Fryslân Frij fan Fossyl?
Bouwe de Boer Energie coördinator Leeuwarden
Political program of the municipality • Independent from fossil fuels in 2020 • 500 green jobs in 2015 • European City of Water Technology
Van oud denken……. naar
nieuw denken
Program Smart with Water and Energy Smart with water and energy
Energy saving houses
Energy from waste
Solar energy
Clean mobility
40.000 houses in 2015
15% bio CH4 in 2015
50 Ha in 2015
40.000 in 2015
Fossil fuel free in 2020
De zuidlanden zonder fossiele brandstoffen
ECO-State
Biogas farm
Biogas HPP for 1.100 houses in Leeuwarden from 1 farm (160 cows)
Heat Power Plant
ECO-Stathe
Biogas HPP for 1,100 houses in Leeuwarden from 1 farm (160 cows)
From cow to car There are now 12 green gas stations in Frysl창n and more than 100 in the rest of the Netherlands
Nieuw bedrijfspand UPC 300 panelen (2012)
Nieuw bedrijfspand cowhouse: 99 panelen (2013)
Gemeentelijke gebouwen -
Uitrol 30 publieke gebouwen
3 sporthallen wijkgebouw 7 scholen stadskantoor
Wijk: Achter de Hoven Apr. 2013: 31 woningen PV
Energy future planning –
Heating network 1,100 houses
Heating network 3,000 houses
Geothermal heating
UPC-gebouw Leeuwarden (2011) Breaam score Excellent Bouwer: van Wijnen Ontwikkelaar: Triodos
MAAR………
• Hoe kunnen wij opschalen…..?
• Case: Amelander energie-coöperatie 2009 Aansluitingen: 3400 Klanten: 1100 Geld: 1100 maal 2000 euro = € 2,2 miljoen Inkoop: van greenchoice, vaste prijs (0,25 ct lager NUON) Winst Coöperatie: € 60.000 per jaar
Fryske Enerzjy- Koöperaasje 21 juni 2013 Doel in 5 jaar tijd: • • • •
50.000 klanten Winst 2,5 miljoen euro Omzet 100 miljoen euro 20% groene energie uit Fryslân
Wie profiteren? Grou / Cammingaburen • Dorp/wijkvereniging per 100 klanten: € 10.000/jaar
Wat heeft de klant er aan? • Goede prijs voor 100% groene energie • Voordeel van actie’s (ledlampen/elektrische scooters/PV • Je doet goed voor het dorp
Dorpsbelang Wijkvereniging is lid van de coöperatie
Van oud naar nieuw, Politiebureau wordt Veilige Veste
Bij Renovatie: 80% besparing op energiekosten. Landelijk voorbeeld van Passief Bouwen Opdrachtgever: Huurder:
Woonfriesland. Fier Frysl창n
UPC-gebouw Leeuwarden (2011) Breaam score Excellent Bouwer: van Wijnen Ontwikkelaar: Triodos
Impressie energie neutrale ijshal. Realisatie 2014
Naar een grote aanpak, werk door groen!
• Case: gemeente betaalt aan energielasten elk jaar € 12 miljoen, • Dat is in tien jaar tijd: 150 miljoen (5% prijsstijging per jaar) • Stel we investeren in 4 jaar 100 miljoen en brengen de rekening naar beneden naar 2 miljoen. • Levert 30 banen op en € winst in tien jaar. • Dus: doen? Zeker!!!!
Wijk achter de hoven, eerste fossiel-vrije wijk?
Bestaande woning - bouw
• Corporatie (Woonfriesland) start in 2013 met 300 woningen (bilgaard) 100% energiereductie. • Gemeente heeft met lening voor particulieren, 2, % rente, max € 8000,-/ 10 - 15 jr aflossing. • WBC’s en gemeente starten met zonnepanelen voor huurders • PV-privé voor 150 werknemers • 4 aandachtswijken, extra inzet op energie
Sa dogge wy dat yn Frysl창n! Mei syn allen!
De problemen van vandaag‌‌.
Het werk van morgen