64_

www.astana-akshamy.kz ǍǁDžǍǁljƽƲ

ÑÆÒÐÔÂÌÉËÁÌÜĭ ĭÏĩÁÍÅÜĭ ÒÁàÒÉ ÄÁÈÆÓ ÇÜÌĩÜ ĭÁÈÁÎÎÁÎ ÂÁÒÓÁÐ ÙÜĩÁÅÜ

͐ (3416) 07/06/2016

ÒÅÐÐÎÐÈÑÒ²Ê ҚÀÓ²ÏҲ˲ÊÒ²Ң «ÑÀÐÛ» ÄÅҢÃÅɲ ÁÅËòËÅÍIJ ʶ ˟ ˾ ˟ ˟ ˬ ˯ ˲ ˞ ˘ ഉ ˪ ˧ ˭ ˧ ಁ˞˧ˬ˙˟˪ ʮ˘೪˳́˙˟˪˯˚ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ ˃˟˲˲˯˲ˤˣ˭˛˟ ೪˘˲˳́ ˪˯˭ˤ˳˳ˤ̆˳́ˮ́೮ ˪˟ˣ˟˪˵˟ˮ ˵́˳ ˯˵́˲́˳́ˮ ഑˵˪˧ˣ˞˧͘ ʮˤ́ˮ ˙˘Ͳ ˲́˳́ˮ˞˘ ೪˘˶˧˱˳˧ˣ˞˧˪ ˾˘˲˘ˬ˘Ͳ ˲́ˮ͕ ˳˯ˮ́೮ ˧˾˧ˮ˞˟ ˵˟˲˲˯˲ˤ˳˵˧˪ ˵೵˲೦́˞˘ˮ ˯˳˘ˬ ˮ́˳˘ˮ˞˘˲˞˘ ˪೴˾˟˥˵˶ ˭ഉ˳˟ˬ˟ˬ˟˲˧ ೪˘˲˘ˬ˞́͘ 5-6 маусымда Ақтөбеде болған оқиғаларға байланысты террористік сипаттағы қауіп-қатердің алдын алу мақсатында Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті ел аумағында 40 тәулікке террористік қауіптіліктің бірқалыпты «сары» деңгейін белгіледі.

ౢ೵˲˭˟˵˵˧ ˟ˬ˯˲˞˘ ˵೵˲೦́ˮ˞˘˲́ ˭˟ˮ ೪˯ˮ˘೪˵˘˲́͊ Қараусыз қалған сөмкелерге, қораптарға, түйіншектерге, қаптарға, чемодандарға, әсіресе сымдар мен техникалық құралдар шығып тұрса, сондай-ақ, қоғамдық жерлерде және көлікте күмәнді, күдікті адамдарға назар аударыңыздар. Сақтау немесе тасымалдау үшін күмәнді заттарды алмаңыздар. Айналаңыздағыларға қараусыз қалған заттарға қол тигізудің қауіпті екендігін түсіндіріңіздер. Құқық қорғау органдарының құжат тексеру жұмыстарына түсіністікпен қарап, оларға көмектесіңіздер. Ағымдағы жағдайды бақылап, жаңалықтарды тыңдаңыздар. Дүрлігуге жол бермеңіздер. Күмәнді заттарды тапқан жағдайда, дереу 112, 102, 71-60-10, 71-61-10 нөмірлеріне хабар ласыңыздар.

5

ТАКСИ ҚЫЗМЕТІ

ТАЛАПҚА САЙ МА? ʫˬ˯˲˞˘˞˘ ˵˘˪˳ˤ ೪́ˣ˭˟˵˧ˮ˟ ˵˘ˬ˘˱ ˪೴˾˟˥˧˱͕ ೪˘ˬ˘ ഉ˪˧˭˞˧˛˧ ೪˘˶˧˱˳˧ˣ ˵˘˪˳ˤ ೪́ˣ˭˟˵˧ˮ˟ ˟˲˟˪˾˟ ˞˟ˮ ೪˯̆ ˙˘˳˵˘˞́͘ ౢ˘ˬ˘ ˪഑˾˟ˬ˟˲˧ˮ˟ ̃˪˯ˮ˯˭͕ ˳˵˘ˮ˞˘˲˵ ˢഉˮ˟ ˙ˤˣˮ˟˳Ͳ˪ˬ˘˳˵˘೦́ ˭́೮ˮ˘ˮ ˘˳˘ ˪഑ˬ˧˪ ˾́೪˱˘೪͘ ʥ˧˲́೮೦˘˥ ˵˘˪˳ˤ˞˧೮ ˳˘ˬ˯ˮ́ˮ˞˘ ˵഑ˬ˟˭ ˪˘˲˵˘˳́ˮ ೪˘˙́ˬ˞˘˥˵́ˮ ˵˟˲˭ˤˮ˘ˬ͕ ˵˘˪˳˯˭˟˵˲ ˢഉˮ˟ ó®Ͳ¥® ˯˲ˮ˘˵́ˬ˘˞́͘

3 ĭÏĭÜÒ ÓÁ ĭÏÑÅÁÌÜ ÍģÒÆÌÆ

4 ÂÁÌÁÌÁÑ ÁÌÁħĭÁÊÜÎÁ ÂÁÐ ËÆÑÆË

8

9

ĭÁÔ¼ÐÒ¼ÈÅ¼Ë ĭÁÐÆÑÅÆÎ ÎÆÄÆ ÙÜĩÁÅÜ"

kÒÁÂÁÎÓÔÊv ĉ ÅÉÖÁÎÅÁÑ ÓÏÊÜ

2

ȹ

www.astana-akshamy.kz

½ÃÆȼ¸ ÊÓÅÓÉÓ

ȽÉÄÀ ¸ÉʸŸ Æ·Ç·üÄÉ

Қазақстанда бір жеке сот орындаушы 20 мың тұрғынға қызмет етеді. Бұл туралы кеше Парламент Мәжілісіндегі Үкімет сағатында Әділет министрі Берік Имашев мәлім етті. «Қазір елімізде 1200 жеке сот орындаушы бар. Бұл 2015 жылдың 1-тоқсанымен салыстырғанда 2 еседей көп, ал жеке орындау саласындағы көмекшілерді есепке алғанда, бұл іске 4 мыңға жуық адам тартылды. Осылайша, Алматыда – 173, Астанада – 138, Оңтүстік Қазақстан облысында – 120, Қарағанды облысында – 116 жеке сот орындаушысы тіркелді. Басқа өңірлерде де олардың саны өсуде» деді министр. ĝÁ°Ã¼É

2016-2018 жылдары еліміздің 5 облысындағы 70 елді мекен газбен қамтылады. Ал 2016-2020 жылдар аралығында «ҚазТрансГаз» ұлттық операторынан қосымша қаржы ала отырып, тағы 4 облыстағы халық саны көп 14 елдімекенді газбен қамтуға мүмкіндік туады. Бұл туралы халыққа есеп беру кездесуінде Энергетика министрі Қанат Бозымбаев хабарлады. «2015 жылы 45,3 млрд текше метр газ алынды. Осы жылдың төрт айында өндірілген газ көлемі 15,5 млрд текше метрді құрады. Елімізді газдандыру – басты стратегиялық бағыт екені белгілі. Жалпы, былтырғы көрсеткішке сүйене отырып айтсам, Қазақстанның 43 пайызы газбен қамтылған» деді министр. É·ę·ÀÒÄ»·Ê

Сенғазыев Қасымхан Сенғазыұлы Астана қаласы білім басқармасының басшысы болып тағайындалды. Ол 1981 жылдың 21 қарашасында Алматы қаласында дүниеге келген. 2007 жылы Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетін, 2009 жылы Т.Рысқұлов атындағы Қазақ эко но микалық универ ситетін тәмамдаған. Бұған дейін бірнеше мектептің мұғалімі, директоры, Астана қаласы Білім басқармасы басшысының орынбасары, Астана қаласы Алматы ауданы әкімінің орынбасары болған.

ɅƼǃƼɅǍǎƼljljǗɍ ƽƼnjLJǗɅ ƼǏLjƼȽǗljǀƼ ǎǁnjnjNJnjLJǗɅ ɅƼǏƲNjǎƲɍ mǍƼnjǗ} ǀǁɍƿǁDžƲ ǂƼnjDŽǛLJƼljǀǗ Қалыптасқан жағдайды ескере отырып, Республикалық терроризмге қарсы күрес оперативтік штабының жетекшісі – ҚР ҰҚК төрағасы генерал-лейтенант В.З.Жұмақанов ҚР Президентінің 2013 жылғы 9 тамыздағы № 611 Қаулысымен бекітілген халыққа террорлық актілердің қауіпін ескерту және ақпараттандыру ережесінің 4 тармағына сәйкес, Алматы, Ақмола, Ақтөбе, Атырау, ШҚО, БҚО, СҚО, ОҚО, Қарағанды, Қызылорда,

Қос танай, Маңғыстау, Пав лодар облыстарында және Алматы мен Астана қалаларында 40 тәулікке дейін террорлық қауіптің бірқалыпты «сары» деңгейін жариялады. Осыған байланысты халықты жүргізіліп жатқан мемлекеттік органдардың жұмысына түсіністікпен қарауға шақырады. Иесіз қалған заттарға (сөмке, қораптар, орамалар, қаптар, чемодандар және т.б..) назар аударуға, әсіресе, сым жалғанған техникалық құрылғыларға

көңіл бөліп, көлікте, қоғамдық орындарда күдікті адамдарға назар аударуға шақырады. Күдікті заттарға жақындамай, бейтаныс адамдардан сәлем-сауқат алып, оны сақтауға алмауға кеңес береді. Құқық қорғау органдары қызметкерлерінің іс-қимылдарына, құжат тексерулеріне түсіністікпен қарап, мейілінше көмек көрсетуге шақырады. Әбігерлікке жол бермей тек ресми мемлекеттік органдардың мәліметтерін басшылыққа алу керек.

ǑƼLJǗɅNjǁlj ƽƼDžLJƼljǗǍǎǗ ljǗȽƼDžǎǏ džǁnjǁdž ౢ˘ˬ˘ ഉ˪˧˭˞˧˛˧ˮ˧೮ ˳˘˥˵́ˮ˞˘೦́ ͨˈ˘ˬ́೪˵́೪ ˙˘೪́ˬ˘˶ͩ ˢഉˮ˟ ͨʦˤ˲˵˶˘ˬ˞́ ೪˘˙́ˬ˞˘˶ ˙഑ˬ˭˟˳˧ͩ ˘˥˞˘˲ˬ˘˲́ ʹ ഉ˪˧˭˞˧˪ ˱˟ˮ ˺˘ˬ́೪ ˘˲˘˳́ˮ˞˘೦́ ˪˟˲˧ ˙˘˥ˬ˘ˮ́˳˵́೮ ˵ˤ˧˭˞˧ ೪೵˲˘ˬ́͘ ʺ೵ˮ˞˘ ˢ˯ˬ˞˘ˮ೦˘ˮ ഑˵˧ˮ˧˾˵˟˲ ˘˶˞˘ˮ˞́೪ ഉ˪˧˭˞˧˪˵˟˲˞˧೮͕ ೪˘ˬ˘ˬ́೪ ˙˘˳೪˘˲˭˘ˬ˘˲ ˭˟ˮ ˟ˬ˯˲˞˘ˬ́೪ ˞˟˱˘˲˵˘˭˟ˮ˵˵˟˲˞˧೮ ೪˘˲˘˶́ˮ˘ ೵˳́ˮ́ˬ˘˞́͘

Жыл басынан бері сайтқа 3,5 мыңнан астам адамнан өтініш келіп түскен. Оның басым бөлігі ТКШ қызметі, аулаішілік аумақтарды абаттандыру,

көлік қою ережелерін бұзу және жолаушылар тасымалдау мәселелеріне қатысты. Сондай-ақ, үстіміздегі жылдың қаңтар айынан бастап Бірыңғай бай-

ланыс орталығы «109» қызметіне 122 мыңдай өтініш жіберілген, бұлардың көбісі тұрмыстық мәселелерді қозғайда. Кеше Астана қаласының әкімі Әділбек Жақсыбеков елорда әкімдігінде өткен аппарат отырысында өтініштерді қарау мерзіміне және берілген жауаптардың сапасына баса назар аударды. «Көтерілген мәселелердің барлығын мүмкіндігінше тез шешу керек. Тұрғындар өз мәселелерінің шешілетініне сенімді болуы қажет. Егер объективті себептермен біз ол проблеманы шеше алмайтын болсақ, онда тұрғынға жағдайды түсіндіріп, уақытылы жауап қайтару керек» деді шаһар басшысы. Осы тұста Ә.Жақсыбеков көптеген өтініштерге мерзімінде жауап бермеген басқармалардың басшыларына ескерту жасады. Оның айтуынша, мемлекеттік органдар жауапкершілікті бір-біріне жүктеп, туындаған мәселені шешуді созып жіберетін жағдайлар болады. Әкім елорда тұрғынының Шұбар шағын ауданында жағалаудағы абаттандырудың бүлінуіне қатысты арызын мысал ретінде келтіріп, осы түйткілді жақын арада жоюды тапсырды.

ǎƲLJǍƲǃ ǂƼǏ ǎƲǃƿƲljǀǁLJǀƲ Астанадағы «Байқоңыр» тұрғын үй кешенінен өрт шықты. Тілсіз жау туралы хабарлама елорданың өрт сөндіру қызметіне сағат түнгі 2.12-де түскен. Өрттің 5-қабаттан 9-қабатқа дейінгі кабельді шахтада шыққаны анықталды. Соның салдарынан 5-20 қабаттар аралығы түтіндей бастаған. Оны сөндіруге 63 маман мен 9 техника жұмылдырылды. Сонымен қатар, жедел жәрдем қызметі 2 кісіге медициналық

көмек көрсетті. Ал 150-га жуық кісі эвакуацияланды. Өрт сағат 2.35-те ауыздықталды. Ішкі істер министрлігіне қарасты Төтенше жағдайлар комитетінің ресми өкілі Руслан Иманқұловтың айтуынша, оқиға орнына жеткен өрт сөндірушілерге ауланың кіреберісіндегі автокөліктер едәуір кедергі жасаған. «Адамдарды жоғары қабаттан көшірудің керегі болған жоқ. Егер сондай қажеттілік туа қалса, өрт са-

тысын ішке алып кіру шарт. Иін тірескен көліктердің кесірінен саты ғимаратқа сол бойы өте алмады. Мұндай сәтте, амал жоқ, өрт сөндірушілер салмағы 25 келілік құралдармен жоғары қабаттарға қарай жүгіреді. Осыдан кейін өртті ұзақ уақыт сөндірді деген әңгіме таратады кейбіреулер. Сондықтан халық төтенше жағдай кезінде өзін-өзі ұстау мәдениетін дамытуы тиіс» дейді комитеттің ресми өкілі.

Бұдан бөлек, кеше елордадағы Байтұрсынов көшесінде орналасқан 24 қабаттық «Мыңжылдық саябағы» тұрғын үй кешенінің ғимаратында да өрт шықты. Онда пластикалық бұйымдар, пенопласт және электр кабелі жанған. Аумағы 30 шаршы метрге дейін жайылған өрт 20 минуттың ішінде сөндірілді. Оған 21 маман мен 5 техника тартылды. Зардап шеккендер мен қаза тапқандар жоқ. Ботагөз ИКРАМОВА

www.astana-akshamy.kz

ȹ

½ÃÆȼ¸ ÊÓÅÓÉÓ

3

ҚОҚЫС ТА ҚОРДАЛЫ МӘСЕЛЕ ʫˬ˯˲˞˘˞˘ ˪೴ˮ ˳˘˥́ˮ ϭ ˭́೮ ˵˯ˮˮ˘˞˘ˮ ˘˳˵˘˭ ೪˘ˬ˞́೪ ˢˤˮ˘ˬ˘˞́͘ ͨʤ˙˘˵˵˘ˮ˞́˲˶͕ ˳˘ˮˤ˵˘˲ˬ́೪ ˢ˘˙˞́೪˵˘˶͕ ˢˤˮ˘˶ ˢ೵˭́˳˵˘˲́ˮ ೵˥́˭Ͳ ˞˘˳˵́˲˶ ˢഉˮ˟ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ˮ́೮ ˘˶˭˘೦́ˮ˞˘ ˵˘ˣ˘ˬ́೪˵́ ೪˘˭˵˘˭˘˳́ˣ ˟˵˶ ೪˘೦ˤ˞˘ˬ˘˲́ͩ ˵˘ˬ˘˱˵˘˲́ˮ˘ ˳ഉ˥˪˟˳͕ ˾˘೺˘˲˞˘೦́ ೪˯೪́˳˵́೮ ˙ഉ˲˧ ʤˬ˘˾ ˵˘˳ ˢ˯ˬ́ˮ˞˘ ˯˲ˮ˘ˬ˘˳೪˘ˮ ˱˯ˬˤ˛˯ˮ೦˘ ˾́೦˘˲́ˬ˶́ ˪˟˲˟˪͘ Бүгінде бұл ережені ескермей, бас қаланың кейпіне кері әсер ететін заңды және жеке тұлғалар бар. Мәселен, 18 сәуір мен 18 мамыр аралығында жүргізілген экологиялық айлық аясында Астанадағы рұқсат етілмеген орындарға төгілген 10 мың тоннадай қалдық анықталып, жойылды. Осындай құқық бұзушылықтарды реттеу мақсатында шаһар әкімінің тапсырмасымен 3 ауданда жұмыс топтары құрылып, рейдтер өтті. Аудан әкімдіктері, Экология департаменті, Тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаменті, Табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасы, Табиғатты қорғау полициясы қызметі, «Астана Эко-Полигон НС» және «Астана Тазарту» кәсіпорындары өкілдерімен бірге біз де қаланы аралап, тәртіп бұзушылық фактілерін тексердік. Әуелі тізгінді Сығанақ және Бейсеков көшелерінің қиылысқан тұсына бұрдық. Мұнда «Құлагер» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі құрылыс нысанын салып жатыр. Объектінің жан-жағы қоршалмаған, оның үстіне, құрылыс қалдықтары тау болып үйілген. Табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының Қалдықтарды басқару және «Жасыл эко-

номика» бөлімі басшысы Мирас Гайсиннің айтуынша, аталмыш компания жыл басынан бері полигонға 26 тоннаға жуық қоқыс апарыпты. Алайда әлі жөнелтілмеген қалдықтар да аз емес екен. Сол үшін Табиғатты қорғау полициясы протокол толтырып, айыппұл құнын белгіледі.

– Әкімшілік кодекстегі 505-баптың 1-бөліміне сүйеніп, бұл фирмаға 100 айлық есептік көрсеткіш көлемінде айыппұл салдық. Нысанның шетін қоршап, жиналған қоқысты төгуге 5 күн мерзім беріледі. Жалпы, осы жылдың басынан бері Есіл ауданы бойынша 88 құрылыс компаниясы құқық бұзған. Олар 4 миллион теңгеден аса әкімшілік жазаға тартылды, – деді Есіл аудандық Табиғатты қорғау полициясы бөлімінің басшысы, полиция майоры Ринат Жаңғылбаев. Бұдан соң Сарыкөл көшесінің бойында сүріліп жатқан тұрғын үйлерге бардық. Алматы аудандық Табиғатты қорғау полициясының инспекторы «Арман құрылыс» мердігерлік ұйымына 30 АЕК, яғни, 63630 теңге көлемінде айыппұл тағайындады. Аталған компания айналасына қоршау қоймаған, арнайы белгілер орнатпаған, сонымен қоса, құрылыс қал-

ИНВЕСТИЦИЯҒА – ҚОЛАЙЛЫ ОРТА ʤ˳˵˘ˮ˘˞˘ ౢ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮˮ́೮ ʫ˶˲˘ˣˤ̆ˬ́೪ ˙ˤˣˮ˟˳ ೪˘˶́˭˞˘˳˵́೦́ˮ́೮ ˘̆˳́ˮ˞˘ ౢˀ ˤˮ˚˟˳˵ˤ˻ˤ̆ˬ́೪ ˪ˬˤ˭˘˵́ˮ ˢ˘೪˳˘˲˵˶ ˭˘೪˳˘˵́ˮ˞˘೦́ ˞഑೮˛˟ˬ˟˪ ೴˳˵˟ˬ ഑˵˵˧͘ Мұнай бағасының құлдырауы себебінен әлемдік экономикада қалыптасқан жағдай бізге де салқынын тигізді. Соған қарамастан, Қазақстан индустриаландыру саясатын одан әрі жүргізіп, инвестиция тартуды жалғастырып келеді. Бұл саланың бұған дейінгі көрсеткіші де ел экономикасы қуатының артқандығын және инвестициялық тартымдылығының дәлелі болса керек. Мәселен, соңғы он бір жылда 220 млрд доллар шетелдік тіке лей инвести ция экономиканың түрлі салаларына жан бітіріп, жұмысын жандан дырды. Соның ішінде индустриаландыру бағдарламасының аясында 2005 жылдан бері тікелей тартылған инвестицияның 77% ел экономикасының ауқымды бөлігін алып жатқан өңдеу саласына құйылған.

Ал қазіргі кезде Астана инвестиция тартудың орталығына айналып отыр. Мысалы, өткен жылы қалаға тартылған инвестиция көлемі 772,7 млрд теңге болып, 2014 жылмен салыстырғанда 17% өскен. Инвестиция тарту мәселесінде Үкі метте тынымсыз жұмыс істеуде. Үкімет басшысы жанынан трансұлттық компаниялардың қатысумен жасалып жатқан ірі инвестициялық жобалардың жұмысын бақылау үшін арнайы кеңес құрылды. Сондай-ақ, Сыртқы істер министрлігімен бірлесе отырып, инвестиция бойынша арнайы кеңесшілер жіберілетін 10 ел анықталды. Олар: АҚШ, Ұлыбритания, Италия, Оңтүстік Корея, Иран, Жапония, Германия, Франция, Қытай, Үндістан.

ЖОЛ ҚАУІПСІЗ БОЛСЫН ʮ˯ˬ ೪˯ˣ೦˘ˬ́˳́ ೪˘˶˧˱˳˧ˣ˞˧˛˧ˮ˧೮ ˯ˮ˪೴ˮ˞˧˛˧ ˘̆˳́ˮ˞˘ ˟ˬ˯˲˞˘ˮ́೮ ʳ˾˪˧ ˧˳˵˟˲ ˞˟˱˘˲˵˘˭˟ˮ˵˧ ˘˚˵˯˾˟˲˶ ഑˵˪˧ˣ˞˧͘ Қаладағы «Sport rassing» және «Astana Raiders MCC» секілді автомектептермен бірлесіп ұйымдастырылған шара «Балалардың жолдағы қауіпсіздігі үшін!» деп аталады. Ол шаһардың ескі бөлігіндегі көшелерден басталып,

«Бәйтерек» монументі жанында мәреге жетті. Акция барысында полицейлер өздерінің кішкентай көмекшілері – жол қозғалысының жас инспекторларымен бірге жүргізушілермен әңгімелесіп, тақырыптық буклеттер таратты.

дықтарын тиісті жерге жеткізбеген.

– Біз биыл Алматы ауданы бойынша қоқыс төгілген 76 орынды таптық. Соның нәтижесінде қала шетіндегі полигонға шамамен 3 мың текше метр қалдық шығарттық. Осындай жайттарды есепке ала келе аудандағы 18 орынға экологиялық бекет орнаттық. Ондағылар таңнан түнге дейін айналаны бақылап, заң бұзушылықтардың алдын алады. Мысалы, кеше ғана сағат түнгі 23.00 кезінде шаруашылық-тұрмыстық қалдықты тыйым салынған жерге төгіп жатқан «Газель»

көлігі ұсталды. Экологиялық полиция қызметкерлері әлгі азаматқа дереу шара қолданып, төккен қоқысын полигонға апарып тастатқызды. Сонда қараңыз, қалдықты полигонға тастағаны үшін жүргізуші небәрі 950 теңге төледі. Бірақ заңсыздыққа жол бергендіктен 20 АЕК көлемінде жазаға тартылып, 45 есе көп шығындалды. Осындай құлықсыздықтан барша тұрғындарды сақтануға шақырамыз, – деді Алматы ауданы әкімінің орынбасары Боранбай Болатбеков. Ботагөз МАРАТҚЫЗЫ

НАРАЗЫЛЫҚ АКЦИЯЛАРЫН ҚАРЖЫЛАНДЫРҒАН ˃˘ˮ́˭˘ˬ ೪˘ˣ˘೪˳˵˘ˮ˞́೪ ˪ഉ˳˧˱˪˟˲͕ ͨˌ́˭˪˟ˮ˵ ˱ˤ˚˯ͩ ˳˟˲˧˪˵˟˳˵˧˛˧ˮ˧೮ ˞ˤ˲˟˪˵˯˲́ ˃˯೪˵˘˲ ˃഑ˬ˟˾˯˚ ˢ˟˲ ˲˟˹˯˲˭˘˳́ˮ˘ ೪˘˵́˳˵́ ˭ˤ˵ˤˮ˛˵˟˲˞® ೪˘˲ˢ́ˬ˘ˮ˞́˲೦˘ˮ ˢഉˮ˟ ˙ˤˬ˧˪˵˧ ˪೴˾˱˟ˮ ˙˘˳́˱ ˘ˬ˶೦˘ ˞˘˥́ˮ˞́೪ ˢ೵˭́˳˵˘˲́ˮ ˢ೴˲˛˧ˣ˛˟ˮ͘ ʥ೵ˬ ˵˶˲˘ˬ́ ˪˟˾˟ ʥ˘˳ ˱˲˯˪˶˲˘˵˶˲˘˞˘ ഑˵˪˟ˮ ˙˲ˤ˹ˤˮ˛ ˙˘˲́˳́ˮ˞˘ ౭ˬ˵˵́೪ ೪˘˶®˱˳®ˣ˞®˪ ˪˯˭ˤ˵˟˵® ˙˘˳˱˘˳഑ˣ ೪́ˣ˭˟˵®ˮ®೮ ഑˪®ˬ® ˀ˶˳ˬ˘ˮ ʶ˘˲˘˳˟˚ ˭ഉˬ˧˭˞˟˞˧͘ «Тергеуде Төлешов мырзаның бұрын билікті күшпен басып алуға дайындық жұмыстарын жүргізгендігі, өткен жылдан бері белсенді нақты әрекеттер қолданғаны туралы толық мәліметтер алынды. Оның жоспарында қауіпті ошақтарды бақылап, ел ішіндегі жағдайды тұрақсыздандыру, наразылық акцияларын және жаппай тәртіпсіздіктерді ұйымдастыру, соның айналасында баламалы үкіметті қалыптастыру және әрекет етуші билік құрылымын өзгерту қарастырылған. Атырау, Астана, Алматы, Орал және Қызылорда қалаларындағы жер реформасына қарсы наразылық акцияларын Төлешов мырза былтырғы жылдың желтоқсан айында дайындап, қаржыландырғаны туралы дәлелдер бар. Аталған наразылық акцияларын бұдан да ертерек өткізу жоспарланғаны анықталған. Бірақ, Төлешевтің тұтқындалуына байланысты акцияны өткізу уақытын ұйымдастырушылар өзгерткен.

Қазіргі таңда олардың кейбіреулері құрықталған» деді Р.Карасев. Комитет өкілінің айтуынша, тергеу органдары Қазақстанның басқа да өңірлерінде ұйымдастырылған наразылық акцияларын қаржы ландыру фактілерін қараған. «Төлешев тергеу изоляторында бола тұра елдегі қалыптасқан жағдайды пайдаланып, 2016 жылдың мамырында Оңтүстік Қазақстан облысының Сарыағаш қала сында жаппай тәртіпсіздік ұйымдастыруға әрекеттенген. Өзі нің жоспарларын іске асыру мақсатында Төлешов құқық қорғау органдарының бұрынғы және Қарулы күштердің жоғары лауазым ды тұлғалары, сондай-ақ, Қарулы күштердің кейбір басшылары қатарынан мақсатты түрде өзінің жақтастарын іздестірген. Төлешов мырза жасырған орындардағы қару-жарақ пен жарылғыш заттарды Ұлттық қауіпсіздік комитеті тәркілеген» деді ол.

4

ȹ

www.astana-akshamy.kz

ÕýÂÊÈÆÅ¼Ó Ě±ļ±Â

ʪ˟˲˟˪˵˟˲ óóó͘ Ýã Ä ͘»þ ˳˘˥˵́ˮ́೮ ͨˈ˘ˬ́೪˵́೪ ˙˘೪́ˬ˘˶ͩ ˙഑ˬ˧˭˧ˮ˟ˮ ˧˲˧˪˵˟ˬ˧˱ ˘ˬ́ˮ˞́͘

ЖЕРТӨЛЕ МЕ, ӘЛДЕ КӨЛШІК ПЕ? ಁ˪˧˭˞˧˪ ˳˘˥˵́ˮ˘ ˾˘˲˶˘˾́ˬ́೪ ೪́ˣ˭˟˵˧ˮ˟ ˪഑೮˧ˬ˧ ˵˯ˬ˭˘˥ ˺˘˙˘˲ˬ˘˳́˱ ˢ˘˵˘˵́ˮ˞˘˲ ˙˘˲˾́ˬ́೪͘ ˀˤˣ˘ ʻ೵˲೦˘ˬˤ˟˚˘ ˟˳˧˭˞˧ ˵೵˲೦́ˮ ˢ˟˲˵഑ˬ˟˛˟ ˢˤˮ˘ˬ́˱ ೪˘ˬ೦˘ˮ ˳˘˳́೪ ˳˶˞́೮ ˵೵˲೦́ˮ˞˘˲˞́೮ ˭˘ˣ˘˳́ˮ ˘ˬ́˱ ˯˵́˲೦˘ˮ́ˮ ˘˥˵́˱˵́͘ «Әуезов көшесінде орналасқан 45-үйдің жертөлесі тұрмыстық қалдықтар араласқан борсыған судан көз ашпай отыр. Қашан барсаң да жертөлеміз лық толып тұрады. Осы мәселе бойынша «109» қызметіне хабарласқан едім. «109» қызметі «Сұңқар» ПИК-не хабарласса, мұндағылар жертөледе ешқандай су жоқ. Құп-құрғақ» деп, жауап қатыпты. Тазартып қойған шығар деп қайта барсам ештеңе өзгермеген. Сол баяғы қолқаны қабатын сасық суға лықып тұр. Көңіл ауда-

руды сұраймын!» депті Риза Нұрғалиева. Тұрғын үй инспекциясы басқармасы бұл шағымды 4 күннің ішінде қарап, жертөлесі суға толған үйді толықтай өз бақылауына алып отыр. Басқарманың мәліметінше, оқыс жағдай кәріз құбырындағы сору жүйесінің істен шығуынан туындаған. Бүгінгі таңда ақау реттеліп, жертөленің суын сорғызу және қоқыстан тазарту жұмыстары жүргізіліп жатыр. Ал кемшілікке жол берген «Сұңқар» мекемесіне ескерту жасалған.

КӨШЕ АТАУЫНА ҚЫРАҒЫЛЫҚ ҚАЖЕТ ʶ˟˥˞˟ ͨˈ˘ˬ́೪˵́೪ ˙˘೪́ˬ˘˶ͩ ˘˥˞˘˲́ˮ˘ ˪഑˾˟˞˟˛˧ ˳́˲˵೪́ ˢ˘˲ˮ˘˭˘ˬ˘˲ ˭˟ˮ ˙ˤˬ˙˯˲˞˵˘˲͕ ˳˯ˮ˞˘˥Ͳ˘೪͕ ˪഑˾˟ ˘˵˘˶ˬ˘˲́ˮ˞˘ ˪˟ˣ˞˟˳˟˵˧ˮ ೪˘˵˟ˬ˧˪˵˟˲˛˟ ೪˘˵́˳˵́ ˘˲́ˣͲ ˾˘೦́˭˞˘˲ ˵೴˳˧˱ ˢ˘˵˘˞́͘ ʺ೵ˮ˞˘˥ ೪˘˵˟ˬ˧˪˵˟˲͕ ഉ˲ˤˮ˟͕ ೪˘ˬ˘ ˪഑˲˪˧ˮ ˙೵ˣ˘˵́ˮ́ ˞˘˶˳́ˣ͘

Мақсұт есімді бір тұрғын Ықылас Дүкенұлы бабамыздың атына берілген көшеден өрескел қателік тауып, «№10 үйдің қабырғасындағы Ы.Дүкенұлы көшесі деген атау Ы.Дұкенұлы деп қате жазылған» деп сайтқа шағым қалдырып, суретін қоса жіберген екен. Құзырлы мекеме де шағымданушыға көпке созбай жауап беріпті. Жауап хатта «Кұрметті,

Мақсұт Кайратұлы! Астана қаласы Сарыарқа ауданы әкімінің аппараты, Сіздің көше атауының қате жазылғаны жөніндегі үндеуіңізді қарастырып, ағымдағы жылы шілде айының 18-не дейін «Информация коммерция строительство» ЖШС мердігерлік ұйымымен аталған ақаулар жойылатыңдығын хабарлайды» делінген.

БАЛАЛАР АЛАҢҚАЙЫНА БАП КЕРЕК ಉˣ˧ ˵೵˲́˱ ˢ˘˵೪˘ˮ ˘˶ˬ˘˳́ ˭˟ˮ ˭˘೮˘˥́ˮ˘ ˙˟˥ˢ˘˥ ೪˘˲˘˥ ˘ˬ˭˘˥˵́ˮ ˪˟˥˙˧˲ ˵೵˲೦́ˮ˞˘˲˞́೮ ೪́˲˘೦́ˬ́೦́ˮ́೮ ˘˲೪˘˳́ˮ˞˘ ೪˘ˬ˘˭́ˣ˞˘೦́ ˪˟˥˙˧˲ ˪˟˭˾˧ˬ˧˪˵˟˲ ˞˟˲ ˪˟ˣ˧ˮ˞˟ ˘ˮ́೪˵˘ˬ́˱͕ ˾˘˲˘ ೪˯ˬ˞˘ˮ́ˬ́˱ ˢ˘˵˘˞́͘ ͨˈ˘ˬ́೪˵́೪ ˙˘೪́ˬ˘˶ͩ ˘˥˞˘Ͳ ˲́ ˘˲೪́ˬ́ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ˮ́೮ ˪˯˭˭˶ˮ˘ˬ˞́೪ ˾˘˲˶˘˾́ˬ́೪ ೪́ˣ˭˟˵˪˟˲ˬ˟˲˧ˮ˧೮ ˮ˘ˣ˘˲́ˮ ˘˶˞˘˲˶೦˘ ˙˘೦́˵˵˘ˬ೦˘ˮ ˺˘˵˵˘˲˞́೮ ˪഑˙˧ ˙˘ˬ˘ˬ˘˲ ˘ˬ˘೮೪˘˥́ˮ́೮ ˵˘ˣ˘ˬ́೦́ ˭˟ˮ ೪˘˶˧˱˳˧ˣ˞˧˛˧ˮ˟ ೪˘˵́˳˵́ ˙˯ˬ́˱ ˢ˘˵˘˞́͘ Пушкин көшесі, 7-үйдің тұрғыны Венера Бехбудова есімді тұрғын Астана қаласы әкімдігінің сайтына балалар ауласының бірнеше айдан бері қоқыстан тазармай жатқанын айтып шағым жазыпты. Тұрғынның айтуынша, шылым қалдықтары, шыны сынықтары аралас қоқыс сонау сәуір айынан бері жатыр. «Сәуір айында аула жинаушылар (КСК қызметкерлері болуы мүмкін ред.) тура балалар ойнайтын алаңқайға қоқыс үйіп кетті. Содан ʿ̡̛̱̹̦ ್̡̹̖̭̞͕ ϳ бері бір айдан астам уақыт өтті, ешкім келіп тазалаған жоқ. КСК-ға бірнеше мекемелер 15 сәуір – 15 қазан аралығында рет хабарласып ескерту жасадық. Алайда, еш кемінде бір рет таза құм төгуге міндетті. нәтиже шыққан жоқ» депті шағым айтушы. Өз ісіне салғырт қарағаны үшін ПИК «РаАлматы ауданы әкімінің аппараты бұл дуга» мекемесінің төрағасы әкімшілік жахатқа 7 күннің ішінде жауап жолдапты. уапкершілікке тартылды. Бүгінде алаңқайға «Құрметті, Венера! Алматы ауданы әкімінің құм төгілді. аппараты тарапынан сіздің хатыңыз бойынСондай-ақ, Республика даңғылында орналасқан 26-үйдің тұрғындары да балаларын аулаға жіберуге қорқа тындарын айтып хат жолдапты. Онда 10 жылдан бері жөндеу жұмыстары жүр гізілмегендіктен, ауладағы ойыншық атаулы бала өміріне қауіп төндірерлік жағдайға ʮ್̦̖̱̖̦̔̔ ̡̖̜̞̦

ша тексеру жүргізіліп, нақты шаралар қолданылды. Аула қоқыстан тазартылып, үй тұрғындарына қызмет көрсететін «Тұлпар» ПИК-нің басшылығына ауланы дер қоқыстан тазартып тұру туралы ескерту беріліп, айыппұл салынды. Пушкин көшесі, 7-үйдің ауласы үнемі бақылауымызда болады» делінген жауап хатта. Құм салғыш түгіл қоқыс жәшігі жоқ. Тағы бір хатта тозығы жеткен балалар алаңқайы сөз етілген. Петров, 5 мекенжайынан хат жолдаған Юлия Юнина есімді тұрғын балалар алаңқайын қайта жарақтандыруды әрі ол жерде тұрған жалғыз әткеншектің 1970 жылдан бері қирап тұрғанын жазған. «Балалар ойнайтын құм түгілі қоқыс тастайтын жәшікке жарымай келеміз» дейді ол. Алматы ауданы әкімі аппаратының жауабы: Құрметті Юлия! Петров, 5 мекенжайы бойынша балалар алаңқайын жасақтау жұмыстары 2017 жылға жоспарланған. Жоба бойынша ол жерде ойын алаңы, гимнастика ауласы және орындықтары бар қоршаулы алаңқай салынады. Құм төсеуге қатысты мынаны хабарлаймыз: Астана қаласының санитарлық талаптарына сәйкес тұрғын-үй шаруашылығына жауапты

түскені баяндалады. Әсіресе, сырғанақтар мен әткеншектердің халі мүшкіл. Қоқыс жәшігінен шығатын күлімсі иістің кесірінен тұрғындар балаларын құммен ойнауға жібере алмайтын жағдайға түскен. Бұл жағдайды әкімдік сайтына Әлия Қадырбаева баяндап берген. Алматы ауданының әкімі аппаратының мәлімдеуінше, бұл мәселе де қазір шешімін тауып отыр. № 26 үйдің ауласы қалпына келтіріліп, шағын архитектуралық нысандар түгелдей қалпына келтірілген. Балалар ойнайтын құм басқа жаққа ауыстырылды. Дайындаған: Бүркіт НҰРАСЫЛ

www.astana-akshamy.kz

ȹ

Ĝ¸Ã¸ ʱÈбñ»±

5

ТАКСИ ҚЫЗМЕТІ

ТАЛАПҚА САЙ МА?

(Жалғасы. Басы 1-бетте) Бас қалада такси қызметіне сұраныс көп. Діттеген жеріңізге жедел жеткіңіз келсе, кез келген таксиге мініп кете бересіз. Бағасы да қолжетімді. Олардың қатарында заңды такси парктерінің жүргізушілері де, «жабайы» такси де бар. Бір жақын досым – такси жүргізушісі. Сол қызметімен Астанада адам тасып, отбасын асырайды. Тапқан табысының тең жарымын жалдап отырған баспанасы мен жаңадан алған көлігінің кредитіне төлейді. Әйтеуір, осы жұмыстан кеткісі жоқ. «Үйреніп қалғам, өзіме ұнайды» деп бір жымиып қояды. Расымен де бүгінгі таңда такси көптеген азаматтардың негізгі табыс табу көзіне айналды. Такси қызметінің көрігі түнгі уақытта қызады. Таң атқанша көз ілмей жұмыс істейтіндер көп. Әсіресе, сондай кезде жабайы таксистердің айы оңынан туады. Олар адамдар көп шоғырланған

орындарда жүреді. Мәселен, вокзал, әуежай, үлкен сауда орындары алдында заңсыз автотұрақ жасап алғандар баршылық. «Жабайы» таксистерге міну бір жағынан қауіпті. Жолдан кезіккен кез келген машинаға мініп, түрлі жағдайға ұшырап жатқан жандар елімізде көп. Сондықтан, жолаушылардың қауіпсіздігі алаңдатады. Биылғы жылдың сәуір айында өткен Астана қаласының әлеуметтік-экономикалық да муы мен ЭКСПО көрмесі мәселелеріне арналған кеңесте Мемлекет басшысы елордадағы такси қызметіне тоқтала келіп: «Әлі күнге дейін заманауи такси қызметі жоқ. «Экотаксиді» алмағанда, барлық таксилер алақұла, таксометрсіз, сыртқы түрлерінің стандарты, бірыңғай киім формасы жоқ» деген еді. Қазіргі таңда елорда халқының саны миллионға жақындады. Еліміздегі ірі мегополис десе де болады. Сол талапқа сәйкес бас қаладағы такси қызметі де

жоғарғы деңгейде болуы қажет. Осыны ескерген елорда әкімдігі заңды жұмыс істеп жүрген таксилерге бірыңғай талаптар енгізбек. Жүргізушілер жүру ережелерін қатаң білу қажет. Жолаушылармен мәдениетті тіл табысу керек. Уақыт талабына сай ағылшын тілін де меңгерген жөн. Өйткені, алдымызда барлық әлем көз тігіп отырған «ЭКСПО–2017» халықаралық көрмесі келе жатыр. «Астана LRT» ЖШС Жолаушы көлігі басқармасының жетекшісі Бейбіт Есжановтың айтуынша, елордадағы такси желісін жетілдіруге арналған жоба «City taxi» деп аталады. «Таксидің сыртқы түрі бірыңғай форматта бекітілуі керек. Сонымен қатар осы қызмет түрі лицензиялануы қажет. Бұл лицензияны алу үшін жүргізуші алдымен тиісті мамандандырылған оқу орнында біліктілігін жетілдіруге міндетті болады» дейді Бейбіт Есжанов. Аталған жоба аясында такси

Ã·Ã·Ä Æ°Á°Ç°

ʥ̖̜̞̯̍ ʫˁʮʤʻʽʦ͕ ͨʤ̭̯̦̌̌ >Zdͩ ʮˌˁ ʮ̨̣̱̹̼̌ ್̡̣̞̞̐ ̭̍̌ದ̬̥̭̼̦̼̌̌ಪ ̡̙̖̯̖̹̞̭̞͗ – Такси желісін жетілдіруге арналған елордадағы жоба «City taxi» деп аталады. «Таксидің сыртқы түрі бірыңғай форматта бекітіледі. Сонымен қатар, осы қызмет түрі лицензияланады. Бұл лицензияны алу үшін жүргізуші алдымен тиісті мамандандырылған оқу орнында біліктілігін жетілдіруге міндетті.

инфрақұрылымын дамыту көзделген. Бүгінде қала бойынша таксилерге арналған 47 орын жасақталған, алдағы уақытта оларды 300-ге дейін арттыру көзделген. Асылы, такси қызметі нарықтық қатынастар заңына бағынған. Бүгінде Астанада жеңіл көліктермен жолаушылар және шағын жүк тасымалдаумен айналысатын 14 такси паркі тіркелген. Осыдан төрт жыл бұрын пайдалануға берілген «Астана Эко такси» қалалық таксопаркі қыз меті жөнінде жұртшылық жылы пікірде. Олардың қызмет көрсету деңгейі айтарлықтай. Көліктердің барлығы уақыт талабына сай жарақталған. Эколо гиялық отынмен жүреді.

Жолаушылардың қауіпсіздігі де қорғалған. Биылғы жаңа жылдан бастап Астана әуежайында жолаушыларды ресми тасымалдаушы ретінде «Экотакси» өз қызметін жүзеге асыра бастады. Оның қызметкерлері жолаушыларды қарсы алып, кеңес береді. Біз осы жерде елордадағы «Керуен» сауда ойын-сауық орталығының алдында «Астана Company KZ» ЖШС такси жүргізушісі Сәкен Болат деген аза матпен кездесіп, пікірлескен едік.

– Осы мекемеде екі жылдан бері жұмыс істеймін. Біз адамдарға тәулік бойы қызмет көрсетеміз. Әрине, жүргізушілер ауысыммен ауысып отырады. Астанада такси қызметінде бәсекелестік күшті. Әсіресе, жа байы таксилер алдымызды орайды. Сонда да өз клиенттеріміздің көңілін қалдырмаймыз. Біздің фирмада 30-ға жуық машина бар. Олардың барлығы заңды қызмет көрсетеді. Жолаушыға шек береміз. Күніне компанияға машинаны жалға алған үшін бес жарым мың төлейміз. Оның сыртында жанармай бар, диспетчер қызметі де ақылы. Қалған табысымызбен отбасымызды асыраймыз. Арнайы қызмет киім киеміз. «ЭКСПО2017» халықаралық көрмесіне мұқият дайындалып жатырмыз. Көліктеріміз де жаңарады, – дейді ол. Қорыта келгенде, елордадағы такси қызметіне талап күшеймек. Оның барлығы адамдардың қауіпсіздігі мен жайлылығы үшін атқарылып жатқан ізгілікті іс деуге болады.

Бетті дайындаған: Азамат ЕСЕНЖОЛ

СУДЫҢ ҚАУПІ СЕЙІЛДІ ಉ˵˪˟ˮ ˳˟ˮ˙˧˞˟ ʤ˳˵˘Ͳ ˮ˘˞˘ ೪˘ˬ́೮ ˮ഑˳˟˲ ˢ˘˶́˱͕ ˪഑˱˵˟˛˟ˮ ˪഑˾˟ˬ˟˲˞˧ ˳˶ ˙˘Ͳ ˳́˱ ೪˘ˬ˞́͘ ʪഉˬ ˳˯ˬ ˪೴ˮ˧ ೪˘ˬ˘ˬ́೪ ˪˯˭˭˶ˮ˘ˬ˞́೪ ೪́ˣ˭˟˵˪˟˲ˬ˟˲˧ ˵ഉ˶ˬ˧˪ ˙˯˥́ ˪഑˾˟ˬ˟˲ ˭˟ˮ ˢ˯ˬ˞˘˲˞˘೦́ ˳˶˞́ ˳˯˲˶ ˢ೵˭́˳˵˘˲́˭˟ˮ ˘˥ˮ˘ˬ́˳˵́͘

Дәлірек айтқанда, бас қаладағы аталған жұмыстарға 70-тен астам техника тартылды. Соның ішінде Алматы ауданынан – 26, Сарыарқа ауданынан – 17, Есіл ауданынан – 29 машина бөлінген. Табиғаттың тосын мінезі тек қана елордада ғана емес, еліміздің басқа аймақтарында да орын алған. Айталық, Қостанайдың Ресеймен шекаралас аудандарында мұзды бұршақ жауып, көлік жүргізушілер жол бойындағы қозғалысты тоқтатуға мәжбүр болған. Ал Ресейдің кейбір өлкесінде кәдімгідей қар жауған.

Расында, Қазгидромет қызметкерлері «маусым айының басында еліміздің басым бөлігінде ат мосфералық фронтальды бө лік тердің өтуіне байланысты кей жерлерде жаңбыр жауып, найзағай болады, жел күшейеді» деп айтқан еді. Сол айна-қатесіз келді. Синоптиктердің болжамынша, 7 маусымда күндіз +25…+27°С ыстық, түнде +13…+15°С жылы болмақ. Сондайақ, күн ала бұлттанып, өткінші жаңбыр жауып, күн күркірейді деп күтілуде.

6

ȹ

www.astana-akshamy.kz

¸ÉʸŸ ¾ĚŽ ¸ÉʸŸÃÓĜʸÈ

айтқандай қызыққа толы болмағаны, керісінше, соғыс кезіндегі, соғыстан кейінгі ауыр тұрмыс тауқыметі, жоқжітік, жаутаң көз тіршілік балалықты ұмыттырып, тырбанып тірлік істеп, тірі қалып, арпалысып алға ұмтылу әрекетімен өткені өмірбаян жолдарынан анық байқалады. Тіршіліктің осындай тар жол, тайғақ кешулеріне қарамастан, Өмірзақ ағаның балаң кезінен зерек, өзіне талап қойғыш, оқуға ынталы болғаны аңғарылады. Орта мектепті алтын медальмен бітіруі осының дәлелі емес пе. Әттең бір жағынан тапшылық, бір жағынан аяулы анасын жалғыз қалдыру қол байлап, ауылдан ұзап кете алмаған. Көзілдірік таққан, сұңғақ бойлы, сұлу мүсін баланың жанарындағы отты, бойындағы шоқты тап басып байқаған ұстаздары Өмірзақ ағаны мектеп пионерлерінің жетекшісі қызметіне қабылдайды. Өмекеңнің бұдан кейінгі саналы өмірінің жарты ғасырға жуық уақыты тәрбие, білім, ғылым саласына арналуы тап осы кезден бастау алған тәрізді. Нағыз жүйріктердің шапқан сайын өрлейтіні сияқты Өмірзақ ағаның осы жолда арынды желіспен үнемі асудан асуға, белестен белеске көтеріліп отырғаны көзге шалынады. Бәрін ретімен баяндайық. Өмекеңнің ес біліп, етек жапқаннан кейінгі қолға алған ең бірінші шаруасы туған өлкеге – Маңғыстауына оралу болды. Бұдан нені аңғарамыз. Басқалар әлі оң-солын тани қоймаған деп ойлайтын қаршадай бозбаланың Отаным, елім, жерім деп соққан жүрек дүрсілі байқалмай ма. Іздене жүріп, әрекет ете жүріп, оған да қол жеткізді. Сөйтіп

бойындағы бұлқынған күшті, адуынды арынды, қайтпас қайсарлықты, үнемі алда болуға деген ұмтылысты байқау қиын емес. Бұдан былайғы өмірлік дағдысында да осы жағдай, белсенділік, қайраткерлік, қоғамдық істерде үнемі алдыңғы қатарда жүру қайталанып отырады. Мысал үшін айтсақ, Қазақстанда азаттық таңы атқан алғашқы жылдарда білімі де, саяси өрісі де әбден толысып, кемеліне келген Өмекең республикалық деңгейдегі қоғамдық істерге белсене араласады. 1994-1995 жылдары Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің депутаты, 1995-1999 жылдары ҚР Парламенті Сенатының депутаты, комитет төрағасы бола жүріп, еліміздің ең жоғары билік органдарында бел шеше еңбек етіп, егемендігімізді орнықтыра түсуге лайықты үлес қосады. Еліміздің осындай белсенді, көрнекті қоғам қайраткерімен жоғары билік тармақтарының бірі – Парламент қабырғасында қатар жүрудің өзі мәртебе емес пе. Осы мәртебеге малданып, қайраткер ағаларымызды сырттай мақтан тұтып жүргенде танымал жазушы, басшымыз Болат Бодаубайдан тапсырма алғанымды жоғарыда айттым. Тапсырманы орындау – парыз. Депутатқа бардым. Есіктен бөлмесіне кірген бойда Өмекең орнынан жеделғабыл көтеріліп, менімен бұрыннан таныс адамындай ашықжарқын амандасқаннан кейін бірден шаруасын айтуға көшті. Ол кісінің әңгімесінен «Ресейдің Мемлекеттік Думасы және Қазақстан» атты кітап жазып жатқанын, осыған байланысты мұрағат материалдарымен де жұмыс істеп жүргенін, олардың барлығының

ÏÀÐÀÑÀÒ ÁȲòÍÄÅ

ϭϵϵϳ ˢ́ˬ˞́೮ ˭˘˭́˲ ˘˥́͘ ʺ˟ˮ˧೮ ʿ˘˲ˬ˘˭˟ˮ˵ ˁ˟ˮ˘˵́ˮ́೮ ˘˱˱˘˲˘˵́ˮ˞˘ ೪́ˣ˭˟˵ ˧˳˵˟˱ ˢ೴˲˛˟ˮ ˪˟ˣ˧˭͘ ʻ˟˛˧ˣ˛˧ ˭˧ˮ˞˟˵˧˭˧ˣ ˞˟˱˶˵˘˵˵˘˲˞́೮ ˢ೵˭́˳́ˮ ೪˘˭˵˘˭˘˳́ˣ ˟˵˶͘ ʽˮ́೮ ˧˾˧ˮ˞˟ ˧˳ ೪˘೦˘ˣ˞˘˲́ˮ́೮ ೪˘ˣ˘೪ ˵˧ˬ˧ˮ˞˟ ˢ೴˲˛˧ˣ˧ˬ˶˧ˮ˟ ೪˯ˬ೦˘˙́˳ ˢ˘˳˘˶͘ ʥ೵˲́ˮ˞˘˲́ ˢ˶˲ˮ˘ˬˤ˳˵ ˲˟˵˧ˮ˞˟ ˟˲˪˧ˮ ˢ೴˲˧˱Ͳ˵೵˲́˱ ೴˥˲˟ˮ˛˟ˮ ˘˞˘˭ˮ́೮ ˭೵ˮ˞˘೦́ ˲˟˳˭ˤ ೪˘˲́˭Ͳ೪˘˵́ˮ˘˳೪˘͕ ೪ˤ˭́ˬͲ೪˯ˣ೦˘ˬ́˳́೮˞˘ ˞˘͕ ˳഑˥ˬ˟˛˟ˮ ˳഑ˣ˧೮˞˟ ˞˟ ˾˘ˬ˵ ˪˟˵˧˱͕ ˾˘˾˘˶ ˾́೪˱˘˶೦˘ ˞˘೦˞́ˬ˘ˮ˶ ೪ˤ́ˮ೦˘ ˳˯೦˘˞́ ˟˪˟ˮ͘ ʽˮ́೮ ೴˳˵˧ˮ˟ ˙˘˳˾́ˬ˘˲́˭́ˣ ˞˟˱˶˵˘˵˵˘˲ ˘ˬ˞́ˮ˞˘ ഉ˞˟˱ ˳˘೪˵˘˶˞͕́ ˯ˬ˘˲೦˘ ˢ˟˪˟ ˾˘˲˶˘˳́ˮ ˘˥˵́˱ ˭˘ˣ˘ˬ˘˥˵́ˮ˞˘˲˞́೮ ˢ˘ˣ˘೦˘ ˵˘˲˵́ˬ˘˵́ˮ́ˮ ˘˥˵́˱͕ ೪˯˲೪́˵́˱͕ ೴˲˪˧˵˧˱ ˵˘˳˵˘೦˘ˮ͘ ˁ˯ˮ˞́೪˵˘ˮ ˙˟˲˧ˬ˛˟ˮ ˵˘˱˳́˲˭˘ˮ́ ˯˲́ˮ˞˘˶˞˘ˮ ഉ˲˧˛˟ ˙˘˲˭˘˥˭́ˣ͘ Күндердің күнінде осы үрдіс бұзылды. Редакциялық-баспа бөлімінің меңгерушісі Болат Бодаубай мені шақырып алып: – Аймақтық даму комитетінің төрағасы, депутат Өмірзақ Озғанбай деген ағаңа барып жолық. Мәтінді орыс тілінен қазақ тіліне аударуға қатысты бір шаруасы бар екен. Қолғабыс жаса, – деді. Депутаттардың бәрін сыртынан білетін болғандықтан, бұл кісіні де танимын. Сұңғақ бойлы, қоңырқай жүзі үнемі күлімдеп жүретін, бетінен иманы төгіліп тұратын адам. Өмірбаянынан да хабардармын. Себебі кадр бөлімі депутаттардың орысша жазылған өмірбаяндарын бізге аудартып,

іс қағаздарына қаттап қояды. Содан білетінім, бір парақ қағазға қатталған тақтұқ деректерден-ақ Маңғыстаудың маң даласында туып өскен Өмірзақ ағаның бұлтарысы мен бұралаңы көп өмірдегі қилы тағдырын анық аңғаруға болады. Орта мектепті Түркіменстанда бітірген. Әкесі бұл қырқынан шығар шықпаста Ұлы Отан соғысына аттанып, Отан қорғау жолында ерлікпен қаза тапқан. Анасы жалғыз ұлын адам қатарына қосу жолында өмірдің бар қиындығын бастан кеше жүріп еңбек еткен. Туған жерді тастап, Түркіменстан асуына да аумалы-төкпелі заман желі себеп болса керек. Біз қазір балалық шақ – бал дәурен деп атайтын кезең Өмірзақ аға үшін анау

педагогтық, ұстаздық қызметті туған жерінде жалғастырды. Бастауыш сынып мұғалімі, мектеп директорының орынбасары, аудандық оқу бөлімінің инспекторы, аудандық, қалалық партия комитеттерінің бөлім меңгерушісі, облыстық «Білім» қоғамының басшысы, облыстық мұғалімдер білімін жетілдіру институтының директоры, республикалық оқу-әдістемелік орталықтың директоры, облыстық білім беру басқармасының бастығы, облыс әкімінің кеңесшісі, облыстық ардагерлер кеңесінің төрағасы қызметтерін абыроймен атқарды. Былай қарағанда құрғақ баяндау сияқты болып көрінетін осы бір қысқа ғана мәліметтің өзінен Өмекеңнің

әрине орыс тілінде екенін, кейбіреулерін қазақ тіліне аудару керек болып тұрғанын ұқтым. Тасқа басылған оншақты бет мұрағат материалдарын алып, аударып, апарып та бердім. Бар болғаны осы. Мұнан кейін сол баяғы жұмыс бабындағы ресми тіршілік жалғасын табуға тиіс емес пе. Бұл жолы олай болмады. Өмірзақ аға кездесе қалған жерде күлім қаға бұрылып, мені бауырына тартады.Ол кісімен жақын таныстығымыз осылай басталған еді. Бұл нені білдіреді? Менің ойымша бұл көп адамдардың бойынан, әсіресе лауазым иелерінің бойынан табыла бермейтін кішіпейілдіктің, табиғатында бар биязы мінездің көрінісі болса керек. Айтпақшы, ағамыздың Ресейдің Мемлекеттік Думасына қатысты сол еңбегі үлкен том болып жарыққа шыққаннан кейін онымен танысу барысында Думаға қазақ даласынан сайланған қазақ депутаттары жөнінде бұрын еш жерде айтылмаған, жарияланбаған мол мағлұматтың қамтылғанының куәсі болдық. Қазір бұл еңбек алаштанушылардың, Ресей Мемлекеттік Думасына сайланған қазақ депутаттарының өмірін зерттеушілердің қолынан түспейтін кітапқа айналды.

www.astana-akshamy.kz

ȹ

¸ÉʸŸ ¾ĚŽ ¸ÉʸŸÃÓĜʸÈ

Содан бері арада жиырма жылға жуық уақыт өтіпті. Уақыт өтеді, адам өзгереді деп жатады ғой. Өзгермейтін де адамдар болады. Өмекең солардың қатарында. Сәлем бара барсаң сол баяғы күлім қаққан бейнесімен аңқылдап қарсы алып, жайдары көңілмен әңгімесін айтып, жаймашуақ күйде шығарып салады. Әлдеқандай пәнейі бір себептермен қағажу көріп келген адам бұл кісінің алдынан мәселесі шешілсе де, шешілмесе де қанаттанып шығады. Бұл арада неге деген сұрақ қоюдың өзі орынсыз. Себебі, Өмекеңнің бойы тұнған ізгілік, инабаттылық. Сол ізгілік пен инабаттылық аурасы алдына келген адамды да баурап, барлығы көтеріңкі көңіл-күймен тарасады. Және бір айтпағым, Өмекеңнің табиғатында бар осындай ізгілік қасиеті оның ұзақ жылдардағы жемісті педагогикалық қызметіне де өзінің игі әсерін тигізді-ау деген ойдамын. Өйткені, біздің Өмекең Қазақстан Республикасындағы жаңа типтік

өмір сүруіне жағдай жасауға бар күшжігерін жұмсау үстінде. Тегінде қоғамдық істерде қашанда алда жүру Өмекеңнің тағдырына жазылған ба деп те қаласың кейде. Мұны мен ағамыздың қазіргі атқарып жүрген қызметіне байланысты айтып отырмын. Ол кісі мұнда да ізгілік үлгісін көрсетуде. Бұл ұйымның іргетасы 1987 жылы қаланған екен. Содан бері ардагерлерге, зейнеткерлерге қатысты талай игілікті істердің атқарылғанына күмән жоқ. Ал бұл ұйымның іс басына Өмекең келгелі бері жұмыс бұрынғыдан да жандана түсті десем, артық айтпаймын. Соның бір парасы «Ардагерлер ұйымының» тарихында тұңғыш рет» деген сөз тіркесінің жиі қолданылатынынан байқалады. Мысал келтірейік. Бірлестік тарихында тұңғыш рет республикалық ардагерлер басылымдары: «Ардагер айнасы» газеті мен «Ветеран и общество» журналы шығарылды. Өмекеңнің ардагерлер ұйымына басшылық жасай бастағанына

ϭϵϵϰͲϭϵϵϱ ˢ́ˬ˞˘˲́ ౢ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮ ˀ˟˳˱˶˙ˬˤ˪˘˳́ ʮ˯೦˘˲೦́ ʶ˟೮˟˳˧ˮ˧೮ ˞˟˱˶˵˘˵͕́ ϭϵϵϱͲϭϵϵϵ ˢ́ˬ˞˘˲́ ౢˀ ʿ˘˲ˬ˘˭˟ˮ˵˧ ˁ˟ˮ˘˵́ˮ́೮ ˞˟˱˶˵˘˵͕́ ˪˯˭ˤ˵˟˵ ˵഑˲˘೦˘˳́ ˙˯ˬ˘ ˢ೴˲˧˱͕ ˟ˬ˧˭˧ˣ˞˧೮ ˟೮ ˢ˯೦˘˲́ ˙ˤˬ˧˪ ˯˲˛˘ˮ˞˘˲́ˮ˞˘ ˙˟ˬ ˾˟˾˟ ˟೮˙˟˪ ˟˵˧˱͕ ˟˛˟˭˟ˮ˞˧˛˧˭˧ˣ˞˧ ˯˲ˮ́೪˵́˲˘ ˵೴˳˶˛˟ ˬ˘˥́೪˵́ ೴ˬ˟˳ ೪˯˳˘˞́͘ лицейлерді, гимназияларды, тұңғыш қазақ-түрік лицейлерін, тереңдетіп оқытылатын арнаулы мектептерді ұйымдастырушылардың бірі ретінде де танымал қайраткер. Педагогикалық қызметте, өскелең ұрпаққа тәлімді тәрбие беруде тындырылған осындай игі шараларды ізгілік іздері деп атасақ та болғандай. Өмірзақ аға ғылым мен қоғамдық жұмысты қатар алып жүре білетін қабілетінің арқасында педагогика ғылымдарының кандидаты, тарих ғылымдарының докторы, академик ғылыми атақтарына ие болып, педагогика мен тарих тақырыбында 200-ден астам ғылыми-танымдық мақала, 30-дан астам кітап жазған майталман. Қоғамға сіңірген еңбектері «Құрмет», «Парасат» ордендерімен, бірнеше медальдармен, Президент сыйлығының грантымен атап өтілді. Сонан соң осы уақыт ішінде мен Өмекеңнің өмірін арнайы зерттеуші болмасам да, ол кісінің бір сәт аялдауды, шаршап-шалдығуды, осы да жетер, бір адамдай еңбек еттім ғой деп, тоқмейілсуді білмейтін әдетіне тәнтімін. Тағы да деректерге жүгінейікші. Мәселен, депутаттық міндетін абыроймен атқарғаннан кейінгі 1999 жылдан бастап Өмекең бірсыпыра жауапты қызметтер атқарып келеді. Ы.Алтынсарин атындағы Казақ білім академиясының президенті, Т.Рысқұлов атындағы Қазақ экономикалық университетінің проректоры тәрізді жауапты жұмыстарды бар ықыласымен, кәсіби біліктілікпен атқарып, қызметтестерінің арасында шынайы құрметке ие болды. Міне бірнеше жылдан бері «Ардагерлер» ұйымы» республикалық қоғамдық бірлестігін білгірлікпен басқарып, қоғамға еңбегі сіңген ардагерлеріміздің, зейнеткерлеріміздің лайықты да, белсенді

бес жыл толар-толмас уақыт болды. Осы жылдар ішінде Орталық Кеңес басшылығының,қызметкерлері мен белсенділерінің жергілікті жерлерге жасаған іссапарлары бірлестік тарихының барлық жылдары ішіндегі көрсеткіштен асып түскен. Бұл ардагерлер ұйымы жұмысының, қызметкерлер белсенділігінің еселеп артқанын көрсетеді. Ардагерлер Кеңесі Төралқасының шалғай ауданда көшпелі отырыс өткізу үрдісі де тұңғыш рет қолға алынып отырған игі шара. Материалдық базаны нығайтуға да тұңғыш рет қадам жасалған. «Қайран ерлер, қаһарман ардагерлер!» атты ардагер көркемөнерпаздардың байқау фестивалі де тұңғыш рет өткізілген. Ардагерлер ұйымының жұмысын жандандыра түсуге қатысты Өмекеңнің басшылығымен жүргізіліп жатқан жұмыстарда «тұңғыш рет» деген сөздің жиі қолданылатынын осылай жалғастыра беруге болады. Бұл Өмекең жүрген жерде игі істердің жандана, жалғаса түсетінін көрсетеді. Ардагерлердің жуырда болып өткен жетінші съезінде Өмекеңнің және бес жылға ұйым жетекшілігіне қайта сайлануының сыры да осында жатса керек. Өмекең ұзақ жылдардан бері қоғам тіршілігіне белсене араласып, талай жауапты қызметтерді абыроймен атқарып, еліміздің рухани, мәдени өмірін ғылым, білім саласын жандандыра, жақсарта түсуге бір адамдай үлес қосып келе жатқан көрнекті қоғам қайраткері,үлкен ғалым ғана емес, жоғарыда айтқанымдай, ел өмірінің сан алуан мәселелерін қозғайтын, республиканың рухани өміріне қатысты түрлі тақырыпты қамтитын 30 шақты кітаптың, жүздеген мақалалардың авторы. Бұл шығармалардан автордың қоғам тіршілігіне, айналасында болып жатқан оқиғаларға бей-жай қарамайтыны байқалады. Тарихи тұлғаларымыздың мемлекетімізді қалыптастырудағы

рөлі, әйелдердің қоғамдағы орны, салт дәстүріміз, дін мәселесі бәрі-бәрі назардан тыс қалмайды. Олардың біразымен оқырман күнделікті баспасөз материалдарынан таныс та шығар. Сонда да болса автордың кейбір ойларына көңіл аударуды жөн көріп отырмын. Ағамыздың негізгі мамандығы мұғалім, яғни ұстаз. Ал ұстаздың ұрпақ тәрбиесімен айналысатынын жұрттың бәрі біледі. Өмекең шығармашылығының бүкіл желісі де осы мәселе төңірегінде өрбиді. Қандай да бір шығармасында қайсыбір тақырыпты сөз етпесін, хандарымыз, батырларымыз жөнінде әңгімелесе де, шешендеріміз, билеріміз төңірегінде сөз қозғаса да, қазақтың ежелден келе жатқан дәстүрі – ас беруді айтса да, дін туралы, үлкенді сыйлау туралы мысалдар келтірсе де – бәрінде де бүгінгі адамдарға, өскелең ұрпаққа ишара түрінде жеткізілетін ойлар қамтылады. Мысалы, «Бейбітшіл дінімізді бекемдей түсейік» деген мақаласында автор біздің – үлкеннің алдын кеспеген, сөзінен аттап өтпеген, ақсақалын ардақ тұтқан ел екенімізді айта келіп, ұлттық құндылықтарымызды ұлықтау ісіне ақсақалдарымызды да тарту керектігін, әңгімелесе, «Ата салтымызды ардақтайық» атты мақаласы атаанасының алдындағы перзенттік парызын ұмытып, туған әке-шешесін Қарттар үйіне тапсыратын тасбауырлар саны күннен күнге көбейіп бара жатқанын, бұл – біз сияқты бауырмал, өзінен бұрын өзгеге өзегін суырып беруге дайын тұратын халқымыз үшін мүлде жат көрініс екенін,көңілге қаяу түсіретін мұндай көріністер ұлттық болмысымыздың қожырап, қазақы құндылықтарымыз бен ата-бабамыздан келе жатқан озық

7

Біз ағамыздың шығармашылық ойларының кейбіреулерін ғана атап өттік. Ал мұндай құнды пікірлер,адамгершілікті насихаттайтын толғау-түйіндер, оралымды тілмен, өткір оймен, толғақты пікірлермен әдіптеліп, шабыттана әңгімеленетін туындылар Өмекеңнің шығармашылығында жетіп артылады. Біздің қазақта едәуір жасқа келсе де тұғырынан таймаған, өзінің қайратты келбетімен, қажырлы ісімен жұртшылықты сүйсіндіріп те, сүйіндіріп те жүретін адамды «Сүйегі асыл жан ғой!» деп көтермелейді емес пе. Мұның ар жағында бабалар қасиетін жалғастырушы деген ой жатады ғой. 75 жасты еңсеріп, сексеннің сеңгіріне аяқ басқан Өмірзақ ағамызды – адамгершілік, ізгілік, парасаттылық, тіліне, еліне, жеріне адалдық тәрізді ұлтымыздың небір жақсы қасиеттерін өн бойына жинақтаған асыл азаматты даналық жасына жетуімен құттықтай отырып, өз ойымды ағамызға арнаған өлең жолдарымен қорытындылағанды жөн көрдім. Сыпайы, сырбаз мінез бір ағам бар, Жаны жаз, жүзі жарқын, жүрегі адал. Сұңғақ бойы жарасып келбетіне, Жүреді ылғи нұр төгіп қабағынан. Сыр ақтарсаң тыңдайды ол бейілімен, Құлақ қойып отырар зейінімен. Жақын тартып тұратын жұрттың бәрін, Азамат қой әу бастан пейілі кең. Қайраткер ол, ғалым ол, академик. Ой мен сөзді жанына еткен серік. Талайлардан қошемет көрсе-дағы, Кеуде қаққан кезі жоқ дақпыртқа еріп.

ಉ˭˧˲ˣ˘೪ ˘೦˘ ೦́ˬ́˭ ˭˟ˮ ೪˯೦˘˭˞́೪ ˢ೵˭́˳˵́ ೪˘˵˘˲ ˘ˬ́˱ ˢ೴˲˟ ˙˧ˬ˟˵˧ˮ ೪˘˙˧ˬ˟˵˧ˮ˧೮ ˘˲೪˘˳́ˮ˞˘ ˱˟˞˘˛˯˛ˤ˪˘ ೦́ˬ́˭˞˘˲́ˮ́೮ ˪˘ˮ˞ˤ˞˘˵͕́ ˵˘˲ˤ˺ ೦́ˬ́˭˞˘˲́ˮ́೮ ˞˯˪˵˯˲͕́ ˘˪˘˞˟˭ˤ˪ ೦́ˬ́˭ˤ ˘˵˘೪˵˘˲́ˮ˘ ˤ˟ ˙˯ˬ́˱͕ ˱˟˞˘˛˯˛ˤ˪˘ ˭˟ˮ ˵˘˲ˤ˺ ˵˘೪́˲́˙́ˮ˞˘ ϮϬϬͲ˞˟ˮ ˘˳˵˘˭ ೦́ˬ́˭ˤͲ˵˘ˮ́˭˞́೪ ˭˘೪˘ˬ˘͕ ϯϬͲ˞˘ˮ ˘˳˵˘˭ ˪˧˵˘˱ ˢ˘ˣ೦˘ˮ ˭˘˥˵˘ˬ˭˘ˮ͘ ౢ˯೦˘˭೦˘ ˳˧೮˧˲˛˟ˮ ˟೮˙˟˪˵˟˲˧ ͨౢ೵˲˭˟˵͕ͩ ͨʿ˘˲˘˳˘˵ͩ ˯˲˞˟ˮ˞˟˲˧˭˟ˮ͕ ˙˧˲ˮ˟˾˟ ˭˟˞˘ˬ̂˞˘˲˭˟ˮ͕ ʿ˲˟ˣˤ˞˟ˮ˵ ˳́˥ˬ́೦́ˮ́೮ ˛˲˘ˮ˵́˭˟ˮ ˘˵˘˱ ഑˵˧ˬ˞˧͘ салт-дәстүрлеріміздің, бала мен ата-ана алдындағы қасиетті борышымыздың селдіреп, ұлттық мұраттарға енжар қарай бастауымыздың, ұлтымыздың ұлағатты, сыпайы мінезінің бұзылмауына, адамгершілік ізгі қасиеттердің сақталуына, жастардың рухани азып-тозып құлдырамауына мән бермеуіміздің әсері екенін жайып сала отырып, ұрпақ тәрбиелеуде ұлттық құндылықтарды пайдалану керектігін ортаға салады. Немесе «Ұлт ұйтқысы, ұрпақ анасы» деген мақаласын алайық. Қазақ тарихында, ұлт мәдениетінде, салтында, дәстүрінде әйел адамның, қыз баланың қоғамдағы орны ең алдымен отбасындағы орнымен қадірлі саналған ғой. Сондықтан автор «әйел адам қоғамымыз үшін болашақ ұрпақты жалғастырушы ана, мемлекет өміріндегі жа¬уапты қызметкер, отбасындағы аяулы жар екендігін біз ешқашан науқандық саясатқа айналдырмауымыз керек» деген түйін жасайды.

Жүрсе-дағы лауазым биігінде, Ерінбейді халқына иілуге. Абзалдығына осындай ағамыздың, Бәрекелді, ел-жұрт та сүйінуде. Өмірден көп көрсе де теперішті, Адам ол қайтпас, қайсар рухы күшті. Әкесі қан майданда қаза тауып, Қамкөңіл жан шешенің қолында өсті. Қиындықтың тартса да тақсыретін, Жоғалтпаған ақ ниет қасиетін. Биік-биік мінбеге шығады ол, Сөз айтуға жұрт тоқтап, ел сүйетін. Сол аға кепті міне 75-ке, Күн боп тұр қуанышты қалар есте. Жандарды жадыратар мінезіңмен, Демекпін, шыға бергін бел-белеске. Орынбек ЖОЛДЫБАЙ, филология ғылымдарының кандидаты

8

ȹ

www.astana-akshamy.kz

ĚýËĽÊ

ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ˮ˞˘ ʥ˟ˬ˛˧ˬ˧ ˵೵˲˘೦́ ˢ˯೪ ˘˞˘˭˞˘˲೦˘ ˘˲ˮ˘ˬ೦˘ˮ ഉˬ˟˶˭˟˵˵˧˪ ˙˟˥˧˭˞˟˶ ˯˲˵˘ˬ́೦́ ˙˘˲͘ ϮϬϬϭ ˢ́ˬ˞˘ˮ ˙˟˲˧ ˢ೵˭́˳ ˧˳˵˟˱ ˪˟ˬ˟ ˢ˘˵೪˘ˮ ˭˟˪˟˭˟˞˟ ˘ˣ˘˭˘˵˵˘˲ ˙˧˲ ˘˥˞˘ˮ ˙˧˲ ˢ́ˬ೦˘ ˵೵˲́˱͕ ˭˟˞ˤ˻ˤˮ˘ˬ́೪ ഉˬ˟˶˭˟˵˵˧˪ ೪́ˣ˭˟˵ ˘ˬ˘˞́͘ Бір танысым қазіргі заманның ең ауыр қарғысы «өз мәселіңді өзің шеш» екенін айтып, ойлантып тастаған еді. Расында, тірліктің кемесі суға батқанда тәуекелдің «жел қайығымен» иірімнен шығып кетсең, жақсы. Ал, иірім батырып әкетсе ше?! Сонда адам баласы шын қаріпке айналмай ма?! Осындайда ағайындары

сында қызмет көрсетілуде. Орталықта тек қана түнемелікке 50 төсек-орын бөлінген. Өткен жылы 7908 адам осында қонып кетіп жүріпті. Үстіміздегі жылдың алғашқы тоқсанында бұл қызмет 4771 жанға көрсетілген. 2012 жылдан бері мұнда мобильді «Әлеуметтік жасақ» қызметі іске қосылған.

мекемемізге алдыртуға тырысамыз. Қала бойынша 9:00-ден 22:00-ге дейін жұмыс істейтін мобильді әлеуметтік жасағымыз біздің қарауымыздағы санатқа кіретін адамдарды жылдам жеткізе алады. Мұнда оларға медициналық көмек көрсетіліп, әлеуметтік ахуалына талдау жасап көрсетілетін қызметті белгілейміз, – дейді астаналық Белгілі тұрағы жоқ адамдарға арналған әлеуметтік бейімделу орталығы директорының әлеуметтік мәселелер жөніндегі орынбасары Динара Шапина.

БЕЛГІЛІ ТҰРАҒЫ ЖОҚ АДАМДАР МЕКЕНІ

сырт айналса, «өз мәселеңді өзің шеш» деп қоғам безбүйректік танытса не болмақ? Қуаныштысы, елорда мұндай адамдарға шама-шарқынша қол ұшын беріп келеді. Жоғарыда аталған белгілі тұрағы жоқ адамдар мекендейтін орталық – соның куәсі. Өткен жылы аталмыш мекемеге 1275 адам келіп түскен. Оның 300-інде ғана жеке құжаты болса, қалған 984-інде жеке басын растайтын құжаты болмай шыққан. Орталық солардың 134-інің құжатын қалпына келтіріп, 10 адамның «қызыл паспорты» жеке куәлікке ауыстырылған. Ал, 92 азамат орталықтың күшімен жұмысқа орналастырылған. Қаңғыбастар қамытын кигендердің жетеуі Қарттар мен мүгедектерге арналған әлеуметтік медициналық мекемеге орналасып, тұрақты жайын тапты. 55 адам денсаулығына байланысты мүгедектікке рәсімделіпті. Ал 63 азаматқа жасына байланысты зейнетақы мен мүгедектігіне қатысты әлеуметтік төлемдер алуын қамтамасыз еткен. Осы кезеңде республиканың өзге аймақтарынан келген 310 адам келген жерлеріне қайтарылған. Ағайындарынан қол үзген жүз адамның жақындарымен байланысып, туыстарының алып кетуіне қол ұшын беріпті. Ешқандай туысы табылмаған 60 азамат өздері тіркелген басқа облыстардағы баламалы әлеуметтік орындарға жеткізілген. Осы жылдың алғашқы тоқсанында әлеуметтік бейімдеу орталығына 618 адам келіп түсіп, белгіленген тәртіп ая-

Биылғы жылдың алғашқы тоқсанында әлеуметтік бейімдеу орталығына 618 адам келіп түсіп, белгіленген тәртіп аясында қызмет көрсетілуде. Осы орталықта тек қана түнемелікке 50 төсек-орын бөлінген. Өткен жылы 7908 адам осында қонып кетіп жүрген. Үстіміздегі жылдың алғашқы тоқсанында бұл қызмет 4771 жанға көрсетілген.

– Күн сайын диспетчеріміз барлық тірек пункттерімен, ПИК, қала вокзалдарымен байланысады. Егер белгілі тұрағы жоқ адамдар анықталса, оларды

Осылайша, мекеменің әлеуметтік қызметкерлері өздері аз болса да қамқорлыққа аса зәру жандарға жан-жақты көмек көрсетіп, олардың өмір сүру салттарына өзгеріс жасап, көкіректерінде үміт оятып, жақсылыққа жетелеуге көмектесіп келеді. Бір жақсысы, мұнда «өз мәселеңді өзің шеш» деген сөз жоқ. Керісінше, құрдымға кеткендерді құтқару үшін орталық қолдан келген бар мүмкіндіктерді қарастырып отыр.

ҚАУІПСІЗДІК ҚАПЕРДЕН НЕГЕ ШЫҒАДЫ?! ͨౢ˘˵˟˲ ˢ˯೪ ˞˟˭˟͕ ˘̆೪ ˘˳˵́ˮ˞˘ͩ ˞˟˛˟ˮ ˲˘˳ ˟˪˟ˮ͘ ಉ˵˪˟ˮ ˢ˟˪˳˟ˮ˙˧˞˟ ζϱϮ ೪˘ˬ˘ˬ́೪ ˘˚˵˯˙˶˳೪˘ ʤ˳˵˘ˮ˘ˬ́೪ ˙˘ˣ˘˲˞˘ˮ ˯˵́˲˞́˭͘ ʤ˚˵˯˙˶˳ ʺˤˮˤ˳˵˲Ͳ ˬ˧˪˵˟˲ ೴˥˧ˮ˟ ˢ˘೪́ˮ˞˘˥ ˙˟˲˛˟ˮ˞˟ ͨ˵˘˲˳ͩ ˟˵˪˟ˮ ೪˘˵˵́ ˞́˙́˳೪˘ ˳˟ˬ˵ ˟˵˟ ೪˘ˬ˞́೪͘

Әп-сәтте салон ішінде жанар майдың иісі алып кеткенде жолаушылар көлікті тоқтатуын талап етті. Жүргізуші кілт тоқтамай, елу метрдей жүріп жылдамдығын бәсеңдетіп барып отын өшірді. Билет беретін бала алдыңғы есіктен жүгіріп шықты да, қайта кірді. Аңтарылған жұртқа ешкім ештеңе демеді. Тіпті, сыртқа ұмтылған халықты тоқтатып, әлдене себеппен есікті ашпай біраз тұрды. Жолаушылардың наразылығынан кейін ғана есік ашылып, жұрт сыртқа лап берді. Мәссаған, май құйылған бак тесілген сияқты, автобустың астынан бензин сарылдап ағып жатыр. Құдай сақтады. Қас-қағым сәтте отқа оранатын жайт осындайда емес пе?! Алайда, төніп тұрған қатерді бағамдай алмай, есікті жылдам ашып, жолаушылардың сыртқа шығуын қамтамасыз етпеген көлік жүргізушісі мен контролердің әрекетін қалай бағалауға болады?! Бастан құлақ садаға деп, орта жолда қалған жолаушылардың билет пұлын қайтару туралы несіне айтайын. Техника болған соң сынбай тұрмайды десе де, төтенше жағдайда не істеу керек? Одан жүргізуші мен билет сатушының хабардар екеніне күмәнім бар. Өйткені, жалма-жан тиісті орындарға хабарламақ болғандарға бейжай қарап отырған көлік иелерінің әрекеті соның дәлелі. Тәртіп демекші, жолда жүру ережелерімен бірге жолаушылар көлігінің аялдамаларда кідіретін уақыты, кептеліс болмаса, бағыттың екі шетіне жету сағаты белгіленген емес пе? Онда, әсіресе, демалыс күндері, көлігін тасбақа аяңмен айдап, жақын жерге жеткізіп болмайтын көлік жүргізушілеріне не деуге болады? Оны да ескеріп жатқан жан бар ма екен?!

Бетті дайындаған: Айгүл УАЙСОВА

ТӨЛЕМДЕР ТӘРТІБІ ӨЗГЕРДІ

ʮ˘೪́ˮ˞˘ ˺˘ˬ́೪˵́ ˢ೵˭́˳˱˟ˮ ೪˘˭˵˶ ˭ഉ˳˟ˬ˟ˬ˟˲˧ ˙˯˥́ˮ˾˘ ೪˯ˬͲ ˞˘ ˮ́˳˵˘೦́ ˣ˘೮ˮ˘˭˘ˬ́೪ ˘˪˵˧ˬ˟˲˧ˮ˟ ഑ˣ˛˟˲˧˳˵˟˲ ˭˟ˮ ˵˯ˬ́೪˵́˲˶ˬ˘˲ ˟ˮ˛˧ˣ˧ˬ˞˧͘ ˁ˯೦˘ˮ ˳ഉ˥˪˟˳ ˭˧ˮ˞˟˵˵˧ көзінен айырылғанда кірістің бір бөлігін ഉˬ˟˶ ˭˟˵˵˧˪ ˳˘೪˵˘ˮ˞́˲˶ ˣ˘೮ˮ˘˭˘˳́ өтеу үшін мемлекет ұйымдастыратын, ˞˘ ഑ˣ˛˟˲˞˧͘ бақылайтын және кепілдік беретін шаралардың жиынтығы. Сол себепті Еліміздің әлеуметтік қорғау жүйесі мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру еңбек асыраушысынан немесе жұмысынан ету қабiлетiнен, асыраушысынан және айырылған, мүгедектігі мен кәрілігіне жұмысынан айырылған жағдайда, байланысты жұмыс істей алмайтын жүктілігіне және босануына байланысты азаматтарға қол ұшын беріп, олардың табысынан айырылған ретте, сонымен әл-ауқатын жақсартуға бағытталған. бірге, жаңа туған сәбиді асырап алуына Соның бір саласы – міндетті әлеуметтік байланысты, бала бір жасқа толғанға сақтандыру. дейін оның күтіміне байланысты табыссыз Бұл дегеніміз – азаматтардың табыс отырған жағдайда бөлiнедi.

– Үстіміздегі жылдың сәуір айынан бастап, Еңбек кодексінің 52-бабы 1-тармағының 1,2 және 3-тармақшаларымен көзделген негіздер бойынша жұмыстан шыққан азаматтар алты ай мерзімге дейін әлеуметтік төлем алуға мүмкіндігі бар. Яғни, жұмыс беруші-заңды тұлға таратылғанда немесе жұмыс беруші-жеке тұлғаның қызметі тоқтатылғанда, жұмыскерлер саны немесе штаты қысқартылып, жұмыс берушінің экономикалық жай-күйінің нашарлауына әкеп соққанда еңбек шартының бұзылуы болып табылады, –деді Міндетті әлеуметтік

сақтандыру қорының Астана қаласы бойынша филиалы директоры А.Қасенова. Осы заң актісіне сәйкес, Халықты жұмыспен қамту орталығы жұмыссыз азаматтарды әлеуметтік жұмыс орындарына, қоғамдық жұмыстарға және кәсіби оқытуға жібергенде де рәсімделген әлеуметтік төлемдер тоқтатылмайтын болады. Қарастырылған әлеуметтік төлемді тоқтату туралы шешімді Қор қабылдайды және Мемлекеттік корпорация арқылы себебін көрсете отырып, алушыны міндетті түрде хабардар ететін болады.

www.astana-akshamy.kz

ȹ

ÄĚ¼½ÅÀ½Ê

ɰɴɧɵɮ͐ɹʍɷ ͘ɵɬɭɸʍ ʶ˯ˮ˛˲˟˳˳Ͳ˺˯ˬ˞˘ ˺˘ˬ́೪ ˪˯˭˱˯ˣˤͲ ˵˯˲͕́ ˘೪́ˮ͕ ഉˮ˾˧ ʰ˭˘ˮˢ೴˳˧˱ ౢ೵˵Ͳ ˱˘ˮ೵ˬ́ˮ́೮ ഑˭˧˲˧ ˭˟ˮ ˾́೦˘˲ ˭˘˾́Ͳ ˬ́೦́ˮ˘ ˘˲ˮ˘ˬ೦˘ˮ ͨ˄˘͕ ˘೦˘˥́ˮ͕ ˭˟ˮ ˙˯ˬ˘˭́ˮ ೪˘ˣ˘೪˵́೮ ʰ˭˘ˮˢ೴˳˧˙˧ͩ ˘˵˵́ ഉ˞˟˙ˤͲ˳˘ˣ˞́ ˪˟˾ ഑˵˵˧͘ ʥ˟ˬ˛˧ˬ˧ ˲˟ˢˤ˳Ͳ ˳˟˲͕ ౢˀ ˟೮˙˟˪ ˳˧೮˧˲˛˟ˮ ೪˘˥˲˘˵˪˟˲˧ ʥ˯ˬ˘˵ ౭ˣ˘೪˯˚ ˳˘˺ˮ˘ˬ˘೦˘ˮ ˪˟˾˪˟ ˘˳˵˘ˮ˘ˬ́೪ ˢഉˮ˟ ˟ˬ˧˭˧ˣ˞˧೮ ഉ˲ ˾˘ˬ೦˘˥́ˮ˘ˮ ˪˟ˬ˛˟ˮ ഉ˲˵˧˳˵˟˲ ೪˘˵́˳˵́͘ Кеш ұйымдас тырушылары «Жасында топтан асып, менменсіген талайдың көңілін басқан», Ақан мен Біржаннан қалған салсерілік дәстүрді ұстанып, заманына иілмеген тұлғаның бейнесін барынша ашуға тырысты. Ол үшін Иманжүсіп туған, жүрген жерлерден өнерпаздар елордаға шақыртылды. Мәселен, оның өмірбаянында кіндігі кесілген жер ретінде Павлодар облысының Ақсу ауданы көрсетіліп тұр. Сол сияқты Кереку өңірінен Астанаға арнайы келген әнші-ұстаз, осыдан үш жыл бұрын Павлодар қаласында өткен Иманжүсіп Құтпанұлының 150 жылдығына арналған байқаудың бас жүлдегері Медғат Манапов Иманжүсіптің әндерін құйқылжытты. «Біздің әулетте Иманжүсіп әндерін айту дәстүрі үзілген емес. Атам сол кісінің «Сарыарқа» әнін ел жиі ести бермейтін нұсқасымен орындайтын. Жиын-тойларда айтатын жалғыз әні осы болды және бір қызығы бұл нұсқасын атамнан басқа ешкім орындамайтын еді. Ашаршылық кезінде арғы атам Манап бай ауылынан Омбыға қудаланған екен. Иманжүсіп әндеріне деген сүйіспеншілік, елге деген сағыныштан туындаған болса керек. «Бүркіт ұстап басыңа бір шығайын, көзіме бір көрінші Ерейментау» дейтін жолдары бар ғой. Туған жерін аңсағанда қиялдап айтып отыратын көрінеді. Иманжүсіп әндері солай бала кезден бойымызға сіңіп қалды» дейді әнші. Өткен ғасырдың басында қуғынға түскен Иманжүсіп Өскеменге, одан соң Жетісу өңіріне жер аударылады. Шұбарағаш, Ойжайлау, Лепсі, Қапалда тұрған бұдан бірнеше рет жауап алынады. Алматыдан концертке келген Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеттің оқытушысы Гауһар Сапарбаева Иманжүсіп әндеріндегі ерекшеліктерді тарқатып берді. Алатау баурайынан Астанаға ат шалдырған Досхан Одаманов Құтпанұлының қуатты әндеріне салды. Қуғыннан оралған Иманжүсіп Сырдария губерниясының Шиелі болысын біршама уақыт паналағаны белгілі. Қызылордадан шақыртылған Сейтімхан Әлімхан да өнер көрсетті. Астаналық Иранғайып Күзембаев, шымкенттік Нұрлан Есенқұл, көкшетаулық Бисара Бакенова сынды айтыскер ақындар Иманжүсіп рухындағы өткір сөздерді айтып, көрермендердің делебесін қыздарды. Сондай-ақ, кешке қатысқан Қ.Қуанышбаев атындағы мемлекеттік академиялық қазақ музыкалық драма театрының әртістері Жәнібек Мұсаев пен Алтынай Нөгербек Иманжүсіп өмірінен бір әдемі көріністі қойды. Концертте өнер көрсеткендерді Астана қаласы мемлекеттік академиялық филармониясының симфониялық оркестрі сүйемелдеп отырды. Аманғали ҚАЛЖАНОВ

9

«САБАНТУЙ» – ДИХАНДАР ТОЙЫ ಉ˵˪˟ˮ ˢ˟˪˳˟ˮ˙˧˞˟ ͨʮ˘˳ ˵ ˘˲ͩ ˳˘˲˘˥́ˮ́೮ ˘ˬ˞́ˮ˞˘೦́ ˘ˬ˘೮˞˘ ˵˘˵˘˲Ͳ˙˘˾೪೵˲˵ ˘೦˘˥ ́ ˮ ˞ ˘ ˲ ͨ˳˘˙˘ˮ˵˶˥ͩ ഑˵˪˧ˣ˞˧͘ 2002 жылдан бері ЮНЕСКОның мәдени мұрасының тізіміне енген бұқаралық мереке елордалықтардың да жыл сайын бас қосатын дәстүрлі жиынына айналды. Мерекенің ашылу салтанатында Астана қаласы әкімінің орынбасары Ермек Аманшаев қала тұрғындарды құттықтап, этномәдени бірлес тіктердің өкілдеріне ынтымақтылығы, елордада және елімізде бейбітшілік пен келісімді дамытуға елеулі үлес қос қаны үшін риза шылығын білдірді. Сондай-ақ, Қазақстан Республикасындағы Татарстан Республикасының Өкілетті өкілдігі, Ресей Федерациясының Елшілігі, Қазақстан халқы Ассамблеясының өкілдері де жылы лебіздерін жеткізді. Қонақтар дәстүр бойынша сыйсияпаттарын жасап, этномәдени орталықтарының белсенді мүшелерін марапаттады. Осы тойда ҚР Еңбек сіңірген қайраткері, Татарстанның халық суретшісі, Қазақстан көркем өнер академиясының академигі Камил Муллашевты кездестірдік. Белгілі суретші еліміздің тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған көрмесін дайындап жатқанын айтты. Жалпы, «Сабантуй» – дихандар мерекесі. «Сабан» татарша «соқа» деген сөзді білдіреді. Ерте көктемнен егін салып, жер өңдеген егіншілердің сәл тыныстаған сәті осылайша мерекеге ұласыпты. Жылдар өте келе бұл той алғашқы ұғымынан асып түсіп, татар-башқұрттың ұлттық дәстүрі мен мәдениетінен хабардар ететін, сол қазынаны жарқыратып шығаратын

халықтың ұлық мерекесіне айналады. Содан да болар, бұл күні бүкіл елордалық татар-башқұрттар бас қосып, этномәдени орталықтары өкілдерінің өнерін тамашалады. Өнерпаздардың театрланған көріністері мерекеге мән берді. Сауыққа жиналғандар гармоннан төгілген сазға қосылып, би билеп демалыстың шырайын келтірді. Бұл мереке бұқаралық ойындарымен де тартымды. Ойыншыл қауым арқан тартып, иінағашпен су та-

ӘДЕБИЕТ ӘЛЕМІНДЕГІ ӘЙЕЛ ЖҮРЕГІ

сып, қаппен де секіріп ойнады. Азаматтар білек күшімен сынасып, гір көтеріп те көрді. Сондай-ақ, палуандар «Көрәш» ұлт тық күресінен бақ таластырды. Әділқазылар жеңімпаз жам позға жүлдеге байланған қойды жетектетіп жіберді. Сәби лер үшін арнайы жасалған «Әкият» ертегі алаңында түрлі шаралар ұйымдастырылып, балдырғандардың да көңілін көтерді. «Астанада өтетін мерекеге қала тұрғындарымен қатар, еліміздің өзге өңірлеріндегі татарбашқұрт этномәдени орталықтарының өкілдері мен өнер ұжымдары келді. Қазан қаласы нан артистер келіп өнер көрсетті. Халықтың туған тілін, төл мәдениетін, кішіпейілдігі мен қонақ жайлылығын сақтауға деген талпынысы мен түрлі ұлт пен дін өкілдерінің басын қосатын салтанатымен де ерекшеленетін мейрамды кең көлемде атап өтуіне ең бастысы, қала әкімдігі тарапынан қолдау көрсетіліп отыр» дейді «Таң» татар-башқұрт этномәдени бірлестігінің жетекшісі Рафик Валиев. Айгүл УАЙСОВА

нен Есенғалидың поэзиясын зерттегендердің бірі – ақын, ғалым Жанат Әскербекқызы. Гүлзада Ниетқалиева да ақындығымен қоса Есенғали Раушановың поэзиясына үңілген ғалым, филология ғылыౢˀ ౭ˬ˵˵́೪ ˘˪˘˞˟˭ˤ̆ˬ́೪ ˪˧˵˘˱˺˘ˮ˘˳́ˮ˞˘ ͨಁ˞˟˙ˤ˟˵ ഉˬ˟˭˧ˮ˞˟˛˧ мының кандидаты және Махамഉ˥˟ˬ ˢ೴˲˟˛˧ͩ ˘˵˵́ ˪˟˾ ഑˵˧˱͕ ˯೪́˲˭˘ˮ˞˘˲ ˢ˘ˣ˶˾́ ʯ˘˲̆ ʮ೵˭˘ˮ˯˚˘ бет атындағы сыйлықтың иегері. ˭˟ˮ ˘೪́ˮ͕ ഉ˞˟˙ˤ˟˵˵˘ˮ˶˾́ ೦˘ˬ́˭ ʧ೴ˬˣ˘˞˘ ʻˤ˟˵೪˘ˬˤ˟˚˘˭˟ˮ Оның қаламынан туған өлеңдер мен ˪˟ˣ˞˟˳˵˧͘ еңбектер «Қиғаштың қарлығашы», «Ақбота күнді аңсаумен», «АрҚР Жазушылар одағының мүшесі, одағының Ғ.Мұстафин атындағы дақ тым», «Аллажар», «Дара», жазушы-журналист, республикалық әдеби сыйлығының иегері, Сорос «Есенғали Раушановтың поэзия«Жұлдыз» журналының бөлім заманауи өнер орталығының, ЕҚЫҰ сы» атты жыр жинақтары мен меңгерушісі, «Түнгі оттар», жабық бәйгелерінің жүлдегері. монографияларға айналған. «Екіге бөлінбейтін келіншек», Белгілі ақын Есенғали Раушановтың Кеште қос қаламгер атауы айтып «Сіз іздеген адам», «Ұлтын сүйген «Әйелден ақын шықпайды, Биші тұрғандай, әйел адамның әдебиетте ұлылар» прозалық жинақтардың не күйші болмаса» деген мәтелге алатын орны туралы пікірлерін авторы Заря Жұманованың есімі айналған өлең жолдары бар. Шайырайтып, шығармашылық ізденістері есті оқырманға жақсы таныс болуы дың осы сөзіне «Ақынмын десем не туралы айтып берді. тиіс. Ол – Қазақстан Жазушылар дер ең?» деп жауап жазып, кейінАманғали ҚАЛЖАНОВ

10

ȹ

www.astana-akshamy.kz

ȽÉÄÀ½Ê

ƶLJLjƶǃƶ gƶǁƶLJǑ cǀƭǂƺƭƹƭǃƭi gƶljǁǑLJǑ

ƶǧǨǖǣǖ fǖǡǖǧDZ

ȫ

ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ ഉ˪˧˭˞˧˛˧ ͨʥͩ ˪˯˲˱˶˳́ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ഉ˪˧˭˾˧ˬ˧˪ ೪́ˣ˭˟˵˾˧ˬ˟˲˧ˮ˧೮ ೪́ˣ˭˟˵˧ˮ ˙˘೦˘ˬ˘˶ ഉ˞˧˳˵˟˭˟˳˧ˮ ˙˟˪˧˵˶ ˵˶˲˘ˬ́ мекемесінің басшысына осы қаулыны әділет органдарында мемлекеттік тіркелгеннен кейін ресми және мерзімді баспа басылымдарында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын интернет-ресурста және Астана қаласы әкімдігінің интернет-ресурсында жариялау жүктелсін.

3. Осы қаулының орындалуын бақылау «Астана қаласы әкімінің аппараты» мемлекеттік мекемесінің басшысы О.А. Бектеновке жүктелсін.

4. Осы қаулы әділет органдарында мемлекеттік тіркелген күннен бастап күшіне енеді және ол алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Әкім

Ә. Жақсыбеков Астана қаласы әкімдігінің 2016 жылғы «20» мамырдағы №04-1025 қаулысымен бекітілді

ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ ഉ˪˧˭˞˧˛˧ ͨʥͩ ˪˯˲˱˶˳́ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ഉ˪˧˭˾˧ˬ˧˪ ೪́ˣ˭˟˵˾˧ˬ˟˲˧ˮ˧೮ ೪́ˣ˭˟˵˧ˮ ˙˘೦˘ˬ˘˶ ഉ˞˧˳˵˟˭˟˳˧ 1. Жалпы ережелер 1. Осы Астана қаласы әкімдігі «Б» корпусы мемлекеттік әкімшілік қызметшілерінің қызметін бағалау әдістемесі (бұдан әрі – Әдістеме) «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңы 33-бабының 5-тармағына сәйкес әзірленді және Астана қаласы әкімдігі «Б» корпусы мемлекеттік әкімшілік қызметшілерінің (бұдан әрі – «Б» корпусының қызметшілері) қызметін бағалау алгоритмін айқындайды.

2. «Б» корпусы қызметшілерінің қызметін бағалау (бұдан әрі – бағалау) олардың жұмыс тиімділігі мен сапасын анықтау үшін жүргізіледі.

3. Бағалау «Б» корпусы қызметшісінің атқаратын лауазымындағы қызметінің нәтижелері бойынша: 1) тоқсан қорытындысы бойынша (тоқсандық бағалау) – бағаланып жатқан жылдағы есептік тоқсаннан кейінгі айдың онынан кешіктірмей (бағалануы оныншы желтоқсаннан кеш емес өткізілетін төртінші тоқсанды қоспағанда); 2) жыл қорытындысы бойынша (жылдық бағалау) – бағаланып жатқан жылдың жиырма бесінші желтоқсанынан кешіктірмей жүргізіледі. «Б» корпусының қызметшісін бағалау оның нақты лауазымда орналасу мерзімі үш айдан кем болған жағдайда өткізілмейді. Әлеуметтік демалыстағы «Б» корпусының қызметшілері бағалауды жұмысқа шыққаннан кейін осы Әдістеменің осы тармағында көрсетілген мерзімде өтеді.

4. Тоқсандық бағалауды тікелей басшы жүргізеді және «Б» корпусы қызметшісінің лауазымдық міндеттерді орындауын бағалауға негізделеді. «Б» корпусы қызметшісінің тікелей басшысы өзінің лауазымдық нұсқаулығына сәйкес бағынатын тұлға болып табылады. Жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын Астана қаласы жергілікті атқарушы органдардың басшыларын бағалауды Астана қаласының әкімі не оның уәкілеттігі бойынша оның орынбасарларының бірі жүргізеді.

5. Жылдық бағалау: 1) «Б» корпусы қызметшісінің есептік тоқсандардағы орта бағасынан; 2) «Б» корпусы қызметшісінің жеке жұмыс жоспарын орындау бағасынан; 3) айналмалы бағалаудан құралады.

6. Мемлекеттік лауазымға тағайындау және мемлекеттік лауазымнан босату құқығы бар лауазымды тұлға «Б» корпусы қызметшісінің қызметін бағалауды өткізу үшін Бағалау жөніндегі комиссия (бұдан әрі - Комиссия) құрылады, персоналды басқару қызметі оның жұмыс органы болып табылады.

7. Комиссия мәжілісі оның құрамының үштен екісінен астамы қатысқан жағдайда өкілетті болып есептеледі. Комиссияның төрағасы не мүшесі болмаған жағдайда, оларды алмастыру Комиссия құру туралы бұйрыққа өзгертулер енгізу арқылы уәкілетті тұлғаның шешімі бойынша жүзеге асырылады.

8. Комиссия шешімі ашық дауыс беру арқылы қабылданады.

9. Дауыс беру қорытындысы Комиссия мүшелерінің көпшілік дауысымен айқындалады. Дауыс саны тең болған жағдайда, комиссия төрағасының дауысы шешуші болып табылады. Комиссияның хатшысы болып персоналды басқару қызметінің қызметшісі табылады. Комиссияның хатшысы дауыс беруге қатыспайды.

2. Жұмыстың жеке жоспарын құрастыру 10. «Б» корпусы қызметшісі жұмысының жеке жоспары «Б» корпусы қызметшісімен және оның тікелей басшысымен бірлесіп келесі жылдың бірінші қаңтарынан кешіктірмей осы Әдістемеге 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша құрастырылады.

11. «Б» корпусының қызметшісін лауазымға осы Әдістеменің 10-тармағында көрсетілген мерзім өткеннен кейін тағайындалған жағдайда, атқаратын лауазымдағы «Б» корпусы қызметшісі жұмысының жеке жоспары оны лауазымға тағайындаған күннен бастап он жұмыс күні ішінде құрастырылады.

12. «Б» корпусының қызметшісі жұмысының жеке жоспарына: 1) «Б» корпусының қызметшісі туралы дербес деректерді (Т.А.Ә. (болған жағдайда), атқаратын лауазымы, «Б» корпусы қызметшісінің құрылымдық бөлімшесінің атауы); 2) мемлекеттік органның стратегиялық мақсатына

8. Комиссияның бағалау нәтижелерін қарауы

5. Жеке жұмыс жоспарын орындауды бағалау

ĭÁÈÁĭÒÓÁÎ ÑÆÒÐÔÂÌÉËÁÒÜ ģżÌÆÓ ÍÉÎÉÒÓÑ̼ļ ÁÒÓÁÎÁ ĭÁÌÁÒÜÎÜħ ģżÌÆÓ ÅÆÐÁÑÓÁÍÆÎÓ¼ ÎïñíáóéãóĄë ĬĪĬüĬóüĬ áëó çüìĨü íáôòüíåá îïñíáóéãóĄë ĬĪĬüĬóüĬ ëæòĄíåæñåĄ ÍæíìæëæóóĄë óĄñëæôåĄĦ óĄèĄìĄíĄîæ Ě âïìüð æîäĄèĄìåĄ

«Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» 2001 жылғы 23 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына, «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңы 33-бабының 5-тармағына, «Мемлекеттік әкімшілік қызметшілердің қызметін бағалаудың кейбір мәселелері туралы» Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері министрінің 2015 жылғы 29 желтоқсандағы № 13 бұйрығына сәйкес, Астана қаласының әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ: 1. Қоса беріліп отырған Астана қаласы әкімдігі «Б» корпусы мемлекеттік әкімшілік қызметшілерінің қызметін бағалау әдістемесі бекітілсін.

2. «Астана қаласы әкімінің аппараты» мемлекеттік

4 баллдан бастап 5 балға дейін – «тиімді»; 5 балл – «өте жақсы».

басшысы еркін нысанда танысудан бас тарту туралы акт құрастырады.

(мақсаттарына), ал олар болмаған жағдайда оның функционалдық міндеттеріне сәйкес «Б» корпусы қызметшісінің жұмыс іс-шараларының атауы кіреді. Іс-шаралар қолжетімді, іске асатын, «Б» корпусы қызметшісі жұмысының функционалды бағытымен байланысады, нақты аяқтау нысанына ие болады. Іс-шаралардың саны мен күрделілігі мемлекеттік органның салыстыруында анықталады; 3) «Б» корпусы қызметшісінің және оның тікелей басшысының қолдары, жеке жоспарға қол қою күнін қамтиды.

13. Жеке жоспар екі данада құрастырылады. Бір дана персоналды басқару қызметіне беріледі. Екінші дана «Б» корпусы қызметшісінің құрылымдық бөлімше басшысында болады.

39. Персоналды басқару қызметі Комиссия төрағасымен келісілген кестеге сәйкес бағалау нәтижелерін қарау бойынша Комиссияның отырысын өткізуді қамтамасыз етеді. Персоналды басқару қызметі Комиссияның отырысына мынадай құжаттарды: 1) толтырылған бағалау парақтарын; 2) толтырылған айналмалы бағалау парағын (жылдық бағалау үшін); 3) «Б» корпусы қызметшісінің лауазымдық нұсқаулығын; 4) осы Әдістемеге 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Комиссия отырысы хаттамасының жобасын тапсырады.

40. Комиссия бағалау нәтижелерін қарастырады және мына шешімдердің бірін шығарады: 1) бағалау нәтижелерін бекітеді; 2) бағалау нәтижелерін қайта қарайды. Бағалау нәтижелерін қайта қарау туралы шешім қабылдаған жағдайда Комиссия хаттамада тиісті түсіндірмемен келесі жағдайларда бағаны түзетеді: 1) егер «Б» корпусы қызметшісінің қызмет тиімділігі бағалау нәтижесінен көп болса. Бұл ретте «Б» корпусы қызметшісінің қызмет нәтижесіне құжаттамалық растау беріледі; 2) «Б» корпусы қызметшісін бағалау нәтижесін санауда қате жіберілсе.

41. Персоналды басқару қызметі бағалау нәтижелерімен ол аяқталған соң екі жұмыс күні ішінде «Б» корпусының қызметшісін таныстырады. «Б» корпусының қызметшісін бағалау нәтижелерімен таныстыру жазбаша немесе электронды нысанда жүргізіледі. «Б» корпусы қызметшісінің танысудан бас тартуы бағалау нәтижелерін оның қызметтік тізіміне енгізуге кедергі бола алмайды. Бұл жағдайда персоналды басқару қызметінің қызметкері танысудан бас тарту туралы еркін нұсқада акт жасайды.

42. Осы Әдістеменің 39-тармағында көрсетілген құжаттар, сондай-ақ комиссия отырысының қол қойылған хаттамасы персоналды басқару қызметінде сақталады.

26. Жылдық бағалауды өткізу үшін «Б» корпусының қызметшісі тікелей басшыға келісу үшін осы Әдістемеге 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша толтырылған бағалау парағын жолдайды.

27. Тікелей басшы бағалау парағын онда берілген мәліметтердің анықтылығы тұрғысынан қарастырып, түзету енгізеді (болған жағдайда) және оған келісім береді.

28. Тікелей басшымен келіскеннен кейін бағалау парағын «Б» корпусының қызметшісі растайды. «Б» корпусы қызметшісінің бас тартуы құжаттарды Комиссияның отырысына жіберуге кедергі бола алмайды. Бұл жағдайда персоналды басқару қызметінің жұмыскері және «Б» корпусы қызметшісінің тікелей басшысы танысудан бас тарту туралы еркін нысанда акт жасайды.

6. Айналмалы бағалау 29. Айналмалы бағалау: 1) тікелей басшыны; 2) «Б» корпусы қызметшісіне бағыныштыларды; 3) тікелей бағыныштылар болмаған жағдайда – «Б» корпусының қызметшісі жұмыс істейтін құрылымдық бөлімшеде лауазымдарды атқаратын тұлғаларды (олар болған жағдайда) бағалау болып табылады.

30. Осы Әдістеменің 29-тармағының 2), 3) тармақшаларында көрсетілген адамдардың тізімін (үштен аспайтын) «Б» корпусы қызметшісінің лауазымдық міндеттері және қызметтік өзара әрекеттестігіне қарай персоналды басқару қызметі бағалау жүргізілгенге бір айдан кешіктірмей анықтайды.

31. Осы Әдістеменің 29-тармағында көрсетілген тұлғалар осы Әдістеменің 4-қосымшасына сәйкес нысанда айналмалы бағалау парағын толтырады.

32. Толтырылған бағалау парақтары оларды алған күннен екі жұмыс күні ішінде персоналды басқару қызметіне жіберіледі.

33. Персоналды басқару қызметі айналмалы бағалаудың орта бағасын есептейді.

34. Айналмалы бағалау жасырын түрде жүргізіледі.

7. Қорытынды баға

9. Бағалау нәтижелеріне шағымдану

35. Қызметшінің тікелей басшысы «Б» корпусы қызметшісінің тоқсандық қорытынды бағасын мынадай формула бойынша есептейді:

43. Комиссия шешіміне «Б» корпусы қызметшісінің мемлекеттік қызмет істері жөніндегі уәкілетті органға немесе оның аумақтық департаментіне шағымдануы шешім шыққан күннен бастап он жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады.

44. Мемлекеттік қызмет істері жөніндегі уәкілетті орган немесе оның аумақтық департаменті «Б» корпусы қызметшісінен шағым түскен күнінен бастап он жұмыс күні ішінде шағым қарайды және бұзушылықтар анықталған жағдайда, мемлекеттік органға Комиссия шешімінің күшін жою туралы ұсыныс жасайды.

45. Қабылданған шешім туралы ақпаратты мемлекеттік орган екі апта ішінде мемлекеттік қызмет істері жөніндегі уәкілетті органға немесе оның аумақтық департаментіне береді.

46. «Б» корпусы қызметшісінің бағалау нәтижелеріне сотта шағымдануға құқығы бар.

3. Бағалауды жүргізуге дайындық 14. Персоналды басқару қызметі Бағалау бойынша комиссия төрағасының келісімі бойынша бағалауды өткізу кестесін қалыптастырады. Персоналды басқару қызметі (кадр қызметі) бағалауға жататын «Б» корпусы қызметшісін және бағалауды іске асыратын тұлғаларды бағалау туралы уақытылы хабардар етуді қамтамасыз етеді және оларға бағалау парақтарын толтыру үшін жібереді.

4. Лауазымдық міндеттерді орындауды бағалау 15. Лауазымдық міндеттерді орындауды бағалау негізгі, көтермелеу және айыппұл баллдарынан құралады.

16. Негізгі баллдар 100 балл деңгейінде белгіленеді.

17. Көтермелеу баллдары ағымдағы жұмыстың орташа көлемінен асатын қызмет көрсеткіштері, сондай-ақ мазмұндық және/немесе ұйымдастырушылық жағынан күрделі болып табылатын қызмет түрлері үшін қойылады.

18. Көтермеленетін қызмет көрсеткіштері мен түрлері мемлекеттік органдармен өз ерекшеліктеріне сүйеніп белгіленеді және атқарылған жұмыстың көлемі мен күрделігінің қосу тәртібімен бес деңгейлік шкала бойынша орналасады. Бұл ретте көтермеленетін қызмет көрсеткіштері мен түрлеріне Электронды құжат алмасудың бірыңғай жүйесінде және мемлекеттік органның интернетпорталында белгіленетін де, белгіленбейтін де құжаттар мен іс-шаралар кіре алады. Әр көтермеленетін қызмет көрсеткіші мен түрі үшін «Б» корпусының қызметшісі тікелей басшыдан бекітілген шкалаға сәйкес «+1»-ден «+5» баллға дейін иеленеді.

19. Айыппұл баллдары орындау және еңбек тәртібін бұзғаны үшін қойылады.

20. Орындау тәртібін бұзуға: 1) жоғары тұрған органдардың, мемлекеттік орган басшылығының, тікелей басшының тапсырмаларын және бақылаудағы құжаттар мен жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін орындау мерзімдерін бұзу; 2) тапсырмаларды және бақылаудағы құжаттарды, жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін сапасыз орындау жатады.

21. Еңбек тәртібін бұзуға: 1) дәлелді себепсіз жұмыста болмауы; 2) дәлелді себепсіз жұмысқа кешігу; 3) қызметшілердің қызметтік әдепті бұзуы жатады. Еңбек тәртібін бұзу фактілері туралы ақпараттың қайнары ретінде персоналды басқару қызметі, «Б» корпусы қызметшісінің тікелей басшысы, әдеп жөніндегі уәкілдің құжатпен дәлелденген мәліметі болады.

22. Әр орындау және еңбек тәртібін бұзғаны үшін «Б» корпусының қызметшісіне әр бұзу фактісі үшін «-2» мөлшерінде айыппұл баллдары қойылады.

23. Лауазымдық міндеттердің орындалуын бағалауды жүргізу үшін, «Б» корпусының қызметшісі тікелей басшыға осы Әдістемеге 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша толтырылған бағалау парағын келісу үшін жібереді.

24. Тікелей басшы «Б» корпусы қызметшісінің еңбек тәртібін бұзғаны туралы персоналды басқару қызметі және әдеп жөніндегі уәкілдің берген мәліметтерін есепке ала отырып, бағалау парағында берілген деректердің растығын қарастырып, оған өзгертулер (болған жағдайда) енгізеді және онымен келіседі.

25. Тікелей басшы келіскеннен кейін, бағалау парағы «Б» корпусы қызметшісімен расталады. «Б» корпусы қызметшісінің бас тартуы құжаттарды Комиссияның отырысына жіберу үшін кедергі бола алмайды. Бұл жағдайда персоналды басқару қызметінің жұмыскері және «Б» корпусы қызметшісінің тікелей

– тоқсандық баға; a – көтермелеу баллдары; в – айыппұл баллдары.

36. Тоқсандық қорытынды баға мынадай шәкіл бойынша қойылады: 80 баллдан төмен - «қанағаттанарлықсыз» 80-нен 105 баллға дейін – «қанағаттанарлық» 106-дан 130 баллға дейін (қоса алғанда) – «тиімді» 130 баллдан астам – «өте жақсы».

37. Персоналды басқару қызметі «Б» корпусы қызметшісінің жылдық қорытынды бағасын мына формула бойынша Комиссия отырысына дейін бес жұмыс күнінен кешіктірмей есептейді:

10. Бағалау нәтижелері бойынша шешім қабылдау 47. Бағалау нәтижелері бонус төлеу және оқыту бойынша шешім қабылдауға негіз болып табылады.

48. Бонустар «өте жақсы» және «тиімді» бағалау нәтижелері бар «Б» корпусы қызметшілеріне төленеді.

49. «Б» корпусының қызметшісін оқыту (біліктілігін арттыру) жылдық бағалаудың қорытындылары бойынша «Б» корпусы қызметшісінің қанағаттанарлықсыз болып танылған қызмет бағыты бойынша жүргізіледі. «Б» корпусының қызметшісі Комиссия оның қызметін жылдық бағалаудың нәтижелерін бекіткеннен кейін үш ай ішінде біліктілікті жоғарылату курстарына жіберіледі.

50. «Қанағаттанарлықсыз» баға алған «Б» корпусының қызметшісі мемлекеттік әкімшілік лауазымға алғаш рет қабылданған тұлғаларға тәлемгер ретінде бекітілмейді.

51. «Б» корпусы қызметшісінің қатарынан екі жыл қорытындысы бойынша «қанағаттанарлықсыз» мәндегі бағалау нәтижесі оны лауазымында төмендетуге негіз болып табылады. Кез-келген төмен тұрған бос лауазым болмаған жағдайда, «Б» корпусының қызметшісі заңнамамен белгіленген тәртіпте жұмыстан шығарылады.

52. «Б» корпусының қызметшілерін бағалаудың нәтижелері олардың қызметтік тізімдеріне енгізіледі.

– есептік тоқсандардың орта бағасы (орта арифметикалық мән). Бұл ретте тоқсандық бағалардың алынған орта арифметикалық мәні осы Әдістеменің 36-тармағында көрсетілген шәкілді есепке ала отырып, бес баллдық бағалар жүйесіне келтіріледі, атап айтқанда: «қанағаттанарлықсыз» мәнге (80 баллдан төмен) – 2 балл, «қанағаттанарлық» мәнге (80-нен 105 баллға дейін) – 3 балл, «тиімді» мәнге (106-дан 130 баллға (қоса алғанда) дейін) – 4 балл, «өте жақсы» мәнге (130 баллдан астам) – 5 балл; – жеке жұмыс жоспарын орындау бағасы (орта арифметикалық мән); – айналмалы бағалау (орта арифметикалық мән).

38. Жылдың қорытынды бағасы мынадай шәкіл бойынша қойылады: 3 баллдан төмен – «қанағаттанарлықсыз»; 3 баллдан бастап 4 баллға дейін – «қанағаттанарлық»;

Астана қаласы әкімдігі «Б» корпусы мемлекеттік әкімшілік қызметшілерінің қызметін бағалаудың әдістемесіне 1-қосымша

ͨʥͩ ̡̨̬̪̱̭̼ ̡̥̖̥̣̖̖̯​̡̯̞ ೅̡̡̞̥̹̞̣̞ ದ̼̥̖̯̹̞̭̞̦̞̚ಪ ̡̙̖̖ ̙ಱ̥̼̭ ̨̙̭̪̬̼̌ ̙̼̣ ;̡̙̖̖ ̨̙̭̪̬̌ ದಱ̬̭̯̼̬̼̣̯̼̦̌̌ ̡̖̖̚ಪͿ Қызметшінің Т.А.Ә. (болған жағдайда):______________________ Қызметшінің лауазымы: _____________________________________ Қызметшінің құрылымдық бөлімшесінің атауы: ___________________________________________________________ р/с № 1.

2.

3.

4.

Шаралардың аталуы* Іс-шара Іс-шара Іс-шара …

Іс-шараның нәтижесі

Ескертпе: - шаралар мемлекеттік органның стратегиялық мақсатына (мақсаттарына), олар болмаған жағдайда қызметшінің функционалдық міндеттеріне сәйкестігін есепке ала отыра анықталады. Іс-шаралардың саны мен күрделілігі мемлекеттік органға сәйкес келуі тиіс. Қызметші Т.А.Ә. (болған жағдайда)__________ күні _______________________ қолы ____________________

Тікелей басшы Т.А.Ә. (болған жағдайда)____________ күні ____________________________ қолы ________________________

www.astana-akshamy.kz

ȹ

ȽÉÄÀ½Ê Астана қаласы әкімдігі «Б» корпусы мемлекеттік әкімшілік қызметшілерінің қызметін бағалаудың әдістемесіне 2-қосымша

ʥ̌ಢ̣̱̌̌ ̪̬̌̌ಢ̼

ƶLJLjƶǃƶ gƶǁƶLJǑ cǀƭǂƺƭƹƭǃƭi gƶljǁǑLJǑ

ƶǧǨǖǣǖ fǖǡǖǧDZ

Қызметшінің өзін-өзі бағалауы

1.

2.

3.

Орындау тәртібін бұзу туралы мәліметтер

Тікелей басшының бағалауы

Еңбек тәртібін бұзу туралы мәліметтер

Көтермеленетін көрсеткіштер мен қызмет түрлері туралы мәліметтер

Орындау тәртібін бұзу туралы мәліметтер

Ескерту

Еңбек тәртібін бұзу туралы мәліметтер

Өзін-өзі бағалау нәтижесі:

Бағалау нәтижесі:

Қызметші Т.А.Ә. (болған жағдайда)__________ күні _______________________ қолы ____________________

Тікелей басшы Т.А.Ә. (болған жағдайда)____________ күні ____________________________ қолы ________________________ Астана қаласы әкімдігі «Б» корпусы мемлекеттік әкімшілік қызметшілерінің қызметін бағалаудың әдістемесіне 3-қосымша

ʥ̌ಢ̣̱̌̌ ̪̬̌̌ಢ̼ ___________________________________ жыл (бағаланатын жыл) Бағаланатын қызметшінің Т.А.Ә. (болған жағдайда): ________________ Бағаланатын қызметшінің лауазымы: _____________________________ Бағаланатын қызметшінің құрылымдық бөлімшесінің атауы: ______________________________________________________________ Жеке жоспарды орындау бағасы: р/с Атауы Маңызы Қызметшінің өзін-өзі бағалау Басшының бағалау № нәтижелері нәтижелері 1. Іс-шара 2-ден 5-ке дейін 2. Іс-шара 2-ден 5-ке дейін 3. Іс-шара 2-ден 5-ке дейін 4. …

Қызметші Т.А.Ә. (болған жағдайда)__________ күні _______________________ қолы ____________________

Ескерту

Тікелей басшы Т.А.Ә. (болған жағдайда)____________ күні ____________________________ қолы ________________________

ʤ̜̦̣̥̣̼̌̌ ̍̌ಢ̣̱̌̌ ̦೅̛̯̙̖̣̖̬̞

___________________________________________ жыл (бағаланатын жыл) Бағаланатын қызметшінің Т.А.Ә. (болған жағдайда): ________________ Бағаланатын қызметшінің лауазымы: _____________________________ Бағаланатын қызметшінің құрылымдық бөлімшесінің атауы: ______________________________________________________________ р/с №

Құзіреттің аталуы Бастамашылығы Әрекеттестікке икемділігі Қызметтік этиканы сақтау Барлығы:

1.

2.

3.

Жұмысты жоспарлай білу Жұмысқа негіздей білу Қызметтік этиканы сақтау Барлығы:

1.

2.

Топта жұмыс істей білу Қызметтік этиканы сақтау Барлығы:

Маңызы Тікелей басшы 2-ден 5-ке дейін 2-ден 5-ке дейін 2-ден 5-ке дейін

Баға (балл)

Бағынышты адам 2-ден 5-ке дейін 2-ден 5-ке дейін 2-ден 5-ке дейін Әріптесі 2-ден 5-ке дейін 2-ден 5-ке дейін Астана қаласы әкімдігі «Б» корпусы мемлекеттік әкімшілік қызметшілерінің қызметін бағалаудың әдістемесіне 5-қосымша

ʶ̨̛̥̭​̛̭́ ̨̯̼̬̼̭̼̦̼ಪ ̵̯̌​̯̥̭̼̌̌

__________________________________________________ (мемлекеттік органның атауы) _____________________________________________________________ (бағалау түрі: тоқсандық /жылдық және бағаланатын кезең (тоқсан және (немесе) жыл)

Бағалау нәтижелері р/с № 1.

2. ...

Қызметшілердің Т.А.Ә. (болған жағдайда)

Бағалау нәтижелері туралы мәлімет

ͨʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ˮ́೮ ˭˟˪˵˟˱˪˟ ˞˟˥˧ˮ˛˧ ೵˥́˭˞˘˲́ˮ˞˘೦́ ϮϬϭϲ ˢ́ˬ೦˘ ˙˧˲ ˵ഉ˲˙ˤ˟ˬ˟ˮ˶˾˧˛˟ ˭˟˪˵˟˱˪˟ ˞˟˥˧ˮ˛˧ ˵ഉ˲˙ˤ˟ˬ˟˶ ˭˟ˮ ˯೪́˵˶೦˘ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˙˧ˬ˧˭ ˙˟˲˶ ˵˘˱˳́˲́˳́ˮ͕ ˢ˘ˮ ˙˘˳́ˮ˘ ˾˘೪೪˘ˮ˞˘೦́ ೪˘˲ˢ́ˬ˘ˮ˞́˲˶˞́ ˢഉˮ˟ ˘˵˘Ͳ˘ˮ˘ˮ́೮ ˘೪́ ˵഑ˬ˟˶ ˪഑ˬ˟˭˧ˮ ˙˟˪˧˵˶ ˵˶˲˘ˬ́ͩ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ ഉ˪˧˭˞˧˛˧ˮ˧೮ ϮϬϭϲ ˢ́ˬ೦́ ϯ ˭˘˭́˲˞˘೦́ ζ ϭϬϳͲϴϲϮ ೪˘˶ˬ́˳́ˮ˘ ˵˯ˬ́೪˵́˲˶ˬ˘˲ ˟ˮ˛˧ˣ˶ ˵˶˲˘ˬ́ «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» 2001 жылғы 23 қаңтардағы Қазақстан Республикасы Заңының 37-бабына, «Білім туралы» 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңы 6-бабы 3-тармағының 7-1) тармақшасына, «Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2016-2019 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2016 жылғы 1 наурыздағы № 205 Жарлығына, «Еңбек нарығының қажеттіліктерін ескере отырып, техникалық және кәсiптiк, орта бiлiмнен кейiнгi, жоғары және жоғары оқу орнынан кейiнгi бiлiмi бар мамандарды даярлауға, сондай-ақ жоғары оқу орындарының дайындық бөлімдеріне, мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытуға мемлекеттiк бiлiм беру тапсырысын орналастыру қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 29 қаңтардағы № 122 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13418 болып тіркелген) сәйкес Астана қаласының әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ: 1. «Астана қаласының мектепке дейінгі ұйымдарындағы 2016 жылға бір тәрбиеленушіге мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытуға мемлекеттік білім беру тапсырысын, жан басына шаққандағы қаржыландыруды және ата-ананың ақы төлеу көлемін бекіту туралы» Астана қаласы әкiмдiгiнің 2016 жылғы 3 мамырдағы № 107–862 қаулысына (Нормативтік-құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 1022 болып тіркелген, 2016 жылғы 26 мамырдағы № 59 (3411) «Астана ақшамы», 2016 жылғы 26 мамырдағы № 59 (3429) «Вечерняя Астана» газеттерінде жарияланған) мынадай толықтырулар енгізілсін: жоғарыда көрсетілген қаулыға қосымша мынадай мазмұндағы реттік нөмірі 105-1, 105-2, 105-3, 105-4, 105-5, 105-6, 105-7 жолдармен толықтырылсын: «

Астана қаласы әкімдігі «Б» корпусы мемлекеттік әкімшілік қызметшілерінің қызметін бағалаудың әдістемесіне 4-қосымша

1.

2.

3.

ȫ

Бағаланатын қызметшінің Т.А.Ә. (болған жағдайда): ________________ Бағаланатын қызметшінің лауазымы: ___________________________________ Бағаланатын қызметшінің құрылымдық бөлімшесінің атауы: ______________________________________________________________ Лауазымдық міндеттерді орындау бағасы:

Көтермеленетін көрсеткіштер мен қызмет түрлері туралы мәліметтер …

ĭÁÈÁĭÒÓÁÎ ÑÆÒÐÔÂÌÉËÁÒÜ ģżÌÆÓ ÍÉÎÉÒÓÑ̼ļ ÁÒÓÁÎÁ ĭÁÌÁÒÜÎÜħ ģżÌÆÓ ÅÆÐÁÑÓÁÍÆÎÓ¼ ÎïñíáóéãóĄë ĬĪĬüĬóüĬ áëó çüìĨü íáôòüíåá îïñíáóéãóĄë ĬĪĬüĬóüĬ ëæòĄíåæñåĄ ÍæíìæëæóóĄë óĄñëæôåĄĦ óĄèĄìĄíĄîæ Ě âïìüð æîäĄèĄìåĄ

_____________________тоқсан_____жыл (бағаланатын кезең)

р/с №

11

Комиссияның ұсыныстары

Комиссия қорытындысы: _______________________________________ _____________________________________________________________ Тексерген: Комиссия хатшысы: _______________________ Күні: _____________ (Т.А.Ә. (болған жағдайда), қолы) Комиссия төрағасы: _____________________ Күні: ____________ (Т.А.Ә. (болған жағдайда), қолы) Комиссия мүшесі: _________________________ Күні: _____________ (Т.А.Ә. (болған жағдайда), қолы)

Астана қалалық Ардагерлер кеңесі Ұлы Отан соғысы ардагері Қызырұлы Ануарханның қайтыс болуына байланысты туған-туыстарына қайғысына ортақтасып, көңіл айтады.

105-1. Астана қаласы әкімдігінің «№ 86 «Зияткер» балабақшасы» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны 105-2. Астана қаласы әкімдігінің «№ 87 «Қадыр» балабақшасы» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны

240 33341 3 жасқа дейін – 14 700; 3 жастан - 6 – жасқа дейін 16 800 240 27113 3 жасқа дейін – 14 700; 3 жастан - 6 – жасқа дейін 16 800

105-3. Астана қаласы әкімдігінің «№ 88 «Баян сұлу» балабақшасы» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны 105-4. Астана қаласы әкімдігінің «№ 89 «Қыз Жібек» балабақшасы» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны 105-5. Астана қаласы әкімдігінің «№ 90 «Еркежан» балабақшасы» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны 105-6. Астана қаласы әкімдігінің «№ 91 «Еңлік» балабақшасы» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны 105-7. Астана қаласы әкімдігінің «№ 54 «Нұр-Ай» балабақшасы» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорыны жанындағы мектепке дейінгі шағын орталық

280 25192 3 жасқа дейін – 14 700; 3 жастан - 6 – жасқа дейін 16 800 280 25543 3 жасқа дейін – 14 700; 3 жастан - 6 – жасқа дейін 16 800 240 36175 3 жасқа дейін – 14 700; 3 жастан - 6 – жасқа дейін 16 800 240 33250 3 жасқа дейін – 14 700; 3 жастан - 6 – жасқа дейін 16 800 48

28698 3 жасқа дейін – 14 700; 3 жастан - 6 – жасқа дейін 16 800

».

2. «Астана қаласы «Есіл» ауданы әкімінің аппараты» мемлекеттік мекемесі бекітілген қаржыландыру жоспары шегінде тәрбиелеу мен оқыту бойынша мектепке дейінгі ұйымның ағымдағы шығындарын өтеуді жүргізсін.

3. «Астана қаласының Білім басқармасы» мемлекеттік мекемесінің басшысы осы қаулыны әділет органдарында мемлекеттік тіркегеннен кейін ресми және мерзімді баспа басылымдарында жариялау, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған интернет-ресурста және Астана қаласы әкімдігінің интернет-ресурсында орналастыру жүктелсін.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Астана қаласы әкімінің орынбасары Е.Ә. Аманшаевқа жүктелсін.

5. Осы қаулы әділет органдарында мемлекеттік тіркелген күннен бастап күшіне енеді және алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Астана қаласының әкімі

Ә. Жақсыбеков

12

ȹ

www.astana-akshamy.kz

ÉÇÆÈÊ

АУЛАЛЫҚ КЛУБТАРДЫҢ ҚЫЗМЕТІ – ТЕГІН ˁ˯೮೦́ ˢ́ˬ˞˘˲́ ʤ˳˵˘ˮ˘˞˘ ˘˶ˬ˘ ˪ˬ˶˙˵˘˲́ˮ́೮ ೪˘˵˘˲́ ˪഑˙˟˥˞˧͘ ʥ೵ˬ ˪೴ˮ˞˟ ೪˘ˬ˘ˬ́೪ ഉ˪˧˭˞˧˪˵˧೮ ೪˯ˬ˞˘˶́˭˟ˮ ˘˾́ˬ೦˘ˮ ϭϮ ˘˶ˬ˘ˬ́೪ ˪ˬ˶˙ ˟ˬ˯˲˞˘ˬ́೪Ͳ ˵˘˲೦˘ ೪́ˣ˭˟˵ ˪഑˲˳˟˵˧˱ ˯˵́˲͘

Бұлар, әсіресе, балалар мен жастар жиі баратын пайдалы орынға айналды. Жастар саясаты мәселелері басқармасына қарасты бұл мекемелер – шы нында да көпшіліктің бос уақытын тиімді ұйымдастыруға

таптырмас мекен. Әсіресе, жазғы демалыс шағында аталмыш ұйымдардың көмегі көп екені белгілі. Сондай орталықтардың бірі – шаһардағы Абылай хан көшесінде орналасқан «Жас

қанат» аула клубы жақында «Ашық есік күнін» өткізді. Көңілді шара барысында бүлдіршіндер мен жасөспірімдер ән мен биден жарысып, қызу додаға түсті. Сонымен бірге, футбол, театр өнері, актерлік шеберлік, үстел теннисі және скаутинг секілді жаңа үйірмелер тұсауын кесіп, балақайларды бір қуантты.

– Мұндағы ұл-қыздар аудандық және қалалық деңгейдегі мәдениспорттық сайыстарға белсене атсалысады. Ең үздік топтар республикалық жарыстарға жіберіледі. Жалпы, аула клубтары балдырғандарымызды салауатты өмір салтына баулуға, шығармашылыққа икемдеуге жәрдемдеседі. Бүгінде қалада әкімдіктің бастамасымен құрылған 12 аула клубы жұмыс істейді. Ең бастысы олардағы барлық үйірмелерге, өткізілетін шараларға тегін, – дейді Жастар саясаты мәселелері басқармасының аула клубтарын дамыту жөніндегі бөлімі басшысы Мұрат Борықбаев. Ботагөз МАРАТҚЫЗЫ

КАТАРДЫҢ ҰЛДАРЫ, ФРАНЦУЗДЫҢ ҚЫЗДАРЫ ʤ˳˵˘ˮ˘˞˘ ˳˵˲ˤ˵˙˯ˬ˞˘ˮ ഑˵˪˟ˮ ഉˬ˟˭ ˽˟˭˱ˤ˯ˮ˘˵́ˮ˞˘ ˢ˟೮˧˳˪˟ ˢ˟˵˵˧͘ Көше баскетболының көрігін қыздырған әлем біріншілігіне төрткүл дүниенің отыз елінен спортшылар қатысты. Ерлер және әйелдер арасында өткен жарыста 40 команда бақ сынады. Ширек финалға ерлер арасында Словения-Бразилия, Италия-Грузия, АргентинаКатар және Жаңа ЗеландияУругвай командалары шыққан еді. Ал осылардың арасынан жартылай финалға Бразилия мен Италия, Катар және Жаңа Зеландия құрамалары өтті. Катар жаңазеландиялық команданы айқын басымдықпен жеңіп, финалға жолдама алса, екінші жартылай финалда Италия командасын бір-ақ ұпай басымдықпен жеңіп шықты. Финалда катарлықтар жігіттер Бразилия спортшыларынан айласын асырса, қола жүлде үшін болған ойында Италия құрамасы жеңіске жетті.

{ ª ĭ Ĭ©ª ¥ ©§« £ ¢ ©³¥³Ħ Éîãæòóé÷éĀìáñ çĢîæ åáíô ¤ ¥ ©ª¨£L L âáêìáîüò áĬðáñáóóáîåüñô çĢîæ áĬðáñáó ëïíéóæóĄîåæ ªL¨¢ £L§ Ě { ¢«Ģ£L L ¨L£ ¥ ÍæîùĄë éæòĄ kÁòóáîá áĬùáíüv äáèæóĄîĄĦ ñæåáë÷éĀòüv ÇÙÒ

Әлем чемпионы атанған Катар құ рамасы Қазақстан командасын ширек финалға шығармай қойған еді. Әйелдер арасындағы ойындар да тартысты өтті. Ширек финалда Венгрия-Испания, ФранцияНидерланды, АҚШ-Қытай, Жаңа Зеландия-Чехия құрамалары кездесті. Жартылай финалға Испания, Франция, АҚШ және Чехия командалары өтті. АҚШ құрамасы турнирдің сөзсіз фаво рит тері

Åéñæëóïñ Ċ ÒĢôìæ ÒÍÁĩīÌÏÃÁ ÅéñæëóïñåüĦ ïñüîâáòáñü Ċ ÈæêĄî ģ̼ÐÂÆË Âáò ñæåáëóïñåüĦ íĄîåæóĄî áóĬáñôùü Ċ ĩáìüí ĭÏÇÁÂÆËÏà kx©ª ¥ Ĭ° ¤³v ªLîåæ çáñéĀ ìáîĨáî íáóæñéáìåáñåü òĄìóæíæòĄè ëĤùĄñĄð âáòôĨá âïìíáêåü

атанып, финалға шықты. Испания-Франция командалары арасындағы жекпе-жек бір ұпай айырма шы лықпен француздардың пай да сына шешілді. Франция мен АҚШ командаларының ақтық кездесуінде француз спортшылары 21-12 есебімен жеңіп шықты. Үшінші орын үшін болған ойында испан дықтар Чехия командасынан басым түсті.

«АСТАНА» ҰЗАП БАРАДЫ

ˇ˶˵˙˯ˬ˞˘ˮ ౢ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮ ˽˟˭˱ˤ˯ˮ˘˵́ˮ́೮ ˪˟ˣ˟˪˵˧ ˯˥́ˮ́ˮ ͨʤ˳˵˘ˮ˘ͩ ˪˯˭˘ˮ˞˘˳́ ˃˘˲˘ˣ˞˘ ഑˵˪˧ˣ˧˱͕ ˢ˟೮˧˳˪˟ ˢ˟˵˵˧͘ Бұл ұлттық біріншіліктің Турдың басқа ойындакөш басында және соңында рында мынадай нәтижелер тұрған командалардың кез- тіркелді: «Қайрат» - «Атыдесуі болды. Биылғы маусым рау» 5:2, «Оқжетпес» басталғалы әр команда 14 «Ақжайық» 4:2, «Тобыл» ойыннан өткізді. «Астана» «Ордабасы» 1:0, «Жетісу» бір-ақ рет жеңілістің ащы - «Ақтөбе» 1:1, «Ертіс» дәмін татса, «Тараз» бір-ақ - «Шахтер» 0:0. рет жеңіске жеткен екен. «Астана» келесі ойынын Тараздағы ойын да осы 11 маусым күні «Астана көрсеткіштерге сай өтті деу- Арена» алаңында өткізеді. ге болады. «Астана» футбол- Қарсыласы – «Жетісу». шылары Серікжан Мужиков Турнир кестесінде әзірге пен Джордж Деспотович «Астана» 37 ұпаймен топ мергендігімен танылды. Ал ішінен ұзап барады. Екінші алаң иелері қаншалықты орында 31 ұпай еншілеген тырысқанымен, қонақтар «Ертіс», ал 26 ұпай жинаған қақпасының құлпын бұза «Қайрат» үздік үштікті алмады. Осылайша, «Аста- түгендеп тұр. на» 2:0 есебімен кезекті жеңісіне жетті.

ЕКІ ЖАРЫСТАН ЕКІ АЛТЫН

ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ˮ́೮ ͨζϳ ʽˬˤ˭˱ˤ˘˞˘ˬ́೪ ˲˟ˣ˟˲˚˵˧ ˙˘ˬ˘ˬ˘˲ ˭˟ˮ ˢ˘˳഑˳˱˧˲˧˭˞˟˲˞˧೮ ˭˘˭˘ˮ˞˘ˮ˞́˲́ˬ೦˘ˮ ˳˱˯˲˵ ˭˟˪˵˟˙˧ˮ˧೮ͩ ˯೪˶˾́ˬ˘˲́ ˟˪˧ ˺˘ˬ́೪˘˲˘ˬ́೪ ˢ˘˲́˳˵˘ˮ ˟˪˧ ˘ˬ˵́ˮ ˭˟˞˘ˬ̂ ഉ˪˟ˬ˞˧͘ Жақында Түркіменстан астанасы Ашхабад қаласында самбодан өткен Азия чемпионатында 65 келі салмақта ел намысын қорғаған Ақбота Арғынғазина чемпион атанды. Осы жарысқа тыңғылықты дайындалып барған астаналық ару барлық қарсыластарынан басым түсті. Ал жартылай финалда, сонымен қатар ақтық белдесуде керемет шеберлігімен тәнті етті. Финалға шығу жолында Малайзия спортшысын 8:0 есебімен тізе бүктірсе, алтын медаль үшін айқаста боз кілемнің иесі, яғни, Түркіменстан балуанымен бетпе-бет шықты. Өте тартысты өткен осы кездесуде Ақбота Арғынғазина

¢® · Ĭ¦£ £ ¨L¥LĦ §L¢L¨£ ¨L ¤ ¥ ¢Ĥ Ĭ ¨ ©³¥ Ĥ£L©«L ° ¨ª ¤ © Çáñîáíá íæî öáâáñìáîåüñôìáñåüĦ íáèíĪîüîá çáñîáíá âæñôùĄ çáôáð âæñæåĄ { ª kx©ª ¥ Ĭ° ¤³v ªL ¨ ¢® ·©³¥³Ħ ¢¦¤§´¶ª ¨£L¢ ¦¨ª £³Ĩ³¥ ª ¨L£L§ Ĭ ªª £ ³ Óáñáìüíü Óáðòüñüò Ě Âáòðáöáîá x©ª ¥ Ĭ £ ©³ Á ~Ī ¥¦ ¢Ĥ° ©L k ª £´©ª ¦ y v ~

қарсыласын таза лақтырып жеңіске жетті. Азия чемпионының құрметіне Ашхабад төрінде Қазақстан әнұраны шырқалды. Бұл жеңіс – бапкері әрі әкесі Жаңабатыр Айтқұловтың да жеңісі екені сөзсіз. Осы спорт мектебінің тағы бір шәкірті Алексей Магдеев те халықаралық жарыстың жеңімпазы атанып келді. Жас спортшы Швецияның Йопчепенг қаласында тай боксынан өткен жастар арасындағы әлем чемпионатында топ жарды. Астаналық спортшы 45 келі салмақта қарсылас шақ келтірмей, алтын медаль иеленді. Алексейдің бұл жеңісіне бапкері Диас Қабдуов та ортақ.

Бетті дайындаған: Ғалым ҚОЖАБЕКОВ

Ñæåáë÷éĀ í ¢ ¥ ¡³ x©ª ¥ Ĭ £ ©³ ÅïòóüĬ ¢Ĥ° ©L astana.akshamy@mail.ru ĭ ³£ « Ĥ£¤ ©L ª £ ¬ ¢©

ÓĄìùĄìæñ âĤìĄíĄ Çáñîáíá va-reklama@mail.ru