120

Page 1

www.astana-akshamy.kz ǍǁljƽƲ

͐ (3472) 15/10/2016

ÑÆÒÐÔÂÌÉËÁÌÜĭ ĭÏĩÁÍÅÜĭ ÒÁàÒÉ ÄÁÈÆÓ ÇÜÌĩÜ ĭÁÈÁÎÎÁÎ ÂÁÒÓÁÐ ÙÜĩÁÅÜ

ɅƼLJƼ ǎƲnjǔƲLJƲƿƲ

ƼƾǎNJƽǏǍǎǗ džʓNj džəǎǁǍƲǃ ƽǁ" Күн суытқанда асыққан ағайын қоғамдық көлікті көп күтіп бүрсеңдейді. Мұндай кезде автобустардың арақашықтығының алшақтығын айтып, шағым да нушылар да көбейеді. Бүгінде қалада көлік кешені едәуір жақсарып, жаңа жүйелер тиімділігін көрсетіп жатыр. Пайдасы тиген жобаның бірі деп «Astrabus» мобильді қосымшасын айтуға болады. «Астана ақшамы» газетінің жүргізген сауалдамасы барысында тұрғындарға көбі осы қосымшаның арқасында автобустардың уақытынан хабардар екенін айтты.

3-ǩǭǺǺǭ ƼDžLjƼɅǎƼnj ̰ ƼǍǎƼljƼǀƼ

ɅǏƼǎǎǗ ʓɍƲnj ɅǏƼǎǎǗ ɅƼǃƼɅǍǎƼlj

ЕЛОРДА ДАМУДЫҢ ЖАҢА БЕЛЕСІНДЕ ʺ˟˭ˬ˟˪˟˵ ˙˘˳˾́˳́ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ˮ́೮ ഉ˪˧˭˧ ಁ˳˟˵ ʰ˳˟˪˟˾˟˚˵˧ ೪˘˙́ˬ˞˘˞́͘ Кездесу барысында Елбасыға Ә.Исекешев елорданың биылғы 9 айдағы әлеуметтік-эконо микалық даму қорытындылары, Тәуелсіздіктің 25 жылдығын мерекелеуге және ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесін өткізуге дайындық барысы туралы баяндады. Атап айтқанда, қала әкімі Қазақстан Президентіне

әлеуметтік маңызы бар нысандар және өзге де ғимараттар құрылысының кезеңдері, оларды іске қосуға әзірлік барысы туралы мәлімдеді. Нұрсұлтан Назарбаев негізгі нысандарды іске қосудың белгіленген мерзімін сақтау қажеттігін, сондай-ақ құрылыс сапасын арттырудың маңыздылығын атап өтті. Кездесу қорытындысы бойынша Мемлекет бас шысы бірқатар нақты тапсырма берді.

15-16 қазанда Астанада Тәуелсіздіктің 25 жылдығына арналған «Қуатты өңір – қуатты Қазақстан» акциясы аясында Қостанай және Оңтүстік Қазақстан облыстарының күндері өтеді. Елорда әкімдігі алдындағы алаңда Қостанай облысының, ал «Хан Шатыр» сауда-ойынсауық орталығының жанында Оңтүстік Қазақстан облысының ауылшаруашылық жәрмеңкесі өтеді. Облыс күндері барысында елордалықтар үшін екі айтулы аймақтың мәдени шаралары да ұйымдастырылады.

ʈ˜ˏ˘ʲˑȱȱʅʇɧɶɧʁʛDZȱȱ

ÎÐÛÍÁÎÐ ÊӨØÅѲ «ÌƏҢÃ²Ë²Ê ÅË» ÁÎËÀ ÌÀ? 3-ǩǭǺǺǭ

ÕÀËÛҚÒÛҢ ҰËÒÒÛҚ ҚҰÍÄÛËÛҒÛÍ ҰËÛҚÒÀÉÛҚ 6-7-ǩǭǺǺǭǸǬǭ

ÀËÈÌÅÍÒ ÒӨËÅÌÅÃÅÍ ÆÀÇÀҒÀ ÒÀÐÒÛËÀÄÛ 8-ǩǭǺǺǭ


2

ȹ

www.astana-akshamy.kz

½ÃÆȼ¸ ÊÓÅÓÉÓ

ÊÎÌÌÓÍÀËÄÛҚ ÍÛÑÀÍÄÀÐ ÍÅÃÅ ÑÀÒÛËÀÄÛ? ʮ˟˪˟˾˟ˬ˟ˮ˞˧˲˶˞˧೮ ˪˟˾˟ˮ˞˧ ˢ˯˳˱˘˲́ˮ˘ ˳ഉ˥˪˟˳ ʤ˳˵˘ˮ˘˞˘ ˙˧˲ˮ˟˾˟ ˪ഉ˳˧˱˯˲́ˮ˞́ ˙ഉ˳˟˪˟ˬ˟˳˵˧˪ ˯˲˵˘೦˘ ˙˟˲˶ ˮ˘˶೪˘ˮ́ ˢ೴˲˶˞˟͘ ʥ೵ˬ ೴˞˟˲˧˳ ˙˧˲೪˘˵˘˲ ˳˱˯˲˵ ˪ˬ˶˙˵˘˲́ˮ ˳˘˶˞˘೦˘ ˾́೦˘˲˶˭˟ˮ ˙˘˳˵˘ˬ˞́͘ ʽ˳́ ˪೴ˮ˞˟˲˛˟ ˞˟˥˧ˮ ˘˶˪˻ˤ˯ˮ ˘˲೪́ˬ́ ˪˯˭˭˶ˮ˘ˬ˞́೪ ˭˟ˮ˾˧˪ ˮ́˳˘ˮ˞˘˲́ˮ́೮ ˳˘ˮ˘˵́ˮ˘ ˢ˘˵˘˵́ˮ ͨౢ˘˥˳˘˲ͩ ˳˱˯˲˵ ˪ˬ˶˙͕́ ͨʤ˳˵˘ˮ˘ͩ ˪഑˪˱˘˲ ˪ˬ˶˙͕́ ˈ͘ˁ͘ʽ˭˘˲˯˚ ˘˵́ˮ˞˘೦́ ˾˘˺˭˘˵ ˪ˬ˶˙́ ˢഉˮ˟ ͨʤ˳˵˘ˮ˘ ˙˘˵́˲́ͩ ˢ˟˪˱˟Ͳˢ˟˪˵˟˲ ˪ˬ˶˙́ ˳˘˵́ˬ˞́͘ Осыған орай Астана қаласы әкімінің орынбасары Андрей Лукиннің қатысуымен баспасөз мәслихаты ұйымдастырылып, онда аталмыш науқанның барысы егжей-тегжейлі түсіндірілді. «Коммуналдық меншікке кірген кәсіпорындарды бәсекелестік ортаға берудің нәтижесінде қала бюджетінде 500 млн теңгеден артық қаржы үнемделеді. Бұл ақша әлеуметтік салаға жататын игілікті істерге жұмсалатын болады. Тиісті жоспарға сәйкес жыл соңына дейін тағы да бес коммуналдық меншік нысаны саудаға шығарылады» дейді қала басшысының орынбасары. Оның айтуынша, сатылған спорт клубтары өздеріне әкімдік тарапынан бекітілген міндетті осы күндерге дейін орындады. Осы кәсіпорындарда жекеменшік ғимарат ешқашан болмаған. Олар белгілі бір

жайды жалға алып отырған. Сондықтан қаржыландырушы тарапқа үлкен салмақ түскен. Мәселен, бір коммуналдық нысанды ұстау үшін жүз миллиондаған ақша жұмсалған. Ал бұл кәсіпорындардың бәсекелестік ортаға берілуінен әкімдіктің өзінің де, клубтың да ұтатын тұстары көп. Әкімдік бюджет қаржысын үнемдесе, кәсіпорындар жекеменшікке өту арқылы кәсіпкерлік дамиды. «Астана» көкпар клубы 198 мың 096 теңгеге сатылғаны талайларға таңданыс тудырғаны белгілі. Көпшілігі оның арзан кеткеніне таңдайларын қақты. А.Лукиннің сөзінше, бұл клубтың бастапқы бағасы 41 млн 174 мың теңге болған. Бұл клуб сауданы үшінші рет ұйымдастырғанда ғана сатылды. Клубтың жаңа иесі – жылқы өсірумен айналысатын Бауыржан Шәріп дейтін кәсіпкер. Ол

жоғары аталған сомаға клубты сатып алса, бастапқы соманың 15 пайызы мөлшеріндегі қайтарымсыз кепілдік салымды қоса есептегенде 3 млн 630 мың 346 теңгені жұмсаған. Өзге спорт клубтары да бастапқы бағадан едәуір арзан сатылды. Оның себебі, үшінші сауданың шарты жекешелендіру нысаны аукционға ең төменгі бағаны белгілеместен бағаны төмендету әдісін пайдалана отырып шығарылатындығында. «Шынымды айтайын, сауданың қорытындылары бізді де таңдандырды. Қала әкімі аталған мәселені мұқият тексеріп, кәсіпорындардың әлеуметтік маңызына сәйкес саудаға құқықтық баға беру үшін материалдарды Астана прокуратурасына жолдауды тапсырды. Біз солай істеп, прокуратурадан жауап алдық. Онда аукционды өткізу кезінде ешқандай құқық

бұзушылық орын алмағаны, прокурорлық әрекеттің қажетсіздігі айтылған» дейді А.Лукин. Алайда кәсіпорындар сатылды екен деп, әкімдік бұл спорт клубтарын қолдауды тоқтатпайды. Мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс негізінде мүгедек және тұрмысы төмен отбасылардан шыққан балалар тегін сабақтарға қатыса алады.

Ол үшін бюджеттен қаржы бөлінеді. Кеше жекешелендіру жоспарының аясында кезекті сауда атқарылды. Бұл жолы Астана қаласының «Көңілді тапқырлар театры», «Ақмола Диірмен» ЖШС және «Астана» су полосы спорт клубы аукционға шығарылды. Аманғали ҚАЛЖАНОВ

IJÍÈ ÀÕÓÀË ÒҰÐÀҚÒÛ

ʶ˟˾˟ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘ˬ́೪ ˭ഉ˳ˬˤ˺˘˵́ˮ́೮ ౢ೵˲́ˬ́˳͕ ̃˪˯ˬ˯˛ˤ͕̆ ˪഑ˬ˧˪͕ ˳˘˶˞˘ ˢഉˮ˟ ˵೵˲೦́ˮ ೴˥Ͳ˪˯˭˭˶ˮ˘ˬ˞́೪ ˾˘˲˶˘˾́ˬ́೪ ˭ഉ˳˟ˬ˟ˬ˟˲˧ ˢ഑ˮ˧ˮ˞˟˛˧ ˵೵˲˘೪˵́ ˪˯˭ˤ˳˳ˤ̆ˮ́೮ ˪˟ˣ˟˪˵˧ ˯˵́˲́Ͳ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ ഉ˪˧˭˞˧˛˧ ˢ˘ˮ́ˮ˞˘೦́ ʪ˧ˮˤ ˙˧˲ˬ˟˳˵˧˪˵˟˲˭˟ˮ ˙˘˥ˬ˘ˮ́˳ ˢ഑ˮ˧ˮ˞˟˛˧ ˳́ˮ˞˘ ೪˘ˬ˘˞˘ ˤ˵˵˟˲ ˭˟ˮ ˭́˳́೪˵˘˲˞́ ˘˳́˲˘˶ ˢഉˮ˟ ˳˟˲˶˟ˮ˞˟˵˶ ˭ഉ˳˟ˬ˟ˬ˟˲˧ ˵˘ˬ೪́ˬ˘ˮ˞́͘ ʽˮ˞˘ ೪˘ˬ˘ˬ́೪ ʤ˶́ˬ ˾˘˲˶˘˾́ˬ́೦́ ˪˟೮˟˳˵˧೮ ˯˵́˲́˳́ ഑˵˵˧͘ ˙˘˳೪˘˲˭˘˳́ ˙˘˳˾́˳́ˮ́೮ ˭˧ˮ˞˟˵˧ˮ ˘˵೪˘˲˶˾́ ʧ೴ˬ˭ˤ˲˘ ʫ˲˭˯ˬͲ Астана қаласы әкімінің орынбасары бекітілген 45 дін қызметкері жұмыс жа- ˞ˤˮ˘ ˙˘̆ˮ˞˘˭˘ ˢ˘˳˘˞́͘ Ермек Аманшаевтың төрағалығымен өткен сауда. Насихат жұмыстарын жандандыру жиынға аудан әкімдіктерінің қызметкерлері, мақсатында Бас мүфтидің бұйрығымен жергілікті мемлекеттік мекемелердің бас- жыл басынан бері қаладағы «Нұр Астана», шылары, депутаттар, діни бірлестіктердің «Әлжан ана», «Әл-Ғани», «Төлебай» жетекшілері, қоғам қайраткерлері қатысты. және «Шейх Күнта қажы» мешіттеріне 9 Отырыс барысында елордамызда қалыптасып білікті дін маманы қызметке тағайындалды. Баяндамашының айтуынша, кезеңнен тұрады. Сонымен қатар, отырған діни ахуалға жан-жақты баға беріліп, Алматы қаласындағы «Нұр Мүбәрәк» шынайы әңгіме қозғалды. Египет Ислам университетінен Қабылбек бұл күндері қалада 14 787 ит пен қалада иттер мен мысықтарды Жиын басында қала әкімінің орынбасары Жұмабеков есімді теолог-маман арнайы 4095 мысық тіркелген. Жыл ба- с е р у е н д е т е т і н а л а ң д а р д ы ң Е.Аманшаев Астана қаласында діни тұрғыда шақыртылып, келісімшарт негізінде жұмыс сынан бері түрлі аурулардың ал- тапшылығы байқалады. Осыны жеткізген Г. Ермолешқандай кикілжіңнің орын алмағанын атап жүргізілуде. Астана қалалық Дін істері дын алу үшін 7048 ит пен 3666 мысыққа екпелер жасалды. Бұл дина үй жануарларын асырау өтті. Бұл ретте осы бағытта жұмыс жүргізіп жөніндегі басқармасы Дін проблемаларын бағытта ветеринарлық клиниережелеріне бағынбағандарға отырған мемлекеттік мекемелер мен діни зерттеу орталығымен бірлесе отырып, осы калар мен басқармаға қарасты жауапкершілікті күшейтуді, бірлестіктердің жетекшілері жауапкершілік жылдың 25-29 сәуірі күндері өткен РАНТұйым тиісті жұмыстарды атқаруда. соның ішінде ит пен мысықтарды танытып келе жатқанын жеткізді. тың жұмысы аясында қала бойынша түрлі Кеңес отырысында екі мәселе қаралып, деңгейдегі 24 кездесу ұйымдастырып, осы Иттер мен мысықтарды қала сыр- уақытында тіркемегендігі үшін тына шығарғанда ветеринарлық жазалауды ұсынды. Сондай-ақ, бірінші кезекте Астана қаласында еліміздің шараларға 10 470 адам қамтылды. дін саласындағы заңнаманың бұзылуының Астана қаласының Дін істері жөніндегі анықтамалар беріледі. Биылғы кәсіпорындар мен ұйымдардың жаалдын алуда мемлекеттік органдардың тиімді басқармасының басшысы Данияр Есин өзінің жылы осы кезеңге дейін 475 осын- бық аумақтарында иттерді ұстауға бақылауды арттыруды, олардың бірлесе жұмыс істеуі және деструктивті діни баяндамасында кеңестің дін саласындағы дай анықтама берілген. Алайда түйткілді мәселелер қада ға лау сыз көбеюі мен аумақ ағымдардың идеологиясының алдын алу мемлекеттік саясатты жүргізудегі маңызды де жоқ емес. Мәселен, ит пен сыртына шығуын жіті назарға алу жұмыстары туралы баяндама тыңдалды. Ай- рөлін атап өтті. Сонымен қатар, кеңес жамы сық иелері үй жануарларын керектігін айтты. тулы мәселе төңірегінде ІІД Экстремизммен нынан Сарапшы топ құруды ұсынды. Аталған Баяндамашының сөзінше, қалакүрес басқармасы бастығының орынбасары топқа ғалымдар, теологтар, дәстүрлі дін тіркетуге асықпай, ветеринарлық Мадияр Айтуғанов басқарманың тарапы- өкілдері және үкіметтік емес ұйым мүшелерін талаптарды сақтай қоймайды. ның үш ауданында да серуенденан жасалған іс-шаралар туралы жан-жақты тартып, қаладағы діни ахуалды зерттеумен Осы себептен олардың саны да ту алаңдарын көбейтіп, халыққа тым көп болуы мүмкін. Сондай- жануар ларға қатысты түсіндіру мәлімет берді. Астанада діни ахуалдың айналысу қажеттілігін жеткізді. тұрақты екенін айтты. Кеңес отырысын қорытындылаған Астана ақ, қожайындардың жануарларға жұмыстары да жүргізілуі қажет. Отырыста, сонымен қатар, қарғыЕкінші сұрақ бойынша баяндама жасаған қаласы әкімінің орынбасары Е.Аманшаев дұрыс қарамау фактілері де кезбаудың ұзындығы мен тұмылдырық деседі. «Нұр-Астана» орталық мешітінің на- мемлекеттік органдарға және кеңес мүшетағу мәселелері сөз болды. КомисҚазіргі таңда сондай иелерді иб-имамы Қазақстан мұсылмандары діни леріне кеңестің 2017 жылғы жұмыс жоспарыбасқармасының ұйымдастырған іс-шаралары на ұсыныстар енгізуді және аталған сұрақтар әкімшілік жауапкершілікке тартуға сия мүшелері бұл жөнінде бірқатар жөнінде хабарлама жасады. Қазіргі таңда бойынша тиісті іс-шаралар ұйымдастыруды болады. Мұның өзі хаттаманы тол- ұсыныстарды талқылады. тыру және айыппұл өндіру атты екі Аманғали ҚАЛЖАНОВ Астана мешіттерінде ҚМДБ тарапынан тапсырды.

ÑÅÐÓÅÍÄÅÒÓ ÀËÀҢÄÀÐÛÍ ÊӨÁÅÉÒÓ ҚÀÆÅÒ


www.astana-akshamy.kz

ȹ

½ÃÆȼ¸ ÊÓÅÓÉÓ

3

ƼƾǎNJƽǏǍǎǗ džʓNj džəǎǁǍƲǃ ƽǁ" ౢ˘ˣ˧˲ ˘˳˵˘ˮ˘ˬ́೪˵˘˲˞́೮ ೴˾˵˟ˮ ˙˧˲ ˙഑ˬ˧˛˧ ೪˯೦˘˭˞́೪ ˪഑ˬ˧˪˱˟ˮ ˢ೴˲˟˞˧͘ ʥ೵ˬ ˪഑˲˳˟˵˪˧˾˵˧ ˢ˘೪˳˘˲˵˶ ೴˾˧ˮ ˘˚Ͳ ˵˯˙˶˳ ˱˘˲˪˵˟˲˧ˮ ˢ˘೮೦́˲˵˶ ˪഑ˣ˞˟ˬ˛˟ˮ͘ ౢ˘ˣ˧˲˛˧ ˵˘೮˞˘ ೪˘ˬ˘˞˘ ϭ ϭϰϬ ˘˚˵˯˙˶˳ ˙˘˲͘ ʽˮ́೮ ೴˾˵˟ˮ ˙˧˲ ˙഑ˬ˧˛˧ ʹ ˣ˘˭˘ˮ˘˶ˤ ͨ/s Kͩ ˘˚˵˯˙˶˳˵˘˲́͘ ʤˬ˞˘೦́ ϱ ˢ́ˬ˞˘ ˾˘೺˘˲˞˘೦́ ˘˚˵˯˙˶˳˵˘˲ ˵೴˛˟ˬ˞˟˥ ˢ˘೮˘ˬ˘ˮ˙˘೪͘ ʥ೵ˬ ˢ˯ˬ೦́ ˳˘˶˘ˬ˞˘˭˘˞˘ ˵೵˲೦́ˮ˞˘˲೦˘ ͨʤ˚˵˯˙˶˳˵́ ˪഑˱ ˪೴˵˟˳˧ˣ ˙˟͍ͩ ˞˟˛˟ˮ ˳೵˲˘೪ ೪˯˥́˱͕ ˢ˘ˬ˱́ ೪˯೦˘˭˞́೪ ˪഑ˬ˧˪˵˟˲˛˟ ೪˘˵́˳˵́ ˱˧˪˧˲ˬ˟˲˧ˮ ˙˧ˬ˞˧˪͘

ǀǁNjǏǎƼǎǎƼnj džʓǔǁ ƼǎƼǏLJƼnjǗlj ǎƼLJɅǗLJƼǀǗ

ʥ̌ದ̼̯̙̦̌ ʻ౭ˀʥʤʫʦ͗ – Өзім күн сайын құдай берген №10 бағыттағы автобуспен қатынаймын. Бұл жолдағы автобустар уақытында, тез жүреді ғой. Он екі жылдан бері осы автобуспен жететін жерімізге жетіп жүрміз. Ал әлгі телефоннан қайда келе жатқанын қараудың өз басыма түкке де қажеті жоқ. Өйткені сәл сабыр қылсам, автобустың қарасы көрініп қалады. Менің қолдамайтыным – электронды төлем жүйесі. Жақында енгізіледі дейді. Бірақ осы бізді айтарлықтай әбігерге салатын сияқты. Көреміз не де болса. Оған да үйреніп кетерміз. Бұның да бір тиімділігі бар шығар.

ౢ˘ˬ˘ˬ́೪ ˭ഉ˳ˬˤ˺˘˵˵́೮ ˯˵́˲́˳́ˮ˞˘ ˙˧˲ˮ˟˾˟ ˪഑˾˟˛˟ ˘˵ ˙˟˲˶ ˢഉˮ˟ ˪˟˥˙˧˲ ˪഑˾˟ˬ˟˲˞˧೮ ˘˵́ˮ ˘˶́˳˵́˲˶ ˵˶˲˘ˬ́ ˭ഉ˳˟ˬ˟ˬ˟˲ ೪˘˲˘ˬ˞́͘ ʶ഑˱˾˧ˬ˧˪ ˵́೮˞˘˶೦˘ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ ഉ˪˧˭˧ˮ˧೮ ˯˲́ˮ˙˘˳˘˲́ ʫ˲˭˟˪ ʤ˭˘ˮ˾˘˟˚͕ ˘˶˞˘ˮ ഉ˪˧˭˞˟˲˧ˮ˧೮ ˯˲́ˮ˙˘˳˘˲ˬ˘˲͕́ ೪˘ˬ˘ˬ́೪ ˙˘˳೪˘˲Ͳ ˭˘ˬ˘˲˞́೮ ˙˘˳˾́ˬ˘˲͕́ ʿʰʶ ೪˘˶́˭˞˘˳˵́೪˵˘˲́ ˭˟ˮ ೪˯೦˘˭˞́೪ ˙˧˲ˬ˟˳˵˧˪˵˟˲ ೪˘˵́˳˵́͘

Мінберге көтерілген Астана қаласы Тілдерді дамыту басқармасының басшысы Тілеуғали Қышқашбаев қала тұрғын дарынан және зиялы қауым өкілдерінен көше атауларына қатысты жасалған ұсыныстар жөнінде баяндады. – 2015-2016 жылдары Астана қаласының Ономастикалық комиссиясына 77 ұсыныс келіп түсті. Соның ішінде 60-ы көшеге атау беру, 11-і мектепке ат беру туралы болды. Оған қоса, балабақшаға, филармониядағы оркестрге атау беру, кейбір көшелерді қайта атау және қала көшелерін біріктіру жөнінде ұсыныс жасалды. Осы ұсыныстар қалалық Ономастикалық комис сияның 7 қыркүйекте өткен отырысында жан-жақты зерттеліп, талқыланды. Аталған мәселелер Қоғамдық кеңестің отырысында қаралды, – дейді ол. Бұл отырыста осы 77 ұсыныстың 20-сы қаралды. Алқалы жиында Бұқар жырау, Нияз би, Нұрпейіс Байғанин, Кенен Әзірбаев, Қайым Мұхамедханов, Сұлтанбек Қожанұлы, Рабиға Есімжанова, Саттар Ерубаев, Хусейн Бен Талал, Орынбор, ханшайым Сүйінбике, Баймұханбет Қосшығұлұлы, Сәкен Жүнісов сынды тұлғалардың аттарына көше беру ұсынылды. Бұның ішінде бұрыннан бар Орынбор көшесін Мәңгілік ел деп атап, Орынбор атымен басқа көшені атау қарастырылды.

LjǁdžǎǁNjǎǁnj džƲLjǀǁnjǀƲɍ ƼǎǗLjǁlj ƼǎƼLJƼǀǗ" Басқосуда атаулары қайталанатын бірнеше көшені қайта қарау сөз болды. Мысалы, Жам-

был Жабаев, Тарас Шевченко, Иван Панфилов аттарында екі көшеден бар. Осылардың бірін қалдырып, екіншісін қайта атау керектігі туралы мәселе қозғалды. Сондай-ақ, А193 көшесі мен Бейімбет Майлин көшесін біріктіру жөнінде ұсыныс тасталды. Басқарма басшысы Әлихан Бөкейхан көшесі кішкентай болғандықтан, оның атымен үлкен көшені атау керек екендігін мәлімдеді. Биыл Әлихан Бөкейхановтың 150 жылдығына орай үлкен көше беру туралы ұсыныстар көп түсіпті. Сонымен қатар, мектептерге Мұстафа Шоқай, Рымғали Нұрғали, Міржақып Дулатов атын беру жөнінде ұсыныстар түскен. Ал Астанаға жаңа мектеп салып бергендер білім ошағына Біріккен Араб Әмірліктерінің президенті Халифа ибн Зайд Әл Нахайянның атын беруін сұрап отыр екен. Сондай-ақ, шаһардағы №1 музыка мектебіне Әбілахат Еспаевтың атын беру жөнінде ұсыныс бар.

NJnjǗljƽNJnj džʓǔǁǍƲlj LjʃɍƿƲLJƲdž ǁLJ ǀǁNj ƼǎƼǏ ɛǍǗljǗLJǀǗ Көше атауларына қатысты ұсыныстармен танысып шық қан елордалық депутаттардың көбі Орынбор атауын қалдыруды құптады. Өйткені бұл көшенің аты сол маңайдағы Түркістан, Ақмешіт, Сығанақ көшелерімен үндесіп тұр. Бұл сауалға жауап берген қалалық Тілдерді дамыту басқар масының басшысы тарихи қалалардың аттары сақталатынын, Орынбор атауы басқа көшеге көшірілетінін атап өтті. «Мәңгілік ел» қақпасы орналасқандықтан, Мәңгілік ел көшесі болып аталғаны қи-

сынды екені айтылды. Осыған ұқсас тағы бір ұсынысты депутаттардың бірі жасады. Ол Мұса Жәлел көшесінде орналасқан №20 мектепке Мұса Жәлел атын беруді ұсынды.

ʥ̡̖̙̦̌ ʮʤʶʰˌʫʦʤ͗ – Мен «Көкталда» тұрамын. Бұл жаққа қатынайтын автобустардың саны өте аз. Қашан көрсең, автобус кешігеді де жүреді. Жүйкемізді тоздырады. Күніге №8 автобусқа отырамыз. Бала-шағаны мектепке осы автобуспен апарамын. Әйтеуір балалар телефоннан қарап, қайда келе жатқанын айтып тұрады. Өзім бұны қалай қолдануды білмеймін. Жалпы, автобустардың жетіспеушілігінен діттіген жерімізге деп кезінде жете алмаймыз. Осы бағытқа қосымша автобус қосу керек деп санаймын.

ǂƼǍǎƼnj ǎǁƼǎnjǗ ǎʃǔǁljNJƾǎƲɍ ǁǍƲLjƲlj DŽǁLJǁljǍǁ Депутаттар Октябрьдің 70 жылдығы көшесіне Темірбек Жүргеновтің атын беруді мақұлдамады. Себебі кішігірім бұл көше жақын арада сүріледі екен. Сондықтан тұлғаның есіміне басқа көше беру керектігі көтерілді. Осындай қысқа көшелерге есімдері берілген Әбілхан Қастеев, Мұстафа Шоқай және Латиф Хамиди секілді тұлғалар назардан тыс қалып жатқандығы да талқыланды. Депутаттар тарапынан қала да Жастар сарайы болғандықтан, бұрынғы театрдың ғимаратын тағы бір сондай атпен Жастар театры деп атау дұрыс емес екендігін, тұрғындардың бұл театрға Жұмабек Тәшенов атын беруді қалайтыны жеткізілді. Басқарма басшысы бұған Жас тар сарайы мен Жастар театры атаулары мағынасы жағынан бірбіріне ұқсамайтын екі атау екендігін айтып, жауап қатты. Ал депутат «Жастар деген сөздің қайталануынан-ақ тұрғындар жиі шатасады, сондықтан Ж.Тәшенов атындағы Жастар театры деп нақты атау керек» деп, тоқетерін айтты. Осылайша жан-жақты талқыланған көшелер мен мекемелер атаулары бірауыздан қолдау таппай, қайта қаралатын болып шешілді.

ౢ̼̥̯̍̌ ౢ౭˃˃ˏʥʤʱ͗ – Кейінгі кезде автобустардың сапасы жақсарған сияқты. Көп күтпейміз. «Bus lane» жолақтары тез жүруіне әжептеуір әсер етті деп ойлаймын. Оған қоса, «Astrabus» қосымшасын қолданған өте қолайлы. Бұрын қайда, қашан жететінінен бейхабар болдық. Ал қазір алыста келе жатса да, күйгелектенбей күтіп тұрамыз. Өйткені қай жерде келе жатқанын біліп тұрамыз ғой. Бетті дайындаған: Орынбек ӨТЕМҰРАТ

džʓǔǁƿǁ Ƽǎ ƽǁnjƲLJǁǀƲ


4

ȹ

www.astana-akshamy.kz

Ĝ¸Ã¸ ĽŠɸø

ʪ˘ˮˤ̆˲ ʫˁʰʻ͕ ʤ̭̯̦̌̌ ದ̣̭̼̌̌ ʪ̞̦ ̞̭̯̖̬̞ ̭̍̌ದ̬̥̭̼̦̼̌̌ಪ ̭̹̼̭̼̍̌͗

ДІНИ ОДЕБИЕТТЕР АРНАЙЫ ОРЫНДАРДА ГАНА САТЫЛАДЫ – Әкімдік жанынан құрылған басқарма үш жылдан бері ауқымды жұмыстарды атқарып келеді. Соның бірі – деструктивті діни ағымдардан зардап шеккендерге көмек көрсету. Аталмыш орталық осы уақытқа дейін қандай жұмыстар атқарды? – Астана қаласы әкімдігінің Дін проблемаларын зерттеу орталығы дәл осы мәселемен айналысады. Мекеме зерттеу, талдау және діни жағдайларды болжау, жергілікті тұрғындар арасында ақпараттық-түсіндіру шараларын жүргізеді. Бұған қоса, теріс пиғылды діни ағымдардан зардап шеккен адамдарды оңалтып, психологиялық және құқықтық кеңес береді. Мойындау керек, соңғы кездері жастар арасында теріс пиғылды ағымның соңына еріп кеткендер кездеседі. Бір отбасында өмір сүрсе де, дәстүрлі діннің жігінен ажырап, тұрмыстық түсініспеушілікке ұрынып жатқандар да бар. Бұл – қоғам үшін қауіпті. Жыл ба-

сынан бастап діни ағымдардан зардап шеккендерге көмек көрсетуде психологиялық тренингтер, топтық кеңес беру, психотерапиялық жұмыстар, медитативті техникалар және отбасы терапиясы жүргізілуде. Психологиялық тренингке жеке азаматтармен қатар отбасылар да қатысуда. – Жалпы, Астанада қанша діни бірлестік бар? Олардың жұмысы қалай бақыланады? – Астана қаласында ресми түрде тіркелген 14 конфессиядан тұратын 49 діни бірлестік жұмыс істейді. Рухани білім берумен айналысатын Астана медресесі бар. Қазақстан Республикасы «Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» заңына сәйкес ақпараттықтүсіндіру жұмыстары тұрақты жүргізіледі. – Діни ақпараттық материалдар бұдан былай кез келген жерде сатылмайтынын білеміз. Қоғамдық орындарда таратылатын діни кітаптарға тосқауыл жүргізіле ме?

– Қолданыстағы ережеге сәйкес, дiни мақсаттағы әдебиет пен насихат парақтарын тек ғибадат үйлерінде, діни бiлiм беру ұйымдарында, сондай-ақ облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және Астананың жергiлiктi атқарушы органдары арнайы белгілеген тұрақты үй-жайларда таратуға ғана жол беріледі. Астана қаласында да арнайы орындарда ғана сатылуға рұқсат. – Яғни, діни мақсаттағы әдебиеттер елорданың қай жерінде таратылады? – Әкімдіктің арнаулы қаулысы бар. Оны тарату үшін арнайы тұрақты 8 үй-жайдың тізімі бекітілген. Олар «Хорека», «Экономикс», «Книжник», «Путь к себе», «ИП Вороненко», «Шам Шариф» және діни нақыштағы бұйымдар сатумен айналысатын «Мир Золота» дүкені. Егер дiни мазмұндағы кітаптар қаланың рұқсат етілмеген орындарында сатылса, міндетті түрде шаралар қолданылады. Яғни, қолданыстағы заңда «Діни қызмет және діни бiрлестiктер туралы» заң талаптарын бұзғаны үшін жеке тұлғаларға елу айлық есеп тік

көрсеткіш мөлшерінде, лауазымды адамдарға және діни бiрлестiктердің басшыларына жүз айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салынады. Ал заңды тұлғаларға қызметін үш ай мерзімге тоқтата тұрып, екі жүз айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл төлету көзделген. Мұның бәрі дін саласындағы заңдылықты қамтамасыз ету және құқық бұзушылық көріністерінің алдын алу мақсатында қолға алынған. 2016 жылдың үшінші тоқсанында 4 әкімшілік құқық бұзушылық анықталды. 2 әкімшілік іс бойынша сот шешімі шықты. – Жастардың жат ағымның жетегіне кетпеуі үшін ақпараттық-насихат жұмыстары өңірлердің бәрінде қолға алынды. Нақты қандай жұмыстар атқарылды? – Астана қаласы әкімдігі жанынан құрылған Ақпараттықтүсіндіру тобының құрамы жаңартылды. 2015 жылы 39 адам болған болса, биыл 101 адамға дейін көбейтілді. Оның құрамында теологтар, дінтанушылар, әлеуметтанушылар, саясаттанушылар және мемлекеттік қызметкерлер бар. Нақты жұмыстарға келер

АЙЫППYЛ ОРНЫНА – ЕСКЕРТУ ʫˬ˧˭˧ˣ˞˟ ೪೵೪́೪˵́೪ ˣ˘೮ˮ˘˭˘ˬ˘˲˞́ ˢ˟˵˧ˬ˞˧˲˶ ˢഉˮ˟ ೪˘˲˘˱˘˥́˭ ˘ˣ˘˭˘˵˵˘˲ ˭˟ˮ ˙ˤˣˮ˟˳ ഑˪˧ˬ˞˟˲˧ˮ˧೮ ˭೴˞˞˟ˬ˟˲˧ˮ ೪˯˲೦˘˶ ˢ˯ˬ́ˮ˞˘ ˙˧˲˾˘˭˘ ˢ೵˭́˳˵˘˲ ೪˯ˬ೦˘ ˘ˬ́ˮ́˱ ˢ˘˵́˲͘ ʽ˳́ ˭˘೪˳˘˵˵˘ ಁ˞˧ˬ˟˵ ˭ˤˮˤ˳˵˲ˬ˧˛˧ ˘˲ˮ˘˥́ ˣ˘೮ ˢ˯˙˘ˬ˘˲́ˮ ˞˘˥́ˮ˞˘˱͕ ˘˾́೪ ˵˘ˬ೪́ˬ˘˶ˬ˘˲ ഑˵˪˧ˣ˧˱͕ ˵೴˳˧ˮ˞˧˲˶ ˢ೵˭́˳˵˘˲́ˮ ˢ೴˲˛˧ˣ˧˱ ˪˟ˬ˟ ˢ˘˵೪˘ˮ́ ˙˟ˬ˛˧ˬ˧͘ Кеше де Астана қаласы Әділет департаменті қабырғасында прокуратура, қалалық сот, Адвокаттар алқасы, Заңгерлер одағы, орта және ірі бизнес субъектілері өкілдерінің қатысуымен тағы бір ашық талқылау өтіп, меншік құқығын қорғау, даулы мәселелер мен әкімшілік реттеуді арттыру секілді өзекті мәселелер талқыланды. Жиында басымдық берілген мәселенің бірі «Әкімшілік рәсімдер туралы» заң жобасы болды. Мамандардың айтуынша, бұл құжат бойынша азаматтар мен ұйымдарға әкімшілік шешімдерді қабылдау процесінде үлкен өкілеттік беретінін, сондайақ олардың ой-пікірі міндетті түрде ескеріліп, қажетті рәсімдер

үшін материалдармен танысу мүмкіндігі берілетін болады. Түсіндіру барысында әкімшілік шешімдерді сотқа дейін жоғары тұрған органға немесе өзге уәкілетті органға шағым берудің заң жоба бойынша мүмкіндіктері мен артықшылықтары уәкілетті органға, сонымен қоса жалпы «әкімшілік юстиция» деп аталатын органға соттық шағым беру мүмкіндігі қарастырылғаны айтылды. Бұдан басқа, Парламент қарауында жатқан «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне азаматтық заңнаманы жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасының ережелері, сондай-

ақ әзірленіп жатқан Қазақстан Республикасының «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне өзгерістер енгізу туралы» заң жобасы талқыланды. «Бүгінде Әділет министрлігінің бастамасымен «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне өзгерістер енгізу туралы» заң жобасы әзірленуде. Бұл өзгерістердің негізгі бағыттары – әкімшілік айыппұлдарды азайту. Бұл – көптен бері айтылып жүрген мәселе. Бас-аяғы 400-ге жуық әкімшілік құрам бойынша айыппұл көлемі 20-30 пайызға азаяды. Тіптен 50 пайызға дейін азайту туралы ұсыныстар бар» дейді Әділет министрлігі Заңнама департаменті директорының орынбасары Дархан Игенбаев.

Әкімшілік құқық бұзушылық демекші, аталмыш құжатта айыппұлды бір аптаның ішінде 50 пайыз жеңілдікпен төлеу мүмкіндігін одан әрі жетілдіру қарастырылып отыр. Бұған дейін мұндай жеңілдік тек жеке тұлғаларға ғана қатысты болып келген болатын. «Бүгінде бұл ережені заңды тұлғаларға қолдану мәселесі қаралып жатыр. Құжат

болсақ, басқарма тарапынан 396 іс-шара ұйымдастырылып, оған 37 434 адам қатысты. Бұл бойынша 88071 ақпараттық материал тартылды. Кездесу медицина орталықтарында, мемлекеттік және әскери мекемелерде, құрылыс алаңдарында, мешіттерде, қылмыстық атқару жүйелерінде, ПИК өкілдерінде және тағы басқа орындарда ұйымдастырылды. – Астана қаласы Дін істері жөніндегі басқармасы ел Тәуелсіздігінің 25 жылдық мерейтойы қарсаңында Рухани келісім күніне арналған «Астана – бейбітшілік пен келісім қаласы» атты әлемдік діндер фестивалін өткізбекші екен. Осы жөнінде тарқатып айтсаңыз.. – Аталған фестивальге қаламызда ресми тіркелген 49 діни бірлестік және этномәдени орталықтардың өкілдері, қоғам қайраткерлері мен белсенді жастар қатысады. Мақсаты – конфессияаралық және ұлтаралық қатынасты нығайту. Іс-шара осы қазан айында Бейбітшілік және келісім сарайында өтеді. Гүлмира АЙМАҒАНБЕТ аясында қарастырылып жатқан тағы бір мәселе ескерту жазасына қатысты болып отыр. Бізде ереже бұзғанның барлығына әкімшілік айыппұл салынады. Яғни, ескерту жазасы институтын кеңейту мәселесі қарастырылып жатыр. Бұл тұрғыда да 100-ден астам құрам бойынша нақты-нақты ұсыныстар әзірленді. Мәселен, жол ережесін бұзған адамға дәл сол уақытқа дейін бір жыл аралығында жауапқа тартылмаған болса немесе бұзушылық оқиғасы қоғам үшін аса қауіпті әрекет деп танылмаса, полиция қызметкері айыппұл салмай-ақ ескерту берумен шектелсе де болады» дейді Әділет министрлігі Заңнама департаменті директорының орынбасары. Сонымен қатар, қолданыстағы «Медиация туралы», «Құқықтық актілері», «Төрелік туралы» заңдарға қатысты пікірлер ортаға салынып, медиация, парти сипативтік рәсімдер, төрелік сияқты қорғаудың соттан тыс түрлерінің артықшылықтары айтылды. Бүркіт НҰРАСЫЛ


www.astana-akshamy.kz

ȹ

ÄĚ¼½ÅÀ½Ê консерватория аудиториясы табыстырады. Оларды осында музыкаға деген үлкен махаббат жетелеген. Ішіндегі ересегі – әскерден кейін оқуын жалғастыруға келген Айдос (Әділет Әбдіқадыров). Өзгелері: жоғарыда аты аталған Марат, достарына қарағанда ширақтау, қағылездеу, қу тілділеу Қайрат (Саят Мақұлбаев) пен жасқаншақтау Жұматай (Саламат Мұқашев). Міне, осы жігіттер армандаған оқуларына түсіп, сол кезден бастап студенттік жылдардың қызығын бірге кешеді.

ͪʪʽˁʺ౭ౢʤˁʤʻʻˏ౦ͫ ʪʤˀʤ ʮʽʸˏ ˁʤˈʻʤʸʤʻ౞ʤʻʪʤʱ Төртеуі би кешіне барғандағы оқиға – жергілікті жігіттермен төбелес оларды одан

5

таңдайды. «Той жыры» да бұл екеуінің тойында шырқалады. Төрт достың ансамбль құруы көрермендерге әйгілі «Досмұқан» ансамблінің құрылу тарихын еске түсіреді. Қойылымда шырқалатын бірқатар әндер де бұл әсерді күшейте түседі. Мәселен, мюзиклде ауруханада Рая Абдуллақызы (Меруерт Желдібаева) атты дәрігерге бағытталып шырқалатын «Он алты қыз» әні әдемі кіріктірілген.

ʥʤౢˏ˃ʮʤʻ ʺʫʻ ౢ౭ˀʺʤʻʤʱʪˏ౦ ʥʫʱʻʫʸʫˀʳ ʮʤ౦౞ˏˀ౞ʤʻʪʤʱ Жалпы кейіпкерлердің кей бірі белгілі ансамбль әншілерінің бейнелерін көз ал дымызға әкелді. Мысалы, Қайратты өмірден қапыда кет-

ɿɨɷɨɿɽʆʄʕɰʈʋ ʉʟʋʋʨ ɿɨɯɨʃ ɪɨʉʋʜ

ʺ˟˭ˬ˟˪˟˵ ˙˘˳˾́˳́ ʻ೵˲˳೵ˬ˵˘ˮ ʻ˘ˣ˘˲˙˘˟˚˵́೮ ͨౢ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮ ˀ˟˳˱˶˙ˬˤ˪˘˳́ ˃ഉ˶˟ˬ˳˧ˣ˞˧˛˧ˮ˧೮ Ϯϱ ˢ́ˬ˞́೦́ˮ ˭˟˲˟˪˟ˬ˟˶ ˵˶˲˘ˬ́ͩ ʮ˘˲ˬ́೦́ˮ˘ ˳ഉ˥˪˟˳͕ ೪˘ˣ˘ˮ ˘˥́ˮ˘ ͨʺഉ೮˛˧ˬ˧˪ ˭೵˲˘ͩ ˘˵˘˶́ ˙˟˲˧ˬ˞˧͘ ʥ೵ˬ ˘˥ ౢ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮ ˺˘ˬ೪́ˮ́೮ ೵ˬ́ ˭೵˲˘ˬ˘˲́ˮ˘͕ ഑ˮ˟˲ ˭˟ˮ ˾́೦˘˲˭˘˾́ˬ́೪˵́೮ ˙˘೦˘ ˢ˟˵˱˟˳ ˢഉˮ˟ ˙˧˲˟˛˟˥ ೴ˬ˛˧ˬ˟˲˧ˮ˟ ˘˲ˮ˘ˬ˘˞́͘ ͪ ^d E Dh^/ >ͫ ˃ʤʺˁʤʻʪˏˀʪˏ Осы аптада «Қазақстан» орталық концерт залында «Astana Musical» театрының «Достар серті» мюзиклімен «Қазақконцерт» мемлекеттік концерттік ұйымының ресми түрде ашылу салтанаты өтті. Астана төрінде қайта құрылған ұйым жанында бірнеше ұжым да топтасты. Соның бірі – елорданың мәдени әлеуетін арттыруды және сахна қойылымдарының жанрларын кеңейтуді көздеген «Astana Musical» театры. Өткен ғасырдың 60-70 жылдары қазақ эстрадасы керемет қарқынмен дамыды. Нұрғиса Тілендиев, Шәмші Қалдаяқов, Әсет Бейсеуов, Ескендір Хасанғалиев сынды көрнекті композиторлардың өшпес әндері дәл осы кезеңде дүниеге келді. Қазіргі заманның биігінен қарағанда да, бұл шығармаларды халқымыздың теңдессіз туындыларына балауға болады. Сондай-ақ, сол жылдары «Досмұқасан», «Қаракөз», «Айгүл», т.б. ансамбльдер құрылып, ұлттық эстрадаға жаңа леп әкелді. «Достар серті» мюзиклінде сол кезең жастары шырқаған әндер арқылы бұл жылдардың

атмосферасы тамаша ашылды. Алдымен қойылым авторлары туралы айта кетейік. Мюзиклдің сценарийін ҚР еңбек сіңірген қайраткері Бақыт Қайырбеков пен драматург Әннас Бағдат жазды. Музыкамен ҚР еңбек сіңірген қайраткері Артур Оренбургский көркемдесе, режиссер ретінде Есләм Нұртазин көрінді. Сонымен бірге декораторлардан бастап дыбыс және жарық қоюшы режиссерлердің, экранға бейнеәзірлеушілердің еңбегін атап өтуге тиістіміз. Шығармашылық тұрғыдан алғанда хореографтар Әсем Ша рифуллина мен Дәулет Мұратбеков қойған билер де әсерлі шықты.

ʮʤˁ ಁˀ˃ʳˁ˃ʫˀ ʮʤˀʤʪˏ Ал әртістерге келсек, мюзикл кейіпкерлерін негізінен аты әлі таныла қоймаған жас актерлер сомдады. Алайда, соған қарамастан олар талаптары таудай екенін таныта білді. Сақа әртістерден сценарий бойынша пайғамбар жасына жетіп, әр адамға ыстық көрінетін жастық шақтың тәтті естеліктерін санасында жаңғыртқан белгілі әртіс, ҚР еңбек сіңірген қайраткері Жанқалдыбек Қалдыбаев қана қойылымда ойнады. Сонымен, Марат есімді

кейіп кердің (Ж.Төленбаев) студенттік жылдарын, сондағы айнымас достарын еске алумен ашылатын қойылым көрермендерді әрі қарай оның жастық шағына қарай жетелеп әкетеді. Шымылдықтың Шәмшінің «Бақыт құшағында» әнімен ашылуы да бірден сол кезеңге қарай тартады. Мюзикл мазмұнын аша түссек, әр жерде туған төрт жігітті

сайын жақындатып, достыққа серт бергізеді. Осыдан кейін қалжыңы таусылмайтын Қай раттың қылығынан достарға ауруханаға баруға тура келеді. Осы жерде өмірлеріне әсер ететін жағдай орын алады. Медбике болып жүрген Мараттың көршісі Әсем (Айна Әбдікәрімова) Жұматайдың жүрегін жаулайды. Бірақ Әсем өмірлік серігі ретінде Айдосты

кен Бақытжан Жұмаділовке ұқсаттық. Бір көрініс кеудемізге жылулық сыйлаумен қатар мұң тудырды. «Досмұқасан» ансамблінің құрамында жалғыз қыз – тағы бір ерте сөнген талантты әнші Құрманай Омарова ән салғаны белгілі. Ол шырқаған «Сағындым сені» әні аға, апаларымыздың құлағында әлі де жаңғырып тұр деп ойлаймыз. Мюзикл сценарий бойынша да төрт дос құрып жатқан ансамбльге қыз әнші керек болады. Бұл рөлге Әсем таңдалады. Міне, қойылымда Әсем салған ән еріксіз Құрманай Омарованы еске түсіреді. Қорыта айтқанда, мюзикл барша көрерменге ұнаған сияқты. Оны қойылымнан шығып бара жатқан халықтың балбұл жанған жүздерінен байқадық. Қойылым көрермендерді жандырды деп айтсақ та болады. Оған көрермендердің арасында болған белгілі әнші, өнер зерттеушісі Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі Серік Оспановтың: «Мюзиклден жақсы әсер алдым. Әртістер өзімнің студенттік күндерімді жаңғыртқандай болды. Олардың ойынынан өзімді танығандай болдым» деген сөзі дәлел. Сонымен «Қазақконцерт» мемлекеттік концерттік ұйымы, оның құрамындағы «Astana Musical» театры Астанадағы қадамдарын сәтті басты. Өнерлері өрге жүзе берсін дейміз. Аманғали ҚАЛЖАНОВ


6

ȹ

www.astana-akshamy.kz

ęÃÊ ęǸÁÓ

ʃdžǁLj ʓLjƲnjǀǁlj NJǃȽƼlj džəljƲ Ljǁlj NJljǗɍ NJǎǗlj ǎɛǎƼǎǎǗLj

ˁ೵೮೦́ˬ˘ ˳഑ˣ˞˧೮ ˁ೵ˬ˵˘ˮ́ ˘˵˘ˮ೦˘ˮ ˘೦˘˭́ˣ ˵˶˲˘ˬ́ ˌ́೮೦́˳ ʤ˥˵˭˘˵˯˚͗ ͨʺ˟ˮ ഉˬ˟˭˞˧˪ ˵˟ˬ˟˞ˤ˞˘˲˞́೮ ೪೵˞́˲˟˵˧ˮ ˙˧ˬ˟˭˧ˮ͘ ˁ˯ˮ˞˘˥ ഑ˮ˟˲˞˧೮ ˵೵˵೪˘˳́ˮ ೵˳˵˘˱͕ ˙ˤ˧˪ ˭ഉ˞˟ˮˤ˟˵˱˟ˮ ˧˳ ˵́ˮ˞́˲́˱ ˢ೴˲˛˟ˮ ഑ˣ˧೮˞˟˥ ˢ˧˛˧˵˵˟˲ ˪഑˱ ˟˭˟˳ͩ ˞˟˱ ˘˥˵೪˘ˮ ˟˪˟ˮ͘ ౢ˘˲˵ ˌ́೮೦́˳˵˘˶˞́೮ ˙˘˶˲˘˥́ˮ˞˘ ˵˶́˱͕ ˘೪ ˙˘˳ ʤˬ˘˵˘˶˞́೮ ˟˵˟˛˧ˮ˞˟ ˘˲˭˘ˮ ˳˘˱˘˲́ˮ ˙˘˳˵˘೦˘ˮ ೪˘ˬ˘˭˛˟˲ˬ˧˛˧ ˭˟ˮ ೪˘˥˲˘˵˪˟˲ˬ˧˛˧ ೪˘˵˘˲ ˘˵˘ˬ˘˵́ˮ ˪഑˲ˮ˟˪˵˧ ˵೵ˬ೦˘ˮ́೮ ഑˭˧˲ ˢ˯ˬ́ ˞˘ ഑ˮ˟˛˟˛˟ ˵˯ˬ́͘ ʤ˲೦́Ͳ˙˟˲˛˧ ˤ˛˧ ˢ˘೪˳́ˬ˘˲˭˟ˮ ˢ˘೪́ˮ ˘˲˘ˬ˘˳́˱͕ ˳́˥ˬ˘˳ ˙˯ˬ೦˘ˮ ˘˲˞˘೪˵́ ˘ˣ˘˭˘˵˵́೮ ˘˥˵˘˲́ ˞˘ ˭˯ˬ͘ ʤ˾́೪ ഉ೮˛˧˭˟˞˟ˮ ഑˲˙˧˛˟ˮ ˵഑˭˟ˮ˞˟˛˧ ˳೵˺˙˘˵˵́ ˮ˘ˣ˘˲ˬ˘˲́೮́ˣ೦˘ ೵˳́ˮ́˱ ˯˵́˲˭́ˣ͘

– Таяуда ғана Халықаралық «Алаш» сыйлығын алдыңыз. Құтты болсын, аға! – Рахмет, айналайын! – Адам жасы ұлғайған сайын туған ауылын, ата-анасын, балалық шағын сағына еске алады. Сонау қыр астында сағымдай бұлдырап қалған күндерді жиі ойлайсыз ба? – Біздің балалық шағымызды сұрапыл соғыс ұрлады. Мен оны «Әкені аңсау» деген өмірбаяндық эсседе кеңірек жаздым. Әкем 1943 жылы әскерге алынады. Менің үш жасқа да толмаған кезім. Әкемнің бейнесі еміс-еміс есімде бар. Бірақ өмір бойы сол кісіні армандап, ойлап жүрдім. Ол майданда 37 жасында қаза тапты. Анам шиеттей бес баламен жесір қалды. Сол кезде үлкен апам онға енді толған, кіші қарындасым бір жарым жаста еді. Соғыс өрті қаулап тұрған шақ. Үйде бас көтерер адам жоқ. Соның барлығы шешемізге оңай тимеді. Қиындықтың қара суын ішіп, жетімдіктің де азабын тарттық. Ол кісі науқастығына қарамастан іргедегі ет комбинатына жұмысқа тұрды. Күні бойы тыным таппай еңбек етті. Бізді аман сақтап, ешкімнен кем қылмай өсіргісі келді. Бірақ елдің іші болғандықтан, соншалықты тарылған жоқпыз. Ол кезде атам Оразалының көзі тірі. Оның бес ұлы бірдей соғысқа барған. Соның ішінде менің әкем ғана майданда көз жұмды да, қалған төрт бауыры елге аман оралды. «Жетімдерімізді далаға тастамаймыз» деген қазақтың ежелгі дәстүрімен шешемді әмеңгерлік жолмен немере ағайынымыз Сахарияға қосты. Бала кезінде ол да жетім қалып, Оразалының бауырында болған, әкем Шәріппен бір көрпені жамылып өскен. Темірден түйін түйген зергер, қолы шебер, ұста кісі еді. Сталинград майданынан тірі оралған, артық сөзі жоқ, орнықты, мейірбан адам. Бізді қанаттыға қақтырмай, тұмсықтыға шоқтырмай, бетімізден қақпай қамқор болып, асырады. Тәрбиеледі, оқуға, адам болуға жетеледі. Ол кісіні жұрт «дархан» деп атайтын. Ауыртпалық кезде ауылдың кесесіне дейін шегендеп, қазанының тесігіне дейін бүтіндеп берді. Қара дүкені болды. Соның алдынан ауылдың қызкеліншектері көлдеңен өтпейтін. Өмір бойы маған сол кісінің азаматтығы, адамшылығы үлгі болды. Кейінірек жасы ұлғайып, ауырып қалғанда Алматыға апарып, дәрігерлерге қараттым. Операция жасады. Бірақ та айықпас дерт екенін білгеннен кейін сол кездегі басшыларға кіріп, солардың көмегімен

әлемімен сусындап өстіңіз. Жалпы, сөз өнеріне келуіңізге соның әсері болды ма? – Оған сөз жоқ. Бала күнімнен, көзімді тырнап ашқаннан естігенім – Абай. Хат танып, әріпті ежіктеп білгеннен Мұхтар Әуезовтің «Абай жолы» романы мен әңгімелерін сүйсініп оқыдым. Көзбен көргенім де хакім атамыздың ұрпақтары еді. Балалық шағымда Оразалы атамның бауырында, жазушы Кәмен ағамның үйінде өстім. Атам 1953 жылы дүниеден озды. Ол кісі Абай ұрпақтарының бәрімен қатар жүріп, жақын сыйласқан. Әйгілі Әбен бо-

жазушы өзінің алпыс жылдық мерейтойын атап өтуге Семейге жол тартып бара жатып, Аягөзге аялдады. Иін тірескен халық. Бәрі де ардақты азаматты көргісі келеді. Біз оқитын теміржол мектебінің оқушылары жазушыны қарсы алуға мұқият дайындалды. Қолымызда гүл шоғымыз бар. Ыңғайы келсе, суреткерге сыйлағымыз келеді. Асыға күткен пойыз да келді. Жұртшылық тынышсызданып кетті. Артынша вагоннан жалаңбас Мұхаң көрінді. Көпшілік дуылдата қол соғып, «Мұхтар аға, жасасын!» деген сөздерді айтып жатты. Сол

ǍɜǧǮǜǩ NJnjƼǃƼLJǗ ǢǜǣǯǴǷ ɅǜǣǜɆǭǮǜǩǩǷɎ ǡɎǝǡǦ ǭȂɎȂǬǟǡǩ ɆǜǥǬǜǮǦǡǬȂ

ÕÀËÛҚÒÛ ÑÀҚÒÀÉÒÛÍ

– ҰËÒÒÛҚ ÐÓÕ

елге алып келдім. Ол кісіге бар жасаған жақсылығым сол. Орта мектепті тәмамдағаннан кейін Алматыға барып, жоғары білім алуыма да Сақан әкемнің ықпалы зор болды. Жұрттан қарыз ақша алып: «Осы ақша жолыңа жетіп қалар, – деді, – Үлкен қаланың ықпыл-жықпалы көп болады, байқап жүр, балам. Не істесең де өз ақылыңмен істе, біреулердің жетегіне еріп кетпе» деп ақылын айтты. Осы сөзді ешқашан ойымнан шығарған емеспін. Енді бір туған әкеме байланысты қызық деталь бар. Мен оның дерегін ес білгеннен көп іздедім. Жанжаққа сұрау салдым. Ақыры елу жылдан кейін ғана өмір бойы іздеп жүрген жоғымды таптым. Ол кісі 1944 жылдың басында қанды ұрыс жүріп жатқан Беларусь майданының алғы шебіне жөнелтіледі. Витебск қаласының іргесіндегі әскери маңызы зор бекіністі алуға қатынасады. Дәл 28 наурыз күні, таңға жақын шабуыл басталғанда оққа ұшқан. Денесі өзі қаза тапқан жерге қойылады. Кейіннен он екі

мың жауынгер жатқан қорымға қайта жерленген. Енді мына қызықты қараңыз. Бірде Рымғали Нұрғали досым телефон шалады. Ол «Боздақтар» атты соғыста қаза тапқан семейліктер туралы кітап шығарып жатқан. «Менің қолымдағы құжатта әкең 1944 жылы 28 наурызда оққа ұшыпты. Сен тура жиырма жылдан кейін 1964 жылдың 28 наурызында үйлендің. Осыны біліп істедің бе?» дейді. Мен оған әкем туралы деректі енді тапқанымды айтып, бір жағынан сондай сәйкестік болғанына өзім де қатты таңғалдым. Сөйтіп, тура жиырма жылдан соң, әкем өмірден озған күні мен оның отын қайта тұтаттым.

ʃǏǁǃNJƾNjǁlj džǁǃǀǁǍdžǁljƲLj ǎƼȽǀǗnjǗLjǀǗ ǔǁǔǎƲ – Сіз Ұлы Абай туған өлкеде дүниеге келдіңіз. Жастайыңыздан ұлылардың рухани

лыс болғанда, Оразалы оның старшыны атанған. Дәулетті тұлғаның Қытаймен екі ортадағы сауда керуенін жүргізген. Жас шағында Абай мен Әбеннің арасындағы оқиғаларды көзімен көрген. Мұхаң атақты романын жазып жүргенде, яғни 1942 жылы біздің ауылда бірнеше күн қона жатып, атамның аузынан сол оқиғалардың барлығын қағазға түсірген. – Биылғы «Қазақ әдебиеті» газетінде «Әуезовті көрген алты сәт» атты ойлы дүниеңіз басылды. Заңғар жазушыны алғаш көргенде қандай сезімде болдыңыз? – Алып тұлғаны алғаш көргенде әрине, таңғалдым. Бала жасымнан заңғар жазушы туралы әңгімені ауыл ақсақалдарынан көп естідім. Содан жұрттың Әуезов туралы айтқан сөздері қаныма сіңген. Бесінші сыныпта жүргенде қариялардың алдында қаламгердің атақты романын дауыстап оқимын. Оған қарттар дән риза болып, батасын береді. 1957 жылдың қыркүйек айында ұлы

жерде аудан басшылары жазушыны мерейтойымен құттықтады. Бірнеше азаматтар сөйледі. Содан кейін алып тұлғаның өзі жұртшылыққа ізгі лебізін білдірді. Сол бір ұмытылмас сирек күннің белгісіндей құнды сурет қалды. Осы Мұхаңмен алғашқы кездесу менің тағдырымды шешті. Жазушылықтан асқан қасиетті дүние жоқ деп, Алматыдағы қазақтың мемлекеттік университетінің филология фа культетіне оқуға түстім.

ǍƼljƼLJǗ ȽɛLjǗnjǗLjljǗɍ ɅǗǃǗɅǎǗ ǔƼȽǗ ǎǁLJǁƼnjljƼǀƼ ʓǎǎƲ – Туған ағаңыз Кәмен Оразалин де халқымызға белгілі жазушы. Өмір бойы ауылда тұрса да, қазақ әдебиетіне соқталы шығармалар берді. Қазір сол кісінің есімі неге көп аталмайды? – Байқасаңыз, қазір қазақ әдебиетінде менің Кәмен ағам ғана емес, әдебиетті шырқау


www.astana-akshamy.kz

ȹ

ęÃÊ ęǸÁÓ биікке көтерген ұлылардың да есімдері көп айтылмайды. Бір кезде Қазақстан Жазушылар Одағы мәдени, әдеби шаралардың қазандай қайнаған ортасы еді. Ұлыларды дәріптеуге, көрнекті қаламгерлерді құрметтеуге бағыттап, бағдарлап отыратын. Соның барлығы ұмытылып барады. Кәмен ағам қайтыс болғалы да жеті жылдың жүзі болды. Ол кісі өмірінде таза шығармашылықпен айналысып, 15 шақты кітап жазды. «Абайдан соң» деп аталатын төрт романы жарыққа шықты. «Абайдан соңғы асылдар» атты үш томдық эпопеясы басылды. Осының барлығы – қарымды қаламгердің әдебиетке сіңірген үлкен еңбегі. Сонымен бірге хакім туған елдің тарихы мен тағдырын көркем шығармадай келісті шеберлікпен жазған «Абай ауылына саяхат» деген кітабы жарық көрді. Оны Абайтану саласына қосылған сүбелі дүние деп бағалаймын. Ағам Мұхаңмен өте жақсы сыйласты. Оның шығармашылығына қатысты адам есімдері, оқиғалар мен жер атаулары туралы мәліметтерді жинақтап беріп отырды. Туған елдің тарихын жетік білетін, кеудесі алтын сандық, шежіре кісі еді. Өмір бойы мектепте ұстаз болып, шәкірт тәрбиеледі. Оның кітаптары туралы Ғабиден Мұстафин жылы пікір білдірді. Көрнекті ғалым Зейнолла Қабдолов жоғары бағалады. Әбу Сәрсенбаев пен Ғабдол Сланов төгілтіп мақала жазды. Ғалым Серік Қирабаев ағамыз: «Біз кезінде Кәменді бағалай алмадық. Қадірін, қасиетін білмедік» деп айтқаны бар. Әуезовті іздеген адам Кәмен Оразалиннің шығармаларына ат басын бұрмай өте алмайды. – Қаршадайыңыздан қазақ телеарнасында қызмет істедіңіз. Ұлттық құндылыққа бай бағдарламаларды дүниеге әкелдіңіз. Осы идея қайдан келді. Оны жұртшылық қалай қабылдады. Осы істің басында қандай адамдар тұрды? – Шындығында, телеарнаға кездейсоқ келдім. Өйткені менімен бірге оқыған достарым басқа саланың көрігін қыздыруға кетті. Менің таланыма бұйырған қызмет осы болды. Кейін ол менің үлкен өмір деген мұхитқа шығуыма жол ашты. Тағдырымның тамаша белестеріне айналды. Тау тұрпаттас тұлғалармен араласуыма ықпал жасады. Телеарнаның қызығына суға батқан тастай түсіп кеттім. Содан жиырма жыл шыға алмадым. Саналы ғұмырымның ең бір қызулы да қызықты шағы осында өтті. Жалындап тұрған жас жігітпін. Алдымда ешқандай үлгі жоқ. Жаңа дүние жасағым келеді. Шетелдегі әріптестеріміз не істеп жатқанын білмейміз. Орыстардың да жағдайы беймәлім. Мәскеуден келетін телевидение туралы жарыққа

шыққан кітаптар мен журналды жұлығына дейін қалдырмай оқимын. Біздің елімізде телеарна 1958 жылы ашылды. Мен оған 1964 жылы келдім. Айналасы 5-6 жылдың шамасы болған кез. Қызмет атқарып жүрген азаматтардың дені – бұрын газет-журналда істеп келгендер. Көк жәшіктің көп сырын біле бермейді. Мен оқуды енді ғана бітірген жас маманмын. Ойым таза, еш бүлінбеген. Сондықтан жаңа жобалар жасау керек болды. Әсіресе, маған Мұхтар Әуезовтің қазақ театрын қалай құру керек туралы айтқан ойлары қатты әсер етті. Онда заңғар жазушы «Өнердің болашағы өзінің табиғи ортасынан даму керек. Келешекте қазақ театрын құратын болсақ, оны өз тамырынан, ұлттық бояуынан алу керек» деп жазғанын шығармашылығыма мұрат еттім. Жұрт секілді ананы-мынаны жасайтын болсақ,

ʺ˘೦˘ˮ ʺ೵˺˵˘˲ ಁ˶˟ˣ˯˚˵˧೮ ೪˘ˣ˘೪ ˵˟˘˵˲́ˮ ೪˘ˬ˘˥ ೪೵˲˶ ˪˟˲˟˪ ˵˶˲˘ˬ́ ˘˥˵೪˘ˮ ˯˥ˬ˘˲́ ೪˘˵˵́ ഉ˳˟˲ ˟˵˵˧͘ ʽˮ˞˘ ˣ˘೮೦˘˲ ˢ˘ˣ˶˾́ ͨಉˮ˟˲˞˧೮ ˙˯ˬ˘˾˘೦́ ഑ˣ˧ˮ˧೮ ˵˘˙ˤ೦ˤ ˯˲˵˘Ͳ ˳́ˮ˘ˮ ˞˘˭˶ ˪˟˲˟˪͘ ʶ˟ˬ˟˾˟˪˵˟ ೪˘ˣ˘೪ ˵˟˘Ͳ ˵˲́ˮ ೪೵˲˘˵́ˮ ˙˯ˬ˳˘೪͕ ˯ˮ́ ഑ˣ ˵˘˭́˲́ˮ˘ˮ͕ ೵ˬ˵˵́೪ ˙˯̆˶́ˮ˘ˮ ˘ˬ˶ ˪˟˲˟˪ͩ ˞˟˱ ˢ˘ˣ೦˘ˮ́ˮ ˾́೦˘˲˭˘˾́ˬ́೦́˭˘ ˭೵˲˘˵ ˟˵˵˧˭͘

шашылып кетеміз деп ойладым. Жетпісінші жылдары теледидарда өзіміздің төл туындыны жасағымыз келді. Осы кезде теледраматургияны өрістету, шағын экранның ерекшелігіне сай қойылымдар әзірлеу, ұлттық дәстүрді, өнерді, әдеп-ғұрыпты насихаттау жағына айрықша көңіл бөлдік. Соның нәтижесінде «Қымызхана», «Айтыс», «Халық қазынасы», «Тамашаны» өмірге әкелдік. Жұртшылық аталған бағдарламаларды өте жылы қабылдады. Содан кейін телевидениеде жазушылардың бейнесін жасағымыз келді. Ұлы Мұхаң мен Сәбеңе үлгере алмадым. Екі Ғабеңнің көзі тірі кезі. Арманым сол кісілермен еркін отырып, барлық сырларын ақтарып, кеңірек әңгімелескім келеді. Әрине, ол дара тұлғалардың мінездері күрделі. Маңайына жүргізбейді. Ғабиден Мұстафин туралы түсіру үшін Сапарғали Бегалин ақсақалға салмақ салдым. Сол кісі Ғабиденге телефон шалып, келісімін алып берді. Жазушының барлық шығармаларын жетік білемін. Қаламгермен сөйлесіп отырғанда

өзі ұмытып қалған дүниелерін айтсам, маған таңқалады. Риза болып отырады. Ғабит ағамызбен де солай болды. Ілияс Есенберлин туралы түсірдік. Тахауи Ахтанов ағамыздың жарқын бейнесі есімде қалды. Тіпті, Ғабиден Мұстафин, Ғабит Мүсірепов туралы әдеби телехабарым Мәскеудің бірінші арнасы арқылы бүкіл Кеңес Одағына көрсетілді. Ол кезде осындай формадағы хабар Одақ көлемінде болған жоқ. «Сұхбат» сериясы бірнеше жыл бойы қазақ телевидениясының маңдай алдында тұрды.

ɛLJǗLJƼnjǀƼlj ɛLJǗLJǗɅǎǗ əDžnjǁljǀƲLj – Қазір сол бейнелердің барлығы тарихқа айналды. Сол тұлғалардан қандай өнеге алдыңыз? – Ол айтулы тұлғалардың өмірі мен шығармалары маған сұхбат бермей тұрып та өнеге болатын. Әлі күнге дейін оларды өнеге көріп, құрмет тұтамын. Ұлылардан ұлылықты үйрендім. Олардың адамгершілігі мен адалдығын, өзін-өзі ұстауы, тарихқа, қоғамға көзқарасы бүгінгі күнге қарағанда он есе, тіпті жүз есе шыншыл деп айтар едім. Әрине, ол кісілер де жұмырбасты пенде болды. Әдебиет майданында бір-бірімен айтысып, тартысты. Бірақ, соның барлығы мәдениеттіліктің шекарасынан асқан жоқ. Әсіресе, мені Ғабиден ағаның болмысы қатты қызықтырды. Салиқалы, сабырлы кісі еді. Ал Ғабең өте терең, жұмбақ, мінезі ауыр адам. Сонда да маған оның ықыласы ерекше ауды. – Өміріңізде Мұстай Кәрім, Қайсын Құлиев, Шыңғыс Айтматовтармен жақын сыйласыпсыз. Олармен қайдан таныс болдыңыз? – Көрнекті жазушы Шыңғыс Айтматовпен ертеден таныс едім. Арамызда жылы сыйластық қалыптасты. Бір жағынан мен Мұхтар Әуезовтің ауылынан болғаным да оған әсері тиді. Мұхаңның жерлесі екенсіз деп арқамнан талай қақты. Қарымды қаламгермен телеарнада 4-5 хабар жасадым. Жазушының елу жылдығында «Сұхбат» деп аталатын бір сағаттық бағдарлама түсірдім. Мұстай ағамен де сыпайы сыйластым. Абайдың жүз елу жылдық тойында Шыңғыстауға бірге барып, араладық. Осы үш алып туралы есімнен кетпейтін бір оқиға бар. Ташкент қаласында Азия және Африка жазушыларының конференциясы өтті. Оған бізде бардық. Жиын жоғарғы деңгейде ұйымдастырылды. Үш ардақты азаматпен сонда тағы кездестім. Әңгімелерін жазып алғым келді. Сөйтіп ол кісілерге бір идея айттым. Бәріміз де түрік тілінде,

яғни өз ана тілімізде сөйлеп, телеарнаға түсейік. Идея оларға да қатты ұнады. Үшеуі де өз тілдерінде төгіліп сөйледі. Хабар тікелей эфирде жазылды. Кейде шығарма осындай тосыннан туады. Ғабит пен Ғабиден, Ілияс Есенберлинді ұзақ ойланып істедім.

ɛLJǎǎǗɅ ɅɛljǀǗLJǗɅǎǗ ǀʃnjƲNjǎǁǏ džǁnjǁdž – Аға, сіз егемендік алған кезде алғаш құрылған Тіл комитетінің төрағасы болдыңыз. Сол шақта тіл туралы тайталастың қызып тұрған кезі. Алдымен жұмысты неден бастадыңыздар? – Мемлекет басшысының жарлығымен 1993 жылдың 5 сәуірінде Тіл комитеті құрылды. Оның құзыреті министрліктерден жоғары болды. Біз кез келген министрліктегі тіл мәселесін алқа жиналысында қарайтын болдық. Тіл комитетіне сондай құқық берілген. Жұмыс басталды. Басты мақсатымыз қазақ тілін қорғау болатын. Ол кездегі телеарнадағы мемлекеттік тілдің деңгейі 7-8 пайыздан аспайды. Қалғандарының бәрі орысша. Төрт-бес басылым қазақша жарық көргенімен, жүздеген газет орысша шығады. Радиостанциялардың дені де солай. Тіл комитеті психологиялық осындай ауыр атмосферада құрылды. Бәрін тақырдан бастауға тура келді. Алдымен стра тегиялық бағытымызды анықтап алдық. Үкіметтің қаулысымен бекітілген Тіл комитетінің алғашқы ережесін жаздық. Кадр мәселесін шешуге тура келді. Комитеттің орталық аппаратына 70 адам қызметке қабылданды. Үш жүзден аса Тіл комитетінің облыстағы басқармалары мен аудандағы бөлімшелері құрылды. Облыстық Тіл басқармаларының басшыларын облыс әкімінің ұсынысымен Тіл комитеті тағайындады. Осыған келгенде біраз таластартыс туды. Асқынған мәселелердің барлығын ақылмен, сабырмен шешу керек. Әрине, ол оңай болған жоқ. Бірде жазушы Тахауи Ахтанов хабарласты. «Қарағым, қатты қуанып тұрмын. Президентіміздің бұл жарлығы өте игілікті іс болды. Ал сені қойғанына, тіпті, ризамын. Елге, тілге жаны ашитын азаматсың. Енді аянба! Қолдау, қорғау керек болса бармыз ғой. Тіл үшін күрескен бабаларымыздың аман қалғаны жоқ еді, бірақ сенің заманың басқа. Досың да, дұшпаның да көбейер, тек сақ бол бауырым» деп батасын беріп еді. – Қайраткер ғана емес, қарымды қаламгерсіз. Бірқатар драмалық шығармаларыңыз

7

бен аудармаларыңыз бар. Ірі көлемді дүние жазу ойыңызда жоқ па? – Бұған дейін үш бағытты қамтыған үш томдығым жарық көрді. Қазір «Сталин өлген жыл» деген деректі хикаятты аяқтадым. – Аға, сіз бүгін ақсақалдық жасқа жеттіңіз. Қоғамда сізді қандай ойлар мазалайды. Нені уайымдайсыз, неден қорқасыз? – Абай атам қырыққа келгенде, «Қартайдық, қайғы ойладық, ұйқы сергек» деп жазыпты. Халқымыздың тағдыры қашанда саналы адамды ойлантады. Маған жасымнан Алаш көсемдерінің асқақ идеялары жақын болды. Сол ұлттық мұрат 1960 жылдары қазақ жастары арасында кеңінен өрістеді. Соның арасында өзім де жүрдім. Тың көтеру науқанына қарсылық ретінде сол жылдары КазГУ студенттерінің Виноградов көшесіндегі жатақханасында жазушы Дүкенбай Досжан екеуміз үн парақ тараттық. Содан соңымызға үш әріптің қызметкерлері түсті. Әйтеуір, мектепті үздік оқығандығым мен әкемнің соғыста қаза тапқандығы мені аман алып қалды. Әріберіден соң жазушылық пен журналистиканың негізгі мақсаты да елдің қамын ойлап, соны шығармашылыққа арқау ету ғой. Ақсақалдық жасқа келгенде мазалайтын ойлар көп. Қаншама бос өткен уақытыма өкінемін. Атқармаған ісім көп екендігін байқаймын. Бүгінде қазақ қоғамына екжүзділік, екісөзділік, пәтуасыздық қатты соққы болып тиіп тұр. Ол бізге сонау патша заманынан бойымызға сіңді. Кешегі кеңестік үкіметтің жүргізген залым саясаты да сол еді. Біз содан әлі арыла алмадық. Жаңа арналы бағытқа түсу үшін бір формациядан екінші формацияға өткенде қоғам тазару керек. Халқымыз тірліктегі өзінің негізгі дүниесін әлі ұғына алмай келеді. Ұлтты сақтап қалатын рух. Имам Шәміл тегін айтпаған. «Кішкене халықтың үлкен қанжары болу керек» деп. Біздің қанжарымыз – ұлттық рух пен берік төзім. Ол да бірден бола қоймайтын шығар. Біртіндеп оған да келерміз. Халқымыз өзін тереңірек тану үшін ұлттық құндылықтарымызды дәріптеу керек. Тәуелсіздігімізге де ширек ғасыр толды. Осы аралықта қаншама игі істер атқарылды. Сарыарқаның төсіне Астана бой көтерді. Елдің дамуы да бір белеске көтерілді. Соның барлығы береке-бірліктің арқасы деп білемін! – Аға, әлі де айтарыңыз да, жазарыңыз да таусылмай, ұзақ ғұмыр кешіңіз! Сұхбаттасқан: Азамат ЕСЕНЖОЛ


8

ȹ

www.astana-akshamy.kz

ĚýËĽÊ

ʫˬ˧˭˧ˣ˞˟ ˘ˬˤ˭˟ˮ˵ ഑ˮ˞˧˲˧˱ ˘ˬ˶ ˭ഉ˳˟ˬ˟˳˧ ഑˵˟ ഑ˣ˟˪˵˧ ˪೴˥˧ˮ˞˟ ೪˘ˬ́˱ ˯˵́˲͘ ౢ೵ˣ́˲ˬ́ ˯˲˛˘ˮ˞˘˲ ˵˘˲˘˱́ˮ˘ˮ ˮ˟˙˧˲ ˘˭˘ˬ˞˘˲ ˢ˘˳˘ˬ́˱ ˢ˘˵˳˘ ˞˘ ഑ˣ˛˟ˮ˧೮ ˵ഉ˲˙ˤ˟˳˧ˮ˞˟ ೪˘ˬ೦˘ˮ ˙˘ˬ˘˳́ˮ˘ ೪˘˲˘˥ˬ˘˳˱˘೪ ˵೴˛˧ˬ˧ ˺˘ˬ˧ˮ ˳೵˲˘˭˘˥˵́ˮ˞˘˲˞́೮ ˳˘ˮ́ ˘ˣ˘̆˲ ˟˭˟˳͘ ˁ˯ˮ́೮ ˳˘ˬ˞˘˲́ˮ˘ˮ ˟ˬ˧˭˧ˣ˞˟ ϯϱϬ ˭́೮ˮ˘ˮ ˘˳˵˘˭ ˙˘ˬ˘ ˣ˘೮ ˙˯˥́ˮ˾˘ ˵഑ˬ˟ˮ˶˧ ˵ˤ˧˳ ˘ˬˤ˭˟ˮ˵˪˟ ೪˯ˬ ˢ˟˵˪˧ˣ˟ ˘ˬ˭˘˥ ˪˟ˬ˟˞˧͘ ʤˬ ೪˘˾೪́ˮ ഉ˪˟ˬ˟˲˞˧೮ ˘ˬˤ˭˟ˮ˵ ೪˘˲́ˣ ˪഑ˬ˟˭˧ Ϯ ˭ˬ˲˞ ˵˟೮˛˟˛˟ ˢ˶́೪˵˘೦˘ˮ͘ ʥ˧˲ ೦˘ˮ˘ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ˮ́೮ ഑ˣ˧ˮ˞˟ ϳ ˭́೮ˮ˘ˮ ˘˳˵˘˭ ˙˘ˬ˘ ഑ˣ˞˟˲˧ˮ˟ ˵ˤ˟˳˧ˬ˧ ϰϬϬ ˭ˬˮ ˵˟೮˛˟ ˪഑ˬ˟˭˧ˮ˞˟˛˧ ˘ˬˤ˭˟ˮ˵˧ˮ ˘ˬ˘ ˘ˬ˭˘˥ ˢ೴˲͘ Бір қуантарлығы, өз баласына ақша төлемес үшін сан түрлі айла-шарғыға барып, жұмыс орындарын жасырып, жалақысын бухгалтерия арқылы бірнеше есе төмендетіп немесе дүние-мүлкін жақын-жуықтарының аттарына жаздырып қойып тайраңдап жүрген мұндай әкелермен құзырлы органдар мықтап күресе бастады. Алимент төлемеген азаматтарға заң аясында қатаң шаралар қолданылып, керек болса қылмыстық жауапкершілікке де тартып жатыр. Тұрақты жұмысы барларына алимент төлеуге мәжбүрленсе, жұмыссызбын деп сылтау айтатындарға еңбек етіп қарызынан құтылуды талап етіліп отыр. Уақытында төлемесе ірі көлемде айыппұл салып, заңға көнбей, қиғылық салғандарына 3 жылға дейін бас бостандығынан айыру жазасы қолданыла бастады.

ǂɛLjǗǍɅƼ NJnjljƼLJƼǍǏȽƼ ǂʃnjǀǁLjǀǁǍǁǀƲ Әсіресе Астана қаласында бұл мәселеге айрықша мән беріліп жатыр. Алимент мәселесін шешу мақсатында Астана қаласы Әділет департаменті, Жұмыспен қамту орталығы және Астана қаласының Алматы ауданының аудандық прокуратурасымен бірлесіп, алғаш рет алимент төлемдер бойынша қарыздары бар және жұмыссыз борышкерлерге арналған бос жұмыс орындар жәрмеңкесін өткізді. Аталмыш еңбек жәрмеңкесінде құрылыс, өнеркәсіп, жылу энергетика, күзет, қала аймақтарын абаттандыру, көлік және коммуналдық қызмет саласы бойынша 20-дан астам мекеме қатысып, 150-ге жуық бос жұмыс орындарын ұсынды. Артынша бұл үрдіс жаңаша сипат алып Астана қаласының прокурорлары «Алимент берешегін азайту» деп аталатын арнайы жобаны іске қосты. «Осы мақсатта Астана қалалық әкімдігінің Жұмыспен қамту орталығы, бизнес өкілдері және құрылыс компанияларымен ынтымақтастық орната отырып борышы бар әкелерді жұмыспен қамту жобасын қолға алып отырмыз. Жұмыссыз ретінде тіркеуде тұрған екі мың азаматты мамандықтары мен игерген кәсіп түрлері бойынша категорияларға бөліп, компанияларға сұрау жібердік. Қазірдің өзінде Астана қаласындағы беделді екі құрылыс компаниясынан электр маманы, сантехник сияқты мамандар бойынша 500 ұсыныс келіп түсті. Сонымен қатар, «Naimi.kz» интернет сайтымен ынтымақтастық орнатып, алимент бойынша қарызы қалыптасқан адамдарды сайтқа тегін тіркеу туралы келістік. Бұл сайтқа күніне екі жүзге жуық адам тіркеледі

АЛИМЕНТ ТӨЛЕМЕГЕН ЖАЗАҒА ТАРТЫЛАДЫ

екен. Сондай-ақ, Фейсбук әлеуметтік желісінде «Еңбек-Алимент» парақшасын тіркедік. Бұл парақшаға борышкерлер өз резюмелерін орналастыра алады» дейді Астана қалалық прокуратурасының Соттарда мемлекет мүддесіне өкілдік ету басқармасының басшысы Берік Адамов. Бұл жоба өзінің тиімділігін әлден-ақ көрсете бастады. Бүгінде борышкерлердің алғашқы легі, яғни, 400-ден астам адам «Базис-А», «Қуат» секілді ірі құрылыс компанияларына жұмысқа орналасып үлгерді. Олардың қатарында электриктер, сантехниктер, монолит құюшылар және жай жұмысшылар бар. Прокурорлардың айтуынша, жобаның негізгі мақсаты – алиментші әкелерді жаппай жазаға тарту емес олардың алдын алуды көздейді. Яғни алимент берешегін төлемей жүрген борышкерлерді жұмыспен қамтамасыз ету. Өйткені бүгінгі таңда тұрақты жұмысының жоқтығына байланысты алимент төлей алмай отырған әкелер

көп. Мәселен, Астана қаласы бойынша алимент төлеуге міндеттелген 19 мың адамның екі мыңға жуығы жұмыссыз ретінде тіркелген. «Бүгінде қаламызда алимент төлемдерін төлеуден мүлдем жалтарып жүрген 910 борышкер бар. Олар ресми түрде еш жерде жұмыс жасамайды немесе ешқандай жылжитын және жылжымайтын мүліктері тіркелмеген. Бұл шаралардың барлығы кәмелетке толмағандардың құқығын қорғау, алимент төлеушілерді жұмысқа орналастыруды көздейді. Жалпы республика бойынша, мемлекеттік сот орындаушылардың қолында алимент мәселесіне қатысты 220 мың іс жатыр. Тек Астана қаласының Әділет департаментінің өзінде алименттік төлемдерді өндіру бойынша 18 412 іс тіркелген» дейді Астана қаласы Әділет департаментінің алименттік төлемдерді өндіру бөлімінің мемлекеттік сот орындаушысы Айдана Замирова.

ಉ˵˪˟ˮ ˘˱˵˘˞˘ ʥ˘˳ ˱˲˯˪˶˲˯˲ ʮ˘೪́˱ ʤ˳˘ˮ˯˚ ʯ˘೮˞́ˬ́೪˵͕́ ೪೵೪́೪˵́೪ ˵ഉ˲˵˧˱˵˧ ˢഉˮ˟ ೪́ˬ˭́˳೪˘ ೪˘˲˳́ ˪೴˲˟˳˵˧ ೪˘˭˵˘˭˘˳́ˣ ˟˵˶ ˢ഑ˮ˧ˮ˞˟˛˧ ೴˥ˬ˟˳˵˧˲˶ ˪˟೮˟˳˧ˮ˧೮ ˪˟ˣ˟˪˵˧ ˯˵́˲́˳́ˮ˞˘ ͨʤˬˤ˭˟ˮ˵˵˟˲͘ ˃഑ˬ˟˭˟˶˛˟ ೪˘˲˳́ ϯϬ ೪˘˞˘˭ͩ ˢ˯˙˘˳́ˮ ഉˣ˧˲ˬ˟ˮ˛˟ˮ˧ˮ ˭ഉˬ˧˭ ˟˵˵˧͘ ʺ೴˞˞˟ˬ˧ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˯˲˛˘ˮ˞˘˲˭˟ˮ ˙˧˲˧˛˧˱ ˞˘˥́ˮ˞˘ˬ೦˘ˮ ˙೵ˬ ೪೵ˢ˘˵˵́೮ ˙˘˳˵́ ˭˘೪˳˘˵́ ʹ ˙˘ˬ˘ˬ˘˲˞́೮ ˱˘˥˞˘˳́ˮ˘ ˘ˬˤ˭˟ˮ˵˵˟˲˞˧ ഑ˮ˞˧˲˶˞˧೮ ˵ˤ˧˭˞˧ ˢ೴˥˟˳˧ˮ ೪೵˲˶͘ ʮ˯˙˘ˮ́ ˧˳˪˟ ˘˳́˲˶ ˾˟೮˙˟˲˧ˮ˞˟ ˣ˘೮ˮ˘˭˘ˬ́೪ ˞˟೮˛˟˥˞˟ ˘ˬˤ˭˟ˮ˵ ˭഑ˬ˾˟˲˧ˮ ˙˟ˬ˛˧ˬ˟˶ ˵ഉ˲˵˧˙˧ˮ ೪˘˥˵˘ ೪˘˲˘˶͕ ˭ഉˢ˙೴˲ˬ˧ ˢ೵˭́˳ ˵೴˲˧ˮ˞˟˛˧ ˢ˘೮˘ ೪́ˬ˭́˳˵́೪ ˢ˘ˣ˘ ˵೴˲˧ˮ ˟ˮ˛˧ˣ˶͕ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ೪́ˣ˭˟˵ ˪഑˲˳˟˵˶ˬ˟˲˞˧ ˘ˬ˶೦˘ ˾˟˪˵˟˶ ˾˘˲˘ˬ˘˲́ˮ ˘˲˵˵́˲˶ ೵˳́ˮ́ˬ́˱ ˯˵́˲͘ ʥ೵ˬ ˾˘˲˘ˬ˘˲ ˙˘ˬ˘ˮ́೮ ˭೴˞˞˟˳˧ˮ ೪˯˲೦˘˶೦˘ ˢഉˮ˟ ˙˯˲́˾˪˟˲˞˧೮ ˢ˘˶˘˱˪˟˲˾˧ˬ˧˛˧ˮ ˪೴˾˟˥˵˶˛˟ ˙˘೦́˵˵˘ˬ೦˘ˮ͘

ǂənjƿƲǃǏǔƲ džǏʃLJƲƿƲljǁlj ƼDžǗnjƼǀǗ

Алимент мәселесін шешуге арналған шаралар мұнымен шектеліп отырған жоқ. Былтырдан бері Астана қаласында борышкер әкелерді жүргізуші куәлігінен айыру жазасы қолданылып келеді. Мамандардың айтуынша, бүгінде Астана қаласында 200ге жуық адам көлік жүргізу құқығынан айырылыпты. Әсіресе, борышкерлердің ел аумағынан шығуына шектеу қою шарасы жемісті болып отыр. 2016 жылдың 8 ай ішінде қала бойынша 1700 борышкерге шектеу қойылған. Осының нәтижесінде жаз мезгілдерінде демалуға немесе шекаралас елдерге жұмыс істеуге шыққылары келген борышкерлердің көбі қарыз сомаларын бірден төлейтін болған. Сонымен қатар әкімшілік және қылмыстық жауапкершілікке тарту, борышкердің мүлкін тәркілеу жазалары да қолданылып келеді. «Биыл жыл басында баласына 1,5 млн теңге алимент қарыз болған бір азаматтың мүлкін тәркілеу туралы шешім қабылдадық. Мүлкі бұл қаражаттан әл де қайда қымбат екенін түсінген әке келісімге келе отырып, бірден алимент төлеп берді. Бүгінге дейін жалпы қала бойынша 154 борышкер әкімшілік жауапкершілікке тартылды. Тұрғылықты мекенжайын анықтау мүмкін болмайтын алименттік борышкерлерге сот арқылы іздеу жарияланып жатыр» дейді Астана қалалық прокуратурасының Соттарда мемлекет мүддесіне өкілдік ету басқармасының басшысы Берік Адамов. Бүркіт НҰРАСЫЛ


www.astana-akshamy.kz

ȹ

ĜÆě¸Ä

ɅƼnjǎǎƼnjǀǗɍ ɅƼLjɅNJnjǔǗǍǗ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘ˬ́೪ ʤ˲˞˘˛˟˲ˬ˟˲ ˪˟೮˟˳˧ ˵഑˲˘೦˘˳́ˮ́೮ ˯˲́ˮ˙˘˳˘˲́ ೪́ˣ˭˟˵˧ˮ ˘˵೪˘˲́˱ ˢ೴˲˛˟ˮ ʫ˳˙˯ˬ˘˵ ʪ೴˥˳˟ˮ˯˚ ˢ˟˵˱˧˳ ˢ˘˳೪˘ ˵˯ˬ́˱ ˯˵́˲͘ ʮ˟˵˱˧˳ ˭́೮ˮ˘ˮ ˘˳˵˘˭ ˘˲˞˘˛˟˲˧ ˙˘˲ ೵˥́˭ˮ́೮ ˢ೵˭́˳́ˮ ˢ೴˲˛˧ˣ˶ ʹ ˢ˟೮˧ˬ ˟˭˟˳͘ ౢ˘˲˵˵˘˲˞́೮ ˪˟ˣ ˪˟ˬ˛˟ˮ ˢ˘೦˞˘˥́˭˟ˮ ˙˘˲˘˵́ˮ ˯˲́ˮ˞˘˲́ ˯˳́͘ ˁ˯ˬ˘˲˞́೮ ഉ˲೪˘˥˳́˳́ˮ́೮ ˭೵೮́ˮ ˵́೮˞˘˱͕ ˾˘˭˘ˬ˘˲́ ˪˟ˬ˛˟ˮͲ ˾˟ ˪഑˭˟˪˵˟˳˶˛˟ ˵́˲́˳˘˵́ˮ˞˘˲ ˞˘ ˯˳́ ೵˥́˭ˮ́೮ ೪́ˣ˭˟˵˪˟˲ˬ˟˲˧͘ ʥ೵˞˘ˮ ˢ˟˵˧ ˢ́ˬ ˙೵˲́ˮ ˙೵ˬ ˭˟˪˟˭˟˛˟ ೪́ˣ˭˟˵˪˟ ˯˲ˮ˘ˬ˘˳೪˘ˮ ʫ˳˟˪˟೮ ˳˯ˬ˘˲˞́ ೵˥́˭˞˘˳˵́˲́˱͕ ˾˟˾˶˧ˮ ˵˘˙˶೦˘ ˪೴˾ ˳˘ˬ˶˭˟ˮ ˪˟ˬ˟ ˢ˘˵́˲͘ ౭˲˱˘೪೪˘ ೴ˬ˛˧ ˙˯ˬ˳́ˮ ˞˟˛˟ˮ ˮˤ˟˵˱˟ˮ ʫ˳˙˯ˬ˘˵ ౢ˘˳́˭೵ˬ́ˮ́೮ ഑˵˪˟ˮ ഑˭˧˲˧ˮ˟ ˪഑ˣ ˵˘˳˵˘˥́೪˾́͘ 1961 жыл. Тамыз айының ортасында Ақкөл аудандық білім беру бөлімінің бұйрығымен бұдан бес жыл бұрын өзім бітірген Кеңес орта мектебіне директордың оқу өндірістік саласын басқаратын орынбасары және физика пәнінің мұғалімі болып орналастым. Мектеп әкімшілігі басқа сыныптармен қоса, қазақтың тоғызыншы сыныбына физика пәнінен сабақ беруді тапсырды. Алғашқы сабаққа кіргенім әлі есімде. Алдымда менен небәрі бесалты жас қана кіші ұлдар мен қыздар отыр. Жоғары сынып оқушыларының әдеті ғой, жаңа жас ұстазды сынай отырып, оның әлсіз жағын табуға тырысып, сол арқылы мұғалімді билеп алғылары келеді. Солай бірбірімізді байқап жүрдік. Біраз уақыттан кейін белгілі болды, он жеті оқушының жеті- сегізі тәуір оқиды екен. Солардың ішінде беделі жоғары, аз сөйлеп, көп істейтін белсенді жігіттердің бірі Есболат Дүйсенов деген оқушы болды. Жұпыны киініп, интернатта тұрып жатты. Екі жыл қатарынан физика пәнінен менен дәріс алды. Оныншы сыныпта оқып жүргендерінде, тек қана осы сынып оқушыларымен ғана

қой бағуға бару туралы үгітнасихат жұмыстары жүргізіле бастады. Бұлармен қатар орыс сыныбы да болды, бірақ оларды қозғаған жоқ. Ол кезде бұған мән бермедік. Кейін байқап қарасақ, сол кездегі идеологияның құйтырқы саясаты – қазақ балаларының жоғары білім алуларына кедергі жасау, ол кезде жоғарыдан төмен қарай негізгі басшылық орындарда орыстілділер отырды. Сонымен он үш баланы көндіріп, қой бағуға жіберді. Қазақ балаларын көндіруде сіңірген «еңбегі» үшін сынып жетекшісі мараппатталды. Қой бағуға баратындардың ішінде Есболат та болды. Екі жыл жапан далада қой бағып, алған білімінен қарайып қалмау үшін тұрақты түрде дайындалып, ауыл шаруашылығы институтына түседі. 1970 жылы еңбек жолын бөлімше зоотехнигінен бастаған Есекең өзінің білімділігімен, ұйымдастыру қабілетінің жоғарылығымен қызмет баспалдағымен жоғары көтерілді. Бір жылдан кейін Бұланды ауданының Амангелді кеңшарының бас зоотехнигіне тағайындалады. Шаруашылық он мың қара мал бордақылап,

жылына төрт-бес мың тонна ет тапсырып тұрған. Мал бордақылаудың негізгі ауырлығы – бас зоотехниктің мойнында. Сол кезде облыстық партия комитетінің мүшесі болып сайланған. Бұл да Есболат Қасымұлының еңбегін бағалағанның бір белгісі және оған деген сенім. Сілеті ауданы Ерейментау мен Ақкөл аудандарының шеткі кеңшарлары мен екі рудниктен құрылды. Жер аймағы жартылай шөлейт, тек мал шаруашылығын дамытуға негізделген. Мал шаруашылы ғын жандандырады деген ниетпен Есболат Дүйсеновті аудандық Ауыл шаруашылығы басқармасына бас зоотехник етіп жібереді. Мұнда да екі жылдан кейін басқарманың орынбасары, содан кейін басшысы болып он сегіз жыл еңбек етеді. Осы уақыт ішінде ауруға ұшыраған төрт түлік малды оңалдырып, шеттен он төрт мыңдай құнажын әкеліп, асылдандырып, малдың өсімін жақсартуға бар күш-жігерін, қайратын жұмсайды. Ауданға үш жүз елу түйе әкеліп, оны

ǍƼɍLJƼɅǎƼnj ǍƼƽƼɅ ƽǁnjǀƲ ʤ˳˵˘ˮ˘˞˘೦́ ζϯϱ ˭˟˪˵˟˱Ͳˬˤ˻˟˥˞˟ ˞˟ˮ˟˾́ˮ́೪˵́˲˶˞́೮ ˟˲˟˪˾˟ ೴ˬ˛˧˳˧ ഑˵˵˧͘ ͨˇˤˣ˪˶ˬ̂˵Ͳ˄˲˘͊ͩ ഉˬ˟˶˭˟˵˵˧˪ ˢ˯˙˘˳́ ˘̆˳́ˮ˞˘ ˯೪˶˾́ˬ˘˲೦˘ ˳˘˙˘೪˵́ ʽˬˤ˭˱ˤ˘˞˘ ˯˥́ˮ˞˘˲́ˮ́೮ ೴˾ ˞೴˲˪˧ˮ ˢ೴ˬ˞˟˛˟˲˧ ʧ̅ˣ˟ˬ̂ ʺ˘ˮ̅˲˯˚˘ ˭˟ˮ ʽˬˤ˭˱ˤ˘˞˘ ˽˟˭˱ˤ˯ˮ́ ˓˲ˤ˥ ʺ˟ˬ̂ˮˤ˽˟ˮ˪˯ ˢ೴˲˛˧ˣ˞˧͘ Балалар кәсіпқой спортшылардың жетекшілігімен жаттығу жасап, эстафеталық ойындарға қатысты. Олимпиада чемпиондары дененің барлық бұлшық етін дамытуға арналған жаңа фитнес-технологиялардың үздік қимылдарын көрсетті. Гюзель Манюрова спорттың адам өміріндегі маңыздылығын түсіндіріп, оқушыларға бүкіреймей, арқаны тік ұстап жүруге бағытталған жаттығу топтамасын жасатты. – Мұндай шаралардың арқасында

балалар үлкен жетістіктер мектептегі шынығудан басталатындығын ұғады. Теледидардан көріп жүрген ел мақтаныштарын мұғалім ретінде танып, денешынықтыруға деген қызығушылығы артады. Бұл жобаға Данияр Елеусінов те қолдауын білдірді. Алдағы уақытта ол өзі оқыған №54 мектеплицейінде сабақ өткізбекші, – дейді «Астана» Президенттік клубының спорттық менеджері, олимпиада чемпионы Юрий Мельниченко. Мәдина ЖАҚЫП

бес жүзге жеткізеді. Аудан соңғы сегіз жылында мал өнімдерінің жоспарын орындауға қол жеткізеді. Сілеті ауданы жабылғаннан кейін, зейнетке шыққанға дейін Бұланды ауданының бес кеңшарының бас директоры, Атбасар ауданындағы М.Горький кеңшарының, Целиноград ауданындағы «Оразақ» ЖШС директоры қызметтерін абыроймен атқарады. Былайша айтқанда, Есболат Қасымұлы қырық жылға таяу уақытта Ақмола облысының мал шаруашылығын дамытуға қомақты үлесін қосты деп айта аламыз. Зейнетке шыққаннан кейін де бүгінгі күнге дейін Астана қалалық Ардагерлер кеңесі басшысының орынбасары қызметін абыроймен атқарып келеді. Бір жылда дүние есігін ашып, бала кезінен бірге өсіп, өткен ғасырдың жетпісінші жылдары отау құрған зайыбы Үмітпен төрт бала өсіріп, тоғыз немере сүйіп отырған белді де беделді отбасы. Үміт Әлібекқызы да көп жылдар медицина саласында қызмет атқарып, бүгінде қоғамдық жұмыстар атқарып жүрген жан. Қазір Астана қаласында «Алаш аманаты» қазақ хорының мүшесі. Есболат Қасымұлы сырт көзге қарапайым болғанымен, ісіне тиянақты, адал, өз ісінің маманы екендігі байқалады. Қызметтің қай саласын атқарса да, қажыр мен қайратты, міндет пен парызды әрқашан қатар ұстап, бүкіл саналы өмірін халық игілігі үшін аянбай еңбек етуге арнап жүрген азамат. Еркін ДӘУЕШҰЛЫ, ардагер-ұстаз

9

ɅNJȽƼLjǀǗɅ džNJLjDŽǍǍDŽǛ ɅɛnjǗLJǀǗ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ ഉ˪˧˭˧ˮ˧೮ ˵˘˱˳́˲Ͳ ˭˘˳́˭˟ˮ ˭˟˪˵˟˱ ೪˘ˢ˟˵˵˧ˬ˧˪˵˟˲˧ˮ˟ ˘೪˾˘ ˢˤˮ˘˶ ˢ˘೦˞˘˥ˬ˘˲́ˮ́೮ ˢˤ˧ˬ˟˱ ˪˟˵˶˧ˮ˟ ˙˘˥Ͳ ˬ˘ˮ́˳˵́ ˟ˬ˯˲˞˘ˬ́೪ ˢ˘ˬ˱́ ˙˧ˬ˧˭ ˙˟˲˟˵˧ˮ ˯೪˶ ˯˲́ˮͲ ˞˘˲́ˮ˞˘ ˵೴˳˧ˮ˞˧˲˶ ˢഉˮ˟ ˘ˬ˞́ˮ ˘ˬ˶ ˢ೵˭́˳˵˘˲́ˮ ˢ೴˲˛˧ˣ˶ ˢ഑ˮ˧ˮ˞˟˛˧ ೪˯೦˘˭˞́೪ ˪˯˭ˤ˳˳ˤ̆ ೪೵˲́ˬ˞́͘ Бұл – қоғамда көптен бері айтылып жүрген әңгіме. Әсіресе, ата-аналар тарапынан жиі қозғалады. Әртүрлі желеумен мектепке ақша жинау кім-кімге болса да жеңіл тимейді. Сондықтан олар осы мәселе туралы талай рет дабыл қаққан. Енді оның да нәтижесі белгілі болмақ. Келеңсіз жағдай өріс алмау үшін әкімдіктің ресми сайтындағы «Әкімге өтініш» сервисі арқылы әкімнің атына келіп түскен әрбір сауал мен өті ніш бойынша тексеру жүргізіліп, актілер жасалады. Білім беру ұйы мының басшылығына тәртіптік сипаттағы шаралар қолданылады. Аталған жұмыс Астана қаласының әкімі Әсет Исекешевтің ерекше бақылауына алынды. Комиссия құрамына «Нұр Отан» партия сының, қоғамдық бір лестіктердің белсен ділері, қалалық мәслихат депутаттары, үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері және қоғамдық кеңес мүшелері енді. Сонымен бірге, әр мектепте білім мекемесі жұмсайтын міндетті шығындар тізімі ілінеді. Сыныптарда ақша жинау фактілері, мектеп әкімшілігі немесе жекелеген оқытушылар тарапынан басқа да заңға қайшы іс-әрекеттер тіркелген жағдайда, ата-аналар 55-01-62 және 87782550162 телефондары бойынша Білім басқармасының «қауырт желісіне» хабарласа алады.


www.astana-akshamy.kz

ȽÉÄÀ½Ê

ƶLJLjƶǃƶ gƶǁƶLJǑ cǀƭǂƺƭƹƭǃƭi gƶljǁǑLJǑ ƼDŽƷƶ

«Тракторларға және олардың базасында жасалған өздiгiнен жүретiн шассилер мен механизмдерге, монтаждалған арнайы жабдығы бар тiркемелердi қоса алғанда, олардың тiркемелерiне, өздiгiнен жүретiн ауыл шаруашылығы, мелиоративтiк және жол-құрылыс машиналары мен механизмдеріне, сондай-ақ жүрiп өту мүмкiндiгi жоғары арнайы машиналарға ауыртпалықтың жоқ (бар) екендігі туралы ақпарат беру» мемлекеттiк көрсетілетін қызмет регламентіне 1-қосымша

ͨ˃˟˺ˮˤ˪˘ˬ́೪ ˤˮ˳˱˟˪˻ˤ̆ ˳˘ˬ˘˳́ˮ˞˘೦́ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˪഑˲˳˟˵˧ˬ˟˵˧ˮ ೪́ˣ˭˟˵˵˟˲ ˲˟˛ˬ˘˭˟ˮ˵˵˟˲˧ˮ ˙˟˪˧˵˶ ˵˶˲˘ˬ́ͩ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ ഉ˪˧˭˞˧˛˧ˮ˧೮ ϮϬϭϱ ˢ́ˬ೦́ ϴ ˢ˟ˬ˵˯೪˳˘ˮ˞˘೦́ ζ ϭϬϮͲϮϮϱϮ ೪˘˶ˬ́˳́ˮ˘ ഑ˣ˛˟˲˧˳ ˟ˮ˛˧ˣ˶ ˵˶˲˘ˬ́

ʺ̡̖̥̣̖̖̯​̡̯̞ ದ̼̥̖̯̚​̯̞ ್̡̬̭̖̯̱̞̔ಪ ̛̦̖̭̍̚Ͳ̶̨̪̬̖̭̯̖̬̞̦̞ಪ ̦̼̌ದ̯̥̣̼̌̌ಢ̼

рында мемлекеттік тіркелгеннен кейін ресми және мерзімді баспа басылымдарында жариялау, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған интернет-ресурста және Астана қаласы әкімдігінің интернет-ресурсында орналастыру жүктелсін. 3. Осы қаулының орындалуын бақылау Астана қаласы әкімінің орынбасары М.Е. Бектұроваға жүктелсін. 4. Осы қаулы әділет органдарында мемлекеттік тіркелген күннен бастап күшіне енеді және ол алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ɇɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ɤɨɪɩɨɪɚɰɢɹ

Ʉԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɛɟɪɭɲɿɧɿԙ ɛɚɫɲɵɫɵ

Ʉԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵɧɵԙ ԧɬɿɧɿɲɿɧ ԕɚɛɵɥɞɚɭ ɠԥɧɟ ɬɿɪɤɟɭ - 30 ɨɬɵɡ ɦɢɧɭɬ ɿɲɿɧɞɟ

Әкімнің орынбасары

Е. Аманшаев

Әкімнің орынбасары

М. Бектұрова

Әкімнің орынбасары

А. Лукин ɒɚɪɬɬɵ ɛɟɥɝɿɥɟɪ - ɦɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɤԧɪɫɟɬɭɞɿԙ ɛɚɫɬɚɥɭɵ ɧɟɦɟɫɟ ɚɹԕɬɚɥɭɵ - ɤԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ ɪԥɫɿɦɿɧɿԙ ɿɫ-ԕɢɦɵɥɵɧɵԙ ɠԥɧɟ ɧɟɦɟɫɟ

ԕԝɪɵɥɵɦɞɵԕ-ɮɭɧɤɰɢɨɧɚɥɞɵԕ ɛɿɪɥɿɤ ɚɬɚɭɵ - ɤɟɥɟɫɿ ɪԥɫɿɦɝɟ ɿɫ-ԕɢɦɵɥԑɚ ɤԧɲɭ

«Тракторларға және олардың базасында жасалған өздiгiнен жүретiн шассилермен механизмдерге, монтаждалған арнайы жабдығы бар тiркемелердi қоса алғанда, олардың тiркемелерiне, өздiгiнен жүретiн ауыл шаруашылығы, мелиоративтiк және жол-құрылыс машиналары мен механизмдеріне, сондай-ақ жүрiп өту мүмкiндiгi жоғары арнайы машиналарға ауыртпалықтың жоқ (бар) екендігі туралы ақпарат беру» мемлекеттiк көрсетілетін қызмет регламентіне 2-қосымша

ϭͲ̛̬̥̔̌̐̌​̥̌͘ ʶ್̬̭̖̯̞̣̖̯̞̦ ದ̼̥̖̯̚​̯̞ ̖̬̱̹̞̍ ̡̥̖̥̣̖̖̯​̡̯̞ ದ̼̥̖̯̚​̯̞ ್̡̬̭̖̯̱ ̡̖̞̦̖̔̚ ̌ದ̪̬̯̌̌​̯̼ದ ̙ರ̜̖̣̖̬̞̔ಪ ̴̶̡̨̛̱̦̦̣̼̌̔ದ ್̬̌̌̚ ೅̡̬̖̖̯̞ ɗԚɌɒ

3-ɪԥɫɿɦ

1-ɲɚɪɬ

«ȿ-ɥɢɰɟɧɡɢɹɥɚɭ» ɆȾȻ Ⱥɀ

1-ɪԥɫɿɦ

ɀɌ ɆȾȻ ɁɌɆȾȻ

ɆȾȻ Ⱥɀ

2-ɲɚɪɬ

4-ɪԥɫɿɦ

6-ɪԥɫɿɦ

3-ɲɚɪɬ

7-ɪԥɫɿɦ

9-ɪԥɫɿɦ

2-ɪԥɫɿɦ 5-ɪԥɫɿɦ

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

ɋԝɪɚɧɵɦ

8-ɪԥɫɿɦ

Ʉԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɛɟɪɭɲɿ

ϮͲ̛̬̥̔̌̐̌​̥̌͘ ʿ̨̬̯̣̌ ̬̌ದ̼̣̼ ̡̥̖̥̣̖̖̯​̡̯̞ ದ̼̥̖̯̚​̯̞ ್̡̬̭̖̯̱ ̡̖̞̦̖̔̚ ̌ದ̪̬̯̌̌​̯̼ದ ̙ರ̜̖̣̖̬̞̔ಪ ̴̶̡̨̛̱̦̦̣̼̌̔ದ ್̬̌̌̚ ೅̡̬̖̖̯ ̖̯̱̞ ɆȾȻ Ⱥɀ

ɀɌɆȾȻ Ɂ Ɍ ɆȾȻ

ɗԚɌɒ

3-ɪԥɫɿɦ

4-ɪԥɫɿɦ

ɆȾȻ Ⱥɀ

6-ɪԥɫɿɦ

8-ɪԥɫɿɦ

9-ɪԥɫɿɦ

11-ɪԥɫɿɦ

ɗԚɌɒ

1-ɲɚɪɬ

1-ɪԥɫɿɦ

7-ɪԥɫɿɦ

5-ɪԥɫɿɦ

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

2-ɪԥɫɿɦ

ɋԝɪɚɧɵɦ

рәсімінің (іс-қимылдың) реттілігін сипаттау: 1-рәсім: көрсетілетін қызметті беруші қызметкерінің мемлекеттік қызметті көрсету үшін «Е-лицензиялау» мемлекеттік деректер базасы» ақпараттық жүйесінде (бұдан әрі – «Е-лицензиялау» МДБ АЖ) логин мен парольді енгізуі (авторизациялау процессі); 1-шарт: «Е-лицензиялау» МДБ АЖ-да логин және пароль арқылы көрсетілетін қызметті беруші қызметкерінің тіркелгені туралы мәліметтің түпнұсқалығын тексеру; 2-рәсім: мемлекеттік қызметті алушының мәліметтерінде бұзушылықтардың болуына байланысты «Е-лицензиялау» МДБ АЖда авторизациялаудан бас тарту туралы хабарланы қалыптастыру; 3-рәсім: мемлекеттік қызметті алушының осы Регламентте көрсетілген мемлекеттік қызметті таңдауы, мемлекеттік қызметті көрсету үшін сұраным нысанын экранға шығару және қажетті құжаттарды сұратуды есепке ала отырып электрондық нысанда мәліметтерді енгізу; 4-рәсім: «Жеке тұлғалар» мемлекеттік деректер базасына/«Заңды тұлғалар» мемлекеттік деректер базасына (бұдан әрі – ЖТ МДБ/ЗТ МДБ) «электрондық үкіметтің» төлем шлюзі (бұдан әрі – ЭҮТШ) арқылы көрсетілетін қызметті алушының мәліметтері туралы сұранымды жолдау; 2-шарт: ЖТ МДБ/ЗТ МДБ-да көрсетілетін қызметті алушы деректерінің болуын тексеру; 5-рәсім: порталмен ЖТ МДБ/ЗТ МДБ-да болмауына байланысты көрсетілген қызметті алушының мәліметтерін алу мүмкін еместігі туралы хабарламаны қалыптастыруы; 6-рәсім: құжаттардың қағаз түрінде болуы туралы белгі соғу бөлігінде сұраным нысанын толтыру; 7-рәсім: «Е-лицензиялау» МДБ АЖ-да сауалды тіркеу және «Е-лицензиялау» МДБ АЖ-да мемлекеттік қызметті өңдеу; 8-рәсім: «Е-лицензиялау» МДБ АЖ-да көрсетілетін қызметті алушының мәліметтерінде бұзушылықтардың болуына байланысты сұратылған мемлекеттік қызметтен бас тарту туралы хабарламаны қалыптастыру; 9-рәсім: көрсетілетін қызметті алушының «Е-лицензиялау» МДБ АЖ-да қалыптасқан мемлекеттік қызметтің (рұқсат етілген құжаттардың дайындығы туралы хабарлама) нәтижесін алуы. Электрондық құжат көрсетілетін қызметті берушінің уәкілетті адамының электрондық цифрлық қолтаңбасын (бұдан әрі – ЭЦҚ) пайдалана отырып қалыптастырылады. Көрсетілетін қызмет алушының өтініш беру тәртібінің және рәсімдердің (іс-қимылдардың) реттілігінің сипаттамасы: көрсетілетін қызметті алушы компьютеріндегі интернет-браузерде сақталатын өзінің ЭЦҚ тіркелген куәлігінің көмегімен көрсетілетін қызметті алушы порталда тіркеуді жүзеге асырады (порталда тіркелмеген көрсетілетін қызметті алушылар үшін жүзеге асырылады); 1-рәсім: ЭЦҚ тіркеу куәлігін көрсетілетін қызметті алушының компьютеріндегі интернет-браузерге тіркеу, мемлекеттік қызметті алу үшін порталда парольді енгізу (авторизациялау рәсімі); 1-шарт: тіркелген көрсетілетін қызметті алушы туралы мәліметтің түпнұсқалығын порталда логин, жеке сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – ЖСН), бизнес сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – БСН) және пароль арқылы тексеру; 2-рәсім: порталмен көрсетілетін қызметті алушының мәліметтерінде бұзушылықтардың болуына байланысты авторизациялаудан бас тарту туралы хабарламаны қалыптастыру; 3-рәсім: көрсетілетін қызметті алушының осы Регламентте көрсетілген мемлекеттік қызметті таңдауы, мемлекеттік қызметті көрсету үшін сұраным нысанын экранға шығару және көрсетілетін қызметті алушының электрондық түрдегі қажетті құжаттарын, оның құрылымы және форматтық талаптарын ескерумен, сұранымның нысанына тіркей отырып, көрсетілетін қызметті алушының толтыруы (мәліметтерді енгізуі); 4-рәсім: ЭҮТШ арқылы мемлекеттік қызметті төлеу, одан кейін бұл ақпарат «Е-лицензиялау» МДБ АЖ-ға келіп түседі; 2-шарт: мемлекетт қызметті көрсету үшін төлем дерегін «Е-лицензиялау» МДБ АЖ-да тексеру; 5-рәсім: «Е-лицензиялау» МДБ АЖ-да мемлекеттік қызметті көрсету үшін төлемнің жоқтығына байланысты сұралған мемлекеттік қызметтен бас тарту туралы хабарламаны қалыптастыру; 6-рәсім: сұрату (қол қою) үшін көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ тіркелген куәлігін таңдауы; 3-шарт: порталда ЭЦҚ тіркеу куәлігінің қолданылу мерзімін және кері қайтарылған (күші жойылған) тіркеу куәліктерінің тізімінде болмауын, сондай-ақ сұранымда көрсетілген ЖСН/БСН мен қызмет алушының ЭЦҚ тіркеу куәлігінде көрсетілген ЖСН/БСН арасындағы деректердің сәйкестігін тексеру; 7-рәсім: көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ түпнұсқасы расталмауына байланысты сұрау салынған мемлекеттік қызметтен бас тарту туралы хабарламаны қалыптастыру; 8-рәсім: көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ арқылы көрсетілетін қызметті алуға арналған сұраудың (енгізілген деректердің) толтырылған нысанын растау (қол қою); 9-рәсім: «Е-лицензиялау» МДБ АЖ-да электрондық құжатты (көрсетілетін қызметті алушының сұранымын) тіркеу және өтінішті «Е-лицензиялау» МДБ АЖ-да өңдеу; 10-рәсім: мемлекеттік қызметті алушының «Е-лицензиялау» МДБ АЖ мәліметінде бұзушылықтар болуына байланысты сұралған мемлекеттік қызметтен бас тарту туралы хабарламаны қалыптастыру; 11-рәсім: көрсетілетін қызметті алушының порталмен қалыптастырған мемлекеттік қызмет қорытындысын алуы (жылжымалы мүлік кепілін тіркеу тізілімінен үзінді-көшірме). Электрондық құжат көрсетілетін қызметті берушінің уәкілетті тұлғасының ЭЦҚ пайдалану арқылы қалыптастырылады.

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

Қ. Айтмұхаметов

4-ɲɚɪɬ

С. Хорошун

Әкімнің орынбасары

ɆȾȻ Ⱥɀ

4. «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясымен және (немесе) өзге де көрсетілетін қызметті берушілермен өзара іс-қимыл тәртібін, сондай-ақ мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібінің сипаттамасы 1. Мемлекеттік қызметті портал арқылы көрсету кезінде көрсетілетін қызметті беруші мен көрсетілетін қызметті алушының өтінімі мен

ɀɵɥɠɵɦɚɥɵ ɦԛɥɿɤɬɿԙ ɤɟɩɿɥɿɧ ɬɿɪɤɟɭ ɬɿɡɿɥɿɦɿɧɟɧ ɬɟɯɧɢɤɚԑɚ ɚɭɵɪɬɩɚɥɵԕɬɵԙ ɠɨԕ ɛɚɪ ɟɤɟɧɞɿɝɿ ɬɭɪɚɥɵ ɚԕɩɚɪɚɬ ɬɭɪɚɥɵ ԛɡɿɧɞɿɤԧɲɿɪɦɟ - ɛɿɪ ɠԝɦɵɫ ɤԛɧɿ ɿɲɿɧɞɟ

10-ɪԥɫɿɦ

Ȼɚɫɬɚɪɬɭ

Әкімнің бірінші орынбасары

ͨ˃̡̨̬̯̬̣̬̌̌ಢ̌ ̙೅̦̖ ̨̣̬̼̌̔ಪ ̭̼̦̍̌̌̔̌̚ ̙̭̣̌̌ಢ̦̌ ್̔̚ŝ̐ș̖̦̂ ̙ರ̬̖̯ș̂ ̹̭̌​̛̭̣̖̬ ̥̖̦ ̵̛̥̖̦̥̖̬̖͕̌̔̐̚ ̨̥̦̯̙̣̌̔̌ಢ̦̌ ̬̦̜̼̌̌ ̙̼̌̍̔ಢ̼ ̬̍̌ ̯ŝ̡̬̖̥̖̣̖̬̔ŝ ದ̨̭̌ ̣̌ಢ̦͕̌̔̌ ̨̣̬̼̌̔ಪ ̯ŝ̡̬̖̥̖̣̖̬ș̖͕̂ ್̔̚ŝ̐ș̖̦̂ ̙ರ̬̖̯ș̂ ̱̼̣̌ ̹̬̱̹̼̣̼̌̌ಢ̼͕ ̨̛̛̥̖̣̬̯̯̌̏ŝ̡ ̙೅̦̖ ̨̙̣Ͳದಱ̬̼̣̼̭ ̛̥̹̦̣̬̼̌̌̌ ̥̖̦ ̵̛̥̖̦̥̖̬̞̦̖͕̌̔̚ ̨̭̦̜̔̌Ͳ̌ದ ̙ರ̬ŝ̪ ್̯̱ ̥ರ̡̥ș̂̔ŝ̐ŝ ̨̙ಢ̬̼̌ ̬̦̜̼̌̌ ̛̥̹̦̣̬̌̌̌ಢ̌ ̱̼̬̯̪̣̼̌̌ದ̯̼ಪ ̨̙ದ ;̬̍̌Ϳ ̡̖̖̦̞̞̔̐ ̯̱̬̣̼̌ ̌ದ̪̬̯̌̌ ̖̬̱̍ͩ ̡̥̖̥̣̖̖̯​̯ŝ̡ ್̡̬̭̖̯̞̣̖̯̞̦ ದ̼̥̖̯̚ ̬̖̣̥̖̦̯̞̐̌

3. Мемлекеттік қызметті көрсету процессінде көрсетілетін қызмет берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) іс-қимыл тәртібін сипаттау 1. Мемлекеттік қызметті көрсету процесіне қатысатын көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) тізбесі: Мемлекеттік корпорация қызметкері. 2. Әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) ұзақтығын көрсете отырып, көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелері (қызметкерлері) арасындағы рәсімдер (іс-қимылдар) реттілігінің сипаттамасы: 1) Мемлекеттік корпорация қызметкері Стандарттың 9-тармағына сәйкес көрсетілетін қызметті алушының құжаттарын қабылдауды, оларды тіркеуді жүзеге асырады және сұранысты порталға жолдайды – 30 (отыз) минут ішінде; 2) Мемлекеттік корпорация қызметкері жылжымалы мүлік кепілін тіркеу тізілімінен үзінді-көшірмені қағаз түрінде береді – 1 (бір) жұмыс күні ішінде.

Ʉԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵɧɵԙ ԕԝɠɚɬɬɚɪɵɧ ɬɟɤɫɟɪɭ - 30 ɨɬɵɡ ɦɢɧɭɬ ɿɲɿɧɞɟ

Ә. Исекешев

Астана қаласы әкімдігінің 2015 жылғы 8 желтоқсандағы № 102-2252 қаулысына 6-қосымша

2. Мемлекеттік қызметті көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) іс- қимыл тәртібін сипаттау 1. Мемлекеттік қызметті көрсету бойынша рәсімді (іс-қимылды) бастауға: 1) Мемлекеттік корпорацияға жүгінген кезде – Стандартқа 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша көрсетілетін қызметті алушының өтініші; 2) порталға жүгінген кезде – Стандартқа қосымшаға сәйкес электрондық құжат нысанындағы көрсетілетін қызметті алушының өтініші негіз болып табылады. 2. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінің құрамына кіретін әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) мазмұны, орындау ұзақтығы: 1) Мемлекеттік корпорация қызметкері Стандарттың 9-тармағына сәйкес көрсетілетін қызметті алушының құжаттарын қабылдайды, оларды тіркейді және порталға сұраным жібереді – 30 (отыз) минут ішінде; 2) Мемлекеттік корпорация қызметкері жылжымалы мүліктің кепілдігін тіркеу тізілімінен үзінді-көшірмені қағаз түрінде береді – 1 (бір) жұмыс күн. 3. Келесі рәсімді (іс-қимылды) орындауды бастауға негіз болатын мемлекеттік қызмет көрсету рәсімінің (іс-қимылдың) нәтижесі: 1) Мемлекеттік корпорация қызметкері көрсетілетін қызметті алушының құжаттарын қабылдайды, тіркейді және порталға сұраным жібереді; 2) Мемлекеттік корпорация қызметкері жылжымалы мүліктің кепілдігін тіркеу тізілімінен қағаз түрінде үзінді-көшірме береді. 4. Әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) ұзақтығын көрсете отырып, көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) арасындағы рәсімдердің (іс-қимылдың) бірізділігін сипаттау осы Регламентке 1-қосымшада келтіріген.

Ʉԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɛɟɪɭɲɿɧɿԙ ɠɚɭɚɩɬɵ ԕɵɡɦɟɬɤɟɪɿ

ɜ ɬɟɱɟɧɢɟ 1 ɪɚɛɨɱɟɝɨ ɞɧɹ

Астана қаласы әкімдігінің 2016 жылғы «__»________ №__________ қаулысына қосымша

1. Жалпы ережелер 1. «Тракторларға және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерге, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелеріне, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылыс машиналары мен механизмдеріне, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарға ауыртпалықтың жоқ (бар) екендігі туралы ақпарат беру» көрсетілетін мемлекеттiк қызметті (бұдан әрі – мемлекеттiк көрсетілетін қызмет) Астана қаласы әкімдігінің уәкілетті органы – «Астана қаласының Ауыл шаруашылығы басқармасы» мемлекеттік мекемесі (бұдан әрі – көрсетілетін қызметті беруші) «Техникалық инспекция саласындағы мемлекеттік көрсетілетін қызметтер стандарттарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 6 мамырдағы № 4-3/421 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №11766 болып тіркелген) бекітілген «Тракторларға және олардың базасында жасалған өздiгiнен жүретiн шассилер мен механизмдерге, монтаждалған арнайы жабдығы бар тiркемелердi қоса алғанда, олардың тiркемелерiне, өздiгiнен жүретiн ауыл шаруашылығы, мелиоративтiк және жол-құрылыс машиналары мен механизмдеріне, сондай-ақ жүрiп өту мүмкiндiгi жоғары арнайы машиналарға ауыртпалықтың жоқ (бар) екендігі туралы ақпарат беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандарты (бұдан әрі – Стандарт) негізінде көрсетеді. Өтінішті қабылдау және мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесін беру: 1) «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорация» коммерциялық емес акционерлік қоғамы (бұдан әрі – Мемлекеттік корпорация)»; 2) «электрондық үкіметтің» www.egov.kz веб-порталы (бұдан әрі – портал) арқылы жүзеге асырылады. 2. Мемлекеттік қызметті көрсету нысаны: электрондық (толығымен автоматтандырылған) немесе қағаз түрінде. 3. Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесі – жылжымалы мүлік кепілін тіркеу тізілімінен үзінді-көшірме. Мемлекеттік қызметті көрсету нысаны: электрондық. 4. Мемлекеттік қызмет заңды және жеке тұлғаларға (бұдан әрі – көрсетілетін қызметті алушы) тегін көрсетіледі.

Ʉԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬ ɉɪɨɜɟɞɟɧɢɟ ɚɥɭɲɵɧɵԙ ԕԝɠɚɬɬɚɪɵɧ ɨɩɪɟɞɟɥɟɧɢɹ ɤԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɮɢɧɚɧɫɨɜɵɯ ɛɟɪɭɲɿɧɿԙ ɛԧɥɿɦ ɢɧɫɬɢɬɭɬɨɜ ɛɚɫɲɵɫɵɧɚ ɠɿɛɟɪɭ - 30 ɨɬɵɡ ɦɢɧɭɬ ɿɲɿɧɞɟ

Ʉԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɛɟɪɭɲɿɧɿԙ ɛԧɥɿɦ ɛɚɫɲɵɫɵ

3-ɲɚɪɬ

Астана қаласының әкімі

Ʉԧɪɫɟɬɿɥɝɟɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ

Ȼɚɫɬɚɪɬɭ̯

Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» 2001 жылғы 23 қаңтардағы, «Құқықтық актілер туралы» 2016 жылғы 6 сәуірдегі заңдарына, «Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің кейбір бұйрықтарына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2016 жылғы 19 қаңтардағы № 15 бұйрығына (Нормативтiк құқықтық актiлердi мемлекеттiк тiркеу тiзiлімiнде № 13337 болып тiркелген) сәйкес Астана қаласының әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ: 1. «Техникалық инспекция саласындағы мемлекеттік көрсетілетін қызметтер регламенттерін бекіту туралы» Астана қаласы әкімдігінің 2015 жылғы 8 желтоқсандағы № 102-2252 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 992 болып тіркелген, 2015 жылғы 5 қарашадағы № 124 (3329) «Астана ақшамы», 2015 жылғы 5 қарашадағы № 124 (3347) «Вечерняя Астана» газеттерінде жарияланған) мынадай өзгеріс енгізілсін: жоғарыда көрсетілген қаулыға 6-қосымша осы қаулыға қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын. 2. «Астана қаласының Ауыл шаруашылығы басқармасы» мемлекеттік мекемесінің басшысына осы қаулыны әділет органда-

тұлғаларының мемлекеттік қызметті көрсету мәселелері бойынша шешімдері мен іс-қимылдарына (іс-қимылсыздығына) шағымдану тәртібі Стандартқа сәйкес жүзеге асырылады.

Көрсетілетін қызметті беруші арқылы мемлекеттік қызметті көрсету кезінде ақпараттық жүйелердің функционалдық өзара ісқимылы осы Регламентке 2-қосымшада келтірілген. 2. Көрсетілетін қызметті берушінің және (немесе) оның лауазымды

2-ɲɚɪɬ

10

ȹ

Ʉԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ

ƶLJLjƶǃƶ gƶǁƶLJǑ ǂcLJǁƾNjƶLjǑǃǑi ǎƻǎƭǂƭ

ƶǧǨǖǣǖ fǖǡǖǧDZ

ȫ 9, ĭÁÈÁĭÒÓÁÎ ÑÆÒÐÔÂÌÉËÁÒÜ ģżÌÆÓ ÍÉÎÉÒÓÑ̼ļ ÁÒÓÁÎÁ ĭÁÌÁÒÜÎÜħ ģżÌÆÓ ÅÆÐÁÑÓÁÍÆÎÓ¼ ÎïñíáóéãóĄë ĬĪĬüĬóüĬ áëó çüìĨü Ĭáèáîåá îïñíáóéãóĄë ĬĪĬüĬóüĬ ëæòĄíåæñåĄ ÍæíìæëæóóĄë óĄñëæôåĄĦ óĄèĄìĄíĄîæ Ě âïìüð æîäĄèĄìåĄ

ͨౢ˯˳́˭˾˘ ˞ഉ˲˧Ͳ˞ഉ˲˭˟˪˱˟ˮ ೪˘˭˵˘˭˘˳́ˣ ˟˵˶ ˵˶˲˘ˬ́ͩ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ ˭ഉ˳ˬˤ˺˘˵́ˮ́೮ ϮϬϭϭ ˢ́ˬ೦́ ϳ ˢ˟ˬ˵˯೪˳˘ˮ˞˘೦́ ζ ϱϮϭͬϳϱͲ/s ˾˟˾˧˭˧ˮ˟ ഑ˣ˛˟˲˧˳˵˟˲ ˭˟ˮ ˵˯ˬ́೪˵́˲˶ˬ˘˲ ˟ˮ˛˧ˣ˶ ˵˶˲˘ˬ́

«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі кодексінің 9-бабының 1-тармағының 5) тармақшасын басшылыққа ала отырып, Астана қаласының мәслихаты ШЕШТІ: 1. «Қосымша дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету туралы» Астана қаласы мәслихатының 2011 жылғы 7 желтоқсандағы № 521/75-IV шешіміне (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2011 жылғы 30 желтоқсанда № 707 болып тіркелген, 2012 жылғы 7 қаңтарда «Астана ақшамы» № 2 және «Вечерняя Астана» № 2 газеттерінде жарияланған) келесі өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін: 1 - тармақта 6) және 7) тармақшалар мынадай мазмұнда жазылсын: «6) Драве синдромы ауруына арналған «Стирипентол» препараты, капсула; 7) Қалқанша безінің медуллярлы ісігі ауруына арналған «Вандетаниб» препараты, таблеткалар;»; 1-тармақ мынадай мазмұндағы 8) және 9) тармақшалармен толықтырылсын: «8) «Инфликсимаб» препараты, көктамыр ішіне енгізілетін

ерітінді дайындау үшін концентрат дайындауға арналған лиофилизацияланған ұнтақ, 100 мг, «Бехтерев ауруына» арналған «Адалимумаб» инъекцияға арналған 40 мг/0,8 мл ерітінді; «9) Муковисцидоз ауруына арналған «Тобрамицин» препараты, капсулаларда ингаляцияға арналған 28 мг ұнтақ.». 2. Осы шешiм әділет органдарында мемлекеттік тіркелген күннен бастап күшіне енеді және алғашқы ресми жарияланған күннен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Астана қаласы мәслихат сессиясының төрағасы

З. Шибкенов

Астана қаласы мәслихатының хатшысы

Ж. Нұрпейісов

«КЕЛІСІЛДІ» «Астана қаласының Денсаулық сақтау басқармасы» мемлекеттік мекемесінің (ДСБ) басшысы

Е. Байжүнісов

ʺ౬ʺʶʳʻʪʳʧʳ ˌʫʶ˃ʫ˄ʸʳ ˃౭ʸ౞ʤʸʤˀ౞ʤ ʤˀʻʤʸ౞ʤʻ ˁʿʽˀ˃˃ˏౢ ʪʤʱˏʻʪʤ˄ ʽˀ˃ʤʸˏ౞ˏͫ ˀʺౢʶͳʻʤ ʤ˄ʪʰ˃ «Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы» Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 12 қарашадағы 392-V Заңының 18-бабы 5-тармағының 4-тармақшасына сәйкес, жоспардан тыс аудитті жүргізуге негіздердің бірі жеке және заңды тұлғалардың өтініштері болып табылады. Сонымен, ағымдағы жылы жеке тұлғаның өтініші бойынша «Мүмкіндігі шектеулі тұлғаларға арналған спорттық дайындау орталығы» РМҚК-на жоспардан тыс мемлекеттік аудит жүргізілген, соның нәтижесінде белгіленген бұзушылықтардың жалпы сомасы 817,5 мың теңгені құрады, соның ішінде: рәсімдік сипаттағы бұзушылықтар сомасы – 172,3 мың теңге және

қаржылық бұзушылықтар сомасы – 645,2 мың теңге. Қаржылық бұзушылықтардың барлық сомасы, атап айтқанда, жалақы мен іссапар шығыстары бойынша артық төлем сомасы 645,2 мың теңгеге бюджетке қайтарылуға тиіс. Қазіргі кезде республикалық бюджет кірісіне көрсетілген соманы қайтару бойынша жұмыс атқарылып жатыр. Аталған бұзушылықтар Қазақстан Республикасының заңнама талаптарын сақтамау салдарынан жіберілді. Аудиторлық іс-шара қорытындылары өтініш иесіне, сондай-ақ Астана қаласы бойынша Мемлекеттік кірістер департаментіне іс жүргізу шешімін қабылдауға жіберілді.


www.astana-akshamy.kz

ȹ

ȽÉÄÀ½Ê

ÁҮòÍò ÆҰÌÛÑÊÅÐIJҢ ÁÅÐÅÊÅ˲ ÁÎËÀØÀҒÛ

Болашақты болжауға әркімнің-ақ таласы бар. Бірақ, оны тап басып болжау өте қиын екені рас. Өйткені, болашақ қателікті кешірмейді. Ол ертеңгі өмірін ойлайтындардың барлығын толғандырады. Ал, «қартайғанда бейнетімнің зейнетін көрем бе? Әлде балаларыма масыл болып жүрем бе?» деген сұрақ екінің бірінің көкейінде жүрері анық. Ал егер сол зейнетақыңыздың қаншалықты болатыны өзіңізге де байланысты болса ше!? Онда оның көлемін айқындау, зейнеткерлік шақты бағамдау, әрине, оңайырақ болар еді. Міне, Қазақстанда енгізілгеніне биыл 18 жыл болған жинақтаушы зейнетақы жүйесінің мәні де осында. Бүгінде елімізде болашақ зейнеткерлерді зейнетақымен қамсыздандырудың жауапкершілігі мемлекет, жұмыс беруші және салымшының арасында оңтайлы үлестірілген. Зейнетақы жинақтары – салымшының меншігі және оның сақталуына мемлекет кепілдік береді. Яғни, тер төгіп еңбек етіп, міндетті зейнетақы жарналарыңызды Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына уақтылы төлеп отырсаңыз, болашағыңыз да жарқын бола түседі деген сөз. Ал қазіргі таңда елімізде зейнетақы жүйесі әлі де кезең-кезеңмен жаңғыртылып жатыр. Соның аясында 2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап зейнетақымен қамсыздандыру жүйесінің шартты-жинақтаушы құрамдауышы деп аталатын құрылымы енгізілейін деп жатыр. Оны қалай түсінуге болады? Жә, алдымен тарихқа көз жүгіртелік. Ол айтуға тұрарлық. Өйткені, елімізде қалыптасқан көпдеңгейлі жинақтаушы зейнетақы жүйесінің нақты қалай жұмыс істейтінін екінің бірі біле бермейді. Бұл түсінікті де. Себебі, елімізде зейнетақы реформасы қолға алынған 1998 жылдан бері отандық зейнетақы жүйесі талай кезеңді бастан кешірді. Бұған дейін, сонау Кеңес заманында Қазақстанда ортақ зейнетақы жүйесі жұмыс істегені белгілі. Зейнетақы толығымен мемлекеттік бюджет және кәсіпорындардың сақтандыру төлемдері есебінен төленіп отырды. Зейнетақы бір рет қана тағайындалатын және оның көлемі елде орташа жалақы мен өмір сүру деңгейі өзгеріп кетсе де еш өзгермейтін. Мұндай жүйе нарық заманының талаптарына жауап бере алмады. Өткен ғасырдың 90-шы жылдары, тәуелсіздікке қадам басқан елімізде орын алған экономикалық дағдарыстар, мемлекеттік кәсіпорындардың жабылуы, жұмыссыздықтың белең алуы, зейнеткерлер санының артуы, демографиялық тоқыраулар оған кері әсер етті. Соның салдарынан бюджетке салық төлеу күрт төмендеп, жалақы, зейнетақы төлеу қиындай түсті. Жұмысқа қабілетті азаматтар мен зейнеткерлер ара-қатынасының көрсеткіші 1.8/1-ді құрады. Ал кеңес заманында бұл көрсеткіш 4/1 болатын. Яғни, бір зейнеткердің зейнетақысы 4 жұмыскердің салығынан құралатын. Содан, нарық заманының талаптарына сай зейнетақы реформасын жүргізу қажет болды. Сөйтіп, елімізде жаңа бірегей жинақтаушы зейнетақы жүйесі енгізіле бастады. Бұл жерде отандық қаржыгерлер Чили елінің моделін негізге алды. Латын Америкасының бұл елінде аталмыш жүйе сонау 1981 жылы енгізілген болатын. 1997 жылы 20 маусымда жаңа тарихи құжат - «Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» ҚР заңы қабылданды. Сол жылы 24 қыркүйекте «Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қоры» жабық акционерлік қоғамын құру туралы» ҚР қаулысы шықты. Ал, 1998 жылдың 1 қаңтарынан бастап жұмыс істейтін барша қазақстандықтар жинақтаушы зейнетақы қорындағы өздерінің жеке зейнетақы шотына айлық жалақыларының 10 пайызын міндетті түрде аудара бастады. Сонымен қатар, олар ерікті түрде зейнетақы аударымдарын жасай алатын болды. Жинақталған қаржы нақты экономика салаларына инвестицияланды. Ал, кеңес заманынан келе жатқан барлық жеңілдетілген зейнетақылар жойылды. Егер жұмыскер басқа зейнетақы қорымен шарт жасамаған болса, жұмыс беруші міндетті зейнетақы жарналарын Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорына аудара бастады. 1998-2013 жылдар аралығында Қазақстанда 10нан астам мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қорлары жұмыс істеді. Соңғы жылдары меншікті капиталға деген талаптың күшеюіне байланысты олар біріге бастады. Түптеп келгенде мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қорларының төмен табыстылығы, салымшылардың инвестициялық саясатқа ықпал ете алмауы зейнетақы жүйесін реформалауды одан әрі жалғастыруды талап етті. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев 2012 жылғы 27 қаңтарда «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты халыққа Жолдауында зейнетақы реформасын кезең-кезеңмен жетілдіру керектігін баса айтты. Сөйтіп, Елбасының тапсырмасымен 2013 жылы 2 шілдеде «Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» Қазақстан Республикасының жаңа редакциядағы заңы қолданысқа енгізілді. Соның негізінде Қазақстанда зейнетақы жүйесін кезеңкезеңмен жаңғырту шарасы қолға алынды. Зейнетақы активтерінің Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына шоғырлануы зейнетақы жинақтарын сақтауға және оларды тиімді қаржы құралдарына жұмсау арқылы өсімін қамтамасыз етуге тамаша мүмкіндік берді. Зейнетақы жүйесін жаңғыртудың алғашқы кезеңі

аясында 2014 жылдың 1 қаңтарынан бастап жұмыс берушілер зиянды (аса зиянды) жұмыстармен айналысатын жұмыскерлерінің пайдасына өз қаражатынан жалақының 5 пайызын Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына аударға мінденттенді. Зиянды (аса зиянды) кәсіптер тізімін ҚР Үкіметі бекітеді. Сонымен қатар, жұмыс істейтін, бірақ, бала күтімімен үйде отырған әйелдерге бір жылға дейін бюджет есебінен міндетті зейнетақы жарналары төлене бастады. Мінеки, әңгімеміздің басында айтылған тақырыбымызға да келіп жеттік. Зейнетақымен қамсыздандырудың барабарлығын сақтау мақсатында 2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап елімізде зейнетақы жүйесінің шартты-жинақтаушы құрамдауышы енгізілмек. Яғни, Қазақстандағы барлық жұмыс берушілер (олардың ішінде зиянды (аса зиянды) жұмыстармен айналысатын жұмыскерлерінің пайдасына өз қаражатынан жалақының 5 пайызын БЖЗҚ-ға міндетті кәсіптік зейнетақы жарнасы ретінде төлеп келген жұмыс берушілер де бар) еңбек жағдайына қарамастан өз қаражаты есебінен қызметкерлерінің пайдасына жалақының 5 пайызын жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарнасы ретінде аударатын болады. Бұл үшін Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорында әрбір жұмыскерге арнап өз алдына бөлек шартты зейнетақы шоты ашылады. Бұл шоттағы зейнетақы жинақтары жұмыскердің меншігі болып табылмайды және мұраға қалдырылмайды. Бірақ, бұл жерде мына жәйтті ескерген жөн. Егер зейнеткердің өзі жинаған зейнетақы жинақтары (жалақысының 10 пайызы) оған жеке зейнетақы шотындағы ақшасы таусылғанша төленетін болса, мына шартты зейнетақы шотындағы зейнетақы жинақтары оған өмір бойына төленетін болады. Бұл шоттардағы ақша таусылмайды. Қалайша? Себебі, бұл төлемдер сол шартты-жинақтаушы жүйедегі жиналған қаржыны қайта бөлу, тарату арқылы жүзеге асырылып отырады. Шартты зейнетақы шотына аударылатын жарналар жыл сайын капиталданады және қаржы құралдарына инвестицияланады. Бұл ретте кіріс инвестициялық қызметтің нәтижелеріне, сондай-ақ қаржы нарықтарының жайкүйіне байланысты қалыптасады. Айтпақшы, инфляция деңгейін ескере отырып, жарналардың сақталуы бойынша мемлекеттік кепілдіктер шартты-жинақтаушы құрамдауышына қолданылмайды. Заң бойынша шартты зейнетақы шоттарындағы жинақтар 5 жылдан кейін, яғни 2023 жылдан бастап зейнетке шыққан жандарға (58-63/63), сондай-ақ, мүгедектігінің мерзімі жоқ бірінші және екінші топтағы мүгедектерге төлене бастайды. Бұл үшін шартты зейнетақы шотына жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары кем дегенде бес жыл тұрақты түрде ай сайын аударылуы керек. Жыл сайын шартты зейнетақы көлемі БЖЗҚның қаржылық мүмкіндігі және демографиялық көрсеткіштерге сәйкес индекстеледі. Қазіргі таңда елімізде осы шартты - жинақтаушы құрамдауышты енгізу әдістемесі барынша пысықталып жатыр. Бұл жерде Швецияның моделі негізге алынған. Осылайша, қазақстандықтар үшін тағы бір зейнетақы төлемдерін алу тетігі пайда болды. Мамандардың айтуынша, бұл шара адамдарды зейнетақы жүйесіне қатысуға ынталандыра түседі. Әңгімеміздің соңында естеріңізге сала кетелік, 2018 жылдың 1 шілдесінен бастап базалық зейнетақы төлемі зейнеткерлік жасқа шыққанда және зейнетақы жүйесіне қатысу мерзіміне байланысты тағайындалатын болады. Егер қатысу мерзімі жоқ немесе 10 жылға дейін болса, онда базалық зейнетақы ең төменгі күнкөріс деңгейінің 50 пайызын құрайды. 10 жылдан жоғары әрбір жыл үшін оның көлемі 2 пайызға ұлғайып отырады, ал 35 жыл және одан көп болатын болса, онда базалық зейнетақының көлемі ең төменгі күнкөріс деңгейінің көлемімен тең болады. Бұдан басқа, қазіргі зейнеткерлер үшін де, сол сияқты 1998 жылдың 1 қаңтарына дейін кемінде 6 ай еңбек өтілі бар азаматтар үшін де ортақ зейнетақы төлемдері әлі сақталады. Бұл ортақ зейнетақының мөлшері жыл сайын инфляция деңгейінен екі пайызға ілгерілеп, индекстеледі. Құрметті оқырман! Ұсынылып отырған өзгерістер тек зейнеткерлер арасында кедейлікті азайтуға ғана емес, сонымен қатар азаматтардың еңбекке ынтасын күшейтуге және еңбек қатынастарын заңдастыруға, инвестициялық табысты арттыруға бағытталған. Олар қазіргі зейнеткерлердің де, болашақ зейнеткерлердің де мүдделеріне сай келеді. Айтса айтқандай, бүгінгі таңда Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры аясында салымшылардың инвестициялық табысы арта түсуде. 2016 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай бойынша зейнетақы жинақтарының жалпы сомасы шамамен 6,41 трлн. теңгені құрады. Шарттардың барлық түрі бойынша салымшылардың (алушылардың) жеке зейнетақы шоттарының саны шамамен 10,10 млн бірлікке жетті. 2016 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай бойынша таза инвестициялық табыс сомасы 393,26 млрд теңгені құрады. БЖЗҚ салымшыларының жыл басынан бергі зейнетақы активтері бойынша табыстылығы 6,6%-ды құрады. Бұл, ұқсас кезеңдегі құнсыздану деңгейінен (5,4%) 1,2%-ға жоғары. Айбота ЖАППАРБЕРГЕН

11

ƏÑÊÅÐÈ ÑÎÒÒÀÐ ƏÄ²Ë ÑÎÒ ÁÈË²Ã²Í ÆҮÇÅÃÅ ÀÑÛÐÓÄÀ Үстіміздегі жылы Қазақстан Республикасының әскери соттарының өз алдына дербес шаңырақ көтеріп, отау тіккендеріне, яғни тәуелсіз мемлекетіміздің юрисдикциясына өткеніне жиырма төрт жыл толып отыр. Өткен күндерді былай қойғанда, тек қана соңғы жылдары жүздеген әскерилердің және де олардың отбасыларының қандай да болмасын бір себептермен бұзылған құқықтары мен заңды мүдделері әскери соттар арқылы қалпына келтірілгендігін айтсақ та жеткілікті. Осының өзі ғана әскери судьялардың еңбектерінің еш кетпегендігі, оларға заңмен жүктелген міндеттердің адал орындалып келе жатқандығының айғағы. Тағы да бір ескеретін жағдай, соңғы жылдары әскери соттарда қаралатын азаматтық істердің саны да азаймай тұр. Себебі, әскери қызметшілер мен әскерде жұмыс істейтін азаматтар, әскери бөлімдер, мекемелер әділ сот билігін күтіп, әскери соттарға жиі жүгінетін болды. Бұл, әскери сот судьяларының заң үстемдігі туралы құқықты түсіндіру жөніндегі жұмыстарының, гарнизондарда «ашық есік күндерінің» өткізілуінің және де Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының сайтындағы жарияланған әскери соттардың сот актілеріне қолжетімділігінің нәтижесі екендігіне күмән жоқ. Сонымен қатар, әскери соттардың қызметінің бір саласы әскери қылмыстарға байланысты істерді қарап, тиісінше заңды шешімдер қабылдау болып саналады. Бұл міндетті де әскери судьялар абыроймен атқарып келеді. Қоғамға аса қауіпті қылмыс істеген немесе сыбайлас жемқорлыққа бой ұрған әскерилерді қылмыстық заңға сәйкес әскери соттар жазаға тартуда. Бұл мәселеде судьялар ымырашылдыққа жол бермей, заң талаптарының қатаң сақталуын ұстануда. Сондай-ақ, әскери соттың территориялық соттардан айырмашылығы - бірнеше гарнизондарда орналасқан әскери мекемелер мен бөлімдерде әділ сот билігін жүзеге асырады. Бұл – үнемі іссапарда болып тұру деген сөз. Ал іссапарда жүріп істерді қарау оңай болмаса керек. Өйткені соттың негізгі орналасқан жерінен тыс жерде - әскери бөлімдерде бірнеше күн істерді қарап, шешімдер шығару қалай болғанда да қиындықтар туғызады. Әскери судьялар армия жағдайын, оның ортасын біліп, әскери жарғылардың талаптарын түсініп, заңдылығын сақтап отырады. Әскерде темірдей қатаң тәртіп, бір адамға бағыныштылық, жарғылық режим қалыптасқан. Соған байланысты оларға қойылатын талап та күшті. Міне, әскери судья осы мән-жайларды ескере отырып, Қарулы Күштерде заңдылықтың сақталуына бар жігерін жұмылдырып, шешімдер шығарады. Барлық гарнизондарының әскери судьялары өз қызметтері аясында судьялар әдебінің қағидаларына, кәсіптік міндеттеріне, сот мәжілістерінде сотқа қатысушыларға тәрбиелік ықпал етуге, сот үкімдері мен шешімдерінің сапасына аса жауаптылықпен қарайды. Сайып келгенде, гарнизон әскери сотының судьяларының атқарған игілікті істері аза мат тардың Қазақстан Республикасы Консти ту циясында көзделген құқықтары мен бостандықтарының сот арқылы қорғалуын қамтамасыз етуге, халық пен қоғамның нақты және әділсот төрелігіне деген сенімін күшейтуге бағытталғандығының белгісі екені даусыз. Атап өту керек, жылдан жылға әскери қызметшілер арасында қылмыс азайып келеді. Мұның әртүрлі себептері бар. Бірінші, әскерилердің әлеуметтік-тұрмыс жағдайларының әжептәуір жақсарғандығы. Екінші, қылмыстың алдын алу профилактикалық жұмыстардың да нәтижесі болса керек. Ал, дегенмен де әскерде қылмыс жоқ деп айтуға әлі ертерек. Өйткені ондай оқиғалар кездесіп қалады. Енді қазіргі таңда қандай қылмыстар үшін әскери қызметшілер жауапқа тартылып жатыр

десек, олар сыбайлас жемқорлыққа қатысты немесе пайдақорлық ниетпен істелген қылмыстар болып келеді. Әскери сотта мемлекеттік тілді қолдану мәселесіне де аса мән берілуде қазақ тілі сот ісінде бірыңғай қолданылуда. Яғни, хат-хабарлар міндетті түрде қазақ тілінде алмасылуда немесе 100 пайызды құрайды. Сот ісін жүргізу орыс тілі болса да, сот мәжілістерін тағайындау жөніндегі хабарлар тараптаға екі тілде жіберілуі әскери соттың тәжірибесінде әбден қалыптасқан жағдай. Әділ сот билігін жүзеге асырумен қатар, сот әскерилердің арасында құқықтық тәрбие және құқықбұзушылықтың алдын алу мәселесін де назарынан тыс қалдырмайды. Соған байланысты істер әскери бөлімдердің жеке құрамдарының қатысуларымен қаралып, оларға қылмыстық заңның қағидалары түсіндіріліп отырады. Өйткені, әскерилердің құқықтық сауаттылығы кейбір жағдайларда олардың қоғам алдындағы жауаптылығын және де әскери жарғылардың ережелерін сақтау қажеттігін сезінуге ықпал етеді. Себебі, заң талаптарын бұзғаны үшін қандай жауапкершілікке тартылатынын білгені аңдаусыз қадам жасаудан тежейді. Бұл ретте, кейбір қылмыс істеуге «жақын» тұратын әскери қызметшілерге соттың «жазалау тәжірибесі де», яғни кінәліге тағайындалған жазаның түрі мен қаттылығы да өз әсерін тигізері анық. Соттың тәрбиелік мәні бар құралының бірі - жеке қаулылар мен ұйғарулар болып табылады. Сот талқылауында жан-жақты да егжей-тегжейлі зерделеп, құқықбұзушылыққа себепкер болған мән-жайларға әскери бөлім басшыларының назарын аудару арқылы болашақта ондай жағдайларға жол бермеуге бағытталған шаралар алуды ұсынады. Сөйтіп, сот жауынгерлердің әскери қызмет ету тәртібін сақтауына және әскери дайындықтарының қалыпты деңгейде болуына ықпал етеді. Әскери сот азаматтық құқықтық дауларды (еңбек, тұрғын үй т.б.) шеше отыра, әскери қызметшілердің бұзылған құқықтарын қалпына келтіріп, әскери ұжымдарда әлеуметтік әділетсіздіктен туындайтын кертартпа жағдайлардың алдын алады. Соттың тәжірибесінде көбірек кездесетін даулардың бірі – әскери қызмет ету тәртібіне қатысты болып келетін келісімшарттың мезгілінен бұрын бұзылуы. Яғни, әскери қызметші келісімшартқа отырған кезде оған төленген біржолғы төлемақыны қайтару мәселесі. Мұндай дау әдетте, Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексінің 135-бабына сай сот бұйрығын шығару арқылы шешіледі. Осы баптың 12-тармағында, келісімшарт әскери қызметшінің еркімен мерзімінен бұрын бұзылса, оған төленген біржолғы төлемақы сот бұйрығын шығару жолымен өндірілетіндігі айтылған. Қазіргі таңда әскери соттар әскери әкімшілік құқықбұзушылық туралы материалдарды қарамайды. Өйткені, ондай материалдар жалпы соттардың құзіретіне берілген. Негізінде, осы материалдарды әскери судьялар қараса, дұрыс болар еді. Себебі, олар әскери қызметтің бүге-шүгесіне дейін білетін маман-заңгерлер және әскери әкімшілік заңын қолдану тәртібін біледі, заң бұзушылықтың әскери қызметтің қандай талаптарына қайшы келетіндігін айнақатесіз анықтай алады. Олай болса, сөз болып отырған заңға кішкене өзгеріс енгізу арқылы әскери қызметшілерге қатысты әкімшілік құқықбұзушылық жөніндегі материалдарды әскери судьялардың қарауына берсе, оған ешбір қосымша шығын да қажет емес және талас та тумас еді. Әскери судьялардың әкімшілік материалдар бойынша әділ сот билігін жүзеге асыруға асқан жауапкершілікпен қарайтындығы күмән туғызбасы анық. Тоқ етерін айтқанда, бұдан ұтпасақ, ұтылмайтындығымыз сөзсіз. Д.АХТЯМОВ, Қазақстан Республикасы Әскери сотының БАҚ өкілдерімен үйлестіруші-судья

ХАБАРЛАНДЫРУ

Ақмола гарнизоны әскери соты 2016 жылдың қазан айының 28-ші жұлдызында сағат 09.00-ден кешкі сағат 18.30-ға дейін сот төрағасы Даулет Сарсембайұлы Модабаевпен жергілікті тұрғындарды қабылдау бойынша кезекті «Ашық есік» күні іс-шарасын өткізеді. Жеке қабылдауға қатысам деушілерге Омарова көшесі, 57, 71-05-63 байланыс телефоны арқылы алдын ала хабарласып жазылуға болады.

ʤˁ˃ʤʻʤ ౢʤʸʤˁˏ ʺʫʺʸʫʶʫ˃ ʶʫʿʳʸʪʳʶ ʥʫˀʧʫʻ ʯʤ౦ ʶಉʺʫʧʳʻ ʶಉˀˁʫ˃˄ ʮ౬ʱʫˁʳʻʫ ౢʤ˃ˏˁʤ˃ˏʻ ʤʪʦʽʶʤ˃˃ʤˀʪˏ౦ ˃ʳʯʳʺʳ №

1.

Адвокаттық Адвокаттық қызметті қызметпен ұйымдастыру айналысуға нысаны лицензияның нөмірі мен берілген күні Идрисова Алмагуль Балтабаевна 0004719 19.03.2003 Алматы ауданының заң кеңсесі Тегі

Аты

Әкесінің аты (егер бар болса)

Мекенжайы

Байланыс ескерттелефондары пе

Астана қ., Кенесары 8 701-734-43-79 көшесі, 69 үй

ౢ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮ ˀ˟˳˱˶˙ˬˤ˪˘˳́ ʰˮ˚˟˳˵ˤ˻ˤ̆ˬ˘˲ ˢഉˮ˟ ˞˘˭˶ ˭ˤˮˤ˳˵˲ˬ˧˛˧ ˃˟˺ˮˤ˪˘ˬ́೪ ˲˟˵˵˟˶ ˢഉˮ˟ ˭˟˵˲˯ˬ˯˛ˤ̆ ˪˯˭ˤ˵˟˵˧͕ ϬϭϬϬϬϬ͕ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪͕͘ ʽ˲́ˮ˙˯˲ ˪഑˾˟˳˧͕ ϭϭͲ೦ˤ˭˘˲˘˵͕ ˘ˮ́೪˵˘˭˘ ೴˾˧ˮ ˵˟ˬ˟˹˯ˮ˞˘˲͗ ϴ ;ϳϭϳϮͿϮϳͲϬϳͲϯϵ͕ ˲˟˳˱˶˙ˬˤ˪˘ˬ́೪ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˪ഉ˳˧˱˯˲́ˮ ˙˘˳˾́˳́ˮ́೮ ˙˯˳ ˬ˘˶˘ˣ́˭́ˮ˘ ˯˲ˮ˘ˬ˘˳˶೦˘ ˪˯ˮ˪˶˲˳ ˢ˘˲ˤ̆ˬ˘˥˞́͗ Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігі Техникалық реттеу және метрология комитетінің «Қазақстан метрология институты (ҚазМетрИн)» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының Бас директорына (Астана қ., Орынбор көшесі, 11-ғимарат, анықтама үшін телефондар: 8 (7172) 27-07-39). Функционалдық міндеттері: - жалпы басқару және кәсіпорын қызметін үйлестіру; өлшем құралдарын салыстырып тексеру және калибрлеу, ғылыми-зерттеу жүмыстары, сынау жүргізу, шама бірлігі эталондарына салғастыру жүргізу, өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құжаттарды әзірлеу, шама бірлігі мемлекеттік эталондарын құру, жаңғырту, пайдалану және сақтау бойынша жөніндегі жұмыстарды жүзеге асыруға қатысу. Конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар: – жоғары кәсіби білімі (әлеуметтік ғылымдар, экономика және бизнес немесе құқық немесе техникалық ғылымдар және технология); – мамандығы бойынша экономика саласы кәсіпорнының бейініне сәйкес басшы лауазымдарда кемінде 5 жыл жұмыс өтілінің болуы; – Қазақстан Республикасы Еңбек, Кәсіпкерлік және Бюджет кодекстерін, «Техникалық реттеу туралы», «Өлшем бірлігін қамтамасыз ету ту ралы»,«Сәйкестікті бағалау саласындағы

аккредиттеу туралы», «Мемлекеттік сатып алу туралы» Қазақстан Республикасының заңдарын, «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағытын білу. Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар тізімі: 1) конкурсқа қатысу туралы өтініш; 2) мемлекеттік және орыс тілдерінде түйіндеме; 3) еркін нысанда жазылған өмірбаян; 4) білімі туралы құжаттардың көшірмелері; 5) еңбек кітапшасының (ол болған кезде) немесе еңбек шартының көшірмесі не соңғы жұмыс орнынан жұмысқа қабылданғаны және еңбек шартының тоқтатылғаны туралы бұйрықтардың көшірмелері; 6) «Денсаулық сақтау ұйымдарының бастапқы медициналық құжаттама нысандарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрі міндетін атқарушысының 2010 жылғы 23 қарашадағы № 907 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6697 болып тіркелді) бекітілген нысан бойынша денсаулық жағдайы туралы анықтама. Конкурса қатысу үшін қажетті құжаттар осы хабарландыру бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланған уақыттан бастап 15 күнтізбелік күн ішінде жоғарыда көрсетілген мекен-жай бойынша Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігі Техникалық реттеу және метрология комитетіне ұсынылуы тиіс.


12

ȹ

www.astana-akshamy.kz

ÈË͸ÅÀ×Ê

ɼʣʄʧʁɮʧȱʘɧʊʊɧʃɮʛʇɭɧʃȱɼɯʘ ʤ˳˵˘ˮ˘˞˘೦́ ʶ˯ˮ˛˲˟˳˳Ͳ˺˯ˬˬ ˳˘˲˘˥́ˮ˞˘ ˃ഉ˶˟ˬ˳˧ˣ˞˧˪˵˧೮ ˾ˤ˲˟˪ ೦˘˳́˲ ˵˯˥́ˮ˘ ˘˲ˮ˘ˬ೦˘ˮ ౢ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮˮ́೮ ˟೮˙˟˪ ˳˧೮˧˲˛˟ˮ ೪˘˥˲˘˵˪˟˲˧͕ ˱˲˯˹˟˳˳˯˲ ʤ˥˵೪˘ˬˤ ʮ˘˥́˭˯˚ ˱˟ˮ ˈ˘ˬ́೪˘˲˘ˬ́೪ ˙˘˥೪˘˶ˬ˘˲˞́೮ ˬ˘˶˲˟˘˵͕́ ˪˯˭˱˯ˣˤ˵˯˲ ʤ˲˭˘ˮ ʮ˘˥́˭˯˚˵́೮ ͨˌ˘˵˵́೪ ˟ˬ˧ͩ ˞˟˱ ˘˵˘ˬ೦˘ˮ ˪˯ˮ˻˟˲˵˧ ഑˵˵˧͘

Ж

Өнерлі шәкірт тәрбиелеп отырған ұлағатты ұстаз. Оның баласы Арман Жайымов та болашағынан көп үміт күттіретін жас талант. Бірнеше байқаулардың лауреаты. Қазақ стан Композиторлар Одағының мүшесі. Ол өзінің жеке кон церттерімен Гер мания, Австрия, Түркия және Ресей секіл ді елдерде өнер көрсетіп, ол жақтағы көрермендерден жо ғары баға алған. Әкелі-балалы өнерпаз бірігіп, қалам тербеген «Бейбарыс сұлтан» (сөзін Ұлықбек Есдәулет жазған) операсының либреттосы талғамы жоғары жұртшылықтың көңілінен шықты. Сиқырлы сазға толы кеште ұлттық музыканың жалауы желбіреді. Бабалардан қалған бағзы әуендер әуеледі.

айықтың жағасында туған Жайымов ағамыздың өнерін жұртшылық жақсы біледі. Ол – кешегі даңқты дирижерлер Нұрғиса Тілендиев пен Төлепберген Әбдірашевтің ізгі жолын жалғаған талантты азамат. Ұлт музыкасын биік белеске көтерген өнерпаз. Алматыдағы Құрманғазы атындағы мемлекеттік академиялық Халық аспаптары оркестрінің көркемдік жетекшісі және бас дирижері болды. Бір жылдары Монғолияның Ұлан-Батор қаласында дирижер, ұстазконсультант болып қызмет те атқарды. Қазақ ұлттық консерваториясының домбыра кафедрасы жанынан дәстүрлі ән, шертер, сыбызғы кластарының ашылуына белсене үлес қосты. Бірқатар музыкалық кітаптар жазды. Бүгінде дарынды ағамыз елордадағы Мемлекеттік филармония қазақ халық аспаптары оркестрінің көркемдік жетекшісі және бас дирижері.

Қорқыт атамыздан басталған Кетбұға, Құрманғазы, Дәулеткерей, Түркеш, Махамбет және Тәттімбет секілді ұлы тұлғалардың күмбірлеген күйлері салтанат құрды. Абыл, Есір, Байсерке, Қартбай, Қазанғап, Сейтек және Сүгір сынды дәулескер домбырашылардың мұңлы сазға толы туындылары ойналды.

ʤ˳˵˘ˮ˘ˮ́೮ ౢ˶́˲˾˘೪ ˵˟˘˵˲́ ʥ˘˲˳˟ˬ˯ˮ˘ ˭˟ˮ ʿ˘˲ˤˢ˞˟ ഑˵˪˟ˮ ഉˬ˟˭ˮ˧೮ ϱϰ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˧ˮ˟ˮ ˢˤˮ˘ˬ೦˘ˮ ˈ˘ˬ́೪˘˲˘ˬ́೪ ೪˶́˲˾˘೪ ˪˘˲ˮ˘˚˘ˬ́ˮ˘ ೪˘˵́˳˵́͘ ʽˮ˞˘ ೴ˣ˞˧˪ ˵˟˘˵˲ ೵ˢ́˭˞˘˲́ ഑ˣ˘˲˘ ˵ഉˢ˧˲ˤ˙˟ ˘ˬ˭˘˳́˱͕ ഑ˮ˟˲˞˧೮ ˯˳́ ˵೴˲˧ˮ ˞˘˭́˵˶ ˭ഉ˳˟ˬ˟ˬ˟˲˧ˮ ˵˘ˬ೪́ˬ˘˞́͘

ɾʍʛʇʘɧɾȱʊɯɧʊʇʛʃʛʄȱ ɾʍɧʃʛʘʛ Шара барысында елордалық Қуыршақ театрының директоры Тоғжан Хасанғалиева «Планшетті қуыршақтар» тақырыбында баяндама жасады. Бұл сахна төсемінің үстінен «жүре» алатын қуыршақтың бір түрі саналады. Оны планшетті деп атайды. Бүгін де ол қуыршақтар өнер әлемінде кеңінен танымал болған. Көбінесе оны үздік әртістер пайдаланады. Біздің өнерпаздар да өз қойылымдарында көбірек қолданады. Кездесу аясында отандық әртістер шараға жиналғандарға ұлт тық стильде жасалған үстел

{ ª ĭ Ĭ©ª ¥ ©§« £ ¢ ©³¥³Ħ Éîãæòóé÷éĀìáñ çĢîæ åáíô ¤ ¥ ©ª¨£L L âáêìáîüò áĬðáñáóóáîåüñô çĢîæ áĬðáñáó ëïíéóæóĄîåæ ªL¨¢ £L§ Ě { ¢«Ģ£L L ¨L£ ¥ ÍæîùĄë éæòĄ kÁòóáîá áĬùáíüv äáèæóĄîĄĦ ñæåáë÷éĀòüv ÇÙÒ

тартты. Әсіресе, елордалық тыңдармандарға Астана оркестрінің орындауында алғаш рет Алпамыс балетінен «Мыстандар биі» және «Тайшық ханның қуаныш биі» атты жаңа туындысы ұсынылды. Жұртшылық оны өте жылы қабылдап, ұзақ уақыт қол шапалақтап, құрмет көрсетті. Сондай-ақ, концертте ҚР еңбек сіңірген қайраткері Азамат Жылтыркөзов, Бибігүл Жанұзақ, Рес публикалық байқаулардың лауреаты Жазгүл Даңылбаева, Шахризада Тыныштық, Ботагөз Ташимова, Алтынбек Әбілда және Айгерим Кульшина секілді көпшілікке жақсы танылып қалған жас өнерпаздар халық әндері мен классикалық шығармалары шырқалды. Көрнекті композитор Ғазиза Жұбанова атындағы ішекті квартет мүшелері де тамаша музыкалық сый жасады. Қысқасы, азаттықтың торқалы тойына арналған шаттық кеші жұртшылықты шадыман көңілге бөледі.

Ол шығармалардың барлығы оркестрмен шырқалғанда тұла бойыңыз шымырлап, шыңырау ойға жетеледі. Бойда ұлттық қан ойнап, тұлпар мінгендей әсерде болдық. Сонымен бірге отандық және шетел компо зиторларының халық аспаптары оркестріне лайықтап түсірген шығармалары жол Дайындаған: Азамат ЕСЕНЖОЛ

ɮʅʈʊʛɾȱʞʃɮɯʇʧʃȱʘʛʇɾɧɮʛ ʤ˳˵˘ˮ˘˞˘೦́ ʮ˘˳˵˘˲ ˳˘˲˘˥́ˮ˞˘ ʤౢˌ ˱˟ˮ ʽ˲˵˘ˬ́೪ ʤˣˤ̆ˮ́೮ ˙˟˳ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˧ˮ˧೮ ˳˘ˣ˛˟˲ˬ˟˲˧ˮ˧೮ ೪˘˵́˳˶́˭˟ˮ ͨW½ ù®Ä¦ ãʦ ã« Ùͩ ;ͨʥ˧˲˛˟ ೪೵˥೪́ˬˢ́˵˘˥́೪ͩͿ ˘˵˵́ ˪˯ˮ˻˟˲˵ ˙˯ˬ́˱ ഑˵˵˧͘

Қазақстандағы АҚШ Елшілігінің қолдауымен өткізілген бұл шара Қазақ-АҚШ арасындағы ынтымақтастықтың 25 жылдығына арналып отыр. Концертте Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Түркіменстан, Өзбекстан және Америка Құрама Штаттарының жас сазгерінен құралған 18 әртіс өнер көрсетті. Олар қазіргі заманғы және классикалық музыка, сондай-ақ, Орталық Азия елдері мен Америка Құрама Штаттарының музыкалық дәстүрін паш етті.

планшетті қуыршақтарымен өнер көр сетіп, «Қаңбақ шал» халық ертегісін ұсынды. Айтулы шараға қатысушылар елордалық қуыршақ театрының шығармашылығы мен кәсіби шеберлігіне риза болып, жоғары бағалады.

Åéñæëóïñ Ċ ÒĢôìæ ÒÍÁĩīÌÏÃÁ ÅéñæëóïñåüĦ ïñüîâáòáñü Âáò ñæåáëóïñ Ċ ÈæêĄî ģ̼ÐÂÆË kx©ª ¥ Ĭ° ¤³v ªLîåæ çáñéĀ ìáîĨáî íáóæñéáìåáñåü òĄìóæíæòĄè ëĤùĄñĄð âáòôĨá âïìíáêåü

¢® · Ĭ¦£ £ ¨L¥LĦ §L¢L¨£ ¨L ¤ ¥ ¢Ĥ Ĭ ¨ ©³¥ Ĥ£L©«L ° ¨ª ¤ © Çáñîáíá íæî öáâáñìáîåüñôìáñåüĦ íáèíĪîüîá çáñîáíá âæñôùĄ çáôáð âæñæåĄ { ª kx©ª ¥ Ĭ° ¤³v ªL ¨ ¢® ·©³¥³Ħ ¢¦¤§´¶ª ¨£L¢ ¦¨ª £³Ĩ³¥ ª ¨L£L§ Ĭ ªª £ ³ Óáñáìüíü Óáðòüñüò Ě Âáòðáöáîá x©ª ¥ Ĭ £ ©³ Á ~Ī ¥¦ ¢Ĥ° ©L k ª £´©ª ¦ y v ~

Ñæåáë÷éĀ í ¢ ¥ ¡³ x©ª ¥ Ĭ £ ©³ ÅïòóüĬ ¢Ĥ° ©L astana.aqsham@gmail.com ĭ ³£ « Ĥ£¤ ©L ª £ ¬ ¢© ÓĄìùĄìæñ âĤìĄíĄ Çáñîáíá va-reklama@mail.ru


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.