109881 Rhiant jaarverslag 2015 by Drukkerij Verloop

jaarverslag 2015

Jaarverslag 2015

Gegevens Rhiant Naam van de corporatie Kamer van Koophandel

Stichting Rhiant 2336526

Bezoekadres:

Veersedijk 101 3341 LL Hendrik-Ido-Ambacht

Telefoon: E-mail: Website:

078 â&#x20AC;&#x201C; 68 121 52 info@rhiant.nl www.rhiant.nl 1

Voorwoord Het jaar 2015 stond voor Rhiant vooral in het teken van het uitvoering geven aan de strategische visie, de invoering van de nieuwe Woningwet en het 100-jarig bestaan. Halverwege 2014 is besloten de organisatie ingrijpend te veranderen. De realisatie hiervan vond grotendeels plaats in 2015. Een aannemersbedrijf stuurt nu de technische dienst aan en verschillende functies zijn vervallen of herzien. Het kantoor is volledig gemoderniseerd en deels verhuurd aan een dakdekkersbedrijf. Dit heeft veel impact binnen een kleine organisatie. Er ligt een grote verantwoordelijkheid bij het management om deze veranderingen in goede banen te leiden. De komende jaren staan in het teken van het implementeren van de nieuwe Woningwet. Met name de gevolgen van passend toewijzen en de consequenties van de huursombenadering hebben voor Rhiant forse (financiĂŤle) gevolgen. Het is belangrijk om hierop te anticiperen. Samen met de gemeente HendrikIdo-Ambacht en de Huurdersraad zullen we nieuwe prestatieafspraken maken. 2015 is een roerig jaar geweest waarbij de focus vooral intern gericht was. Gelukkig is het â&#x20AC;&#x2DC;gewoneâ&#x20AC;&#x2122; werk doorgegaan en hebben we onze klanten kunnen bedienen en goede resultaten geboekt. Hierbij dan ook de complimenten voor de medewerkers van Rhiant. Graag bedank ik iedereen die heeft bijgedragen aan dit jaarverslag. Ik nodig u van harte uit onze activiteiten te blijven volgen. Dit kunt u doen via onze website www.rhiant.nl of via Twitter: @rhiant en Facebook: Woningcorporatie Rhiant. ing. C.J. Oostindie directeur-bestuurder

Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. BESTUURSVERSLAG ............................................................................................................................................ 5

1. BESTUURSVERSLAG ............................................................................................................................................ 5 1.1 EXTERNE ONTWIKKELINGEN......................................................................................................................................... 5 1.1 SETRATEGISCHE XTERNE ONTWIKKELINGEN 1.2 VISIE RHIANT......................................................................................................................................... ........................................................................................................................................ 5 1.2 B STRATEGISCHE VISIE RHIANT........................................................................................................................................ 6 5 1.3 EHAALDE DOELSTELLINGEN 1.3 N BEHAALDE DOELSTELLINGEN ........................................................................................................................................ 1.4 IET-BEHAALDE DOELSTELLINGEN ................................................................................................................................. 6 7 1.4 B NELANGRIJKSTE IET-BEHAALDEBESTUURSBESLUITEN DOELSTELLINGEN................................................................................................................................. 1.5 ............................................................................................................................ 7 1.5 G BELANGRIJKSTE BESTUURSBESLUITEN ............................................................................................................................ 7 1.6 EGEVENS BESTUUR .................................................................................................................................................. 1.6 GEGEVENS BESTUUR .................................................................................................................................................. 7 2. KWALITEIT VAN HET WONINGBEZIT ................................................................................................................... 9 2. KWALITEIT VAN HET WONINGBEZIT ................................................................................................................... 9 2.1 KWALITEIT EN SAMENSTELLING VAN DE WONINGVOORRAAD .............................................................................................. 9 2.1 O KWALITEIT EN SAMENSTELLING VAN DE WONINGVOORRAAD .............................................................................................. 9 2.2 NTWIKKELING VAN DE WONINGVOORRAAD .................................................................................................................. 2.2 P OLANMATIG NTWIKKELING VAN DE WONINGVOORRAAD ..................................................................................................................10 9 2.3 ONDERHOUD ......................................................................................................................................... 2.3 P LANMATIG ONDERHOUD ......................................................................................................................................... 10 2.4 DUURZAAMHEID / ENERGETISCHE MAATREGELEN .......................................................................................................... 2.4 N DUURZAAMHEID ENERGETISCHE MAATREGELEN .......................................................................................................... 10 2.5 IET-PLANMATIG/ONDERHOUD .................................................................................................................................. 11 2.5 R NENOVATIE IET-PLANMATIG ONDERHOUD .................................................................................................................................. 11 2.6 ............................................................................................................................................................ 2.6 N RENOVATIE ............................................................................................................................................................ 2.7 IEUWBOUW ......................................................................................................................................................... 11 2.7 V NERKOOP IEUWBOUW ......................................................................................................................................................... 11 2.8 .............................................................................................................................................................. 2.8 VERKOOP .............................................................................................................................................................. 11 3. VERHUUR ......................................................................................................................................................... 12 3. VERHUUR ......................................................................................................................................................... 12 3.1 BELEID .................................................................................................................................................................. 12 3.1 P BRIMAIRE ELEID .................................................................................................................................................................. 3.2 DOELGROEP ............................................................................................................................................. 12 3.2 B PRIMAIRE DOELGROEP ............................................................................................................................................. 3.3 IJZONDERE DOELGROEPEN ....................................................................................................................................... 12 13 3.3 W BIJZONDERE DOELGROEPEN........................................................................................................................................ ....................................................................................................................................... 13 3.4 OONRUIMTEVERDELING 3.4 WOONRUIMTEVERDELING ........................................................................................................................................ 13 3.5 HUURVERHOGING ................................................................................................................................................... 14 3.5 HUURDERVING UURVERHOGING ................................................................................................................................................... 14 3.6 ....................................................................................................................................................... 3.6 HUURINCASSO UURDERVING........................................................................................................................................................ ....................................................................................................................................................... 14 3.7 3.7 O HUURINCASSO ........................................................................................................................................................ 3.8 NTRUIMINGEN ..................................................................................................................................................... 14 15 3.8 ONTRUIMINGEN ..................................................................................................................................................... 15 4. BEWONERS EN BELANGHOUDERS BETREKKEN BIJ BELEID ................................................................................ 16 4. BEWONERS EN BELANGHOUDERS BETREKKEN BIJ BELEID ................................................................................ 16 4.1 HUURDERSRAAD ..................................................................................................................................................... 16 4.1 B HEWONERSCOMMISSIES UURDERSRAAD ..................................................................................................................................................... 4.2 ........................................................................................................................................... 16 4.2 D BEWONERSCOMMISSIES 4.3 IGITAAL KLANTENPANEL........................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... 16 4.3 O DIGITAAL KLANTENPANEL .......................................................................................................................................... 4.4 VERLEG MET BELANGHOUDERS ................................................................................................................................ 16 17 4.4 SOAMENWERKING VERLEG MET BELANGHOUDERS ................................................................................................................................ 17 4.5 GEMEENTE EN COLLEGA CORPORATIES .................................................................................................. 18 4.5 K SAMENWERKING GEMEENTE EN COLLEGA CORPORATIES .................................................................................................. 18 4.6 LACHTEN ............................................................................................................................................................. 4.6 KLACHTEN ............................................................................................................................................................. 18 5. LEEFBAARHEID ................................................................................................................................................. 19 5. LEEFBAARHEID ................................................................................................................................................. 19 5.1 BEWONERSPARTICIPATIE .......................................................................................................................................... 19 5.1 C BOMPLEX EWONERSPARTICIPATIE .......................................................................................................................................... 5.2 - EN WIJKBEHEER ........................................................................................................................................ 19 5.2 SCOCIAAL OMPLEXWIJKTEAM - EN WIJKBEHEER ........................................................................................................................................ 19 5.3 ................................................................................................................................................. 20 5.3 O SOCIAAL WIJKTEAM ................................................................................................................................................. 20 5.4 VERLAST ............................................................................................................................................................. 5.4 SOPONSORBELEID VERLAST ............................................................................................................................................................. 5.5 ..................................................................................................................................................... 20 5.5 SPONSORBELEID ..................................................................................................................................................... 20 6. WONEN EN ZORG ............................................................................................................................................. 21 6. WONEN EN ZORG ............................................................................................................................................. 21 6.1 SAMENWERKING MET ZORGPARTIJEN .......................................................................................................................... 21 6.1 B SAMENWERKING MET ZORGPARTIJEN .......................................................................................................................... 21 6.2 ESTAANDE PROJECTEN ............................................................................................................................................ 6.2 M BESTAANDE PROJECTEN ............................................................................................................................................ 6.3 OGELIJK TOEKOMSTIGE PROJECTEN .......................................................................................................................... 21 6.3 MOGELIJK TOEKOMSTIGE PROJECTEN .......................................................................................................................... 21 7. ORGANISATIE ................................................................................................................................................... 22 7. ORGANISATIE ................................................................................................................................................... 22

3 3

5.55.5 SPONSORBELEID SPONSORBELEID ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... 2020 6. 6. WONEN WONEN ENEN ZORG ZORG ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. 2121 6.16.1 SAMENWERKING SAMENWERKING MET MET ZORGPARTIJEN ZORGPARTIJEN .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... 2121 6.26.2 BESTAANDE BESTAANDE PROJECTEN PROJECTEN ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ 2121 6.36.3 MOGELIJK MOGELIJK TOEKOMSTIGE TOEKOMSTIGE PROJECTEN PROJECTEN .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... 2121 7. 7. ORGANISATIE ORGANISATIE ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 2222 7.1 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN ........................................................................................................ 22 7.2 DIENSTVERLENING................................................................................................................................................... 22 33 7.3 PERSONELE ZAKEN................................................................................................................................................... 23 7.4 OR....................................................................................................................................................................... 24 7.5 ADMINISTRATIEVE ORGANISATIE ................................................................................................................................ 24 8. VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN .............................................................................................. 26 9. FINANCIËLE CONTINUÏTEIT ............................................................................................................................... 31 9.1 JAARRESULTAAT ...................................................................................................................................................... 32 9.2 BEDRIJFSWAARDE ................................................................................................................................................... 32 9.3 FINANCIEEL BELEID .................................................................................................................................................. 32 9.4 FINANCIËLE CONTINUÏTEIT......................................................................................................................................... 35 9.5 TREASURY ............................................................................................................................................................. 39 9.6 RISICO-PARAGRAAF ................................................................................................................................................. 42 9.7 VERBINDINGEN ....................................................................................................................................................... 48 10. JAARREKENING 2015 ...................................................................................................................................... 51 10.1 GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER ........................................................................................................... 50 10.2 GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING 2015 ................................................................................................ 52 10.3 GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT ................................................................................................................ 53 10.4 ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING....................................................................................................................... 54 10.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ........................................................................................................ 62 10.6 NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN ........................................................................................................ 71 10.7 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING ............................................................................. 73 10.8 ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2015 ......................................................................................................... 78 10.9 ENKELVOUDIGE WINST- EN VERLIESREKENING 2015 ..................................................................................................... 80 10.10 KASSTROOMOVERZICHT 2015 ................................................................................................................................ 81 10.11 ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN DE ENKELVOUDIGE JAARREKENING VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING ............................................................................................................................ 82 10.12 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ............................................................................................................ 82 10.13 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE WINST- EN VERLIESREKENING ............................................................................... 92 11.OVERIGE GEGEVENS ....................................................................................................................................... 99 12.BIJLAGES ....................................................................................................................................................... 102

1. Bestuursverslag 1.1 Externe ontwikkelingen Woningwet De nieuwe Woningwet is op 1 juli 2015 in werking getreden. De wet brengt ingrijpende veranderingen met zich mee, zoals:  Geen financiering meer verstrekken aan verbonden ondernemingen.  10% extra ruimte voor het toewijzen van DAEB-woningen aan middeninkomens.  Alleen nog activiteiten ontplooien die vallen binnen het volkshuisvestelijk werkdomein.  De grens van bijdragen aan leefbaarheid is gesteld op € 125,- per DAEB-vhe.  Bij (her)benoeming van bestuurders en leden van de RvC is de geschiktheidstoets verplicht.  Huurders hebben het recht om een bindende voordracht te doen van ten minste één op de drie commissarissen.  Het financieel reglement van de corporatie behoeft de goedkeuring van de minister.  Het voorbeeld klachtenreglement van Aedes is van toepassing.  Verplichting om sociale huurwoningen passend toe te wijzen (ingangsdatum 1 januari 2016). Werkzaamheden die al zijn gestart voor 1 juli 2015 vallen onder het overgangsrecht. Rhiant laat zich samen met tien andere corporaties bij het implementatietraject van de Woningwet begeleiden door een adviesbureau. Huurakkoord Aedes en de Woonbond Op 3 juni 2015 hebben Aedes en de Woonbond een akkoord gepresenteerd over het huurbeleid voor de jaren 2016-2018, met de mogelijkheid het te verlengen tot 2020. Aedes en de Woonbond willen de jaarlijkse huurstijging beperken en de huurprijs sterker koppelen aan de kwaliteit van de woning. De huurverhoging is dan niet meer afhankelijk van het inkomen van de huurder. Minister Blok wil de kern van dit akkoord overnemen en heeft de effecten op de punten betaalbaarheid, huurtoeslag en de verdiencapaciteit voor corporaties en particuliere verhuurders laten doorrekenen. Dit biedt de minister voldoende basis om een wetsvoorstel in te dienen voor een huursombenadering langs de lijnen van dit akkoord. Nieuwe Governancecode Woningcorporaties Per 1 mei 2015 is de vernieuwde Governancecode Woningcorporaties 2015 van kracht. Deze code geeft bestuurders en toezichthouders richtlijnen voor goed bestuur en toezicht. Leden van Aedes en de VTW zijn verplicht zich aan de code te houden. De corporaties hebben tot 1 januari 2016 de tijd om de wijzigingen in te voeren. Dit betekent dat in het jaarverslag over het boekjaar 2015 moet worden aangegeven op welke manier de nieuwe code is ingevoerd. Rhiant heeft in de RvC-vergadering van 13 oktober 2015 de code vastgesteld.

1.2 Strategische visie Rhiant In 2014 hebben wij een nieuwe koers bepaald en een strategische visie opgesteld. Onze missie is: Rhiant ’Sociaal en verantwoord’: goed en betaalbaar wonen. Dit houdt in:  Sociaal: wij zijn er voor betaalbare en leefbare huisvesting van mensen die hier gezien hun financiële en/of sociale omstandigheden op zijn aangewezen. 5



Verantwoord: wij moeten dit effectief en efficiënt realiseren. Daartoe zijn wij slank en doelgericht, willen we continu verbeteren en gaan we voor tevreden klanten, medewerkers en belanghouders. Wij willen de klantwaarde verhogen, geven invulling aan duurzaamheid en verspilling is ongewenst.

1.3 Behaalde doelstellingen Op basis van de strategische visie stellen we jaarlijks een jaarplan en een begroting vast. De meeste doelstellingen zijn behaald. Belangrijk daarbij is het meten van de klanttevredenheid, de tevredenheid van de belanghouders (waaronder ook de Huurdersraad) en de tevredenheid van het personeel. Deze laten allen een positief beeld zien. Betaalbaar wonen voor onze huurders We hebben de jaarlijkse huurverhoging voor de sociale doelgroep beperkt ten opzichte van de voorgaande jaren naar maximaal 1%. In 2015 hebben we huurders in de gelegenheid gesteld een woning te kopen met de Starters Rente Regeling. In 2015 zijn we 2 huurders hiermee van dienst geweest. In een complex is led-verlichting aangebracht. Hierdoor nemen de kosten van gemeenschappelijk energieverbruik in dit complex af. Verkoop woningen Om te kunnen blijven investeren, moest Rhiant een inhaalslag maken met de verkoop van woningen. In 2015 heeft Rhiant 40 woningen verkocht. Hiermee heeft Rhiant de doelstellingen van de voorgenomen verkoop bereikt. Rhiant stopt met verkopen van sociale huurwoningen. Dit doen wij, omdat de vraag naar huurwoningen de afgelopen tijd sterk is toegenomen. De oorzaak hiervan is het grotere aantal statushouders dat gehuisvest moet worden. Rhiant vindt het belangrijk de voorraad nu zo ruim mogelijk te houden, zodat ook reguliere woningzoekenden minder in de knel komen. Wel blijft Rhiant de komende jaren nog een aantal MGE-koopwoningen verkopen. Dit zijn ongeveer vijf woningen per jaar. Huisvesting statushouders Rhiant is erin geslaagd om samen met de overige werkzame corporaties in Hendrik-Ido-Ambacht, de doelstellingen voor het plaatsen van alle statushouders te realiseren. We hebben dit jaar in 12 woningen statushouders geplaatst. Renovatieproject Dorp In 2015 is Rhiant gestart met de renovatie van 86 sociale huurwoningen in de wijk Dorp. De renovatie bestond uit het uitvoeren van onderhoud en het uitvoeren van energiebesparende maatregelen tegen een huurverhoging. Digitale dienstverlening Rhiant heeft in 2015 ervoor gekozen om de dienstverlening aan te aanpassen. Het is bedoeling dat klanten veel meer zelf hun huurzaken kunnen regelen op een moment dat het hen uitkomt. Via een nieuwe website en met een inlog mogelijkheid voor het klantenportaal “Mijn Rhiant” kunnen huurders veel informatie online vinden en zelf wijzigingen doorvoeren. Hierdoor hebben medewerkers van Rhiant meer tijd om aandacht te besteden aan meer complexe zaken. Risicomanagement Rhiant heeft een verdere slag gemaakt in het risicomanagement. Door kritische risicofactoren te benoemen, die ervoor kunnen zorgen dat de visie doorkruist wordt en de operationele risico’s te actualiseren, beschikt Rhiant over een actueel inzicht in de risico’s. Daarnaast hebben we

beheermaatregelen benoemd die erop gericht zijn de risico’s zo veel mogelijk te voorkomen. Een verdere verdieping hiervan gaat nog plaatsvinden. Financiële continuïteit Het jaarresultaat van 2015 is conform de begroting . Rhiant heeft flink bespaard op haar bedrijfslasten. Er zijn besluiten genomen die in 2015 nog geen direct resultaat geven, maar in de toekomst wel een bijdrage leveren aan de bedrijfslastenreductie, zoals bijvoorbeeld het niet invullen van een functie nadat een medewerker met pensioen is gegaan.

1.4 Niet-behaalde doelstellingen Een aantal doelstellingen is niet bereikt. De belangrijkste zijn:  Het sluiten van prestatieafspraken 2016-2025 tussen de corporaties in de Drechtsteden, huurdersorganisaties en gemeenten. Dit is niet gelukt, omdat de afstemming tussen de verschillende partijen meer tijd vergde dan aanvankelijk was gepland. De verwachting is dat halverwege 2016 de overeenkomst getekend wordt.  Verkoop van een wooncomplex aan een belegger. Vanwege de verbeterde financiële positie van Rhiant en de groeiende vraag naar huurwoningen (onder andere door statushouders) is besloten om hiervan af te zien.  Uitvoeren van extra duurzaamheidsmaatregelen waaronder het plaatsen van zonnepanelen. Dit is wel voorbereid, maar er is nog geen besluit genomen vanwege de onzekerheid over een mogelijke heffing van energiebelasting.  Het project Veersedijk is (nog) niet tot stand gekomen, omdat meer tijd nodig was voor de planvorming. De voorbereidingen zijn wel getroffen.  De kavel Onderdijk is nog niet verkocht, omdat de verkoop meer tijd vergde dan was gepland.

1.5 Belangrijkste bestuursbesluiten                 

Jaarplanning 2015 Beleidsplan omgaan met agressie Afrekening servicekosten 2015 WNT 2014 Kwartaalrapportages Projectvoorstel renovatie complex 201 Overkerk Jaarverslag 2014 Rhiant (incl. deelnemingen) Aangepast Treasury-statuut Nieuwe beoordelingssystematiek Begroting Rhiant 2016 Niet complex-gewijs te verkopen en te stoppen met losse verkoop in 2016 Treasury-jaarplan 2016 Aanstellen nieuwe plaatsvervangend directeur Opdracht aan treasury-adviseur 2016 Afbouw bedrijfseigen regelingen Uitbreiding risicomanagement Conclusies en aanbevelingen medewerkerstevredenheidsonderzoek 2014 overgenomen

1.6 Gegevens bestuur

De heer Ing. C.J. Oostindie (18 november 1967) is in functie getreden per 1 januari 2002 als directeur7

bestuurder. Er is een nevenstructuur opgericht binnen Rhiant. De directeur-bestuurder van Rhiant is de enige bestuurder van de twee dochter-BV’s. Nevenfuncties     

Directeur-bestuurder Stadsherstel Drechtsteden Lid Raad van Toezicht van Woonkeus Lid DNV-Waarborgcommissie VBO Makelaars Voorzitter regionale directeurenkring kleine woningcorporaties Zuid-Holland Lid Bestuurdersoverleg Woningcorporaties Drechtsteden (BWD)

Rhiant heeft een tweelagenstructuur. Het bestuur wordt gevormd door een eenhoofdige directie. De Raad van Commissarissen (RvC) oefent toezicht uit op het bestuur. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het bestuur en RvC zijn in de statuten en in een reglement omschreven (zie www.rhiant.nl). De RvC legt in haar eigen verslag verantwoording af over de manier waarop toezicht wordt uitgeoefend. In 2015 is geen sprake geweest van tegenstrijdige belangen, zoals bedoeld in II.3 van de Governancecode Woningcorporaties. Verklaring besteding gelden Tot slot kan ik verklaren dat alle middelen uitsluitend zijn gebruikt in het belang van het wonen en de volkshuisvesting. Hendrik-Ido-Ambacht, april 2016 ing. C.J. Oostindie directeur-bestuurder

2. Kwaliteit van het woningbezit 2.1 Kwaliteit en samenstelling van de woningvoorraad Het woningbestand van Rhiant bestond op 31 december 2015 uit 1.817 woningen. Deze voorraad is als volgt onderverdeeld. 483 129 93 188 924 1.817

etagewoningen met lift etagewoningen zonder lift seniorenwoningen seniorenappartementen eengezinswoningen Totaal

De maximaal te besteden onderhoudskosten per woning zijn â&#x201A;Ź 968,00 per jaar. Met dit bedrag is het mogelijk de woningen van Rhiant goed te onderhouden. Totaaloverzicht kosten onderhoud Kostenplaats Onderhoud totaal

begroot 1.602.686

realisatie 1.322.537

verschil 280.149

Het onderhoud is binnen de begroting uitgevoerd. Het verschil wordt in de rubrieken 2.3 en 2.5 verder toegelicht.

2.2 Ontwikkeling van de woningvoorraad In 2015 is het aantal woningen met 40 afgenomen volgens onderstaande specificatie. Aantal woningen 1 januari 2015

1.857

Nieuwbouw Aankoop woningen Verkoop woningen - waarvan aan zittende huurders - waarvan aan niet huurders Sloop

40 9 31 -

Aantal 31 december 2015

1.817

2.3 Planmatig onderhoud In 2014 is in opdracht van Rhiant een conditiemeting op elementniveau uitgevoerd. Een conditiemeting is een vastgelegde meet- en registratiemethode, volgens de NEN 2767. Bij deze conditiemeting zijn objectief de gebreken aan het vastgoed in intensiteit en omvang vastgesteld. De conditiescore geeft dan per bouwdeel een cijfer tussen 1 (zeer goed) en 6 (zeer slecht). De uitkomst van deze conditiemeting is gebruikt als input voor het opstellen van de Meer Jaren Onderhouds Begroting (MJOB). De basis voor uitvoering van planmatig onderhoud is deze opgestelde en goedgekeurde MJOB. Sinds 2014 is het onderhoud uitbesteed aan Aannemersbedrijf De Kwaasteniet. Samen met De Kwaasteniet stelt Rhiant de MJOB op binnen de financiële kaders. Ook de contracten voor het onderhouden van technische installaties vallen binnen het planmatig onderhoud. De uitgevoerde werkzaamheden in 2015 bestonden vooral uit schilderwerk, het vervangen van collectieve cv-ketels en onderhoud aan en vervangen van technische installaties. Overzicht kosten planmatig onderhoud Kostenplaats Planmatig onderhoud

Begroot 1.224.686

realisatie 984.624

verschil 240.062

Het planmatig onderhoud is binnen de begroting uitgevoerd. Het verschil is ontstaan doordat niet al het begrote onderhoud is uitgevoerd. Een deel van dit onderhoud is bij nader inzien nog niet nodig en ander onderhoud wordt in 2016 opnieuw in de begroting opgenomen.

2.4 Duurzaamheid / energetische maatregelen In 2015 zijn vier projecten uitgevoerd die leiden tot energiebesparing voor de bewoners. Wat Renovatieproject Overkerk Vervangen bestaand glas door HR++ glas en aanbrengen vloerisolatie Vervangen bestaand glas door HR++ glas en aanbrengen vloerisolatie Vervangen bestaande tl-verlichting trappenhuis en bergingsgangen voor led-verlichting totaal

Aantal VHE 45 32 41 45 163

Waar Complex 201/ Scheltingastraat e.o. Complex 302/ Strobenen Bogerd e.o. Complex 304/ Ring e.o. Complex 306/ Pruylenborg

Kosten Zie renovatie € 106.447 € 189.175 € 8.067 € 303.689

In 2015 is in 89 woningen de cv-ketel vervangen. De geplaatste ketels zijn HR-ketels en vervangen de oude ketels met een laag rendement. Eind 2015 was de gemiddelde Energie-Index van de woningen van Rhiant 1,88. Dit cijfer komt overeen met een energie label D.

2.5 Niet-planmatig onderhoud Onder het niet-planmatig onderhoud vallen alle reparatieverzoeken, onderhoud bij mutaties, het vervangen van badkamer, keuken en toilet en het vervangen van Cv-ketels. In 2015 zijn 2.370 reparatieverzoeken afgehandeld en hebben 93 reguliere mutaties plaatsgevonden. Overzicht kosten niet-planmatig onderhoud Kostenplaats begroot Niet-planmatig onderhoud € 378.000

Realisatie € 337.913

verschil € 40.087

Het totale niet-planmatig onderhoud is binnen de begroting uitgevoerd. Het reparatieonderhoud is met een tekort afgesloten. De overige soorten niet-planmatig onderhoud, zoals mutatieonderhoud, BKT (badkamer, keuken en toiletrenovatie) en het vervangen van Cv-ketels zijn wel binnen de begroting uitgevoerd. Hierdoor is het eindtotaal binnen de begroting gebleven. Uit de enquêtes die De Kwaasteniet in 2015 verstuurde na afloop van een reparatiemelding of mutatie blijkt dat onze bewoners de totale behandeling met een 7,9 waarderen. Dit cijfer is ongeveer gelijk aan 2014. In 2015 is ook een klanttevredenheidsonderzoek onder bewoners uitgevoerd namens Rhiant. Bewoners is onder andere gevraagd hoe tevreden zij zijn over de kwaliteit van de woning en het contact met De Kwaasteniet. Bewoners beoordelen de kwaliteit van de woning met een 7,1. Ruim 80% is tevreden tot zeer tevreden over het contact met De Kwaasteniet .

2.6 Renovatie In de wijk Overkerk zijn 64 woningen gerenoveerd. De renovatie bestond uit het uitvoeren van onderhoud en het uitvoeren van energiebesparende maatregelen tegen een huurverhoging (zie ook paragraaf 2.4). Het project wordt in maart 2016 afgerond. Het uitgevoerde onderhoud bestond uit het repareren van houten begane grond vloeren en het vervangen van keukens, badkamers en toiletten waar nodig. Verder werd elke woning voorzien van kunststof gevelkozijnen, bodem-isolatie en een mechanisch afzuigsysteem met ventielen in keuken, kelder, toilet en badkamer. Tegen betaling van een maandelijkse huurverhoging konden bewoners kiezen voor plaatsing van HR++ glas, dakisolatie en spouwisolatie. Van de 64 huurders heeft 70% meegedaan. Het energielabel van deze woning steeg gemiddeld van E/F naar B/C. Het budget voor de renovatie van de wijk, inclusief kosten voor isolatie bedroeg € 2.723.437 inclusief BTW.

2.7 Nieuwbouw In 2015 waren er geen nieuwbouwactiviteiten.

2.8 Verkoop In 2015 zijn 31 woningen bij mutatie verkocht en 9 aan zittende huurders. Door deze aantallen is de verkoopdoelstelling behaald en is de verkoop van sociale huurwoningen in november 2015 gestopt.

3. Verhuur 3.1 Beleid Rhiant zet zich in voor goed en betaalbaar wonen in Hendrik-Ido-Ambacht. Wij zijn er voor betaalbare en leefbare huisvesting van mensen die hier gezien hun financiële en/of sociale omstandigheden op zijn aangewezen; in eerste instantie dus voor mensen met een inkomen tot de sociale huurgrens van € 34.911 in 2015. Rhiant heeft een gedifferentieerd woningbezit, zowel qua woningtype, voorzieningen, kwaliteit en huurbedrag. Na mutatie wordt de huurprijs aangepast naar de streefhuur. Rhiant heeft de streefhuur vastgesteld op 83% van de maximaal wettelijke huurprijsgrens, op basis van het aantal toegekende waarderingspunten tot een maximum van de subsidiabele huurtoeslaggrens (€ 710,68). Op dit moment ziet het bezit van Rhiant er als volgt uit: Huurcategorie < € 409,93 > € 409,93 < € 586,69 > € 586,69 < € 628,77 > € 628,77 < € 710,68 > € 710,68 Totaal Gemiddeld % van maximale huur

Eengezinswoning 77 408 139 258 44 924 70,4%

Meergezinswoning 28 600 101 121 41 891 76,1%

Totaal 105 1008 240 379 85 1817 72,5%

Gemiddelde huidige huur € 374,67 € 496,92 € 609,86 € 665,43 € 796,03 € 545,00

3.2 Primaire doelgroep Volgens EU-richtlijnen moet ten minste 90% van de sociale huurwoningen onder de liberalisatiegrens van € 710,68 (prijspeil 2015) worden toegewezen aan huishoudens met een inkomen tot € 34.911. Rhiant voldeed aan deze norm: in 2015 werd 94,6% (87 woningen) van de sociale voorraad toegewezen aan deze inkomensgroep. In 2015 heeft Rhiant in totaal 93 woningen verhuurd en 40 woningen verkocht.

Aantal mutaties

Astitel

250 200

Reguliere verhuringen

150

Verkoop

100

Nieuwbouw Sloop

Totaal

0 2012

2013

2014

2015

In 2013 is een duidelijke piek te zien in het aantal mutaties door een nieuwbouwproject. Er is verder een lichte stijging te zien in het aantal mutaties per jaar. Door verkopen in 2014 en 2015 is het aantal verhuringen afgenomen ten opzichte van de voorgaande jaren. Eind 2015 heeft Rhiant besloten geen sociale huurwoningen meer te verkopen. In 2016 zal dus een omgekeerd effect zichtbaar worden; meer reguliere mutaties en minder verkoop.

3.3 Bijzondere doelgroepen In 2015 heeft Rhiant 20 woningen verhuurd aan bijzondere doelgroepen. Het gaat hier om statushouders en om kwetsbare personen die niet in staat zijn zelfstandig een woning te zoeken of mensen die dit misschien wel kunnen, maar (woon)begeleiding nodig hebben. Verhuringen per doelgroep 127

2013 Starters Urgenten/Bijzonder bemiddelden Sloopvoorrang/sloopurgent

49 12 2014

25 1 Doorstromers Statushouders

2015

In 2015 is een stijging in het aantal verhuringen aan statushouders te zien. Dit komt doordat in 2015 de toestroom van vluchtelingen sterk is toegenomen. In 2016 zal deze waarschijnlijk nog verder toenemen. Verder is het aantal doorstromers in 2015 hoger dan in 2014. Dit komt doordat we eind 2015 zijn gestopt met de verkoop van huurwoningen en deze grotere eengezinswoningen weer zijn gaan verhuren. Deze zijn allemaal aan doorstromers verhuurd.

3.4 Woonruimteverdeling In Hendrik-Ido-Ambacht geldt een huisvestingsverordening . De criteria hiervoor zijn verwerkt in de toewijzingsvoorwaarden van ons regionale woningtoewijzing systeem. De woningtoewijzing is ondergebracht bij de Stichting Woonkeus Drechtsteden. Alle vrijkomende woningen adverteren we via www.woonkeus.nl. Hierop kunnen geregistreerde woningzoekenden reageren. De corporaties dragen zelf zorg voor de intake en verdere (administratieve) werkzaamheden.

Toewijzing Het aantal reacties van woningzoekenden op een woning was in 2015 gemiddeld 101. Dit is meer dan in 2014. Gemiddeld accepteerde de 3,3e kandidaat de woning. In 2014 was dit nog de 2,2e kandidaat. Door het geheel digitaliseren van dit proces is het vermoeden dat mensen makkelijker reageren en daardoor ook makkelijker weigeren. In 2015 zijn gemiddeld 80 punten nodig om in aanmerking te komen voor een woning van Rhiant; dit is 6 punten meer dan in 2014. Het aantal punten is wel sterk afhankelijk van het type woning en loopt uiteen van 13 punten voor een jongerenwoning tot 160 punten voor een nieuwere grote eengezinswoning. In de regio is gemiddeld 67 punten nodig om in aanmerking te komen voor een woning.

3.5 Huurverhoging Rhiant heeft in 2015 de volgende huurverhoging doorgevoerd: Huishoudens met een inkomen tot € 34.229 kregen een huurverhoging van 1%. Huishoudens met een inkomen hoger dan € 34.229 maar lager dan € 43.786 kregen een huurverhoging van 2%. Huishoudens met een inkomen hoger dan € 43.786 kregen een huurverhoging van 5%. Bij het vaststellen van de huurverhoging zoeken we naar een balans tussen het betaalbaar houden van de woningvoorraad en financiële continuïteit van de organisatie. We matigen de huurverhoging voor de laagste inkomensgroep en voeren de inkomensafhankelijke huurverhoging uit voor de midden en hoge inkomens. De Huurdersraad heeft erop aangedrongen in het kader van de betaalbaarheid ook de inkomensafhankelijke huurverhoging te beperken. Voor de middeninkomens hebben we daarom besloten niet de maximaal toegestane inkomensafhankelijke huurverhoging door te voeren. Tegen de inkomensafhankelijke huurverhoging 2015 zijn 20 bezwaren ingediend. Van deze bezwaren zijn er 9 gegrond verklaard, onder andere omdat huurders konden aantonen dat hun inkomen was gedaald.

3.6 Huurderving De huurderving in 2015 is gestegen. Dit is te verklaren doordat eind 2015 is besloten alle woningen die in verkoop stonden uit de verkoop te halen en te verhuren. Bij deze woningen startte het verhuurproces pas terwijl de woningen al leeg stonden.

3.7 Huurincasso Een kleine 2% van onze huurders heeft een huurachterstand. De totale huurachterstand is 0,72% van de jaarhuur. Dit is een daling van 0,06% ten opzichte van 2015.

3.7 Huurincasso Een kleine 2% van onze huurders heeft een huurachterstand. De totale huurachterstand is 0,72% van de jaarhuur. Dit is een daling van 0,06% ten opzichte van 2015. % huurachterstand t.o.v. de jaarhuur:

1,00% 0,90% 0,80% 0,70% 0,60% 0,50% 0,40% 0,30% 0,20% 0,10% 0,00% 2011

2012

2013

2014

2015

3.8 Ontruimingen In 2015 zijn zeven ontruimingen ingepland en hebben vijf ontruimingen daadwerkelijk plaatsgevonden. Zoveel ontruimingen heeft Rhiant nog niet eerder gehad. Een hele duidelijke oorzaak is hiervoor niet aan te wijzen. Wat we zien is dat er meer gezinnen zijn met meervoudige problemen en dat de problematiek steeds ingewikkelder wordt.

4. Bewoners en belanghouders betrekken bij beleid 4.1 Huurdersraad De Huurdersraad behartigt de belangen van huurders van Rhiant zo goed mogelijk. Zij geeft gevraagd en ongevraagd advies aan de corporatie. In 2015 is de Huurdersraad onder andere betrokken bij de prestatie-afspraken lange termijn, het klanttevredenheidsonderzoek en de huurverhoging. Zij zijn een kritische gesprekspartner voor Rhiant. In 2015 hebben zij onder andere bereikt dat Rhiant haar huurverhoging heeft beperkt. Elk jaar evalueren de Huurdersraad en Rhiant de samenwerking door middel van een enquĂŞte. De Huurdersraad heeft de samenwerking dit jaar beoordeeld met gemiddeld een 7,5.

4.2 Bewonerscommissies Rhiant overlegt met bewonerscommissies. Bewonerscommissies komen vaak voort uit groot onderhoudingrepen en herstructurering en praten hierover mee op uitvoerend niveau. In 2015 was alleen in complex Zalm/Baars een bewonerscommissie actief. Daar waar bewoners zich willen inzetten, stimuleren en faciliteren we dit.

4.3 Digitaal klantenpanel Ongeveer zestig huurders vormen ons digitaal klantenpanel. Een aantal keer per jaar stellen we een korte vragenlijst op met als doel meer inzicht te krijgen in wat er onder onze huurders leeft. De antwoorden kunnen bijdragen aan verbetering, behoud of aanpassing van onze dienstverlening. In 2015 hebben we een vragenlijst verstuurd over de bekendheid met de Huurdersraad en over duurzaamheid. Deelnemers ontvangen een vergoeding van â&#x201A;Ź 10,- voor het invullen van de vragenlijst.

4.4 Overleg met belanghouders Belanghebbende Huurdersraad

Contactvorm Informeel overleg Formeel overleg Overleg RvC Belanghoudersoverleg

Frequentie Meerdere malen 4 x per jaar 1 x per jaar 1 x per jaar

Gemeente HendrikIdo-Ambacht

Bestuurlijk overleg Raadscommissies Belanghoudersoverleg

4 x per jaar 1 x per jaar 1 x per jaar

Regio Drechtsteden Politie

Drechtstedenoverleg Sociale netwerken Individuele zaken Bestuurdersoverleg woningcorporaties Drechtsteden Regionaal beleidsoverleg Drechtsteden

4 x per jaar Meerdere malen

Collega corporaties in de Drechtsteden

Maatschappelijke partners actief in Hendrik-Ido-Ambacht

6 x per jaar 6 x per jaar

Stuurgroep Leefbaarheid 4x per jaar

Thema’s Bewonerscommissies Leefbaarheid Herstructurering Huurbeleid Woonruimteverdeling Financiën Strategie Prestatieafspraken Leefbaarheid Herstructurering Maatschappelijk vastgoed Financiën Strategie Structuurvisie Zorg en Welzijn Prestatieafspraken Prestatieafspraken Leefbaarheid Veiligheid Strategie Gebiedsontwikkeling Belangbehartiging Prestatieafspraken NV Stadsherstel Woonruimteverdeling Leefbaarheid

Belanghoudersbijeenkomst Donderdag 26 november vond de jaarlijkse belanghoudersbijeenkomst van Rhiant plaats in Cascade. Vanuit de Huurdersraad, Raad van Commissarissen, zorgen welzijnsinstellingen, gemeente en andere corporaties waren betrokkenen aanwezig. Samen hebben we actief nagedacht over de vraag ‘Wat kunnen we doen zodat senioren langer en plezierig in de eigen woning kunnen blijven wonen?’ Daarnaast praatten wij de aanwezigen bij over onze belangrijkste resultaten van vorig jaar en over actuele thema’s zoals de gevolgen van de nieuwe Woningwet. Het verslag van deze bijeenkomst is terug te vinden op de onze website. Relatienieuwsbrief We hebben in 2015 twee maal onze relatienieuwsbrief per e-mail naar onze belanghouders verstuurd. Hiermee informeren wij onze belanghouders over landelijke en regionale ontwikkelingen en de gevolgen hiervan op het beleid van Rhiant. Maar we lichten ook onze bestuursbesluiten toe en laten nieuwe medewerkers aan het woord. 17

4.5 Samenwerking gemeente en collega corporaties Rhiant werkt in de regio samen met de gemeente en met de collega corporaties. Gezamenlijk werkten we in 2015 aan een herijking van de Prestatie Afspraken Lange Termijn (PALT). De belangrijkste afspraken gaan over de grootte, betaalbaarheid en duurzaamheid van de voorraad sociale (huur)woningen. Met de gemeente voert Rhiant daarnaast jaarlijks op bestuurlijk niveau overleg over de belangrijkste themaâ&#x20AC;&#x2122;s. In 2015 was de huisvesting van statushouders een belangrijk onderwerp van gesprek. Daarnaast vindt regelmatig op beleidsniveau afstemming plaats. Met de collega corporaties overleggen we elke drie weken op beleidsniveau. In deze overleggen stemmen we af, delen we kennis en bereiden we beleid voor onder andere over woonruimteverdelingszaken. Daarnaast vindt elke acht weken bestuurlijke afstemming met de corporaties plaats.

4.6 Klachten Geschillencommissie Wonen Zuid-Holland Rhiant is aangesloten bij de Geschillencommissie Wonen Zuid-Holland, waarin de corporaties uit de regio zijn vertegenwoordigd. In 2015 zijn er geen klachten ingediend over Rhiant. Er is een reglement met de samenstelling en werkwijze van de commissie. Daarnaast hebben wij voor onze klanten een procedure, waarin onder andere is aangegeven hoe en waar een klacht kan worden ingediend. Voor meer informatie over de Geschillencommissie, zie http://gcwzh.nl/ Huurcommissie De landelijke Huurcommissie adviseert en doet uitspraak over de huurprijs en het onderhoud van huurwoningen. In 2015 heeft de Huurcommissie geen bezwaren over Rhiant ontvangen. Klachtencommissie Woonruimteverdeling Klachten over de toewijzing van woningen kunnen worden ingediend bij de Klachtencommissie Woonruimteverdeling in Dordrecht. De Klachtencommissie Woonruimteverdeling heeft in 2015 geen klachten ontvangen over Rhiant.

5. Leefbaarheid Een prettige woonomgeving is ieders verantwoordelijkheid. Rhiant zet zich samen met haar huurders en andere organisaties zoals de gemeente, politie en jeugdwerkers in voor leefbare buurten en complexen.

5.1 Bewonersparticipatie Leefbaarheidsambassadeurs In 2015 waren 25 leefbaarheidsambassadeurs in onze wooncomplexen actief betrokken bij de leefbaarheid van hun woonomgeving. Zij spreken medehuurders aan, ruimen afval op of denken actief mee. Een groot aantal van hen kwam bijeen tijdens de jaarlijkse ‘koffietafel’ in december waarbij Rhiant hen bedankte voor hun inzet. Klankbordgroepen De klankbordgroepen van het Banckertplein en IJdenhove/van Assendelftgaarde kwamen in 2015 bijeen. Naast de bespreekpunten over leefbaarheid, werd de nieuwe huismeester voorgesteld en vertelde hij over zijn werkzaamheden. Bewonersgroepen Actieve bewonersgroepen kunnen een beroep doen op een bijdrage uit het bewonersinitiatieven fonds van Rhiant. Onderstaande bewonersgroepen ontvingen in 2015 een bijdrage uit dit fonds voor de activiteiten die zij organiseerden:  Om de onderlinge contacten te verstrekken, organiseerden bewoners van de Prinses Irenestraat begin januari een bijeenkomst.  De bewonersgroep ‘Banckertplein Samen’ organiseerde in augustus kinderactiviteiten in het nabijgelegen recreatiepark Sandelingen-Ambacht en op het centrale plein een kerstbijeenkomst.  Bewoners van de Margrietstraat organiseerden diverse activiteiten en jong en oud. Tijdens de Landelijke Burendag 2015 was het een gezellige drukte in de Margrietstraat.

5.2 Complex- en wijkbeheer Rhiant zet zich in voor schoon, heel en veilige complexen. Hiervoor houden we toezicht op onze complexen. De leefbaarheid binnen de complexen Banckertplein, Pruylenborg, Van Assendelftgaarde en IJdenhove vraagt in 2015 meer aandacht dan de andere complexen. Om problematische situaties te signaleren en sneller de juiste aanpak te organiseren werken we samen onder andere met wijkagenten en met jongerenwerk. Ook de complexen Emmastaete en Sophiastaete vragen meer aandacht door de diverse specifieke voorzieningen en het toezicht daarop. Vanwege ontevredenheid over de uitvoer van schoonmaak in onze complexen zijn we in 2015 gewisseld van schoonmaakbedrijf. Sinds februari 2015 voert Fris Facilitair het gehele schoonmaakprogramma uit binnen onze wooncomplexen. Huismeester De huismeester is actief in onze wooncomplexen. Naast het verhelpen van eenvoudige storingen en het verrichten van kleine reparaties in en om de woongebouwen, houdt hij toezicht op de juiste naleving van gedragsregels en voorschriften door huurders en derden. Ook heeft hij regelmatig contact met huurders, vuilinzamelaar HVC en de Dienst Toezicht die ingezet wordt door de gemeente.

5.3 Sociaal wijkteam Door veranderingen binnen het sociaal domein hebben de meeste gemeenten nu sociale teams. Ook Hendrik-Ido-Ambacht heeft sinds begin 2015 een sociaal wijkteam. In 2015 heeft Rhiant 41 zaken aangemeld. Het team werkt volgens de methode ‘ Eén gezin, één plan, één regisseur’.

5.4 Overlast Geluidsoverlast, vervuiling rond de woning en directe woonomgeving blijven een grote ergernis voor veel bewoners. De problematiek van huurders is steeds complexer en er is vaker sprake van terugkerend ongewenst woongedrag van dezelfde huurders. Ruim 6% van onze huurders was betrokken bij psychosociale en/of overlastproblematiek. Hiervan had 23% problemen met huurachterstand. Veel meldingen over leefbaarheid en veiligheid konden we direct afhandelen door de huurder te adviseren of door te verwijzen. Complexere situaties hebben een integrale aanpak nodig met gespecialiseerde partijen. Buurtbemiddeling In 2015 is een nieuw convenant Buurtbemiddeling opgesteld. Onze jaarlijkse bijdrage is € 4500,-. Betrokkenen bij burenruzies verwijzen wij zoveel mogelijk door naar Buurtbemiddeling. Zelf hebben we in 2015 vier huurders aangemeld bij buurtbemiddeling.

5.5 Sponsorbeleid Door de nieuwe Woningwet is sponsoring en adverteren door woningcorporaties niet meer toegestaan. Alleen aan bewonersinitiatieven die ten gunste komen aan de eigen woning/het eigen woongebouw of de directe omgeving van deze woning/dit woongebouw mag Rhiant nog een beperkte financiële bijdrage geven. Daarom is Rhiant sinds 1 juli 2015 gestopt met sponsoring. Bewonersinitiatievenfonds Wij vinden het belangrijk dat onze huurders prettig wonen, dat de verhoudingen tussen buren goed zijn en dat de wijk schoon, heel en veilig is. Bewoners van de wijk weten het beste wat daar nog aan ontbreekt en wat de leefbaarheid rondom de woning kan verbeteren. Rhiant stelt hiervoor budget beschikbaar uit het Bewonersinitiatievenfonds. Hiermee wil Rhiant initiatieven die de leefbaarheid bevorderen in de woonomgeving van haar woongebouwen stimuleren.

6. Wonen en zorg 6.1 Samenwerking met zorgpartijen Rhiant participeert in het bestuurlijk overleg dat vier keer per jaar wordt gevoerd met de gemeente en de verschillende zorgpartijen die actief zijn in Hendrik-Ido-Ambacht. Het doel van het overleg is de activiteiten op elkaar af te stemmen. Ook voeren we vier keer per jaar overleg met de directie van de Blije Borgh en participeren we in de stuurgroep van het Sociaal Wijkteam.

6.2 Bestaande projecten Rhiant heeft de volgende complexen waarin zorg wordt verleend:  Emmastaete, totaal 48 woon-zorgappartementen.  Sophiastaete, totaal 68 woon-zorgappartementen.  Sophiastaete, 24 plaatsen intramuraal voor dementerenden.  Sophiastaete, gezondheidscentrum.  Hospice De Cirkel, 4 plaatsen, een plaatsvervangend thuis waar ongeneeslijk zieken met een levensverwachting korter dan drie maanden te gast zijn om te sterven.  Eleos, G. Pijnsenhof, 18 woningen voor GGZ-patiënten met begeleid wonen.  Eleos, Olykamp, 4 plaatsen voor GGZ patiënten.

6.3 Mogelijk toekomstige projecten  

Rhiant is in overleg met Philadelphia voor de huisvesting van 32 cliënten. De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht heeft opdracht gegeven voor een onderzoek naar een realisatie van een Thuishuis. Het Thuishuis is een gewoon huis (of verdieping van een flat) in een straat waar vijf tot maximaal zeven personen van 60 jaar of ouder met elkaar onder één dak wonen. Rhiant staat positief tegenover de realisatie, mits de financiële haalbaarheid is gegarandeerd.

7. Organisatie 7.1 Maatschappelijk verantwoord ondernemen Rhiant is een maatschappelijk ondernemer in Hendrik-Ido-Ambacht. Maatschappelijk ondernemen houdt voor Rhiant in dat we niet alleen streven naar het behalen van onze volkshuisvestelijke doelstellingen, maar ook rekening houden met het effect van onze activiteiten op het milieu. Daarbij hebben we oog voor de menselijke aspecten binnen en buiten onze organisatie. MVO Prestatieladder Om maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) objectief meetbaar en inzichtelijk te maken, is door KIWA Nederland de MVO Prestatieladder ontwikkeld. Deze ladder bestaat uit vijf treden en geeft, meetbaar en inzichtelijk, aan in welke mate een bedrijf maatschappelijk verantwoord onderneemt. Vanuit de drie hoofdgroepen: People, Planet en Profit zijn de volgende zeven kernthema’s benoemd: 1. Behoorlijk bestuur 2. Arbeidsomstandigheden en volwaardig werk 3. Mensenrechten 4. Eerlijk zaken doen 5. Consumentenaangelegenheden 6. Milieu, grondstoffen, energie en emissies 7. Betrokkenheid bij en ontwikkeling van de gemeenschap Verdeeld over deze kernthema’s zijn maximaal 33 indicatoren vastgesteld, die afhankelijk van de trede, worden getoetst en waarvoor per trede een certificaat kan worden behaald. Rhiant heeft MVO geïmplementeerd op basis van trede 1 met eigen verklaringen. Omdat voor certificering een erkend managementsysteem vereist is en Rhiant daar niet over beschikt, is voor de zogenaamde ‘eigen verklaringen’ gekozen. We krijgen dus geen officieel erkend certificaat, maar geven wel een goede invulling aan de voor trede 1 te toetsen 13 indicatoren en daarmee aan het maatschappelijk verantwoord ondernemen.

7.2 Dienstverlening Nieuwe website en klantenportaal Sinds juli 2015 heeft Rhiant een nieuwe website met een frisse uitstraling. Op de vernieuwde website kunnen huurders veel zaken zelf regelen, zoals de huur opzeggen, een overlast(melding) doen of een reparatieverzoek indienen. Ook hebben wij de meest gestelde vragen al beantwoord. Eind 2015 hebben 309 huurders zich geregistreerd in het klantenportaal Mijn Rhiant. Zij kunnen hun huurzaken regelen op momenten dat het hen het beste uitkomt. Klanttevredenheidsonderzoek Half november ontvingen 880 huurders van Rhiant een uitnodiging om deel te nemen aan het klanttevredenheidsonderzoek. We vroegen ze hun ervaring te delen, zodat we onze dienstverlening kunnen verbeteren. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in 363 reacties, oftewel 41,2%. Hieronder staat een overzicht van de uitkomsten van het bewonerstevredenheidsonderzoek in vergelijking met eerdere jaren en landelijk. Aandachtspunt is de waardering voor de woning. Hierop gaan we verder inzoomen om te bekijken of we de waardering van bewoners over hun woning weer kunnen verbeteren.

Tevredenheid afgezet ten opzicht van andere jaren en landelijk 8

7,5

6,5 dienstverlening

contact

Rhiant 2009

schakel Rhiant 2012

Rhiant 2015

woning

buurt

landelijk 2015

De score voor dienstverlening bleef gelijk. Dit is een goede prestatie omdat diverse veranderingen in de organisatie hebben plaatsgevonden. De telefoon wordt nog steeds het meest gebruikt om contact met ons op te nemen. De komende jaren zullen we de functionaliteiten van het klantenportaal Mijn Rhiant uitbreiden, zodat huurders minder afhankelijk zijn van telefonisch contact. Het bewonersblad De Schakel, dat ook in 2015 drie keer op de mat van onze huurders viel, wordt nog steeds goed gelezen en beoordeeld. Genoemde aandachtspunten zijn: de openingstijden, communicatie rondom asielzoekers, reactiesnelheid bij wensen of klachten, onduidelijkheid over planmatig onderhoudswerkzaamheden en isolatie. 100-jarig bestaan In 2015 bestond Rhiant 100 jaar. In onze communicatie-uitingen hebben we hier regelmatig aandacht aan besteed. Zaterdag 3 oktober 2015 hebben we het 100-jarig bestaan gevierd met onze stakeholders en huurders. Veel belangstellenden bezochten de tentoonstelling van het Historisch Genootschap en genoten van een hapje en een drankje.

7.3 Personele zaken Rhiant vindt het belangrijk een goede werkgever te zijn. De ambities van Rhiant worden waargemaakt dankzij de kwaliteit van onze medewerkers. We bieden medewerkers ruimte voor eigen initiatief en verantwoordelijkheid. We vragen van onze medewerkers klantgerichtheid, initiatief en resultaatgerichtheid. In 2014 is een organisatie-aanpassing doorgevoerd met als doel te komen tot een slankere organisatie en lagere bedrijfskosten. In 2015 heeft dit zijn vervolg gekregen en zijn we van 18,58 fte door natuurlijk verloop terug gegaan naar 16,42 fte.

De organisatie ziet er als volgt uit:

7.4 OR Medezeggenschap is belangrijk binnen onze organisatie. De Ondernemingsraad kan als een serieuze gesprekspartner van de bestuurder, binnen de kaders van de WOR, een bijdrage leveren aan het succes van de organisatie. Voor de OR was 2015 een roerig jaar. Er waren wisselingen in de OR, waardoor tijdelijk een zogenaamde “romp OR” overbleef. Na inspanning en begeleiding van de externe ORadviseur zijn begin 2016 weer nieuwe medewerkers toegetreden tot de OR van Rhiant waardoor de OR weer compleet is. De OR kwam 16 keer bijeen in 2015. Belangrijke gespreksonderwerpen waren:  de studieregeling  het protocol camerabewaking  de pensioenpremieverlaging  een evaluatie van het Sociaal Plan  de belangen van de gedetacheerde medewerkers van Rhiant  de verhuur van een deel van de bedrijfsruimte en het kantoor van Rhiant  de oplopende accountantskosten  een nieuw beoordelingssysteem en beloningsbeleid  een risico-inventarisatie & -evaluatie  het Plan herstel van vertrouwen De OR staat voor de belangen van de medewerkers van Rhiant. De organisatie dankt zijn bestaansrecht aan de inzet en waarden van die medewerkers. De OR wil in 2016 als belangenvertegenwoordiging van de medewerkers samen met de WOR-bestuurder het beste voor de medewerkers en organisatie bereiken.

7.5 Administratieve organisatie De administratie, inclusief het opstellen van de jaarrekening, voeren we in eigen beheer uit. We maken hiervoor gebruik van de programmatuur van het NCCW. Een belangrijke module is FMP (Financiële Meerjaren Prognose) waarmee financiële scenario’s worden doorgerekend bij nieuwe projecten en begrotingen.

Managementinformatie De belangrijkste informatie voor het management van Rhiant zijn de kwartaalrapportages. In de kwartaalrapportage maakt Rhiant onder andere gebruik van de Balanced Scorecard. Ook de risicomanagementrapportage is een belangrijk onderdeel. Hiermee zijn de risicoâ&#x20AC;&#x2122;s en de beheersmaatregelen inzichtelijk. Interne controle In 2015 en 2016 wordt een interne controle frequent uitgevoerd door de eigen organisatie. Deze controle heeft als doel de naleving van de vastgestelde procedures te controleren.

8. Verslag van de Raad van Commissarissen Nieuwe ordening Het jaar 2015 typeert de Raad van Commissarissen (RvC) als het jaar van nieuwe ordening. De organisatie van Rhiant werd ingrijpend gewijzigd door het onderbrengen van de onderhoudsactiviteiten bij een externe aannemer. Dat had ingrijpende gevolgen voor de positie van medewerkers en voor de inrichting van de organisatie. Die nieuwe ordening was mede ingegeven door de noodzaak de bedrijfskosten te beperken onder andere vanwege de verhuurdersheffing. Ook extern werd de volkshuisvesting opgeschud. De nieuwe Woningwet leidde tot een herbezinning op taken en zo tot een nieuwe visie op de strategie van Rhiant. Taken RvC De RvC is belast met het toezicht op de realisatie van de maatschappelijke en volkshuisvestingsdoelstellingen en de algemene gang van zaken binnen Stichting Rhiant. De RvC houdt toezicht op het beleid van de bestuurder, treedt op als diens werkgever, en vervult de rol van zijn sparringpartner. In dit verslag legt de raad verantwoording af. De raad vervult zijn rol vanuit een open en constructieve relatie met de bestuurder, met oog en oor voor medewerkers en huurders en belanghebbenden. De RvC-leden hebben weliswaar ieder voor zich een verantwoordelijkheid voor het gehele reilen en zeilen van Rhiant, maar functioneren ook als team, waarin het kracht ontleent aan de specifieke deskundigheden en vaardigheden van de leden samen. Governance Het BBSH (BTIV), het ondernemingsplan, het jaarplan en de begroting, het treasurystatuut, het investeringsstatuut en het verbindingenstatuut vormen het kader voor het werk van de RvC. Verder zijn afspraken met externe belanghebbenden en is de Governancecode Woningcorporaties haar leidraad. Natuurlijk bevatten de statuten (artikel 18) en het reglement van de RvC (d.d. 9 maart 2010) de basis voor het handelen van de RvC. In 2015 werd een nieuwe governancecode van kracht. De raad is nagegaan op welke punten deze vernieuwing tot aanpassingen bij Rhiant moet leiden. Op drie punten is dat in de toekomst het geval. Bij de benoeming van een nieuwe bestuurder wordt in de toekomst de maximale termijn aangehouden. De arbeidsovereenkomst met de huidige bestuurder kwam tot stand, voordat een dergelijke bepaling van kracht werd, waardoor Rhiant op dit punt de governancecode niet naleeft. Verder wordt in de toekomst een wisseling van accountant in het jaarverslag toegelicht en zal het periodieke visitatierapport met B&W worden besproken. De nieuwe code kent als bepaling dat de RvC periodiek verantwoording aflegt aan stakeholders over de wijze waarop het toezicht is gehouden. De RvC beschouwt dit jaarverslag als deze verantwoording. Rhiant leeft alles overwegende ook de nieuwe governancecode na, behalve het al genoemde punt van de arbeidsovereenkomst met de bestuurder. Toezichtsrol De eerste rol van de RvC is die van toezichthouder. Daarbij gaat het om goedkeuren of vaststellen van strategische plannen, van begroting en jaarrekening, van investeringsbeslissingen en verkopen. Het toezicht strekt zich uiteraard ook uit over de vraag of de kaders waarbinnen wordt gewerkt op orde zijn. Een belangrijke vraag is in hoeverre de risicoâ&#x20AC;&#x2122;s adequaat worden beheerst. De actuele strategie van Rhiant kwam eind 2014 tot stand. In 2015 werd vorm gegeven aan de implementatie ervan. De RvC heeft door het systeem van kwartaalrapportages een goed zicht op de voortgang van het beleid. Nadrukkelijk is gesproken over de benodigde actualisatie van de risicobeheersing. Ook is aandacht gegeven aan het strategisch voorraadbeleid, met name in relatie tot de

doelstelling betaalbaarheid. Geconstateerd is dat de financiële vooruitzichten positief zijn, maar nog nauwelijks mogelijkheid bieden tot projectontwikkeling. Dat is in het voorraadbeheer op termijn mogelijk een knelpunt. Ook het vraagstuk van het mogelijk verkopen van een complex woningen was belangrijk onderwerp van bespreking. De RvC vervult haar taak onder andere door zich breed te voorzien van informatie; niet alleen van de bestuurder, maar ook van stakeholders zoals huurders en gemeentebestuur, van de ondernemingsraad en medewerkers binnen de organisatie, met name van de controller. De rol van de Raad van Commissarissen strekt zich ook uit tot de verbindingen van Rhiant. Zo werd de jaarrekening van Rhiant Holding BV besproken. Een van de verbonden organisaties is Stadsherstel NV, een samenwerking met andere corporaties in de regio. Eind 2015 werden nut en noodzaak van Stadsherstel tegen het licht gehouden, met name rond de vraag of het hier nog een kerntaak van woningcorporaties betrof. De conclusie was dat dit niet het geval was, hetgeen leidde tot het (door de RvC van Rhiant goedgekeurde) besluit tot opheffing. Andere verbindingen worden in 2016 gescreend in het licht van de nieuwe Woningwet. Werkgeversrol De raad is naast toezichthouder ook werkgever van de bestuurder. Het arbeidscontract met de bestuurder is aangegaan voor onbepaalde tijd, met een beloning conform de vanaf 1 juli 2010 verplicht geldende Beloningscode Bestuurders Woningcorporaties. Met de bestuurder is een pensioen overeengekomen conform de regeling van de Stichting Pensioenfonds Woningcorporaties. Er worden aan de bestuurder geen bonussen of andere vormen van prestatiebeloning toegekend. De beoordeling van het functioneren van de bestuurder over het jaar 2015 gebeurde tijdens het door de remuneratiecommissie met hem gevoerde gesprek in februari 2016. In de beoordeling is gekeken naar de behaalde resultaten, de aandachtspunten in de belangrijkste taakvelden van de bestuurder en de competenties bestuurlijke sensitiviteit, integriteit, ondernemerschap, relatiebeheer en visie. De conclusie was dat de bestuurder goed heeft gefunctioneerd. Aandachtspunten liggen er op verdere ontwikkeling van het risicomanagement, het strategisch voorraadbeheer en de beperking van de bedrijfskosten versus het behalen van de maatschappelijke doelstellingen. Op het punt van integriteit is er bij de RvC geen enkel punt van twijfel. De vaste honorering van de bestuurder (functiegroep D)is als volgt:  vast jaarinkomen, inclusief vakantietoeslag: € 103.327  pensioenvoorziening € 21.459  ter beschikking gestelde auto met een cataloguswaarde van € 40.729 Daarmee voldoen we aan de overgangsregeling. Klankbordrol De derde rol van de raad is die van sparringpartner of klankbord van de bestuurder. In de vergaderingen van de RvC wordt deze rol nadrukkelijk onderscheiden van die van toezichthouder, waarin het in het bijzonder gaat om het al dan niet goedkeuren van besluiten van de bestuurder. De raad wil voorkomen dat inbreng als klankbord al voorsorteert op de vraag naar goedkeuring. In de reguliere besprekingen is een aantal belangrijke punten oriënterend en ondersteunend aan de bestuurder besproken. Zo kwam aan de orde de vraag of nauwe samenwerking met een andere partij zou kunnen bijdragen aan versteviging van de positie van Rhiant. Daarbij was vooral de vraag van belang wat de meerwaarde zou kunnen zijn voor Hendrik-Ido-Ambacht. 27

Ook werd gesproken over de inrichting van de organisatie en de effecten voor de positie van medewerkers en hun bijdrage aan Rhiant. Bijna vanzelfsprekend kwamen ook de herziening van de Woningwet en de implicaties voor Rhiant aan bod. Ook in bilaterale contacten van leden van de raad met de bestuurder en bijvoorbeeld in het kader van de auditcommissie is de rol van klankbord voor de bestuurder vervuld. Over de RvC De Raad van Commissarissen bestaat statutair uit tenminste vier leden. De benoemingsperiode van de leden van de RvC is maximaal vier jaar, waarna een commissaris maximaal eenmaal voor een periode van vier jaar herbenoemd kan worden, conform de Governancecode Woningcorporaties. De raad is lid van de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW). Per 31 december 2015 was de Raad van Commissarissen als volgt samengesteld: Naam

RvC-functie en deskundigheidsgebied

Beroep en relevante (neven)functies

Dhr. H van der Velde (1952)

Voorzitter, voorzitter remuneratiecommissie, Projectontwikkeling en volkshuisvesting

Beroep: zelfstandig adviseur Nevenfunctie: gemeenteraadslid Breda

Dhr. Mr. R. Calkhoven (1968)

Vice-voorzitter, lid auditcommisie, lid remuneratiecommissie, Juridisch, FinanciĂŤn en Treasury

Beroep: directeur Rabobank Nevenfuncties: secretaris van het bestuur van Stichting Cascade; penningmeester Partners Waddinxveen; secretaris ondernemersvereniging Gouerplein

Benoemd

Aftredend

Komt in aanmerking voor herbenoeming

Sinds 6-12-2011

per 6-12-2019

11-3-2008

11-3-2016

Nee

herbenoemd maart 2012

Dhr. D. Vermaas Lid, voorzitter RA (1958) auditcommissie, FinanciĂŤn en Treasury, bestuur en organisatie

Beroep: partner Verstegen accountants Nevenfunctie: lid klankbordgroep Drechtwerk (WSW bedrijf)

6-12-2011

6-12-2019

Mevr. Drs. H. M. Lid, Maatschappij, en Olde Bijvank volkshuisvesting, MRE (1970) bestuur

Beroep: zelfstandig adviseur vastgoed, zorg en welzijn. Nevenfuncties: bestuursvoorzitter welzijnsstichting Welnuh; lid Raad van Toezicht Bartholomeus gasthuis Utrecht

19-12-2013

19-03-2017 Ja

Alle leden van de raad zijn onafhankelijk van de corporatie zoals vereist in de Governancecode Woningcorporaties.

De zittingstermijn van de leden Van der Velde en Vermaas liep af per 6 december 2015. Beiden werden benoemd op voordracht van de Huurdersraad van Rhiant. Om die reden is aan de Huurdersraad gevraagd hoe men stond tegenover een herbenoeming van de beide commissarissen. De Huurdersraad gaf daarover een positief oordeel. Nadat dit oordeel was ontvangen werd op 2 juni besloten tot herbenoeming van beide commissarissen voor de periode van vier jaar. De laatste zittingstermijn van commissaris Calkhoven loopt af op 11 maart 2016. Om die reden is in september 2015 de werving van een nieuwe commissaris gestart. In verband met de samenstelling van de raad en het profiel van de vertrekkende commissaris werd gezocht naar een jurist met binding met Hendrik-Ido-Ambacht. De leden van de Raad van Commissarissen onderschrijven de gedragscode voor integriteit, zoals deze geldt voor het personeel van Rhiant. In 2015 is geen sprake geweest van (transacties met) tegenstrijdige belangen waarbij leden van de raad en/of de bestuurder betrokken waren. Aan de raad zijn geen handelingen van personeelsleden gerapporteerd die in strijd zijn met de integriteitcode. De leden van de RvC zijn gehouden hun kennis op peil te houden. In 2015 werd daartoe door de VTW bepaald dat ieder RvC lid in 2015 en 2016 samen tenminste tien PE (permanente educatie) moet behalen. In het jaarverslag over 2016 legt de raad hierover verantwoording af. Op 18 mei werd de jaarlijkse zelfevaluatie van de raad gehouden. Het jaar daarvoor gebeurde dat onder externe begeleiding. In het verslagjaar organiseerde de raad deze zelf. Belangrijk gespreksonderwerp was de samenstelling van de raad, het teamwork en de complementariteit van deskundigheden en vaardigheden van de leden van de raad. Dit onderwerp was ook van belang in verband met de komende werving van een nieuwe commissaris. De relatie tussen de Raad van Commissarissen en de bestuurder is goed. De voorzitter van de raad heeft frequent periodiek overleg met de bestuurder. Belangrijke gespreksonderwerpen betroffen de algemene gang van zaken binnen de organisatie, persoonlijke ontwikkeling, maatschappelijke ontwikkelingen, voorbereiding agenda RvC. De norm volgens de VTW is voor de voorzitter van de RvC maximaal € 12.000 en de leden € 8.000. De gehele RvC zit onder dit maximum. De honorering is als volgt: voorzitter (de heer Van der Velde) € 10.500 per jaar; de leden (de heren Vermaas, Calkhoven en mevrouw Olde Bijvank) € 7.000 per jaar. De honorering past binnen de door de minister vastgestelde regeling voor de honorering van commissarissen van woningcorporaties. Vergaderingen De RvC is inclusief de zelfevaluatie vijf maal bijeen geweest. Vier vergaderingen waren reguliere zittingen. Bij de vergaderingen was de bestuurder aanwezig, uitgezonderd het vergaderdeel met betrekking tot de directiebeoordeling. Alle leden van de raad zijn frequent aanwezig geweest. In 2015 heeft de Raad van Commissarissen de statutaire werkzaamheden verricht met als belangrijkste agendapunten: 1. 2. 3. 4.

Jaarstukken 2014 (goedgekeurd op 2 juni 2015) Jaarplan en (meerjaren)begroting 2016 (goedgekeurd op 13 oktober 2015) Kwartaalrapportages Investeringsvoorstel Overkerk (goedgekeurd op 2 juni 2015) 29

5. 6. 7. 8.

Aanpassing investeringsstatuut en goedkeuren treasuryjaarplan (goedgekeurd op 15 december) De opheffing van de NV Stadsherstel (geaccordeerd op 13 oktober 2015) Benoeming plaatsvervangend directeur (goedkeuring 15 december) Jaarlijkse beoordeling functioneren bestuurder.

De RvC heeft zich in 2015 onder andere laten informeren door:  het volgen van landelijke en regionale ontwikkelingen in de sector;  het bijhouden van uiteenlopende publicaties en vakliteratuur;  het voeren van gesprekken met de bestuurder, leden van het management, externe adviseurs en de jaarlijkse afstemming tussen de voorzitter van de RvC en de wethouder volkshuisvesting van Hendrik- Ido-Ambacht;  het voeren van gesprekken met de Huurdersraad en de ondernemingsraad;  het stelsel van kwartaalrapportages conform het door de RvC vastgestelde format. Tenslotte De ontwikkelingen in de volkshuisvesting in 2015 hadden indringende gevolgen voor alle woningcorporaties en dus ook voor Rhiant. De Raad van Commissarissen voorziet voor 2016 nog veel werkzaamheden als gevolg van de herziening van de Woningwet. Betaalbaarheid blijft ook door recente ontwikkelingen, zoals de toestroom van vluchtelingen en het vereiste als gevolg van passend toewijzen een speerpunt in het beleid van Rhiant. In 2016 vraagt dat onderwerp en dus ook het strategisch voorraadbeleid flinke aandacht. Het jaar 2016 is geen eindpunt van ontwikkelingen, maar slechts een tussenstation, want veranderingen in de wereld en op technologisch en economisch vlak volgen elkaar in hoog tempo op. Beschouwingen over de strategie van Rhiant blijven daarom aandacht vragen en om dat alles in te kaderen is doorontwikkeling van het risicomanagement noodzakelijk. De Raad van Commissarissen bedankt de bestuurder voor zijn inspanningen. Grote dank gaat ook uit naar de medewerkers van Rhiant, die in niet altijd makkelijke omstandigheden Rhiant als factor van betekenis in Hendrik-Ido-Ambacht hebben gehandhaafd. Het bestuur heeft het jaarverslag over 2015 opgesteld, met daarin opgenomen de jaarrekening. Deloitte NV heeft de jaarrekening gecontroleerd en voorzien van een goedkeurende controleverklaring. De Raad van Commissarissen kan zich verenigen met het jaarverslag van het bestuur. De Raad van Commissarissen stelt de jaarrekening vast. De Raad van Commissarissen en zijn individuele leden verklaren integer en onafhankelijk te hebben gehandeld conform de hiertoe ondertekende integriteitsverklaring. H. van der Velde, voorzitter D. Vermaas, lid E. Olde Bijvank, lid G. van de Haar, lid

9. Financiële continuïteit Voor een maatschappelijke onderneming als Rhiant zijn financiën geen doel op zichzelf. Financiële continuïteit is de meest cruciale randvoorwaarde om ook op langere termijn verantwoordelijkheid te kunnen nemen voor de volkshuisvesting in de regio. Op financieel gebied nemen de risico’s voor Rhiant toe en staan de resultaten onder druk. Het verslagjaar van Rhiant stond vooral in het teken van het verder uitbouwen van de reeds geïmplementeerde managementrapportages. Verder is veel aandacht geweest voor de start van de implementatie van de nieuwe Woningwet. De activiteiten voor Rhiant zijn vooral DAEB-activiteiten. Om de middeninkomensgroep te bedienen maakt Rhiant gebruik van:  Koopwoningen  Koopgarant-woningen  10% vrije ruimte voor vrije toewijzingen sociale huurwoningen  Verhuur woningen in niet-DAEB Verkoopwoningen Koopgarant De huidige portefeuille Koopgarant-woningen wordt niet verder uitgebreid maar afgebouwd. We houden een minimale voorraad Koopgarant-woningen. Vijf koopwoningen die we terug moesten kopen, hebben we zonder terugkoopvoorwaarde in de markt gezet. Vrije verkoop De prognose was dat we in 2015 37 woningen zouden verkopen, uiteindelijk hebben we 40 woningen verkocht. Waarborgfonds Sociale Woningbouw Het WSW verzorgt de monitoring van corporaties op kasstromen. Het is dus zaak om deze te optimaliseren en binnen de door het WSW aangegeven bandbreedtes te blijven. Hierbij heeft het WSW eind 2013 een nieuw toetsingsinstrumentarium geïntroduceerd. De zogenaamde financial risks en de business risks. Rhiant heeft deze toetsingen toegepast bij het opstellen van de meerjaren begroting 2016 t/m 2025. Daarnaast wordt gemonitord op de gemiddelde schuld per woning. Deze is in 2015 € 41.197 (€ 46.104 in 2014). Het WSW heeft voldoende faciliteringsvolume afgegeven in 2015, zodat Rhiant haar bedrijfsuitoefening kon financieren. Autoriteit Woningcorporaties De Autoriteit Woningcorporaties (AW), voorheen het Centraal Fonds Volkshuisvesting, geeft geen oordelen meer af. Ze geven nu een toezichtbrief af waarin ze onderzoek doen op een zestal toezichtterreinen die van invloed kunnen zijn op de financiële continuïteit van de corporatie, te weten: 1. kwaliteit financiële verantwoording 2. behoud maatschappelijk gebonden vermogen 3. financieel risicobeheer 4. liquiditeit 5. solvabiliteit 6. draagkracht vermogen

In de toezichtbrief is opgenomen dat:  De financiële beoordeling 2015 van de corporatie niet tot opmerkingen leidt.  De financiële beoordeling 2015 geen aanleiding geeft tot het doen van interventies.

9.1 Jaarresultaat Het gerealiseerde resultaat voor 2015 is € 7.333.873 (na belastingen). Het jaarresultaat wordt in de jaarrekening toegelicht. Begroot voor 2015 was € 4.677.000. De realisatie is € € 2.656.873 hoger dan begroot. De belangrijkste redenen zijn: Meer verkoop opbrengsten dan begroot en daardoor minder huur totaal Minder afschrijvingen Meer waardeverandering materiële vaste activa Minder onderhoudsuitgaven totaal Meer personeelslasten totaal Meer overige bedrijfslasten totaal Minder verhuurdersheffing totaal Meer niet gerealiseerde waardeverandering vastgoedportefeuille totaal Minder rentelasten totaal Minder belastingen totaal Meer verlies deelnemingen totaal

€ -/- 340.000 € 129.000 € -/- 258.000 € 410.000 € -/- 110.000 € -/- 23.000 € 97.000 € -/- 1.515.000 € 74.000 € 4.246.000 € -/- 53.000 ------------------------Totaal meer realisatie dan begroot € 2.657.000 =============== Een uitgebreid overzicht van de begroting versus realisatie is opgenomen als bijlage. In de risicoparagraaf (hoofdstuk 9.6) worden de belangrijkste risicofactoren voor onze organisatie uitgewerkt.

9.2 Bedrijfswaarde De bedrijfswaardeberekening wordt in de jaarrekening toegelicht. De bedrijfswaarde-analyse wordt in hoofdstuk 9.4 toegelicht. De bedrijfswaarde wordt zowel bij de jaarrekening als bij de begroting beoordeeld. Ook het AW doet een beoordeling. Het AW voert een standaardisatie uit op de berekening zodat deze te vergelijken is met andere corporaties. Voor onze berekeningen maken wij gebruik van de WSW-parameters die voor iedereen binnen de sector gelijk zijn. In de jaarstukken wordt het sociale vastgoed gewaardeerd op bedrijfswaarde. Een toetsing op de overwaarde bezien per PMC (product markt combinatie) ten opzichte van de boekwaarde (gebaseerd op de historische kostprijs minus afschrijvingen) wordt niet meer uitgevoerd.

9.3 Financieel beleid In 2015 is er veel veranderd in de weten regelgeving, maar er is ook nog veel onduidelijk. Per 1 juli 2015 is herziene Woningwet ingevoerd. De implementatie vind plaats in 2015 en 2016. Door de nieuwe Woningwet wijzigt de financiële huishouding van woningcorporaties ten aanzien van:  een treasury- en risicoreglement  het verplicht lenen bij bepaalde banken  het plafond aan commerciële investeringen  proportionele deelname in verbindingen  het plafond aan Eigen Vermogen in verbindingen

Onderwerpen aangaande DAEB versus niet-DAEB activiteiten, zoals de administratieve scheiding en de bepaling of overcompensatie in de zin van teveel goedkope geborgde leningen heeft plaatsgevonden, zijn geregeld in de herziening van de Woningwet en de daarbij behorende Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB). Rente In het verslagjaar 2015 is nog geen omslag gemaakt in de rentemarkten. De dalende trend is in 2015 doorgezet voor de korte rente. Voor de lange rente vanaf vijf jaar ligt de rente op een hoger maar nog steeds laag niveau. Deze trend wordt vooral in stand gehouden door de (mondiale) economische ontwikkelingen. Ook de inflatievooruitzichten zijn vooralsnog gematigd. Het meest waarschijnlijke scenario is een gematigde neerwaartse rentebeweging. Leningenportefeuille Er is in 2015 gebruik gemaakt van de lage rentestanden om renteopslagen opnieuw vast te leggen. Rhiant heeft geen financieringen aangetrokken en is bezig met het verkleinen van de leningenportefeuille door leningen af te lossen op het natuurlijke aflosmoment. Hiermee wordt de schuld per woning lager en komt deze meer in lijn met de gemiddelde woningschuld in de sector. Hiermee heeft Rhiant dan de randvoorwaarde ingevuld om aan haar maatschappelijke doelen te kunnen blijven voldoen. Treasurycommissie Treasury is hierbij een instrument om financiële kansen te benutten en bedreigingen af te wentelen. Het is een specialistisch vakgebied en voor Rhiant geen dagtaak. Daarom heeft Rhiant een externe treasurer aangesteld. De manager Financiën en de directeur-bestuurder van Rhiant vormen samen met externe treasurer de treasurycommissie. Twee tot drie keer per jaar komt deze commissie bij elkaar om de financiële zaken te bespreken. Een verdere uitwerking kunt u lezen in hoofdstuk 9.5.

Meerjarenprognoses Voor de meerjarenprognoses verwijzen wij naar hoofdstuk 9.4. De meerjarenprognoses betreffen de Winst- en Verliesrekening over de jaren 2016 t/m 2020, de ontwikkeling van de balansposten en de prognoses van de belangrijkste kengetallen. In de meerjarenprognoses is rekening gehouden met de huursombenadering en de verhuurdersheffing op het niveau van het Woonakkoord die doorloopt tot einde levensduur complex. Uitgangspunten prognoses 2016 – 2020 Huurstijging 2015 2016 2017 2018 2019 2020 vanaf 2021 (WSW) Huurderving * + inkomens afhankelijk verhoging

1,00% * 0,70% * 1,40% * 1,58% * 1,71% * 1,79% * 2,00% * 0,1%

Onderhoudslasten stijging 2015

1,20% 33

vanaf 2021 (WSW) Huurderving * + inkomens afhankelijk verhoging Onderhoudslasten stijging 2015 2016 2017 2018 2019 vanaf 2020 (WSW)

2,00% * 0,1%

Bedrijfslasten stijging 2015 2016 2017 2016 2018 2017 2019 2018 vanaf 2020 (WSW) 2019

1,20% 1,60% 2,02% 2,31% 2,52% 2,50% 0,70% 1,40% 1,58% 1,60% 1,71% 2,02% 1,79% 2,31% 2,00% 2,52%

vanaf 2020 (WSW)

2,50%

Disconteringsvoet Bedrijfslasten stijging Nieuwbouw 2015 2016 bestaand bezit

5,00% 0,70% 1,40% 5,00% 1,58% 1,71% 1,79% 2,00% 5,00%

2017 2018 Rentepercentage 2019 vanaf 2020 (WSW) bij herfinanciering Disconteringsvoet

Risicomanagement Nieuwbouw 5,00% bestaand bezit 5,00% we met maatschappelijk vermogen. Er is druk op onze financiële resultaten en als corporatie werken Deze combinatie verplicht ons als corporatie om goed zicht te hebben op de risico’s die we lopen. Hierbij Rentepercentage moeten we die op de juiste wijze managen. Daarom5,00% werken we conform vastgesteld bij risico’s herfinanciering risicomanagement beleid. Ook in 2015 is er conform dit beleid bewerkt. In hoofdstuk 9.6 beschrijven wij Risicomanagement onze interne Er risicobeheersingsen controlesystemen. is druk op onze financiële resultaten en als corporatie werken we met maatschappelijk vermogen. Deze combinatie verplicht ons als corporatie om goed zicht te hebben op de risico’s die we lopen. Hierbij

Verdeling huurinkomsten moeten we die risico’s op de juiste wijze managen. Daarom werken we conform vastgesteld risicomanagement beleid. Ook in 2015 is er conform dit beleid bewerkt. In hoofdstuk 9.6 beschrijven wij De huuropbrengsten die binnenkomen, gebruiken we om de kosten die we maken te voldoen. Om onze interne risicobeheersingsen controlesystemen. inzicht te geven waaraan de huur wordt uitgeven, is teruggerekend hoe € 1,- huur wordt uitgegeven. Het huurinkomstengrafiek. resultaat zietVerdeling u in onderstaande De huuropbrengsten die binnenkomen, gebruiken we om de kosten die we maken te voldoen. Om inzicht te geven waaraan de huur wordt uitgeven, is teruggerekend hoe € 1,- huur wordt uitgegeven. Het resultaat ziet u in onderstaande grafiek. Rentelasten €0,25 Resterende

exploitatiekasstroom

Rentelasten €0,25

Resterende €0,30 exploitatiekasstroom €0,30

€€ 11

HUUR HUUR Verhuurdersheffing

Verhuurdersheffing €0,09 Saneringsheffing €0,09 Saneringsheffing €0,00 €0,00 Zakelijke lasten en heffingen €0,06

Zakelijke lasten en heffingen €0,06

34 Lasten onderhoud €0,10

Lasten onderhoud €0,10

Organisatiekosten €0,20

De resterende exploitatiekasstroom is het geld dat overblijft nadat alle uitgaven zijn gedaan. Dit resterende geld wordt onder andere gebruikt om aflossingen van leningen en investeringen in woningen (geen onderhoud) te kunnen doen.

9.4 Financiële continuïteit Voor realisering van onze doelstellingen is het van belang dat de financiële continuïteit gewaarborgd wordt. Deze financiële continuïteit wordt beoordeeld op de korte termijn (liquiditeit) en op de lange termijn (solvabiliteit). De beoordeling vindt plaats op basis van de financiële meerjarenprognose. Meerjarenprognose balans Balans

2016

2017

2018

2019

2020

x € 1.000,-

173.961 27.901

177.596 28.379

182.235 29.205

186.759 29.986

194.523 30.784

430 507

444 514

462 1.454

479 531

508 548

---------202.799 ========

---------206.933 ========

---------213.356 ========

---------217.755 ========

---------226.363 ========

103.903 1.432 95.139 2.325 ---------202.799 ========

111.563 1.418 91.162 2.790 ---------206.933 ========

120.146 1.403 87.398 4.409 ---------213.356 ========

129.621 1.882 81.704 4.548 ---------217.755 ========

140.024 1.345 80.144 4.850 ---------226.363 ========

51,2

53,9

56,3

59,5

61,9

ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen Totaal activa

PASSIVA Eigen vermogen Voorzieningen Schulden op lange termijn Schulden op korte termijn Totaal passiva

Solvabiliteit obv bedrijfswaarde

Bron: Vastgestelde meerjarenbegroting

Meerjarenprognose resultaat Resultatenrekening

Baten Huuropbrengsten Vergoedingen Overige baten Totaal baten

Lasten Afschrijvingen Overige waarde veranderingen materiële vaste activa Onderhoud Bedrijfslasten Saneringsheffing Verhuurdersheffing Heffing AW Totaal lasten

Bedrijfsresultaat Rente Rentebaten Rentelasten leningen o/g Totaal renteresultaat Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belasting Belastingen Opbrengst deelnemingen Totaal overige lasten

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belasting

2016

2017

2018

2019

2020

x € 1.000,-

13.160 605 399 ---------14.164 ========

13.483 615 397 ---------14.495 ========

13.838 625 394 ---------14.857 ========

14.211 637 392 ---------15.240 ========

14.804 649 390 ---------15.843 ========

-3.816 4 -2.029 -3.379 0 -1.267 -13 ----------10.500 ========

-3.274 4 -2.052 -3.435 -113 -1.405 -13 ----------10.288 ========

-2.738 4 -2.047 -3.474 -115 -1.430 -14 ----------9.814 ========

-2.984 -514 -2.066 -3.537 -117 -1.455 -14 ----------10.687 ========

-3.211 4 -1.993 -3.629 -121 -1.484 -14 ----------10.448 ========

3.664

4.207

5.043

4.553

5.395

58 -3.036 ----------2.978 ========

71 -2.806 ----------2.735 ========

116 -2.629 ----------2.513 ========

149 -2.531 ----------2.382 ========

276 -2.222 ----------1.946 ========

686

1.472

2.530

2.171

3.449

0 3 ---------3 ========

0 5 ---------5 ========

-588 6 ----------582 ========

-1.738 8 ----------1.730 ========

-1.848 10 ----------1.838 ========

---------689 ========

---------1.477 ========

---------1.948 ========

---------441 ========

---------1.611 ========

Bron: Vastgestelde meerjarenbegroting

Liquiditeit Uit de exploitatie komen de noodzakelijke middelen vrij om de liquiditeitspositie op het gewenste niveau te laten uitkomen. Onder gewenst niveau verstaan we de mogelijkheid om de kortlopende schulden uit de direct beschikbare middelen te kunnen voldoen. Ook wordt gekeken of de rente uit de operationele kasstroom kan worden voldaan. Hierbij moet de ratio minimaal 1 zijn. Daar waar dit nog niet zo is, moeten we maatregelen nemen. Over de komende jaren vertoont de liquiditeit het volgende beeld: 2016 1,31

2017 1,6

2018 2

2019 1,95

2020 2,27

De ratio is in alle jaren boven de 1. Rhiant kan dus ruim aan haar verplichtingen voldoen.

Over de komende jaren vertoont de interest coverage ratio het volgende beeld: 2016 2,36

2017 2,49

2018 2,55

2019 2,48

2020 2,98

ICR Een interest coverage ratio moet minimaal 1,4 zijn. Bij Rhiant is dit in alle jaren ruim daarboven. Dit betekent dat Rhiant uit haar operationele kasstroom de rentelasten prima kan voldoen. Rentabiliteit a. De rentabiliteit eigen vermogen wordt berekend aan de hand van het jaarresultaat ten opzichte van het eigen vermogen van het voorafgaand jaar. Onder het eigen vermogen wordt verstaan de algemene bedrijfsreserve. b. De rentabiliteit vreemd vermogen wordt berekend op basis van het jaarresultaat vermeerderd met de betaalde rente ten opzichte van het vreemd vermogen. Voor de cijfermatige uitkomsten verwijzen wij naar het overzicht van de kengetallen in hoofdstuk 9.8. c. Rentabiliteit totaal vermogen bestaat uit het jaarresultaat exclusief de betaalde rente ten opzichte van het totaal vermogen.

Rentabiliteit totaal vermogen Rentabiliteit eigen vermogen Rentabiliteit vreemd vermogen

2016

2017

2018

2019

2020

1,8 0,7 3,1

2,0 1,3 2,9

2,4 1,6 2,7

2,1 0,3 2,8

2,4 1,1 2,3

Rentekostenvoet Het verloop van de rentekostenvoet (het gemiddelde rentepercentage: betaalde rente in het jaar gedeeld op de langlopende schulden van het jaar) voor de komende jaren is als volgt: 2016 2,9

2017 2,8

2018 2,8

2019 2,5

2020 2,8

Bij herfinanciering in de toekomst wordt met een rentepercentage gerekend van 5,0 %. In 2014 zijn geen leningen aangetrokken. Wel zijn twee leningen van totaal 6,8 miljoen euro afgelost. Bedrijfswaardeberekening De bedrijfswaarde is berekend met behulp van het FMP pakket, waarbij de basisgegevens van de komende vijf jaar volgens intern beleid gelden. De bedrijfswaarde inclusief de grondkosten van het totale bezit is per ultimo 2015 â&#x201A;Ź 115,7 mln. ( 2014 â&#x201A;Ź 117,6 mln.). De berekening hiervan is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: 1. De huurverhoging is gesteld op 1,0% voor het jaar 2015. Zie paragraaf 9.3 onder Uitgangspunten prognoses 2016-2020 de huurverhoging voor de komende jaren. 2. Het groot onderhoud en het dagelijks onderhoud is gebaseerd op de nieuwe geactualiseerde onderhoudsbegroting voor de jaren 2016 t/m 2025. 3. De bedrijfslasten zijn gebaseerd op de begroting van 2016 met de jaarlijks toe te passen verhoging volgens de Uitgangspunten prognoses 2016-2010 onder paragraaf 9.3. 4. De mutatie in de grondwaarde is als restwaarde opgenomen. 5. De rentabiliteitswaarde is niet meegenomen in het gecorrigeerd eigen vermogen. 37

De gemiddelde restant levensduur is op basis van het strategisch voorraadbeleid vastgesteld op 25 jaar.

Verloop bedrijfswaarde sociaal vastgoed Omschrijving Bedrijfswaarde verslagjaar 2014 incl. grond

aantal vhe’s bedrijfswaarde x € 1.000 1.767

Autonome ontwikkelingen Voorraadmutatie Parameterwijzigingen Wijziging exploitatiebeleid Huur Onderhoudsuitgaven Verhuurdersheffing Overige exploitatie-uitgaven

-/-

Investeringsbeleid Verkoop Woningaanpassingen Energiebeleid

-/-/-

Bedrijfswaarde 2015 (kasstromen) Contante waarde grond mutatie Bedrijfswaarde verslagjaar 2015 incl. grond

117.584

1.741*

2.838 269 981 1.251 ----------/5.248 3 2 ----------/-

3.519 3.264 3.778

336

5.247 ---------115.523 205 ---------115.729 ======

*De vhe’s in de bedrijfswaarden betreffen DAEB-woningen, garages en maatschappelijk onroerend goed. Mutatie bedrijfswaarde in procenten ten opzichte van 2014: -/- 1,6% Bij het opstellen van bovenstaande bedrijfswaardeberekening is rekening gehouden met de verhuurdersheffing in 2015 en verder. Er is ook rekening gehouden met de huurverhogingen conform het voorstel van de minister voor het huursombeleid, zoals benoemd in de brief van juli 2015 aan de Tweede Kamer. Er is aangepast beleid ingerekend om de verhuurdersheffing te kunnen betalen.

In de ingediende rijksbegroting 2016 wordt gesproken over het laten stijgen van de verhuurdersheffing in 2018 naar € 2 miljard in de sector t.o.v. de oorspronkelijke € 1,7 miljard. Ook meldt het kabinet de stijgende aanspraken op de huurtoeslag uiteindelijk door te willen berekenen aan de woningcorporaties via de heffing. Dit betekent dat de overheid vanaf 2018 zo'n € 2,5 miljard aan verhuurdersheffing wil ophalen bij de corporaties. Dit zal de jaren daarna nog verder oplopen. Als we dit doorreken in de bedrijfswaarde van Rhiant, ervan uitgaande dat de opbouw 3 jaar duurt tot het bedrag van € 2,5 miljard 38

dan daalt de bedrijfswaarde van Rhiant van € 115,7 miljoen naar € 106,3 miljoen. Dit is een daling van € 9,4 miljoen. Financiële toekomst In 2014 werden de uitkomsten van de parlementaire enquête woningcorporaties duidelijk en leidde de vertaling daarvan in de nieuwe Woningwet tot een herijking van ons speelveld en de daarbij horende werkzaamheden. Er is in de Woningwet gekozen voor een smallere kerntaak die consequenties heeft voor de keuzes die Rhiant moet maken. Met de implementatie van de Woningwet is Rhiant in 2015 gestart. Ondanks scherpere politieke en economische omstandigheden zijn de resultaten in 2015 in lijn met gemaakte (prestatie-)afspraken. De afgelopen jaren hebben we goed gekeken naar onze geldstromen. Wij hebben deze waar mogelijk geoptimaliseerd. Dit proces is nog niet afgerond. Dus ook in 2015 is hier weer aan gewerkt. Mede dankzij deze inspanningen is onze financiële positie nog steeds goed. Aan de uitgavenkant zijn de bedragen voor onderhoud fors verminderd, mede doordat wij ons onderhoud hebben uitbesteed. Ook de beheerkosten zijn kritisch bekeken en worden naar beneden gebracht. De formatie zal de komende jaren afnemen. De continuïteit is gewaarborgd en over het geheel zien wij de komende jaren optimistisch tegemoet. Wij verwachten dat we in staat blijven om de belangrijkste doelstellingen te realiseren. De effectuering van de ingezette (financiële) bijsturing is daarbij belangrijk. De autoriteit woningcorporaties (AW) en het WSW beoordelen op basis van financiële ratio’s en de business risks. Het oordeel van het AW in 2015 geeft geen aanleiding tot opmerkingen. Het WSW ziet Rhiant als borgings- en kredietwaardig. In meerjarenperspectief kan Rhiant aan de financiële doelstellingen voldoen. Een belangrijk voorwaarde voor nieuwe investeringen is de verkoop van eigen woningbezit. De baten moeten dus voor de kosten uitgaan, wil Rhiant tot investeren overgaan. Tot en met 2015 was er een fors verkoopprogramma. Vanaf 2016 is het verkoopprogramma flink teruggebracht. Verkopen zetten we pas weer in als dit noodzakelijk is. Eventueel herziening van het investeringsbeleid zal worden bekeken na implementatie van de woningwet. Ondanks de verhuurdersheffing in combinatie met het aangepaste huurbeleid en de programmering van een aantal projecten en een aantal gerichte maatregelen concludeert Rhiant dat zij haar doelstellingen kan behalen en daarmee de continuïteit kan garanderen. Zowel het WSW als de AW hebben een eigen verantwoordelijkheid. De toetsingen van beide organisaties vinden in de loop van 2016 plaats. Daarom kunnen we hier nog geen uitsluitsel over geven.

9.5 Treasury Woningwet 2015 DAEB – niet DAEB De nieuwe Woningwet is sinds 1 juli 2015 van kracht. Belangrijk onderdeel hiervan betreft de juridische afsplitsing of administratieve scheiding van de niet-DAEB activiteiten. In het komende jaar moet een splitsings-/scheidingsvoorstel opgesteld worden, dat voor 1 januari 2017 bij de Autoriteit Woningcorporaties (AW) voorgelegd moet worden. Na goedkeuring van dit voorstel, moet de splitsing dan wel scheiding vanaf 1 januari 2018 geëffectueerd worden. 39

Rhiant bereidt zich voor op een administratieve scheiding. Ter ondersteuning van het beslissingsproces worden de financiële effecten van deze keuze doorgerekend. Eis vanuit de overheid is dat de keuzes die gemaakt worden, niet mogen leiden tot een verslechtering van financiële ratio’s van Rhiant. Ook vanuit de eigen organisatie is het wenselijk dat eventuele negatieve gevolgen van scheiding, beperkt zijn en niet leiden tot een verslechtering van de financierbaarheid van Rhiant. Ook moet het niet-DAEB deel ‘duurzaam’ financierbaar zijn; oftewel de financiële situatie voor nietDAEB moet zodanig zijn, dat redelijkerwijs verwacht mag worden dat op basis daarvan bancaire, ongeborgde financiering aangetrokken kan worden. Tripartiet overleg In de Woningwet is vastgelegd dat gemeentes en huurdersorganisatie inzage krijgen in de ‘investeringscapaciteit’ van corporaties, door een door de AW beschikbaar gesteld ‘financieel kengetal’. Dit betreft in de praktijk een tweetal ratio’s, namelijk de ICR en de dekkingsratio. Het bepalen van de financiële polsstok op basis van uitsluitend ICR en dekkingsratio, gaat voorbij aan andere financiële ratio’s (zowel externe als interne) waaraan Rhiant gehouden is. Voorafgaand aan het overleg moet Rhiant een bod doen op de volkshuisvestelijke activiteiten in de betreffende gemeentes. Rhiant zal berekenen in hoeverre een voorgenomen bod past binnen de inen externe financiële randvoorwaarden. Komend jaar moet het bod van Rhiant uiterlijk per 1 juli 2016 bij de gemeente en huurdersorganisaties ingediend zijn. Treasurystatuut / Financieel reglement Het Treasurystatuut moet op basis van de Woningwet omgevormd worden tot een Financieel reglement. Het Financieel reglement moet uiterlijk voor 1 januari 2017 vastgesteld en goedgekeurd zijn door de minister. De minister heeft aangegeven twee maanden nodig te hebben voor de controle van het Financieel reglement. Daarom moet het Financieel reglement, na opstelling/actualisatie, uiterlijk voor eind oktober ter controle voorgelegd worden aan de AW/minister. WSW Renterisico Het WSW hanteert voor individuele corporaties geen harde norm meer voor het renterisico (uit de financiële contracten). De norm (15% van de leningenportefeuille) wordt nu sectorgewijs gemonitord. De methodiek wordt, als onderdeel van de business risks, nog wel toegepast. Hiervoor geldt echter geen harde (15%) norm, maar een indeling naar risicocategorie. Omdat Rhiant het van belang vindt het renterisico ook op portefeuille-niveau (en dus niet alleen op bedrijfseconomische grondslag) te normeren, is besloten de methodiek zoals het WSW deze hanteerde, vooralsnog intern wel te handhaven. Borgingsplafond De methodiek die het WSW hanteert voor het bepalen van (de ruimte onder) het borgingsplafond is het afgelopen jaar niet gewijzigd. Wel is er in de uitvoering een (geringe) aanpassing geweest. In het verleden werd de ruimte onder het borgingsplafond bepaald op het moment waarop nieuwe financiering gestort wordt. Uit de brief waarin medio 2015 het borgingsplafond aan Rhiant gecommuniceerd is, valt op te maken dat het WSW de ruimte dan wel tekort nu, ongeacht

stortingsmoment van afgesloten financiering, per jaareinde monitort. Financiering DAEB-activiteiten Belangrijke rol van de treasury is ervoor te zorgen dat Rhiant te allen tijde over voldoende middelen beschikt om aan haar financiële verplichtingen te kunnen voldoen. Wanneer nodig trekt de treasurycommissie hiertoe leningen aan die door het WSW geborgd worden. Voorwaarden voor borging is enerzijds dat het bestedingsdoel een DAEB activiteit is en dat anderzijds voldaan wordt aan de regels en normen van het WSW. Het WSW geeft middels het borgingsplafond aan wat, voor maximaal de komende drie jaar, de maximale omvang (per einde jaar) van de geborgde leningenportefeuille mag zijn. De hoogte van het borgingsplafond is (mede) afhankelijk van de financieringsbehoefte uit de dPi-opgaaf. De dPi-opgaaf is gebaseerd op de door de RvC goedgekeurde begroting en meerjaren-prognoses. Omdat het borgingsplafond op basis van dPi-2015 (van december 2015) pas in de loop van 2016 door het WSW afgegeven wordt, geldt momenteel nog het ‘oude’ borgingsplafond, zoals in 2015 afgegeven. Per eind 2016 resteert hieronder nog een tekort van € 5,8 mln. De maximale behoefte die in 2016 ontstaat van € 2 mln. kan ingevuld worden met de beschikbare kredietlimiet in rekeningcourant van € 3,3 mln. Aangezien Rhiant ruim voldoet aan alle financiële WSW-ratio’s is de verwachting dat de beschikbare ruimte onder het borgingsplafond voor Rhiant in 2017 passend is om, onder borging, financiering aan te trekken voor de behoefte die dit jaar ontstaat. Vanaf het moment dat het nieuwe plafond (op basis van dPi-2015) wordt afgegeven door het WSW, wordt dit leidend voor bepaling van de borgingsruimte voor 2016 en verder. Financiering niet-DAEB activiteiten Niet-DAEB activiteiten zijn, onder voorwaarden, in beperkte mate toegestaan. Rhiant is voornemens deze activiteiten vanaf 1 januari 2018 (datum onder voorbehoud van wijziging) separaat te administreren. Het is niet toegestaan om niet-DAEB activiteiten te financieren met door het WSW geborgde leningen. Voor zover Rhiant financiering zonder WSW borging moet aantrekken voor niet-DAEB, moet de RvC hiertoe vooraf (schriftelijk vastgelegde) toestemming verleend hebben. Scheidingsvoorstel DAEB – niet DAEB Rhiant is voornemens om haar niet-DAEB activiteiten binnen de Toegelaten Instelling (TI) te blijven uitvoeren. De kasstromen moeten hierbij separaat geadministreerd worden. Het is niet toegestaan de niet-DAEB activiteiten vanuit de TI te financieren. Wel mag de TI vanaf het splitsingsmoment éénmalig een interne financiering voor niet-DAEB verstrekken. De looptijd van deze lening moet gelijk zijn aan de gemiddelde looptijd van de bestaande (WSW-geborgde) financieringsportefeuille. Het scheidingsvoorstel moet voor eind 2016 bij ILT/AW ingediend worden, waarna al dan niet ministeriële goedkeuring verleend zal worden. Belangrijk criterium in de beoordeling door de minister is dat de scheiding niet mag leiden tot een verslechterende financiële positie van de TI en dat de scheiding ook duurzaam financieel levensvatbaar moet zijn. 41

9.6 Risico-paragraaf Voor interne risico’s bepaalt de Governance Code van Aedes dat er een risicobeheersing- en controlesysteem aanwezig moet zijn. Binnen Rhiant wordt de beheersings- en controlesystemen altijd het zogenaamde 4-ogen principe toegepast. Elke procedure en besluitvorming voldoet aan dit principe. De bewaking van dit principe vindt plaats door de reguliere planningen controle-cyclus. In de kwartaalrapportages wordt melding gedaan van de bevindingen. Deze rapportages komen integraal in de vergaderingen van de Raad van Commissarissen aan de orde. De audit wordt jaarlijks uitgevoerd door de controlerend accountant. Deze maakt gebruik van deze interne rapportages. In de Managementletter wordt over de bevindingen ten aanzien van de interne controle- en beheersingssystemen gerapporteerd en worden aanbevelingen gedaan (indien nodig) ter verbetering. Risicomanagement Rhiant heeft een risicomanagementbeleid ontwikkeld en geïmplementeerd. Risicomanagement kan beslissingsondersteunende informatie leveren die helpt om keuzes te maken hoe met dit soort risico’s om te gaan. De reden dat Rhiant risicomanagement heeft opgezet is meervoudig:  Governance: vanuit het oogpunt van governance wordt verwacht dat woningcorporaties risico’s expliciet inzichtelijk maken. Daarvoor moet Rhiant beschikken over een effectief werkend risicomanagementsysteem.  Voldoen aan weten regelgeving: wettelijke bepalingen en gedragscodes. Conform de RJ645 is er de verplichting om in de jaarrekening aan te geven op welke wijze Rhiant omgaat met risicomanagement.  Aansluiten bij de denkwereld van de omgeving: risicomanagement is in de gehele maatschappelijke context van belang.  Adequatere voorspellingen: beter in staat om voorspellingen te doen (‘forecasting’) op zowel strategisch als operationeel niveau. Risicosignalering en risicobewustzijn is op alle niveaus in de organisatie belangrijk.  Besluitvorming: risicomanagement kan helpen bij het maken van strategische keuzes en het stellen van prioriteiten. Nieuwe ontwikkelingen brengen risico’s met zich mee. Door de risico’s in kaart te brengen wordt niet alleen duidelijk welk bedrag gereserveerd moet worden voor het afdekken van deze risico’s als deze optreden maar juist ook hoeveel ruimte er is om te investeren in nieuwe ontwikkelingen.  Beheersing van standaardprocessen (continuïteitsprincipe): komende jaren zekerheid meegeven. Stand van cycli binnen de organisatie (financiën, planningen, aantal woningen, etc.)  Terugdringen faalkosten en voorkomen van imagoschade: door risico’s te identificeren die zich in de organisatie manifesteren en vervolgens beheersmaatregelen treffen kunnen de faalkosten worden teruggedrongen en kan imagoschade worden voorkomen of beperkt. Met het risicomanagement worden stelselmatig de risico’s in kaart gebracht en gewogen. Alle risico’s worden vastgelegd in een module, zodat de risico’s en de bijbehorende beheersmaatregelen kunnen worden gemonitord. Rhiant maakt hierbij gebruik van de module Naris van het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement. In de kwartaalrapportage wordt hierover gerapporteerd. In 2015 is er een aparte bijeenkomst georganiseerd met het MT om de risico’s te bespreken. Begin 2016 wordt dit gedaan samen met MT en RvC. Ook vinden regelmatig gesprekken plaats in het MT en de organisatie om mensen bewust te maken en te houden om risico’s te melden. Mensen moeten gemotiveerd zijn om de door hen gesignaleerde risico’s te melden en beheersmaatregelen te noemen. Dit wordt vooral bewerkstelligd

door in gesprek te gaan over de risico’s. In 2016 wordt het risicomanagement geëvalueerd en daar waar nodig aangepast. Risicobeheersing Binnen de organisatie Rhiant zijn diverse risicobeheersingsen controlesystemen aanwezig. Onderstaand zijn enkele voorbeelden beschreven en uitgewerkt. Dit beoogt echter geen uitputtende opsomming te zijn van alle risico’s waarmee wij mee van doen hebben. Risk appetite Als we kijken naar de zogenaamde risk appetite (risicobereidheid) van Rhiant dan is die laag. Bij alle risico’s wordt gekeken of en hoe deze de continuïteit van Rhiant kunnen bedreigen. Daar waar mogelijk worden de risico’s beheerst. De risico’s worden gewogen door de kans x impact te benoemen en aan een bedrag te hangen verminderd met het bedrag van de beheersmaatregel. Op deze wijze kan berekend worden wat de financiële gevolgen kunnen zijn. En wat dit betekent voor de continuïteit van Rhiant. Ook imago risico’s worden benoemd. Rhiant heeft een 100% deelneming in Rhiant Holding BV en de holding heeft een 100% deelneming in Rhiant Energie B.V. Ook deze deelnemingen worden meegenomen in het beheersen van de risico’s. Strategische risico’s Omgeving De opgelegde regels vanuit Den Haag en Brussel zorgen ervoor dat de vraagstukken wat een woningcorporatie nu wel of niet mag doen, zijn uitgekristalliseerd in het uit te voeren beleid. Dit beleid is vastgelegd in de nieuwe Woningwet. Een nadere vastlegging van hoe de regels moeten worden uitgevoerd, worden vastgelegd in Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB). Bewaking Om strategisch risicomanagement verder te ontwikkelen is in 2015 begonnen met het koppelen van de organisatiedoelen zoals benoemd in het ondernemingsplan aan de succesfactoren. Hierbij zijn kpi’s benoemd die bewaakt worden via de balanced score card. Hiermee is een strategische risicokaart opgezet. Dit samen met de balanced score card houdt goed in de gaten of de organisatiedoelen in gevaar komen. Belangrijkste risico’s strategie risicokaart De belangrijkste risico’s/onzekerheden die wij gelinkt hebben aan onze strategie met een ‘hoog risico’ en een lage beheersbaarheid zijn:  Op termijn stijgende rente rentelasten. Deze kan Rhiant wel dragen door de opbouw van de leningenportefeuille. Een doorrekening is ook gemaakt in een risicoscenario van de meerjarenbegroting met een stijging van de rente tot 10,75%. Wordt de rente 10,75% dan heeft dit € 200 duizend in 2017 oplopend € tot 1,3 miljoen in 2025 als negatief effect op het resultaat.  Door de schaalgrootte van Rhiant in combinatie met toenemende regeldruk en financiële ingrijpen van de overheid kan een gevolg zijn dat Rhiant niet meer kan voldoen aan de financiële ratio’s. Op het moment dat dit zich voordoet zal er vroegtijdig een onderzoek naar samenwerking of fusie worden gedaan. Door middel van een gevoeligheidsanalse is financieel gebleken dat indien de rente stijgt tot 10,75%, de jaarlijkse kosten 5% is en we geen huurverhogingen meer mogen doorberekenen dan er dan meerdere ratio’s dan aangeven dat we niet meer voldoen aan de norm.

Financiële Financiële risico’s risico’s Financiële risico’s (Her-)financiering en en rente rente (Her-)financiering (Her-)financiering en Financiële continuïteit continuïteitrente blijft in in de de corporatiesector corporatiesector een een randvoorwaarde randvoorwaarde om om te te kunnen kunnen blijven blijven voldoen voldoen Financiële blijft Financiële continuïteit blijft in de corporatiesector een randvoorwaarde om economische te kunnen blijven voldoen aan de gestelde maatschappelijke doelen. Ondersteunend, maar gezien het klimaat aan de gestelde maatschappelijke doelen. Ondersteunend, maar gezien het economische klimaat niet niet aan de gestelde maatschappelijke doelen. Ondersteunend, maar gezien het economische klimaat niet onbelangrijk, onbelangrijk, zijn zijn de de financiën financiën voor voor Rhiant. Rhiant. Binnen Binnen de de afdeling afdeling Financiën Financiën voert voert Rhiant Rhiant een een actief actief onbelangrijk, zijn debeleid financiën voorRhiant Rhiant. Binnen de afdeling Financiën voert te Rhiant een actief treasurybeleid. treasurybeleid. Dit Dit beleid gebruikt gebruikt Rhiant als als instrument instrument om om financiële financiële kansen kansen te benutten benutten en en eventuele eventuele treasurybeleid. Dit beleid gebruikt Rhiant als instrument om financiële kansen te benutten en eventuele risico’s en bedreigingen tijdig af te dekken. risico’s en bedreigingen tijdig af te dekken. risico’s en bedreigingen tijdig af te dekken. De De Woningwet Woningwet en en bijbehorende bijbehorende AMvB’s AMvB’s bevatten bevatten onder onder andere andere richtlijnen richtlijnen voor voor de de scheiding scheiding van van DAEB DAEB De Woningwetactiviteiten. en bijbehorende AMvB’s bevatten ondervoor andere richtlijnen voor de scheiding van DAEB en niet-DAEB Uiterlijk 1 januari 2017 moet deze scheiding een plan bij de AW/minister en niet-DAEB activiteiten. Uiterlijk 1 januari 2017 moet voor deze scheiding een plan bij de AW/minister en niet-DAEB activiteiten. Uiterlijk januari 2017 moet voor deze scheiding een planBisschop bij de AW/minister ingediend te zijn. zijn. Inmiddels is met met 1een een amendement (Nr. 58 gewijzigd gewijzigd amendement c.s.) ingediend te Inmiddels is amendement (Nr. 58 amendement Bisschop c.s.) ingediend te zijn. Inmiddels is met een instellingen amendement (Nr.Rhiant 58 gewijzigd amendement Bisschop c.s.)met geregeld dat relatief kleine toegelaten zoals (minder dan € 30 mln. jaaromzet) geregeld dat relatief kleine toegelaten instellingen zoals Rhiant (minder dan € 30 mln. jaaromzet) met geregeld dat relatief kleine toegelaten instellingen zoals Rhiantvan (minder dan € 30 mln. jaaromzet) met een een bescheiden bescheiden aandeel aandeel niet-DAEB niet-DAEB activiteiten activiteiten (maximaal (maximaal 5% 5% van de de jaaromzet) jaaromzet) kunnen kunnen volstaan volstaan met met een bescheiden aandeel niet-DAEB activiteiten (maximaal 5% van de jaaromzet) kunnen volstaan met een scheiding scheiding van van baten baten en en lasten. lasten. Voor Voor deze deze toegelaten toegelaten instellingen instellingen is is dus dus geen geen vermogensscheiding vermogensscheiding een een scheiding vangeldt batenals enaanvullende lasten. Voorvoorwaarde deze toegelaten instellingen is dus geen vermogensscheiding verplicht. Daarbij dat deze toegelaten instellingen verplicht. Daarbij geldt als aanvullende voorwaarde dat deze toegelaten instellingen in in enig enig jaar jaar verplicht. Daarbij geldt als aanvullende voorwaarde datniet-Daeb deze toegelaten instellingen in enig jaar maximaal 10% van de totale investeringen aan nieuwe activiteiten mogen besteden. maximaal 10% van de totale investeringen aan nieuwe niet-Daeb activiteiten mogen besteden. maximaal 10% de totale investeringen nieuwe niet-Daeb activiteiten mogen besteden. Op basis van van devan Transparantierichtlijn en de deaan Mededingingswet kunnen ondernemingen worden Op basis de Transparantierichtlijn en Mededingingswet kunnen ondernemingen worden Op basis van dede Transparantierichtlijn en de Mededingingswet kunnen ondernemingen worden vrijgesteld van verplichting om een administratieve scheiding aan te brengen. De indiener vrijgesteld van de verplichting om een administratieve scheiding aan te brengen. De indiener is is van van vrijgesteld van de verplichting om een administratieve scheiding aan teook brengen. Decorporaties indiener is van mening dat het niet wenselijk noch noodzakelijk is om deze scheiding bij kleine mening dat het niet wenselijk noch noodzakelijk is om deze scheiding ook bij kleine corporaties te te mening dat het wenselijk noch noodzakelijk is om deze scheiding bij kleine corporaties verplichten. Hetniet amendement hanteert daarom een een vrijstelling van de deook administratieve scheidingtevoor voor verplichten. Het amendement hanteert daarom vrijstelling van administratieve scheiding verplichten. Hetgedurende amendement hanteert daarom een vrijstelling van de administratieve scheiding voor corporaties die twee boekjaren een totale netto-jaaromzet hebben van minder dan € corporaties die gedurende twee boekjaren een totale netto-jaaromzet hebben van minder dan € 30 30 mln. mln. corporaties die gedurende twee boekjaren een totale netto-jaaromzet hebben van minder dan € 30 mln. waarbij minimaal 95% van die omzet DAEB-activiteiten moet betreffen. waarbij minimaal 95% van die omzet DAEB-activiteiten moet betreffen. waarbij minimaal 95% van die omzet DAEB-activiteiten moet betreffen. Rente Rente Rente Ook Ook 2015 2015 was was weer weer een een bewogen bewogen jaar jaar in in de de financiële financiële markten. markten. De De Griekse Griekse crisis crisis werd werd dieper dieper dan dan ooit ooit Ook 2015enwas weer een bewogen jaar in dede financiële markten. Detot Griekse crisis werd dieper dan ooit tevoren mede als gevolg hiervan daalde 10-jaars swaprente onder de 0,50%. Hierna tevoren en mede als gevolg hiervan daalde de 10-jaars swaprente tot onder de 0,50%. Hierna werd werd een een tevoren en mede gevolg daaldeom de vervolgens 10-jaars swaprente totte onder 0,50%. Hierna relatief forse forse rallyals naar circahiervan 1,3% ingezet, ingezet, weer terug terug kerendenaar naar niveaus vanwerd rondeen de relatief rally naar circa 1,3% om vervolgens weer te keren niveaus van rond de relatief forse rally naar circa 1,3% ingezet, om vervolgens weer terug te keren naar niveausvan vanhet rond de 1%. Al met al ligt de rente nu weer op circa hetzelfde niveau als ten tijde van het opstellen vorige 1%. Al met al ligt de rente nu weer op circa hetzelfde niveau als ten tijde van het opstellen van het vorige 1%. Al met al ligt de rente nu weer op circa hetzelfde niveau als ten tijde van het opstellen van het vorige Treasuryjaarplan. Treasuryjaarplan. Treasuryjaarplan. Obligaties Obligaties Obligaties 2015 2015 is is ook ook het het jaar jaar geweest geweest waarin waarin de de ECB ECB begon begon en en de de FED FED juist juist stopte stopte met met het het opkopen opkopen van van 2015 is ook het jaar De geweest waarin de ECB begon en de FED juist stopte met het opkopenop. van (bedrijfs)obligaties. ECB koopt momenteel per maand voor € 60 miljard aan obligaties (bedrijfs)obligaties. De ECB koopt momenteel per maand voor € 60 miljard aan obligaties op. Hiermee Hiermee (bedrijfs)obligaties. De ECBverruimd, koopt momenteel € 60kan/zal miljardontstaan. aan obligaties op. wordt de de geldhoeveelheid geldhoeveelheid waardoorper opmaand termijnvoor inflatie Omdat deHiermee Europese wordt verruimd, waardoor op termijn inflatie kan/zal ontstaan. Omdat de Europese wordt de geldhoeveelheid verruimd,laag waardoor op termijn inflatiewas kan/zal ontstaan. Omdat de Europese inflatie momenteel echter extreem is (in sommige maanden er zelfs sprake van deflatie), inflatie momenteel echter extreem laag is (in sommige maanden was er zelfs sprake van deflatie), zou zou inflatie momenteel echter extreem laag is (in sommige maanden was er zelfs sprake van deflatie), zou een een verhogend verhogend effect effect vanuit vanuit het het opkoopprogramma opkoopprogramma de de ECB ECB juist juist zeer zeer welkom welkom zijn. zijn. Het Het een verhogend effect vanuit hetook opkoopprogramma de ECBaan juistdezeer welkom Het2015. De Euribor is opkoopprogramma heeft zeker haar bijdrage bijdrage geleverd geleverd rentedip vanzijn. begin opkoopprogramma heeft zeker ook haar aan de rentedip van begin 2015. De Euribor is opkoopprogramma heeft zekernegatief, ook haarmet bijdrage geleverd aan de-0,04% rentedip vandebegin 2015. looptijd. De Euribor is voor looptijden tot 3 maanden een percentage van voor 3-maands voor looptijden tot 3 maanden negatief, met een percentage van -0,04% voor de 3-maands looptijd. voor looptijden tot 3 maanden negatief, met een percentage van -0,04% voor de 3-maands looptijd. In onderstaande onderstaande grafiek grafiek is is het het relatieve relatieve renterisico renterisico (Bron: (Bron: Treasuryjaarplan Treasuryjaarplan 2016) 2016) in in beeld beeld gebracht. gebracht. De De In In onderstaande grafiek is jaar het relatieve renterisico (Bron: Treasuryjaarplan 2016) in beeld gebracht. De volumes waarover in enig renterisico wordt gelopen, zijn gerelateerd aan de verwachte omvang volumes waarover in enig jaar renterisico wordt gelopen, zijn gerelateerd aan de verwachte omvang van van volumes waarover in enig jaar renterisico wordt gelopen, zijn gerelateerd aan de verwachte omvang van de de leningenportefeuille. leningenportefeuille. Rhiant Rhiant hanteert hanteert een een norm norm van van 15%. 15%. Uit Uit de de grafiek grafiek wordt wordt duidelijk duidelijk dat dat het het risico risico de leningenportefeuille. Rhiant hanteert een2021. normOmdat van 15%. Uitnog de grafiek wordt duidelijk het risico in geen geen van de de jaren jaren bovenmatig bovenmatig is, behalve behalve 2021 ver in in de de toekomst ligt,dat nemen we in van is, 2021. Omdat 2021 nog ver toekomst ligt, nemen we in geen van de jaren bovenmatig is, behalve 2021. Omdat 2021 nog ver in de toekomst ligt, nemen we hiervoor nog geen maatregelen. De kredietfaciliteit zal in 2016 de primaire behoefte opvangen. hiervoor nog geen maatregelen. De kredietfaciliteit zal in 2016 de primaire behoefte opvangen. hiervoor nog geen maatregelen. De kredietfaciliteit zal in 2016 de primaire behoefte opvangen.

44 44 44

Investeringsagenda In de treasurycommissie wordt het beleid omgezet in een kasstroomprognose voor de komende jaren. Op basis van deze prognose wordt gekeken naar het lopen van financieringsrisico’s in combinatie met de investeringen die gepland staan. De basis hiervoor is de vastgestelde begroting die, indien nodig, bijgesteld wordt aan de hand van nieuwe inzichten. Hierbij wordt gekeken naar de financierbaarheid van de toekomstige investeringen in combinatie met de financiële randvoorwaarden, zoals een renterisico beneden de 15% grens. Liquiditeit Om de financiering van toekomstige investeringen zeker te stellen is in 2010 gestart met het verkopen van een gedeelte van het bezit. Na onderzoek is de verkoopportefeuille uitgebreid. Deze uitbreiding is in 2013/2014 ingevoerd. De verkoop vindt niet meer plaats in de Koopgarantconstructie. Eind 2015 is besloten om te stoppen met het verkopen van bestaand bezit. Alleen woningen die terugkocht worden uit de Koopgarant-constructie worden verkocht in de vrije verkoop. De kredietfaciliteit was in het verslagjaar 2015 € 3.300.000. Continuïteit in de liquiditeit is belangrijk. Er is dus goed gekeken naar de kasstroom in de toekomst en de beheersbaarheid daarvan bij financiële tegenvallers. Rhiant kan deze opvangen en in geval van nood kan verkoop ingezet worden om aan voldoende liquiditeit te komen naaste het afsluiten van een lening. Deze moet dan passen binnen het borgingsplafond afgeven door het WSW. Rhiant is door WSW als borgbaar beoordeeld waardoor een geborgde lening ook afgesloten kan worden. Er is ruimte om een eventuele nieuwe lening af te sluiten ter hoogte van maximaal € 2 miljoen. Bedrijfswaarde De bedrijfswaarde van het bezit is gedaald ten opzichte van 2014. De reden hiervoor is voornamelijk door verkoop van het bezit in 2015 (40 woningen). De waarderingsgrondslag in de jaarrekening voor onroerende zaken in exploitatie sociaal is op bedrijfswaarde.

Huurprijs Rhiant heeft zelf geen invloed op de maximale huurstijging. De overheid bepaalt op dit vlak de maximale huurstijging die doorberekend mag worden. Voor 2015 was dit 1,0% exclusief de verhoging die in rekening mag worden gebracht op basis van het inkomen van de huurder. De nieuwe huurstijging voor 2016 is 1,0% op basis van de huursombenadering. De basis van de huurstijging is inflatievolgend. Verkoop Er vindt verkoop plaats van eigen bezit plaats vanaf 2010. De verkopen worden gedaan in vrije verkoop. Er wordt vanaf 2013 ook gebruik gemaakt van het product Starters Rente Regeling. De koper krijgt dan een aangepaste financiering waarbij Rhiant een deel van de rente voorschiet voor een bepaalde periode. Hierdoor zijn de woonlasten tijdelijk lager voor de koper. De verkoop van bestaand bezit is vanaf 2016 gestopt. Wel worden de teruggekochte woningen in maatschappelijk gebonden eigendom in de vrije verkoop verkocht, eventueel met het product Starters Rente Regeling. Onderhoudsuitgaven Uitgangspunt bij het door Rhiant uit te voeren onderhoud aan woningen is het behouden van het oorspronkelijke kwaliteitsniveau en het wegnemen of voorkomen van technische gebreken en esthetische achteruitgang. Sleutelwoorden hierin zijn sober en doelmatig. De opgestelde meerjaren onderhoudsbegroting is derhalve integraal overgenomen en verwerkt in de meerjarenbegroting. Investeringen De investeringen in materiële vaste activa zijn voornamelijk gepleegd in bestaande bouw. In het verslagjaar zijn geen levensduur verlengende investeringen gepleegd. In 2016 is een onderzoek uitgevoerd in complex 204 genaamd Banckertplein naar de constructie van de balkons. Tijdens dit onderzoek in 2016 naar de constructieve veiligheid van de galerijen van het Banckertplein heeft de constructeur in maart 2016 de eerste resultaten bekend gemaakt. Hieruit blijkt dat de wapening te laag in het beton ligt waardoor deze niet de werking heeft die deze moet hebben. Hiermee kan een gevaarlijke situatie ontstaan. Om deze situatie niet wenselijk is, is in maart/april 2016 gestart met het plaatsen van tijdelijke ondersteuning door middel van stempels. Er is vervolgens gestart met een onderzoek voor een definitieve oplossing i.c.m. levensduur verlengende maatregelen. Het is niet mogelijk om hiervoor een goede kostenraming te geven omdat dit onderzoek nog loopt. Rhiant kan deze investering wel dragen maar zal hiervoor een aanvullende financiering moeten aantrekken die past binnen het borgingsplafond. De nieuwe financiering zal maximaal € 2 miljoen euro kunnen bedragen gezien het borgingsplafond. Operationele risico’s Rhiant maakt gebruikt van het auditplan dat als basis dient voor de interne controle. De procesbeschrijvingen zijn vastgesteld in het MT. De beschrijvingen zijn ook voorzien van fiscale punten. Het auditplan vormt een goede basis om ook de fiscale risico’s te monitoren met de interne controle. De operationele risico’s zijn in beeld met bijbehorende beheersmaatregelen. Belangrijke risico’s zijn:  Uitval ICT syteem. Dit is beheerst doordat er snel een tweede omgeving opgezet kan worden waardoor we snel weer kunnen werken, desnoods vanuit huis.  Uitval personeel. Dit wordt beheerst door de kennis van taken bij twee personen te beleggen. En eventueel gebruik te maken van gekwalificeerde inhuur. Hiermee kunnen alle bedrijfsprocessen doorgaan.

Juridisch/fiscale risico’s Omdat de woningcorporaties op een andere wijze betrokken zijn in de fiscale positie is een Tax Control Framework opgezet. In het verslagjaar zijn fiscale vraagstukken getoetst door een fiscaal specialist. Ook is in 2015 gewerkt aan het verkrijgen van een betere fiscale kennis binnen de organisatie. Dit is een continue proces en komt de fiscale bewustwording bij de afdelingen ten goede. Verhuur Via het strategisch voorraadbeleid, dat is vastgesteld in 2014, bevorderen we de markten doelgroepgerichtheid van onze bestaande voorraad en de toekomstige investeringen. Het verhuurrisico is vooralsnog gering. In 2015 is door de nieuwe regelgeving rekening gehouden met het ‘staatsteundossier’ vanuit Brussel. We moeten voldoen aan de eis dat 90% van het DAEB bezit wordt verhuurd aan de doelgroep. Ook hebben we beleid vastgesteld voor het passend toewijzen dat is ingegaan per 1 januari 2016. Projectontwikkeling Financiële risico’s hebben met name betrekking op nieuwbouwprojecten. Om deze risico’s goed in beeld te hebben wordt het project in verschillende fasen gedeeld. Per fase wordt een besluit ingediend met de voortgang, dat goedgekeurd moet zijn door het MT en de RvC. Een onderdeel van deze fasedocumenten is een risicomodel dat ingevuld wordt per fase. Ook worden de intern gemaakte exploitatieopstellingen door een extern bedrijf gecontroleerd. Controlesystemen In het verslagjaar zijn de periodieke rapportages besproken in MT- en RvC-vergaderingen. De rapportages hebben tot doel de ontwikkelingen op het gebied van organisatie, financiën en risico’s te monitoren. Hiermee kan Rhiant handelend optreden op het moment dat dit nodig is. Voortgangrapportages Drie maal per jaar vinden rapportages plaats waarin naast financiële aspecten (begroting balans, resultatenrekening versus realisatie) ook kwantitatieve gegevens zijn opgenomen, zoals ziekteverzuim en de verhuurbaarheid va woningen. Een balanced score card wordt ingevuld. Het risicomanagement is een vast onderdeel van de kwartaalrapportages. Hierbij worden de risico’s en de beheersmaatregelen benoemd. Ook wordt berekend hoe hoog het weerstandsvermogen moet zijn om de risico’s op te kunnen vangen. Financiële verslaggeving De externe verslaggeving vind plaats conform de richtlijnen die daarvoor zijn opgesteld. Om het risico te elimineren dan Rhiant niet op de hoogte is van de regelgeving worden seminars bezocht en vindt er een beoordeling plaats door een extern deskundige. De interne verslaggeving vind plaats zoveel mogelijk conform de richtlijnen van de externe verslaglegging. En hierbij wordt gerapporteerd op de kritische bedrijfsonderdelen zodat tijdig bijgestuurd kan worden. Het opstellen van deze verslaggeving is belegd bij meerdere medewerkers zodat de continuïteit gewaarborgd is, mocht er iemand uitvallen. Wetgeving Rhiant is bezig om de Woningwet die 1 juli 2015 is ingegaan te implementeren. Om dit op de juiste wijze te kunnen doen is een extern deskundige ingeschakeld die Rhiant hierbij ondersteunt. Hiermee wordt het risico van onvolledig om onjuist implementeren van de wetgeving voorkomen.

Naast de Woningwet is ook de belastingwetgeving belangrijk. Deze wijzigt regelmatig. Om te zorgen dat Rhiant continue op de hoogte blijft van recente wetgeving is zij geabonneerd op nieuwsbrieven en maakt zij, daar waar nodig, gebruik van extern deskundigen. Effect risicoâ&#x20AC;&#x2122;s op het verslag jaar In het verslag jaar hebben zich geen risicoâ&#x20AC;&#x2122;s en onzekerheden voorgedaan die een belangrijke impact op Rhiant hebben gehad. Op basis hiervan is er geen noodzaak om verbeteringen aan te brengen in het risicomanagementsysteem.

9.7 Verbindingen Rhiant heeft verschillende deelnemingen. Te weten: Deelname woningwet NV Als gevolg van de participatie in Stichting Woonkeus Drechtsteden heeft Rhiant, evenals de overige deelnemende corporaties, 100 aandelen in Woningnet NV aangekocht. Stichting Woonkeus Drechtsteden werkt sinds 1 juli 2004 nauw samen met Woningnet NV. Het deelnamepercentage Rhiant is minder dan 20%. Deelname Stadsherstel In samenwerking met zes andere corporaties is de NV Stadsherstel Drechtsteden opgericht. Deze vennootschap heeft zich ten doel gesteld het op een maatschappelijk en economisch verantwoorde wijze behouden van (rijks)monumenten en andere historische gebouwen in de regio Drechtsteden. Deelname Rhiant Holding BV Stichting Rhiant is enig aandeelhouder van Rhiant Holding BV. De besloten vennootschap Rhiant Holding BV is opgericht op 18 januari 2001 als BV Projectontwikkeling Algemeen Belang. Op 29 mei 2008 heeft een statutenwijziging plaatsgevonden, waarbij ook de naam van de BV is gewijzigd. Stichting Rhiant is enig aandeelhouder van Rhiant Holding BV. Rhiant Holding BV is enig aandeelhouder van Rhiant Energie BV

Jaarrekening 2015

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

5. 1: Vorderingen Geconsolideerde balans per 31 december 2015 (na resultaatbestemming)

De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid ACT IVA 31-dec-15 31-dec-14 worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.x € 1,= x € 1,= VASTE ACTIVA

toelichting

5.1 Huurdebiteuren Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische Materiële vaste activa 1 benadering. Onroerende zaken in exploitatie, sociaal 1,1 115.838.490 117.583.932 1,2 2.673.014 905.785 Onroerende zaken in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie 6. Liquide middelen Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie 1,3 1.033.844 938.100 119.545.348 119.427.817 Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. 2 Vastgoedbeleggingen zakenzijn in exploitatie, commercieel DeOnroerende liquide middelen gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter2,1vrije beschikking staan, dan 21.454.112 wordt hiermee bij de22.057.743 2,2 17.494.416 19.267.082 Onroerende zakengehouden. verkocht onder voorwaarden waardering rekening 2,3 Onroerende zaken in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie 38.948.528 41.324.825 7. Groepsvermogen Financiële vaste activa 3 Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen Te vorderen BWS-subsidies 3,1 - van de geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere Woningcorporatie Rhiant, 3,2 verliezen, volledig ten laste van 8.068.254 4.548.720 Latente belastingen en vorderingen tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de 3,3 Deelnemingen groepsmaatschappijen geconsolideerde Rhiant totdat de107.736 door 3,4 ten gunste van Woningcorporatie 89.526 Deelnemingenmaatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig Woningcorporatie 3,5 167.982 150.913 Leningen u/g Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. 8.325.762 4.807.370 7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve VLOTTENDE ACTIVA De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. 4 825.059 959.339 Voorraden Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. 5 Vorderingen Huurdebiteuren 5,1 111.098 101.927 5,2 126.043 99.656 Overige debiteuren 8. Egalisatierekening Rekening courant groepsmaatschappijen 5,3 0 5,4 83.068 219.842 en sociale premies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden DeBelastingen rechten op exploitatiesubsidies Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. 5,5 530.061 DeTransitoria bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende19.230 850.270 440.655 exploitaties.

9. Voorzieningen Liquide middelen

1.993.838

4.441.936

50 -66-56-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

9.1 Voorziening balans latente belastingverplichtingen Geconsolideerde per 31 december 2015

Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in mindering het PAS S I V A gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, 31-dec-15 voor zover 31-dec-14 waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. x € 1,= x € 1,= toelichting

De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. EIGEN 7 De VERMOGEN nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis bedrijfsreserve 7,1 73.474.808 64.654.607 vanAlgemene het effectieve belastingtarief (25%). 73.474.808 64.654.607 De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan 8 te duiden wat de bestemming zal zijn- en is vanuit het EGALISATIERESERVE oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd.

9 VOORZIENINGEN 9.2 Overige voorzieningen Latente belastingverplichtingen 9,1 726.000 Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk 9,2 39.006 67.750 Overige voorzieningen zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. 39.006 793.750

10. Schulden op lange termijn 10 SCHULDEN OP LANGE TERMIJN Leningen overheid 10,1 rekening houdend met agio of62.400 65.040 Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag disagio en onder aftrek 70.527.365 kapitaalmarkt vanLeningen transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar 10,2 wordt als rentelast in de winsten verliesrekening74.793.927 Terugkoopverplichting woningen verkocht onder voorwaarden 10,3 18.564.762 18.848.889 verantwoord. 89.154.526 93.707.857 Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de 11 SCHULDEN OP KORTE TERMIJN ontwikkeling van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting Crediteuren 11,1 1.196.760 292.113 bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. 11,2 Rekening courant banken 11,3 514.696 71.644 Belastingen en sociale premies 11,4 Schulden aan groepsmaatschappijen 11,5 Schulden aan maatschappijen waarin wordt deelgenomen 11,6 6.109.008 11.881.971 Transitoria 11. Schulden op korte termijn 7.820.464 12.245.728 De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgings/vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde.

Overige activa en passiva Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde.

TOTAAL PASSIVA

170.488.805

171.401.942

51 -67-57-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

5. 2: Vorderingen Geconsolideerde winsten verliesrekening 2015 De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid 31-dec-15 31-dec-14 worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.x € 1,= x € 1,= toelichting

BATEN 12 12.685.513 12.485.389 5.1Huren Huurdebiteuren 13 803.936 697.494 Opbrengstgeschiedt servicecontracten Waardering tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische 14 4.810.940 6.701.016 Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille benadering. 15 230.598 132.140 Overige baten Totaal baten 18.530.987 20.016.039 6. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn LASTEN opgenomen onder de kortlopende schulden. 16 3.797.078 4.541.176 Afschrijvingen 26.165 waardeveranderingen materiële activa waarde. Indien middelen niet ter17vrije beschikking staan, dan wordt DeOverige liquide middelen zijn gewaardeerd tegenvaste de nominale hiermee bij de 746.937 18 1.667.450 1.700.156 Personeelslasten waardering rekening gehouden. 19 1.408.709 1.261.230 Lasten onderhoud Overige waardeveranderingen vlottende activa 20 7. Groepsvermogen 21 3.573.095 3.761.968 Bedrijfslasten Totaal lasten 10.472.497 12.011.467 Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, Bedrijfsresultaat 8.058.490 8.004.571 tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door Woningcorporatie Rhiant voor haar rekeningvastgoedportefeuille genomen verliezen zijn gerecupereerd. Niet-gerealiseerde waardeveranderingen 22 1.746.319311.691 Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten

23 24

56.251 3.261.873-

42.132 3.686.887-

7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de Resultaat gewone vóór belasting 3.106.548 4.671.507 historische kostprijs betekent dit het uit ontstaan vanbedrijfsuitoefening ongerealiseerd vermogen. Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is 25 4.245.534 1.226.230 Belastingen gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. 26 18.20931.768Deelnemingen 8. Egalisatierekening

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belasting

7.333.873

5.865.969

De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende exploitaties. J A A R R E S U L T A A T (na belastingen) 9. Voorzieningen

7.333.873 -

5.865.969

52 -58-66-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen 3: Geconsolideerd kasstroomoverzicht

Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en 31-dec-15 fiscale balanswaarderingen wordt een 31-dec-14 voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening wordenx €in1,= x € 1,= mindering de in activiteiten de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het Kasstroom uitgebracht operationele waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. Bedrijfsresultaat 8.058.490 8.004.571 Aanpassingen voor: De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is - afschrijvingen 3.805.992 4.550.090 gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. waardeveranderingen materiële vaste activa 26.165 746.937 De-nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis verkoopresultaat 4.810.9406.701.016van- aanpassing het effectieve belastingtarief (25%). - vennootschapsbelasting 4.245.534 1.226.230 11.325.241 7.826.813 De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het Veranderingen in het werkkapitaal: oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. - voorraden 134.280 13.225- vorderingen 409.615282.311 - kortlopende schulden 1.097.176 470.8709.2 Overige voorzieningen 821.841 201.784Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. Mutatie voorzieningen 28.7441.650 Mutatie resultaat deelnemingen 18.20931.768Mutatie financiële activa 3.518.3921.275.93210. Schulden op langevaste termijn Mutatie egalisatierekening 3.565.345Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder1.306.050aftrek van transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening Kasstroom uit bedrijfsoperaties verantwoord. - ontvangen rente 56.251 42.132 Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. - betaalde rente 3.261.8733.686.8873.205.6233.644.756In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de ontwikkeling vanoperationele de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting Kasstroom uit activiteiten 5.376.114 2.674.224 bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële 3.584.8995.410.81311. Schulden op korte termijnvaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa 6.957.201 15.322.520 Mutatie terugkoop verplichting woningen 678.8711.870.147De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgings/vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. Kasstroom uit investeringsactiviteiten 2.693.432

8.041.560

Overige activa en passiva Kasstroom uit financieringsactiviteiten Voor zover in uit hetlanglopende bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Ontvangsten schulden 12.000.000 Aflossingen langlopende schulden 22.517.6447.159.081Kasstroom uit financieringsactiviteiten

10.517.644-

7.159.081-

Mutatie geldmiddelen

2.448.098-

3.556.703

Beginstand geldmiddelen mutatie geldmiddelen Eindstand geldmiddelen

4.441.936 2.448.0981.993.838

885.233 3.556.703 4.441.936

1.993.838 0-

53 -67-59-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

5. 4: Vorderingen Algemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening van waardering en resultaatbepaling De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De Algemeen reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk de 2015 nominale waarde. geachte voor het risico vananders oninbaarheid Deze jaarrekening heeft betrekking op de periode 1 aan januari tot en met 31Noodzakelijk december 2015. Alle voorzieningen bedragen luiden in euro's, tenzij vermeld. worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Consolidatiegrondslagen De consolidatie omvat Stichting Rhiant en haar groepsmaatschappijen. Groepsmaatschappijen zijn maatschappijen die tezamen een economische 5.1 Huurdebiteuren eenheid vormen en waarbij bestaat dusvoorziening in het algemeen van beslissende zeggenschap sprake is. De activa en Waardering geschiedt tegenorganisatorische nominale waardeverbondenheid rekening houdend meten een voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische passiva, opbrengsten en kosten, worden voor 100% opgenomen in het eigen vermogen en in het resultaat. benadering. 6. Liquide middelen De in de consolidatie begrepen rechtspersonen en vennootschappen zijn: • Rhiant Holding B.V., gevestigd te Hendrik-Ido-Ambacht (100%) Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn • Rhiant Energie B.V., gevestigd te Hendrik-Ido-Ambacht (100%) opgenomen onder schulden. Rhiant Energie B.V.deis kortlopende een 100% dochter van Rhiant Holding B.V. Rhiant Energie BV is opgericht op 18 januari 2001 als BV Projectontwikkeling Algemeen Belang. Op 26gewaardeerd november 2013 heeft voor het laatst eenIndien statutenwijziging plaatsgevonden, waarbijstaan, de naam dehiermee BV en de zijn De liquide middelen zijn tegen de nominale waarde. middelen niet ter vrije beschikking dan van wordt bijactviteiten de gewijzigd. waardering rekening gehouden. De doelstelling van Rhiant Holding B.V. wordt als volgt omschreven: 7. Groepsvermogen a) het deelnemen in, financieren van, zich interesseren bij en samenwerken met andere ondernemingen; b) het beheren, exploiteren en vervreemden van vermogenswaarden en vermogensbestanddelen; Indien devoeren aan hetvan minderheidsbelang vanondernemingen; derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de c) her directie over andere geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt hetexploitatie, verschil, alsmede verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, d) de bemiddeling in, alsmede de aan- en verkoop, beheer eventuele en ontwikkeling van onroerende zaken; tenzij en voor zovervan de vermogen minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft,schuldvorderingen; en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de e) het beleggen in onroerende zaken en hypothecaire geconsolideerde maatschappijen vervolgens winst van maken, komen die winsten ten gunste van van zowel Woningcorporatie Rhiant totdat de door f) het verstrekken van borgstellingen en hetweer verlenen andere zekerheden voorvolledig de verplichtingen met de Woningcorporatie haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. vennootschapRhiant in een voor andere groep verbonden andere vennootschappen, als van andere natuurlijke en rechtspersonen; g) al hetgeen met het vorenstaande in de ruimste zin verband houdt of daaraan enigerlei wijze bevorderlijk kan zijn. 7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve GRONDSLAGEN VOOR HET OVERZICHT VAN KASSTROMEN De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen een geschatte gemiddelde koers. Koersverschillen, ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING De geconsolideerde jaarrekening van Woningcorporatie Rhiant is opgesteld volgens de bepalingen van het Besluit beheer sociale-huursector (Bbsh). In dit besluit wordt voorgeschreven Titel 9 Boek 2 BW toe te passen, behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Tevens is deze 8. Egalisatierekening geconsolideerde jaarrekening opgesteld volgens de door de Raad voor de Jaarverslaggeving uitgegeven Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting. De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende exploitaties. grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd volgens het kostprijsmodel.

9. Voorzieningen Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. tegen nominale waarde opgenomen. FINANCIËLE INSTRUMENTEN Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. In de toelichting op de verscheiden posten van de balans wordt de reële waarde van het betreffende instrument toegelicht als deze afwijkt van de boekwaarde. Indien het financiële instrument niet in de balans is opgenomen, wordt de informatie over de reële waarde gegeven in de toelichting op de ‘Niet in de geconsolideerde balans opgenomen rechten en verplichtingen’. Voor de grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost. Financiële derivaten waarbij de onderliggende waarde niet beursgenoteerd is, worden tegen kostprijs opgenomen. Indien per balansdatum de reële waarde lager is dan de kostprijs, dan wel negatief is, wordt het derivaat ten laste van de winst-en-verliesrekening afgewaardeerd naar de lagere reële waarde, tenzij kostprijshedge-accounting wordt toegepast. Bij de bepaling van de lagere reële waarde wordt rekening gehouden met het effect van de lopende rente. De winst of het verlies uit de herwaardering naar reële waarde per balansdatum wordt onmiddellijk in de winst-en-verliesrekening verwerkt. Indien financiële derivaten echter voor hedge-accounting in aanmerking komen en hedge-accounting wordt toegepast, is de verwerking van deze winst of dit verlies afhankelijk van de aard van de afdekking. Woningcorporatie Rhiant past hedge-accounting toe op basis van generieke hedge documentatie. Woningcorporatie Rhiant documenteert de wijze waarop de hedge-relaties passen in de doelstellingen van het risicobeheer, de hedge-strategie en de verwachting aangaande de effectiviteit van de hedge. Woningcorporatie Rhiant past hedge-accounting toe: Het effectieve deel van financiële derivaten die zijn toegewezen voor kostprijshedge-accounting, wordt tegen kostprijs gewaardeerd. Voor het ineffectieve deel wordt het verschil tussen de kostprijs en de lagere reële waarde in de winst-en-verliesrekening verwerkt.

Embedded derivaten worden afgescheiden van het basiscontract en afzonderlijk in de jaarrekening verwerkt conform de hiervoor beschreven grondslagen voor derivaten, indien wordt voldaan aan de volgende voorwaarden: • er bestaat geen nauw verband tussen de economische kenmerken en risico’s van het in het contract besloten derivaat en de economische kenmerken en risico’s van het basiscontract; • een afzonderlijk instrument met dezelfde voorwaarden als het in het contract besloten derivaat zou voldoen aan de definitie van een derivaat; en • het samengestelde instrument wordt niet tegen reële waarde gewaardeerd met verwerking van waardeveranderingen in het resultaat.

-66-60-

financiële derivaten echter voor hedge-accounting in aanmerking komen en hedge-accounting wordt toegepast, is de verwerking van deze winst of dit verlies afhankelijk van de aard van de afdekking. Woningcorporatie Rhiant past hedge-accounting toe op basis van generieke hedge documentatie. Woningcorporatie Rhiant documenteert de wijze waarop de hedge-relaties passen in de doelstellingen van het risicobeheer, de hedge-strategie en de verwachting aangaande de effectiviteit van de hedge. Jaarrekening 2015 Woningcorporatie Rhiant past hedge-accounting toe: Stichting Rhiant Het effectieve deel van financiële derivaten die zijn toegewezen voor kostprijshedge-accounting, wordt tegen kostprijs gewaardeerd. Voor het ineffectieve deel wordt het verschil tussen de kostprijs en de lagere reële waarde in de winst-en-verliesrekening verwerkt.

Embedded derivaten worden afgescheiden van het basiscontract en afzonderlijk in de jaarrekening verwerkt conform de hiervoor beschreven grondslagen voorlatente derivaten, indien wordt voldaan aan de volgende voorwaarden: 9.1 Voorziening belastingverplichtingen •Voor er bestaat geen nauw verbandbelastingbedragen tussen de economische kenmerken en risico’s van het in het contract besloten derivaat en de economische in de toekomst te betalen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een Jaarrekening 2015 kenmerken risico’ster van het basiscontract; voorziening en getroffen grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in Stichting Rhiant •mindering een afzonderlijk instrument met dezelfde voorwaarden als het in het contract besloten derivaat zou voorwaartse voldoen aan verliescompensatie, de definitie van een voor derivaat; enhet gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare zover •waarschijnlijk het samengestelde instrument wordt niet tegen reële waarde gewaardeerd metverrekening. verwerking van waardeveranderingen in het resultaat. is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor De belastinglatentie betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is GRONDSLAGEN VOORheeft DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. De nettorente 1. Materiële vastebestaat activa uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief (25%).

-60-

1.1 Onroerende zaken in exploitatie, sociaal Grondslag sociaal vastgoed exploitatieop geclassificeerd als bedrijfsmiddel: De opgenomen latentie heeftinbetrekking complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen Sociaal vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs de bezit huurtoeslaggrens, het maatschappelijk vastgoed verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor hetonder overige is niet aan te duiden wat de bestemming zalen zijnhet enoverige is vanuitsociale het vastgoed. Devoorzichtigheid huurtoeslaggrens is een algemeen huurprijsniveau dat jaarlijks per 1 juli door de minister van Binnenlandse Zaken en oogpunt van de latentie op nihil gewaardeerd. Koninkrijksrelaties wordt vastgesteld. Ultimo 2015 bedraagt deze grens € 710,68 (2014: € 699,48). 9.2 Overige voorzieningen Maatschappelijk vastgoed is bedrijfsonroerendgoed dat is verhuurd aan maatschappelijke organisaties, waaronder zorg-, welzijns-, onderwijs- en Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk culturele instellingen en dienstverleners en tevens is vermeld op de bijlage zoals deze is opgenomen in de Beschikking van de Europese Commissie zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. d.d. 15 december 2009 aangaande de staatssteun voor toegelaten instellingen. 10. Schulden op langeRhiant termijn Woningcorporatie kwalificeert het sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel, aangezien Woningcorporatie Rhiant een beleid heeft dat gericht is op

het realiseren van de volkshuisvestelijke taken. Het volkshuisvestelijk beleid staat hierbij centraal. Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening Grondslag waardering als bedrijfsmiddel en waardering tegen actuele waarde gebaseerd op bedrijfswaarde: verantwoord. Sociaal vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd tegen de actuele waarde gebaseerd op bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde wordt gevormd door de Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. contante waarde van de geprognosticeerde kasstromen van de kasstroomgenererende eenheid uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de investering. De reële waarde wordt afhankelijk gesteld van de In het kader van de verkoopvan vande woningen onder heeft de corporatie terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de voorgenomen bestemming complexen. Devoorwaarden onroerende zaken kunnen voor een langere of kortere termijn voor verhuur worden aangehouden. ontwikkeling van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting van de directie weergeven van de economische omstandigheden die van toepassing zullen zijn gedurende de resterende levensduur van het actief. De kasstromen zijn gebaseerd op de eind 2014 intern geformaliseerde meerjarenbegroting en bestrijken een periode van vijf jaar, behoudens de verwachte kosten van groot onderhoud, erfpacht en overige contracten met een werkingsduur van meer dan vijf jaar. De kosten van planmatig onderhoud worden gebaseerd op de in de meerjarenonderhoudsbegroting onderkende cycli per component. Voor latere jaren wordt uitgegaan van de verwachte gemiddelde 11. Schulden op korte termijn groeivoeten voor inflatie, huurstijging en rente alsmede genormeerde lastenniveaus. De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgings/vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. Uitgaven na eerste verwerking (de zogeheten na-investeringen) die leiden tot een waardeverhoging van het actief, worden geactiveerd. Uitgaven die betrekking hebben op toekomstige herstructureringen, waarvan de feitelijke verplichtingen dan wel de in rechte afdwingbare Overige activa en passiva verplichtingen zijn aangegaan, worden in de waardering betrokken. Herstructurering onderscheidt zich van renovatie door het verbeteren of vergroten van de oorspronkelijke capaciteit. Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Periodiek groot onderhoud wordt volgens de componentenbenadering geactiveerd. Hierbij worden de totale uitgaven toegewezen aan de samenstellende delen. De lasten van onderhoud, niet zijnde periodiek groot onderhoud, waaronder renovatie, onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief. De lasten van dergelijk onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen. Afschrijvingen worden berekend over de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde is gesplitst naar de componenten grond, opstal en overige componenten. Over het aandeel van de grond wordt niet afgeschreven. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur per component en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. De initiële herwaardering van het sociaal vastgoed in exploitatie naar actuele waarde is rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt in een herwaarderingsreserve. De hierop volgende jaarlijkse waardeveranderingen worden als volgt in de jaarrekening verwerkt: • Een waardevermeerdering van een complex onder het sociaal vastgoed wordt in beginsel direct ten gunste van de herwaarderingsreserve gebracht. Uitzondering betreft het geval wanneer voor een complex in het verleden een afwaardering ten laste van het resultaat is gebracht. In die situatie worden waardevermeerderingen van ditzelfde complex als positief resultaat in de winst-en-verliesrekening verwerkt, voor zover dit een terugname betreft van deze eerdere waardevermindering. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de terugneming nooit hoger is dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien in voorgaande jaren geen bijzonder waardeverminderingsverlies voor het complex zou zijn verantwoord. • Een waardevermindering van een complex onder het sociaal vastgoed wordt in beginsel ten laste van het resultaat gebracht. Indien echter een herwaarderingsreserve voor dit complex gevormd is, wordt de waardevermindering direct ten laste van de herwaarderingsreserve gebracht tot het bedrag dat met betrekking tot het desbetreffende complex in de herwaarderingsreserve is opgenomen.

• Een waardevermeerdering van een complex onder het sociaal vastgoed wordt in beginsel direct ten gunste van de herwaarderingsreserve gebracht. Uitzondering betreft het geval wanneer voor een complex in het verleden een afwaardering ten laste van het resultaat is gebracht. In die situatie worden waardevermeerderingen van ditzelfde complex als positief resultaat in de winst-en-verliesrekening verwerkt, voor zover dit een terugname betreft van deze eerdere waardevermindering. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de terugneming nooit hoger is dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien in voorgaande jaren geen bijzonder waardeverminderingsverlies voor het complex zou zijn verantwoord. • Een waardevermindering van een complex onder het sociaal vastgoed wordt in beginsel ten laste van het resultaat gebracht. Indien echter een herwaarderingsreserve voor dit complex gevormd is, wordt de waardevermindering direct ten laste van de herwaarderingsreserve gebracht tot het bedrag dat met betrekking tot het desbetreffende complex in de herwaarderingsreserve is opgenomen.

Bedrijfswaarde -61-67-

gebracht. Uitzondering betreft het geval wanneer voor een complex in het verleden een afwaardering ten laste van het resultaat is gebracht. In die situatie worden waardevermeerderingen van ditzelfde complex als positief resultaat in de winst-en-verliesrekening verwerkt, voor zover dit een terugname betreft van deze eerdere waardevermindering. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de terugneming nooit hoger is dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien in voorgaande jaren geen bijzonder waardeverminderingsverlies voor het complex zou zijn verantwoord. • Een waardevermindering van een complex onder het sociaal vastgoed wordt in beginsel ten laste van het resultaat gebracht. Indien echter een herwaarderingsreserve voor dit complex gevormd is, wordt de waardevermindering direct ten laste van de herwaarderingsreserve gebracht tot het bedrag dat met betrekking tot het desbetreffende complex in de herwaarderingsreserve is opgenomen. Jaarrekening 2015

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant Stichting Rhiant

Bedrijfswaarde 5. Vorderingen De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de geprognosticeerde kasstromen uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de investering. Daarbij wordt rekening gehouden met de voorgenomen De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De bestemming en aard van het bezit. Onderscheid wordt gemaakt in woningen bestemd voor de verhuur, woningen bestemd voor de verkoop op korte reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid en langere termijn en bedrijfsmatige/overige onroerende zaken. worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouwde veronderstellingen van de economische omstandigheden die van toepassing zijn gedurende de resterende levensduur van het actief. De kasstromen zijn gebaseerd op de eind 2015 intern geformaliseerde meerjarenbegroting 5.1 Huurdebiteuren en bestrijken een periode van 10 jaar behoudens de verwachte kosten van groot onderhoud en overige contracten met een werkingsduur van meer Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische dan 5 jaar. De kosten van planmatig onderhoud worden gebaseerd op de in de meerjaren onderhoudsbegroting onderkende cycli per component. benadering. Voor latere jaren wordt uitgegaan van de gemiddelde groeivoeten voor inflatie, huurstijging en rente alsmede genormeerde lastenniveaus. De verkopen die zijn ingerekend zijn ingerekend voor een periode van 5 jaar. 6. Liquide middelen

-62-

Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn Voor de bedrijfswaardeberekening gelden de volgende parameters: opgenomen onder de kortlopende schulden. - huurontwikkeling 2015 1,00% + inkomensafhankelijke verhoging De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. niet ter +vrije beschikking staan,verhoging dan wordt hiermee bij de 2016 Indien middelen 0,70% inkomensafhankelijke waardering rekening gehouden. 2017 1,40% + inkomensafhankelijke verhoging 2018 1,58% + inkomensafhankelijke verhoging 2019 1,71% + inkomensafhankelijke verhoging 7. Groepsvermogen 2020 1,79% + inkomensafhankelijke verhoging vanaf 2020 2,00% (WSW)van + inkomensafhankelijke verhoging van de Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang derden in het eigen vermogen geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele0,70% verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, - bedrijfslasten 2015 tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de 2016 heeft, en in staat1,40% geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door 2017komen die winsten1,58% Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen 2018zijn gerecupereerd. 1,71% 2019 1,79% vanaf 2020 2,00% (WSW)

7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve - lastenstijging De onroerende zaken (onderhoud in exploitatie/ nieuwbouw) sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de 2015 vermogen. 0,70% historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd 2016 1,40% 2017 waardering historische 1,58% kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen 2018 gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve1,71% sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. 2019 1,79% vanaf 2020 2,00% (WSW) - disconteringsvoet 8. Egalisatierekening nieuwbouw 5,00% bestaand bezit 5,00% De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. - renteworden bij herfinanciering 5,00% De bijdragen jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende exploitaties. Bij de bepaling van de bedrijfswaarde is geen rekening gehouden met de rentabiliteitswaardecorrectie van de bestaande leningenportefeuille. De rentabiliteitswaardecorrectie betreft het verschil tussen de contante waarde van de verwachte kasstromen uit hoofde van leningen en de boekwaarde 9. Voorzieningen van de leningen. Bij de berekening van de bedrijfswaarde is de waarde van de grond gewaardeerd tegen contante waarde conform de methodiek van het Centraal Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het Fonds Volkshuisvesting: grond minus kosten sloop prijspeil heden oprenten tot einde looptijd en dit contant gemaakt naar balansdatum. waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden Jaarrekening 2015 Disconteringsvoet is gelijk aan die van de bedrijfswaarde. tegen nominale waarde opgenomen. Stichting Rhiant Bij de berekening van de bedrijfswaarde is geen rekening gehouden met de saneringsheffing, omdat deze niet als vastgoed gerelateerd wordt beschouwd.

1.2 Onroerende zaken in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie betreft complexen in aanbouw ten behoeve van toekomstige verhuurexploitatie. De complexen in aanbouw worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van een bijzondere waardevermindering. Voorts wordt rente tijdens de bouw toegerekend. De geactiveerde rente wordt berekend tegen de gemiddelde rentevoet over het totale vreemde vermogen. Voor onroerende zaken waarvoor specifieke financiering is aangetrokken, wordt de interestvoet van deze specifieke financiering gehanteerd. Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening op de balans opgenomen. Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen verkrijgingsprijs en bijkomende kosten. Rentetoerekening vindt eerst plaats nadat ontwikkelactiviteiten zijn gestart. Afschrijving vindt plaats na ingebruikneming van de complexen. 1.3 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van de verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Onderhoud Kosten voor periodiek groot onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen. 2. Vastgoedbeleggingen

2.1 Onroerende zaken in exploitatie, commercieel Het commercieel vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs boven de huurtoeslaggrens, het bedrijfsmatig vastgoed (niet zijnde maatschappelijk vastgoed) en het overige commercieel vastgoed. Grondslag classificatie als vastgoedbelegging en waardering tegen actuele waarde: Het commercieel vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd op basis van actuele waarde. De actuele waarde wordt vastgesteld aan de hand van courante prijzen op een actieve markt voor gelijksoortige onroerende zaken op dezelfde locatie en in dezelfde staat. Winsten of verliezen, ontstaan door een wijziging in de actuele waarde van het commercieel vastgoed, worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening over de periode waarin de

-63-66-

1.3 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van de verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op terreinen wordt niet afgeschreven.

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

Onderhoud Kosten voor periodiek groot onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen. 9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen 2. Vastgoedbeleggingen Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen teringrootte van decommercieel som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in 2.1 Onroerende zaken exploitatie, mindering gebracht de in deomvat toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde vanhuurtoeslaggrens, beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het Het commercieel vastgoed woningen in exploitatie met een huurprijs boven de het bedrijfsmatig vastgoed (niet zijnde waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscalecommercieel winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. maatschappelijk vastgoed) en het overige vastgoed. De belastinglatentie heeft op tijdelijke waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is Grondslag classificatie als betrekking vastgoedbelegging en verschillen waarderingtussen tegen actuele waarde: gewaardeerd tegen nominale/contante waarbij discontering tegen de nettorente enwaarde hebbenwordt overwegend een aan langlopend Het commercieel vastgoed in exploitatiewaarde wordt gewaardeerd op basisplaatsvindt van actuele waarde. De actuele vastgesteld de handkarakter. van De nettorente bestaat de voormarkt Woningcorporatie Rhiant geldende rente langlopende leningen (4,107%)staat. onder aftrek van belasting ontstaan op basis courante prijzen op eenuitactieve voor gelijksoortige onroerende zakenvoor op dezelfde locatie en in dezelfde Winsten of verliezen, van het (25%). van het commercieel vastgoed, worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening over de periode waarin de door eeneffectieve wijziging belastingtarief in de actuele waarde wijziging zich voordoet, onder de categorie “Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille”. Daarnaast wordt ten laste van de resultaatbestemming, hetzij ten laste van de Overige reserves, een herwaarderingsreserve gevormd. De herwaarderingsreserve betreft het De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen ongerealiseerde positieve verschil tussen de actuele waarde en de historische kostprijs. verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. 2.2 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 9.2 Overige voorzieningen Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden die zijn gekwalificeerd als een financieringstransactie worden gewaardeerd op basis van actuele Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk waarde. De actuele waarde wordt vastgesteld aan de hand van courante prijzen op een actieve markt voor gelijksoortige onroerende zaken op zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. dezelfde locatie en in dezelfde staat. 10. Schulden lange termijn Winsten ofop verliezen ontstaan door een wijziging in de actuele waarde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening over de periode waarin de wijziging zich voordoet, onder de categorie “Niet-gerealiseerde waardeveranderingen Langlopende schuldenDaarnaast worden gewaardeerd tegen zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend metDe agio of disagio en onder aftrek vastgoedportefeuille”. wordt ten laste vande dekostprijs, resultaatbestemming een herwaarderingsreserve gevormd. herwaarderingsreserve betreft vanongerealiseerde transactiekosten.positieve De betaalde rente inclusief de nog waarde te betalen ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening het verschil tussen de actuele en rente de historische kostprijs. verantwoord. Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. 2.3 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de eigen exploitatie In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een complexen terugkoopverplichting afhankelijk is van de Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie als vastgoedbelegging betreft in aanbouwdie tenmede behoeve van toekomstige ontwikkeling van de van de vastgoed. woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting verhuurexploitatie alswaarde commercieel bestaat dat de in terugkoop één jaar zal plaatsvinden is de verplichting ondervan de toepassing kortlopendeverminderd schulden verantwoord. De complexen aanbouwbinnen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs en indien met bijzondere waardeverminderingen. De verkrijgingsprijs bestaat uit materiaalkosten, toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering en toegerekende rente tijdens de bouw onder aftrek van een bijzondere waardevermindering uit hoofde van te dekken stichtingskosten. 11. Schulden op korte termijn De bijzondere waardevermindering wordt bepaald door het verschil tussen de realiseerbare waarde (taxatiewaarde van het object of DCF van De kortlopende schulden bij eerste verwerking de reële waarde (indien dezedelager is dan exploitatiekasstromen) enworden de stichtingskosten. Indien deopgenomen bijzondere tegen waardevermindering hoger is dan waarde vande deverkrijgingsonroerende zaken in /vervaardigingsprijs) enonroerende vervolgenszaak gewaardeerd tegen de geamortiseerde welke kan zijn aan waarde. ontwikkeling, wordt de op nihil gewaardeerd en wordt een kostprijs, voorziening aangelijk de creditzijde vande denominale balans opgenomen. Jaarrekening 2015

Overige activa en passiva Stichting Rhiant Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen verkrijgingsprijs, bijkomende kosten en indien van toepassing verminderd met bijzondere waardeverminderingen. Rentetoerekening vindt eerst plaats nadat ontwikkelactiviteiten zijn gestart. Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. 3. Financiële vaste activa De financiële vaste activa bestaan uit de vordering BWS subsidie, de actieve/latente belastinglatentie, en de deelnemingen. 3.1 Te vorderen BWS-subsidies De onder de financiële vaste activa opgenomen vordering uit hoofde van binnen het Besluit Woning gebonden Subsidies (BWS) toegezegde bedragen (contante waarde van de uitbetalingen) wordt jaarlijks verminderd met de door de budgethouders beschikbaar gestelde bedragen. De uitbetalingstermijn is afhankelijk gesteld van de disconteringsvoet en beloopt vanaf de vaststelling van de subsidie maximaal 18 jaar. De jaarlijks te ontvangen BWS subsidiebedragen worden op deze vordering afgeboekt. De waardering van deze vordering is nominaal vermeld. -64-

3.2 Latente belastingvorderingen Onder de financiële vaste activa zijn actieve belastinglatenties opgenomen, indien en voor zover het waarschijnlijk is dat realisatie van de belastingclaim te zijner tijd zal kunnen plaatsvinden. Deze actieve latenties zijn gewaardeerd tegen contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. De nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (3,67%) onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief (25%). De actieve belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering en op de aanwezige compensabele verliezen.

Latente belastingvorderingen uit hoofde van verrekenbare verschillen en beschikbare voorwaartse verliescompensatie worden opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden worden benut. Deze wordt nominaal gewaardeerd. 3.3 Deelnemingen Deelnemingen in groepsmaatschappijen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde, doch niet lager dan nihil. Deze nettovermogenswaarde wordt berekend op basis van de grondslagen van Woningcorporatie Rhiant. Deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer Woningcorporatie Rhiant geheel of ten dele instaat voor schulden van de desbetreffende deelneming, respectievelijk de feitelijke verplichting heeft de deelneming (voor haar aandeel) tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening gevormd. Bij het bepalen van de omvang van deze voorziening wordt rekening gehouden met reeds op vorderingen op de deelneming in mindering gebrachte voorzieningen voor oninbaarheid.

57 -67-

De vorderingen op groepsmaatschappijen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. De presentatie is bij vorderingen. Andere deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op

3.3 Deelnemingen Stichting Rhiant Deelnemingen in groepsmaatschappijen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde, doch niet lager dan nihil. Deze nettovermogenswaarde wordt berekend op basis van de grondslagen van Woningcorporatie Rhiant. Deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer Woningcorporatie Rhiant geheel of ten dele instaat 5. Vorderingen voor schulden van de desbetreffende deelneming, respectievelijk de feitelijke verplichting heeft de deelneming (voor haar aandeel) tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening gevormd. Bij het bepalen van de omvang van deze voorziening wordt rekening gehouden met De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reeds op vorderingen op de deelneming in mindering gebrachte voorzieningen voor oninbaarheid. reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. De vorderingen op groepsmaatschappijen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. De presentatie is bij 5.1 Huurdebiteuren vorderingen. Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische

benadering. Andere deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs en indien van toepassing onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen.

6. Liquide middelen De vorderingen op maatschappijen waarin wordt deelgenomen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk zijn aan delooptijd nominale waarde, onder maanden. aftrek van Rekening-courantschulden noodzakelijk geachte voorzieningen. Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een korter dan twaalf bij banken zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. De deelnemingen (Rhiant Holding BV, tegen Woningnet NV, de waarde. vof VOCIndien en Stadsherstel Drechtsteden NV) worden gewaardeerd debijnettoliquide middelen zijn gewaardeerd de nominale middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordtvolgens hiermee de vermogenswaarde, uitzondering van de deelname in Woningnet NV welke nominaal wordt gewaardeerd. waardering rekeningmet gehouden. 3.4 Leningen u/g 7. Groepsvermogen De verstrekte leningen (leningen u/g) worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde welke gelijk van zijn derden aan de toerekenbare nominale waarde, onderhet aftrek van noodzakelijke Indien de aan hetkostprijs, minderheidsbelang verliezen minderheidsbelang vanvoorzieningen. derden in het eigen vermogen van de geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de 4. Voorraden geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door Woningcorporatie Rhiant haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. Vastgoed bestemd voorvoor verkoop

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

Vastgoed bestemd voor verkoop betreft de voorraad woningen (opgeleverd en nog niet verkocht). Vastgoed bestemd voor verkoop wordt gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden. 7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. 5. Vorderingen

Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve het verschiltegen tussen historische kostprijs en actuele tegen waarde. ongerealiseerd vermogen De vorderingen worden bij eerste verwerking is opgenomen dewaardering reële waarde en vervolgens gewaardeerd de Dit geamortiseerde kostprijs. De is gebaseerd open inschattingen van toekomstige middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. reële waarde geamortiseerde kostprijs zijn kasstromen. gelijk aan deDoor nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.

8. Egalisatierekening 5.1 Huurdebiteuren De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Woninggebonden Subsidies worden verantwoord het jaar van ontstaan. Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend metBesluit een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerdinop een statische De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende benadering. exploitaties. 6. Liquide middelen 9. Voorzieningen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het opgenomen onder de kortlopende schulden. waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden De liquide middelen zijn opgenomen. gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de tegen nominale waarde waardering rekening gehouden. -65-

7. Groepsvermogen Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd.

7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd.

-66-

7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. Jaarrekening Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is2015 Stichting Rhiant gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd.

8. Egalisatierekening 9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende mindering gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het exploitaties. waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. 9. Voorzieningen De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is Jaarrekening 2015 gewaardeerd tegen nominale/contante waarbij discontering plaatsvindt tegen en de verliezen nettorentedie enop hebben overwegend eenwaarbij langlopend Stichting Rhiant Voorzieningen worden gevormd voor in waarde rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen balansdatum bestaan het karakter. De nettorente is bestaat uituitstroom de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningenkan (4,107%) aftrek van belastingworden op basis waarschijnlijk dat een van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs wordenonder geschat. Voorzieningen van het effectieve belastingtarief (25%). tegen nominale waarde opgenomen. De opgenomen betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen 9.1 Voorzieninglatentie latenteheeft belastingverplichtingen verhuureenheden bestemd voorbelastingbedragen sloop en herontwikkeling. Voor overige bezit is niet aan te duiden wat debalanswaarderingen bestemming zal zijnwordt en is een vanuit het Voor in de toekomst te betalen uit hoofde vanhet verschillen tussen commerciële en fiscale oogpunt vangetroffen voorzichtigheid de latentie nihil voorziening ter grootte van de op som vangewaardeerd. deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in mindering gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. 9.2 Overige voorzieningen Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn belastinglatentie om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. De heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. De nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis 10. Schulden op langebelastingtarief termijn van het effectieve (25%). Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek De latentie betrekking op complexen voor de verkoop, beleggingen schulden. Ultimo 2015 zijn er geen vanopgenomen transactiekosten. Deheeft betaalde rente inclusief de nogbestemd te betalen rente ultimo boekjaar wordt en als langlopende rentelast in de winsten verliesrekening verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het verantwoord. oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de 9.2 Overige voorzieningen ontwikkeling de waarde vande deoverige woningvoorzieningen in het economisch verkeer. tegen De terugkoopverplichting jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting Tenzij andersvan vermeld, worden gewaardeerd de nominale waardewordt van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk bestaat datbetreffende de terugkoop binnen één jaar plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. zijn om de verplichtingen af tezal wikkelen. 10. Schulden op lange termijn 11. Schulden op korte termijn Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgingsverantwoord. /vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de Overige activa envan passiva ontwikkeling de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde.

-66-

11. Schulden op korte termijn De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgings/vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

Overige activa en passiva Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. GRONDSLAGEN VOOR DE BEPALING VAN HET RESULTAAT BEDRIJFSOPBRENGSTEN 12. Huren Ook per 1 juli 2015 zijn de percentages voor de maximale huurverhoging hoger dan de inflatie. Voor zelfstandige woningen (bijvoorbeeld eengezinswoningen, appartementen, portiekwoningen) zijn voor huishoudens met een inkomen boven € 34.911 en € 43.786 hogere huurverhogingspercentages toegestaan. Het parlement heeft met de wetsvoorstellen hiervoor ingestemd. Dit betekent een huurverhoging van maximaal: 2,5 % voor huishoudens met een inkomen tot 34.229 euro (het basishuurverhogingspercentage: 1 % inflatie + 1,5 %). 3 % voor huishoudens met een inkomen tussen 34.229 euro en 43.786 euro (het basishuurverhogingspercentage plus 0,5 %). 5 % voor huishoudens met een inkomen boven 43.786 euro (het basishuurverhogingspercentage plus 2,5 %). De opbrengsten uit hoofde van huur worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van opeisbaarheid daar bij tussentijdse beëindiging van het huurcontract geen terugbetalingsverplichting geldt. 13. Vergoedingen De vergoedingen betreffen de opbrengsten servicecontracten overeengekomen bijdragen van huurders en worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van levering van de goederen en diensten. De bijdragen zijn voor de dekking van de te maken en gemaakte servicekosten. Verrekening op basis van daadwerkelijke bestedingen vindt jaarlijks plaats. Gemaakte servicekosten worden verantwoord onder de lasten servicecontracten. Opbrengsten servicecontracten betreffen overeengekomen bijdragen van huurders en worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van levering van de goederen en diensten. De bijdragen zijn voor de dekking van de te maken en gemaakte servicekosten. Verrekening op basis van daadwerkelijke bestedingen vindt jaarlijks plaats. Gemaakte servicekosten worden verantwoord onder de lasten servicecontracten. 14. Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille

59 -67-

Voor zelfstandige woningen (bijvoorbeeld eengezinswoningen, appartementen, portiekwoningen) zijn voor huishoudens met een inkomen boven € 34.911 en € 43.786 hogere huurverhogingspercentages toegestaan. Het parlement heeft met de wetsvoorstellen hiervoor ingestemd. Dit betekent een huurverhoging van maximaal: 2,5 % voor huishoudens met een inkomen tot 34.229 euro (het basishuurverhogingspercentage: 1 % inflatie + 1,5 %). 3 % voor huishoudens met een inkomen tussen 34.229 euro en 43.786 euro (het basishuurverhogingspercentage plus 0,5 %). Jaarrekening 2015 5 % voor huishoudens met een inkomen boven 43.786 euro (het basishuurverhogingspercentage plus 2,5 %). Stichting Rhiant De opbrengsten uit hoofde van huur worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van opeisbaarheid daar bij tussentijdse beëindiging van het huurcontract geen terugbetalingsverplichting geldt. 13. Vergoedingen 5. Vorderingen De vergoedingen betreffen de opbrengsten servicecontracten overeengekomen bijdragen van huurders en worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De in het jaar van levering van de goederen en diensten. reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid De bijdragen zijn voor de dekking van de te maken en gemaakte servicekosten. Verrekening op basis van daadwerkelijke bestedingen vindt jaarlijks worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. plaats. Gemaakte servicekosten worden verantwoord onder de lasten servicecontracten. Opbrengsten servicecontracten betreffen overeengekomen bijdragen van huurders en worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van levering van de goederen en diensten. De zijn voor de dekking van de te maken en gemaakte servicekosten. Verrekening op basis van daadwerkelijke bestedingen vindt jaarlijks 5.1 bijdragen Huurdebiteuren plaats. Gemaakte servicekosten worden verantwoord onder de lasten Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met servicecontracten. een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische benadering. 14. Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille 6. Liquide middelen De post nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de boekwaarde (bestaand bezit) dan wel de vervaardigingsprijs voor derden). worden verantwoord het moment van levering (passeren transportakte). Mogelijke Liquide middelen bestaan (projecten uit kas, banktegoeden enOpbrengsten deposito’s met een looptijd korter op dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn verliezen op onder nieuwbouw koopprojecten worden verantwoord zodra deze voorzienbaar zijn. opgenomen de kortlopende schulden. Projectopbrengsten uit hoofde van de onderhanden projecten worden als opbrengsten verwerkt in de winst-en-verliesrekening naar rato van de De liquideprestaties middelenop zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de verrichte balansdatum. waardering rekening gehouden. 7. Groepsvermogen 15. Overige baten Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de Hieronder worden onder andere de inschrijfgelden van woningzoekenden, de opbrengsten van overige dienstverlening en incidentele opbrengsten geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, verantwoord. tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. BEDRIJFSLASTEN 16. Afschrijvingen op materiële vaste activa 7.1 afschrijvingen Ongerealiseerde herwaarderingsreserve De (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille worden gebaseerd op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen De onroerende zaken de in exploitatie sociaal op en basis commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde de vinden plaats volgens lineaire methode van de geschatte economische levensduur. Afschrijving van het actief vindt plaatsdan tot de historische kostprijs restwaarde is bereikt.betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. De op sociaal vastgoed in exploitatie worden tussen gebaseerd op de bedrijfswaarde. Binnenendeactuele afschrijving op Dit hetongerealiseerd sociaal vastgoed in Eenafschrijvingen ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil waardering historische kostprijs waarde. vermogen is exploitatie componenten onderkend met een verschillende levensduur. Naast de grond (geen afschrijving) envermogen de opstalworden wordengerealiseerd. installaties en 2015 Jaarrekening gebaseerdworden op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde Stichting Rhiant inventaris onderkend. Van een afzonderlijke component is sprake indien deze component meer dan 10 procent uitmaakt van de waarde van het actief en/of indien de afschrijvingslast (als gevolg van een afwijkende levensduur van de component ten opzichte van de opstal) meer dan 10% afwijkt van de situatie dat geen component zou zijn onderkend. 8. Egalisatierekening 17. Overige waardeveranderingen immateriele en materiele vaste activa De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. De overige bijdragen worden jaarlijks ten gunste het resultaat overeenkomstig jaarlijksedoor voorgecalculeerde vannieuw de betreffende De waardeveranderingen wordenvan gevormd door degebracht waardevermindering die de is ontstaan gedurende het tekorten verslagjaar aangegane exploitaties. juridische en feitelijke verplichtingen met betrekking tot investeringen in nieuwbouw en herstructurering. 9. Voorzieningen 18. Personeelslasten Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-en-verliesrekening voor zover ze verschuldigd waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden zijn aan werknemers. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden door de tegen nominale waarde opgenomen. werknemers. 19. Lasten onderhoud Onder onderhoudslasten worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Reeds aangegane verplichtingen waarvan de werkzaamheden nog niet zijn uitgevoerd op balansdatum worden verwerkt onder de niet in de balans opgenomen verplichtingen. Het klachten- en mutatieonderhoud wordt onderscheiden in kosten van derden en eigen dienst, alsmede de kosten van het materiaalverbruik. In de winst-en-verliesrekening zijn de kosten van de eigen dienst opgenomen bij de kostensoort salarissen en sociale lasten.

21. Bedrijfslasten

-68-

De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. 22. Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentebaten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. 23. Rentelasten en soortgelijke kosten Rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen. 24. Belastingen

De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Tussen de boekwaarde in de balans (commerciële boekwaarde) en de fiscale boekwaarde van balansposten bestaan (tijdelijke) verschillen. De belangrijkste verschillen ontstaan als gevolg van een verschil in de waardering van het bezit (fiscaal op basis van waarde in het economisch verkeer, commercieel op basis van historische kostprijs) en een verschil in de waardering van de langlopende schulden (fiscaal op basis van marktwaarde, commercieel op basis van nominale waarde). Deze verschillen tussen fiscale en commerciële waardering leiden tot latente belastingvorderingen

-66-

22. Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentebaten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. 23. Rentelasten en soortgelijke kosten

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

Rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen.

24. Belastingen 9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde mindering gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is Tussen de boekwaarde in de balans (commerciële boekwaarde) en de fiscale boekwaarde van balansposten bestaan (tijdelijke) verschillen. De gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. belangrijkste verschillen ontstaan als gevolg van een verschil in de waardering van het bezit (fiscaal op basis van waarde in het economisch verkeer, De nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis commercieel op basis van historische kostprijs) en een verschil in de waardering van de langlopende schulden (fiscaal op basis van marktwaarde, van het effectieve belastingtarief (25%). commercieel op basis van nominale waarde). Deze verschillen tussen fiscale en commerciële waardering leiden tot latente belastingvorderingen (actieve latentie) of latente belastingschulden (passieve latentie) in de commerciële jaarrekening. De belasting over het resultaat wordt berekend over hetbestemd resultaat voor voor de belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekeningUltimo houdend met opgenomen latentie heeft betrekking op complexen verkoop, beleggingen en langlopende schulden. 2015 zijnbeschikbare er geen fiscaal compensabele verliezen voorgaande boekjaren (voorzover niet opgenomen de latente belastingvorderingen) verhuureenheden bestemd vooruit sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is nietinaan te duiden wat de bestemmingen zalvrijgestelde zijn en is vanuit het winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. 9.2 Overige voorzieningen Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijnactieve om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. De latentie uit hoofde van verkopen (vordering) is op contante waarde bepaald.Hierbij is beoordeeld of er voldoende fiscale winsten beschikbaar zijn in de toekomst. En is gevormd voor de toekomstige verkopen van woningen. Sinds 1 januari 2008termijn vallen de woningcorporaties integraal onder de vigerende belastingwetgeving. Eind 2008 is er overeenstemming bereikt tussen 10. Schulden op lange Aedes en de belastingdienst betreffende de Vaststellingsovereenkomst 2 (VSO 2). De VSO 1 is eenzijdig in 2008 door de belastingdienst opgezegd. Woningcorporatie Rhiant heeft de VSO 1 en VSO getekend. Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen2 de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek Jaarrekening 2015 Woningcorporatie Rhiant op basis de uitgangspunten van rente VSO 1 en VSO 2 de fiscale positie ultimoin2012 en het resultaat 2012 van transactiekosten. De heeft betaalde rente van inclusief de nog te betalen ultimo boekjaar wordt als rentelast de winstenfiscale verliesrekening Stichting Rhiant bepaald. Doordat jurisprudentie inzake de uitwerking van VSO 1 en VSO 2 voor woningcorporaties nog ontbreekt, kan de werkelijk te betalen of te verantwoord. verrekenen belasting afwijken van de in de jaarrekening opgenomen schatting. Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de 25. Deelnemingen ontwikkeling van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. Als resultaat van deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, wordt opgenomen het aan de woningcorporatie toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen. Dit resultaat wordt bepaald op basis van de bij Woningcorporatie Rhiant geldende grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. Bij deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, wordt het dividend als resultaat aangemerkt. hiervan vindt plaats onder de financiële baten en lasten. 11. Schulden op Verwerking korte termijn

De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgingsResultaatbepaling /vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. Het resultaat wordt bepaald door opbrengsten te verminderen met aan het boekjaar toe te rekenen kosten. Overige activavoor en passiva Grondslagen de opstelling van het kasstroomoverzicht Voorkasstroomoverzicht zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Het wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen en vlottende effecten. De effecten kunnen worden beschouwd als zeer liquide beleggingen.

-69-

Winstbelastingen, ontvangen interest, betaalde interest en ontvangen dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. De verkrijgingsprijs van verworven groepsmaatschappijen wordt opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geldmiddelen heeft plaatsgevonden. Hierbij worden geldmiddelen aanwezig in deze groepsmaatschappijen afgetrokken van de aankoopprijs. Transacties waarbij geen ruil van geldmiddelen plaatsvindt, waaronder financiële leasing, worden niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het financiële leasecontract wordt voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten.

61 -67-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

5. 5: Vorderingen Toelichting op de geconsolideerde balans DeI Vvorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De ACT A 31-dec-15 31-dec-14 reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico toelichting x € 1,=van oninbaarheid x € 1,= worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Materiële vaste activa 1 Deze post kan als volgt gespecificeerd worden: Onroerende zaken in exploitatie, sociaal 1,1 5.1 Huurdebiteuren - woningen en woongebouwen 115.326.124 117.058.704 Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische - onroerende goederen niet zijnde woningen 512.366 525.228 benadering. Totaal Onroerende zaken in exploitatie 115.838.490 117.583.932 6. Liquide middelen 1,2 Onroerende zaken in ontwikkeling, sociaal - project Volgerlanden 6.900 6.900 Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn - project Veersedijk 949.936 931.712 opgenomen onder de kortlopende schulden. - overige projecten 1.716.178 32.827zaken in ontwikkeling 2.673.014 DeTotaal liquideOnroerende middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de 905.785 waardering rekening gehouden. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie 1,3 - bedrijfspand en terreinen 679.497 716.128 7. Groepsvermogen - kantoorinventaris, werkplaats 274.788 133.419 - vervoermiddelen 79.560 88.553 Indien de Onroerende aan het minderheidsbelang van ten derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen1.033.844 vermogen van de 938.100 Totaal en roerende zaken dienste van de exploitatie geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, tenzij voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als119.427.817 de Totaalen Materiële vaste activa 119.545.348 geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt weer te geven:

Onroerende en roerende Onroerende Onroerende 7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve zaken ten zaken in zaken in De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de dienste van de exploitatie, ontwikkeling, Totaal Materiële historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. exploitatie sociaal sociaal vaste activa Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is Stand per 1op januari 2015 905.785 938.100 gebaseerd inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van119.427.817 actieve sturing kan het117.583.932 ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. Mutaties in de boekwaarde - investeringen 3.023.340 783.708 1.999.494 240.138 - subsidies 8. Egalisatierekening - desinvesteringen 920.223626.851206.10087.271afschrijvingen 8.400.4848.343.36157.123De-rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in- het jaar van ontstaan. herclassificatie woningen 861.410 861.410 - de betreffende De-bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van - overige waardeveranderingen 5.443.672 5.469.837 26.165exploitaties. Totaal mutaties in het boekjaar 9. Voorzieningen

7.715

1.855.258-

1.767.229

95.744

Stand per 31 december 2015 119.435.532 115.728.674 2.673.014 1.033.844 Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden Stand per 31 december 2015 tegen nominale waarde opgenomen. totaal investeringen 3.769.214 totaal cumulatieve waardevermindering 1.096.200totaal 2.673.014 Stand per 31 december 2015

119.435.532

115.728.674

Herwaardering

35.263.680-

Historische kostprijs per 31 december 2015

84.171.853

80.464.995

2.673.014

1.033.844

2.673.014

1.033.844

62 -66-71-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

Investeringen 9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen Onroerende zaken inteexploitatie, sociaal: Er is vooruit een bedrag € 783.000 geïnvesteerd in geriefverbeteringen en energiemaatregelen. Voor in de toekomst betalen belastingbedragen hoofde vanvan verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in mindering gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. Onroerende zaken in ontwikkeling, sociaal: Er is geïnvesteerd in nieuwbouwprojecten. Hierbij was 1 project in uitvoering. Dit betreft project"Overkerk". Het grootste deel van de investeringen heeft hier betrekking op a € 1,7 miljoen. De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is Onroerende en roerende zaken ten dienste vande exploitatie: De investeringen hebben betrekking op herinrichting van het kantoor voor een bedrag gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. van € 156.000, ICT voor een bedrag van € 49.000 en vervoermiddelen voor € 35.000. De nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief (25%). Desinvesteringen Onroerende zaken in exploitatie, sociaal: De desinvesteringen hebben betrekking op de verkoop van 40 woningen in diverse complexen in de vrije De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen verkoop. verhuureenheden voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het Onroerende zakenbestemd in ontwikkeling, sociaal: Het bedrag aan desinvesteringen heeft betrekking op de oplevering van 1 project te weten oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. Energieverbeteringen. Onroerende zaken ten dienste van de exploitatie: Het bedrag aan desinvesteringen heeft in hoofdzaak betrekking op de verkoop van 2 bedrijfswagens. 9.2 Overige voorzieningen

Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. Afschrijvingen Investeringen en na-investeringen in woningen en woongebouwen worden lineair afgeschreven tot einde levensduur (max. 50 jaar). 10. Schulden op lange termijn Voor de afschrijvingstermijnen en gevolgde systemathiek luiden als volgt: Grond 0 jaar geen afschrijvingen Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek Casco lineairzijnde het ontvangen 50 jaar vanInstallaties transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog telineair betalen rente ultimo boekjaar 20 jaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening verantwoord. Inrichting lineair 15 jaar Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. Over vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie wordt niet afgeschreven. Onroerende en roerende zaken diensteonder van devoorwaarden exploitatie worden lineair afgeschreven. In het kader van de verkoop vanten woningen heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de 30 jaar Bedrijfsgebouw lineair ontwikkeling van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting Terreinen 0 jaar geen afschrijvingen bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. Installaties lineair 20 jaar Inventaris lineair 10 jaar ICT lineair 5 jaar lineair 5 jaar Vervoermiddelen 11. Schulden op korte termijn Het bedrag aan correctieafschrijvingen vermeld bij 'onroerende zaken ten dienste van de exploitatie' heeft betrekking op de desinvestering van De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgingsverkochte vervoermiddelen. /vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. Herclassificatie woningen Onroerende zaken in exploitatie, sociaal: Dit betreft 8 woningen die met de huur boven de liberalisatiegrens zitten en worden aangemerkt als Overige activa enwoningen passiva volgens de RJ645.Hierdoor vind een herclassificatie plaats. Voor 15 woningen geldt dat daarvan de huurprijs onder commerciele liberalisatiegrens is gekomen en derhalve niet meer worden aangemerkt als commerciele woningen. Per saldo zijn er dus 7 woningen van Voor zover in weer het bovenstaande nietsociaal. andersAlle is aangegeven wordenwel de een overige activa en passiva tegen nominale waarde. commercieel aangemerkt als woningen hebben sociaal contract en zijngewaardeerd volgens de woningwet nog wel sociale woningen. Overige waardeveranderingen Onroerende zaken in exploitatie, sociaal: De waardeverandering betreft de mutatie in de bedrijfswaarde per 31 december 2015 in relatie tot 31 december 2014. Onroerende zaken in ontwikkeling, sociaal: De waardeverandering betreft de mutatie in de voorziening onrendabele top per 31 december 2015 in relatie tot 31 december 2014. Deze voorziening is in mindering gebracht op de uitgaven gedaan voor de onroerende zaken in exploitatie, sociaal.

63 -72-67-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

Actuele waarde 5. Vorderingen Onder bedrijfswaarde wordt verstaan de contante waarde van de netto-omzet, ofwel het saldo tussen de toekomstige opbrengsten en kosten (exclusief rente en afschrijving). mutatie inopgenomen de bedrijfswaarde wordt hieronder De vorderingen worden bij eersteDe verwerking tegen de reële waarde gespecificeerd. en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid De waarde van de onroerende zaken in exploitatie, sociaal, gebaseerd op de bedrijfswaarde bedraagt ultimo boekjaar € 115,7 miljoen (2014: € 117,6 worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. miljoen) inclusief de grond (tegen contante waarde, conform methodiek CFV). De afname van de bedrijfswaarde in het verslagjaar met een bedrag van € 1,9 miljoen (1,6 %) ten opzichte van vorig jaar laat zich als volgt verklaren: x € 1.000,=

5.1 Huurdebiteuren Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische Bedrijfswaarde vorig verslagjaar incl grond 117.584 benadering. 6. Liquide middelen

Autonome ontwikkelingen

3.519-

Voorraadmutatie's

3.264

Liquide middelen bestaan uitParameterwijzigingen kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn 3.778 opgenomen onder de kortlopende schulden. Exploitatiebeleid De liquide middelen zijn gewaardeerd staan, dan wordt hiermee bij de - huren tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking 2.838waardering rekening gehouden. - onderhoudsuitgaven 269 7. Groepsvermogen

- verhuurdersheffing - overige exploitatie-uitgaven

981 1.251

336-

Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de Investeringsbeleid geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig - Verkoop 5.248-ten laste van Woningcorporatie Rhiant, tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor - Sloop - haar rekening te nemen. Als de geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door - Woningaanpassingen 3 Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. - Energiebeleid 2-5247,233 115.523 7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve Mutatie contante waarde grond 205 De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de Bedrijfswaarde verslagjaar incl. grond 115.728 historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. In deongerealiseerde bedrijfswaarde isherwaarderingsreserve het volgende ingerekend: Een is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is * Inflatievolgend huurbeleid plus inkomensafhankelijke Enactieve rekening gehouden met huursombenadering van totale verhoging inflatie gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen.huurverhoging. Door middel van sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. plus 1%. * Verhuurdershefffing tot einde levensduur * In verband met niet vastgoed gerelateerde heffing, geen saneringsheffing ingerekend. * Heffing autoriteit woningmarkt wel ingerekend. 8. Egalisatierekening * De sloop en de verkopen zijn alleen voor de eerste 5 jaren ingerekend, voorzover van toepassing. In bedrijfswaarde is rekening gehouden met dehet verhuurdersheffing welkeWoninggebonden in het woonakkoord van 2013 is benoemd. Hierbijinishet de jaar heffing de Dede rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen regime van het Besluit Subsidies worden verantwoord vanvoor ontstaan. gehele levenshuur van het bezit De bijdragen worden jaarlijks teningerekend. gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende Er is rekening gehouden met de extra verdiencapaciteit van de huurverhogingen om de verhuurdersheffing te financieren, de zogenaamde exploitaties. inkomensafhankelijke huurverhoging. Hierbij is rekening gehouden met het stijgen van de huren tot de aftoppingsgrens. Dit alles binnen de bandbreedte van de huursombenadering. De totale verhoging van de huursom mag dan zijn inflatie plus 1%. De extra verdiencapaciteit is hiermee 9. Voorzieningen gereduceerd tot nul. Er is zelfs sprake van een afname van de verdiencapaciteit zoals die was voor de huursombenadering. Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het In de ingediende rijksbegroting 2016 wordt gesproken over het laten stijgen van de verhuurdersheffing in 2018 naar € 2 miljard in de sector t.o.v. de waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden oorspronkelijke € 1,7 miljard. Ook meldt het kabinet om de stijgende aanspraken op de huurtoeslag uiteindelijk wil doorberekenen aan de tegen nominale waarde opgenomen. woningcorporaties via de heffing. Dit betekent dat de overheid vanaf 2018 zo'n 2,5 miljard aan verhuurdersheffing wil ophalen bij de corporaties. Dit zal de jaren daarna nog verder oplopen. Als we dit doorreken in de bedrijfswaarde van Rhiant, ervan uitgaande dat de opbouw in 3 duurt tot het bedrag van € 2,5 miljard dan daalt de bedrijfswaarde van Rhiant van € 115,7 miljoen naar € 106,3 miljoen. Dit is een daling van € 9,4 miljoen.

Waarde onroerendzaakbelasting De onroerende zaken in exploitatie - sociaal - zijn in het kader van de Wet onroerendzaakbelasting (WOZ) per 1 januari 2015 gewaardeerd op € 254 miljoen. Verzekeringen De onroerende goederen in exploitatie, sociaal, zijn tegen brand verzekerd voor een waarde van € 235,9 miljoen. De verzekerde waarde van het bedrijfspand bedraagt € 1,5 miljoen. De verzekerde waarde van de inventaris bedraagt € 265.000,=. Aanpassingen van de verzekerde waarden geschieden volgens de indexclausule. Verder zijn er verzekeringen afgesloten voor wettelijke aansprakelijkheid, geldtransport, wagenpark, collectieve ongevallen, glasverzekering, verzuimverzekering, milieuverzekering en bestuurdersaansprakelijkheid.

64 -66-73-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen 31-dec-15 31-dec-14 Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële wordt een toelichting en fiscale balanswaarderingen x € 1,= x € 1,= voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het Vastgoedbeleggingen 2 geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in mindering de ingespecificeerd de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het Deze post gebracht kan als volgt worden: waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. Onroerende zaken in exploitatie, commercieel 2,1 - woningen en woongebouwen 19.349.976 19.953.607 De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is - Grond woningen verkocht onder voorwaarden 2.104.136 2.104.136 gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. totaal Onroerende zaken in exploitatie 21.454.112 22.057.743 De nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief (25%). 2,2 17.494.416 19.267.082 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden totaal Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 17.494.416 19.267.082 De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen 2,3 te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het Onroerende zakenbestemd in ontwikkeling, commercieel verhuureenheden voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan - project oogpunt vanVolgerlanden voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. - overige projecten totaal Onroerende zaken in ontwikkeling 9.2 Overige voorzieningen Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk Totaal Vastgoedbeleggingen 38.948.528 41.324.825 zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. Het verloop de vastgoedbeleggingen is als volgt weer te geven: 10. Schulden opvan lange termijn Onroerende Onroerende Onroerende Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek zaken in inde winstzakenen verkocht van transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast verliesrekening zaken in exploitatie, onder ontwikkeling, Totaal Vastgoed verantwoord. commercieel voorwaarde commercieel beleggingen Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. Oorspronkelijke contractprijs 19.465.954 In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk Herwaarderingen 198.871- is van de ontwikkeling van de2015 waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting Stand per 1 januari 41.324.825 22.057.743 19.267.082 bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. Mutaties in de boekwaarde - investeringen 561.559 561.559 - subsidies - desinvesteringen 1.240.4301.240.43011. Schulden op korte termijn - afschrijvingen - herwaarderingen 1.093.795- is dan de verkrijgings1.093.795De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager - herclassificatie woningen 861.410861.410/vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. - overige waardeveranderingen 257.780 257.780 totaal mutaties in het boekjaar Overige activa en passiva

2.376.297-

603.630-

1.772.667-

Oorspronkelijke contractprijs 19.944.985 Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Herwaarderingen 2.450.569-

Stand per 31 december 2015

38.948.528

21.454.112

17.494.416

Stand per 31 december 2015

38.948.528

21.454.112

17.494.416

Herwaardering Historische kostprijs per 31 december 2015

8.366.66130.581.868

8.366.66113.087.452

17.494.416

Investeringen Onroerende zaken verkocht onder voorwaarde: Het bedrag aan investeringen heeft betrekking op de verkoop van woningen via Koopgarant. Desinvesteringen Onroerende zaken verkocht onder voorwaarde: De desinvesteringen betreffen teruggekochte woningen via Koopgarant.

65 -74-67-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

5. Vorderingen Afschrijvingen Op vastgoedbeleggingen wordt niet afgeschreven. De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid Herclassificatie woningen worden in mindering Deze voorzieningen worden bepaald opdie basis individuele beoordeling van de vorderingen. Onroerende zaken ingebracht. exploitatie, commercieel: Dit betreft 8 woningen met van de huur boven de liberalisatiegrens zitten en worden aangemerkt als commerciele woningen volgens de RJ645.Hierdoor vind een herclassificatie plaats. Voor 15 woningen geldt dat daarvan de huurprijs onder liberalisatiegrens is gekomen en derhalve niet meer worden aangemerkt als commerciele woningen. Per saldo zijn er dus 7 woningen van commercieel weer aangemerkt als sociaal. Alle woningen hebben wel een sociaal contract en zijn volgens de woningwet nog wel sociale woningen. 5.1 Huurdebiteuren Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische benadering. Actuele waarde De actuele waarde van commercieel vastgoed in exploitatie is gebaseerd op een waardering door een onafhankelijke en ter zake kundig taxateur. Bij 6. Liquide middelen de bepaling van de actuele waarde zijn de volgende uitgangspunten toegepast: - de totale omvang van onroerende zaken in exploitatie, commercieel, is getaxeerd december 2015Rekening-courantschulden bij banken zijn Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter per dan31 twaalf maanden. - de taxatie is verricht door een externe taxateur opgenomen onder de kortlopende schulden. - de taxatiewaarde is de waarde in verhuurde staat, bepaald via de DCF berekening. De- liquide middelenheeft zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de de waardering plaatsgevonden na visuele inspectie van de buitenzijde van deter woningen. Bij de bedrijfsmatige objecten waardering heeft derekening taxateur gehouden. gebruik gemaakt van plattegronden en de binnen het taxatiekantoor aanwezige bekendheid van de aard en indeling van de betreffende objecten opgedaan bij voorgaande taxaties - de waardering is gebaseerd op de door Rhiant aangegeven huren van de objecten, waarbij taxateur ervan uitgaat dat deze 7. Groepsvermogen huren marktconform zijn - de de taxtatie vind eens per 3 jaar plaats Indien aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, eventuele verdere-verliezen, ten laste van Woningcorporatie Rhiant, Ultimo boekjaar bedraagt de waarde van de onroerende zaken inalsmede exploitatie - commercieel gebaseerdvolledig op de taxatiewaarde € 21,4 miljoen (2014: € tenzijmiljoen). en voor zover de minderheidsaandeelhouder verplichting heeft, in staat is, om die verliezen voormaar haar wordt rekening te nemen. Als de door 22,0 De daling van € 0,6 miljoen komt doordeeen afname van heten commercieel vastgoed in omvang gedeeltelijk gedempt geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken,De komen die is winsten volledig ten met gunste van Woningcorporatie Rhiant door een waarde stijging van het resterende commerciele vastgoed. omvang gedaald in aantal 7 woningen voor een waarde vantotdat € 0,8 de miljoen Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezende zijn gerecupereerd. door herclassificatie van commercieel en sociaal bezit conform toetsing op huurprijs vermeld in de RJ 645. De taxatiewaarde is gedaald met totaal

€ 0,6 miljoen. Te weten -/- € 1,0 miljoen van de herclassificatie woningen en een stijging van 0,4 miljoen voor de overige woningen. Deze toename (9,17%) ten opzichte van vorig jaar laat zich verklaren door de stijgende markt in commerciële verhuur en de gevolgen die dit heeft voor de aard en omvang van de af te sluiten huurcontracten. 7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de De waarde van de onroerende zaken verkochtvan onder voorwaarde is gebaseerd op de laatst bekende verkoopprijs minus de verstrekte korting. De historische kostprijs betekent dit het ontstaan ongerealiseerd vermogen. waardering is vastgesteld door een externe onafhankelijke en ter zake kundige taxateur. De taxatie vind plaats bij verkoop en terugkoop van de woning. Door verkoopherwaarderingsreserve van een aantal woningen in referentie complexen is de waarde gedaald t.o.v.en vorig boekjaar. In absolute zin is het aantal Een ongerealiseerde is het verschil tussen waardering historische kostprijs actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is woningen door verkoop van woningen onder voorwaarde in van de vrije verkoop. Dekan totale van de onroerende zaken verkocht onder gebaseerdafgenomen op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel actieve sturing het omvang ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. voorwaarde bestaat uit MGE woningen en Koopgarantwoningen. De bedrijfswaarde van de onroerende zaken in exploitatie, commercieel bedraagt boekjaar € 26,3 miljoen inclusief de grond (tegen contante waarde, 8. Egalisatierekening conform methodiek CFV) De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende 2015 2014 exploitaties. Aantallen onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 9. Voorzieningen Aantal eenheden, exclusief nog te verkopen per 1 januari

140

153

Verkopen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij 5 Voorzieningen het Terugkopenis dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen 9waarschijnlijk worden tegen nominale waarde opgenomen. Aantal eenheden, exclusief nog te verkopen per 31 december

136

2 15140

Waarde onroerendzaakbelasting De onroerende zaken in exploitatie, commercieel, zijn in het kader van de Wet onroerendzaakbelasting (WOZ) per 1 januari 2015 gewaardeerd op € 14 miljoen. Verzekeringen De onroerende goederen in exploitatie, commercieel, zijn tegen brand verzekerd voor een waarde van € 11,4 miljoen. Aanpassingen van de verzekerde waarden geschieden volgens de indexclausule. 31-dec-15 toelichting

Financiële vaste activa Deze post kan als volgt gespecificeerd worden:

Latente belastingen en vorderingen Latente belastingen agio/disagio leningen Compensabele verliezen vennootschapsbelasting totaal latente belastingen en vorderingen

3,2

31-dec-14

x € 1,=

43.776 8.024.478 8.068.254

57.454 4.491.266 4.548.720

66 -75-66-

Terugkopen

Aantal eenheden, exclusief nog te verkopen per 31 december

15-

136

140

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen 31-dec-15 Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een 31-dec-14 toelichting 1,= voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op dezex €voorziening wordenx €in1,= Financiële vaste activa 3 mindering gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het Deze post kanisals gespecificeerd worden: waarschijnlijk datvolgt de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. Latente belastingen en vorderingen 3,2 DeLatente belastinglatentie heeft betrekkingleningen op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering.43.776 De latentie is Jaarrekening belastingen agio/disagio 57.4542015 gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend 4.491.266 karakter. Stichting Rhiant Compensabele verliezen vennootschapsbelasting 8.024.478 Detotaal nettorente bestaat uit de en voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis latente belastingen vorderingen 8.068.254 4.548.720 van het effectieve belastingtarief (25%). De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden.31-dec-15 Ultimo 2015 zijn er31-dec-14 geen verhuureenheden bestemd te duiden wat de bestemming zalx €zijn vervolg: Financiële vaste activa voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan toelichting 1,= en is vanuit het x € 1,= oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. Deelnemingen - vof V.O.C. 9.2 Overige voorzieningen - Woningnet NV 1.565 1.565 Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk - Stadsherstel Drechtsteden NV 87.961 106.171 zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. totaal Deelnemingen 89.526 107.736 3,5 Leningen u/g 10. Schulden op lange termijn - Leningen u/g 170.453 153.134 -75- Voorziening StartersRenteRegeling 2.472- en onder aftrek 2.220Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio Leningen u/g De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winsten 167.982 vantotaal transactiekosten. verliesrekening 150.913 verantwoord. Totaal Financiële vaste activa 8.325.762 4.807.370 Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel.

In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt weer te geven: ontwikkeling van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. Latente belastingen Overige en vorderingen deelnemingen Leningen u/g Stand per 1 januari 2015 4.548.720 107.736 11. Schulden op korte termijn Mutaties in de boekwaarde verkrijgingsprijs De- kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgings- waardeveranderingen /vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs,-welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. - resultaat 18.210- dividend / uitkeringen - subsidies Overige activa en passiva - voorziening 3.519.534 Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. totaal mutaties in het boekjaar 3.519.534 18.210Stand per 31 december 2015

8.068.254

89.526

150.913 17.319 25117.068

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

167.982

Deelname Woningnet NV Als gevolg van de participatie in Stichting Woonkeus Drechtsteden heeft Rhiant, evenals de overige deelnemende corporaties, 100 aandelen (€ 1.565,=) in Woningnet NV aangekocht. Stichting Woonkeus Drechtsteden werkt sinds 1 juli 2004 nauw samen met Woningnet NV. Deelname percentage Rhiant is minder dan 20% Het totale eigen vermogen per balansdatum bedraagt € 6,7 miljoen Directeur is de heer J.M.W. Temme Deelname Stadsherstel Drechtsteden NV In samenwerking met zes andere corporaties is de NV Stadsherstel Drechtsteden opgericht. Deze vennootschap heeft zich ten doel gesteld het op een maatschappelijk en economisch verantwoorde wijze behouden van (rijks)monumenten en andere historische gebouwen in de regio Drechtsteden. Rhiant heeft een belang van 170 aandelen (op een totaal van 3.644), nominaal € 1.000,=. Deze aandelen zijn voor 100% volgestort, zijnde € 170.000,=. Deelname percentage Rhiant is minder dan 20%. Het totale eigen vermogen per balansdatum bedraagt € 1.885.468,=. Directeur is de heer C.J. Oostindie Leningen u/g Rhiant neemt deel aan de StartersRenteregeling. De Starters Renteregeling reduceert de maandelijkse hypotheekrentebetalingen voor kopers van een woning om zo de bereikbaarheid van koopwoningen te vergroten. De Starters Renteregeling bevordert de verkoop van woningen voor woningcorporaties tegen beperkte kosten en risico‟s. De woningcorporatie realiseert bij een verkoop de actuele marktwaarde (leegwaarde) van de woning. Daarnaast verstrekt de woningcorporatie bij de verkoop een lening aan Social Finance, gelijk aan de contante waarde van 10 jaar rentereductie. Rhiant heeft in 2015 2 woningen verkocht met toepassing van de StarterRenteregeling. Op het uitstaande bedrag ter hoogte van € 170.453,= heeft een afwaardering plaatsgevonden. Wegens mogelijke oninbaarheid is een voorziening gevormd ter hoogte van 1,45% van het uitstaande bedrag. Deze oninbaarheid heeft enerzijds betrekking op het risico van onvoldoende waardeontwikkeling en anderzijds op het kwijtscheldingsrisico.

67 -67-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

5. Vorderingen

31-dec-15 toelichting

31-dec-14

x € 1,=

De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De Voorraden 4 reële waarde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid Deze post kanen alsgeamortiseerde volgt gespecificeerd worden: worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Goederenvoorraad Verkoopwoningenvoorraad 825.059 959.339 5.1 Huurdebiteuren Totaal Voorraden 825.059 959.339 Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische benadering. Verkoopwoningenvoorraad 6. Liquide middelen De verkoopwoningenvoorraad bestaat uit 6 MGE/Koopgarant woningen. De voorraad zal worden verkocht in 2016. Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn 31-dec-15 31-dec-14 opgenomen onder de kortlopende schulden. toelichting x € 1,= x € 1,= Vorderingen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter5 vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de Deze post kan als volgt gespecificeerd worden: waardering rekening gehouden. 5,1 Huurdebiteuren 7. Groepsvermogen - lopende contracten ('zittende huurders') 0,56% 74.548 74.769 0,28% 37.672 28.188 - beëindigde contracten ('vertrokken huurders') Indien dehuurdebiteuren aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen 0,84% 112.220 van de 102.956 totaal geconsolideerde maatschappijen Rhiant, Voorziening dubieuze debiteuren overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie 1.1221.030tenzij en huurdebiteuren voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de 101.927 totaal 111.098 geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door Woningcorporatie 5,2 Overige debiteurenRhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd.

- inzake projecten - overige posten 157.003 totaal overige debiteuren 157.003 7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve Voorziening dubieuze debiteuren 30.960De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de totaal overige debiteuren 126.043 historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen.

115.004 115.004 15.34899.656

5,4 Belastingen en sociale premies Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is - omzetbelasting 83.068 219.842 gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. totaal belastingen en sociale premies 83.068 219.842 5,4 Transitoria - vooruitbetaalde rente en aflossingen leningen 250.332 8. Egalisatierekening - PC-privé en fietsplan 893 Verzuimverzekering De- rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord1.354 in het jaar van ontstaan.overige posten 278.375 De- bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende18.337 totaal transitoria 530.061 19.230 exploitaties.

Totaal Vorderingen 9. Voorzieningen

747.222

440.655

Huurdebiteuren Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het De huurachterstand uitgedrukt in een percentage van het totaal aan huren en vergoedingen bedraagt 0,84% (2014: 0,79%) waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden tegen nominale waarde opgenomen. Het aantal huurdebiteuren zijn naar maand van ontstaan van de vordering als volgt in te delen: 2015 2014 - tot 1 maand - 1 maand tot 2 maanden - 2 tot 3 maanden - 3 maanden en langer totaal

87 14 5 13 119

31-dec-15 toelichting

88 24 8 Jaarrekening 2015 14 Stichting Rhiant 134

31-dec-14

x € 1,=

Kas Bank Kruisposten

1.239 1.904.424 0

126 4.252.413 0

Totaal liquide middelen

1.905.663

4.252.539

Liquide middelen Deze post kan als volgt gespecificeerd worden:

68 -78-66-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

PAS 9.1 S Voorziening IVA latente belastingverplichtingen 31-dec-15 31-dec-14 Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële wordt een toelichting en fiscale balanswaarderingen x € 1,= x € 1,= voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in mindering gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het EIGEN VERMOGEN 7 waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. Algemene bedrijfsreserve 7,1 Saldo begin boekjaar 64.654.607 59.863.788 De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is Mutatie van de actuelewaarde 1.486.328 1.101.916gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. Ongerealiseerde herwaardering bij verkoop onder voorwaarden 26.766 De nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis Resultaat boekjaar 7.333.873 5.865.969 van het effectieve belastingtarief (25%). Algemene bedrijfsreserve ultimo boekjaar 73.474.808 64.654.607 De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen verhuureenheden bestemdherwaardering voor sloop en herontwikkeling. Voorvoorwaarden het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het Verloop ongerealiseerde bij verkoop onder De waarde de ongerealiseerde herwaardering bij verkoop onder voorwaarden is € 1.580.647. oogpunt vanvan voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. Verloop ongerealiseerde Sociaal Commercieel 9.2 Overige voorzieningenherwaarderingsreserve Ongerealiseerde herwaarderingsreserve 1 januari 4.037.418 8.148.369 Tenzij anders vermeld, worden de overigeper voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. Af: Realisatie ongerealiseerde herwaarderingsreserve 4.638.082-

Mutatie uit hoofde van stijging respectievelijk daling van actuele waarde 5.469.837 257.780 Overige mutaties 30.394.506 39.48810. Schulden op lange termijn Ongerealiseerde herwaarderingsreserve per 31 december 35.263.680 8.366.661 Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. De betaalde bij rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening Ongerealiseerde herwaardering verkoop onder voorwaarden verantwoord. Stichting Rhiant heeft woningen verkocht onder voorwaarden. Hierbij is de verkoopprijs afgezet tegen de boekwaarde. Dit verschil is de ongerealiseerde herwaardering. Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk 31-dec-15 is van de 31-dec-14 ontwikkeling van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting Indien de verwachting toelichtingwordt jaarlijks gewaardeerd.x € 1,= x € 1,= bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. VOORZIENINGEN

Latente belastingverplichtingen 11. Schulden op korte termijn Latente belastingen verkopen

9,1

726.000

De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgingsOverige voorzieningen 9,2 /vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. Saldo begin boekjaar, loopbaanbudget Dotatie Overige activa en passiva Onttrekking

67.750 3.656 32.400

Voor zover in het bovenstaande ultimo niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorziening loopbaanbudget boekjaar 39.006 voorzieningen ultimo boekjaar

39.006

66.100 1.650 67.750 793.750

Voorziening loopbaanbudget De voorziening loopbaanbudget dient ter dekking van de nog te maken kosten voor het loopbaanbudget per werknemer. Iedere werknemer heeft vanaf 1 januari 2010 recht op een individueel loopbaanbudget. Dit budget is voor werknemers die 5 jaar of langer in dienst zijn en een fulltime dienstverband hebben maximaal € 4.500,--. De werknemer die korter in dienst is, bouwt een budget van € 900,-- per jaar op (bij een fulltime dienstverband). De werknemer mag aanspraak maken op dit budget om studies te bekostigen die met een toekomstige functie te maken hebben. Een werknemer die in de loop van het kalenderjaar de leeftijd van 55 jaar of ouder bereikt, kan maximaal 28 extra roostervrije uren kopen met zijn loopbaanbudget (bij een fulltime dienstverband en als het budget toereikend is). De opgenomen voorziening is gebaseerd op 75% van het totale berekende jaarbudget.

69 -67-80-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

5. Vorderingen

31-dec-15 toelichting

31-dec-14

x € 1,=

De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De SCHULDEN OP LANGE TERMIJN 10 reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk Leningen overheid 10,1geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Saldo begin boekjaar 67.579 117.556 bij: nieuwe leningen af: aflossingen/stortingen 2.539 49.977 5.1 Huurdebiteuren schuldrestant ultimo boekjaar leningen overheid 65.040 67.579 Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische af: aflossingsverplichting komend jaar 2.641 2.539 benadering. Boekwaarde leningen overheid 62.400 65.040 6. Liquide middelen Leningen kapitaalmarkt

10,2

Liquide bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij 91.664.414 banken zijn Saldomiddelen begin boekjaar 84.579.311 opgenomen onder de kortlopende schulden. bij: nieuwe leningen 12.000.000 af: aflossingen/stortingen 21.789.105 7.085.104 De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de Schuldrestant ultimo boekjaar leningen kapitaalmarkt 74.790.206 84.579.311 waardering rekening gehouden. af: aflossingsverplichting komend jaar 4.262.841 9.785.383 Boekwaarde leningen kapitaalmarkt 70.527.365 74.793.927 7. Groepsvermogen Terugkoopverplichting woningen verkocht onder voorwaarden 10,3 Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste18.848.889 van Woningcorporatie Rhiant, Saldo begin boekjaar 22.045.072 tenzij bij: en verkochte voor zoverwoningen de minderheidsaandeelhouder te nemen. Als de 292.095 onder voorwaarden de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening561.559 geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat 2.162.242de door bij: ingekochte woningen onder voorwaarden 1.240.430Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. Herwaarderingen 394.744 1.326.036Saldo eind boekjaar 18.564.762 18.848.889 7.1Schulden Ongerealiseerde op langeherwaarderingsreserve termijn ultimo boekjaar 89.154.526 93.707.857 De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. SWAP Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is Ultimo boekjaar kunnen de marktwaarden van de aangetrokken Swaps als volgt worden gespecificeerd: gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. marktwaarde marktwaarde bij 1% rente bij 2% rente daling daling Financiering tarief periode van t/m marktwaarde BNG - € 4 mln roll-over 4,264% 5-3-2007 - 5-3-2017 349.682392.825436.7938. Egalisatierekening 3-3-2008 - 5-3-2018 540.106628.296719.539BNG - € 4 mln roll-over 4,389% 3-2-2009 - 4-2-2019 713.614848.109988.367BNG - € 4 mln roll-over 4,423% De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. De bijdragen jaarlijks ten gunste van het resultaat4,750% gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende 5-4-2010 - 3-4-2020 1.165.2811.410.6461.669.123BNG - € 5 mlnworden roll-over exploitaties. 1-9-2011 - 1-9-2021 1.251.5271.633.3002.041.671Rabobank - € 6 mln roll-over 3,890% 1-12-2011 - 2-12-2019 873.3921.111.1321.361.873Rabobank - € 6 mln roll-over 3,805% 4.893.6026.024.3087.217.3669. Voorzieningen Alle Swaps zijnworden per 31 december 2015ininrechte een effectieve hedgerelatie betrokken. Rhiant geen die csa-contracten waarin breakclausules Voorzieningen gevormd voor afdwingbare of feitelijke verplichtingen enheeft verliezen op balansdatum bestaan waarbij hetof margin calls zijn opgenomen waarvoor bijstortingen nodig zouden kunnen waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en zijn. waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden

tegen nominale waarde De marktwaarde van de opgenomen. Swaps is op balansdatum negatief. Rhiant maakt gebruik van derivaten met als doel het stabiliseren van de rentelasten van de aangetrokken roll-over-leningen, welke per definitie een variabele rente hebben. Middels het aantrekken van de Swaps is deze variabele rente omgezet in een vaste lange rente. Met het aantrekken van roll-over leningen kan Rhiant flexibel inspelen op actuele vermogensbehoeften. Er is om die reden geen noodzaak een negatieve dan wel positieve marktwaarde van de Swaps als resultaat te verantwoorden. Voor de afgesloten Swaps zijn geen afspraken met de bank gemaakt om negatieve marktwaarden te storten. Jaarrekening 2015

Stichting Rhiant

Er zijn er geen toezicht belemmerende bepalingen. Basisrenteleningen Ultimo boekjaar kunnen de marktwaarden van de aangetrokken basisrenteleningen als volgt worden gespecificeerd: Financiering tarief spread periode van t/m marktwaarde NWB - € 4,4 mln 3,4900% 0,35% 2-5-2013 - 2-5-2057 7.012.1433-3-2014 - 1-3-2044 6.922.606BNG - € 5,0 mln 3,1600% 0,50% 13.934.749In de voorwaarden van deze basisrenteleningen is sprake van embedded derivaten.

nominale waarde 4.400.0005.000.0009.400.000-

Marktwaarde leningen De marktwaarde van de langlopende leningen ligt met € 91.788.621 op 122,6% van de nominale waarde. (In 2014 lag de marktwaarde van de langlopende leningen met € 105.093.736 op 124,2% van de nominale waarde. Rentevoet Gemiddelde rentevoet leningen overheid Gemiddelde rentevoet leningen kapitaalmarktleningen Gemiddelde rentevoet leningen totale portefeuille

Indicatie looptijd en rentevast Schuldrestant van de leningen met een looptijd langer dan 5 jaar Rentevastperiode langer dan 5 jaar

2015 4,00% 4,11% 4,11%

2014 4,83% 3,94% 3,94%

€ 42.855.246 € 32.000.000

Zekerheden Voor één lening is de borging en achtervang via de gemeente Hendrik Ido Ambacht geregeld. Voor alle andere aangetrokken leningen heeft het Waarborgsom Sociale Woningbouw (WSW) zich garant gesteld. De gemeente Hendrik Ido Ambacht heeft voor deze leningen de achtervangpositie aanvaard. Er zijn verder geen aanvullende zekerheden aan financiers verstrekt. WSW-obligoverplichting Per 31 december 2015 heeft Rhiant een obligoverplichting jegens het WSW ten bedrage van € 2.670.177,= uit hoofde van de door het WSW

-66-81-

In de voorwaarden van deze basisrenteleningen is sprake van embedded derivaten. Marktwaarde leningen De marktwaarde van de langlopende leningen ligt met € 91.788.621 op 122,6% van de nominale waarde. (In 2014 lag de marktwaarde van de langlopende leningen met € 105.093.736 op 124,2% van de nominale waarde. Rentevoet Gemiddelde rentevoet leningen overheid Gemiddelde rentevoet leningen kapitaalmarktleningen Gemiddelde rentevoet leningen totale portefeuille

2015 4,00% 4,11% 4,11%

Jaarrekening 2015 2014 Stichting Rhiant

4,83% 3,94% 3,94%

9.1 Voorziening belastingverplichtingen Indicatie looptijd latente en rentevast Voor in de toekomst te betalenmet belastingbedragen uit dan hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen Schuldrestant van de leningen een looptijd langer 5 jaar € 42.855.246wordt een voorziening getroffen terdan grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief.€Op deze voorziening worden in Rentevastperiode langer 5 jaar 32.000.000 mindering gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. Zekerheden Voor één lening is de borging en achtervang via de gemeente Hendrik Ido Ambacht geregeld. Voor alle andere aangetrokken leningen heeft het Waarborgsom Sociale Woningbouw (WSW) zich garant gesteld. De gemeente Hendrik Ido Ambacht heeft voor deze leningen de achtervangpositie De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is aanvaard. Er zijn verder geen aanvullende zekerheden aan financiers verstrekt. gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. De nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis WSW-obligoverplichting van het effectieve belastingtarief (25%). Per 31 december 2015 heeft Rhiant een obligoverplichting jegens het WSW ten bedrage van € 2.670.177,= uit hoofde van de door het WSW Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant verstrekte borgstellingen, per 31 december 2014 bedroeg dit € 2.840.352. De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. 31-dec-15 31-dec-14 9.2 Overige voorzieningen toelichting x € 1,= x € 1,= Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale11waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk SCHULDEN OP KORTE TERMIJN zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. Crediteuren 11,1 1.196.760 292.113 Rekening courant banken 10. Schulden op lange termijn

11,2

Belastingen en sociale premies 11,3 Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek - vennootschapsbelasting van transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening - loonbelasting en sociale premies 66.038 55.989 verantwoord. - omzetbelasting 448.658 15.655 Er totaal zijn in belastingen 2015 geen leningen verstrekt en sociale premiesaan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. 514.696 71.644 In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk- is van de 11,4 Schulden aan groepsmaatschappijen ontwikkeling van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de maatschappijen terugkoop binnen één jaar zaldeelgenomen plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. Schulden aan waarin wordt 11,5 Transitoria 11,6 - transitorische rente geldleningen 1.354.722 - aflossingsverplichting leningen komend jaar 4.265.482 11. Schulden op korte termijn - vooruitontvangen huren 168.643 - nog te verrekenen servicekosten met huurders 52.658 De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgingsoverige transitoria 267.503 /vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. totaal transitoria ultimo boekjaar 6.109.008 Schulden op korte termijn ultimo boekjaar Overige activa en passiva

7.820.464

1.580.643 9.787.922 147.855 228.119 137.432 11.881.971 12.245.728

De afloop van de crediteuren vertoont een normaal beeld. Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. De post 'Schulden aan groepsmaatschappijen' heeft betrekking op Energie BV. De post 'Schulden aan maatschappijen waarin wordt deelgenomen' heeft betrekking op de verschuldigde vermogensbijdrage in de liquidatie van Volgerlanden OntwikkelingsCombinatie VOF. Jaarrekening 2015

De post 'transitorische rente geldleningen' heeft betrekking op de rentelasten van de leningen vanaf de laatste vervaldatum tot en met einde boekjaar. Stichting Rhiant

6: Niet uit de balans blijkende verplichtingen Obligo WSW WSW-deelnemers hebben naar het WSW een zogeheten obligoverplichting. Deze verplichting is voorwaardelijk. Zolang het risicovermogen van het WSW voldoende is om eventuele betalingsverplichtingen van WSW-deelnemers over te nemen, wordt geen beroep gedaan op deze obligoverplichting. De obligoverplichting voor Rhiant bedraagt € 2.670.177,= Aangegane verplichtingen. Inzake activa in ontwikkeling zijn geen verplichtingen aangegaan.

-82-

Verplichtingen inzake reparatie balkons In 2016 is er onderzoek gedaan in complex 204 genaamd Banckertplein naar de constructie van de balkons. Tijdens dit onderzoek in 2016 naar de constructieve veiligheid van de galerijen van het Banckertplein heeft de constructeur in maart 2016 de eerste resultaten bekend gemaakt. Hieruit blijkt dat de wapening te laag in het beton ligt waardoor deze niet de werking heeft die deze moet hebben. Hiermee kan een gevaarlijke situatie ontstaan. Om deze situatie niet wenselijk is is er in maart/april 2016 gestart met het plaatsen van tijdelijke ondersteuning door middel van stempels. Er is vervolgens gestart met een onderzoek voor een definitieve oplossing. Het is niet mogelijk om hiervoor een goede kostenraming te geven omdat dit onderzoek nog loopt. Derivaten Rhiant maakt gebruik van derivaten, interest swaps. Te weten payer swaps. Rhiant maakt gebruik van deze swaps om lange rentevast perioden mogelijk maken met lage liquiditeitsopslagen (bancaire opslagen) voor de onderliggende lening. De swaps worden dus nooit afgesloten zonder onderliggende lening. De zogenaamde hedging. Voor de hedging activiteiten met interest rate swaps past Rhiant hedge accounting toe. Rhiant maakt daarbij gebruik van het kostprijs hedge accounting model, zoals opgenomen in de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, Richtlijn 290 Financiële Instrumenten. Deze richtlijn voorziet in de mogelijkheid om hedging instrumenten te waarderen op kostprijs, overeenkomstig de waardering voor de herziening van deze standaard en daarmee in lijn met voorgaande verslagjaren. Regels Rhiant met betrekking tot derivaten • Er dient steeds een verband te bestaan tussen enerzijds de opbouw van de leningenportefeuille en beleggingen en/of nieuw aan te trekken middelen en anderzijds het gebruik van rente-instrumenten. Het volume en de looptijd van de rente-instrumenten sluit aan bij de omvang en duur van de

71 -67-

Inzake activa in ontwikkeling zijn geen verplichtingen aangegaan. Verplichtingen inzake reparatie balkons In 2016 is er onderzoek gedaan in complex 204 genaamd Banckertplein naar de constructie van de balkons. Tijdens dit onderzoek in 2016 naar de constructieve veiligheid van de galerijen van het Banckertplein heeft de constructeur in maart 2016 de eerste resultaten bekend gemaakt. Hieruit blijkt dat de wapening te laag in het beton ligt waardoor deze niet de werking heeft die deze moet hebben. Hiermee kan een gevaarlijke situatie ontstaan. Jaarrekening 2015 Om deze situatie niet wenselijk is is er in maart/april 2016 gestart met het plaatsen van tijdelijke ondersteuning door middel van stempels. Er isStichting Rhiant vervolgens gestart met een onderzoek voor een definitieve oplossing. Het is niet mogelijk om hiervoor een goede kostenraming te geven omdat dit onderzoek nog loopt. Derivaten 5. Vorderingen Rhiant maakt gebruik van derivaten, interest swaps. Te weten payer swaps. Rhiant maakt gebruik van deze swaps om lange rentevast perioden mogelijk makenworden met lage (bancaire opslagen) onderliggende lening.gewaardeerd De swaps worden nooit afgeslotenkostprijs. zonder De De vorderingen bijliquiditeitsopslagen eerste verwerking opgenomen tegen devoor reëledewaarde en vervolgens tegen dus de geamortiseerde onderliggende De zogenaamde hedging. reële waarde enlening. geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden mindering gebracht. Deze voorzieningen bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Voor deinhedging activiteiten met interest rate swapsworden past Rhiant hedge accounting toe. Rhiant maakt daarbij gebruik van het kostprijs hedge

accounting model, zoals opgenomen in de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, Richtlijn 290 Financiële Instrumenten. Deze richtlijn voorziet in de mogelijkheid om hedging instrumenten te waarderen op kostprijs, overeenkomstig de waardering voor de herziening van deze standaard en daarmee in lijn met voorgaande verslagjaren. 5.1 Huurdebiteuren Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische Regels Rhiant met betrekking tot derivaten benadering. • Er dient steeds een verband te bestaan tussen enerzijds de opbouw van de leningenportefeuille en beleggingen en/of nieuw aan te trekken middelen

en anderzijds het gebruik van rente-instrumenten. Het volume en de looptijd van de rente-instrumenten sluit aan bij de omvang en duur van de gesignaleerde risico’s. 6. Liquide middelen • De gebruikte rente-instrumenten zijn uitsluitend toelaatbaar om het rentetype van de leningenportefeuille te veranderen dan wel om de renterisico’s te beperken. Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn • Het gebruikonder van rente-instrumenten met een ‘open einde’ (zoals het verkopen (‘schrijven’) van opties zonder onderliggende waarde) is niet van opgenomen de kortlopende schulden. toepassing, conform de regelgeving. De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de waardering rekening gehouden. Tegenpartijrisico • Anders dan bij leningen, waarbij het tegenpartijrisico geheel bij de financier ligt, kan bij rente-instrumenten het tegenpartijrisico bij (één van) beide 7. Groepsvermogen partijen liggen. Om te voorkomen dat de tegenpartij niet aan haar verplichtingen kan voldoen, wil Rhiant haar tegenpartijrisico beperken. Hiervoor staan Rhiant de volgende instrumenten ter beschikking: Indien de aan minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de - Spreiding vanhet transacties over meerdere partijen. geconsolideerde maatschappijen overtreffen, het verschil, alsmede(bijvoorbeeld eventuele verdere verliezen, volledig tenSupport laste van Woningcorporatie Rhiant, - Het overeenkomen van verplichte periodiekekomt marktwaardeverrekening in de vorm van een Credit Annex (‘CSA’; een bijlage tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting in tot staat is, om verliezen voor haaroprekening te nemen. Alsmiddelen de met specifieke afspraken over marktwaardeverrekening). Dit heeft heeft, echteren wel gevolg datdie Rhiant zelf mogelijk enig moment liquide geconsolideerde maatschappijen vervolgens winst maken, komen die winsten ten opteren gunste van Rhiant totdat de door moet stallen bij haar tegenpartij. Dit resulteertweer in een liquiditeitsrisico. In beginsel zal volledig Rhiant niet voorWoningcorporatie een CSA. Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. Teneinde het tegenpartijrisico te beperken, hanteert Rhiant de volgende uitgangspunten:

7.1 herwaarderingsreserve • AlsOngerealiseerde Rhiant met een tegenpartij een CSA overeenkomt, zal altijd minimaal sprake zijn van gelijkwaardige tweezijdigheid. De onroerende zaken in exploitatie sociaal en als commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. BijIneen hogere waarde dan • Tweezijdigheid impliceert dat zowel de bank Rhiant dezelfde threshold (drempel) zullen toepassen. ieder gevalactuele zal de threshold vandeRhiant historische ditbank. het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. nooit hogerkostprijs zijn dan betekent die van de • Rente-instrumenten mogen alleen worden aangegaan met solide tegenpartijen. Aan deze tegenpartijen worden de volgende eisen gesteld: Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. - Hoofdvestiging in een lidstaat van de Europese Unie of Zwitserland. - De kredietwaardigheid dient door minimaal twee ‘rating agencies’ als minimaal ‘Strong’ (A) beoordeeld te zijn. Dit geldt voor zowel de tegenpartij Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant zelf, als voor de staat waarin zij gevestigd is. - Indien de rating van een tegenpartij, dan wel de staat waarin deze gevestigd is, verlaagd wordt (‘downgrading’), tot een niveau lager danJaarrekening ‘Strong’ 2015 8. Egalisatierekening Stichting Rhiant (A), zal onderzocht worden of het gewenst en mogelijk is om lopende rente-instrumenten af te wikkelen. Binnen twee weken na de ‘downgrading’ daartoe de directeur-bestuurder een voorstel ter goedkeuring worden voorgelegd. InSubsidies dit voorstel wordt verantwoord een berekening opgenomen van de Dezal rechten op aan exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden worden in het jaar van ontstaan. vanworden het afwikkelen de rente-instrumenten een analyse van de consequenties voor het renterisico van Rhiant. Dekosten bijdragen jaarlijks van ten gunste van het resultaatengebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende Liquiditeitsrisico exploitaties. Regels Rhiant met betrekking tot liquiditeitsrisico's Liquiditeitsrisico Als een vorm van verplichte marktwaardeverrekening wordt overeengekomen, ontstaat een liquiditeitsrisico: bij een negatieve marktwaarde moeten Regels Rhiant met betrekking tot liquiditeitsrisico's 9. Voorzieningen immers liquide middelen worden gestald bij de tegenpartij. Om dit risico te beheersen gelden de volgende voorwaarden: Als een vorm van verplichte marktwaardeverrekening wordt overeengekomen, ontstaat een liquiditeitsrisico: bij een negatieve marktwaarde moeten immers liquide worden middelen worden voor gestald bij de afdwingbare tegenpartij. Om dit risicoverplichtingen te beheersen en gelden de volgende voorwaarden:bestaan waarbij het Voorzieningen gevormd in rechte of feitelijke verliezen die op balansdatum • Van rente-instrumenten (inclusief eventueel nieuw af te sluiten rente-instrumenten) waarvoor met de tegenpartij een vorm van waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden marktwaardeverrekening is overeengekomen, wordt de marktwaarde berekend op basis van een rekenrente van 1,5% voor de gehele rentecurve. tegen nominale waarde opgenomen. • Van rente-instrumenten eventueel nieuw afde te lange sluitenrente rente-instrumenten) waarvoor met waarde de tegenpartij een vorm van Dit is historisch een goede(inclusief ondergrens gebleken voor (10 jaar). De aldus verkregen wordt vervolgens verminderd met de in marktwaardeverrekening is overeengekomen, wordt de Het marktwaarde berekend op basis vanliquiditeitsrisico'. een rekenrente van 1,5% voor de gehele rentecurve. het kader van de verrekening afgesproken Thresholds. resultaat hiervan is het 'formele Dit is Rhiant historisch een goede ondergrens gebleken voor de lange rente (10 jaar). De aldus verkregen waarde wordt vervolgens met(zowel de in • Als rente-instrumenten in portefeuille heeft waarop geen verplichte marktwaardeverrekening van toepassing is, maarverminderd wel een break het kaderals van de verrekening resultaat hiervan is hetligt, 'formele liquiditeitsrisico'. optional mandatory) op eenafgesproken moment datThresholds. minder danHet twee jaar in de toekomst worden ook deze swaps in bovenstaande berekening van het •liquiditeitsrisico Als Rhiant rente-instrumenten meegenomen. in portefeuille heeft waarop geen verplichte marktwaardeverrekening van toepassing is, maar wel een break (zowel optional als mandatory) een mogelijk moment gespreid dat minder twee jaar in de toekomst ligt, worden deze in bovenstaande berekening van het • Break clauses worden op zoveel in dan de tijd. Per individuele tegenpartij zal niet ook meer danswaps één breakmoment per jaar van toepassing liquiditeitsrisico meegenomen. zijn. •• Break worden zoveel mogelijk gespreidberekende in de tijd. Per individuele tegenpartij niet één breakmoment per jaar vanmogen toepassing Zolangclauses het, volgens bovenstaande methodiek, liquiditeitsrisico de omvangzal van € 2meer mln.dan (liquiditeitsnorm) niet overschrijdt, zijn. nieuwe rente-instrumenten worden afgesloten bij banken die marktwaardeverrekening hanteren. Voorwaarde is wel dat de nieuwe rente•instrumenten Zolang het, volgens bovenstaande berekende liquiditeitsrisico omvang van € 2 mln. (liquiditeitsnorm) niet overschrijdt, mogen vervolgens niet tot een methodiek, overschrijding van deze liquiditeitsnormdeleiden. bij bankenover die marktwaardeverrekening hanteren. Voorwaarde is wel dat Dit de nieuwe rente•nieuwe Rhiantrente-instrumenten zorgt ervoor dat zij worden te allen afgesloten tijde kan beschikken bovengenoemd bedrag voor het storten van margin calls. kan in de vorm van instrumenten vervolgens tot een overschrijding deze liquiditeitsnorm faciliteringsvolume bij hetniet WSW, ruimte op variabelevan roll-over leningen of het leiden. niet opgenomen gedeelte van de bancaire kredietfaciliteit. -84• Rhiant zorgt ervoor dat zij te allen tijde kan beschikken over bovengenoemd bedrag voor het storten van margin calls. Dit kan in de vorm van faciliteringsvolume bij het WSW, ruimte op variabele roll-over leningen of het niet opgenomen gedeelte van de bancaire kredietfaciliteit.

Huidig liquiditeitsrisico Rhiant heeft per balansdatum geen derivaten waarvoor een afspraak geldt met betrekking tot marktwaardeverrekening. Daarmee voldoet Rhiant aan Huidig liquiditeitsrisico de interne regels. Rhiant heeft per balansdatum geen derivaten waarvoor een afspraak geldt met betrekking tot marktwaardeverrekening. Daarmee voldoet Rhiant aan Kostprijs de interne hedge regels. accounting • De waardeveranderingen van derivaten kunnen van invloed zijn op het resultaat. Om de waardeveranderingen van rente-instrumenten buiten de Kostprijs hedge accounting resultatenrekening te houden, is het van belang de rente-instrumenten voor accounting doeleinden te koppelen aan leningen. • De waardeveranderingen van derivaten kunnen van invloed zijn op het resultaat. Om de waardeveranderingen van rente-instrumenten buiten de resultatenrekening te houden, is het van belang de rente-instrumenten voor accounting doeleinden te koppelen aan leningen. • Voor het gebruik van interest rate swaps past Rhiant daarom hedge accounting toe. Rhiant maakt daarbij gebruik van het kostprijs hedge accounting model, zoals opgenomen in de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, Richtlijn 290, Financiële Instrumenten. Voor toepassing van hedge accounting •dient Voorsprake het gebruik rate swaps past Rhiant daarom hedge accounting toe. Rhiant maakt daarbij van het kostprijs hedge te zijnvan vaninterest een effectieve relatie tussen het rente-instrument en de onderliggende lening. Dezegebruik hedge effectiviteit wordt in iederaccounting geval één model, Richtlijnen voor deDe Jaarverslaggeving, 290,isFinanciële Instrumenten. keer perzoals jaar,opgenomen te weten op in 31de december, bepaald. hedge effectiviteitRichtlijn van Rhiant op balansdatum 100%. Voor toepassing van hedge accounting dient sprake te zijn van een effectieve relatie tussen het rente-instrument en de onderliggende lening. Deze hedge effectiviteit wordt in ieder geval één keer per jaar, te weten op 31 december, bepaald. De hedge effectiviteit van Rhiant is op balansdatum 100%. Informatie derivaten Voor extra informatie over de derivaten zie de toelichting in de balans onder schulden op lange termijn. Informatie derivaten Voor extra informatie over de derivaten zie de toelichting in de balans onder schulden op lange termijn.

-66-

resultatenrekening te houden, is het van belang de rente-instrumenten voor accounting doeleinden te koppelen aan leningen. • Voor het gebruik van interest rate swaps past Rhiant daarom hedge accounting toe. Rhiant maakt daarbij gebruik van het kostprijs hedge accounting zoals opgenomen in de rate Richtlijnen voor Rhiant de Jaarverslaggeving, Richtlijn 290, Financiële Instrumenten. Voor toepassing van hedge accounting •model, Voor het gebruik van interest swaps past daarom hedge accounting toe. Rhiant maakt daarbij gebruik van het kostprijs hedge accounting 9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen dient sprake te zijn van een relatie tussen het rente-instrument en de290, onderliggende Deze hedge effectiviteit wordt in ieder geval één model, zoals opgenomen in effectieve debelastingbedragen Richtlijnen voor deuit Jaarverslaggeving, Richtlijn Financiële lening. Instrumenten. Voor toepassing van hedge Voor in de toekomst te betalen hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt eenaccounting keer per jaar,tetezijn weten op 31effectieve december, bepaald. De hedge effectiviteit van is op balansdatum 100%.hedge effectiviteit wordt in ieder geval één dient sprake tussen rente-instrument en Rhiant de onderliggende lening.belastingtarief. Deze voorziening getroffenvan tereen grootte van derelatie som van dezehet verschillen vermenigvuldigd met het geldende Op deze voorziening worden in keer per jaar, te weten opde 31toekomst december, bepaald. Debelastingbedragen hedge effectiviteit uit vanhoofde Rhiantvan is op balansdatum 100%. mindering gebracht de in te verrekenen beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening.

Informatie derivaten Jaarrekening 2015 Voor extra informatie overbetrekking de derivaten de toelichting in de balans onder schulden op lange termijn. Stichting Rhiant Informatie derivaten De belastinglatentie heeft op zie tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is Voor extra informatie over de derivatenwaarde zie de toelichting in de balans onder schulden opnettorente lange termijn. gewaardeerd tegen nominale/contante waarbij discontering plaatsvindt tegen de en hebben overwegend een langlopend karakter. De nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief (25%).

7: Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening

De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal 2015 zijn en is vanuit het 2014 BATEN oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. toelichting x € 1,= x € 1,=

Huren 12 9.2 Overige voorzieningen Woningen en woongebouwen DAEB 9.902.539 10.031.703 Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk Woningen en woongebouwen Niet- DAEB 2.226.219 2.124.282 zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. 0,03% 3.199222.088- huurderving netto huur woningen en woongebouwen 12.125.559 11.933.898 10. Schulden op lange termijn Onroerende goederen niet zijnde woningen DAEB 34.086 33.084 Onroerendeschulden goederen niet zijnde woningentegen Niet-DAEB 529.042 523.374 Langlopende worden gewaardeerd de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek 9,31% 3.1734.967van- huurderving transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening netto huur onroerende goederen niet zijnde woningen 559.955 551.491 verantwoord. Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. 0,05% totaal huren

12.685.513

12.485.389

In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de De huurdaling (exclusief huurderving) voor een bedrag van € 27.000,= is te verklaren door de gestegen huren als gevolg van de huurverhoging per 1 ontwikkeling van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting juli 2015 met gemiddeld 3,22%, dit leverde een huurstijging op ten opzichte van 2014 van ongeveer €_196.000,=. De verkoop van huurwoningen bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. leidde tot een huurdaling van ongeveer € 126.000,=. De extra huurderving door verkoop heeft een huurdaling van € 105.000 tot gevolg. De eenmalige huurkorting t.g.v. het 100 jarig bestaand van Rhiant heeft geresulteerd in € 10.000 huurdaling. De resterende stijging van ongeveer € 18.000,= heeft betrekking op huuraanpassingen bij mutatie en door geriefverbeteringen. De huurderving bedraagt 0,05% van de te ontvangen huur (2014: 1,82%). 11. Schulden op korte termijn

De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgings/vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. Opbrengst servicecontracten Overige goederen , leveringen en diensten Overige- huurderving activa en passiva

778.738 119778.619 Voor in het bovenstaande waarde. - tezover verrekenen met huurders niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale 25.317 per saldo overige goederen, leveringen en diensten 803.936 totaal vergoedingen

Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille Opbrengst verkopen bestaand bezit Direct toerekenbare kosten Boekwaarde

totaal overige baten

803.936

697.494

5.861.242 437.067613.234-

7.943.628 220.5941.022.018-

4.810.940

6.701.016

totaal nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille Overige baten - erfpachtcanon - interne uren projecten - antennevergoedingen - administratieve vergoeding servicekosten - exploitatievergoeding WKO - administratieve vergoeding diensten voor derden - verhuur kantoor

847.049 1847.048 149.554697.494

-85-85-

104.105 44.580 4.651 31.655 11.05951.642 5.025

115.199 7.475 4.606 43.028 67.13028.962 -

230.598

132.140

73 -67-

Jaarrekening Jaarrekening2015 2015 Stichting StichtingRhiant Rhiant Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

LASTEN 5. Vorderingen

2015 toelichting

2014

x € 1,=

LASTEN 2015 2014 De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De Afschrijvingen 16 toelichting x € 1,= x € 1,= reële waardeen enwoongebouwen geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor3.705.279 het risico van oninbaarheid Woningen 4.452.002 Afschrijvingen 16 worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Onroerende goederen niet zijnde woningen 2.092 2.077 Woningen en woongebouwen 3.705.279 4.452.002 Onroerende en roerende goederen ten dienste van de exploitatie 85.837 83.227 Onroerende goederen niet zijnde woningen 2.092 2.077 Overige zaken 3.870 3.870 Onroerende en roerende goederen ten dienste van de exploitatie 85.837 83.227 5.1 Huurdebiteuren Overige zaken 3.870 3.870 totaal afschrijvingen 3.797.078 4.541.176 Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische benadering. totaal afschrijvingen 3.797.078 4.541.176 Specificatie afschrijvingen 6. Liquide middelen Woningen en woongebouwen, sociaal op bedrijfswaarde 8.343.361 8.352.843 Specificatie afschrijvingen Af: herwaardering ivm afschrijving bedrijfswaarde 4.638.0823.900.841Woningen en woongebouwen, sociaal op bedrijfswaarde 8.343.361 Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij 8.352.843 banken zijn Woningen en woongebouwen historische kostprijs 3.705.279 4.452.002 Af: herwaardering ivm afschrijvingschulden. bedrijfswaarde 4.638.0823.900.841opgenomen onder de kortlopende Woningen en woongebouwen historische kostprijs 3.705.279 4.452.002 Onroerende goederenzijn nietgewaardeerd zijnde woningen 2.092 2.077 De liquide middelen tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de Onroerende en roerende goederen ten dienste van de exploitatie 85.837 83.227 waardering goederen rekening gehouden. Onroerende niet zijnde woningen 2.092 2.077 Overige zaken 3.870 3.870 Onroerende en roerende goederen ten dienste van de exploitatie 85.837 83.227 Overige zaken 3.870 3.870 7. Groepsvermogen totaal afschrijvingen 3.797.078 4.541.176 totaalde afschrijvingen 3.797.078 Indien aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de4.541.176 17 Overige waardeveranderingen materiële vaste activa geconsolideerde maatschappijen het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, Waardeverandering voorziening overtreffen, onrendabelekomt investering nieuwbouw 26.165 746.937 17 die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de Overige materiële vaste activa tenzij enwaardeveranderingen voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om Waardeverandering voorziening vervolgens onrendabele investering nieuwbouw 26.165 746.937 geconsolideerde maatschappijen weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door totaal overige waardeveranderingen 26.165 746.937 Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. totaal overige waardeveranderingen 26.165 746.937 De opbouw waardeverandering voorziening onrendabel investering nieuwbouw is als volgt weer te geven: Totaal waarde7.1opbouw Ongerealiseerde herwaarderingsreserve De waardeverandering voorziening onrendabel investering nieuwbouw is als volgt weer te geven: verandering Veersedijk Onderdijk De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de Totaal waardehistorische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. verandering Veersedijk Onderdijk Waarderverandering 2015 26.165 26.165 Een ongerealiseerde2015 herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele ongerealiseerd vermogen is Waarderverandering 26.165 - waarde. Dit 26.165 Personeelslasten 18 gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. Lonen en salarissen 1.146.679 1.152.911 Personeelslasten 18 Sociale lasten 177.477 166.883 Lonen en salarissen 1.146.679 1.152.911 Pensioenpremies 196.436 221.384 Sociale lasten 177.477 166.883 Reis- en verblijfskosten 9.073 10.004 8. Egalisatierekening Pensioenpremies 196.436 221.384 Vergoedingen 10.134 8.048 Reis- en verblijfskosten 9.073 10.004 Opleidingskosten 24.230 39.512 De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. Vergoedingen 10.134 8.048 Overige personeelslasten 103.422 101.413 De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende Opleidingskosten 24.230 39.512 exploitaties. Overige personeelslasten 103.422 101.413 totaal personeelslasten 1.667.450 1.700.156 9. Voorzieningen totaal personeelslasten

1.667.450

1.700.156

Lonen en salarissen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het Salarissen incl. vakantiegeld 1.137.712 1.156.725 waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden Lonen en salarissen Inlening personeel 68.352 45.218 tegen nominale waarde opgenomen. Salarissen incl. vakantiegeld 1.137.712 1.156.725 Ontvangen ziekengelden 59.38549.032Inlening personeel 68.352 45.218 Ontvangen ziekengelden 59.38549.032totaal Lonen en salarissen 1.146.679 1.152.911 totaal Lonen en salarissen Personeelsomvang Aantal personeelsleden in dienst ultimo jaar Personeelsomvang Aantal FTE in dienst ultimo jaar Aantal personeelsleden in dienst ultimo jaar Aantal FTE stagiaires in dienst ultimo jaar Aantal FTE in dienst ultimo jaar Aantal FTE stagiaires in dienst ultimo jaar

1.146.679 2015 19,0 2015 16,4 19,0 0,7 16,4 0,7

1.152.911 2014 23,0 2014 18,6 23,0 0,7 18,6 0,7

74 -87-66-87-

Jaarrekening Jaarrekening 2015 2015 Stichting Stichting Rhiant Rhiant

Wet 9.1 Normering Voorziening Topinkomens latente belastingverplichtingen De Voor honorering in de toekomst van de te bestuurder betalen belastingbedragen past niet binnen deuitdoor hoofde de minister van verschillen vastgestelde tussennieuwe commerciële regelingen voor fiscale honorering balanswaarderingen van bestuurders wordt vaneen voorziening getroffen van van de som vanisdeze verschillen met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in woningcorporaties. Op ter de grootte bestuurder Rhiant daarom de in devermenigvuldigd regeling opgenomen overgangssituatie van toepassing. mindering gebracht de intopinkomens de toekomstkwalificeren te verrekenen belastingbedragen beschikbare verliescompensatie, voor zover het Binnen de wet normering zich de bestuurder enuit dehoofde leden van de Raad van voorwaartse Commissarissen. waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. Bestuurders

2015

C.J. Oostindie

M.W. v/d Lans

voorzitter bestuur

manager Wonen

01-01/31-12

01-01/31-03

De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is Beloning *1) € 106.845 € 26.108 gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. Voorziening t.b.v. beloningen betaalbaar op termijn *2) € 21.459 € 3.851 De nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis Totale bezoldiging € 128.304 € 29.959 van het effectieve belastingtarief (25%). Functie

Duur van het dienstverband *3) Omvang van het dienstverband De opgenomen latentie

voltijds voltijds heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen In verhuureenheden het boekjaar uitgekeerd wegens beëindiging n.v.t. n.v.t. bestemd voor dienstverband sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het oogpunt van voorzichtigheid Tijdens het dienstverband beklede functiesde latentie op nihil gewaardeerd. voorzitter bestuur manager Wonen Jaar van beëindiging dienstverband

2015

9.2 Overige voorzieningen Bestuurders 2014 2014 Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerdM.W. tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk C.J. Oostindie v/d Lans zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. Beloning € 118.931 € 85.628 Voorziening t.b.v. beloningen betaalbaar op termijn bezoldiging 10.Totale Schulden op lange termijn

€

35.799

€

22.078

€

154.730

€

107.706

Functie

voorzitter bestuur

voorzitter bestuur a.i.

Duur van het dienstverband *3) Langlopende schulden

01-01/31-12 01-01/31-12 worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek Omvang van het dienstverband De betaalde rente inclusief devoltijds voltijds boekjaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening van transactiekosten. nog te betalen rente ultimo In verantwoord. het boekjaar uitgekeerd wegens beëindiging dienstverband n.v.t. n.v.t. Tijdens het dienstverband beklede functies

voorzitter bestuur

voorzitter bestuur a.i.

Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel.

Jaar van beëindiging dienstverband

In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de 2015 2015 2015 2015 ontwikkeling van de waarde van de woning in het H. economisch verkeer. D. DeVermaas terugkoopverplichtingR.M. wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting v/d Velde Calkhoven E. Olde Bijvank bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal€plaatsvinden10.500 is de verplichting onder 7.000 de kortlopende schulden verantwoord. Beloning € € 7.000 € 7.000

Raad van Commissarissen

Belaste vaste of variabele onkostenvergoedingen

€

Voorziening t.b.v. beloningen betaalbaar op termijn

€

Functie van het dienstverband 11.Duur Schulden op korte termijn

In het boekjaar uitgekeerd wegens beëindiging dienstverband

17 -

€

voorzitter

lid

01-01/31-12

n.v.t.

De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgingsRaad van Commissarissen 2014 2014 de nominale waarde. 2014 /vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs,2014 welke gelijk kan zijn aan H. v/d Velde

D. Vermaas

R.M. Calkhoven

2014

E. Olde Bijvank

E.J.M. van Herk

Beloning

€

10.500

€

7.000

€

7.000

€

5.195

€

2.917

Belaste vaste of variabele onkostenvergoedingen

€

Voorziening t.b.v. beloningen betaalbaar op termijn

€

Overige activa en passiva Functie

lid

01-01/31-12

01-01/31-05

n.v.t.

Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde.

Duur van het dienstverband

In het boekjaar uitgekeerd wegens beëindiging dienstverband

voorzitter

*1) In december 2015 heeft een onverschuldigde betaling van € 150 bruto plaatsgevonden aan de heer Oostindie. Deze betaling is in maart 2016 weer ingehouden. *2) In dit totaalsaldo is in 2015 een bedrag van € 6.605 voor OVP/VPL premie opgenomen voor de heer Oostindie. *3) Mevrouw Van der Lans is geheel 2014 in dienst geweest, de beloningsgevens gelden voor heel 2014 Op basis van het omvang van het aantal verhuureenheden van Rhiant en de gemeentegrootte van de gemeente Hendrik Ido Ambacht is Rhiant voor het jaar 2015 ingedeeld in klasse C. Hierbij geldt een WNT-maximum van € 103.900 voor de Bestuurder, € 15.585 voor de Voorzitter van de Raad van Commissarissen en € 10.390 voor de leden van de Raad van Commissarissen voor het jaar 2015. De Bestuurder valt onder het overgangsrecht en de beloning bedraagt maximaal de bezoldiging van het jaar 2013.

Inlening personeel Vanwege tijdelijke bezettingsproblemen of specifieke eenmalige projecten of werkzaamheden wordt gebruik gemaakt van het inlenen van personeel. In 2015 is personeel ingeleend ten behoeve van: - tijdelijke vervanging Front-office in verband met ziekte voor de afdeling Woondiensten - tijdelijke vervanging afdeling Financiën in verband met vertrek mewerker financiën Personeelsverloop Voor een overzicht van de personeelsbezetting en het verloop hiervan verwijzen wij naar hetgeen in het jaarverslag is vermeld. Pensioenfonds De gehanteerde pensioenregeling van Rhiant en haar groepsmaatschappijen is ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties (SPW). De belangrijkste kenmerken van deze pensioenregeling zijn: — Er is sprake van een ouderdoms- en nabestaandenpensioen. — Er is sprake van een middelloonregeling. — De standaard pensioenrichtleeftijd bij SPW is 67 jaar. De pensioenleeftijd is in de regel gekoppeld aan de AOW pensioenleeftijd, — tenzij er nog sprake is van een actief dienstverband. — De regeling kent zowel een levenslang tijdelijk partner- en wezenpensioen, waarbij het partnerpensioen (deels ook opbouw) en — wezenpensioen is verzekerd op risicobasis. — Voor het ouderdomspensioen, partnerpensioen en wezenpensioen stelt het bestuur van het pensioenfonds jaarlijks een premie — vast met een maximum van 25% van de ouderdomspensioengrondslag gecorrigeerd met de deeltijdfactor. — Als de middelen van het pensioenfonds het toelaten, zal het bestuur van het pensioenfonds de ingegane pensioenen en de — premievrije aanspraken van gewezen deelnemers aanpassen overeenkomstig de consumentenprijsindex voor alle huishoudens. — De (actieve) deelnemers hebben, als de middelen het toelaten, recht op een toeslag. Deze toeslag hangt af van de loonindex. — De toeslagverlening is voorwaardelijk. Er is geen recht op toeslagverlening en het is voor de langere termijn niet zeker of en in — hoeverre toeslagverlening zal plaatsvinden. Het bestuur van het pensioenfonds beslist evenwel jaarlijks in hoeverre pensioen— uitkeringen en pensioenaanspraken worden aangepast. De belangrijkste kenmerken van de uitvoeringsovereenkomst zijn:

75 -88-67-

Jaarrekening Jaarrekening 2015 2015 Stichting Rhiant Stichting Rhiant Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

— Voor het ouderdomspensioen, partnerpensioen en wezenpensioen stelt het bestuur van het pensioenfonds jaarlijks een premie vast met een maximum van 25% van de ouderdomspensioengrondslag methet depensioenfonds deeltijdfactor. jaarlijks een premie — Voor het ouderdomspensioen, partnerpensioen en wezenpensioen stelt gecorrigeerd het bestuur van Als de middelen van hetvan pensioenfonds toelaten, zal het bestuur vangecorrigeerd het pensioenfonds ingegane pensioenen en de — vast met een maximum 25% van dehet ouderdomspensioengrondslag met dede deeltijdfactor. premievrije aanspraken gewezen deelnemers aanpassen overeenkomstig de consumentenprijsindex voor alle huishoudens. Als de middelen van hetvan pensioenfonds het toelaten, zal het bestuur van het pensioenfonds de ingegane pensioenen en de 5. — Vorderingen De (actieve)aanspraken deelnemersvan hebben, als de middelen het toelaten,overeenkomstig recht op een toeslag. Deze toeslag hangt af vanalle de huishoudens. loonindex. — premievrije gewezen deelnemers aanpassen de consumentenprijsindex voor toeslagverlening is voorwaardelijk. Ermiddelen is geen recht optegen toeslagverlening entoeslag. hetenisvervolgens voor langere termijn niet zeker of en in —De Devorderingen (actieve) deelnemers als de het toelaten, recht op een Dezedetoeslag hangt af van de loonindex. worden bijhebben, eerste verwerking opgenomen de reële waarde gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De hoeverre toeslagverlening zal plaatsvinden. Het bestuur van het pensioenfonds beslist evenwel jaarlijks in hoeverre pensioen—reële De toeslagverlening is voorwaardelijk. Er is recht toeslagverlening enNoodzakelijk het is voor de langere termijn niet zeker of enrisico in van oninbaarheid waarde en geamortiseerde kostprijs zijngeen gelijk aanop de nominale waarde. geachte voorzieningen voor het uitkeringen en pensioenaanspraken worden Het aangepast. —worden hoeverre zal plaatsvinden. bestuur van het pensioenfonds evenwel jaarlijks invan hoeverre pensioenin toeslagverlening mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis vanbeslist individuele beoordeling de vorderingen. Deuitkeringen belangrijkste van de uitvoeringsovereenkomst zijn: — enkenmerken pensioenaanspraken worden aangepast. De belangrijksteinkenmerken van de uitvoeringsovereenkomst zijn: voor de werknemers en bestuurders van Rhiant en haar — Deelneming het bedrijfstakpensioenfonds is verplicht gesteld groepsmaatschappijen. — Deelneming in het bedrijfstakpensioenfonds is verplicht gesteld voor de werknemers en bestuurders van Rhiant en haar 5.1 Huurdebiteuren Rhiant is uitsluitend verplicht tot betaling van de vastgestelde premies. In geen geval bestaat een verplichting tot bijstorting. — groepsmaatschappijen. Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische — Er is geen sprake van recht op Rhiant is uitsluitend verplicht totteruggave/premiekorting. betaling van de vastgestelde premies. In geen geval bestaat een verplichting tot bijstorting. benadering. — Er is geen sprake van recht op teruggave/premiekorting. De dekkingsgraad van SPW bedraagt eind november 2015 110%. De vereiste dekkingsgraad ligt in 2015 op circa 125%. Het fonds heeft dus een reservetekort. Eindvan juniSPW heeft bedraagt SPW eeneind herstelplan ingediend bij deDe toezichthouder waarmee wordt dat125%. SPW binnen de heeft geldende termijn dekkingsgraad november 2015 110%. vereiste dekkingsgraad ligt inaangetoond 2015 op circa Het fonds dus een 6. De Liquide middelen Jaarrekening 2015 uit reservetekort kanjuni komen. is (inmiddels) goedgekeurd door de Nederlandsche Bank (DNB). dat SPW binnen de geldende Stichting reservetekort. Eind heeft Het SPWherstelplan een herstelplan ingediend bij de toezichthouder waarmee wordt aangetoond termijnRhiant uitLiquide reservetekort kanbestaan komen.uit Hetkas, herstelplan is (inmiddels) goedgekeurd de Nederlandsche Bank (DNB). Rekening-courantschulden bij banken zijn middelen banktegoeden en deposito’s met eendoor looptijd korter dan twaalf maanden. opgenomen onder de kortlopende schulden. De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de waardering rekening gehouden. 2015 toelichting

x € 1,=

2014 x € 1,=

onderhoud 19 7.Lasten Groepsvermogen Planmatig onderhoud 984.623 697.714 Dagelijks onderhoud 337.914 Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de 632.381 Overig onderhoudmaatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van 86.172 21.813 geconsolideerde Woningcorporatie Rhiant, subtotaal lasten onderhoud 1.408.709 tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als1.351.907 de af: toegerekende kosten eigen vervolgens dienst 90.678geconsolideerde maatschappijen weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door totaal lasten onderhoud 1.408.709 1.261.230 Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. De stijging van het planmatig onderhoud wordt veroorzaakt doordat een aantal werk van 2014 zijn doorgeschoven naar 2015. Niet alle posten voor het jaar 2015 zijn uitgevoerd. Een deel van deze posten is bij nader inzien nog niet nodig en andere posten worden in 2016 opnieuw in de begroting 7.1 Ongerealiseerde opgevoerd. De begrotingherwaarderingsreserve voor het jaar 2015 was €1.224.686,=. De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de historische kostprijs betekent dit het ontstaan Overige waardeverandering vlottende activa van ongerealiseerd vermogen. 20 Waardeverandering tegoed deelneming Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. totaal overige waardeveranderingen vlottende activa Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen -worden gerealiseerd. Bedrijfslasten 21 Huisvestingskosten 56.740 42.382 8. Egalisatierekening Bestuurskosten 11.895 12.815 Algemene kosten 753.391 964.626 De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. Gemeentelijke belastingen 750.193 745.498 De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende Verzekeringen 16.785 21.554 exploitaties. Kosten servicecontract 631.562 478.859 Saneringsheffing 389.456 Jaarrekening 2015 9. Voorzieningen Verhuurdersheffing 1.122.582 1.014.191 Stichting Rhiant Bijdrageheffing AW 5.819 Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan Overige bedrijfslasten 224.128 waarbij het 92.587 waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden tegen waarde opgenomen. totaal nominale bedrijfslasten 3.573.095 3.761.968 2015 2014 toelichting

x € 1,=

In de post 'Algemene kosten' zijn ook de kosten van de accountant verantwoord. De honoraria van de accountant over de jaren 2015 en 2014 zijn als volgt te specificeren: Controle van de jaarrekening Andere controlewerkzaamheden Fiscale advisering Andere niet-controlediensten Totaal van de honoraria accountant

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Waardeverandering vastgoedbeleggingen Aandeel in waardeverandering woningen verkocht onder voorwaarden

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Ontvangen rente banken Toegerekende rente projecten Overige rentebaten

totaal rentebaten en soortgelijke opbrengsten

Rentelasten en soortgelijke kosten Rentelasten leningen overheid Rentelasten leningen kapitaalmarkt Rentelasten leningen overig Toegerekende rente projecten

49.273 9.680 47.751 2.420 109.124

50.157 13.395 30.640 20.047 114.238

257.7801.488.5391.746.319-

311.691 311.691

29.019 27.232

23.025 19.107

56.251

42.132

2.703 3.259.170 -

5.675 3.665.612 15.600 -

3.261.873

3.686.887

totaal rentelasten en soortgelijke kosten

-89--66-

Overige rentelasten De post 'Overige rentelasten' bestaat voornamelijk uit de mutatie van de 'transitorische rente leningen'. Belastingen Vennootschapsbelasting

-89-

4.245.534

1.226.230

Totaal van de honoraria accountant

109.124

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Waardeverandering vastgoedbeleggingen Aandeel in waardeverandering woningen verkocht onder voorwaarden

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Ontvangen rente banken Toegerekende rente projecten Overige rentebaten

257.7801.488.5391.746.319-

114.238

311.691 Jaarrekening 311.6912015 Jaarrekening 2015

Stichting StichtingRhiant Rhiant

29.019 23.025 27.232 19.107 2015 2014 9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen totaal rentebaten soortgelijke opbrengstenuit hoofde van verschillen tussen commerciële 56.251 42.132 toelichting en fiscale balanswaarderingen x € 1,=wordt een x € 1,= Voor in de toekomst en te betalen belastingbedragen voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in Rentelasten en soortgelijke kosten 24 In de post 'Algemene kosten' zijn ook de van de accountant verantwoord. Devan honoraria van devoorwaartse accountant verliescompensatie, over de jaren 2015 en 2014 zijnhet als mindering gebracht de in de toekomst tekosten verrekenen belastingbedragen uit hoofde beschikbare voor zover Rentelasten overheid 2.703 5.675 volgt te specificeren: waarschijnlijk isleningen dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. Rentelasten leningen kapitaalmarkt 3.259.170 3.665.612 Controle van de jaarrekening 49.273 50.157 Rentelasten leningen overig 15.600 Andere controlewerkzaamheden 9.680 13.395 DeToegerekende belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is rente projecten Fiscale advisering 30.640 gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend47.751 een langlopend karakter. Andere niet-controlediensten 2.420 20.047 Detotaal nettorente bestaaten uitsoortgelijke de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis rentelasten kosten 3.261.873 3.686.887 Totaal van de honoraria accountant 109.124 114.238 van het effectieve belastingtarief (25%).

Overige rentelasten De 'Overigelatentie rentelasten' voornamelijk uit debestemd mutatie van rente leningen'. Depost opgenomen heeftbestaat betrekking opvastgoedportefeuille complexen voorde de'transitorische verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen 22 Niet-gerealiseerde waardeveranderingen verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming257.780zal zijn en is vanuit het Waardeverandering vastgoedbeleggingen oogpunt van de latentie op nihil gewaardeerd. 25 Belastingen Aandeel in voorzichtigheid waardeverandering woningen verkocht onder voorwaarden 1.488.539311.691 Vennootschapsbelasting 4.245.534 1.226.230 1.746.319311.691 Rentebaten soortgelijke opbrengsten 23 9.2 Overige en voorzieningen totaal belastingen 4.245.5341.226.230 Ontvangen banken Tenzij anders rente vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijkToegerekende rente verplichtingen projecten 29.019 23.025 zijn om de betreffende af te wikkelen. Overige rentebaten 27.232 19.107 Vennootschapsbelasting Detotaal belasting hettermijn resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening 56.251 houdend met beschikbare 10. Schulden opover lange rentebaten en soortgelijke opbrengsten 42.132 fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en naworden bijtelling van niet-aftrekbare Tevens rekening gehouden met wijzigingen in de latente Langlopendeen schulden gewaardeerd tegen dekosten. kostprijs, zijndewordt het ontvangen bedrag rekening houdenddie metoptreden agio of disagio en onder aftrek 24 Rentelasten soortgelijke kosten belastingvorderingen en latente belastingschulden uitnog hoofde van wijzigingen in het te hanteren van transactiekosten. Deoverheid betaalde rente inclusief de te betalen rente ultimo boekjaar wordt belastingtarief. als rentelast in de winsten verliesrekening Rentelasten leningen 2.703 5.675 verantwoord. Rentelasten leningen kapitaalmarkt 3.259.170 3.665.612

overigverstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. 15.600 ErRentelasten zijn in 2015 leningen geen leningen Sinds 1 januari 2008 vallen de corporaties integraal onder de vigerende belastingwetgeving. Toegerekende rente projecten In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de totaal rentelasten en soortgelijke kosten 3.261.873 3.686.887 Rhiant heeft op basis van de van uitgangspunten 2 de fiscale positie 2015 en het fiscale resultaat 2015 bepaald. Omdat ontwikkeling van de waarde de woning invan hetVSO economisch verkeer. Deultimo terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indienjurisprudentie de verwachting Jaarrekening inzake uitwerking van VSO 2 voor nog ontbreekt de werkelijk te de betalen of te verrekenen over 2015 afwijken van de in de2015 bestaatdedat de terugkoop binnen één corporaties jaar zal plaatsvinden is dekan verplichting onder kortlopende schulden belasting verantwoord. Stichting Rhiant jaarrekening 2015 opgenomen schatting. Overige rentelasten De post 'Overige rentelasten' bestaat voornamelijk uit de mutatie van de 'transitorische rente leningen'.

25 Belastingen 11. Schulden op korte termijn Vennootschapsbelasting 4.245.534 Toelichting vennootschapsbelasting De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgingstotaal belastingenen vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale 4.245.534 /vervaardigingsprijs) waarde. Commercieel resultaat vóór vennootschapsbelasting, incl. deelnemingen 3.088.339

Belastingdruk

1.226.230 1.226.230

0,0%

Vennootschapsbelasting Overige activa en passiva DeAf: belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare Correctie verkoopresultaat bezit i.v.m. toepassing HIR niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) 5.792.405fiscaal compensabele verliezen bestaand uit voorgaande boekjaren (voor zover en vrijgestelde VoorFiscale zover in het bovenstaande anders is aangegeven overige activagehouden en passivamet gewaardeerd nominale afschrijving activaniet in exploitatie 117.777winstbestanddelen en naop bijtelling van niet-aftrekbare kosten.worden Tevensdewordt rekening wijzigingentegen die optreden in waarde. de latente Fiscale afschrijving activa t.d.v. exploitatie uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. 392.891belastingvorderingen en op latente belastingschulden Fiscale afschrijving op agio leningen O/G 124.978Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek 7.82328.750SindsCorrectie 1 januarivoorziening 2008 vallenloopbaanbudget de corporaties integraal onder de vigerende belastingwetgeving. Correctie niet-gerealiseerde waardeveranderingen 1.746.319 Terugname fiscale afwaardering 460.652 Rhiant heeft oprentetoerekening basis van de uitgangspunten Omdat jurisprudentie Correctie aan projectenvan VSO 2 de fiscale positie ultimo 2015 en het fiscale resultaat 2015 bepaald. 19.246inzake Bij: de uitwerking van VSO 2 voor corporaties nog ontbreekt kan de werkelijk te betalen of te verrekenen belasting over 2015 afwijken van de in de jaarrekening opgenomen schatting. Correctie2015 afschrijvingen (geen fiscale kosten) 3.797.078 Correctie overige waardeveranderingen vlottende activa Correctie overige waardeveranderingen vaste activa 26.165 Heffing CFV (geen fiscale kosten) Saneringsheffing (geen fiscale kosten) Gemengde kosten aftrek 4.469 Fiscale vrijval disagio leningen O/G 64.409 Fiscaal te activeren onderhoudsuitgaven 14.837 Fiscaal resultaat deelneming VOC Fiscaal resultaat 2015 Fiscale verliescompensatie Fiscaal resultaat 2015

Belastingdruk

-91-

2.718.398 2.718.398Totaal acute vennootschapsbelasting over 2015

Correctie en mutatie belastinglatentie Mutatie actieve latentie verrekenbare verliezen in verband met uitwerking aangiftevennootschapsbelasting 2013 Mutatie actieve latentie verrekenbare verliezen in verband met aanpassing 2014 i.v.m. fiscale afwaardering vastgoed: Mutatie actieve latentie verrekenbare verliezen in verband met verschuiving van de jaren van verliesverrekening op basis van de fiscale meerjarenprognose: Mutatie actieve latentie 2015 u.h.v. fiscaal waarderingsverschil over de periode 2016 t/m 2035 met betrekking tot de leningportefeuille: Vrijval passieve latentie 2014 u.h.v. fiscaal waarderingsverschil verkopen over de periode 2015 t/m 2019: Totaal correctie en mutatie latente belastingen over 2015 Totale vennootschapsbelasting over 2015

-3.776.341 -120.493 363.622

13.678 -91-67-

-726.000 -4.245.534 -4.245.534

Fiscale vrijval disagio leningen O/G Fiscaal te activeren onderhoudsuitgaven Fiscaal resultaat deelneming VOC

64.409 14.837 -

Fiscaal resultaat 2015 Fiscale verliescompensatie Fiscaal resultaat 2015

Belastingdruk

2.718.398 2.718.398-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

Totaal acute vennootschapsbelasting over 2015

5. Vorderingen Correctie en mutatie belastinglatentie De vorderingen worden verrekenbare bij eerste verwerking opgenomen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De Mutatie actieve latentie verliezen in verband tegen met uitwerking aangiftevennootschapsbelasting 2013 -3.776.341 reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden mindering gebracht. Deze voorzieningen wordenmet bepaald op basis vani.v.m. individuele van de vorderingen. Mutatie in actieve latentie verrekenbare verliezen in verband aanpassing 2014 fiscalebeoordeling afwaardering vastgoed:

-120.493 Mutatie actieve latentie verrekenbare verliezen in verband met verschuiving van de jaren van verliesverrekening op basis van de fiscale meerjarenprognose: 363.622 5.1 Huurdebiteuren Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische Mutatie actieve latentie 2015 u.h.v. fiscaal waarderingsverschil over de periode 2016 t/m 2035 met betrekking tot de benadering. leningportefeuille: 13.678 6. Liquide Vrijval middelen passieve latentie 2014 u.h.v. fiscaal waarderingsverschil verkopen over de periode 2015 t/m 2019:

-726.000

Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn Totaal correctie en mutatie latente belastingen over 2015 -4.245.534 opgenomen onder de kortlopende schulden. De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de Totale vennootschapsbelasting over 2015 -4.245.534 waardering rekening gehouden. Belastinglatenties 7. Groepsvermogen 1. Latentie uit hoofde van fiscaal waarderingsverschil leningenportefeuille 43.776 2. Latentie uit hoofde van fiscaal waarderingsverschil verkopen 0 Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de 3. Belastingvordering ter zake van compensabele verliezen 7.927.038 geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, Totaal latente belastingen over 2015 7.970.814 tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. 2015 2014 toelichting

x € 1,=

Deelnemingen 26 Holding BV herwaarderingsreserve 0 0 7.1Rhiant Ongerealiseerde DeWoningnet onroerendeBV zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de Stadsherstel NV betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. 18.21031.768historische kostprijs totaal deelnemingen 18.21031.768Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

8. Egalisatierekening De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan.

De bijdragen worden jaarlijks tendecember gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende 8: Enkelvoudige balans per 31 2015 exploitaties. (na resultaatbestemming)

A TIVA 9. C Voorzieningen

31-dec-15 x € 1,=

31-dec-14 x € 1,=

Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het VASTE ACTIVA is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs toelichting waarschijnlijk kan worden geschat. Voorzieningen worden tegen nominale waarde opgenomen. Materiële vaste activa Onroerende zaken in exploitatie, sociaal Onroerende zaken in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

Vastgoedbeleggingen Onroerende zaken in exploitatie, commercieel Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Onroerende zaken in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie

Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Latente belastingen en vorderingen Deelnemingen groepsmaatschappijen Deelnemingen Leningen u/g

1,1 1,2 1,3

2,1 2,2 2,3

3,1 3,2 3,3 3,4 3,5

115.838.490 2.673.014 1.033.844 119.545.348

117.583.932 905.785 938.100 119.427.817

21.454.112 17.494.416 38.948.528

22.057.743 19.267.082 41.324.825

8.068.254 22.493 89.526 167.982 8.348.255

4.548.720 59.137 107.736 150.913 4.866.506

825.059

959.339

111.098 126.043 45.703 633.108 915.952

101.927 99.656 28.760 125.350 216.152 571.844

1.905.663

4.252.539

-92-

VLOTTENDE ACTIVA

Voorraden

Vorderingen Huurdebiteuren Overige debiteuren Rekening courant groepsmaatschappijen Belastingen en sociale premies Transitoria

Liquide middelen

5,1 5,2 5,3 5,4 5,5

-66-

Onroerende zaken in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Latente belastingen en vorderingen Deelnemingen groepsmaatschappijen Deelnemingen Leningen u/g

2,3

38.948.528

41.324.825

3 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5

8.068.254 22.493 89.526 167.982 8.348.255

4.548.720 59.137 2015 Jaarrekening Stichting Rhiant 107.736 150.913 4.866.506

9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen VLOTTENDE ACTIVA Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in mindering gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het Voorraden 4 825.059 959.339 waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. 5 Vorderingen De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is Huurdebiteuren 5,1 111.098 101.927 gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. 5,2 leningen (4,107%) onder aftrek 126.043 99.656 debiteuren DeOverige nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende van belasting op basis courant groepsmaatschappijen 5,3 45.703 28.760 vanRekening het effectieve belastingtarief (25%). 5,4 125.350 Belastingen en sociale premies Transitoria 5,5 633.108 216.152 De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. 915.952 Ultimo 2015 zijn erJaarrekening geen 571.8442015 verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit Stichting het Rhiant oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd.

Liquide middelen

1.905.663

4.252.539

9.2 Overige voorzieningen Enkelvoudige per 31 december Tenzij andersbalans vermeld, worden de overige 2015 voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk Jaarrekening 2015 (na Stichting Rhiant zijnresultaatbestemming) om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. TOTAAL ACTIVA 170.488.805 171.402.870 PASSIVA 31-dec-15 31-dec-14 10. Schulden op lange termijn x € 1,= x € 1,=

Enkelvoudige per 31 december 2015 Langlopendebalans schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek toelichting

vanresultaatbestemming) transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening (na verantwoord. EIGEN VERMOGEN 7 P A SErSzijn I V in A 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. 31-dec-15 31-dec-14 Algemene bedrijfsreserve 7,1 73.474.808 64.654.607 x € 1,= x € 1,= 73.474.808 64.654.607 In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de toelichting ontwikkeling van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. 8 EGALISATIERESERVE EIGEN VERMOGEN 7 Algemene bedrijfsreserve 7,1 73.474.808 64.654.607 73.474.808 64.654.607 9 VOORZIENINGEN Latente belastingverplichtingen 9,1 726.000 11. Schulden op korte termijn Overige voorzieningen 9,2 39.006 67.750 EGALISATIERESERVE 8 39.006 793.750 De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgings/vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. VOORZIENINGEN 9 10 SCHULDEN OP LANGE TERMIJN Latente belastingverplichtingen 9,1 Leningen overheid 10,1 62.400 Overige activa en passiva Overige voorzieningen 9,2 39.006 Leningen kapitaalmarkt 10,2 70.527.365 39.006 Terugkoopverplichting woningen voorwaarden 10,3 18.564.762 Voor zover in het bovenstaande nietverkocht anders isonder aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. 89.154.526 SCHULDEN OP LANGE TERMIJN Leningen overheid SCHULDEN OP KORTE TERMIJN Leningen kapitaalmarkt Crediteuren Terugkoopverplichting woningen verkocht onder voorwaarden Rekening courant banken Belastingen en sociale premies Schulden aan groepsmaatschappijen Schulden aan maatschappijen waarin wordt deelgenomen SCHULDEN OP KORTE TERMIJN Transitoria Crediteuren Rekening courant banken Belastingen en sociale premies Schulden aan groepsmaatschappijen Schulden aan maatschappijen waarin wordt deelgenomen Transitoria

726.000 65.040 67.750 74.793.927 793.750 18.848.889 93.707.857

62.400 70.527.365 1.196.760 18.564.762 89.154.526 514.696 6.109.008 1.196.760 7.820.464 514.696 6.109.008 7.820.464

65.040 74.793.927 293.042 18.848.889 93.707.857 71.644 11.881.971 293.042 12.246.657 71.644 11.881.971 12.246.657

TOTAAL PASSIVA

170.488.805

171.402.870

TOTAAL PASSIVA

170.488.805

171.402.870

10,1 11 10,2 11,1 10,3 11,2 11,3 11,4 11,5 11 11,6 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6

-94-

79 -67-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

5. 9: Vorderingen Enkelvoudige winsten verliesrekening 2015 De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid 31-dec-15 31-dec-14 worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.x € 1,= x € 1,= toelichting

BATEN 12 12.685.513 12.485.389 5.1Huren Huurdebiteuren 13 703.481 592.868 Opbrengstgeschiedt servicecontracten Waardering tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische 14 4.810.940 6.701.016 Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille benadering. 15 Overheidsbijdragen 16 264.488 221.830 Overige baten 6. Liquide middelen Totaal baten 18.464.422 20.001.103 Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. LASTEN

3.797.078 DeAfschrijvingen liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter17vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de 4.541.176 18 26.165 746.937 Overige waardeveranderingen waardering rekening gehouden. materiële vaste activa 19 1.667.450 1.700.156 Personeelslasten Lasten onderhoud 20 1.322.537 1.239.417 7. Groepsvermogen 21 Overige waardeveranderingen vlottende activa 22 3.556.057 3.765.404 Bedrijfslasten Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de11.993.090 Totaal lasten 10.369.287 geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de8.008.012 Bedrijfsresultaat 8.095.135 geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Rentebaten en soortgelijke opbrengsten en soortgelijke kosten 7.1Rentelasten Ongerealiseerde herwaarderingsreserve

23 24 25

1.746.31956.251 3.261.873-

311.691 42.091 3.671.287-

De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting 3.143.193 4.690.507 Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. 26 4.245.534 1.226.230 Belastingen 27 54.85450.768Deelnemingen

8. Egalisatierekening

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belasting

7.333.873

5.865.969

De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende exploitaties. 9. Voorzieningen J A A R R E S U L T A A T (na belastingen)

7.333.873

5.865.969

80 -66-96-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

9.1 Voorziening latente 2015 belastingverplichtingen 10: Kasstroomoverzicht

Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en 31-dec-15 fiscale balanswaarderingen wordt een 31-dec-14 voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening wordenx €in1,= x € 1,= mindering de in activiteiten de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het Kasstroom uitgebracht operationele waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. Bedrijfsresultaat 8.095.135 8.008.012 Aanpassingen voor: De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is - afschrijvingen 3.797.078 4.541.176 gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. waardeveranderingen materiële vaste activa 26.165 746.937 De-nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis verkoopresultaat 4.810.9406.701.016van- aanpassing het effectieve belastingtarief (25%). - vennootschapsbelasting 4.245.534 1.226.230 11.352.972 7.821.340 De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het Veranderingen in het werkkapitaal: oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. - voorraden 134.280 13.225- vorderingen 344.108193.387 - kortlopende schulden 1.096.247 569.7619.2 Overige voorzieningen 886.419 389.599Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. Mutatie voorzieningen 28.7441.650 Mutatie resultaat deelnemingen 54.85450.768Mutatie financiële activa 3.481.7481.256.93210. Schulden op langevaste termijn Mutatie egalisatierekening 3.565.346Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder1.306.050aftrek van transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening Kasstroom uit bedrijfsoperaties verantwoord. - ontvangen rente 56.251 42.091 Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. - betaalde rente 3.261.8733.671.2873.205.6233.629.196In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de ontwikkeling vanoperationele de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting Kasstroom uit activiteiten 5.468.422 2.496.495 bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële 3.584.8995.410.81311. Schulden op korte termijnvaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa 6.966.116 15.331.435 Mutatie terugkoop verplichting woningen 678.8711.870.147De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgings/vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. Kasstroom uit investeringsactiviteiten 2.702.346

8.050.475

10.517.644-

7.159.081-

Mutatie geldmiddelen

2.346.876-

3.387.889

Beginstand geldmiddelen mutatie geldmiddelen Eindstand geldmiddelen

4.252.539 2.346.8761.905.663

864.650 3.387.889 4.252.539

1.905.662,00

81 -67-98-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

5. 11:Vorderingen Algemene grondslagen voor de opstelling van de enkelvoudige jaarrekening van waardering en resultaatbepaling De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Algemeen Deze jaarrekening heeft betrekking op de periode 1 januari 2015 tot en met 31 december 2015. Alle bedragen luiden in euro's, tenzij anders vermeld. 5.1 Huurdebiteuren Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de enkelvoudige jaarrekening, de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de benadering. bepaling van het resultaat, alsmede voor de toelichting op de onderscheiden activa en passiva en de resultaten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. 6. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn 1. Financiële vaste activa opgenomen onder de kortlopende schulden. Deelnemingen in groepsmaatschappijen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op nettovermogenswaarde, doch niet lager nihil. Deze nettovermogenswaarde berekend op basis vandan de wordt grondslagen De de liquide middelen zijn gewaardeerd tegen dedan nominale waarde. Indien middelen nietwordt ter vrije beschikking staan, hiermeevan bij de Woningcorporatie Rhiant. waardering rekening gehouden. Deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer Woningcorporatie Rhiant geheel of ten dele instaat 7. Groepsvermogen voor schulden van de desbetreffende deelneming, respectievelijk de feitelijke verplichting heeft de deelneming (voor haar aandeel) tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening gevormd. Bij het bepalen van de omvang van deze voorziening wordt rekening gehouden met Indien op de vorderingen aan het minderheidsbelang vaninderden toerekenbare het minderheidsbelang reeds op de deelneming mindering gebrachte verliezen voorzieningen voor oninbaarheid.van derden in het eigen vermogen van de geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door 1.1 Vorderingen op groepsmaatschappijen Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. De vorderingen op groepsmaatschappijen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Jaarrekening 2015

Stichting Rhiant

12: Toelichting op de herwaarderingsreserve enkelvoudige balans Een ongerealiseerde is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is

gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. ACTIVA 31-dec-15 31-dec-14 toelichting

Materiële vaste activa 8. Egalisatierekening Deze post kan als volgt gespecificeerd worden:

x € 1,=

De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. Onroerende zaken in exploitatie, sociaal 1,1 De- bijdragen jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende woningenworden en woongebouwen 115.326.124 117.058.704 exploitaties. - onroerende goederen niet zijnde woningen 512.366 525.228 totaal Onroerende zaken in exploitatie 115.838.490 117.583.932 9. Voorzieningen 1,2 Onroerende zaken in ontwikkeling, sociaal - project Volgerlanden 6.900 6.900 Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het - project Veersedijk 931.712 waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. 949.936 Voorzieningen worden - overige projecten 1.716.178 32.827tegen nominale waarde opgenomen. totaal Onroerende zaken in ontwikkeling 2.673.014 905.785 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie - bedrijfspand en terreinen - kantoorinventaris, werkplaats - vervoermiddelen totaal Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

1,3

Totaal Materiële vaste activa

679.497 274.788 79.560 1.033.844

716.128 133.419 88.553 938.100

119.545.348

119.427.817

Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt weer te geven:

Totaal Materiële vaste activa Stand per 1 januari 2015 Mutaties in de boekwaarde - investeringen - subsidies - desinvesteringen - afschrijvingen - herclassificatie woningen - overige waardeveranderingen

totaal mutaties in het boekjaar Stand per 31 december 2015

119.427.817 3.023.340 920.2238.400.484861.410 5.443.672 7.715 119.435.532

Onroerende zaken in exploitatie, sociaal 117.583.932

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

905.785

938.100

783.708 626.8518.343.361861.410 5.469.837

1.999.494 206.10026.165-

240.138 87.27157.123-

1.855.258-

1.767.229

95.744

2.673.014

1.033.844

115.728.674

-66-99-

Stand per 31 december 2015: totaal investeringen totaal cumulatieve waardevermindering totaal Stand per 31 december 2015

Onroerende zaken in ontwikkeling, sociaal

3.769.214 1.096.2002.673.014 119.435.532

115.728.674

2.673.014

1.033.844

totaal Onroerende zaken in ontwikkeling

2.673.014

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie - bedrijfspand en terreinen - kantoorinventaris, werkplaats - vervoermiddelen totaal Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

905.785

1,3

679.497 274.788 79.560 1.033.844

Totaal Materiële vaste activa

119.545.348

716.128 133.419 88.553 Jaarrekening 2015 938.100 Stichting Rhiant 119.427.817

9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt weer te geven: Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden inen Onroerende Onroerende Onroerende mindering gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse zoverzaken het zaken in verliescompensatie, zaken in voor roerende waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voorMateriële verrekening. exploitatie, ontwikkeling, ten dienste van Totaal vaste activa

sociaal

de exploitatie

De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is Stand per 1 januari 119.427.817 117.583.932 905.785 938.100 gewaardeerd tegen 2015 nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. De nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis Mutaties in de boekwaarde van het effectieve belastingtarief (25%). - investeringen 3.023.340 783.708 1.999.494 240.138 - subsidies De- opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende Ultimo 2015 zijn er geen desinvesteringen 920.223626.851- schulden. 206.10087.271verhuureenheden is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn - afschrijvingen bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit 8.400.4848.343.361- en is vanuit het 57.123oogpunt van voorzichtigheid - herclassificatie woningende latentie op nihil gewaardeerd. 861.410 861.410 - overige waardeveranderingen 5.443.672 5.469.837 26.1659.2 Overige voorzieningen totaal mutaties in het boekjaar 7.715 1.855.2581.767.229 95.744 Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. Stand per 31 december 2015 119.435.532 115.728.674 2.673.014 1.033.844 Stand per op 31 lange december 2015: 10. Schulden termijn totaal investeringen 3.769.214 totaal cumulatieve waardevermindering 1.096.200Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek vantotaal transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winst-2.673.014 en verliesrekening verantwoord. Stand per 31 december 2015 119.435.532 115.728.674 2.673.014 1.033.844 Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. Herwaardering 35.263.68035.263.680In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de Historische ontwikkelingkostprijs van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting Jaarrekening 2015 per 31 december 2015 binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting 84.171.853 80.464.995 2.673.014 1.033.844 bestaat dat de terugkoop onder de kortlopende schulden verantwoord. Stichting Rhiant

11. Schulden op korte termijn Investeringen Onroerende zaken in exploitatie, sociaal: Er is voor een bedrag van € 783.000 geïnvesteerd in geriefverbeteringen en energiemaatregelen. De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgings/vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. Onroerende zaken in ontwikkeling, sociaal: Er is geïnvesteerd in nieuwbouwprojecten. Hierbij was 1 project in uitvoering. Dit betreft project"Overkerk". Het grootste deel van de investeringen heeft hier betrekking op a € 1,7 miljoen. Onroerende enpassiva roerende zaken ten dienste vande exploitatie: De investeringen hebben betrekking op herinrichting van het kantoor voor een bedrag Overige activa en van € 156.000, ICT voor een bedrag van € 49.000 en vervoermiddelen voor € 35.000. Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Desinvesteringen Onroerende zaken in exploitatie, sociaal: De desinvesteringen hebben betrekking op de verkoop van 40 woningen in diverse complexen in de vrije verkoop. Onroerende zaken in ontwikkeling, sociaal: Het bedrag aan desinvesteringen heeft betrekking op de oplevering van 1 project te weten Energieverbeteringen. Onroerende zaken ten dienste van de exploitatie: Het bedrag aan desinvesteringen heeft in hoofdzaak betrekking op de verkoop van 2 bedrijfswagens. Afschrijvingen Investeringen en na-investeringen in woningen en woongebouwen worden lineair afgeschreven tot einde levensduur (max. 50 jaar). Voor de afschrijvingstermijnen en gevolgde systemathiek luiden als volgt: Grond 0 jaar geen afschrijvingen Casco lineair 50 jaar Installaties lineair 20 jaar Inrichting lineair 15 jaar

-100-

Over vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie wordt niet afgeschreven. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden lineair afgeschreven. Bedrijfsgebouw lineair 30 jaar Terreinen geen afschrijvingen 0 jaar lineair 20 jaar Installaties lineair Inventaris 10 jaar lineair ICT 5 jaar Vervoermiddelen lineair 5 jaar Het bedrag aan correctieafschrijvingen vermeld bij 'onroerende zaken ten dienste van de exploitatie' heeft betrekking op de desinvestering van verkochte vervoermiddelen. Herclassificatie woningen Onroerende zaken in exploitatie, sociaal: Dit betreft 8 woningen die met de huur boven de liberalisatiegrens zitten en worden aangemerkt als commerciele woningen volgens de RJ645.Hierdoor vind een herclassificatie plaats. Voor 15 woningen geldt dat daarvan de huurprijs onder liberalisatiegrens is gekomen en derhalve niet meer worden aangemerkt als commerciele woningen. Per saldo zijn er dus 7 woningen van commercieel weer aangemerkt als sociaal. Alle woningen hebben wel een sociaal contract en zijn volgens de woningwet nog wel sociale woningen.

Overige waardeveranderingen Onroerende zaken in exploitatie, sociaal: De waardeverandering betreft de mutatie in de bedrijfswaarde per 31 december 2015 in relatie tot 31 december 2014. Onroerende zaken in ontwikkeling, sociaal: De waardeverandering betreft de mutatie in de voorziening onrendabele top per 31 december 2015 in relatie tot 31 december 2014. Deze voorziening is in mindering gebracht op de uitgaven gedaan voor de onroerende zaken in exploitatie, sociaal.

83 -67-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

Het bedrag aan correctieafschrijvingen vermeld bij 'onroerende zaken ten dienste van de exploitatie' heeft betrekking op de desinvestering van verkochte vervoermiddelen. 5. Vorderingen Herclassificatie woningen Onroerende zaken in exploitatie, Dit betreft 8 woningen met de huur boven de liberalisatiegrens aangemerkt als De vorderingen worden bij eerste sociaal: verwerking opgenomen tegen die de reële waarde en vervolgens gewaardeerdzitten tegenendeworden geamortiseerde kostprijs. De commerciele woningen volgens de RJ645.Hierdoor eennominale herclassificatie Voor 15geachte woningen geldt dat daarvan de risico huurprijs reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk vind aan de waarde.plaats. Noodzakelijk voorzieningen voor het van onder oninbaarheid liberalisatiegrens is gekomen derhalve niet meerworden wordenbepaald aangemerkt als commerciele woningen. Per van saldo er dus 7 woningen van worden in mindering gebracht.en Deze voorzieningen op basis van individuele beoordeling dezijn vorderingen. commercieel weer aangemerkt als sociaal. Alle woningen hebben wel een sociaal contract en zijn volgens de woningwet nog wel sociale woningen. 5.1 Huurdebiteuren Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische Overige waardeveranderingen benadering. Onroerende zaken in exploitatie, sociaal: De waardeverandering betreft de mutatie in de bedrijfswaarde per 31 december 2015 in relatie tot 31 december 2014. Jaarrekening 2015

Stichting Rhiant

6. Liquide middelen Onroerende zaken in ontwikkeling, sociaal: De waardeverandering betreft de mutatie in de voorziening onrendabele top per 31 december 2015 in relatie tot 31 december 2014. Deze voorziening is in mindering gebracht op de uitgaven gedaan voor de onroerende zaken in exploitatie, sociaal. Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. Actuele waarde De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de Onder bedrijfswaarde wordt verstaan de contante waarde van de netto-omzet, ofwel het saldo tussen de toekomstige opbrengsten en kosten waardering rekening gehouden. (exclusief rente en afschrijving). De mutatie in de bedrijfswaarde wordt hieronder gespecificeerd. De waarde van de onroerende zaken in exploitatie, sociaal, gebaseerd op de bedrijfswaarde bedraagt ultimo boekjaar € 115,7 miljoen (2014: € 117,6 7. Groepsvermogen miljoen) inclusief de grond (tegen contante waarde, conform methodiek CFV). De afname van de bedrijfswaarde in het verslagjaar met een bedrag van € 1,9 miljoen (1,6 %) ten opzichte van vorig jaar laat zich als volgt verklaren: Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, x €te 1.000,= tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening nemen. Als de geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door Bedrijfswaarde vorig verslagjaar incl grond 117.584 Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. Autonome ontwikkelingen

3.519-

Voorraadmutatie's 3.264 7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele3.778 waarde dan de Parameterwijzigingen historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. Exploitatiebeleid - huren 2.838-waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele - onderhoudsuitgaven 269 gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. - verhuurdersheffing 981 - overige exploitatie-uitgaven 1.251 3368. Egalisatierekening Investeringsbeleid - Verkoop 5.248De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. - Sloop De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende - Woningaanpassingen 3 exploitaties. - Energiebeleid 2-101-5247 9. Voorzieningen 115.523 Mutatie grondof feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan205 Voorzieningen worden gevormd voorcontante in rechtewaarde afdwingbare waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. 115.728 Voorzieningen worden Bedrijfswaarde verslagjaar incl. grond tegen nominale waarde opgenomen. In de bedrijfswaarde is het volgende ingerekend: * Inflatievolgend huurbeleid plus inkomensafhankelijke huurverhoging. En rekening gehouden met huursombenadering van totale verhoging inflatie plus 1%. * Verhuurdershefffing tot einde levensduur * In verband met niet vastgoed gerelateerde heffing, geen saneringsheffing ingerekend. * Heffing autoriteit woningmarkt wel ingerekend. * De sloop en de verkopen zijn alleen voor de eerste 5 jaren ingerekend, voorzover van toepassing. In de bedrijfswaarde is rekening gehouden met de verhuurdersheffing welke in het woonakkoord van 2013 is benoemd. Hierbij is de heffing voor de gehele levenshuur van het bezit ingerekend. Er is rekening gehouden met de extra verdiencapaciteit van de huurverhogingen om de verhuurdersheffing te financieren, de zogenaamde inkomensafhankelijke huurverhoging. Hierbij is rekening gehouden met het stijgen van de huren tot de aftoppingsgrens. Dit alles binnen de bandbreedte van de huursombenadering. De totale verhoging van de huursom mag dan zijn inflatie plus 1%. De extra verdiencapaciteit is hiermee gereduceerd tot nul. Er is zelfs sprake van een afname van de verdiencapaciteit zoals die was voor de huursombenadering. In de ingediende rijksbegroting 2016 wordt gesproken over het laten stijgen van de verhuurdersheffing in 2018 naar € 2 miljard in de sector t.o.v. de oorspronkelijke € 1,7 miljard. Ook meldt het kabinet om de stijgende aanspraken op de huurtoeslag uiteindelijk wil doorberekenen aan de woningcorporaties via de heffing. Dit betekent dat de overheid vanaf 2018 zo'n 2,5 miljard aan verhuurdersheffing wil ophalen bij de corporaties. Dit zal de jaren daarna nog verder oplopen. Als we dit doorreken in de bedrijfswaarde van Rhiant, ervan uitgaande dat de opbouw in 3 duurt tot het bedrag van € 2,5 miljard dan daalt de bedrijfswaarde van Rhiant van € 115,7 miljoen naar € 106,3 miljoen. Dit is een daling van € 9,4 miljoen.

Waarde onroerendzaakbelasting De onroerende zaken in exploitatie - sociaal - zijn in het kader van de Wet onroerendzaakbelasting (WOZ) per 1 januari 2015 gewaardeerd op € 254 miljoen.

Verzekeringen De onroerende goederen in exploitatie, sociaal, zijn tegen brand verzekerd voor een waarde van € 235,9 miljoen. De verzekerde waarde van het bedrijfspand bedraagt € 1,5 miljoen. De verzekerde waarde van de inventaris bedraagt € 265.000,=. Aanpassingen van de verzekerde waarden geschieden volgens de indexclausule. Verder zijn er verzekeringen afgesloten voor wettelijke aansprakelijkheid, geldtransport, wagenpark, collectieve ongevallen, glasverzekering, verzuimverzekering, milieuverzekering en bestuurdersaansprakelijkheid.

-66-

gehele levenshuur van het bezit ingerekend. Er is rekening gehouden met de extra verdiencapaciteit van de huurverhogingen om de verhuurdersheffing te financieren, de zogenaamde inkomensafhankelijke huurverhoging. Hierbij is rekening gehouden met het stijgen van de huren tot de aftoppingsgrens. Dit alles binnen de bandbreedte van de huursombenadering. De totale verhoging van de huursom mag dan zijn inflatie plus 1%. De extra verdiencapaciteit is hiermee gereduceerd tot nul. Er is zelfs sprake van een afname van de verdiencapaciteit zoals die was voor de huursombenadering. In de ingediende rijksbegroting 2016 wordt gesproken over het laten stijgen van de verhuurdersheffing in 2018 naar € 2 miljard in de sector t.o.v. de Jaarrekening 2015 oorspronkelijke € 1,7 miljard. Ook meldt het kabinet om de stijgende aanspraken op de huurtoeslag uiteindelijk wil doorberekenen aan de Stichting Rhiant woningcorporaties via de heffing. Dit betekent dat de overheid vanaf 2018 zo'n 2,5 miljard aan verhuurdersheffing wil ophalen bij de corporaties. Dit zal de jaren daarna nog verder oplopen. Als we dit doorreken in de bedrijfswaarde van Rhiant, ervan uitgaande dat de opbouw in 3 duurt tot het bedrag van € 2,5 miljard dan daalt de bedrijfswaarde van Rhiant van € 115,7 miljoen naar € 106,3 miljoen. Dit is een daling van € 9,4 miljoen. 9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een Waarde onroerendzaakbelasting voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in De onroerende zaken - sociaal - zijn in het kader van de Wet per 1 januari 2015 gewaardeerd op € 254 mindering gebracht dein inexploitatie de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit onroerendzaakbelasting hoofde van beschikbare (WOZ) voorwaartse verliescompensatie, voor zover het miljoen. waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. Verzekeringen De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is De onroerende goederen in exploitatie,waarde sociaal,waarbij zijn tegen brand verzekerd voortegen een waarde van € 235,9 miljoen. De verzekerde waarde vankarakter. het gewaardeerd tegen nominale/contante discontering plaatsvindt de nettorente en hebben overwegend een langlopend bedrijfspand € 1,5 De verzekerde Rhiant waardegeldende van de inventaris bedraagt € 265.000,=. De nettorentebedraagt bestaat uit de miljoen. voor Woningcorporatie rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis van het effectieve Aanpassingen vanbelastingtarief de verzekerde(25%). waarden geschieden volgens de indexclausule. Jaarrekening 2015

Stichting Rhiant Verder zijn er verzekeringen wettelijke aansprakelijkheid, geldtransport, wagenpark, collectieve schulden. ongevallen, glasverzekering, De opgenomen latentie heeftafgesloten betrekkingvoor op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende Ultimo 2015 zijn er geen verzuimverzekering, milieuverzekering enherontwikkeling. bestuurdersaansprakelijkheid. verhuureenheden bestemd voor sloop en Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd.

31-dec-15 31-dec-14 9.2 Overige voorzieningen toelichting x € 1,= x € 1,= Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk Vastgoedbeleggingen 2 zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. Deze post kan als volgt gespecificeerd worden: Onroerende exploitatie, commercieel 2,1 10. Schulden op zaken lange in termijn - woningen en woongebouwen 19.349.976 19.953.607 - Grond woningen verkocht voorwaarden Langlopende schulden wordenonder gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio2.104.136 of disagio en onder2.104.136 aftrek Onroerende zaken in exploitatie vantotaal transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winst-21.454.112 en verliesrekening22.057.743 verantwoord. 2,2 17.494.416 19.267.082 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. totaal Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 17.494.416 19.267.082 -102In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de 2,3 Onroerende zaken in ontwikkeling, commercieel ontwikkeling van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting - project Volgerlanden bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. - overige projecten totaal Onroerende zaken in ontwikkeling Totaal Vastgoedbeleggingen 11. Schulden op korte termijn

38.948.528

Hetkortlopende verloop vanschulden de vastgoedbeleggingen als volgt weer te geven:tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgingsDe worden bij eersteisverwerking opgenomen /vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. Onroerende Onroerende zaken in zaken verkocht exploitatie, onder Totaal Vastgoed Overige activa en passiva commercieel voorwaarde beleggingen

41.324.825

Onroerende zaken in ontwikkeling, commercieel

Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Oorspronkelijke contractprijs 19.465.954 Herwaarderingen 198.871Stand per 1 januari 2015 41.324.825 22.057.743 19.267.082

Mutaties in de boekwaarde - investeringen - subsidies - desinvesteringen - afschrijvingen - herwaarderingen - herclassificatie woningen - overige waardeveranderingen totaal mutaties in het boekjaar

561.559 1.240.4301.093.795861.410257.780

861.410257.780

561.559 1.240.4301.093.795-

2.376.297-

603.630-

1.772.667-

Oorspronkelijke contractprijs Herwaarderingen Stand per 31 december 2015

38.948.528

21.454.112

19.944.985 2.450.56917.494.416

Stand per 31 december 2015

38.948.528

21.454.112

17.494.416

Herwaardering Historische kostprijs per 31 december 2015

8.366.66130.581.868

8.366.66113.087.452

17.494.416

Afschrijvingen Op vastgoedbeleggingen wordt niet afgeschreven. -67-

Jaarrekening Jaarrekening 2015 2015 Stichting Stichting Rhiant Rhiant

Herclassificatie woningen 5. Vorderingen Onroerende zaken in exploitatie, commercieel: Dit betreft 8 woningen die met de huur boven de liberalisatiegrens zitten en worden aangemerkt als commerciele woningen de verwerking RJ645.Hierdoor vind eentegen herclassificatie plaats.en Voor 15 woningen geldt dattegen daarvan de huurprijs onder De vorderingen wordenvolgens bij eerste opgenomen de reële waarde vervolgens gewaardeerd de geamortiseerde kostprijs. De liberalisatiegrens gekomen en derhalve als commerciele woningen. saldo zijn ervoor dushet 7 woningen reële waarde en is geamortiseerde kostprijsniet zijnmeer gelijkworden aan de aangemerkt nominale waarde. Noodzakelijk geachte Per voorzieningen risico vanvan oninbaarheid commercieel weer aangemerkt sociaal. Alle woningen hebben welop een sociaal en beoordeling zijn volgens van de woningwet nog wel sociale woningen. worden in mindering gebracht.als Deze voorzieningen worden bepaald basis van contract individuele de vorderingen.

5.1 Huurdebiteuren Actuele waarde Waardering geschiedt tegen nominale waardeinrekening houdend met een voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd een statische De actuele waarde van commercieel vastgoed exploitatie is gebaseerd opvoorziening een waardering door een onafhankelijke en ter zakeopkundig taxateur. Bij benadering. de bepaling van de actuele waarde zijn de volgende uitgangspunten toegepast: - de totale omvang van onroerende zaken in exploitatie, commercieel, is getaxeerd per 31 december 2015 6. Liquide middelen - de taxatie is verricht door een externe taxateur - de taxatiewaarde is de waarde in verhuurde staat, bepaald via de DCF berekening. Liquide middelen heeft bestaan uit kas, banktegoeden deposito’s een looptijdvan korter twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn - de waardering plaatsgevonden na visueleeninspectie vanmet de buitenzijde de dan woningen. Bij de bedrijfsmatige objecten opgenomen onder de kortlopende schulden. heeft de taxateur gebruik gemaakt van plattegronden en de binnen het taxatiekantoor aanwezige bekendheid van de aard en indeling van de betreffende objecten opgedaan bij voorgaande taxaties De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de - de waardering is gebaseerd op de door Rhiant aangegeven huren van de objecten, waarbij taxateur ervan uitgaat dat deze waardering rekening gehouden. huren marktconform zijn - de taxtatie vind eens per 3 jaar plaats 7. Groepsvermogen Ultimo boekjaar bedraagt de waarde van de onroerende zaken in exploitatie - commercieel - gebaseerd op de taxatiewaarde € 21,4 miljoen (2014: € 22,0 miljoen). De daling van € 0,6 miljoen komt door een afname van het commercieel vastgoed in omvang maar wordt gedeeltelijk gedempt door Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de een waarde stijging van het resterende commerciele vastgoed. De omvang is gedaald in aantal met 7 woningen voor een waarde van € 0,8 miljoen geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, door herclassificatie van commercieel en sociaal bezit conform de toetsing op huurprijs vermeld in de RJ 645. De taxatiewaarde is gedaald met totaal tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de € 0,6 miljoen. Te weten -/- € 1,0 miljoen van de herclassificatie woningen en een stijging van 0,4 miljoen voor de overige woningen. Deze toename geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door (9,17%) ten opzichte van vorig jaar laat zich verklaren door de stijgende markt in commerciële verhuur en de gevolgen die dit heeft voor de aard en Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. omvang van de af te sluiten huurcontracten. De waarde van de onroerende zaken verkocht onder voorwaarde is gebaseerd op de laatst bekende verkoopprijs minus de verstrekte korting. De 7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve waardering is vastgesteld door een externe onafhankelijke en ter zake kundige taxateur. De taxatie vind plaats bij verkoop en terugkoop van de De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de woning. Door verkoop van een aantal woningen in referentie complexen is de waarde gedaald t.o.v. vorig boekjaar. In absolute zin is het aantal historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. woningen afgenomen door verkoop van woningen onder voorwaarde in de vrije verkoop. De totale omvang van de onroerende zaken verkocht onder voorwaarde bestaat uit MGE woningen en Koopgarantwoningen. Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. De bedrijfswaarde van de onroerende zaken in exploitatie, commercieel bedraagt boekjaar € 26,3 miljoen inclusief de grond (tegen contante waarde, conform methodiek CFV) 8. Egalisatierekening 2015 2014 De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. Aantallen onroerende zaken verkocht onder voorwaarden De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende exploitaties. Aantal eenheden, exclusief nog te verkopen per 1 januari 140 153 Verkopen 9. Voorzieningen Terugkopen

5 9-

2 15-

Aantal eenheden, exclusief nogvoor te verkopen 31 december 136waarbij het 140 Voorzieningen worden gevormd in rechteper afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden Waarde onroerendzaakbelasting tegen nominale waarde opgenomen. De onroerende zaken in exploitatie, commercieel, zijn in het kader van de Wet onroerendzaakbelasting (WOZ) per 1 januari 2015 gewaardeerd op € 14 miljoen. Verzekeringen De onroerende goederen in exploitatie, commercieel, zijn tegen brand verzekerd voor een waarde van € 11,4 miljoen. Aanpassingen van de verzekerde waarden geschieden volgens de indexclausule.

86 -104-66-

Jaarrekening Jaarrekening2015 2015 Stichting StichtingRhiant Rhiant

31-dec-15 31-dec-14 9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële toelichting en fiscale balanswaarderingen x € 1,= wordt een x € 1,= voorzieningvaste getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in Financiële activa 3 mindering gebracht de gespecificeerd in de toekomstworden: te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het Deze post kan als volgt waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. Latente belastingen en vorderingen 3,2 Latente belastingen agio/disagio leningen 43.776 57.454 De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is Compensabele verliezen vennootschapsbelasting 8.024.478 4.491.266 gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. totaal latente belastingen en vorderingen 8.068.254 4.548.720 De nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief (25%). 3,3 Deelnemingen groepsmaatschappijen - Rhiant Holding BV 22.493 59.137 totaal Deelnemingen 22.493 2015 zijn er geen 59.137 De opgenomen latentiegroepsmaatschappijen heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het 3,4 Deelnemingen oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. - vof V.O.C. - Woningnet NV 1.565 1.565 9.2 Overige voorzieningen - Stadsherstel Drechtsteden NV 87.961 106.171 Tenzij vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk totaalanders Deelnemingen 89.526 107.736 zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. 3,5 Leningen u/g - Leningen 170.453 153.134 10. Schulden opu/g lange termijn - Voorziening StartersRenteRegeling 2.4722.220totaal Leningen u/g worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio167.982 Langlopende schulden of disagio en onder150.913 aftrek

van transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening Totaal Financiële vaste activa 8.348.255 4.866.506 verantwoord. Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel.

Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt weer te geven: In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting Deelnemingdie mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De belastingen terugkoopverplichtinggroepsmaatwordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting Latente Overige bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schappijen schulden verantwoord. en vorderingen deelnemingen Leningen u/g Stand per 1 januari 2015

4.548.720

59.137

107.736

in op de korte boekwaarde 11. Mutaties Schulden termijn - verkrijgingsprijs waardeveranderingen - is dan de verkrijgingsDe kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager - resultaat - welke gelijk kan zijn 36.644/vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, aan de nominale18.210waarde. - dividend / uitkeringen - subsidies - voorziening 3.519.534 Overige activa en passiva totaal mutaties in het boekjaar 3.519.534 36.64418.210Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Stand per 31 december 2015

8.068.254

22.493

89.526

150.913 17.319 25117.068 167.982

Deelnemingen in groepsmaatschappijen Stichting Rhiant is enig aandeelhouder van Rhiant Holding BV. De besloten vennootschap Rhiant Holding BV is opgericht op 18 januari 2001 als BV Projectontwikkeling Algemeen Belang. Op 29 mei 2008 heeft een statutenwijziging plaatsgevonden, waarbij tevens de naam van de BV is gewijzigd. Het totale eigen vermogen per balansdatum bedraagt € 26.916,=. Directeur-bestuurder is de heer C.J. Oostindie. Rhiant Holding BV is enig aandeelhouder van Rhiant Energie BV. Deelname Woningnet NV Als gevolg van de participatie in Stichting Woonkeus Drechtsteden heeft Rhiant, evenals de overige deelnemende corporaties, 100 aandelen (€ 1.565,=) in Woningnet NV aangekocht. Stichting Woonkeus Drechtsteden werkt sinds 1 juli 2004 nauw samen met Woningnet NV. Deelname percentage Rhiant is minder dan 20% Het totale eigen vermogen per balansdatum bedraagt € 6,7 miljoen Directeur is de heer J.M.W. Temme Deelname Stadsherstel Drechtsteden NV In samenwerking met zes andere corporaties is de NV Stadsherstel Drechtsteden opgericht. Deze vennootschap heeft zich ten doel gesteld het op een maatschappelijk en economisch verantwoorde wijze behouden van (rijks)monumenten en andere historische gebouwen in de regio Drechtsteden. Rhiant heeft een belang van 170 aandelen (op een totaal van 3.644), nominaal € 1.000,=. Deze aandelen zijn voor 100% volgestort, zijnde € 170.000,=. Deelname percentage Rhiant is minder dan 20%. Het totale eigen vermogen per balansdatum bedraagt € 1.885.468,=. Directeur is de heer C.J. Oostindie Leningen u/g

87 -105-67-

Deelname Stadsherstel Drechtsteden NV In samenwerking met zes andere corporaties is de NV Stadsherstel Drechtsteden opgericht. Deze vennootschap heeft zich ten doel gesteld het op een maatschappelijk en economisch verantwoorde wijze behouden van (rijks)monumenten en andere historische gebouwen in de regio Drechtsteden. Rhiant heeft een belang van 170 aandelen (op een totaal van 3.644), nominaal € 1.000,=. Deze aandelen zijn voor 100% volgestort, zijnde € Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant 170.000,=. Deelname percentage Rhiant is minder dan 20%. Jaarrekening 2015 Het totale eigen vermogen per balansdatum bedraagt € 1.885.468,=. Stichting Rhiant Directeur is de heer C.J. Oostindie 5. Leningen Vorderingen u/g Rhiant neemt deel aan de StartersRenteregeling. De Starters Renteregeling reduceert de maandelijkse hypotheekrentebetalingen voor kopers van Dewoning vorderingen bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De een om zoworden de bereikbaarheid van koopwoningen te vergroten. reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid Deworden Starters bevordert devoorzieningen verkoop van woningen voor woningcorporaties tegen beperkte kosten De woningcorporatie inRenteregeling mindering gebracht. Deze worden bepaald op basis van individuele beoordeling vanenderisico‟s. vorderingen. realiseert bij een verkoop de actuele marktwaarde (leegwaarde) van de woning. Daarnaast verstrekt de woningcorporatie bij de verkoop een lening aan Social Finance, gelijk aan de contante waarde van 10 jaar rentereductie. -105Rhiant heeft in 2015 2 woningen verkocht met toepassing van de StarterRenteregeling. Op het uitstaande bedrag ter hoogte van 5.1 Huurdebiteuren € 170.453,= heeft een afwaardering plaatsgevonden. Wegens mogelijke oninbaarheid is voor een voorziening gevormd ter gebaseerd hoogte vanop 1,45% van het Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening mogelijke oninbaarheid een statische Jaarrekening 2015 uitstaande bedrag. Deze oninbaarheid heeft enerzijds betrekking op het risico van onvoldoende waardeontwikkeling en anderzijds op het benadering. Stichting Rhiant kwijtscheldingsrisico. 6. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn 31-dec-15 31-dec-14 opgenomen onder de kortlopende schulden. toelichting

x € 1,=

825.059

959.339

Voorraden 4 vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter Deze post kan als volgtgehouden. gespecificeerd worden: waardering rekening Goederenvoorraad 7. Groepsvermogen Verkoopwoningenvoorraad

Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de Totaal Voorraden 825.059 959.339 geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door Verkoopwoningenvoorraad Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. De verkoopwoningenvoorraad bestaat uit 6 MGE/Koopgarant woningen. De voorraad zal worden verkocht in 2016. 31-dec-15 31-dec-14 7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve toelichting x € 1,= x € 1,= De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de Vorderingen 5 historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. Deze post kan als volgt gespecificeerd worden: Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is 5,1 Huurdebiteuren gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. - lopende contracten ('zittende huurders' ) 0,56% 74.548 74.769 - beëindigde contracten ('vertrokken huurders' ) 0,28% 37.672 28.188 totaal huurdebiteuren 0,84% 112.220 102.956 Voorziening dubieuze debiteuren 1.1221.0308. Egalisatierekening totaal huurdebiteuren 111.098 101.927 De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. 5,2 Overige debiteuren De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende - inzake projecten exploitaties. - overige posten 157.003 115.004 totaal overige debiteuren 157.003 115.004 9. Voorzieningen Voorziening dubieuze debiteuren 30.96015.348totaal overige debiteuren 126.043 99.656 Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden 5,3 Rekening courant groepsmaatschappijen tegen nominale waarde opgenomen. - Rhiant Holding BV 25.115 25.115 - Rhiant Energie BV 20.589 3.645 - Voorziening verlies deelnemingen totaal groepsmaatschappijen 45.703 28.760 Belastingen en sociale premies - omzetbelasting totaal belastingen en sociale premies

5,4

Transitoria - vooruitbetaalde rente en aflossingen leningen - PC-privé en fietsplan - Verzuimverzekering - overige posten totaal transitoria

5,5

Totaal Vorderingen

125.350 125.350

250.332 1.354 381.422 633.108

893 215.259 216.152

915.952

571.844

88 -66-106-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

Huurdebiteuren 9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen De huurachterstand een percentage van het totaal huren entussen vergoedingen bedraagt 0,84%balanswaarderingen (2014: 0,79%) Voor in de toekomst uitgedrukt te betalen in belastingbedragen uit hoofde vanaan verschillen commerciële en fiscale wordt een voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in Het aantal huurdebiteuren zijn naar maand van ontstaan van de vordering als volgt in te delen: mindering gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het 2015 2014 waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. - tot 1 maand 87 88 De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is - 1 maand tot 2tussen maanden 14 24 gewaardeerd tegen nominale/contante waarde- 2waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. tot 3 maanden 5 8 De nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant en geldende belasting op basis 14 - 3 maanden langer rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van13 van het effectieve belastingtarief (25%). totaal 119 134 Groepsmaatschappijen De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen Stichting Rhiant heeft een vordering open haar dochter RhiantVoor Holding BV ter grootte 25.115,=. Stichting is 100%zal eigenaar van dezehet BV. verhuureenheden bestemd voor sloop herontwikkeling. het overige bezit isvan niet€aan te duiden wat deRhiant bestemming zijn en is vanuit oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. Stichting Rhiant heeft een vordering op Rhiant Energie BV ter grootte van € 20.589,=. Rhiant Energie BV is een 100% dochter van Rhiant Holding BV (100% dochter van Stichting Rhiant). Deze vordering heeft betrekking op stookkosten afrekening 2016, onderhoud WKO-installatie en een bijdrage 9.2 Overige voorzieningen ketelkosten. Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. 31-dec-15 31-dec-14 toelichting

x € 1,=

6 Liquide middelen 10. Schulden op lange termijn Deze post kan als volgt gespecificeerd worden: Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek 1.239 126 Kas van transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening 1.904.424 4.252.413 Bank verantwoord. 0 Kruisposten 0 Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel.

Totaal liquide middelen 1.905.663 4.252.539 In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord.

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

11. Schulden op korte termijn PASSIVA 31-dec-15 De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waardetoelichting (indien deze lager is dan de verkrijgingsx € 1,= /vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. EIGEN VERMOGEN 7 Algemene bedrijfsreserve 7,1 Overige activa en passiva Saldo begin boekjaar 64.654.607 Voor zover in van het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Mutatie de actuelewaarde 1.486.328 Ongerealiseerde herwaardering bij verkoop onder voorwaarden Resultaat boekjaar 7.333.873 Algemene bedrijfsreserve ultimo boekjaar

31-dec-14 x € 1,=

59.863.788 1.101.91626.766 5.865.969

73.474.808

64.654.607

Sociaal 117.583.931 113.546.513 4.037.418

Commercieel 22.057.743 13.909.374 8.148.369

Verloop ongerealiseerde herwaardering bij verkoop onder voorwaarden De waarde van de ongerealiseerde herwaardering bij verkoop onder voorwaarden is € 1.580.647. Verloop ongerealiseerde herwaarderingsreserve Bedrijfswaarde onroerende zaken in exploitatie, sociaal Historische kostprijs onroerende zaken in exploitatie, sociaal Ongerealiseerde herwaarderingsreserve per 1 januari Af: Realisatie ongerealiseerde herwaarderingsreserve Mutatie uit hoofde van stijging respectievelijk daling van actuele waarde Overige mutaties

4.638.0825.469.837 30.394.506

Ongerealiseerde herwaarderingsreserve per 31 december

35.263.680

257.780 39.4888.366.661

Ongerealiseerde herwaardering bij verkoop onder voorwaarden Stichting Rhiant heeft woningen verkocht onder voorwaarden. Hierbij is de verkoopprijs afgezet tegen de boekwaarde. Dit verschil is de ongerealiseerde herwaardering. 31-dec-15 toelichting

31-dec-14

x € 1,=

726.000

Saldo begin boekjaar, loopbaanbudget Dotatie Onttrekking

67.750 3.656 32.400

66.100 1.650 -

Voorziening loopbaanbudget ultimo boekjaar

39.006

67.750

voorzieningen ultimo boekjaar

39.006

793.750

VOORZIENINGEN Latente belastingverplichtingen

9 9,1

Latente belastingen verkopen Overige voorzieningen

9,2

Voorziening loopbaanbudget De voorziening loopbaanbudget dient ter dekking van de nog te maken kosten voor het loopbaanbudget per werknemer.

-108-67-

Historische kostprijs onroerende zaken in exploitatie, sociaal Ongerealiseerde Ongerealiseerde herwaarderingsreserve herwaarderingsreserve per per 1 1 januari januari Af: Realisatie ongerealiseerde herwaarderingsreserve Af: Realisatie ongerealiseerde herwaarderingsreserve Mutatie Mutatie uit uit hoofde hoofde van van stijging stijging respectievelijk respectievelijk daling daling van van actuele actuele waarde waarde Overige Overige mutaties mutaties

113.546.513 4.037.418 4.037.418 4.638.0824.638.0825.469.837 5.469.837 30.394.506 30.394.506

Ongerealiseerde Ongerealiseerde herwaarderingsreserve herwaarderingsreserve per per 31 31 december december

35.263.680 35.263.680

Ongerealiseerde Ongerealiseerde herwaardering herwaardering bij bij verkoop verkoop onder onder voorwaarden voorwaarden Stichting Rhiant Stichting Rhiant heeft heeft woningen woningen verkocht verkocht onder onder voorwaarden. voorwaarden. Hierbij Hierbij is is de de verkoopprijs verkoopprijs afgezet afgezet tegen tegen de de boekwaarde. boekwaarde. Dit Dit verschil verschil is is de de ongerealiseerde herwaardering. herwaardering. ongerealiseerde 5. Vorderingen toelichting toelichting vervolgens gewaardeerd

31-dec-15 31-dec-15

x € 1,= x € 1,= geamortiseerde

13.909.374 8.148.369 8.148.369 -257.780 257.780 39.48839.4888.366.661 8.366.661

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

31-dec-14 31-dec-14 x € 1,=

x € 1,= De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en tegen de kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid VOORZIENINGEN 9 VOORZIENINGEN worden in belastingverplichtingen mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele99,1beoordeling van de vorderingen. Latente Latente belastingverplichtingen 9,1

Latente -726.000 Latente belastingen belastingen verkopen verkopen 726.000 5.1 Huurdebiteuren Overige voorzieningen 9,2 Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische Overige voorzieningen 9,2 benadering. Saldo begin boekjaar, loopbaanbudget 67.750 66.100 Saldo begin boekjaar, loopbaanbudget 67.750 66.100 Dotatie 3.656 1.650 Dotatie 3.656 1.650 6. Liquide middelen Onttrekking 32.400 Onttrekking 32.400 -Liquide middelen loopbaanbudget bestaan uit kas, ultimo banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken67.750 zijn Voorziening boekjaar 39.006 Voorziening boekjaar 39.006 67.750 opgenomen onderloopbaanbudget de kortlopende ultimo schulden. voorzieningen ultimo boekjaar 39.006 793.750 De liquide middelen zijn gewaardeerd voorzieningen ultimo boekjaar tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee 39.006 bij de 793.750 waardering rekening gehouden. Voorziening loopbaanbudget loopbaanbudget Voorziening De voorziening voorziening loopbaanbudget loopbaanbudget dient dient ter ter dekking dekking van van de de nog nog te te maken maken kosten kosten voor voor het het loopbaanbudget loopbaanbudget per per werknemer. werknemer. De 7. Groepsvermogen Iedere Iedere werknemer werknemer heeft heeft vanaf vanaf 1 1 januari januari 2010 2010 recht recht op op een een individueel individueel loopbaanbudget. loopbaanbudget. Dit Dit budget budget is is voor voor werknemers werknemers die die 5 5 jaar jaar of of langer langer in in dienst dienst zijn een fulltime dienstverband maximaal € De die is, bouwt budget van per jaar zijn en en een fulltime dienstverband hebben hebben maximaal € 4.500,--. 4.500,--. De werknemer werknemer die korter korter in in dienst dienst is, bouwtineen een budget van € € 900,-900,-per jaar op op (bij (bij Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden het eigen vermogen van de een fulltime dienstverband). een fulltime dienstverband). geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, De werknemer mag aanspraak maken op dit budget om studies te bekostigen die met een toekomstige functie te maken hebben. Een werknemer die De werknemer mag aanspraak maken op dit budget om studies te bekostigen die is, met een toekomstige functie te maken hebben. Een die tenzij enloop voorvan zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en inmaximaal staat om die verliezen voor haarkopen rekening tezijn nemen. Alswerknemer de in de het kalenderjaar de leeftijd van 55 jaar of ouder bereikt, kan 28 extra roostervrije uren met loopbaanbudget (bij in de loop van het kalenderjaar de leeftijd van 55 jaar of ouder bereikt, kan maximaal 28 extra roostervrije uren kopen met zijn loopbaanbudget (bij Jaarrekening 2015 geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door een fulltime dienstverband en als het budget toereikend is). Stichting Rhiant een fulltime dienstverband als rekening het budget toereikend is). zijn gerecupereerd. Woningcorporatie Rhiant vooren haar genomen verliezen De opgenomen voorziening is gebaseerd op 75% van het totale berekende jaarbudget. De opgenomen voorziening is gebaseerd op 75% van het totale berekende jaarbudget. 7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve 31-dec-15 31-dec-14 De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de toelichting x € 1,= x € 1,= historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. SCHULDEN OP LANGE TERMIJN 10 Leningen overheid 10,1 Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. Saldo begin boekjaar 67.579 117.556 bij: nieuwe leningen af: aflossingen/stortingen 2.539 49.977 schuldrestant ultimo boekjaar leningen overheid 65.040 67.579 8. Egalisatierekening af: aflossingsverplichting komend jaar 2.641 2.539 Boekwaarde leningen overheid 62.400 65.040 De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende 10,2 Leningen kapitaalmarkt exploitaties.

Saldo begin boekjaar 9. Voorzieningen bij: nieuwe leningen

84.579.311 91.664.414 12.000.000 af: aflossingen/stortingen 21.789.105 7.085.104 Voorzieningen worden gevormd voorleningen in rechtekapitaalmarkt afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het 84.579.311 Schuldrestant ultimo boekjaar 74.790.206 waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden af: aflossingsverplichting komend jaar 4.262.841 9.785.383 tegen nominale waarde opgenomen. Boekwaarde leningen kapitaalmarkt 70.527.365 74.793.927 Terugkoopverplichting woningen verkocht onder voorwaarden

-109-109-

10,3

Saldo begin boekjaar bij: verkochte woningen onder voorwaarden bij: ingekochte woningen onder voorwaarden Herwaarderingen Saldo eind boekjaar

18.848.889 561.559 1.240.430394.744 18.564.762

22.045.072 292.095 2.162.2421.326.03618.848.889

Schulden op lange termijn ultimo boekjaar

89.154.526

93.707.857

marktwaarde bij 1% rente daling 392.825628.296848.1091.410.6461.633.3001.111.1326.024.308-

marktwaarde bij 2% rente daling 436.793719.539988.3671.669.1232.041.6711.361.8737.217.366-

SWAP Ultimo boekjaar kunnen de marktwaarden van de aangetrokken Swaps als volgt worden gespecificeerd:

Financiering BNG - € 4 mln roll-over BNG - € 4 mln roll-over BNG - € 4 mln roll-over BNG - € 5 mln roll-over Rabobank - € 6 mln roll-over Rabobank - € 6 mln roll-over

tarief 4,264% 4,389% 4,423% 4,750% 3,890% 3,805%

periode van t/m 5-3-2007 - 5-3-2017 3-3-2008 - 5-3-2018 3-2-2009 - 4-2-2019 5-4-2010 - 3-4-2020 1-9-2011 - 1-9-2021 1-12-2011 - 2-12-2019

marktwaarde 349.682540.106713.6141.165.2811.251.527873.3924.893.602-

Alle Swaps zijn per 31 december 2015 in een effectieve hedgerelatie betrokken. Rhiant heeft geen csa-contracten waarin breakclausules of margin calls zijn opgenomen waarvoor bijstortingen nodig zouden kunnen zijn. De marktwaarde van de Swaps is op balansdatum negatief. Rhiant maakt gebruik van derivaten met als doel het stabiliseren van de rentelasten van de aangetrokken roll-over-leningen, welke per definitie een variabele rente hebben. Middels het aantrekken van de Swaps is deze variabele rente omgezet in een vaste lange rente. Met het aantrekken van roll-over leningen kan Rhiant flexibel inspelen op actuele vermogensbehoeften. Er is om -66die reden geen noodzaak een negatieve dan wel positieve marktwaarde van de Swaps als resultaat te verantwoorden. Voor de afgesloten Swaps zijn geen afspraken met de bank gemaakt om negatieve marktwaarden te storten. Er zijn er geen toezicht belemmerende bepalingen.

SWAP Ultimo boekjaar kunnen de marktwaarden van de aangetrokken Swaps als volgt worden gespecificeerd:

Financiering BNG - € 4 mln roll-over BNG - € 4 mln roll-over BNG - € 4 mln roll-over BNG - € 5 mln roll-over Rabobank - € 6 mln roll-over Rabobank - € 6 mln roll-over

tarief 4,264% 4,389% 4,423% 4,750% 3,890% 3,805%

periode van t/m

marktwaarde bij 1% rente daling 392.825628.296848.1091.410.6461.633.3001.111.1326.024.308-

marktwaarde 349.682540.106713.6141.165.2811.251.527873.3924.893.602-

5-3-2007 - 5-3-2017 3-3-2008 - 5-3-2018 3-2-2009 - 4-2-2019 5-4-2010 - 3-4-2020 1-9-2011 - 1-9-2021 1-12-2011 - 2-12-2019

marktwaarde bij 2% rente daling 436.793Jaarrekening 719.539-2015 Stichting Rhiant 988.3671.669.1232.041.6711.361.8737.217.366-

9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een Alle Swaps zijn per 31ter december 2015 eenvan effectieve hedgerelatie betrokken. Rhiant geen csa-contracten waarin breakclausules marginin voorziening getroffen grootte van deinsom deze verschillen vermenigvuldigd met heeft het geldende belastingtarief. Op deze voorzieningof worden calls zijn opgenomen bijstortingen nodig zouden kunnen zijn. uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het mindering gebracht dewaarvoor in de toekomst te verrekenen belastingbedragen De marktwaarde vande detoekomstige Swaps is opfiscale balansdatum Rhiant maakt van derivaten met als doel het stabiliseren van de rentelasten van waarschijnlijk is dat winsten negatief. beschikbaar zullen zijngebruik voor verrekening. de aangetrokken roll-over-leningen, welke per definitie een variabele rente hebben. Middels het aantrekken van de Swaps is deze variabele rente omgezet in een vaste lange rente. Met het aantrekken van roll-over leningen kan Rhiant flexibel inspelen op actuele vermogensbehoeften. Er is om De reden belastinglatentie heeft een betrekking op tijdelijke tussen waardering de jaarrekening entede fiscale waardering. latentie is Swaps zijn die geen noodzaak negatieve dan wel verschillen positieve marktwaarde van de in Swaps als resultaat verantwoorden. Voor De de afgesloten gewaardeerd tegen waarde waarbij discontering plaatsvindt Jaarrekening 2015 geen afspraken met nominale/contante de bank gemaakt om negatieve marktwaarden te storten. tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. Stichting Rhiant De nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis vanzijn hetereffectieve belastingtarief (25%).bepalingen. Er geen toezicht belemmerende De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen Basisrenteleningen verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het Ultimo boekjaar kunnen de marktwaarden aangetrokken basisrenteleningen als volgt worden gespecificeerd: oogpunt van voorzichtigheid de latentie op van nihilde gewaardeerd. nominale Financiering tarief spread periode van t/m waarde marktwaarde 9.2 Overige NWB - € 4,4 voorzieningen mln 3,4900% 0,35% 2-5-2013 - 2-5-2057 7.012.1434.400.000Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk 3-3-2014 - 1-3-2044 6.922.6065.000.000BNG - € 5,0 mln 3,1600% 0,50% zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. 13.934.7499.400.000In de voorwaarden van deze basisrenteleningen is sprake van embedded derivaten. 10. Schulden op lange termijn Marktwaarde leningen De marktwaarde van deworden langlopende leningentegen ligt met € 91.788.621 ophet 122,6% van debedrag nominale waarde. (In 2014 lag de of marktwaarde van deaftrek Langlopende schulden gewaardeerd de kostprijs, zijnde ontvangen rekening houdend met agio disagio en onder langlopende leningen De metbetaalde € 105.093.736 op 124,2% van te debetalen nominale waarde. van transactiekosten. rente inclusief de nog rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening

verantwoord. Rentevoet 2015 2014 Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. Gemiddelde rentevoet leningen overheid 4,00% 4,83% Gemiddelde rentevoet leningen kapitaalmarktleningen 4,11% 3,94% In het kader van de verkoop vantotale woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk Gemiddelde rentevoet leningen portefeuille 4,11%is van de 3,94% ontwikkeling van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. Indicatie looptijd en rentevast Schuldrestant van de leningen met een looptijd langer dan 5 jaar Rentevastperiode langer dan 5 jaar

€ € €

42.855.246 32.000.000 74.855.246

11. Schulden op korte termijn Zekerheden Voor één lening schulden is de borging en achtervang via de gemeente Hendrik Idode Ambacht geregeld. Voordeze alle lager andere leningen heeft het De kortlopende worden bij eerste verwerking opgenomen tegen reële waarde (indien is aangetrokken dan de verkrijgingsWaarborgsom Sociale (WSW) zich tegen garantde gesteld. De gemeente Hendrik Ido gelijk Ambacht voor leningen de achtervangpositie /vervaardigingsprijs) enWoningbouw vervolgens gewaardeerd geamortiseerde kostprijs, welke kan heeft zijn aan dedeze nominale waarde. aanvaard. Er zijn verder geen aanvullende zekerheden aan financiers verstrekt.

-110-

WSW-obligoverplichting Jaarrekening 2015 Overige activa en passiva Per 31 december 2015 heeft Rhiant een obligoverplichting jegens het WSW ten bedrage van € 2.670.177,= uit hoofde van de door het WSW Stichting Rhiant verstrekte borgstellingen, per 31 december 2014 bedroeg dit € 2.840.352. Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. 31-dec-15 SCHULDEN OP KORTE TERMIJN Crediteuren

toelichting

x € 1,=

1.196.760

293.042

66.038 448.658 514.696

55.989 15.655 71.644

1.354.722 4.265.482 168.643 52.658 267.503 6.109.008

1.580.643 9.787.922 147.855 228.119 137.432 11.881.971

7.820.464

12.246.657

11,0 11,1

Belastingen en sociale premies - vennootschapsbelasting - loonbelasting en sociale premies - omzetbelasting totaal belastingen en sociale premies

11,3

Transitoria - transitorische rente geldleningen - aflossingsverplichting leningen komend jaar - vooruitontvangen huren - nog te verrekenen servicekosten met huurders - overige transitoria totaal transitoria ultimo boekjaar

11,6

Schulden op korte termijn ultimo boekjaar

31-dec-14

x € 1,=

De afloop van de crediteuren vertoont een normaal beeld. De post 'transitorische rente geldleningen' heeft betrekking op de rentelasten van de leningen vanaf de laatste vervaldatum tot en met einde boekjaar.

91 -67-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

5. 13:Vorderingen Toelichting op de enkelvoudige winsten verliesrekening De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De BATEN 2015 2014 reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico toelichting x € 1,=van oninbaarheid x € 1,= worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Huren 12 Woningen en woongebouwen DAEB 9.902.539 10.031.703 en woongebouwen Niet- DAEB 2.226.219 2.124.282 5.1Woningen Huurdebiteuren 0,03% 3.199222.088- huurderving Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische netto huur woningen en woongebouwen 12.125.559 11.933.898 benadering. Onroerende goederen niet zijnde woningen DAEB 34.086 33.084 6. Liquide middelen Onroerende goederen niet zijnde woningen Niet-DAEB 529.042 523.374 9,31% 3.1734.967- huurderving Liquide bestaangoederen uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn netto middelen huur onroerende niet zijnde woningen 559.955 551.491 opgenomen onder de kortlopende schulden. 0,05% Detotaal liquidehuren middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan 12.685.513 wordt hiermee bij de12.485.389 waardering rekening gehouden. De huurdaling (exclusief huurderving) voor een bedrag van € 27.000,= is te verklaren door de gestegen huren als gevolg van de huurverhoging per 1 juli 2015 met gemiddeld 3,22%, dit leverde een huurstijging op ten opzichte van 2014 van ongeveer € _196.000,=. De verkoop van huurwoningen 7. Groepsvermogen leidde tot een huurdaling van ongeveer € 126.000,=. De extra huurderving door verkoop heeft een huurdaling van € 105.000 tot gevolg. De eenmalige huurkorting t.g.v. het 100 jarig bestaand van Rhiant heeft geresulteerd in € 10.000 huurdaling. De resterende stijging van ongeveer € 18.000,= heeft Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de betrekking op huuraanpassingen bij mutatie en door geriefverbeteringen. geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder dehuur verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de De huurderving bedraagt 0,05% van de te ontvangen (2014: 1,82%). geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. 13 Opbrengst servicecontracten Overige goederen , leveringen en diensten 678.283 - huurderving 1197.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve 678.164 De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de - te verrekenen met huurders 25.317 historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. per saldo overige goederen, leveringen en diensten 703.481

742.423 1742.422 149.554592.868

Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is totaal vergoedingen 703.481 592.868 gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. 14 Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille Opbrengst verkopen bestaand bezit 5.861.242 7.943.628 Direct toerekenbare kosten 437.067220.5948. Egalisatierekening Boekwaarde 613.2341.022.018De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. totaal netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille 4.810.940 6.701.016 De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende exploitaties. 16 Overige baten - erfpachtcanon 104.105 115.199 9. Voorzieningen - interne uren projecten 44.580 7.475 - antennevergoedingen 4.651 4.606 Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het - administratieve servicekosten 31.655 43.028 waarschijnlijk is dat vergoeding een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden - exploitatievergoeding WKO 22.831 22.560 tegen nominale waarde opgenomen. - administratieve vergoeding diensten voor derden 51.642 28.962 - verhuur kantoor 5.025 -

totaal overige baten

264.488

221.830

92 -113-66-

Jaarrekening Jaarrekening2015 2015 Stichting StichtingRhiant Rhiant

LASTEN 2015 2014 9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële toelichting en fiscale balanswaarderingen x € 1,= wordt een x € 1,= voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het Afschrijvingen 17 geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in mindering de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor 4.452.002 zover het Woningengebracht en woongebouwen 3.705.279 waarschijnlijk dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. Onroerende is goederen niet zijnde woningen 2.092 2.077 Onroerende en roerende goederen ten dienste van de exploitatie 85.837 83.227 Overige zaken 3.870 3.870 De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. totaal afschrijvingen 3.797.078 4.541.176 De nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief (25%). Specificatie afschrijvingen Woningen en woongebouwen, sociaal op bedrijfswaarde 8.343.361 8.352.843 De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen Af: herwaarderingbestemd ivm afschrijving bedrijfswaarde 4.638.0823.900.841verhuureenheden voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het oogpunt vanen voorzichtigheid de historische latentie op nihil gewaardeerd. Woningen woongebouwen kostprijs 3.705.279 4.452.002 Onroerende goederen niet zijnde woningen 2.092 2.077 9.2 Overigeen voorzieningen Onroerende roerende goederen ten dienste van de exploitatie 85.837 83.227 Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk Overige zaken 3.870 3.870 zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. totaal afschrijvingen

3.797.078

4.541.176

10. Schulden op lange termijn 18 Overige waardeveranderingen materiële vaste activa Waardeverandering onrendabele investering nieuwbouw 26.165 Langlopende schuldenvoorziening worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder746.937 aftrek van transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening totaal overige waardeveranderingen 26.165 746.937 verantwoord. Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. De opbouw waardeverandering voorziening onrendabel investering nieuwbouw is als volgt weer te geven: In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de Totaal waardeOverige ontwikkeling van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting verandering projecten Veersedijk Onderdijk bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. Waarderverandering 2015

26.165

Personeelslasten 19 Lonen enop salarissen 1.146.679 11. Schulden korte termijn Sociale lasten 177.477 Pensioenpremies 196.436 De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgingsReis- en verblijfskosten 9.073 /vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. Vergoedingen 10.134 Opleidingskosten 24.230 Overige personeelslasten 103.422 Overige activa en passiva totaal personeelslasten 1.667.450 Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Lonen en salarissen Salarissen incl. vakantiegeld Inlening personeel Ontvangen ziekengelden totaal Lonen en salarissen Personeelsomvang Aantal personeelsleden in dienst ultimo jaar Aantal FTE in dienst ultimo jaar Aantal FTE stagiaires in dienst ultimo jaar

1.152.911 166.883 221.384 10.004 8.048 39.512 101.413 1.700.156

1.137.712 68.352 59.385-

1.156.725 45.218 49.032-

1.146.679

1.152.911

2015 19,0 16,4 0,7

2014 23,0 18,6 0,7

93 -114-67-

Jaarrekening Jaarrekening 2015 2015 Stichting Rhiant Stichting Rhiant

Wet Normering Topinkomens 5. Vorderingen De honorering van de bestuurder past niet binnen de door de minister vastgestelde nieuwe regeling voor honorering van bestuurders van woningcorporaties. Op debij bestuurder van Rhiant is daarom tegen de in de opgenomen overgangssituatie vantegen toepassing. De vorderingen worden eerste verwerking opgenomen de regeling reële waarde en vervolgens gewaardeerd de geamortiseerde kostprijs. De Binnen de wet normering topinkomens kwalificeren en de leden van de Raad van voorzieningen Commissarissen. reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijkzich aande debestuurder nominale waarde. Noodzakelijk geachte voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Bestuurders

2015

C.J. Oostindie

M.W. v/d Lans

5.1 Huurdebiteuren Beloning *1) € 106.845 € 26.108 Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische Voorziening t.b.v. beloningen betaalbaar op termijn *2) € 21.459 € 3.851 benadering. Totale bezoldiging

€

Functie

6. Liquide middelen Duur van het dienstverband *3) Omvang van het dienstverband

128.304

schulden.

29.959

manager Wonen

01-01/31-12

01-01/31-03

voltijds

voorzitter bestuur

manager Wonen

middelen bestaan uit kas, banktegoeden In Liquide het boekjaar uitgekeerd wegens beëindiging dienstverband

opgenomen onderbeklede de kortlopende Tijdens het dienstverband functies

€

voorzitter bestuur

en n.v.t. deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn n.v.t.

Jaar van beëindiging dienstverband

2015 De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de waardering rekening gehouden.

Bestuurders

7. Groepsvermogen Beloning Voorziening t.b.v. beloningen betaalbaar op termijn

Indien de aan Totale bezoldiging

2014

C.J. Oostindie

M.W. v/d Lans

€

118.931

€

85.628

€

35.799

€

22.078

het minderheidsbelang van derden toerekenbare het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de € 154.730 verliezen € 107.706 geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het bestuur verschil, alsmede eventuele Functie voorzitter voorzitter bestuur a.i. verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, tenzij endienstverband voor zover*3)de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft,01-01/31-12 en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de Duur van het 01-01/31-12 geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door Omvang van het dienstverband voltijds maken, komen die voltijds Rhiant voor haar rekening genomen In Woningcorporatie het boekjaar uitgekeerd wegens beëindiging dienstverband n.v.t.verliezen zijn gerecupereerd. n.v.t. Tijdens het dienstverband beklede functies

voorzitter bestuur

voorzitter bestuur a.i.

Jaar van beëindiging dienstverband

7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve 2015 2015 2015 2015 De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de H. v/d Velde D. Vermaas R.M. Calkhoven E. Olde Bijvank historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen.

Raad van Commissarissen Beloning

€

10.500

€

7.000

€

7.000

€

7.000

Belaste vaste of variabele onkostenvergoedingen

€

Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is Voorziening t.b.v. beloningen betaalbaar op termijn € € € € gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. Functie

Duur van het dienstverband In het boekjaar uitgekeerd wegens beëindiging dienstverband

voorzitter

lid

01-01/31-12

n.v.t.

8. Egalisatierekening Raad van Commissarissen

2014

H. v/d Velde van het Besluit D. Vermaas R.M. Calkhoven E. Olde Bijvank Herk De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaarE.J.M. van van ontstaan. Beloning € overeenkomstig 7.000 € 7.000 € tekorten van 5.195 de betreffende € 2.917 De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van €het resultaat 10.500 gebracht de jaarlijkse voorgecalculeerde Belaste vaste of variabele onkostenvergoedingen € 34 € € € € exploitaties. Voorziening t.b.v. beloningen betaalbaar op termijn Functie

9. Voorzieningen

Duur van het dienstverband In het boekjaar uitgekeerd wegens beëindiging dienstverband

€

voorzitter

lid

01-01/31-12

01-01/31-05

n.v.t.

Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden *1) In december 2015 heeft een onverschuldigde betaling van € 150 bruto plaatsgevonden aan de heer Oostindie. Deze betaling is in maart 2016 weer ingehouden. tegen nominale waarde opgenomen. *2) In dit totaalsaldo is in 2015 een bedrag van € 6.605 voor OVP/VPL premie opgenomen voor de heer Oostindie. *3) Mevrouw Van der Lans is geheel 2014 in dienst geweest, de beloningsgevens gelden voor heel 2014 Op basis van het omvang van het aantal verhuureenheden van Rhiant en de gemeentegrootte van de gemeente Hendrik Ido Ambacht is Rhiant voor het jaar 2015 ingedeeld in klasse C.

Hierbij geldt een WNT-maximum van € 103.900 voor de Bestuurder, € 15.585 voor de Voorzitter van de Raad van Commissarissen en € 10.390 voor de leden van de Raad van Commissarissen voor het jaar 2015. De Bestuurder valt onder het overgangsrecht en de beloning bedraagt maximaal de bezoldiging van het jaar 2013.

94 -115-66-

De gehanteerde pensioenregeling van Rhiant en haar groepsmaatschappijen is ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties (SPW). De belangrijkste kenmerken van deze pensioenregeling zijn: Jaarrekening Jaarrekening2015 2015 — Er is sprake van een ouderdoms- en nabestaandenpensioen. StichtingRhiant Rhiant Stichting — Er is sprake van een middelloonregeling. — De standaard pensioenrichtleeftijd bij SPW is 67 jaar. De pensioenleeftijd is in de regel gekoppeld aan de AOW pensioenleeftijd, — tenzij er nog sprake is van een actief dienstverband. — De regeling kent zowel een levenslang tijdelijk partner- en wezenpensioen, waarbij het partnerpensioen (deels ook opbouw) en — wezenpensioen is verzekerd op risicobasis. 9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen — Voor ouderdomspensioen, partnerpensioen en stelt hettussen bestuur van het pensioenfonds jaarlijks een premiewordt een Voor in het de toekomst te betalen belastingbedragen uitwezenpensioen hoofde van verschillen commerciële en fiscale balanswaarderingen voorziening getroffen ter grootte vanvan de de som van deze verschillen vermenigvuldigd met met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in — vast met een maximum van 25% ouderdomspensioengrondslag gecorrigeerd de deeltijdfactor. mindering gebrachtvan de het in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uithet hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het — Als de middelen pensioenfonds het toelaten, zal het bestuur van pensioenfonds de ingegane pensioenen en de waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening. — premievrije aanspraken van gewezen deelnemers aanpassen overeenkomstig de consumentenprijsindex voor alle huishoudens. — De (actieve) deelnemers hebben, als de middelen het toelaten, recht op een toeslag. Deze toeslag hangt af van de loonindex. — De toeslagverlening is voorwaardelijk. Er is geen recht op toeslagverlening en het is voor de langere termijn niet zeker of en in Dehoeverre belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke tussen waardering in beslist de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is — toeslagverlening zal plaatsvinden. Hetverschillen bestuur van het pensioenfonds evenwel jaarlijks in hoeverre pensioengewaardeerd tegen nominale/contanteworden waardeaangepast. waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. — uitkeringen en pensioenaanspraken Debelangrijkste nettorente bestaat uit devan voordeWoningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis De kenmerken uitvoeringsovereenkomst zijn: van het effectieve belastingtarief (25%). — Deelneming in het bedrijfstakpensioenfonds is verplicht gesteld voor de werknemers en bestuurders van Rhiant en haar — groepsmaatschappijen. — is uitsluitend verplicht tot betaling de vastgestelde geen geval bestaat een verplichting schulden. tot bijstorting. DeRhiant opgenomen latentie heeft betrekking opvan complexen bestemdpremies. voor de In verkoop, beleggingen en langlopende Ultimo 2015 zijn er geen — Er is geen sprake van recht op sloop teruggave/premiekorting. verhuureenheden bestemd voor en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. Jaarrekening 2015 De dekkingsgraad van SPW bedraagt eind november 2015 110%. De vereiste dekkingsgraad ligt in 2015 op circa 125%. Het fonds heeft dus een Stichting Rhiant reservetekort. Eind juni heeft SPW een herstelplan ingediend bij de toezichthouder waarmee wordt aangetoond dat SPW binnen de geldende termijn 9.2 Overige voorzieningen uit reservetekort kan komen. Het herstelplan is (inmiddels) goedgekeurd door de Nederlandsche Bank (DNB). Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. 2015 2014 toelichting

x € 1,=

10. Schulden op lange termijn Lasten onderhoud 20 Planmatig onderhoud 984.623 697.714 Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek Dagelijks onderhoud 337.914 632.381 van transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening subtotaal lasten onderhoud 1.322.537 1.330.094 verantwoord. af: toegerekende kosten eigen dienst 90.678Ertotaal zijn inlasten 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. onderhoud 1.322.537 1.239.417 In het kader van verkoop van woningen onder voorwaarden heefteen de aantal corporatie die mede afhankelijk is van de voor De stijging van hetdeplanmatig onderhoud wordt veroorzaakt doordat werkeen vanterugkoopverplichting 2014 zijn doorgeschoven naar 2015. Niet alle posten ontwikkeling de waarde van woning in hetposten economisch verkeer. Denog terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indienindedeverwachting het jaar 2015 van zijn uitgevoerd. Eende deel van deze is bij nader inzien niet nodig en andere posten worden in 2016 opnieuw begroting bestaat datDe de begroting terugkoopvoor binnen plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. opgevoerd. het één jaar jaar 2015zal was €1.224.686,=. Overige waardeverandering vlottende activa Waardeverandering tegoed deelneming 11. Schulden op korte termijn totaal overige waardeveranderingen vlottende activa

De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgings22 Bedrijfslasten /vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde. Huisvestingskosten 56.740 Bestuurskosten 11.895 Algemene kosten 753.391 Overige activa en passiva Gemeentelijke belastingen 750.193 Verzekeringen 16.785 Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Kosten servicecontract 631.562 Saneringsheffing Verhuurdersheffing Bijdrageheffing AW Overige bedrijfslasten

1.122.582 5.819 207.090

42.382 12.815 964.626 745.498 21.554 478.859 389.456 1.014.191 96.023

totaal bedrijfslasten

3.556.057

3.765.404

95 -116-67-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

2015

5. Vorderingen toelichting

x € 1,=

2014 x € 1,=

De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde zijn gelijk de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voorde hetjaren risico vanen oninbaarheid In de post 'Algemene kosten' zijn kostprijs ook de kosten van aan de accountant verantwoord. De honoraria van de accountant over 2015 2014 zijn als worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. volgt te specificeren: Controle van de jaarrekening 49.273 50.157 Andere controlewerkzaamheden 9.680 13.395 Fiscale advisering 47.751 30.640 5.1 Huurdebiteuren Andere niet-controlediensten 2.420 20.047 Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische Totaal van de honoraria accountant 109.124 114.238 benadering. 6. Liquide middelen 23 Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn Waardeverandering vastgoedbeleggingen 257.780opgenomen de kortlopendewoningen schulden.verkocht onder voorwaarden Aandeel inonder waardeverandering 1.488.539311.691 1.746.319De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de 311.691 Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 24 waardering rekening gehouden. Ontvangen rente banken Toegerekende rente projecten 29.019 23.025 7. Groepsvermogen Overige rentebaten 27.232 19.066 Indien derentebaten aan het minderheidsbelang derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen totaal en soortgelijke van opbrengsten 56.251 van de 42.091 geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de 25 Rentelasten en soortgelijke kosten geconsolideerde maatschappijen Rhiant totdat de door Rentelasten leningen overheid vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie 2.703 5.675 Woningcorporatie Rhiantkapitaalmarkt voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. Rentelasten leningen 3.259.170 3.665.612 Toegerekende rente projecten

totaal rentelasten en soortgelijke kosten 3.261.873 3.671.287 7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de Overige rentelasten historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. De post 'Overige rentelasten' bestaat voornamelijk uit de mutatie van de 'transitorische rente leningen'. Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is 26 kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd. Belastingen gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing Vennootschapsbelasting 4.245.534 1.226.230 totaal belastingen 8. Egalisatierekening

4.245.534

1.226.230

De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. Vennootschapsbelasting De belasting bijdragen over worden gunste van hetover resultaat gebracht overeenkomstig voorgecalculeerde tekortenhoudend van de betreffende het jaarlijks resultaatten wordt berekend het resultaat voor belastingen inde dejaarlijkse winst-en-verliesrekening, rekening met beschikbare exploitaties. fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. 9. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het Sinds 1 januariis2008 vallen de corporaties integraal onder de vigerende belastingwetgeving. waarschijnlijk dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden tegen nominale waarde opgenomen. Rhiant heeft op basis van de uitgangspunten van VSO 2 de fiscale positie ultimo 2015 en het fiscale resultaat 2015 bepaald. Omdat jurisprudentie inzake de uitwerking van VSO 2 voor corporaties nog ontbreekt kan de werkelijk te betalen of te verrekenen belasting over 2015 afwijken van de in de jaarrekening 2015 opgenomen schatting.

96 -118-66-

Jaarrekening Jaarrekening2015 2015 Stichting StichtingRhiant Rhiant

9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een Toelichting vennootschapsbelasting voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in mindering gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het Commercieel resultaat vóór vennootschapsbelasting, incl. deelnemingen 3.088.339 waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar Belastingdruk 0,0% zullen zijn voor verrekening. Af: De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is Correctie verkoopresultaat bestaand bezit i.v.m. toepassing HIR 5.792.405gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. Fiscale afschrijving op activa in exploitatie 117.777De nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis Fiscale afschrijving op activa t.d.v. exploitatie 392.891van het effectieve belastingtarief (25%). Fiscale afschrijving op agio leningen O/G 124.978Correctie voorziening loopbaanbudget 7.823Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek 28.750-2015 zijn er geen De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo Correctie niet-gerealiseerde 1.746.319 verhuureenheden bestemd voor waardeveranderingen sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het Terugname fiscale afwaardering 460.652 oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. Correctie rentetoerekening aan projecten 19.246Bij: 9.2 Overige Correctievoorzieningen afschrijvingen (geen fiscale kosten) 3.797.078 Tenzij anders overige vermeld,waardeveranderingen worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk Correctie vlottende activa zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. Correctie overige waardeveranderingen vaste activa 26.165 Heffing CFV (geen fiscale kosten) Saneringsheffing (geen fiscale kosten) 10. Schulden op lange termijn Gemengde kosten aftrek 4.469 Fiscale vrijval disagio leningen O/G 64.409 Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek te activeren van Fiscaal transactiekosten. Deonderhoudsuitgaven betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winst- en14.837 verliesrekening

verantwoord. Fiscaal resultaat 2015 2.718.398 Er zijn verliescompensatie in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. Fiscale -2.718.398 Fiscaal resultaat 2015 belastbaar 0 In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder deacute kortlopende schulden verantwoord. Totaal vennootschapsbelasting over 2015 0 Belastingdruk

0,0%

Correctie en mutatie belastinglatentie 11. Schulden op korte termijn Mutatie actieve latentie verrekenbare verliezen in verband met uitwerking aangiftevennootschapsbelasting 2013

-3.776.341

De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgingsMutatie actieve latentieenverrekenbare verliezen in verband aanpassing 2014 i.v.m.welke fiscalegelijk afwaardering vastgoed: /vervaardigingsprijs) vervolgens gewaardeerd tegen demet geamortiseerde kostprijs, kan zijn aan de nominale waarde. Mutatie actieve latentie verrekenbare verliezen in verband met verschuiving van de jaren van verliesverrekening op basis van de fiscaleactiva meerjarenprognose: Overige en passiva Mutatie actieve latentie 2015 u.h.v. fiscaal waarderingsverschil over de metgewaardeerd betrekking tottegen de nominale waarde. Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden deperiode overige 2016 activat/m en2035 passiva leningportefeuille: Vrijval passieve latentie 2014 u.h.v. fiscaal waarderingsverschil verkopen over de periode 2015 t/m 2019:

Totale vennootschapsbelasting over 2015

13.678

-4.245.534 -4.245.534

Belastinglatenties 1. Latentie uit hoofde van fiscaal waarderingsverschil leningenportefeuille 2. Latentie uit hoofde van fiscaal waarderingsverschil verkopen 3. Belastingvordering ter zake van compensabele verliezen Totaal latente belastingen over 2015

43.776 0 7.927.038 7.970.814 2015

totaal deelnemingen

363.622

-726.000

Totaal correctie en mutatie latente belastingen over 2015

Deelnemingen Rhiant Holding BV Woningnet BV Stadsherstel NV

-120.493

toelichting

2014

x € 1,=

36.64418.210-

19.00031.768-

54.854-

50.768-

Hendrik-Ido-Ambacht, 7 juni 2016 ing. C.J. Oostindie Directeur-bestuurder

97 -119-67-

Jaarrekening Jaarrekening 2015 2015 Stichting Rhiant Stichting Rhiant

5. Vorderingen Verklaring van de raad van commissarissen De van commissarissen heeft verwerking kennis genomen van detegen jaarstukken over 2015en van stichting Rhiant, zoals dat door bestuur is aangeboden en Deraad vorderingen worden bij eerste opgenomen de reĂŤle waarde vervolgens gewaardeerd tegen dehet geamortiseerde kostprijs. De waarde endoor geamortiseerde kostprijs B.V.. zijn gelijk aan de waarde. Noodzakelijk geachtevastgesteld voorzieningen voor het risico oninbaarheid isreĂŤle gecontroleerd Deloitte accountants De Raad vannominale Commissarissen heeft de jaarstukken en dechargeert hetvan bestuur voor het worden inbeleid. mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. gevoerde Hendrik-Ido-Ambacht, 7 juni 2016 5.1 Huurdebiteuren Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische benadering. De heer H. van der Velde (voorzitter) De heer G. van de Haar (lid) 6. Liquide middelen Liquide middelen bestaan een looptijd korter dan (lid) twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn De heer D. Vermaas (lid) uit kas, banktegoeden en depositoâ&#x20AC;&#x2122;s met Mevrouw. E. Olde Bijvank opgenomen onder de kortlopende schulden. De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de waardering rekening gehouden. 7. Groepsvermogen Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van Woningcorporatie Rhiant, tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van Woningcorporatie Rhiant totdat de door Woningcorporatie Rhiant voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd.

7.1 Ongerealiseerde herwaarderingsreserve De onroerende zaken in exploitatie sociaal en commercieel wordt gewaardeerd tegen actuele waarde. Bij een hogere actuele waarde dan de historische kostprijs betekent dit het ontstaan van ongerealiseerd vermogen. Een ongerealiseerde herwaarderingsreserve is het verschil tussen waardering historische kostprijs en actuele waarde. Dit ongerealiseerd vermogen is gebaseerd op inschattingen van toekomstige kasstromen. Door middel van actieve sturing kan het ongerealiseerde vermogen worden gerealiseerd.

8. Egalisatierekening De rechten op exploitatiesubsidies vallen binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende exploitaties. 9. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden tegen nominale waarde opgenomen.

98 -120-66-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen

Voor in degegevens toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een Overige

voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in mindering gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het Belangrijke gebeurtenissen na balansdatum waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale beschikbaar zullen zijn voor verrekening. Er zijn geen belangrijke gebeurtenissen na winsten balansdatum

Resultaatbestemming De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is Het resultaat over het verslag jaar 2015 wordt toegevoegd aan de Algemene bedrijfsreserve. gewaardeerd tegen nominale/contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. De nettorente bestaat uit de voor Woningcorporatie Rhiant geldende rente voor langlopende leningen (4,107%) onder aftrek van belasting op basis Controleverklaring van het effectieve belastingtarief (25%). De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er geen verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. 9.2 Overige voorzieningen Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. 10. Schulden op lange termijn Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. De betaalde rente inclusief de nog te betalen rente ultimo boekjaar wordt als rentelast in de winsten verliesrekening verantwoord. Er zijn in 2015 geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen, bestuurders of personeel. In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woning in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord.

Overige activa en passiva Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde.

99 -121-67-

Resultaatbestemming Het resultaat over het verslag jaar 2015 wordt toegevoegd aan de Algemene bedrijfsreserve. Controleverklaring

-121-

100

101

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

1: 14:Bijlage BijlageKengetallen 6 Kengetallen

2015

2014

Verhuureenheden Woningen Garages Bedrijfsruimten Totaal aantal verhuureenheden in exploitatie Actuelewaarde activa in exploitatie, sociaal Actuelewaarde activa in exploitatie, commercieel

1.796 64 13 1.873

1.836 64 13 1.913

115.838.490 21.454.112

117.583.932 22.057.743

Verhuur en incasso Huurderving

0,05%

1,82%

Huurachterstand zittende huurders Huurachterstand vertrokken huurders Huurachterstand alle huurders

0,56% 0,28% 0,84%

0,57% 0,22% 0,79%

94 5,2%

123 6,7%

Aantal mutaties Mutatiegraad Aantal woningen huurprijsklasse goedkoop (< € 403,06 c.q. € 389,05) Aantal woningen huurprijsklasse betaalbaar en duur (> € 403,06 c.q. € 389,05)

105 1.691

Gemiddelde huurverhoging per 1 juli

153 1.725

3,2%

4,4%

Financiële continuïteit Solvabiliteit Liquiditeit

43,10 0,47

37,72 0,47

Rentabiliteit eigen vermogen Rentabiliteit vreemd vermogen Rentabiliteit totaal vermogen

9,98% 3,66% 6,53%

9,07% 3,92% 6,07%

4,4%

5,7%

Financieringsresultaat in % van het eigen vermogen Weerstandsvermogen per woning

€

40.910

€

35.215

Treasury Gemiddelde vermogenskostenvoet vreemd vermogen Schuldrestant leningenportefeuille - gedeelte annuïtair - gedeelte fixe - gedeelte roll-over

4,11% €

74.855.246 10,8% 50,5% 38,7%

3,94% €

84.646.890 15,2% 47,7% 37,0%

Bedrijfsvoering Personeelsbezetting in fte's Personeelskosten per woning Huisvestingskosten per woning Bestuurskosten per woning Algemene kosten per woning Planmatig onderhoud per woning Dagelijks onderhoud per woning Schuld per woning

16,42 € € € € € € €

928 32 7 419 548 188 41.679

18,59 € € € € € € €

926 23 7 525 380 344 46.104

102 -122-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

2: versus realisatie 15:Bijlage BijlageBegroting 7 Begroting versus realisatie

Begroting 31-dec-15

Realisatie 31-dec-15

Verschil 31-dec-15

x € 1,=

BATEN Huren Vergoedingen Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille Overige baten Totaal baten

13.306.000 740.000 4.563.000 195.000 18.804.000

12.685.513 703.481 4.810.940 264.488 18.464.422

620.48736.519247.940 69.488 339.578-

LASTEN Afschrijvingen Overige waardeveranderingen materiële vaste activa Personeelslasten Lasten onderhoud Overige waardeveranderingen vlottende activa Bedrijfslasten Saneringsheffing Verhuurdersheffing Totaal lasten

3.926.000 154.000 1.557.500 1.732.000 2.256.500 1.220.000 10.846.000

3.797.078 1.667.450 1.322.537 187.194 2.246.281 1.122.582 10.343.122

128.922 154.000 109.950409.463 187.19410.219 97.418 502.878

7.958.000

8.121.300

163.300

0 51.000 3.330.000 -

1.772.48456.251 3.261.873 -

1.772.4845.251 68.127 -

4.679.000

3.143.193

1.535.807-

4.245.534 54.854-

4.245.534 52.854-

Bedrijfsresultaat Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten Interne rente Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting Belastingen Deelnemingen

2.000-

x € 1,=

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belasting

4.677.000

7.333.873

2.656.873

J A A R R E S U L T A A T (na belastingen)

4.677.000

7.333.873

2.656.873

103 -123-

Jaarrekening 2015 Stichting Rhiant

3: Bijlage opop begroting versus realisatie 16: BijlageToelichting 7 Toelichting begroting versus realisatie Algemeen Als we het eindresultaat van de realisatie vergelijken met de begroting dan zit daar een verschil in van € 2.656.873. Dit verschil wordt voornamelijk veroorzaakt door de mutatie in de posten belastingen, huren en lasten onderhoud. BATEN Huren In de begroting 2015 is rekening gehouden met een basishuurverhoging van 1% + de extra wettelijke opslag voor het inkomens afhankelijke deel. Deze is voor 2015 vastgesteld op 2,5% + de extra verhoging voor het inkomens afhankelijke deel. Door de verkoop van woningen en de daarbij behorende huurderving is de uiteindelijke realisatie lager dan begroot. Vergoedingen De ontvangsten uit servicekosten is lager dan begroot door de verkoop van woningen. Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille Het aantal woningen dat werkelijk verkocht is, is groter dan begroot. Hierdoor is het werkelijk netto verkoopresultaat hoger dan begroot. Overige baten De vergoeding exploitatiekosten van de WKO en de interne uren projecten zijn hoger dan begroot. LASTEN Afschrijvingen De afschrijvingslasten van de woningen en woongebouwen zijn lager dan begroot. De reden is de verkoop van woningen in 2014. Overige waardeveranderingen materiële vaste activa In de begroting is uitgegaan van de doorgang van het project aan de Veersedijk. In 2015 is het project nog niet gestart. Personeelslasten De overige personeelskosten zijn hoger dan begroot. Ongeveer € 40.000 is extra uitgegeven aan extra inhuur ivm ziekte. Aan ontslagvergoedingen is € 57.000 meer uitgegeven dan begroot. t.o.v. begroot door de orgnanisatieverandering. Lasten onderhoud De lasten van groot onderhoud zijn in werkelijkheid lager dan begroot. Het verschil is ontstaan doordat niet alle begrote posten zijn uitgevoerd. Een deel van deze posten is bij nader inzien nog niet nodig en andere posten worden in 2016 opnieuw in de begroting opgevoerd. Overige waardeveranderingen vlottende activa De lasten van overige waarderveranderingen vlottende activa zijn hoger dan begroot. De oorzaak is dat schulden aan de deelneming opdezelfde grondslag moeten worden gewaardeerd als de moeder. Derhalve is er in 2015 een afboeking van de vordering. Bedrijfslasten De begrote bedrijfslasten zijn hoger dan de gerealiseerde lasten. Door verschuiving van rubricering van diverse kosten zijn de algemene kosten toegenomen. De kosten voor leveringen en diensten zijn echter lager dan begroot door de verkoop van woningen en door een lagere maandelijkse inhouding per woning. Verhuurdersheffing De kosten van de Verhuurdersheffing zijn hoger dan begroot. De oorzaak is de invoering van de bijdrageheffing Autoriteit Woningcorporaties medio 2015. Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille In de begroting is de waardemutatie van de verandering van de vastgoedportefeuille verkopen onder voorwaarden niet opgenomen. Hierdoor is de realisatie negatiever dan de begroting. Rente Door een aantal aflossingen van de langlopende leningen zijn de werkelijke rentekosten lager dan de begrote kosten. Belastingen In de begroting is niet de belasting opgenomen. In dit geval de opbrengst van de latentie verkopen en de correctie belastingen vorige jaren en last huidig jaar. Deelnemingen In de begroting is rekening gehouden met een klein negatief resultaat. In werkellijkheid is gebleken dat Energie BV een hoger negatief resultaat heeft behaald.

104 -124-