94_

www.astana-akshamy.kz СЕЙСЕНБІ

№94

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ ГАЗЕТ 1990 ЖЫЛҒЫ 13 ҚАЗАННАН БАСТАП ШЫҒАДЫ

(3446) 16/08/2016

ÎËÜÃÀ ÐÛÏÀÊÎÂÀ ÎËÆÀ ÑÀËÄÛ О����������� ��������� ������� �� ��������� ���� ��� ���� ����� �����. Б�� ���� ������ ������ ����� ��������� О���� Р������� �� ������ ������ ��������� ������ ������ ���������.

і к р ґ к Ќала

СӘНДІ САЯБАҚ

А������� �� ����� ���������� ������� ��� ��������� ������������ ���� ��������� ������, ����� �������� ����������� ����������� ������ �������� ��� ������. Ж�����-����� �������, ��������� ������� – ���� �������� �������� �������� ������� �����.

5 Б��� ��� ������� ������������� �������� ��� ��������� ���� ������� ������ ����.

Лондон Олимпиадасының чемпионы Ольга Рыпакова бесінші мүмкіндігінде 14,74 метрге секіріп, ең үздік нәтижесін көрсетті. Осы көрсеткішімен ол екінші Олимпиадасының қола жүлдегері атанды. Ольганың алдына шыққан колумбиялық Катрин Ибаргуэн 15,17 метрге қарғып, алтын жүлдені еншіледі. Ал күміс жүлде 14,98 метрге секірген венесуэлалық Юлимар Рохасқа бұйырды. Қола жүлгеге көңілі толатынын жеткізген отандасымыз спорттық мансабын әлі аяқтамайтынын, келесі жылы Лондонда өтетін Әлем чемпионатынына дайындалатынын айтты. Орынбек ӨТЕМҰРАТ

БАҒА БАҒАМЫ ТҰРАҚТЫ Н������� ����������� ���� ������� ������ ���� �����. О�� ��� ��������� ����� ��� ��������� ����-����� ��������� ������ ������. Расы керек, шуақты жаз мезгілінде қымбатшылықтың қарқыны үдейді. Әрине, оның да түрлі себеп тері бар. Сондықтан Астана әкімдігі ең алдымен тұрғындардың күнделікті тіршілікте тұтынатын азық-түлік бағасын қатаң бақылауға алды. Біз елордалықтар жиірек баратын, бағасы да қолжетімді

саналатын, қызметтік сапасы да көңіл толтыратын «Шапағат» коммуналдық базарына бас сұқтық. Ығы-жығы адамнан аяқ алып жүру қиын. Барлық қала тұрғындары осында келіп, сауда жасайтындай көрінді. (Жалғасы 4-бетте)

6-7 АҚЫН ҰЛТ ЖАҒЫНДА ЖҮРУІ ТИІС

8 ЕКПІНІ ЕРЕК ЕЛОРДА

2

№94 (3445) 16/08/2016

www.astana-akshamy.kz

ЕЛОРДА ТЫНЫСЫ

РЕСМИ АСТАНА ПРЕЗИДЕНТ

Бүгін Сочи қаласында Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев пен Ресей Федерациясы Президенті Владимир Путиннің екіжақты кездесуі өтеді. Кездесу барысында Қазақстан-Ресей ынтымақтастығының кең ауқымды мәселелері және күн тәртібінде тұрған халықаралық жайттар талқыланады. МЕМЛЕКЕТТІК ХАТШЫ

ҚР Мемлекеттік хатшысы Гүлшара Әбдіқалықованың төрағалығымен Шетелде кадрлар даярлау жөніндегі республикалық комиссияның отырысы өтті. Г. Әбдіқалықова бүгінде барша әлемде технологиялардың қарқынды дамып, экономиканың жаңа салаларының пайда болып, білікті мамандар үшін жаһандық бәсеке жүріп жатқанын айтты. «Қазақстан-2050» стратегиясын іске асыру барысында ел алдында ұлттың бәсекеге қабілеттігін арттыру міндеті тұрғанын айтып, осыған байланысты «Болашақ» президенттік стипендиясының маңызды рөліне тоқталды. ҮКІМЕТ

ҚР Премьер-министрі Кәрім Мәсімов жұмыс сапарымен Алматы қаласына барды. Сапар барысында Үкімет басшысы Алматы халықаралық әуежайының қауіпсіздік жүйесімен танысты. ҚР Премьер-министріне «Халықаралық Алматы әуежайы» АҚ президенті А.Бекмұхамбетов инженерлік-техникалық жағдайы және мегаполис әуе айлағының антитеррорлық қауіпсіздігі туралы баяндады. Сонымен қатар, «Вокзал қызмет» Оңтүстік өңірлік филиалының директоры Э. Шынтеков және «Халықаралық Сайран автовокзалы» ЖШС басшысы Е.Әбілдаев көлік нысандарының қауіпсіздік жүйесімен таныстырды. ҚР Премьер-министрі Алматының азық-түлік белдеуіне кіретін кәсіпорынында болып, «Байсерке Агро» агроөнеркәсіп кешенінің өндірістік қуатымен танысты. Кәрім Мәсімов агрохолдингтің ғылыми-өндірістік орталығы мен сүт кешенін аралап, «Етті мал басы» көрмесін қарап шықты. Премьер-министрге түсімді бірнеше есеге арттыруға мүмкіндік беретін суарудың озық жүйесі көрсетілді. Қазақстанда Халықаралық ғылым мен коммерцияландыру жөнінде кеңес құрылады. Бұл туралы Дүниежүзілік банктің елдік менеджері Ералы Бексұлтанов ОКҚ баспасөз конференциясында мәлімдеді. «Бұл кеңестің мақсаты жобалардың тәуелсіз және жоғары сапалы іріктеуін жүзеге асыру, олардың белгілі бір нәтижеге жетпейінше сүйемелдеп отыруды көздейді. Аталмыш кеңес біздіңше, өте қажетті консультативтік орган болады» деді ол. Қазақстанда өндірістік инновацияларды ынталандыратын жоба іске қосылды. Жобаның жалпы құны 110 млн доллар. Бұл туралы ҚР Білім және ғылым вице-министрі Бибігүл Асылова ОКҚ баспасөз конференциясында мәлімдеді. Оның айтуынша, жобаның мақсаты ел үшін жоғары сапалы, өзекті зерттеулер жүргізуді және технологияларды коммерцияландыруды ынталандыру. Осы жоба инновациялық жобаларды және технологиялық стартаптарды іріктеп алуда және оларға қолдау көрсетуде нарықтық әдістерді енгізуге бағытталған. Оны жүзеге асыру мерзімі 5 жыл. Биыл жобаны іске асырудың бірінші кезеңі – өз ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұсынған аға ғылыми қызметкерлер тобы мен кіші ғылыми қызметкерлер тобын гранттық қаржыландыруға конкурс басталады. Аталған конкурс шеңберінде берілген жобалар үшжылдық іске асыру кезеңіне арналған.

ЭКСПО және ЭКОЛОГИЯ «Н�� О���» �������� С��������� ��������������� «Ж������ ��������������� ������» ������ ������� ������������ ��� �������� А����� ����������� ����������� ������������ ������� ��� ����� ���������������� ����� ������� ������ �������. «ЕХРО 2017» халықаралық көрмесі қарсаңында елордада жасыл технологияларды дамыту мәселесі күн тәртібінен түспей келеді. Жаз басында аталмыш мәселе «Astana solar» ЖШС-інде өткен отырыста жан-жақты талқыланып, онда анықтауды қажет ететін сұрақтар белгіленді. Осыны айтқан Астана қаласы мәслихатының депутаты, «Жоғарғы технологияларды дамыту» бағытының сараптамалық тобының төрағасы Илья Мещеряков осы отырыста сол мәселелерді шешетін уақыт келгенін жеткізді.

Virgin Energy Management (VEM) Development – Таза энергия жобалық тобының жетекшісі Роман Ковальскийдің айтуынша, Астанада ауаның ластануына автокөліктерден шыққан газ бен стационарлық көздер сынды екі фактор әсер етуде. Алғашқысының ауаны ластау деңгейі 57 пайызға жетіп отыр. Соның 13 пайызы қоғамдық көлікке тиесілі. Ал, қалғаны елордада жыл сайын 25 мыңға көбейетін жеке көліктің үлесінде. Сол көліктердің 70 пайызының қолдану мерзімі де 10 жылдан асып кеткен. Стационарлық көздердің де атмосфераны бүлдіру деңгейі аз емес – 43 пайыз. Сондай-ақ, елорда халқының жыл сайын 30 мың адамға артуы да ауаға кері әсерін тигізуде. Құрылыстың сапасыз жүргізілуі, мердігерлердің бұл жұмысты ұйымдастыру барысында жіберген қателіктері де көрсеткішті төмендетуде.

Р. Ковальский бұл мәселелердің шешу үшін энергия көзін 80 пайызға үнемдейтін, зиянды қалдықтардың ауаға таралуын 95 пайызға азайтатын экогибрид қажет деп есептейді. Оның сөзінше, қалада электроавтобус пен электромобильдердің енгізілуі экологиялық мәселелердің шешілуіне оң ықпал етпек. Сондай-ақ, ол құрылысқа қойылатын талаптар мен нәтижелерді жақсарту үшін жаңа технологияларды зерттеуді, «Solar City» экожүйесімен қамтылған тұңғыш энерготиімді 460 үйден тұратын коттедж қалашығының жобасын ұсынды. Жалғыз отандық фотоэлектрлік модульдерді (күн батареялары) өндіруші «Astana Solar» ЖШС басшысының кеңесшісі Анатолий Бондарь кәсіпорынның өндірістік мүмкіндіктері туралы, жобаларды іске асыру барысында туындап отырған мәселелер және өндірісті дамыту жөнінде ақпарат берді. «Зауыт қазіргі уақытта Астана және республиканың басқа аймақтарында жобаларды жүзеге асыра тын серіктестерді іздестіруде. Қаланың үлкен ғимараттарында күн электростансаларын орнату бойынша дайындық жұмыстары қолға алынды. «ЕХРО 2017» көрмесіндегі Ұлттық павильон аумағында да біздің өнімді пайдалану жоспарлануда. Ол жерге қуаты 200 кВт күн электростансасы орнатылмақ» деді А.Бондарь.

ЛОМБАРД АМАН ҚАЛДЫ А��������� К������� ��� Я�������� ����������� ���������� ���������� «М-Л������» �� ���� ���� ����� ������ ������ ������� ҚР Қ�������� ���������� «Қ���������» ���� «К������ ���» ������� ������� ������ ����� �����. Бұл жөнінде Астана қаласы ІІД баспасөз қызметінің жетекшісі София Қылышбекова хабарлайды. Еске сала кетейік, өткен жексенбі күні орын алған ломбардты тонау әрекеті кезінде дабыл тетігі іске қосылып, есік автоматты түрде құлыпталып, іште күдікті және ломбардтың екі қызметкері қамалып қалған. Ғимарат дабыл белгісі арқылы күзет фирмасына қосылғандықтан, ломбардта күзетші болмаған. Полициямен телефон арқылы әңгімеден кейін күдікті өз еркімен берілді. Іштегі адамдар зардап шекпей, ломбард мүлкіне де зиян келмеді.

Қалалық ІІД департаментінің мәліметі бойынша, күдікті –1974 жылы туған Астана тұрғыны. Операция жүргізу барысында одан пневматикалық қару тәркіленіп, баллистикалық сараптамаға жіберілді.

www.astana-akshamy.kz

№94 (3446) 16/08/2016

ЕЛОРДА ТЫНЫСЫ

3

«САРЫ» ДЕҢГЕЙ БЕС АЙҒА ҰЗАРТЫЛДЫ Е�������� ��������� ���������� ���������� «����» ��������� ���������� ���������� ������� 2017 ����� 15 �������� ����� �������. Бұл туралы Қазақстан Республикасы Антитеррор орталығы хабарлайды. Белгілі оқиғалардан соң, аталған деңгейді 30 тәулікке созу бойынша шешім ағымдағы жылдың 16 шілдесінде қабылданған болатын. Оның мерзімі аяқталуға жақын қалғандықтан қайта ұзартылып отыр. Аталмыш шешімді Ұлттық қауіпсіздік комитетінің төрағасы Қазақстан Республикасы Президентінің 2013 жылғы 9 тамыздағы № 611 «Терроризм актісі қатерінің туындауы туралы ақпарат мониторингінің және халықты хабардар етудің мемлекеттік жүйесінің ұйымдастырылуы мен жұмыс істеуі қағидаларын бекіту туралы» Жарлығы талаптарына сәйкес қабылдады.

Террористік қауіп-қатердің деңгейлері белгіленген кездегі тұрғындардың әрекет ету тәртібі бойынша ҰСЫНЫСТАР*

Қоғамдық орындар мен көліктерде оғаш мінезді және күдікті адамдарға, қараусыз қалған сөмкелерге, коробкаларға, оралған заттарға, қапшықтарға, чемодандарға, әсіресе олардан сымдар және техникалық құрылғылар көрініп тұрса, назар аударыңыз;

«Сары» деңгейдегі қажетті әрекеттер туралы есте сақтаңыз;

Алдыңғы деңгейлердің талаптарын орындаңыз («сары» және «қызғылт сары»);

Жеке басыңызды куәландыратын құжаттарыңызды әрдайым және барлық жерде өзіңізбен алып жүріңіз;

Террористік қауіптілік деңгейі белгіленген аймақтарға барудан бас тартыңыз;

Сақтауға және тасымалдауға күдікті заттарды қабылдамаңыз;

Аса қажеттілік болмаса халық көп жиналған жерлерге барудан бас тартыңыз;

Қараусыз қалған заттарды қозғаудың қауіптілігін жан-жағыңызға түсіндіріңіз;

Қосымша шығу жолын табу үшін өзіңіз орналасқан ғимараттың сызбанұсқасын зерделеңіз;

Құқық қорғау органдары қызметкерлерінің құжат тексергеніне түсіністікпен қараңыз және оларға қолдау көрсетіңіз; Ағымдағы жағдай туралы жаңалықтардан хабардар болыңыз; Үрейге берілмеңіз.

Көлемі үлкен жүкті алып жүруден бас тартыңыз;

Болуы мүмкін эвакуацияға дайын болыңыз, алғашқы қажеттілік заттарын әзірлеп қойыңыз; Теледидар мен радиоқабылдағышты ұдайы қосулы ұстаңыз;

Отбасы мүшелерімен төтенше жағдай орын алған кезде әрекет ету тәртібін талқылаңыз;

Шындыққа сай келмейтін және тексерілмеген ақпараттың таралуына жол бермеңіз;

Өз үйіңіздің жанында таныс емес адамдар мен автокөліктердің пайда болуына назар аударыңыз.

Егер сіз террорист болуы мүмкін адамның жанында болып қалсаңыз, онда қылмыскердің сыртқы келбетін, оның ерекшелік белгілерін және мінез-құлық мәнерін есте сақтауға тырысыңыз. Бұл ретте оларды тоқтатуға тырыспаңыз, олардың көзіне қарамаңыз, оларды фото және бейнеге түсірмеңіз.

* Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Терроризмге қарсы орталығы

НЕСІБЕСІН ЕҢБЕКТЕН ТАПҚАНДАР «Н�� О���» ����������� А����� ������� ������� Е��� �������� ������������ �������� «Ү���� ����» �������� ������������ ���� ���������������� ��������. К������ ��������� ���������� ��������������� ����� ������� ���� ���������� �������� �������� �������� ����� �������� ��� �����. «Кездесудің негізгі мақсаты – «Үнсіз әлем» қайырымдылық қорына қаламыздағы бизнес құрылымдарының назарын аудару және мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған жұмыс орындарын көбейту болатын. Бұл үмітіміз ақталып отыр. Кездесу барысында кәсіпкерлер аталмыш қор туралы, қызметкерлері мен олардың қолынан шыққан алуан түрлі өнімдермен танысты. Осының арқасында қордың базасында болашақта мүмкіндігі шектеулі адамдарды қайта даярлау және ашық

Балалардың көшеде болуын шектеңіз;

еңбек нарығына бейімдеуге арналған мамандандырылған кәсіптік орталық құру туралы уағдаластыққа қол жеткізіп отырмыз. Бұл жоба кәсіпкерлердің қолдауымен іске асатын болады» дейді «Нұр Отан» Астана қалалық филиалының өкілі Раушан Жакенова. «Үнсіз әлем» қайырымдылық қоғамдық қоры 2009 жылдың 21 сәуірінде есту қабілеті төмен жандардың бастамасымен құрылған болатын. Қазіргі таңда қорда кәдесый заттары мен кез келген күрделі тігін өнімдерін, логотиптер және

ұлттық ою-өрнек түрлерінен өнімдер жасайтын мүмкіндігі шектеулі 18 адам жұмыс істейді. Бұған қоса, қор жанында есту қабілеті төмен адамдарға арналған «Сурдоаударманың диспетчерлік қызметі» бар. Сурдо-аудармашылар хабарласқан мүмкіндігі шектеулі адамдар атынан ұялы телефон арқылы мәтіндік хабарлама, əлеуметтік желілер мен электронды жəшіктерге хат жібереді. Өз кезегінде диспетчер-сурдо-аудармашы жеделжəрдем, полиция, өрт сөндірушілер мен басқа да құтқару қызметтерін шақыруға сондай-ақ, емдеу, əлеуметтік жəне өзге де мекемелерге кезек жаза алады. Сонымен қатар, аталмыш қор тек қана мүгедек жандарға ғана емес, тұрмысы төмен отбасыларға да қайырымдылық көрсетіп келеді. Қор ғимаратында киімдерді қабылдап, тиісті өңдеуден өткізгеннен соң, қажет ететін адамдарға беретін орталық жұмыс атқарады. «Қазақстанның барлық аймақтарынан мүмкіндігі шектеулі қолөнершілер өз қолөнер бұйымдарын бізге жіберіп жатады. Біз олар жіберген өнімдерді сатылымға шығуына көмек береміз. Осы мақсатта Астана қаласының сауда ойын-сауық орталықтары және Астана қаласы әкімдігінің «Жұмыспен қамту орталығымен» тығыз қарымқатынаста жұмыс істеп отырмыз. Енді жобамызға «Нұр Отан» партиясы қолдау білдіріп отыр» дейді «Үнсіз әлем» ҚҚ директорының орынбасары Ләззат Төлепбергенова. Бүркіт НҰРАСЫЛ

КӨЛІК ҚОЗҒАЛЫСЫ ЖАРТЫЛАЙ ШЕКТЕЛДІ Е������� ������ ��������� ������ ������ ���������� ��������� ���������� ����� ��������� �������� ��������. Тамыздың 13-і күні Бөгенбай батыр даңғылының Сарыарқа даңғылынан Бекетай көшесіне дейінгі жолдың бөлігінде жөндеу жұмыстары басталды. Бұл жұмыстар 18 тамызға дейін жалғасады

Өткен сенбіден қыркүйектің 5-іне дейін Тәуелсіздік даңғылының Б. Момышұлы даңғылынан А. Байтұрсынов көшесіне дейінгі бөлігінде де көлік қозғалысы шектеледі. Осыны хабарлап отырған Астана қаласы Автомобиль жолдары басқармасы көлік жүргізушілерін өз бағдарларын алдын ала жоспарлауды сұрайды.

4

№94 (3445) 16/08/2016

www.astana-akshamy.kz

ҚАЛА МЕН САЛА

МҮМКІНДІКТІ МҮЛТ ЖІБЕРМЕҢІЗ М������� ������� Н�������� Н����������� ��� ���������������� ����������� ������ ����� ������� «100 ����� �����» Ұ�� ������� ������� ���������� ������ ������� ���������� ���������� ���������� ������ 137 ��� �����. С�� ������� �� ���������� ��� �������� ����� ������� ������� ���������� ������ ������� �����. Ресми органдардың мәліметіне сүйенсек, жаппай жариялау акциясы жақындаған сайын көлеңкедегі қаржысын жарыққа шығаруға ниет танытушылардың саны күрт артқан. Арнайы комиссияларға келіп түскен 100 мыңнан астам өтініштің дені соңғы үштөрт айдың еншісінде. Жиған-тергенін барынша жасырып ұстайтын байлар да көштен қалмай, Дубай секілді ірі қалалардағы 100 млн тұратын пәтерлері мен ең арзаны 200 млн доллар тұратын виллаларын заңдастыруға көшкен. «Бұған дейін әлемнің 8 елінде 33 нысан көрсетілсе, бүгінгі таңда 16 елде 100 нысан жарыққа шықты. Ал ел аумағында заңдастырылған мүліктің саны 95 672-ні құрап отыр. Жалпы алғанда, сомасы 2,1 триллион теңгенің мүлкі мен қаржысы заңдастырылды. «Уақыт өткен сайын бұл көрсеткіш ұлғайып келеді. Биылғы акцияға үлгермей қалған азаматтардың мүлкі немесе қаржысы анықталса, әкімшілік және қылмыстық жауапкершілікке тартылуы мүмкін. Азаматтардың белсенділігіне осы жағдайлар да әсер етіп отыр» дейді Қаржы министрлігі мемлекеттік кірістер комитетінің департамент директоры Ержан Біржанов. Елордалықтардың да беталысы жаман емес. Астана қалалық Қаржы басқармасының мәліметінше, жергілікті атқарушы органдарына жалпы сомасы 95,5 млрд теңгені құрайтын барлығы 7405 өтініш келіп түскен. Соның ішінде 59,0 млрд теңге сомасын құрайтын 9330 тұрғын үй нысаны, 36,6 млрд теңге сомасындағы 9900 тұрғын үй емес нысан, 22,4 млрд теңгенің 1038 коммерциялық нысаны болып отыр. Бүгінде 31,8 млрд теңгенің 6826 нысаны заңдастырылған. «Бұған қоса, Астана қаласы бойынша Мемлекеттік кірістер департаменті органдарына жалпы сомасы 998,8 млн теңгені құрайтын 8 нысан бойынша 3 арнайы декларация тапсырылды. Ал шет мемлекеттердегі нысандарды жария ету бойынша тиісті мекемеге сомасы 440,8 млн теңге болатын 10 нысан бойынша 8 арнайы декларация өткізілген» дейді дейді Алматы аудандық Мүлікті заңдастыру жөніндегі комиссиясының хатшысы Ернар Қошанов. Қаржыны заңдастыру бойынша да жұмыс белсенді жүргізіліп жатыр. Бұл саладағы ұсынылған 284 арнайы декларацияның құны 416,3 млрд теңгені құрайды. Сондай-ақ, 8,1 млн теңгенің бағалы қағаздары да заңдастырылғанын атап өткен жөн. Жалпы мұндай акция елімізде осымен үшінші рет өткізіліп отыр. Оның алғашқысы 2001 жылдың 14 шілде мен 14 тамыз аралығында жүргізілген болатын. Бір реттік заңдастыру науқаны ретінде өткізілген бұл шараға 3 мыңға жуық адам өтініш беріп, барлығы 480 млн доллар көлеміндегі қаражат заңдастырылды. 2006-2007 жылдары аралығында екінші рет өткізілген заңдастыруда тек ақша ғана емес, сонымен қатар жылжымайтын және жылжымалы мүліктерге де мүмкіндік берілді. Науқан бір жылдан астам уақытқа созылып, жалпы көлемі 844,7 млрд теңгенің мүлкі заңдастырылған болатын. Бүркіт НҰРАСЫЛ

(Соңы. Басы 1-бетте) Байқағанымыздай, мұнда сатылып жатқан бір бөлке нанның құны – 60 теңге болса, бірінші сұрыпты 1 кг ұнның бағасы 119 теңгені құраған. Макарон өнімдері де 147 және 157 теңгені көрсетеді. Ал, қанттың бағасы 270-300 теңге көлемінде. Коммуналдық базардың сауда бөлімінің меңгерушісі Ерболат Кәкімаштың айтуынша, бір аптадан бері шекердің бағасы төмендеген. Әрине, бізді еттің бағасы да қызықтырды. Сатушылардан сұрастырсақ, ірі қараның еті – 1100 теңгеден, жылқының еті 1300 теңгеден сатылуда. Аталған

әкеліп, сатады. Жалпы, біз 10-15 өндірушімен тығыз байланыстамыз. Ет өнімдері қатаң бақылауға алынған. Ветеринарлық анықтама талап етіледі. Сараптама жасалады. Егер, ол құжаттар болмаса, саудаға шығу рұқсат берілмейді, дейді сауда бөлімінің басшысы. Жаз мезгілінде, әсіресе, тамыз айында барлық жеміс-жидек балбырап, піседі. Айтқандай, базардағы сөрелерде самсап тұрған жемісжидектердің бағасы соншалықты қымбат емес. Мәселен, қиярдың бағасы, бар болғаны 80 теңгеден сатылуда. Қызанақ – 150 теңге болса, қауын-қарбыз 65-70 теңге көлемінде.

БАҒА БАҒАМЫ ТҰРАҚТЫ

малдардың еті семіз екені көзге көрініп тұрды.

– Біз өткен жылы «ҚазАгроҚаржы» корпорациясымен мемо рандумға отырғанбыз. Сол бо йынша аталған корпорациядан несие алған жауапкершілігі шектеулі серіктестіктермен жұмыс істейміз. Олардың бізде сауда нүктелері бар. Етті өздері

Картоп пен пияздың бағасы да қолжетімді. «Біздің базарда көкөніс өндірушілер жоқ. Сондықтан жалгерлер елордадағы «Шарын» және «Алаш» көтерме сауда орталығынан әкеледі. Әкімшілік қызметкерлер алдымен сол сауда орталықтарына ертемен барып, барлық жеміс-жидектің бағасын мұқият қарайды. Тексереді, сараптама жүргізеді. Әсіресе, біз тұрғындар көп тұтынатын картоп, сәбіз,

пияз, қызылшаға қатты мән береміз. Сондықтан саудагерлерге көкөніске 10 пайыз ғана қосуға келісім жасалған» дейді Ерболат Кәкімаш. Жұртшылық жиі тұтынатын жұмыртқа өнімдерінің бағасы да анау айтарлықтай қымбат емес. Екінші санатқа жататын жұмыртқа – 140 теңге болса, бірінші санаттағы жұмыртқалар 180 теңге көлемінде. 1 л сұйық майдың ең төменгі құны – 310 теңгеден басталады. Ал «Шедевер» сұйық майының 1 л – 450 теңге. Жұқа қораптағы 1 л сүттің құны 150170 теңге аралығында екен. Сондайақ, «Шапағат» базарының әкімшілігі 21 тауардың бағасын 10 пайыздан артық көтеруге жол бермейді. Әрбір сенбі-жексенбі күндері жәрмеңке ұйымдастырылады. Ондағы сатылатын өнімдердің бағасы едәуір арзан келеді. Түйіп айтқанда, базар әкімшілігі тұрғындар талабын орындау үшін баға саясатын қатаң бақылауға алған. Азамат ЕСЕНЖОЛ

www.astana-akshamy.kz

№94 (3446) 16/08/2016

ҚАЛА ТІРШІЛІГІ

5

ҚАЛА КӨРКІ – СӘНДІ САЯБАҚ (Соңы. Басы 1-бетте) Биыл Орталық саябаққа жаңадан 6 аттракцион қосылды. Алда әлі де көптеген ойын қондырғылары қойылмақ. Осы жөнінде бізге қалалық «Коммуналдық меншік қоры» мекемесінің директоры Еркін Қасенбеков әңгімелеп берді.

АЛУАН ТҮРЛІ АТТРАКЦИОНДАР

– Еркін Қанапияұлы, ағымдағы жылы саябақтарға қарай ағылған жұрттың қатары жиілегенін байқаймыз. Қандай жұмыстар атқарылды?

– Демалушылардың бос уақытын көңілді өткізу үшін биыл көптеген тың жобалар қолға алынды. Соның нәтижесінде саябақтарда серуендеушілер едәуір көбейді. Мәселен, осы жылы Орталық саябаққа келушілердің саны 3 есеге дейін артқан. Бұрын жұмыс күндері мұнда мыңға жуық халық келсе, қазір олардың саны 3 мыңға дейін жетеді. Демалыс күндері 8-10 мыңға дейін барады. Ал мейрам күндері 15 мыңдай жұрт жиналады. Биыл бұқараның ең көп бас қосқан кезі Астана тойы болды. Ол кезде үш күн ішінде 200 мыңға жуық жұрт саябақты аралады. Ал қалған парктерде тыныстаған тұрғындардың саны 2 есе көбейді.

– Сіз айтқан Астаналық паркте биыл жаңа аттракциондар ашылды. Халықтың көп жиналуына бұл да себеп болған шығар...

– Әрине, жаңа дүниелер қашанда жұрт назарын ерекше аудартады ғой. Биыл Орталық саябақта жаңадан 6 аттракцион қосылды. Осылардың ішінде алты метрлік биікке өрмелейтін арқан алаңдарын айрықша атап өткім келеді. Жұрт қызыққан бұл

таңсық аттракционда тек 5 жастан асқан балалар мен салмағы 120 келіге дейінгі ересектер ғана өрмелей алады. Экстримге әуес адамдар осы арқан алаңдарында уақыттарын көңілді өткізуіне болады. Мұндай алаңдар тағы екі паркте бой көтерді. Оның бірі – Студенттік саябағында, екіншісі – «Жерұйықта». Олардың ешқайсысы бір-біріне ұқсамайды. Астаналықтар әр паркте әртүрлі биіктікті бағындыра алады. Арқан парктерінің ең биігі 12 метрге дейін жетеді. Сондай-ақ, биікке құмарлар биіктікті секіріп те бағындыра алады. Биыл елорда парктерінде «Биіктік» атты жаңа батут кешендері құрылды. Ақшаңқан шатырдың ішінде орналасқан спорттық батуттар тек 10 жастан асқандарға ғана арналған. Көпшіліктің көңілі толған биылғы аттракциондардың арасында «7D-лифт» жобасын атауға болады. Мұнда жастар сатылай көтеріліп-түсу арқылы қысқа метражды фильмдерді тамашалай алады.

ЖАҢА ЖОБАЛАР ЖҮЗЕГЕ АСАДЫ

– Осындай тың жобалардың арқасында саябаққа келушілер көбейе түсетіні белгілі. Келесі жылы қандай кереметтерге куә боламыз?

– Биылға жоспарланған жұмыстар 95 пайызға орындалып, көптің үдесінен шыққан жобалар келушілер санының артуына үлес қосты. Осы қалпымыздан айнымай, алдағы уақытта да тың жобаларды жүзеге асыруға мүдделіміз. Әлі келісіліп, шешілмеген жобалардың бәрін жайып салмай-ақ қояйын. Дегенмен, жақсы бастамалардың бірі ретінде парктерде велосипедтердің қозғалысына жағдай жасауды айтуға болады. Өйткені, қос доңғалақты

көлікпен саябақтарда жүру қолайсыз екенін айтып, назын білдіретіндер жетерлік. Келесі жылы «Жерұйық» паркінде велосипедтерге арналған жолақтар сызылады. Сондай-ақ, кәсіпкерлер велосипед тұрағын дайындаудың неше түрлі жобаларын ұсынуда. Олардың ішінде тарақ пішініндегі велосипед тұрақтары бар. Бұларды кәсіпкерлер келушілердің қызығушылығын тудыру мақсатында жасайды. Жұрт жай тұрған велосипедке қарағанда, өзгеше жасақталған велосипедтерге үйір болады. Сонымен қатар, саябақтарда Парк радиосы болуы мүмкін. Ол, біріншіден, құлақтандыру қызметін атқарады. Бұл балаларынан көз жазып қалған атааналарды көп әуреге салмайды. Оған қоса, басқа парктерде болып жатқан шаралардан хабардар етуге болады. Үшіншіден, келушілермен байланыс орнатудың тиімді әдісі. Мысалы, радио арқылы ойын ойнатылса, викториналық сұрақтарға жауап берілсе, қалауы бойынша көңілді музыкалар қойылса, бұл жоба жұрттың тұрақты түрде жиналуына бастайды.

– Әр саябақ әртүрлі сипатқа ие. Мәселен, атауына сай Студенттер саябағында студенттер үшін қандай жағдай жасалады?

– Елордалық оқу ордасының маңайында орналасқан бұл паркке студенттер жиі баратындықтан, осындай атау берілген. Алдағы жылы жастардың сабақтан босаған уақытында бас қосатын «аспан асты аудиториясын» құруды ойластырып отырмыз. Онда монумент сынды үлкен студенттік билет жасалады. Оған қоса, мантия киген кейіпкерлер қойылады. Мұнда жастар естелік суретке түседі. Сондай-ақ, кітап оқуға үндейтін

көше кітапханалары да көрініс табады. Жоғарыда атап өткендей, біршама парктер думанды алаңға айналса, Президенттік парк у-шудан ада, ойын-сауығы аз алаң ретінде жасақталады. Тыныштықта тыныстағанды құп көретіндер үшін бұл паркте шахмат ойнайтын орындар дайындалып, суретшілердің көрмесі орнайды. Сонымен қатар, Пирамиданың жанына алып бір глобусты орнатуды жоспарлаудамыз. Ғимарат бейбітшілік пен келісімнің сарайы болғандықтан, бұл глобус осы маңайдың ажарын аша түседі.

КӘСІПКЕРЛЕРГЕ ҚОЛДАУ КӨП

– Бүгінде парктердегі саудасаттық ретке келтіріліп, көрікті павильондардың көбейгенін көзіміз шалады. Бұл кәсіпкерлерге қойылатын талаптың күшейгені ме?

– Көктемде кәсіпкерлер арасында конкурс өткізіп, жақсы жобаларды қарастырып, оның біршамасын жүзеге асырдық. Биыл тың жобаларымен парк

тынысын аша түскен жаңа кәсіпкерлер де көбейді. Дәлірек айтсақ, парктегі кәсіпкерлер саны 30 пайызға көбейді. Мысалы, Орталық саябақта 130 кәсіпкер жұмыс істейді. Әрине, олардың ішінде бірнеше кәсіпті дөңгелеткен кәсіпкерлер де баршылық. Кәсіпкерлер арасында бәсекелестіктің болғаны саябақтардың тіршілігін одан әрі жандандыра түседі. Өйткені, олар конкурсқа түскенде бірінен-бірі өтетін қызықты жобаларды ұсынады. Биыл кәсіпкерлерге қолдау көрсету мақсатында жалға төлейтін ақшасын азайттық. Мәселен, бұрын кәсіпкер бір сауда орны үшін айына 70 мың теңге төлесе, қазір 55-60 мың теңге береді. Күннің салқындағанына қарай саябақтарда жұмыс істейтін кәсіпкерлер қатары да сирей бастайды. Бірақ қыста да қызықты жобалар ұсынушылар табылады. Былтыр хаски иттері мен аттар сүйреген шаналар көптің назарын аударды. Орынбек ӨТЕМҰРАТ

6

№94 (3446) 16/08/2016

www.astana-akshamy.kz

www.astana-akshamy.kz

ұлт ұпайы

ӘР ӨНЕРДІҢ ӨЗ БАСТАУЫ БОЛАДЫ – Серік аға, халқыңызға ақын ретінде танылдыңыз. Осы ақындық қасиет сізге қайдан келді деп ойлайсыз? Арғы тегіңізде ақындар болды ма? Әлде өзіңіз шыққан Торғайдай киелі топырақтың әсері бар ма?

– Тегін, кездейсоқ ештеңе болмайды. Адамға ғайыптан тайып өнер қонады дегенді айту қиын. Әр өнердің өз бастауы болады. Менің ұлы шешем Қостанайдың Әулиекөл, Наурызым жағынан еді. Бұл төңіректі Сүгір деген ру жайлайды. Осы рудан шыққан ұлы шешем ағып тұрған ақын екен. Бұл кісі не айтса да, өлеңмен ағытатын болыпты. Қарасөзінің өзі өлең болып төгіліпті. Шындыққа, әділдікке жақын адам еді. Сол кездегі әкімқаралардың өзі ұлы шешемнен қаймығып жүреді екен. Осы күні ойлап отырсам, ел мен жер туралы шындықты айтып, ұлтыма жанашырлық жасап жатсам, сол қасиет маған ұлы шешемнен жұққан сияқты. Қазір менің ақындық мінезім сол Бижан дейтін ұлы шешемнің ағылтегіл ақындығымен, туралығымен үндесіп жатқан секілді. Әкем де қара жаяу болмай, өнерге жақын жан еді. Бір басына жетіп артылатын әзілқойлығы да бар-тын. Домбыра тартып, қисса, дастандарды жырлайтын. Бірақ ол кісі небәрі отыз жеті-ақ жыл өмір сүрді. Ұлы Отан со­ ғысына қатысып, жараланып келді. Қабырғасының астында қалған оқтың зардабынан өмірден ерте озды. Мен әкемнен бес жасымда қалдым.

– Ал өзіңіз өлеңді қанша жасыңызда жаза бастадыңыз? Алғашқы өлеңіңіз есіңізде ме? Оның жазылуына не түрткі болды?

– Он екі-он үш жасымда өлең жаза бастадым. Бесінші-алтыншы класс оқып жүрген кезімде өлеңдерім аудандық, облыстық газеттерде шыға бастады. Оныншы класта жырларым республикалық газеттерден де көрінді. 1964 жылы, мектепті бітіретін жылымда, бір топ өлеңдерім «Жұлдыз» журналында жарияланды. Ол уақытта осы басылымға шығу үлкен мәртебе болатын. Торғайдың Тосын деген құмында, Ақтөбенің Ырғы­ зымен шекараласып жатқан қазіргі Шақшақ Жәнібек шаруа­ шылығында дүниеге келдім. Ол уақытта жұрт сатираны өте жақсы көріп, әзіл өлеңдерді сүйсініп оқыды. Ауызекі әңгімеде де қалжыңды көп айтатын. Үлкен, кәсіби ақындардың өлеңдеріне көп мойын бұра қоймайтын. Мәселен, мен Сырбайды бірден түсіндім деп айта алмаймын. Есесіне, аймағымызда Нұрхан Ахметбековтің дастандары халық арасына кең таралды. Соны жыраулар таңды-таңға ұрып, айтып отыратын. Сол дастандарды бүкіл ауыл болып үйіріліп тыңдайтын

№94 (3446) 16/08/2016

ұлт ұпайы кездер көп болды. Біз Нұрханның дастандарымен өстік. Осы күні өзім дастан жазып жүрсем, бала кезімде жаттаған сол дастандардың әсері, Нұрхан дастандарына деген балаң шағымдағы құштарлығым шығар деп ойлаймын. Торғай елінің өз мақамы бар. Жасымда өзімнің домбыра тартатыным болды. Сол мақамға, жыраулардың сарынына салатынмын. Соның бәрі ақындыққа әкелетін жол. Сол кезде бізден үлкендеу Сейіт Кенжеахметовтің сатиралары шығып, халық арасына жақсы таралды. Сатираға деген жұрттың ықылас-ынтасын байқап, алғашқы өлеңдерімнің бірі әзілқалжыңдық сипатта жазылды. Ол уақытта ауылымызда арақ ішіп, желпілдеп жүру деген мүлдем жоқ болатын. Бұл жағымсыз әрекет өткен ғасырдың жетпісінші жылдары келе бастады. Балалық шағымда киіз үй тігіп отырған ауылға бір мас адам келіп, бейқам отырған жұртты дүрліктіріп жіберді. Ол адам Ақтөбе жағынан келді ме, маған беймәлім. Біз, балалар, соны қызық көріп, соның соңында жүрміз. Таңертең қарасақ, мас кісі ауылдың сыртында жатыр екен. Маңайына иттер жиналған. Сол жайт маған төтенше жағдай сияқты болып көрінді. Содан: Көрмессің мұндай салақты, Итке де аузын жалатты. Үйіне келген қонақты, Бөтелкемен сабапты. Осының бәрі байғұсқа, Ішкен соң болды-ау арақты, – деген бас-аяғы үш-төрт шумақтан тұратын өлең жаздым. Осы өлеңім «Социалистік өмір», кейіннен «Жаңа өмір» аталған газетке шықты. Өлең шыққан соң, ауылдағы жұрт оқып, шешеме құтты болсын айтып, соншама құрметке бөлендім де қалдым. Солай болатынын өзім де сезбеген едім. Әйтеуір, осы оқиға тойдан кем болған жоқ. Ауылымызда Нұрханның шәкірті Назарбек Бектемісов деген мықты ақын болды. Ол кісі осы күндері көзі тірі Асқарбек Бектемісов деген ел тарихына қатысты біраз дүниені жазып тастаған жазушыжурналистің әкесі. Назарбек ағай бір күні «Социалистік өмір» газетіне «Он бес жасар ақын» деген тақырыппен алғысөз жазып, бір бетке өлеңдерімді бастырды. Бұл сол уақытта газетке шыққан ең көлемді дүнием болды. Осы оқиға да жұрттың назарын менің есіміме аударды. Мұғалімдердің алдында беделімді көтерді.

Алдыңғы буынның СЕНІМІН АҚТАУҒА ТЫРЫСТЫҚ – Сол заманда ақын боламын деген адам Алматыға барып, сон­ да түбегейлі қалуға талпынатын. Өзіңіз Алатау баурайындағы әсем қалаға қалай бардыңыз?

– Алматыдан бұрын қазіргі Астананы, ол уақыттағы Целиноградты көрдім. 1965-1966 жылдары Тың өлкесі ақын-жазушыларының

Серік Тұрғынбекұлы:

бастадым. Советтік кезеңде іштей ғана жүйеге қарсылық білдіріп жүрдік. Тәуелсіздік келгеннен кейін адымымыз ашылды да, оның арқасында «Кейкіні» жаздым. Қаншама батыл ойлар айтып, ұлтымызға қажет сөздерді жеткізе алатын жағдайға жеттім. Не керек, жүрек сөзін айта алатын болдық.

АКЫН YЛТ ЖАFЫНДА ЖYРУІ ТИІС

Торғайдың Тосын құмынан шығып, қосын әдебиет ауылына тіккен арқалы ақын, халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының иегері Серік Тұрғынбекұлы өрелі өлеңдерімен, тұлғалардың өмірінен сыр шертетін дастандарымен, драмаларымен ел-жұртына танылды. Ақынның сөздеріне жазылған әндер де осы күндері халық аузында жүр. Астана ауысқанда Алатаудан Арқаға қоныс аударып, ерке Есіл бойында керегесін керіп, уығын қадаған ақындардың алғашқы легінде де Тұрғынбекұлының аты аталады. Жетпістің жотасына көтерілсе де, шабыты шау тартпаған ақынның шығармашылық жолы қалай басталды? Осы жолда ол қандай өткелдерден өтті? Жалпы, әдебиетке қояр талаптары қандай? Ақынмен осы жөнінде сұхбаттасып, Астана жайлы ойларын да білдік.

республикалық кеңесі өтіп, соған аймағымыздан Сейіт Кенжеахметов, Таңатқан Сәтбаев деген ақын үшеуіміз делегат болып қатыстық. Бұл жиынға Алматыдан Ғабит Мүсірепов бастаған Жұбан Молдағалиев, Ғали Орманов, Сырбай Мәуленов, Қуандық Шаңғытбаев сынды үлкен ақындар келді. Мен Ғали Ормановтың секциясына түсіп, сол кісі өлеңдеріме оң бағасын беріп: «Алматыға кел, сенен жақсы ақын шығады екен» деген кеңесін айтты. Кеңеске қатысқан Зейнолла Қабдолов арқамнан қағып, Алматыға оқуға шақырды. Бұл қыркүйек айы болатын. Содан ойланып, Алатау бау­ райына тарттым. Кеңшілік менен екі жыл бұрын сол қалаға кеткен. Оқуға әлі түспеген екен. Содан ақын досыммен қайта табысып, институтқа түстік. Осылай жүріп, сонда қызметке орналастық.

кездері болады. Өзіңіз біреуге еліктедіңіз бе?

– Сырбайға еліктеген кездерім болды. Сырбайдың дауысына салып, Сырбайша күркіреп өлең оқыған кезеңдерім басымнан өтті. Өйткені, бұл ақынды Алматыға бармай тұрғанда көрген едім.

1963 жылы Сырбай мен Ғафу Нұрханның 60 жылдық мерейтойына байланысты елге келді. Жаңа өлең жазып жүрген кезім. Соларды көрген соң, Сырбайға еліктедік те қалдық.

ӘБІШ ПЕН АҚСЕЛЕУДІҢ БАҒАСЫ

– Қатарластарыңызды айт­ пағанда, Алматыда қай ақын­ дармен жақын араластыңыз?

– Сырбай Мәуленов, Ғафу Қайырбеков сияқты белді-беделді ақындарды аға, арқа тұтып, солардың қасында жүрдік. Олар кеудемізден итермей, өзіне тартып, бағамызды біліп, ақын­дығы­ мызға қуат беріп, жанымызға шуақ шашты. Осы ақындардың да сенімін ақтауға тырыстық. Басқа ақындарды айтсақ, Мұқа­ ғалидың соңына еріп, Жұме­ кен Нәжімеденовпен жақсы сыйластық. Сағи, Қадыр, Тұман­ байлардың туған інісіндей боп кеттік. Мысалы, Кеңшілік екеуміз Алматыға алғаш келгенде, Ғафуға да, Сырбайға да бармай, Тұман­ байға сәлем бере бардық. Ол кісі үйіне шақырып, дәм татырды.

– Аға, поэзиядан кейін дра­ матургияға құлаш сермедіңіз. Осы күндері бірнеше шығар­ маңыз театрларда қойылуда. Драма жазуға сізді не итер­ меледі?

– Камал Смайыловпен жақсы сыйлас едім. Сол кісі бір күні «Ақиқат» журналының редак­ циялық алқасының мүшесі әрі бөлім бастығы боласың деп, мені қызметке шақырды. Кейіннен Мәдениет министрлігінің репер­ туарлық-редакциялық алқасына алдырды. Содан осы алқа құрамында жүріп, қалай драматург болға­ нымды да байқамай қалдым. Спектакльдерді қабылдап, сол жанрдың ішіне кіріп кеткен болуым керек. Ғ. Мүсірепов атындағы Балалар және жасөспірімдер театрының әдебиет бөлімі мең­ герушісі қызметін атқарғаным да бар. Абайдың 150 жылдығы кезінде Мұхтар Әуезовтің «Абай жолы» романын негізге алып, «Абай-Біржан» драмасын жаздым. Бұл – драматургия жанрын­ дағы алғашқы еңбегімнің бірі.

– Адамның жас кезінде белгілі бір тұлғаға еліктейтін

– Аға, драмаларыңызға көбінесе тарихи тұлғалардың

өмірін өзек етіп аласыз. Тақырып таңдаудағы сыры­ ңызды ашсаңыз.

– Оның ешқандай сыры жоқ. Жаңа Нұрхан Ахметбековтің дас­тандарын оқып өстім деп айттым. Драматургиядағы бірінші қадамым да «Нұрхан» пьесасын жазудан басталды. Ол Арқалық театрында қойылды. Кейіннен мені Кейкі батыр тақырыбы қызықтырды. Алғаш бұл тұлғаға арнап дастан жаздым. Биыл өзі ұлтазаттық көтерілістің 100 жылдығы ғой. Жасымда ақсақалдар, үлкен адамдар Кейкінің атын жасырынып жүріп, ауыздарына алатын. Сонда: «Нағыз батыр Кейкі ғой» деген сөздерді естідім. Кеңес заманында Амангелді дәріптелді. Ол саясат екенін кейін білдік. Бірақ, Амангелді де үлкен батыр екенін айтпай кетуге болмайды. Кейкі екеуі де – ұлтазат­тық көтеріліс кезінде көзге түскен адамдар. Алайда, саясат екеуін екіге бөліп жіберген. Кейкі сол заман саясатына сыймады. Советтік цензура өте қатал еді. Тәуелсіздік алғанымызда ғана бұл тақырыпқа жол ашылды. Сол егемендігіміздің елең-алаң шағында оны қаузай бастадым. Астанаға келгенімде «Кейкі батыр» дастаны кітап болып шықты. Тарихи дүние ғой деп, Әбіш Кекілбайұлына көрсетіп едім, ол кісі бір күн, бір түн отырып, алған әсерін үлкен мақалаға айналдырды. Бұл – Кейкі батырдың тұлға­ сының поэзияда алғаш көрінгені. Бұдан бұрын Ақан Нұрманов ол туралы «Құланның ажалы» деген роман жазды. Бірақ, жазушы батырдың атын атай алмады. Оның үстіне шығарма аяқталмай қалды. Қалихан Ысқақов кейіннен аяқтады. Бұл – классикалық

шығарма. Ал менің дастаныма Әбіштен кейін Ақселеу Сейдімбек назар аударды. Ол да шығарманың ұнағанын жазған мақаласы арқылы білдірді. Осындай екі мықты тұлғадан жақсы баға алғаннан кейін дастандар сериясына отырдым. Кейкі батырға арнап пьесаны да жаздым. (С.Қожамқұлов атындағы Жезқазған қазақ музы­ калық драма театры қойған «Құлан Қыпшақ Кейкі батыр» драмасын биыл Астанада өткен «Сахнадан сәлем» фестивалінің аясында тамашаладық – А.Қ.).

«МҰҚАҒАЛИДЫ» МӘМБЕТОВ ЖАЗДЫРДЫ – «Мұқағали» драмасы Астанадағы Қ.Қуанышбаев атындағы мемлекеттік акаде­ миялық драма театрының ре­ пертуарына енгеніне бір­неше жылдың жүзі болды. Осы туын­ ды қалай жазылды?

– Астанаға көшіп келгенімде, Әзербайжан Мәмбетов мені тауып алды. «Анау-мынауыңды қой, бірге жұмыс істейік» деп, театрдың әдебиет бөлімі басшылығына қойды. Содан Мұқағали туралы драманы жазуға тапсырма берді. Желтоқсан тақырыбына да шығарма жазуды ұсынды. Бірақ, ол тақырыпқа келе алмадым. Ал, Мұқағалиды жаздыртты. Бас кейіпкердің бейнесін Мұқағалиға тұлғасы да, түрі де келетін, ақынның да­ уысын сала білетін Жанқалдыбек Қалдыбаев деген актер жақсы алып шықты. Режиссер Болат Ұзақовтың үлкен еңбегін де жоққа шығаруға болмайды. Біраз жыл болды, репертуардан түспей келеді. Бұл – Мұқағалидың да құдіреті шығар.

ТӘУЕЛСІЗДІК АДЫМЫМЫЗДЫ АШТЫ – Аға, кеңес заманындағы цензура жайлы айттыңыз. Шоло­х овтың «Біз бәріміз жүрегімізбен жазамыз, бірақ жүрегіміз партияныкі» деп айтқаны бар. Өзіңіздің досыңыз, марқұм Кеңшілік Мыр­забеков жүйеге қарсылық секілді «Боз бие немесе тың жыртқан жыл» деген өлең жазды. Ол өлеңі он сегіз жыл бойы еш жерде жария­ ланбай, ақынның кітаптарына кірмеді. Ал өзіңіздің шығарма­ шылығыңызға сол заман тұсауын салмады ма?

– Менің де кітаптарыма кірмей қалған біраз өлеңдер бар. Мәселен, алғашқы кітабым «Қобыз» деп аталады. Мен «Қобыз» болсын деген жоқ едім. Ол уақытта Қадыр Мырза-Әлінің «Домбыра» деген жыр жинағы шығып, жақсы қабылданды. Сол кісі: «Домбырам» жақсы қабылданып отыр, сенің тұңғыш кітабың екен, соның ішінде қобыз туралы жақсы өлең де бар екен» деп, осы атауды ұсынды. Ол баспаның поэзия бөлімін басқаратын. Содан өткізіп, кітап атауы Орталық комитеттен бекіп келді. Ол уақытта жоғарғы органнан бекіп келген кітаптың атын ешкім өзгерте алмайды. Алайда кітаптың ішінде «Қобыз» деген өлең болмай қалды. Сөйтсе, цензура алып тастапты.

– «Тәуелсіздік – бұл, ең алды­ мен, рух бостандығы» деген сөз бар. Биыл еліміздің егемендігіне 25 жыл толып отыр. Тәуелсіздік ақын ретінде өзіңізге не берді? Еркін жырлай алдыңыз ба?

– Кеңес заманында «Жусан» деген өлеңім, «Дала» циклдары болды. Өсіп, есейе келе ұлт туралы сөз айту керектігін сезіне

– Бүгінгі әдеби үрдіске қандай баға бересіз?

– Қазір «жаз» дегенде жаза алмай жатқандар бар. Кеңес өкіметінен қалған ұлықты мақтау дертінен арылмай келеміз. Ақын ондай болмау керек. Ұлт қай жағында, ақын да сол жағында жүруі тиіс. Шын мәнінде демократия, адалдық, туралық ақынның өлеңдерінде үстемдік етіп тұруы керек. Халық ақынды сонда ғана жақсы көреді. Ұлттық ұғым бірінші орынға шықпаса, бізге басқа ұлттардан озық болып көріну қиын болады. Рухымыз күшті болуы үшін ұлттық дәрежемізді, рухани күшқуатымызды көрсетіп отырсақ, басқа ұлттардан кем болмаймыз және осы жердің иесі, киесі екенімізді сезінеміз. Қазір ақшаң болса, кітабыңды шығарып, тарата бересің. Кітап­ тың сапасы туралы ешкім сөз қозғамайды. Бұрын талқылау деген болатын. Мысалы, Әбдіжәміл Нұрпейісовтің «Қан мен тер» романын сыншылар тас-талқан қылған кезді көрдім.

ХАЛЫҚТЫ ТӘРБИЕЛЕЙтін тіл – Қазір жас ақындарға қатысты жырлайтын тақы­ рыбының аясы тар, тілі жұтаң деген сөздер айтылып жатады. Бұл әдеби сынның жоқтығынан ба? Осыған сіздің көзқарасыңыз қандай?

– Қазір расымен сын жоқ. Сойып салатын сыннан басқа, салиқалы сындарға да мұқтажбыз. Негізі сын қаламгерге шоқпар болып тимеу керек. Сарабдал сыншылық қажет. Қазір тіл байлығына да, ойдың таяздығына да ешкім қарамайды. Тіл жұтаңданып бара жатқанына өзім қатты алаңдаймын. Өзге ұлттардан ауысқан сөздерге әуес болып барамыз. Содан кейін жеңіл тақырыпқа бой ұрып кеттік. Бұлдырлатып жазатындар да көбейді. Ауыр, кәдімгі резіңке шайнағандай өлең көбейіп кетті. Абай айтқандай, айналасы жұпжұмыр, теп-тегіс өлеңдер аз. Құр жалаң сөз, құрғақ ой қаптап кетті. Өлеңде Абай, Мағжан, Сұлтан­ махмұттардың ұлттық дәстүрі сақталып тұру керек. Бұл – ескі­ шілдік емес. Өйткені, тілің – сол тіл. Әдеби тілге назар аударуымыз қажет. Қазір журналистиканың тіліне қарай ауысып бара жатырмыз. Өлең олай болмауы керек. Оның фило­софиялық ойы, ұлттық бояуы мықты болмаған кезде, халықпен бірге өмір сүре алмайды. Халықты тәрбиелейтін де сол тіл. Кейде бір өлеңді ұстап тұруға бір

сөз жеткілікті болады. Оған мән беруіміз керек. Жұрт түсінбейтін өлеңге ұрыну, бұл – әдебиетті лайлау деген сөз. Мәселен, Мұқағали жалпақ жұртқа түсінікті етіп жазды. Жұмекеңді де түсініксіз деп айтуға болмайды. Оның стилі ғана өзгешелеу болды да, өлеңдерін оқыған кезде көкірегіңе қона кетеді. Жазғанда, ұлтты ырза қылатындай жазу керек.

ҰЛТТЫҢ РУХЫН ТҰЛҒАЛАР КӨТЕРЕДІ – Астанаға қоныс аударған ақындардың алғашқы легімен келдіңіз. Ол уақыттағы Астана қандай, қазір көзіңізге қалай көрінеді?

– Мен Астанаға келгенде «осында неге келдім?» деп кей­б іреулер сияқты қиналған жоқпын. Өйткені, өзімнің елім, жерім, Қостанайым, Торғайым Астанамен шекараласып жатыр. Әрі-беріден соң бұл да – қазақтың жері. Астананың алғашқы кейпі, әрине, келген адамды құлазытып жіберердей еді. Оған батпағы мен масасының көптігін, бөгде ұ л т т а р д ы ң б а с ы м­д ы л ы ғ ы н қосыңыз. Алматыда, біріншіден, әдеби орта болды. Екіншіден, сол қалада ұлттың рухы да күшті еді. Себебі, онда Әуезов, Мұқанов, Мүсірепов сынды жазушылар, одан кейінгі қаншама қарымды қаламгерлер, академиктер, қайраткерлер, ғалымдар өмір сүрді. Олар ұлттың жүгін қайыспай көтерді. Бір сөздерінің өзі халықтың рухын аспандатты. Астанаға да Әбіш Кекілбайұлы, Фариза Оңғарсынова сияқты ұлттың рухын көтеретін ақынжазушылар келді. Ұлттың сөзін сөйлейтін халық қалаулылары да осы жерден табылды. Ұлттық өнердің де үрдісі шыға бастады. Сырттан келіп, миды улаған өнерпаздар азайды. Дәстүрлі жиын-тойлар көбейді.

– Қазір Астанада әдеби орта қалыптасып үлгерді ме, қалай ойлайсыз?

– Салыстырмалы түрде айтсақ, бұрынғыға қарағанда біраз қалып­т асып қалды. Өйткені, әдебиет­ш ілер шоғыры, ақынжазушылардың саны көбейді. Қазір Астанада Қазақстан Жазушылар одағының мүшелері жүзден астық. Бірақ, Алматыда одақтың жеке үйі, жазушылардың демалыс орындары болды. Ал, Астанада Жазушылар одағының мекенжайы да жоқ қой. Қалам­ герлердің бас қосатын жері болмай, Астананың рухын әлі де көтере түсу оңайға соқпайды. Әрқайсымыз бет-бетімізбен, өзімізше жазып жүрміз. Әдеби кештер, басқосулар болуы тиіс. Мәселен, мен С.Сейфуллин мұражайын басқарғанда, Әбіш пен Фаризаны шақырып, жиындар өткізіп жүрдім. Қазір, әйтеуір, Ұлттық академиялық кітапханада қаламгерлердің басқосулары өткізіліп тұрады.

7

ӘНГЕ СӨЗ ЖАЗУ АҚЫНДЫҚТЫҢ ЖЕТІСТІГІ ЕМЕС – Қазір ән мәтіндері қалай болса солай жазылып жүр. Мәні мен мағынасы жоқ әндер көбейді. Өзіңіздің бірталай әндеріңіз халық аузында жүр. Әнге сөз жазуыңызға көрнекті композитор Әсет Бейсеуов түрткі болды деп топшылай­ мыз. Солай ма?

– Әсетпен бірге жүзден астам ән жаздым. Өйткені, көрші тұрып, жақсы араласып жүрдік. Бірақ, Әсеттен бұрын, мектепте оқып жүргенімде, Болат Хамзиннің «Торғай қызы» деген әніне сөз жазғам. Елде мықты-мықты композиторлар әлі де бар. Әнге сөз жазуым содан басталды. Бірақ, мен әнге сөз жазып, ақын болам деп ойлаған жоқпын. Әнге мәтін жазуды ұжымдық жұмыс деп есептеймін. Бұл – композитордың, әншінің еңбегі. Сөз – бұл шығармаға ақынның қосқан үлесі. Сөйтіп, үш адам бірігіп, әнді халыққа жеткізеді. Оның біреуі әлсіз болса, жұртқа жетпей қалады. Сондықтан ән мәтіндеріне келгенде, жеке өзімнің табысым демеймін. Себебі, нашар әннің жаман екенін білдіртпей жіберетін әншілер болады. Композитордың еңбегі о бастан үлкен. Әнге сөз жазу ақындықтың жетістігі деп айта алмаймын. Осы жөнінде Қадыр МырзаӘлінің айтқан бір сөзі өзіме қатты ұнайды. «Ән сөзі – ұзатқан қызың сияқты. Ол барған жерінде баянды болып, бақытты өмір сүріп отырса, сенің мерейің үстем болады» дейді Қадыр ақын. Ақын болуы үшін ән сөздеріне емес, нағыз поэзиямен айналысу керек. Ән сөздері өздігінен өмір сүріп жатады. Мысалы, Тұманбай Молдағалиев жалғыз ән сөздеріне бола ақын болып танылған жоқ. Ол – үлкен ақын ғой! Қадыр Мырза-Әлінің де ән сөздері екінші қанаты сияқты.

– Қазір не жазып жүрсіз?

– Ахмет Байтұрсынұлының өміріне байланысты «Абақты ғұмыр» деген драманы жазып жатырмын. Ахмет өзі алты рет абақтыға түскен. Алғаш рет он екі-он үш жасында түрме бетін көрді. Шығармамда атаның азапты ғұмырын көрсетпекпін. Бұған қоса, деректі дүниелерге ден қойдым. 1916 жылғы ұлтазаттық көтерілістің мән-мағы­ насын халыққа дұрыс жеткізе алмай жатырмыз. Бұл – үлкен трагедия. Сол жөнінде қалам тербеудемін. Кенесары туралы жазуды жалғастырып, Шақшақ Жәнібек жөнінде дастандар жүйесін жазып жүрмін.

– Әңгімеңізге рақмет, аға! Өзіңіз айтқандай, ұлтыңызды ырза ете беріңіз. Сұхбаттасқан: Аманғали ҚАЛЖАНОВ

8

№94 (3446) 16/08/2016

www.astana-akshamy.kz

ЭКОНОМИКА ӘЛЕУМЕТТІК САЛАНЫҢ ӘЛЕУЕТІ

ЕКПІНІ ЕРЕК ЕЛОРДА «А������ ���������, ����� ����� ������» ��������� �� ������ �� ����� ������ ���� ����� �����, ��� ��� ����� ����� ��������� ����� ����� ��� ��������. Э�������� ����������, �������� ��� ������ �� ���� ��������, ���������� ������ �����������. О�� ������ ��������� ������ ��������� А�������� ���������������������� ���� ���������� ������? К������� ������ ��� ��������, ������� ����������� ������� ����� ��? О�� ���������� ����� ��� ���� А����� ������ Э�������� ���� ��������� ��������� ���������� ������� �������������� ������� ������ ����.

БҮГІНГІ ТАБЫС КЕШЕГІ ЕҢБЕК ЖЕМІСІ Халықта «Адал еңбек айдалаға кетпейді» деген сөз бар. Шынында да, ізгі мақсат, жалпы игілік үшін төккен тер ерте ме, кеш пе, түбі ақталады ғой. Сол сияқты елордадағы өнеркәсіп орындарының өткен жылғы еңбегі, жеткен жетістігі биыл ақталды. Былтыр жыл ішінде бұл салада өндірілген өнім көлемі 389 131,6 млн теңгеге жетіп еді. Ал биылғы алты айдағы өнім көлемі 173 781,5 млн теңге шамасынан көрінді. Бұл өндірісте тоқтау жоқ екенін білдірсе керек. Соның ішінде тамақ өнімдерін өндеуде былтырғы жылмен салыстырғанда біршама ілгерілеу бары анық байқалады. Мәселен, 2015 жылдың алғашқы жарты жылдығында өңделген макарон өнімдері 8784 тонна көлемінде болса, биылғы осы кезеңде оның мөлшері 9349 тоннаға дейін артқан. Сүт пен кілегей өнімдері өткен жылдың алғашқы жартысында 55 тоннаға жуықтаса, биылғы жылдың алғашқы бес айындаақ өнім мөлшері 70 тоннаға жетіп жығылған. Жалпы халық бірінші кезекте тұтынатын ұн

өнімдерін өңдеу де осындай өрлеу үстінде. 2015 жылдың бірінші жарты жылдығында 6759 тонна ұн өңделсе, биылғы осындай мерзімде 7279 тонна өңделіп, сауда сөрелеріне ұсынылған. Мұның бәрі, әрине, кешегі еңбектің жемісі екені сөзсіз. Өткен жылы өндіріске жаңа технологиялар енгізілмесе, өндіріс цехтары жаңартылып, ДӘЙЕК

2015 ������ ������� ����� ���������� �������� ������� �������� 8784 ����� ��������� �����, ������ ��� ������� ���� ������� 9349 ������� ����� ������. кеңейтілмесе, былтырғы көрсеткіштен жоғары нәтижеге қол жеткізу оңайға түспес еді.

ИНВЕСТИЦИЯҒА ТАРТЫМДЫ ҚАЛА Елорданың еңселі дамуында инвестицияның алар орны да ерекше. Инвестицияға тартымды, қолайлы болу да кез келген қаланың маңдайына бұйыра бермейтін бақыт. Шетелдік

инвесторлар бірінші кезекте қаланың даму көрсеткішіне, саяси тұрақтылығына және басқа жағдайларға баса назар аударады, сарапқа салады. Осы тұрғыдан келгенде, Астананың бағы жоғары. Әлемде инвестицияға тартымды санаулы қалалардың бірі болғандықтан, елордаға жылда қомақты инвестиция құйылып отырады. Биылғы жылдың шілде айына дейін Астанаға негізгі капиталға құйылған барлық инвестициялар 211 936,3 млн теңгеге жеткен. Әрине, мұның ішінде мемлекеттік бюджет, банктердің несие қарыздары да бар. Осындай мөлшердегі қаржыны елорда есепті мерзімде мақсатты игере білген. Биылғы жылдың шілде айына дейін Астанада 1 134, 3 мың шаршы метр тұрғын үй тұрғызылған екен. Бұл өткен жылдың осы мерзімімен салыстырғанда 120,5 пайызға көп. Осының ішінде 44,7 мың шаршы метрі мемлекет меншігіне тиесілі болса, 975,7 мың шаршы метрі жеке меншік, 113,9 мың шаршы метрі шетелдік меншік болып саналады. Жалпы алғанда, кәсіпорындардың, ұйымдардың

және халықтың жеке қаражаты есебі нен биылғы алты айда 10 202 пәтер пайдалануға беріліп отыр. Елорданың сауда саласында да өсім бар. Сауда қызса, сауда жақсы жүрсе, оның қызметіне қатысқандардың бәрі табысқа ДЕРЕК

Б����� ������ ����� ����� ����� А������� 1 134, 3 ��� ����� ���� ������ �� �����������. кенелетінін өмір көрсетіп жүр. Тіпті анау өндіріс тоқтап, жалпы экономика тұралап қалған тоқсаныншы жылдарда да ел тұрғындары тек саудамен жан бағып, саудамен шаруаларын түзеп еді. Астананың биылғы жарты жылдықтағы сауда тірлігіне көз салсақ, бөлшек тауар айналымының көлемі өткен жылғы осы мер зімнен 98,9 пайызға, сауда кәсіпорындарының тауар айналымы 96,3 пайызға, нарық тар дағы тауар айналымы 104,9 па йыз ға артқанын көреміз. Ал ТМД елдеріне экспортталған өнім көлемі 149,8 млн долларға жетсе, шетелге шы ғарылғаны 1 237,9 млн доллар шамасында екен. Импорт көлемі экспорттан біршама төмен. Шетелден импортталған тауар 853,2 млн доллар шамасында. Бұдан Аста наның ішкі және сыртқы саудада айтарлықтай ілгерілеп келе жатқанын байқауға болады.

Қаланың экономикалық көрсеткіші шынайы болса, халықтың әлеуметтік жағдайы да жақсы болары сөзсіз. Әлеуметтік нысандар тұрақты жұмыс істеп, халықтың денсаулығын қорғау бағытында жүйелі жұмыс жүргізіледі, білім беру, балаларды тиісті базалық біліммен қамту ойдағыдай іске асырылады. Елордада қазіргі уақытта дәрігерлік амбулаторлықемха налық мекемелер (ауруханалар мен диспансерлердің емханалық бөлімшелерін қоса алғанда) ретінде 15 нысан жұмыс істейді. Бұған қоса, төрт мың орынға жуықтайтын 14 аурухана тұрғындардың дертіне шипа болуға тырысуда. Емдеусауықтыру мекемелерінің материалдық-техникалық базасы жоғары деңгейде. Бәрінде дерлік жаңа заманның құралжабдықтары орнатылған. Сондай-ақ, медициналық қондырғыларды үнемі жаңартып отыруға, соңғы үлгідегі құрылғыларды алуға баса көңіл бөлінеді. Осы тұрғыдан келгенде, елорданың әлеуеті зор. Халыққа медициналық қызмет көрсету сапасы біртіндеп жоғарылап келеді. Орайы келгенде айта кетейік, елордада базалық білім беретін орта мектептер жеткілікті. Қазіргі уақытта жалпы білім беретін 92 орта мектеп жұмыс істейді. Оларда 2015-2016 оқу жылында 117 097 бала білім алған. Ал мектепке дейінгі біліммен қамту бағытында 166 балабақша жұмыс істейді. Бұған қоса, 25 шағын орталық та бүлдіршіндерге мектепке дейінгі білім беруге тырысады. Елордада болашақта тағы бірнеше орта мектеп, балабақша, денсаулық сақтау нысандарын салынатынын қаперге алсақ, әлеуметтік салада ілгерілеу жалғаса беретініне сенуге болады.

– Астанада 70 мыңға жуық адам зейнетақымен қамтамасыз етілсе, 22 мыңнан астам адам мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы алады, арнайы әлеуметтік жәрдемақы 38 501 адамға беріледі. Мемлекеттік арнайы жәрдемақыны 352 адам тұрақты түрде алып отыр. Мұның сыртында бала тууына байланысты және баланың бір жасқа толғанға дейінгі күтіміне орай мемлекеттік жәрдемақы алатындар да бар, – дейді Экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының бастығы Әліби Жұмаев. Ал экономикалық белсенді халықпен салыстырғанда тіркелген жұмыссыздардың үлесі 0,5 пайыз ғана екенін ескерсек, еңбек нарығындағы ахуал әжептәуір жақсарып келе жатыр деп батыл айтуға болады. Меңдолла ШАМҰРАТОВ

www.astana-akshamy.kz

№94 (3446) 16/08/2016

қоғам Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметіне сенсек, 5-тен 15 жасқа дейінгі балалардың мүгедек болып қалуы мен өліміне 90 пайыз жағдайда төтенше оқиғалар кінәлі екен. Жыл сайын әлемде 260 мың бала – жол апатынан, 175 мың бала – суға батудан, 96 мың бала – күйік шалудан, 47 мың бала – биіктен құлаудан, 45 мың бала тамақтан уланудан қайтыс болады.

бар. Оның ең негізгісі ретінде Қазақстан Республикасы Конституциясының 27-бабын айтуға болады. Онда «Балаларына қамқорлық жасау және оларды тәрбиелеу – ата-ананың етене құқығы әрi мiндетi» делінген. Біздің сөз қылып отырған мәселеміз қауіпсіздікке қатысты болғандықтан, заңнамаға осы тұрғыдан ойысайық.

БАЛА ТӘРБИЕСІНЕ БЕЙҚАМДЫҚ өкінішке ұрындырады

Сақтықта қорлық жоқ Біздің Астананың өзінде мұндай жайттар жиі орын алуда. Әсіресе, жаздың күндері балалардың көп қабатты үйдің терезесінен құлап кету фактілері көп тіркеліп жатыр.

– Былтыр мұндай себеппен бөлімшемізге 23 бала келіп түскен-ді. Биылғы көрсеткіш 20-дан асты. Бір жағынан, мұндай құбылыстың белең алуын халық санының өсуімен де түсіндіруге болады. Онымен қоса, жазда өзге өңірлердің балалары Астанаға қыдырып келеді. Әрине, аталмыш жайттар ең әуелі ата-ананың жауапсыздығынан болатыны белгілі, – дейді қаладағы №2 балалар ауруханасының травматологы Жарылғасын Бектасов. Осы орайда Төтенше жағдай департаментінің мамандары атааналарға мынадай кеңес береді: – пәтерде кішкентай балалар бар болса, терезені ашық қалдырмаңыз; – баланың терезе алдында тұруына рұқсат бермеңіз; – терезенің жанына ешқандай жиһаз қоймаңыз; – балаларды қараусыз қалдырмаңыз; – терезедегі торға сенім артпаңыз! Керісінше, бала өзін қауіпсіз сезініп, соған сүйенуі мүмкін.

– терезені белгілі бір сантиметрге ғана ашық қалдыратын арнайы бекіткішті

орнатыңыз. Әлбетте, ең үлкен сақтық – ана-атаның сәбилерді назардан тыс қалдырмауы екенін ескеру керек.

– Мұндай жайттар көбінесе маргиналды өмір салтын ұстанатын жайсыз отбасыларда болады. Ондай отбасыларда ата-ана өз басының қамымен ғана жүріп, балаларына көңіл бөлмейді. Балаларын көршілері мен таныстарына табыстай салады, – дейді бұл туралы елордалық психолог Светлана Жұбанова. Сондай-ақ, ол кейінгі уақытта кейбір ата-аналардың «бала күтушісі» ретінде бейнекамера немесе радиоқұрылғыларға тым қатты сеніп кеткендерін қынжыла жеткізді. Былайғы күндері қолды ұзартқанмен, тілі жоқ техника баланы қауіптен аман алып қалуға қауқарсыз екені анық.

Жауапсыздық қалай жазаланады? Заңға сүйенер болсақ, ата-ананың бала алдындағы жауапкершілігін тәптіштеп тұрып түсіндіріп беретін бірнеше бап

«Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» Заңның 70-бабы былай дейді: «Ата-аналар өз балаларының денсаулығына қамқорлық жасауға міндетті. Бала тәрбиелеушi ата-аналар оның дене бітімі, психикалық, адамгершілік жағынан және рухани дамуына қажеттi өмiр сүру жағдайларын қамтамасыз ету үшін жауаптылықта болады». Бұл жолдар ата-ананы бала тәрбиесіне бейжай қарамай, оның бақытсыздыққа ұшырамауын, оқыс оқиғаларға ұрын­ бауын қадағалауға шақырады. Осы міндеттер түпкілікті орындалмаған жағдайда, ата-ана Қазақстан Республи­ касының Қылмыстық кодексі бойын­ ша жауапкершілікке тартылады. Жоғарыдағы проблема, яғни балалардың өмiрi мен денсаулығының қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөнiндегi мiндеттердi тиісінше орындамау туралы аталмыш заңның 141-бабында былайша көрсетілген: «1. Жас баланың өмiрi мен денсаулығының қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөнiндегi мiндеттердi қызметi бо­ йынша осындай мiндеттер жүктелген адамның не осы мiндеттердi арнайы тапсырма бойынша орындайтын немесе мұндай мiндеттердi өзiне ерiктi түрде алған адамның тиісінше орындамауы, егер бұл жас баланың денсаулығына абайсызда ауыр немесе ауырлығы орташа зиян келтiруге әкеп соқса, белгiлi бiр лауазымдарды атқару немесе белгiлi бiр қызметпен айналысу құқығынан үш жылға дейінгі мерзімге айы­р а отырып немесе онсыз, екі мың айлық есептiк көрсеткiшке дейiнгi мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не екі жылға дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеуге не сол мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 2. Абайсызда жас баланың өліміне әкеп соққан дәл сол ісәрекет белгiлi бiр лауазымдарды атқару немесе белгiлi бiр қызметпен айналысу құқығынан үш жылға дейiнгi мерзiмге айыра отырып немесе онсыз, бес жылға дейiнгі мерзiмге бас бостандығын шектеуге не сол мерзiмге бас бостандығынан айыруға жазаланады».

P.S. Біз мұнымен ата-ананың бала алдындағы жауапкершілігін тағы бір еске сала кетуді жөн көрдік. Бауыр етің, көз қуанышың болып өсіп келе жатқан сәбиіңнің сау жүргені әр адамға бақыт емес пе?! Бетті дайындаған: Ботагөз МАРАТҚЫЗЫ

9

ТӘРТІПСІЗГЕ – ТҰСАУ

Бұзақылық, қоғамдық орында темекі шегу және алкогольді ішімдік ішу, қоқыс тастау секілді ұсақ құқық бұзушылықтарға «нөлдік төзімділік» қағидатын орындау аясында Жергілікті полиция қызметі осы айдың басынан бері 2300 адамды әкімшілік жауапқа тартты. Мәселен, қоғамдық орында алкогольді ішімдік ішкені немесе мас күйде жүргені үшін тамыз айында 467 азамат қолға түсті. Сондай-ақ, ұсақ бұзақылық жасаған 162 кісі, қоғамдық орында темекі шеккен 245 кісі, тыныштық бұзған 470 кісі, абаттандыру ережелерін сақтамаған 900 кісі тіркелді. Соңғы құқық бұзушылық түрі бо­йын­ ша ең жиі қайталанатын фактілердің бірі – көлікті рұқсат етілмеген жерде жуу. Мысалы, биылғы жылдың 9 тамызында Көктал-1 елді мекеніндегі су қоймасының жанында 2 астаналық тұрғын «Geely» және «Kia Picanto» маркалы автокөліктерін жуған. Абаттандыру ережелерін сақтамағаны үшін оларға 20 АЕК, яғни 42420 теңге көлемінде айыппұл салынды. Естеріңізге сала кетейік, Астана қаласын абаттандыру ережелерінің 76-пунктіне сәйкес, тұрғын үй орам­ дарының ішінде, көпшілік тұты­натын жерлерде, су бөлетін мұнаралар түбін­ де, су қоймаларында, жұртшылық демалатын орындарда, тұрғын үй подъездерінің алдында көлік жууға, тазалауға және жөндеуге болмайды. Жалпы, абаттандыру ережелерін бұзғаны үшін елордада жыл басынан бері 15083 әкімшілік протокол толтырылды.

АТА-АНА ҚҰҚЫНАН АЙЫРЫЛДЫ

Астана қаласының Сарыарқа аудандық прокуратурасы А. есімді азаматшаның ата-аналық парызын орындамау фактісін анықтады. Тексеру барысында әлгі келіншектің кәмелет жасқа толмаған 4 жасар баласы бар екендігі анықталды. Алайда, әйел ата-аналық парызын атқарудан бұлта­ рып жүргендігі, жүйелі түрде есірткі қабылдайтындығы, Астана қаласы ШЖҚ «Наркология және психотерапия орта­ лығы» МКК-да есепте тұрғандығы, тұрғылықты мекенжайы және жұмыс орны жоқ екендігі анықталды. Прокурордың талап арызы негізінде азаматша А. ата-аналық құқынан айырылып, бала туысқандарына қамқорлыққа берілді.

10

№94 (3446) 16/08/2016

www.astana-akshamy.kz

РЕСМИЕТ 6 «Жолаушыларды облысаралық қалааралық, ауданаралық

(облысішiлiк қалааралық) және халықаралық қатынаста автобустармен, шағын автобустармен тұрақты емес тасымалдау, «Жолаушыларды облысаралық қалааралық, ауданаралық (облысішiлiк сондай-ақ және жолаушыларды қатынаста шағын автобусқалааралық) халықаралықхалықаралық қатынаста автобустармен, тармен тұрақты емес тасымалдау, сондай-ақтұрақты жолаушыларды халықаралық автобустармен, шағын автобустармен тасымалдау қатынастаайналысу автобустармен, автобустармен тұрақты тасымалдау қызметiмен үшіншағын лицензия беру» мемлекеттік қызметiмен айналысу үшінрегламентіне лицензия беру» мемлекеттік көрсетілетін көрсетілетін қызмет көрсетілетін қызмет мемлекеттік регламентіне мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламентіне қызмет регламентіне 1-қосымша 1-қосымша

АСТАНА ҚАЛАСЫ ӘКІМДІГІНІҢ ҚАУЛЫСЫ Жоба

А����� ��������� ���������� ���� ���� �� ������ ����������� ����������� ������������ ������ �������������� ������ ������ регламенті 2-қосымшаға сәйкес бекітілсін.

2. «Астана қаласының Жолаушылар көлігі басқармасы» мемлекеттік мекемесінің басшысы осы қаулыны, әділет органдарында мемлекеттік тіркелгеннен кейін ресми және мерзімді баспа басылымдарында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған интернет-ресурста және қала әкімдігінің интернетресурсында жариялау жүктелсін.

3. Осы қаулының орындалуын бақылау Астана қаласы әкімінің бірінші орынбасары С.М. Хорошунға жүктелсін.

4. Осы қаулы әділет органдарында мемлекеттік тіркелген күннен бастап күшіне енеді және алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Астана қаласының әкімі

«Ж����������� ����������� ����������, ����������� (����������� ����������) ���� ����������� ��������� �������������, ����� ������������� ������� ���� ����������, ������-�� ������������ ����������� ��������� �������������, ����� ������������� ������� ���������� ���������� �������� ���� �������� ����» ����������� ������������ ������ ����������

4. Көрсетілетін қызметті берушінің көрсетілетін қызметті алушыдан Стандарттың 9-тармағында көзделген мемлекеттік қызметті көрсету үшін қажетті құжаттар топтамасын алуы немесе порталда электрондық құжат нысанындағы сұрау салуы мемлекеттік көрсетілетін қызмет бойынша рәсімді (іс-қимылды) бастауға негіздеме болып табылады.

5. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінің құрамына кіретін әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) мазмұны, оны орындаудың ұзақтығы: 1) көрсетілетін қызметті берушінің кеңсе қызметкері көрсетілетін қызмет алушының құжаттары түскен сәттен бастап 20 (жиырма) минуттың ішінде тіркеу журналында тіркейді және көрсетілетін қызметті берушінің басшысына қарауға енгізеді; 2) көрсетілетін қызметті берушінің басшысы 1 (бір) сағат ішінде көрсетілетін қызметті алушының құжаттарын қарайды және оларды көрсетілетін қызметті берушінің бөлім басшысына жолдайды; 3) көрсетілетін қызметті берушінің бөлім басшысы көрсетілетін қызметті алушының құжаттар топтамасын 1 (бір) сағат ішінде қарайды және көрсетілетін қызметті берушінің бөлім маманына орындауға жолдайды; 4) көрсетілетін қызметті берушінің бөлім маманы мемлекеттік көрсетілетін қызметтің нәтижесін дайындайды және көрсетілетін қызметті берушінің басшысына қол қоюға жолдайды (лицензияны – 13 (он үш) жұмыс күні, лицензияны қайта ресімдеуді – 2 (екі) жұмыс күнінің ішінде, лицензияның телнұсқасын – 1 (бір) жұмыс күнінің ішінде); 5) көрсетілетін қызметті берушінің басшысы 1 (бір) жұмыс күні ішінде мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесіне қол қояды; 6) көрсетілетін қызметті берушінің бөлім маманы көрсетілетін қызметті берушінің басшысы қол қойған күні көрсетілетін мемлекеттік қызмет нәтижесін Мемлекеттік корпорацияның ақпараттық жүйесіне немесе порталға қағаз түрінде немесе көрсетілетін қызмет берушінің электрондық цифрлық қолтаңбасымен (бұдан әрі – ЭЦҚ) куәландырылған электрондық құжат түрінде жолдайды; 6. Келесі рәсімді (іс-қимылды) орындауды бастауға негіз болатын мемлекеттік қызмет көрсету рәсімінің (іс-қимылдың) нәтижесі: 1) көрсетілетін қызметті берушінің басшысына, ал ол болмаған жағдайда оның орынбасарына қарауға берілген көрсетілетін қызметті алушының кеңседе тіркелген өтініші және қажетті құжаттары; 2) көрсетілетін қызметті берушінің басшысының көрсетілетін қызметті берушінің бөлім басшысына қарау үшін берген бұрыштамасы; 3) көрсетілетін қызметті берушінің бөлім басшысы көрсетілетін қызметті берушінің бөлім маманына қарау үшін берген бұрыштамасы; 4) көрсетілетін қызметті берушінің басшысына қол қоюға берілген мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесі; 5) көрсетілетін қызметті берушінің бөлім маманы берілген қағаз түріндегі қол қойылған мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесі; 6) портал арқылы қызмет алушының «жеке кабинетіне» немесе Мемлекеттік корпорацияға курьер арқылы берілген мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесі.

3. Мемлекеттік қызмет көрсету үдерісінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) өзара іс-қимыл тәртібінің сипаттамасы 7. Мемлекеттік қызмет көрсету үдерісінде көрсетілетін қызметті берушінің келесі құрылымдық бөлімшелері (қызметкерлері) қатысады: 1) көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесі; 2) көрсетілетін қызметті берушінің басшысы; 3) көрсетілетін қызметті беруші бөлім басшысы; 4) көрсетілетін қызметті берушінің бөлім маманы.

8. Әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) ұзақтығы көрсете отырып, құрылымдық бөлімшелердің (жұмыскерлердің) арасындағы рәсімдердің

3-ҚФБ 1 (бір) сағат ішінде көрсетілетін қызметті алушының құжаттар топтамасын қарайды және оларды көрсетілетін қызметті берушінің бөлім басшысына жолдайды

5-ҚФБ

көрсетілетін қызметті алушының құжаттар топтамасын 1 (бір) сағат ішінде қарайды және көрсетілетін қызметті берушінің бөлім қызметкеріне орындауға жолдайды

4-ҚФБ

көрсетілетін қызметті берушінің басшысы қол қойған күні көрсетілетін мемлекеттік қызмет нәтижесін Мемлекеттік корпорация ақпараттық жүйесіне немесе порталға қағаз түрінде немесе көрсетілетін қызмет берушінің ЭЦҚ куәландырылған электрондық құжат түрінде жолдайды

5-ҚФБ 13 (он үш) жұмыс күні (лицензияны қайта ресімдеуді – 2 (екі) жұмыс күні ішінде, лицензияның телнұсқасын – 1 (бір) жұмыс күні ішінде), мемлекеттік көрсетілетін қызметтің нәтижесін дайындайды және көрсетілетін қызметті берушінің басшысына қол қоюға жолдайды

3-ҚФБ

7 1 (бір) жұмыс күні ішінде мемлекеттік көрсетілетін қызметтің нәтижесіне қол қояды

7 ҚФБ – құрылымдық-функциональдық бірлік: көрсетілетін қызмет берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) өзара әрекеттесуі ҚФБ – –құрылымдық-функциональдық бірлік: көрсетілетін қызмет берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) өзара 1-ҚФБ Мемлекеттік корпорация әрекеттесуі 2-ҚФБ – Көрсетілетін қызметті берушінің кеңсе қызметкері 1-ҚФБ––Көрсетілетін Мемлекеттікқызметті корпорация 3-ҚФБ берушінің басшысы 2-ҚФБ––Көрсетілетін Көрсетілетінқызметті қызметтіберушінің берушініңбөлім кеңсебасшысы қызметкері 4-ҚФБ 3-ҚФБ––Көрсетілетін Көрсетілетін қызметті қызметтіберушінің берушінің жауапты басшысыорындаушысы 5-ҚФБ 4-ҚФБ – Көрсетілетін қызметті берушінің бөлім басшысы 5-ҚФБ – Көрсетілетін қызметті берушінің жауапты орындаушысы - көрсетілетін мемлекеттік қызметтің басталуы және аяқталуы - көрсетілетін мемлекеттік қызметтің басталуы және аяқталуы - көрсетілетін қызметті алушының және (немесе) ҚФБ үдерістің (іс-әрекетінің) атауы

4. Халыққа қызмет көрсету орталығымен өзара іс-әрекеттер тәртібін, сондай-ақ мемлекеттік қызмет көрсету үдерісінде ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібінің сипаттамасы

- көрсетілетін қызметті алушының және (немесе) ҚФБ үдерістің (іс-әрекетінің) атауы

8

- келесі үдеріске (іс-әрекетке) өту - келесі үдеріске (іс-әрекетке) өту

«Жолаушыларды облысаралық қалааралық, ауданаралық «Жолаушыларды облысаралық қалааралық, ауданаралық (облысішiлiк __________________________________ (облысішiлiк жәнеқатынаста халықаралық қатынаста қалааралық)қалааралық) және халықаралық автобустармен, шағын автобустармен, шағын автобустармен тұрақты емес тасымалдау, автобустармен тұрақты емес тасымалдау, сондай-ақ жолаушыларды __________________________________ халықаралық қатынаста автобустармен,халықаралық шағын автобустармен тұрақты тасысондай-ақ жолаушыларды қатынаста малдауавтобустармен, қызметiмен айналысу үшінавтобустармен лицензия беру» мемлекеттік көрсетілетін шағын тұрақты тасымалдау қызмет регламентіне мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламентіне қызметiмен айналысу үшін лицензия беру» мемлекеттік 2-қосымша көрсетілетін қызмет регламентіне мемлекеттік көрсетілетін

қызмет регламентіне

М���������� ���������� ������ ����������� 2-қосымша ����������� �������� ������� ������� ������������� ����� ��-����� �����������

Мемлекеттік корпорация арқылы электрондық мемлекеттік қызметті көрсету кезінде функционалдық өзара іс-қимыл диаграммасы

Мемлекеттік корпорация

«Е-лицензиялау» МДҚ АЖ

ЭҮШ

2-үдеріс

1-үдеріс

3-үдеріс

«Е-лицензиялау» МДҚ АЖ

ЖТ МДҚ/ ЗТ МДҚ

1-шарт

«Е-лицензиялау» МДҚ АЖ

ЭҮТШ

5-үдеріс

7-үдеріс

6-үдеріс

4-үдеріс

Сұраным

2. Мемлекеттiк қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (жұмыскерлерінің) iс-қимыл тәртiбiнің сипаттамасы

2-ҚФБ Көрсетілетін қызметті алушының құжаттары түскен сәттен бастап 30 (отыз) минут ішінде тіркеу журналында тіркейді және көрсетілетін қызметті берушінің басшысына қарауға енгізеді

1-ҚФБ

(іс-қимылдың) бірізділігін сипаттамасы Регламентке 1-қосымшада келтірілген

9. Көрсетілетін қызметті берушінің, Мемлекеттік корпорация және көрсетілетін қызметті алушының өзара іс-қимылын, сондай-ақ мемлекеттік қызмет көрсету нәтижесін алу тәртібінің сипаттамасы Регламентке 2-қосымшада келтірілген: 1) 1-үдеріс – Мемлекеттік корпорация операторының «Е-лицензиялау» МДҚ АЖ-ға мемлекеттік қызметті көрсету үшін логинді және парольді енгізуі (авторландыру үдерісі); 2) 2-үдеріс – Мемлекеттік корпорация операторының Регламентте көрсетілген мемлекеттік қызметті таңдауы, мемлекеттік қызмет көрсету үшін экранға сұрау салу нысанын шығару және Мемлекеттік корпорация операторының көрсетілетін қызметті алушының деректерін енгізуі; 3) 3-үдеріс – «электрондық үкіметтің» шлюзі (бұдан әрі – ЭҮШ) арқылы «Жеке тұлғалардың» мемлекеттік деректер қорына/«Заңды тұлғалардың» мемлекеттік деректер қорына (бұдан әрі – ЖТ МДҚ/ЗТ МДҚ) көрсетілетін қызметті алушының деректері туралы сұранымды жолдау; 4) 1-шарт – көрсетілетін қызметті алушы деректерінің ЖТ МДҚ/ЗТ МДҚ-да болуын тексеру; 5) 4-үдеріс – көрсетілетін қызметті алушы деректерінің ЖТ МДҚ/ЗТ МДҚ-да болмауына байланысты деректерді алу мүмкіндігінің жоқтығы туралы хабарламаны қалыптастыру; 6) 5-үдеріс – Мемлекеттік корпорация операторының көрсетілетін қызметті алушы ұсынған құжаттардың қағаз нысанында болуы туралы белгілеу бөлігінде сауал салу нысанын толтыруы және құжаттарды сканерлеуі, оларды сұрау нысанына бекітуі және мемлекеттік қызмет көрсетуге толтырылған сұрау нысанын (енгізілген деректерді) ЭЦҚ көмегімен куәландыруы; 7) 6-үдеріс – Мемлекеттік корпорация операторының ЭЦҚ куәландырылған (қол қойылған) электрондық құжатты (көрсетілетін қызметті алушының сұрауын) ЭҮТШ арқылы «Е – лицензиялау» МДҚ АЖ-ға жолдау; 8) 7-үдеріс – «Е-лицензиялау» МДҚ АЖ-да электрондық құжатты тіркеу; 9) 2-шарт – көрсетілетін қызметті берушінің көрсетілетін қызметті алушы ұсынған Стандарттың 9-тармағында көрсетілген құжаттардың сәйкестігін тексеруі (өңдеуі); 10) 8-үдеріс – «Е-лицензиялау» МДҚ АЖ-да көрсетілетін қызметті алушының құжаттарында бұзушылықтардың болуына байланысты сұрау салынған мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту туралы хабарламаны қалыптастыру; 11) 9-үдеріс – көрсетілетін қызметті алушының «Е-лицензиялау» МДҚ АЖ-да қалыптастырылған мемлекеттік қызмет көрсету нәтижесін (электрондық лицензия) Мемлекеттік корпорация операторы арқылы алуы.

10. Портал арқылы мемлекеттік қызметті көрсету кезінде көрсетілетін қызметті берушінің және көрсетілетін қызметті алушының жүгіну тәртібі мен рәсімдердің (әрекеттердің) реттілігі Регламентке 3-қосымшада көрсетілген: 1) көрсетілетін қызметті алушы өзінің ЭЦҚ тіркеу куәлігінің көмегімен порталда тіркелуді жүзеге асырады, бұл көрсетілетін қызметті алушымен компьютердің интернет-браузеріне тіркелген (порталда тіркелмеген көрсетілетін қызметті алушылар үшін жүзеге асырылады); 2) 1-үдеріс – көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ тіркеу куәлігін компьютердің интернет-браузеріне бекітуі, мемлекеттік қызметті алу үшін көрсетілетін қызметті алушының паролін порталға енгізу (авторландыру үдерісі); 3) 1-шарт – жеке сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – ЖСН) немесе бизнес-сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – БСН) және пароль арқылы тіркелген көрсетілетін қызметті алушы туралы мәліметтердің түпнұсқалығын порталда тексеру; 4) 2-үдеріс – көрсетілетін қызметті алушының деректерінде бұзушылықтардың болуына байланысты порталда авторландырудан бас тарту туралы хабарламаларды қалыптастыру; 5) 3-үдеріс – көрсетілетін қызметті алушының Регламентте көрсетілген мемлекеттік қызметті таңдауы, қажетті құжаттарды электрондық түрде бекітумен көрсетілетін қызметті алушының сұрау салу нысанын толтыруы (деректерді енгізуі); 6) 4-үдеріс – ЭҮТШ арқылы қызметтің ақысын төлеу, содан кейін бұл ақпарат «Е-лицензиялау» мемлекеттік деректер қоры ақпараттық жүйесіне (бұдан әрі – «Е-лицензиялау» МДҚ АЖ) келіп түседі; 7) 2-шарт – «Е-лицензиялау» МДҚ АЖ-да мемлекеттік көрсетілетін қызмет ақысының төленуін тексеру; 8) 5-үдеріс – «Е-лицензиялау» МДҚ АЖ-да мемлекеттік көрсетілетін қызмет үшін төлемақының болмауына байланысты, сұрау салынған мемлекеттік қызметтен бас тарту туралы хабарламаны қалыптастыру; 9) 6-үдеріс – көрсетілетін қызметті алушының сұранымды куәландыру (қол қою) үшін ЭЦҚ тіркеу куәлігін таңдауы; 10) 3-шарт – порталда ЭЦҚ тіркеу куәлігінің қолданылу мерзімін және қайтарып алынған (күші жойылған) тіркеу куәліктерінің тізімінде болмауын, сондай-ақ сұранымда және ЭЦҚ тіркеу куәлігінде көрсетілген ЖСН немесе БСН арасында сәйкестендіру деректерінің сәйкес келуін тексеру; 11) 7-үдеріс – көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ түпнұсқалығының расталмауына байланысты сұрау салынған мемлекеттік қызметтен бас тарту туралы хабарламаны қалыптастыру; 12) 8-үдеріс – көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ көмегімен сұрау салудың толтырылған нысанын (енгізілген деректерді) және мемлекеттік қызмет көрсету үшін оған бекітілген құжаттарын (электрондық түрде) куәландыруы (қол қою); 13) 9-үдеріс – электрондық құжатты (көрсетілетін қызметті алушының сұрауын) тіркеу және «Е-лицензиялау» МДҚ АЖ-да сұрауды өңдеу; 14) 10-үдеріс – «Е-лицензиялау» МДҚ АЖ-да көрсетілетін қызметті алушының деректерінде бұзушылықтардың болуына байланысты сұрау салынған мемлекеттік қызметті көрсетуден бас тарту туралы хабарламаны қалыптастыру; 15) 11-үдеріс – көрсетілетін қызметті алушының порталмен қалыптастырған мемлекеттік қызмет нәтижесін алуы. Электрондық құжат көрсетілетін қызметті берушінің уәкілетті тұлғасының ЭЦҚ-сын пайдаланумен қалыптастырылады.

1-ҚФБ 3 (үш) минут ішінде МК ЫАЖ АЖО логинді және парольді (авторизациялау үдерісі) енгізеді, мемлекеттік қызметті таңдайды, экранға мемлекеттік қызметті көрсету үшін сұраныс нысанын шығарады және көрсетілетін қызмет алушының немесе сенімхат бойынша көрсетілетін қызмет алушы өкілінің мәліметтерін енгізеді

2 (екі) минут ішінде ЭҮАШ АЖО қалыптастырылған мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесін (лицензия, лицензияны қайта ресімдеу немесе жазбаша бас тарту туралы дәлелді жауапты) көрсетілетін қызметті алушыға береді

Ә. Исекешев Астана қаласы әкімдігінің 2016 жылғы «__» ________ № __________ қаулысына 1-қосымша

1. Жалпы ережелер 1. Жолаушыларды облысаралық қалааралық, ауданаралық (облысішiлiк қалааралық) және халықаралық қатынаста автобустармен, шағын автобустармен тұрақты емес тасымалдау, сондай-ақ жолаушыларды халықаралық қатынаста автобустармен, шағын автобустармен тұрақты тасымалдау қызметiмен айналысу үшін лицензия беру» мемлекеттік көрсетілетін қызметті (бұдан әрі – мемлекеттік көрсетілетін қызмет) Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 30 сәуірдегі № 557 бұйрығымен бекітілген «Жолаушыларды облысаралық қалааралық, ауданаралық (облысішiлiк қалааралық) және халықаралық қатынаста автобустармен, шағын автобустармен тұрақты емес тасымалдау, сондай-ақ жолаушыларды халықаралық қатынаста автобустармен, шағын автобустармен тұрақты тасымалдау қызметiмен айналысу үшін лицензия беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының (Нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тізіліміне № 11476 болып тіркелген) (бұдан әрі – Стандарт) негізінде «Астана қаласының Жолаушылар көлігі басқармасы» ММ (бұдан әрі – көрсетілетін қызметті беруші) қызмет көрсетеді. Мемлекеттік көрсетілетін қызметті алуға өтініштерді қабылдау: 1) «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» коммерциялық емес акционерлік қоғамы (бұдан әрі – Мемлекеттік корпорация) арқылы; 2) www.egov.kz, www.elincense.kz «электрондық үкіметтің» вебпорталы (бұдан әрі – портал) арқылы жүзеге асырылады.

2. Мемлекеттік қызмет көрсету нысаны: электрондық (ішінара автоматтандырылған) және (немесе) қағаз түрінде 3. Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесі – Жолаушыларды облысаралық қалааралық, ауданаралық (облысішiлiк қалааралық) және халықаралық қатынастағы автобустармен, шағын автобустармен тұрақты емес тасымалдау, сондай-ақ жолаушыларды халықаралық қатынастағы автобустармен, шағын автобустармен тұрақты тасымалдау қызметiмен айналысу құқығына лицензия немесе Стандарттың 10-тармағында көзделген негіздер бойынша және жағдайларда қағаз және (немесе) электрондық түрде көрсетілетін мемлекеттік қызметтің нәтижесін беруден уәжді жазбаша бас тарту. Портал арқылы жүгінген кезде көрсетілетін қызметті алушының «жеке кабинетіне» мемлекеттік қызмет көрсету нәтижесін алу орны мен күні туралы хабарлама жолданады. Мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесін беру нысаны – қағаз түрінде.

Көрсетілетін қызметті алушы

2-шарт

9-үдеріс

8-үдеріс

Мемлекеттік корпорация операторы

9 «Жолаушыларды облысаралық қалааралық, «Жолаушыларды облысаралық қалааралық,ауданаралық ауданаралық (облысішiлiк (облысішiлiк қалааралық)қатынаста және халықаралық қатынаста қалааралық) және халықаралық автобустармен, шағын автобустармен автобустармен, шағын автобустармен тұрақты емес тасымалдау, тұрақты емес тасымалдау, сондай-ақ жолаушыларды халықаралық қатынаста сондай-ақ жолаушыларды халықаралық қатынаста автобустармен, шағын автобустармен тұрақты тасымалдау қызметiмен айналысу автобустармен, шағын автобустармен тұрақты тасымалдау үшін лицензия беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламентіне қызметiмен айналысу үшін лицензия беру» мемлекеттік 3-қосымша

көрсетілетін қызмет регламентіне

3-қосымша П����� ������ ����������� �������� ������� ������� ������������ �������� ��������� ���� ������������ �������� �������� ������ ������� ��� ����������� Портал арқылы мемлекеттік қызметті көрсету кезінде көрсетілетін қызметті берушінің және көрсетілетін қызметті алушының жүгіну тәртібі мен рәсімдердің (әрекеттердің) сипаттау диаграммасы (������������) ����������реттілігін �������� ����������� Порталдың ақпарат жүйесі

ЭҮШ

«Е-лицензиялау» МДҚ АЖ

«Е-лицензиялау» МДҚ АЖ

11 1-үдеріс

1-шарт

4-үдеріс

3-үдеріс

2-үдеріс

2-шарт

5-үдеріс

6-үдеріс

3-шарт

7-үдеріс

8 -үдеріс

9 -үдеріс

4 -шарт

Шартты белгілер:

11-үдеріс

10-үдеріс – бастапқы хабарлама

– аяқтаушы хабарлама – аяқтаушы қарапайым хабарлама Сұраным

Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» 2001 жылғы 23 қаңтардағы, «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» 2013 жылғы 15 сәуірдегі заңдарына сәйкес Астана қаласының әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ: 1. Мыналар: 1) «Жолаушыларды облысаралық қалааралық, ауданаралық (облысішiлiк қалааралық) және халықаралық қатынаста автобустармен, шағын автобустармен тұрақты емес тасымалдау, сондай-ақ жолаушыларды халықаралық қатынаста автобустармен, шағын автобустармен тұрақты тасымалдау қызметiмен айналысу үшін лицензия беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламенті 1-қосымшаға сәйкес; 2) «Өздігінен жүретін шағын көлемдi кемелердi жүргізу құқығына куәлiктер беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет

М���������� ������қызмет ���������� ������������ Мемлекеттік көрсетудің������-������������� бизнес-үдерістерінің анықтамалығы

– қате 11

Көрсетілетін қызметті алушы

Шартты белгілер:

– ақпараттық жүйе – үдеріс – шарт

– бастапқы хабарлама – аяқтаушы хабарлама – аяқтаушы қарапайым хабарлама – қате – ақпараттық жүйе – үдеріс – шарт – басқару ағыны – хабарламалар ағыны – соңғы тұтынушыға ұсынылатын электрондық құжат – аралық хабарлама

– басқару ағыны – хабарламалар ағыны – соңғы тұтынушыға ұсынылатын электрондық құжат – аралық хабарлама – таймер-оқиғалар

www.astana-akshamy.kz

11

№94 (3446) 16/08/2016

РЕСМИЕТ 17

«Ө�������� ������� ����� ������� ��������� ������� �������� ��������� ����» ����������� ������������ ������ ���������� сәйкес өтінішті және қажетті құжаттар топтамасын Мемлекеттік корпорацияның қызметкеріне береді, ол электрондық кезек ретімен «кедергісіз» қызмет көрсету арқылы операциялық залда жүзеге асырылады – 2 (екі) минут ішінде; 2) 1-үдеріс – мемлекеттік қызметті көрсету үшін Мемлекеттік корпорацияның қызметкері ықпалдастырылған ақпараттық жүйесінің автоматтандырылған жұмыс орнына (бұдан әрі – МК ЫАЖ АЖО) логинді және парольді (авторлау үдерісі) енгізеді – 1 минут ішінде; 3) 2-үдеріс – Мемлекеттік корпорацияның қызметкері мемлекеттік көрсетілетін қызметті таңдайды, мемлекеттік қызметті көрсету үшін сұраныс нысанын экранға шығарады және Мемлекеттік корпорацияның қызметкері көрсетілетін қызметті алушының немесе сенімхат бойынша көрсетілетін қызметті алушы өкілінің (нотариалды куәландырылған сенімхаттың болуы қажет, басқалай куәландырылған сенімхаттың мәліметтері толтырылмайды) мәліметтерін енгізеді – 2 (екі) минут ішінде; 4) 3-үдеріс – «электрондық үкімет» шлюзі (бұдан әрі – ЭҮШ) арқылы «Жеке тұлғалар» мемлекеттік деректер қорына (бұдан әрі – ЖТ МДҚ) көрсетілетін қызметті алушының мәліметтері туралы, көрсетілетін қызметті алушы өкілінің сенімхат мәліметтері туралы сұрау жолдау – 2 (екі) минут ішінде; 5) 1 шарт – ЖТ МДҚ-да көрсетілетін қызметті алушы мәліметтерінің бар болуын тексеру – 1 (бір) минут ішінде; 6) 4-үдеріс – ЖТ МДҚ-да көрсетілетін қызметті алушы мәліметтерінің болмауына байланысты мәліметтерді алуға мүмкіндіктің жоқтығы туралы хабарламаны қалыптастыру – 2 (екі) минут ішінде; 7) 5-үдеріс – ЭҮШ арқылы Мемлекеттік корпорация қызметкерінің электрондық цифрлық қолтаңбасымен (бұдан әрі – ЭЦҚ) куәландырылған (қол қойылған) электрондық құжаттар топтамасын (көрсетілетін қызметті алушының сұранысын) «электрондық үкіметтің» аймақтық шлюзінің автоматтандырылған жұмыс орнына 2. Мемлекеттiк қызмет көрсету үдерісінде көрсетілетін (бұдан әрі – ЭҮАШ АЖО) жолдау – 2 (екі) минут ішінде; қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің 10. Мемлекеттік корпорация арқылы мемлекеттік қызмет көрсетудің (қызметкерлерінің) iс-қимыл тәртiбiн сипаттау нәтижесін алу үдерісінің сипаттамасы, оның ұзақтығы: 1) 6-үдеріс – электрондық құжатты ЭҮАШ АЖО-да тіркеу – 2 4. Көрсетілетін қызметті берушінің мемлекеттік көрсетілетін (екі) минут ішінде; қызметті көрсету бойынша: 2) 2 шарт – көрсетілетін қызметті берушінің көрсетілетін қызметті Мемлекеттік корпорацияға жүгінген кезде: Стандартқа 1, алушы ұсынған мемлекеттік көрсетілетін қызмет көрсетуге негіз 2-қосымшаларға сәйкес өтініш; болып табылатын, Стандарттың 9-тармағында көрсетілген құжаттар порталға жүгінген кезде: электрондық сұрау салу және Стандарттың топтамасының сәйкестігін тексеруі (өңдеуі) –2 (екі) минут ішінде; 9-тармағында көзделген құжаттары рәсімді (іс-қимылды) бастауға 3) 7-үдеріс – көрсетілетін қызметті алушының құжаттар топтанегіз болып табылады. масында кемшіліктердің болуына байланысты сұратылып отырған 5. Үдеріс құрамына кіретін мемлекеттiк қызмет көрсету мемлекеттік көрсетілетін қызметтен уәжді бас тарту туралы хабарлаүдерісінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелері маны қалыптастыру – 2 (екі) минут ішінде; (қызметкерлері) әрбір үдерістің (іс-қимылдың) мазмұны және олардың 4) 8-үдеріс – көрсетілетін қызметті алушының Мемлекеттік корорындалу ұзақтығын сипаттау: порация қызметкері арқылы ЭҮАШ АЖО-нда қалыптастырылған өздігінен жүретін шағын көлемді кемені басқару құқығына куәлік мемлекеттік көрсетілетін қызметтің нәтижесін алуы – 2 (екі) минут берген кезде: ішінде.

1) көрсетілетін қызметті берушінің кеңсе қызметкері көрсетілетін 10. Портал арқылы мемлекеттік қызметті көрсету кезінде қызметті алушының құжаттарын тіркеу журналында тіркейді және көрсетілетін қызметті берушінің және көрсетілетін қызметті алушының көрсетілетін қызметті беруші басшысына жолдайды – 15 (он бес) жүгіну тәртібі мен рәсімдердің (әрекеттердің) реттілігі Регламентке минут ішінде; 3-қосымшада көрсетілген: 2) көрсетілетін қызметті берушінің басшысы көрсетілетін қызметті 1) көрсетілетін қызметті алушы жеке сәйкестендіру нөмірінің (бұдан алушының құжаттарын қарайды және көрсетілетін қызметті берушінің әрі – ЖСН), сондай-ақ парольдің (порталда тіркелмеген көрсетілетін бөлім басшысына жолдайды – 2 (екі) сағат ішінде; қызметті алушылар үшін іске асырылады) көмегімен порталға тіркеледі; 3) көрсетілетін қызметті берушінің бөлім басшысы көрсетілетін 2) 1-үдеріс – көрсетілетін қызметті алу үшін порталда көрсетілетін қызметті алушының құжаттарын қарайды және көрсетілетін қызметті қызметті алушының ЖСН және паролін (авторландыру процесі) берушінің жауапты орындаушысына жолдайды – 2 (екі) сағат ішінде; енгізуі; 4) көрсетілетін қызметті берушінің жауапты орындаушысы 3) 1-шарт – порталда ЖСН және пароль арқылы тіркелген көрсетілетін қызметті алушының құжаттарын зерделейді, мемлекеттік көрсетілетін қызметті алушы мәліметтерінің дұрыстығын тексеру; көрсетілетін қызметтің нәтижесін дайындайды және көрсетілетін 4) 2-үдеріс – көрсетілетін қызметті алушының мәліметтерінде қызметті берушінің басшысына қол қоюға жолдайды: кемшіліктердің болуына байланысты порталда авторландырудан уәжді өздігінен жүретін шағын көлемдi кемелердi жүргізу құқығына бас тарту туралы хабарламаны қалыптастыру; куәлiктер беру – 9 (тоғыз) жұмыс күні ішінде; 5) 3-үдеріс – көрсетілетін қызметті алушының Регламентте өздігінен жүретін шағын көлемді кемені басқару құқығына куәліктің көрсетілген мемлекеттік көрсетілетін қызметті таңдауы, қызметті телнұсқасын беру – 1 (бір) жұмыс күні ішінде; көрсету үшін экранға сұраныс нысанын шығару және көрсетілетін бұрын берілген куәліктің жарамдылық мерзiмi өткен жағдайда қызметті алушының нысанды оның құрылымы мен форматтық өздігінен жүретін шағын көлемді кемені басқару құқығына жаңа куәлік талаптары есебімен толтыруы (мәліметтерді енгізу), Стандарттың беру – 2 (екі) жұмыс күні ішінде.

9-тармағында көрсетілген қажетті құжаттардың көшірмелерін 5) көрсетілетін қызметті берушінің басшысы мемлекеттік электрондық түрде сұраныс нысанына жалғау, сондай-ақ сұранысты көрсетілетін қызметтің нәтижесіне қол қояды және көрсетілетін куәландыру (қол қою) үшін көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ қызметті берушінің кеңсе қызметкеріне жолдайды – 2 (екі) сағат ішінде; тіркеу куәлігін таңдауы; 6) көрсетілетін қызметті берушінің кеңсе қызметкері мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесін тіркейді және көрсетілетін қызметті 6) 2-шарт – порталда ЭЦҚ тіркеу куәлігінің қолданылу мерзімін алушыға Мемлекеттік корпорацияға береді – 30 (отыз) минут ішінде; және қайтарып алынған (күші жойылған) тіркеу куәліктерінің тізімінде жоқтығын, сондай-ақ бірдейлендіру мәліметтерінің (сұраныста 3. Мемлекеттiк қызмет көрсету үдерісінде көрсетілетін қызметті көрсетілген ЖСН және ЭЦҚ тіркеу куәлігінде көрсетілген ЖСН берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) арасындағы) сәйкестігін тексеру; өзара iс-қимыл тәртiбiн сипаттау 7) 4-үдеріс – көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ түпнұсқалығының расталмауына байланысты сұратылып отырған мемлекеттік 8. Мемлекеттік қызмет көрсету үдерісіне қатысатын құрылымдық көрсетілетін қызметтен дәлелді бас тарту туралы хабарлама бөлімшелердің (қызметкерлердің) тізбесі: қалыптастыру; 1) көрсетілетін қызметті берушінің кеңсе қызметкері; 8) 5-үдеріс – көрсетілетін қызметті берушімен сұранысты өңдеу үшін 2) көрсетілетін қызметті берушінің басшысы; ЭҮШ арқылы көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ куәландырылған 3) көрсетілетін қызметті берушінің бөлім басшысы; (қол қойылған) электрондық құжаттар топтамасын (көрсетілетін 4) көрсетілетін қызметті берушінің бөлім маманы. қызметті алушының сұранысы) ЭҮАШ АЖО-ға жолдау; 8. Әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) ұзақтығы көрсете отырып, 9) 3-шарт – көрсетілетін қызметті берушінің Стандарттың құрылымдық бөлімшелердің (жұмыскерлердің) арасындағы рәсімдердің 9-тармағында көрсетілген, мемлекеттік көрсетілетін қызмет көрсетуге (іс-қимылдың) бірізділігін сипаттамасы Регламентке 1-қосымшада негіз болып табылатын көрсетілетін қызметті алушының қоса берілген келтірілген құжаттар топтамасының сәйкестігін тексереді; 10) 6-үдеріс – көрсетілетін қызметті алушының құжаттар топта4. Халыққа қызмет көрсету орталығымен және (немесе) масында кемшіліктердің болуына байланысты сұратылып отырған өзге де көрсетілетін қызметті берушілермен өзара іс-қимыл мемлекеттік көрсетілетін қызметтен дәлелді бас тарту туралы хабартәртібін, сондай-ақ мемлекеттік қызмет көрсету үдерісінде ламаны қалыптастыру; ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібін сипаттау 11) 7-үдеріс – көрсетілетін қызметті алушының порталда қалыптастырылған мемлекеттік көрсетілетін қызметтің нәтижесін 9. Көрсетілетін қызметті берушінің, Мемлекеттік корпорация (электрондық құжат түріндегі хабарлама) алуы. Мемлекеттік қызметті және көрсетілетін қызметті алушының өзара іс-қимылын, сондай-ақ 16 көрсету нәтижесі көрсетілетін қызметті алушының «жеке кабинетіне» мемлекеттік қызмет көрсету нәтижесін алу тәртібінің сипаттамасы көрсетілетін қызметті беруші басшысының ЭЦҚ-мен куәландырылған Регламентке 2-қосымшада келтірілген: электрондық құжат нысанында жолданады. «Өздігінен жүретін шағын көлемдi кемелердi 1) көрсетілетін қызметті алушы Стандартқа 1, 2-қосымшаларға жүргізу құқығына куәлiктер беру» мемлекеттік «Өздігінен жүретін көлемдi кемелердi жүргізу құқығына көрсетілетін қызметшағын регламентіне куәлiктер беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламентіне 3-қосымша 3-қосымша

1. Жалпы ережелер 1. «Өздігінен жүретін шағын көлемдi кемелердi жүргізу құқығына куәлiктер беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет (бұдан әрі – мемлекеттік көрсетілетін қызмет) Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 30 сәуірдегі №556 бұйрығымен бекітілген «Өздігінен жүретін шағын көлемдi кемелердi жүргізу құқығына куәлiктер беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының (Нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тізіліміне № 11476 болып тіркелген) (бұдан әрі – Стандарт) негізінде «Астана қаласының Жолаушылар көлігі басқармасы» мемлекеттік мекемесімен (бұдан әрі – көрсетілетін қызметті беруші) қызмет көрсетіледі. Мемлекеттік көрсетілетін қызметті алуға өтініштерді қабылдау: 1) «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» коммерциялық емес акционерлік қоғамы (бұдан әрі – Мемлекеттік корпорация) арқылы; 2) www.egov.kz «электрондық үкіметтің» веб-порталы (бұдан әрі – портал) арқылы жүзеге асырылады.

2. Мемлекеттік қызметті көрсету нысаны: электрондық (ішінара автоматтандырылған) және (немесе) қағаз түрінде.

3. Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесі – өздігімен жүретін шағын көлемді кемені басқару құқығына куәлікті, өздігімен жүретін шағын көлемді кемені басқару құқығына куәліктің телнұсқасын қағаз түрінде беру (бұдан әрі-куәлік), немесе жүргізу құқығына куәлiктер беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет Стандартының 10-тармағымен көзделген жағдайлар мен негіздер бойынша мемлекеттік қызмет көрсетуден бас тарту туралы дәлелді жауап. Портал арқылы жүгінген кезде көрсетілетін қызметті алушының «жеке кабинетіне» мемлекеттік қызмет көрсету нәтижесін алу орны мен күні туралы хабарлама жолданады.

М���������� ������қызмет ���������� ������������ Мемлекеттік көрсетудің������-������������� бизнес-үдерістерінің анықтамалығы Көрсетілетін қызметті алушы

1-ҚФБ Көрсетілетін қызметті берушінің мемлекеттік көрсетілетін қызметті көрсету бойынша: ХҚО-ға жүгінген кезде: Стандартқа 1, 2-қосымшаларға сәйкес өтініш; порталға жүгінген кезде: электрондық сұрау салу және Стандарттың 9-тармағында көзделген құжаттары рәсімді (іс-қимылды) бастауға негіз болып табылады

2-ҚФБ

3-ҚФБ

көрсетілетін қызметті алушының құжаттарын тіркеу журналында тіркейді және көрсетілетін қызметті беруші басшысына жолдайды – 15 (он бес) минут ішінде

көрсетілетін қызметті алушының құжаттарын қарайды және көрсетілетін қызметті берушінің бөлім басшысына жолдайды – 2 (екі) сағат ішінде

5-ҚФБ

көрсетілетін қызметті алушының құжаттарын қарайды және көрсетілетін қызметті берушінің жауапты орындаушысына жолдайды – 2 (екі) сағат ішінде

көрсетілетін мемлекеттік қызмет нәтижесін тіркейді және көрсетілетін қызметті алушыға ХҚО-ға береді – 30 (отыз) минут ішінде

1-ҚФБ

3-ҚФБ

мемлекеттік көрсетілетін қызмет нәтижесін (куәлік, куәліктің телнұсқасы немесе жазбаша бас тарту туралы уәжді жауап) көрсетілетін қызметті алушыға береді – 2 (екі) минут ішінде

көрсетілетін мемлекеттік қызметтің нәтижесіне қол қояды және көрсетілетін қызметті берушінің кеңсе қызметкеріне жолдайды – 2 (екі) сағат ішінде

ҚФБ – құрылымдық-функциональды бірлік: көрсетілетін қызмет берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) өзара әрекеттесуі 1-ҚФБ – ХҚО, портал 2-ҚФБ – көрсетілетін қызметті берушінің кеңсе қызметкері 3-ҚФБ – көрсетілетін қызметті берушінің басшысы 4-ҚФБ – көрсетілетін қызметті берушінің бөлім басшысы 5-ҚФБ – көрсетілетін қызметті берушінің жауапты орындаушысы

- көрсетілетін мемлекеттік қызметтің басталуы және аяқталуы

18

- көрсетілетін қызметті алушының және (немесе) ҚФБ үдерістің (іс-әрекетінің) атауы

«Өздігінен жүретін шағын көлемдi кемелердi

- келесі үдеріске (іс-әрекетке) өту

жүргізужүретін құқығына беру» мемлекеттік «Өздігінен шағын куәлiктер көлемдi кемелердi жүргізу көрсетілетін регламентіне құқығына куәлiктер беру»қызмет мемлекеттік көрсетілетін қызмет __________________________________1-қосымша регламентіне 1-қосымша

Мемлекеттік корпорация������ арқылы мемлекеттік қызметті көрсету кезінде������� іске қосылатын ақпараттық жүйелердің М���������� ���������� ����������� �������� ������� ���� ��������� функционалдық өзара іс-қимылының диаграммасы ���������� ���������� ������������� ����� ��-��������� �����������

1-үдеріс

2-үдеріс

3-үдеріс 5-үдеріс

Мемлекеттік корпорация

Астана қаласы әкімдігінің 2016 жылғы «__» ________ № __________ қаулысына 2-қосымша

6-үдеріс

8-үдеріс

4-үдеріс

7-үдеріс

19

«Өздігінен жүретін шағын көлемдi кемелердi жүргізу құқығына куәлiктер беру» мемлекеттік «Өздігінен жүретінқызмет шағын көлемдi кемелердi жүргізу көрсетілетін регламентіне құқығына куәлiктер беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет 2-қосымша регламентіне 2-қосымша

Портал арқылы мемлекеттік қызметті көрсету кезінде ақпараттық жүйелердің функционалдық өзара іс-қимылының П����� ������ ����������� �������� ������� ������� ���������� ���������� диаграммасы

������������� ����� ��-��������� �����������

1-үдеріс

5-үдеріс

3-үдеріс

2-үдеріс

4-үдеріс

20 6-үдеріс

7-үдеріс

Шартты белгілер:

– бастапқы хабарлама – аяқтаушы хабарлама – аяқтаушы қарапайым хабарлама 20

20

– қате 20

Шартты белгілер: Шартты белгілер: Шартты белгілер:

– ақпараттық жүйе – үдеріс

– шарт бастапқы хабарлама – бастапқы–хабарлама – бастапқы хабарлама – басқару ағыны – аяқтаушы– аяқтаушы хабарламахабарлама – аяқтаушы хабарлама – хабарламалар ағыны – аяқтаушы– аяқтаушы қарапайымқарапайым хабарламахабарлама – аяқтаушы қарапайым хабарлама – қате – соңғы тұтынушыға ұсынылатын – қате электрондық құжат – қате – ақпараттық жүйе – ақпараттық жүйе – аралық хабарлама – ақпараттық жүйе – үдеріс – үдеріс – таймер-оқиғалар – үдеріс – шарт – шарт – шарт – басқару ағыны ______________________________ – басқару ағыны Денсаулық сақтау басқармасы» ММ (Астана «Астана қаласының қаласы, Бейбітшілік к-сі, – басқару ағыны – хабарламалар2017 ағыныжылға Қазақстан Республикасының азаматтары мен орал11, e-mail: db@uz.astana.kz) – хабарламалар ағыны мандарды МСАК–көрсететін сақтау –денсаулық хабарламалар ағынысубъектілеріне еркін тіркеу науқанына (бұдан соңғы тұтынушыға ұсынылатын – соңғы тұтынушыға ұсынылатын әрі – тіркеу бойынша науқан) қатысу үшін әлеуетті қызметтер берушілерді айқындау рәсімін электрондық құжат электрондық құжат – соңғы тұтынушыға ұсынылатын Астана қаласы аумағында өткізу туралы хабарлайды: электрондық құжат – аралық хабарлама Бекіту– науқанына қатысу үшін өтінімдері және нысандары «www.densaulуk.astana.kz» аралық хабарлама – аралық хабарлама – таймер-оқиғалар интернет-ресурсында орналастырылған, оған қоса берілетін құжаттардың тізбесін әлеуетті – таймер-оқиғалар қызметтер берушілер «Астана– таймер-оқиғалар қаласының Денсаулық сақтау басқармасы» ММ Астана қаласы, Бейбітшілік к-сі, ______________________________ 11, мекенжайы бойынша № 407 кабинетке ұсынады. ______________________________ Қатысуға өтінімдерді және______________________________ оған қоса берілетін құжаттарды ұсынудың соңғы мерзімі 2016

жылғы 31 тамыздағы сағат 18.00-ге дейін. Бекіту науқанына қатысуға өтінімдер 2016 жылғы 01 қыркүйектегі сағат 11.00-де мына мекенжай бойынша: Астана қаласы, Бейбітшілік, 11, № 422 кабинетте қаралатын болады. Қосымша ақпаратты және анықтаманы мынадай телефондар арқылы алуға болады: 8 (7172) 55-68-41, 55-74-85.

4-ҚФБ

5-ҚФБ көрсетілетін қызметті алушының құжаттарын зерделейді, мемлекеттік көрсетілетін қызметтің нәтижесін дайындайды және көрсетілетін қызметті берушінің басшысына қол қоюға жолдайды – 9 (тоғыз) жұмыс күні ішінде (телнұсқасын берген кезде 2 (екі) жұмыс күні ішінде, бұрын берілген куәліктің жарамдылық мерзiмi өткен жағдайда 1 (бір) жұмыс күні ішінде)

Астана қалалық және Алматы аудандық Ардагерлер кеңесі Ұлы Отан соғысы ардагері Мустафин Утюн Муқанұлын (15.08.1926 ж.)

90 жылдық мерейтойымен шын жүректен құттықтайды. Зор денсаулық, жанұяңызға тыныштық тілейді. С. ЕСІЛОВ, қалалық Ардагерлер кеңесінің төрағасы

12

№94 (3446) 16/08/2016

www.astana-akshamy.kz

СПОРТ

АУЛА БАЛАЛАРЫ

бірлерінің аулаларына барып ойнады. Осы турнирдің арқасында балаларымның компьютер ойнауға мүлдем құлықтары болмады, – дейді Руслан Қаратаев. Сонымен, «Аулалық юниорлар лигасының» жеңімпазы «7 Континент» командасы болды. Одан кейінгі орын «Отандастар» командасына бұйырды. Тур нир қорытындысы бойынша «үздік шабуылшы» болып Аян Сейітжаппаров атанды. Ал «үздік қорғаушы» Әмірхан Есенов болса, «үздік қақпашы» аталымын Мирас Қайратов иеленді. Енді бұл екі команда мен үздік

А������� ��� ����� ��������, ������� ����� �������� ������� ������� ������. Б��� ������� ���� ������� ���� ��� ����� ������ ��������������� ����� �����, ���������� ��������, «А������ �������� ������» ��������������. М����� ������ ��������� ��� ������ ����� ������� ������� �������� �����. нент», «Жас Қырандар», «Отандастар» командалары алдымен жартылай финалда кездесті.

– Бұл аулалар арасында өткен доп додасы балалар түгіл ата-аналарды да қатты қызықтырды. Бұрын үй алдындағы алаңда шашырап, өз-өздерімен доп теуіп жүрген балалардың бәрі жиналып, бір команда құрып, бір-бірімен танысып, достасып кетті. Сондықтан басты мақсат – жеңіс емес, балалардың бірлігі. Біздің баламыз Мирас Қайратов – командамыздың қақпашысы. Ауламыздан осы турнирге 12 бала қатысты. Турнирде төртінші орынға тұрақтадық. Кәдімгі футбол турнирлеріндегідей «үйдеқонақта» секілді командалар бір-

ойыншылар «Милан» италиялық футбол клубынан шақырылған жаттықтырушылардың шеберлік сабағына қатысады. Аталмыш клубтың балалар академиясынан келетін өкілдері 23 тамызда Астанаға табан тірейді. Шара соңына қарай ізбасарларына қолдау көрсету үшін «Астана» футбол клубының ойыншылары Ненад Эрич, Рохер Каньяс, Неманья Максимович, Азат Нұрғалиев және Юрий Логвиненко келді. Олар марапаттау рәсіміне қатысып, жас футболшылармен суретке түсіп, тілектерін жеткізді. Дайындаған: Орынбек ӨТЕМҰРАТ

СЕРБИЯДАН ЖҮЛДЕЛІ ОРАЛДЫ

Г����������� №84 ������� ����������� «Ж����� ������ ���������» ���� ����������� «А�����» �� ���� ����� �������� ������������ ����� ����� ���. О�� ������� 2002 ���� 2003 ���� ����� ���������������� �������� ��������� ���� С�������� К������ ��������� ������� ������. Кикинда қаласының «Слана Бара» атты бассейнде өткен су добы додасына Сербия, Германия, Италия, Хорватия, Ресей, Голландия, Беларусь, Македония, Румыния, Болгария және Қазақстан елдерінен 16 команда қатысты. Астаналық команда бұл сайыста екінші орынды иеленді. Ал бірінші орын Мәскеу командасына бұйырды.

– Бұл – біздің команда қатысқан еуропалық алғашқы турнир. Сондықтан екінші орынның өзі – біз үшін үлкен жетістік. Мәскеулік команда бізден сәл басымырақ түсті. Жалпы, жігіттер жақсы ойын өрнегін көрсетті. Осындай халықаралық турнирлерге жиі қатыссақ, әлеуетіміз арта түседі, – дейді елордалық команданың жаттықтырушысы Әділ Темірханов.

Ãàçåò Қàçàқñòàí Ðåñïóáëèêàñûíûң Инвестициялар және даму ìèíèñòðëiãi, байланыс, ақпараттандыру және ақпарат комитетінде 27.01.2016 æ. òiðêåëiï, №15805-Ã êóәëiãi áåðiëãåí. Меншік иесі: «Астана ақшамы» газетінің редакциясы» ЖШС

Директор — Сәуле СМАҒҰЛОВА Директордың орынбасарыБас редактор — Зейін ӘЛІПБЕК «Àñòàíà àқøàìû» ãàçåòiнде жарияланған материалдарды сілтемесіз көшіріп басуға болмайды.

БӘСЕКЕСІ ҚЫЗАДЫ А����� ��������� ����������� ����������� ���������� ��������� ��������. Е���������� ������ ��� ��������� ������� ������� ������ ������������ ���� �������� �������� ��� ��������.

«АСТАНА-АРЕНАДА»

Бұл турнир балалардың жазғы демалысын тиімді өткізуге септігін тигізді. Аула ішінде топтопқа бөлініп, футбол ойнаған кішкентайлардың бәрі бірігіп, бір топ болып, осы турнирде өз аулаларының абыройын асыруға барын салды. Футбол десе ішер асын жерге қоятын 200-ден аса бүлдіршін осы додада 12 команданың құрамында доп тепті. Осынау думанды сайысты ұйымдастыруға «Асыл бала» республикалық қауымдастығы мен «Олимпионик» әлеуметтік қоры мұрындық болды. Турнирдің шешуші матчтары «Астана-Арена» стадионында өтті. Осы күнге дейін іріктеліп шыққан «Замандас», «7 Конти-

КРОССФИТ

Қ.Мұңайтпасов атындағы орталық стадионында өтетін бұл жарыста спортшылар екі күн бойы дене жаттығуларының ауыр атлетика, гимнастика, кардиожаттығулар секілді жеті түрі бойынша сайысқа түседі. Бұл додада Астана намысын 50-ге жуық атлет қорғайды. «Кроссфит спорты кәсіби түрде елімізде жылдан жылға дамып келе жатыр. Ерекше философияны қажет ететін спорт түріне, әсіресе, Астана қаласында қызығушылық өте жоғары. Әуесқой түрде айналысқан атлеттер бүгінде кәсіби деңгейге көтеріліп, биік белестерді бағындырып жатыр» дейді Астана қаласының дене тәрбиесі және спорт басқармасының басшысы Берік Маржықпаев. Жарыс 20 тамызға дейін жалғасады. Сол күні «CrossFitAstanaBolashakCup2016»корпоративтік турнирі өтеді. Ұйымдастырушылардың айтуынша, байрақты бәсекеге тек кәсіпқойлар ғана емес, әуесқойлар да қатыса алады. «Кроссфит – адамның дене даярлығын жан-жақты дамытуға бағытталған спорт. Нағыз кроссфиттер барлық жүктемелерге дайын болуы керек. Бүгінде бұл спорт түрі бұқаралық спорт түріне айналып отыр. Әуесқой жастар қатары да молайып келеді. 27 тамыз күні кроссфиттен әуесқойлар арасындағы жарыс ұйымдастырылады. Оған 200-ден астам адам қатысады деп күтілуде» деді CrossFit Force Astana бас директоры Ерік Қарабаев.

Ðåäàêöèÿ қîëæàçáà èåëåðiíiң ïiêiðëåði ìåí êөçқàðàñûí áөëiñói øàðò åìåñ. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауап береді. Ãàçåò «Àñòàíà àқøàìû» ãàçåòi ðåäàêöèÿñûíûң êîìïüþòåðëiê îðòàëûғûíäà òåðiëiï, қàòòàëäû. Таралымы 15 000 Тапсырыс №94 Баспахана: Àñòàíà қàëàñû, А.Æұáàíîâ êөøåñi, 24/1 «Èçäàòåëüñòâî ÁÌ» ÆØÑ

Бүркіт НҰРАСЫЛ

Редакция мåêåíæàéû: 010000, Àñòàíà қàëàñû, Достық êөøåñi, 13. astana.akshamy@mail.ru Қàáûëäàó áөëìåñi: òåë.: +7 (7172)703-305, ôàêñ: +7 (7172) 703-312. Тілшілер бөлімі: 70-32-17. Жарнама: 70-33-06. va-reklama@mail.ru