O P I N I E 13
Woensdag 5 september 2012 Cobouw 151
Installatie
cartoon / tom
Stem op een installatiebedrijf Ons land is in de greep van de verkiezingscampagnes. Tot en met 12 september zijn onze politici niet van de voorpagina’s en beeldschermen te branden. Zelf was ik afgelopen week bij de aftrap van een andere campagne. In Bunnik gaf een aantal grote, innovatieve installatiebedrijven het startschot voor ‘De techniek achter Nederland’. Onder deze noemer brengt RTL-Z een serie mini-documentaires, verschijnt er een boek en start Uneto-VNI een speciale website.
Geef aan innovatie de hoogste prioriteit Organisaties moeten een Chief Innovation Officer gaan aanstellen. De bouwsector mist – met name door de mogelijkheden van ict onvoldoende te benutten – grote kansen, vindt Menno Lammers. We communiceren via what’s app, twitter en facebook messenger, spelen games zoals Wordfeud en angry birds, fotograferen met Instagram, worden ondersteund bij het halen van boodschappen door de Appie App, houden onze conditie bij met Runkeeper of Nike+ GPS en ga zo maar door. IDC (International Data Corporation) voorspelt dat we in 2015 ruim 182 miljard apps hebben gedownload. Daarnaast genereerde de mens meer data in 2009 dan de voorgaande 5000 jaar gezamenlijk en is het wereldwijde gebruik van internet van 2000-2011 gegroeid met 528 procent (bron: Internet World Stats). Het verbaast ons inmiddels niet dat we alles kunnen vinden op internet. Ook wordt u waarschijnlijk geconfronteerd met digitale engagement strategieën, big data, persuasive technologies, mobility, gamification, realtime, augmented reality, crowdsourcing en social business.
Ingrijpend
Door de komst van internet en social media is het sociaal-economisch landschap ingrijpend veranderd. De klassieke ruilrelatie tussen kapitaalverstrekkers en leveranciers van arbeid wordt gaandeweg vervangen door flexibele en minder economisch gedreven vormen van samenwerkingen. De behoefte aan zekerheid en bescherming via wet- en regelgeving blijft bestaan, maar de invulling ervan zal veranderen.
Tijdens de bijeenkomst mocht ik het eerste exemplaar van het boek in ontvangst nemen, afgelopen maandag was op RTL-Z de televisieserie voor het eerst te zien. ‘De techniek achter Nederland’ laat zien hoe de installatiebranche zich de afgelopen decennia heeft ontwikkeld. Van een gedreven bedrijfstak waar vakmanschap en ambachtelijkheid hoog in het vaandel staan tot een sector die meerwaarde levert aan een brede klantengroep. Anno 2012 staat vernieuwing centraal in de installatiebranche. Met baanbrekende technologieën leveren installatiebedrijven een belangrijke bijdrage aan tal van maatschappelijke uitdagingen. Denk aan de noodzaak tot verduurzaming, de vergrijzing, maar bijvoorbeeld ook aan veiligheids- en mobiliteitsvraagstukken. Decentrale energieopwekking, smart grids, energiezuinige woningbouw en renovatie, levensloopbestendige woningen zijn maar een paar van de oplossingen die de
branche in huis heeft. Installatiebedrijven geven op een voortvarende manier invulling aan het topsectorenbeleid. Ik ben ervan overtuigd dat de campagne ook jongeren zal stimuleren om te kiezen voor een uitdagende loopbaan in een veelbelovende bedrijfstak. Dat de installatiebranche het vizier op de buitenwereld heeft gericht, blijkt ook uit het boek ‘De techniek achter Nederland’. Daarin komen onafhankelijke deskundigen aan het woord over de toekomst van Nederland. Mensen als Bernard Wientjes, Herman Wijffels en Wubbo Ockels geven hun visie en onderstrepen het belang van de installatiebranche voor een duurzame vernieuwing van onze economie. In de verkiezingscampagnes gaat het om vergezichten en plannen. Hoewel ik niet twijfel aan de goede bedoelingen, moeten we afwachten wat er in de praktijk van terechtkomt. Bij de campagne van de installatiebranche ligt dat anders. De technologie die in ‘De techniek achter Nederland’ naar voren komt, wordt vandaag al in Nederland toegepast. Eén van de sprekers formuleerde het bij de presentatie als volgt: “Als ik al die projecten in dit boek zie, zou ik zeggen dat je op 12 september misschien beter op een installatiebedrijf kunt stemmen dan op een politieke partij!” Ik had het niet treffender kunnen samenvatten. Ir. Marcel Engels Voorzitter Uneto-VNI
reageer op cobouw Deze ontwikkelingen creëren een onvermijdelijke botsing van (digitale) culturen: op de werkvloer, in saleskanalen, op straat, in alle hoeken van de samenleving. Het gedrag van mensen (empowerment) – op organisaties, overheden en als consument en werknemer – verandert. De minste controle heeft de gevestigde orde, want digitale kennis, vaardigheden en innovaties ontwikkelen zich hier minder snel dan elders. Zij hobbelen achter de ontwikkelingen aan om de statusquo te bestendigen en voorzichtig – stapje voor stapje – uit te bouwen. Met name de nieuwe generatie – opgegroeid met internet (digital natives) – ziet in dat er ruimte en meters gemaakt moeten worden. Voorsorteren op de toekomst is noodzakelijk en dit vraagt ook om nieuwe rollen binnen organisaties. De Chief Information Officer (CIO) is op dit moment primair verantwoordelijk voor het efficiënt en effectief beheer van de technologische infrastructuur van de organisatie om de productiviteit van zijn/haar collega’s te verhogen. De CIO speelt een ondersteunende rol bij de naar buiten gerichte activiteiten van de organisatie, vergelijkbaar met de rol van humanresourcesmanagement, marketing en communicatie. Het volwassener worden van de ict van organisaties zorgt voor de waardeverschuiving van de ict-organisatie. Hierdoor verschuift de rol van de CIO van ondersteunend naar een strategische rol. Een rol waarbij de activiteiten gericht zijn op het bevorderen van groei, innovatie en concurrentievoordeel. Deze nieuwe rol vraagt alleen wel andere talenten, verantwoordelijkheden en positie binnen een organisatie. Als onderdeel van de directie / Raad van Bestuur wordt de Chief Innovation Officer (CINO) verantwoordelijk voor de doorvertaling van maat-
schappelijke vraagstukken en trends/ontwikkelingen naar ‘vernieuwingsprojecten’, het ontwikkelen van nieuwe businessmodellen, gaat strategische allianties aan en vormt transsectorale coalities.
Openheid
De CINO bouwt en onderhoudt een innovatie-ecosysteem en formuleert en communiceert de ‘digital-first’ innovatiestrategie, zoals het faciliteren van co-creatie en crowdsourcingsprocessen. Hij/zij behandelt mensen als social value in plaats van als kostenpost en gaat voor openheid; door samenwerking, transparantie, delen en empowerment centraal te stellen. Daarnaast optimaliseert de CINO de innovatieen besluitvormingsprocessen en zorgt voor de versnelling van de digitalisering binnen de organisatie. Succes hangt meer af van het vermogen om te experimenteren en te leren dan om de initiële strategie; het creëren van een leeromgeving is een belangrijke randvoorwaarde. De CINO gaat een strategische rol vervullen in de transformatie van de organisatie in samenwerking met en in relatie tot haar stakeholders en het bevorderen van innovaties en duurzame groei. Uiteindelijk moet het doel van de Chief Innovation Officer zijn om zijn of haar eigen functie overbodig te maken, omdat de cultuur van vernieuwing en de innovatie- en vernieuwingsprocessen integraal onderdeel zijn geworden van de organisatie en haar stakeholders. Door het aanstellen van een Chief Innovation Officer geeft de organisatie topprioriteit aan innovatie en vernieuwing. Welke organisatie gaat als eerste dit statement maken? Menno Lammers Vernieuwing Bouw
Martin Hoogelander, coördinator opinie Cobouw, stelt uw reacties zeer op prijs. U kunt e-mailen: m.hoogelander@sdu.nl of bellen: 070-3780274.
COLUMN / DE BOER Jeukende handen Het was een opmerkelijk dubbelinterview, vorige week in deze krant, met de gaande en komende voorzitter van de vakgroep Ingenieursbureaus van Bouwend Nederland. Vooral de nieuwe voorzitter ging er eens goed voor zitten. Hij ging er zelfs zó goed voor zitten dat ik al lezend af en toe figuurlijk de handen voor de ogen sloeg. “Waarom zég je dat nou”, riep ik op enig moment in vertwijfeling. Op de voorpagina werd het interview aangekeild onder de kop ‘Imago bouw is kwelling ingenieurs’. De vakgroep constateert dat de beste ingenieurs door dat imago rechtstreeks naar onafhankelijke bureaus gaan. Ik citeer: “Onze mensen moeten tien keer zo goed zijn als de ingenieurs van de onafhankelijke bureaus. Als je van een aannemer komt, staat dat op je voorhoofd geschreven. Toch, als je scherp gaat in het ontwerp, kan dat nog steeds technisch integer zijn. De mensen van de onafhankelijke bureaus worden onmiddellijk gezien als deskundig en onkreukbaar. Dat onterechte verschil in
benadering raakt al mijn allergieën.” De vraag is of de buitenwacht inderdaad zo’n scherp onderscheid maakt. Als dat zo is, is er voor de vakgroep werk aan de winkel: aan de inhoud, als de kritiek terecht is, of aan de communicatie, als de kritiek niet terecht is. Maar dat laatste moet dan niet zoals in dit interview. Eerst een negatief beeld schetsen en het dan ontkrachten, werkt averechts. De neutrale lezer denkt namelijk meteen: ‘waar rook is, is vuur’. De ontkrachting heeft vervolgens geen kracht omdat die van de eigen voorzitter komt. Overigens bracht hij wel degelijk een aantal goede, positieve punten naar voren. Maar dat spoelde de negatieve toonzetting van het stuk helaas niet meer weg. Niks mis met die vakgroep, en ook zeker niet met de voorzitter. Gewoon een kwestie van anders communiceren. Ik zeg het maar eerlijk: mijn handen jeuken. Ir. Remco de Boer Directeur De Boer Communicatie – techniek & wetenschap, Amsterdam
Reageer op deze column via mail, twitter of www.cobouw.nl/htcobouw