Aster Glückmann

Fatena Al-Ghorra

‘Voor mij is Gaza een vluchtelingenkamp, een gevangenis met grenzen’, zegt de Palestijnse dichteres Fatena Al-Ghorra (° Gaza, 1977). ‘In 2006 kwam Hamas aan de macht en werd onze spreekvrijheid beknot. Als journaliste en nieuwsanker moest ik het ontgelden. Een onafhankelijke mening, kritisch denken maakt je verdacht. (…) Niet alleen mij, maar ook mijn hele familie hebben ze bedreigd. Toen ze mijn bureau kort en klein hebben geslagen is het me beginnen dagen hoe ernstig de bedreigingen waren en heb ik besloten te vluchten.’

Op haar 17de werd Fatena tegen haar wil uitgehuwelijkt; negen jaar later lukte het haar om van deze man te scheiden. Spoedig verwierf ze bekendheid als kritische en progressieve journaliste en als radiostem. In 2000 publiceerde ze haar eerste dichtbundel: ‘There is still a sea between us’, gevolgd door ‘A Very Troublesome Woman’ (2003) en ‘Ellay’ (2010) -alle in het Arabisch. In 2009 vroeg ze asiel aan in België en ze kreeg de Belgische nationaliteit in 2016. Ze werkt nu als freelance journaliste voor o.m. Al Jaziera, als lector, vertaalster en dichteres; ze heeft zich te Antwerpen gevestigd.

‘Gods bedrog. Diverse scenario’s’ (Uitgeverij P., 2014) werd uit het Arabisch in het Nederlands vertaald door vertaler en schrijver Nisrine Mbarki en ingeleid door Annelies Verbeke. Intussen verscheen haar werk ook in Italiaanse, Franse en Spaanse vertalingen. In 2012 werd ze bekroond met de El-Hizjra prijs voor Nederlandse schrijvers met diverse achtergronden. Met ‘Tradire il Signore’ (‘Gods bedrog’) kreeg ze in 2016 een prijs voor het beste Arabische boek dat in het Italiaans vertaald werd. Ze is een graag geziene gast op internationale literatuurfestivals. ‘Fatena’s poëziesalon’ is een project dat ze in België en Nederland organiseert.

Vorig jaar verscheen ‘Neem dit lichaam’ (Uitgeverij Jurgen Maas en P., Amsterdam/Leuven, 68 p.), eveneens in vertaling van Mbarki. Hierin werden ook enkele gedichten opgenomen uit ‘Gods bedrog’, evenals ‘Een marmeren gezicht’ uit de niet in het Nederlands vertaalde bundel ‘Ellay’. Zo geeft deze uitgave een heel representatief beeld van het werk van Fatena Al-Ghorra.

Haar poëzie kenmerkt zich door een krachtig beeldenarsenaal, dikwijls metaforen die verrassen of bevreemden; zoals recensent Ernst Jan Peters het formuleert: ‘Op de een of andere manier komt het woestijnzand tussen de regels door’. Er is geen reden om dat weg te blazen, want het voegt iets belangrijks toe, iets wat de Westerse poëzie amper kent. Al-Ghorra schrijft een sterk gelaagde poëzie, die toch zeer toegankelijk blijft. Aan de ene kant is ze doorweven van de ‘bijbelse’ landschappen rond de Jordaanvallei en de Rode zee, maar tegelijkertijd schemert de decennialange onderdrukking van de Palestijnen door haar verzen. In vele gedichten uit deze bundel gebruikt ze de gebiedende betekenis, zoals overigens ook in de titel van de bundel, ‘Neem dit lichaam’, niet in een moraliserende betekenis, maar eerder als een directer manier om de lezer te confronteren met haar geschiedenis. In andere gedichten gebruikt ze de je-vorm, alsof ze iemand aanspreekt (‘Je trok elk deel van mij aan als een kledingstuk’).

De twee gekozen gedichten komen uit ‘Neem dit lichaam’. Al-Ghorra draagt deze bundel op aan ‘mijn lichaam en geest die mij over hun geheimen leerden’ In het eerste deel staat de geest centraal; het tweede deel is lijfelijk, soms sensueel. Soms een met wreedheid doortrokken erotiek, maar altijd verbluffend in zijn poëtische kracht.

KEUZE GEDICHT EN TEKST: PETER BENOY

Uit ‘Vader’:

Je trok elk deel van mij aan als kledingstuk ontwierp papier en bedekte wat bedekt hoort te zijn je ontsluierde alle talen uit mijn mond nam je mijn vale verhalen en ontstak er vuur in je trok aan mijn hand mijn hele zijn deed je opstaan en je zat te kijken naar wat je handen vervolmaakten.

Wat de verteller zei

Trek je schaapskleren uit, laat de wolf huilen de weg is gemaakt voor wolven laat hem vrij, volg nauwlettend zijn stappen struikel, sta op laat je knieën en enkels bloeden let niet op de doornen, de steeg is bereid om je bloed op te zuigen schud het af als het te zwaar wordt het stof van wie je liefhad wat je vergat en om wie je huilde want de tocht zal alleen voortgezet worden door het vuur van het geheugen laat het uit je poriën, je oren, je mond komen en vooral uit dat wat je schitterende geheim omarmt.

Fatena Al-Ghorra

Wij zijn er voor jou!

Bij deMens.nu staat de mens centraal. Mensen hebben mensen nodig. En mensen willen verbonden zijn met elkaar. Daarom vind je overal in Vlaanderen en Brussel een huisvandeMens in je buurt.

In een huisvandeMens kan je terecht voor:

Informatie Bij ons vind je informatie over levensbeschouwelijke onderwerpen, over het vrijzinnig humanisme en zijn waarden, en over ethische en maatschappelijke thema’s zoals euthanasie, abortus, mensenrechten …

Vrijzinnig humanistische plechtigheden Wil je graag stilstaan bij een belangrijke gebeurtenis in je leven? Wij helpen je bij de organisatie van een vrijzinnig humanistische plechtigheid bij een geboorte of adoptie, een huwelijk of relatieviering, een overlijden of afscheid …

Gesprekken Bij ons kan je terecht voor gesprekken omtrent levensvragen en zelfbeschikking, levensbeschouwing en zingeving.

Waardig levenseinde Wij bieden informatie over euthanasie, patiëntenrechten, palliatieve zorg … en helpen je met het opstellen van een wilsverklaring.

Gemeenschapsvorming Een huisvandeMens werkt als vrijzinnig humanistische draaischijf en geeft ondersteuning aan onze lidverenigingen. In een huisvandeMens vind je informatie over initiatieven en activiteiten van de lokale vrijzinnig humanistische verenigingen en ontmoetingscentra.

Vrijwilligerswerk Heb je zin om het vrijzinnig humanistische netwerk te versterken? Vrijwilligers zijn bij ons meer dan welkom. Wij zorgen voor begeleiding en geven je alle kansen. Zo kan je onder meer plechtigheden verzorgen of meewerken aan gemeenschapsvormende activiteiten.

De huizenvandeMens zijn een initiatief van deMens.nu

deMens.nu vertegenwoordigt Nederlandstalige vrijzinnig humanistische verenigingen in Vlaanderen en Brussel

deMens.nu Magazine Zoomt in op mensen en maatschappelijke tendensen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief. Verschijnt viermaal per jaar.

Gratis proefnummer of gratis abonnement? Mail naar info@deMens.nu Of schrijf naar deMens.nu-UVV vzw Brand Whitlocklaan 87 bus 9 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe Of telefoneer naar 02 735 81 92