144

www.astana-akshamy.kz ǍǁljƽƲ

͐ (3496) 10/12/2016

ÑÆÒÐÔÂÌÉËÁÌÜĭ ĭÏĩÁÍÅÜĭ ÒÁàÒÉ ÄÁÈÆÓ ÇÜÌĩÜ ĭÁÈÁÎÎÁÎ ÂÁÒÓÁÐ ÙÜĩÁÅÜ

БЕЙБІТШІЛІК ПЕН КЕЛІСІМ – ЕҢ ҚАСТЕРЛІ ҚАЗЫНА ʫˬ˙˘˳́ ౢ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮ ˺˘ˬ೪́ ʤ˳˳˘˭ ˙ˬ˟̆Ͳ ˳́ˮ́೮ ˲˟˳˱˶˙ˬˤ˪˘ˬ́೪ ˹˟˳ ˵ˤ˚˘ˬ˧ˮ˟ ೪˘˵́˳˵͕́ ˞˟˱ ˺˘˙˘˲ ˬ˘˞́ ʿ˲˟ˣˤ˞˟ˮ˵˵˧೮ ˙˘˳˱˘˳഑ˣ ೪́ˣ˭˟˵˧͘ Нұрсұлтан Назарбаев іс-шараға қатысушыларға арнаған сөзінде мемлекеттің дамуы мен өсіп-өркендеуі жолында Қазақстан халқы Ассамблеясының айрықша рөл атқарып отырғанын атап өтті.

– Осы жылдары Ассамблея ұлты мен діні әртүрлі адамдарды өзара жақындастыра түсті, сан алуан мәдениет пен салт-дәстүрдегі жақсы нәрсенің бәрін көрсетіп берді. Бейбітшілік пен келісім – Тәуелсіздіктің 25 жылының ең қастерлі қазынасы, – деді Қазақстан Президенті.

ʫˬ˯˲˞˘ˬ́೪˵˘˲˞́೮ ˳˘ˮ́ ˵഑˲˵˟˭˭˟ˮ ˵˯Ͳ ˬ́೪˵́͘ ʪ೴ ˮˤ˟˛˟ ಁ˲˳˟ˮ͕ ಁˬˤ˺˘ˮ͕ ʪˤ˘˲˘ ˢഉˮ˟ ಁ˞˟ˬ ˟˳˧˭˞˧ ˳ഉ˙ˤˬ˟˲ ˪˟ˬ˞˧͘ ౢ˶˘ ˮ́˾˵́ ˺˘˙˘˲˞́ ˵഑˲˵˟˭ˮ˧೮ ഉ˪˟˳˧ ˳೴˥˧ˮ˾˧ˬ˟˞˧͘

Мемлекет басшысы қазіргі әлемде мемлекеттің этномәдени бірлестіктерге қолдау білдіруі ерекше тәжірибе болып отырғанын айтты.

– Бұл – Қазақстандағы нақты шындық. Мемлекет барлық этномәдени бірлестіктерге тұрақты түрде және кең ауқымды қолдау көрсетіп, балаларды ана тіліне оқытатын мектептерді қаржыландырып келеді. Газеттеріміз бен журналдарымыз он бес тілде шығады, театрларымыз жеті тілде сөйлейді, – деді Елбасы. Фестиваль барысында Нұрсұлтан Назарбаев корей, неміс және ұйғыр ұлттық театрларына академиялық мәртебе берді. Соңында Мемлекет басшысы іс-шараға қатысушыларды Қазақстан Тәуелсіздігінің 25 жылдығымен құттықтап, баршаға игілік пен бақ-береке тіледі.

ƽƼǏǗ ƽǁnjƲdž ƽNJLJǍǗlj Төртемнің әкесі – 38 жас тағы шекара қызметкері Асхат Спанов. Жұбайы Салтанат екеуі елордаға осыдан бес жыл бұрын қоныс аударған екен.

– Сәбилеріміздің дүниеге ке луін ұзақ күттік. Аллаға шүкір, қазір денсаулықтары

жақсы. Елордалық дәрігерлердің бақылауында. Алғашында бізге үшем деп айтқан болатын. Ал төртем екенін білгенде, қуа нышымызда шек болмады. Бақытты сәтімді сөзбен жеткізе алмаймын, – дейді сәбилердің әкесі Асхат Спанов.

ƼǍǎƼljƼ ǎʃǏǁLJǍƲǃǀƲdž ǎƲnjǁƿƲ ʫˬ˯˲˞˘˭́ˣ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ ˬ ˘Ͳ ˳́ˮ́೮ ˵˘˲ˤ˺́ˮ˞˘೦́ ˟ˬ˟˶ ˬ˧ ˪೴ˮˮ˧೮ ˙˧˲˧ ʹ ϭϵϵϳ ˢ́ˬ˞́೮ ϭϬ ˢ˟ˬ˵˯೪˳˘ˮ́͘ Дәл осы күні сол кездегі Президент резиденциясы (қазіргі Астана қаласының әкімдігі) алдындағы алаңда салтанатты жиын өтті. Ұлан сарбаздары алаңға Туымызды, Елтаңбамызды және Президент штандартын көтеріп шықты. Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев «Бүгіннен бастап бұл қала Қазақстанның астанасы болады» деп жариялады. Бір топ ардақты ақсақалдар Елбасыға жаңа астананың символдық кілтін табыс етті. Содан бері сәулеті мен дәулеті қатар өркендеген Астана барша қазақтың бас қаласына айналды. Төрткүл дүниеге бейбітшілік мекені болып танылды.

3-ǩǭǺǺǭ

2

ȹ

www.astana-akshamy.kz

½ÃÆȼ¸ ÊÓÅÓÉÓ

͉ɧ͏ɧɸɴɧɵɬɧɸ͈ɧ ͉͓ɸɴɭɺ ʶ˟˾˟ ʤ˳˵˘ˮ˘ ഉ˪˧˭˧ ಁ˳˟˵ ʰ˳˟˪˟˾˟˚ ˟ˬ˯˲˞˘˞˘ ˵೵˲˘˵́ˮ ϭϵϴϲ ˢ́ˬ೦́ ʮ˟ˬ˵˯೪˳˘ˮ ˯೪ˤ೦˘˳́ˮ˘ ೪˘˵́˳˶˾́ˬ˘˲˞́ ೪˘˙́ˬ ˞˘˱͕ ͨʮ˟ˬ˵˯೪ ˳˘ˮˮ́೮ ϯϬ ˢ́ˬ˞́೦́ͩ ˟˳˵˟ˬ˧˪ ˭˟˞˘ˬ˧ˮ ˵˘˙́˳˵˘˞́͘ ʮ́ˬ́ ˢ೴ˣ˞˟˳˶˞˟ ೪˘ˬ˘ ˙˘˳˾́˳́ ˢˤˮ˘ˬͲ ೦˘ˮ˞˘˲˞́ ˺˘ˬ೪́˭́ˣ ೴˾˧ˮ ೪˘˳˵˟˲ˬ˧ ˭˟˲˟˪˟ ʹ ˟ˬ ˃ഉ˶˟ˬ˳˧ˣ˞˧˛˧ˮ˧೮ Ϯϱ ˢ́ˬ˞́೦́˭˟ˮ ೪೵˵˵́೪˵˘˱͕ ˭˟˲˟˥˵˯˥ ˘̆˳́ˮ˞˘ ഑˵˟˵˧ˮ ˾˘˲˘ˬ˘˲೦˘ ೪˘˵́˳˶೦˘ ˾˘೪́˲˞́͘

– Тәуелсіздік – сан ғасырлар бойы азаттық жолында күрескен халқымыздың басына қонған бақ. Еліміз ширек ғасырда аяғынан тік тұрып, өзге елдермен терезесі тең мемлекет ретінде қалыптасты. Тәуелсіздіктің халқымызға берген

ерекше сыйы – барша Қазақстан халқының мақтанышына айналған Елбасымыздың төл туындысы – еңселі елорда екені даусыз. Астана қысқа уақыттың ішінде әлемдегі ең үздік, қарқынды дамыған қаланың біріне айналды. Елбасымыздың

салиқалы саясатының арқасында ел экономикасы нығайып, халықтың жағдайы жақсарып келеді. Осының бәрі – Тәуелсіздіктің игілігі. Мемлекет басшысы алдымызға жаңа міндеттерді қойды. Біз Мәң-

гілік елге айналып, әлемнің дамыған 30 елінің қатарынан орын алуға тиіс тіміз, – деген Әсет Исекешев Тәуелсіздік мерейтойының қарсаңындағы бұл кездесу оған қатысып отырған барша адамның есінде мәңгіге сақталатынын

ɬɧɸʃɵɬʃ ɨɧɳɧɳɧɸ o ͓ɳɺ ɨɧɱɳʃ͈ʃ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ˮ́೮ ഉ˪˧˭˧ ಁ˳˟˵ ʰ˳˟˪˟˾˟˚ ˟ˬ˯˲˞˘ˮ́೮ ˟೮ ˞˘˲́ˮ˞́ ˯೪˶˾́ˬ˘˲́˭˟ˮ ˢ೴ˣ˞˟˳˧˱͕ ˯ˬ˘˲˞́೮ ೴ˣ˞˧˪ ˞˟˱ ˵˘ˮ́ˬ೦˘ˮ ˤˮˮ˯˚˘˻ˤ̆ˬ́೪ ˢ˯˙˘ˬ˘˲́˭˟ˮ ˵˘ˮ́˳˵́͘ Елорда басшысымен кездесуге өз қатарының ғана емес, республикалық және шет елде өткен білім бәйгелерінде жоғары жетістікке жеткен жүйріктер жиналды.

– Сіздерді алда келе жатқан Тәуелсіздіктің мерейлі мере кесімен құттықтаймын, – деп сөз бастаған Астана басшысы бас қаладағы білім беру саласының жетістіктері жайында әңгімеледі.

– Бүгінгі таңда елорда мектептерінде 129 мың бала білім алады. Соның ішінде 67 мың оқушы түрлі шараларға қатысып, өздерінің білім деңгейлері мен қабілеттерін жақсы жетістіктермен көрсетіп жүр. Әрине, бұл – қуанарлық жағдай. Өйткені балалардың дені – өз білімдерін жетілдіруге жұмыс істейді деген сөз. Біздің оқушылар 10 жыл қатарынан республикалық олимпиадаларда «Үздік команда» атағын

бермей келеді. Бұл – өте жақсы көрсеткіш, – деді Әсет Исекешев. Жалпы, елордадағы білім беру саласында іске асып жатқан көптеген игі шараларды ауыз толтырып айтуға болады. Биыл қалалық 324 оқушы халықаралық олимпиада мен бай қауларға, ғылыми жобаларға қатысып, 267 медальмен марапатталған. Өткен жылы елордадағы №3 және №15 мектептерде «смарт-мектеп» жобасы іске асырылды. Алдағы жылы «электрондық күнделік» жобасы жүзеге аспақ. Ол мектеп оқушыларын ауыр сөмке көтеруден арылтып, ата-аналардың оқу үдерісіне қатысуына мүмкіндік береді. Қала әкімі егемендік алғаннан бері еліміздегі білім беру саласында көптеген жақсы бағдарламалар қабылданғанын айтты. Бүгінде оқимын деген жастарға жол ашық, шетелде, зияткерлік мектептерде білім алуға, ғылыммен айналысуға барлық жағдай жасалған. Сон дықтан жас құрақтай желкілдеп өсіп келе жатқан жаңа ұрпақ алғыр, білімді, олардың болашағынан көп үміт күтуге болады деген ізгі лебізін білдірді. Еркін пікірталас форматында өткен кездесуде жеткіншектер де өз ойларын ортаға салып, алдағы жоспарларымен бөлісті.

«Нұр Орда» мектебінің оқушылары робототехника саласындағы жетістіктерін көрсетті. 8-сынып оқушылары түс гаммаларын сұрыптайтын роботтарды және екі минутта кубик жинайтын робот жасап шығарған. №75 мектепгимназияның 9-сынып оқушысы Самат Кәмілжанның жобасы да ерекше, ол қоқыс өңдейтін шағын зауыт жасаған. Тоғыз жасында әлемнің 52 елінен 12 мың адам қатысқан Нью-Делидегі ментальді ариф мети кадан өткен

айтып, биыл Желтоқсан оқиғасына қатысу шылардың барлығына 70 мың теңге көлемінде бір реттік төлем жасалатынын атап өтті. Естелік медалімен жалпы алғанда 18 адам марапатталды. Солардың бірі – ҚР Парламенті Мәжілісінің аппарат басшысының орынбасары Сабыр Қасымов желтоқсандықтардың атынан қала әкіміне алғысын жеткізе келе: «Желтоқсан оқиғасына қатысушылар әу бастан Қазақстанның патриоттары болып жаралды. Отаншылдық оты бойымыздан ешқашан өшпейді. Елбасының төл перзенті – Астананы көркейту бо йынша қала басшылығының жұмысына әрқашанда қолғабысымызды тигізуге даярмыз. Жақында халықаралық конференцияны өткіздік. Соған қолдау білдіріп, көмек көрсеткен елорда әкімдігіне мың да бір алғыс» деді. Оның сөзін қостаған «Нағыз Жел тоқсан» қоғамдық қорының президенті Құрманғазы Рахметов аталмыш қор он жылдан бері жұмыс істеп келе жатқанын айтып, жастардың тәрбиесіне атсалысуға дайын екендіктерін жеткізді. Аманғали ҚАЛЖАНОВ

жарыста жеңімпаз атанған, бүгінде онға толған «Калькулятор бала» Ілияс Тоқтарханның таланты елорда басшысын таңқалдырды. Ол Әсет Өрентайұлының қойған есеп сұрақтарына дәл жауап беріп, дән риза етті. Осындай дарынды оқу шылардың өнерін тыңдап болғаннан кейін Астана әкімі сөзін одан әрі жалғады.

– Жаңа көрмеде робототехника бойынша қызықты жұмыстарды көріп, риза болдым. Біздің оқушылар идеялардың ерекшелігі жөнінен студенттердің келесі буынын басып озды. Маған үздік интеллектуалдық жобаларды ынталандыру керек деген ой келді. Әкімдік инновациялар саласындағы үздік жұмыстарға грант түрінде 10 млн теңге бөлетін болады, – деді ол. Одан кейін елорда басшысы алдағы жылы білім беру саласында іске асатын жобалар туралы айтты. «Біз келесі жылы 10 инновациялық мектеп ашуды жоспарлап отырмыз. Кәсіпкерлермен, ұлттық компаниялармен бірлесіп, бұл мектептерде белгілі бір ма мандықтарды қолдайтын боламыз. Мысалы, ол роботты техника немесе ақпараттық технология, не химия болуы мүмкін» деді Әсет Исекешев. Әкімнің айтуынша, елордалық екі мектеп «Қазатомөнеркәсіп» АҚ-мен осындай уағдаластыққа қол жеткізген. Сонымен бірге, Астана оқушыларының ғылыми, өнертапқыштық қабілеттерін одан әрі дамыту мақсатында Назарбаев университеті мен басқа да жоғары оқу орындары арасында келісім жасалған. Азамат ЕСЕНЖОЛ

www.astana-akshamy.kz

ȹ

½Ã¼±ĝ ÊĘȱ Ć ½ÃÆȼ¸

3

қосты. Бұл деген Астананың тек қана шенеуніктердің емес, сонымен қатар зиялы қауым өкілдері мен өнер адамдарының астанасы болғанын айғақтайды.

ƼǍǎƼljƼ ǍNjNJnjǎ ƽnjǁljǀƲljǁ ƼDžljƼLJǀǗ Астана саясат пен руханиятта ғана емес, сонымен қатар, спортта да өз орнын қалыптастырып үлгерді. Мәселен, жыл сайын елордада көптеген халықаралық спорт шаралары ұйымдастырылып, соның арқасында спортқа қызығушы жастардың саны артты. Нақтырақ айтсақ, Астана мен Алматы қаласында тұңғыш рет VІІ қысқы Азия ойындары өтіп, соның нәтижесінде көптеген жастар қысқы спорт түрлерімен айналысуға ден қойды. Республикалық «Спорт» газетінің бас редакторы Дүрәлі Дүйсебайдың айтуынша, Астана спорт орталығына айналған. Мысалы, соңғы жылдары спортқа бет бұрған жастар Астанаға

ÀÑÒÀÍÀ – ÒƏÓÅËѲÇÄ²Ê Ò²ÐÅò ʥ೴˛˧ˮ ˟ˬ ˘˳˵˘ˮ˘˳́ ʤˬ˭˘˵́˞˘ˮ ʤ೪˭˯ˬ˘ ೪˘ˬ˘˳́ˮ˘ ˪഑˾˧˱ ˪˟ˬͲ ˛˟ˮ˧ˮ˟ ϭϵ ˢ́ˬ ˵˯ˬ˞́͘ ʽ˳́ ˪೴ˮ˧ ʤ˳˵˘ˮ˘೦˘ ˟ˬ˧˭˧ˣ˞˧೮ ʺ˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˵˶͕́ ʫˬ˵˘೮˙˘˳͕́ ʿ˲˟ˣˤ˞˟ˮ˵˵˧೮ ˾˵˘ˮ˞˘˲Ͳ ˵́ ഉ˪˟ˬ˧ˮ˛˟ˮ ˟˞˧͘

ƼǍǎƼljƼ ƽǁDžƽƲǎǔƲLJƲdž ɅƼLJƼǍǗ Биыл еліміздің тәуелсіздік алып, өз тізгініне өзі ие болғанына 25 жыл толып отыр. Осы ширек ғасырға жуық уақытта еліміз көптеген жетістікке жетіп, әлем елдері арасында өзінің орнын алды. Астана өзінің 19 жылдық тарихында әлемнің озық елдерінің саясаткерлерінің басын қосатын ірі саяси орталыққа айналды. Айталық, 2010 жылы елордада Еуропалық қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымының саммиті өтті. Осы ретте Қазақ елінің бұрынғы кеңестік кеңістіктегі елдер арасынан аталған ұйымға ең алғаш рет төрағалық еткен мемлекет екенін айтып өткен жөн. Сондай-ақ, Астанада 2003 жылдан бері әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің съезі ұйымдастырылып, әртүрлі діннің өкілдері бас қосып отырады. Аталған құрылтайда әлемдегі күрделі діни мәселелер ортаға салынып, бір үстелге отырмайтын

дін өкілдері пікір алмасып жүр. Белгілі саясаттанушы Ерлан Саировтың айтуынша, Астана халықаралық саяси аренада өзінің орнын қалыптастырып, халықаралық қауымдастық санасатын дәрежеге жетті.

– Алматы қаласы шекаралық аймақта орналасқандықтан, бір қатар кедергілер болды. Ал алысты ойлайтын болсақ, халықты еліміздің орталығына топтастыру үшін астананы көшіру керек еді. Сондықтан да Президенттің астананы көшірудегі саясатының стратегиялық маңызы зор деп есептеймін. Жалпы, Астана еліміздің ішіндегі геосаяси және геоэкономикалық мәселелерді оңынан шешті. Екіншіден, Астана өзінің аз ғана тарихында әлем елдері ара-

¼Íμɼ ĻóɳĶ ¼Ã ı¼É¼ μÌÄÑ×ÉÀ¼ ĵÇÁÈ ÁÇÀÁ̳ ¼Ì¼Í×ÉÀ¼ ÈĵÀÁÉÄ ı¼É¼ ÁÈÁÍ ÍÊÉ× ÈÁÉ IJ¼Î¼Ì ͼÛÍÄ Í¼ÇȼIJIJ¼ ÄÁ ½ÊÇÀ× ÈĵÍÁÇÁÉ ÆÁóÉÀÁ ÚÉÁÍÆÊ ¼ÍμɼÉ× ÀĴÉÄÁ ÂĴóÉÀÁ¿³ h½ÁÅ ½³ÎÔ³Ç³Æ IJ¼Ç¼Í×m ÀÁË Î¼É×À×

сында мәдени ғана емес, сонымен қатар, саяси салмаққа ие болды. Мәселен, кезінде ЮНЕСКО Астананы дүние жүзіндегі «Бейбітшілік қаласы» деп таныды. Себебі елордада әлемдік және дәстүрлі діндер ли дерлерінің съезі ұйымдастырылып тұрады. Мұның бәрі айналып келгенде Астананың халықаралық саяси аренада өзінің орнын ойып алғанын аңғартады, – дейді Ерлан Саиров. Иә, расында да Қазақ елінің астанасында саяси маңызы жоғары әрі күрделі мәселелер талқыланып, өз шешімін тауып келеді.

ƼǍǎƼljƼ njǏǑƼljDŽǛǎ NJnjǀƼǍǗ Бұған дейін жұртшылық арасында «Астана – шенеуніктердің қаласы. Онда рухани-мәдени иіс жоқ» деп сынаушылар болған еді. Соңғы жылдары көпшіліктің бұл сынынан айтарлықтай қорытынды шығарылып, елордада мәдени ошақтар көбейе бастады. Мәселен, Астанада Ұлттық академиялық кітапхана, Қазақстан Орталық концерт залы, «Астана Опера» Мемлекеттік опера және балет театры, Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасының кітапханасы, ҚР Ұлттық мұражайы сынды және тағы да басқа көптеген мәдени ошақтар пайда болды. Бүгінде аталған нысандар Астананың мәдени орталыққа айналуына бірденбір себепкер болғанын көпшілік көріп, біліп отыр.

Белгілі ақын әрі Жазушылар одағының Астана қалалық филиалының төрағасы Несіпбек Айтұлының айтуынша, Тәуелсіздік пен Астана – егіз ұғым. Сондықтан да ол: «Егер тәуелсіздік алмағанда астананы Арқа төсіне көшіріп әкеліп, жасампаз істерді көзімізбен көре алмас едік» деген пікірде.

– Астана бүгінде рухани орталыққа айнала алды деп нық сеніммен айта аламын. Қазіргі таңда зиялы қауым өкілдері мен әртүрлі өнер адамдары Астана қаласына көшіп келіп, қаланың рухани-мәдени дамуына өздерінің үлесін қосып жатыр. Алайда алдағы уақытта елорданың толыққанды мәдени орталыққа айналуы үшін біраз шаруалар жасалуы керек. Мәселен, Алматыдағы Жазушылар одағын Астанаға көшіріп әкелсе, нұр үстіне нұр болар еді. Егер Алматыдағы қара шаңырақ елордаға көшіп келсе, шын мәнісінде Астана рухани орталыққа айналар еді деп ойлаймын. Өйткені Алматыдағы көптеген ақын-жазушылар, өнер қайраткерлері Астанаға көшіп келіп, ұлттық руханиятымызды биік шыңға көтеріп жатыр, – дейді Несіпбек Айтұлы. Шынымен де 19 жыл бұрынғы Астана мен қазіргі Астананың мәдени әлеуетін салыстырсақ, жер мен көктей айырмашылық байқаймыз. Бұған ұлт зиялылары мен өнер адамдарының елордаға көшіп келіп, оның рухани-мәдени дамуына үлес

келіп, ірі халықаралық жарыстарға қатысуға мүмкіндік алды.

– «Астана» президенттік кәсіпқой спорт клубының құрамындағы барлық команда Астананың спорт саласындағы имиджін жасап жатыр. Нақтырақ айтсам, «Астана» велоклубы, боксшылардан жасақталған «Астана арландары», «Астана» футбол клубы, «Астана» баскетбол клубы ха лықаралық дәрежеде өнер көрсетіп жүр. Сондай-ақ, «Астана» футбол клубы Еуропа чемпиондар Лигасының топтық турниріне қатысқан еліміздегі тұңғыш команда болып саналады. Өзінің сәтті ойындарының арқасында аталған футбол клубы Еуропадағы ең ықпалды футбол командаларынан қосылды. Ал «Астана арландарының» екі рет чемпион атанып, алаштың абыройын асырғанын спорт сүйер қауым жақсы білсе керек, – дейді Дүрәлі Дүйсебай. Түйіндеп айтқанда, Астана саясат пен руханиятта және де спортта өзінің орнын қалыптастырып үлгерді. Мұның бәрі айналып келгенде тәуелсіздіктің арқасы деп есептейміз. Тәуел сіздік болма ғанда біздің бүгінгідей дәрежеге көтеріліп, халықаралық аренада атой салуымыз екіталай еді. Сондықтан да қазақстандықтар үшін Астана Отанымыздың жүрегі, Тәуелсіздігіміздің тірегі болып тұр. Серік ҚҰДАЙБЕРГЕНҰЛЫ

4

ȹ

www.astana-akshamy.kz

½Ã¼±ĝ ÊĘȱ Ć ½ÃÆȼ¸

АСТАНА АЙШЫКТАРЫ ʫˬ˯˲˞˘ ˵഑˲˧ˮ˞˟ ˙˯˥ ˪഑˵˟˲˛˟ˮ ౢ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮ ˀ˟˳˱˶˙ˬˤ˪˘˳́ ౭ˬ˵˵́೪ ˭˶ˣ˟˥˧ˮ ˪഑˲˶˛˟ ˪˟ˬ˟˵˧ˮ˞˟˲˞˧೮ ೪˘˵˘˲́ ˪೴ˮ ˳˘ˮ˘˱ ˪഑˙˟˥˧˱ ˪˟ˬ˟˞˧͘ ʽˮ˞˘೦́ ʤ˳˵˘ˮ˘ ˣ˘ˬ́ˮ˘ ೪˯˥́ˬ೦˘ˮ ̃˪˳˱˯ˮ˘˵˵˘˲ ˢ˘˳ ೪˘ˬ˘ˮ́೮ ഑˵˪˟ˮ˧ ˭˟ˮ ˙೴˛˧ˮ˧ˮ˟ˮ ˳́˲ ˾˟˲˵˧˱͕ ˳́˲˵Ͳ ˵˘ˮ ˪˟ˬ˛˟ˮ ˾˟˵˟ˬ˞˧˪ ೪˯ˮ˘೪˵˘˲೦˘ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೵ˬ˵˵́೪ ˤ˞˟̆ˬ˘˲˞́ ˯˲ˮ́೪˵́˲˶˾͕́ ˟ˬ ˭˘೪˵˘ˮ́˾́ ˟˪˟ˮ˧ˮ ˱˘˾ ˟˵˧˱ ˵೵˲೦˘ˮ˞˘˥ ഉ˳˟˲ ˙˟˲˟˞˧͘ ʥ೴˛˧ˮ ʹ ˟ˬ ˘˳˵˘ˮ˘˳́ˮ́೮ ʤˬ˘˵˘˶ ˙˘˶˲˘˥́ˮ˘ˮ ʤ˲೪˘ ˵഑˳˧ˮ˟ ˪഑˾˧˱ ˪˟ˬ˛˟ˮ ˪೴ˮ˧͘ ʽ˳́ ˞˘˵˘೦˘ ˯˲˘˥ ˙˧ˣ ʤ˳˵˘ˮ˘ ˣ˘ˬ́ˮ́೮ ˘˥˾́೪˵˘˲́˭˟ˮ ˵˘ˮ́˳́˱ ೪˘˥˵೪˘ˮ ˟˞˧˪͘

ƼɅLjNJLJƼ ǍƼǛǍDŽ džənjǁǍ ƼnjǁljƼǍǗljǀƼ

ƽNJǃNJɅ ɅƼLJƼǔǗȽǗ ƽƼDž LjɛnjƼLjǗǃ Ұлттық музейде он зал болса, соның бірі – Астана залы. Мұнда Қазақстанның елордасы ретінде Астана қаласының пайда болуы, қалыптасуы және дамуы тарихын бейнелейтін маңызды құжаттар мен материалдар топтамасы ұсынылған. Бірінші витрина атақты археологиялық ескерткіш Бозоқ қалашығына арналған. Қала шетіндегі басты тарихи нысандардың бірін 1998 жылы Кемел Ақышев бастаған экспедиция ашты. Ал ескерткішті қазу жұмыстары 1999 жылдан басталған екен. Мұнда сол жылдары табылған темір жебелер, ат әбзелдері, әшекей мен шақалардың бай коллекциясы бар. Әсіресе, Бозоқ қалашығы орамдарын тарихи суреттерден көруге болады. Мәселен, орамның ішкі алаңында киіз үйлер тігілген. Бекініс қабырғасындағы қақпа арқылы сауда керуені кіріп келеді, оны Бозоқ қалашығының тұрғындары қарсы алуда. Байқағанымыздай, 1830

жылдары Ресейге ыңғайлы транзиттік пункт Ақмола болған екен. Есіл өзенінің жағасындағы Қараөткел шатқалы далалық форпост орны болып таңдалған. Уақыт өте келе кішкентай әскери бекініс Ақмола қаласына айналған. Мұның айғағы ретінде сол кездегі алғашқы құрылыстар, әскери бекіністердің, Ресей империясы шақаларының фотосын көруге болады. Ақмола облысының ел таңбасы туралы да аз-кем дерек берілген. Фотоға назар аударсақ, аталмыш елтаңба ұшы төмен қаратылған жасыл қалқан түрінде жасалған. Ортасында алтын жарты ай мен күмбезі, екі ұшты мұнаралары бар. Қалқан ежелгі патша тәжімен безендіріліп, Александр лентасымен көмкерілген екен. Сол кездері Ақмола ірі сауда орталығына айналған. Сатушылар арасында ағайынды Қосшығұловтардың, Халфиндердің, Кубриндердің, Забировтің, Силиннің, Моисеевтің есімдері айтылады. Тіпті, Қосшығұловтар мен Кубриннің сол кездегі үйлерін көруге болады.

Бәрімізге белгілі, Ақмолада қазақ халқының патша үкіметіне қарсы көтерілісі бұрқ ете түсті. Көтеріліске қазақтарды тыл жұмысына жұмылдыру жөніндегі патша жарлығы себеп болды. Витринадан осы жарлықтың өзін көруге болады. Сонымен қатар, Қазақстанда Кеңес өкіметін құруға белсене қатысушы Амангелді Има новтың, мемлекет қайраткері Сәкен Сейфуллиннің суреттері берілген. Бұл жерде Сәкен Сейфуллиннің қызметі Ақмоламен байланысты екенін айта кету керек. Ол заңсыз қуғын-сүргінге ұшырап, 1938 жылы атылды. Бүгінде Астанада оның құрметіне көшелердің бірі аталды, музей және қола мүсіні ашылды, Аграрлық мемлекеттік университетке Сәкен есімі берілді. Сонымен қатар, бұл бөлім Ұлы Отан соғысы жылдарындағы ақмолалықтардың ерлігіне арнайы тоқталған. 310, 387, 29-атқыштар дивизиясы мен Шпагиннің пистолет-пулеметін көруге және майдан хаттарын оқуға болады. Ұлы Отан соғысы жылдарындағы ақмолалық 41 жауынгер ең жоғары марапат – Кеңес Одағының Батыры атағына ие болған, оның 7-еуі – «Даңқ» орденінің иегерлері. Олардың арасында екі мәрте Кеңес Одағының Батыры, атақты ұшқыш, генерал-майор Талғат Бигелдинов, Кеңес Одағының Батыры, тәуелсіз Қазақстанның тұңғыш Қорғаныс министрі, «Халық Қаһарманы» алтын жұлдызына ие болған Сағадат

Нұрмағамбетов және «Халық Қаһарманы» Рақымжан Қошқарбаевтың фотолары бар.

ǒǁLJDŽljNJƿnjƼǀ ǎǗɍ ʓLJdžǁǍƲljƲɍ ƼǍǎƼljƼǍǗ Қазақ тарихындағы елеулі оқиғаның бірі – тың жерлерді игеру жылдары. Мұнда сол кездегі жағдайды көз алдына әкелетін сарғайған суреттер көп. Олардың қатарында Алматы қаласынан тың игерушілер келген алғашқы пойыз, Ақмола стансасына Украинадан тың игерушілер эшелонының келуі, Халық шаруашылығы Тың игеру кеңесі, Целиноград қаласының құрылысшылары бар. Тың игеруге үлкен үлес қосқандардың да марапаттары қойылған.

1960 жылдары Мәскеудің бастамасымен Қазақстанның бес облысы кіретін қазақ жерлерін бөліп алуға тырысқан тұста Қазақ КСР Министрлер

Кеңесінің төрағасы Жұмабек Тәшенев қарсы шыққан болатын. Осы батыл әрекеті үшін оны екі айдан кейін қызметінен алып тастайды. Витринада қазақ жерінің тұтастығын қорғап алған Жұмабек Тәшенев туралы кеңінен ақпарат берілген.

ƼǍǎƼljƼ ǎʃǏǁLJǍƲǃ ɅƼǃƼɅǍǎƼljljǗɍ NJnjǎƼLJǗȽǗ 1992 жылы Целиноград Ақмола қаласы деп өзгертілді. Ал 1994 жылы 6 шілдеде елорданы Алматыдан Астанаға көшіру туралы тарихи Қаулы қабылданды. Витринаға тарихи Қаулы қабылданған күнгі Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің отырысы, мемлекеттік қызметкерлердің алғашқы эшелондары, ҚР Президенті Н.Назарбаевтың КСРО халық сәулетшісі К.Монтақаевқа сыйлаған сағаты және С.Жолымбетовке берген алғыс хаты ілінген.

www.astana-akshamy.kz

ȹ

½Ã¼±ĝ ÊĘȱ Ć ½ÃÆȼ¸

1997 жылы 8 қарашада Қазақстан Республикасы Мемлекеттік рәміздерінің эталондары – Ту, Елтаңба және Президент штандарты ресми түрде жаңа астанаға берілді. 1998 жылы 6 мамырда ел Президенті «Қазақстан Республикасының астанасы Ақмола қаласын Қазақстан Республикасының елордасы – Астана қаласына өзгерту туралы» Жарлыққа қол қойды. Ал 1998 жылы 10 маусымда жаңа елорданың халықаралық тұсаукесері өтті. Қазақстан Республикасы елордасының тұсаукесері құрметіне белгіленген «Астана» медалі, қаланың символдық кілті, Астана қаласының алғашқы әкімі Ә.Жақсыбековтің «Астана қаласының құрметті азаматы» лентасы мен куәлігі – бәрі келушілердің назарына ұсынылған.

Сондай-ақ, Астананы салуға үлес қосқан бір топ атақты сәулетшілердің сызбасы мен марапаттары, құрылыс компаниялардың жобасы сәтті таныстырылған.

ʃnjƽƲnj LjƼɍǗǃǀǗ ǂNJƽƼǀƼ ǁLJƽƼǍǗljǗɍ ɅNJLJǎƼɍƽƼǍǗ ƽƼnj

Жалпы, Астана қаласының құрылысына түрік, итальян, израиль және басқа да шетелдік фирмалар белсене қатысқан көрінеді.

Бүгінде Қазақстанның жаңа астанасының құрылысы ең ауқымды жоба ретінде тарихқа енді. Қаланың сәулеттік тұжырымдамасын жасауда Елбасының қалаға еуразиялық келбет беру жөніндегі идеясы ескерілді. Астананың сәулеттік келбетінде Қазақстан Президентінің көптеген идеялары іске асырылды. Витринаға қойылған Мемлекет басшысының өз қолымен сызған эскиздеріне қарап, Астананың бірде-бір сәулеттік кешені немесе бірде-бір қоғамдық ғимарат оның қатысуынсыз салынбағанын білуге болады.

2008 жылы 5 маусымда қалалық мәслихаттың кезектен тыс 16-сессиясында Қазақстан астанасының жаңа елтаңбасы мен туы бекітілді. Витринадан Астананың рәміздерін көруге болады.

ƼǍǎƼljƼ ƼLJȽƼlj ƼǍǏLJƼnj Астана провинциялық орталықтан ірі мегаполиске қалай айналғанын салалық бөлімдерге

арналған экспонаттардан білуге болады.

2013 жылғы 9 желтоқсанда Астанада Мемлекет басшысы Н.Назарбаевтың қатысуымен «Тау-Кен Алтын» аффинаж

зауыты ашылды, оның қуаты жылына 25 тонна алтын және 50 тонна күміс шығара алады. Мұнда қойылған сол құй малардың макеті мен алтын және күміс түйіршектер елдің табиғи байлығын көрсетіп тұр. Астанада болашақта бой көтеретін жобаларға қарап тамсануға болады. Әбу-Даби Плаза, Ғарыштық байланыстар орталығы, Ботаникалық

бақ, Зообақ және ЭКСПО макеті қайталанбас сәулетімен ерекшеленеді. Қазіргі таңда қала экономикасында технопарктер, жоғары технологиялар секілді тиімді тетіктер қолданылуда. Қазақстан үшін өнеркәсіптің жаңа салалары, тепловоздар, вагондар, тікұшақтар өндірісі, күн батареялары модульдері дамып келеді. «Еврокоптер Қазақстан инжиниринг» тікұшағының макеті, локомотив макеті, «Боинг 757» ұшағының макеті, «2007 жылғы ТМД-дағы үздік әуежай» кубогы, теміржол вокзалы, ТұлпарТальго, Есілдегі кеме, көлік және жол айрықтары, BRT жүрдек автобустары – соның дәлелі. Білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет және спорт саласында жеткен жетістіктердің өзі ауыз толтырып айтарлықтай. Инновациялық денсаулық нысандары, дарынды балаларға арналған зияткерлік мектептер, елордалық университет-

тер, музейлер, театрлар, мұрағаттар, цирк, көрмелер, көркемсурет шеберханалары, концерттік алаңдар елорданы үздік дәстүрлер мен мәдениет жетістіктерінің орталығы ретінде көрсетіп тұр. Қазақстанның қазіргі астанасының халықаралық деңгейдегі танылуын баяндайтын витрина «Астана – халықаралық әлемдік және еуразиялық сая-

5

саттың ортасында» деген тақырыпты ашу үшін фото құжаттық материалдар мен экспонаттарға сүйенген. Астанада Әлемдік және дәстүрлі діндер съезі, Астана экономи калық форумы және басқа да халықаралық маңызы бар жиындар өткізіліп келеді. Бас қалада ЕҚЫҰның тарихи съезі, ШЫҰ мен ИЫҰ-ның мерейтойлық саммиттері өтті. 2017 жылы халықаралық EXPO көрмесі өтеді. Бүгінде елорда дүние жүзінің 20-дан астам қалаларымен бауырлас. 1999 жылы шілдеде Астана ЮНЕСКО-ның «Әлемнің бейбітшілік қаласы» сыйлығына лайық деп танылды. 2000 жылдан бастап Қазақстанның басты қаласы елордалар мен ірі қалалардың халықаралық Ассамблеясының мүшесі саналады.

' ƽNJLJƼǔƼɅɅƼ ǍƼǛǑƼǎ Астана залында ең мықты за ма науи технологиялар кеңінен қолданылған. Әсем әуен ырғағында еден астынан шығатын Астананың қазіргі және бола шақтағы бет-бейнесін көрсететін макет еріксіз таңдай қақтырады. Сәулеті мен дәулеті келіскен қалада әлі талай жобалар дүниеге келеді. Бірегей иілген экран арқылы Қазақстанның табиғаты туралы, Астана жайында фильмдер көрсе тіледі. Медиа-еденге 800-ден аса монитор орнатылған екен. Астананың қазіргі орталық бөлігінің серпінді макеті, үш тілде аудиогидтер, сенсорлы дүңгіршектер орналастырылған. 3D турлардың арқасында елорданың көрнекті жерлеріне виртуальді түрде саяхаттап, болашағына көз жіберуге болады. Бір сөзбен айтқанда, Астана залының материалдары хроникалық-деректі тәртіппен ұйымдастырылған. Ол қаланың ежелгі дәуірден қазіргі заманға дейінгі аралықты жан-жақты шолуға мүмкіндік береді. Гүлмира АЙМАҒАНБЕТ

6

ȹ

www.astana-akshamy.kz

½ÃÆȼ¸ ÊÓÅÓÉÓ

ЖЕЛТОҚСАНШЫЛАРҒА – ЖЕТПІС МЫҢ ТЕҢГЕ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ˮ́೮ ϮϬϭϳͲϮϬϭϵ ˢ́ˬ˞˘˲೦˘ ˘˲ˮ˘ˬ೦˘ˮ ˙̅˞ˢ˟˵˧ ˙˟˪˧˵˧ˬ˞˧͘ ʤˬ˞˘೦́ ˢ́ˬ˞˘˲́ ೪˘ˬ˘ ೪˯˲ˢ́ˮ́ˮ˞˘೦́ ೪˘˲ˢ́ˮ́೮ ˪഑˙˧ ഉˬ˟˶˭˟˵˵˧˪ ˳˘ˬ˘೦˘ ೪೵˥́ˬ˭˘೪͘ ʺഉ˳˟ˬ˟ˮ˧೮ ˭ഉˮͲˢ˘˥́ ˭ഉ˳ˬˤ˺˘˵˵́೮ ˪˟ˣ˟˪˵˧ ˳˟˳˳ˤ̆˳́ˮ˞˘ ˵˘ˬ೪́ˬ˘ˮ˞́͘ 2017-2019 жылдарға арналған қаланың бюджеті туралы Астана әкімінің орынбасары Андрей Лукин баяндама оқыды. Оның айтуынша, қаланың басты қаржылық құжаты елорданың биылғы әлеуметтік-экономикалық жағдайына сараптама жасала отырып жобаланды. Әкімнің орынбасары алғашқы жартыжылдықтың қорытындысы бойынша жалпы өңірлік өнім 2,1 трлн теңгені құрап, 3 пайызға өскенін атап көрсетті. Яғни бас шаһардың республикалық жалпы өнімін дегі үлесі 11,1 пайызды құрап отыр. Бұл – Алматы мен Атырау облыстарынан кейінгі үшінші жоғары көрсеткіш. Экономиканың нақты секторында өнеркәсіптің өндіріс көлемі биылғы он айдың көрсеткіші бойынша – 311,5 млрд теңге, ал негізгі капиталға құйылған инвестиция көлемі 631 млрд 600 млн теңгені құраған. Осылайша, республикалық инвестиция көлеміндегі Астананың үлесі 11 пайызды көрсетті. Бұдан кейін жергілікті бюджет жайына ойысқан қала әкімінің орынбасары 20172019 жылдары жергілікті бюджеттің жалпы көлемі 660,5 млрд теңге сомасына жоспарланып отырғанын жеткізді. Оның 219 млрд 500 млн теңгесі – 2017 жылға, 218 млрд теңгесі – 2018 жылға, 222, 9 млрд теңге 2019 жылға жобаланып отыр. Үкіметтің Қаулысымен республикалық бюджеттен бөлінген мақсатты ағымдағы трансферттердің жалпы сомасы 153 млрд 400 млн теңгені құраған. Бұл трансферттер инновациялық жобаларды жүзеге асыруға жұмсалмақ. Сонымен қатар, Алматы ауданына – 15 млрд 997 млн теңге, Сарыарқа ауданына – 11 млрд теңге, Есіл ауданына 16 млрд 213 млн теңге бөліну жоспарланған. Келесі жылдан бастап, қаланың барлық ауру ханасы мен емханалары рес-

публикалық бюджет есебінен қаржыландырылатын болады. Есесіне, жергілікті бюджет А гепатитіне қарсы вакцина сатып алу шығынын, ана мен бала денсаулығын қорғауға бағытталған қызметтер түрін, пайдалануға берілетін медициналық ғимараттарды күтіп-баптау мен денсаулық сақтау нысандарын материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз ету шығындарын мойнына алмақ. Бұған қоса, қаланың медицина саласындағы әртүрлі шараларды жүзеге асыруға жергілікті бюджеттен 26 млрд 633 млн теңге бөлінбек. Бүгінге дейін қала қоржынындағы ақшаны қайда жұмсау тиімдірек болатынын талай талқылаған депутаттар бұл жобаны бірауыздан мақұлдады. Осылайша, елорданың 2017-2019 жылдарға арналған бюджеті бекітілді. Депутаттар алдағы бюджет қар жысы әлеуметтік салаға көбірек жұмсалатынын айтты. Бұдан кейін мінбеге Астана қаласы Жұмыспен қамту, еңбек және әлеуметтік қорғау басқармасы басшы сының орынбасары Артем Абилдинов көтеріліп, тұрғындардың жекелеген санаттарына әлеуметтік көмек көрсетіп, тізбесін анықтау жөніндегі мәслихаттың қағидасына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы жеткізді. Оның Тәуелсіздіктің 25 жылдығына орай 1986 жылдың 17-18 желтоқсан оқиғалары кезінде зардап шеккендерге 70 мың теңге көлеміндегі бір реттік әлеуметтік көмек көрсету туралы ұсынысын депутаттар қолдады. Сессияда субсидиялар алуға арналған ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілердің тізімін айқындау жөніндегі ведомствоаралық комиссияның құрамы айқындалып, қалалық мәс лихаттың келесі жылғы жұмыс жоспары да бекітілді. Қымбат НҰРҒАЛИ

jɴɭɱʍɸʍɴɬʍ ͉ɧɳɧx ɧɲɾɰʇɹʃɵʃ͋ ɰɪʍɳʍɪʍ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ ഉ˪˧˭˞˧˛˧ˮ˧೮ ೵˥́˭˞˘˳˵́˲˶́˭˟ˮ ˪˟೮ ˘˶೪́˭˞˘ ഑˵˪˧ˣ˧ˬ˧˱ ˢ˘˵೪˘ˮ ͨʺ˟˥˧˲˧˭˞˧ ೪˘ˬ˘ͩ ೪˘˥́˲́˭˞́ˬ́೪ ˘˪˻ˤ̆˳́ ഉˬ˧ ˞˟ ˢ˘ˬ೦˘˳́˱ ˢ˘˵́˲͘ Кеше ел Тәуелсіздігінің 25 жылдығына орай ұйым дастырылып жатқан бұл шараға тек қана отандық өнімдер сатылатын «УниверМАG.kz» сауда орталығы үн қосып кәсіптік-техникалық колледжі нің біраз студентіне қазақстандық өндірушілердің қолынан шыққан киім-кешектер жиынтығы табыс етілді. «Қайырымдылық шарасы аясында Астанадағы кәсіптіктехникалық колледжінде білім алатын 20 студентке киім-кешектер жиынтығы

мен кітаптар беріп отырмыз. Бұлардың арасында тұрмысы төмен отбасылардан шыққан және ата-анасынан айырылған студенттер, сонымен қатар облыстық, республикалық деңгейдегі жарыстарда жеңімпаз атанып жүрген үлгілі жастар бар. Көмек көрсету туралы бастамамызға еліміздің барлық кәсіпкерлері қолдау білдірді. Сондай-ақ, бұл шара «УниверМАG.kz» сауда орталығының бір жылдығына сәйкес келіп отыр» дейді Жеңіл өнеркәсіп өнімдерін

өндірушілер одағының президенті Сәуле Шәуенова. Шараға Астана қаласы әкімінің орынбасары Малика Бек тұрова, елорданың кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасы және «Атамекен» ҰКП өкілдері қатысты. Жалпы Астана қаласында кәсіпкерлікке ғана емес әлеуметтік мәселе лерге, аз қамтылған отбасы ларға қатты көңіл бөлініп келеді. Оған осы «Мейірімді қала» қайырымдылық акциясы куә болса керек. Бүркіт НҰРАСЫЛ

ɺ͘ɻɭɳɹʍɯɬʍɲ ɺɧ͈ʃɳʃɴʃ ʤ˳˵˘ˮ˘˞˘೦́ ˃ഉ˶˟ˬ˳˧ˣ˞˧˪ ˳˘˲˘˥́ˮͲ ˞˘ ˟ˬ˯˲˞˘ ഉ˪˧˭˞˧˛˧ˮ˧೮ ೪˯ˬ˞˘˶́˭˟ˮ ˘ˣ˘˵˵́೪˵́೮ ˾ˤ˲˟˪ ೦˘˳́˲ ˵˯˥́ˮ˘ ˘˲ˮ˘ˬ೦˘ˮ ͨ˃ഉ˶˟ˬ˳˧ˣ˞˧˪ ˵˘೦́ˬ́˭́ ʹ Ϯϱͩ ˘˵˵́ ˹˯˵˯˪഑˲˭˟ ˘˾́ˬ˞́͘ Көрмеге еліміздің егемендік алғаннан бергі тарихи оқиғаларды назардан қалт жібермеген үздік фотожурналистердің туындылары мен жаз бойы өткен «Менің елім – Қазақстан» байқауында жеңімпаз атанғандардың шығармаларын қосқанда жүзге тарта суреттер қойылды. Шараның ашылуында ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты, қарымды қаламгер Сауытбек Абдрахманов тәуелсіздік тарихынан сөз тартып, көрмеге қойылған туындылар жайында салмақты сөз қозғады. Шындығында, еліміз дербестік алғаннан бері қаншама тарихи оқиғалардың куәсі болып келеміз. Оның барлығы хатқа түскенмен, халыққа көп жете бермейді. «Мың естігеннен бір көрген артық» демекші, көрмедегі әрбір суреттен халқымыздың азаттық алған жылдағы «ақ түйенің қарны жарылған» қуанышынан бастап, оны қалыптастырудағы сан қатпарлы жұмыстар мен сезімді селт еткізер сәттерді қалт жібермеген қырағылықты байқадық. Мемлекет басшысының алғашқы фототілшісі болған, марқұм Иосиф

Будневич, Мұрат Мәмбетов, Шүкір Шахай, Ермек Сарбасов және бүгінгі жас буын өкілі саналатын Ерлан Омаров секілді талантты азаматтардың туындыларынан Елбасының алғашқы ант беру сәтінен өріп, өнер майталмандары мен қоғам қайраткерлерінің бейнелері көзге жылыұшырап, табиғилығымен тарта біледі. Сонымен бірге, жиырма бес жыл ішінде ауыз толтырып айтар жетістікке жеткен экономика мен өндіріс орындары және қорғаныс саласының табыстары дарынды фотожурналистердің нысанасына ілінген. Айта кетейік, аталған көрме жыл соңына дейін жалғасады. Азамат ЕСЕНЖОЛ

www.astana-akshamy.kz

ȹ

ĜÆě¸Ä

͉ɧɴɲ͔͋ʍɳ ɮɧɵɬɧɸ͈ɧ

j͉ɧɴ͉ɶɸx ɶɸɺɧɳʃ͉ ˃ഉ˶˟ˬ˳˧ˣ˞˧˪˵˧೮ ˾ˤ˲˟˪ ೦˘˳́˲ˬ́೪ ˵˯˥́ˮ˘ ˯˲˘˥ ೵˥́˭˞˘˳˵́˲́ˬ́˱ ˢ˘˵೪˘ˮ ˤ˛˧ ˧˳˵˟˲ ˘ˣ ˟˭˟˳͘ ʽ˳́ˮ˘˶ ˶˘೪́˵˵˘ ഑ˣ ೪˯ˬ́ ഑ˣ ˘˶ˣ́ˮ˘ ˢ˟˵˧˱͕ ഑ˣͲ഑ˣ˧ˮ ೪˘˭˵˘˭˘˳́ˣ ˟˵˟˵˧ˮ˞˟˥ ˞˟೮˛˟˥˛˟ ˪഑˵˟˲˧ˬ˛˟ˮ ʤ˳˵˘ˮ˘˞˘ ഉˬ˟˶˭˟˵˵˧˪ ˢ˘೦́ˮ˘ˮ ˘ˣ ೪˘˭˵́ˬ೦˘ˮ ˘೦˘˥́ˮ ˮ˘ˣ˘˲˞˘ˮ ˵́˳ ೪˘ˬ˭˘˞́͘ ʮ˘೪́ˮ˞˘ ˟ˬ˯˲˞˘ˮ́೮ ഉ˪˧˭˧ ಁ˳˟˵ ʰ˳˟˪˟˾˟˚˵˧೮ ˙˘˳˵˘˭˘˳́˭˟ˮ ˟˛˟˭˟ˮ˞˧˛˧˭˧ˣ ˢ˘˲ˤ̆ˬ˘ˮ೦˘ˮ ˢ˟ˬ˵˯೪˳˘ˮ ˘˥́ˮ ˵೴˛˟ˬ ೪˘˭˵ˤ˵́ˮ ͨʤ˳˵˘ˮ˘ ʹ ˭˟˥˧˲˧˭˞˧ ೪˘ˬ˘ͩ ˘˪˻ˤ̆˳́ ˙˘˳˵˘ˬ́˱ ˪˟˵˵˧͘ ʽ˳́ ˘˥ˬ́೪˵́೮ ˘̆˳́ˮ˞˘ ೪˘ˬ˘˞˘ˮ ೪˘˾́೪˵˘˶ ˯˲ˮ˘ˬ˘˳೪˘ˮ ͨౢ˘˭೪˯˲ͩ ഉˬ˟˶˭˟˵˵˧˪ ೪́ˣ˭˟˵ ˪഑˲˳˟˵˶ ˯˲˵˘ˬ́೦́ ˞˘ ˃ഉ˶˟ˬ˳˧ˣ˞˧˪ ˪೴ˮ˧ˮ ˘˵˘˱ ഑˵˵˧͘

LjəLjdžƲljǀƲƿƲ ǔǁdžǎǁǏLJƲLJǁnj LjǁnjǁdžǁLJƲdž džNJljǒǁnjǎ ɅNJDžǀǗ Шаһар шетіндегі «Қам қор дың» қамкөңіл жұрты шеттеп қалмасын деп халін білуге, мерекемен құттықтап, көңілін аулауға қалалық Еңбек, жұмыспен қамту және әлеу меттік қорғау басқарма сы ның өкілдері мен бір топ өнер адамдары Астанадан арнайы ат терлетіп барып қайтты. Бізді елорда әкімдігіне қа расты коммуналдық-мемле кет тік ме кемесінің директоры Нұрбол Зұлқар наев бастаған бір топ әлеуметтік қызметкерлер жылыұшырай қарсы алды. Бұл орталық кәмелеттік жасқа толған психоневрологиялық ауытқулары бар және тұрмыс тық және медициналық күтімді талап ететін жандардың тұрақты тұруына арналған. Мұндағы жұрттың кіребе рістен бастап көрсеткен ілтипатынан мерекеге ынты-шынты сымен дайындалғаны байқалды. Алдымен қыз меткерлер мен осы жердің тұр ғындары бірлесіп ұйым дас тырған концертті тамаша ла дық. Назары мызды әнбиімен ғана емес, әр шыққан сайын ауыстырылған алуан түрлі киімдері де аударды. Сөйтсек, бұл костюмдердің бәрін осындағылар өздері тіккен екен. Бұны кейінірек білдік. Концертте Астана қаласы Еңбек, жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау басқармасы басшысының орынбасары Сәуле Нұрғожина арнайы сөз алып, ыстық лебізін жеткізіп, орталықта күні-түні ерінбей көмегін тигізіп жүрген әлеуметтік қызметкерлерді марапаттады. Ол бүгінде осы салада қызмет ететін-

дердің еңбегі ерекше ескерілуі керек екенін айтты. Соңына қарай сахнаның төріне белгілі эстрада жұлдызы Бауыржан Исаев көтерілді. Оны көрген көпшілік қолпаштап, әнін бірге қосылып шырқады. Әншінің өзі бұл жерге екінші рет табан тіреп тұр екен. Сондықтан жүзі таныстар бұрын тыңдаған сүйікті әндерін айтуға қолқа салды. Бауыржан елордаға қоныс аударғанына төрт жыл болғанын, осы уақыт аралығында қаладағы қайырымдылық шараларына жиі қатысатынын, соның ішінде Қарттар үйіне де бірнеше рет барып, ән шырқап, үлкендердің разылығын алғанын айтты. Оған қоса, аты енді таныла бастаған әнші Асқар Жайлаубаев та ортаға шығып, өнер көрсетті.

ʃLJǁǏLjǁǎǎƲdž ɅǗǃLjǁǎdžǁnjLJǁnjǀƲɍ ǁɍƽǁƿƲ ƼǀƼLJ Концерттен кейін мекеме басшысы Нұрбол Зұлқарнаев келген қонақтарға орталықтың тыныс-тіршілігімен таныстырып, аралатты. «Қамқор» әлеуметтік қызмет көрсету орталығы Астана қаласы әкімдігінің қаулысымен 2005 жылдың ақпан айында құрылған екен. Қазір бұл жердің қамқорлығында 258 адам бар. Оларға әлеуметтік сипатта медициналық; тұрмыстық; психологиялық; мәдени; еңбектік; экономикалық және құқықтық қызмет түрлері көрсетіледі.

– Мен бұл мекемеде әлеуметтік жұмыс жөніндегі маман болып 2013 жылдан бері қызмет етемін. Менің міндетіме жеке жұмыс жоспарларын жасау және олардың дұрыс орындалуын қадағалау,

тоқсан сайынғы қызмет алушылардың жағдайындағы өзгерістерге мониторинг жасау, қажетіне қарай өзгерістер енгізу, қамқордағылардың құжаттарын жүргізу, мүгедектердің қажеттіліктеріне сай гигиеналық құрал-жабдықтар, жүріп-тұруға арналған көмекші құралжабдықтар алу, қызмет алушылардың құқықтарын қорғау жатады. Осында жұмыс істеу психологиялық қиын және жауапкершілігі көп болғанымен, өте қызықты. Себебі бұл жерде біз мүмкіндігі шектеулі мүгедек жандарға көмектесеміз. Тамақтары тоқ, киімдері бүтін, бос уақыттарын тиімді өткізеді. Сондай-ақ, түрлі мерекелік концерттер, спорттық шаралардан тыс қалмайды. Күнделікті жұмысқа келіп, олардың жайдары жүздерін көріп, еңбектеріміздің еш кетпегенін байқаймын. Олардың өздерін осы қоғамның толыққанды мүшесі ретінде сезінуі үшін мемлекет бар жағдайды жасауда, – дейді орталықтың қызметкері Көкен Назарбек. Орталықтың жалпы аумағы 7 гектарды алып жатыр. Мұнда күнделікті өмірге қажетті дүниелердің бәрі бар. Басы ауырып, балтыры сыздаса, дәрігерлері де осында, уақытында тамақтандыратын аспаздары да осында, тіпті шашын қидырам десе, арнайы штатта жұмыс істейтін шаштараздар да бар екен. Тіс дәрігері Елена Головина 25 жылдық тәжірибесі барын, мұнда биылдан бастап істеп жатқанын, өзінен көмек сұрап келгендерге тіс жұлу және емдеу; пародонта және ауыз қуысының басқа да ауруларын емдеу сияқты ем-дом шараларын жасайды. Айтпақшы, жоғарыда айтқан мерекелік киімдерді тігетін шеберхана да жұмыс істейді. Ұлттық киімдерге толтырылған бөлмені көрдік.

– Бес жылдан бері осындамын. Міндетім – әлеуметтік-еңбектік қызмет түрін көрсету. Еңбек терапиясының кабинетінде сурет салу, әртүрлі тәсілдермен тігу, бисерден түрлі бұйымдар жасау, қағаз және басқа да материалдардан туындылар жасау сияқты қолөнер шеберлігіне баулимыз. Күніне еңбек терапиясы кабинетіне 15 қызмет алушы келеді. Бұл жаттығулар қол маторикасын дамыту, шығармашылық ойлар туындауына және фантазиясын арттыруға көмектеседі, – дейді еңбек нұсқаушысы Алия Аққошқарова. Директордың айтуынша, 2017 жылы орталық ауқымын кеңейтіп, тағы 100 адамды сыйдыра алатын жаңа нысанын ашады. Қазір бұл нысанның құрылысы да әжептеуір көзге көрініп қалыпты.

ɵɧɸɲɭɹɲɭɵ ɵɧɴʃɹɺʃ ɧɨʃɳɧɱ ʮ˘˳˵˘˲ ˵˟˘˵˲́ˮ˞˘ ˘ˬ˵́ ˘ˬ˘˾˵́೮ ˘˙́ˣ́ ʹ ಁ˙˧˾ ʶ˟˪˧ˬ˙˘˟˚˵́೮ ͨʻ˘˲˵ഉ˶˟˪˟ˬͩ ˞˲˘˭˘˳́ˮ́೮ ˵೵˳˘˶́ ˪˟˳˧ˬ˞˧͘ ౢ˯˥́ˬ́˭ ˢ˘ˣ˶˾́ˮ́೮ ˵˶೦˘ˮ ˪೴ˮ˧ ˭˟ˮ ˵ഉ˶˟ˬ˳˧ˣ˞˧˪˪˟ ˵˘˭˘Ͳ ˾˘ ˵˘˲˵˶ ˙˯ˬ˞́͘

Спектакль ел басына күн туған шақта үш жүздің басын қосып, елдің елдігін сақтап қалған Абылай хан жайлы. Тақ деген бір қу таяқ екенін, шайқастан шайылатын кез келгенін түсінген Абылай енді бітімгерлік жолмен жүруге шешім қабылдайды. Әуелде Сабалақ, кейін кемеңгерлігінің арқасында

Абылай хан атанады. Қойылымда бала Абылайды театрдың жас әрі талант ты актері – Шыңғыс Жа қыпбай, Дана Абылайды Мемлекеттік «Дарын» Жастар сыйлығының лауреаты, белгілі актер Әділ Ахметов ойнайды. Оқиға желісінде ел тағдыры жеке адамның тағдырымен сабақтасады,

7

сонысымен де көрерменді қызықтырады. Драманың қоюшы режиссері – Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Нұрқанат Жақыпбай кездескен қиыншылықтар жайлы баяндап берді: – Әбіш ағаның тілі күрделі, сөзі салмақты. Күні-түні ұйықтамай тәптіштеп оқы-

Орынбек ӨТЕМҰРАТ

дық, жақсы шығаруға тырыстық. Бұл – елімізге, халқымызға, көрерменге өте керек дү ние. Жастардың рухын көтеріп, отаншылдыққа тәрбиелейтін қажетті шығарма, – деді ол. Қойылым соңында Жастар театрының ұжымына Астана қаласы әкімі Әсет Исекешевтің атынан ықылас гүлі табысталды. Гүлдана ТАЛҒАТҚЫЗЫ

8

ȹ

www.astana-akshamy.kz

ęÃÊ ęǸÁÓ

– Өзіңізді жақсы білетіндер әскери ұшқыштың баласы дейді. Ауылдың шаңына аунап өскен баланы атақты дәрігер болуға кім баулыды?

– Мен де ауылдың баласымын. Әкем соғысқа қатысып, кейіннен әскери қызметке алынды. Сол жақтан әскери ұшқыш болып оралды. Оның жүріс-тұрысы, күнделікті өмір салты темірдей тәртіпке негізделді. Бізді ерте оятып, жұмысқа жегетін. Қаталдау кісі болған соң, көп адам сыртынан батылы бара бермейтін. Сол әкем – бір үйдің ұлдан жалғызы. Шешем де жалғыз. Айтайын дегенім, біздің үй нағашы атамның үйімен іргелес болды. «Жігіттің жақсысы – нағашыдан» демекші, өмірлік жолымды таңдауға нағашы атамның ықпалы болды. Ол кісі тегін адам емес еді. Бойында қазақы емшілігі бар, алдына келген ауруды қарайтын. Ем-шөппен емдеп, сынық салатын. Көп сөйлемейтін біртоға жан. Бір қызығы, үйге кім келетінін алдын ала біліп отыра-

– Мен травматолог болғым келетінін айттым әрі Мәскеудегі Травмотология және ортопедия инс титутына оқуға түсуге көмектесуін сұрадым. Бұған Коновалов күліп жіберді. «Алдымен кел, содан кейін шешім қабылдайсың» деді. Осы әңгімеден кейін, тәуекел деп ештеңеге қарамастан, ешкіммен ақылдаспастан, бейтаныс қалаға тартып кеттім. Мен сол кезде өз арманымды өзгерткен жоқпын, керісінше, іздегенімді таптым. Хирургиядағы бұл кәсіп анағұрлым күрделі, анағұрлым жұмбақ және ең бастысы біздер үшін, қазақстандықтар үшін, жаңа кәсіп еді.

– Сол кездері біздің елдегі жағдай қандай еді?

– Қазақстанда 80-жылдардың басында дәл мұндай нейрохирургия болмаған. Бұл – игерілмеген тың сала. Еліміз бөлімшелерді ашуға енді ғана бел буып жатқан. Ал мен мұнда қызметті жаңа ғана бастаған дәрігер бола тұра, академик Н.Н.Бурденконың Ғылыми-зерттеу

цина ғылымының кандидаты бар.

– Жалпы, нейрохирургиялық аурулардың ерте кезеңін қалай анықтауға болады, әлде тез арада дәрігерге көріну қажеттігін сездіретіндей нақты сырқат белгісі пайда бола ма?

– Нейрохирургиялық патологияның түрі көп. Ол әртүрлі сырқат белгілерімен көрініс беруі мүмкін. Әрбір нейрохирургиялық сырқат үшін, әсіресе аурудың ерте кезеңдерінде өзіне тән нақты бір белгілері болады. Мәселен, ауру барысындағы клиникалық сурет алуан түрлі. Барлық көріністер мен сырқат белгілері бас миының қай тұсы немесе қай бөлігі аурумен зақымдалғандығына байланысты. Әдетте, бастың әртүрлі бөліктеріндегі ауру, бастың айналуы, жүрек айну, лоқсу, қатты шаршау, ұйқы басу, жады мәселесі, галлюцинациялар, эпилептикалық талма, қозғалыс үйлесімінің бұзылысы тәрізді белгілер байқалады. Бас ауруы, шуыл және бастың айналуы, жадының төмендеуі, естудің нашарлауы, шаршаудың жоғарылауы, жұмыс қабілеттілігінің төмендеуі тәріздес сырқат белгілері тек қана кәрі адамдарда ғана емес,

ǍǡǬȂǦ ƼɅǔNJLJƼɅNJƾ

ɛǧǮǮǷɆ ǩǡǥǬǪDZǤǬǯǬǟǤǻ ǪǬǮǜǧǷȾǷǩǷɎ ǝǜǭɆǜǬǨǜ ǮʔǬǜȾǜǭǷ

МЕНІ НАҒЫЗ ДӘРІГЕР ҚЫЛҒАН – ӨМІР САБАҚТАРЫ

тын еді. Мен осы кісінің жанында өстім. Күнде таңертең қолына су құйып, кешкісін бірге батырлар жырын оқып, жыраулар туралы айтысатынбыз. Атамның іс-әрекетін бойыма сіңіргендіктен бе, менің де сынық салатын қасиетім болды. Естігенде таң қалатын шығарсыз. Дегенмен нейрохирургия саласына кездейсоқ жағдайда келдім. Алғашқыда өзімді травматолог дәрігердің жұмысына даярлағанмын. Бесінші курстан бастап бос уақытымның бәрін травматология кафедрасында өткіздім. Студенттік үйірмелерге бардым, тіпті жұмыс істей бастадым. Алайда бір ғана оқиға менің кейінгі жолымды түбегейлі өзгертіп жіберді.

ʶʽʻʽʦʤʸʽʦʿʫʻ ʶʫʯʪʫˁ˄ – Ол қандай оқиға еді?

– Бір күні өзім жұмыс істеп жүрген Ақтөбе қаласына Мәскеуден академик Н.Н.Бурденконың Ғылымизерттеу институтынан жас академик Александр Коновалов келді. Мен ол кезде 26 жастамын. Енді ғана Медициналық академияны аяқтағанмын. Бұл кездесу мен үшін жай ғана сәттілік емес, жоғарыға деген жолдама болды. Біз жақсы араласып кеттік, ол менің үйімде бес күн бойы қонақта болды. Бір сөзінде: «Серік, маған кел, нейрохирургияны үйретемін» деді. Коноваловтың осы сөзі соңында менің тағдырымды анықтады.

– Яғни, Мәскеуден бір-ақ шықтыңыз ба?

институтының директорының кабинетінде отырмын! Иә, мен тіпті өзімнің осы жерде отыратынымды елестетіп те көрген емеспін. Себебі бұл араға тіпті ғылым докторларының өзі де кіре алмайтын. Мен мұны қазір түсінемін, бұл ойға сыймайтын жағдай – ешқандай аға-көкесіз осындай беделді адамның алдына келу және нейрохирургияға қатысты барлық сұрақтарға толық жауап алу. Барлығын көріп-білгеннен кейін директор маған жыл сайын келіп тұруды тапсыра отырып, алғашқы екі жыл Қазақстанда нейрохирург болып жұмыс істеуді ұсынды. Содан бері мен жыл сайын демалысымды Мәскеу ҒЗИ-де өткіздім және институт үшін ақ халат киген өз адамына айналдым. Бұл мен үшін барлық арманымнан да жоғары еді. Тәжірибеден өткеннен кейін аспирантураға түсуге бел будым. Дәл сол кезде біздің елімізде бір орын бөліне қалды. Бірақ осы сәтте екі жылдағы жақсы жұмысым үшін мені мақтап жүрген Коновалов аспирантурадан айнытып тастады. «Өз қызметіңді бұлайша бастама. Аспирантура – бұл ғылым үшін. Сенің дәрігер болуың керек, мен саған екі жыл клиникалық ординатураны ұсынамын, ал содан кейін аспирантураға түсе бер» деді жанашырлықпен. Бәлкім, осы адамға «гипноздалған» болармын, әйтеуір, ойланбастан келісімімді бердім. Сол кезден бастап мен отандық нейрохирургия саласына қызмет етіп келемін.

ʽˀ˃ʤʸˏౢ˃ʤ ϭϱ ʺˏ౦ʪʤʱ ʽʿʫˀʤˉʰ˔ ʮʤˁʤʸʪˏ

– Қазіргі уақытта нейрохирургтарды даярлау деңгейі қалай дамып келеді?

– Әрине, бүтіндей өзгеріске ұшырады, бұл бағыттың өзі ғаламдық өзгерістерді басынан кешірді. Отыз жылдан астам уақыт жұмыс жасайтын отандық нейрохирургияның дамуы туралы айтар болсам, бізде

ÈÁÀÄÒÄɼÀ¼ı× ÆÁà ÆÁÇ¿ÁÉ ½¼ı×ÎÎ×Ķ À¼ÈÏ× ĴÔ³É ½ÁÇ¿³Ç³ ½³Ì ϼIJ×Î IJ¼ÂÁÎ ÀÁ ¿ÁÉÈÁÉ IJ¼Ã¼IJÍÎ¼É ÉÁÅÌÊÑÄÌÏÌ ¿ÄÛÍ×ÉÀ¼ı× ĵÇÁÈÀ³Æ μ½×ÍÎ¼Ì ½¼ÍIJ¼ ÁÇÀÁÌ¿Á IJ¼Ì¼ı¼ÉÀ¼ ÁÌÁÆ ÔÁ IJ¼ÌIJ×ÉÈÁÉ ÁÉ¿³Ã³Ç³Ë ¼ÎIJ¼ÉÀ×ı×É ÍÁɳÈÀ³ ÎĴÌÀÁ ¼Åμ ¼Ç¼È×É ½³Ã ĴÃÀ³Æ ĵÇÁÈÀ³Æ Îĵ³ÌĽÁ¿Á IJÊÇ ÂÁÎƳÃÀ³Æ

адам өмірін сақтап қалған «алтын қолды» хирургтар болды. Адам өмірін құтқару аса қымбатқа түсті. Ескірген құрал-жабдықтар, қарабайыр жабдықталған операция жасау залдары, дәрі-дәрмектердің тапшылығы... Хирургияның әлемдік соңғы әдістемелеріне қол жеткізу арман болатын. Аллаға шүкір, соңғы он жыл ішінде нейрохирургия саласында айтарлықтай ілгерілеу орын алды. Мемлекет басшысының қолдауымен денсаулық сақтау саласындағы өзгерістер біздің саламызға тың серпін әкелді. Нақты айтсам, Ұлттық нейрохирургия орталығы құрылғалы 8 жыл ішінде Орталық Азия мен біздің елімізде бұрын-соңды қолданылмаған 60тан аса жаңа технология енгізілді. Орталықта шамамен 30 мыңға жуық науқас емделді, 15 мыңдай операция жасалынды. Оның 70%-ында жаңа технологиялар қолданылды. Кадрлардың әлеуеті туралы айтсам, мұнда 93 дәрігер жұмыс істейді, оның 44,4%-ы – жоғарғы санатты. 17%-ы бірінші санатқа ие болса, 230 орта медициналық персонал бар. Дәрігерлеріміз АҚШ, Италия, Швейцария, Австрия, Германия, Израиль және Ресейдің үздік клиникаларында тағылымдамадан өткен. Қазіргі уақытта дәрігерлердің көбі ағылшын тілін upper-intermediate деңгейінде меңгерген. Ғылыми қызметкерлер 4 медицина ғылымының докторы, 3 PhD докторы, 16 меди-

тіпті орта жастағы адамдар мен жастарда да кездеседі. Көбіне науқастар, тіпті кейбір медициналық қызметкерлер де мұндай шағымдарға баса назар аудармайды. Жұлын патологиясы барысында неғұрлым жиі шағым белдің ауруына, мойынның ауруына, аяқтардағы созылмалы аурулар, қол-аяқтың жансыздануы, шаншу, жауырын арасының ауруы және басқа да сырқат белгілері болып табылады.

– Орталықта нейрохирургиялық оталардың барлық түрі жүргізіле ме?

– Қазір Қазақстандағы нейрохирургия өте белсенді дамып келеді. Алайда қысқа уақыт аралығында үлкен жарылыс жасау мүмкін еместігін ескеру қажет. Қалыптасу кезеңі болады. Медицинадағы кез келген бағыттың дамуы үшін белгілі бір уақыт қажет. Дегенмен Қазақстан нейрохирургиясындағы әлемдік табыстар басқа елдерге қарағанда ерекше қарқынмен енгізіліп жатқандығын сенімді түрде айта аламын. Біз үздік әлемдік тәжірибеге қол жеткіздік. Дәрігердің біліктілігімен қоса, қазіргі заманға сай жабдық пен техника да маңызды рөл атқарады. Біз жаңа жабдықтар алуға, тұрақ ты түрде жаңа қызметтер енгізіп тұруға және технологияларды жетілдіруге тырысамыз. Бүгінгі таңда біз гамма-пышақ қолданылған операциялардан басқа, оперативтік араласулардың барлық түрлерін жүргіземіз.

www.astana-akshamy.kz

ȹ

ęÃÊ ęǸÁÓ

Осы бағытты практикаға енгізу орталықтың жоспарында бар.

ʺʰʸʸʰʺʫ˃ˀʸʳʶ ౢʤ˃ʫʸʫˁ˄ ͵ ౢʤ˄ʳʿ˃ʳ – Адамның миы – жұмбақ жаратылыс. «Ғылымның дамығаны сонша, басты теспей-ақ миға ота жасалады» деген пікір қаншалықты шындық?

– Біз бас миының тамырлы ауруларын емдеудің төмен инвазивті әдістерін пайдаланамыз. Мұндай операциялар мидың бас сүйегін тесусіз жүргізіледі. Яғни, тамырға катетер арқылы енеді, емдеу инсульттің алдын алуға көмектеседі. Сонымен қатар, омыртқа және жұлын миы патологиясы барысында реконструктивті операциялар жасалынады. Бүкіл Орта Азияда жоқ функционалдық нейрохирургия бөлімшесін ашқанымызды мақтанышпен айта аламын. Паркинсон ауруын, әртүрлі қозғалыстық бұзылыстарды, эпилепсияны, балалардағы бас миы ауруларын, БЦС кейбір түрлерін емдейміз. Бас миының терең орналасқан ісігіне операция жасау барысында навигациялық жүйені қолданамыз. Бұл дәл түсу мүмкіндігін береді. Мида өмірлік маңызды учаскелер орналасқан, миллиметрлік қателесу болса, адам сөйлеуден айырылады немесе ол мүлдем сал ауруына ұшырауы мүмкін.

– Ал нейрохирургияның өңірлік дамуы қай сатыда тұр?

– Өңірлік нейрохирургиялық қызметтің даму деңгейі жыл сайын жақсара түсуде. Біздің орталықта бұған шамадан тыс көмек көрсетіледі. Тұрақты түрде орталықта өңірлерге жаңа технологияларды енгізу трансферті, орталық негізінде аймақтағы мамандарды оқыту, әртүрлі конгрестер, семинарлар, оқу курстарын, телеконференцияларды өткізуді ұйымдастыру жүзеге асырылады. Барлық өңірлердің нейрохирургтарын басын біріктірген Қазақ нейрохирургтар қауымдастығы табысты қызмет етіп келеді. Қазіргі күнде өңірлік нейрохирургтарымен 1-3-санаттағы күрделіліктегі нейрохирургиялық операциялар жасалады. Алайда медициналық ұйымдардағы материалдық-техникалық базадағы жеткіліксіздік аймақта неғұрлым күрделі нейрохирургиялық әрекет терді жасауға мүмкіндік бермейді. Сонымен бірге, бірнеше облыстар қатарындағы балалар нейрохирургиялық қызметінің жоқтығы, сәйкесінше, балалар нейрохирургтерінің жеткіліксіздігі өзекті мәселе болып отыр.

ʮʤˀˏౢ ʶಉˀʺʫʧʫʻ ʥʤʸʤʻˏ౦ ˃ʤ౞ʪˏˀˏʻʤ ʪʤ ʮʤ˄ʤʿ˃ˏ ʥʽʸʪˏʺ – Сіздің орталыққа көбінесе қандай ауруға шалдыққан науқастар жүгінеді?

– Бізге көбіне бас және жұлын миының ісігіне шалдыққан, бас миы тамырларының ауруына шалдыққан науқастар, әртүрлі қозғалыс бұзылыстары бар науқастар жүгінеді. Бұдан басқа, біз балалардағы әртүрлі нейрохирургиялық патологияларды емдейміз.

– Мұндай аурулардың алдын

алу үшін қалай күтінген жөн?

– Тұрғындарға тек қана салауатты өмір салтын ғана емес, сонымен бірге өз денсаулығына өте мұқият қарауды ұсынар едім. Мәселен, қатерлі ісік ауруына адамдар үнемі абайсызда ұшырайды. Шылым шегу және маскүнемдік тәрізді зиянды әдеттер зақымдаушы факторлар болып табылады. Асқазан-ішек жолдарының жағдайын қадағалап отыру және азықтануда жемісжидектер мен көкөністерді көптеп пайдалану өте маңызды. Олар асқазан моторикасы үшін пайдалы ғана болып қоймады, оған қоса, ағзаға дәрумендер түсуіне ықпал етеді, яғни бұл дегеніміз – адамның иммунитеті тек қана нығая түседі деген сөз. Әр адам өз ағзасын тыңдай білу керек, ағза үнемі қандай мәселе бар екендігін өзіақ білдіреді. Бұған сену қиындау, бірақ көбіне шындыққа алып келеді. Әр азамат үшін денсаулық – оның бар байлығы. Бұл – бүтіндей мемлекеттің алдында тұрған жауапкершілік.

– Әр хирургтің өмірлік тәжірибесінде естен кетпес оқиғалар болады. Сіз үшін қандай сәт әлі күнге дейін ұмытылмай келеді?

– 2008 жыл. Бір перзентхананың бас дәрігері қоңырау шалды. Қиын жағдай болған. Босанушы әйел өлім мен өмір арасында жатыр. Компьютерлік томография жасап үлгердік және артерия-веналық мальформацияның өте үлкен жарылысын және бұл әйелдің миына қан құйылып жатқандығын диагностикаладық. Ол 26 жаста

оралды. Айта кетейін, ауруынан айыққан әйел нейрохирургтардың екінші съезінде біздің қонағымыз болды. Осы операция әлі күнге дейін есімнен кетпейді. Бұл менің алдымдағы бір ғана адамның тағдыры емес, бірден екі адамның тағдыры, әлі мына жарық дүниені көрмеген адамның тағдырын шешетін сәт еді. Тағы бір оқиға есімнен кетпейді.

2012 жыл. Алматыдан қоңырау шалды. Әңгіме 36 жастағы әйел туралы. Ол үш мәрте ЭКО ұрықтандырудан кейін ғана жүктілікке қол жеткізген екен. Өкініштісі, күрделі бас миының ісігі табылған. Кез келген уақытта өліп кетуі мүмкін. Дәрігерлер қорыққаннан жасанды жолмен босануды ұсынған. Біз бұл іске әйелдің жағдайын бақылап отыру үшін Ана мен бала орталығының дәрігерлерін шақырдық. Әйелді бізге алып келгеннен кейін операцияның жүру барысын талқыладық. Сол кезде әйелдің күйеуіне қарап отырып, егер бұл бала болмаса, осы отбасы күйрейтінін сездім. Әйел болса баланың өмірін сақтап қалу үшін өлімге де даяр еді. Бізге әлемдік тәжірибеге сүйенуден басқа амал қалмады. Көрші орталықтағы әріптестерім мен ісікті алғанша баланың жүрек қағысын қадағалап отырды. Әйелдің өз-өзіне келгеннен кейін ең бірінші сұрағы баланың амандығы еді. Өзінің жағдайы туралы тіпті бірде-бір сұрақ қоймады. Біз сол кезде әрекетіміздің өте дұрыс болғандығын түсіндік. Біз баланы сақтамаған болсақ, әйелдің өмірі де үзілер еді.

алып, арнайы келіп амандасып, алғыстарын айтып тұрады. Мені нағыз дәрігер қылған – өмір сабақтары. Мен де мүмкіндігінше бар білгенімді, білімімді беруге тырысамын. Осы жылдар ішінде 5 медицина ғылымының докторын, 25 кандидатын, 30-дан астам клиникалық ординаторларды, резиденттерді даярладым. Менің бақытыма орай, коман-

екен. Бірінші жүктілік. Қабылдау бөлмесіне әйелді алып келгенде, тыныс алуы тоқтап қалды. Бұл мерзімінен бұрын босануға алып келді. Тіпті, талқылайтын уақыт жоқ. Әйелді бірден операция бөлмесіне көтердік және екі бригада операцияны бастап та кеттік. Нәтижесінде мынадай жағдай болды: мидың ісінуі басталып кетуі мүмкін болғандықтан, бас миына операция жасадым, ал гинекологтар болса баланы құтқарды. Аздаған минуттар ішінде өмірге бала келгені есімде. Бірақ балада өмір сүру белгісі байқалған жоқ – жыламады. Бала да наркозда болып шықты. Операция 8 сағатқа созылды. Әйел 21 күн комада жатты. Содан кейін оянып, өмірге қайта

ʫ౦ ౬ʸʶʫʻ ʥʤౢˏ˃ ͵ ʻʤ˄ౢʤˁ˃ʤˀˏ౦ʪˏ ˁʤ˄ ౢʤʸʿˏʻʪʤ ʶಉˀ˄

дамда жаңа технологияларды жылдам игере білетін, ағылшын тілінде танымдары жеткілікті, дарынды нейрохирургтар жұмыс істейді. Олардың жаңа білімге деген құштарлығы тым жоғары. Менімен бірге жұмыс атқарып жүрген мамандар – АҚШ, Израиль және Еуропа елдерінде білім алған, сол елдерде әзірліктен өткен, өз істерінің нағыз кәсіпқойлары. Мен өз шәкірттерімді мақтан тұтамын. Мен үшін ең басты құндылық – осы.

– Кәнігі маман ретінде нейрохирургияның болашағын қалай елестетесіз?

– Менің ойымша, қазақстандық нейрохирургия қызметі қазіргі таңдағы нейрохирургияда кездесетін барлық әлемдік трендке

– Мойындау керек, кейде пенде болған соң айналамызда арзан күлкі, бос әңгіме, орынсыз қалжыңдар орын алып жатады. Ал мұнда сіз секілді адамдар жан тебіренерлік түрлі жағдайды бас тан кешіруде. Сіз үшін өмірдің ең басты құндылығы неде?

– Мен үшін өмірдегі басты марапат – өз науқастарымды дені сау және бақытты қалпында көру. Өзім бір кездерде көмек берген адамдарды кездестіргенде қандай қуаныш сезімі билейтіндігін көрсеңіз! Олардың есімдерін білмеймін де, ал олар болса үнемі мені естеріне

½¼Í ÈÄ×É×Ķ ÎÁÌÁĶ ÊÌɼǼÍIJ¼É ³Í³¿³ÉÁ ÊËÁ̼ÒÄÛ Â¼Í¼Ï ½¼Ì×Í×ÉÀ¼ ɼ¾Ä¿¼ÒÄÛÇ×IJ ÂĴÅÁɳ IJÊÇÀ¼É¼È×à ½İÇ ÀĵÇ ÎĴÍÏ ÈĴÈƳÉÀ³¿³É ½ÁÌÁÀ³ ÈÄÀ¼ ĻȳÌÇ³Æ È¼Ķ×ÃÀ× ÏÓ¼ÍÆÁÇÁÌ ÊÌɼǼÍIJ¼É ÈÄÇÇÄÈÁÎÌÇ³Æ IJ¼ÎÁÇÁÍÏ ½ÊÇͼ ¼À¼È ÍĻÅÇÁÏÀÁÉ ¼Å× Ì×ǼÀ× ÉÁÈÁÍÁ ÊÇ ÈĴÇÀÁÈ Í¼Ç ¼ÏÌÏ× É¼ İÔ×̼Ï× ÈĴÈƳÉ

9

сай дамитын болады. Олардың қатарында қазірде нейрохирургиялық диагностиканың идеалды әдіс белгілеріне жақындауын (ауырсынусыз, қансыз, қауіпсіз бас және жұлын миы патологиясын бірден және тікелей көре білу), паллиативті операциялардың радикалды операцияларға ауысуы, жеңіл инвазивтілігі төмен операциялардың таралуын атауға болады. Сонымен бірге, орталық жүйке жүйесінің ошақты патологиясын хирургиялық және нейрохирургиялық жаңа емдеу тәсілдерін енгізу, реконструктивті және косметикалық нейрохирургияның дамуы және тағы басқалары да бар. Бұл бағыт Қазақстандағы нейрохирургияны дамытудың басым бағыттары болмақ. Сонымен қатар, аймақтардағы нейрохирургия саласының тиісті түрдегі қалыптасуына, кадрлар даярлау мәселесіне, осы саладағы медицина ғылымының дамуына басты назар аударуымыз қажет.

˃˄౞ʤʻ ʤ˄ˏʸˏʺʤ ʮʰʳ ʮʽʸ ˃ʤˀ˃ʤʺˏʻ – Сіздің алдыңызға көмек сұрап келетіндердің санында шек жоқ. Сонау туған ауылдың адамдары да жиі іздеп келетін шығар?

– Егер сенің қолыңнан ешнәрсе келмейтін болса, саған келмес еді және де көмек көрсетуге мүмкіндігің болса, жақсы. Мен әлгінде ауылда өскенімді айттым, бірақ қалада тұрғаныма қаншама уақыт өтті, былайша айтқанда ауылдағылардың арасынан танитыным саусақпен санарлық. Бірақ мен туған ауылда тұрып жатқан адамдар орталыққа келген кезде, менің кабинетіме есік қақпастан кіреді. Ауылда өзімнің 90 жасқа келген аяулы анам бар, оның жағдайын білу үшін кіндік қаным тамған ауылыма жиі барамын. Ауылға барған сайын мектеп пен ауруханаға бас сұғамын. Менің кеңесімді алуға тілек білдіргендер үйдің ауласына жиналады. Күніне 10-15 адам келеді. Мен олардың барлығын қабылдаймын, әрине келген адамдардың көпшілігінің мәселелері нейрохирургияға қатысы жоқ, алайда бұл маңызды емес, қолымнан келгенше көмектесуге әзірмін.

– Сіздің жолыңызды кім қуып келеді?

– Менің отбасым – мен үшін берік қорған. Жұмыста қанша қиын болғанымен, бәрібір үйге ораласың. Үйде жаныңа жайлылық сыйлайтын жағдай орнаса, онда барлығы жақсы болады. Менің жұбайым да дәрігер, сондықтан ол мені әрқашан түсіне біледі, әрдайым қолдау көрсетеді. Біз Баян Төлеуқызымен студенттік шақтан біргеміз. Біздің есейген екі ұлымыз және төрт немереміз бар. Немерелеріміздің үлкені – Райымбек мектеп бітіргелі отыр, кішісі Едігенің жасы – бірде. Екіншіміз Алдияр 13-те болса да, нейрохирург болуды мықтап жоспарлауда. Менің кішкентай немерем Айбибі де ақ халат киіп, адамдарды емдегісі келеді. Олардың да арманы орындалса екен деп тілеймін.

– Әңгімеңізге рақмет! Сұхбаттасқан: Гүлмира АЙМАҒАНБЕТ

10

ȹ

www.astana-akshamy.kz

¸ÉʸŸ Ĝ¸Ã¸ÉÓÅÓĝ ĜęÈĽÊʱ ¸¿¸Ä¸ÊÓ

пен оттың ортасында жүрді. 1945 жылы 27 ақпанда Польша жерiнде жау қорғанысын бұзып өту кезiндегi жауынгерлiк тапсырманы мүлтіксіз орындаған ержүрек ерлігі үшін оған 21 жасында Кеңес Одағының Батыры атағы берiлдi. Сол кезде әскери журналист ретінде майдан газетінде жүрген белгілі қаламгер Мұса Дінішев батыр атағын алған жас Сағадат туралы баспасөзге алғаш мақала жазып, оны халқымызға кеңірек таныстырады. Сөйтіп, жиырмадан енді асқан жас азаматтың жанқиярлық ерлігі сол кездегі қазақ жастарына үлгі бола білді. Одан кейін Нұрмағамбетов басқарған батальон рейхсканцелярия ғимаратына жасалған шабуылда да қаһармандық көрсетті. Соғыстан кейін де даңқты атамыздың өмір жолы әскери саламен байланысты болды. 1946-1949 жылдар аралығында Мәскеудегі М.И.Фрунзе атындағы Әскери академияны тәмамдап, Орта Азиядағы Түркістан әскери округінде полк басқарады. Содан соң әртүрлі штабтық, командалық лауазымдарда, оның ішінде Қазақ ССР Азаматтық қорғаныс штабының бастығы, Орта Азия әскери округі қолбасшысының орынбасары, Оңтүстік топ әскерлері қолбасшысының бірінші орынбасары қызметін атқарады.

ౢʽˀ౞ʤʻˏˁ ˁʤʸʤˁˏʻˏ౦ ౢˏˀʤʻˏ Еліміз егемендік алып, азаттықтың көк байрағы желбіреген шақта Елбасы тәуелсіз

ÑÀҢËÀҚ ÑÀÐÄÀÐ

౭ˬ˵́˭́ˣ˞́೮ ೵ˬ́ ˵˘˲ˤ˺́ˮ˞˘ ഑ˣ ˟˳˧˭˞˟˲˧ˮ ˵˘˳೪˘ ˭ഉ೮˛˧ ೪˘˾˘˱ ˢ˘ˣ೦˘ˮ ˵˘˶ ˵೵˲˱˘˵˵́ ˵೵ˬ೦˘ˬ˘˲ ˢ˟˵˟˲ˬ˧˪͘ ˁ˯ˬ˘˲˞́೮ ˙˧˲˧ ഉ˲˧ ˙˧˲˟˛˟˥˧ ʹ ˘˲˭ˤ̆ ˛˟ˮ˟˲˘ˬ͕́ ʶ˟೮˟˳ ʽ˞˘೦́ˮ́೮ ʥ˘˵́˲͕́ ˟ˬ˧˭˧ˣ˞˧೮ ˘ˬ೦˘˾೪́ ౢ˯˲೦˘ˮ́˳ ˭ˤˮˤ˳˵˲˧͕ ˈ˘ˬ́೪ ౢ˘೺˘˲˭˘ˮ́ ˁ˘೦˘˞˘˵ ʻ೵˲˭˘೦˘˭˙˟˵˯˚͘ ʤ˲˞˘೪˵́ ˘˵˘˭́ˣ ˪഑ˣ˧ ˵˧˲˧˳˧ˮ˞˟ ೪˘ˮ˾˘˭˘ ˭˘˲˘˱˘˵೪˘ ˤ˟ ˙˯ˬ˞́͘ ˁ˯ˮ́೮ ˧˾˧ˮ˞˟ ˙˘˵́˲˞́೮ ˵˶೦˘ˮ ˟ˬ˧ ˞˟˱ ˘˥˵˶೦˘ ˙˯ˬ˘˵́ˮ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ˮ́೮ ˞˘ ೪೵˲˭˟˵˵˧ ˘ˣ˘˭˘˵́ ˘˵˘ˮ˞́͘

ʤౢʶಉʸʪʫʻ ౭ˌౢʤʻ ʤౢʰˏౢ Көреген қолбасшы 1924 жылы Ақмола облысы, Ақкөл ауданындағы Қосым деген ауылда дүниеге келеді. Батырдың балалық шағы бақытты болды деп айта алмаймыз. Ол өмірге келерден бір ай бұрын әкесі Қожахмет өмірден өтеді. Анасы Айсаға осы қайғы қаншалықты ауыр болса да, қиындыққа мойымай, екі баласын бетінен қақпай өсіреді. Алайда ағасы екеуі ержетіп келе жатқан шақта анасы дүние салады. Онда Сағадат жеті жасқа енді толған еді. Енді оған жалғыз ағасы Сағит қамқор болады. Жастайынан ауыл ақсақалдары айтқан батырлар жырын тыңдап, солардың тәрбиесін алады. Аталас туысқаны Әлжан қарияның бұрынғы өткен бабалары туралы түн асырып айтқан әңгімелері оған қуат береді. Өскенде солар секілді батыр боламын деп талпынады. Содан бе екен, ол жасынан өжет, өткір болып өседі. Ақкөлдегі орта мектепті үздік тәмамдайды. Болашақта мектепте балаларға сабақ беретін үлгілі мұғалім болсам деп армандайды. Әсіресе, тарих пен географияны жақсы көреді. Алғашқы еңбек жолы да туған ауылында басталады. Кім біледі, сұрапыл соғыс

басталмағанда атамыз ұстаздық жолдың да бағын жандырар ма еді?! Бірақ ол қазақтың әскер жолын қуған ұландарына ұлағатты ұстаз болды.

ʽʻ ˃ʽ౞ˏʯˏʻʪʤ ʽ˃ ʶʫˌʶʫʻ «Соғыс басталды» деген сұмдық хабар қиырда жатқан қазақ даласын дүр сілкіндірді. Қолға қару ұстауға жарайтын ер-азаматтардың бәрі майданға алынды. Елде егде қариялар мен әйелдер қалды. Туған ауылында еңбек етіп жүрген жерінен 1942 жылы әскерге шақырылады. Алдымен ол Түркіменстандағы Күшка қаласындағы әскери училищеде оқиды. 1943 жылдан бастап қан майданның бел ортасына кіреді. Бұл жаудың әлі беті қайтпаған шағы еді. Жасынан батырлық пен батылдықты үлгі еткен қайсар азамат соғыста да осы қасиетінен айныған жоқ. Алғашқыда пулемет взводының, одан кейін пулемет ротасының командирi, 5-екпiндi армияның II дәрежелi Суворов ордендi 301-Донецк атқыштар дивизиясының, 1052-атқыштар полкы құрамында батальон командирi лауазымында жауға қарсы шайқасып, оқ

Â×Ç× ¼IJ˼ÉÀ¼ ËÊÇØÔ¼ ÂÁÌ.ÉÀÁ Â¼Ï IJÊÌı¼É×Í×É ½İÃ×Ë ĻÎÏ ÆÁÃ.ÉÀÁ¿. ¼Ï×É¿ÁÌÇ.Æ Î¼ËÍ×ÌȼÉ× ÈĴÇγÆͳà ÊÌ×ÉÀ¼ı¼É ÁÌÂĴÌÁÆ ÁÌdz¿³ ĴÔ³É Êı¼É ¼Í×ÉÀ¼ ÆÁĶÁÍ ÊÀ¼ı×É×Ķ ½¼Î×Ì× ¼Î¼ı× ½ÁÌ.ÇÀ. ÍÊÇ ÆÁÃÀÁ ĵÍÆÁÌÄ ÂÏÌɼÇÄÍÎ ÌÁγÉÀÁ ȼÅÀ¼É ¿¼ÃÁγÉÀÁ ÂĴÌ¿ÁÉ ½ÁÇ¿³Ç³ IJ¼Ç¼È¿ÁÌ Èİͼ À³É³ÔÁ¾ ½¼Î×Ì ¼Î¼ı×É ¼Çı¼É Â¼Í Í¼ı¼À¼Î ÎÏ̼Ç× ½¼Í˼ÍĻÿÁ ¼Çı¼Ô ȼIJ¼Ç¼ ¼Ã×Ë ÊÉ× Ñ¼ÇIJ×È×Ãı¼ ÆÁĶ³ÌÁÆ Î¼É×ÍÎ×̼À× ÍĻÅÎ³Ë ÂÄ×ÌȼÀ¼É ÁÉÀ³ ¼ÍIJ¼É Â¼Í ¼Ã¼È¼ÎÎ×Ķ ¼ÉIJÄÛÌÇ×IJ ÁÌdz¿³ ÍÊÇ ÆÁÃÀÁ¿³ IJ¼Ã¼IJ ¼ÍμÌ×ɼ ĴÇ¿³ ½ÊǼ ½³ÇÀ³

мемлекеттің қорғаныс саласын құрып, дамытуды әскери саладағы тәжірибесі мол Сағадат Нұрмағамбетовке жүктейді. Жасы жетпіске келген ақсақал болса да, көрнекті әскери қайраткер қырандай дүр сілкініп, туған елінің тағдыры үшін қорғаныс саласын көркейтуді қолға алады. Қорғаныс министрлігін құрды. Оған Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін әскери мамандар жетіспей жатты. Сондай қиын уақытта ол кісі жас офицерлерді әскери машыққа баулу жолында көп тер төкті. Оған жан-жақта жүрген қазақ ұлтынан шыққан әскери мамандарды шақырды. Сол кездегі жағдай туралы әскери саладан бірінші ғылыми докторлық қорғаған Ким Серікбаев ағамыз «Ол уақытта мен Президент аппаратының Қорғаныс бөлімінде меңгеруші болып қызмет еттім. Сонда Сағадат ағамның маған айтқаны: «Ким інім, маңайыңа жақсы жігіттерді жинап, қорғаныс ісінің келешегі болуы үшін және әскеріміз мығым болуы үшін қажетті құжаттарды жаз. Бізге әскери доктрина керек. Мен әскери практика жөнінен жұмыстанайын, сен әскери теория барысын бекемде. Сөйтіп, еліміздің қорғанысын нығайтайық» деген еді» деп жазады. Бүгінде тәуелсіз мемлекетіміздің қорғаныс саласының іргесі мығым, айбары қуатты. Соны қалыптастыруда Сағадат атамыздың еңбегі зор. Қазіргі әскери саладағы генерал атанғандардың бәрі де алғашқы Қорғаныс министрінің шәкірттері деп айтуға болады. Елбасы халықтың ықыласына бөленген асыл азаматтың қорғаныс саласына сіңірген өлшеусіз ерлігі мен еңбегін бағалап, 1994 жылғы 23 мамырда Мемлекет басшысының Жарлығымен Халық Қаһарманы атағы мен №1 «Алтын жұлдызды» табыс етті.

ʫˁʳʺʳ ʫʸ ʫˁʳʻʪʫ Өткен жылы режиссер Сатыбалды Текеевтің даңқты дарабоздың өмірінің соңғы жылында түсірілген «Соңғы сұхбат» атты деректі фильмін көрген едік. Сонда батырдың жылы әсерге толы әңгімелерін тыңдадық. Соғыста басынан өткен оқиғалар жайында айта келіп: «Қан майданда қазақтың жігіттері өжет болды. Біз соғыстың алдыңғы шебінде жүрдік. Бабаларымыздан қалған айбын біздің бойымызда болды. Сондай қиын сәттерде халқымызға артық сөз келтірген жоқпыз. Қайта өзге ұлттың өкілдері бізге қызыға қарайтын еді» деп айтқаны жадымда қалыпты. Ол кісі өмірде жөнсіз сөйлемейтін, ұстамды, сабырлы кісі болған. Кітап пен музыканы ерекше қадірлеген. Қызы Салтанат әкесінің жаңа жарық көрген тарихи кітаптарды құмартып оқығанын айтады. Осындай туған халқының бағына туған ардақты азамат 2013 жылы 89 жасында дүниеден озды. Бүгінде Астанада көзі тірісінде армия генералының есімі берілген Сағадат Нұрмағамбетов атындағы республикалық «Жас ұлан» мектебі жұмыс істейді. Онда батыр бабасының ерлік жолын жалғайтын қазақтың балалары білім алуда. Олардың қатарында Халық Қаһарманының тікелей ұрпағы да бар. Кім біледі, олардың арасынан да келешекте баһадүр Сағадат атасы секілді талай қаһармандардың шығары хақ. Өйткені жақсылар салған жол ешқашан өшпейді. Азамат ЕСЕНЖОЛ

11 САН ҚЫРЛЫ САРЫБАСОВ www.astana-akshamy.kz

ȹ

ęÃÓĜʸË

ͪʥʤ˃ʤͫ ʪʫˀʫʶ˃ʳ ˇʰʸːʺʳ ౢʤʸʤʱ ˃౬ˁʳˀʳʸʪʳ͍ Жуырда ҚР Ұлттық академиялық кітапханасында ел Тәуелсіздігінің ширек ғасырлық тойы мен фильм авторының 60 жылдық мерейтойына орай «Тәуелсіздікке тарту» атты шығармашылық кездесу өтті. Бұл жылы жүздесуде Оралбек Сарыбасовтың сан түрлі қырлары әңгіме өзегіне айналды. Әрине, осы күндері мәні артып отырған оның жоғарыдағы «Бата» фильмі мен «Қазақтың Ақбаяны» атанған әйгілі әнші, марқұм Мәдина Ералиева халыққа жеткізген «Наз» әні туралы да айтылды. Деректі туынды 1993 жылы түсірілді. Оның дүниеге келу хикаясын автордың өзі шертіп берді. Басында фильмнен үзінді көрсетілді. «Елбасын ұлықтау сәтін телеарналар түсіріп, радиолар жазды. Менің бейнекамерам да сол залда қалып қойыпты. Кейіннен бұл кадрларды қалай пайдаланамыз деп ойландық. Ол уақытта тоқсан жастың төрінен асқан қарт ақынның көзі тірі. Содан әңгімені Шәкір ақсақалдың өз ауызынан жазып алайық деп шештік. Сол үшін Шыңғыстау өңіріне екі рет баруға тура келді. Оның бірінші себебі ақсақал 10 минут сөйлеп, шаршап қалады. Сосын жұмысымызды шегереміз. Екінші себебі

ͨʮ˘೮˙́˲˭˟ˮ ˢ˟˲ ˪഑˛˟˲˟˲͕ ˙˘˵˘˭˟ˮ ˟˲ ˪഑˛˟˲˟˲ͩ ˞˟˥˵˧ˮ ೪˘ˣ˘೪˵˘ ˙˘˵˘ ˙˟˲˶ ʹ ˤ˛˧ ˞ഉ˳˵೴˲ˬ˟˲˞˧೮ ˙˧˲˧͘ ϭϵϵϭ ˢ́ˬ˞́೮ ϭϬ ˢ˟ˬ˵˯೪˳˘ˮ́ˮ˞˘͕ ˯˳́˞˘ˮ ˵˶˲˘ Ϯϱ ˢ́ˬ ˙೵˲́ˮ͕ ˵ഉ˶˟ˬ˳˧ˣ˞˧˪ ˵˘೮́ˮ́೮ ˘˵˶́ˮ˘ ˙˧˲ ˘˱˵˘˞˘˥ ˶˘೪́˵ ೪˘ˬ೦˘ˮ˞˘ ౢ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮ ˀ˟˳˱˶˙ˬˤ˪˘˳́ ˃೵೮೦́˾ ʿ˲˟ˣˤ˞˟ˮ˵˧ ʻ೵˲˳೵ˬ˵˘ˮ ʻ˘ˣ˘˲˙˘˟˚˵́ ˘ˬ೦˘˾ ˲˟˵ ೵ˬ́೪˵˘˶ ˲ഉ˳˧˭˧ˮ˟ ˌ́೮೦́˳˵˘˶ ഑೮˧˲˧ˮ˟ˮ ˘˲ˮ˘˥́ ˾˘೪́˲˵˶ ˘ˬ೦˘ˮ ˈ˘ˬ́೪ ˘೪́ˮ́ ˌഉ˪˧˲ ಁ˙˟ˮ˯˚ ʫˬ˙˘˳́ˮ˘ ˙˘˵˘ ˙˟˲˞˧͘ ʮ˘೪́ˮ˞˘ ೵ˬ́೪˵˘˶ ˾˘˲˘˳́ ഑˵˪˟ˮ ʤˬ˭˘˵́˞˘೦́ ˀ˟˳˱˶˙ˬˤ˪˘ ˳˘˲˘˥́ˮ́೮ ೪˘˙́˲೦˘˳́ˮ˘ ˳˯ˬ ˲ഉ˳˧˭ˮ˟ˮ ˟˳˵˟ˬ˧˪ ˲˟˵˧ˮ˞˟ ˟˳˪˟˲˵˪˧˾Ͳ˵˘೪˵˘ ˯˲ˮ˘˵́ˬ˞́͘ ʤˬ ˲˟ˢˤ˳˳˟˲͕ ˳˻˟Ͳ ˮ˘˲ˤ˳˵͕ ഉˮ˾˧͕ ˪˯˭˱˯ˣˤ˵˯˲ ʽ˲˘ˬ˙˟˪ ˁ˘˲́˙˘˳˯˚ ˙೵ˬ ˵˘˲ˤ˺ˤ ˳ഉ˵˵˧ ͨʥ˘˵˘ͩ ˘˵˵́ ˞˟˲˟˪˵˧ ˹ˤˬ̂˭˛˟ ˘˥ˮ˘ˬ˞́˲೦˘ˮ ˙˯ˬ˘˵́ˮ͘ Шәкір Әбеновтің қырсық мінезі болды. Оны шай беріп, әрең көндіреміз сөйлеуге. Не керек, егеменді еліміздің елеулі сәтін таспаға қалдыруға тырыстық. Басты мақсатымыз сол болды» деді Оралбек Сарыбасов. Оның айтуынша, фильмнің тағдыры Шәкір ақсақалдың өміріндей қиын болды. «Қазақ телефильмдегі» пленка жоғалып, режиссер қолда қалған бейнематериалдардан оны қайтадан құрастырып, дискіге түсіріп қойды.

ͪౢʤˀˏʯ ʥʫʻ ʿʤˀˏʯͫ ʥʤˁ˃ʤ౞ʤʻ ʥʤ౞ʪʤˀʸʤʺʤʸʤˀ ౢʤʱʪʤ͍ Бұл тұрғыдан алғанда белгілі сатирик Көпен Әмірбек тұлғаларымыздың телеарналар мен радиолардың қорында қалған жазбаларын сақтау жөнінде мағыналы әңгіме қозғады. «Қазақ радиосында 6 жылдан астам, 7 жылға жуық уақыт жұмыс істедім. Сонда осы күндерге дейін мәнін жоймаған Сағат Әшімбаевтың «Қарыз бен парыз» бағдарламасын іздеп, таба алмадым. Жарасқан Әбдірәшев «Жәнібек ән салады, Ақселеу тамсанады» деп айтқанындай, сол бағдарламаның да бірде-біреуі жоқ. Қазақ радиосының «Алтын қорында» Жәнібек Кәрменовтің он тоғыз-ақ әні қалған. Құрдасым Қайрат Байбосыновтан «Қанша ән салып едің?» деп сұрадым. Ол

«600-ге жуық» деп жауап берді. «Алтын қорды» қарасам, оның орындауында 140 қана ән бар екен. Солардың бәрін дискіге көшіріп, бір данасын өзіне апарып бердім, бір данасын өзімде сақтап қойдым» деген сатирик «Бата» фильмін түсірген Оралбек Сарыбасовтың ересен еңбегін атап өтіп, оны тарих үшін құнды мұраға балады. Режиссердің қай жағдайда да қарапайым қалпынан айнымайтын қасиетін айтты.

ʤʥˁʽʸ˓˃ ʤ˃ʤ ʪʫʧʫʻ ʶʳʺ͍ Бұл жөнінде режиссердің өз айтары да бар екен. «Ақселеу Сейдімбек бірде Бекболат Тілеуханға «Телеарналарда жазылған талай дүнием жоғалып кетті» деп мұңын шақты. Сонда Бекболат оған «Қазақстан» телеарнасындағы жоқ хабарлар Сарыбасовта болуы мүмкін» деп айтыпты. Сосын Ақселеу аға маған келді. Кішкентай қызым Ақселеу дегенге тілі келмей, «Абсолют ата, кәмпит берші» дейтін. Сол жолы ағаның Жәнібек Кәрменов екеуі түскен бес бағдарламасын тауып, соны жазып алып, қолына апарып бердім. Бұл бағдарламалар өзінің архивінде болуы керек. Артынша Жәнібек екеуінің «Жаяу Мұсаның әндері» атты хабарын таптым. Ол бағдарлама менде тұр. Бұдан кейін, шамасы 1978 жыл болуы керек, Жәнібек Кәрменов Қытайға барғанда радиоға жазып алынған аудиокассета бар. Онда

Жәнібек тамаша шалқып сөйлеген. Сол жазба қазір менің қолымда» деді режиссер.

˃ʫʺʳˀʮʤʻ ʥʤʯʤˀʥʤʫʦ ˃ʤʺˁʤʻ౞ʤʻ ͪʻʤʯͫ «Наз» әніне келсек, бұл шығарманың алғашқы сарындары авторға 1989-1990 жылдары Мәскеудегі жоғарғы режиссерлік курстарда оқығанда келген. Соны ол Қазақстанға қайтып оралғанда жазып аяқтаған. Ән тарихын Оралбек Сарыбасов былай тарқатады. «Ол уақытта төрт балам бар, бір бөлмелі үйде тұрамын. Қонақ көп келеді. Ән мәтінін қағазға түсіріп отырған күні үйде композитор Теміржан Базарбаев болды. Онымен жақын араласуымның себебі мынандай: телеарнада «Теміржан Базарбаевтың әндері» атты фильмконцерт жасадық. Ағамен бір ай бірге жұмыс істедім. Содан ол кісі мені бауырына тартты. «Назды» естіген соң аға мұның жайын сұрады. «Жай сарын ғой» деп жауап беріп едім, «Жоқ, бұл сарын емес» деді де, отыра қалып нотаға түсірді. Сосын «Мынаның артында «великий» дүние жатыр» деп тамсанды. Теміржан ағаның арқасында «Наз» әнге айналып кетті. Бұл әнді Нұрлан Өнербаев, Майра Ілиясова, «Адырна» ансамблінің әншілері айтамын деген. Бір күні оны Мәдина Ералиева естіп қалып: «Бұл не ән?» деп қызығып, қайтадан айтқызды. Содан соң: «Мұны ешкімге берме, өзім айтамын» деді. Сөйтіп, әннің бағын Мәдина ашты» деді композитор. Кездесуде сөз сөйлеген белгілі кинорежиссер, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Сламбек Тәуекел естеліктерді жаңғыртты. «Бір тойда отырғанда «Наз» әнін естідім. «Бұл әннің сөзін Оралбек Сарыбасов, ал музыкасын Шәмші Қалдаяқов жазды» деп біреумен бәстесіп, бір

ұтылғаным бар. Әні де, сөзі де Оралбектікі болып шықты. Бірақ әннен Шәмшінің әсері байқалады. «Сегіз қырлы, бір сырлы» деген теңеуді орынды да, орынсыз да қолдана береміз. Ал бұл теңеу Оралбекке дәл келеді. Ол Жүсіпбек Елебеков атындағы эстрадацирк училищесін (қазіргі колледж – А.Қ.) бітіріп, домбырашы, әнші болып шықты. Сахна майталманы Кәукен Кенжетаевтан дәріс алды. Музыкалық-драма актері болды» деген Сламбек Тәуекел оның азаматтық қырларына тоқталды.

˃౭ʸ౞ʤ ʺʫˀʫʱ˃ʽʱˏʻʤ ˃ʤˀ˃˄ Оралбек Сарыбасов белгілі сыншы Сағат Әшімбаевпен туған бауырындай араласқан. Сыншының жары, жазушы Шәрбану Бейсенова «Сағат 40 жасқа толған 1 мамыр күні Оралбекті алғаш көрдім. Ол Сағатпен бірге біздің үйге еріп келді. Содан бері сыйластығымыз жалғасып келеді» деді. Белгілі ақын, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Несіпбек Айтұлы Шәкір Әбенов өміріндегі қызықты деректерді келтірді. ҚР Ұлттық академиялық кітапханасының ғылыми хатшысы Талдыбек Нұрпейіс сөз сөйлеп, Кеңес заманында Қаз ССР Оқу және ағарту министрі қызметін атқарған Кенжалы Аймановты еске алды. Мұны естіген Оралбек Сарыбасов бұл тұлғаның келесі жылғы ғасырлық мерейтойына деректі фильм дайындап жатқанын жеткізді. Кітапхана мен кеш иесі сый алмасты. Қонақ Созақ өңірінде өмір сүрген күйші Сүгірдің шәкірті Ергентай Борсабаев туралы жазған кітабын тарту етті. Кездесу соңында Қазақ радиосының қызметкері Айсәуле Бейсенхан Оралбек Сарыбасовтың туған інісі Мұратбек Сарыбасовтың ағасына арнаған «Жан аға» әнін салып берді. Аманғали ҚАЛЖАНОВ

12

ȹ

www.astana-akshamy.kz

ĚýËĽÊ

ОҢАЛТУ ОРТАЛЫҒЫНЫҢ ОҢТАЙЛЫ ІСТЕРІ

ʮ˘೪́ˮ˞˘ ˟˪˧ ˢ˘˳˘˲ ౢ˶˘ˮ́˾ ഑˭˧˲˧ˮ˞˟˛˧ ˘ˬ೦˘˾೪́ ೪˘˞˘˭˞˘˲́ˮ ˢ˘˳˘˞́͘ ʽ˳́˞˘ˮ ˙˧˲ˮ˟˾˟ ˘˥ ˙೵˲́ˮ ˙೴ˬ˞˧˲˾˧ˮ ˘̆೦́ˮ˘ˮ ˵˧˪ ˵೵˲˘ ˘ˬ˭˘˥˵́ˮ ˞˘ ˟˞˧͘ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ˮ́೮ ಁˬ˟˶˭˟˵˵˧˪ ೪́ˣ˭˟˵ ˪഑˲˳˟˵˶ ˯˲˵˘ˬ́೦́ ˭˘˭˘ˮ˞˘˲́ˮ́೮ ˘˲೪˘˳́ˮ˞˘ ˙˘ˬ˘ ˞˟ˮ˳˘˶ˬ́೦́ ˢ˘೪˳˘˲́˱ ˪˟ˬ˟˞˧͘ ˁ഑˥ˬ˟˳˪˟ˮ˧˭˧ˣ˞˟ ౢ˶˘ˮ́˾˵́೮ ഉ˪˟Ͳ˾˟˾˟˳˧ ˙೵ˬ ˢ˘೮˘ˬ́೪˵́ ೦˘ˢ˘˥́˱೪˘ ˵˟೮˟˥˵˧ˮ˧ˮ ˢ˘˳́˲˭˘˞́͘ Орталықтың ашылғанына небәрі сегіз ай өтті, ал нәтижелері қуантарлық: төрт бала өздігінен жүріп-тұра алатын болды. Олардың ішінде кішкентай Вероника да бар. Анасы Яна Груздева баласының жеткен жетістіктерімен бөлісті. «Біз оңалту орталығынан бөлек, «ерекше» балаларға арналған мекемеге барып тұрамыз. Осында жасайтын жаттығулар мен емдік дене тәрбиесінің арқасында қызымның денсаулығы айтарлықтай жақсарды. Сөйлеу қабілеті, қозғалыс икемі дамыды. 2 жас 9 айлық баланың іс-әрекетін, жүріс-тұрысын бақылап, барлығы таңғалады. Әлеуметтік көмек көрсету орталығында балам тәй-тәй басып жүріп кетті. Біз бірден емдік дене шынықтырудың үш курсын қабылдадық. Мекеменің қызмет көрсету сапасы өте жоғары: атшабар мен бассейн бар, ойын-сауықтыру шаралары жиі өткізіледі. Бәріне барып үлгермейсің де» деді ол. Бала саулығы үшін бір емес, бірнеше маман атсалысады, кешенді емдеу жүргізіледі. Қазіргі таңда орталыққа 320 бала келіп жүр. Дәрігерлер қойылған диагнозына, қажеттіліктері мен мүмкіндіктеріне байланысты әрқайсысымен жеке жұмыс істейді. Сауықтыру сабақтарының

сапасы мамандардан бөлек, бөлмелердің жабдықталуына байланысты. Мәселен, психологтың бөлмесі жарық бағанасы мен жарық тізбектерге толы. Олар балалардың зейінін дамытуға көмектесіп, демалуға жағдай жасайды. Бұл туралы психолог Әсел Смағұлованың өзі былай дейді: «Ерекше» балаларға ло гопедпен жұмыс істеу – өзін жеңумен тең. Са бақтан келе сала көбінесе ашулы болады. Ал мұнда бала лардың еркін ойнауына және тынығуына мүмкіндік бар. Бізден шығып, олар массажға, одан кейін жаттығу жасауға кетеді». Емдік дене шынықтыру бөлмесі ең озық медициналық құ рал-жабдықтармен жасақталған. Бүлдіршіндердің алғашқы қадамын жасауға септігін тигізетін арнаулы бағдарлама ұсынылады. Грос аспалы конструкциясы, вертикализатор атты құрылғы, «Атлант» костюмдері – бәрі тірек-қимыл жүйесі бұзылған баланың қозғалыс қызметін дамытуға оң әсер етеді. Орталық қызметкерлерінің айтуынша, Астана қаласының әкімдігі бөлген 12 миллион теңге қаражат емдік дене-шынықтыру бөлмесін жабдықтауға үлкен демеу болды. Дәрігер үшін ең жоғары марапат – баланың өздігінен

жүріп, қадам басуы. Ардақ Чойбекова және Күлназия Жомартова есімді массаж жасаушылар балаларды аяғынан тік тұрғызуға бар күштерін салуда. Кешенді емдеуде тағы бір маңызды рөл атқаратын маман иесі – музыкалық терапевт. Құлаққа таңсық естіледі. Алайда еліміздің бірінші музыкалық терапевті Алтын Тақауова ән арқылы жарымжан жанды емдеуге болатынына сенімді. Әуезді әнді естігеннен кейін балалар біраз уақыттан соң өздері әндете бастайды. Тіпті, сахнада өнер көрсетуге құлшыныстары оянады. Балалармен қатар орталықтың қызметтерін 320-ға жуық жалғызбасты ардагер пайдаланады. Оларды әлеуметтік

жұмыскерлер үйлеріне барып тегін емдейді.

– Мемлекет тарапынан жүргізіліп жатқан сауықтыру шаралары әзірге жалғыз. Балаларды оңалтумен айналысатын басқа мекемелер – жеке кәсіпкерлер мен қорлар. Сол себепті, бүгінде әкімдік бүкіл қаланы қамтуды жоспарлап отыр, – дейді мекеме басшысы Ырысты Баймағамбетова. «Бала саулығы – ұлт болашағы» дейміз. Арбаға таңылған балалардың тағдыры орталықтың оңтайлы жұмысы мен білікті мамандарының арқасында өзгеріп жатыр. Бұл – қалалық денсаулық жүйесінің дамып келе жатқанына дәлел. Гүлдана ТАЛҒАТҚЫЗЫ

ОТБАСЫ ҚҰНДЫЛЫҒЫ – ОРТАҚ МӘСЕЛЕ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ˮ́೮ ʳʳʪ ʮ˟˲˛˧ˬ˧˪˵˧ ˱˯ˬˤ˻ˤ̆ ೪́ˣͲ ˭˟˵˧ Ϯϱ ೪˘˲˘˾˘ ˭˟ˮ ϭϬ ˢ˟ˬ ˵˯೪˳˘ˮ ˘˲˘ˬ́೦́ˮ˞˘ ˢ೵˲˵ ˾ ́ˬ́೪ ˘˲˘˳́ˮ˞˘ ͨʯ˯˲ˬ́೪Ͳˣ˯˭˙́ˬ́೪೪˘ ೪˘˲˳́ ϭϲ ˪೴ˮͩ ˘೪˱˘˲˘˵˵́೪ ˘˪˻ˤ̆˳́ˮ ഑˵˪˧ˣ˞˧͘ Мақсаты – зорлық-зомбылыққа ұшыраған отбасы мүшелеріне психологиялық, құқықтық көмек көрсе ту, халық арасында тұр мыс тық қылмыс пен құқықбұзушылықтың алдын алу. Айта кету керек, Әйелдерді зорлық-зомбылықтан қорғау бөлімшесі жыл басынан бері құқықтық түсіндірме жұмыстарын жүргізіп келеді.

– Осы уақыт аралығында Астана қаласы аумағында 16 дөңгелек үстел отырысы, 15 тренинг, 3 семинар, 2 брифинг өтті. Мекемелерде, оқу орындарында және мектептер де түрлі текциялар оқылып, пікірталастар ұйымдастырылды. Жыл басынан бері біздің бөлімшеге 500-ге жуық адам хабарласты. Сенім телефондары арқылы 370 әйелге кеңес бердік, - дейді Жергілікті полиция қызметінің Әйелдерді зорлық-зомбылықтан қорғау бөлімшесі аға инспекторы Ақмарал Абзалқызы. Жиында елордалық студенттер халыққа әлеуметтік мәселелердің алдын алуға бағытталған буклеттер және жаднамалар таратты. Неке және отбасын сақтап қалу үшін психологтар, заңгерлер психологиялық және заңгерлік көмек көрсетті. Гүлмира ШАРХАНҚЫЗЫ

«АНА ЖҮРЕГІ» АКЦИЯСЫ

ʫˬ˯˲˞˘ˮ́೮ ζϲ ೪˘ˬ˘ˬ́೪ ˟˭˺˘ˮ˘˳́ˮ˞˘ ౢˀ ˃ഉ˶˟ˬ˳˧ˣ˞˧˛˧ˮ˧೮ Ϯϱ ˢ́ˬ˞́೦́ˮ˘ ˯˲˘˥ ͨʤˮ˘ ˢ೴˲˟˛˧ͩ ˘˵˵́ ˘˪˻ˤ̆ ഑˵˵˧͘ ʥ೵ˬ ˪೴ˮ˧ ˭೴˭˪˧ˮ˞˧˛˧ ˾˟˪˵˟˶ˬ˧ ˙˘ˬ˘ˬ˘˲˞́೮ ˘ˮ˘ˬ˘˲́ ˛ˤˮ˟˪˯ˬ˯˛͕ ˭˘˭˭˯ˬ˯˛͕ ˮ˟˚˲˯˱˘˵˯ˬ˯˛͕ ˵˟˲˘˱˟˚˵͕ ˯˪˶ˬˤ˳˵ ˳˟˪˧ˬ˞˧ ˭˘˭˘ˮ˞˘˲˞́೮ ೪˘˙́ˬ˞˘˶́ˮ˞˘ ˙˯ˬ́˱͕ ˭˟˞ˤ˻ˤˮ˘ˬ́೪ ˪˟೮˟˳ ˘ˬ˞́͘ Емхана басшысы Динара Сәтжанқызының айтуынша, аталған іс-шараның мақсаты мүмкіндігі шектеулі балаларда кездесетін психоэмоционалдық бұзылудың алдын алуды және фертильді жастағы әйелдердің денсаулығын нығайтуды көздейді.

– Бүгін – біз үшін үлкен қуаныш. Балаларымыз осында келіп, мамандармен бірге тәжірибелік тапсырмаларды орындады. Өзіміз де мамандардың кеңесін алып, тексерілдік, – дейді мүгедек бала тәрбиелеп отырған атаана Гаухар Жұмашева. Аталмыш шараға келген-

дер «Көтеріңкі көңіл күй» тақырыбында флешмоб көріп, балаларға арналған музыкалық мектептің оқушылары ұйымдастырған концерттік бағдар ламаны тамашалады. Гүлмира ШАРХАНҚЫЗЫ

www.astana-akshamy.kz

ȹ

ÄĚ¼½ÅÀ½Ê

13

– Өнер көрсетіп жатқан кезде қандай да бір сәтсіздіктер болып қала ма деп алаңдайтын кездерім болады. Алайда музыканың дауысын естіп, өнерімді көрсете бастаған кезде барлық қорқынышым тарап кетеді. Осы циркте жолдасым екеуміз екі жылдан бері өнер көрсетіп келе жатырмыз. Бұған дейін біз Алматы циркінде жұмыс жасап, өнер көрсеткен болатынбыз. Жалпы, біз цирк әртісі болғандықтан, бір-бірімізді жақсы түсінеміз. Мәселен, 2009 жылы дайындық

ʤ˳˵˘ˮ˘ˬ́೪ ˻ˤ˲˪ ˢ˟ˬ˵˯೪˳˘ˮ ˘˥́ˮ́೮ ϯͲϭϴ ˪೴ˮ˞˟˲˧ ˘˲˘ˬ́೦́ˮ˞˘ ˪഑˱˾˧ˬ˧˪ ˪഑˲˟˲˭˟ˮ˛˟ ͨʮ˧˙˟˪ ˢ˯ˬ́ͩ ˻ˤ˲˪˵˧˪ ೪˯˥́ˬ́˭ˮ́೮ ˱˲˟Ͳ ˭̂˟˲˘˳́ˮ ೵˳́ˮ́˱ ˢ˘˵́˲͘ ˃ഉ˶˟ˬ˳˧ˣ˞˧˪˵˧೮ Ϯϱ ˢ́ˬ˞́೦́ˮ˘ ˯˲˘˥ ೵˥́˭˞˘˳˵́˲́ˬ́˱ ˯˵́˲೦˘ˮ ೪˯˥́ˬ́˭ ˾́೦́˳ ˹ˤˬ˯˳˯˹ˤ̆˳́ˮ˘ ˮ˟˛˧ˣ˞˟ˬ˛˟ˮ͘ ʻ˘೪˵́˲˘೪ ˘˥˵˳˘೪͕ ˻ˤ˲˪ ഉ˲˵˧˳˵˟˲˧ ˵˘˙ˤ೦˘˵ ˱˟ˮ ˘˞˘˭ˣ˘˵˵́೮ ೴˥ˬ˟˳˧˭˧ ˭˟ˮ ˢ˧˙˟˪ ˢ˯ˬ́ˮ́೮ ˘˾́೪ ̃˱ˤͲ ˣ˯˞́ˮ ˘˥೪́ˮ˞˘˥˵́ˮ ˙˘೪˳́ˬ́೪˵́ ˢ˘೮೦́˲˵́˱ ˯˵́˲͘ Цирк өнері кішкентай балаларды айтпағанда ересек азаматтарды да өзіне тәнті етеді. Сондықтан да аталған өнерге деген көпшіліктің ықыласы өте жоғары болып отыр. Өйткені өмірдегі барлық таңғажайыптарды дәл осы цирк манежінен көруге болады. Мәселен, Астаналық цирк жыл сайын көрермендерді жаңа қойылыммен қуантып келеді. Цирк директоры Ерік Жолжақсыновтың айтуынша, биылғы жаңа қойылым Тәуелсіздіктің 25 жылдығына орай ұйымдастырылған. Себебі Тәуелсіздіктің арқасында Астанадағы цирк өнері дамып, кең тыныс алып келе жатыр.

– Табиғат пен адамзаттың үйлесімі, әйгілі «Жібек жолы» мен бақсылардың жаңғырығы сынды түркілік құндылықтарды назарға алдық. Негізінен, манежде өнер көрсетіп жатқан өнерпаздардың дені өзіміздің әртістеріміз болып саналады. Тек көршілес Қырғыз елінен арнайы әртістер шақырып, көрермендерді көзайым етіп отырмыз. Жалпы, бізге қандай

Астаналық цирк » а н ы л о ж к е іб Ж « шақырады Қорлан цирк әртісі болудан қорықпайтындықтарын айтады. Иә, олар қорқып, артқа шегінсе, бүгінде сахна төрінде өнер көрсетпес еді ғой!

ౢ౭ˀˏʸˏˁˌˏʪʤʻ ˉʰˀʶ ಁˀ˃ʳˁʳʻʫ ʤʱʻʤʸʪˏ

да бір өнер болмасын, оны ұлттық нақышта көрсете білген дұрыс. Айталық, цирк өнерінің өзінде өзіміздің түркі тілдес халық екенімізді көрсетуге болады, – дейді Ерік Жолжақсынов.

ౢʽˀʸʤʻ ʺʫʻ ʪʤˀʰ˔ ˉʰˀʶ˃ʫʻ ౢʽˀˏౢʿʤʱʪˏ Әртістердің «Жібек жолы» цирктік қойылымның кейбір нөмірлеріне назар аударып өтсек. Айталық, сахнада «Сатыдағы ерекше баланс» нөмірін орындаған Қорлан Жанмырзаеваның өнері көрермен тарапынан жоғары бағаға ие болды. Ол – 2014 жылғы цирк өнерінің «Әуе сатысындағы эквилибр» деген жаңа жанрының алғашқы және жалғыз орындаушысы. Балет өнерінің тәжірибесін бойына сіңірген Қорлан Жанмырзаева өз нөмірлерінде хореография элементтері мен цирктің трюктік негізін байланыстыру арқылы қиын эстетикалық және таңғажайып нөмірімен ерекшеленеді.

кезінде аяғымды сындырып алып, екі рет операция жасаттым. Осындай қиын сәтте жолдасым маған қолдау білдірді, – дейді Қорлан Жанмырзаева. Сондай-ақ, Астаналық цирктің әртісі Дария Әбдуақасова мен Дана Рысбекова «Пластикалық этюд» нөмірін орындады. Олар 2012 жылы Голландияда өткен «Алтын клоун» халықаралық цирк өнері фестивалінің гранпри иегерлері болатын.

– Менің цирк саласында өнер көрсетіп жүргеніме 16 жылдан асты. Шыны керек, кезінде «циркте өнер көрсетпеймін» деп жылаған кездерім де болған. Алайда тынбай еңбектенгеннен кейін цирк өнеріне деген құлшынысым арта түсті. Әу баста ата-анам менің дәрігер болғанымды қалап, өздерінің ақыл-кеңестерін айтқан еді. Бірақ мен өзге саланы емес, дәл осы цирк әртісі болуды қаладым, – дейді Дария Әбдуақасова. Жалпы, қиын-қыстау сәттерді артқа қалдырып, цирк әртісі болу оңай шаруа емес. Дегенмен қазақтың қаршадай қыздары Дана мен Дария және

Астана сан түрлі тағдырлардың басын тоғыстырып, адамдарға тосын сый жасайтын қала екен. Біздің бұл сөзімізге Астаналық цирктің әртісі Әбдімүтәліп Серікбаевтың тағдыры дәлел бола алады. Өйткені ол елордаға Оңтүстік Қазақстан облысы, Қазығұрт ауданынан құрылыс жасауға келген болатын. Әйтсе де, ол құрылысшыдан Астана циркінің белді әртісіне айналды.

– Ауылда туып өскендіктен болар, мал десе ішер асымды жер ге қоямын. Әйткенмен еш қашан цирк әртісі болып,

сахнаға шығамын деп ойлаған емеспін. Барлығымыз Астанаға жан-жақтан ақша табу үшін келдік қой. Мәселен, ең алғаш елордаға табан тірегенде, құрылыс саласында жұмыс жасадым. Құрылысқа келгеннен кейін 5-6 ай бойы мал көрген жоқпын. Бір күні атама «Астанада сыртынан болса да көретін мал бар ма? Сағындым» деп едім, ол «Онда мен сені малдың отанына кіргізейін» деп, осы циркке жұмысқа орналастырып кетті. Міне, содан бері цирк саласында жұмыс жасап жатқаныма 12 жылдан асты. Әу баста жұмысты үлкен жануарлардың асты-үстін тазалап әрі оларды тамақтандырудан бастаған болатынмын. Ал қонжық пен маймылды сахнаға алып шығып, өнер көрсетемін деген үш ұйықтасам да түсіме кірген емес, – деп күлімдеді Әбдімүтәліп Серікбаев.

– Әу баста Әбдімүтәліп жылқыларға қарап, оның күтіміне жауап беретін. Кейін ол маған келіп «қонжық сатып алып, қарасам қалай болады?» деп сұрады. Мен оған «өзің біл» деп мүмкіндік бердім. Ол әбден қонжықпен жұмыс жасауды меңгеріп алғаннан кейін көркемдік кеңесті жинап, оның қаншалықты кәсіби маман болғанын бақыладық. Өйткені жан-жануарлармен жұмыс жасау оңай шаруа емес. Бірақ қатаң бақылаудан өткен жағдайда біз мүмкіндік береміз. Жалпы, мұндай практика цирк саласында жиі кездеседі, – дейді Ерік Жолжақсынов. Серік ҚҰДАЙБЕРГЕНҰЛЫ

14

www.astana-akshamy.kz

ȹ

ȽÉÄÀ½Ê Астана қаласы әкімдігінің 2016 жылғы «__»________ №__________ қаулысына 1-қосымша

ƶLJLjƶǃƶ gƶǁƶLJǑ cǀƭǂƺƭƹƭǃƭi gƶljǁǑLJǑ

ƶǧǨǖǣǖ fǖǡǖǧDZ

ȫ

ͨʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ˮ́೮ ౢ˘˲ˢ́ ˙˘˳೪˘˲˭˘˳́ͩ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˭˟˪˟˭˟˳˧ ˵˶˲˘ˬ́ ˟˲˟ˢ˟ˮ˧ ˙˟˪˧˵˶ ˵˶˲˘ˬ́ͩ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ ഉ˪˧˭˞˧˛˧ˮ˧೮ ϮϬϭϱ ˢ́ˬ೦́ ϰ ˮ˘˶˲́ˣ˞˘೦́ ζ ϭϭϯͲϯϭϵ ೪˘˶ˬ́˳́ˮ˘ ഑ˣ˛˟˲˧˳˵˟˲ ˭˟ˮ ˵˯ˬ́೪˵́˲˶ˬ˘˲ ˟ˮ˛˧ˣ˶ ˵˶˲˘ˬ́ Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» 2001 жылғы 23 қаңтардағы, «Мемлекеттік мүлік туралы» 2011 жылғы 1 наурыздағы, «Құқықтық актілер туралы» 2016 жылғы 6 сәуірдегі заңдарына сәйкес Астана қаласының әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ: 1. «Астана қаласының Қаржы басқармасы» мемлекеттік мекемесі туралы ережені бекіту туралы» Астана қаласы әкімдігінің 2015 жылғы 4 наурыздағы № 113-319 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 890 болып тіркелген, 2015 жылғы 21 наурыздағы № 31 (3236) «Астана ақшамы», 2015 жылғы 21 наурыздағы № 31 (3254) «Вечерняя Астана» газеттерінде жарияланған) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін: жоғарыда көрсетілген қаулының кіріспесіндегі «Нормативтік құқықтық актілер туралы» 1998 жылғы 24 наурыздағы» деген сөздер мен сандар «Құқықтық актілер туралы» 2016 жылғы 6 сәуірдегі» деген сөздермен және сандармен ауыстырылсын; жоғарыда көрсетілген қаулымен бекітілген «Астана қаласының Қаржы басқармасы» мемлекеттік мекемесі туралы ережеде: 16-тармақта: 5) тармақшадан кейін мынадай мазмұндағы 5-1), 5-2) тармақшалармен толықтырылсын: «5-1) Басқарманың ағымдағы қаржы жылына арналған бюджеттік бағдарламаларын әзірлеу және мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті органның келісімен бекіту; 5-2) бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің міндеттемелері мен төлемдері бойынша қаржыландыру жоспарына өзгерістер енгізуге бюджеттік бағдарламалар әкімшілері ұсынатын өтінімдердің Қазақстан Республикасының бюджеттік заңнамасына сәйкестігін тексеруді жүзеге асыру;»; 11) тармақшадан кейін мынадай мазмұндағы 11-1) тармақшамен толықтырылсын: «11-1) әкімдікке жергілікті уәкілетті орган резервінің ақшасын пайдалану және тиісті кезеңге оның қалдығы туралы ақпаратты ай сайын ұсыну;».

14) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

«14) жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерінен тоқсандық және жылдық жиынтық бюджеттік және шоғырландырылған есептілікті қабылдауды және тексеруді жүзеге асыру;»; мынадай мазмұндағы 14-1), 14-2) тармақшалармен толықтырылсын: «14-1) жартыжылдық және жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілікті жасау және бюджеттің атқарылуы бойынша орталық уәкілетті органға ұсыну; 14-2) ашық бюджеттердің интернет-порталына ақпарат орналастыру;»; 25) тармақшадан кейін мынадай мазмұндағы 25-1), 25-2), 25-3), 25-4) тармақшалармен толықтырылсын: «25-1) Астана қаласының жергілікті атқарушы органының қарыз алуын мемлекеттік және үкіметтік бағдарламаларды іске асыру шеңберінде тұрғын үй құрылысын қаржыландыру үшін ішкі нарықта айналысқа жіберу үшін мемлекеттік бағалы қағаздар шығаруы түрінде жүзеге асыру; 25-2) жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттікжекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелерді, оның ішінде мемлекеттік концессиялық міндеттемелерді қабылдауды жүзеге асыру; 25-3) жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттікжекешелік әріптестік жобалары бойынша мемлекеттік міндеттемелерінің, оның ішінде мемлекеттік концессиялық міндеттемелерінің мониторингін жүзеге асыру; 25-4) жекешелік әріптестікті айқындау үшін конкурстық комиссияға қатысу;».

2. «Астана қаласының Қаржы басқармасы» мемлекеттік мекемесінің басшысына осы қаулыны ресми және мерзімді баспа басылымдарында жариялау, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған интернет-ресурста және Астана қаласы әкімдігінің интернет-ресурсында орналастыру жүктелсін.

3. Осы қаулының орындалуын бақылау Астана қаласы әкімінің орынбасары А.И. Лукинге жүктелсін.

4. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді. Астана қаласының әкімі

Ә. Исекешев

ƶLJLjƶǃƶ gƶǁƶLJǑ cǀƭǂƺƭƹƭǃƭi gƶljǁǑLJǑ ƼDŽƷƶ

ͨ˃˟˺ˮˤ˪˘ˬ́೪ ˤˮ˳˱˟˪˻ˤ̆ ˳˘ˬ˘˳́ˮ˞˘೦́ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˪഑˲˳˟˵˧ˬ˟˵˧ˮ ೪́ˣ˭˟˵˵˟˲ ˲˟˛ˬ˘˭˟ˮ˵˵˟˲˧ˮ ˙˟˪˧˵˶ ˵˶˲˘ˬ́ͩ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳́ ഉ˪˧˭˞˧˛˧ˮ˧೮ ϮϬϭϱ ˢ́ˬ೦́ ϴ ˢ˟ˬ˵˯೪˳˘ˮ˞˘೦́ ζ ϭϬϮͲϮϮϱϮ ೪˘˶ˬ́˳́ˮ́೮ ˪೴˾˧ ˢ˯˥́ˬ˞́ ˞˟˱ ˵˘ˮ˶ ˵˶˲˘ˬ́ «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» 2001 жылғы 23 қаңтардағы, Қазақстан Республикасының «Құқықтық актілер туралы» 2016 жылғы 6 сәуірдегі заңдарына сәйкес Астана қаласының әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ: 1. «Техникалық инспекция саласындағы мемлекеттік көрсетілетін қызметтер регламенттерін бекіту туралы» Астана қаласы әкімдігінің 2015 жылғы 8 желтоқсандағы №102-2252 қаулысының (Нормативтiк құқықтық актiлердi мемлекеттiк тіркеу тiзiлiмiнде № 992 болып тіркелген, 2016 жылғы 6 желтоқсандағы № 142 (3494) «Астана ақшамы», 2016 жылғы 6 желтоқсандағы № 142 (3512) «Вечерняя Астана» газеттерінде жарияланған) күшi жойылды деп танылсын.

3. «Астана қаласының Ауыл шаруашылығы басқармасы»

мемлекеттік мекемесінің басшысы осы қаулыны, әділет органдарында мемлекеттік тіркелгеннен кейін ресми және мерзімді баспа басылымдарында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған интернет-ресурста және Астана қаласы әкімдігінің интернет-ресурсында жариялау жүктелсін.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Астана қаласы әкімінің орынбасары М.Е. Бектұроваға жүктелсін.

5. Осы қаулы әділет органдарында мемлекеттік тіркелген күннен бастап күшіне енеді және ол алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Әкімі

Ә. Исекешев

ƶLJLjƶǃƶ gƶǁƶLJǑ cǀƭǂƺƭƹƭǃƭi gƶljǁǑLJǑ ƼDŽƷƶ

˃˟˺ˮˤ˪˘ˬ́೪ ˤˮ˳˱˟˪˻ˤ̆ ˳˘ˬ˘˳́ˮ˞˘೦́ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˪഑˲˳˟˵˧ˬ˟˵˧ˮ ೪́ˣ˭˟˵˵˟˲ ˲˟˛ˬ˘˭˟ˮ˵˵˟˲˧ˮ ˙˟˪˧˵˶ ˵˶˲˘ˬ́ «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» 2013 жылғы 15 сәуірдегі Қазақстан Республикасы Заңының, «Техникалық инспекция саласындағы мемлекеттік көрсетілетін қызметтер стандарттарын бекіту туралы» 2015 жылғы 6 мамырдағы Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің № 4-3/421 бұйрығына (Нормативтiк құқықтық актiлердi мемлекеттiк тiркеу тiзiлімiнде № 11766 болып тiркелген) сәйкес, Астана қаласының әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ: 1. Мыналар: 1) «Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жолқұрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды жүргізу құқығына куәліктер беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламенті 1–қосымшаға сәйкес; 2) «Тракторларды және олардың базасында жасалған өздiгiнен жүретiн шассилер мен механизмдердi, өздiгiнен жүретiн ауыл шаруашылығы, мелиоративтiк және жолқұрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды сенiмхат бойынша жүргізетін адамдарды тiркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламенті 2–қосымшаға сәйкес; 3) «Тракторлар және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдер, өздiгiнен жүретiн ауыл шаруашылығы, мелиоративтiк және жолқұрылыс машиналары мен механизмдер, сондай-ақ өтімділігі жоғары арнайы машиналар үшін тіркеу құжатын (телнұсқасын) және мемлекеттік нөмiрлiк белгi беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламенті 3–қосымшаға сәйкес; 4) «Тракторлардың және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелерінің, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылыс машиналары мен механизмдерінің, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары ар-

найы машиналардың кепілін мемлекеттік тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламенті 4–қосымшаға сәйкес; 5) «Тракторларды және олардың базасында жасалған өздiгiнен жүретiн шассилер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тiркемелердi қоса алғанда, олардың тiркемелерiн, өздiгiнен жүретiн ауыл шаруашылығы, мелиоративтiк және жол-құрылыс машиналары мен механизмдерiн, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды жыл сайынғы мемлекеттік техникалық байқаудан өткізу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламенті 5–қосымшаға сәйкес; 6) «Тракторларға және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерге, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелеріне, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылыс машиналары мен механизмдеріне, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарға ауыртпалықтың жоқ (бар) екендігі туралы ақпарат беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламенті 6–қосымшаға сәйкес бекітілсін.

2. «Астана қаласының Ауыл шаруашылығы басқармасы» мемлекеттік мекемесінің басшысы осы қаулыны, әділет органдарында мемлекеттік тіркелгеннен кейін ресми және мерзімді баспа басылымдарында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған интернет-ресурста және Астана қаласы әкімдігінің интернет-ресурсында жариялау жүктелсін.

3. Осы қаулының орындалуын бақылау Астана қаласы әкімінің орынбасары М.Е. Бектұроваға жүктелсін.

4. Осы қаулы әділет органдарында мемлекеттік тіркелген күннен бастап күшіне енеді және ол алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Астана қаласының әкімі

Ә. Исекешев

ͨ˃˲˘˪˵˯˲ˬ˘˲˞́ ˢഉˮ˟ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˙˘ˣ˘˳́ˮ˞˘ ˢ˘˳˘ˬ೦˘ˮ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˾˘˳˳ˤˬ˟˲ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˞˧͕ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˘˶́ˬ ˾˘˲˶˘˾́ˬ́೦͕́ ˭˟ˬˤ˯˲˘˵ˤ˚˵˧˪ ˢഉˮ˟ ˢ˯ˬͲ೪೵˲́ˬ́˳ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲́ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˧ˮ͕ ˳˯ˮ˞˘˥Ͳ˘೪ ˢ೴˲˧˱ ഑˵˶ ˭೴˭˪˧ˮ˞˧˛˧ ˢ˯೦˘˲́ ˘˲ˮ˘˥́ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲˞́ ˢ೴˲˛˧ˣ˶ ೪೵೪́೦́ˮ˘ ˪˶ഉˬ˧˪˵˟˲ ˙˟˲˶ͩ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵®˪ ˪഑˲˳˟˵˧ˬ˟˵˧ˮ ೪́ˣ˭˟˵ ˲˟˛ˬ˘˭˟ˮ˵˧ 1. Жалпы ережелер 1. «Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол – құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды жүргізу құқығына куәліктер беру» мемлекеттік көрсетілетін қызметі (бұдан әрі – мемлекеттік көрсетілетін қызмет) Астана қаласы әкімдігінің уәкілетті органы – «Астана қаласының Ауыл шаруашылығы басқармасы» мемлекеттік мекемесі (бұдан әрі – көрсетілетін қызметті беруші) көрсетіледі. Өтініштерді қабылдау және мемлекеттік қызмет көрсету нәтижесін беру: 1) көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесі; 2) «электрондық үкімет» веб-порталы: www.egov.kz, www.elicense.kz (бұдан әрі – Портал) арқылы жүргізіледі.

2. Мемлекеттік қызметтің көрсету нысаны: электрондық (ішінара автоматтандарылған ) немесе қағаз түрінде.

3. Куәлік, куәліктің телқұжаты, тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол – құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды басқаруына берілген куәлікті ауыстырған кезде (ауысқан кезде) куәліктің ескі үлгісін беру мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесі болып табылады (бұдан әрі – тракторшы-машинистің куәлігі). Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесін ұсыну нысаны: қағаз түрінде.

2. Мемлекеттiк қызмет көрсету үдерісінде қызмет берушiнiң құрылымдық бөлiмшелерiнiң (қызметкерлерiнiң) іс-әрекетінің тәртiбiн сипаттау 1. Мемлекеттік қызмет көрсету рәсімнің (іс-қимылды) басталу үшін Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 6 мамырдағы № 4-3/421 бұйрығымен бекітілген «Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол – құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды жүргізу құқығына куәліктер беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет Стандартының (бұдан әрі – Стандарт) 9 тармағына сәйкес мемлекеттік қызмет көрсету жөнінде құжаттарды ұсынуы болып табылады.

2. Мемлекеттік қызмет көрсету үдерісінің құрамына кіретін әрбір рәсімнің (іс-әрекеттің) мазмұны, оларды орындаудың ұзақтығы: 1) кеңсе маманы тіркеуді жүзеге асырады және құжаттарды басшылыққа бұрыштама қоюға жолдайды – 30 минут; 2) басшы құжаттарды қарайды және инженер-инспекторға орындау үшін жолдайды – 30 минут; 3) инженер-инспектор қажетті құжаттарды «Е-лицензиялау» мемлекеттік деректер базасы» мемлекеттік ақпараттық жүйесінде (бұдан әрі – «Е-лицензиялау» МДБ АЖ) тіркеуін жүргізеді, ұсынылған құжаттардың толықтығын тексереді және емтихан комиссиясына жолдайды. Ұсынылған құжаттардың толық болмау фактісі анықталған жағдайда, өтінішті әрі қарай қараудан бас тарту туралы дәлелді жауап дайындайды – 1 сағат; 4) көрсетілетін қызметті алушының өтініш беру күні емтихандық комиссия, машиналарды басқару құқығын ие болуына теориялық емтиханды қабылдайды – 1 жұмыс күні; 5) инженер-инспектор: тракторшы-машинисттің куәлігін жазып береді – 1 сағат; электрондық құжатқа «Е-лицензиялау» МДБ АЖ арқылы электрондық цифрлық қолтаңбамен қол қояды (бұдан әрі - ЭЦҚ) – 30 минут; 6) кеңсе маманы тракторшы-машинисттің куәлігін береді – 30 минут.

3. Келесі рәсімді (іс-қимылды) орындауды бастауға негіз болатын мемлекеттік қызмет көрсету рәсімінің (ісқимылдың) нәтижесі: 1) құжаттарды қабылдау; 2) бұрыштама қойып инженер-инспекторға жолдайды; 3) «Е-лицензиялау» МДБ АЖ арқылы құжаттарды тіркеу және ұсынылған құжаттардың толықтығын тексеру; 4) кеңсе маманы емтихан нәтижесін емтихан парағына енгізеді және өтініш иесі мен емтихан комиссиясының қолы қою; 5) тракторшы-машинисттің куәлігін толтыру; электрондық құжатқа қол қою; 6) тракторшы-машинисттің куәлігін беру.

3. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерінің) өзара әрекет ету тәртібінің сипаттамасы 1. Мемлекеттік қызмет көрсету процесіне қатысатын көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелердің (қызметкерлердің) тізбесі: 1) кеңсе маманы; 2) басшы; 3) инженер-инспектор; 4) емтихан комиссиясы.

8. Әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) ұзақтығын көрсете отырып, құрылымдық бөлімшелер арасындағы өзара ісқимылдың кезеңділігін сипаттау: 1) кеңсе маманы тіркеуді жүзеге асырады және құжаттарды басшылыққа бұрыштама қоюға жолдайды – 30 минут; 2) басшы құжаттарды қарайды және инженеринспекторға орындау үшін жолдайды – 30 минут; 3) инженер-инспектор қажетті «Е-лицензиялау» МДБ АЖ тіркеуін жүргізеді, ұсынылған құжаттардың толықтығын тексереді және емтихан комиссиясына жолдайды. Ұсынылған құжаттардың толық болмау фактісі анықталған жағдайда, өтінішті әрі қарай қараудан бас тарту туралы дәлелді жауап дайындайды – 1 сағат; 4) көрсетілетін қызметті алушының өтініш беру күні емтихандық комиссия, машиналарды басқару құқығын ие болуына теориялық емтиханды қабылдайды – 1 жұмыс күні; 5) инженер-инспектор: тракторшы-машинисттің куәлігін жазып береді – 1 сағат; электрондық құжатқа «Е-лицензиялау» МДБ АЖ арқылы ЭЦҚ қояды – 30 минут; 6) кеңсе маманы тракторшы-машинисттің куәлігін береді – 30 минут.

4. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібін сипаттау 1. Портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсеткен кезде көрсетілетін қызметті беруші мен көрсетілетін қызметті алушы рәсімдерінің (әрекеттерінің) кезеңділігін және өтініш білдіру тәртібін сипаттау: көрсетілетін қызметті алушы Порталда жеке сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – ЖСН) және бизнессәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – БСН), сондай-ақ пароль арқылы тіркеуді іске асырады (Порталда тіркелмеген қызмет алушылар үшін іске асырылады); 1-процесс – көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік қызметті алу үшін қызмет алушының Порталда ЖСН/БСН және паролін енгізу үдерісі (авторизация үдерісі). 1-шарт – Порталда ЖСН/БСН және пароль арқылы тіркелген қызмет алушы туралы деректердің төлтумалылығын тексеру; 2-процесс – Порталдың көрсетілетін қызметті алушының деректерінде бар бұзушылықтармен байланысты авторизациялаудан бас тарту туралы хабарлама қалыптастыруы; 3-процесс – көрсетілетін қызметті алушының осы Регламентте көрсетілген қызметті таңдап алуы, қызмет көрсету үшін сауал түрін экранға шығару және құрылымдық пен форматтық талаптарын ескере отырып, сауал түріне электрондық түрдегі Стандарттың 9-тармағында көрсетілген құжаттарды бекітумен қызмет алушының үлгілерді толтыруы (деректерді енгізу), сондайақ сауалды куәландыру (қол қою) үшін көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ тіркеу куәлігін таңдап алуы.

2-шарт – Порталда ЭЦҚ тіркеу куәлігінің қолданыс мерзімін және қайта шақыртып алынған (жойылған) тіркеу куәліктерінің тізімінде жоқ екендігін, сондай-ақ сәйкестендіру деректерінің (сауалда көрсетілген ЖСН/ БСН және ЭЦҚ тіркеу куәлігінде көрсетілген ЖСН/БСН арасында) сәйкестігін тексеру; 4-процесс – көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ төлтумалылығының расталмауына байланысты сұратып отырған қызметтен бас тарту туралы хабарлама қалыптастыру; 5-процесс – «электрондық үкіметтің» төлемдік шлюзінде (бұдан әрі – ЭТҮШ) көрсетілетін қызмет үшін төлеу және бұл ақпарат «Е-лицензиялау» МДБ АЖ жолдау немесе электрондық (сканерленген) түрде түбіртекті қосу; 6-процесс – «Е-лицензиялау» МДБ АЖ көрсетілетін қызмет үшін төлімі болмағанына байланысты, сұратып отырған қызметтен бас тарту туралы хабарламаны қалыптастыру; 7-процесс – көрсетілетін қызметті алушының сауалын көрсетілетін қызмет берушімен өндеу үшін «электрондық үкіметтің» автоматтандырылған жұмыс орнында «Е-лицензиялау» МДБ АЖ арқылы қол қойылған электрондық құжатты (қызметті алушының сауалы) жолдау; 8-процесс – осы регламенттің 5-тармағымен қарастырылған көрсетілетін қызметті берушінің әрекет ету (іс қимылдың) шарасы; 9-процесс – көрсетілетін қызметті алушымен «Е-лицензиялау» МДБ қалыптастырған көрсетілетін қызметтің нәтижесін алу. Электрондық құжат инженер-инспектордың ЭЦҚ-сын пайдаланумен қалыптастырылады.

2. Портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсетуге тартылған ақпараттық жүйелердің функционалдық өзара әрекет етуінің диаграммасы осы регламенттің 1-қосымшасында көрсетілген.

3. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелері (қызметкерлері) рәсімдерінің (әрекеттерінің) кезеңділігін, сондай-ақ өзге де көрсетілетін қызметті берушілермен өзара әрекет етуінің тәртібін және мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібін нақтылы сипаттау осы регламенттің 2-қосымшасына сәйкес мемлекеттік қызмет көрсетудің бизнес-процестерінің анықтамалығында көрсетілді.

www.astana-akshamy.kz

ȹ

ȽÉÄÀ½Ê «Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды жүргізу құқығына куәліктер беру» мемлекеттік көрсетілетін қызметте регламентіне 1-қосымша

ʺ˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ೪́ˣ˭˟˵ ˪഑˲˳˟˵˶ ˱˲˯˻˟˳˧ˮ˞˟ ˱˯˲˵˘ˬ ˘˲೪́ˬ́ ˱˘˥˞˘ˬ˘ˮ˘˵́ˮ ˘೪˱˘˲˘˵˵́೪ ˢ೴˥˟ˬ˟˲˞˧೮ ഑ˣ˘˲˘ ˧˳Ͳ೪ˤ˭́ˬ ˞ˤ˘˛˲˘˭˭˘˳́

ɆȾȻ Ⱥɀ ©ȿ-ɥɢɰɟɧɡɢɹɥɚɭ»

ɗԚɌɒ

ɉɨɪɬɚɥ

ɉɪɨɰɟɫɫ 1

1 - ɲɚɪɬ

2 - ɲɚɪɬ

ɉɪɨɰɟɫɫ 3

3 - ɲɚɪɬ

ɉɪɨɰɟɫɫ 5

ɉɪɨɰɟɫɫ 7

ɉɪɨɰɟɫɫ 8

ɉɪɨɰɟɫɫ 9 ɉɪɨɰɟɫɫ 2

ɉɪɨɰɟɫɫ 6

ɉɪɨɰɟɫɫ 4

құжаттарды басшылыққа бұрыштама қоюға жолдайды – 30 минут; 2) басшы құжаттарды қарайды және бұрыштамада көрсетіп құжаттарды инженер-инспекторға орындау үшін жолдайды – 30 минут; 3) инженер-инспектор: ұсынылған құжаттардың толықтығын тексереді – 1 сағат; электрондық түрдегі сенімхатқа портал арқылы ЭЦҚмен қол қояды және көрсетілетін қызметті алушының «жеке кабинетіне» жолдайды. Көрсетілетін қызметті алушы нәтижеге қағаз тасығышта өтінген жағдайда, көлікті басқаруына берілген сенімхатқа мөр басылады – 30 минут; 4) кеңсе маманы көрсетілетін қызметті берушінің мөрімен басылған сенімхатты береді – 30 минут.

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

ɋɚɭɚɩ

4. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібін сипаттау

Ʉԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ

Ԕɵɫԕɚɪɬɵɥԑɚɧ ɫԧɡɞɟɪɞɿ ɚɲɵɩ ɠɚɡɭ ɉɨɪɬɚɥ – ©ɷɥɟɤɬɪɨɧɞɵԕ ԛɤɿɦɟɬ» ɜɟɛ-ɩɨɪɬɚɥɵ www.egov.kz, www.elicense.kz; ɗԜɌɒ – ɷɥɟɤɬɪɨɧɞɵԕ ԛɤɿɦɟɬɬɿԙ ɬԧɥɟɦ ɲɥɸɡɿ; ©ȿ-ɥɢɰɟɧɡɢɹɥɚɭ» ɆȾȻ Ⱥɀ - ɦɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ɞɟɪɟɤɬɟɦɟɥɟɪ ɧɟɝɿɡɿɧɿԙ ©ȿ-ɥɢɰɟɧɡɢɹɥɚɭ» ɚԕɩɚɪɚɬɬɵԕ ɠԛɣɟɫɿ.

«Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды жүргізу құқығына куәліктер беру» мемлекеттік көрсетілетін қызметте регламентіне 2-қосымша

ͨ˃˲˘˪˵˯˲ˬ˘˲˞́ ˢഉˮ˟ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˙˘ˣ˘˳́ˮ˞˘ ˢ˘˳˘ˬ೦˘ˮ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˾˘˳˳ˤˬ˟˲ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˞˧͕ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˘˶́ˬ ˾˘˲˶˘˾́ˬ́೦͕́ ˭˟ˬˤ˯˲˘˵ˤ˚˵˧˪ ˢഉˮ˟ ˢ˯ˬͲ೪೵˲́ˬ́˳ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲́ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˧ˮ͕ ˳˯ˮ˞˘˥Ͳ˘೪ ˢ೴˲˧˱ ഑˵˶ ˭೴˭˪˧ˮ˞˧˛˧ ˢ˯೦˘˲́ ˘˲ˮ˘˥́ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲˞́ ˢ೴˲˛˧ˣ˶ ೪೵೪́೦́ˮ˘ ˪˶ഉˬ˧˪˵˟˲ ˙˟˲˶ͩ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ೪́ˣ˭˟˵ ˪഑˲˳˟˵˶˞˧೮ ˙ˤˣˮ˟˳Ͳ˱˲˯˻˟˳˵˟˲˧ˮ˧೮ ˘ˮ́೪˵˘˭˘ˬ́೦́ ɤԧɪɫɟɩɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɬɬɿ ɚɥɭɲɵ

ɉɨɪɬɚɥ

ɤɟԙɫɟ ɦɚɦɚɧɵ

ɬɿɪɤɟɭɞɿ ɠԛɡɟɝɟ ɚɫɵɪɚɞɵ ɠԥɧɟ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵ ɛɚɫɲɵɥɵԕԕɚ ɛԝɪɵɲɬɚɦɚ ԕɨɸԑɚ ɠɨɥɞɚɣɞɵ – 30 ɦɢɧɭɬ

ɛɚɫɲɵ

ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵ ԕɚɪɚɣɞɵ ɠԥɧɟ ɢɧɠɟɧɟɪ-ɢɧɫɩɟɤɬɨɪԑɚ ɨɪɵɧɞɚɭ ԛɲɿɧ ɠɨɥɞɚɣɞɵ – ɦɢɧɭɬ

1. Портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсеткен кезде көрсетілетін қызметті беруші мен көрсетілетін қызметті алушы рәсімдерінің (әрекеттерінің) кезеңділігін және өтініш білдіру тәртібін сипаттау: көрсетілетін қызметті алушы Порталда жеке сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – ЖСН) және бизнес-сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – БСН), сондай-ақ пароль арқылы тіркеуді іске асырады (Порталда тіркелмеген қызмет алушылар үшін іске асырылады); 1-процесс – көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік қызметті алу үшін қызмет алушының Порталда ЖСН/БСН және паролін енгізу үдерісі (авторизация үдерісі). 1-шарт – Порталда ЖСН/БСН және пароль арқылы тіркелген қызмет алушы туралы деректердің төлтумалылығын тексеру; 2-процесс – Порталдың көрсетілетін қызметті алушының деректерінде бар бұзушылықтармен байланысты авторизациялаудан бас тарту туралы хабарлама қалыптастыруы; 3-процесс – көрсетілетін қызметті алушының осы Регламентте көрсетілген қызметті таңдап алуы, қызмет көрсету үшін сауал түрін экранға шығару және құрылымдық

пен форматтық талаптарын ескере отырып, сауал түріне электрондық түрдегі Стандарттың 9-тармағында көрсетілген құжаттарды бекітумен қызмет алушының үлгілерді толтыруы (деректерді енгізу), сондай-ақ сауалды куәландыру (қол қою) үшін көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ тіркеу куәлігін таңдап алуы.

2-шарт – Порталда ЭЦҚ тіркеу куәлігінің қолданыс мерзімін және қайта шақыртып алынған (жойылған) тіркеу куәліктерінің тізімінде жоқ екендігін, сондай-ақ сәйкестендіру деректерінің (сауалда көрсетілген ЖСН/ БСН және ЭЦҚ тіркеу куәлігінде көрсетілген ЖСН/БСН арасында) сәйкестігін тексеру; 4-процесс – көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ төлтумалылығының расталмауына байланысты сұратып отырған қызметтен бас тарту туралы хабарлама қалыптастыру; 5-процесс – «электрондық үкіметтің» автоматтандырылған жұмыс орнында өңірлік шлюзі арқылы ЭЦҚ қойлыған «электрондық үкіметтің» электрондық құжатты (көрсетілетін қызметті берушінің сауалы) көрсетілетін қызметті берушімен өндеу үшін сауалды жолдау; 6-процесс – осы регламенттің 5 - тармағымен қарастырылған көрсетілетін қызметті берушінің әрекет ету (іс қимылдың) шарасы; 7-процесс – көрсетілетін қызметті алушымен Порталмен қалыптастырған көрсетілетін қызметтің нәтижесін алу. Электрондық құжат инженер-инспектордың ЭЦҚ-сын пайдаланумен қалыптастырылады.

2. Портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсетуге тартылған ақпараттық жүйелердің функционалдық өзара әрекет етуінің диаграммасы осы регламенттің 1-қосымшасында көрсетілген.

3. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қыз метті берушінің құрылымдық бөлімшелері (қызметкерлері) рәсімдерінің (әрекеттерінің) кезеңділігін, сондай-ақ өзге де көрсетілетін қызметті берушілермен өзара әрекет етуінің тәртібін және мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібін нақтылы сипаттау осы регламенттің 2-қосымшасына сәйкес мемлекеттік қызмет көрсетудің бизнес-процестерінің анықтамалығында көрсетілді.

ɟɦɬɢɯɚɧ ɤɨɦɢɫɫɢɹɫɵ

ɢɧɠɟɧɟɪ-ɢɧɫɩɟɤɬɨɪ

ԕɚɠɟɬɬɿ ©ȿ-ɥɢɰɟɧɡɢɹɥɚɭª ɆȾȻ Ⱥɀ ɬɿɪɤɟɭɿɧ ɠԛɪɝɿɡɟɞɿ ԝɫɵɧɵɥԑɚɧ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵԙ ɬɨɥɵԕɬɵԑɵɧ ɬɟɤɫɟɪɟɞɿ ɠԥɧɟ ɟɦɬɢɯɚɧ ɤɨɦɢɫɫɢɹɫɵɧɚ ɠɨɥɞɚɣɞɵ Ԝɫɵɧɵɥԑɚɧ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵԙ ɬɨɥɵԕ ɛɨɥɦɚɭ ɮɚɤɬɿɫɿ ɚɧɵԕɬɚɥԑɚɧ ɠɚԑɞɚɣɞɚ ԧɬɿɧɿɲɬɿ ԥɪɿ ԕɚɪɚɣ ԕɚɪɚɭɞɚɧ ɛɚɫ ɬɚɪɬɭ ɬɭɪɚɥɵ ɞԥɥɟɥɞɿ ɠɚɭɚɩ ɞɚɣɵɧɞɚɣɞɵ – 1 ɫɚԑɚɬ

ɂԤ

ɤԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵɧɵԙ ԧɬɿɧɿɲ ɛɟɪɭ ɤԛɧɿ ɟɦɬɢɯɚɧɞɵԕ ɤɨɦɢɫɫɢɹ ɦɚɲɢɧɚɥɚɪɞɵ ɛɚɫԕɚɪɭ ԕԝԕɵԑɵɧ ɢɟ ɛɨɥɭɵɧɚ ɬɟɨɪɢɹɥɵԕ ɟɦɬɢɯɚɧɞɵ ԕɚɛɵɥɞɚɣɞɵ – 1 ɠԝɦɵɫ ɤԛɧɿ

ɀɈԔ

«Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды сенімхат бойынша жүргізетін адамдарды тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызметте регламентіне 1-қосымша

ʺ˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ೪́ˣ˭˟˵ ˪഑˲˳˟˵˶ ˱˲˯˻˟˳˧ˮ˞˟ ˱˯˲˵˘ˬ ˘˲೪́ˬ́ ˱˘˥˞˘ˬ˘ˮ˘˵́ˮ ˘೪˱˘˲˘˵˵́೪ ˢ೴˥˟ˬ˟˲˞˧೮ ഑ˣ˘˲˘ ˧˳Ͳ೪ˤ˭́ˬ ˞ˤ˘˛˲˘˭˭˘˳́

ɉɨɪɬɚɥ

ɬɪɚɤɬɨɪɲɵ-ɦɚɲɢɧɢɫɬɬɿԙ ɤɭԥɥɿɝɿɧ ɛɟɪɟɞɿ - ɦɢɧɭɬ

15

ɬɪɚɤɬɨɪɲɵ-ɦɚɲɢɧɢɫɬɬɿԙ ɤɭԥɥɿɝɿɧ ɠɚɡɵɩ ɛɟɪɟɞɿ – ɫɚԑɚɬ ɷɥɟɤɬɪɨɧɞɵԕ ԕԝɠɚɬԕɚ ©ȿ-ɥɢɰɟɧɡɢɹɥɚɭª ɆȾȻ Ⱥɀ ɚɪԕɵɥɵ ɗɐԔ ԕɨɹɞɵ - ɦɢɧɭɬ

ɉɨɪɬɚɥ

ɉɪɨɰɟɫɫ 1

1 - ɲɚɪɬ

2 - ɲɚɪɬ

ɉɪɨɰɟɫɫ 3

ɉɪɨɰɟɫɫ 2

ɉɪɨɰɟɫɫ 6

ɉɪɨɰɟɫɫ 5

ɉɪɨɰɟɫɫ 7

ɉɪɨɰɟɫɫ 4

– ɦɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ԕɵɡɦɟɬ ɤԧɪɫɟɬɭɞɿԙ ɛɚɫɬɚɥɭɵ ɧɟɦɟɫɟ ɚɹԕɬɚɥɭɵ – ɤԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ ɪԥɫɿɦɿɧɿԙ ɿɫ-ԕɢɦɵɥɵɧɵԙ ɠԥɧɟ ɧɟɦɟɫɟ ԔɎȻ ɚɬɚɭɵ

ͨ˃˲˘˪˵˯˲ˬ˘˲˞́ ˢഉˮ˟ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˙˘ˣ˘˳́ˮ˞˘ ˢ˘˳˘ˬ೦˘ˮ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˾˘˳˳ˤˬ˟˲ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˞˧͕ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˘˶́ˬ ˾˘˲˶˘˾́ˬ́೦͕́ ˭˟ˬˤ˯˲˘˵ˤ˚˵˧˪ ˢഉˮ˟ ˢ˯ˬͲ೪೵˲́ˬ́˳ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲́ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˧ˮ͕ ˳˯ˮ˞˘˥Ͳ˘೪ ˢ೴˲˧˱ ഑˵˶ ˭೴˭˪˧ˮ˞˧˛˧ ˢ˯೦˘˲́ ˘˲ˮ˘˥́ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲˞́ ˳˟ˮ˧˭˺˘˵ ˙˯˥́ˮ˾˘ ˢ೴˲˛˧ˣ˟˵˧ˮ ˘˞˘˭˞˘˲˞́ ˵˧˲˪˟˶ͩ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵®˪ ˪഑˲˳˟˵˧ˬ˟˵˧ˮ ೪́ˣ˭˟˵ ˲˟˛ˬ˘˭˟ˮ˵˧ 1. Жалпы ережелер 1. «Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол – құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды сенімхат бойынша жүргізетін адамдарды тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызметі (бұдан әрі – мемлекеттік көрсетілетін қызмет) Астана қаласы әкімдігінің уәкілетті органы – «Астана қаласының Ауыл шаруашылығы басқармасы» мемлекеттік мекемесі (бұдан әрі – көрсетілетін қызметті беруші) көрсетеді. Өтініштерді қабылдау және мемлекеттік қызмет көрсету нәтижесін беру: 1) көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесі; 2) «электрондық үкімет» веб-порталы: www.egov.kz, (бұдан әрі – Портал) арқылы жүргізіледі.

2. Мемлекеттік қызметтің көрсету нысаны: электрондық (ішінара автоматтандарылған) немесе қағаз түрінде.

3. Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесі: көрсетілетін қызметті берушіге өтінген кезінде – көлікті басқаруына берілген сенімхатқа мөртабан қою; порталға өтінген кезінде – көрсетілетін қызметті берушіні өкілінің электрондық цифрлық қолы қойлып (бұдан әрі – ЭЦҚ) сенімхат электрондық түрде көрсетілетін қызметті алушының «жеке кабинетіне» жіберіледі. Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесін ұсыну нысаны: электрондық немесе қағаз түрінде.

2. Мемлекеттiк қызмет көрсету үдерісінде қызмет берушiнiң құрылымдық бөлiмшелерiнiң (қызметкерлерiнiң) іс-әрекетінің тәртiбiн сипаттау 1. Мемлекеттік қызмет көрсету рәсімнің (іс-қимылды) басталу үшін Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 6 мамырдағы № 4-3/421 бұйрығымен бекітілген «Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол – құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды сенімхат бойынша жүргізетін адамдарды тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет Стандартының (бұдан әрі – Стандарт) 9-тармағына сәйкес мемлекеттік қызмет көрсету жөнінде құжаттарды ұсынуы болып табылады.

2. Мемлекеттік қызмет көрсету үдерісінің құрамына кіретін әрбір рәсімнің (іс-әрекеттің) мазмұны, оларды орындаудың ұзақтығы: 1) кеңсе маманы тіркеуді жүзеге асырады және құжаттарды басшылыққа бұрыштама қоюға жолдайды – 30 минут; 2) басшы құжаттарды қарайды және инженер-инспекторға орындау үшін жолдайды – 30 минут; 3) инженер-инспектор: ұсынылған құжаттардың толықтығын тексереді – 1 сағат; электрондық түрдегі сенімхатқа портал арқылы ЭЦҚмен қол қояды және көрсетілетін қызметті алушының «жеке кабинетіне» жолдайды. Көрсетілетін қызметті алушы нәтижеге қағаз тасығышта өтінген жағдайда, көлікті басқаруына берілген сенімхатқа мөр басылады – 30 минут; 4) кеңсе маманы көрсетілетін қызметті берушінің мөрімен басылған сенімхатты береді – 30 минут.

3. Келесі рәсімді (іс-қимылды) орындауды бастауға негіз болатын мемлекеттік қызмет көрсету рәсімінің (ісқимылдың) нәтижесі: 1) құжаттарды қабылдау; 2) бұрыштамада көрсетіліп құжаттарды инженеринспекторға жолдайды; 3) ұсынылған құжаттардың толықтығын тексеру; электрондық түрдегі сенімхатқа ЭЦҚ-мен қол қояды және көрсетілетін қызметті алушының «жеке кабинетіне» жолдайды. Көлікті басқаруына берілген сенімхатқа мөр басылады; 4) көрсетілетін қызметті берушінің мөрімен басылған сенімхат беру.

3. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерінің) өзара әрекет ету тәртібінің сипаттамасы 1. Мемлекеттік қызмет көрсету процесіне қатысатын көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелердің (қызметкерлердің) тізбесі: 5) кеңсе маманы; 6) басшы; 7) инженер-инспектор.

2. Әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) ұзақтығын көрсете отырып, құрылымдық бөлімшелер арасындағы өзара ісқимылдың кезеңділігін сипаттау: 1) кеңсе маманы тіркеуді жүзеге асырады және

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

Астана қаласы әкімдігінің 2016 жылғы «__»________ №__________ қаулысына 2-қосымша

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

– ɤɟɥɟɫɿ ɪԥɫɿɦɝɟ ɿɫ-ԕɢɦɵɥԑɚ ԧɬɭ

ɋɚɭɚɩ

– ɬɚԙɞɚɭ ɧԝɫԕɚɫɵ

Ʉԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ Ԕɵɫԕɚɪɬɵɥԑɚɧ ɫԧɡɞɟɪɞɿ ɚɲɵɩ ɠɚɡɭ ɉɨɪɬɚɥ – ©ɷɥɟɤɬɪɨɧɞɵԕ ԛɤɿɦɟɬª ɜɟɛ-ɩɨɪɬɚɥɵ www.egov.kz.

«Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды сенімхат бойынша жүргізетін адамдарды тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызметте регламентіне 2-қосымша

ͨ˃˲˘˪˵˯˲ˬ˘˲˞́ ˢഉˮ˟ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˙˘ˣ˘˳́ˮ˞˘ ˢ˘˳˘ˬ೦˘ˮ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˾˘˳˳ˤˬ˟˲ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˞˧͕ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˘˶́ˬ ˾˘˲˶˘˾́ˬ́೦͕́ ˭˟ˬˤ˯˲˘˵ˤ˚˵˧˪ ˢഉˮ˟ ˢ˯ˬͲ೪೵˲́ˬ́˳ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲́ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˧ˮ͕ ˳˯ˮ˞˘˥Ͳ˘೪ ˢ೴˲˧˱ ഑˵˶ ˭೴˭˪˧ˮ˞˧˛˧ ˢ˯೦˘˲́ ˘˲ˮ˘˥́ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲˞́ ˳˟ˮ˧˭˺˘˵ ˙˯˥́ˮ˾˘ ˢ೴˲˛˧ˣ˟˵˧ˮ ˘˞˘˭˞˘˲˞́ ˵˧˲˪˟˶ͩ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ೪́ˣ˭˟˵ ˪഑˲˳˟˵˶˞˧೮ ˙ˤˣˮ˟˳Ͳ˱˲˯˻˟˳˵˟˲˧ˮ˧೮ ˘ˮ́೪˵˘˭˘ˬ́೦́ ɤԧɪɫɟɩɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɬɬɿ ɚɥɭɲɵ

ɤɟԙɫɟ ɦɚɦɚɧɵ

ɬɿɪɤɟɭɞɿ ɠԛɡɟɝɟ ɚɫɵɪɚɞɵ ɠԥɧɟ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵ ɛɚɫɲɵɥɵԕԕɚ ɛԝɪɵɲɬɚɦɚ ԕɨɸԑɚ ɠɨɥɞɚɣɞɵ – 30 ɦɢɧɭɬ

ɛɚɫɲɵ

ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵ ԕɚɪɚɣɞɵ ɠԥɧɟ ɛԝɪɵɲɬɚɦɚɞɚ ɤԧɪɫɟɬɿɩ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵ ɢɧɠɟɧɟɪɢɧɫɩɟɤɬɨɪԑɚ ɨɪɵɧɞɚɭ ԛɲɿɧ ɠɨɥɞɚɣɞɵ – 30 ɦɢɧɭɬ

ɢɧɠɟɧɟɪ-ɢɧɫɩɟɤɬɨɪ

ɨɪɵɧɞɚɭɲɵ ԝɫɵɧɵɥԑɚɧ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵԙ ɬɨɥɵԕɬɵԑɵɧ ɬɟɤɫɟɪɟɞɿ – ɫɚԑɚɬ

ɉɨɪɬɚɥ

ɷɥɟɤɬɪɨɧɞɵԕ ɬԛɪɞɟɝɿ ɫɟɧɿɦɯɚɬԕɚ ɩɨɪɬɚɥ ɚɪԕɵɥɵ ɗɐԔ-ɦɟɧ ԕɨɥ ԕɨɹɞɵ ɠԥɧɟ ɤԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵɧɵԙ ©ɠɟɤɟ ɤɚɛɢɧɟɬɿɧɟª ɠɨɥɞɚɣɞɵ Ʉԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ ɧԥɬɢɠɟɝɟ ԕɚԑɚɡ ɬɚɫɵԑɵɲɬɚ ԧɬɿɧɝɟɧ ɠɚԑɞɚɣɞɚ ɤԧɥɿɤɬɿ ɛɚɫԕɚɪɭɵɧɚ ɛɟɪɿɥɝɟɧ ɫɟɧɿɦɯɚɬԕɚ ɦԧɪ ɛɚɫɵɥɚɞɵ – 30 ɦɢɧɭɬ

ɉɨɪɬɚɥ ɤԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɛɟɪɭɲɿɧɿԙ ɦԧɪɿɦɟɧ ɛɚɫɵɥԑɚɧ ɫɟɧɿɦɯɚɬɬɵ ɛɟɪɟɞɿ – ɦɢɧɭɬ

– ɦɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ԕɵɡɦɟɬ ɤԧɪɫɟɬɭɞɿԙ ɛɚɫɬɚɥɭɵ ɧɟɦɟɫɟ ɚɹԕɬɚɥɭɵ – ɤԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ ɪԥɫɿɦɿɧɿԙ ɿɫ-ԕɢɦɵɥɵɧɵԙ ɠԥɧɟ ɧɟɦɟɫɟ ԔɎȻ ɚɬɚɭɵ – ɤɟɥɟɫɿ ɪԥɫɿɦɝɟ ɿɫ-ԕɢɦɵɥԑɚ ԧɬɭ – ɬɚԙɞɚɭ ɧԝɫԕɚɫɵ.

Астана қаласы әкімдігінің 2016 жылғы «__»________ №__________ қаулысына 3-қосымша

ͨ˃˲˘˪˵˯˲ˬ˘˲ ˢഉˮ˟ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˙˘ˣ˘˳́ˮ˞˘ ˢ˘˳˘ˬ೦˘ˮ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˾˘˳˳ˤˬ˟˲ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲͕ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˘˶́ˬ ˾˘˲˶˘˾́ˬ́೦͕́ ˭˟ˬˤ˯˲˘˵ˤ˚˵˧˪ ˢഉˮ˟ ˢ˯ˬͲ೪೵˲́ˬ́˳ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲́ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲͕ ˳˯ˮ˞˘˥Ͳ˘೪ ഑˵˧˭˞˧ˬ˧˛˧ ˢ˯೦˘˲́ ˘˲ˮ˘˥́ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲ ೴˾˧ˮ ˵˧˲˪˟˶ ೪೵ˢ˘˵́ˮ ;˵˟ˬˮ೵˳೪˘˳́ˮͿ ˢഉˮ˟ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˮ഑˭˧˲ˬ˧˪ ˙˟ˬ˛˧ ˙˟˲˶ͩ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵®˪ ˪഑˲˳˟˵˧ˬ˟˵˧ˮ ೪́ˣ˭˟˵ ˲˟˛ˬ˘˭˟ˮ˵˧ 1. Жалпы ережелер 1. «Тракторлар және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдер, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол – құрылыс машиналары мен механизмдер, сондай-ақ

өтімділігі жоғары арнайы машиналар үшін тіркеу құжатын (телнұсқасын) және мемлекеттік нөмірлік белгі беру» мемлекеттік көрсетілетін қызметі (бұдан әрі – мемлекеттік көрсетілетін қызмет) Астана қаласы әкімдігінің уәкілетті органы – «Астана қаласының Ауыл шаруашылығы басқармасы» мемлекеттік мекемесі (бұдан әрі – көрсетілетін қызметті

16

ȹ

www.astana-akshamy.kz

ȽÉÄÀ½Ê

беруші) көрсетеді. Өтініштерді қабылдау және мемлекеттік қызмет көрсету нәтижесін беру: 1) көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесі; 2) «электрондық үкімет» веб-порталы: www.egov.kz, www. elicense.kz (бұдан әрі – Портал) арқылы жүргізіледі.

2. Мемлекеттік қызметтің көрсету нысаны: электрондық (ішінара автоматтандарылған ) қағаз түрінде.

3. Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесі – тракторлар және олардың базасында жасалған өздiгiнен жүретiн шассилер мен механизмдер, өздiгiнен жүретiн ауыл шаруашылығы, мелиоративтiк және жол-құрылыс машиналары мен механизмдер, сондай-ақ өтімділігі жоғары арнайы машиналар үшін тіркеу құжатын (телнұсқасын) және мемлекеттік нөмiрлiк белгi беру. Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесін ұсыну нысаны: қағаз түрінде.

2. Мемлекеттiк қызмет көрсету үдерісінде қызмет берушiнiң құрылымдық бөлiмшелерiнiң (қызметкерлерiнiң) іс-әрекетінің тәртiбiн сипаттау 1. Мемлекеттік қызмет көрсету рәсімнің (іс-қимылды) басталу үшін Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 6 мамырдағы № 4-3/421 бұйрығымен бекітілген «Тракторлар және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдер, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол – құрылыс машиналары мен механизмдер, сондай-ақ өтімділігі жоғары арнайы машиналар үшін тіркеу құжатын (телнұсқасын) және мемлекеттік нөмірлік белгі беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет Стандартының (бұдан әрі – Стандарт) 9-тармағына сәйкес мемлекеттік қызмет көрсету жөнінде құжаттарды ұсынуы болып табылады.

2. Мемлекеттік қызмет көрсету үдерісінің құрамына кіретін әрбір рәсімнің (іс-әрекеттің) мазмұны, оларды орындаудың ұзақтығы: 1) кеңсе маманы тіркеуді жүзеге асырады және құжаттарды басшылыққа бұрыштама қоюға жолдайды – 30 минут; 2) басшы құжаттарды қарайды және инженер-инспекторға орындау үшін жолдайды – 30 минут; 3) инженер-инспектор: «Е-лицензиялау» мемлекеттік деректер базасы» мемлекеттік ақпараттық жүйесінде (бұдан әрі – «Е-лицензиялау» МДБ АЖ) ұсынылған құжаттарды тіркейді және өтініште көрсетілген мәліметтерге сәйкестілігіне ұсынылған құжаттардың толықтығын тексереді. Ұсынылған құжаттардың толық болмау фактісі анықталған жағдайда, өтінішті әрі қарай қараудан бас тарту туралы дәлелді жауап дайындайды – 1 сағат; машинаны (зауттық нөмірлерін, нөмірлік агрегаттары мен нөмір белгілерін машинаға берілген құжаттарда көрсетілген мәліметтерге сәйкестілігін қарап тексереді – 14 күнтізбелік күні; машина туралы мәліметтерді электрондық тізбегіне енгізу – 30 минут; техникалық жөнді машиналарға тиісті түрдегі техникалық төқұжаттары мен нөмір белгілері жазып беріледі, машиналарды тіркеу кітабына тиісті жазу енгізіледі және тиісті тіркеу бекетінің инженер – инспекторының қолы қойылып мөрі басылады – 30 минут; берілген рұқсаттама туралы мәліметті «Е-лицензиялау» МДБ АЖ-не енгізеді – 30 минут; 4) кеңсе маманы тракторлардын және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдер, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол – құрылыс машиналары мен механизмдер, сондай-ақ өтімділігі жоғары арнайы машиналардың тіркеу құжатын (телнұсқасын) және мемлекеттік нөмір белгісін береді – 30 минут.

4. Келесі рәсімді (іс-қимылды) орындауды бастауға негіз болатын мемлекеттік қызмет көрсету рәсімінің (іс-қимылдың) нәтижесі: 1) құжаттарды қабылдау; 2) бұрыштама қойып инженер-инспекторға жолдайды; 3) «Е-лицензиялау» МДБ АЖ арқылы құжаттарды тіркеу және ұсынылған құжаттардың толықтығын тексеру. Ұсынылған құжаттардың толық болмау фактісі анықталған жағдайда, өтінішті әрі қарай қараудан бас тарту туралы дәлелді жауап дайындайды; машинаны байқау; электрондық тізбекке мәлімет енгізу; тиісті түрдегі техникалық төқұжаттары мен нөмір белгілері толтырылады, машиналарды тіркеу кітабына тиісті жазу енгізіледі қол қойылып мөр басылады; берілген мәліметті «Е-лицензиялау» МДБ АЖ-не енгізеді; 4) тіркеу құжаттары (телнұсқасын) және мемлекеттік нөмір белгісі беріледі.

3. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерінің) өзара әрекет ету тәртібінің сипаттамасы 1. Мемлекеттік қызмет көрсету процесіне қатысатын көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелердің (қызметкерлердің) тізбесі: 8) кеңсе маманы; 9) басшы; 10) инженер-инспектор.

2. Әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) ұзақтығын көрсете отырып, құрылымдық бөлімшелер арасындағы өзара іс-қимылдың кезеңділігін сипаттау:

1) кеңсе маманы тіркеуді жүзеге асырады және құжаттарды басшылыққа бұрыштама қоюға жолдайды – 30 минут; 2) басшы құжаттарды қарайды және инженер-инспекторға орындау үшін жолдайды – 30 минут; 3) инженер-инспектор: «Е-лицензиялау» МДБ АЖ ұсынылған құжаттарды тіркейді және өтініште көрсетілген мәліметтерге сәйкестілігіне ұсынылған құжаттардың толықтығын тексереді. Ұсынылған құжаттардың толық болмау фактісі анықталған жағдайда, өтінішті әрі қарай қараудан бас тарту туралы дәлелді жауап дайындайды – 1 сағат; машинаны (зауттық нөмірлерін, нөмірлік агрегаттары мен нөмір белгілерін машинаға берілген құжаттарда көрсетілген мәліметтерге сәйкестілігін қарап тексереді – 14 күнтізбелік күні; машина туралы мәліметтерді электрондық тізбегіне енгізу – 30 минут; техникалық жөнді машиналарға тиісті түрдегі техникалық төқұжаттары мен нөмір белгілері жазып беріледі, машиналарды тіркеу кітабына тиісті жазу енгізіледі және тиісті тіркеу бекетінің инженер – инспекторының қолы қойылып мөрі басылады – 30 минут; берілген рұқсаттама туралы мәліметті «Е-лицензиялау» МДБ АЖ-не енгізеді – 30 минут; 4) кеңсе маманы тракторлардын және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдер, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол – құрылыс машиналары мен механизмдер, сондай-ақ өтімділігі жоғары арнайы машиналардың тіркеу құжатын (телнұсқасын) және мемлекеттік нөмір белгісін береді – 30 минут.

4. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібін сипаттау 1. Портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсеткен кезде көрсетілетін қызметті беруші мен көрсетілетін қызметті алушы рәсімдерінің (әрекеттерінің) кезеңділігін және өтініш білдіру тәртібін сипаттау: көрсетілетін қызметті алушы Порталда жеке сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – ЖСН) және бизнес-сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – БСН), сондай-ақ пароль арқылы тіркеуді іске асырады (Порталда тіркелмеген қызмет алушылар үшін іске асырылады); 1-процесс – көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік қызметті алу үшін қызмет алушының Порталда ЖСН/БСН және паролін енгізу үдерісі (авторизация үдерісі). 1-шарт – Порталда ЖСН/БСН және пароль арқылы тіркелген қызмет алушы туралы деректердің төлтумалылығын тексеру; 2-процесс – Порталдың көрсетілетін қызметті алушының деректерінде бар бұзушылықтармен байланысты авторизациялаудан бас тарту туралы хабарлама қалыптастыруы; 3-процесс – көрсетілетін қызметті алушының осы Регламентте көрсетілген қызметті таңдап алуы, қызмет көрсету үшін сауал түрін экранға шығару және құрылымдық пен форматтық талаптарын ескере отырып, сауал түріне электрондық түрдегі Стандарттың 9-тармағында көрсетілген құжаттарды бекітумен қызмет алушының үлгілерді толтыруы (деректерді енгізу), сондай-ақ сауалды куәландыру (қол қою) үшін көрсетілетін қызметті алушының электрондық-цифрлық қолтаңбасының (бұдан әрі – ЭЦҚ) тіркеу куәлігін таңдап алуы. 2-шарт – Порталда ЭЦҚ тіркеу куәлігінің қолданыс мерзімін және қайта шақыртып алынған (жойылған) тіркеу куәліктерінің тізімінде жоқ екендігін, сондай-ақ сәйкестендіру деректерінің (сауалда көрсетілген ЖСН/БСН және ЭЦҚ тіркеу куәлігінде көрсетілген ЖСН/БСН арасында) сәйкестігін тексеру; 4-процесс – көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ төлтумалылығының расталмауына байланысты сұратып отырған қызметтен бас тарту туралы хабарлама қалыптастыру; 5-процесс – «электрондық үкіметтің» төлемдік шлюзінде (бұдан әрі – ЭТҮШ) көрсетілетін қызмет үшін төлеу және бұл ақпарат «Е-лицензиялау» МДБ АЖ жолдау немесе электрондық (сканерленген) түрде түбіртекті қосу. 3-шарт – «Е-лицензиялау» МДБ АЖ көрсетілетін қызметті алушының көрсетілетін қызмет үшін төлеуін тексеру; 6-процесс – «Е-лицензиялау» МДБ АЖ көрсетілетін қызмет үшін төлімі болмағанына байланысты, сұратып отырған қызметтен бас тарту туралы хабарламаны қалыптастыру; 7-процесс – көрсетілетін қызметті алушының сауалын көрсетілетін қызмет берушімен өндеу үшін «электрондық үкіметтің» автоматтандырылған жұмыс орнында «Е-лицензиялау» МДБ арқылы қол қойылған электрондық құжатты (қызметті алушының сауалы) жолдау; 8-процесс – осы регламенттің 5-тармағымен қарастырылған көрсетілетін қызметті берушінің әрекет ету (іс қимылдың) шарасы; 9-процесс – көрсетілетін қызметті алушымен «Е-лицензиялау» МДБ қалыптастырған көрсетілетін қызметтің нәтижесін алу. Электрондық құжат инженеринспектордың ЭЦҚ-сын пайдаланумен қалыптастырылады.

2. Портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсетуге тартылған ақпараттық жүйелердің функционалдық өзара әрекет етуінің диаграммасы осы регламенттің 1-қосымшасында көрсетілген.

3. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелері (қызметкерлері) рәсімдерінің (әрекеттерінің) кезеңділігін, сондай-ақ өзге де көрсетілетін қызметті берушілермен өзара әрекет етуінің тәртібін және мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібін нақтылы сипаттау осы регламенттің 2-қосымшасына сәйкес мемлекеттік қызмет көрсетудің бизнес-процестерінің анықтамалығында көрсетілді.

«Тракторлар және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдер, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылыс машиналары мен механизмдер, сондай-ақ өтімділігі жоғары арнайы машиналар үшін тіркеу құжатын (телнұсқасын) және мемлекеттік нөмірлік белгі беру» мемлекеттік көрсетілетін қызметте регламентіне 1-қосымша

ʺ˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ೪́ˣ˭˟˵ ˪഑˲˳˟˵˶ ˱˲˯˻˟˳˧ˮ˞˟ ˱˯˲˵˘ˬ ˘˲೪́ˬ́ ˱˘˥˞˘ˬ˘ˮ˘˵́ˮ ˘೪˱˘˲˘˵˵́೪ ˢ೴˥˟ˬ˟˲˞˧೮ ഑ˣ˘˲˘ ˧˳Ͳ೪ˤ˭́ˬ ˞ˤ˘˛˲˘˭˭˘˳́

ɆȾȻ Ⱥɀ ©ȿ-ɥɢɰɟɧɡɢɹɥɚɭ»

ɗԚɌɒ

ɉɨɪɬɚɥ

ɉɪɨɰɟɫɫ 1

1 - ɲɚɪɬ

2 - ɲɚɪɬ

ɉɪɨɰɟɫɫ 3

3 - ɲɚɪɬ

ɉɪɨɰɟɫɫ 5

ɉɪɨɰɟɫɫ 7

ɉɪɨɰɟɫɫ 8

ɉɪɨɰɟɫɫ 9 ɉɪɨɰɟɫɫ 6

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

ɉɪɨɰɟɫɫ 4

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

ɋɚɭɚɩ

ɉɪɨɰɟɫɫ 2

Ʉԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ

Ԕɵɫԕɚɪɬɵɥԑɚɧ ɫԧɡɞɟɪɞɿ ɚɲɵɩ ɠɚɡɭ ɉɨɪɬɚɥ – ©ɷɥɟɤɬɪɨɧɞɵԕ ԛɤɿɦɟɬ» ɜɟɛ-ɩɨɪɬɚɥɵ www.egov.kz, www.elicense.kz; ɗԜɌɒ – ɷɥɟɤɬɪɨɧɞɵԕ ԛɤɿɦɟɬɬɿԙ ɬԧɥɟɦ ɲɥɸɡɿ; ©ȿ-ɥɢɰɟɧɡɢɹɥɚɭ» ɆȾȻ Ⱥɀ - ɦɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ɞɟɪɟɤɬɟɦɟɥɟɪ ɧɟɝɿɡɿɧɿԙ ©ȿ-ɥɢɰɟɧɡɢɹɥɚɭ» ɚԕɩɚɪɚɬɬɵԕ ɠԛɣɟɫɿ.

«Тракторлар және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдер, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылыс машиналары мен механизмдер, сондай-ақ өтімділігі жоғары арнайы машиналар үшін тіркеу құжатын (телнұсқасын) және мемлекеттік нөмірлік белгі беру» мемлекеттік көрсетілетін қызметте регламентіне 2-қосымша

ͨ˃˲˘˪˵˯˲ˬ˘˲ ˢഉˮ˟ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˙˘ˣ˘˳́ˮ˞˘ ˢ˘˳˘ˬ೦˘ˮ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˾˘˳˳ˤˬ˟˲ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲͕ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˘˶́ˬ ˾˘˲˶˘˾́ˬ́೦͕́ ˭˟ˬˤ˯˲˘˵ˤ˚˵˧˪ ˢഉˮ˟ ˢ˯ˬͲ೪೵˲́ˬ́˳ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲́ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲͕ ˳˯ˮ˞˘˥Ͳ˘೪ ഑˵˧˭˞˧ˬ˧˛˧ ˢ˯೦˘˲́ ˘˲ˮ˘˥́ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲ ೴˾˧ˮ ˵˧˲˪˟˶ ೪೵ˢ˘˵́ˮ ;˵˟ˬˮ೵˳೪˘˳́ˮͿ ˢഉˮ˟ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˮ഑˭˧˲ˬ˧˪ ˙˟ˬ˛˧ ˙˟˲˶ͩ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ೪́ˣ˭˟˵ ˪഑˲˳˟˵˶˞˧೮ ˙ˤˣˮ˟˳Ͳ˱˲˯˻˟˳˵˟˲˧ˮ˧೮ ˘ˮ́೪˵˘˭˘ˬ́೦́ ɤԧɪɫɟɩɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɬɬɿ ɚɥɭɲɵ

ɤɟԙɫɟ ɦɚɦɚɧɵ

ɬɿɪɤɟɭɞɿ ɠԛɡɟɝɟ ɚɫɵɪɚɞɵ ɠԥɧɟ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵ ɛɚɫɲɵɥɵԕԕɚ ɛԝɪɵɲɬɚɦɚ ԕɨɸԑɚ ɠɨɥɞɚɣɞɵ – 30 ɦɢɧɭɬ ɉɨɪɬɚɥ

ɛɚɫɲɵ

ɢɧɠɟɧɟɪ-ɢɧɫɩɟɤɬɨɪ

ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵ ԕɚɪɚɣɞɵ ɠԥɧɟ ɢɧɠɟɧɟɪɢɧɫɩɟɤɬɨɪԑɚ ɨɪɵɧɞɚɭ ԛɲɿɧ ɠɨɥɞɚɣɞɵ – 30 ɦɢɧɭɬ

©ȿ-ɥɢɰɟɧɡɢɹɥɚɭª ɆȾȻ Ⱥɀ ԝɫɵɧɵɥԑɚɧ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵ ɬɿɪɤɟɣɞɿ ɠԥɧɟ ԧɬɿɧɿɲɬɟ ɤԧɪɫɟɬɿɥɝɟɧ ɦԥɥɿɦɟɬɬɟɪɝɟ ɫԥɣɤɟɫɬɿɥɿɝɿɧɟ ԝɫɵɧɵɥԑɚɧ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵԙ ɬɨɥɵԕɬɵԑɵɧ ɬɟɤɫɟɪɟɞɿ Ԝɫɵɧɵɥԑɚɧ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵԙ ɬɨɥɵԕ ɛɨɥɦɚɭ ɮɚɤɬɿɫɿ ɚɧɵԕɬɚɥԑɚɧ ɠɚԑɞɚɣɞɚ ԧɬɿɧɿɲɬɿ ԥɪɿ ԕɚɪɚɣ ԕɚɪɚɭɞɚɧ ɛɚɫ ɬɚɪɬɭ ɬɭɪɚɥɵ ɞԥɥɟɥɞɿ ɠɚɭɚɩ ɞɚɣɵɧɞɚɣɞɵ – ɫɚԑɚɬ

ɀɈԔ

ɉɨɪɬɚɥ

ɬɪɚɤɬɨɪɥɚɪɞɵɧ ɠԥɧɟ ɨɥɚɪɞɵԙ ɛɚɡɚɫɵɧɞɚ ɠɚɫɚɥԑɚɧ ԧɡɞɿɝɿɧɟɧ ɠԛɪɟɬɿɧ ɲɚɫɫɢɥɟɪ ɦɟɧ ɦɟɯɚɧɢɡɦɞɟɪ ԧɡɞɿɝɿɧɟɧ ɠԛɪɟɬɿɧ ɚɭɵɥ ɲɚɪɭɚɲɵɥɵԑɵ ɦɟɥɢɨɪɚɬɢɜɬɿɤ ɠԥɧɟ ɠɨɥ – ԕԝɪɵɥɵɫ ɦɚɲɢɧɚɥɚɪɵ ɦɟɧ ɦɟɯɚɧɢɡɦɞɟɪ ɫɨɧɞɚɣ-ɚԕ ԧɬɿɦɞɿɥɿɝɿ ɠɨԑɚɪɵ ɚɪɧɚɣɵ ɦɚɲɢɧɚɥɚɪɞɵԙ ɬɿɪɤɟɭ ԕԝɠɚɬɵɧ ɬɟɥɧԝɫԕɚɫɵɧ

ɠԥɧɟ ɦɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ɧԧɦɿɪ ɛɟɥɝɿɫɿɧ ɛɟɪɟɞɿ – 30 ɦɢɧɭɬ

ɂԤ

ɦɚɲɢɧɚɧɵ ɡɚɭɬɬɵԕ ɧԧɦɿɪɥɟɪɿɧ ɧԧɦɿɪɥɿɤ ɚɝɪɟɝɚɬɬɚɪɵ ɦɟɧ ɧԧɦɿɪ ɛɟɥɝɿɥɟɪɿɧ ɦɚɲɢɧɚԑɚ ɛɟɪɿɥɝɟɧ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɚ ɤԧɪɫɟɬɿɥɝɟɧ ɦԥɥɿɦɟɬɬɟɪɝɟ ɫԥɣɤɟɫɬɿɥɿɝɿɧ ԕɚɪɚɩ ɬɟɤɫɟɪɟɞɿ – ɤԛɧɬɿɡɛɟɥɿɤ ɤԛɧɿ ɦɚɲɢɧɚ ɬɭɪɚɥɵ ɦԥɥɿɦɟɬɬɟɪɞɿ ɷɥɟɤɬɪɨɧɞɵԕ ɬɿɡɛɟɝɿɧɟ ɟɧɝɿɡɭ – 30 ɦɢɧɭɬ ɬɟɯɧɢɤɚɥɵԕ ɠԧɧɞɿ ɦɚɲɢɧɚɥɚɪԑɚ ɬɢɿɫɬɿ ɬԛɪɞɟɝɿ ɬɟɯɧɢɤɚɥɵԕ ɬԧԕԝɠɚɬɬɚɪɵ ɦɟɧ ɧԧɦɿɪ ɛɟɥɝɿɥɟɪɿ ɠɚɡɵɩ ɛɟɪɿɥɟɞɿ ɦɚɲɢɧɚɥɚɪɞɵ ɬɿɪɤɟɭ ɤɿɬɚɛɵɧɚ ɬɢɿɫɬɿ ɠɚɡɭ ɟɧɝɿɡɿɥɟɞɿ ɠԥɧɟ ɬɢɿɫɬɿ ɬɿɪɤɟɭ ɛɟɤɟɬɿɧɿԙ ɢɧɠɟɧɟɪ – ɢɧɫɩɟɤɬɨɪɵɧɵԙ ԕɨɥɵ ԕɨɣɵɥɵɩ ɦԧɪɿ ɛɚɫɵɥɚɞɵ – 30 ɦɢɧɭɬ ɛɟɪɿɥɝɟɧ ɪԝԕɫɚɬɬɚɦɚ ɬɭɪɚɥɵ ɦԥɥɿɦɟɬɬɿ ©ȿ-ɥɢɰɟɧɡɢɹɥɚɭª ɆȾȻ Ⱥɀ-ɧɟ ɟɧɝɿɡɟɞɿ – ɦɢɧɭɬ

– ɦɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ԕɵɡɦɟɬ ɤԧɪɫɟɬɭɞɿԙ ɛɚɫɬɚɥɭɵ ɧɟɦɟɫɟ ɚɹԕɬɚɥɭɵ – ɤԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ ɪԥɫɿɦɿɧɿԙ ɿɫ-ԕɢɦɵɥɵɧɵԙ ɠԥɧɟ ɧɟɦɟɫɟ ԔɎȻ ɚɬɚɭɵ – ɤɟɥɟɫɿ ɪԥɫɿɦɝɟ ɿɫ-ԕɢɦɵɥԑɚ ԧɬɭ – ɬɚԙɞɚɭ ɧԝɫԕɚɫɵ.

Астана қаласы әкімдігінің 2016 жылғы «__»________ №__________ қаулысына 4-қосымша

ͨ˃˲˘˪˵˯˲ˬ˘˲˞́ ˢഉˮ˟ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˙˘ˣ˘˳́ˮ˞˘ ˢ˘˳˘ˬ೦˘ˮ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˾˘˳˳ˤˬ˟˲ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˞˧͕ ˭˯ˮ˵˘ˢ˞˘ˬ೦˘ˮ ˘˲ˮ˘˥́ ˢ˘˙˞́೦́ ˙˘˲ ˵˧˲˪˟˭˟ˬ˟˲˞˧ ೪˯˳˘ ˘ˬ೦˘ˮ˞˘͕ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˵˧˲˪˟˭˟ˬ˟˲˧ˮ˧೮͕ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˘˶́ˬ ˾˘˲˶˘˾́ˬ́೦͕́ ˭˟ˬˤ˯˲˘˵ˤ˚˵˧˪ ˢഉˮ˟ ˢ˯ˬͲ೪೵˲́ˬ́˳ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲́ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˧ˮ˧೮͕ ˳˯ˮ˞˘˥Ͳ˘೪ ˢ೴˲˧˱ ഑˵˶ ˭೴˭˪˧ˮ˞˧˛˧ ˢ˯೦˘˲́ ˘˲ˮ˘˥́ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲˞́೮ ˪˟˱˧ˬ˧ˮ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˵˧˲˪˟˶ͩ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵®˪ ˪഑˲˳˟˵˧ˬ˟˵˧ˮ ೪́ˣ˭˟˵ ˲˟˛ˬ˘˭˟ˮ˵˧ 1. Жалпы ережелер 1. «Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелерінің, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол – құрылыс машиналары мен механизмдерінің, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналардың кепілін мемлекеттік тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызметі (бұдан әрі – мемлекеттік көрсетілетін қызмет) Астана қаласы әкімдігінің уәкілетті органы – «Астана қаласының Ауыл шаруашылығы басқармасы» мемлекеттік мекемесі (бұдан әрі – көрсетілетін қызметті беруші) көрсетеді. Өтініштерді қабылдау және мемлекеттік қызмет көрсету нәтижесін беру: 1) көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесі; 2) «электрондық үкімет» веб-порталы: www.egov.kz, (бұдан әрі - Портал) арқылы жүргізіледі.

2. Мемлекеттік қызметтің көрсету нысаны: электрондық (ішінара автоматтандарылған ) немесе қағаз түрінде.

3. Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелерінің, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол – құрылыс машиналары мен механизмдерінің, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналардың кепілін мемлекеттік тіркеу - мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесі болып табылады (бұдан әрі- Куәлік). Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесін ұсыну нысаны: электрондық түрінде.

2. Мемлекеттiк қызмет көрсету үдерісінде қызмет берушiнiң құрылымдық бөлiмшелерiнiң (қызметкерлерiнiң) іс-әрекетінің тәртiбiн сипаттау 1. Мемлекеттік қызмет көрсету рәсімнің (іс-қимылды) басталу үшін Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 6 мамырдағы № 4-3/421 бұйрығымен бекітілген «Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелерінің, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол – құрылыс машиналары мен механизмдерінің, сондайақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналардың кепілін мемлекеттік тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет Стандартының (бұдан әрі – Стандарт) 9-тармағына сәйкес мемлекеттік қызмет көрсету жөнінде құжаттарды ұсынуы болып табылады.

2. Мемлекеттік қызмет көрсету үдерісінің құрамына кіретін әрбір рәсімнің (іс-әрекеттің) мазмұны, оларды орындаудың ұзақтығы: 1) кеңсе маманы тіркеуді жүзеге асырады және құжаттарды басшылыққа бұрыштама қоюға жолдайды – 30 минут; 2) басшы құжаттарды қарайды және инженер-инспекторға орындау үшін жолдайды – 30 минут; 3) инженер-инспектор: өтініште көрсетілген мәліметтерге сәйкестілігіне ұсынылған құжаттардың толықтығын тексереді. Ұсынылған құжаттардың толық болмау фактісі анықталған жағдайда, өтінішті әрі қарай қараудан бас тарту туралы дәлелді жауап дайындайды – 1 жұмыс күні; машиналар кепілдігі тізбегіне өтініштен, соның ішінде «E-agriculture» Бірегей агроөнеркәсіп кешенін басқаруды автоматтандарылған жүйсіне (бұдан әрі – компьютерлік базасы) мәлімметтерді енгізеді және Куәлікті жазып береді – 30 минут; жауапты орындаушысы электрондық түрдегі құжатқа

портал арқылы электрондық цифрлық қол қояды (бұдан әрі – ЭЦҚ) қояды және көрсетілетін қызметті алушының «жеке кабинетіне» жолдайды. Көрсетілетін қызметті алушы нәтижеге қағаз тасығышта өтінген жағдайда, нәтижесі электрондық түрде рәсімделеді басылып шығарылады және, қол қойылып мөр басылады – 30 минут; 4) кеңсе маманы кепілді мемлекеттік тіркеу туралы куәлік береді – 30 минут.

3. Келесі рәсімді (іс-қимылды) орындауды бастауға негіз болатын мемлекеттік қызмет көрсету рәсімінің (ісқимылдың) нәтижесі: 1) құжаттарды қабылдау; 2) бұрыштама қойып инженер-инспекторға жолдайды; 3) ұсынылған құжаттардың толықтығын тексеру. Ұсынылған құжаттардың толық болмау фактісі анықталған жағдайда, өтінішті әрі қарай қараудан бас тарту туралы дәлелді жауап дайындайды; машиналар кепілдігі тізбегіне өтініштен, соның ішінде компьютерлік базаға мәлімметтерді енгізеді және Куәлікті толтырады; электрондық құжатқа ЭЦҚ қояды және жеке немесе заңды тұлғаның «жеке кабинетіне» жолдайды немесе электронды нысанда рәсімделеді, қағазға шығарылады, мөр және қол қоюмен расталады.

4) куәлікті береді.

3. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерінің) өзара әрекет ету тәртібінің сипаттамасы 1. Мемлекеттік қызмет көрсету процесіне қатысатын көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелердің (қызметкерлердің) тізбесі: 1) кеңсе маманы; 2) бөлімнің басшысы; 3) инженер-инспектор.

8. Әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) ұзақтығын көрсете отырып, құрылымдық бөлімшелер арасындағы өзара ісқимылдың кезеңділігін сипаттау: 1) кеңсе маманы тіркеуді жүзеге асырады және құжаттарды басшылыққа бұрыштама қоюға жолдайды – 30 минут; 2) басшы құжаттарды қарайды және инженер-инспекторға орындау үшін жолдайды – 30 минут; 3) инженер-инспектор: өтініште көрсетілген мәліметтерге сәйкестілігіне ұсынылған құжаттардың толықтығын тексереді. Ұсынылған құжаттардың толық болмау фактісі анықталған жағдайда, өтінішті әрі қарай қараудан бас тарту туралы дәлелді жауап дайындайды – 1 жұмыс күні; машиналар кепілдігі тізбегіне өтініштен, соның ішінде компьютерлік базасына мәлімметтерді енгізеді және Куәлікті жазып береді – 30 минут; жауапты орындаушысы электрондық түрдегі құжатқа портал арқылы ЭЦҚ қояды және көрсетілетін қызметті алушының «жеке кабинетіне» жолдайды. Көрсетілетін қызметті алушы нәтижеге қағаз тасығышта өтінген жағдайда, нәтижесі электрондық түрде рәсімделеді басылып шығарылады және, қол қойылып мөр басылады – 30 минут; 4) кеңсе маманы кепілді мемлекеттік тіркеу туралы куәлік береді – 30 минут.

4. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібін сипаттау 1. Портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсеткен кезде көрсетілетін қызметті беруші мен көрсетілетін қызметті алушы рәсімдерінің (әрекеттерінің) кезеңділігін және өтініш білдіру тәртібін сипаттау: көрсетілетін қызметті алушы Порталда жеке

www.astana-akshamy.kz

ȹ

ȽÉÄÀ½Ê

«Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелерінің, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылыс машиналары мен механизмдерінің, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналардың кепілін мемлекеттік тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызметте регламентіне 1-қосымша

ʺ˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ೪́ˣ˭˟˵ ˪഑˲˳˟˵˶ ˱˲˯˻˟˳˧ˮ˞˟ ˱˯˲˵˘ˬ ˘˲೪́ˬ́ ˱˘˥˞˘ˬ˘ˮ˘˵́ˮ ˘೪˱˘˲˘˵˵́೪ ˢ೴˥˟ˬ˟˲˞˧೮ ഑ˣ˘˲˘ ˧˳Ͳ೪ˤ˭́ˬ ˞ˤ˘˛˲˘˭˭˘˳́

ɗԚԦɒ ȺɀɈ

ɗԜɌɒ

ɉɨɪɬɚɥ

ɉɪɨɰɟɫɫ 1

1 -ɲɚɪɬ

2 - ɲɚɪɬ

ɉɪɨɰɟɫɫ 3

3 - ɲɚɪɬ

ɉɪɨɰɟɫɫ 5

ɉɪɨɰɟɫɫ 7

ɉɪɨɰɟɫɫ 8

ɉɪɨɰɟɫɫ 9 ɉɪɨɰɟɫɫ 6

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

ɉɪɨɰɟɫɫ 4

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

ɋɚɭɚɩ

ɉɪɨɰɟɫɫ 2

ɍɫɥɭɝɨɩɨɥɭɱɚɬɟɥɶ Ԕɵɫԕɚɪɬɵɥԑɚɧ ɫԧɡɞɟɪɞɿ ɚɲɵɩ ɠɚɡɭ ɉɨɪɬɚɥ – ©ɷɥɟɤɬɪɨɧɞɵԕ ԛɤɿɦɟɬª ɜɟɛ-ɩɨɪɬɚɥɵ www.egov.kz; ɗԜɌɒ – ɷɥɟɤɬɪɨɧɞɵԕ ԛɤɿɦɟɬɬɿԙ ɬԧɥɟɦ ɲɥɸɡɿ ɗԚԦɒ ȺɀɈ – ©ɷɥɟɤɬɪɨɧɞɵԕ ԛɤɿɦɟɬª ԧԙɿɪɥɿɤ ɲɥɸɡɿ ɚɜɬɨɦɚɬɬɚɥԑɚɧ ɠԝɦɵɫ ɨɪɧɵ.

«Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелерінің, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылыс машиналары мен механизмдерінің, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналардың кепілін мемлекеттік тіркеу» мемлекеттік көрсетілетін қызметте регламентіне 2-қосымша

ͨ˃˲˘˪˵˯˲ˬ˘˲˞́ ˢഉˮ˟ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˙˘ˣ˘˳́ˮ˞˘ ˢ˘˳˘ˬ೦˘ˮ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˾˘˳˳ˤˬ˟˲ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˞˧͕ ˭˯ˮ˵˘ˢ˞˘ˬ೦˘ˮ ˘˲ˮ˘˥́ ˢ˘˙˞́೦́ ˙˘˲ ˵˧˲˪˟˭˟ˬ˟˲˞˧ ೪˯˳˘ ˘ˬ೦˘ˮ˞˘͕ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˵˧˲˪˟˭˟ˬ˟˲˧ˮ˧೮͕ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˘˶́ˬ ˾˘˲˶˘˾́ˬ́೦͕́ ˭˟ˬˤ˯˲˘˵ˤ˚˵˧˪ ˢഉˮ˟ ˢ˯ˬͲ೪೵˲́ˬ́˳ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲́ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˧ˮ˧೮͕ ˳˯ˮ˞˘˥Ͳ˘೪ ˢ೴˲˧˱ ഑˵˶ ˭೴˭˪˧ˮ˞˧˛˧ ˢ˯೦˘˲́ ˘˲ˮ˘˥́ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲˞́೮ ˪˟˱˧ˬ˧ˮ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˵˧˲˪˟˶ͩ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ೪́ˣ˭˟˵ ˪഑˲˳˟˵˶˞˧೮ ˙ˤˣˮ˟˳Ͳ˱˲˯˻˟˳˵˟˲˧ˮ˧೮ ˘ˮ́೪˵˘˭˘ˬ́೦́ ɤԧɪɫɟɩɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɬɬɿ ɚɥɭɲɵ

ɤɟԙɫɟ ɦɚɦɚɧɵ

ɛɚɫɲɵ

ɬɿɪɤɟɭɞɿ ɠԛɡɟɝɟ ɚɫɵɪɚɞɵ ɠԥɧɟ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵ ɛɚɫɲɵɥɵԕԕɚ ɛԝɪɵɲɬɚɦɚ ԕɨɸԑɚ ɠɨɥɞɚɣɞɵ – 30 ɦɢɧɭɬ

ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵ ԕɚɪɚɣɞɵ ɠԥɧɟ ɢɧɠɟɧɟɪɢɧɫɩɟɤɬɨɪԑɚ ɨɪɵɧɞɚɭ ԛɲɿɧ ɠɨɥɞɚɣɞɵ – 30 ɦɢɧɭɬ

ɉɨɪɬɚɥ

ɢɧɠɟɧɟɪ-ɢɧɫɩɟɤɬɨɪ

ԧɬɿɧɿɲɬɟ ɤԧɪɫɟɬɿɥɝɟɧ ɦԥɥɿɦɟɬɬɟɪɝɟ ɫԥɣɤɟɫɬɿɥɿɝɿɧɟ ԝɫɵɧɵɥԑɚɧ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵԙ ɬɨɥɵԕɬɵԑɵɧ ɬɟɤɫɟɪɟɞɿ Ԝɫɵɧɵɥԑɚɧ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵԙ ɬɨɥɵԕ ɛɨɥɦɚɭ ɮɚɤɬɿɫɿ ɚɧɵԕɬɚɥԑɚɧ ɠɚԑɞɚɣɞɚ ԧɬɿɧɿɲɬɿ ԥɪɿ ԕɚɪɚɣ ԕɚɪɚɭɞɚɧ ɛɚɫ ɬɚɪɬɭ ɬɭɪɚɥɵ ɞԥɥɟɥɞɿ ɠɚɭɚɩ ɞɚɣɵɧɞɚɣɞɵ – 1 ɠԝɦɵɫ ɤԛɧɿ

ɀɈԔ

ɉɨɪɬɚɥ ɤɟɩɿɥɞɿ ɦɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ɬɿɪɤɟɭ ɬɭɪɚɥɵ ɤɭԥɥɿɤ ɛɟɪɟɞɿ – 30 ɦɢɧɭɬ

ɂԤ

ɦɚɲɢɧɚɥɚɪ ɤɟɩɿɥɞɿɝɿ ɬɿɡɛɟɝɿɧɟ ԧɬɿɧɿɲɬɟɧ ɫɨɧɵԙ ɿɲɿɧɞɟ ɤɨɦɩɶɸɬɟɪɥɿɤ ɛɚɡɚɫɵɧɚ ɦԥɥɿɦɦɟɬɬɟɪɞɿ ɟɧɝɿɡɟɞɿ ɠԥɧɟ Ʉɭԥɥɿɤɬɿ ɠɚɡɵɩ ɛɟɪɟɞɿ – ɦɢɧɭɬ; ɠɚɭɚɩɬɵ ɨɪɵɧɞɚɭɲɵɫɵ ɷɥɟɤɬɪɨɧɞɵԕ ɬԛɪɞɟɝɿ ԕԝɠɚɬԕɚ ɩɨɪɬɚɥ ɚɪԕɵɥɵ ɗɐԔ ԕɨɹɞɵ ɠԥɧɟ ɤԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵɧɵԙ ©ɠɟɤɟ ɤɚɛɢɧɟɬɿɧɟª ɠɨɥɞɚɣɞɵ Ʉԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ ɧԥɬɢɠɟɝɟ ԕɚԑɚɡ ɬɚɫɵԑɵɲɬɚ ԧɬɿɧɝɟɧ ɠɚԑɞɚɣɞɚ ɧԥɬɢɠɟɫɿ ɷɥɟɤɬɪɨɧɞɵԕ ɬԛɪɞɟ ɪԥɫɿɦɞɟɥɟɞɿ ɛɚɫɵɥɵɩ ɲɵԑɚɪɵɥɚɞɵ ɠԥɧɟ ԕɨɥ ԕɨɣɵɥɵɩ ɦԧɪ ɛɚɫɵɥɚɞɵ – 30 ɦɢɧɭɬ

– ɦɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ԕɵɡɦɟɬ ɤԧɪɫɟɬɭɞɿԙ ɛɚɫɬɚɥɭɵ ɧɟɦɟɫɟ ɚɹԕɬɚɥɭɵ

көрсетілетін қызметі (бұдан әрі – мемлекеттік көрсетілетін қызмет) Астана қаласы әкімдігінің уәкілетті органы – «Астана қаласының Ауыл шаруашылығы басқармасы» мемлекеттік мекемесі (бұдан әрі – көрсетілетін қызметті беруші) көрсетеді. Өтініштерді қабылдау және мемлекеттік қызмет көрсету нәтижесін беру: 1) көрсетілетін қызметті берушінің кеңсесі; 2) «электрондық үкімет» веб-порталы: www.egov.kz, www.elicense.kz (бұдан әрі – Портал) арқылы жүргізіледі.

2. Мемлекеттік қызметтің көрсету нысаны: электрондық (ішінара автоматтандарылған ) немесе қағаз түрінде.

3. Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесі: инженеринспектордың қолы қойылады және көрсетілетін қызметті берушінің мөрі басылып тіркеу құжатына «Ақаусыз» немесе «Ақаулы» деген жазудың енгізілуі (техникалық төлқұжатқа). Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесін ұсыну нысаны: электрондық түрінде.

2. Мемлекеттiк қызмет көрсету үдерісінде қызмет берушiнiң құрылымдық бөлiмшелерiнiң (қызметкерлерiнiң) іс-әрекетінің тәртiбiн сипаттау 1. Мемлекеттік қызмет көрсету рәсімнің (іс-қимылды) басталу үшін Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 6 мамырдағы № 4-3/421 бұйрығымен бекітілген «Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелерін, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол – құрылысы машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды жыл сайынғы мемлекеттік техникалық байқаудан өткізу» мемлекеттік көрсетілетін қызмет Стандартының (бұдан әрі – Стандарт) 9-тармағына сәйкес мемлекеттік қызмет көрсету жөнінде құжаттарды ұсынуы болып табылады.

2. Мемлекеттік қызмет көрсету үдерісінің құрамына кіретін әрбір рәсімнің (іс-әрекеттің) мазмұны, оларды орындаудың ұзақтығы: 1) кеңсе маманы тіркеуді жүзеге асырады және құжаттарды басшылыққа бұрыштама қоюға жолдайды – 30 минут; 2) басшы құжаттарды қарайды және инженеринспекторға орындау үшін жолдайды – 30 минут; 3) инженер-инспектор қажетті құжаттарды «Е-лицензиялау» мемлекеттік деректер базасы» мемлекеттік ақпараттық жүйесінде (бұдан әрі – «Е-лицензиялау» МДБ АЖ) тіркеуін жүргізеді, ұсынылған құжаттардың толықтығын тексереді және емтихан комиссиясына жолдайды және мерзімі, орны мен уақыты көрсетілген жыл сайынғы мемлекеттік техникалық тексеруді өткізуіне дайындығы туралы хабарлама дайындайды – 30 минут; 4) басшысы «Е-лицензиялау» МДБ АЖ арқылы хабарламаға электрондық цифрлық қол қояды (бұдан әрі – ЭЦҚ) – 30 минут; 5) инженер-инспектор: тіркеу бекетінде немесе иесінің әлде өкілетті тұлғаның көзінше нақты машина тұрған орнында техникалық тексеруді өткізеді – 14 күнтізбелік күні; көрсетілетін қызметті берушінің мөрі басылып тіркеу құжатына «Ақаусыз» немесе «Ақаулы» деген жазудың енгізеді (техникалық төлқұжатқа) және техникалық байқаудан актісін рәсімдейді – 1 сағат; 6) кеңсе маманы көрсетілетін қызметті алушыға инженер - инспекторының қолы қойылып мөрі басылған «Ақаусыз» немесе «Ақаулы» деген жазуымен тіркеу құжатын береді – 30 минут.

3. Келесі рәсімді (іс-қимылды) орындауды бастауға негіз болатын мемлекеттік қызмет көрсету рәсімінің (ісқимылдың) нәтижесі: 1) құжаттарды қабылдау; 2) бұрыштама қойып инженер-инспекторға жолдайды; 3) «Е-лицензиялау» МДБ АЖ арқылы құжаттарды тіркеу және ұсынылған құжаттардың толықтығын тексеру; 4) «Е-лицензиялау» МДБ АЖ арқылы хабарламаға ЭЦҚ қою; 5) машинаның техникалық тексеруін жүргізу; көрсетілетін қызметті берушінің қолы қойылып мөрі басылған тіркеу құжатына «Ақаусыз» немесе «Ақаулы» деген жазудың енгізу (техникалық төлқұжатқа) және техникалық байқаудан актісін рәсімдеу; 6) көрсетілетін қызметті алушыға инженер-инспекторының қолы қойылып мөрі басылған «Ақаусыз» немесе «Ақаулы» деген жазуымен тіркеу құжатын береді.

3. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерінің) өзара әрекет ету тәртібінің сипаттамасы 1. Мемлекеттік қызмет көрсету процесіне қатысатын көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелердің (қызметкерлердің) тізбесі: 4) кеңсе маманы;

– ɤɟɥɟɫɿ ɪԥɫɿɦɝɟ ɿɫ-ԕɢɦɵɥԑɚ ԧɬɭ

ͨ˃˲˘˪˵˯˲ˬ˘˲˞́ ˢഉˮ˟ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˙˘ˣ˘˳́ˮ˞˘ ˢ˘˳˘ˬ೦˘ˮ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˾˘˳˳ˤˬ˟˲ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˞˧͕ ˭˯ˮ˵˘ˢ˞˘ˬ೦˘ˮ ˘˲ˮ˘˥́ ˢ˘˙˞́೦́ ˙˘˲ ˵˧˲˪˟˭˟ˬ˟˲˞˧ ೪˯˳˘ ˘ˬ೦˘ˮ˞˘͕ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˵˧˲˪˟˭˟ˬ˟˲˧ˮ͕ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˘˶́ˬ ˾˘˲˶˘˾́ˬ́೦͕́ ˭˟ˬˤ˯˲˘˵ˤ˚˵˧˪ ˢഉˮ˟ ˢ˯ˬͲ೪೵˲́ˬ́˳́ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲́ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˧ˮ͕ ˳˯ˮ˞˘˥Ͳ˘೪ ˢ೴˲˧˱ ഑˵˶ ˭೴˭˪˧ˮ˞˧˛˧ ˢ˯೦˘˲́ ˘˲ˮ˘˥́ ˭˘Ͳ ˾ˤˮ˘ˬ˘˲˞́ ˢ́ˬ ˳˘˥́ˮ೦́ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˵˟˺ˮˤ˪˘ˬ́೪ ˙˘˥೪˘˶˞˘ˮ ഑˵˪˧ˣ˶ͩ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵®˪ ˪഑˲˳˟˵˧ˬ˟˵˧ˮ ೪́ˣ˭˟˵ ˲˟˛ˬ˘˭˟ˮ˵˧ 1. Жалпы ережелер 1. «Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса

алғанда, олардың тіркемелерін, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол – құрылысы машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды жыл сайынғы мемлекеттік техникалық байқаудан өткізу» мемлекеттік

1. Портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсеткен кезде көрсетілетін қызметті беруші мен көрсетілетін қызметті алушы рәсімдерінің (әрекеттерінің) кезеңділігін және өтініш білдіру тәртібін сипаттау: көрсетілетін қызметті алушы Порталда жеке сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – ЖСН) және бизнессәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – БСН), сондай-ақ пароль арқылы тіркеуді іске асырады (Порталда тіркелмеген қызмет алушылар үшін іске асырылады); 1-процесс – көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік қызметті алу үшін қызмет алушының Порталда ЖСН/БСН және паролін енгізу үдерісі (авторизация үдерісі). 1-шарт – Порталда ЖСН/БСН және пароль арқылы тіркелген қызмет алушы туралы деректердің төлтумалылығын тексеру; 2-процесс – Порталдың көрсетілетін қызметті алушының деректерінде бар бұзушылықтармен байланысты авторизациялаудан бас тарту туралы хабарлама қалыптастыруы; 3-процесс – көрсетілетін қызметті алушының осы Регламентте көрсетілген қызметті таңдап алуы, қызмет көрсету үшін сауал түрін экранға шығару және құрылымдық пен форматтық талаптарын ескере отырып, сауал түріне электрондық түрдегі Стандарттың 9-тармағында көрсетілген құжаттарды бекітумен қызмет алушының үлгілерді толтыруы (деректерді енгізу), сондай-ақ сауалды куәландыру (қол қою) үшін көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ тіркеу куәлігін таңдап алуы. 2-шарт – Порталда ЭЦҚ тіркеу куәлігінің қолданыс мерзімін және қайта шақыртып алынған (жойылған) тіркеу куәліктерінің тізімінде жоқ екендігін, сондай-ақ сәйкестендіру деректерінің (сауалда көрсетілген ЖСН/БСН және ЭЦҚ тіркеу куәлігінде көрсетілген ЖСН/БСН арасында) сәйкестігін тексеру; 4-процесс – көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ төлтумалылығының расталмауына байланысты сұратып отырған қызметтен бас тарту туралы хабарлама қалыптастыру; 5-процесс – «электрондық үкіметтің» автоматтандырылған жұмыс орнында өңірлік шлюзі арқылы ЭЦҚ қойлыған «электрондық үкіметтің» электрондық құжатты (көрсетілетін қызметті берушінің сауалы) көрсетілетін қызметті берушімен өндеу үшін сауалды жолдау; 6-процесс – осы регламенттің 5-тармағымен қарастырылған көрсетілетін қызметті берушінің әрекет ету (іс қимылдың) шарасы; 7-процесс – көрсетілетін қызметті алушымен «Е-лицензиялау» МДБ АЖ қалыптастырған көрсетілетін қызметтің нәтижесін алу. Электрондық құжат көрсетілетін қызметті беруші басшының ЭЦҚ пайдаланумен қалыптастыру.

2. Портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсетуге тар тылған ақпараттық жүйелердің функционалдық өзара әрекет етуінің диаграммасы осы регламенттің 1-қосымшасында көрсетілген.

3. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелері (қызметкерлері) рәсімдерінің (әрекеттерінің) кезеңділігін, сондай-ақ өзге де көрсетілетін қызметті берушілермен өзара әрекет етуінің тәртібін және мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібін нақтылы сипаттау осы регламенттің 2-қосымшасына сәйкес мемлекеттік қызмет көрсетудің бизнес-процестерінің анықтамалығында көрсетілді.

ʺ˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ೪́ˣ˭˟˵ ˪഑˲˳˟˵˶ ˱˲˯˻˟˳˧ˮ˞˟ ˱˯˲˵˘ˬ ˘˲೪́ˬ́ ˱˘˥˞˘ˬ˘ˮ˘˵́ˮ ˘೪˱˘˲˘˵˵́೪ ˢ೴˥˟ˬ˟˲˞˧೮ ഑ˣ˘˲˘ ˧˳Ͳ೪ˤ˭́ˬ ˞ˤ˘˛˲˘˭˭˘˳́

ɉɨɪɬɚɥ

ɉɪɨɰɟɫɫ 1

1 - ɲɚɪɬ

2 - ɲɚɪɬ

ɉɪɨɰɟɫɫ 3

ɉɪɨɰɟɫɫ 2

ɋɚɭɚɩ

Астана қаласы әкімдігінің 2016 жылғы «__»________ №__________ қаулысына 5-қосымша

4. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібін сипаттау

«Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелерін, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылысы машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды жыл сайынғы мемлекеттік техникалық байқаудан өткізу» мемлекеттік көрсетілетін қызметте регламентіне 1-қосымша

– ɤԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ ɪԥɫɿɦɿɧɿԙ ɿɫ-ԕɢɦɵɥɵɧɵԙ ɠԥɧɟ ɧɟɦɟɫɟ ԔɎȻ ɚɬɚɭɵ

– ɬɚԙɞɚɭ ɧԝɫԕɚɫɵ

5) басшысы; 6) инженер-инспектор.

2. Әрбір рәсімнің (іс-қимылдың) ұзақтығын көрсете отырып, құрылымдық бөлімшелер арасындағы өзара ісқимылдың кезеңділігін сипаттау: 1) кеңсе маманы тіркеуді жүзеге асырады және құжаттарды басшылыққа бұрыштама қоюға жолдайды – 30 минут; 2) басшы құжаттарды қарайды және инженеринспекторға орындау үшін жолдайды – 30 минут; 3) «Е-лицензиялау» МДБ АЖ арқылы құжаттарды тіркеу және ұсынылған құжаттардың толықтығын тексереді және мерзімі, орны мен уақыты көрсетілген жыл сайынғы мемлекеттік техникалық тексеруді өткізуіне дайындығы туралы хабарлама дайындайды - 30 минут; 4) басшысы «Е-лицензиялау» МДБ АЖ арқылы хабарламаға ЭЦҚ қояды – 30 минут; 5) инженер-инспектор: тіркеу бекетінде немесе иесінің әлде өкілетті тұлғаның көзінше нақты машина тұрған орнында техникалық тексеруді өткізеді – 14 жұмыс күні; көрсетілетін қызметті берушінің мөрі басылып тіркеу құжатына «Ақаусыз» немесе «Ақаулы» деген жазудың енгізеді (техникалық төлқұжатқа) және техникалық байқаудан актісін рәсімдейді – 1 сағат; 6) кеңсе маманы көрсетілетін қызметті алушыға инженер -инспекторының қолы қойылып мөрі басылған «Ақаусыз» немесе «Ақаулы» деген жазуымен тіркеу құжатын береді – 30 минут.

ɉɪɨɰɟɫɫ 5

ɉɪɨɰɟɫɫ 4

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

төлеу және бұл ақпарат «электрондық үкімет» өңірлік шлюзінің автоматтандырылған жұмыс орнына (бұдан әрі – ЭҮӨШ АЖО) жолдау немесе электрондық (сканерленген) түрде түбіртекті қосу. 3-шарт – ЭҮӨШ АЖО көрсетілетін қызметті алушының көрсетілетін қызмет үшін төлеуін тексеру; 6-процесс – ЭҮӨШ АЖО көрсетілетін қызмет үшін төлімі болмағанына байланысты, сұратып отырған қызметтен бас тарту туралы хабарламаны қалыптастыру; 7-процесс – көрсетілетін қызметті алушының сауалын көрсетілетін қызмет берушімен өндеу үшін «электрондық үкіметтің» автоматтандырылған жұмыс орнында ЭҮӨШ АЖО арқылы қол қойылған электрондық құжатты (қызметті алушының сауалы) жолдау; 8-процесс – осы регламенттің 5-тармағымен қарастырылған көрсетілетін қызметті берушінің әрекет ету (іс қимылдың) шарасы; 9-процесс – көрсетілетін қызметті алушымен «Е-лицензиялау» МДБ қалыптастырған көрсетілетін қызметтің нәтижесін алу. Электрондық құжат инженеринспектордың ЭЦҚ-сын пайдаланумен қалыптастырылады.

2. Портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсетуге тартылған ақпараттық жүйелердің функционалдық өзара әрекет етуінің диаграммасы осы регламенттің 1-қосымшасында көрсетілген.

3. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелері (қызметкерлері) рәсімдерінің (әрекеттерінің) кезеңділігін, сондай-ақ өзге де көрсетілетін қызметті берушілермен өзара әрекет етуінің тәртібін және мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібін нақтылы сипаттау осы регламенттің 2-қосымшасына сәйкес мемлекеттік қызмет көрсетудің бизнес-процестерінің анықтамалығында көрсетілді.

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – ЖСН) және бизнессәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – БСН), сондай-ақ пароль арқылы тіркеуді іске асырады (Порталда тіркелмеген қызмет алушылар үшін іске асырылады); 1-процесс – көрсетілетін қызметті алушының мемлекеттік қызметті алу үшін қызмет алушының Порталда ЖСН/БСН және паролін енгізу үдерісі (авторизация үдерісі). 1-шарт – Порталда ЖСН/БСН және пароль арқылы тіркелген қызмет алушы туралы деректердің төлтумалылығын тексеру; 2-процесс – Порталдың көрсетілетін қызметті алушының деректерінде бар бұзушылықтармен байланысты авторизациялаудан бас тарту туралы хабарлама қалыптастыруы; 3-процесс – көрсетілетін қызметті алушының осы Регламентте көрсетілген қызметті таңдап алуы, қызмет көрсету үшін сауал түрін экранға шығару және құрылымдық пен форматтық талаптарын ескере отырып, сауал түріне электрондық түрдегі Стандарттың 9-тармағында көрсетілген құжаттарды бекітумен қызмет алушының үлгілерді толтыруы (деректерді енгізу), сондай-ақ сауалды куәландыру (қол қою) үшін көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ тіркеу куәлігін таңдап алуы. 2-шарт – Порталда ЭЦҚ тіркеу куәлігінің қолданыс мерзімін және қайта шақыртып алынған (жойылған) тіркеу куәліктерінің тізімінде жоқ екендігін, сондай-ақ сәйкестендіру деректерінің (сауалда көрсетілген ЖСН/БСН және ЭЦҚ тіркеу куәлігінде көрсетілген ЖСН/БСН арасында) сәйкестігін тексеру; 4-процесс – көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ төлтумалылығының расталмауына байланысты сұратып отырған қызметтен бас тарту туралы хабарлама қалыптастыру; 5-процесс – «электрондық үкіметтің» төлемдік шлюзінде (бұдан әрі – ЭТҮШ) көрсетілетін қызмет үшін

17

Ʉԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ Ԕɵɫԕɚɪɬɵɥԑɚɧ ɫԧɡɞɟɪɞɿ ɚɲɵɩ ɠɚɡɭ ɉɨɪɬɚɥ – ©ɷɥɟɤɬɪɨɧɞɵԕ ԛɤɿɦɟɬª ɜɟɛ-ɩɨɪɬɚɥɵ www.egov.kz, www.elicense.kz.

ɉɪɨɰɟɫɫ 6

ɉɪɨɰɟɫɫ 7

18

www.astana-akshamy.kz

ȹ

ȽÉÄÀ½Ê

«Тракторларды және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелерін, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылысы машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды жыл сайынғы мемлекеттік техникалық байқаудан өткізу» мемлекеттік көрсетілетін қызметте регламентіне 2-қосымша

ͨ˃˲˘˪˵˯˲ˬ˘˲˞́ ˢഉˮ˟ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˙˘ˣ˘˳́ˮ˞˘ ˢ˘˳˘ˬ೦˘ˮ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˾˘˳˳ˤˬ˟˲ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˞˧͕ ˭˯ˮ˵˘ˢ˞˘ˬ೦˘ˮ ˘˲ˮ˘˥́ ˢ˘˙˞́೦́ ˙˘˲ ˵˧˲˪˟˭˟ˬ˟˲˞˧ ೪˯˳˘ ˘ˬ೦˘ˮ˞˘͕ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˵˧˲˪˟˭˟ˬ˟˲˧ˮ͕ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˘˶́ˬ ˾˘˲˶˘˾́ˬ́೦͕́ ˭˟ˬˤ˯˲˘˵ˤ˚˵˧˪ ˢഉˮ˟ ˢ˯ˬͲ೪೵˲́ˬ́˳́ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲́ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˧ˮ͕ ˳˯ˮ˞˘˥Ͳ˘೪ ˢ೴˲˧˱ ഑˵˶ ˭೴˭˪˧ˮ˞˧˛˧ ˢ˯೦˘˲́ ˘˲ˮ˘˥́ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲˞́ ˢ́ˬ ˳˘˥́ˮ೦́ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˵˟˺ˮˤ˪˘ˬ́೪ ˙˘˥೪˘˶˞˘ˮ ഑˵˪˧ˣ˶ͩ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ೪́ˣ˭˟˵ ˪഑˲˳˟˵˶˞˧೮ ˙ˤˣˮ˟˳Ͳ˱˲˯˻˟˳˵˟˲˧ˮ˧೮ ˘ˮ́೪˵˘˭˘ˬ́೦́ Ʉԧɪɫɟɩɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɬɬɿ ɚɥɭɲɵ

ɤɟԙɫɟ ɦɚɦɚɧɵ

ɬɿɪɤɟɭɞɿ ɠԛɡɟɝɟ ɚɫɵɪɚɞɵ ɠԥɧɟ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵ ɛɚɫɲɵɥɵԕԕɚ ɛԝɪɵɲɬɚɦɚ ԕɨɸԑɚ ɠɨɥɞɚɣɞɵ – 30 ɦɢɧɭɬ

ɛɚɫɲɵ

ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵ ԕɚɪɚɣɞɵ ɠԥɧɟ ɢɧɠɟɧɟɪ-ɢɧɫɩɟɤɬɨɪԑɚ ɨɪɵɧɞɚɭ ԛɲɿɧ ɠɨɥɞɚɣɞɵ – 30 ɦɢɧɭɬ

ɢɧɠɟɧɟɪ-ɢɧɫɩɟɤɬɨɪ

©ȿ-ɥɢɰɟɧɡɢɹɥɚɭª ɆȾȻ Ⱥɀ ɚɪԕɵɥɵ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵ ɬɿɪɤɟɭ ɠԥɧɟ ԝɫɵɧɵɥԑɚɧ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵԙ ɬɨɥɵԕɬɵԑɵɧ ɬɟɤɫɟɪɟɞɿ ɠԥɧɟ ɦɟɪɡɿɦɿ ɨɪɧɵ ɦɟɧ ɭɚԕɵɬɵ ɤԧɪɫɟɬɿɥɝɟɧ ɠɵɥ ɫɚɣɵɧԑɵ ɦɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ɬɟɯɧɢɤɚɥɵԕ ɬɟɤɫɟɪɭɞɿ ԧɬɤɿɡɭɿɧɟ ɞɚɣɵɧɞɵԑɵ ɬɭɪɚɥɵ ɯɚɛɚɪɥɚɦɚ ɞɚɣɵɧɞɚɣɞɵ - 30 ɦɢɧɭɬ

ɉɨɪɬɚɥ

ɉɨɪɬɚɥ

ɤԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵԑɚ ɢɧɠɟɧɟɪ ɢɧɫɩɟɤɬɨɪɵɧɵԙ ԕɨɥɵ ԕɨɣɵɥɵɩ ɦԧɪɿ ɛɚɫɵɥԑɚɧ «Ⱥԕɚɭɫɵɡª ɧɟɦɟɫɟ «Ⱥԕɚɭɥɵª ɞɟɝɟɧ ɠɚɡɭɵɦɟɧ ɬɿɪɤɟɭ ԕԝɠɚɬɵɧ ɛɟɪɟɞɿ – 30 ɦɢɧɭɬ

©ȿ-ɥɢɰɟɧɡɢɹɥɚɭª ɆȾȻ Ⱥɀ ɚɪԕɵɥɵ ɯɚɛɚɪɥɚɦɚԑɚ ɗɐԔ ԕɨɹɞɵ – ɦɢɧɭɬ

ɬɿɪɤɟɭ ɛɟɤɟɬɿɧɞɟ ɧɟɦɟɫɟ ɢɟɫɿɧɿԙ ԥɥɞɟ ԧɤɿɥɟɬɬɿ ɬԝɥԑɚɧɵԙ ɤԧɡɿɧɲɟ ɧɚԕɬɵ ɦɚɲɢɧɚ ɬԝɪԑɚɧ ɨɪɧɵɧɞɚ ɬɟɯɧɢɤɚɥɵԕ ɬɟɤɫɟɪɭɞɿ ԧɬɤɿɡɟɞɿ – ɠԝɦɵɫ ɤԛɧɿ ɤԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɛɟɪɭɲɿɧɿԙ ɦԧɪɿ ɛɚɫɵɥɵɩ ɬɿɪɤɟɭ ԕԝɠɚɬɵɧɚ «Ⱥԕɚɭɫɵɡª ɧɟɦɟɫɟ ©Ⱥԕɚɭɥɵ» ɞɟɝɟɧ ɠɚɡɭɞɵԙ ɟɧɝɿɡɟɞɿ ɬɟɯɧɢɤɚɥɵԕ ɬԧɥԕԝɠɚɬԕɚ ɠԥɧɟ ɬɟɯɧɢɤɚɥɵԕ ɛɚɣԕɚɭɞɚɧ ɚɤɬɿɫɿɧ ɪԥɫɿɦɞɟɣɞɿ – ɫɚԑɚɬ

көрсетілетін қызметті алушыға қызмет көрсетудің рұқсат етілген ең ұзақ уақыты – 30 минут.

2. Мемлекеттік қызметті портал арқылы көрсеткен кезінде көрсетілетін қызметті беруші мен көрсетілетін қызметті алушы рәсімдерінің (әрекеттерінің) кезеңділігін және өтініш білдіру тәртібін сипаттау: көрсетілетін қызметті алушы Порталда жеке сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – ЖСН) және бизнес-сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – БСН), сондай-ақ пароль арқылы тіркеуді іске асырады (Порталда тіркелмеген қызмет алушылар үшін іске асырылады); 1-процесс – көрсетілетін қызметті алушының қызметті алу үшін Порталда ЖСН/БСН және паролін енгізу үдерісі (авторизация процесі); 1-шарт – Порталда ЖСН/БСН және пароль арқылы тіркелген қызмет алушы туралы деректердің төлтумалылығын тексеру; 2-процесс – Порталдың көрсетілетін қызметті алушының деректерінде бар бұзушылықтармен байланысты авторизациялаудан бас тарту туралы хабарлама қалыптастыруы; 3-процесс – көрсетілетін қызметті алушының осы Регламентте көрсетілген қызметті таңдап алуы, қызмет көрсету үшін сауал түрін экранға шығару және құрылымдық пен форматтық талаптарын ескере отырып, сауал түріне электрондық түрдегі Стандарттың 9-тармағында көрсетілген құжаттарды бекітумен қызмет алушының үлгілерді толтыруы (деректерді енгізу), сондай-ақ сауалды куәландыру (қол қою) үшін көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ тіркеу куәлігін таңдап алуы.

2-шарт – Порталда ЭЦҚ тіркеу куәлігінің қолданыс мерзімін және қайта шақыртып алынған (жойылған) тіркеу куәліктерінің

тізімінде жоқ екендігін, сондай-ақ сәйкестендіру деректерінің (сауалда көрсетілген ЖСН/БСН және ЭЦҚ тіркеу куәлігінде көрсетілген ЖСН/БСН арасында) сәйкестігін тексеру; 4-процесс – көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ төлтумалылығының расталмауына байланысты сұратып отырған қызметтен бас тарту туралы хабарлама қалыптастыру; 5-процесс – «электрондық үкіметтің» автоматтандырылған жұмыс орнында өңірлік шлюзі арқылы ЭЦҚ қойылған «электрондық үкіметтің» электрондық құжатты (көрсетілетін қызметті берушінің сауалы) көрсетілетін қызметті берушімен өңдеу үшін сауалды жолдау; 6-процесс – осы регламенттің 5-тармағымен қарастырылған көрсетілетін қызметті берушінің әрекет ету (іс -әрекеттің) шарасы; 7-процесс – көрсетілетін қызметті алушымен Порталмен қалыптастырған көрсетілетін қызметтің нәтижесін алу. Электрондық құжат көрсетілетін қызметті беруші басшының ЭЦҚ пайдаланумен қалыптастыру.

3. Портал арқылы мемлекеттік қызмет көрсетуге тартылған ақпараттық жүйелердің функционалдық өзара әрекет етуінің диаграммасы осы регламенттің 1-қосымшасында көрсетілген.

4. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелері (қызметкерлері) рәсімдерінің (әрекеттерінің) кезеңділігін, сондай-ақ өзге де көрсетілетін қызметті берушілермен және (немесе) Мемлекеттік корпорациямен өзара әрекет етуінің тәртібін және мемлекеттік қызмет көрсету процесінде ақпараттық жүйелерді пайдалану тәртібін нақтылы сипаттау осы регламенттің 2-қосымшасына сәйкес мемлекеттік қызмет көрсетудің бизнес-процестерінің анықтамалығында көрсетіледі.

«Тракторларға және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерге, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелеріне, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылыс машиналары мен механизмдеріне, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарға ауыртпалықтың жоқ (бар) екендігі туралы ақпарат беру» мемлекеттік көрсетілетін қызметте регламентіне 1-қосымша

ʺ˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ೪́ˣ˭˟˵ ˪഑˲˳˟˵˶ ˱˲˯˻˟˳˧ˮ˞˟ ˱˯˲˵˘ˬ ˘˲೪́ˬ́ ˱˘˥˞˘ˬ˘ˮ˘˵́ˮ ˘೪˱˘˲˘˵˵́೪ ˢ೴˥˟ˬ˟˲˞˧೮ ഑ˣ˘˲˘ ˧˳Ͳ೪ˤ˭́ˬ ˞ˤ˘˛˲˘˭˭˘˳́

– ɦɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ԕɵɡɦɟɬ ɤԧɪɫɟɬɭɞɿԙ ɛɚɫɬɚɥɭɵ ɧɟɦɟɫɟ ɚɹԕɬɚɥɭɵ – ɤԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ ɪԥɫɿɦɿɧɿԙ ɿɫ-ԕɢɦɵɥɵɧɵԙ ɠԥɧɟ ɧɟɦɟɫɟ ԔɎȻ ɚɬɚɭɵ – ɤɟɥɟɫɿ ɪԥɫɿɦɝɟ ɿɫ-ԕɢɦɵɥԑɚ ԧɬɭ – ɬɚԙɞɚɭ ɧԝɫԕɚɫɵ.

ɉɨɪɬɚɥ

Астана қаласы әкімдігінің 2016 жылғы «__»________ №__________ қаулысына 6-қосымша

1. Жалпы ережелер 1. «Тракторларға және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерге, монтаждалған арнайы жабдығыбар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелеріне, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол – құрылыс машиналары мен механизмдеріне, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарға ауыртпалықтың жоқ (бар) екендігі туралы ақпарат беру» мемлекеттік көрсетілетін қызметті (бұдан әрі – мемлекеттік көрсетілетін қызмет) Астана қаласы әкімдігінің уәкілетті органы – «Астана қаласының Ауыл шаруашылығы басқармасы» мемлекеттік мекемесі (бұдан әрі – көрсетілетін қызметті беруші) көрсетеді. Өтінімді қабылдау және мемлекеттік қызмет көрсету нәтижесін беру: 1) «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» коммерциялық емес акционерлік қоғамы (бұдан әрі – Мемлекеттік корпорация); 2) «электрондық үкіметтің» www.egov.kz веб-порталы (бұдан әрі – портал) арқылы жүзеге асырылады.

2. Мемлекеттік қызметті көрсету нысаны: электронды (толық автоматтандырылған) немесе қағаз түрінде.

3. Мемлекеттік қызметті көрсетудің нәтижесі – жылжымалы мүлік кепілдігін тіркеу тізілімінен үзінді. Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесін ұсыну нысаны: электронды түрінде.

2. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) әрекет ету тәртібін сипаттау 1. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 6 мамырдағы № 4-2/421 бұйрығымен бекітілген «Тракторларға және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерге, монтаждалған арнайы жабдығыбар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелеріне, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол – құрылыс машиналары мен механизмдеріне, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарға ауыртпалықтың жоқ (бар) екендігі туралы ақпарат беру» мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартының (бұдан әрі – Стандарт) 9-тармағына сәйкес көрсетілетін қызметті алушымен ұсынылған құжаттар мемелекеттік қызмет көрсету жөніндегі рәсімдерді (ісәрекеттерді) бастау үшін негіз болып табылады.

2. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінің құрамына кіретін әрбір рәсімнің (іс-әрекеттің) мазмұны, оның орындалу ұзақтығы: инженер-инспектор: құжаттарды қабылдауды және оларды тіркеуді жүзеге асырады – 30 минут; ұсынылған құжаттардың толықтығын, өтініштегі мәліметтерге сәйкестігін тексереді – 30 минут; өтініште көрсетілген мәліметтерді жылжымалы мүлік кепілдігі тізілімімен салыстырады – 30 минут; көрсетілетін қызметті алушы: Мемлекеттік корпорацияға жүгінгенде, Мемлекеттік корпорацияға жылжымалы мүлік кепілдігін тіркеу тізілімінен үзіндіні жолдайды; порталға жүгінгенде жылжымалы мүлік кепілдігін тіркеу тізілімінен үзіндіні «жеке кабинетке» жолдайды – 30 минут.

3. Төмендегі рәсімдерді (іс-әрекеттерді) орындауды бастау үшін негіз болатын мемлекеттік қызмет көрсету бойынша рәсімнің (іс-әрекеттің) нәтижесі: құжаттарды қабылдау және тіркеу; ұсынылған құжаттардың толықтығын тексеру; өтініште көрсетілген мәліметтерді жылжымалы мүлік кепілдігі тізілімімен салыстыру; көрсетілетін қызметті алушы: Мемлекеттік корпорацияға жүгінгенде, Мемлекеттік корпорацияға жылжымалы мүлік кепілдігін тіркеу тізілімінен үзіндіні жолдау;

порталға жүгінгенде жылжымалы мүлік кепілдігін тіркеу тізілімінен үзіндіні «жеке кабинетке» жолдау.

3. Мемлекеттік қызмет көрсету процесінде көрсетілетін қызметті берушінің құрылымдық бөлімшелерінің (қызметкерлердің) өзара әрекет ету тәртібін сипаттау 1. Мемлекеттік қызмет көрсету процесіне қатысатын құрылымдық бөлімшелердің (қызметкерлердің) тізбесі: инженер-инспектор.

2. Әрбір рәсімнің (іс-әрекеттің) ұзақтығын көрсете отырып, құрылымдық бөлімшелер арасындағы өзара іс-қимылдың реттілігін сипаттау: инженер-инспектор: құжаттарды қабылдауды және оларды тіркеуді жүзеге асырады – 30 минут; ұсынылған құжаттардың толықтығын, өтініштегі мәліметтерге сәйкестігін тексереді – 30минут; өтініште көрсетілген мәліметтерді жылжымалы мүлік кепілдігі тізілімімен салыстырады – 30 минут; көрсетілетін қызметті алушы: Мемлекеттік корпорацияға жүгінгенде, Мемлекеттік корпорацияға жылжымалы мүлік кепілдігін тіркеу тізілімінен үзіндіні жолдайды; порталға жүгінгенде жылжымалы мүлік кепілдігін тіркеу тізілімінен үзіндіні «жеке кабинетке» жолдайды – 30 минут.

ɉɪɨɰɟɫɫ 5

ɉɪɨɰɟɫɫ 6

ɉɪɨɰɟɫɫ 7

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

Ȼɚɫ ɬɚɪɬɭ

ɉɪɨɰɟɫɫ 4

Ʉԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ Ԕɵɫԕɚɪɬɵɥԑɚɧ ɫԧɡɞɟɪɞɿ ɚɲɵɩ ɠɚɡɭ ɉɨɪɬɚɥ – ©ɷɥɟɤɬɪɨɧɞɵԕ ԛɤɿɦɟɬª ɜɟɛ-ɩɨɪɬɚɥɵ www.egov.kz.

«Тракторларға және олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерге, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелеріне, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік және жол-құрылыс машиналары мен механизмдеріне, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарға ауыртпалықтың жоқ (бар) екендігі туралы ақпарат беру» мемлекеттік көрсетілетін қызметте регламентіне 2-қосымша

ͨ˃˲˘˪˵˯˲ˬ˘˲೦˘ ˢഉˮ˟ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˙˘ˣ˘˳́ˮ˞˘ ˢ˘˳˘ˬ೦˘ˮ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˾˘˳˳ˤˬ˟˲ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˛˟͕ ˭˯ˮ˵˘ˢ˞˘ˬ೦˘ˮ ˘˲ˮ˘˥́ ˢ˘˙˞́೦́ ˙˘˲ ˵˧˲˪˟˭˟ˬ˟˲˞˧ ೪˯˳˘ ˘ˬ೦˘ˮ˞˘͕ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˵˧˲˪˟˭˟ˬ˟˲˧ˮ˟͕ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˘˶́ˬ ˾˘˲˶˘˾́ˬ́೦͕́ ˭˟ˬˤ˯˲˘˵ˤ˚˵˧˪ ˢഉˮ˟ ˢ˯ˬͲ೪೵˲́ˬ́˳ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲́ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˧ˮ˟͕ ˳˯ˮ˞˘˥Ͳ˘೪ ˢ೴˲˧˱ ഑˵˶ ˭೴˭˪˧ˮ˞˧˛˧ ˢ˯೦˘˲́ ˘˲ˮ˘˥́ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲೦˘ ˘˶́˲˵˱˘ˬ́೪˵́೮ ˢ˯೪ ;˙˘˲Ϳ ˟˪˟ˮ˞˧˛˧ ˵˶˲˘ˬ́ ˘೪˱˘˲˘˵ ˙˟˲˶ͩ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ೪́ˣ˭˟˵ ˪഑˲˳˟˵˶˞˧೮ ˙ˤˣˮ˟˳Ͳ˱˲˯˻˟˳˵˟˲˧ˮ˧೮ ˘ˮ́೪˵˘˭˘ˬ́೦́ ɤԧɪɫɟɩɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ

ɉɨɪɬɚɥ

Ɇɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ɤɨɪɩɨɪɚɰɢɹɫɵ

4. Мемлекеттік қызметті көрсету процесінде Мемлекеттік корпорациямен және (немесе) басқа да көрсетілетін қызметті берушімен өзара әрекет ету тәртібінің, сондай-ақ ақпараттық жүйелерді қолдану тәртібінің сипаттамасы 1. Мемлекеттік корпорацияға жүгіну тәртібінің сипаттамасы, көрсетілетін қызметті берушінің өтінішті өңдеу ұзақтығы: 1-процесс – Мемлекеттік корпорацияның қызметкері ұсынылған құжаттарды тексереді, көрсетілетін қызметті берушінің өтінішін қабылдайды және тіркейді, құжаттарды қабылдау күні мен уақыты көрсетілген құжаттардың қабылданғаны туралы қолхат береді. Көрсетілетін қызметті алушы не болмаса оның өкілі Мемлекеттік корпорацияға жүгінген жағдайда мемлекеттік қызметті көрсету үшін қажетті құжаттардың тізбесі: Стандарттың 1-қосымшасына сәйкес нысан бойынша өтініш; жеке басты куәландыратын құжат, ал өкіліне – оның өкілеттігін растайтын құжат және жеке басты куәландыратын құжат (сәйкестендіру үшін). Құжаттар Мемлекеттік корпорация арқылы қабылданғанда, көрсетілетін қызметті алушыға тиісті құжаттардың қабылданғаны туралы қолхат беріледі, осының негізінде көрсетілетін қызметті алушы (не болмаса нотариалды сенімхат бойынша оның өкілі, заңды тұлғаға – өкілеттілікті растайтын құжат бойынша) жеке басын куәландыратын құжатты ұсынған жағдайда дайын құжаттарды беру жүзеге асырылады.

1-шарт – көрсетілетін қызметті алушы стандарттың 9-тармағында көрсетілген құжаттар топтамасын толық ұсынбаған жағдайда Мемлекеттік корпорация қызметкері құжаттарды қабылдаудан бас тартады және Стандарттың 2-қосымшасына сәйкес нысан бойынша өтінімді қабылдаудан бас тарту туралы қолхат береді; 2-процесс – көрсетілетін қызметті берушінің осы Регламенттің 5-тармағында қарастырылған рәсімдері (әрекеттері); 3-процесс – Мемлекеттік корпорация қызметкері тиісті құжаттарды қабылдау туралы қолхатта көрсетілген мерзімнің ішінде көрсетілетін қызметті алушыға мемлекеттік қызметті көрсетудің дайын нәтижесін береді. Мемлекеттік корпорацияға жүгінген жағдайда, құжаттарды қабылдау күні мемлекеттік қызметті көрсету мерзіміне кірмейді. өтінімді тапсыру үшін күтудің рұқсат етілген ең ұзақ уақыты – 30 минут.

2 - ɲɚɪɬ

ɉɪɨɰɟɫɫ 3

1 - ɲɚɪɬ

ɉɪɨɰɟɫɫ 2

ɋɚɭɚɩ

ͨ˃˲˘˪˵˯˲ˬ˘˲೦˘ ˢഉˮ˟ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˙˘ˣ˘˳́ˮ˞˘ ˢ˘˳˘ˬ೦˘ˮ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˾˘˳˳ˤˬ˟˲ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˛˟͕ ˭˯ˮ˵˘ˢ˞˘ˬ೦˘ˮ ˘˲ˮ˘˥́ ˢ˘˙˞́೦́˙˘˲ ˵˧˲˪˟˭˟ˬ˟˲˞˧ ೪˯˳˘ ˘ˬ೦˘ˮ˞˘͕ ˯ˬ˘˲˞́೮ ˵˧˲˪˟˭˟ˬ˟˲˧ˮ˟͕ ഑ˣ˞˧˛˧ˮ˟ˮ ˢ೴˲˟˵˧ˮ ˘˶́ˬ ˾˘˲˶˘˾́ˬ́೦͕́ ˭˟ˬˤ˯˲˘˵ˤ˚˵˧˪ ˢഉˮ˟ ˢ˯ˬͲ೪೵˲́ˬ́˳ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲́ ˭˟ˮ ˭˟˺˘ˮˤˣ˭˞˟˲˧ˮ˟͕ ˳˯ˮ˞˘˥Ͳ˘೪ ˢ೴˲˧˱ ഑˵˶ ˭೴˭˪˧ˮ˞˧˛˧ ˢ˯೦˘˲́ ˘˲ˮ˘˥́ ˭˘˾ˤˮ˘ˬ˘˲೦˘ ˘˶́˲˵˱˘ˬ́೪˵́೮ˢ˯೪ ;˙˘˲Ϳ ˟˪˟ˮ˞˧˛˧ ˵˶˲˘ˬ́ ˘೪˱˘˲˘˵ ˙˟˲˶ͩ ˭˟˭ˬ˟˪˟˵˵˧˪ ˪഑˲˳˟˵˧ˬ˟˵˧ˮ ೪́ˣ˭˟˵ ˲˟˛ˬ˘˭˟ˮ˵˧

ɉɪɨɰɟɫɫ 1

ɉɨɪɬɚɥ

ɢɧɠɟɧɟɪ-ɢɧɫɩɟɤɬɨɪ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵ ԕɚɛɵɥɞɚɭɞɵ ɨɥɚɪɞɵ ɬɿɪɤɟɭɞɿ ɿɫɤɟ ɚɫɵɪɚɞɵ – 30 ɦɢɧɭɬ; ԝɫɵɧɵɥԑɚɧ ԕԝɠɚɬɬɚɪɞɵԙ ɬɨɥɵԕɬɵԑɵɧ ԧɬɿɧɿɲɬɟɝɿ ɦԥɥɿɦɟɬɬɟɪɝɟ ɫԥɣɤɟɫɬɿɝɿɧ ɬɟɤɫɟɪɟɞɿ – ɦɢɧɭɬ ԧɬɿɧɿɲɬɟ ɤԧɪɫɟɬɿɥɝɟɧ ɦԥɥɿɦɟɬɬɟɪɞɿ ɠɵɥɠɵɦɚɥɵ ɦԛɥɿɤ ɤɟɩɿɥɞɿɝɿ ɬɿɡɿɥɿɦɿɦɟɧ ɫɚɥɵɦɬɵɪɚɞɵ – ɦɢɧɭɬ ɤԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ Ɇɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ɤɨɪɩɨɪɚɰɢɹԑɚ ɠԛɝɿɧɝɟɧɞɟ Ɇɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ɤɨɪɩɨɪɚɰɢɹԑɚ ɠɵɥɠɵɦɚɥɵ ɦԛɥɿɤ ɤɟɩɿɥɞɿɝɿɧ ɬɿɪɤɟɭ ɬɿɡɿɥɿɦɿɧɟɧ ԛɡɿɧɞɿɧɿɧɿ ɠɨɥɞɚɣɞɵ ɩɨɪɬɚɥԑɚ ɠԛɝɿɧɝɟɧɞɟ ɠɵɥɠɵɦɚɥɵ ɦԛɥɿɤ ɤɟɩɿɥɞɿɝɿɧ ɬɿɪɤɟɭ ɬɿɡɿɥɿɦɿɧɟɧ ԛɡɿɧɞɿɧɿ ©ɠɟɤɟ ɤɚɛɢɧɟɬɤɟª ɠɨɥɞɚɣɞɵ – 30 ɦɢɧɭɬ

Ɇɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ɤɨɪɩɨɪɚɰɢɹɫɵ

– ɦɟɦɥɟɤɟɬɬɿɤ ԕɵɡɦɟɬ ɤԧɪɫɟɬɭɞɿԙ ɛɚɫɬɚɥɭɵ ɧɟɦɟɫɟ ɚɹԕɬɚɥɭɵ – ɤԧɪɫɟɬɿɥɟɬɿɧ ԕɵɡɦɟɬɬɿ ɚɥɭɲɵ ɪԥɫɿɦɿɧɿԙ ɿɫ-ԕɢɦɵɥɵɧɵԙ ɠԥɧɟ ɧɟɦɟɫɟ ԔɎȻ ɚɬɚɭɵ – ɤɟɥɟɫɿ ɪԥɫɿɦɝɟ ɿɫ-ԕɢɦɵɥԑɚ ԧɬɭ – ɬɚԙɞɚɭ ɧԝɫԕɚɫɵ

ʯʰ˔˃ʶʫˀʸʳʶ ʺʫʻˌʳʶ ౢ౭ౢˏ౞ˏ ʤʯʤʺʤ˃˃ˏౢ ౢ౭ౢˏౢ ౢʤʥʳʸʫ˃ʳʻʳ౦ ˑʸʫʺʫʻ˃˃ʳ ˀʫ˃ʳʻʪʫ Зияткерлік қызметтің нәтижелері және даралау құралдары айрықша, яғни меншік, зияткерлік құқықтарымен толығымен байланысты, Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодекске сәйкес жалпы мағынасына қарай «зияткерлік меншікзияткерлік құқыққа пікірлес деп айтса да болады». Зияткерлік меншік құқығы азаматтық айналым нысанасы болып табылады. Азаматтық Кодексте көрсетілген, дегенмен зияткерлік қызмет нәтижесі және оған теңестірілген дараландыру құралдары бір адамнан екінші адамға берілуі мүмкін еместігі қарастырылған. Бұл жағдайда оқшауланатын құқық бойынша тек айрықша құқықтар саналады. Қолданыстағы Азаматтық Кодексінде зияткерлік құқық меншік құқығынан зияткерлік еңбек немесе тауарларды дараландыру немесе оның өндіруші құралдарының тиісті нәтижесі көрсетілген материалдық тасымалдаушыдан тәуелсіз болып табылады. Зияткерлiк шығармашылықтың кез келген нәтижесі материалдық жеткiзгiштердiң бірінде болуы тиіс (қағаз бетінде, кенеп, дискте және т.б.). Ол физикалық, химиялық, биологиялық қасиеттері бар субъектінің сипатына немесе еңбек өнімiмен байланыстыруға мүмкіндік береді. Осы

форманың болуына байланысты заттар тез тозатын, тіпті азаматтық айналымнан жоғалатын жағдайға ұшырауы мүмкін. Зияткерлік қызметтің нәтижесі болып оның өнімiнің объективті формада көрсетілген түрі болып табылады. Мәселен, ол ғылым, әдебиет, өнер, өнертабыс немесе өнеркәсіптік дизайн жұмыстарының сипатына қарай көрінеді. Әр нәтижелерге өзіндік арнайы талаптары бар жағдайлар, қолданулар, сонымен қатар оны іске асыру және олардың авторларының құқықтарын қорғау тән. Алайда олардың барлығы ортақ белгіге ие. Айрықша құқықтар әсіресе өнертабыстарға, пайдалы модельдерге, өнеркәсіптік үлгілер, тауар таңбалары мен басқа тауарларға қолданылады, ол кәсіпорындардың материалдық емес активтерінің маңызды бөлігі болып табылады. Басқа құндылықтарға қарағанда бұл құқықтар шаруашылық және басқа қызметке инвестициялануы мүмкін. Мүліктік құқықтар зияткерлік қызмет нәтижелеріне бизнес-серіктестік немесе қоғамдық активтерге үлес бола алады. Астана қаласы Әділет департаментінің Зияткерлік меншік құқықтары жөніндегі бөлімі

www.astana-akshamy.kz

ȹ

ȽÉÄÀ½Ê

19

ʺ౬ʧʫʪʫʶ˃ʫˀʪʳ ౢʽ౞ʤʺ౞ʤ ʶʳˀʳʶ˃ʳˀ˄ ͵ ʺʫʺʸʫʶʫ˃˃ʳ౦ ʺʤ౦ˏʯʪˏ ʺʳʻʪʫ˃ʳ 2015 жылы Қазақстанмен Мүгедектердің құқықтары туралы конвенция ратификацияланған болатын. Ол тек мүмкіндігі шектеулі адамдардың құқықтарына қатысты әмбебап стандарттарды белгілеу ғана емес, алайда мүмкіндігі шектеулі адамдар құқықтарын тиімді тетіктерін құру жөнінде шаралар қабылдау қажеттілігін қамтамасыз ету және сонымен қатар мүгедектердің жеткілікті өмір сүру деңгейін қамтамасыз ету үшін заңнама.

2016 жылы 2012-2018 жылдарға арналған Қазақстан Республикасында мүгедектердің құқықтарын қамтамасыз ету және өмір сүру сапасын жақсарту жөніндегі іс-шаралар жоспарының үшінші кезеңін іске асыру басталды. Соңғы жылдары қолжетімді ортаны дамыту бойынша заңға тәуелді актілер қатарына, сондай-ақ өзгерістер енгізілген болатын, сондай-ақ инклюзивті білім беру, ЭКСПО-2017 жыл өткізу, туристік қызметтер, мүгедектерді автокөлікпен, темір жолмен, ауа транспорттарымен тасымалдау бойынша қызметтер көрсету қозғалды. Астана қаласында Мүгедектерді есепке алу жүйесі деректерінің орталықтандырылған банкісінде 20945 адамдарда мүгедектік бар, соның ішінен 18 жасқа дейін төрт мыңға жуық балалар. Жыл сайын елордада екі мыңнан астам адам алғаш рет мүгедек болады, бұл ретте 90 пайыздан артығы өмір бойы мүгедек болып қалады. Медициналық-әлеуметтік сараптама мамандарымен бір мезгілде мүгедектік тобын белгілей отырып, оңалту әлеуетіне қарай және мүгедекке оңалтудың жеке бағдарламасы (ОЖБ) әзірленеді, онда оңалту шараларын жүргізудің түрлері мен мерзімдері, нақты көлемі айқындалады. ОЖБ өзіне медициналық, әлеуметтік және кәсіптік оңалтуды қосады. Медициналық ұйымның мультидисциплинарлық командасымен ОЖБ медициналық бөлігі әзірленеді және денсаулық сақтау ұйымдарымен іске асырылады, өзіне қалпына келтіру терапиясын қосады (қайта жасау хирургиясын, дәрімен, физиологиялық емдеу және жоғалтқан организм функциялары мен денсаулығын қалпына келтіруге бағытталған басқа да емдеу әдістері). Әрине, емделуші өзінің денсаулығына өзі қарау үлкен рөл атқарады, асқыну үдерісі және курстық терапия аурудың алдын алу мақсатында емдік дене шынықтыру, салауатты өмір салтын және режим сақтау немесе базистік қабылдау бойынша дәрігерлер ұсынымдарын орындау. Әлеуметтік оңалту шеңберінде мүгедектер медициналық көрсеткіш бойынша ОЖБ-ға сәйкес мүгедек қозғалыс құралы (кресло-арбамен), протездікортопедиялық бұйымдармен, сонымен қатар есту протезін қою, тифло құралдармен, компенсаторлық көмекші құралдармен, сондай-ақ санаторлықкурорттық емделумен тегін қамтамасыз етіледі. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігімен Мүгедектердің құқықтарын қорғау туралы конвенциясы ратификациялану шеңберінде мүгедектерді әлеуметтік қолдауын жетілдіру мақсатында техникалық көмекші (компенсаторлық) құралдар тізімін өзекті етіп жүргізілді, мүгедектерге ұсынылған, ескірген

компенсаторлық құрылғылар қазіргі заманғы гаджеттерге ауыстыру қарастырылған, атап айтқанда: – бейнекомпьютерлер веб камерасы бар ноутбуктерге; – тифлокешендік компьютер бағдарламалық қамтамасыз етілген қолжетімді экрандық сөйлеу синтезімен ноутбукке; – дыбыстық хабарламасы бар ұялы телефондарға арналған диктофондар және диктофонымен. Бұдан басқа телефакс және тифломагнитолаларды (ұялы телефондар мен ноутбуктер бернелері бойынша сәйкес келеді) алып тастау көзделген. Осы өзгерістер 2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енеді. Кәсіптік оңалту өзіне кәсіптік бағдарды, кәсіптік оқытуды және қайта даярлауды, сондай-ақ жұмысқа рационалды орналастыруды қосады. Қалада мүгедектерді оқыту және қайта оқыту үшін мына мамандықтар бойынша тегін курстар бар: әкімші, маникюр шебері, ыммен тіл аудармашы, аяқ киім жөндеу бойынша аяқ киімші, тігінші және басқалар. Дегенмен мүгедектердің өздері жұмыс істеуге ықыласы болмайды, оларды жұмысқа орналастыру мәселесіне көмектесуде Жұмыспен қамту орталықтарына сенімсіздіктері бар. Алайда қазіргі уақытта мүмкіндігі шектеулі адамдарды жұмысқа орналастыруда жергілікті атқарушы органдар көп көңіл бөледі. Мәселен, ағымдағы жылы Астана қаласының Жұмыспен қамту орталығымен мүгедектігі бар 600-ге жуық адам жұмысқа орналастырылды.

2016 жылғы маусымда Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің бұйрығымен бекітілген мүгедектер үшін жұмыс орындарына квота ережесі және жергілікті атқарушы органдар қызметкерлерінің тізімдік санына қарай квоталарды белгілейді: – елуден бастап жүз адамға дейін – қызметкерлерінің санына екі пайыз мөлшерінде; – жүз бірден бастап екі жүз елуге дейін адамдар – қызметкерлерінің санына үш пайыз мөлшерінде; – екі жүз елу бірден артық адам – қызметкерлерінің санына төрт пайыз мөлшерінде. Жұмыс берушілер белгіленген квотаға сәйкес алты ай ішінде квота енгізілген күннен бастап мүгедектер үшін жұмыс орындарын ұсынады. Осы қаулыны жүзеге асыру мүгедектерді жұмысқа орналастыру мәселесін шешуге табысты ықпал ететін болады. Әртүрлі ведомстволар ұйымдарымен және меншік нысандар ОЖБ міндетті орындау «Қазақстан Республикасында мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы» Заңында бекітілген. Оңалту үздіксіз процесс ұсынады және науқас адам мен мүгедектерге өзара байланысты кешенді қызметтердің бірыңғай оңалтушы процесінің барлық сатысын қамтиды, ауруы мен жарақаттарын болдырмауды азайту немесе мүгедекті қоғамға барынша қайта кіріктіруге бағытталған. А.ОМАРОВА, Еңбек, әлеуметтік қорғау және көші-қон комитетінің Астана қаласы бойынша департамент басшысының орынбасары

ʤˁ˃ʤʻʤ ౢʤʸʤˁˏ ʥʽʱˏʻˌʤ ˁˏʥʤʱʸʤˁ ʮʫʺౢʽˀʸˏౢ​ౢʤ ౢʤˀˁˏ ౢˏʯʺʫ˃ ʶ౬ʻ ˁʤʱˏʻ ʤʯʤʺʤ˃˃ʤˀʪˏ ౢʤʥˏʸʪʤ˄ʪˏ ʮ౬ˀʧʳʯʫʪʳ Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл ұлттық бюроның (Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет) Астана қаласы бойынша департаменті қойылған міндеттерге сәйкес, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бойынша, оның ішінде қоғамда сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілікті қалыптастыруға бағытталған жұмыстарды тұрақты негізде жүргізеді. Департаментте сыбайлас жемқорлыққа қарсы құқық бұзушылық мәселелері бойынша азаматтарды қабылдау күн сайын өткізілуде. Жыл басынан бері Департаменттің басшылығымен лауазымды тұлғалардың әрекетіне шағымданған елорданың 700-ден аса тұрғыны қабылданды. Кәсіпкерлік субъектілерінің заңды мүдделерін қорғау жөніндегі жұмыстар шеңберінде Сыбайлас

жемқорлыққа қарсы қызмет олардың жұмысына мемлекеттік қызметшілердің негізсіз араласу деректерінің жолын кесуге ерекше назар аударуда. Осыған орай, аталған мәселелер бойынша барлық кәсіпкерлерді жеке қабылдауға жазылуға шақырамыз. Жазылу келесі телефон нөмірлері бойынша жүзеге асырылады: 72-65-06, 72-66-00, 72-66-20. Сонымен қатар, сыбайлас жемқорлық көріністерінің деректеріне қатысты барлық сұрақтар бойынша азаматтар Астана қаласы, Иманбаева көшесі, 16а үй мекенжайы бойынша орналасқан департаментке жүгіне алады немесе 1424 нөмірі арқылы Call-орталығына (қоңырау тегін) және 72-66-32 телефон нөмірі арқылы департаменттің кезекші бөліміне қоңырау шалуға болады.

ʶʫʯʫʶ˃ʳ ʶʤʺʫˀʤʸʪˏౢ ʥʤౢˏʸʤ˄ ౢʽˀˏ˃ˏʻʪˏʸʤˀˏ Астана қаласы бойынша Ішкі мемлекеттік аудит департаменті (бұдан әрі – Департамент), ағымдағы жылдың ішінде тұрақты негізде бұзушылықтардың уақытылы жолын кесу және болдырмау, мемлекеттік аудит объектісіне камералдық бақылау қорытындылары бойынша анықталған бұзушылықтарды дербес жою құқығын беру және мемлекеттік аудит объектілеріне әкімшілік жүктемені азайту мақсатында, мемлекеттік сатып алуға камералдық бақылауды жүргізіп отырады. Сонымен қатар, мемлекеттік аудит объектілері Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасын бұзушылықтарға жол береді. Камералдық бақылау қорытындылары және ұйымдастырушысы «Астана LRT» ЖШС болып табылатын, №985779-1 «Басқа топтарға енгізілмеген өзге ғимараттарды қайта құру бойынша құрылыс жұмыстары» электрондық конкурсының рәсіміне келіп түскен өтініш бойынша, «Мемлекеттік сатып алу туралы» Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 4 желтоқсандағы №434-V ҚРЗ Заңының (бұдан әрі – Заң) 10,27-баптары және Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2015 жылғы 11 желтоқсандағы №648 бұйрығымен бекітілген, Мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру қағидаларының 150-тармағы бұзылып, біліктілік талаптарға сәйкес келмеген, соның ішінде жұмыстарды орындауға жеткілікті материалдық ресурстардың (техника мен құрал-жабдықтың) болуынан,

әлеуетті өнім берушілердің конкурсқа қатысқан барлық өтінімдеріне конкурсқа қатысуға заңсыз рұқсат берілді. Бұдан басқа, жоғарыда көрсетілген электрондық конкурсының жеңімпазы болып өтінімінде конкурстық құжаттаманың екі қосымшасы болған әлеуетті өнім беруші тануға жол берілді, «Біліктілігі туралы мәліметтер», олардың бірі №955570-1 «Астраханка ДЭП бокстар төсемін жөндеу» атты басқа электрондық конкурса ұсынылды, ал өзге біліктілігі туралы мәліметтер жұмыстарды орындауға жеткілікті материалдық ресурстардың, соның ішінде техника мен құрал-жабдықтың болуын растауға техниканың тек бір түрін қамтиды. Бұл ретте, осы өтінім Заң мен Қағидалардың жоғарыда аталған нормаларын бұза отыра, конкурсқа қатысуға жіберілді және электрондық конкурстық жеңімпазы болып негізсіз танылды. Бұдан әрі Департамент мемлекеттік аудит объектісіне камералдық бақылау қорытындылары бойынша анықталған бұзушылықтарды жоюға хабарламаны жіберген болатын. Хабарламаны орындауға орай, мемлекеттік сатып алуды ұйымдастырушы «Астана LRT» ЖШС 07.11.2016 ж. №281 бұйрықпен жоғарыда аталған электрондық конкурстың күшін жойды. Астана қаласы бойынша Ішкі мемлекеттік аудит департаменті

˃౭˃ʤˁ ʶʽʺʿʤʻʰ˔ʸʤˀ ౢʤʱʪʤ ʮʤˁˏˀˏʻ౞ʤʻ ʻʫʺʫˁʫ ౢʤʱʪʤ ʮʽ౞ʤʸ˄ʪʤ͍ Астана қаласы бойынша Ішкі мемлекеттік аудит департаментінің функцияларының бірі заңды тұлғаларды аудиттелген қаржылық есептілікті ұсынудан бас тартқан үшін Қазақстан Республикасының заңнамасымен көзделген әкімшілік жауапкершілікке тарту болып табылады. Депозитарий – мүдделілігі жария ұйымдардың қаржылық есептілігін қамтитын, ұйымдар жыл сайын беріп отыратын, пайдаланушылар үшін ашық қолжетімді электрондық деректер базасы. «Қаржылық есептілікті депозитарийге беру қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 14 қазандағы № 1173 Қаулысына сәйкес, ұйымдар жыл сайын есептіден кейінгі жылдың 31 тамызынан кешіктірмей Уәкілетті ұйымға заңнамада белгіленген тәртіппен бекітілген, жылдық қаржылық есептілікті береді. Сондай-ақ, солар үшін аудит міндетті болып табылатын ұйымдар Қазақстан Республикасының заңнама талаптарына сәйкес Уәкілетті ұйымға осы Қағидалармен белгіленген тәртіпте аудиторлық есепті береді. Алайда, берілген талапқа қарамастан, бірқатар акционерлік қоғамдар мен серіктестіктер Депозитарийге өзінің қаржылық есептілігін және аудиторлық есепті беруді елемейді және одан жалтарады.

Осы ұйымдарды жауапкершілікке тарту үшін бүкіл Республика бойынша Ішкі мемлекеттік аудит департаменті әрқашан табысты аяқтала бермейтін, белгілі іс-шараларды жүргізеді. Бұл ретте, жоқ болу себептерінің бірі, заңнамада белгіленген тәртіпте өзінің қаржылық есептілігін баршаның шолуына беруге қаскөй «ниет білдірмеушілердің» жазаланбауының негізгі себептерінің біріне оларды табудың проблема тудыруында болып отыр. Олар қайда жоғалып кетуі мүмкін? Ресми деректерге сәйкес, ұйымдардың заңды және нақты мекенжайлары бар, бірақ Департамент қызметкерлері болған мекенжайларына шыққан кезде, олар жоқ болып шығады, оның орнында іс жүзінде түнгі клубтар, қонақ үйлер, мейрамханалар, автожуу және тағы басқалары орналасқан. Ресми поштамен де осындай жайт туындайды, хабарламалары бар тапсырысты хаттар «Мекенжай иесі жоқ» деген белгімен кері қайтарылады. Сонымен бірге, Мемлекеттік кірістер департаментінде осы ұйымдардың әрекет ететінін және тұрақты салық есептілігін тапсыратынын атап өтеді. Астана қаласы бойынша Ішкі мемлекеттік аудит департаменті

ʻʽˀʺʤ˃ʰʦ˃ʳʶ ౢ౭ౢˏౢ˃ˏౢ ʤʶ˃ʳʸʫˀʧʫ ౢ౭ౢˏౢ˃ˏౢ ʺʽʻʰ˃ʽˀʰʻʧ ʮ౬ˀʧʳʯ˄ʪʳ౦ ʥʤˁ˃ˏ ʺʤౢˁʤ˃˃ʤˀˏ Құқықтық мониторинг – бұл «Құқықтық актілер туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 50 және 51-баптарына сәйкес жүзеге асырылатын, Қазақстан Республикасы заңнамасының жай-күйі және оны қолдану практикасы туралы ақпаратты үнемі бақылау, жинау, талдау жүйесі. Құқықтық мониторинг Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келетін, ескірген, сыбайлас жемқорлық және тиімді іске асырылмайтын құқық нормаларын анықтау, сондай-ақ, оны жетілдіру жөнінде ұсыныстар әзірлеу арқылы заңнаманың тиімділігін бағалау мен болжау мақсатында жүргізіледі. Мемлекеттік органдар өздерi қабылдаған және (немесе) әзiрлеушiлері болған не өздерінің құзыретіне жататын нормативтiк құқықтық актiлердiң мониторингiн жүзеге асырады және оларға өзгерiстер және (немесе) толықтырулар енгiзу немесе олардың күшi жойылды деп тану жөнiндегi шараларды уақытылы қабылдайды. Құқықтық мониторинг жүргізу кезінде мемлекеттік органдардың Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қоғамдық және ғылыми ұйымдарды, азаматтарды тартуға құқығы бар. Құқықтық мониторинг жүргізу кезінде мемлекеттік органдар: 1) Қазақстан Республикасы Президентінің жыл сайынғы Жолдауларындағы, Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің Қазақстан Республикасының Парламентіне елдегі конституциялық заңдылықтың жай-күйі туралы жыл сайынғы жолдауларындағы, Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің және Жоғарғы Сотының нормативтік қаулыларындағы, мемлекеттік жоспарлау жүйесі саласындағы өзге де актілердегі ақпаратты; 2) мемлекеттік органдар дайындаған нормативтік құқықтық актілерді қолдану практикасына шолуларды; 3) «Қазақстан Республикасының Заңнама институты» мемлекеттік мекемесі жүргізген нормативтік құқықтық

актілерді талдау нәтижелерін; 4) азаматтардың, заңды тұлғалардың мемлекеттік органдарға өтініштерін талдау мен жинақтап қорыту және прокурорлық қадағалау актілерін, мемлекеттік органға нормативтік құқықтық актілерді қолдану практикасына қатысты келіп түскен сот шешімдерін қарау нәтижелерін; 5) қолданыстағы заңнаманың проблемалары бойынша өткізілетін ғылыми-практикалық конференциялардың, семинарлардың, кеңестердің материалдарын, сондай-ақ үкіметтік емес ұйымдар ұсынатын материалдарды; 6) қоғамдық кеңестер, сондай-ақ қоғамдық кеңестердің тапсырмасы бойынша коммерциялық емес ұйымдар, азаматтар өткізетін заңнама нормаларын қолданудың қоғамдық мониторингі қорытындыларын (ұсынымдарын); 7) Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палата сының нормативтік құқықтық актілердің қоғамдық мониторингін жүргізуі нәтижелерін; 8) бұқаралық ақпарат құралдарында және жалпыға қолжетімді телекоммуникациялық желілердің интернетресурс тарында, оның ішінде ғылыми жарияланымдарда қамтылған ақпаратты; 9) нормативтік құқықтық актілердің құқық қолдану мәселелері бойынша әлеуметтанушылық зерттеулер нәтижелерін; 10) құқық қолдану практикасы бойынша статистикалық деректерді; 11) заңнаманы жетілдіру бойынша талдау материалдарын; 12) Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасының, жеке кәсіпкерлік субъектілері бірлестіктерінің жеке кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасын жетілдіру бойынша ұсыныстары мен ескертулерін пайдаланады. Астана қаласының Әділет департаментінің нормативтік құқықтық актілерді тіркеу бөлімі

ʤʱʸˏౢ ʤ˔ˁˏʻʪʤ ʤʰ˃ʦ ʮ౭ౢʿʤˁˏʻˏ౦ ʤʸʪˏʻ ʤʸ˄ ʥʽʱˏʻˌʤ ౢʤʱˏˀˏʺʪˏʸˏౢ ʤʶˉʰ˔ ౭ʱˏʺʪʤˁ˃ˏˀˏʸʪˏ Дүниежүзілік ЖИТС-қа қарсы кампания аясында Қызыл Ай қоғамының қалалық комитетінің астаналық бөлімшесінің қолдауымен Астана қаласының ЖИТС-тың алдын алу және оған қарсы күрес орталығында қайырымдылық акциясы өтті. Қайырымдылық акция жыл сайын ҚАҚ ҚКАБ-нан АИТВ жұқпасымен өмір сүретіндерге әлеуметтік қолдау мақсатында мейірімді дәстүрге айналды. 31 отбасы кең ассортименттегі өнім – тұрмыстық жиынтықтағы өнімдер мен шаруашылықтұрмыстық тауарлар берілді. ЖИТС орталығында АИТВ жұқпасымен есепте 690 адам тұр, оның 40%-ында тұрақты жұмысы жоқ. Орталықтың науқастарына жергілікті атқарушы органдар тарапынан қолдау көрсетілетінін айта кету керек. Сондай-ақ, тоқсанына 1 рет ақшалай жәрдемақы төленетіні қарастырылған. Қалалық ЖИТС орталығы және ҚАҚ ҚКАБ АИТВ жұқпасымен өмір сүретіндерге әлеуметтік көмек көрсетіп және олардың мүдделерін қорғауға бағытталған жұмысты жүргізуге ниетті.

20

ȹ

www.astana-akshamy.kz

ĘŽȹ¸×Å

IJ¼Ã¼IJÍμÉÀ¼ı× ÙÍÎ̼À¼É×Ķ ¼Çı¼ÔIJ× Ô¼È×É Â¼IJIJ¼É hÀÊÍ ÈİIJ¼Í¼Ém ¼ÉͼȽdz ɳĶ IJİÌ×Ç ı¼É×ɼ Â×Ç ÎÊǼÀ×

жетелейді. Халық оларды сол үшін қатты қадірлейді. «Досмұқасанмен» елу жыл бойы бірге болып, біте қайнасып кеткен, қазақ эстрадасына жаңалықтың лебін әкелген ансамбльдің белді мүшесі әрі көркемдік жетекшісі – Мұрат Құсайынов. Халық арасына оның әндері, «Наурыз» күйі, рок-классика стилінде жазылған «Пір дастан» күйі, қазақ музыка әлеміндегі тұңғыш күрделі шығармалар – «Бетпақдала», «Мұхит пен саяхат» рок-композициялары кең тарап кетті.

ƽƼǛljƼǏǗLJǀƼlj ǎəLJǁNj ɛǔɅƼlj ǎNJNj Өнер атаулы адам баласын тек ізгілікке тәрбиелейді. Меніңше, өнердің ең қадірлісі, ең қасиеттісі – музыка. Музыка – адам жанын қайғы-қасіреттен арылтып, жүрекке мөп-мөлдір шуағын таратып, жан дүниені әдемілікке, сұлулыққа, махаббатқа бөлейтін сиқырлы да құдіретті күш. Досмұқасандықтар 1967 жылы Алматыдағы Қазақ политехникалық институтының студенттері бола жүріп, техника саласында оқыса да, өнерге енді ене бастаған электронды аспап тарды игеріп, ансамбль құрып, теңдесі жоқ шеберлік деңгейіне көтерілді. Ол уақытта коммунистік партия саясатымен жоғары оқу орындарының студенттері құрылыс жасақтарының құрамында жер-жерге барып, тұрғын үйлерді, әлеуметтік нысандарды салатын. Павлодар облысының Баянауыл ауданында 1967 жылдың 1 тамызында құрылысшылардың кәсіби мерекесіне орай өткен концертте Янош есімді ұлты венгр студент «азан шақырып» ансамбльдің атын «Дос мұқасан» деп қояды. Бұл атау ансамбль мүшелері есімдерінің бастапқы буындарынан (ДосДосым, Мұ-Мұрат, Қа-Қамит, Сан-Саня) құралған. Баянауыл – қазаққа қаншама ғұламаларды берген қасиетті жер. Демек, «Досмұқаcан» тарихының осы өңірден бастау алғаны тегін болмаса керек. Осы жарты ғасырдағы ансамбльдің өмірі мен өнері тұтас бір дәуір десек те болады.

ɅƼǃƼɅ njǏǑǗlj ǍǁnjNjƲLJǎǎƲ Ансамбльдің өзі тарихи кезеңде құрылды. Өткен ғасырдың 60-70 жылдары ұлттық

{ ª ĭ Ĭ©ª ¥ ©§« £ ¢ ©³¥³Ħ Éîãæòóé÷éĀìáñ çĢîæ åáíô ¤ ¥ ©ª¨£L L âáêìáîüò áĬðáñáóóáîåüñô çĢîæ áĬðáñáó ëïíéóæóĄîåæ ªL¨¢ £L§ Ě { ¢«Ģ£L L ¨L£ ¥ ÍæîùĄë éæòĄ kÁòóáîá áĬùáíüv äáèæóĄîĄĦ ñæåáë÷éĀòüv ÇÙÒ

ƼnjǗljljǗɍ ƼǃƼLjƼǎǎǗȽǗ

» Н Ы Н Н А С «ДОСМYКА Ы Л О Ж А Р А Д мүдде ескерілмей, ұлт мәселесін ашық айтуға жол берілмеді. Осы тұста досмұқасандық таланттардың белсенділігі, өнерге деген құлшынысы, ұлтжандылығы, қажымас қайраты мен жанкешті еңбегі, ел-жұрт санасында сілкініс тудырып, ойға қозғау салып, қазақ рухын серпілтті. Мұны бүгіндері бәрі мойындап отыр. Электронды аспаптармен қазақ әндерін рухтана шырқап, музыка тілі арқылы ұлт табиғатын, батырлығын, елдігін танытты. Қазақтың халық әндерін іріктеп, өңдеп, тұңғыш рет жаңаша сипатта ұсынды. Тіпті, «Досмұқасанның» өмірге келуі Қазақстанда ғана емес, бүкіл Орталық Азияда жаңалық болғанын айта кеткен жөн. 1971 жылы Ташкент те техникалық жоғары оқу орындары арасында өт кен бү кілодақтық конкурс та «Досмұқасан» ансамблі бірін ші орынды жеңіп алды. Конкурстың бас қазысы, атақты әнші Батыр Закиров түркі тек тес ұлттар ішіндегі «Досмұқасан» тұңғыш ансамбль екенін айтып, бас жүлдені тапсырды.

Åéñæëóïñ Ċ ÒĢôìæ ÒÍÁĩīÌÏÃÁ ÅéñæëóïñåüĦ ïñüîâáòáñü Âáò ñæåáëóïñ Ċ ÈæêĄî ģ̼ÐÂÆË kx©ª ¥ Ĭ° ¤³v ªLîåæ çáñéĀ ìáîĨáî íáóæñéáìåáñåü òĄìóæíæòĄè ëĤùĄñĄð âáòôĨá âïìíáêåü

1973 жылы Минскіде кеңес әндерін орындайтын кә сіпқой орындаушылардың бүкілодақтық конкурсында «Песняры» – бірінші, «Досмұқасан» екінші орын ды иеленіп, Берлинде өтетін әлемдік фестивальге жолдаманың бірін жеңіп алды. Қазақ ансамбліне Совет әндерін «Аса үздік өңдегені» үшін атты арнайы сыйлықты қазылар алқасының төрайымы, атақты композитор Александра Пахмутова тапсырған еді. Ал Берлинде « Досмұқасан» КСРОның намысын қорғап, алтын медальге ие болды.

ʃLjƲnjǁljƲɍ ǂNJLJǗlj ǂƼLJȽƼǀǗ Әміре Қашаубаев Еуропаға, оның ішінде Францияға қазақ әні «Ағаш аяқты» паш етсе, 1977 жылы «Досмұқасан» КСРО-дағы 15 республика ішінен тұңғыш эстрадалық ансамблі ретінде қазақ әуенін Америкаға апарып, оны сол жұртқа танытып, жер бетінде қазақ деген ұлт бар екенін жария етті.

«Досмұқасан» тәуелсіздігіміздің жаршысы десе де болады. Халқымыздың азаттыққа деген алғашқы құлшынысын «Досмұқасан» әндері тұтатты десек те артық болмас. Ансамбль мүшесі, белгілі әнші, марқұм Бақытжан Жұмаділов «Америкаға да, Түркияға да жол ашқан алғашқы «Колумбтар» – бізбіз» деген әзілінің астарында үлкен шындық жатыр. «Досмұқасан» өз өнерін қазақтың төл өнерімен, ұлы даласымен, табиғатымен үндестіріп, шері мен мұңын, қуа нышы мен салтанатын паш етіп, еркіндікке батыл қадам жасады. Заман ырғағын ұлттық менталитетімен үндестіре білді. Осы жарты ғасырда «Досмұқасан» музыка деген құдіретті күш ар қылы рух пен намысты, тіл мен ділді оятты. Кейбір әндерде кездесетін сөзбұзарлар мен әнбұзарлар шалқып отырған көңіліңді бір сәтте быт-шыт қылатыны өкінішті-ақ. Ал «Досмұқасанда» балталасаң да бұзылмайтын ана тіліндегі айшықты тіркестер, әдемі әуездер нәзік лиризмге қарай

¢® · Ĭ¦£ £ ¨L¥LĦ §L¢L¨£ ¨L ¤ ¥ ¢Ĥ Ĭ ¨ ©³¥ Ĥ£L©«L ° ¨ª ¤ © Çáñîáíá íæî öáâáñìáîåüñôìáñåüĦ íáèíĪîüîá çáñîáíá âæñôùĄ çáôáð âæñæåĄ { ª kx©ª ¥ Ĭ° ¤³v ªL ¨ ¢® ·©³¥³Ħ ¢¦¤§´¶ª ¨£L¢ ¦¨ª £³Ĩ³¥ ª ¨L£L§ Ĭ ªª £ ³ Óáñáìüíü Óáðòüñüò Ě Âáòðáöáîá x©ª ¥ Ĭ £ ©³ Á ~Ī ¥¦ ¢Ĥ° ©L k ª £´©ª ¦ y v ~

Топтың тарауына жол бермеген осындай өнер иелері құрметтің қандайына болса да лайық. «Жақ сының жақсылығын айт, нұры тасысын» дегендей, 2000 жылдардың ортасында Павлодарда С.Торайғыров атындағы мемлекеттік университетінің ректоры болған қазақтың біртуар азаматы Ерлан Арын «Дос мұқасанға» университет қабырғасында музей ашып, оқу орны жанынан мүсіндік композициясын қондырды. Осындай жанды неге қазақтың нағыз патриоты деп айтпасқа?! Осы тұста досмұқасандықтар «Рухани әке» санаған Сәлібаев Тұрсын Омарұлының есімін айтпасқа болмас. Бұл кісі – Қазақстанның Халық әртісі, атақты әнші Жамал Омарованың туған бауыры. Досмұқасандықтармен тонның ішкі бауындай араласқан, қамқоршысы болған нағыз ұлтжанды, рухы биік жан болатын. Топырағы торқа болғыр азамат, әттең, өмірден ертелеу кетті... Сөзіміздің соңында ансамбльдің 50 жылдық мерейтойының құрметіне Алматының Көктөбесіндегі «Битлз» тобының мүсінінің маңайына «Досмұқасанның» ескерткішін қою, өз өнерін төрткүл әлемге паш еткен атақты ансамбльдің өмірі мен өнері, жүріп өткен жолы, асу-асу белдері туралы кино түсіріп, кітабын шығару ел болып істейтін ісіміз болуы тиіс деп айтқым келеді. Дүйсенәлі МҰСАҰЛЫ

Ñæåáë÷éĀ í ¢ ¥ ¡³ x©ª ¥ Ĭ £ ©³ ÅïòóüĬ ¢Ĥ° ©L astana.aqsham@gmail.com ĭ ³£ « Ĥ£¤ ©L ª £ ¬ ¢©

ÓĄìùĄìæñ âĤìĄíĄ Çáñîáíá akshamyreklama@gmail.com