Gedicht

Andy Fierens

Op een vraag van HUMO ‘Wat is uw favoriete gedicht?’ antwoordt hij; “Wees altijd dronken” (Enivrez-Vous) van Charles Baudelaire, omdat het zo’n krachtige oproep is om het uiterste uit je leven te halen.’ ‘Il faut être toujours ivre./ Tout est là:/ c’est l’unique question./ Pour ne pas sentir/ l’ horrible fardeau du Temps/ qui brise vos épaules...’. Dronken zijn van wat? Volgens Baudelaire van wijn, poëzie, liefde of deugd, om geen gemartelde slaaf van de tijd te worden. Van die levenskracht, van die dynamiek is de poëzie van Andy Fierens (Mortsel, 1976) doordrongen. Als dichter en performer wordt hij te dikwijls in de categorie ‘buitenbeentjes’ geklasseerd. Dat klinkt misschien niet onsympathiek, maar het heeft ook iets denigrerend. Andy is iemand die durft onbetreden paden te verkennen, soms tegen de haren wil instrijken, maar waar hij ook uitkomt, wat ook het resultaat is, het getuigt van vakmanschap, van durf en van authenticiteit.

Fierens organiseerde te Antwerpen in 2001 o.m. de eerste Vlaamse ‘Poetry Slam’ tijdens het ‘Literatuurfestival Zuiderzinnen’. Wanneer Antwerpen door de UNESCO bekroond wordt met de titel van ‘Antwerp Book Capital’ vormt hij met collega-dichters Max Temmerman en Michaël Vandebril het kernteam van ‘ABC2004’. Zijn debuutbundel verschijnt in 2009: ‘Grote smerige vlinder’ (De Bezige Bij, 63 p.); hij wordt bekroond met de Herman de Coninck debuutprijs (‘Deze poëzie is hard, maar niet harteloos’) en krijgt ook een Franstalige editie. Het bibliofiele ‘Nooit worden wij ergens uitgenodigd en als men ons toch een keer vraagt gaan we niet’ (Het Gonst, Antwerpen, 2011, 24 p., 175 genummerde en gesigneerde ex.) ziet het licht in de bijzondere vorm van ‘een verse groentenzak’ en wordt geïllustreerd met fragmenten uit reclamebladen van supermarkten (vormgeving: Dick Wessels). Critica en dichteres Annemarie Estor omschreef het lange gedicht als een knap geconstrueerde monoloog over identiteit en waarden: ‘De tekst stelt ultra-confronterend de vraag: wie zijn wij (niet: wie ben ik) hier, nu, in deze doorgedraaide wereld?’ In zijn volgende bundel ‘Wonderbra’s & Pepperspray’ (De Bezige Bij, 2014, 94 p.) streeft Andy volgens Dirk De Geest naar een compleet taalgebruik: ‘Hij verwerkt uiteenlopende talen en vooral stijlregisters, van vulgair of modieus taalgebruik tot haast abstracte bespiegelende beschouwingen (…) Die extreme wendbaarheid geldt ook het dichterlijke ik, dat als een theatraal personage ten tonele wordt gevoerd.’ Zo eindigt het eerste gedicht van de bundel met ‘zit!/ de voorstelling begint’. Andy als uitstekende performer, een echt podiumbeest, brengt hier zijn publiek in zijn verzen als tot letters herleide figuranten. In het openingsgedicht van zijn jongste bundel ‘De Trompetten van Toetanchamon’ (De Bezige Bij, 2022, 112 p.) zet hij de dialoog, in dit geval met zijn lezers, verder met de waarschuwende titel: ‘Gedichten zijn gevaarlijk!’; ‘het gedicht vangt aan met een explosie/ die alle lezers doodt/ de enige overlevende is een jonge vrouw/ die slechts gespaard blijft/ omdat ze de openingsregel niet begrijpt...’. Ik herinner me een uitspraak van Andy over zijn vormelijke benadering: ‘Mijn methode is: poëzie volgens de chaostheorie. Er zijn geen regels, er is geen structuur. Het kan elke dag anders...’ Die vormelijke diversiteit is hier ook een feit: moeiteloos schakelt hij over naar ‘poësie en prose’ of schrijft hij een gedicht waarvan elk vers bestaat uit één, twee, uitzonderlijk drie woorden, zoals de negen pagina’s van ‘Horresco referens’. Dan is er het gedicht ‘Mensen’ dat in 86 strofen van enkele korte verzen en met de eigenheid van de poëtische verbeeldingskracht een soort maatschappelijke typologie inventariseert, die me doet denken aan het fotografisch oeuvre van August Sander, die met honderden portretfoto’s de Duitse samenleving doorlichtte.

Bv.

MENSEN of:

MENSEN die het best die zeggen gedijen in de monotone ondankbaar kind topografie van hun eigen zoals hun ouders weemoed dat vroeger ook tegen hen zeiden

Sommige gedichten zijn sterk verhalend, zoals de 156 verzen van ‘De Grotten van L’Escaut’: een kind negeert het verbod van zijn vader en belandt in een grot waar hij de wilde dansen van een oervolk observeert: ‘Ik herkende iets van mezelf/ in deze mensen/ uit een andere tijd/ een volk van vrije radicalen/ het soort volk dat wij bovengronds/ misschien ook ooit waren’.

‘De Trompetten van Toetanchamon‘, waaruit ook het gedicht hiernaast komt, is een bundel authentieke dichtkunst die zich wentelt tussen avontuur, humor, tragiek en onverwachte wendingen, maar wat je ook leest, in welke vorm ook, toch hoor je één en dezelfde stem. Zoals in Andy’s vorige bundels dringt langzaam de subversieve subtext door waarop zijn werk gebouwd is.

Peter Benoy

DE HORIZON ZWEEG ALS EEN OPGEMAAKT BED WAARBOVEN EEN CHRISTUSBEELD ONDER EEN HALOGEENLAMP HANGT

ik trok dan maar de verte dichterbij door loofwouden petrochemische landschappen en kale akkers

brak de stilte als een ei en liet ze door mijn handen glippen

dat veranderde niets ten gronde en ik staarde maar wat in mijn terrarium waar ik zeldzame soorten hou

ik heb een melkboer en een kruidenier harde werkers ze zijn zeer solitair en dulden geen soortgenoten behalve in de paartijd

een vriendelijke computer berekende hoeveel jaren ik al had vergooid honden jankten om mijn kreupele onschuld

ach ja, de wereld

ik had geen recht op kortingen voordelen extra’s en al deed ik moeite uit alle onmacht -

de verte de stilte mijn onschuld

ik ging in een landschap staan en smeekte het gras om te groeien tot niemand mij nog zag

Andy Fierens

Wij zijn er voor jou!

Bij deMens.nu staat de mens centraal. Mensen hebben mensen nodig. En mensen willen verbonden zijn met elkaar. Daarom vind je overal in Vlaanderen en Brussel een huisvandeMens in je buurt.

In een huisvandeMens kan je terecht voor:

Informatie Bij ons vind je informatie over levensbeschouwelijke onderwerpen, over het vrijzinnig humanisme en zijn waarden, en over ethische en maatschappelijke thema’s zoals euthanasie, abortus, mensenrechten …

Vrijzinnig humanistische plechtigheden Wil je graag stilstaan bij een belangrijke gebeurtenis in je leven? Wij helpen je bij de organisatie van een vrijzinnig humanistische plechtigheid bij een geboorte of adoptie, een huwelijk of relatieviering, een overlijden of afscheid …

Gesprekken Bij ons kan je terecht voor gesprekken omtrent levensvragen en zelfbeschikking, levensbeschouwing en zingeving.

Waardig levenseinde Wij bieden informatie over euthanasie, patiëntenrechten, palliatieve zorg … en helpen je met het opstellen van een wilsverklaring.

Gemeenschapsvorming Een huisvandeMens werkt als vrijzinnig humanistische draaischijf en geeft ondersteuning aan onze lidverenigingen. In een huisvandeMens vind je informatie over initiatieven en activiteiten van de lokale vrijzinnig humanistische verenigingen en ontmoetingscentra.

Vrijwilligerswerk Heb je zin om het vrijzinnig humanistische netwerk te versterken? Vrijwilligers zijn bij ons meer dan welkom. Wij zorgen voor begeleiding en geven je alle kansen. Zo kan je onder meer plechtigheden verzorgen of meewerken aan gemeenschapsvormende activiteiten.

De huizenvandeMens zijn een initiatief van deMens.nu

deMens.nu vertegenwoordigt Nederlandstalige vrijzinnig humanistische verenigingen in Vlaanderen en Brussel

deMens.nu Magazine Zoomt in op mensen en maatschappelijke tendensen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief. Verschijnt viermaal per jaar.

Gratis proefnummer of gratis abonnement? Mail naar info@deMens.nu Of schrijf naar deMens.nu-UVV vzw Brand Whitlocklaan 87 bus 9 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe Of telefoneer naar 02 735 81 92