisaties die voor de Nederlandse economie meer ambitie van een kabinet willen. Nu er in de geldpotten van de overheid na al die jaren van bezuinigingen en lasten­ verhogingen wat ruimte zit, is het volgens­de werkgevers ,,cruciaal dat breed wordt geïinvesteerd in economie­en toekomst van het land’’.

Zonnetje verbleekt Wie verder kijkt dan 2017, ziet dat het zonnetje verbleekt. Het Centraal

25

januari 2017 december 2016

Planbureau verwacht dat het minder wordt met de staat van de economie over een langere periode van jaren.

De sterke groei van de investeringen in 2015 en 2016 houdt in 2017 en daarna geen stand. Ook de groei van de woninginvesteringen vlakt af.

Voor het behoud van koopkracht zal het eveneens moeilijk worden door de oplopende inflatie. Logisch dus dat president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank voor extra loonsverhogingen pleit.

Liever houden Nederlanders het geld in de spaarpot dan het uit te geven.

Door de vele onzekerheden is er terughoudendheid om de euro’s gemakkelijk te laten rollen. Het extra geld dat huishoudens in 2015 en 2016 tot hun beschikking kregen is maar een deel geconsumeerd. Het CPB heeft becijferd dat het inkomen van alle huishoudens in deze jaren met ruim 17 miljard euro is toegenomen. Daarvan is liefst ruim 5 miljard opzij gezet.

Precies zo doen de banken het.

Bedrijven geven aan dat ze meer willen lenen, maar dit leidt tot op heden niet tot een stijging van de kredietverlening. Integendeel zelfs, de bancaire kredietverlening aan bedrijven neemt nog steeds af: in 2016 weer 3 procent lager dan vorig jaar. De acceptatiecriteria zijn onveranderd streng. Een bank doet financiering niet meer alleen, bedrijven moeten met alternatieve kredietverleners of investeerders aankomen.

Investeringen Het zal ook hierom zijn dat het kabinet in 2017 vol inzet op het verder stimuleren van investeringen, maar dan minder met subsidies en meer met ondersteuning van financiering. In veel Europese landen gebeurt het met een nationale investeringsbank die verschillende investeringsmogelijkheden bundelt en vooral snel handelt bij financieringsbehoeften van bedrijven.

Het Nederlands Investerings Agentschap moet in Nederland de haarlemmerolie zijn door verschillende stimuleringsinstrumenten te koppelen.

Via het NIA kunnen ondernemers profiteren van geld uit Europese fondsen.

Innovatieve en startende bedrijven krijgen ook in 2017 extra ondersteuning. Voor speur- en ontwikkelingswerk zijn de twee belangrijkste fiscale regelingen al samengevoegd om het voor bedrijven eenvoudiger te maken.

Voor stimulering van startups en het

F i n a n cT ii et e l

Concreet gaat het om veel minder rompslomp voor ondernemers

midden- en kleinbedrijf wordt het speciale programma Startup Delta voortgezet. Bovendien wordt er 50 miljoen euro extra in de stimulering van start­ ups gestoken. Als stimulans om samen met private investeerders te investeren in startups en het mkb is in 2017 23 miljoen euro overheidsgeld beschikbaar.

Onderhand staat er voor meer dan 6,5 miljard euro aan garanties uit bij het midden- en kleinbedrijf om te kunnen investeren en groeien. Daarnaast is er een aanvullend actieplan om het eigen vermogen van het midden- en kleinbedrijf te versterken en het financieringsaanbod te verbreden. Aan de overheid zal het niet liggen, voor MKB-financiering is 2,5 miljard euro beschikbaar.

Minder regeldruk Eindelijk is er in 2017 die zucht van verlichting bij veel ondernemers. Het is het jaar van de waarheid, want eindelijk wordt de toegezegde vermindering van de regeldruk gerealiseerd. De doelstelling is om de regeldruk voor bedrijven, burgers en professionals fors te verminderen. De minister heeft er een kaartje aan gehangen met wat het oplevert: maar liefst 2,5 miljard euro.

Concreet gaat het om veel minder rompslomp voor ondernemers.

Jaarlijks het aantal werknemers doorgeven aan het Handelsregister, het hoeft niet meer. De nieuwe Aanbestedingswet maakt het voor het midden- en kleinbedrijf gemakkelijker om mee te dingen. Het aantal verplichte vergunningen wordt ook teruggedrongen. Veel voordeel is te halen door veel meer zaken bij de overheid digitaal af te handelen. Het Ondernemingsdossier is voor ondernemers de doos van Pandora. n Tekst en foto's: Bert de Jong

Vier aardigheidjes van de fiscus Minder belasting

Lager loon voor de baas

Bedrijven betalen in 2018 over hun

Matiging is een deugd. Daarom staat

winst minder belasting. De vennoot-

de overheid toe dat een directeur/

schapsbelasting wordt milder. Nu beta-

aandeelhouder onder voorwaarden een

len bedrijven over de eerste 200.000

lager loon ontvangt dan de wettelijk

euro 20 procent belasting. Daarboven is

verplichte 44.000 euro. Maar dan moet

het 25 procent. Vanaf 2018 valt steeds

hij wel aantonen dat het loon uit de

een groter bedrag van de winst onder

meest vergelijkbare dienstbetrekking

het laagste tarief. In 2018 wordt de eer-

lager is. Wie een innovatieve starter is,

ste schijf verhoogd tot 250.000 euro, in

mag zelfs onder voorwaarden genoegen

2020 is het 300.000 euro en in 2021 ligt

nemen met het wettelijk minimumloon.

de grens bij 350.000 euro.

Deze maatregel geldt in beginsel tot 2022.

Pensioen Miljarden euro’s gaan rollen, nu de

Prettige feestdagen

Belastingdienst het voor ondernemers

Veel ruimte voor aardige zaken voor

fiscaal aantrekkelijk maakt om als

het personeel is er fiscaal gezien niet.

directeur/grootaandeelhouder (dga) het

De zogeheten werkkostenregeling heeft

opgebouwde pensioen af te kopen. Het

een en ander flink beperkt. Het einde-

kan drie jaar lang, maar in 2017 is de

jaarsgeschenk is om deze reden bij

bonus het grootst met een korting van

verschillende bedrijven al geschrapt.

34,5 procent. Er is zodoende loonhef-

De vrije ruimte bedraagt 1,2 procent

fing verschuldigd over 65,5 procent

van de totale fiscale loonsom. Soms

van het opgebouwde pensioen. In 2018

kan het helpen om het kerstpakket over

is de korting 25 procent, in 2019 19,5

de jaarwisseling heen te tillen en er een

procent. Naar verwachting zal ruim een

nieuwjaarsgift van te maken. Wie slim

derde van de dga’s overgaan tot afkoop

is, die schenkt een kerst- of oudejaars-

van de pensioenvoorziening. Het levert

borrel binnen het bedrijf. Dan telt deze

de schatkist zo’n 2 miljard euro aan

niet mee in de werkkostenregeling,

extra belastinginkomsten op. Opbouw

in tegenstelling tot een uitje buitens-

van pensioen in eigen beheer is vanaf

huis. n

2017 niet meer mogelijk.

26

januari 2017 december 2016

B e d r i j f s pA rdevseer nt o t ar ti iael

Business Contact Dagen Noord 2017 b usiness c ontact d agen n oord zicHzelF presenteren .

H et

is HÉt netwerkevent waar onderneMers en organisaties

platForM oM saMen nieuwe kansen en Markten aan te boren .

WTC Expo, Leeuwarden 21 maart 2017 22 maart 2017

12.00 – 22.00 uur 12.00 – 22.00 uur

V

oor wie de agenda van 2017 al aan het vullen is: 21, 22 maart mag u alvast noteren!

Hét ondernemersevenement van Noord Nederland, de Business Contact Dagen Noord, vindt dan plaats. De BCDN trekt jaarlijks duizenden bezoekers uit het bedrijfsleven en overheid met een leidinggevende positie. Uit onderzoek is gebleken dat de Business Contact Dagen Noord veelal managers en bestuurders trekt. 71% van onze bezoekers is beslissingsbevoegd. U vindt de juiste mensen op de juiste plek om persoonlijk kennis te maken, afspraken in te plannen, te netwerken met beurscollega’s en leads te genereren.

RVS-metaalplein De RVS & Metaalbranche heeft dit jaar een nieuw plein ontwikkeld op de BCDN waar diverse bedrijven uit de metaal en RVS branche zich kunnen presenteren. Het RVS-Metaal Plein

heeft een industriële uitstraling met een warm karakter.

Elke deelnemer ontvangt 3m x 2m = 6m2 presentatie- en standruimte.

De all in prijs voor deelname bedraagt €995,- excl. btw per deelnemer. Voor vragen en aanmelding kunt u mailen naar: h.kroes@wtcexpo.nl

Duurzaamheidsplein Tijdens de BCDN 2017 wordt er een Duurzaamheidsplein gelanceerd.

Dit plein is de schakel tussen ‘denken’en ‘DOEN’. Ondernemers maken hier op een frisse manier kennis met vraagstukken rond maatschappelijk verantwoord ondernemen. U vindt hier onder andere informatie omtrent financiering, subsidies en besparingsmogelijkheden op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. De bedrijven die zich hier presenteren helpen ondernemers hun MVO ambities om te zetten in con-

27

december 2016

crete stappen, met hun producten en diensten kunnen zij een bijdrage leveren aan de duurzaamheidsslag die nodig is in Noord-Nederland.

Bent u geïnteresseerd in deelname aan het Duurzaamheidsplein? Neem dan contact op met Dibbo Dorrepaal of Focco Dam op: info@mvoconnect.nl We mogen veel nieuwe pleinen verwachten naast de bekende collectieven zoals; sc Heerenveen, Gemeente de Fryske Marren, White House en het Cambuur Plein. Meer informatie hierover kunt u vinden op: www.bcdn.nl/exposanten/pleinen n

Aanmelden Bent u geïnteresseerd in deelname aan BCDN 2017? Dan kunt u zich eenvoudig online inschrijven via onze website: www.bcdn.nl

B e d r i j f s pA rdevseer nt o t ar ti iael

“ABD Renault introduceert nieuwe ZOE met 400km actieradius”

A

BD Renault introduceert de volledig elektrische ZOE R90 met nieuwe Z.E. 40 batterij welke een actieradius heeft van maar liefst 400km volgens de NEDC-testcyclus.

Dankzij de Z.E. 40 batterij biedt de ZOE het grootste rijbereik voor een prijs die voorheen alleen voor de duurdere klasse elektrische auto’s was weggelegd. En bij een openbaar laadpunt kan al in 30 minuten, 80 km rijbereik worden ‘getankt’.

De ZOE Z.E. 40 heeft een nieuwe batterij aan boord met een capaciteit van 41 kWh. Dat is bijna tweemaal zoveel als voorheen. Bijzonder is dat de nieuwe batterij niet groter of zwaarder geworden is. De grotere capaciteit resulteert in een NEDC-bereik van 400 kilometer, wat neerkomt op 300 praktijkkilometers in stedelijk gebied.

Laagste bijtelling, ook in 2017 Heeft u een bedrijf? Of rijdt/least u zakelijk? Dan is een ZOE zeer aantrekkelijk voor u. Omdat de ZOE geen uitstoot heeft, mogen zakelijk rijders rekenen met 4% fiscale bijtelling. Dit is in 2017 het enige lagere tarief dan de standaard 22% die vanaf 1 januari voor alle auto’s geldt. De ZOE is daarmee de auto met de laagste bijtelling in 2017, vanaf slechts € 29,- netto per maand. Daarnaast is de auto komende jaren vrijgesteld van wegenbelasting en betaal je bij aanschaf geen BPM.

Nu met gratis laadpunt Bestelt u de nieuwe ZOE nog dit jaar, dan geeft ABD Renault nu tijdelijk een gratis laadpunt t.w.v. € 999,- excl.

BTW cadeau, zodat u de Renault ZOE thuis eenvoudig kunt opladen.

28

december 2016

De Renault ZOE is rijklaar leverbaar vanaf 22.180 euro. De ZOE Z.E. 40 met de nieuwe 41 kWh-batterij is nu leverbaar vanaf 24.680 euro inclusief BTW en rijklaarkosten.

Benieuwd hoe de Renault ZOE in het echt is, hoe soepel de 100% elektrische auto rijdt? Bij ABD Renault in Drachten, Dokkum, Heerenveen, Leeuwarden en Sneek vertellen ze u er graag meer over. Ook kunt u daar de ZOE zelf ervaren. n

Bedrijfspresentatie

“De ZZP-BV met garantie van de Belastingdienst. Eindelijk dé oplossing voor ZZP-ers” O

pdrachtgevers konden voorheen vertrouwen ontlenen aan de VAR en waren daarmee gevrijwaard van het betalen van loonbelasting en/of sociale premies als een ZZP-er werd ingehuurd. Nu dient men te gaan werken met zogenaamde modelovereenkomsten en moet men maar afwachten of achteraf toch niet door de Belastingdienst wordt vastgesteld dat er sprake was van een arbeidsrelatie.

ZZP-er een eigen BV opricht. De enige kosten voor het oprichten van een BV zijn de notariskosten (ca. € 500).

Vervolgens komen 20% van de aandelen in handen van Uniforce en 80% van de aandelen gaan naar de ZZP-er. De aandelen die Uniforce krijgt hebben alléén stemrechten.

Uniforce krijgt dus geen aandeel welke deelt in de winst; deze gaat volledig naar de ZZP-er als loon. In de besluitvorming binnen de BV volgt Uniforce altijd de ZZP-er. Dit is alleen anders als de ZZP-er niet "als een goed huisvader" acteert, dan heeft Uniforce een meerderheid van de stemrechten. Hierbij valt te denken aan fraude, belastingen niet (op tijd) betalen etc., kortom de ZZP-er dient zich te houden aan de Nederlandse wetten en regels. De ZZP-er kan verder volledige vrij handelen.

daadwerkelijk zelfstandig ondernemer zijn zijn omdat ze veel verschillende opdrachtgevers e.d. hebben. Voor deze groep ZZP-ers speelt de problematiek van de Wet DBA niet.

Daarnaast is er een groep ZZP-ers die niet genoeg omzet genereert om optimaal gebruik te kunnen maken van deze constructie. In het algemeen kan worden gesteld dat voor een ZZP-er met minimaal een omzet van € 55.000 én die een beperkt aantal opdrachtgevers heeft, de VUR mogelijk een oplossing is.

Bent u geïnteresseerd?

De reden dat het merendeel van de stemrechten niet bij de ZZP-er berust, ligt gelegen in het feit dat via een dergelijke constructie er een dienstbetrekking ontstaat tussen de ZZP-BV en de ZZP-er. Als gevolg daarvan kan de ZZP-er niet in dienstbetrekking komen bij de opdrachtgever.

Net-account biedt u bovenstaande allemaal aan, inclusief het opmaken van alle benodigde belastingaangiften en benodigde boekhoudwerkzaamheden. U kunt als ZZP-er op deze manier precies zo werken als voorheen en de opdrachtgevers zijn volledig gevrijwaard van loonbelasting etc. Deze oplossing biedt ook nog meer voordelen. Als ZZP-er ben je verzekerd tegen langdurige ziekte en kan je gebruik maken van de WW en de WIA. Uiteraard wil niemand hier gebruik van maken, maar zekerheid vooraf is wel van groot belang.

VUR staat voor Verklaring Uniforce Registratie. Net-account werkt samen met de organisatie Uniforce om een dergelijke registratie te bemachtigen.

De VUR bestaat uit twee delen, het eerste deel wordt afgegeven door Uniforce en het tweede deel wordt door de Belastingdienst afgegeven.

Als een opdrachtgever beide delen plus een kopie legitimatiebewijs van de ZZP-er in haar administratie heeft, is zij altijd gevrijwaard van inhoudingen loonheffing etc.! Uniforce heeft een overeenkomst met de Belastingdienst die inhoud dat indien strikt volgens deze constructie wordt geopereerd er vrijwaring van loonbelasting en/of sociale premies is.

Vereisten om mee te doen en wat krijg je er voor terug?

Indien u interesse heeft gekregen, dan kunt u contact opnemen met M. Visser n

Hoe gaat het in zijn werk?

De VUR is niet voor elke ZZP-er de oplossing. Er zijn ZZP-ers die gewoon

Een veranderde situatie vraagt om een nieuwe oplossing!

De nieuwe gedachte van de fiscus is om modelovereenkomsten te hanteren waaruit volgt dat een ZZP-er wel of niet in loondienst is. Uiteindelijk is dit een heel gedoe en het geeft geen echte zekerheid vooraf voor zowel opdrachtgevers en ZZP-ers. De oplossing die wij bieden is een nieuwe verklaring voor de ZZP-er, de VUR, welke hiervoor wel 100% zekerheid geeft.

De VUR - vrijwaring voor opdrachtgevers, maar wat is het?

De oplossing bestaat erin dat een

Zoals hierboven al vermeld is één van de vereisten dat de ZZP-er zich fatsoenlijk gedraagt. Verder dient de ZZP-er nog een verzekering af te sluiten voor het geval hij langdurig ziek wordt. De ZZP-er heeft verder "gewoon" recht op de sociale verzekeringen zoals de WW en de WIA. Dit maakt een AOV-verzekering voor de ZZP-er overbodig! Als je als ZZP-er hierin participeert verkrijg je nog vele andere voordelen waaronder een inlenersaansprakelijkheidsverzekering ten gunste van de opdrachtgever.

De VUR – Voor wie is het geschikt?

29

december 2016

m.visser@net-account.nl 06-21516407

Productenvisie

Nooit meer warme whisky W

hisky is al jarenlang een zeer geliefde sterke drank onder de oudere generatie.

Nu ontstaat er onder jongeren echter ook steeds meer vraag naar de van oorsprong Schotse drank. Als u één van de vele whiskyliefhebbers bent, is het Corkcicle Whisky Wedge koelglas een handig hebbedingetje. Dit glas zorgt er namelijk voor dat uw whisky koud blijft, zonder dat de smaak aangetast wordt door smeltende ijsklontjes.

veranderd is in ijs vult u de overgebleven ruimte in het glas met whisky. Het laagje ijs smelt vervolgens zeer langzaam waardoor de smaak onaangetast blijft. n

Het werkt als volgt: aan de binnenzijde van het glas zit een siliconen houder. Deze houder vult u met water en plaatst u in de vriezer. Nadat het water

www.kookpunt.nl

Moderne technologie in een oude jas B

ent u thuis of op het werk een fervent gebruiker van de tablet, computer en smartphone? Maak het typen dan extra leuk met het Qwerkywriter Bluetooth Toetsenbord. De makers van dit toetsenbord werden geïnspireerd door de ooit zo populaire typemachine. U kunt het toetsenbord via bluetooth draadloos aan uw apparaten koppelen.

Kortom, dit is een modern stukje technologie in een oud jasje. n www.theretrofamily.nl

Voor kleine avonturiers A

ls u in uw vrije tijd graag op pad gaat met uw kinderen, dan kunt u deze KiGo watch goed gebruiken. De KiGo watch werd enige tijd geleden ontwikkelt door Erik Recter, nadat hij zijn nichtje tijdens een wintersportvakantie kwijtgeraakt was.

Zij was de wereld op eigen houtje gaat ontdekken en vervolgens moeilijk terug te vinden. Als uw kleintjes de KiGo watch dragen, kunt u hun locatie te allen tijden achterhalen. Dit doet u door middel van een applicatie op uw smartphone. Handig hè? n www.kigowatch.com/nl

30

december 2016

Een plaatje van een platenspeler­ L

angspeelplaten worden tegenwoordig veelvuldig gebruikt. De voorganger van de CD is weer immens populair en platen­ spelers zijn dan ook niet aan te slepen.

De GPO Ambassador Platenspeler kunt u natuurlijk zelf aanschaffen, maar ook schenken aan een muziekliefhebber. Het is een plaatje om te zien en bovendien is hij in twee kleuren verkrijgbaar. Dat klinkt u vast als muziek in de oren! n www.gadgethouse.nl

Scoor met dit tafelvoetbalspel N

ormaliter is een tafelvoetbalspel geen eyecatcher. Sterker nog, liever zet men het ietwat lompe object op een onopvallende plaats. Bij het tafelvoetbalspel The Pure is dat echter een ander verhaal. The Pure verdient juíst een plek waar hij goed opvalt. Het tafelvoetbalspel is zo ontworpen dat hij ieder interieur ophaalt.

Dus zowel op het werk als thuis, scoort u punten met deze gadget. n www.debuchybytoulet.com

Brouwen maar V

eel Nederlanders zijn er gek op: bier! Gemiddeld gezien drinkt een Nederlander 68 liter van het vloeibare goud per jaar. Heeft u in uw zakelijke netwerk een echte bierdrinker? Geef hem of haar dan het bierbrouwpakket van de Brooklyn Brewshop.

Het pakket is verkrijgbaar in acht varianten en met ieder exemplaar kan ongeveer 3,8 liter bier gebrouwen worden. Proost! n www.megagadgets.nl

31

december 2016

Eén auto. Drie aandrijflijnen.

Rijklaar vanaf

€

22.835*

inclusief € 1.500 introductievoordeel

4% Bijtelling

21% Bijtelling

Hybrid, Electric & Plug-in Hybrid De Hyundai IONIQ is ontstaan door pure creativiteit. Wij maken de techniek van morgen vandaag voor iedereen bereikbaar.

Hyundai IONIQ, een geheel nieuwe generatie elektrisch aangedreven auto’s die het toonbeeld zijn van duurzame mobiliteit.

U least de Hyundai IONIQ Electric al vanaf €365 per maand**. Kom langs voor een vrijblijvende proefrit!

Onder andere met: Standaard automaat • Achteruitrijcamera • Adaptive Cruise Control • Actieradius van 280 KM (electric) Ontdek meer op siton.hyundai.nl Siton Hyundai Kolenbranderstraat 5A, Sneek, tel. 0515 - 438 700 Gecombineerd brandstofverbruik: Hyundai IONIQ Hybrid: 3,4 (l/100 km) / 29,4 (km/l); CO2 - emissie: 79 (g/km). Uitstoot en energieverbruik is afhankelijk van gebruik. Hyundai IONIQ Electric: 11,5 kWh/100 km. CO2-uitstoot van 0 gr/km. verbruik is afhankelijk van gebruik. Uitstoot brandstof en energieverbruikgegevens zijn gebaseerd op tests die zijn uitgevoerd volgens Europese Verordening 715/2007/EEG. Genoemde range is gebaseerd op NEDC meetmethode. Genoemde prijs is een adviesprijs en is excl. metallic lak en eventuele opties. Zie voor kosten en voorwaarden www.hyundai.nl of vraag ernaar in de showroom. Afgebeeld model kan afwijken van standaard uitvoering. Druk- en zetfouten voorbehouden. * Vanafprijs geldt voor de Hyundai IONIQ Hybrid en is inclusief introductievoordeel van € 1.500. ** Dit is de leaseprijs voor de Hyundai IONIQ Electric. Weergegeven maandbedrag is een vanafprijs, berekend op basis van operational lease met een looptijd van 48 maanden/20 000 km per jaar en met registratie uiterlijk 31-12-2016. Op = Op. Vraag uw dealer voor meer informatie.

HDD292-52/9 Siton WK49_ADV Range drie aandrijflijnen_ZakenVisie editie 4_190x130.indd 1

17-11-16 10:55

We zijn een hecht team met vakbekwame, talentvolle gedreven mensen, die u graag van dienst willen zijn!

Kantooronderhoud

Glasbewassing

Reinigen zonnepanelen

Vloeronderhoud

Platte daken en dakgoten

Hoge- of lagedruk gevelonderhoud

Bel 0513-840674 of mail info@schoon.frl voor de mogelijkheden.

WWW.SCHOON.FRL

Autonieuws

Mégane Estate GT D

e Franse autofabrikant Renault is met een nieuwe Mégane Estate GT op de markt gekomen. Bij deze auto staat het rijplezier centraal. De GT-versie is voorzien van een 4Control®-systeem, wat voor dit segment uniek is. Dankzij de vier sturende wielen is de nieuwe Franse bolide erg wendbaar en heeft hij een goede wegligging. Mocht u grote voorwerpen willen vervoeren in uw auto, dan is de Mégane Estate zeker het overwegen waard. Met een neergeklapte passagiersstoel passen er voorwerpen tot een lengte van 2.77 meter in de ruime Estate.

De Mégane Estate GT heeft een Energy TCe 205-motor (205 pk) tot zijn beschikking. Deze is gekoppeld aan een automatische EDCtransmissie met een dubbele koppeling. Voor het optimale rijplezier is de GT onder meer voorzien van

4Control-vierwielbesturing, een sportonderstel en een Launch Control voor een snelle acceleratie vanuit stilstand. De Mégane Estate zal naast de GT-versie ook in een Life-, Zen-, Bose ®- en Line-versie uitkomen.

De sportieve Renault Mégane Estate GT staat sinds begin september 2016 in de showroom en is te koop vanaf € 32.290,00. n

BMW 5-serie

D

e zevende generatie van de BMW-5 reeks zit vol nieuwe technologieën. De nieuwe 5-serie zal semi-autonoom kunnen rijden in files. Een verzameling van rijhulpmiddelen, met onder meer een adaptieve snelheidsregelaar en een spoorassistent, ondersteunt de bestuurder tot een snelheid van 210 kilometer per uur. Zo kan de Duitse

sedan accelereren en remmen als dit rij-instrument is ingeschakeld.

Houd uw ogen desondanks wel op de weg.

De G30 heeft enkele technische snufjes en uiterlijke gelijkwaardigheden met de huidige 7-serie. Zowel het interieur als de achterkant van de G30 komt enigszins overeen met de

33

december 2016

7-serie. Tevens is het nieuwe ontwerp voorzien van nieuwe uitlaten.

De BMW 5-serie G30 kan sinds half november besteld worden en zal onder meer verkrijgbaar zijn in een vier- of zescilinder. De prijzen voor de sportieve sedan zijn nog niet allemaal vrijgegeven. n

Column Geert Schaaij

Inflatie (geldontwaarding) op komst?

Blijf op uw hoede voor inflatiegevaar We leven al geruime tijd in een inflatievrije omgeving. Het was geen inflatie maar deflatie die de afgelopen jaren de grootste bedreiging vormde voor onze economie. De centrale bankiers doen hun uiterste best om via allerlei maatregelen opnieuw wat inflatie te creĂŤren, maar hadden daarmee tot nog toe geen succes. Het vervelende aan inflatie is dat deze moeilijk in de hand te houden is.

Wanneer er aan de verkeerde knoppen wordt gedraaid, kan een te lage inflatie in een mum van tijd omslaan in te veel inflatie. Bij inflatie ligt altijd het gevaar van hyperinflatie om de hoek en dat is

een nachtmerrie waar iedere econoom van wakker ligt. De kans is groot dat de inflatie vroeg of laat opnieuw opdringerig wordt en sneller zal stijgen dan de centrale banken voor wenselijk houden.

Gezonde inflatie is barometer van gezonde economie Algemeen wordt aangenomen dat een normale inflatie het resultaat is van een economie die blaakt van gezondheid.

Het doel van de centrale banken is een inflatieniveau van ongeveer 2%. In een dergelijke omgeving groeit de economie in een stevig tempo en is er geen sprake

34

januari 2017

van oververhitting. Wanneer de inflatie te snel stijgt, kunnen de centrale banken ingrijpen door de rente stapsgewijs te verhogen. Het duurder worden van het geld zal de economische groei afremmen en op die manier de inflatie intomen. Het is een ware evenwichtsoefening om te voorkomen dat de inflatie uit de hand loopt, want een misstap is snel gezet.

Economische motor blijft sputteren Maar voorlopig doet zich het omgekeerde probleem voor. Ondanks massale inspanningen slagen de centrale banken

er namelijk maar niet in om de economische groei in een hogere versnelling te brengen. De rente staat op een historisch laag niveau en noteert in bepaalde landen zelfs onder nul, maar toch blijft de economische motor sputteren. Dat heeft te maken met het feit dat de centrale banken de situatie volkomen fout inschatten. Ze proberen krampachtig de vraag te stimuleren, terwijl de wereld met een overaanbod aan producten en diensten wordt geconfronteerd. Dat is dan weer het gevolg van het feit dat China en een aantal andere groeilanden hun entree op de wereldmarkten hebben gemaakt.

Deze emerging markets overspoelen die markten met goedkoop staal en met andere producten die tegen prijzen worden aangeboden waarmee niet kan worden geconcurreerd. Dit alles heeft tot gevolg dat de inflatie laag wordt gehouden en dat er zelfs sprake is van deflatoire druk.

Goedkoop geld De centrale banken hebben niet alleen de rentetarieven naar absolute dieptepunten geduwd, maar tevens het financieel systeem met goedkoop geld overspoeld. Ze kopen op grote schaal obligaties en andere activa op, in de hoop

dat de banken zo worden aangespoord om meer goedkope kredieten toe te staan. Op deze manier zouden in theorie de bedrijven meer moeten investeren en de consumenten meer moeten consumeren. In de praktijk komt hier echter niet veel van terecht. Enerzijds staan de banken niet te trappelen om kredieten te verlenen, terwijl de bedrijven en de consumenten anderzijds de vinger op de knip blijven houden. Na de grote recessie van 2007-2008 zijn alle betrokken partijen erg voorzichtig geworden. Het opkopen van allerlei waardepapieren door de centrale banken komt eigenlijk neer op geldcreatie, niet meer en niet minder.

Zeepbellen links en rechts Dat door de centrale banken gecreëerde geld moet echter ergens naar toe gaan.

Het is deels bij de banken gebleven en is voor een ander gedeelte naar de financiële markten gevloeid. De koersen van obligaties, aandelen, vastgoed en andere activaklassen zijn dermate fors gestegen dat er regelmatig wordt gewaarschuwd voor het ontstaan van zeepbellen. Zodoende zijn de rijken dankzij het ingrijpen van de centrale banken nog rijker geworden, want zij profiteren op de eerste plaats van de geldcreatie. De armen hebben namelijk geen geld om aandelen of obligaties te kopen. Nog steeds vragen veel economen zich af hoe het mogelijk is dat de politiek van de centrale banken niet tot meer inflatie heeft geleid.

Dit kan echter onder meer worden verklaard door de wijze waarop de inflatie wordt berekend. De benchmark voor het bepalen van het inflatieniveau is de consumentenprijzenindex of CPI, de index die is samengesteld uit een korf van een aantal producten en diensten die we in ons dagelijks leven gebruiken. Die korf is echter zo samengesteld dat hij de overheden goed uitkomt. Die willen namelijk de controle over de samenstelling van de inflatiecijfers behouden. Sommige voor de hand liggende diensten en producten zijn in deze index opgenomen, andere juist weer niet. Een team van statistici stelt de index samen en kiest daarbij voor goederen of diensten die volgens hen belangrijk zijn voor het budget van een doorsnee gezin. Het probleem is evenwel dat de samenstelling van de korf niet langer meer beantwoordt aan het huidige gedrag van de consumenten.

Wat met de gevoelsinflatie?

Er bestaat echter ook nog zoiets als gevoelsinflatie. De meeste mensen hebben het gevoel dat het dagelijks leven steeds duurder wordt, terwijl de media

35

december 2016

anderzijds op basis van de officieel gepubliceerde inflatiecijfers vertelt dat dit niet het geval is. Economen spreken in dat verband ook wel van de ‘verborgen’ inflatie. Vooral in de VS wordt steeds vaker geklaagd over de onbetrouwbaarheid van de gepubliceerde inflatiecijfers. Sinds 2012 zou de inflatie slechts met 12% zijn toegenomen, terwijl bijvoorbeeld de huizenprijzen op basis van de Case Shiller Housing Price Index over dezelfde periode met maar liefst 52% zijn gestegen. Die stijging zit echter niet in de consumentenprijzenindex verrekend. Ook met de stijging van de huurprijzen met 22% sinds 2012 wordt geen rekening gehouden. En zo zijn er heel wat zaken die buiten deze index worden gehouden. We hoeven ons overigens geen illusies te maken: wat geldt voor de VS, geldt eveneens voor Europa. Het leven wordt ook hier steeds duurder, terwijl de inflatie officieel maar niet wil stijgen. Het spreekt voor zich dat deze situatie niet kan blijven duren. Op een bepaald moment zullen de echte inflatiecijfers doorsijpelen in het financieel systeem en dan kan het allemaal snel gaan. De stap van een beetje inflatie naar veel inflatie en vervolgens naar hyperinflatie kan snel worden gezet. En dan hebben we een probleem, want ons geld wordt dan plotseling minder waard. Wat is daar dan uw antwoord op? Vele wegen leiden dan naar Rome, dat is mijn vak.

Een mooi vak. Later zal ik hier nog eens op terugkomen. n Geert Schaaij Beursgenoten.nl

Zakennieuws

Zestien Friese ondernemingen winnen een FD Gazellen Award

Z

estien Friese ondernemingen hebben dit jaar een Gazellen Award van het Financieele Dagblad in de wacht gesleept. De FD Gazellen Awards zijn prijzen die het Financieele Dagblad jaarlijks uitreikt aan de snelst groeiende bedrijven van Nederland. Zestien Friese ondernemers hebben zich dit jaar dus van hun beste kant laten zien. Tezamen behaalden zij met hun bedrijven in de afgelopen drie jaar een omzetgroei van 192%.

Deze onderneming sleepte een zilveren FD Gazellen Award in de wacht, omdat het bedrijf een groei van maar liefst 1078% doormaakte. Hiermee is de onderneming het op één na snelst groeiende bedrijf van NoordNederland. ,,Deze prijs is voor ons allemaal een forse opsteker en bewijst dat we op de goede weg zijn”, aldus de trotse directeur Bob Dijksma. n

Opvallend is met name het Heerenveense bedrijf FiscFree®, dat werkgevers helpt om hun medewerkers aantrekkelijke extra’s aan te bieden.

Directeur Bob Dijksma van FiscFree® met de zilveren FD Gazellen Award 2016.

Foto: Sander Nieuwenhuys

Friese werklozen in financiële sector vinden moeilijk een baan

H

et aantal Friezen met een WW-uitkering is in de afgelopen maanden consequent afgenomen, zo blijkt uit recent gepubliceerde cijfers van uitkeringsinstantie UWV. In bepaalde sectoren hebben de werklozen het echter nog steeds moeilijk. Zo is het voor Friezen een hele opgave om werk te vinden in de financiële

sector. Een groot gedeelte van de mensen die nu een WW-uitkering aanvraagt, is dan ook eerder werkzaam geweest in de financiële dienstverlening. Momenteel zijn er bijna 18.000 Friezen met een WW-uitkering, van wie er ongeveer 17.000 dit jaar zijn ingestroomd. n

Start-up met duurzaam meubilair voor wachtkamers wint eerste Enterprijs

D

e allereerste Enterprijs ooit is gewonnen door de start-up Unybox. De Enterprijs is een verkiezing waaraan gedreven Friese studenten met een ondernemingsidee kunnen deelnemen. Zij presenteren hun ondernemingsplannen aan een professionele jury waarna de beste

36

januari 2017 december 2016

drie uitgekozen worden. Dit jaar ging de winst naar het idee van Stenden Hogeschool student Simon Dijkstra.

Zijn onderneming Unybox gaat duurzaam speelgoed met bijbehorend kindermeubilair leveren aan wachtkamers. n

Hogeschool NHL presteert ondermaats en wordt gekort

I

n 2017 zal de NHL Hogeschool het moeten doen met minder financiële steun van het Ministerie van Onderwijs, zo maakte minister van Onderwijs Jet Bussemaker onlangs bekend. De NHL Hogeschool in Leeuwarden is daarmee een van de zes hogescholen in Nederland, die door het ministerie gekort wordt. De

reden hiervoor is dat de desbetreffende instellingen de gemaakte prestatie-afspraken niet zijn nagekomen.

In totaal zullen de hogescholen zeven miljoen euro minder ontvangen. Dit bedrag zal nu worden verdeeld over hogescholen, die de afspraken wel hebben nageleefd. n

Noordoost-Fryslân laat kansen in toerisme en recreatie liggen

I

n het noordoosten van Fryslân laat men op dit moment kansen liggen op het gebied van toerisme en recreatie. Dat betoogde Pieter Tordoir, hoogleraar economische geografie en planologie, tijdens de jaarlijkse regiobijeenkomst van Agenda Netwerk Noordoost (ANNO). In de sector Handel en Industrie daalt de werkgelegenheid. Binnen de sector Toerisme en Recreatie zijn daarentegen nog kansen genoeg als het gaat om werkgelegenheid. De werkzaamheden binnen deze sector, zijn aldus Tordoir, niet aan computers uit te besteden. n

Nieuwe subsidieregeling voor Friese mkb’ers met exportwens

I

nternationalisering is binnen de Friese economische sector een belangrijk punt op de agenda.

Ondernemingen die internationaal actief zijn groeien namelijk sneller qua werkgelegenheid en zijn vaak innovatiever dan ondernemingen die binnen de eigen regio actief zijn. Provincie Fryslân wil de exportactiviteiten van Friese mkb’ers dan ook stimuleren.

Daarom heeft de provinciale organisa-

tie onlangs de regeling ‘Internationaal Ondernemen Fryslân’ in het leven geroepen. Ondernemers maken kans op een subsidie, waarmee ze hun exportactiviteiten kunnen uitbreiden.

Mkb’ers kunnen nog tot en met 31 december 2020 een subsidieaanvraag indienen. n

37

december 2016

C u l t u r e l e Tti itpesl

LUNA Lichtfestival Op 15, 16 en 17 december vormt de binnenstad van Leeuwarden het toneel voor het LUNA Lichtfestival. Zowel binnenlandse als buitenlandse kunstenaars tonen hun lichten geluidskunsten in de openbare ruimte van onze hoofdstad.

Ook zult u op onbekende locaties verrast worden met spectaculaire lichteffecten. Het belooft een sprookjesachtig avontuur, onder begeleiding van licht en geluid, te worden.

Waar: Leeuwarden Wanneer: 15 t/m 17 december 2016 Aanvang: 17.00 uur Prijs: geen Meer informatie: www.mediaartfriesland.nl

Woudsend in kerstsfeer Op 23 december staat het centrum van Woudsend helemaal in het teken van Kerstmis. Verlichte straten, sprankelende kerstbomen en volle vuurkorven zorgen voor een betoverende sfeer. Breng een bezoekje aan de winkels, kerken en horecagelegenheden in Woudsend en geniet tevens van de gespeelde muziek.

Waar: Woudsend Wanneer: 23 december 2016 Aanvang: 17.00 uur Prijs: geen Meer informatie: www.touristinfowoudsend.nl

Jazz@Sunday: Leoville Leoville, het Lemster jazzorkest, luidt het nieuwe jaar op muzikale wijze in. Op 8 januari speelt het orkest voor jazzliefhebbers de sterren van de hemel in eetcafé Lange Piet te Lemmer.

Het jazzorkest put inspiratie uit vele muziekstijlen. Met een combinatie van jazz, swing, blues en latin wordt 2017 ingeknald.

Misschien is er zelfs wel wat vuurwerk aanwezig.

Waar: Lange Piet, Lemmer Wanneer: 8 januari Aanvang: 16.30 uur Prijs: geen Meer informatie: www.leoville.nl

Sânman & Sikke Op 15 januari verzorgt de vocale mannengroep Sânman & Sikke een muzikale middag in It Heechhûs te Heeg. De groep is in 1994 ontstaan en heeft met de repertoirekeuze een uitzonderlijke plek in de Friese muziekindustrie weten te verwerven. Sânman & Sikke is het meest thuis in de lichte muziek, maar heeft aangetoond zeer breed inzetbaar te zijn. Zo heeft de groep meegewerkt aan enkele theatervoorstellingen en de achtergrondzang verzorgd bij de film ‘De Hel van 63’.

Waar: It Heechhûs, Heeg Wanneer: 15 januari Aanvang: 15.00 uur Prijs: € 10,00 Meer informatie: www.sanmanensikke.nl

38

januari 2017 december 2016

Sneker Filmwinter

Heimwee en Wanderlust

Van 19 tot en met 22 januari vindt de vijfde editie van de Sneker Filmwinter plaats.

Enkele films die het afgelopen seizoen niet getoond konden worden, krijgen tijdens dit festival de kans om in de spotlights te staan. Een enkele film uit het afgelopen seizoen wordt nogmaals getoond en tevens wordt er een klassieker gedraaid.

Van komedies tot thrillers, de Sneker Filmwinter draait ze allemaal.

Op 5 februari wordt er een kamerconcert gegeven door musici van het Noord Nederlands Orkest. Contrabassist Sven Otte verzorgt samen met Mirjam Dirks deze muzikale middag. Het programma gaat over zeevaart, reizen en alle emoties die men daarbij tegenkomt. De liederen worden gezongen in het Spaans, Turks, Duits en Nederlands. Elk gezongen stuk wordt onder meer met een verhaal toegelicht.

Waar: De Treemter, Balk Wanneer: 5 februari 2017 Aanvang : 15.30 uur Prijs: € 16,00 Meer informatie: www.nutgaasterlan-sleat.nl

Waar: Sneek Wanneer: 19 t/m 22 januari 2017 Aanvang: 18.00 uur Prijs: € 8,50 voor een 1-rittenkaart Meer informatie: www.snekerfilmwinter.nl

Terschelling Vertelt

Kredyt

In de voorjaarsvakantie worden op Terschelling allerlei verhalen met het thema ‘Terschelling… Kleurrijk Eiland’ vertelt. U wordt meegenomen naar verschillende locaties waar u naar een verhaal gaat luisteren, dat door ‘echte’ eilanders wordt overgebracht. De verhalen zijn spannend, romantisch en staan geheel in het teken van de cultuur en historie van Terschelling. De verhalen zijn niet geschikt voor kinderen onder de 12 jaar.

Het Friese theaterstuk ‘Kredyt’ is de opvolger van het succesvolle kroegtheaterstuk ‘Katarsis’.

Knillis verloor in Katarsis zijn dochter en gaat nu de wijde wereld in om een van de oudste paardenrassen, de Ahalteke, te vinden. Hij komt in café de Bûnte Bok om hierover te vertellen. Naast Knillis willen Hettie, Peke en Jabke ook graag hun verhaal kwijt.

Verschillende verhalen komen samen in dit theaterstuk. Het is aanbevolen van tevoren te reserveren om eventuele teleurstellingen te voorkomen.

Waar: Midsland, Terschelling Wanneer: 21 februari 2017 Aanvang: 20.00 uur Prijs: € 6,00 Meer informatie: www.vvvterschelling.nl

Waar: ’t Roodhert, Burgum Wanneer: 28 februari 2017 Aanvang: 20.15 uur Prijs: € 20,00 Meer informatie: www.roodhert.nl

39

januari 2017 december 2016

CommerciĂŤle Club Zuid Friesland

Mededelingen CCZF Activiteitenprogramma Happy Hour, Hotel Tjaarda in Oranjewoud maandag 09 januari 2017 Walking dinner, aanvang 17.30 uur dinsdag 07 februari 2017 Bovengenoemde data zijn onder voorbehoud.

Er kunnen nog wijzigingen plaatsvinden in het programma.

Bezoek regelmatig onze website voor actuele informatie over ons activiteitenprogramma of blijf op de hoogte via de social media. www.cczf.nl/events www.twitter.com/cczfevents www.facebook.com/cczfevents

40

december 2016

samen werken.

samen werken en samen vooruit In de nieuwe gemeente De Fryske Marren houden we er met elkaar de vaart in.

Ondernemers hebben in deze mooie gemeente alle ruimte en helpen elkaar waar dat maar kan. Moet de koers verlegd worden? Dan doen we dat samen. Want door krachten te bundelen, komen we verder. Meer weten? www.defryskemarren.nl

www.defryskemarren.nl

Foto: SAMPE Europe

DE KRACHT VAN GRENZELOOS ZAKENDOEN

vdlp.nl

SAMPE EUROPE

Sterk in marketing en webdevelopment Ambitieuze ondernemers succesvol maken: dat is onze missie.

Bij SAMPE Europe doen we dat door de ontwikkeling van een internationale responsive website, inrichting en begeleiding van conferenties en de realisatie van diverse communicatiemiddelen.

Even sparren?

Bel 0513 654 445