23-06-13
BPPO Amersfoort, 21 juni 2013
Complete transformatie van de wijk tot de wijk van de toekomst
De Ontmoeting De wijkaanpak waarin ambities van bewoners, gemeente en ondernemingen bij elkaar komen
Samenwerking tussen bewoners en organisaties in de wijk, overheid en private partijen om ambities te realiseren
Verschillende verdienmodellen, initiatieven en thema’s worden geïntegreerd tot een haalbare business case Peter Hutten Van Wijnen Noord
0
Aanleiding
1
Aanleiding
De partijen van De Ontmoeting krijgen in uitvragen steeds vaker met onderstaande (deel)thema’s te maken : ! Frequentere vraag naar vergroting leefbaarheid via aanpassingen en mutaties aan/in vastgoed
Alle huidige marktvragen, concreet en latent, vatten in één wijkaanpak, met leefbaarheid als hoogste doel, op basis van:
! Vraagstelling opdrachtgevers en overheden wordt steeds meer integraal, van initiatief tot beheer ! Participatie van bewoners is een kritische succesfactor geworden
!
Gebiedsontwikkeling van bestaande wijken
! Markt vraagt om (nieuwe) ketensamenwerkingen
!
Co-creatie, samen met alle betrokken partijen en particulieren
! De verduurzaming in Nederland vindt in te kleine stappen en op te kleine schaal plaats
!
Duurzaamheid, wat leidt tot een energieneutrale wijk in plaats van een individuele woning
! De wijk (of een dorp) is de minimale schaal om structurele en substantiële verduurzaming te realiseren ! Aansluiten op overheidsbeleid om in wijken de collectiviteit te stimuleren en het individualisme te temperen
Een ‘transparant’ maken, die over iedere wijk in Nederland kan worden gelegd.
! Er is een trend naar zelfredzame wijken ! Groter wordende maatschappelijke betrokkenheid van ondernemingen ! Inspelen op de zich wijzigende economische omstandigheden - meer met minder doen
Op naar de wijk van de toekomst! 2
Op naar de wijk van de toekomst! 3
1
23-06-13
De samenleving in de wijk van de toekomst
Duurzame kijkrichtingen in de wijk van de toekomst
De Ontmoeting: maakt leven, creëert leven, verbindt, maakt innovatie, legt contact en doet vernieuwen De Ontmoeting ondersteunt de weg naar een slimme samenleving.
De Ontmoeting ontmoet: niet langer ‘het moet’, maar ‘het mag’. 4
5
Duurzame kijkrichtingen in de wijk van de toekomst
Duurzame kijkrichtingen in de wijk van de toekomst CO2 en energieneutraliteit
Urban flows " Mensen " Bevoorrading goederen " Water " Data informatie " Afval " Geld
6
7
2
23-06-13
Ambitie: De transformatie naar Nij Nijlân
fba
We
voeren voor en met de bewoners/organisaties in de wijk Nijlân de transformatie uit, gefinancierd door marktpartijen en door de overheid
:
&
in a rh g eid
&
r 20 00 kge ma l nja ege Du ren nh En urz eid fos ergie aa : sie ne m utr he le bra aa i nd l en d/e Ve sto vrij ne r g ff en va rg lee rot n ie
Nij Nijlân, op naar de wijk van de toekomst
Nij Nijlân To e wa pas ter sin inn g ov Bu ati rge es rpa rtic ipa tie So cia l re tur n
Nijlân
8
Wijk van de toekomst
9
Doel De Ontmoeting
! De private partijen aanjager fundamenteel vernieuwende wijkaanpak
Het verbinden van de diverse wensen en ambities van bewoners, publieke en private partijen in de wijk Nijlân De transformatie van Nijlân is gebaseerd op drie pijlers:
! Aanpak leidt tot de transformatie van Nijlân tot de wijk van de toekomst ! Integrale benadering van alle wensen en ambities van bewoners, bedrijven en overheid ! Bewoners zijn en worden betrokken als co-creatoren
Energie en Water:
Duurzaamheid en (financiële) aanjager van de transformatie
! Maatschappelijk verantwoord burgerschap wordt gestimuleerd
Vastgoed en Omgeving:
Grootschalige aanpak van woningen en fysieke (openbare) omgeving
! Overheid kan eigen doelen en ambities mogelijk te maken door inzet van beschikbare middelen.
Zorg en Welzijn:
Verbetering van de leefbaarheid en beschikbaarheid zorg
Op naar de wijk van de toekomst! 10
11
3
23-06-13
Co-creatie met particulieren en partijen
De bewoners centraal
Zorg en Welzijn
Vastgoed en Omgeving
Energie en Water
•
Toevoeging van eerstelijnsgezondheidszorg
•
Versterken sociale cohesie in de wijk
•
Bewonersbalans van de wijk realiseren
•
Nieuwe structuren (bijvoorbeeld de inzet van een buurtregisseur)
•
Oplossing bieden voor de extramuralisering van de zorg
•
Bestaande woningvoorraad verduurzamen en ‘upgraden’
•
Integreren van onderwijs
•
Oplossing voor problemen als overlast en criminaliteit
•
Toevoeging van kwalitatief hoogwaardige openbare (groene) ruimte
•
Vernieuwde infrastructuur (bovengronds en ondergronds)
•
Energielasten bewoners stabiliseren
•
Optimale isolatie van woningen
•
Optimale energieverdeling in de wijk
•
Verduurzaming sportaccommodaties
•
Zero-waste systemen ten aanzien van afvalwater
12
13
Win-win situatie partijen
Win-win situatie partijen
Bewoners, bedrijven en andere organisaties in de wijk
Ondernemersvereniging Nijlân
Provincie Fryslân en Gemeente Leeuwarden
! Wijk krijgt nieuwe impuls die uitstraling, trots en eendracht brengt
! Een belangrijke stap in het behalen van de ambitieuze doelstellingen van de gemeente
! Profiteren van een significante en integrale fysieke verbetering van hun wijk
! De gemeente heeft een concreet en duurzaam doel om haar beschikbare middelen voor in te zetten
! Waardevermeerdering van vastgoed voor eigenaren, corporaties, beleggers en financiers
! Nieuwe en integrale werkwijze die binnen de gemeente en daarbuiten vervolg zal krijgen
! Op maatschappelijk en sociaal gebied wordt er een forse inhaalslag gemaakt
! De nieuwe wijk als ‘etalagewijk’ voor ontwikkelingen elders (positieve naamsbekendheid en aandacht)
! Concrete zorgoplossing voor scheiden van wonen en zorg, (eigen) woningen langer bewoond/verhuurd
! Efficiente invulling van huidige en toekomstige WMO/AWBZ taken gemeente
! Nieuwe verbindingen tussen partijen in de wijk, zoals sport en senioren en onderwijs en zorg
! Innovatieve oplossingen voor water- en afvalbeheer
! Zelfredzaamheid van de wijkbewoners door ‘eigen’ wijkvoorzieningen ! Betaalbaar houden van zorg ! Voor woningcorporaties, onderwijs en zorg is het een innovatief voorbeeldproject dat ook elders kansen biedt ! Invloed, participatie en zeggenschap van bewoners en wijkorganisaties door coöperatieve structuur wijkbedrijf
14
De Ontmoeting !
Innovatief project biedt brede kansen voor ondernemingen en vergelijkbare aanpak elders
!
De partijen die participeren in de Ontmoeting creëren omzetvolume door de grootschalige aanpak
15
4
23-06-13
Rendabele integrale exploitatie
Energie & Water ! Geothermiebron+warmtenet!
+ €0,1 mln / jaar Totale Business Case
-10,1
Energie en Water
-3,7
+5,2
+10,2
Vastgoed en Omgeving
-4,4
+3,4
Zorg en Welzijn
-2,0
+1,6
16
Energie & Water
Vastgoed & Omgeving
Uit!wijkenergie!#!Vastgoed!&!Omgeving!! €!1.000.000,;!jaarlijks!
Opbrengst!wijkenergie! €!5.200.000,;!jaarlijks! Budget:!
Uit!Energie!&!Water ! !! Uit!gestapelde!budgeRen!overheid!! Uit!social!return/WMO !! Uit!wijkenergie!#!!Zorg!&!Welzijn! €!500.000,;!jaarlijks!
Resultaat:!
Verduurzaming!1725!woningen! Verduurzaming!sport,!zorg!en!onderwijs! Nieuwe!infrastructuur!(onder/bovengronds)! Nieuwe!huisvuilstructuur!
!!
5
23-06-13
Zorg & Welzijn
Zorg & Welzijn ! !
! Geen!schoRen!tussen!verschillende!financieringsvormen!(WMO,!AWBZ,! Zorgverzekering)! ! Uitbreiden!experiment!rond!regelgeving! ! Zorg!dicht!bij!bewoners! ! Voorloper!! ! Burgerini]a]ef!faciliteren! ! Zo!lang!mogelijk!zelfstandig!en!veilig!wonen! !
Budget:!
Uit!Energie!&!Water ! ! Uit!inter!;>!extramuraal!(AWBZ) Uit!thuiszorg!(WMO) ! ! Uit!diensten!thuis!
! ! !!
Resultaat:!
!! !
Met!nieuwe!inrich]ng!blij^!50%!van!de!popula]e!>65!jaar!gemiddeld!6!jaar!langer!thuis!wonen! Per!jaar!zijn!dat!74!mensen!in!Nijlan! !!
! !
De#wijk#waar#je#oud#wil#worden!# !
Eerstelijns!gezondheidscentrum! ICT!gezondheidsnet! Comficare!!zorgsysteem!1725!woningen!
!!
Nieuwe rollen voor de verschillende partijen ! De gebiedstransformatie wordt vormgegeven door en voor de wijk (co-creatie) ! Veel verschillende partijen zullen een rol krijgen bij de voorbereiding en uitvoering ! De rol van deze partijen is afhankelijk van hun doel, mogelijkheden en betrokkenheid ! Voorbeelden van de verschillende rollen zijn • Initiator/‘facilitator’, zoals partijen binnen de coalitie die het initiatief hebben genomen voor de transformatie en de gemeente als onmisbare schakel • Bouwer/dienstverlener/uitvoerder zoals een groot deel van de coalitie die werken uit gaan voeren in de wijk • Klant/afnemer (hierna ‘afnemer’) zoals andere partijen met belangen in de wijk, bijvoorbeeld de woningcorporaties, ROC, zorgverleners
Referenties Willem Verbaan, auteur van ‘”Nieuw Krachtenveld Nieuwe Paradigma’s:
‘Nijlan is een prachtig voorbeeld van duurzame gebiedsontwikkeling 3.0. Alle elementen van dit nieuwe, inmiddels ook door de rijksoverheid ondersteunde, denken vind ik in het voorstel terug’. Jan Rotmans, een maatschappelijk bewogen wetenschapper met ruim 200 publicaties op het gebied van klimaatverandering, global change modelling, duurzame ontwikkeling, transities en systeeminnovaties. Cobouw, 15 mei 2013:
‘De Focus moet verschuiven naar renovatie en de diensten eromheen. Over 10 jaar verdienen bouwbedrijven meer aan telecom, energie en mobiliteit dan aan bouwen zelf’ Diana Monissen, Voorzitter Raad van Bestuur Friesland Zorgverzekeraar:
Kwaliteit van leven is een belangrijke leidraad voor alles wat De Friesland Zorgverzekeraar doet. Deze kwaliteit komt volgens ons voor een belangrijk deel tot stand in ‘kleine’ verbanden: in wijk, buurt of dorp. Daarom zijn wij er van overtuigd dat overheden, instituties en bedrijven samen met mensen in dorpen, buurten en wijken moeten werken aan vitaliteit en gezondheid en het verbeteren van de kwaliteit van leven voor jong en oud. Wij staan dus achter initiatieven zoals 'Nij Nijlân'. Hans Wamelink, Head of Department Real Estate & Housing van de Technische Universiteit Delft:
‘Het doorbreken van de huidige impasse in gebiedsontwikkeling vereist initiatiefnemers met een creatieve mindset, zoals de Ontmoeting’
22
6